% Encoding: Unicode Roman % Electronic text (C) Bhandarkar Oriental Research Institute, % Pune, India, 1999 % 18001001 janamejaya uvca 18001001a svarga triviapa prpya mama prvapitmah 18001001c pav dhrtarr ca kni sthnni bhejire 18001002a etad icchmy aha rotu sarvavic csi me mata 18001002c maharibhyanujto vysendbhutakarma 18001003 vaiapyana uvca 18001003a svarga triviapa prpya tava prvapitmah 18001003c yudhihiraprabhrtayo yad akurvata tac chru 18001004a svarga triviapa prpya dharmarjo yudhihira 18001004c duryodhana riy jua dadarsnam sane 18001005a bhrjamnam ivditya vralakmybhisavrtam 18001005c devair bhrjiubhi sdhyai sahita puyakarmabhi 18001006a tato yudhihiro drv duryodhanam amarita 18001006c sahas sanivrtto bhc chriya drv suyodhane 18001007a bruvann uccair vacas tn vai nha duryodhanena vai 18001007c sahita kmaye lokml lubdhendrghadarin 18001008a yatkrte prthiv sarv suhrdo bndhavs tath 18001008c hatsmbhi prasahyjau kliai prva mahvane 18001009a draupad ca sabhmadhye pcl dharmacri 18001009c pariklinavadyg patn no gurusanidhau 18001010a svasti dev na me kma suyodhanam udkitum 18001010c tatrha gantum icchmi yatra te bhrtaro mama 18001011a maivam ity abravt ta tu nrada prahasann iva 18001011c svarge nivso rjendra viruddha cpi nayati 18001012a yudhihira mahbho maiva voca katha cana 18001012c duryodhana prati nrpa ru ceda vaco mama 18001013a ea duryodhano rj pjyate tridaai saha 18001013c sadbhi ca rjapravarair ya ime svargavsina 18001014a vralokagati prpto yuddhe hutvtmanas tanum 18001014c yya sarve surasam yena yuddhe samsit 18001015a sa ea katradharmea sthnam etad avptavn 18001015c bhaye mahati yo bhto babhva prthivpati 18001016a na tan manasi kartavya putra yad dytakritam 18001016c draupady ca pariklea na cintayitum arhasi 18001017a ye cnye pi parikle yumka dytakrit 18001017c sagrmev atha vnyatra na tn sasmartum arhasi 18001018a samgaccha yathnyya rj duryodhanena vai 18001018c svargo ya neha vairi bhavanti manujdhipa
18001019a nradenaivam uktas tu kururjo yudhihira
18001019c bhrtrn papraccha medhv vkyam etad uvca ha 18001020a yadi duryodhanasyaite vralok santan 18001020c adharmajasya ppasya prthivsuhrdadruha 18001021a yatkrte prthiv na sahay sarathadvip 18001021c vaya ca manyun dagdh vaira praticikrava 18001022a ye te vr mahtmno bhrtaro me mahvrat 18001022c satyapratij lokasya r vai satyavdina 18001023a tem idn ke lok draum icchmi tn aham 18001023c kara caiva mahtmna kaunteya satyasagaram 18001024a dhradyumna styaki ca dhradyumnasya ctmajn 18001024c ye ca astrair vadha prpt katradharmea prthiv 18001025a kva nu te prthiv brahman naitn paymi nrada 18001025c viradrupadau caiva dhraketumukh ca tn 18001026a ikhaina ca pclya draupadey ca sarvaa 18001026c abhimanyu ca durdhara draum icchmi nrada 18002001 yudhihira uvca 18002001a neha paymi vibudh rdheyam amitaujasam 18002001c bhrtarau ca mahtmnau yudhmanyttamaujasau 18002002a juhuvur ye arri raavahnau mahrath 18002002c rjno rjaputr ca ye madarthe hat rae 18002003a kva te mahrath sarve rdlasamavikram 18002003c tair apy aya jito loka kaccit puruasattamai 18002004a yadi lokn imn prpts te ca sarve mahrath 18002004c sthita vitta hi m dev sahita tair mahtmabhi 18002005a kaccin na tair avpto ya nrpair loko kaya ubha 18002005c na tair aha vin vatsye jtibhir bhrtrbhis tath 18002006a mtur hi vacana rutv tad salilakarmai 18002006c karasya kriyat toyam iti tapymi tena vai 18002007a ida ca paritapymi puna punar aha sur 18002007c yan mtu sadrau pdau tasyham amitaujasa 18002008a drvaiva ta nnugata kara parabalrdanam 18002008c na hy asmn karasahit jayec chakro pi sayuge 18002009a tam aha yatratatrastha draum icchmi sryajam 18002009c avijto may yo sau ghtita savyascin 18002010a bhma ca bhmavikrnta prebhyo pi priya mama 18002010c arjuna cendrasaka yamau tau ca yamopamau 18002011a draum icchmi t cha pcl dharmacrim 18002011c na ceha sthtum icchmi satyam etad bravmi va 18002012a ki me bhrtrvihnasya svargea surasattam 18002012c yatra te sa mama svargo nya svargo mato mama 18002013 dev cu 18002013a yadi vai tatra te raddh gamyat putra mciram 18002013c priye hi tava vartmo devarjasya sant
18002014 vaiapyana uvca
18002014a ity uktv ta tato dev devadtam updian 18002014c yudhihirasya suhrdo darayeti paratapa 18002015a tata kuntsuto rj devadta ca jagmatu 18002015c sahitau rjardla yatra te puruarabh 18002016a agrato devadtas tu yayau rj ca prhata 18002016c panthnam aubha durga sevita ppakarmabhi 18002017a tamas savrta ghora keaaivaladvalam 18002017c yukta ppakrt gandhair msaoitakardamam 18002018a daotthna sajhillka makikmaakvrtam 18002018c ita ceta ca kuapai samantt parivritam 18002019a asthikeasamkra krmikasamkulam 18002019c jvalanena pradptena samantt pariveitam 18002020a ayomukhai ca kkolair grdhrai ca samabhidrutam 18002020c scmukhais tath pretair vindhyaailopamair vrtam 18002021a medorudhirayuktai ca chinnabhrupibhi 18002021c nikrttodarapdai ca tatra tatra praveritai 18002022a sa tat kuapadurgandham aiva romaharaam 18002022c jagma rj dharmtm madhye bahu vicintayan 18002023a dadaroodakai pr nad cpi sudurgamm 18002023c asipatravana caiva niitakurasavrtam 18002024a karambhavluks tapt yas ca il prthak 18002024c lohakumbh ca tailasya kvthyamn samantata 18002025a kalmalika cpi duspara tkakaakam 18002025c dadara cpi kaunteyo ytan ppakarmim 18002026a sa ta durgandham lakya devadtam uvca ha 18002026c kiyad adhvnam asmbhir gantavyam idam dram 18002027a kva ca te bhrtaro mahya tan mamkhytum arhasi 18002027c deo ya ka ca devnm etad icchmi veditum 18002028a sa sanivavrte rutv dharmarjasya bhitam 18002028c devadto bravc cainam etvad gamana tava 18002029a nivartitavya hi may tathsmy ukto divaukasai 18002029c yadi rnto si rjendra tvam athgantum arhasi 18002030a yudhihiras tu nirvias tena gandhena mrchita 18002030c nivartane dhrtaman paryvartata bhrata 18002031a sa sanivrtto dharmtm dukhaokasamanvita 18002031c urva tatra vadat dn vca samantata 18002032a bho bho dharmaja rjare puybhijana pava 18002032c anugrahrtham asmka tiha tvan muhrtakam 18002033a yti tvayi durdhare vti puya samraa 18002033c tava gandhnugas tta yensmn sukham gamat 18002034a te vaya prtha drghasya klasya puruarabha 18002034c sukham sdayiymas tv drv rjasattama 18002035a satihasva mahbho muhrtam api bhrata
18002035c tvayi tihati kauravya ytansmn na bdhate
18002036a eva bahuvidh vca krpa vedanvatm 18002036c tasmin dee sa urva samantd vadat nrpa 18002037a te tad vacana rutv dayvn dnabhim 18002037c aho krcchram iti prha tasthau sa ca yudhihira 18002038a sa t gira purastd vai rutaprv puna puna 18002038c glnn dukhitn ca nbhyajnata pava 18002039a abudhyamnas t vco dharmaputro yudhihira 18002039c uvca ke bhavanto vai kimartham iha tihatha 18002040a ity ukts te tata sarve samantd avabhire 18002040c karo ha bhmaseno ham arjuno ham iti prabho 18002041a nakula sahadevo ha dhradyumno ham ity uta 18002041c draupad draupadey ca ity eva te vicukruu 18002042a t vca sa tad rutv taddeasadrr nrpa 18002042c tato vimamre rj ki nv ida daivakritam 18002043a ki nu tat kalua karma krtam ebhir mahtmabhi 18002043c karena draupadeyair v pcly v sumadhyay 18002044a ya ime ppagandhe smin dee santi sudrue 18002044c na hi jnmi sarve dukrta puyakarmam 18002045a ki krtv dhrtarrasya putro rj suyodhana 18002045c tath riy yuta ppa saha sarvai padnugai 18002046a mahendra iva lakmvn ste paramapjita 18002046c kasyedn vikro ya yad ime naraka gat 18002047a sarvadharmavida r satygamaparya 18002047c ktradharmapar prj yajvno bhridaki 18002048a ki nu supto smi jgarmi cetayno na cetaye 18002048c aho cittavikro ya syd v me cittavibhrama 18002049a eva bahuvidha rj vimamara yudhihira 18002049c dukhaokasamvia cintvykulitendriya 18002050a krodham hrayac caiva tvra dharmasuto nrpa 18002050c dev ca garhaym sa dharma caiva yudhihira 18002051a sa tvragandhasatapto devadtam uvca ha 18002051c gamyat bhadra ye tva dtas tem upntikam 18002052a na hy aha tatra ysymi sthito smti nivedyatm 18002052c matsarayd ime dta sukhino bhrtaro hi me 18002053a ity ukta sa tad dta puputrea dhmat 18002053c jagma tatra yatrste devarja atakratu 18002054a nivedaym sa ca tad dharmarjacikritam 18002054c yathokta dharmaputrea sarvam eva jandhipa 18003001 vaiapyana uvca 18003001a sthite muhrta prthe tu dharmarje yudhihire 18003001c jagmus tatra kauravya dev akrapurogam 18003002a svaya vigrahavn dharmo rjna prasamkitum 18003002c tatrjagma yatrsau kururjo yudhihira
18003003a teu bhsvaradeheu puybhijanakarmasu
18003003c samgateu deveu vyagamat tat tamo nrpa 18003004a ndryanta ca ts tatra ytan ppakarmim 18003004c nad vaitara caiva kalmalin saha 18003005a lohakumbhya il caiva ndryanta bhaynak 18003005c vikrtni arri yni tatra samantata 18003005e dadara rj kaunteyas tny adryni cbhavan 18003006a tato vyu sukhaspara puyagandhavaha iva 18003006c vavau devasampastha talo tva bhrata 18003007a maruta saha akrea vasava cvinau saha 18003007c sdhy rudrs tathdity ye cnye pi divaukasa 18003008a sarve tatra samjagmu siddh ca paramaraya 18003008c yatra rj mahtej dharmaputra sthito bhavat 18003009a tata akra surapati riy paramay yuta 18003009c yudhihiram uvceda sntvaprvam ida vaca 18003010a yudhihira mahbho prt devagas tava 18003010c ehy ehi puruavyghra krtam etvat vibho 18003010e siddhi prpt tvay rjaml lok cpy akays tava 18003011a na ca manyus tvay krya ru ceda vaco mama 18003011c avaya narakas tta draavya sarvarjabhi 18003012a ubhnm aubhn ca dvau r puruarabha 18003012c ya prva sukrta bhukte pacn nirayam eti sa 18003012e prva narakabhgyas tu pact svargam upaiti sa 18003013a bhyiha ppakarm ya sa prva svargam anute 18003013c tena tvam eva gamito may reyorthin nrpa 18003014a vyjena hi tvay droa upacra suta prati 18003014c vyjenaiva tato rjan darito narakas tava 18003015a yathaiva tva tath bhmas tath prtho yamau tath 18003015c draupad ca tath kr vyjena naraka gat 18003016a gaccha narardla mukts te caiva kilbit 18003016c svapak caiva ye tubhya prthiv nihat rae 18003016e sarve svargam anuprpts tn paya puruarabha 18003017a kara caiva mahevsa sarvaastrabhrt vara 18003017c sa gata param siddhi yadartha paritapyase 18003018a ta paya puruavyghram dityatanaya vibho 18003018c svasthnastha mahbho jahi oka nararabha 18003019a bhrtr cnys tath paya svapak caiva prthivn 18003019c sva sva sthnam anuprptn vyetu te mnaso jvara 18003020a anubhya prva tva krcchram ita prabhrti kaurava 18003020c viharasva may srdha gataoko nirmaya 18003021a karma tta puyn jitn tapas svayam 18003021c dnn ca mahbho phala prpnuhi pava 18003022a adya tv devagandharv divy cpsaraso divi 18003022c upasevantu kalya virajombaravsasa
18003023a rjasyajitml lokn avamedhbhivardhitn
18003023c prpnuhi tva mahbho tapasa ca phala mahat 18003024a upary upari rj hi tava lok yudhihira 18003024c haricandrasam prtha yeu tva vihariyasi 18003025a mndht yatra rjarir yatra rj bhagratha 18003025c dauantir yatra bharatas tatra tva vihariyasi 18003026a e devanad puy prtha trailokyapvan 18003026c kagag rjendra tatrplutya gamiyasi 18003027a atra sntasya te bhvo mnuo vigamiyati 18003027c gataoko niryso muktavairo bhaviyasi 18003028a eva bruvati devendre kauravendra yudhihiram 18003028c dharmo vigrahavn skd uvca sutam tmana 18003029a bho bho rjan mahprja prto smi tava putraka 18003029c madbhakty satyavkyena kamay ca damena ca 18003030a e trty jijs tava rjan krt may 18003030c na akyase clayitu svabhvt prtha hetubhi 18003031a prva parkito hi tvam sr dvaitavana prati 18003031c arasahitasyrthe tac ca nistravn asi 18003032a sodaryeu vinaeu draupady tatra bhrata 18003032c varpadhri putra punas tva me parkita 18003033a ida trtya bhrtrm arthe yat sthtum icchasi 18003033c viuddho si mahbhga sukh vigatakalmaa 18003034a na ca te bhrtara prtha narakasth vi pate 18003034c myai devarjena mahendrea prayojit 18003035a avaya narakas tta draavya sarvarjabhi 18003035c tatas tvay prptam ida muhrta dukham uttamam 18003036a na savyasc bhmo v yamau v puruarabhau 18003036c karo v satyavk ro narakrh cira nrpa 18003037a na kr rjaputr ca narakrh yudhihira 18003037c ehy ehi bharatareha paya gag trilokagm 18003038a evam ukta sa rjaris tava prvapitmaha 18003038c jagma saha dharmea sarvai ca tridalayai 18003039a gag devanad puy pvanm risastutm 18003039c avaghya tu t rj tanu tatyja mnum 18003040a tato divyavapur bhtv dharmarjo yudhihira 18003040c nirvairo gatasatpo jale tasmin sampluta 18003041a tato yayau vrto devai kururjo yudhihira 18003041c dharmea sahito dhmn styamno maharibhi 18004001 vaiapyana uvca 18004001a tato yudhihiro rj devai sarimarudgaai 18004001c pjyamno yayau tatra yatra te kurupugav 18004002a dadara tatra govinda brhmea vapunvitam 18004002c tenaiva draprvea sdryenopascitam 18004003a dpyamna svavapu divyair astrair upasthitam
18004003e upsyamna vrea phalgunena suvarcas 18004004a aparasminn athoddee kara astrabhrt varam 18004004c dvdadityasahita dadara kurunandana 18004005a athparasminn uddee marudgaavrta prabhum 18004005c bhmasenam athpayat tenaiva vapunvitam 18004006a avinos tu tath sthne dpyamnau svatejas 18004006c nakula sahadeva ca dadara kurunandana 18004007a tath dadara pcl kamalotpalamlinm 18004007c vapu svargam kramya tihantm arkavarcasam 18004008a athain sahas rj praum aicchad yudhihira 18004008c tato sya bhagavn indra kathaym sa devar 18004009a rr e draupadrp tvadarthe mnua gat 18004009c ayonij lokaknt puyagandh yudhihira 18004010a drupadasya kule jt bhavadbhi copajvit 18004010c ratyartha bhavat hy e nirmit lapin 18004011a ete paca mahbhg gandharv pvakaprabh 18004011c draupadys tanay rjan yumkam amitaujasa 18004012a paya gandharvarjna dhrtarra maniam 18004012c ena ca tva vijnhi bhrtara prvaja pitu 18004013a aya te prvajo bhrt kaunteya pvakadyuti 18004013c sryaputro graja reho rdheya iti viruta 18004013e dityasahito yti payaina puruarabha 18004014a sdhynm atha devn vasn marutm api 18004014c gaeu paya rjendra vryandhakamahrathn 18004014e styakipramukhn vrn bhoj caiva mahrathn 18004015a somena sahita paya saubhadram aparjitam 18004015c abhimanyu mahevsa nikarasamadyutim 18004016a ea pur mahevsa kunty mdry ca sagata 18004016c vimnena sadbhyeti pit tava mamntikam 18004017a vasubhi sahita paya bhma tanava nrpam 18004017c droa brhaspate prve gurum ena nimaya 18004018a ete cnye mahpl yodhs tava ca pava 18004018c gandharvai sahit ynti yakai puyajanais tath 18004019a guhyakn gati cpi ke cit prpt nrsattam 18004019c tyaktv deha jitasvarg puyavgbuddhikarmabhi 18005001 janamejaya uvca 18005001a bhmadroau mahtmnau dhrtarra ca prthiva 18005001c viradrupadau cobhau akha caivottaras tath 18005002a dhraketur jayatseno rj caiva sa satyajit 18005002c duryodhanasut caiva akuni caiva saubala 18005003a karaputr ca vikrnt rj caiva jayadratha 18005003c ghaotkacdaya caiva ye cnye nnukrtit 18005004a ye cnye krtits tatra rjno dptamrtaya
18005004c svarge kla kiyanta te tasthus tad api asa me
18005005a hosvic chvata sthna te tatra dvijottama 18005005c ante v karmaa k te gati prpt nararabh 18005005e etad icchmy aha rotu procyamna tvay dvija 18005006 sta uvca 18005006a ity ukta sa tu viprarir anujto mahtman 18005006c vysena tasya nrpater khytum upacakrame 18005007 vaiapyana uvca 18005007a gantavya karmam ante sarvea manujdhipa 18005007c ru guhyam ida rjan devn bharatarabha 18005007e yad uvca mahtej divyacaku pratpavn 18005008a muni pura kauravya praryo mahvrata 18005008c agdhabuddhi sarvajo gatija sarvakarmam 18005009a vasn eva mahtej bhma prpa mahdyuti 18005009c av eva hi dryante vasavo bharatarabha 18005010a brhaspati vivetha droo hy agiras varam 18005010c krtavarm tu hrdikya pravivea marudgaam 18005011a sanatkumra pradyumna pravivea yathgatam 18005011c dhrtarro dhaneasya lokn prpa dursadn 18005012a dhrtarrea sahit gndhr ca yaasvin 18005012c patnbhy sahita pur mahendrasadana yayau 18005013a viradrupadau cobhau dhraketu ca prthiva 18005013c niahkrrasmb ca bhnu kampo viratha 18005014a bhrirav ala caiva bhri ca prthivpati 18005014c ugrasenas tath kaso vasudeva ca vryavn 18005015a uttara ca saha bhrtr akhena narapugava 18005015c vive devatn te viviur narasattam 18005016a varc nma mahtej somaputra pratpavn 18005016c so bhimanyur nrsihasya phalgunasya suto bhavat 18005017a sa yuddhv katradharmea yath nnya pumn kva cit 18005017c vivea soma dharmtm karmao nte mahratha 18005018a vivea ravi kara pitara puruarabha 18005018c dvpara akuni prpa dhradyumnas tu pvakam 18005019a dhrtarrtmaj sarve ytudhn balotka 18005019c rddhimanto mahtmna astrapt diva gat 18005019e dharmam evviat katt rj caiva yudhihira 18005020a ananto bhagavn deva pravivea rastalam 18005020c pitmahaniyogd dhi yo yogd gm adhrayat 18005021a oaastrsahasri vsudevaparigraha 18005021c nyamajjanta sarasvaty klena janamejaya 18005021e t cpy apsaraso bhtv vsudevam upgaman 18005022a hats tasmin mahyuddhe ye vrs tu mahrath 18005022c ghaotkacdaya sarve devn yak ca bhejire 18005023a duryodhanasahy ca rkas parikrtit
18005023c prpts te kramao rjan sarvalokn anuttamn
18005024a bhavana ca mahendrasya kuberasya ca dhmata 18005024c varuasya tath lokn viviu puruarabh 18005025a etat te sarvam khyta vistarea mahdyute 18005025c kur carita krtsna pavn ca bhrata 18005026 sta uvca 18005026a etac chrutv dvijareht sa rj janamejaya 18005026c vismito bhavad atyartha yajakarmntarev atha 18005027a tata sampaym su karma tat tasya yjak 18005027c stka cbhavat prta parimokya bhujagamn 18005028a tato dvijtn sarvs tn dakibhir atoayat 18005028c pjit cpi te rj tato jagmur yathgatam 18005029a visarjayitv viprs tn rjpi janamejaya 18005029c tatas takaily sa punar yd gajhvayam 18005030a etat te sarvam khyta vaiapyanakrtitam 18005030c vysjay samkhyta sarpasatre nrpasya ha 18005031a puyo yam itihskhya pavitra cedam uttamam 18005031c krena munin vipra niyata satyavdin 18005032a sarvajena vidhijena dharmajnavat sat 18005032c atndriyea ucin tapas bhvittman 18005033a aivarye vartat caiva skhyayogavid tath 18005033c naikatantravibuddhena drv divyena caku 18005034a krti prathayat loke pavn mahtmanm 18005034c anye katriy ca bhridraviatejasm 18005035a ya ida rvayed vidvn sad parvai parvai 18005035c dhtappm jitasvargo brahmabhyya gacchati 18005036a ya ceda rvayec chrddhe brhman pdam antata 18005036c akayyam annapna vai pitrs tasyopatihate 18005037a ahn yad ena kurute indriyair manaspi v 18005037c mahbhratam khyya pact sadhy pramucyate 18005038a dharme crthe ca kme ca moke ca bharatarabha 18005038c yad ihsti tad anyatra yan nehsti na tat kva cit 18005039a jayo nmetihso ya rotavyo bhtim icchat 18005039c rj rjasutai cpi garbhiy caiva yoit 18005040a svargakmo labhet svarga jayakmo labhej jayam 18005040c garbhi labhate putra kany v bahubhginm 18005041a angata tribhir varai kradvaipyana prabhu 18005041c sadarbha bhratasysya krtavn dharmakmyay 18005042a nrado rvayad devn asito devala pitrn 18005042c rako yak uko martyn vaiapyana eva tu 18005043a itihsam ima puya mahrtha vedasamitam 18005043c rvayed yas tu vars trn krtv brhmaam agrata 18005044a sa nara ppanirmukta krti prpyeha aunaka 18005044c gacchet paramik siddhim atra me nsti saaya
18005045a bhratdhyayant puyd api pdam adhyata
18005045c raddadhnasya pyante sarvappny aeata 18005046a maharir bhagavn vysa krtvem sahit pur 18005046c lokai caturbhir bhagavn putram adhypayac chukam 18005047a mtpitrsahasri putradraatni ca 18005047c sasrev anubhtni ynti ysyanti cpare 18005048a harasthnasahasri bhayasthnaatni ca 18005048c divase divase mham vianti na paitam 18005049a rdhvabhur viraumy ea na ca ka cic chroti me 18005049c dharmd artha ca kma ca sa kimartha na sevyate 18005050a na jtu kmn na bhayn na lobhd; dharma tyajej jvitasypi heto 18005050c nityo dharma sukhadukhe tv anitye; jvo nityo hetur asya tv anitya 18005051a im bhratasvitr prtar utthya ya pahet 18005051c sa bhrataphala prpya para brahmdhigacchati 18005052a yath samudro bhagavn yath ca himavn giri 18005052c khytv ubhau ratnanidh tath bhratam ucyate 18005053a mahbhratam khyna ya pahet susamhita 18005053c sa gacchet param siddhim iti me nsti saaya 18005054a dvaipyanohapuanisrtam aprameya; puya pavitram atha ppahara iva ca 18005054c yo bhrata samadhigacchati vcyamna; ki tasya pukarajalair abhiecanena