Kuvvetli akm elektrik aygtlar, kullanlmalar ya da iletilmeleri srasnda oluacak ark ve kvlcmlar

Kuvvetli akm elektrik aygtlar ve bunlarn balant elemanlar, anma akm ile srekli yklenmeleri
durumunda ilgili standartlarda yer alan scaklk art deneylerinde belirtilen en fazla scaklk artlarn
Tesis ve i yerinin yangna hassas noktalarnda yangn trne uygun
tipte, kapasitede ve yeterli sayda Yangn Sndrc Cihaz ve tesisatlar bulundurulacaktr.
Yangnn yaylmasn nlemek, yangn bomak iin
Yangn tehlikesi bulunan yerlerdeki sigortal ayrclarda oluabilecek arklarn
yarataca yangn tehlikesini en aza indirmek zere
Tesis ve i yerinin yangna hassas noktalarnda yangn trne uygun
tipte, kapasitede ve yeterli sayda Yangn Sndrc Cihaz ve tesisatlar bulundurulacaktr
Kesicilerde Aranan zellikler
deal bir kesicide aranan zellikler unlar olmaldr,
- Devre ama esnasnda oluan arklar ani olarak sndrmelidir,
- Kontaklarnn ama kapama hz ok iyi olmaldr,
- Arka arkaya seri olarak ama kapama yapabilmelidir,
- Kontaklar aras atlama gerilimi yksek olmaldr,
- Yangn, patlama ve benzeri tehlikeli durumlara sebebiyet vermemelidir.
yangn tehlikesini oluturabilecek makinelerden birisi
transformatrlerdir. Bir de eski trafo merkezlerinde bulunan yal kesiciler yangn tehdidini
oluturuyorlard. Bu yzden trafo merkezlerinde yangn keleri oluturulur. Hazrda yangn sndrc
yangn tp ve gerekli dier malzemeler hazr bulundurulur. Ayrca trafo merkezlerinde yangn
bildirmek iin yangn bildirim tesisat da ayrca ekilir. letim hattnn bulunduu alan ve alt sahasnda
gerekli zamanlarda artk otlardan temizleyerek yangn olma tehdidi ortadan kalkar.

Bu durumlarda anlk olarak snma ve ark oluabilir, ancak bir ateleme yada yanma
olmayacaktr. Ekipmann besleme kayna derhal kesilir. Arza durumunda sistem geici
olarak servis d olur ve ekipmann hasar da minimum da kalr.

1. Hasarlanm izolasyonlar,
Uygun kesitli olmayan yada ilavelerle arttrlm ykler,
Terminallerdeki dzensizlik nedeni ile temas durumu,
Yalanma,
Titreim nedeni ile hasar grme yada pozisyon deiimi,
Nem, pas, kirlilik, korozyon vb. nedenlerle kontak yapmas.

Yukarda bahsedilen nedenler ekipmann normal ilemesini engellemez, ancak

er yada ge ekipmann arzalanmasna yol aacaklardr.

1. Elektrik yangnlarnn drt ( 4 ) temel sebebi vardr:

1.Ar yklenen elektrik ekipman ar akm eker. Kablo, akmn karesi ile
doru orantl ekilde ar snr. Kablo izolasyonu ar scaklktan deforme
olabilir. Bu nedenle izolasyon zelliini kaybederek, ksa devreye yol aabilir.
ou izolasyon malzemesi ayn zamanda yanabilen malzeme de olduu iin,
eer oluan scaklk malzemenin yanma scaklna ularsa kendisini de
tututurabilecektir.
2.zolasyonu hasar ksa devreye sebep olur. Be nedenle srekli bir ark
meydana gelebilir. Elektrik ark scakl ar derecede yksektir ve eer
birka saniye ierisinde sndrlemezse, etrafndaki malzemelerde yanmaya
balayacaktr.
3.Elektrik enstalasyonlarndaki ekipman kontaklarnn bozulmas yada arzas
kvlcmlar oluturabilir, lokal ar snmaya ve izolasyon malzemesinin
yanmasna sebep olur. Byle durumlarda, ark olumasa da, snn kendisi
yangn balatmaya yetecektir. Ksa devre ve ark belki sonrasnda oluur,
ancak esas neden bu deildir.
4.Akm tayan elemanlarn mekanik bask yada uzama nedeni ile meydana
getirdii krlma yada atlaklar, bu noktada ark balatr.

Elektrik ekipmannn ar yklenmesine, hatal sistem tasarm ve planszlk

ve bilgisizlik neden olur. Bazen elektrik makinelerinin ar yklenmesine bal
olduu pompa, fan, dier motorlar vs. de buna sebep olabilir. Bu durum dk
bir olaslk da olsa, eitli koruma yntemleri ile sorun giderilebilir.
1. Sonu:
Elektrik yangnlar muhtemelen elektrik balantlar nedeni ile olmaktadr.
nk bu tr kt balantlar, kt temas saptayacak koruma sistemleri
yoktur. Ksa devre arzalar daha dk bir olaslktr nk koruma sistemleri
genellikle yaplmaktadr. Eer buna ramen elektrik yangn oluuyorsa,
koruma sistemi arzas ya da almamas nedeniyledir.
Elektrik balantlarnn ve terminallerinin arzalarn nlemek iin yaplan
lmler ve alnan tedbirler, hem daha ucuz ve kolay, hem de basit ve pratik
olacaktr. Bu konuda alan kiilerin % 100 eitimli ve diplomal
olmas,dnemsel eitimler almas, hatta belli periyotlarla snava tabi tutulmas
ve yetkilendirilmesi nemlidir . Diploma gerek art olmal, ancak yeter art
olmamaldr. Hatta mhendislik ve teknisyen/teknikerlik uygulamalarnda
yetki snflandrlmalar olmaldr

1. Kablolarn kt sarlmasyla toplam empedasna oranla o noktadaki diren

dk kalacandan cihazlarn almas engellenmez, nk akm iddeti az
miktarda azalmtr; ancak bu noktalardan kan enerji yanmaya neden
olabilir. zellikle elektrik panolarnda, elektrik dmelerinde, artellerde
kan yangnlar bu olguya dayanr ve bunun yannda elektrik prizlerin
yuvalarnn gevemesi ve anahtarlarnn ark yapmas bu olgulara dayanr. Bilgi
ilem ekipmanlarnn ve dier elektronik cihazlarn evresinde ve iinde
yangn kmas iin birok neden vardr. En ok gzlemlenenler ksa devrenin
sebep olduu arkn yol at, bilgisayarn manyetik bant kontrol sisteminde ve
baskl devrelerde iin iin balayan yangnlardr. Elektrikli ev aletlerinde el
bireyzi, sipral, zmpara makinesi, vs. bunlarn yan sra evimizde kullandmz
fn makineleri, mikser, mutfak robotu, t gibi el aletlerinde gz nnde
bulundurulmas gereken hususlara dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu
hususlardan bazlar ksaca unlardr. Toprakl prizde dz fiin kullanlmasyla
boluk yapmas ve snmaya yol amasdr; nk toprakl prizde normal
olarak toprakl filer kullanlmaldr. Fakat toprakl fi ile dz fiin bacaklar
farkldr, toprakl fiin bacaklarnn kaln olmasndan dolay prizin dii
bacaklar da o denli almtr. Dz fi eer bu prizde kullanlrsa dz fiin
bacaklar ince olmas toprakl prizin ise i bacaklarnn ak olmas kanlmaz
bir s kayna yaratr buda fiin yanmasna prizin ise komple yanp tesisatnn
ve kendisinin yanmasna sebep olur, bu risk eski tip sigortalarda daha da
artmaktadr. Bu yeni sistem sigortalarda (W otomatlarda) bu ekilde tehlike
yaratmaz anlamna gelmemelidir. Otomatlarda da ar yklenmeden dolay
bir snma olur iyaps sebebiyle bu snmadan dolay her hangi bir ksa
devrede ark yapma olasl vardr buda devreden kmamasna sebep olabilir
bu olayda kanlmaz bir kazaya davetiye karr. Bu olaylarn olmamas iin
yaplarmzda standartlara uygun malzemeye nem verilmeli ve tesisat
ehliyetli ustalara yaptrlmaldr. Fakat yinede kullanm hatalarn ve
tepkilerini unutmamak gerekir.

http://www.isgforum.net/threads/i%C5%9Fletmelerde-elektrik-sistemleri-kaynakl%C4%B1yang%C4%B1nlar-ve-yang%C4%B1nlara-kar%C5%9F%C4%B1-al%C4%B1nabilecek%C3%B6nlemler.6267/
Ptrafo baslg tutusmus busingler
Akm trafosu patlyor
Kablo yanmas
Trafo yag tutumas

Merkezlerde yk aktarm esnasnda ayrclarda oluabilecek arklar,

Trafo

Yksek gerilim tesislerinde yangna sebebiyet verebilecek eitli unsurlar mevcuttur.

rnein ar yklenen elektrik ekipmannn ar akm ekmesi sonucu kablo izolasyonu ar
scaklktan deforme olabilir. Bu nedenle izolasyon zelliini kaybederek, ksa devreye yol
aabilir. ou izolasyon malzemesi ayn zamanda yanabilen malzeme de olduu iin, eer
oluan scaklk malzemenin yanma scaklna ularsa kendisini de tututurabilecektir.
Ayrca izolasyonun hasar ksa devreye sebep olabilir. Be nedenle srekli bir ark meydana
gelebilir. Elektrik ark scaklnn ar derecede yksek olduundan dolay eer birka saniye
ierisinde sndrlemezse, etrafndaki malzemelerde yanmaya balayacaktr.
Bunun dnda elektrik ekipman (ayrc, kesici vs.) kontaklarnn bozulmas yada arzas
kvlcmlar oluturabilir ve lokal ar snmaya yada izolasyon malzemesinin yanmasna sebep
olabilir. Ayrca akm tayan elemanlarn mekanik bask yada uzama nedeni ile meydana
getirdii krlma yada atlaklar, bu noktada ark balatabilir.
Bunlara ek olarak ayrclarda oluabilecek muhtemel arklar, kesici yada akm trafosu
patlamas yangn tehlikesi oluturabilecek durumlardr.
Yukarda bahsi geen ve yangna sebebiyet verebilecek durumlarda yangnn yaylmasn
nlemek, yangn bomak iin tesis ve i yerinin yangna hassas noktalarnda yangn trne
uygun tipte, kapasitede ve yeterli sayda Yangn Sndrc Cihaz ve tesisatlar
bulundurulmaldr.