Professional Documents
Culture Documents
Kushtetuta e Republikes Se Kosoves
Kushtetuta e Republikes Se Kosoves
[PRKUFIZIMI I SHTETIT]...........................................................................................................................1
[SOVRANITETI] ..........................................................................................................................................1
[BARAZIA PARA LIGJIT].............................................................................................................................1
[FORMA E QEVERISJES DHE NDARJA E PUSHTETIT] ..................................................................................1
[GJUHT] ...................................................................................................................................................2
[SIMBOLET] ...............................................................................................................................................2
[VLERAT]...................................................................................................................................................2
[SHTETI LAIK] ...........................................................................................................................................3
[TRASHGIMIA KULTURORE DHE FETARE] ...............................................................................................3
[EKONOMIA] ..............................................................................................................................................3
[VALUTA] ..................................................................................................................................................3
[PUSHTETI LOKAL] ....................................................................................................................................3
[KRYEQYTETI] ...........................................................................................................................................3
[SHTETSIA] ..............................................................................................................................................3
[SHTETASIT JASHT VENDIT] ....................................................................................................................4
[EPRSIA E KUSHTETUTS] .......................................................................................................................4
[MARRVESHJET NDRKOMBTARE]........................................................................................................4
[RATIFIKIMI I MARRVESHJEVE NDRKOMBTARE] ................................................................................4
[ZBATIMI I S DREJTS NDRKOMBTARE] ..............................................................................................5
[BARTJA E SOVRANITETIT]........................................................................................................................5
KAPITULLI II
NENI 21
NENI 22
NENI 23
NENI 24
NENI 25
NENI 26
NENI 27
NENI 28
NENI 29
NENI 30
NENI 31
NENI 32
NENI 33
NENI 34
NENI 35
NENI 36
NENI 37
NENI 38
NENI 39
NENI 40
NENI 41
NENI 42
NENI 43
NENI 44
NENI 45
NENI 46
NENI 47
NENI 48
NENI 49
-i-
NENI 50
NENI 51
NENI 52
NENI 53
NENI 54
NENI 55
NENI 56
KAPITULLI III
NENI 57
NENI 58
NENI 59
NENI 60
NENI 61
NENI 62
KAPITULLI IV
NENI 63
NENI 64
NENI 65
NENI 66
NENI 67
NENI 68
NENI 69
NENI 70
NENI 71
NENI 72
NENI 73
NENI 74
NENI 75
NENI 76
NENI 77
NENI 78
NENI 79
NENI 80
NENI 81
NENI 82
[STATUSI I PRESIDENTIT].........................................................................................................................31
[KOMPETENCAT E PRESIDENTIT].............................................................................................................31
[KUALIFIKIMI PR ZGJEDHJEN E PRESIDENTIT].......................................................................................33
[ZGJEDHJA E PRESIDENTIT] .....................................................................................................................33
[MANDATI DHE BETIMI] ..........................................................................................................................33
[PAPAJTUESHMRIA] ...............................................................................................................................33
[IMUNITETI] .............................................................................................................................................34
[MUNGESA E PRKOHSHME E PRESIDENTIT]...........................................................................................34
[SHKARKIMI I PRESIDENTIT]....................................................................................................................34
KAPITULLI VI
NENI 92
NENI 93
NENI 94
NENI 95
NENI 96
NENI 97
KAPITULLI V
NENI 83
NENI 84
NENI 85
NENI 86
NENI 87
NENI 88
NENI 89
NENI 90
NENI 91
- ii -
NENI 98
NENI 99
NENI 100
NENI 101
[IMUNITETI] ........................................................................................................................................39
[PROCEDURAT] ...................................................................................................................................39
[MOCIONI I VOTBESIMIT] .................................................................................................................39
[SHRBIMI CIVIL] ...............................................................................................................................39
KAPITULLI VII
NENI 102
NENI 103
NENI 104
NENI 105
NENI 106
NENI 107
NENI 108
NENI 109
NENI 110
NENI 111
KAPITULLI VIII
NENI 112
NENI 113
NENI 114
NENI 115
NENI 116
NENI 117
NENI 118
MARRDHNIET EKONOMIKE.........................................................................................48
[PARIMET E PRGJITHSHME] ..............................................................................................................48
[FINANCAT PUBLIKE] .........................................................................................................................48
[PRONA]..............................................................................................................................................49
[PRDORIMI I PASURIS DHE BURIMEVE NATYRORE] .......................................................................49
KAPITULLI X
NENI 123
NENI 124
KAPITULLI XI
NENI 125
NENI 126
NENI 127
NENI 128
NENI 129
NENI 130
NENI 131
SEKTORI I SIGURIS.............................................................................................................51
[PARIMET E PRGJITHSHME] ..............................................................................................................51
[FORCA E SIGURIS E KOSOVS] ........................................................................................................51
[KSHILLI I SIGURIS I KOSOVS] ......................................................................................................52
[POLICIA E KOSOVS].........................................................................................................................52
[AGJENCIA E KOSOVS PR INTELIGJENC] .......................................................................................53
[AUTORITETI CIVIL I AVIACIONIT].....................................................................................................53
[GJENDJA E JASHTZAKONSHME].......................................................................................................53
KAPITULLI XII
NENI 132
NENI 133
NENI 134
NENI 135
NENI 136
NENI 137
NENI 138
NENI 139
NENI 140
NENI 141
KAPITULLI IX
NENI 119
NENI 120
NENI 121
NENI 122
SISTEMI I DREJTSIS....................................................................................................40
INSTITUCIONET E PAVARURA.....................................................................................55
- iii -
NENI 142
KAPITULLI XIII
NENI 143
NENI 144
NENI 145
KAPITULLI XIV
NENI 146
NENI 147
NENI 148
NENI 149
NENI 150
NENI 151
NENI 152
NENI 153
NENI 154
NENI 155
NENI 156
NENI 157
NENI 158
NENI 159
NENI 160
NENI 161
NENI 162
DISPOZITAT KALIMTARE..............................................................................................61
- iv -
-v-
Kapitulli I
Neni 1
Dispozitat Themelore
[Prkufizimi i Shtetit]
1. Republika e Kosovs sht shtet i pavarur, sovran, demokratik, unik, dhe i pandashm.
2. Republika e Kosovs sht shtet i shtetasve t vet. Republika e Kosovs ushtron autoritetin e
saj bazuar n respektimin e t drejtave dhe lirive t qytetarve t vet dhe t gjith individve
brenda kufijve t saj.
3. Republika e Kosovs nuk ka pretendime territoriale ndaj asnj shteti ose pjese t ndonj
shteti dhe nuk do t krkoj t bashkohet me asnj shtet ose pjes t ndonj shteti.
Neni 2
[Sovraniteti]
1. Sovraniteti i Republiks s Kosovs buron nga populli, i takon popullit dhe ushtrohet, n
pajtim me Kushtetutn, nprmjet prfaqsuesve t zgjedhur, me referendum, si dhe n
forma t tjera, n pajtim me dispozitat e ksaj Kushtetute.
2. Sovraniteti dhe integriteti territorial i Republiks s Kosovs sht i pacenueshm, i
patjetrsueshm dhe i pandashm dhe mbrohet me t gjitha mjetet e prcaktuara me kt
Kushtetut dhe me ligj.
3. Republika e Kosovs, me qllim t ruajtjes s paqes dhe mbrojtjes s interesave shtetrore,
mund t marr pjes n sisteme t siguris ndrkombtare.
Neni 3
1. Republika e Kosovs sht shoqri shumetnike, e prbr nga shqiptart dhe komunitetet
tjera e cila qeveriset n mnyr demokratike, me respektim t plot t sundimit t ligjit,
prmes institucioneve t veta legjislative, ekzekutive dhe gjyqsore.
2. Ushtrimi i autoritetit publik n Republikn e Kosovs bazohet n parimet e barazis para
ligjit t t gjith individve dhe n respektimin e plot t t drejtave dhe lirive themelore t
njeriut, t pranuara ndrkombtarisht, si dhe n mbrojtjen e t drejtave dhe n pjesmarrjen e
t gjitha komuniteteve dhe pjestarve t tyre.
Neni 4
-1-
Neni 5
[Gjuht]
1. Gjuh zyrtare n Republikn e Kosovs jan Gjuha Shqipe dhe Gjuha Serbe.
2. Gjuha Turke, Boshnjake dhe ajo Rome kan statusin e gjuhve zyrtare n nivel komune ose
do t jen n prdorim zyrtar n cilindo nivel n pajtim me ligj.
Neni 6
[Simbolet]
1. Flamuri, stema dhe himni jan simbolet shtetrore t Republiks s Kosovs t cilat
pasqyrojn karakterin shumetnik t saj.
2. Pamja, mnyra e prdorimit dhe mbrojtja e flamurit dhe t simboleve t tjera shtetrore
rregullohen me ligj. Mnyra e prdorimit dhe e mbrojtjes s simboleve kombtare rregullohet
me ligj.
Neni 7
[Vlerat]
-2-
Neni 8
[Shteti Laik]
Republika e Kosovs sht shtet laik dhe neutral n shtje t besimeve fetare.
Neni 9
Republika e Kosovs siguron ruajtjen dhe mbrojtjen e trashgimis s vet kulturore dhe fetare.
Neni 10
[Ekonomia]
Neni 11
[Valuta]
Neni 12
[Pushteti Lokal]
Neni 13
[Kryeqyteti]
Neni 14
[Shtetsia]
-3-
Neni 15
Republika e Kosovs mbron interesat e shtetasve t saj jasht vendit, n mnyrn e prcaktuar
me ligj.
Neni 16
[Eprsia e Kushtetuts]
1. Kushtetuta sht akti m i lart juridik i Republiks s Kosovs. Ligjet dhe aktet e tjera
juridike duhet t jen n pajtim me kt Kushtetut.
2. Pushteti qeveriss buron nga Kushtetuta.
3. Republika e Kosovs respekton t drejtn ndrkombtare.
4. Secili person dhe organ n Republikn e Kosovs u nnshtrohet dispozitave t Kushtetuts.
Neni 17
[Marrveshjet Ndrkombtare]
Neni 18
-4-
Neni 19
Neni 20
[Bartja e Sovranitetit]
-5-
Kapitulli II
Neni 21
[Parimet e Prgjithshme]
Neni 22
[Zbatimi i drejtprdrejt
Ndrkombtare]
Marrveshjeve
dhe
Instrumenteve
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
-6-
Neni 23
[Dinjiteti i Njeriut]
Dinjiteti i njeriut sht i pacenueshm dhe sht baz e t gjitha t drejtave dhe lirive themelore
t njeriut.
Neni 24
1. T gjith jan t barabart para ligjit. dokush gzon t drejtn e mbrojtjes s barabart
ligjore, pa diskriminim.
2. Askush nuk mund t diskriminohet n baz t racs, ngjyrs, gjinis, gjuhs, fes,
mendimeve politike ose t tjera, prejardhjes kombtare a shoqrore, lidhjes me ndonj
komunitet, prons, gjendjes ekonomike, sociale, orientimit seksual, lindjes, aftsis s
kufizuar ose ndonj statusi tjetr personal.
3. Parimet e mbrojtjes s barabart ligjore nuk parandalojn vnien e masave t nevojshme pr
mbrojtjen dhe prparimin e t drejtave t individve dhe grupeve q jan n pozit t
pabarabart. Masat e tilla do t zbatohen vetm derisa t arrihet qllimi pr t cilin jan vn
ato.
Neni 25
[E Drejta pr Jetn]
Neni 26
Secili person gzon t drejtn e respektimit t integritetit fizik dhe psikik t tij/saj, q prfshin:
(1)
(2)
(3)
(4)
-7-
Neni 27
Askush nuk i nnshtrohet torturs, ndshkimit a trajtimit mizor, njerzor ose poshtrues.
Neni 28
Neni 29
1. Secilit i garantohet e drejta e liris dhe siguris. Askush nuk mund t privohet nga liria me
prjashtim t rasteve t parapara me ligj dhe me vendim t gjykats kompetente, si n vijim:
(1) pas shpalljes s dnimit me burgim pr kryerjen e veprs penale;
(2) pr dyshim t bazuar pr kryerje t veprs penale, vetm kur privimi nga liria me nj
baz t arsyeshme konsiderohet i domosdoshm pr t parandaluar kryerjen e nj
vepre tjetr penale dhe vetm pr nj periudh t shkurtr kohore para gjykimit n
mnyrn e prcaktuar me ligj;
(3) pr mbikqyrjen e t miturit pr qllime edukimi ose pr shoqrimin e tij/saj n nj
institucion kompetent, sipas nj urdhri t ligjshm;
(4) pr mbikqyrje shndetsore t personit, i cili pr shkak t smundjes paraqet rrezik
pr shoqrin;
(5) pr hyrje t paligjshme n Republikn e Kosovs ose pas urdhrit t ligjshm pr
largim ose ekstradim.
2. dokush q privohet nga liria, duhet t vihet n dijeni menjher, pr arsyet e privimit, n
gjuhn q ajo/ai e kupton. Njoftimi me shkrim mbi arsyet e privimit duhet t bhet sa m
shpejt q t jet e mundshme. dokush q privohet nga liria pa urdhr t gjykats, brenda
dyzet e tet (48) orsh duhet t drgohet prpara gjyqtarit, i cili vendos pr paraburgimin ose
lirimin e tij/saj, jo m von se dyzet e tet (48) or nga momenti kur personi i privuar sht
sjell para gjykats. dokush q arrestohet, ka t drejtn q t nxirret n gjykim brenda nj
periudhe t arsyeshme, ose t lirohet n pritje t gjykimit, me prjashtim kur gjyqtari
-8-
konstaton se personi prbn rrezik pr komunitetin ose ka rrezik pr ikjen e saj/tij para
gjykimit.
3. dokush q privohet nga liria, duhet t njoftohet menjher se ka t drejt t mos jap asnj
deklarat dhe se ka t drejt pr mbrojts sipas zgjedhjes s tij/saj dhe ka t drejt q pa
vones t informoj pr kt personin sipas zgjedhjes s vet.
4. dokush q i hiqet liria me arrest ose ndalim, gzon t drejtn q t prdor mjete juridike
pr t sfiduar ligjshmrin e arrestit ose t ndalimit. Rasti do t vendoset nga gjykata brenda
nj afati sa m t shkurtr dhe nse arresti ose ndalimi sht i paligjshm, do t urdhrohet
lirimi i personit.
5. dokush q sht ndaluar ose arrestuar n kundrshtim me dispozitat e ktij neni, gzon t
drejtn e kompensimit n mnyrn e parashikuar me ligj.
6. Personi q vuan dnimin, ka t drejt t ankohet pr kushtet e privimit nga liria, n mnyrn
e prcaktuar me ligj.
Neni 30
[T Drejat e t Akuzuarit]
(2)
(3)
(4)
t ket ndihmn pa pages t nj prkthyesi, kur nuk flet ose nuk kupton gjuhn n t
ciln zhvillohet gjykimi;
(5)
(6)
Neni 31
-9-
2. dokush gzon t drejtn pr shqyrtim publik t drejt dhe t paanshm lidhur me vendimet
pr t drejtat dhe obligimet ose pr cilndo akuz penale q ngrihet kundr saj/tij brenda nj
afati t arsyeshm, nga nj gjykat e pavarur dhe e paanshme, e themeluar me ligj.
3. Gjykimi sht publik, me prjashtim t rasteve kur gjykata, n rrethana t veanta,
konsideron se, n t mir t drejtsis, sht i domosdoshm prjashtimi i publikut, ose i
prfaqsuesve t medieve, sepse prania e tyre do t prbnte rrezik pr rendin publik ose
sigurin kombtare, interesat e t miturve, ose pr mbrojtjen e jets private t palve n
proces, n mnyrn e prcaktuar me ligj.
4. dokush i akuzuar pr vepr penale ka t drejt t'u bj pyetje dshmitarve dhe t krkoj
paraqitjen e detyrueshme t dshmitarve, t ekspertve dhe t personave t tjer, t cilt
mund t sqarojn faktet.
5. dokush i akuzuar pr vepr penale, prezumohet t jet i pafajshm derisa t mos dshmohet
fajsia e tij/saj, n pajtim me ligjin.
6. Ndihma juridike falas do tu mundsohet atyre q nuk kan mjete t mjaftueshme financiare,
nse nj ndihm e till sht e domosdoshme pr t siguruar qasjen efektive n drejtsi.
7. Procedurat gjyqsore q prfshijn t miturit rregullohen me ligj, duke respektuar rregullat
dhe procedurat e veanta pr t miturit.
Neni 32
Secili person ka t drejt t prdor mjetet juridike kundr vendimeve gjyqsore dhe
administrative t cilat cenojn t drejtat ose interesat e saj/tij n mnyrn e prcaktuar me ligj.
Neni 33
1. Askush nuk mund t akuzohet ose t dnohet pr asnj vepr e cila, n momentin e kryerjes,
nuk ka qen e prcaktuar me ligj si vepr penale, me prjashtim t veprave t cilat, n kohn
e kryerjes s tyre, sipas s drejts ndrkombtare, prbnin gjenocid, krime lufte ose krime
kundr njerzimit.
2. Dnimi i shqiptuar pr nj vepr penale nuk mund t jet m i ashpr sesa ka qen i
prcaktuar me ligj n kohn e kryerjes s veprs.
3. Ashprsia e dnimit nuk mund t jet n disproporcion me veprn penale.
4. Dnimet prcaktohen n baz t ligjit q ka qen n fuqi n kohn e kryerjes s veprs
penale, me prjashtim t veprave pr t cilat ligji i mvonshm i aplikueshm sht m i
favorshm pr kryesin e veprs.
- 10 -
Neni 34
Neni 35
[Liria e Lvizjes]
1. Shtetasit e Republiks s Kosovs dhe t huajt q jan banor t ligjshm t Kosovs, kan t
drejt t lvizin lirisht n Republikn e Kosovs dhe t zgjedhin vendbanimin.
2. Secili person ka t drejt t largohet nga vendi. Kufizimet e ksaj t drejte rregullohen me
ligj, nse ato jan t nevojshme pr procedurn ligjore, zbatimin e vendimit t gjykats ose
pr t prmbushur obligimin pr mbrojtjen e shtetit.
3. Shtetasve t Republiks s Kosovs nuk do tu ndalohet hyrja n Republikn e Kosovs.
4. Shtetasit e Republiks s Kosovs nuk mund t ekstradohen nga Kosova kundr vullnetit t
tyre, me prjashtim t rasteve kur me ligj dhe marrveshjet ndrkombtare sht prcaktuar
ndryshe.
5. E drejta e t huajve pr t hyr n Republikn e Kosovs dhe pr tu vendosur n vend,
rregullohet me ligj.
Neni 36
[E Drejta e Privatsis]
- 11 -
Neni 37
1. N baz t plqimit t lir, dokush gzon t drejtn t martohet dhe t drejtn q t krijoj
familje n pajtim me ligjin.
2. Martesa dhe zgjidhja e saj rregullohen me ligj dhe bazohen n barazin e bashkshortve.
3. Familja gzon mbrojtje t veant t shtetit, n mnyrn e rregulluar me ligj.
Neni 38
Neni 39
[Konfesionet Fetare]
1. Republika e Kosovs siguron dhe mbron autonomin fetare dhe monumentet fetare brenda
territorit t saj.
2. Konfesionet fetare jan t lira q t rregullojn pavarsisht organizimin e vet t brendshm,
veprimtarit fetare, si dhe ritet fetare.
3. Konfesionet fetare kan t drejt t themelojn shkolla fetare dhe institucione bamirse n
pajtim me kt Kushtetut dhe me ligj.
Neni 40
[Liria e Shprehjes]
- 12 -
2. Liria e shprehjes mund t kufizohet me ligj n raste kur nj gj e till sht e domosdoshme
pr parandalimin e nxitjes dhe provokimit t dhuns dhe armiqsive n baza t urrejtjes
racore, kombtare, etnike ose fetare.
Neni 41
Neni 42
[Liria e Medieve]
Neni 43
[Liria e Tubimit]
Liria e tubimit paqsor sht e garantuar. Secili person gzon t drejtn pr t organizuar tubime,
protesta dhe demonstrata, si dhe t drejtn pr t marr pjes n to. Kto t drejta mund t
kufizohen me ligj, nse sht e domosdoshme pr t siguruar rendin publik, shndetin publik,
sigurin kombtare, ose mbrojtjen e t drejtave t t tjerve.
Neni 44
[Liria e Asociimit]
- 13 -
3. Organizatat ose aktivitetet q kan pr qllim cenimin e rendit kushtetues, shkeljen e lirive
dhe t drejtave t njeriut, ose nxitjen e urrejtjes racore, kombtare, etnike a fetare, mund t
ndalohen me vendim gjyqsor t gjykats kompetente.
Neni 45
Neni 46
[Mbrojtja e Prons]
Neni 47
[E Drejta pr Arsimin]
- 14 -
Neni 48
Neni 49
Neni 50
[T Drejtat e Fmijs]
Neni 51
Neni 52
1. Natyra dhe biodiversiteti, mjedisi jetsor dhe trashgimia kombtare, jan prgjegjsi pr
secilin.
2. Institucionet e pushtetit publik angazhohen pr ti garantuar secilit mundsin q t ndikoj
n vendimet q kan t bjn me mjedisin jetsor ku ajo/ai jeton.
- 15 -
3. Ndikimi n mjedisin jetsor merret parasysh nga institucionet publike n procesin e marrjes
s vendimeve.
Neni 53
Neni 54
dokush gzon t drejtn e mbrojtjes gjyqsore n rast t shkeljes ose mohimit t ndonj t
drejte t garantuar me kt Kushtetut ose me ligj, si dhe t drejtn n mjete efektive ligjore nse
konstatohet se nj e drejt e till sht shkelur.
Neni 55
Neni 56
1. Shmangia nga t drejtat dhe lirit themelore q mbrohen me Kushtetut, mund t bhet vetm
pas shpalljes s Gjendjes s Jashtzakonshme sipas ksaj Kushtetute dhe vetm deri n
masn sa sht e domosdoshme nn rrethanat e dhna.
- 16 -
2. Shmangia nga t drejtat dhe lirit themelore t garantuara me nenet 23, 24, 25, 27, 28, 29, 31,
33, 34, 37 dhe 38, t Kushtetuts nuk sht e lejuar n kurrfar rrethanash.
- 17 -
Kapitulli III
Neni 57
[Parimet e Prgjithshme]
1. Banort q i prkasin nj grupi t njjt kombtar ose etnik, gjuhsor ose fetar, tradicionalisht
t pranishm n territorin e Republiks s Kosovs (Komunitetet), gzojn t drejta t
veanta, t prcaktuara me kt Kushtetut, krahas t drejtave dhe lirive themelore t njeriut,
t prcaktuara n Kapitullin II t ksaj Kushtetute.
2. do pjestar i komunitetit do t ket t drejtn q t zgjedh lirisht nse do t trajtohet ose t
mos trajtohet si pjestar i komunitetit dhe nga kjo zgjedhje ose nga ushtrimi i t drejtave q
ndrlidhen me kt zgjedhje, nuk do t rezultoj asnj diskriminim.
3. Pjestart e komuniteteve do t ken t drejt q t shprehin, t avancojn dhe t zhvillojn
lirisht identitetin dhe atributet e tyre si komunitet.
4. Ushtrimi i ktyre t drejtave do t bart me vete detyrimet dhe prgjegjsit pr t vepruar n
pajtim me ligjin e Republiks s Kosovs, dhe nuk i cenon t drejtat e t tjerve.
Neni 58
[Prgjegjsit e Shtetit]
- 18 -
6. Republika e Kosovs ndrmerr veprime efektive kundr t gjith atyre q pengojn gzimin e
t drejtave t pjestarve t komuniteteve. Republika e Kosovs do t prmbahet nga
politikat ose praktikat q kan pr qllim asimilimin, kundr vullnetit t tyre, t personave q
u prkasin komuniteteve, dhe do ti mbroj ata persona nga fardo veprimi q ka pr qllim
nj asimilim t till.
7. Republika e Kosovs siguron, n baza jodiskriminuese, q t gjitha komunitetet dhe
pjestart e tyre t mund t ushtrojn t drejtat e tyre, t specifikuara me kt Kushtetut.
Neni 59
t shprehin, mbajn dhe zhvillojn kulturn e tyre dhe t ruajn elementet thelbsore
t identitetit t tyre, prkatsisht fen, gjuhn, traditat dhe kulturn e tyre;
(2)
(3)
t marrin arsimim publik parafillor, fillor dhe t mesm, n gjuhn e tyre, deri n
masn e prcaktuar me ligj, ku pragu pr themelimin e paraleleve a shkollave t
veanta pr kt qllim, do t jet m i ult sesa ai q prcaktohet rndom pr
institucionet arsimore;
(4)
(5)
t prdorin gjuhn dhe alfabetin e tyre lirisht n jetn private dhe publike;
(6)
(7)
(8)
- 19 -
(9)
(10) t ken qasje t garantuar dhe prfaqsim t veant n mediet transmetuese publike
si dhe programet n gjuhn e tyre, n pajtim me ligjin dhe standardet
ndrkombtare;
(11) t krijojn dhe t prdorin mediet e tyre vetjake, prfshir ktu ofrimin e
informacioneve n gjuhn e tyre, ndr t tjera, prmes gazetave ditore e shrbimeve
kabllore, dhe prdorimin e nj numri t rezervuar t frekuencave pr mediet
elektronike, n pajtim me ligjin dhe standardet ndrkombtare. Republika e
Kosovs do t marr t gjitha masat e nevojshme pr sigurimin e nj plani
ndrkombtar t frekuencave, pr ti mundsuar komunitetit Serb n Kosov qasje
n nj kanal televiziv t pavarur, t licencuar n gjuhn Serbe, n mbar Republikn
e Kosovs;
(12) t gzojn kontakte t papenguara ndrmjet tyre prbrenda Republiks s Kosovs,
dhe t themelojn e t mbajn kontakte t lira dhe paqsore me personat n cilindo
shtet, sidomos me ata q kan t prbashkt identitetin etnik, kulturor, gjuhsor a
fetar, ose trashgimin e prbashkt kulturore, n pajtim me ligjin dhe standardet
ndrkombtare;
(13) t gzojn kontakte t papenguara me dhe t marrin pjes, pa diskriminim, n
aktivitetet e organizatave joqeveritare lokale, rajonale dhe ndrkombtare;
(14) t themelojn shoqata t kulturs, artit, shkencs dhe arsimit, si dhe shoqata t
studiuesve e shoqata t tjera pr shprehjen, avancimin dhe zhvillimin e identitetit t
tyre.
Neni 60
- 20 -
Neni 61
Neni 62
- 21 -
Kapitulli IV
Neni 63
[Parimet e Prgjithshme]
Kuvendi sht institucion ligjvns i Republiks s Kosovs i zgjedhur drejtprdrejt nga populli.
Neni 64
[Struktura e Kuvendit]
1. Kuvendi ka njqind e njzet (120) deputet t zgjedhur me votim t fsheht bazuar n listat e
hapura. Vendet n Kuvend ndahen midis t gjitha partive, koalicioneve, nismave qytetare dhe
kandidatve t pavarur, n prpjestim me numrin e votave t vlefshme, t fituara prej tyre,
n zgjedhjet pr Kuvendin.
2. N kuadr t ksaj ndarjeje, njzet (20) prej njqind e njzet (120) vendeve jan t garantuara
pr prfaqsimin e komuniteteve q nuk jan shumic n Kosovs, si vijon:
(1) partit, koalicionet, nismat qytetare dhe kandidatt e pavarur, t cilt jan deklaruar
se prfaqsojn komunitetin Serb, do t ken numrin e vendeve n Kuvend t fituar
n zgjedhjet e hapura, me minimumin dhjet (10) vende t garantuara, n rast se
numri i vendeve t fituara sht m i vogl se dhjet (10);
(2) partit, koalicionet, nismat qytetare dhe kandidatt e pavarur, t cilt jan deklaruar
se prfaqsojn komunitetet e tjera, n Kuvend do t ken numrin e vendeve t
fituara n zgjedhjet e hapura me minimumin e vendeve t garantuara si n vijim:
komuniteti Rom nj (1) vend; komuniteti Ashkali nj (1) vend; komuniteti Egjiptian
nj (1) vend; dhe nj (1) vend shtes do ti jepet komunitetit Rom, Ashkali, ose
Egjiptian, q ka numrin m t madh t votave t prgjithshme; komuniteti Boshnjak
tri (3) vende, komuniteti Turk dy (2) vende dhe komuniteti Goran nj (1) vend, nse
numri i vendeve t fituara nga secili komunitet sht m i vogl se numri i vendeve t
garantuara.
Neni 65
[Kompetencat e Kuvendit]
(2)
(3)
- 22 -
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
Neni 66
1. Kuvendi i Kosovs zgjidhet me mandat katrvjear, duke filluar nga dita e seancs
konstituive, q mbahet brenda tridhjet (30) ditsh nga dita e shpalljes zyrtare t rezultateve
t zgjedhjeve.
2. Zgjedhjet e rregullta pr Kuvend mbahen m s voni tridhjet (30) dit para prfundimit t
mandatit, kurse n raste t shprndarjes s Kuvendit, jo m von se dyzet e pes (45) dit pas
shprndarjes.
3. Presidenti i Republiks s Kosovs e thrret seancn e par t Kuvendit. N rast se Presidenti
i Republiks s Kosovs nuk sht n gjendje t thrras seancn e par, Kuvendi mblidhet
pa pjesmarrjen e Presidentit.
4. Mandati i Kuvendit t Kosovs mund t vazhdohet vetm n raste t Gjendjes s
Jashtzakonshme pr masa emergjente t mbrojtjes ose n rast t rrezikut ndaj rendit
kushtetues ose siguris publike t Republiks s Kosovs, dhe vetm pr aq sa zgjat Gjendja
e Jashtzakonshme, si sht prcaktuar me kt Kushtetut.
- 23 -
Neni 67
1. Kuvendi i Kosovs nga radht e veta zgjedh Kryetarin dhe pes (5) nnkryetar.
2. Kryetari i Kuvendit propozohet nga grupi m i madh parlamentar dhe zgjedhet me shumicn
e votave t t gjith deputetve t Kuvendit.
3. Tre (3) nnkryetart t propozuar nga tri grupet m t mdha parlamentare, zgjidhen me
shumicn e votave t t gjith deputetve t Kuvendit.
4. Dy (2) nnkryetar prfaqsojn komunitetet q nuk jan shumic n Kuvend dhe ata
zgjidhen me shumicn e votave t t gjith deputetve. Njri nnkryetar do t jet nga radht
e deputetve t Kuvendit q mbajn vendet t rezervuara ose t garantuara t komunitetit
Serb, dhe tjetri nnkryetar nga radht e deputetve t Kuvendit q mbajn vende t
rezervuara ose t garantuara nga komunitetet tjera q nuk jan shumic.
5. Kryetari dhe nnkryetart e Kuvendit shkarkohen me votn e shumics prej dy t tretave
(2/3) t numrit t prgjithshm t deputetve.
6. Kryetari dhe nnkryetart formojn Kryesin e Kuvendit. Kryesia sht prgjegjse pr
funksionimin administrativ t Kuvendit n mnyrn e prcaktuar me Rregulloren e Puns t
Kuvendit.
7. Kryetari i Kuvendit:
(1) prfaqson Kuvendin;
(2) prcakton rendin e dits, thrret dhe kryeson seancat;
(3) nnshkruan aktet e miratuara nga Kuvendi;
(4) ushtron edhe funksione t tjera, n baz t ksaj Kushtetute dhe Rregullores s Puns
t Kuvendit.
8. N rast mungese ose pamundsie pr t ushtruar funksionin, Kryetarin e Kuvendit e
zvendson njri nga nnkryetart.
Neni 68
[Seancat]
- 24 -
Neni 69
Neni 70
[Mandati i Deputetve]
1. Deputett e Kuvendit jan prfaqsues t popullit dhe nuk i nnshtrohen asnj mandati
detyrues.
2. Mandati i deputetit t Kuvendit t Kosovs fillon ditn e certifikimit t rezultatit t zgjedhjes.
3. Mandati i deputetit mbaron ose bhet i pavlefshm, nse:
(1) nuk bn betimin;
(2) jep dorheqjen;
(3) emrohet antar i Qeveris s Kosovs;
(4) prfundon mandati i Kuvendit;
(5) mungon gjasht (6) muaj rresht n seancat e Kuvendit. N raste t veanta, Kuvendi i
Kosovs mund t vendos ndryshe;
(6) dnohet me vendim gjyqsor t forms s prer pr vepr penale me nj ose m
shum vjet burgim;
(7) ajo/ai vdes.
- 25 -
Neni 71
1. Secili shtetas i Republiks s Kosovs i cili sht tetmbdhjet (18) vje ose m i madh dhe
prmbush kriteret ligjore, mund t jet kandidat pr deputet.
2. Prbrja e Kuvendit t Kosovs do t respektoj parimet e barazis gjinore t cilat jan t
pranuara n pajtim me parimet ndrkombtare.
Neni 72
[Papajtueshmria]
Deputeti i Kuvendit t Kosovs nuk mund t mbaj ndonj post ekzekutiv n administratn
publike ose n ndonj ndrmarrje n pronsi publike, dhe as t ushtroj ndonj funksion tjetr
ekzekutiv, sikurse sht prcaktuar me ligj.
Neni 73
[Pamundsia e Kandidimit]
1. Nuk mund t kandidohen dhe as t zgjidhen deputet t Kuvendit, pa hequr dor paraprakisht
nga detyra e tyre:
(1) gjyqtart dhe prokurort;
(2) pjestart e Forcs s Siguris t Kosovs;
(3) pjestart e Policis s Kosovs;
(4) pjestart e Doganave t Kosovs;
(5) pjestart e Agjencis s Kosovs pr Inteligjenc;
(6) udhheqsit e agjencive t pavarura;
(7) prfaqsuesit diplomatik;
(8) kryetart dhe antart e Komisionit Qendror t Zgjedhjeve.
2. Nuk mund t kandidohen pr deputet personat e privuar nga zotsia juridike pr t vepruar,
me vendim prfundimtar t gjykats.
3. Kryetart dhe zyrtart e tjer, t cilt mbajn prgjegjsi ekzekutive n nivel komune, nuk
mund t zgjidhen si deputet t Kuvendit pa hequr dor paraprakisht nga detyra e tyre.
- 26 -
Neni 74
[Ushtrimi i Funksionit]
Neni 75
[Imuniteti]
1. Deputett e Kuvendit gzojn imunitet nga ndjekja penale, padit civile ose shkarkimi pr
veprimet dhe vendimet e tyre brenda fushveprimit t prgjegjsive t tyre si deputet t
Kuvendit. Imuniteti nuk pengon ndjekjen penale t deputetve t Kuvendit pr veprimet e
ndrmarra jasht fushveprimit t prgjegjsive s tyre si deputet t Kuvendit.
2. Deputeti i Kuvendit nuk mund t arrestohet dhe as ndalohet prderisa sht duke kryer
detyrat e tij/saj si deputet i Kuvendit, pa plqimin e shumics s t gjith deputetve t
Kuvendit.
Neni 76
[Rregullorja e Puns]
Neni 77
[Komisionet]
Neni 78
- 27 -
cilt mbajn vende t rezervuara a t garantuara pr komunitetet e tjera q nuk jan shumic,
dhe nj e treta (1/3) e antarve nga komuniteti shumic, t prfaqsuar n Kuvend.
2. Me krkesn e cilitdo antar t Kryesis s Kuvendit, do ligj i propozuar do t dorzohet n
Komisionin pr t Drejtat dhe Interesat e Komuniteteve. Komisioni, me shumicn e votave t
antarve t tij, do t vendos nse do t bj rekomandime n lidhje me ligjin e propozuar
brenda dy javsh.
3. Pr t siguruar q t drejtat dhe interesat e komuniteteve jan adresuar si duhet, Komisioni
mund ti bj rekomandime komisionit tjetr prkats ose Kuvendit.
4. Komisioni, me nismn e vet, mund t propozoj ligje dhe masa t tilla t tjera brenda
prgjegjsive t Kuvendit, t cilat i konsideron se jan t duhura pr t adresuar interesat e
komuniteteve. Antart e Komisionit mund t japin mendime individuale.
5. Nj shtje mund ti referohet komisionit pr mendim kshillimor nga Kryesia e Kuvendit,
nj komisioni tjetr, ose nj grupi t prbr nga t paktn dhjet (10) deputet t Kuvendit.
Neni 79
[Nisma Legjislative]
Neni 80
[Miratimi i Ligjeve]
1. Ligjet, vendimet dhe aktet tjera miratohen nga Kuvendi me shumicn e votave t deputetve
t pranishm dhe q votojn, prve n rastet kur sht ndryshe e prcaktuar me kt
Kushtetut.
2. Ligji i miratuar nga Kuvendi nnshkruhet nga Kryetari i Kuvendit t Kosovs dhe shpallet
nga Presidenti i Republiks s Kosovs, pasi ta ket nnshkruar brenda tet (8) ditsh pasi t
ket marr ligjin.
3. Nse Presidenti i Republiks e kthen ligjin n Kuvend, ai/ajo duhet t theksoj arsyet e
kthimit t ligjit. Presidenti i Republiks s Kosovs t drejtn e kthimit t nj ligji n
Kuvend, mund ta ushtroj vetm nj her.
4. Kuvendi, me shumicn e votave t t gjith deputetve, vendos pr miratimin e ligjit t
rikthyer nga Presidenti i Republiks, dhe ligji prkats konsiderohet i shpallur.
5. Nse Presidenti i Republiks s Kosovs, brenda tet (8) ditsh pas marrjes s ligjit, nuk merr
asnj vendim pr shpalljen ose kthimin e tij, ligji konsiderohet i shpallur, pa nnshkrimin e
saj/tij dhe publikohet n Gazetn Zyrtare.
- 28 -
6. Ligji hyn n fuqi pesmbdhjet (15) dit pas publikimit n Gazetn Zyrtare t Republiks s
Kosovs, prve nse, me vet ligj nuk prcaktohet ndryshe.
Neni 81
Neni 82
[Shprndarja e Kuvendit]
nse brenda afatit prej gjashtdhjet (60) ditsh nga dita e caktimit t mandatarit
nga Presidenti i Republiks s Kosovs, nuk mund t formohet Qeveria;
(2)
- 29 -
(3)
nse brenda afatit prej gjashtdhjet (60) ditsh nga dita e fillimit t procedurs s
zgjedhjes, nuk zgjedhet Presidenti i Republiks s Kosovs.
- 30 -
Kapitulli V
Neni 83
[Statusi i Presidentit]
Presidenti sht kreu i shtetit dhe prfaqson unitetin e popullit t Republik s Kosovs.
Neni 84
[Kompetencat e Presidentit]
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
- 31 -
- 32 -
Neni 85
Neni 86
[Zgjedhja e Presidentit]
Neni 87
1. Presidenti i Republiks s Kosovs fillon mandatin pasi t ket dhn betimin para Kuvendit
t Kosovs. Teksti i betimit rregullohet me ligjin.
2. Mandati i Presidentit sht pes (5) vjet.
3. Pas prfundimit t mandatit t par, Presidenti mund t rizgjedhet vetm edhe nj her.
Neni 88
[Papajtueshmria]
- 33 -
Neni 89
[Imuniteti]
Presidenti i Republiks s Kosovs gzon imunitet nga ndjekja penale, padit civile ose
shkarkimi pr veprimet dhe vendimet brenda fushveprimit t prgjegjsive t Presidentit t
Republiks s Kosovs.
Neni 90
Neni 91
[Shkarkimi i Presidentit]
1. Presidenti i Republiks s Kosovs mund t shkarkohet nga Kuvendi nse ai/ajo sht dnuar
pr kryerjen e krimit t rnd ose nse ajo/ai nuk sht i/e aft pr t ushtruar prgjegjsit e
ktij posti pr shkak t smundjes s rnd ose nse Gjykata Kushtetuese ka prcaktuar se
ajo/ai ka br shkelje t rnd t Kushtetuts.
2. Procedura pr shkarkimin e Presidentit t Republiks s Kosovs mund t iniciohet nga nj e
treta (1/3) e deputetve t Kuvendit, t cilt nnshkruajn nj peticion, i cili shpjegon arsyet
pr shkarkim. N rast se peticioni supozon smundjen e rnd, Kuvendi do t krkoj
mendimin e konsiliumit mjeksor pr gjendjen shndetsore t Presidentit. N rast se
peticioni supozon ndonj shkelje t rnd t Kushtetuts, peticioni duhet ti dorzohet
menjher Gjykats Kushtetuese, e cila vendos pr kt shtje brenda shtat (7) ditsh nga
marrja e peticionit.
3. Nse Presidenti i Republiks s Kosovs sht dnuar pr ndonj krim t rnd ose kur nse
Kuvendi, n pajtim me kt nen, konstaton q Presidenti nuk sht i aft t ushtroj
- 34 -
- 35 -
Kapitulli VI
Neni 92
[Parimet e Prgjithshme]
Neni 93
[Kompetencat e Qeveris]
(2)
(3)
(4)
merr vendime dhe nxjerr akte juridike ose rregullore, t nevojshme pr zbatimin e
ligjeve;
(5)
(6)
(7)
(8)
(9)
- 36 -
Neni 94
[Kompetencat e Kryeministrit]
Neni 95
[Zgjedhja e Qeveris]
- 37 -
6. Antart e Qeveris pas zgjedhjes, japin betimin para Kuvendit. Teksti i betimit rregullohet
me ligj.
Neni 96
Neni 97
[Prgjegjsia]
- 38 -
Neni 98
[Imuniteti]
Antart e Qeveris s Kosovs gzojn imunitet nga ndjekja penale, padit civile dhe shkarkimi
pr veprimet dhe vendimet brenda fushveprimit t prgjegjsive t tyre si antar t Qeveris.
Neni 99
[Procedurat]
Neni 100
[Mocioni i Votbesimit]
Neni 101
[Shrbimi Civil]
- 39 -
Kapitulli VII
Neni 102
Sistemi i Drejtsis
Neni 103
- 40 -
Neni 104
Neni 105
Neni 106
[Papajtueshmria]
1. Gjyqtari nuk mund t ushtroj ndonj funksion n institucionet shtetrore jasht gjyqsorit, t
jet i prfshir n ndonj aktivitet politik ose ndonj aktivitet tjetr t ndaluar me ligj.
2. Gjyqtarve nuk u lejohet t marrin prgjegjsi ose t jen barts t funksioneve, t cilat n
fardo mnyre, do t ishin n kundrshtim me parimet e pavarsis dhe paansis s rolit t
gjyqtarit.
- 41 -
Neni 107
[Imuniteti]
1. Gjyqtart, prfshir edhe gjyqtart porot, gzojn imunitetin nga ndjekja penale, padit
civile dhe shkarkimi nga funksioni, pr vendimet e marra, votimin e br, mendimin e
shprehur dhe pr veprimet e tjera t ndrmarra q jan brenda fushveprimit t detyrave dhe
prgjegjsive t tyre si gjyqtar.
2. Gjyqtart, prfshir edhe gjyqtart porot, nuk gzojn imunitet dhe mund t shkarkohen nga
funksioni, kur t ken shkelur ligjin me qllim.
3. Kur nj gjyqtar akuzohet ose arrestohet, duhet t njoftohet pa vones Kshilli Gjyqsor i
Kosovs.
Neni 108
- 42 -
(2) Katr (4) antar i zgjedhin deputett e Kuvendit, t cilt i mbajn vendet e fituara
gjat ndarjes s prgjithshme t vendeve. T paktn dy (2) nga katr (4) antart
duhet t jen gjyqtar, dhe nj (1) do t jet antar i Ods s Avokatve t Kosovs;
(3) Dy (2) antar i zgjedhin deputett e Kuvendit, t cilt i mbajn vendet e rezervuara
ose t garantuara pr prfaqsuesit e komunitetit Serb n Kosov, dhe t paktn njri
prej ktyre t dyve, duhet t jet gjyqtar;
(4) Dy (2) antar i zgjedhin deputett e Kuvendit, t cilt mbajn vendet e rezervuara
ose t garantuara pr prfaqsuesit e komuniteteve t tjera, dhe t paktn njri prej
ktyre t dyve, duhet t jet gjyqtar;
(5) Papajtueshmria e t qenit antar i Kshillit Gjyqsor rregullohet me ligj.
7. Kshilli Gjyqsor i Kosovs, nga radht e antarve t vet, zgjedh kryesuesin dhe
zvndskryesuesin me mandat trevjear. Zgjedhja n kto funksione nuk e zgjat mandatin e
antarit t Kshillit Gjyqsor t Kosovs.
8. Kryesuesi i Kshillit Gjyqsor t Kosovs i drejtohet Kuvendit t Republiks s Kosovs s
paku nj her n vit lidhur me Sistemin Gjyqsor.
9. Kandidatt pr pozita gjyqsore, t cilat jan t rezervuara pr pjestart e komuniteteve q
nuk jan shumic n Kosov, mund t rekomandohen pr emrim vetm nga antart e
Kshillit t zgjedhur nga deputett e Kuvendit, t cilt mbajn vendet e rezervuara ose t
garantuara pr pjestart e komuniteteve q nuk jan shumic n Kosov. Nse ky grup i
antarve t Kshillit nuk e propozon kandidatin pr kt pozit gjyqsore pas dy seancave t
njpasnjshme t Kshillit, ather cilido antar i Kshillit ka t drejt t rekomandoj
kandidatin pr at pozit gjyqsore.
10. Kandidatt pr pozita gjyqsore t gjykatave themelore, nn jurisdiksionin e t cilave
prfshihet ekskluzivisht territori i nj a m shum komunave, ku shumica e popullsis i takon
komunitetit Serb t Kosovs, mund t rekomandohen pr emrim vetm nga dy (2) antart e
Kshillit q i zgjedhin deputett e Kuvendit, t cilt mbajn vendet e rezervuara ose t
garantuara pr komunitetin Serb n Republikn e Kosovs t cilt veprojn bashkrisht dhe
n mnyr unanime. Nse kta dy (2) antar nuk rekomandojn kandidat gjyqsor pr kt
pozit, gjat dy seancave t njpasnjshme t Kshillit Gjyqsor t Kosovs, ather cilido
antar i Kshillit Gjyqsor t Kosovs ka t drejt t propozoj kandidat pr at pozit.
Neni 109
[Prokurori i Shtetit]
1. Prokurori i Shtetit sht institucion i pavarur me autoritet dhe prgjegjsi pr ndjekjen penale
t personave t akuzuar pr ndonj vepr penale ose pr ndonj vepr tjetr, sikurse sht
rregulluar me ligj.
- 43 -
2. Prokurori i Shtetit sht institucion i paanshm, dhe vepron n baz t Kushtetuts dhe t
ligjit.
3. Organizimi, kompetencat dhe detyrat e Prokurororit t Shtetit rregullohen me ligj.
4. Prokurori i Shtetit pasqyron prbrjen shumetnike t Republiks s Kosovs dhe respekton
parimet e barazis gjinore.
5. Mandati fillestar pr prokuror sht trevjear. N rast t riemrimit, mandati sht i
prhershm deri n moshn e pensionimit, sikurse sht prcaktuar me ligj, prve nse
shkarkohet n pajtim me ligjin.
6. Prokurort mund t shkarkohen nga funksioni pr shkak t dnimit pr nj vepr t rnd
penale ose pr mosrespektimin e rnd t detyrave.
7. Kryeprokurori i Shtetit emrohet dhe shkarkohet nga Presidenti i Republiks s Kosovs, n
baz t propozimit t Kshillit Prokurorial t Kosovs. Mandati i Kryeprokurorit t Shtetit
sht shtatvjear, pa mundsi riemrimi.
Neni 110
[Avokatura]
1. Avokatura sht profesion i pavarur, e cila ofron shrbime sikur sht e rregulluar me ligj.
2. Mnyra e fitimit t s drejts pr t ushtruar profesionin e avokatit, si dhe marrja e ksaj t
drejte, rregullohen me ligj.
- 44 -
Kapitulli VIII
Neni 112
Gjykata Kushtetuese
[Parimet e Prgjithshme]
Neni 113
1. Gjykata Kushtetuese vendos vetm pr rastet e ngritura para gjykats n mnyr ligjore nga
pala e autorizuar.
2. Kuvendi i Kosovs, Presidenti i Republiks s Kosovs, Qeveria dhe Avokati i Popullit jan
t autorizuar t ngren rastet n vijim:
(1) shtjen e prputhshmris s ligjeve, t dekreteve t Presidentit e t Kryeministrit
dhe t rregulloreve t Qeveris, me Kushtetutn;
(2) prputhshmria e Statutit t Komuns me Kushtetutn.
3. Kuvendi i Kosovs, Presidenti i Republiks s Kosovs dhe Qeveria jan t autorizuar t
ngren shtjet n vijim:
(1) konflikti n mes t kompetencave kushtetuese t Kuvendit t Kosovs, Presidentit t
Republiks s Kosovs dhe Qeveris s Kosovs;
(2) prputhshmria e referendumit t propozuar me Kushtetutn;
(3) prputhshmria e shpalljes s Gjendjes s Jashtzakonshme dhe veprimeve t
ndrmarra gjat Gjendjes s Jashtzakonshme me Kushtetutn;
(4) prputhshmria e nj amendamenti t propozuar kushtetues me marrveshjet e
detyrueshme ndrkombtare, t ratifikuara sipas ksaj Kushtetute dhe rishikimi i
kushtetutshmris s procedurs s ndjekur;
(5) nse sht shkelur Kushtetuta gjat zgjedhjes s Kuvendit.
4. Komuna sht e autorizuar t kontestoj kushtetutshmrin e ligjeve ose t akteve t
Qeveris, t cilat cenojn prgjegjsit komunale ose zvoglojn t hyrat e komuns, n rast
se komuna prkatse sht prekur nga ai ligj ose akt.
- 45 -
5. Dhjet (10) a m shum deputet t Kuvendit t Kosovs, brenda nj afati prej tet (8) ditsh
nga dita e miratimit, kan t drejt t kontestojn kushtetutshmrin e fardo ligji ose
vendimi t miratuar nga Kuvendi, si pr prmbajtjen, ashtu edhe pr procedurn e ndjekur.
6. Tridhjet (30) a m shum deputet t Kuvendit t Kosovs, jan t autorizuar t ngren
shtjen nse Presidenti i Republiks s Kosovs ka kryer shkelje serioze t Kushtetuts.
7. Individt jan t autorizuar t ngren shkeljet nga autoritetet publike t t drejtave dhe lirive
t tyre individuale, t garantuara me Kushtetut, mirpo vetm pasi t ken shteruar t gjitha
mjetet juridike t prcaktuara me ligj.
8. Gjykatat kan t drejt ti referojn Gjykats Kushtetuese shtje prkitazi me
prputhshmrin kushtetuese t nj ligji, nse ajo prputhshmri sht ngritur gjat
procedurs gjyqsore dhe gjykata referuese nuk sht e sigurt pr prputhshmrin e ligjit t
kontestuar me Kushtetutn dhe nse vendimi i gjykats referuese pr rastin e caktuar, varet
nga prputhshmria e ligjit n fjal.
9. Kryetari i Kuvendit t Kosovs duhet t referoj amendamentet kushtetuese t propozuara
para miratimit n Kuvend, me qllim q t konstatohet nse amendamenti i propozuar i
zvoglon t drejtat dhe lirit e garantuara me kapitullin II t Kushtetuts.
10. Jurisdiksioni shtes mund t rregullohet me ligj.
Neni 114
1. Gjykata Kushtetuese prbhet nga nnt (9) gjyqtar, t cilt do t jen jurist t shquar dhe
personalitete me moralin m t lart, jo me m pak se dhjet (10) vjet prvoj profesionale
prkatse. Kualifikimet e tjera prkatse rregullohen me ligj. Parimet e barazis gjinore do t
respektohen.
2. Gjyqtart emrohen nga Presidenti i Republiks s Kosovs, me propozimin e Kuvendit, pr
nj mandat nntvjear, pa mundsi vazhdimi.
3. Vendimi pr t propozuar shtat (7) nga gjyqtart, varet nga miratimi i dy t tretave (2/3) t
deputetve t Kuvendit t pranishm dhe q votojn. Vendimi pr t propozuar dy (2)
gjyqtart e tjer, merret me shumicn e votave t deputetve t Kuvendit, t cilt jan t
pranishm dhe q votojn, por q mund t bhet vetm pas plqimit t shumics s
deputetve t Kuvendit, t cilt i mbajn vendet q jan rezervuar ose garantuar pr
prfaqsuesit e komuniteteve q nuk jan shumic n Kosov.
4. Nse mandati i gjyqtarit prfundon para mbarimit t mandatit t rregullt, emrimi i gjyqtarit
t ri bhet n pajtim me kt nen, me mandat t plot, pa t drejt rizgjedhjeje.
- 46 -
Neni 115
Neni 116
Neni 117
[Imuniteti]
Gjyqtart e Gjykats Kushtetuese gzojn imunitet nga ndjekja penale, padit civile dhe
shkarkimi nga detyra pr vendimet e marra, mendimet e shprehura dhe veprimet e marra brenda
fushs s prgjegjsive si gjykats t Gjykats Kushtetuese.
Neni 118
[Shkarkimi]
- 47 -
Kapitulli IX
Neni 119
Marrdhniet Ekonomike
[Parimet e Prgjithshme]
Neni 120
[Financat Publike]
- 48 -
Neni 121
[Prona]
Neni 122
- 49 -
Kapitulli X
Neni 123
[Parimet e Prgjithshme]
Neni 124
- 50 -
Kapitulli XI
Neni 125
Sektori i Siguris
[Parimet e Prgjithshme]
1. Republika e Kosovs ka pushtet mbi zbatimin e ligjit, sigurin, drejtsin, sigurin publike,
inteligjencn, organet civile emergjente dhe mbi kontrollin e kufijve n territorin e vet.
2. Institucionet e siguris n Republikn e Kosovs mbrojn sigurin publike dhe t drejtat e t
gjithve n Republikn e Kosovs. Institucionet veprojn me transparenc t plot dhe n
pajtim me standardet demokratike e me t drejtat e njeriut t njohura ndrkombtarisht.
Institucionet e Siguris duhet t pasqyrojn shumllojshmrin etnike t popullit t
Republiks s Kosovs.
3. Republika e Kosovs respekton plotsisht t gjitha marrveshjet e aplikueshme
ndrkombtare dhe ligjin prkats ndrkombtar dhe bashkpunon me organet
ndrkombtare t siguris e me homologt rajonal.
4. Kontrolli civil dhe demokratik mbi institucionet e siguris garantohet.
5. Kuvendi i Republiks s Kosovs mbikqyr buxhetin dhe politikat e institucioneve t
siguris, sikur rregullohet me ligj.
Neni 126
1. Forca e Siguris e Kosovs sht forc kombtare e siguris pr Republikn e Kosovs, dhe
mund t drgoj pjestart e saj jasht vendit n prputhje t plot me prgjegjsit e saj
ndrkombtare.
2. Forca e Siguris e Kosovs mbron qytetart dhe komunitetet e Republiks s Kosovs n
baz t kompetencave t prcaktuara me ligj.
3. Presidenti i Republiks s Kosovs sht Komandant i Prgjithshm i Forcs s Siguris t
Kosovs, e cila gjithmon i nnshtrohet kontrollit t autoriteteve civile t zgjedhura n
mnyr demokratike.
4. Forca e Siguris e Kosovs sht profesioniste, pasqyron shumllojshmrin etnike t
popullit t Republiks s Kosovs dhe rekrutohet nga shtetasit e Republiks s Kosovs.
5. Komandantin e Forcs s Siguris t Kosovs e emron Presidenti i Republiks s Kosovs,
n baz t rekomandimit t Qeveris. Organizimi i brendshm i Forcs s Siguris t
Kosovs rregullohet me ligj.
- 51 -
Neni 127
Neni 128
[Policia e Kosovs]
1. Policia e Republiks s Kosovs mban prgjegjsin pr ruajtjen e rendit dhe siguris publike
n tr territorin e Republiks s Kosovs.
2. Policia e Republiks s Kosovs sht profesioniste dhe pasqyron shumllojshmrin etnike
t popullit t Republiks s Kosovs.
3. Kryeministri emron Drejtorin e Prgjithshm t Policis s Republiks s Kosovs me
rekomandimin e Qeveris dhe n pajtim me ligjin. Organizimi i brendshm i Policis s
Kosovs, rregullohet me ligj.
4. Policia e Republiks s Kosovs ka zinxhir t unifikuar komandues n tr Republikn e
Kosovs, me stacione policore t cilat korrespondojn me kufijt komunal. Policia e
Kosovs lehtson bashkpunimin me autoritetet komunale dhe udhheqsit e bashksive
prmes themelimit t Kshillave Lokale, sikur sht rregulluar me ligj. Prbrja etnike e
policis brenda nj komune duhet t pasqyron, deri n shkalln m lart t mundshme,
prbrjen etnike t popullsis brenda komuns prkatse.
5. Policia e Republiks s Kosovs mban prgjegjsin pr kontrollin e kufirit n bashkpunim
t drejtprdrejt me autoritetet vendore dhe ndrkombtare.
- 52 -
Neni 129
1. Agjencia e Kosovs pr Inteligjenc zbulon, heton dhe mbikqyr krcnimet ndaj siguris n
Republikn e Kosovs.
2. Agjencia e Kosovs pr Inteligjenc sht profesioniste,politikisht e paanshme, shumetnike
dhe i nnshtrohet mbikqyrjes nga Kuvendi n mnyrn e prcaktuar me ligj.
3. Presidenti i Republiks s Kosovs dhe Kryeministri, pas konsultimit me Qeverin, s
bashku emrojn Drejtorin, Zvendsdrejtorin dhe Inspektorin e prgjithshm t Agjencis s
Kosovs pr Inteligjenc. Kualifikimi dhe mandati, rregullohen me ligj.
4. Presidenti i Republiks s Kosovs dhe Kryeministri marrin t njjtat informacione n lidhje
me inteligjencn.
Neni 130
Neni 131
[Gjendja e Jashtzakonshme]
- 53 -
- 54 -
Kapitulli XII
Neni 132
Institucionet e Pavarura
1. Avokati i Popullit mbikqyr dhe mbron t drejtat dhe lirit e individve nga veprimet ose
mosveprimet e paligjshme dhe t parregullta t autoriteteve publike.
2. Avokati i Popullit sht i pavarur n ushtrimin e detyrs dhe nuk pranon udhzime e
ndrhyrje nga organet, institucionet ose autoritetet e tjera, t cilat ushtrojn pushtetin n
Republikn e Kosovs.
3. do organ, institucion ose autoritet tjetr, q ushtron pushtet legjitim n Republikn e
Kosovs, sht i detyruar tu prgjigjet krkesave t Avokatit t Popullit dhe ti paraqes
atij/asaj t gjitha dokumentet dhe informacionet e krkuara n pajtim me ligj.
Neni 133
1. Zyra e Avokatit t Popullit sht e pavarur, dhe propozon e administron buxhetin e vet, n
pajtim me ligj.
2. Avokati i Popullit ka nj (1) ose m shum zvends. Numri, mnyra e przgjedhjes dhe
mandati i tyre, rregullohen me ligjin pr Avokatin e Popullit. T paktn nj (1) nga
zvendsit e Avokatit t Popullit sht pjestar i komuniteteve q nuk jan shumic n
Kosov.
Neni 134
- 55 -
Neni 135
Neni 136
Neni 137
- 56 -
Neni 138
Neni 139
1. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve sht organ i prhershm q prgatit, mbikqyr, drejton dhe
verifikon t gjitha veprimet q kan t bjn me procesin e zgjedhjeve e referendumet dhe
shpall rezultatet e tyre.
2. Komisioni prbhet nga njmbdhjet (11) antar.
3. Kryesuesin e Komisionit Qendror t Zgjedhjeve, e emron Presidenti i Republiks s
Kosovs nga radht e gjyqtarve t Gjykats Supreme dhe t Gjykatave me jurisdiksion
apeli.
4. Gjasht (6) antar emrohen nga pjestart e gjasht grupeve m t mdha parlamentare t
prfaqsuara n Kuvend, t cilt nuk kan t drejt t marrin pjes n ndarjen e vendeve t
rezervuara. Nse n Kuvend jan t prfaqsuara m pak grupe, grupi a grupet m t mdha
mund t emrojn antar shtes. Nj (1) antar emrohet nga deputett e Kuvendit t cilt
mbajn vende t rezervuara a t garantuara pr komunitetin Serb t Kosovs dhe tre (3)
antar nga deputett e Kuvendit, t cilt mbajn vende t rezervuara a t garantuara pr
komunitetet e tjera q nuk jan shumic n Kosov.
- 57 -
Neni 140
1. Banka Qendrore e Republiks s Kosovs, sht institucion i pavarur i cili i prgjigjet vetm
Kuvendit t Kosovs.
2. Banka Qendrore e Republiks s Kosovs ushtron kompetencat dhe pushtetin e vet vetm n
pajtim me kt Kushtetut dhe me instrumentet e tjera ligjore t zbatueshme.
3. Guvernatori i Banks Qendrore t Republiks s Kosovs ushtron edhe detyrn e Kryeshefit
Ekzekutiv t saj.
4. Qeverisja e Banks Qendrore t Republiks s Kosovs dhe procedurat e zgjedhjes dhe t
nominimit t antarve t Bordit t Banks Qendrore t Kosovs rregullohen me ligjin, cili
duhet t siguroj pavarsin dhe autonomin e saj.
Neni 141
Neni 142
[Agjencit e Pavarura]
- 58 -
Kapitulli XIII
Neni 143
Dispozitat Prfundimtare
Neni 144
[Amendamentimi]
Neni 145
- 59 -
kur ato marrveshje ose akte t rinegociohen ose kur t bhet trheqja nga to n pajtueshmri
me kushtet e tyre ose deri ather kur ato t zvendsohen nga marrveshje ose akte t reja
ndrkombtare me t cilat mbulohen fushat e njjta dhe q jan miratuar n pajtim me kt
Kushtetut.
2. Legjislacioni i aplikueshm n ditn e hyrjes n fuqi t ksaj Kushtetute vazhdon t zbatohet
pr aq sa t jet n pajtueshmri me kt Kushtetut, derisa t mos shfuqizohet, zvendsohet
ose amendamentohet n pajtueshmri me kt Kushtetut.
- 60 -
Kapitulli XIV
Neni 146
Dispozitat Kalimtare
Neni 147
Neni 148
1. Pr dy (2) mandatet e para zgjedhore, Kuvendi i Republiks s Kosovs do t ket njzet (20)
vende t rezervuara pr prfaqsim t komuniteteve q nuk jan shumic n Kosov n
mnyrn si vijon: Dhjet (10) vende do tu ndahen partive, koalicioneve, nismave qytetare
dhe kandidatve t pavarur, q jan deklaruar se prfaqsojn komunitetin Serb t Kosov,
dhe dhjet (10) vende do tu ndahen komuniteteve t tjera si vijon: komunitetit Rom nj (1)
vend; komunitetit Ashkali nj (1) vend; komunitetit Egjiptian nj (1) vend; dhe nj (1) vend
shtes do ti jepet komunitetit Rom, Ashkali ose Egjiptian, i cili ka numrin m t madh t
votave t prgjithshme; komunitetit Boshnjak tri (3) vende, komunitetit Turk dy (2) vende
dhe komuniteti Goran nj (1) vend. do vend i fituar prmes zgjedhjeve, do t jet vend
shtes, prve dhjet (10) vendeve t rezervuara q u ndahen prkatsisht komunitetit Serb t
Kosovs dhe komuniteteve t tjera.
2. Pavarsisht nga pika 1 e ktij neni, mandati ekzistues n kohn e hyrjes n fuqi t ksaj
Kushtetute do t konsiderohet si mandati i par zgjedhor i Kuvendit, n rast se ky mandat
zgjat pr s paku dy vite nga dita e hyrjes n fuqi t ksaj Kushtetute.
- 61 -
Neni 149
Pavarsisht nga dispozitat e Nenit 81 t ksaj Kushtetute, ligjet me interes vital t radhitura n
at nen, do t miratohen fillimisht me shumicn e votave t deputetve t pranishm t Kuvendit
dhe q votojn.
Neni 150
Neni 151
- 62 -
ktyre pes (5) antarve, nj (1) gjyqtar dhe nj (1) prokuror t zgjedhur sipas metods s
rastsis, do t shrbejn n Kshillin Gjyqsor t Kosovs deri n skadimin e natyrshm t
mandateve t tyre ekzistuese, kur do t zvendsohen me nj (1) gjyqtar dhe nj (1) prokuror
t verifikuar nga Komisioni i Pavarur Gjyqsor dhe Prokurorial dhe q jan zgjedhur nga ana
e kolegve t tyre, duke iu prmbajtur metodave q kan pr qllim sigurimin e prfaqsimit
sa m t gjer t shrbimit t Gjyqsorit dhe Prokuroris. Dy (2) gjyqtart e mbetur dhe nj
(1) prokuror nga radht e pes (5) antarve kosovar t Komisionit t Pavarur Gjyqsor dhe
Prokurorial, do t shrbejn n Kshillin Gjyqsor t Kosovs pr nj mandat plotsues
njvjear pas skadimit t natyrshm t mandatit t tyre, kur ata do t zvendsohen me
procedur t njjt sikur edhe ish-kolegt e tyre t Komisionit t Pavarur Gjyqsor dhe
Prokurorial. N rast t themelimit t nj subjekti prgjegjs pr shtjet e emrimit, disiplins
dhe shkarkimit t prokurorve, t gjith antart e tjer t Kshillit Gjyqsor t Kosovs do t
jen gjyqtar.
2. Tet (8) antart e tjer t Kshillit Gjyqsor t Kosovs do t zgjedhen nga Kuvendi i
Kosovs n mnyrn e prcaktuar me kt Kushtetut, prve dy (2) nga katr (4) antart e
zgjedhur nga deputett e Kuvendit q mbajn vende t fituara gjat ndarjes s prgjithshme t
vendeve, duhet t jen ndrkombtar, t przgjedhur nga Prfaqsuesi Ndrkombtar Civil,
sipas propozimit t Misionit Evropian pr Politika t Siguris dhe Mbrojtes. Njri nga
antart ndrkombtar duhet t jet gjyqtar.
Neni 152
- 63 -
Neni 153
Neni 154
Trupat e Mbrojtjes t Kosovs do t shprbhen brenda nj viti pas hyrjes n fuqi t ksaj
Kushtetute. Deri n shprbrje, Prania Ndrkombtare Ushtarake, n konsultim me
Prfaqsuesin Ndrkombtar Civil dhe Republikn e Kosovs do t ket autoritet ekzekutiv mbi
Trupat e Mbrojtjes t Kosovs dhe vendos pr dinamikn kohore t shprndarjes.
Neni 155
[Shtetsia]
Neni 156
Republika e Kosovs promovon dhe lehtson kthimin e sigurt dhe me dinjitet t refugjatve dhe
personave t zhvendosur brenda vendit, dhe u ndihmon atyre pr kthimin e pronave dhe
posedimeve t tyre.
- 64 -
Neni 157
Neni 158
Neni 159
1. T gjitha ndrmarrjet q ishin n trsi ose pjesrisht n pronsi shoqrore, para hyrjes n
fuqi t ksaj Kushtetute, do t privatizohen n pajtim me ligj.
2. T gjitha interesat n pronsi shoqrore n prona dhe ndrmarrje n Kosov do t jen n
pronsi t Republiks s Kosovs.
Neni 160
Neni 161
[Transicioni i Institucioneve]
Neni 162
[Hyrja n Fuqi]
- 66 -