Professional Documents
Culture Documents
Gürcistan Mobilya Sektörü Raporu
Gürcistan Mobilya Sektörü Raporu
: Sinan KACIR
Kuzey Anadolu Kalknma Ajans
Basn Halkla likiler Grevlisi
Basm Yl
: 2012
Bu raporun baslmas ve oaltlmas Kuzey Anadolu Kalknma Ajans Genel Sekreterlii'nin iznine tabiidir.
Yazar ve Kuzey Anadolu Kalknma Ajans ismine atf yaplmak suretiyle alnt yaplabilir.
HAZIRLAYAN
Berkol ALEVL,
Sinop Yatrm Destek Ofisi Koordinatr
Rapor yazar ad iermektedir ve atflar yazara yaplmaldr. Makaledeki bulgular, yorumlar ve sonular
tamamen yazara ait olup; Kuzey Anadolu Kalknma Ajansnn grlerini yanstmamaktadr.
Deerli katklarndan dolay Do. Dr. Hseyin ENe teekkr ederim.
SUNU
hracat, gnmzde iktisadi kalknmann en nemli unsurlarnn banda gelmektedir. Kresellemenin
etkisi ile tek ve byk bir pazar haline dnyada, gemiin ithal ikameci yaklamlar ile ayakta kalmak
artk mmkn deildir. Bundan dolay, srdrlebilir iktisadi kalknmay gerekletirmek ve uluslararas
arenada boy gsterebilmek iin gerek lkemizin gerekse blgelerimizin dnya pazarlarnda rekabeti
olabilecek rnlerini tespit etmek ve bu rnleri uygun tantm ve pazarlama stratejileri ile arz etmek
ok nemlidir.
TR82 Blgesi, gerek sahip olduu orman zenginlii gerekse blgede uzun sredir aa ve aaca dayal
endstri kollarnda faaliyet gsteren iletmeleri ile nemli bir hammadde ve tecrbe birikimine sahiptir.
retilen rnlerin katma deerinin ykseltilmesi ve bu rnlerin dnya piyasalarnda pazarlanabilmesi ile
bu birikim en etkin ekilde kullanlabilecektir.
Corafi yaknl, gelien turizm ve hizmet sektr, artan kii bana den geliri ve buna bal olarak
deien tketim alkanlklar ile Grcistan, TR82 Blgesinde faaliyet gsteren mobilya reticileri iin
incelenmesi gereken olduka cazip bir pazardr.
Bu almann blgemizde faaliyet gsteren iletmelere, yeni i imkanlarnn kaplarnn aralanmasnda
faydal olmas dilei ile
ii
Vahdettin ZCAN
Ynetim Kurulu Bakan
ankr Valisi
NSZ
Gnmzn rekabeti piyasalarnda baarl olmak iin hedef pazarlar tanmak, tketim alkanlklar
ve miktarlar hakknda detayl bilgiler edinmek nem arz etmektedir. Bu nedenle yaplacak pazar aratrmalar, zellikle bu eit aratrmalar yapacak zel birimleri bulunmayan iletmeler iin ok nemlidir.
Kalknma Ajanslarnn nemli bir misyonu da faaliyet gsterdikleri blgede bulunan iletmelere ihtiya
duyduklar alanlarda gerekli bilgiyi sunmaktr. Yeni pazarlar tanmak, ihracat potansiyelini anlamak ve
nihayetinde ihracata gemek iin ancak gerekli bilgi ile donatlm olan iletmelerin, daha doru ve etkin
kararlar almas beklenmektedir.
TR82 Blgesinde olduka nemli bir yere sahip olan, aa ve aaca dayal endstri kollarnda retim
yapan iletmelere, Grcistan ve Grcistann hzla byyen pazar hakknda detayl veriler sunan bu almann, iletmelerimize yeni ufuklar amas dilei ile
iii
NDEKLER
Sunu.......................................................................................................................................... ii
nsz.......................................................................................................................................... iii
Tablolar ve Grafikler Listesi............................................................................................................ v
Tablolar Listesi............................................................................................................................. v
Grafikler Listesi............................................................................................................................ v
Ksaltmalar................................................................................................................................... v
Giri............................................................................................................................................ vi
1. lke Ekonomisinin Genel Deerlendirmesi ................................................................................. 1
1.1. Ekonomik Yaps................................................................................................................ 1
1.2.Ticaret............................................................................................................................... 2
1.3.Trkiye Grcistan likileri................................................................................................ 5
A) Referans Fiyat Uygulamas................................................................................................. 6
B) Snr Kaplar Altyap Eksiklii.............................................................................................. 6
1.4. Sanayi.............................................................................................................................. 7
2. Mobilya Sektr....................................................................................................................... 7
2.1. Piyasann Yaps ve Tketici Tercihleri.................................................................................. 8
2.2. Sektrn D Ticaret Deerleri ve Trkiye le Ticaret............................................................ 8
3. lgili Firma Kurum Listesi ve Fuar Bilgileri................................................................................. 13
3.1. Firma Listesi. .................................................................................................................... 13
3.2. Trk Adamlar Dernei................................................................................................... 14
3.3. Fuar Bilgileri. .................................................................................................................... 14
4. Genel Deerlendirme ve neriler............................................................................................... 14
5. Kaynaka.................................................................................................................................15
iv
GRAFKLER LSTES
Grafik-1: GSYH Katk Oranlar, 2010.............................................................................................. 2
Grafik-2: Grcistan Yllk Enflasyon Ortalamas, 2010 2012............................................................ 3
KISALTMALAR
GTP : Gmrk Tarife statistik Pozisyonlar
GSYH : Gayri Safi Yurtii Hasla
IMF
GEL
ABD
GR
1991 ylnda bamszlna kavuan Grcistan, 2004 ylnda yaanan Gl Devriminden itibaren da dnk
bir ekonomik model benimsenmi olup, dorudan yabanc yatrmlarn lkeye aktarlmas konusunda somut
almalarda bulunmutur. Benimsenen model ile birlikte lkedeki birok sektrde kayda deer canlanma
gzlemlenmektedir.
Bu raporun hazrlanmasndaki ama, Grcistann ekonomik karakteristii ve lkede retimi kstl olan mobilya
sektr ile ilgili detayl bilgi sunmaktr.
Grcistan ile ilgili temel bilgiler Tablo 1de sunulmutur.
Tablo-1: lke Profili (2011)
vi
Reel GSYH
(Milyon $)
10.172,0
12.800,5
10.767,1
11.663,4
14.370,4
Art (%)
25,84
- 15,88
8,32
23,21
Art (%)
26,20
- 15,95
7,08
22,31
GSYHnin katk oranlar incelendiinde %17lik paylarla Sanayi ve Ticaret n plana kmaktadr. %13 ve
%12lik paylar ile Kamu Ynetimi ve Ulam ve letiim, Sanayi ve Ticareti izlemektedir.
Grafik-1: GSYH Bileenleri (2010)
Grcistanda yllk enflasyon ortalamalar incelendiinde 2011i %9,3 ile kapatrken, 2012nin ilk drt ay sonunda yllk enflasyon ortalamas %3,5tir. Grcistan Merkez Bankasnn 2014 yl sonunda hedeflenen yllk
enflasyon oran %6,0dr.
Grcistan Mobilya Sektr Raporu
1.2. Ticaret
2007 2011 dnemi bir btn olarak Grcistann ticaret hacminin darald gzlemlenmektedir. hracat
deerlerinin sz konusu dnemde hemen hemen ayn kalmasna ramen lke ithalatnn azalmas ticaret
hacminde deiiklie sebep olmutur.
Tablo-3: D Ticaret Gstergeleri, 2007-2011 (Milyon $)
D Ticaret Hacmi
Kaynak: Grcistan Ulusal statistik Ofisi (2011
lke ihracatnda kle halinde demir, alamsz elik ve ferro alyajlar byk pay sahibidir. Azotlu mineral ve
kimyasal gbreler, dier kabuklu meyveler yine Grcistann ihracatnda nemli rol oynamaktadr.
lenmi petrol rnleri Grcistann en byk ithalat girdisidir. Tm ithalatn %143n kapsayan bu rnden
sonra petrol gaz ve dier gazl hidrokarbonlar ve tedavi koruma ilalar Grcistann ithalatnn en nemli
kalemlerini balklarn oluturmaktadr.
Tablo-5: Grcistandan thal Edilen Balca rnler, 2009-2011 (Milyon $)
Grcistan ihracat lkeler itibari ile incelendiinde, ihracatn byk ksmn uzun yllar boyunca Trkiye, Azerbaycan ve ABDye gerekletirmektedir. 2011 ylnda Hindistan ile gerekletirmi olduu 323 milyon dolarlk
ihracat ile bu lke Grcistann en byk ihracats konumuna gelmitir. Karadeniz lkeleri de Grcistann
ihracatnda yine nemli bir yer tekil etmektedir.
Tablo-6: Grcistann lkeler tibar ile hracat, 2009-2011 (Milyon $)
thalat verileri incelendiinde Grcistan komusu Trkiye ile ihracatta olduu gibi ithalatta da yakn bir iliki
ierisindedir. 2011 verilerine gre %18,9luk bir pay ile en ok ithalat Trkiyeden gereklemekte; Trkiyeyi,
Ukrayna, Azerbaycan ve in izlemektedir.
Tablo-7: Grcistann lkeler tibar ile thalat, 2009-2011 (Milyon $)
Trkiye Grcistan ilikileri deerlendirildiinde Trkiyenin Grcistana ihracatnn yllar getike dmekte olduu gzlenmi, ancak 2011 ylnda ihracat rakamlarnn tekrardan ykselie getii grlmektedir. thalat ise
zellikle Grcistanda 2009 ylnda yaanan skntlardan sonra olduka gerilemitir. Trkiyenin Grcistandan
ithalat 2011 yl sonunda 314 milyon Amerikan Dolarn bulmutur.
TKin 2011 yl verileri incelendiinde Trkiyenin Grcistana ihracatnda plastik ile ilgili rnler, demir
elikten inaat ve aksam, toplu halde yolcu tamaya mahsus motorlu aralar gibi rnlerin pay dikkat
ekmektedir.
Tablo-9: Trkiyenin Grcistana hracatnda Balca rnler, 2009-2011 (Milyon $)
Trkiyenin Grcistandan ithalat verileri incelendiinde, 2011 yl sonunda demir / elik dknt ve hurdalarnn genel orana kyasla en byk pay ald grlmektedir.
Tablo-10: Trkiyenin Grcistandan thalatnda Balca rnler, 2009-2011 (Milyon $)
hracat ve ithalat rakamlar bakmndan her ne kadar Trkiye ile Grcistan arasnda sk ba olsa da, iki lke
arasndaki d ticaret rakamlar ve Trkiyenin Grcistandaki yatrmlarnn miktar potansiyelin olduka altndadr. Trk firmalarnn Grcistan faaliyetlerindeki temel sknts finansman sorunudur. Ayrca Grcistanda
modern bankaclk sisteminin yerlememi olmas, ticari konular ilgilendiren mevzuatn pek ok konuda henz tam olarak netlik kazanmam olmas ve sklkla deitirilmesi lke ile ticari ilikilerin geliimini olumsuz
ynde etkilemektedir.Yaanan skntlar iki balkta detayl olarak incelenebilmektedir.
a) Referans Fiyat Uygulamas
Grcistan Maliye Bakanl Gmrk Dairesi, 2006 ylnda birok rnde referans fiyat uygulamasna
gitmitir. Sz konusu uygulama, ithal edilen maddeye ilikin gmrkleme aamasnda hesaplanacak vergi
miktar iin fatura deeri yerine, idare tarafndan belirlenmi bir kymetin esas alnmasn ngrmektedir.
Referans fiyat uygulamasnn nedeni, ithalat aamasnda farkl deerler tayan faturalar dolays ile
oluan vergi kaann nlenmesidir. Uygulamada ortaya kan sorun ise, her lkeye uygulanmamas ve
baz maddelerde fatura deeri ile referans fiyat arasnda byk orantszlklar olmasdr. Bu nedenlerden
dolay firmalarmzn Grcistan pazarndaki rekabet gc olumsuz ynde etkilenmektedir (2008, Grcistan
Mobilya Sektr, T.C. Tiflis Bykelilii Ticaret Mavirlii).
b) Snr Kaplar Altyap Eksiklii
Trkiye-Grcistan ticari ilikilerinin geliimini engelleyen bir dier sorun ise Sarp ve Kars snr kaplarndaki
altyap eksiklikleridir. Hukuki altyap ve kurumsallamadaki aksamalar ve fiziki altyap yetersizlikleri de d
ticarette sorunlara yol amaktadr.
Ulatrma sektrnde yaanan sorunlar da iki lke ticaretini olumsuz ynde etkilemektedir. Sz konusu
sorunlar; gvenlik, kara ulam cretsiz gei belgelerinde hala datmn tam olarak yaplamam olmas,
yaplan mevzuat deiikliklerinden haberdar olunamamas, lkenin farkl blgelerinde farkl demelerin
gerekmesidir. Ulam altyapsnn yetersiz olmas da ulamla ilgili sorunlara neden olmaktadr. Kars-
Tiflis demiryolunun tamamlanmas ile birlikte ulamdan kaynaklanan sorunlarn almas beklenmektedir
(2008, Grcistan Mobilya Sektr, T.C. Tiflis Bykelilii Ticaret Mavirlii).
1.4. Sanayi
Grcistann balca sanayi kollar arasnda; demir-elik, demir ihtiva etmeyen metaller, kimyasallar, inaat
malzemeleri, hafif sanayi ve aa ileme yer almaktadr. Sanayi sektr retiminin %50den fazlas gda
ve dier hafif sanayi alanlarnda younlam durumdadr.
lke sanayisinin gelimesindeki nemli engellerden biri mevcut sabit sermaye eksikliidir. Her ne kadar
son dnemlerde iyilemeler grlse de, kredi kullanm henz istenen seviyede deildir. zel bankalarnn
kredi faizlerini drmeye balamalarna ramen kredi kullanm henz istenilen dzeye ulam deildir.
Ancak, son dnemlerde bu konuda bir iyileme olduu da aikardr. Dier taraftan, lkede kayt d
ekonominin hala yksek olmas serbest rekabet ortamnn olumasndaki dier engellerden birisidir.
2008 ylnda Tiflis Bykelilii Ticaret Mavirlii tarafndan hazrlanan rapora gre balca sanayi
kollar demir-elik, demir d metalurji, kimya, gda, aa ileme, makine-metal, inaat malzemeleri
gsterilmektedir. malat olduka az saydaki firmalar tarafndan gerekletirilmektedir. Zestaponi Demir
Alamlar letmesi ile Rustavi Demir ve elik Tesisi lkenin en nemli iki sanayi kuruluudur (2008,
Grcistan Mobilya Sektr, T.C. Tiflis Bykelilii Ticaret Mavirlii).
2. MOBLYA SEKTR
Grcistan, yaplan retim lke ihtiyacnn olduka gerisinde olduundan birok sektrde olduu gibi
mobilya sektrnde de net ithalat konumundadr. Bununla birlikte, sektrn yapt ithalat lkenin
toplam ithalat iinde nispeten kk bir yer tutmakla birlikte, ancak, zellikle son yllarda kendi iinde
kayda deer bir geliim gstermektedir.
Tiflis Bykelilii Ticaret Mavirliinin 2008 ylnda hazrlad Grcistan Mobilya Sektr raporuna gre
lkede retim genellikle kk imalathane tipi birimlerde yaplmaktadr. Sunta, profil, kontrplak gibi ara
mamullerin hammaddeye yakn blgeler olan Zugdidi, Senaki, Kutaiside retildii, ayrca, Batumda da
retim birimlerinin olduu bilinmektedir.
Ayn raporda kontrplak ve sunta retiminde birer (CKS A.. ve Yonta), sandalye/masa takm retiminde
de bir Trk firmas (Savarceli Ltd.) Grcistanda faaliyet gsterdii ve Savarceli firmasnn Tiflis ve
Batumda showroomlar da bulunduu belirtilmektedir.
st ve orta gelir kesimlerine hitap eden piyasada bata talyan olmak zere Avrupa meneli ithalat n
plana karken, dk gelir gruplar iin ise Trk ve in rnlerinin yan sra Azerbaycan ve dou bloku
lkelerinden ithalat gerekletirilmektedir.
Tablo 12de Grcistanda retilen mobilya trleri ve bu rnlerin deerleri gsterilmektedir. Yllara gre
deerlendirildiinde para mobilyann retimi her yl yaklak %100 oranla artmaktadr. Dolap retimi
2007 ylnda yaanan skntlardan dolay durmutur.
Tablo-12: Mobilya Sektrnde retim (2004 2007)
Grcistann mobilya sektrnde ihracat iin 2006 2007 yllar incelendiinde 2006ya kyasla ihracatn
yaklak %100 orannda artt grlmektedir. Prefabrik yaplarda Cezayir Grcistan iin nemli market
olarak gze arpmaktadr. Lojistik olarak kendisine yakn lkelere ihracatnda yllar getike artan bir
grafik izlenmektedir.
Tablo-14: Grcistann Mobilya Sektr hracatnda lk On lke ve Bu lkelerin hracat, 2006-2007
Mobilya sektrnde Grcistann en nemli ithalat kalemi aksam paralar ve oturma gruplardr. Sektr
ithalatnn lkenin toplam ithalat iindeki pay olduka dk olmasna ramen kendi iinde geliim
gsterdii gzlenmektedir. 2004 ylnda yaklak 40,5 milyon $ olan ithalat, 2007 ylnda 102,8 milyon
$a ykselmitir. Yllar getike ithalat hzla artmaktadr, 2007 ylnda ithalat bir nceki yla gre %53
gibi byk bir oranla artmtr. Yllar getike artan ithalat Trkiyedeki ilgili reticiler iin olduka byk
nem tekil etmektedir.
Grcistan Mobilya Sektr Raporu
2006 ylnda ithalatta Trkiye n srada yer alrken, bu durum 2007 ylnda inden yaplan ithalatn
muazzam oranda artmas ile deimitir. Piyasada talyan rnlerine olan ilgi, bu lkeden yaplan ithalatn
dzenli bir ekilde artmas ile de takip edilebilmektedir.
Tablo-16: Grcistann Mobilya Sektr thalatnda lk On lke (2006 2007)
10
Mobilya sektr ile ilgili olarak 2007 ylnda gerekletirilen ihracat ithalat verileri incelendiinde,
oturmaya mahsus mobilyalarn ihracatnda Azerbaycan ve Trkiye n plana karken, ithalatta ise inin
ve daha sonrasnda Trkiye ve talyann nemli aktrler olduu grlmektedir.
Tpta, cerrahide, di hekimliinde ve veterinerlikte kullanlan mobilyalarda 2007 ylnda ihracat
gerekletirilmezken, ithalatn byk bir ksm Amerika Birleik Devletlerinden gerekletirilmitir.
Azerbaycan, Ermenistan ve Rusya gibi komu lkelere dier mobilyalar ve bunlarn aksam ve paralarnn
ihracat dier lkelere gre daha fazla gerekletirilmektedir. Bu konudaki ithalatta ise in, Trkiye,
talya, ek Cumhuriyeti ve Azerbaycann paylar birbirine olduka yakndr.
Somyalar, yayl veya ileri herhangi bir maddeyle doldurulmu veya tehiz edilmi yatak eyas ve benzeri
eyann ihracat ok byk oranlarda gerekletirilmezken, in ve Trkiye bu konudaki en byk ithalat
kayna olarak belirtilmektedir.
Tarifenin baka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan aydnlatma cihazlarnn ihracat byk oranda
Birleik Arap Emirliklerine (BAE) gerekletirilmektedir. thalatta ise in n plandadr, ini Trkiye ve
Almanya izlemektedir.
Cezayir prefabrik yaplarn en ok ihra edildii lke konumundadr. Trkiye ve Slovakya ise Grcistann
bu alanda en ok ithalat gerekletirdii lkelerdir.
Tablo-17: Mobilya Sektrnde Grcistann D Ticaretinde lk Be lke (2007)
11
Grcistana gerekletirilen ihracatta mobilya sektrnde Trkiyenin sahip olduu pay olduka fazladr. 2010
verilerine gre, oturmaya mahsus ve dier mobilya alanlarnda Trkiye inden sonra Grcistana en fazla
ihracat gerekletiren lke konumundadr. 2011 yl ilk 4 aylk dneme kyasla 2012 ylnn ihracat rakamlarnn
ok daha iyi olmas beklenmektedir.
Tablo-18: Grcistana Ynelik Sanayi rnleri ve Hizmetler hra Potansiyelimiz (2011)
* Veriler 4 aylktr
Kaynak: T.C. Ekonomi Bakanl hracat Bilgi Platformu (2011)
12
13
14
Eer Trkiyeden ihracat yaplacaksa mmkn olduunda ticaretin nakit esasl olarak gerekletirilmesine
dikkat edilmelidir.
Grcistandan ithalat gerekletirmeyi planlayan firmalar ithalat ilemlerine ait belgelerde yer alan bilgilerin uyumuna ve belgelerinde eksiklik olmamasna gerekli zeni gstermelidir.
Ticari ilikiler gerekletirilirken iletiim nitelikli ve gvenilir tercmanlar aracl ile yrtmelidir.
Ticari ilikiler kurulmas planlanan firmann gemii ile ilgili detayl bir aratrma yaplmas gerekmektedir.
5. KAYNAKA
Grcistan Avrupa Politikas ve Yasal Danma Merkezi, Grcistan Ekonomi Trendleri, 2011 Uluslararas Ticaret Merkezi www.trademap.org (Eriim: 23.09.2011)
15