Chng II

Tng hp thng k

VD1

Gim c mt cng ty tin hc d nh tr

mc lng 2800000 VND/thng cho mt
lp trnh vin lm ti cng ty vi 3 nm
kinh nghim. bit mc lng ny
tho ng cha, ng ta t chc mt cuc
iu tra 30 lp trnh vin lm cho cc cng
ty cnh tranh vi 3 nm kinh nghim. Kt
qu iu tra nh sau:
2

/v : 1000/thng

2400

2700

2350

2900

2500

2800

2800

2200

2800

2700

2400

3000

2950

2600

2700

2300

2700

2500

2600

2300

2500

2750

2700

2750

3000

2550

2700

2350

2650

2450
3

Mt s phng php tng hp thng k

S liu
(nh lng)
Sp xp s liu
(Ordered Array)

Biu cnh l
(Stem & leaf Display)

Phn b tn s
(frequency distribution)

Bng TK

th TK
4

I - Sp xp s liu
(i vi s liu nh lng)
- Cch sp xp
+ Sp xp theo th t (t thp n cao hoc
ngc li).
+ Sp xp theo tnh cht quan trng.
..
(S liu nh tnh : Sp xp theo trt t vn
A,B,C; theo t/c quan trng)
5

VD1 :S liu sau khi c sp xp

/v :1000/thng
2200

2400

2500

2700

2700

2800

2300

2400

2550

2700

2750

2900

2300

2450

2600

2700

2750

2950

2350

2500

2600

2700

2800

3000

2350

2500

2650

2700

2800

3000
6

I - Sp xp s liu
(i vi s liu nh lng)
- Tc dng:
+ Nhanh chng pht hin gi tr cao nht v thp nht
trong tp hp s liu.
+ D dng chia s liu thnh nhm
+ Pht hin nhanh gi tr no xut hin bao nhiu ln
+ Quan st khong cch gia cc s liu lin tip nhau
- Hn ch : Khng thch hp vi lng thng tin qu
ln.
7

II - Biu cnh l
(dng i vi s liu nh lng)
Mi s liu c chia thnh 2 phn : phn thn
v phn l:
+ Phn thn xc nh th bc
+ Phn l dng xc nh tn s (m)
VD: Dy s liu : 21 ; 24; 26 ; 27 ; 27 ; 30 ; 32 ; 41
2 14677
3 02
4 1

II - Biu cnh l
(dng i vi s liu nh lng)
VD1 : C th s dng 2 s u l thn, 2 s sau l l :
22
00
23
00 00 50 50
24
00 00 50
25
00 00 00 50
26
00 00 50
27
00 00 00 00 00 00 50 50
28
00 00 00
29
00 50
30
00 00
KL
9

III Phn t thng k

1/ KN, ngha, nhim v ca phn t thng
k
a- KN :
L vic phn chia cc n v ca tng
th thng k thnh cc t (v cc tiu t)
c tnh cht khc nhau trn c s cn c
vo mt (hay mt s) tiu thc nht nh.
10

b ngha ca phn t thng k

-

c dng nhiu trong cc cuc iu tra

thng k, c bit l iu tra khng ton b.
L phng php c bn tin hnh tng
hp thng k.
L mt trong cc phng php quan trng
ca phn tch thng k.

11

c - Nhim v ca phn t thng k

- Phn chia hin tng nghin cu thnh
cc loi hnh khc nhau.
- Nghin cu kt cu ca hin tng
- Nghin cu mi lin h gia cc tiu
thc.

12

2 Tiu thc phn t

a KN :
L tiu thc c chn lm cn c phn t TK.
b Cc nguyn tc la chn tiu thc phn t
- Cn c vo mc tiu nghin cu
- Cn c vo tnh cht, c im ca i tng
nghin cu
- Cn c vo thi gian nghin cu
- Cn c vo kh nng ca n v.
13

3 Xc nh s t
a TH1: Tiu thc phn t c t biu hin
hoc lng bin ca tiu thc thay i t.
Cch xc nh s t :
Coi mi biu hin hoc mi lng bin l
c s hnh thnh mt t.
VD : Phn t SV theo gii tnh
Phn t CN theo s my 1 CN ph
trch
14

3 Xc nh s t
b TH2 : Tiu thc phn t c nhiu
biu hin hoc lng bin ca tiu
thc thay i ln.
- i vi tiu thc c nhiu biu hin :
Tin hnh ghp nhng biu hin tng
t nhau thnh mt t.
15

i vi tiu thc s lng c lng bin

thay i ln :
Da trn QH lng cht phn t. (Lng
bin i n mc no th lm cht bin
i, mi khi cht thay i hnh thnh 1 t).

VD : im hc tp ca sinh vin chia thnh :

9 10 : Xut sc
8 9 : Gii
7 8 : Kh
5 7 : TB
3 5 : Yu
< 3 : Km
Trong nhng TH ny, mi t s gm 1 phm vi
lng bin c 2 gii hn r rt.
16

+ Lng bin nh nht ca t lm cho t

hnh thnh (xi min) gi l gii hn di ca
t.
+ Lng bin ln nht ca t m vt qua
gii hn s chuyn sang t khc (xi max)
gi l gii hn trn ca t.
Chnh lch gia gii hn trn v gii hn
di ca t gi l khong cch t (hi).
hi = xi max xi min
Phn t c gii hn gi l phn t c
khong cch t.
17

- Nu khong cch t bng nhau c th tnh

khong cch t bng CT :
h = (X max X min) : n
h : tr s k/c t
X max , X min : Lng bin ln nht v lng bin
nh nht trong tng th.
n : S t

Phn t vi khong cch t bng nhau

thng dng khi lng bin thay i mt
cch u n.
18

VD1 : Nu chia TN thnh 4 t vi khong

cch t bng nhau :
h = (3000 2200) : 4 = 200 (1000)
Hnh thnh cc t (class):
2200 2400
2400 2600
2600 2800
2800 3000
Khi chia t theo CT trn, gii hn trn ca
t ng trc bng gii hn di ca t
ng sau.
19

Ch :
- Thc t, khong cch t thng ly s trn
nn khi tnh h c th iu chnh cc tr s
ca lng bin (Xmax, Xmin) trong CT:
VD : X max = 45 ; X min = 2 ; n = 4. Ta c
th tnh

h = (46- ):4 = 11 hoc (45 1) : 4 = 11

20

TH t th nht hoc t cui cng khng c

gii hn di hoc gii hn trn th t gi
l t m.
+ i vi tiu thc s lng : T m hay c
s dng trong TH khng bit r lng bin ln
nht hoc lng bin nh nht ca tiu thc
phn t.
+ i vi tiu thc thuc tnh : T m c s
dng khi khng c y thng tin chi tit v
tt c cc t hoc nu c th s qu nhiu t.
TH ny t m thng c gi l loi khc
v bao gm tt c cc thng tin chi tit cha
c lit k cc t trn.
-

21

4 Dy s phn phi
a KN : L dy s c to ra khi tin hnh
phn chia cc n v ca 1 hin tng KTXH theo mt tiu thc no .
Cc loi dy s phn phi :
- Dy s thuc tnh : Tng th c phn t
theo tiu thc thuc tnh.
- Dy s lng bin : Tng th c phn t
theo tiu thc s lng.
22

b- Cu to :
Dy s phn phi gm 2 thnh phn:
- Cc biu hin hoc cc lng bin ca tiu
thc phn t (k hiu : xi).
- Tn s tng ng (k hiu : fi).
Tn s l s ln lp li ca mt biu hin
hoc mt lng bin no hay chnh l s
n v ca tng th c phn phi vo mi
t.

23

c - Mt s khi nim khc

+ Tn sut (di) : L tn s c biu hin bng s
tng i (%, ln).
ngha : Cho bit s n v mi t chim bao nhiu
% trong ton b tng th.

di

fi

Nu di tnh bng ln :

di = 1

Nu di tnh bng %

di = 100

24

+ Tn s tch lu (Si)
- Tn s tch lu tin l tng cc tn s khi ta cng
dn t trn xung.
xi

fi

di

Si

x1
x2
x3

xn

f1
f2
f3

fn.

f1 / f i
f2 / f i
f3 / f i

fn / f i

f1
f1 + f2
f1 + f 2 + f 3

fi

25

+ Tn s tch lu (Si)
VD: c 100 sut hc bng cho SV c KQ hc tp
tt

im bnh qun
(im)
9,0 tr ln

Tn s (SV)
5

Tn s tch ly
(SV)
5

8,8 9,0

15

15

8,5 8,8

30

50

8,3 8,5

52

102

8,0 8,3

150

252

26

Tc dng: (i vi dy s lng bin)

+ TH khng c khong cch t : Tn s
cho bit s n v ca tng th c lng
bin nh hn hoc bng lng bin ca t
.
+ TH c khong cch t : Tn s tch lu
phn nh s n v tng th c lng bin
nh hn gii hn trn ca t .

27

+ VD : Phn t cc h gia nh theo din tch

nh :
DT nh (m2)(xi) S h (fi) Si
< 10
5
5
10 30
10
15
30 50
30
45
50 70
40
85
70
15
100
Si = 85 cho bit c 85 h gia nh c DT < 70m2
28

+ Mt phn phi (Di)

Mt phn phi l t s gia tn s vi tr s
khong cch t.
Cng thc:
fi
Di
hi
VD :

NSL (chic)

S CN

hi

Di

30 40

30

10

40 50

50

10

50 70

80

20

70 75

35

7
29

Thi gian cn thit (tnh bng giy) hon thin 1

sn phm ca 40 cng nhn thuc phn xng
hon thin c theo di nh sau:

69

65

72

71

60

61

74

73

75

73

65

68

74

72

63

67

68

72

69

66

65

73

73

69

75

76

70

70

63

64

60

67

61

62

69

74

68

73

77

74
30

Yu cu

Dng phng php biu cnh l

tng hp
Xy dng bng phn t vi s t l 6 v
khong cch t u nhau

31

KL :
- Cc bc c bn tin hnh phn t (Phn
t theo mt tiu thc hay cn gi l phn t
gin n):
+ Chn tiu thc phn t
+ Xc nh s t (v khong cch t)
+ Sp xp cc n v vo cc t tng ng
(XD dy s phn phi)

32

Cc bc c bn tin hnh phn t theo

nhiu tiu thc (phn t kt hp):
+ La chn tiu thc phn t : Lit k nhng
tiu thc phn t v sp xp cc tiu thc
phn t theo th t hp l d phn
tch v nhn xt.
+ Xc nh s t ca mi tiu thc
+ Chn cc n v vo cc t v cc tiu t
tng ng.
-

33

Bi tp

C ti liu theo di thi gian thc hin

H ca mt doanh nghip xut khu
(v: ngy)

8
14
6
7
17
21

10
16
13
5
4
18

19
19
3
17
15
9

20
12
23
11
22
19

9
17
4
15
27
14

26
18
16
6
11
21

16
7
20
10
19
17

12
14
20
21
18
8
34

Yu cu

Xy dng bng phn t thi gian thc

hin H vi khong cch t u nhau
bng 6 ngy
Nhn xt v thi gian thc hin H ca
doanh nghip
Gi s ti u k kinh doanh, doanh
nghip t mc tiu l thc hin c 50%
s H trong vng na thng, vy trong k,
doanh nghip c thc hin c mc tiu
ny khng?
35

IV - Bng TK v th TK
1 - Bng thng k
a KN :
L bng trnh by cc thng tin TK mt
cch c h thng, hp l, r rng nhm
nu ln nhng c trng v mt lng ca
hin tng nghin cu

36

b- Cu to bng TK
- V hnh thc : Bng TK gm cc hng
ngang, ct dc, cc tiu v s liu
Kt qu sn kinh doanh cng ty A giai on 1999-2002
n v: triu VND

Ch tiu

1999

2000

2001

2002

Doanh thu

12.000

13.500

13.050

13.780

Chi ph

8.400

9.600

9.750

9.860*

Li nhun

3.600

3.900

3.300

3.920

Ngun: Phng k hoch - Tng hp cng ty A

* Cha tnh thu thu nhp c bit

37

V ni dung : Gm 2 phn

+ Phn ch (ch t) : Trnh by cc b

phn ca hin tng nghin cuhay c
th l khng gian hoc thi gian nghin
cu ca hin tng .
+ Phn gii thch (tn t) : gm cc ch tiu
gii thch cc c im ca i tng
nghin cu, gii thch cho phn ch t.

38

c- Yu cu khi xy dng bng TK

- Qui m bng khng nn qu ln
- Cc tiu , tiu mc ghi chnh xc, gn,
y , d hiu.
- Cc ch tiu gii thch cn sp xp hp l,
ph hp vi mc tiu nghin cu. Cc ch
tiu c lin h vi nhau nn sp xp gn
nhau.
- C n v tnh c th cho tng ch tiu.
39

- Cch ghi s liu : Cc trong bng dng

ghi s liu, nhng nu khng c s liu th
dng cc k hiu qui c sau:
+ Du gch ngang (-) : Hin tng khng c
s liu.
+ Du ba chm () : S liu cn thiu, sau
ny c th b sung.
+ Du gch cho (x ) : Hin tng khng
lin quan n ch tiu, nu vit s liu vo
s khng c ngha.
40

VD:
Gi tr xut khu mt s MH ca VN
thng 2/2003
Mt hng

Lng XK
(1000 tn)

Gi tr XK
(triu USD)

1. Go

2. C ph

50

36

3. Cao su

35

26

4. Du th

1340

292

5. Than

300

Ngun: bn tin XNK BTM s thng 3 nm 2003

41

2 - th thng k
a - KN :
L cc hnh v
hoc ng nt
hnh hc dng
miu t c tnh
cht qui c cc
thng tin thng k.

S SV
(ngi)
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0

SV lp A v B HNT

Nam
N

Lp

42

b Tc dng :
ng dng rng ri trong mi cng tc nhm
hnh tng ho v hin tng nghin cu,
c th biu hin:
+ S pht trin ca hin tng qua thi gian
+ Kt cu v bin ng kt cu ca hin tng
+ Tnh hnh thc hin k hoch
+ Mi lin h gia cc hin tng

43

c Cc loi th TK
Cn c theo ni dung phn nh:
+ th pht trin
+ th kt cu
+ th lin h
+ th so snh
+ th phn phi
+ th hon thnh k hoch
.
44

Cn c vo hnh thc biu hin:

+ Biu hnh ct
+ Biu tng hnh (biu hin bng cc hnh
v tng trng, dng tuyn truyn, c
ng)
+ Biu din tch (hnh vung, hnh trn,
hnh ch nht)
+ th ng gp khc
+ Bn thng k

45

V d: Biu kt qu kinh
doanh cng ty A 1999 - 2002
$16,000
$14,000
$12,000
$10,000

CP
DT
LN

$8,000
$6,000
$4,000
$2,000
$0
1999

2000

2001

2002
46

Biu kt qu kinh doanh

cng ty A 1999 - 2002
16000
14000
12000

vng li

10000
DT
CP

8000
6000
4000
2000
0
1999

2000

2001

2002

47

C ti liu v mi lin h gia trnh v thu nhp

ca 30 cng dn nh sau:
TN ($/year) Trnh

TN ($/year) Trnh

17000

H.C

21200

B.S

20800
27000
70000
29000
14400
19000
23200
30400
25600

B.S
M.A
M.D
Ph.D

28000
30200
22400
100000
76000
44000
17600
25800
20200

B.S
H.C

10th grade

H.C
M.A
H.C
B.A

2ysCollege

M.D
Law degree

Ph.D
11th grade

H.C
1ysCollege

TN ($/year) Trnh
17200 2ysCollege

19600
36200
14400
18400
34400
26000
52000
64000
32800

B.A
M.S

1ysCollege

2ysCollege

B.A
H.C

Law degre

Ph.D
B.S
48