SMED - Jak skrcono przezbrojenie o 8 godzin bez inwestycji

Radosaw Pniak
Praktyk z pierwszej linii produkcyjnego frontu opisuje proces przeprowadzania skracania czasu przebrojenia w
firmie zajmujcej sie produkcj tub polietylenowych. Pod uwag wzito najbardziej skomplikowany proces - druk.
Przezbrojenie trwao pierwotnie 1 097 min a wic ponad 18 godzin!!! Efekt? Skrcono je o 43%, przy kwocie
wydanej na inwestycje rwnej 0 z. Wprowadzone zmiany to jak zwykle w SMED-ie adna rewolucja. Po prostu
wyrzucono dziesiatki drobnych strat, ktre w sumie kosztoway firm prawie 8 godzin przy kadym przebrojeniu!

Skuteczno wspomagania procesu przezbrojenia metodami SMED i 5S oraz zalety wynikajce z ich
wdroenia.
1. Nasz zakad
ARLEKIN jest przedsibiorstwem, ktre obecnie osigno poziom jednego z czoowych wiatowych
producentw tub polietylenowych. Tuby te maj zastosowanie gwnie dla przemysu kosmetycznego i
farmaceutycznego. Produkuje si je z wykorzystaniem kilku rnych rodzajw obrbki.
Proces zaczyna si od wytoczenia rury polietylenowej, o danej rednicy, dugoci i gruboci cianki. Otrzymana
rura poddawana jest nastpnie procesowi gwkowania, ktry rwnie da odpowiedniego rodzaju gwintu,
odpowiedniej wysokoci i gruboci gwki oraz odpowiedniego otworu. Produkt z tego procesu nazywany jest ju tub
gdy z jednej strony rura zamknita jest gwk, na ktr bdzie zakrcona zakrtka. Dalszy etap, to zadruk otrzymanej
tuby. Zadruk wykonywany jest z zastosowaniem metody suchego offsetu. Opiera si ona na przekazywaniu z pomoc
odpowiednich farb drukarskich obrazu z pyt na powierzchni, ktrych znajduj si wypuke elementy pozwalajce
uzyska na tubach oczekiwan grafik. Tak zadrukowana tuba zabezpieczana jest powierzchni lakieru i podawana do
ostatniego etapu, ktrym jest zakrcanie. Tak jak poprzednie tak i ten proces wymaga przestrzegania okrelonych
parametrw takich jak rodzaj zakrtki i sia jej dokrcenia oraz rodzaj kartonu stosowanego do pakowania.
Najtrudniejszym procesem jest drukowanie gdy odwzorowanie elementw graficznych prowadzone musi by z
bardzo du dokadnoci. Istotne jest zarwno wzajemne ich spasowanie jak rwnie nasycenie kolorystyczne.
Uruchomienie caego procesu najczciej determinowane jest momentem uzyskania zgodnego ze wzorcem zadruku, na
co wpyw na bardzo wiele czynnikw. Dopiero po akceptacji zadruku uruchamiana jest praca linii technologicznej i
seryjna produkcja.
2. Co obserwowalimy?
Zakres prowadzonych dziaa ograniczony zosta do dwch linii produkcyjnych. Pierwsza z nich Linia 1 pracuje od
4 lat natomiast Linia 2 od 1 roku. Wstpne obserwacje na etapie zapoznania z procesem pozwalaj okreli nastpujce
fakty mwice o stanie obecnym:

Rodzaje produkowanych tub na obu liniach technologicznych s te same

Nominalne prdkoci produkcyjne obu linii technologicznych s te same
Stosowane oprzyrzdowanie dla obu linii technologicznych jest uniwersalne
Obsada kadej z linii to 1 operator, 1 drukarz i 1 pakowaczka i moliwe jest ich dowolne obsadzenie w ramach
swoich stanowisk pomidzy liniami
Kada z linii posiada jeden st operatorski w czci wytaczania i jeden w czci druku. Wyposaenie ich jest
znormalizowane dla czci wytaczania i druku jednak rozmieszczenie nie jest czytelne i przejrzyste.
Linia 2 wyposaona jest w urzdzenia nowszego typu ni linia 1 jednak ich utrzymanie jest na tym samym
poziomie,
Analiza i porwnanie wskanikw dla tych linii pozwalaj stwierdzi, e mimo wyposaenia Linii 2 w
urzdzenia nowszego typu jej stopie wykorzystania, efektywno i wydajno produkcji nie s wysze ni dla
Linii 1. Dodatkowo zdarzaj si okresy, dla ktrych Linia 2 charakteryzuje si znaczco niszymi poziomami
wskanikw ni Linia 1.

Przed przystpieniem do obserwacji waciwego procesu przezbrojenia, powoano zesp w skad, ktrego weszli:

Kierownik produkcji bdcy jednoczenie liderem projektu

Planista
2 brygadzistw ekspert w dziedzinie wytaczania i ekspert w dziedzinie druku

Drukarz
Operator
Pakowaczka
2 pracownikw SUR konserwator narzdzi i mechanik
Magazynier
Pracownik DPP dziau przygotowania produkcji

Na wstpnym spotkaniu zesp projektowy poinformowany zosta o celu projektu. Dodatkowo przeprowadzono
szkolenie na temat metod SMED i 5 S i ustalono termin drugiego spotkania.
Podczas drugiego spotkania projektowego zesp ustali obecny przebieg i podzia przezbroje.
Przezbrojenia podzielone zostay na:

Due polegajce na uruchamianiu produkcji wyrobu wymagajcego zmiany oprzyrzdowania ze wzgldu na

rednic produkowanej tuby

Mae polegajce na uruchamianiu produkcji wyrobu wymagajcego zmiany rodzaju tworzywa, dugoci,
rodzaju gwki, rednicy otworu, rodzaju drukowanego wzoru, rodzaju lakieru, rodzaju zakrtki, ale
niewymagajcego zmiany rednicy produkowanej tuby,

Przezbrojenia due s czasochonne, poniewa bardzo czsto zawieraj jednoczenie wszystkie rodzaje zmian
wykonywanych dla maych przezbroje. Z tego te powodu analiza procesu przezbrojenia bdzie prowadzona na
przykadach duych przezbroje.
Przebieg duego przezbrojenia podzielony zosta na dwie czci wytaczajc i drukujc a kolejno prac to:
Sekcja wytaczania:

Operator koczc produkowanie rury wycza urzdzenie i udaje si do Brygadzisty po nowe zlecenia
produkcyjne. W tym momencie dalsze urzdzenia linii s w ruchu, poniewa ostatnia wyprodukowana rura
musi przej przez kolejne operacje, co zajmuje okoo 35 min
Po otrzymaniu zlecenia produkcyjnego operator udaje si po komplet oprzyrzdowania zgodny z wytycznymi
ze zlecenia. Kompletuje oprzyrzdowanie, co zajmuje mu okoo 30 min. W przypadku, gdy wymaga ono
czyszczenia rwnie je wykonuje, co zajmuje znacznie wicej czasu, bo okoo 90 min.
Kolejnym etapem po skompletowaniu osprztu jest przezbrajanie. Zakres przezbrojenia dla operatora podzieli
na dwie czci:

Wytaczanie podczas przezbrojenia operator zmienia dla tej czci gowic wytaczajc, kalibrator, tulej wyjciow
i wejciow, pasy odcigu oraz tulej noa. Prace te zajmuj mu okoo 90 min
Gwkowanie dla tej czci operator wymienia podczas przezbrojenia trzpienie, gwki, splity oraz matryce.
Czynnoci te s znacznie bardziej czasochonne gdy do wymiany konieczne jest 12 szt. kadego z elementw i
wynosz okoo 180 min.
Operator dodatkowo zmienia rwnie skad tworzywa i koncentrat barwicy. Czynnoci te wykonuje zarwno dla
czci wytaczajcej jak i gwkujcej. Czas trwania kadej z nich to okoo 30 min. Po wykonaniu powyszych
czynnoci i dodatkowo regulacji operator podaje surow tub na stanowisko druku.
Sekcja druku
Drukarz po zadrukowaniu iloci tub odpowiadajcej wytycznym ze zlecenia produkowanego zatrzymuje
maszyn, przecza j w tryb podawania tub przez piec na zakrtarke i rozpoczyna mycie. Czas mycia drukarki
uzaleniony jest od iloci uytych zespow farbowych podczas produkcji koczonego wyrobu (iloci
drukowanych kolorw). Czas konieczny na umycie jednego zespou farbowego to okoo 30 min. Przy uyciu
maksymalnej liczby zespow 6, mycie drukarki zajmie okoo 180 min.
Konieczna jest rwnie zmiana rodzaju nakadanego lakieru. Mycie lakierki potrafi zaj nawet do 60 min.
Kolejnym krokiem jest udanie si drukarza do operatora w celu odczytania ze zlecenia rodzaju
oprzyrzdowania, jakie bdzie zakadane na drukarce i zakrtarce. Po ustaleniu rodzaju osprztu drukarz je
kompletuje, co zajmuje mu okoo 20 min.
Rozpoczyna zmian oprzyrzdowania na drukarce, czas potrzebny to okoo 60 min
Po zakoczeniu zmian osprztu na drukarce drukarz moe rozpocz wymian oprzyrzdowania na zakrtarce,
czas konieczny na t czynno to okoo 60 min.
Koczc wymian oprzyrzdowania na maszynach drukarz udaje ze zdjtym oprzyrzdowaniem do warsztatu
celem zdania go (10 min).
Nastpnie pobiera z pola wyda zakrtk zgodn ze specyfikacj zlecenia produkcyjnego i ustawia ja w polu
przy zakrtarce (10 min)

Majc wymienione oprzyrzdowanie i podstawion zakrtk drukarz moe uda si do regau wyda po
komplet materiaw drukarskich zgodny z informacjami zawartymi w nowym zleceniu produkcyjnym.
Kompletne materiay powinne zawiera: wzr produkcyjny z wpit tub wzorcow, kompozyt, matryce i
farby drukarskie oraz wysycenia. Jeeli te materiay s kompletne drukarz rozpoczyna narzd. Polega on na
zaoeniu matryc drukarskich na cylindry maszyny (czas to okoo 2 min na zesp maksymalnie, zatem 12
min) oraz naoenie farb drukarskich do kaamarzy zespow (okoo 10 min).
Kolejny krok to pasowanie elementw, jednak moe on by wykonany dopiero w momencie, gdy drukarz
otrzyma surow tub od operatora. Bardzo czsto drukarz musi czeka na tub. Po otrzymaniu tuby, pasowanie
6 matryc zajmuje okoo 90 min.
Majc spasowany obraz, drukarz przenosi kilkanacie tub na zakrtarke, na ktrej reguluje podawanie zakrtki
oraz si jej dokrcenia na tubie. Te czynnoci zajmuj mu okoo 20 min.
Ostatnim krokiem narzdu jest przekazanie otrzymanej tuby pracownikowi Kontroli Jakoci celem jej
akceptacji. Czytanie tekstu oraz porwnywanie parametrw tuby zajmuje okoo 15 min. Dopiero po
otrzymaniu podpisu od pracownika Kontroli Jakoci na przekazanej tubie, drukarz pozostawia tub jako
startow i rozpoczyna produkcj

3. Przebieg sesji SMED

Powyszy przebieg duego przezbrojenia potwierdzony zosta jego obserwacj i nagraniem video w celu pniejszej
analizy. Czasy poszczeglnych operacji zebrane zostay w tabelach.
Tabela 1. Pocztkowe czasy poszczeglnych operacji dla duego przezbrojenia sekcji wytaczania
Lp

Wykonywana operacja

Czas [min]

Kompletowanie oprzyrzdowania

30

Czyszczenie oprzyrzdowania

90

Wymiana oprzyrzdowania w czci wytaczajcej

120

Wymiana oprzyrzdowania w czci gwkujcej

180

Pobranie koncentratu barwicego

10

Zmiana tworzywa dla obu czci

30

Zdanie wymienionego oprzyrzdowania

10

Suma czasu poszukiwania rnych rzeczy

500 min

Tabela 2. Pocztkowe czasy poszczeglnych operacji dla duego przezbrojenia sekcji druku
Lp

Wykonywana czynno

Czas [min]

Mycie drukarki

180

Mycie lakierki

60

Kompletowanie oprzyrzdowania

20

Wymiana oprzyrzdowania drukarki

60

Wymiana oprzyrzdowania zakrtarki

60

Zdanie wymienionego oprzyrzdowania

10

Pobranie zakrtki

10

Pobranie kompletu materiaw na drukark

Zaoenie matryc

12

10

Przygotowanie i woenie farb do kaamarzy

10

11

Pasowanie obrazu

90

12

Reg zakrtarki

20

13

Akceptacja wzorca przez Kontrol Jakoci

15

14

Suma czasu poszukiwania rnych narzdzi

45

597 min
Po zebraniu powysze danych zorganizowane zostao kolejne trzecie spotkanie zespou wdraajcego, na ktrym
ustalono:
4. Co ustalilismy?
A. Podzia czynnoci na wewntrzne i zewntrzne:
Zewntrzne:
o
Czyszczenie i kompletowanie oprzyrzdowania dla sekcji wytaczania i druku
o
Zdawanie wymienionego oprzyrzdowania
o
Pobieranie zakrtki i barwnika
o
Pobranie kompletu materiaw na drukark
Wewntrzne:
o Wymiana oprzyrzdowania dla sekcji wytaczania i druku
o Zmiana tworzywa
o Mycie drukarki i lakierki
o Zakadanie matryc
o Przygotowanie i woenie farb do kaamarzy
o Pasowanie obrazu
o Akceptacja tuby startowej przez Kontrol Jakoci
B. Przesunicie obecnych wewntrznych czynnoci w zewntrzne
C. Konieczno natychmiastowego uporzdkowania stow operatorskich i drukarskich zgodnie z zasadami 5S, w
celu wyeliminowania strat czasu na poszukiwanie narzdzi podczas przezbrojenia
D. Konieczno wytyczenia dodatkowych pl odkadczych na pobieran zakrtk, pobierane i zdawane
oprzyrzdowanie dla sekcji wytaczajcej i drukujcej
E. Zasad informowania na porannych spotkaniach dzia SUR, a w szczeglnoci konserwatorw o planowanych
przezbrojeniach.
F. Przesunito jednego mechanika na stanowisko konserwatora oraz jednoznacznie powierzono im
odpowiedzialno za czysto oprzyrzdowania. Ustalono rwnie zasad przejcia przez mechanika w przypadku
nieobecnoci konserwatorw obowizku przygotowania oprzyrzdowania przed przezbrojeniem.
G. Zasad wczeniejszego, min 45 minutowego wydawania przez konserwatorw kompletu oprzyrzdowania na
pola odkadcze przy maszynach dla sekcji wytaczania i druku oraz odbieranie wymienionego osprztu
H. Zasad wczeniejszego min. 90 minutowego wydawania przez brygadzist zlecenia produkcyjnego i
zostawianie go w przygotowanej kuwecie na stole drukarskim danej linii technologicznej
I. Zasad wczeniejszego min. 60 minutowego pobierania przez operatora koncentratu barwicego zgodnego ze
specyfikacj nowego zlecenia produkcyjnego i odkadanie go w oznaczone miejsce przy stole operatorskim

J. Zasad wczeniejszego min. 60 minutowego pobierania przez drukarza zakrtki i kompletu materiaw
drukarskich i odstawianie jej w przygotowane pole odkadcze
K. Zasad jak najszybszego podawania 100 szt tuby otrzymanej po przezbrojeniu sekcji wytaczania, mimo e jej
parametry nie s optymalne. Na tych tubach drukarz dokonuje wstpnego pasowania a jedn z nich przekazuje
Kontrolerowi Jakoci celem sprawdzenia zgodnoci tekstw ze wzorcem
L. Zasad przydzielenia przezbrojenia czci gwkowania mechanikowi obecnemu na zmianie
. Zasad przydzielenia drukarzowi pomocnika na czas zakoczenia mycia drukarki
5. I co z tego wyszo?
Po ustaleniu powyszych zagadnie zaplanowano obserwacje kolejnego duego przezbrojenia, ktre
zdecydowano przeprowadzi zgodnie z nowym podziaem obowizkw. Po przeprowadzeniu kolejnego
przezbrojenia uzyskano nastpujce dane:
Tabela 3. Czasy poszczeglnych operacji duego przezbrojenia sekcji wytaczania otrzymane po
wprowadzeniu zasad ustalonych na trzecim spotkaniu zespou wdraajcego
Lp

Wykonywana operacja

Czas [min]

Kompletowanie oprzyrzdowania

Czyszczenie oprzyrzdowania

Wymiana oprzyrzdowania w czci wytaczajcej

120

Wymiana oprzyrzdowania w czci gwkujcej

200 (80)

Pobranie koncentratu barwicego

Zmiana tworzywa dla obu czci

30

Zdanie wymienionego oprzyrzdowania

Suma czasu poszukiwania rnych narzdzi

230 min
Rnica w czasie wykonania operacji z punktu 4 (pierwsze podejcie 180 min, drugie 200 min) wynika z
faktu, e w duej czci przeprowadza j mechanik. Operator po zakoczeniu operacji z punktu 3,
przej zadanie od mechanika i dokoczy wymian. Z tego te powodu operacja, mimo e cakowicie
trwaa okoo 200 min. wyduya czas przezbrojenia tylko o 80 min, poniewa 120 min byo prowadzone
rwnolegle do wymiany osprztu w czci wytaczajcej.
Tabela 4. Czasy poszczeglnych operacji duego przezbrojenia sekcji druku otrzymane po
wprowadzeniu zasad ustalonych na trzecim spotkaniu zespou wdraajcego
Lp

Wykonywana operacja

Czas [min]

Mycie drukarki

100

Mycie lakierki

40

Kompletowanie oprzyrzdowania

Wymiana oprzyrzdowania drukarki

60

Wymiana oprzyrzdowania zakrtarki

60

Zdanie wymienionego oprzyrzdowania

Pobranie zakrtki

Pobranie kompletu materiaw drukarskich

Zaoenie matryc

12

10

Przygotowanie i woenie farb do kaamarzy

10

11

Pasowanie obrazu

90

12

Reg zakrtarki

20

13

Akceptacja wzorca przez Kontrol Jakoci

14

Suma czasu poszukiwania rnych narzdzi

397 min
Skrcenie czasw operacji z punktu 1 i 2 zwizane jest z przydzieleniem dodatkowej osoby w postaci
pomocnika na czas mycia. Jeeli chodzi o skrcenie czasu akceptacji wzorca przez Kontrol jakoci, to
oszczdno wynika z faktu dostarczenia Kontrolerowi tuby do sprawdzenia zgodnoci tekstw ze wzorcem
w momencie jeszcze pasowania na wstpnych tubach. Sprawdzenie tekstw zajmuje Kontrolerowi okoo
10 min, natomiast pozostae 5 min to akceptacja tuby startowej.
6. Nasze wnioski
Analizujc dane otrzymane po przeprowadzeniu drugiego duego przezbrojenia widoczne s znaczce oszczdnoci
czasu i jego skrcenie podczas prowadzenia duego przezbrojenia linii technologicznej. W znacznej mierze wynika to z
faktu przesunicia operacji wewntrznych w zewntrzne. Wspominane operacje to:
1. Sekcja wytaczania:
o Kompletowanie oprzyrzdowania
o Czyszczenie oprzyrzdowania
o Zdanie wymienionego oprzyrzdowania
o Pobranie koncentratu barwicego
2. Sekcja druku:
o Kompletowanie oprzyrzdowania
o Zdanie wymienionego oprzyrzdowania
o Pobranie zakrtki i kompletu materiaw drukarskich
o Kontrola zgodnoci tekstw z wzorcem
Dodatkowo znacznemu skrceniu czasu przezbrojenia przyczynio si przydzielenie dodatkowych osb. Mechanika
dla sekcji wytaczania celem przyspieszenia przezbrojenia gwczarki oraz pomocnika dla sekcji druku celem
przyspieszenia mycia drukarki i lakierki.
Rwnie uporzdkowanie stanowisk pracy w widoczny sposb przyczynio si do skrcenia czasu duego
przezbrojenia.
Wyniki czasw poszczeglnych operacji dla I i II przezbrojenia wraz z porwnaniem ich ze sob zebrane zostay w
tabelach 5 i 6.
Tabela 5. Zestawienie czasw poszczeglnych operacji wykonanych dla I i II duego przezbrojenia sekcji
wytaczania
Lp

Wykonywana operacja

Czas dla I
przezbrojenia
[min

Czas dla II
przezbrojenia
[min]

Kompletowanie oprzyrzdowania

30

Czyszczenie oprzyrzdowania

90

Wymiana oprzyrzdowania w czci

wytaczajcej

120

120

Wymiana oprzyrzdowania w czci gwkujcej

180

200 (80)

Pobranie koncentratu barwicego

10

Zmiana tworzywa dla obu czci

30

30

Zdanie wymienionego oprzyrzdowania

10

Suma czasu poszukiwania rnych narzdzi

30

0
500 min

230 min

Tabela 6. Zestawienie czasw poszczeglnych operacji wykonanych dla I i II duego przezbrojenia

sekcji druku
Lp

Wykonywana operacja

Czas dla I
przezbrojenia
[min]

Czas dla II
przezbrojenia
[min]

Mycie drukarki

180

100

Mycie lakierki

60

40

Kompletowanie oprzyrzdowania

20

Wymiana oprzyrzdowania drukarki

60

60

Wymiana oprzyrzdowania zakrtarki

60

60

Zdanie wymienionego oprzyrzdowania

10

Pobranie zakrtki

10

Pobranie kompletu materiaw drukarskich

Zaoenie matryc

12

12

10

Przygotowanie i woenie farb do kaamarzy

10

10

11

Pasowanie obrazu

90

90

12

Reg zakrtarki

20

20

13

Akceptacja wzorca przez Kontrol Jakoci

15

14

Suma czasu poszukiwania rnych narzdzi

45

 597 min

397 min

Analizujc czasy poszczeglnych operacji zaobserwowano, e (tabela 5 i 6):

Czas duego przezbrojenia sekcji wytaczania zosta skrcony z 500 min na 230 min, czyli o 54 %

Czas przezbrojenia sekcji druku zosta skrcony z 597 min na 397 min, czyli o 35 %
Dla powyszych wynikw warty zaznaczenia jest fakt zyskania 75 min (blisko 7%). Zwizane jest to z
wprowadzeniem zasad 5S na stanowiskach pracy, co przyczynio si do wyeliminowania koniecznoci
zbdnego poszukiwania narzdzi. Wprowadzenie zasad 5S wizao si jedynie z uprztniciem stanowisk
pracy ze zbdnych materiaw i narzdzi oraz na przydzieleniu koniecznemu wyposaeniu staego miejsca.
Dodatkow korzyci pync z wprowadzenia na stanowiskach pracy zasad 5S jest znaczne zmniejszenie
przypadkw zagubienia lub zaginicia narzdzi. Wynika to z utworzenia przejrzystych tablic cieni, na
ktrych kade narzdzie ma cile okrelone miejsce, a brak ktrego z nich widoczny jest natychmiast po
wzrokowej ocenie tablicy.
Jeeli chodzi o czas caego przezbrojenia to naley pamita o fakcie rozpoczynania pasowania obrazu
dopiero po zakoczeniu przezbrojenia sekcji wytaczania. Zatem czas przezbrojenia duego dla I podejcia
wynis 1 097 min, natomiast w przypadku II podejcia, czas przezbrojenia zosta skrcony do 627 min.
Skrcenie czasu przezbrojenia duego wynioso, zatem 43 %. Redukcja ta zwizana jest przede wszystkim z
faktem znacznego skrcenia czasu przezbrojenia sekcji wytaczajcej, co pocigno za sob znacznie
wczeniejsze rozpoczcie pasowania. Dla I podejcia do przezbrojenia konieczne byo oczekiwanie sekcji
druku na surow tub przez 73 min. Jeeli chodzi o II podejcie, to poza znacznym skrceniem czasw
realizacji poszczeglnych operacji, sekcja wytaczania czekaa na zakoczenie prac sekcji druku. Czas
oczekiwania sekcji wytaczania to 52 min.
Po przeprowadzeniu I etapu wdroenia projektu skrcono czas duego przezbrojenia linii technologicznej o
43%, przy kwocie wydanej na inwestycje rwnej 0 z. Wprowadzone zmiany wizay si tylko z
przesuniciem czci pracownikw oraz przede wszystkim z przeniesieniem znacznej iloci prac
wewntrznych w zewntrzne.

Autor: Radosaw Pniak

Zredagowa: Aleksander WYCILIK