You are on page 1of 78

IngenieraSostenible

PresentadoporRamzyKahhat,PhD
Referenciaprincipal:Allenby,B.2012

Ingeniera Sostenible

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.


FacultaddeCienciaseIngeniera

Ramzy Kahhat, Ph.D.

ActividadCooperativa:ParteI
Contrescompaerosresuelvanlasiguientepregunta(5minutos)
UstedessonunaempresanuevadeIngeniera yhansidocontratadosporel
gobiernodeunpasparaincrementarlaproduccindealgodnyarrozen
unazonaagrcola.
Datoimportante:Sesabequeestazonaseencuentracercadedosros
caudalososloscualesdesembocanaunlagomuygrande.
Cmopodramossatisfacerlademandadeaguadeestazonaagrcola?

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

INGENIERASOSTENIBLE
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

QuesIngenieraSostenible?
Ingeniera:
Estudioyaplicacin,por
especialistas,delasdiversas
ramasdelatecnologa.(RAE)
Usodemtodosy
herramientascientficasyde
ingenierapararesolver
problemasdemanera
estructurada.(Allenby,2011)

Ingeniera Sostenible

Tecnologa:
Conjuntodeteorasyde
tcnicasquepermitenel
aprovechamientoprcticodel
conocimientocientfico.(RAE)

Ramzy Kahhat, Ph.D.

QuesIngenieraSostenible?
Ingeniera:
Debedesarrollarsolucionesque
funcionansevuelvenmas
complicadasconeltiempo:hoy
endalosproblemasquese
debensolucionarhancrecido
masalldelasfronteras
tradicionales.

Ingeniera Sostenible

Sostenibilidad:
Difcildefinir,nohayuna
definicinaceptada
mundialmente.
Incluyedostemasimportantes:
1)Preocupacinapropiadadelos
sistemasnaturales(Ambiente)
2)Preocupacinapropiadaporla
equidadsocial

Ramzy Kahhat, Ph.D.

PorqunecesitamosIngeniera
Sostenible?
Histricamentelaingeniera
hasufridocambios
importantes:
IngenieraMilitaraIngeniera
Civil(siglo1718)
IngenieraElectrnica(tardeen
elsiglo19)
IngenieraAeronutica

Ingeniera Sostenible

Razones:
Profesionalizacinde
actividadesdecienciay
tecnologaqueacompaaronla
RevolucinIndustrial
Masgrandediferenciacin
entreactividadesmilitares
(tradicionalmenteelenfoque
delaingeniera)ynomilitares
ociviles.
Nacimientodetecnologas(e.j.
telgrafo)queantesno
existan.

Ramzy Kahhat, Ph.D.

PorqunecesitamosIngeniera
Sostenible?
Qudiferenciastieneelmundodehoyque
requieredeunaingenieradiferente?

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

QuesIngenieraSostenible?
Desafoscrticos:
1) Maspersonas,masimpactoasistemasnaturales,uso
demasrecursos,creacindetecnologasmas
complicadasconimpactoscadavezmasgrandesenla
escalafsicaytemporal
Problemasmas
complicadosdesolucionar paralosingenieros
Ingenierosdebenahoracontemplarmasconsideraciones
desistemasnaturales,socialeseinstitucionales
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

QuesIngenieraSostenible?
Desafoscrticos:
2)Aceleradacomplejidadynfasisen
sostenibilidadtraeunacargaadicionalal
ingenieroquedebebuscarsolucionesque
funcionenenelmundorealyquebalanceenlas
implicacionesambientales,sociales,econmicas
ytecnolgicas.
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

QuesIngenieraSostenible?
Desafoscrticos:
3)SiemprepensarentrminosdeSISTEMAS
perovadelamanoconelproblemaque
debemosresolver,ej.Tostadoravs.Conga
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

PorqunecesitamosIngeniera
Sostenible?

Porqueelmundohacambiado,porquesiguecambiando
rpidamente,yporqueuningenieroenestemundorequiere
habilidadesyconocimientosdiferentesalquetenanenel
pasado.
Unbueningenieroesaquelquesolucionaelproblema
presentadoconlacultura,restricciones,materialesy
tecnologasdeesetiempoylugar.
Ingenierosostenibleessimplementeunbueningenieroen
estemundotancambianteycomplejo.
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

PorqunecesitamosIngeniera
Sostenible?

IngenieraSostenibleesunaresponsabilidad
profesionalyunimportantecomponentedelcapital
intelectual
Esunacapacidadcriticaparalasociedadypara
nuestrofuturo

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

ANTROPOCENO
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Antropoceno
Mundodiferente
Cadavezmasdominado
poractividades,
tecnologasyculturasde
laespeciehumana.
Muchosllamanaestaera
comolaEradelos
Humanosoel
Antropoceno.
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Ejercicio
Imaginemosquesomos
extraterrestresyvemosla
tierradesdeelespacio
Quvemos?

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Unmundotransformadoporla
especiehumana

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

OtronombreparaelHolocenoeselantropoceno,la"EradelHombre".Estoesalgo
engaoso:lossereshumanosdenuestrapropiasubespecie,elHomosapiens,han
evolucionadoysedispersaronportodoelmundomuchoantesdeliniciodelHoloceno.
Sinembargo,elHolocenohasidotestigodetodalahistoriadelahumanidadyel
surgimientoylacadadetodaslascivilizaciones.Lahumanidadhainfluidomuchoen
elmedioambientedelHoloceno,mientrasquetodoslosorganismosinfluyenensu
entornohastaciertopunto,pocoshancambiadoelmundotantoomsrpido,ya
quenuestraespecieesthaciendo.
ElHolocenotambinhavistoelgrandesarrollodelconocimientohumanoyla
tecnologa,quepuedeserutilizado yseestutilizando paraentenderloscambios
quevemos,parapredecirsusefectos,yparadeteneroaminorareldaoquepuede
haceralaTierrayanosotros.
Fuente:UniversityofCaliforniaMuseumofPaleontology

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

10

EvolucindelAntropoceno:
RevolucinIndustrial

LaRI enlos1700s,y
cambiosasociadosunla
demografahumana,
practicasdeagricultura,
sistemastecnolgicos,
culturales,yeconmicos
quellevaronaunmundo
diferente.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Ejercicio:Pensemosdelas
implicacionesdeestos
cambios:
Sistemasnaturaleslocales
yregionales
Sistemashumanos:
conexinentrehumanos,
actividades,interconexin
humana..

11

VideoRevolucinIndustrial

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Industrializacin
Comienzaalrededorde1770enInglaterra
Caracterizadapor
Maquinasreemplazanlapotenciahumanay
animal
Crecimientorpidodeproductividad
Crecimientorpidodeingresospercapita
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

12

Crecimientopoblacionalyestado
tecnolgico

BP:Before Present,antesdelpresente
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Crecimientopoblacionalyestado
tecnolgico

1700(Polhem)Fuerzahidrulicaparalaindustria
1712(Newcomen)Mquinadevapor
1740(Hunstman)Acerofabricadoencrisol
1755(Inglaterra)Railes
1756(Smeaton)Cemento
1800(Volta)Pilaelctrica
1803(Fulton)Primerbuqueavapor
1813(Stephenson)Locomotoraavapor
1825(EEUU)Primerferrocarrildepasajeros
Fuente:Escudero,2005

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Agradecimiento:Mattick,C

13

Crecimientopoblacionalyestado
tecnolgico
Crecimientoenpoblacinhumanahasido
extraordinarioyesunafuncinde,entremuchas
cosas,lastecnologasexistentesparaapoyarsu
existencia.Estastecnologassonlaesenciadela
ingeniera.
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

ProductoBrutoInterno
SegnMEF
ElPBIeselvalormonetariodelosbienesyserviciosfinales
producidosporunaeconomaenunperododeterminado.
Productoserefiereavaloragregado;internoserefierea
queeslaproduccindentrodelasfronterasdeuna
economa;ybrutoserefiereaquenosecontabilizanla
variacindeinventariosnilasdepreciacioneso
apreciacionesdecapital.
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

14

Historiadelaeconomaglobal

Ingeniera
Sostenible
Ramzy Kahhat, Ph.D.
GDP:Gross
Domestic
Product:Productobrutointerno

Allenby,2012

Historiadelaeconomaglobal
CrecimientodramticodelPBIyPBI/capita.
Maspronunciadosilocomparamosconel
crecimientopoblacional.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

15

HistoriaEconmicayTecnolgicadel
Mundo

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

HistoriaEconmicayTecnolgicadelMundo
Pormuchoscientosdeaoscambiostecnolgicoshan
estadoenequilibrioyelstatuseconmicodelaspersonase
mantuvocasiigual,generacintrasgeneracin(existieron
personaspoderosasyricasperomuypocascomparadascon
lamultitud).
RevolucinIndustrialcreounadivergenciatotal;tecnologay
produccineconmicaprodujotemporalmenterecursosilimitados.
Ningunasociedadaltamentetecnolgicaestaenlacategorade
Ingeniera Sostenible

ingresosbajos.

Ramzy Kahhat, Ph.D.

16

HistoriaEconmicayTecnolgicadel
Mundo
Crecimientoeconmicoesdiferentealadistribucinderiquezasy
activos.
Entonces,ladistribucindetecnologaybeneficioseconmicos
relacionadosnosonuniformesdentrodelospasesoentrelospases.
LaRevolucinIndustrialcreounabrechagiganteentrelospasesque
desarrollaronproductodeestarevolucinylosqueno:LaGran
Divergencia.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Porqulatecnologaesimportante?
PoblacinenInglaterrayWales entre1650a2000

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

17

Porqulatecnologaesimportante?
Crecimientotpicodelevadura/hongos
(nutrientesseasumenilimitados)
Fasede
desaceleracin

Fasede
logartmica

Fase
estacionaria

Fasederetardo
(maduraciny
adaptacin)
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Porqulatecnologaesimportante?
Lasdoscurvassurgendedinmicassimilaresvistas
deunnivelmacro.
Primercaso:cambiotecnolgicoycrecimiento
econmico comoresultadodequelaRevolucin
Industrialcreasuficientesnuevosrecursospara
permitircrecimientodramticodelapoblacinen
Inglaterra.
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

18

Fuente:Graedel andAllenby,2003

GraficodePoblacinGlobaly
Tecnologas

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

GraficodePoblacinGlobal
Estegraficoilustralarelacinentrecompetencia
tecnolgicaglobalysistemastecnolgicosmayores.
ElPaleoltico,larevolucinagraria,larevolucin
industrial.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

19

ENERGAYAGUA
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Antropoceno:EnergayAgua
EnergayAguasontalvezlasimplicaciones
masimportantesdelcrecimientoeconmico,
depoblacinycambiotecnolgico.
Ambossoncategorascriticasparala
innovacintecnolgicayeconmica.
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

20

Antropoceno:EnergayAgua
Energa:
Criticoenlatransformacindematerialesyporlo
tantocrecimientoeconmico.
Dependenciaencombustiblesfsilese
implicacionesambientales.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Historiadelconsumoglobaldeenerga

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

21

Antropoceno:EnergayAgua

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Antropoceno:EnergayAgua

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

22

Antropoceno:EnergayAgua
Nosolohaydiferenciasentrepasessinono
dentrodelmismopasenlosdiversosaos:

Porejemplo,EU:cambiodelsector
industrialasectorservicios

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Usoglobaldelaguaenlosltimos300
aos

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

23

Usoglobaldelaguaenlosltimos300
aos
Incrementodramticodelusodelaguaenlos
ltimos300aosUsoenagriculturasiguesiendo
elmasimportante

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

A.Y.Hoekstra A.K.Chapagain,2007
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

24

PBI,Poblacin,UsodeAgua

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

DecouplingU.S.WaterConsumptionfrom
EconomicPerformance
10

1000

GDPtrillion2002$

900

800

700

600

500

Waterconsumptionkm3 peryear

400

300

Population

1
0
1885

200
100
0

1905

1925

1945

1965

1985

2005

AdaptedfromTheEconomist,Priceless:asurveyof
Water,July192003,centersection,Pg 4.
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

25

PBI,Poblacin,UsodeAgua
EnEUelusodeaguasedisociadelcrecimiento
poblacionalyeconmico.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

ActividadCooperativa:Agua
Ustedessonloslderesdeunpasricoenrecursosminerales
peroquetieneungranproblema:carenciadeagua.
Susasesoreslesinformanqueenlosprximosaossupas
tendrungranincrementopoblacionalllevandoauna
demandadealimentosquedifcilmentepodrsersuplidopor
laagriculturalocaldebidoprincipalmentealacarenciade
agua.

Qumedidastomaranparacontrarrestaresta
inminentetragedia?
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

26

Antropoceno:EnergayAgua
Elaguanosoloesusadaporlaagricultura,
industriatodoproductoqueusamosuso
agua:aguacontenida(usodirectooindirecto)

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Antropoceno:EnergayAgua
Aguacontenidaenproductosselectos

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

27

Elaguavirtualsedefinecomoel
volumendeaguanecesariopara
producirunproductooservicio.

A.Y.Hoekstra A.
K.Chapagain,
2007
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Antropoceno:EnergayAgua
Casodelashamburguesas:vacascomen
pastos,pastosrequierenagua.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

28

Antropoceno:EnergayAgua
Elaguacontenidapuedeserreducida
aplicandobuenaingeniera
perosedebeentenderlosaspectosde
diseoparahacerlo.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Antropoceno:EnergayAgua

>Importacin
deAGUAen
formade
alimentos
Ingeniera Sostenible

ArabiaSaudita,Kuwait,
EgiptoyQatarestn
comprandotierraen
pasespobrespara
creceralimentos
mitigandoassuescaso
recursohdrico.

Ramzy Kahhat, Ph.D.

29

Antropoceno:EnergayAgua
Paraunoses:

Paraotros:

Apropiacindetierras

Maneraeficientede
estructurarlaagriculturay
demandadeaguaglobal
dandocapitalintelectualy
financieroparalospases
pobres

Quienestaenlocierto?Qu
opinanustedes?

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

ElaguaconSistemadelaTierra
Aspectsthat
increasinglymust
beconsideredas
partof
sustainablewater
engineering.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

30

www.bluegoldworldwaterwars.com
Ramzy Kahhat, Ph.D.

Ingeniera Sostenible

LAHUELLADELANTROPOCENO
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

31

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

32

CalentamientoGlobal
Preocupacinmundialmasconocidaporlas
personascomoresultadodelaintegracinde
lossistemashumanos(social,institucional,
cultural,econmicos),naturalesyconstruidos.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

CalentamientoGlobal
Fenmenodelefectoinvernadero:
Laatmosferadejapasarlaluzyatrapaelcalor
Radiacindealtaenerga(UV)delsolatraviesala
atmosfera,esabsorbidaporlatierra,yreemitida
enafrecuenciabajaderadiacininfrarroja(IR).

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

33

CalentamientoGlobal
AtmosferaabsorbeIR
eficientemente,en
particular,elvapordeagua,
dixidodecarbono,
metano,etc.
=>Masdeestosmateriales
emitidosalaatmosfera
mayorlaenerga
absorbidamayorenerga
contenidaenelplaneta.
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Calientamiento Global

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

34

CalentamientoGlobal
Nohayargumentoencontradelaciencia.
Debateestaentornoa:
Impactodelaespeciehumanaysumagnituden
comparacinatodolodemsquepasaeneste
sistemacomplejo.
Qusedebehacerpolticayingenierilmente

Qupodemosaprenderdeesto?
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Paralamayorade
personaseldixido
decarbonoesla
UNICA consideracin
ambientalqueme
mereceatencin
Ingeniera Sostenible

SUV =Vehculo
todoterrenoligero

CalentamientoGlobal

Ramzy Kahhat, Ph.D.

35

CalentamientoGlobal
Paralamayoradepersonaseldixidode
carbonoeslaUNICA consideracinambiental
quememereceatencin
Vulgarsimplificacindelarealidad

Nodeberaserlamaneradepensardeun
ingenierosostenible
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

CalentamientoGlobal
Cambioclimticorepresentaunconjunto
decambiosqueloshumanosestn
haciendoalciclodecarbn
Esmasapropiadoentenderlocomounaspectode
desafomasgrande:manejoapropiadodelciclo
delcarbn
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

36

CiclodelCarbn

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

CiclodelCarbn
Contribucindeloshumanosconrelacinal
volumendecarbnespequeoperoafectala
dinmicadelclima
Importanteresaltarqueloscambiosabsolutos
queloshumanosproducenenlossistemas
globalesnosonlomasimportante,sinomas
bienelefectoenladinmicaenlossistemas
afectados.
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

37

CalentamientoGlobal
Estossistemassoncomplicadosyaque
integrangrandesescalasfsicasydetiempo
Ciclodecarbnacopladoaotrosciclosy
sistemas
Porejemplociclosdenitrgenoyhidrolgico
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

EarthSystemsEngineeringandManagement:Climate
Change CarbonCycleSchematic
Nitrogen,
phosphorus,sulfur
cycles
Atmosphereand
OceanicSystems

Hydrologiccycle

Carboncycle

Othercycles
Geoengineering
options
Genetic
engineeringand
biotechnology
Information
technologyand
services(e.g.,
telework)

Energy
Ocean
system
fertilization
Other
Fishfarming,
Technology
etc
systems
Fossilfuel
industry,etc.

Biosphere

Humansystems:
economic,cultural,
religious,etc
Other
Biomass options
agriculture

EarthSystem
Engineering

Engineering/
Managementof
carboncycle

Organicchemical
industry,etc.

Implementationatfirm,facility,technologyandprocesslevel
Ingeniera Sostenible

Engineering/
Managementof
Earthsystem
relationships

Scopeoftraditional
engineeringdisciplines

Ramzy Kahhat, Ph.D.

38

CalentamientoGlobal
Noestansimplecomounsimpleenfoqueenlahuelladecarbn
Esunsistema
Extremadamentecomplejo
Nopredecible
Constantementecambiante

Quehacer?
Comprenderysimplificarelsistemamasno
sobresimplificarlo.
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

EtanolproducidoconmazenUSA

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

39

EtanolproducidoconmazenUSA
Desdeunaperspectivadecambioclimtico:
carbononeutral=>Positivo
En2001,gobiernoadoptolamedidade
triplicarelusodebioenergaparael2010

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

EtanolproducidoconmazenUSA
Enel2008,laAdministracinBush:
PreferenciaaletanolproducidopormazenUSA
incrementandoelimpuestodeetanolimportado
(54centavos)
EspecficamentealetanoldeBrasil

Excepcindeimpuestode51centavospara
gasolinasmezcladasconetanol
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

40

Realidadosueo?(JarabedePalo)

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

EtanolproducidoconmazenUSA
Realidad:
Serequieredemuchaenergaparacultivarmazalaescala
requeridaporelpas
Esaenergavienedecombustiblesfsiles

Muypocoonadadeemisionesdecarbnsonsalvadascon
elusodeetanolproducidodemaz
Unavezquelatecnologahasidoimplementadaaesta
escalasignificativa,muchossistemasserianperturbados
Porejemplousoenalimentos(directamentecomogranoo
indirectamentecomoalimentoparaganado)
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

41

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

EtanolproducidoconmazenUSA
Preciosdelmazseincrementan,huelgasenMxicoy
Filipinas
Lospobresforzadosatenerhambre

Agricultorescambianmercadosparaganarmasdinero
(deotroscultivosamaz)
Preciosdealimentosaumentaron

Enelfuturopodrasignificarlaconversindeotras
tierrasalaagriculturaimpactosenlabiodiversidady
otrossistemasafectadosporelusodelatierra.
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

42

EtanolproducidoconmazenUSA
Incrementoenlademandadeproductos
agrcolasysuaguacontenida,llevaapases
comprartierrasenotroslugares.
Muchosefectosgenerados
Perolasituacinesmascomplicada:
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

EtanolproducidoconmazenUSA
Biomasanoessolocarbono:incluye
nitrgeno,fosforo,yotroselementos.
Expansindelaagriculturaparaproducir
biomasapodrasercarbononeutralperoNO
nitrgenoneutral,cicloqueyaesta
considerablementeperturbado.
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

43

Ciclodevidadelosflujosdecarbny
nitrgenoparabio productos

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

EtanolproducidoconmazenUSA
Qupodemosaprenderconesteestudiodecasodesde
unaperspectivadeingenierasostenible?
Bio energanoespositiva?
Visinyanlisisholstico?
Anticiparconsecuenciasnointencionadas?
Poltica,Ideologayciencia?
Heursticastradicionales?
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

44

TEMASDELANTROPOCENO
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

TemasdelAntropoceno
Vivimosenunplanetacompletamente
Artificial?
NO,perocadavezmasreflejalasactividades
humanas,cadavezmasestatransformadopor
laespeciehumana.
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

45

TemasdelAntropoceno
EslaAmazoniaNatural?
Porsupuesto

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

46

TemasdelAntropoceno
EslaAmazoniaantropognica?
productodeactividadeshumanas?
Tambinescierto

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

47

TemasdelAntropoceno
Existencuatrotemasprincipalesdelantropocenoque
afectarnlaingenieradelfuturo:
1)Globalizacinymulticulturalismo
2)Cambiosenelroldelainformacinysistemasde
informacin
3)Importanciadelatecnologaparatemasambientalesyde
sostenibilidad
4)Demografa
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

GlobalizacinyMulticulturalismo
Globalizacin:continuaintegracindesistemas
sociales,polticos,econmicos,industriales,
tecnolgicosydeinformacin
Pocosentendemosquedealgunaformala
globalizacinhaexistidoalolargodelahistoria
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

48

GlobalizacinyMulticulturalismo
Rutasdecomercioconectabanimperiosenel
mundo:Romano,Persa
DominiodelmundoIslmico(sofisticado,
intelectual,curioso,productivo)
Chinaysutecnologamartima(masde3,500
barcos)
Dominacininglesa

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

GlobalizacinyMulticulturalismo
Pieles, espadas
Pimienta, seda,
especias, textiles,
plata

Perfumes,
especias,
sndalo

Ramzy Kahhat, Ph.D.


FlujosdeComercioInterregional,1000antesdelpresente

Ingeniera Sostenible

49

Cambiosenlaestructuradegobierno

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Cambiosenlaestructuradegobierno
Importanciaenelcambiodelaestructurade
gobierno:
deenfoquebajoelconceptodenacinestado
comoelultimoenlatomadedecisiones
aunaendonde
unnumerodediferentesentidadesqueson
independientesyconautoridadintersectada
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

50

Porqueesimportante?
Debemosentenderquienessonlosstakeholders
oactoresimportantesenunatemaparticular.
Aprenderatrabajarconellosyrespetarsus
puntosdevista.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

DecisionesRobustas
Lasdecisionesrobustasrequieren nosolouna
competenciatcnica sinotambinlahabilidad
deintegrarlosinteresesindividuales,delas
organizaciones.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

51

CrecimientodelasONGs

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

CrecimientodelasONGs
Quimplica?
Implicaproliferacindepreocupacionesytemasque
debensertratadosenelmanejodegrandesproyectos.
Complejidadquecomplicalavidadeingenierosy
gestoresdelproyecto.
Quopinan?
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

52

Cambiosenlaestructuradegobierno
Significaquelasexpectativasestncambiando.
Ejemplo:
deempresaorientadaaganardinero(responsable,ticayjustaasus
trabajadores)aempresaresponsabledelasimplicacionessistemticas
decualquiertecnologadelacualparticipa.
Cadavezmascomplicadotratarconestosdiferentesmodelosde
empresas

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

ESTUDIODECASO
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

53

Monsanto
o Empresaproductoradesemillasdebioingenieray
qumicosdeagricultura.
o FundadaenSt.Louis,Missourien1901,proveedor
deCocaCola.
o Rubrohasidodesdeplsticos,fibrassintticas,
defoliantes(Vietnam),productosagrcolas,DDT
(insecticida).
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Monsanto,losOrganismos
GenticamenteModificadosy
ResponsabilidadCorporativa
QusonOGM?
Casisiempreseaplicaenlaprcticaaloscultivos
agrcolasquehansidogenticamentemodificados
parapresentarrasgosdeseables,talescomoel
mazosoyaqueseresistenalainfestacinde
insectos.
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

54

Semillas

Productoscon
Biotecnologa
Agroqumicos

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Monsanto
DesarrolloOGNoGMO (porsussiglaseningles)
delmazqueeraresistenteaalgunasplagas:
reduciendolaaplicacindepesticidas.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

55

Monsanto
Aceptadoporpublicoamericanoymuchosreguladores
enelmundo
pero
atacadoporgruposambientalistascomoGreenPeace.
CampaaencontradelOGM hasidoefectiva
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

56

Monsanto
ExisteevidenciaquelosOGMsonmasdainos
paraelserhumanoquealimentostradicionales?
Discusinmaspronunciadaesporelimpactode
estosalimentosalecosistemayorganismosno
enfocados
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Monsanto
Cualfuelarespuestacorporativafrenteaestacritica?
Noefectiva,paternalista,defensiva
ActualmenteUninEuropeaseoponefuertementealos
OGM
EUA,Brasil,Canad,Argentina,China:esunanormadela
agriculturaindustrial
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

57

reasembradaconcultivosbioingeniera

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Video
ElmundodeacuerdoaMonsanto
http://www.youtube.com/watch?v=VXHiumCTjIc
http://www.youtube.com/watch?v=z8hFuuDAZjk
FoodInc.
http://www.youtube.com/watch?v=5eKYyD14d_0
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

58

ResistenciaEuropeaaOGM
Factores:
1)Antipataalasempresasamericanaspercibidas
comoorientadasalasguanaciaseconmicas
2)CampaamediticadeONGparacrear
desconfianzaenlasmedidasregulatoriasdel
gobierno
3)Sensibilidadatodamanipulacingentica
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

ResistenciaEuropeaaOGM
Quepodemosaprender?
Diferentesculturastienendiferentesideasdelasempresasysus
responsabilidades.
EUA:respondealosaccionistas
Europa:responsabledelasimplicacionessocialesy
ambientalesmasamplias.
Monsantonoentendiestasdiferencias
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

59

PrincipiodePrecaucin
Ningunanuevatecnologadebeserintroducida
sinosedemuestraqueesmenosriesgosaque
elstatusquo.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

ResistenciaEuropeaaOGM
Porqueesimportanteparalosingenieros?
Simple,noqueremosserlosingenierosqueinnecesariamentecontribuyea
esteconflicto.
Debemossersensiblesalasexpectativasdetutrabajodelasdiferentes
culturas.
Debemossersensiblesalosstakeholders.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

60

TecnologasySistemasdela
InformacinyComunicacin

Unadistincinclavedelantropoceno,
particularmenteporelincrementodela
complejidad
TICincluye:computadoras,smart phones,
electrnicos,tecnologasdetransmisin,Internet,
mediosdeentretenimiento,redessociales,redes
deseguridad,buscadores,
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

TecnologasySistemasdela
InformacinyComunicacin

Mientrasmasuniversal,lasfronterasdeTICson
masdifcilesdedefinir.
Ejemplo:carrosmodernos=computadorasobre
ruedas
Ejemplo:MatrizInteligentedeElectricidad=
SistemadeinfraestructurabasadoenInternet
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

61

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

62

Informacinenelmundo
Lacantidaddeinformacinenelmundoseesta
expandiendomasrpidamente
RevolucindelaInformacin?
Ejemplo:MsicaenlineversusCDeimplicaciones
enlaindustriademsica
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Informacinenelmundo
Incrementodramticoenlacantidaddecorreosper
cpitaesclaro
Implicacionessocialesyculturalesnolosonclaras
perosiimportanteseneltiempo
Seesperaquecontine,sobretodoconlas
diferentesmodalidadesdeservicios(ejemplo:
video)
TVversusCable,RadioversusRadiosatelital
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

63

Informacinenelmundo

Correotradicionalversuscorreoelectrnico
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

ConsumodeInformacinenelEUA

TiempoycantidaddeinformacinquelosnorteAmericanosrecibende
variasfuentes.
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

64

Informacinenelmundo
Explosindeinformacinesalimentadaporeldesarrollo
tecnolgicoynuevasplataformas.
Importanteentenderqueestevolumendeinformacinesta
teniendoimpactosculturalessubstanciales.
Masinformacinquelagentetienequeprocesar,mayoresla
necesidaddeideologasyvisindelmundoparasimplificarel
mundoyaspercibirloyactuarticayracionalmente.
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

RedesSocialesyEgipto

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

65

RedesSocialesyEgipto

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Video:Egypt
http://www.youtube.com/watch?v=dqHPRHOHc
N8

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

66

TecnologaySostenibilidad
Latecnologaylaevolucintecnolgicatienen
unarelacincriticaconlasostenibilidad.
EcuacinMaestra:I=PAT

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Laecuacinmaestra:IPAT
I=Px Ax T
I=Impactodelapoblacinenelambiente
P=Tamaodelapoblacin
A=AfluenciaoConsumopercpita(PBI/persona)
T=ImpactoambientalporPBI:expresaelgradoenquelalas
tecnologasexistentespermitendesarrollosincausarseriosimpactos
alambienteyelgradoenqueestastecnologasseimplementan.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

67

IPAT
I=PAT
AmedidaquePaumenta,tambinlohaceT
porquelossuministrosparapersonasdeben
extraersedeminasmasprofundas,oimpulsadas
desdedepsitosmasprofundos,o
transportadasmaslejos.
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

TecnologaySostenibilidad
EsestaecuacinadecuadaparalaIngeniera
Sostenible?
No,sostenibilidadesmasqueimpactos
ambientales,
sistemashumanos/naturales/construidos
integrados
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

68

EcuacinMaestradelaIngeniera
Sostenible

Confirmalaimportanciadelatecnologaeingeniera
sostenible:eltercertermino
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Demografa
Elincrementodelapoblacinhumanadesdela
RevolucinIndustrialcontienetemas
importantes,talescomo:
1)Urbanizacin
2)Cambiosenlaestructuradelasedades
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

69

Demografa:Urbanizacin
Existelaideaquelavidaenlaciudadmejoratu
niveldevida,tevuelvelibre
Ciudades:Artefactoqueestamasentrelazadocon
laevolucinhumana
Lasciudadessonmotoreseconmicos,de
tecnologa,deevolucincultural

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

70

Demografa:Urbanizacin
Lasciudadessoncentrosdeconsumo,deredesdecomunicacin,y
dondecadavezmasvivenloshumanos.
Imponeimplicacionesprofundas:
Infraestructura
ManejodeRecurso:energa,agua
ManejodeInformacinycomunicacin
Manejodecontaminacin
Preservacindeecosistemasdeseados

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Demografa:Urbanizacin
Cercade80millonesdepersonassemudanalas
ciudadescadaao
Cercade10Limascadaao

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

71

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

NumerodeCiudadesconunaPoblacinigualo
mayorque1millndepersonas

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

72

masciudades
Lasimplicacionesdeestecrecimientodela
ingenierasonprofundasperopocoentendidasen
laactualidad
Seestimaquelapoblacinurbanadefrica,
AmricaLatinayAsiasedupliqueen30aos:
1.9billonesenel2000a3.9billonesen2030(UN)
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

73

PoblacinUrbana

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Fuente:UN

PoblacinTotalenelMundo

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

74

UrbanizacineIngenieraSostenible
Lacomplejidaddelasciudadesesyaconocida
peroseincrementaconeltiempoporelcambio
fundamentaldelainfraestructuraquela
conforma
Laciudadesvistacomoloopuestodela
naturaleza
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

UrbanizacineIngenieraSostenible
Debemosentenderalasciudadescomo
sistemasdondelacomplejidadsedesarrollay
adaptaconstantementeynocomo
procesadoresestticosdeenergaymaterialesy
productoresderesiduos.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

75

PoblacinyProblemasrelacionadosa
laedad

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

PoblacinyProblemasrelacionadosa
laedad

Europa2050
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

76

PoblacinyProblemasrelacionadosa
laedad

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

Expectativa
deVida

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

77

RiesgoyDemografa
Urbanizacinycambiosdemogrficoscambian
significativamenteelperfilderiesgosdela
poblacin ytienenenmuchoscasos
implicacionesenlosingenieros.

Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

RiesgoyDemografa

PerdidasGlobalesporDesastresNaturales
Ingeniera Sostenible

Ramzy Kahhat, Ph.D.

78

You might also like