You are on page 1of 28

011

19-01-07

16:53

161

,

:


Hobbes 1 20 . , Carl Schmitt Thomas Hobbes, .
2 ,
Carl Schmitt.
1945, Schmitt

Hobbes 19331945, .3
, Hobbes, Schmitt Hobbes
/
,
Carl Schmitt
. Schmitt, (Ausnahmezustand), , ,
,
Hobbes .4 , Carl Schmitt Hobbes
16, 2006

011

19-01-07

162

16:53

162

20 5 : , Hobbes,
,
, , , .
:
Hobbes ,

:
, .
Schmitt.

I.
Carl Schmitt
Hobbes.6 Hobbes : 1938
Thomas Hobbes.   7
, 1965, .8 1964
.9
Schmitt Hobbes
. , , Schmitt . ,
Hobbes. , Hobbes, .

011

19-01-07

16:53

163

163

Hobbes.
: 
, . Schmitt
Hobbes
, Schmitt,
Hobbes, .10
Hobbes , .11
, ,
:12 ,
, ,

.
, ,
:
,
.13 Schmitt ,
19 .14
Schmitt
: ) (potestas indirecta, intermedire
Krfte) , )
, ) . Hobbes , ,
. Schmitt
19
20 : ,
: 17 , , , . 19 ,

011

19-01-07

164

16:53

164

, .15 ,
(Macht) ,
,
,
.16
, Schmitt, ,
,

(gesetzesstaatlichen Legalitt).17
,
, 18 , Schmitt, ,
.
,
18 19 ,
Schmitt
, 19 .
.
, F. Tnnies, ,19
Schmitt Hobbes ,

( ) (ordo poenalis), , .20 Hobbes Schmitt

, ..

(nullum crimen sine lege).21
Schmitt :
,22 Hobbes

011

19-01-07

16:53

165

165

23 (H. Kelsen). Hobbes


,
( ) ,
20 .
Schmitt , ,
Hobbes .
, Schmitt

Hobbes. fides
confessio,24 . Schmitt
, ( ) , ,  , , .
Schmitt
,
. ,
,
, , ,
, - ,
- .
19 ,

, : .25
: , -

011

19-01-07

166

16:53

166

,
;26
Schmitt
Hobbes,

Hobbes
. , , Schmitt
:
, ,
, ,
.27
, (, ). Schmitt
,
28
, / :
(
),

( ), / ( ),

( ) .

Schmitt 29 . Schmitt Taylor,
Warrender Hood30 (obligation)
.
Hobbes  ,31
: Hobbes ,
.
Schmitt , Hobbes

011

19-01-07

16:53

167

167

.32 , Schmitt, (supremacy) .33


, , Hobbes .
,
Schmitt 34 .
, Schmitt, Hobbes
. cujus regio, ejus religio , (Eigenart) .35

Hobbes 20 36
: , . 20 37 Hobbes
, , ,
 ( ) . (). ,
, 
, ( )
  . Schmitt
.38 ..

. , - , Schmitt , , .

. Schmitt ,

011

19-01-07

168

16:53

168

.
. 39 ,
Schmitt
. Schmitt , ,
,
(3 Hobbes).
, , : Hobbes

, , . :
,

.

.
Hobbes Schmitt
:
Schmitt .
:
, ,
,
. : ,
.
Schmitt
, .
auctoritas. Hobbes

011

19-01-07

16:53

169

169

auctoritas non
veritas facit legem :
(voluntas/decisio) - (potestas),
potestas.40
potestas
(violentia). ,
Schmitt , ,
,
,
. ( ) /.41
, Hobbes ,42
, .43


.
,
(
/), (
),
.
Schmitt 44 .

Hobbes (
: )
Hobbes.
Hans Kelsen
, , .
, 45 . , -

011

19-01-07

170

16:53

170

( ) , ()
( ).
Hobbes, ,
. auctoritas Schmitt ,
( ),
, . 46 , ,

.47 ,
, , , :
, ()48
( ) , .
.

, Schmitt
,
,
,
/ . Hobbes
, ,

.
,
( ).49
,

011

19-01-07

16:53

171

171

,50 ,
(), ().
Schmitt
:
Hobbes
, - ,

.51
52
: , ,

,
.
.
Schmitt (Ausnahmezustand), , , , .53 Hobbes
. Hegel 54 :
Hobbes ,
, .
,55
.
,

.56 ,
,
, .
, .
, .
,
,
Schmitt. Hobbes , ,

011

19-01-07

172

16:53

172

, . Hegel57
, .

( , ),
, .

/
( ), .
58
.
Hobbes ,
:
.
Schmitt jus belli,
,59 Hobbes
.60 ,
Schmitt
,
. Schmitt
, , ,

, ,
.
Schmitt,61 ( ),62

011

19-01-07

16:53

173

173

, .

,
, , .63 , , , ,
, .
, , ,
, ,
64 , ,
, .


/, ,
.
, Schmitt Hobbes ,65
.
,

.66 ,67

011

19-01-07

174

16:53

174

.
Hobbes, Schmitt
(
) ,
.68 Hobbes

. ,
, (
) / ( )
,

.
-
,
- - , ,
.

,

. Schmitt

, ,

Hobbes.
Schmitt
( )
.
Schmitt
.
3 4


() .69 , Schmitt
, , that Jesus is the Christ,

011

19-01-07

16:53

175

175

.
,
Schmitt, 70 Hobbes
,
,
(
Hobbes). , , - ,
, Schmitt, , , .  ,
, ,
.71

- ()
,  . ,72
Hobbes


, .

, ( , ),
(
), .73
, ,
, Schmitt
,

011

19-01-07

16:53

176

176


() ,
.
: Hobbes ()

(, ) ( ),74
,
,
. ,
Carl Schmitt .

1 . .. Roman Schnur, Individualismus und Absolutismus. Zur politischen Theorie


des Thomas Hobbes, 1963 Reinhart Koselleck, Kritik und Krise. Eine Studie zur Pathogenese der
modernen Welt, / [Freiburg/Mnster] 1959 Bernard Willms, Die Antwort des
Leviathan. Thomas Hobbes politische Theorie, [Neuwied und Berlin] 1970 KlausMichael Kodalle, Wahrheit und System. Studien zum Verhltnis von Theologie und Staatsphilosophie bei Thomas
Hobbes, . , 1971 ( Thomas Hobbes Logik der Herrschaft und
Vernunft des Friedens, 1972).
2 . .. Gnter Maschke, Zum Leviathan von Carl Schmitt Carl Schmitt, Der Leviathan in der Staatslehre des Thomas Hobbes. Sinn und Fehlschlag
eines politischen Symbols [1938], - [Kln-Lvenich] 1982, . 179244.
3 Carl Schmitt, Ex Capitative Salus [
1946], , Ex Capitative Salus. Erfahrungen der Zeit 1945/47, 1950, . 5579,
Hobbes ( ) . . 1945 ( Benito Cereno) Carl Schmitt, Der
Leviathan..., .., . 243/244 Antwortende Bemerkungen zu einem Rundfunkvortrag
von Karl Mannheim [ 1945/46], : C. Schmitt, Ex Captivitate Salus, .., . 1324, . 21.
4 Leo Strau Carl
Schmitt Thomas Hobbes, . Leo Strau, Anmerkungen zu Carl
Schmitt, Der Begriff des Politischen, Archiv fr Sozialwissenschaften und Sozialpolitik, 67, 1932, .

011

19-01-07

16:53

177

177

732749 [ Heinrich Meier, Carl Schmitt, Leo Strau und Der Begriff des Politischen. Zu
einem Dialog unter Abwesenden, ., 1998, . 97125].
5 Helmut Rumpf, Carl Schmitt und Thomas Hobbes. Ideelle Beziehungen
und aktuelle Bedeutung mit einer Abhandlung ber die Frhschriften Carl Schmitts, 1972, . 56, 109.
6 Carl Schmitt, Der Begriff des
Politischen, Text von 1932 mit einem Vorwort und drei Corollarien, 1963 (. .: ,
, .. . , . . , , 1988)
, Politische Theologie. Vier
Kapitel zur Lehre von der Souvernnitt (1922), 2 ., 1934 (. .: .   , ... . , ,
1994) Hobbes
. . , Der Staat als Mechanismus bei Hobbes
und Descartes, Archiv fr Rechts- und Sozialphilosophie, 30, 1937, . 622632 Die Totalitt des
Staates bei Hobbes Naturphilosophie, Archiv fr Rechts- und Sozialphilosophie, 31, 1938, . 176193.
7 Carl Schmitt, Der Leviathan in der Staatslehre des Thomas Hobbes, ..
8 Carl Schmitt, Die vollendete Reformation. Bemerkungen und Hinweise zu neuen LeviathanInterpretationen, Der Staat, 4, 1965, . 5169. F.C.
Hood, The Divine Politics of Thomas Hobbes. An Interpretation of Leviathan, 1964, Dieter
Braun, Der sterbliche Gott oder Leviathan gegen Behemoth, , 1963,
Hans Barion, Besprechung des Sammelbandes Saggi storici intorno al Papato di Professori dell
Facolt di Storia Ecclesiastica, Roma 1959, Pontificia Universit Gregoriana, Zeitschrift der SavignyStiftung fr Rechtsgeschichte, Kanonistische Abteilung, . XLVI, 1960, . 481501.
9 Carl Schmitt, Der Begriff des Politischen, .., . 121123.
10 Hobbes
, - ,
(Carl Schmitt, Der Leviathan..., .., . 23).
11 Carl Schmitt, Der Leviathan..., .., . 31 . Schmitt
Hobbes. , Land und Meer, Eine
weltgeschichtliche Betrachtung [1944], - [Kln-Lvenich] 1981, Nomos der Erde im
Vlkerrecht des Jus Publicum Europaeum [1950], 2 ., 1974, .
12 Carl Schmitt, Der Leviathan..., .., . 48.
13 Carl Schmitt, Der Leviathan..., .., . 45, 119 . 123.
14 Carl Schmitt, Der Leviathan..., .., . 117/118.
15 ( ). . Carl Schmitt, Der Hter der Verfassung
[1931], 2 ., 1969, . 7196, , Legalitt und Legitimitt [1932], 3 .,
1980, . 20 . , Weiterentwicklung des totalen Staates in Deutschland [1933], Carl
Schmitt, Verfassungsrechtliche Aufstze aus den Jahren 19241954, . 359366 , , , , .., . 1135, 23 .
16 Carl Schmitt, Der Leviathan..., .., . 117.
17 Carl Schmitt, Der Leviathan..., .., . 118.
18 Carl Schmitt, Der Leviathan..., .., . 92.
, , . , Schmitt, , , , ,
, . . ,

011

19-01-07

178

16:53

178

Spinoza (. 8689), Moses Mendelsohn (. 9293) Friedrich Julius Stahl


(. 106110), .
19 . Ferdinand Tnnies, Thomas Hobbes. Der Mann und der Denker [1896], 2 . .,
1912, Carl Schmitt, Der Leviathan..., .., . 103105.
20 . Carl Schmitt, Der Leviathan..., .., . 110, 113. (Rechtsstaat) Schmitt
(Gesetzesstaat) (.., . 101). . Carl Schmitt, ber die drei Arten des rechtswissenschaftlichen Denkens, 1934, . 2934.
21 Carl Schmitt, Der Leviathan..., .., . 110, 111.
( , , .) . 26 (. 190 .) .
Hobbes Die vollendete Transformation, (.., .
61) Hobbes
.
22 . Carl Schmitt, Politische Theologie, .., . 4446 , Der Leviathan..., .., . 82
(Hobbes, ).
23 Carl Schmitt, Der Leviathan..., .., . 103.
24 . Thomas Hobbes, Leviathan..., .., . 37 (. 306), . 40 (. 323),
. 42 (. 343344), . 43 (. 413414), . 46 (. 471) Thomas Hobbes, De Cive, . Howard
Warrender, 1983, . XVIII, 45.
25 Carl Schmitt, Der Leviathan..., .., . 85, 86, 96, 94, 118.
: R. Koselleck, Kritik und Krise,
.., K.-M. Kodalle, Wahrheit und System, .. Kodalle (. 148, 151)
( ),

Hobbes
(. . 105, 135).
26 Carl Schmitt, Der Leviathan..., .., . 84.
27 . Carl Schmitt, Der Begriff des Politischen, .., . 122: 1. Veritas: Jesus Christus, 2. Quis
interpretabitur? 3. Auctoritas, non veritas facit legem, 4. Potestas directa, non indirecta, 5. Oboedientia
et Protectio. , ,
: .
28 .., ,

.
29 . Bernard Willms, Die Antwort des Leviathan, .., . 177179.
30 A.E. Taylor, The Ethical Doctrine of Hobbes, Philosophy, XIII, 1938, . 406424 F.C.
Hood, The Divine Politics of Thomas Hobbes. An Interpretation of Leviathan, 1964, H.
Warrender, The Political Philosophy of Hobbes, 1957.
31 H Hobbes , ,
, F.C. Hood, The Divine Politics of Thomas Hobbes, ..
, Leo Strauss (The Political
Philosophy of Thomas Hobbes. Ist Basis and ist Genesis, 1936) . :

011

19-01-07

16:53

179

179


(Politische Theologie, .., . 49) . . Bernard Willms, Der Weg des Leviathans. Die Hobbes-Forschung von 19681978, Beiheft
zu Der Staat, Nr. 3, 1979, . 114 .
32 Carl Schmitt, Die vollendete Reformation, .., . 52, 66.
33 . Carl Schmitt, Die vollendete Transformation, .., . 64.
34 Carl Schmitt, Der Begriff des Politischen, .., . 123.
35 Carl Schmitt, Die vollendete Transformation, .., . 62.
36 , . .. Renate Paeschke, Die Deduktion des Staates bei Thomas
Hobbes. Eine Betrachtung der Hobbesschen Staatsbegrndung im Leviathan und eine kritische Durchsicht
ausgewhlter deutschsprachiger Hobbes-Interpretationen, --. - 1989, . 76
., 116 .,
Hobbes, Wolfgang Kerstin, Thomas Hobbes zur
Einfhrung, 2 ., Hamburg 2002, . 204 .,
Hobbes.
37 Ferdinard Tnnies,
Thomas Hobbes, ..
38 . Wolfgang Kerstin, Thomas Hobbes zur Einfhrung, .., . 16. .
39 Carl Schmitt, Der Leviathan..., .., . 52.
40 . Thomas Hobbes, Leviathan, or The Matter, Forme and Power of a Common-wealth,
Ecclesasticall and Civil, .. Richard Tuck, Cambridge 1991, . 16, . . 114.
41 . Rousseau
, - ,  , . . , .
, ... . , 2004, . , . 3, . 5253.
42 , . Thomas Hobbes, Leviathan..., .., . 17 (. 121),
. 30 (. 231) . 14 (2 , . 92).
43 . Thomas Hobbes, Leviathan..., .., . 30, . 230:
. 26, . 185 .: .
44 Hobbes .
Ottfried Hffe, Sed auctoritas, non veritas, facit legem. Zum Kapitel 26 des Leviathan,
Thomas Hobbes, Leviathan oder Stoff, Form und Gewalt eines brgerlichen Staates, . Wolfgang Kersting,
1996.
45 . , ,
1999, . 116153. ,
.
46 Carl Schmitt, Politische Theologie, .., . 11.
47 Carl Schmitt, Politische Theologie, .., . 26, 41, 19.
: (Autoritt) ,
(.., . 20), , (.., . 42) , , (.., . 16).
48 Carl Schmitt / .
49
. Thomas

011

19-01-07

180

16:53

180

Hobbes, Leviathan..., .., . 30, . 231/232, 234 ., 236 ., ,


..., .., . 152153.
50 . K-M. Kodalle (. . 25).
51 Carl Schmitt, Der Leviathan..., .., . 130. Schmitt acclamatio (,
). . Carl Schmitt, Die geistesgeschichtliche Lage des heutigen Parlamentarismus, 5 .,
1979.
52 . Schmitt :
.
53 . Carl Schmitt, Politische Theologie, .., . 11, 12/13, 19 Carl Schmitt, Der Begriff des
Politischen, .., . 35, 39, 40, 46, 52. (. . .., . 57, 64, 72, 79).
54 G.W.F. Hegel, ber die wissenschaftlichen Behandlungsarten des Naturrechts, seine Stelle in
der praktischen Philosophie und sein Verhltnis zu den positiven Rechtswissenschaften, G.W.F.
Hegel, Werke in zwanzig Bnden, . Eva Moldenhauer Karl Markus Michel, 1969 .,
. 2, . 434530, 444 .
55 Thomas Hobbes, Leviathan..., .., . 13, . 89/90.
56 . , Thomas Hobbes, Leviathan..., .., . 13, . 89: no place for
Industry [...] no Culture of the Earth; no Navigation, nor use of the commodities that may be
imported by Sea; no commodious Building; no Insturments of moving, and removing such things as
require much force; no Knowledge of the face of the Earth; no account of Time; no Arts; no Letters;
no Society; and which is worst of all, continuall feare, and danger of violent death; And the life of
man, solitary, poore, nasty, brutish, and short. . .., . 90 Thomas Hobbes, De Cive, .., . , 1.
57 G.W.F. Hegel, Enzyklopdie der philosophischen Wissenschaften im Grundrisse, G.W.F. Hegel,
Werke..., .., . 10, 502.
58 . Leo Strau, Anmerkungen..., .., . 737739.
59 Carl Schmitt, Der Begriff des Politischen, .., . 46 (. ., .., . 72).
60 . De Cive, .., . , 3
Leviathan, .., . 17 (. 121). .. Hobbes , (.., . 21, . 151/52). Hobbes
, ( ,
, , . .., . 21, . 150 .).
61 . Carl Schmitt, Politische Theologie, .., . 19, 20, 22.
62 Schmitt
, ( [Rechtsordnung])
(.., . 19), , :
, , .
63 . , , , , , 2005.
64 , ..., .., . 118. .
( . 49).
65 . .. Carl Schmitt, Der Begriff des Politischen, .., . 61. (.., .., . 94/95).

011

19-01-07

16:53

181

181

66 . Thomas Hobbes, Leviathan..., .., . 13, . 90.


67 . , Hobbes.  , 1995, . 108114 163195, , ..., ..,
. 125137.
68 Carl Schmitt, Der Begriff des Politischen, .., . 61 (. ., .., . 94), 121. . Carl
Schmitt, Der Leviathan..., .., . 56.
69 ,
(), .
,
, . Willms (Die Antwort des Leviathan, ..) K.-M. Kodalle (Wahrheit und System,
..). Ulrich Wei (Das philosophische System von
Thomas Hobbes, - [Stuttgart-Bad Cannstatt] 1980, . 232256) ( ,
, ,
).
70 ,
(. Thomas Hobbes, Leviathan..., .., . 43, .
423414).
71 . Carl Schmitt, Der Begriff des Politischen, .., . 31 (. ., .., . 52).
72 . ..., .., .
153168.
73 , . , ..., .., .
160162.
74 . , ..., .., . 154, 119.

011

19-01-07

16:53

182

011

19-01-07

16:53

183


1. ( , 4
1,5). 10.000 .
2.
.
3.
. K , .
4. :

:
:
Frederick Neuhouser, Foundations of Hegels Social Theory, Harvard University Press, K (M) 2000, . 85.
:
Kenneth R. Westphal, Hegels Critique of Hegels Moral World View, Philosophical Topics, 19.2, 1991,
. 133.
:
Moishe Postone, Critique, state and economy, Fred Rush (.), The Cambridge Companion to Critical
Theory, Cambridge University Press, K, 2004.
, :
F. Neuhouser, Foundations of Hegels Social Theory, .., . 97.
: F. Neuhouser, .., . 97. ( )
,
:
. (=), . 105 .., . 105.
5. :
O , .
O [ ] . H [...].
X ( ) ( ) (E: ). T ( ) .
( ).
6. :
E: . : . : .. : . : . : ..
: ..

011

19-01-07

16:53

184

011

19-01-07

16:53

185


.

:
: ,
, , .

5, 2
2006-07
05-10-2006 -
12-10-2006 Kant: (. )
19-10-2006 O urke (. )
26-10-2006 Polanyi: (. )
02-11-2006 . - (. )
09-11-2006 - (. )
16-11-2006 (. )
23-11-2006 (. )
30-11-2006 Hegel, Feuerbach, Marx (. )
07-12-2006 (. )
14-12-2006 (. Arndt)
11-01-2007 K (. )
18-01-2007 O Deleuze (. )
25-01-2007 Sartre (. )
01-02-2007 Spinoza (. )
08-02-2007 (. )
15-02-2007 A Adorno (. )
22-02-2007 McDowell (. )
01-03-2007 - Helmut
Plessner (. )
08-03-2007 (. )
15-03-2007 : Kant, Herder (. )
22-03-2007 : Arendt Kant (. )
29-03-2007 (. )
19-04-2007 (. )
26-04-2007 (. )
03-05-2007 : Lingua Tertii Imperii Victor
Klemperer (. )
10-05-2007 (. )
17-05-2007 I G. Lukcs. Hegel
20 (. )
24-05-2007 Adorno (H. Reichelt)
31-05-2007 A. Giddens (. ).
07-06-2007 (. )
14-06-2007 ax Weber (. )
21-06-2007 Tocqueville (. )
28-06-2007 2007-2008

011

19-01-07

16:53

186

011

19-01-07

16:53

187

A ,
, ,
.
(Smith, Kant), , , , (Hobbes, Spinoza), , , ..
M A, 48 ( 66 ), (30 ) , ,
:
. K,
14, 10553 A

E / A ,
..

48 (66 ) (30 ).

...A.
.T.K..
XT
.email

011

19-01-07

16:53

188

You might also like