ACCOUNTING AND FINANCE BUSINESS (MBA)

CHNG 1
Thut ng ting
Anh
Management
accounting

Thut ng ting Vit

K ton qun tr

Financial accounting

K ton ti chnh

Accounting period

K k ton

Single entry
accounting

K ton n

Double entry
accounting

K ton kp

Money market

Th trng tin t

Capital market

Th trng vn

Credit

Bn c

Debit

Bn n

Limited liability

Trch nhim hu hn

Matching principle

Nguyn tc ph hp

Gii thch
K ton qun tr l lnh vc chuyn mn ca ngnh k
ton, nhm nm bt cc vn thc trng, c bit thc
trng ti chnh ca doanh nghip; qua phc v cng
tc qun tr ni b v qu trnh ra quyt nh qun tr.
i tng s dng chnh l cc nh qun tr trong doanh
nghip.
K ton ti chnh l vic ghi chp, phn nh, tng hp s
liu, lp bo co ti chnh phc v cho cc nhu cu thng
tin cho cc i tng bn ngoi doanh nghip, thng
bao gm: c ng, c quan chc nng nh thu, thanh
tra, ch n, ngn hng
K k ton l quy nh v mt chu k ca hot ng k
ton. Cc quc gia c th c quy nh khc nhau v k
k ton. Cn theo Lut Vit Nam thng bao gm k k
ton nm, k k ton qu, k k ton thng. Tuy nhin,
do c th cng tc, mi cng ty c th c quy nh thm
v k k ton ca mnh.
K ton n l vic ghi chp, phn nh trn tng ti
khon k ton ring bit, khng c quan h i ng trn
vi ti khon khc.
K ton kp l vic ghi chp, phn nh cc nghip v
kinh doanh, ti chnh vo cc ti khon k ton theo mi
quan h khch quan gia cc i tng k ton v mi
quan h i ng gia cc ti khon k ton vi nhau.
Th trng tin t l th trng vn ngn hn, bao gm c
tri phiu ngn hn, c k hn tc l mua bn nhng
mn n ngn hn ri ro thp, tnh thanh khon cao. Th
trng tin t din ra ch yu thng qua hot ng ca
h thng ngn hng v cc ngn hng l ch th quan
trng nht trong vic cung cp v s dng vn ngn hn.
Th trng vn l th trng vn di hn, m ch yu
thng qua th trng chng khon.
Bn c nm pha bn phi ca mt ti khon k ton
tn ca mt i tng k ton c phn nh
Bn n nm pha bn tri ca mt ti khon k ton.
Vic phn chia bn n v bn c hai bn phi tri ch
mang tnh quy c ghi chp ch khng bao hm
ngha v mt kinh t
Trch nhim hu hn l ch phi chu trch nhim trong
s vn gp vo cng ty. Ni cch khc, nu mt cng
ty vi trch nhim hu hn b khi t, sau cc nguyn
n kin cng ty, ch khng phi ch s hu hoc nh
u t ca mnh. Mt c ng trong cng ty trch nhim
hu hn khng phi l c nhn chu trch nhim v bt
k khon n no ca cng ty, vt qu mc u t ca
c ng vo cng ty.
Nguyn tc ph hp l trong vic xc nh v quyt ton
thu thu nhp doanh nghip, ch khi c mt khon doanh
thu c ghi nhn mi c ghi mt khon chi ph tng
ng. c ghi nhn tc l c phn nh vo cc ti

khon. c tha nhn tc l, nhng chi ph phi c

chng t hp php theo quy nh ca lut thu.
CHNG 2
Thut ng ting Anh
Tangible asset

Thut ng ting Vit

Ti sn hu hnh

Intangible asset

Ti sn v hnh

Non current liability

N di hn

Current liability

N ngn hn

Intrinsic value

Gi tr ni ti

CHNG 3
Thut ng ting Anh
Account

Thut ng ting Vit

Ti khon k ton

Operating profit

Li nhun t hot
ng kinh doanh

Operating cash flow

Dng tin thu c t

hot ng kinh doanh

Ledger

S ci

Gii thch
Ti sn hu hnh l nhng ti sn c nh c hnh thi
vt cht c th, bao gm: nh ca, vt kin trc, my
mc thit b, phng tin vn ti, truyn dn; thit b
chuyn dng cho qun l
Ti sn v hnh l nhng ti sn khng c hnh thi vt
cht c th, th hin mt s tin m cng ty u t,
chi ph nhm thu c cc li ch kinh t trong tng
lai nh: quyn s dng t, bn quyn, bng pht minh,
sng ch, nhn hiu hng ha, phn mm my tnh, giy
php khai thc v nhng quyn
N di hn l tt c cc khon n ti chnh c thi hn
thanh ton di hn 1 nm hoc 1 chu k kinh doanh. V
d nh cc n di hn v thu ti chnh ti sn c nh,
cc khon nhn k qu di hn, n do mua ti sn tr
gp di hn
N ngn hn l tt c cc khon n ti chnh c thi hn
thanh ton di 1 nm hoc chu k 1 nm kinh doanh.
V d nh cc khon phi tr, phi np Ngn sch nh
nc, cc khon nhn k qu, k cc ngn hn.

Gi tr ni ti c th c hiu l gi tr thc ca mt
loi chng khon, khc vi gi tr th trng hay gi tr
ghi s ca loi chng khon . Gi tr ni ti bao gm
cc bin s khc nh nhn hiu, thng hiu, bn
quyn m cc bin s ny rt kh tnh ton, nh
lng, i khi khng c phn nh mt cch chnh
xc qua gi th trng.
Gii thch
Ti khon dng ghi chp li v bo co v s lng
ca gn nh bt c th g c gi tr bng tin trong
doanh nghip. Thng thng n l mt bn ghi s tin
s hu hoc n i vi mt i tng c th, hoc c
phn phi cho mt mc ch c th. N i din cho
mt s tin thc t nm gi hoc i din cho mt s
lc lng v gi tr ti sn, hoc kt hp nhng iu
trn.
Li nhun hot ng kinh doanh ca doanh nghip l
nhng khon li nhun thu c t hot ng kinh
doanh hng ngy, khng bao gm cc khon bt
thng, li sut, v thu
Dng tin t hot ng kinh doanh l lng tin to ra
t hot ng ca mt cng ty, thng c tnh bng
cch ly thu nhp tr i cc khon chi ph hot ng
S ci l quyn s lu gi tt c cc hot ng trong
kinh doanh lin quan ti tng ti khon k ton nht

Double entry system

H thng k ton kp

Journal

Nht k chung

CHNG 4
Thut ng ting
Anh
Cash flow

Dng tin

Deferred revenue

Doanh thu nhn trc

Goodwill

Li th thng mi

Depreciation

Khu hao

Receivable

Khon phi thu

Thut ng ting Vit

nh trn c s h thng k ton kp. Mi ti khon c

nhn c phn loi vo cc ti khon gc, bao gm: s
chi tiu lu tr ti khon ca ngi cung cp, s ci bn
hng lu tr ti khon khch hng, s ci danh ngha
lu tr ti khon t bng cn i kim tra; v s ci
ring lu tr cc giao dch c phiu ca c ng
H thng k ton kp l h thng trong cc nghip
v kinh t pht sinh c phn nh trn cc ti khon
k ton theo cc quan h i ng bng cch ghi t nht
2 ln vi cng 1 s tin pht sinh ln t nht 2 ti khon
k ton c quan h i ng nhau. Thc cht l ghi N
ti khon ny v ghi C ti khon khc c quan h i
ng vi n vi cng mt s tin.
Nht k chung l mt trong nhng cun s u tin
trong h thng k ton kp. Trc y, n dng lu
tr nhng giao dch v nghip v kinh t trc khi a
vo s ci. Ngy nay, thut ng ny cn c dng
ch qu trnh ghi chp nhng iu chnh k ton ca cc
ti khon. Hai cun nht k: s chi tiu v s nht bin
bn hng, c s dng tng hp cc giao dch ring
vi nh cung cp cng nh vi khch hng thnh cc
nhm khc nhau a vo cc ti khon chi tiu v ti
khon bn hng trong s ci danh ngha.
Gii thch
Dng tin l mt thut ng k ton dng ch s tin
m mt cng ty nhn c hoc phi chi ra trong mt
khong thi gian xc nh, hoc trong mt d n nht
nh.
Doanh thu nhn trc l khon thu nhp t vic doanh
s bn hng hoc dch v m ph hp vi k k ton
sau nhng s c ghi nhn trc vo bng cn i ti
sn nh l mt khon n ngn hn
Li th thng mi l mt loi ti sn v hnh, xut
hin khi c cc nghip v mua bn, sp nhp doanh
nghip. N l phn chnh lch gia s tin m mt
doanh nghip b ra mua mt doanh nghip khc vi
gi tr ti sn thun ca doanh nghip c mua.
Khu hao l thut ng dng cho bt ton gim bt gi
tr ti sn c nh hu hnh. tnh khu hao, cn c
c tnh v tui i ca ti sn, chi ph mua sm v lp
t ban u, v gi tr cn li. Chi ph khu hao c th
c tnh bng 1 trong cc phng php: khu hao theo
ng thng, khu hao theo s d gim dn v khu
hao theo tng ca cc s nm s dng. Khu hao khng
phi l gi tr o lng phn st gim ca gi tr ti sn
m l mt qu trnh nhm lm cho doanh thu t 1 ti
sn ph hp vi chi ph cho ti sn trong mt
khong thi gian nht nh.
L mt loi ti sn ca cng ty tnh da trn tt c cc
khon n, cc giao dch cha thanh ton hoc bt c
ngha v tin t no m cc con n hay khch hng

Payable

Khon phi tr

CHNG 5
Thut ng ting
Anh
Operating cycle

Chu k kinh doanh

Accrued revenue

Doanh thu phi thu

Accrued expense

Chi ph phi tr

Work-in-progress

Bn thnh phm

Transaction cost

Chi ph giao dch

Creative accounting

K ton sng to

CHNG 6
Thut ng ting
Anh
Auditor

Thut ng ting Vit

Thut ng ting Vit

Kim ton vin

cha thanh ton cho cng ty. Phi thu c k ton ca

cng ty ghi li v phn nh trn bng cn i k ton,
bao gm tt c cc khon n cng ty cha i c,
tnh c cc khon n cha n hn thanh ton.
y l mt khon mc k ton th hin ngha v ca
doanh nghip phi tr ton b s n ngn hn ca mnh
cho cc ch n. Trong ti chnh doanh nghip, khon
phi tr cp n cc khon n ngn hn ca doanh
nghip i vi nh cung cp v ngn hng
Gii thch
Chu k kinh doanh l chu k tnh t lc t n hng
u tin vi nh cung cp nguyn liu hoc dch v cho
n khi nhn c khon thanh ton cui cng t khch
hng cui cng. Do , n bao gm mt chu trnh y
t vic thu mua, sn xut, phn phi n thanh ton.
Vo cui k k ton, mt s khon doanh thu pht
sinh nhng cha c ghi chp, l doanh thu ca
hng ha giao hoc dch v thc hin cho khch
hng nhng k ton cha ghi s v cha c bng chng
xc thc (cha thu tin hoc cha lp ha n). Nhng
khon thu ny cn phi tnh trc vo doanh thu trong
k k ton.
Chi ph phi tr l chi ph m nh cung cp thc hin
cho doanh nghip, nhng v bn cung cp cha tnh
ton chnh xc hoc cha gi ha n yu cu doanh
nghip thanh ton. Do , chi ph ny pht sinh nhng
cha c ghi vo s k ton.
Bn thnh phm l nhng hng ha mi hon thnh
c mt phn, hoc dch v cha c cung cp trn
vn vo ngy lp bng tng kt cc ti sn.
Chi ph giao dch l chi ph cn thit c th thc hin
tri chy cc giao dch kinh t. Trong marketing, chi ph
giao dch l chi ph tm kim ng sn phm vi ng
gi, son tho hp ng thu mua v chi ph m bo
thc hin hp ng. Trong cng ty, chi ph giao dch l
nhng khon chi cho qun l nhm m bo cng vic
c hon thnh hiu qu, ng tiu chun v ng
hn.
y l thut ng ma mai cho mt cch lm k ton m
dng th thut, hay ni ng hn l tr sng to ca
ngi k ton lm cho nhng con s, hay bi bo
co v ti chnh hp dn hn, a ra nhng bn bo co
ti chnh theo cch m nh qun tr mong mun ch
khng phn nh thc t ti chnh ca doanh nghip.
Gii thch
Kim ton vin l ngi c cng nhn c trnh
thm nh cc bn bo co ti chnh ca doanh nghip

True and fair view

Quan im trung thc

v cng bng

Nominal value

Gi tr danh ngha

Share premium

Tin b c phiu

Provision

Khon d phng

Associated company

Cng ty lin doanh

Subsidiary company

Cng ty con

Consolidation

S hp nht

Minority interest

Quyn li thiu s

CHNG 7
Thut ng ting
Anh

Thut ng ting Vit

v xc nh liu vic chun b nhng bn bo co ny

trung thc, ph hp vi nhng giao dch ti chnh
xy ra ca doanh nghip, cng nh p dng cc tiu
chun v nguyn tc k ton hin hnh mt cch cng
bng hay cha
Thut ng c s dng trong cc bn bo co ca
kim ton vin, nhm m t nhng ti khon k ton
phn nh trung thc cc giao dch ti chnh xy ra
trong doanh nghip, cng nh phn nh cng bng vic
p dng cc quy tc k ton c cng nhn.
y l gi tr nguyn thy ca mt c phiu hay mt
chng khon ti chnh khc. Gi tr ny cn c gi l
mnh gi. i vi c phiu, gi tr danh ngha thng
c s dng ghi nhn c phiu vo ti khon vn
c phn thng trong bng cn i ti sn thng l 25
cent, 50 cent hoc 1 bng. Gi tr danh ngha trn c
phiu xc nh trch nhim ti a ca ngi s hu n
trong trng hp cng ty b ph sn. i vi tri phiu
li sut c nh, gi tr danh ngha l khon tin c
thanh ton li cho ngi s hu khi n ngy o hn.
y l phn thng d m mt nh u t mun mua
mt c phiu phi tr nhiu hn so vi mnh gi. Chng
hn, c phiu vi mnh gi 25 cent, c cho bn trn
th trng vi mc gi 220 cent, s mang li tin b c
phiu tr gi 195 cent. Phn thng d ny c ghi nhn
vo ti khon tin b c phiu trong bng cn i ti
sn, v thng khng c s dng cho vic phn phi.
y l khon tin c tnh ra theo t l ph hp vi
li nhun nhm d phng cho cc khon n trong tng
lai c kh nng chc chn xy ra. Mt v d thng gp
l khon d phng cho thu, c tnh khc vi cch
tnh li nhun k ton, c ghi nhn vo bng bo co
hot ng kinh doanh.
y l dng cng ty s hu mt phn, trong cng ty
ny nm gi c phn ca cng ty kia (khong hn 20%
gi tr vn c phn) nhng li khng quan tm n vic
qun l, iu hnh cng ty .
y l loi hnh cng ty c qun l bi m t cng ty
khc (cng ty m) thng qua vic nm gi hn 50%
vn c phn. C nhng iu khon quy nh m nh
vic qun l vn hiu qu mc d cng ty m khng
nm gi 50% vn c phn. Trong trng hp ny, ti
khon v cc chi nhnh c yu cu lp ra.
Qu trnh kt hp cc ti khon k ton ca cng ty m
vi cc chi nhnh lp ra cc bo co tng hp v kt
qu hot ng kinh doanh, bng cn i ti sn hay bo
co lu chuyn tin t.
y l quyn li v vn c phn v li nhun ca cc
chi nhnh, c xc nh c lp khi lp cc ti khon
hp nht gia cng ty m v chi nhnh.
Gii thch

Return on equity

H s thu nhp trn

vn c phn

Return on total asset

H s thu nhp trn

tng ti sn

Risk

Ri ro

Market risk

Ri ro th trng

Firm specific risk

Ri ro c th ca
doanh nghip

Standard analysis

Phn tch chun mc

Cross sectional
analysis

Phn tch mt ct
ngang

Time series analysis

Phn tch chui thi

gian

H s thu nhp trn vn c phn (ROE) phn nh mc

thu nhp rng trn vn c phn ca c ng (hay trn
gi tr ti sn rng hu hnh).
ROE= Li nhun rng / Vn c phn
Tr gi ROE c tnh bng cch ly li nhun rng
theo nin k ton sau khi tr c tc cho c phn
u i nhng trc khi tr c tc cho c phn thng,
chia cho ton b vn ch s hu (hay vn c phn) vo
lc u nin k ton. Ch s ny l thc o chnh
xc nht nh gi mt ng vn b ra v tch ly
c to ra bao nhiu ng li.
y l mt ch s th hin tng quan gia mc sinh
li ca mt cng ty so vi ti sn ca n. ROA s cho ta
bit hiu qu ca cng ty trong vic s dng ti sn
kim li. ROA c tnh bng cch chia thu nhp hng
nm cho tng ti sn, th hin bng con s phn trm.
ROA s cung cp cho bn cc thng tin v cc khon li
c to ra t lng vn u t (hay lng ti sn).
ROA i vi cc cng ty c phn c s khc bit rt ln
v ph thuc nhiu vo ngnh kinh doanh
Ri ro l mt s khng chc chn, mt bin c c kh
nng xy ra v cng c kh nng khng xy ra. Trong
trng hp tnh li nhun, ri ro l sai bit gia li
nhun thc t vi li nhun k vng.
L ri ro do s bin ng li nhun ca chng khon
hay danh mc u t do s thay i li nhun trn th
trng ni chung, c gy ra bi cc yu t nh tnh
hnh nn kinh t, ci t chnh sch thu, thay i tnh
hnh nng lng th gii N chnh l phn ri ro
chung cho tt c cc loi chng khon v do khng
th gim thiu c bng cch a dng ha danh mc
u t.
Ri ro xy ra i vi mt cng ty hay mt ngnh kinh
doanh no , c lp vi cc yu t nh tnh hnh nn
kinh t, chnh tr hay cc yu t mang tnh cht h thng
v nh hng n tt c cc loi chng khon khc trn
th trng. Loi ri ro ny c th gim thiu bng cch
a dng ha danh mc u t.
Vi phng php phn tch ny, cc t s c la
chn s c so snh vi cc gi tr l tng theo l
thuyt hoc theo k hoch ngn sch v kinh doanh ca
doanh nghip.
Vi phng php ny, cc t s c thu thp t cc
doanh nghip khc nhau, c nhng c im c th so
snh c vi doanh nghip ang c phn tch, hoc
t mt cng ty c nh gi l dn u th trng.
Phng php ny s dng c cc s o ti chnh v phi
ti chnh so snh vi chun.
y l phng php phn tch m t s c thu thp
qua nhng k k ton v c so snh vi nhau. 5 nm
c xem l khong thi gian ti thiu c th rt ra
c xu hng cho cc t s. Phng php ny ph
hp nht cho cc t s v ri ro v tht bi, mc d n
cng rt quan trng nh du nhng thay i mang

tnh cu trc xy ra trong doanh nghip qua thi gian.

CHNG 8
Thut ng ting
Anh
Cost hierarchy

Thp chi ph

Cost object

i tng chi ph

Contributional
margin

ng gp cn bin

Accountability center

Trung tm k ton

Rationality principle

Nguyn tc hp l

Bygones principle

Nguyn tc qu kh

Opportunity cost

Chi ph c hi

Relevant cost

Chi ph xc ng

Variable cost

Chi ph bin i

Thut ng ting Vit

Gii thch
Thp chi ph m t mi quan h gia chi ph vi cp
bc quyt nh ca doanh nghip. Thp chi ph m rng
t chi ph chin lc, lin quan n nhng quyt nh
di hn ca doanh nghip, cho n nhng chi ph hot
ng ngn hn, chi ph sn xut hng ngy hay chi ph
sn xut hng ha hoc dch v c th.
L tt c cc i tng trong doanh nghip c lin quan
n chi ph. Mt i tng chi ph c th l mt chi ph
trung tm, chng hn phng ban hay d n, hoc cng
c th l chi ph ca mt n v sn xut c lp, mt
hot ng c th. Ni n gin, i tng chi ph l bt
c th g bn mun tnh chi ph.
L t l gia ng gp vi doanh thu bn hng trc tip
nhn c t mt quyt nh ca doanh nghip hay do
chi ph doanh nghip b ra.
y l nhng n v t chc trong mt cng ty mang
li doanh thu v chi ph, cng nh c trch nhim qun
l.
y l nguyn tc mi c nhn hnh ng hp l da
trn li ch c nhn. iu ny c ngha l mi c nhn
c th sp xp la chn theo u tin ca mnh theo mt
cch thng nht v khng mu thun. Chng hn, nu
bn thch Heineken hn Stella, Stella hn Budweiser,
th th s l khng thng nht nu bn bo rng bn
cng thch Budweiser hn Heineken.
Nguyn tc ny c ngha l trong vic ra quyt nh, ch
c kt qu tng lai l ng lu tm. Nhng g xy ra
trong qu kh l mt phn ca th gii v khng nn s
dng chng nh gi gi tr ca nhng la chn
trong tng lai. Trong quyt nh v chi ph, nguyn tc
ny dn ti tng rng cc khon chi tiu trong qu
kh (chi ph chm) l khng lin quan v khng nn
tnh vo trong phn tch la chn tng lai.
chi ph c hi xut hin, la chn c quyt nh
phi s dng cc ngun lc khan him. Theo cch din
gii truyn thng, tt c cc ngun lc u c gi tr
khan him, gi tr ny bng vi gi th trng. Khi
khng c gi th trng tng ng, chi ph c hi l gi
tr kinh t ca phng n la chn tt nht b b qua.
L thay i rng trong gi tr dng tin ca c nhn hay
doanh nghip do quyt nh la chn nhng hnh ng
ny thu mua hay phn b li cc ngun lc. S thay
i rng ca dng tin lun c nh gi tng quan
vi la chn tt nht b b qua. Chi ph quyt nh xc
ng l cch gii ngha ti chnh ca khi nim chi ph
c hi
y l cc chi ph bin i trc tip vi s thay i ca
sn lng ca sn phm hay dch v. Chi ph bin i,
do , l nhng chi ph trc tip khi i tng chi ph l

Fixed cost

Chi ph c nh

Correlation
coefficient

H s tng quan

Standard deviation

lch chun

Relevant range

Phm vi thch hp

Break-even

im ha vn

Flexible budget

Ngn sch linh ng

Marginal cost

Chi ph cn bin

Marginal revenue

Doanh thu cn bin

Marginal rule

Lut cn bin

sn lng ca sn phm hay dch v

y l chi ph lin quan n h thng sn xut (VD:nh
xng, thit b), khng phi l chi ph bin i.
H s tng quan o lng mc hai bin ph thuc
nhau. H s tng quan bng +1 ngha l mt s thay
i ca bin ny s trc tip dn n mt s thay i
tng ng, cng t l ca bin cn li. H s bng -1
cho bit rng mi quan h gia hai bin l nghch o,
trong , s thay i ca mt bin s dn n s thay
i tng ng, nhng tri chiu, cng t l ca bin kia.
H s bng 0 ngha l gia hai bin khng c mi quan
h thng k. Mi quan h thng k cht ch khng c
ngha l hai bin c mi quan h nhn qu. Hai c
phiu c th c li nhun tng quan cht ch nhng
cha chc c lin quan n nhau.
i lng ny o lng mc phn tn ca mt phn
phi. V bn cht, n o lng trung bnh lch ca
mt bin xung quanh gi tr trung bnh ca n. Tuy
nhin, trnh vn v lch c th mang c du
m ln du dng, ngi ta ly trung bnh ca bnh
phng lch ny. Cng thc tnh lch chun c
xc nh nh sau:

Do , cho nm gi tr ( N=5): 8, 6, 9, 5, 7, gi tr trung

bnh l 7; lch l: +1,-1, +2, -2, o.
Du tng ( ) c ngha l tt c cc bnh phng
lch c cng vo nhau ri chia cho s bin c
dng tnh trung bnh. Bnh phng lch l : 1,1,
4, 4,0.
Cn bc hai ca kt qu ny a ra kt qu lch
chun bng 1.414
i vi mt phn phi chun, lch chun khong
68% phn phi. Gi tr thng k ny rt c ngha
trong vic o lng bin thin ca cc gi tr ti
chnh v l du hiu c bn o lng ri ro.
y l phm vi thc t v sn lng m mt cng ty c
th sn xut, v doanh thu cng nh chi ph c th c
tnh c
y l im m ti tng doanh thu bng tng chi
ph.
y l ngn sch dnh cho sn xut m thay i theo
mc sn lng c gi nh. Mt th im ha vn
s miu t dng th cho ngn sch linh ng.
L s thay i trong tng chi ph ca doanh nghip khi
quyt nh tng sn lng ln 1 n v.
L doanh thu thu c do doanh nghip sn xut thm
v bn c 1 n v sn phm.
Khi li nhun c ti a ha, doanh thu cn bin bng

chi ph cn bin.
CHNG 9
Thut ng ting
Anh
Budgetary slack

K h ngn sch

Transaction cost
economics

Kinh t hc v chi ph
giao dch

Zero-based budgeting

Phng php lp ngn

sch bng cch nh
gi tng hot ng nh
khi mi thnh lp

Standard costing

nh gi thnh chun

Variance analysis

Phn tch sai bit

CHNG 10
Thut ng ting
Anh
Lean manufacturing

Thut ng ting Vit

Thut ng ting Vit

Sn xut tinh gn

Traditional overhead
costing method

Phng php nh gi
chi ph qun l truyn
thng

Activity-based
costing

nh gi da vo hot
ng

Gii thch
y l thut ng ch s khc nhau gia mc ngn
sch lm ti u ha hiu qu hot ng ca t chc vi
mc ngn sch m nh qun l yu cu. Cc khon
thng v li tc gn vi hiu qu kinh doanh, cn vic
thit lp k h ngn sch nhm bo v nh qun l
trc nhng ri ro khng t c mc tiu chun ra
hoc khi r rng c s khng chc chn trong h thng
kim sot.
y l mt nhnh ca kinh t hc, nghin cu v vic
xc nh li th tng i ca vic thc hin cc giao
dch chc chn trong th trng m v trong phm vi
cng ty. Cc giao dch thng xuyn v c mc
khng chc chn hay i hi phi c k nng chuyn
mn ha cao hoc i hi phi c nhng ti sn khc i
km thng thng tt nht l nn c thc hin trong
phm vi cng ty hn l mang ra ngoi th trng
Vi phng php ny, ngn sch c gi nh bng 0
vo u mi k k hoch v cc phng ban, b phn
c yu cu phi xc minh hot ng nm ti bt u
t c s 0. Mi n v ngn sch trong cng ty c
yu cu vit k hoch ca mnh trong 12 thng ti v
chun b u gi cho nhng ngun lc cn thit cho k
hoch ra.
y l mt h thng nh gi m trong chi ph cc
ngun lc c c tnh theo mi quan h sn xut v
li tc bit.
L qu trnh h thng phn tch s khc nhau gia chi
ph thc t v chi ph c lp ngn sch dn n vic
nh hng ln gi c v sn lng.
Phng sai sn lng, trn c s gi nh rng c mi
quan h tuyn tnh gia chi ph v sn lng, c th
c phn chia vo phng sai hot ng v phng
sai hiu qu.
Gii thch
L mt h thng cc cng c v phng php nhm lin
tc loi b tt c nhng lng ph trong qu trnh sn
xut. Li ch chnh ca h thng ny l gim chi ph sn
xut, tng sn lng, v rt ngn thi gian sn xut.
Phng php ny gi nh rng nhng chi ph gin tip
c phn b theo t l vo sn phm hoc qu trnh s
dng mt s ngun lc c th. Chi ph gin tip c
la chn c th l lng lao ng c s dng, thi
gian my mc hay khng gian c khai thc.
y l phng php phn b chi ph gin tip da vo
cc hot ng trong qu trnh sn xut hn l da trn
c s cc ngun lc c s dng. H thng nh

Cost driver

Ngun pht sinh chi

ph

gi ny i hi phn tch chi ph ca tng hot ng

trong qu trnh sn xut ca doanh nghip, v chi ph
gin tip tng hp t mi nhm hot ng s c phn
b vo sn phm, s dng ngun pht sinh chi ph.
Ngun pht sinh chi ph l mt nhn t, mt kha cnh
ca hot ng c th nh lng c v gy ra s pht
sinh chi ph. Mt hot ng c th c xem xt theo
nhiu kha cnh khc nhau nhng ch nhng kha cnh
no gy ra s pht sinh chi ph v c th nh lng
c mi c th c coi l ngun pht sinh chi ph.

CHNG 11
Thut ng ting
Anh
Buffer stocks

Thut ng ting
Vit
Tn kho bnh
chun/d tr m

Working capital

Vn lu ng

Economic order
quantity
Just-in-time

Lng t hng ti
u
Qun l v cung cp
ng thi gian

Enterprise resource
planning system
(ERP )

H thng quy hoch

ti nguyn doanh
nghip

Credit policy

Chnh sch tn dng

Credit risk

Ri ro tn dng

Credit rating

Xp hng tn dng

Gii thch
y l lng tn kho d phng c lu tr gim
ri ro thiu hng xy ra do s dao ng trong cu mt
hng , v/hoc l s dao ng trong tin gia t
hng v cung cp.
L gi tr u t rng ca doanh nghip vo ti sn lu
ng, bao gm: ti khon phi thu, hng tn kho, bn
thnh phm, thnh phm, tin mt v cc khon tin gi
v u t ngn hn. xc nh vn lu ng u t
vo mt doanh nghip, ta ly ti sn lu ng tr i n
ngn hn ca doanh nghip .
y l lng t hng lm gim ti thiu tng chi ph
lu tr hng trong kho.
y l phng thc qun l sn xut da vo mc cu
tiu dn. Vic sn xut hng ha thnh phm khp vi
nhu cu ca khch hng, cc khu trung gian trong sn
xut ch c thc hin khi c n t hng cho thnh
phm t khch hng. Hng ha c yu cu trn mt
c s lin tc t cc nh cung cp. c im ca h
thng qun l v cung cp ng thi gian, JIT, vi
lng hng tn kho rt thp v tt c cc khu trong qu
trnh sn xut v cu hng ha u nht qun, l cht
lng qun l rt cao nhm trnh vic lm li cc khu
trong bn thnh phm.
Mt phn mm ERP cn phi th hin c tt c cc
chu trnh kinh doanh. Vic tch hp mt cch xuyn
sut v t b cc gii php c lp dn n mt h thng
c trung tm ha tr li m qua cc ti nguyn c
th c qun l bi ton b doanh nghip.
y l tp hp cc chnh sch c a ra bi cc nh
qun l, lin quan n vic m rng tn dng cho khch
hng v cc cam kt v iu khon thanh ton vi cc
nh cung cp.
y l loi hnh ri ro lin quan n vic khch hng
hay nhng ngi mc n khc khng c kh nng thanh
ton n cha tr. Ri ro tn dng khng ch bao gm ri
ro ph sn m cn l ri ro thua l do thanh ton chm.
y l hnh thc xp hng mc tin cy ca cc tri

Overtrading

Bun bn qu kh
nng vn

Lead time

Thi gian ch hng

Baumol model

M hnh Baumol

Deflation

Gim pht

Treasury
management

Qun tr ngn kh

phiu chnh ph v doanh nghip, do cc t chc xp

hng tn dng thc hin.
L hin tng doanh nghip m rng s t hng vi
tc nhanh hn tc tip cn vn lu ng. H qu
thng thy l gia tng s d n, t l tin mt thp, v
n cha thanh ton vi nh cung cp. Nu ngun ti tr
ngn hn khng sn c, bun bn qu kh nng vn s
dn n mt kh nng thanh khon v v n.
L thut ng ch khong thi gian t lc mt n t
hng c gi ti cng ty cho n lc hng ha hoc
dch v c giao n cho khch hng
y l m hnh ti u ha tng chi ph gi tin mt
bng cch cn bng chi ph li sut do gi mt lng
tin mt ln vi chi ph giao dch ca nhng s d tin
mt nh hn nhng thng xuyn c lu chuyn
hn.
L hin tng kinh t khi mc gi, tnh tng quan cho
mt gi hng ha dch v tiu chun st gim. Gim
pht c xu hng khin cho ngi tiu dng km hm
chi tiu, t dn ti s st gim ca tng sn lng
trong nc
y l mt nhnh ca qun tr ti chnh, nghin cu v
qun tr ngun tin mt ca mt doanh nghip. Qun tr
ngn kh bao gm qun tr cc qu tin gi cng nh
cch thc ti tr ti u ca doanh nghip thng qua s
dng hi phiu, th tn dng v cc giy t tng t.

CHNG 12
Thut ng ting
Anh
Compounding

Thut ng ting Vit

Li kp

Discounting

Chit khu

Gii thch
Gii thch: l quy trnh tnh gi tr tng lai m trong
s tin gc c ti u t vo cui mi k ghp li
cng vi s tin li cng dn.
L qu trnh chuyn i khon tin tng lai ( FV ) v
gi tr hin ti ( PV ) tng ng bng cch loi b
khon li tc c cho l s nhn v t khon u t
ny, ti mt mc li sut c th ( i ) sau mt khong
thi gian ( n ). Chit khu c xem l qu trnh nghch
o vi ghp li. Cng thc tnh chit khu c tnh
nh sau:PV =

Cost of capital

Chi ph vn

Fisher Hirshleifer
separation theorem

L thuyt v s phn
tch Fisher

y l khon li tc m nh u t i hi t doanh
nghip nhm duy tr gi tr th trng ca tri quyn
doanh nghip h s hu. Khon li tc ny c th chi
tr cho nh u t di hnh thc c tc hoc thanh
ton tin li, hay cng c th di hnh thc chnh lch
gi (li vn). Chi ph vn c th c xem l khon li
tc m doanh nghip phi m bo vi th trng c
th thu ht ngun vn mi. Thc cht, l chi ph c
hi ca vn u t.
L thuyt ny pht biu rng, di gi nh th trng
tin t hon ho, vic nh gi mt quyt nh u t c

Hirshleifer

Annuity

Dng tin u n
hng nm

Marginal rate of time

preference

Li sut thi gian u

i cn bin

Profitability index

Ch s li nhun

Real option

Ty chn thc t

Accounting rate of
return

T sut li nhun k
ton

Internal rate of return

T sut hon vn ni
b

Payback

Thu hi vn

th c phn tch khi nhng mi quan tm v

phng thc ti tr cho khon u t . Mt th
trng tin t hon ho s cho php dng tin t do lu
chuyn qua thi gian, bng cch vay mn mt khon
tin ti mc li sut n ca th trng. Nu th trng
hon ho tn ti, tt c cc sut thi gian u i cn
bin n s bng mc li sut th trng v chng c
th tha mn a thch thanh khon bng cch mn
hoc cho vay c hi u t. Mt h qu rt ra t l
thuyt ny l trong th trng tin t hon ho, vi
gi nh khng c ri ro, gi tr hin ti ca mt khon
tin u t khi chit khu theo mc li sut th trng
s bng mc thay i trong lng tin mt m ngi ra
quyt nh u t nhn c ti thi im c hi u t
c xc nh.
Gi tr hin ti ca $1 nhn c cho mi mt k trong
khong thi gian n k khi chit khu ti mc phn trm
c nh ( i )
Khi tnh ton gi tr hin ti ca cc dng tin tng lai,
c nhn hoc doanh nghip mun bit c mc li
sut lm cho khon u t ng gi. Ni cch khc,
mc li sut no s thu ht c nhn hoc doanh nghip
u t thay v gi li khon tin h c? Mc li sut ti
thiu , khi c xc nh, cho php nh u t cn
bng dng tin tng lai vi gi tr hin ti tng
ng ca chng. Trong kinh t hc, mc li sut ti
thiu ny c gi l sut thi gian u i cn bin ca
mt c nhn.
Ch s li nhun tnh bng gi tr hin ti rng ca mt
d n trn mi khon u t ban u. T s ny rt hu
ch xp hng cc d n khi lng vn sn c trong
ngn hn l hn ch. Gi tr ca t s ny cho d n cn
bin th hin gi tr ln nht m doanh nghip phi
chun b tr hn chi ph vn hin ti nhm gim nh
tnh trng thiu vn ngn hn.
Mt ty chn thc t mang li li th tng i, v n
cho php nh u t hoc doanh nghip tr hon, gia
tng c hi u t hay thm ch thay i cam kt ti
chnh tng lai ca c hi u t . Mt d n u t
cung cp nhiu s linh hot tng lai hn s c gi tr
ln hn mt d n m, mang li cng gi tr hin ti
rng mong i, nhng mc la chn thp hn.
T s ny tnh bng li nhun trung bnh hng nm t
mt d n (tnh bng trung bnh dng tin hng nm tr
i khu hao) chia cho vn trung bnh u t cho d n.
T sut ny l t sut chit khu mang li gi tr hin ti
rng bng 0 t mt dng tin u t. T sut ny i
khi c xem nh li tc u t hoc li tc kinh t
y l i lng o lng khong thi gian cn thit
mt khon u t thu hi c kinh ph vn ban u.
y cng l i lng c bn o lng la chn thanh
khon ca mt khon vn u t. N xc nh kh nng
d n thu hi li vn, do , m ra kh nng ti u t
trong trng hp tip cn vn xa hn trn th trng

Modified internal rate

of return

T sut hon vn ni
b bin i

Differential return on
capital employed

Sai bit li nhun trn

vn huy ng

Discounted payback

Thu hi vn c tnh
chit khu

vn tiu tn chi ph ng k
y l t sut hon vn ni b tnh cho gi tr cui
cng ca dng tin tng lai ca mt khon u t,
c ti u t vi chi ph vn n khi d n kt thc
vng i.
y l c lng ti chnh v nh hng ca mt d n
u t ln li nhun trn vn huy ng trong doanh
nghip, xt mt cch tng th. Thng s ny rt quan
trng khi nh qun tr xem ROCE ( li nhun trn vn
huy ng ) l i lng chnh o lng hiu qu hot
ng kinh doanh
y l thi gian mt khon u t vn c th thu li
kinh ph u t ban u c tnh n chi ph vn huy
ng. Ngha l, thng s ny s dng dng tin chit
khu t khon u t thay v s dng dng tin danh
ngha

CHNG 13
Thut ng ting
Anh
Bond

Thut ng ting Vit

Tri phiu

Derivative

Cng c phi sinh

Bill

Hi phiu

Real rate of return

T sut li tc thc

Nominal rate of
return

T sut li tc danh
ngha

Efficient market

Gi thuyt v hiu qu

Gii thch
Tri phiu l mt chng khon trn th trng ti chnh
do chnh ph hoc doanh nghip pht hnh, mang li
mt mc li sut xc nh trn mnh gi cho ngi nm
gi, cng nh vic mua li tri phiu theo mnh gi vo
ngy o hn
Cng c phi sinh l mt loi chng khon da trn gi
tr c s ca cc chng khon khc, nh c phiu, tri
phiu, hp ng tn dng hay ngoi hi. Nhng cng c
phi sinh c bn nht l: (i) quyn chn, mang li
cho ngi nm gi quyn mua hoc bn chng khon
c s trc hoc vo ngy xc nh vi mc gi xc
nh; (ii) hp ng tng lai, p t ngha v mua hoc
bn chng khon c s; v (iii) hp ng hon i, cho
php cc bn lin quan trao i ngha v, chng hn
trch nhim tr mt mc li sut thay i hoc c nh
cho khon vay n.
y l mt loi chng khon trn th trng tin t
thng c pht hnh mc chit khu. Mt hi
phiu kho bc l mt chng khon pht hnh ra th
trng tin t, c s dng vi mc ch ti tr cho
cc khon n ngn hn ca chnh ph, cung cp mt
sut li tc xc nh, bng hiu gia mnh gi v gi
chit khu ti ngy pht hnh.
y l t sut li tc m nh u t i hi, chit
khu nh hng ca lm pht tng lai. Ni mt cch
nm na, y l sut li tc loi tr nh hng ca s
thay i gi trong tng lai.
T sut li tc danh ngha l t sut c i hi dnh
cho nh u t v h phi chu thua l trn s vn u
t ban u gy ra bi s thay i v mc gi. Ni cch
khc, y l t sut li tc tnh c nh hng ca lm
pht.
Gi thuyt ny cho rng gi th trng ca c phiu l

hypothesis

ca th trng
( EMH )

Markowitz portfolio
theory

L thuyt danh mc
u t Markowitz

Efficient market
portfolio

Danh mc u t th
trng hiu qu

Capital asset pricing

model

M hnh nh gi ti
sn vn

Yield curve

ng cong li tc

CHAPTER 14
Thut ng ting
Anh
Dividend growth
model

Thut ng ting Vit

M hnh tng trng
c tc

mt c lng khng lch v gi tr thc ca chng

khon. Trn thc t, EMH c kim chng 3 hnh
thc: (i) hnh thc hiu qu yu, khng nh rng gi
chng khon phn nh y nhng thng tin v gi c
qu kh, do , gi tng lai l ngu nhin so vi gi c
trong qu kh. (ii) hnh thc hiu qu trung bnh: gi c
phiu phn nh y tt c nhng thng tin c
cng b , v (iii) hnh thc hiu qu mnh: gi c phiu
phn nh y thng tin c cng b ln thng tin
ni gin. Vi gi hiu qu, vic kim li nhun vt
tri so vi mc li nhun cn bng l khng th, khi c
ri ro v tip cn thng tin lin quan
L thuyt ny d on rng tt c cc nh u t s
nm gi mt danh mc u t hon ton a dng ha
vi cc c phiu ri ro v s tm kim ri ro u i ti
u ca mnh bng cch s dng n by cho danh mc
u t thng qua vic vay v cho vay ti mc li sut
phi ri ro. L thuyt ny gi nh rng cc nh u t
ngi ri ro, ti a ha hiu dng hai thng s v c hiu
bit hon ho v ri ro v li nhun k vng ca tt c
cc chng khon trn th trng ton cu, H cng c
th giao dch m khng mt ph giao dch cng nh
thu, c th tip cn vay v cho vay ti mc li sut
phi ri ro
y l danh mc u t c rt ra t l thuyt danh
mc u t Markowitz nh mt phng tin duy nht
cho u t ri ro dnh cho tt c cc nh u t trn th
trng vn. V c d on l danh mc u t duy
nht dnh cho tt c cc nh u t, danh mc ny bao
gm tt c cc chng khon ri ro c giao dch trn
th trng vn ton cu, mt mc t l no . L i
din cho hiu qu hot ng ca th trng vn ton
cu, danh mc u t th trng hiu qu c c tnh
da trn cc ch s th trng c phiu din rng.
M hnh ny xc nh s nh i tuyn tnh gia li
nhun k vng trn mt chng khon v mc ri ro
h thng ca n, xc nh bng h s beta. M hnh ny
cng gi nh rng th trng vn cnh tranh hon ho
v thng tin hiu qu, li nhun c phiu c phn
phi chun v tn ti vic vay v cho vay khng ri ro
km theo. Hiu s gia li nhun k vng trn th
trng vi li nhun khng ri ro km theo c gi l
gi tr tng thm b p ri ro.
ng cong li tc cho bit li tc k vng trn tri
phiu vi cc k hn khc nhau, khng ri ro km theo

Gii thch
M hnh ny din gii gi tr vn ca cng ty l mt
hm ca c tc tng lai, gi thit rng t l tng
trng c tc khng i, c chit khu mc t sut

li nhun i hi t nh u t. Cng thc cho m hnh

ny l:
Po =

Market to book ratio

Gi tr th trng trn
gi tri s sch

Earnings per share

Thu nhp trn c phn

Efficient P/E ratio

T s P/E hiu qu

Trong Do l c tc c tr gn nht, g l t l tng

trng c tc gi nh v i l t sut li nhun ti thiu
i hi
T s ny tnh bi gi tr c phiu hin ti trn gi tr s
sch ca mi c phiu. T s ny o lng gi tr ca
cng ty thi im hin ti, so snh vi lng vn u
t bi nhng nh u t hin ti cng nh qu kh
y l phn li nhun m cng ty phn b cho mi c
phn thng thng ang c lu hnh trn th trng.
EPS c s dng nh mt ch s th hin kh nng
kim li nhun ca doanh nghip, c tnh bi cng
thc:
EPS = (Thu nhp rng - c tc c phiu u i) / lng
c phiu bnh qun ang lu thng
y l t s gia gi c phiu ca doanh nghip vi thu
nhp trn mi c phiu ca doanh nghip , gi nh
rng c phiu c nh gi trong th trng vn hiu
qu, v doanh nghip c th t c t sut li nhun
di hn i hi cho khon ti u t ni b. Cng thc
tnh t s P/E hiu qu l:
PE =

Dividend per share

C tc trn mi c
phiu

Exogenous variable

Bin ngoi sinh

Endogenous variable

Bin ni sinh

+b

Trong E(ri) l t sut li nhun k vng m th

trng i hi, b l t s ti u t cc khon thu nhp
ca doanh nghip
C tc trn mi c phiu c tnh bng lng chi tr
c tc trong nm chia cho s c phiu thng c
pht hnh v c nhn c tc trong nm . Hu ht
cc doanh nghip cng b c c tc gia k v c tc
cui k hn ch nh hng ca vic phn b ln
dng tin
Bin s c tc ng n hot ng ca mt m hnh
kinh t, nhng bn thn n li khng b nh hng bi
bt k mi quan h no biu hin trong m hnh. Ngi
ta lp ra n d bo hay th nghim mt gi thit.
Bin s m gi tr ca n c xc nh trong khun
kh mt m hnh kinh t. Do , nu mt bin s l
bin s ph thuc trong mt phng trnh th l bin
ni sinh.