Professional Documents
Culture Documents
PresentadoporRamzyKahhat,PhD
Referenciaprincipal:Allenby,B.2012
Ingeniera Sostenible
Ingeniera Sostenible
ActividadCooperativa:ParteI
Contrescompaerosresuelvanlasiguientepregunta(5minutos)
UstedessonunaempresanuevadeIngeniera yhansidocontratadosporel
gobiernodeunpasparaincrementarlaproduccindealgodnyarrozen
unazonaagrcola.
Datoimportante:Sesabequeestazonaseencuentracercadedosros
caudalososloscualesdesembocanaunlagomuygrande.
Cmopodramossatisfacerlademandadeaguadeestazonaagrcola?
Ingeniera Sostenible
INGENIERASOSTENIBLE
Ingeniera Sostenible
QuesIngenieraSostenible?
Ingeniera:
Estudioyaplicacin,por
especialistas,delasdiversas
ramasdelatecnologa.(RAE)
Usodemtodosy
herramientascientficasyde
ingenierapararesolver
problemasdemanera
estructurada.(Allenby,2011)
Ingeniera Sostenible
Tecnologa:
Conjuntodeteorasyde
tcnicasquepermitenel
aprovechamientoprcticodel
conocimientocientfico.(RAE)
QuesIngenieraSostenible?
Ingeniera:
Debedesarrollarsolucionesque
funcionansevuelvenmas
complicadasconeltiempo:hoy
endalosproblemasquese
debensolucionarhancrecido
masalldelasfronteras
tradicionales.
Ingeniera Sostenible
Sostenibilidad:
Difcildefinir,nohayuna
definicinaceptada
mundialmente.
Incluyedostemasimportantes:
1)Preocupacinapropiadadelos
sistemasnaturales(Ambiente)
2)Preocupacinapropiadaporla
equidadsocial
PorqunecesitamosIngeniera
Sostenible?
Histricamentelaingeniera
hasufridocambios
importantes:
IngenieraMilitaraIngeniera
Civil(siglo1718)
IngenieraElectrnica(tardeen
elsiglo19)
IngenieraAeronutica
Ingeniera Sostenible
Razones:
Profesionalizacinde
actividadesdecienciay
tecnologaqueacompaaronla
RevolucinIndustrial
Masgrandediferenciacin
entreactividadesmilitares
(tradicionalmenteelenfoque
delaingeniera)ynomilitares
ociviles.
Nacimientodetecnologas(e.j.
telgrafo)queantesno
existan.
PorqunecesitamosIngeniera
Sostenible?
Qudiferenciastieneelmundodehoyque
requieredeunaingenieradiferente?
Ingeniera Sostenible
QuesIngenieraSostenible?
Desafoscrticos:
1) Maspersonas,masimpactoasistemasnaturales,uso
demasrecursos,creacindetecnologasmas
complicadasconimpactoscadavezmasgrandesenla
escalafsicaytemporal
Problemasmas
complicadosdesolucionar paralosingenieros
Ingenierosdebenahoracontemplarmasconsideraciones
desistemasnaturales,socialeseinstitucionales
Ingeniera Sostenible
QuesIngenieraSostenible?
Desafoscrticos:
2)Aceleradacomplejidadynfasisen
sostenibilidadtraeunacargaadicionalal
ingenieroquedebebuscarsolucionesque
funcionenenelmundorealyquebalanceenlas
implicacionesambientales,sociales,econmicas
ytecnolgicas.
Ingeniera Sostenible
QuesIngenieraSostenible?
Desafoscrticos:
3)SiemprepensarentrminosdeSISTEMAS
perovadelamanoconelproblemaque
debemosresolver,ej.Tostadoravs.Conga
Ingeniera Sostenible
PorqunecesitamosIngeniera
Sostenible?
Porqueelmundohacambiado,porquesiguecambiando
rpidamente,yporqueuningenieroenestemundorequiere
habilidadesyconocimientosdiferentesalquetenanenel
pasado.
Unbueningenieroesaquelquesolucionaelproblema
presentadoconlacultura,restricciones,materialesy
tecnologasdeesetiempoylugar.
Ingenierosostenibleessimplementeunbueningenieroen
estemundotancambianteycomplejo.
Ingeniera Sostenible
PorqunecesitamosIngeniera
Sostenible?
IngenieraSostenibleesunaresponsabilidad
profesionalyunimportantecomponentedelcapital
intelectual
Esunacapacidadcriticaparalasociedadypara
nuestrofuturo
Ingeniera Sostenible
ANTROPOCENO
Ingeniera Sostenible
Antropoceno
Mundodiferente
Cadavezmasdominado
poractividades,
tecnologasyculturasde
laespeciehumana.
Muchosllamanaestaera
comolaEradelos
Humanosoel
Antropoceno.
Ingeniera Sostenible
Ingeniera Sostenible
Ejercicio
Imaginemosquesomos
extraterrestresyvemosla
tierradesdeelespacio
Quvemos?
Ingeniera Sostenible
Ingeniera Sostenible
Unmundotransformadoporla
especiehumana
Ingeniera Sostenible
OtronombreparaelHolocenoeselantropoceno,la"EradelHombre".Estoesalgo
engaoso:lossereshumanosdenuestrapropiasubespecie,elHomosapiens,han
evolucionadoysedispersaronportodoelmundomuchoantesdeliniciodelHoloceno.
Sinembargo,elHolocenohasidotestigodetodalahistoriadelahumanidadyel
surgimientoylacadadetodaslascivilizaciones.Lahumanidadhainfluidomuchoen
elmedioambientedelHoloceno,mientrasquetodoslosorganismosinfluyenensu
entornohastaciertopunto,pocoshancambiadoelmundotantoomsrpido,ya
quenuestraespecieesthaciendo.
ElHolocenotambinhavistoelgrandesarrollodelconocimientohumanoyla
tecnologa,quepuedeserutilizado yseestutilizando paraentenderloscambios
quevemos,parapredecirsusefectos,yparadeteneroaminorareldaoquepuede
haceralaTierrayanosotros.
Fuente:UniversityofCaliforniaMuseumofPaleontology
Ingeniera Sostenible
10
EvolucindelAntropoceno:
RevolucinIndustrial
LaRI enlos1700s,y
cambiosasociadosunla
demografahumana,
practicasdeagricultura,
sistemastecnolgicos,
culturales,yeconmicos
quellevaronaunmundo
diferente.
Ingeniera Sostenible
Ingeniera Sostenible
Ejercicio:Pensemosdelas
implicacionesdeestos
cambios:
Sistemasnaturaleslocales
yregionales
Sistemashumanos:
conexinentrehumanos,
actividades,interconexin
humana..
11
VideoRevolucinIndustrial
Ingeniera Sostenible
Industrializacin
Comienzaalrededorde1770enInglaterra
Caracterizadapor
Maquinasreemplazanlapotenciahumanay
animal
Crecimientorpidodeproductividad
Crecimientorpidodeingresospercapita
Ingeniera Sostenible
12
Crecimientopoblacionalyestado
tecnolgico
BP:Before Present,antesdelpresente
Ingeniera Sostenible
Crecimientopoblacionalyestado
tecnolgico
1700(Polhem)Fuerzahidrulicaparalaindustria
1712(Newcomen)Mquinadevapor
1740(Hunstman)Acerofabricadoencrisol
1755(Inglaterra)Railes
1756(Smeaton)Cemento
1800(Volta)Pilaelctrica
1803(Fulton)Primerbuqueavapor
1813(Stephenson)Locomotoraavapor
1825(EEUU)Primerferrocarrildepasajeros
Fuente:Escudero,2005
Ingeniera Sostenible
Agradecimiento:Mattick,C
13
Crecimientopoblacionalyestado
tecnolgico
Crecimientoenpoblacinhumanahasido
extraordinarioyesunafuncinde,entremuchas
cosas,lastecnologasexistentesparaapoyarsu
existencia.Estastecnologassonlaesenciadela
ingeniera.
Ingeniera Sostenible
ProductoBrutoInterno
SegnMEF
ElPBIeselvalormonetariodelosbienesyserviciosfinales
producidosporunaeconomaenunperododeterminado.
Productoserefiereavaloragregado;internoserefierea
queeslaproduccindentrodelasfronterasdeuna
economa;ybrutoserefiereaquenosecontabilizanla
variacindeinventariosnilasdepreciacioneso
apreciacionesdecapital.
Ingeniera Sostenible
14
Historiadelaeconomaglobal
Ingeniera
Sostenible
Ramzy Kahhat, Ph.D.
GDP:Gross
Domestic
Product:Productobrutointerno
Allenby,2012
Historiadelaeconomaglobal
CrecimientodramticodelPBIyPBI/capita.
Maspronunciadosilocomparamosconel
crecimientopoblacional.
Ingeniera Sostenible
15
HistoriaEconmicayTecnolgicadel
Mundo
Ingeniera Sostenible
HistoriaEconmicayTecnolgicadelMundo
Pormuchoscientosdeaoscambiostecnolgicoshan
estadoenequilibrioyelstatuseconmicodelaspersonase
mantuvocasiigual,generacintrasgeneracin(existieron
personaspoderosasyricasperomuypocascomparadascon
lamultitud).
RevolucinIndustrialcreounadivergenciatotal;tecnologay
produccineconmicaprodujotemporalmenterecursosilimitados.
Ningunasociedadaltamentetecnolgicaestaenlacategorade
Ingeniera Sostenible
ingresosbajos.
16
HistoriaEconmicayTecnolgicadel
Mundo
Crecimientoeconmicoesdiferentealadistribucinderiquezasy
activos.
Entonces,ladistribucindetecnologaybeneficioseconmicos
relacionadosnosonuniformesdentrodelospasesoentrelospases.
LaRevolucinIndustrialcreounabrechagiganteentrelospasesque
desarrollaronproductodeestarevolucinylosqueno:LaGran
Divergencia.
Ingeniera Sostenible
Porqulatecnologaesimportante?
PoblacinenInglaterrayWales entre1650a2000
Ingeniera Sostenible
17
Porqulatecnologaesimportante?
Crecimientotpicodelevadura/hongos
(nutrientesseasumenilimitados)
Fasede
desaceleracin
Fasede
logartmica
Fase
estacionaria
Fasederetardo
(maduraciny
adaptacin)
Ingeniera Sostenible
Porqulatecnologaesimportante?
Lasdoscurvassurgendedinmicassimilaresvistas
deunnivelmacro.
Primercaso:cambiotecnolgicoycrecimiento
econmico comoresultadodequelaRevolucin
Industrialcreasuficientesnuevosrecursospara
permitircrecimientodramticodelapoblacinen
Inglaterra.
Ingeniera Sostenible
18
Fuente:Graedel andAllenby,2003
GraficodePoblacinGlobaly
Tecnologas
Ingeniera Sostenible
GraficodePoblacinGlobal
Estegraficoilustralarelacinentrecompetencia
tecnolgicaglobalysistemastecnolgicosmayores.
ElPaleoltico,larevolucinagraria,larevolucin
industrial.
Ingeniera Sostenible
19
ENERGAYAGUA
Ingeniera Sostenible
Antropoceno:EnergayAgua
EnergayAguasontalvezlasimplicaciones
masimportantesdelcrecimientoeconmico,
depoblacinycambiotecnolgico.
Ambossoncategorascriticasparala
innovacintecnolgicayeconmica.
Ingeniera Sostenible
20
Antropoceno:EnergayAgua
Energa:
Criticoenlatransformacindematerialesyporlo
tantocrecimientoeconmico.
Dependenciaencombustiblesfsilese
implicacionesambientales.
Ingeniera Sostenible
Historiadelconsumoglobaldeenerga
Ingeniera Sostenible
21
Antropoceno:EnergayAgua
Ingeniera Sostenible
Antropoceno:EnergayAgua
Ingeniera Sostenible
22
Antropoceno:EnergayAgua
Nosolohaydiferenciasentrepasessinono
dentrodelmismopasenlosdiversosaos:
Porejemplo,EU:cambiodelsector
industrialasectorservicios
Ingeniera Sostenible
Usoglobaldelaguaenlosltimos300
aos
Ingeniera Sostenible
23
Usoglobaldelaguaenlosltimos300
aos
Incrementodramticodelusodelaguaenlos
ltimos300aosUsoenagriculturasiguesiendo
elmasimportante
Ingeniera Sostenible
A.Y.Hoekstra A.K.Chapagain,2007
Ingeniera Sostenible
24
PBI,Poblacin,UsodeAgua
Ingeniera Sostenible
DecouplingU.S.WaterConsumptionfrom
EconomicPerformance
10
1000
GDPtrillion2002$
900
800
700
600
500
Waterconsumptionkm3 peryear
400
300
Population
1
0
1885
200
100
0
1905
1925
1945
1965
1985
2005
AdaptedfromTheEconomist,Priceless:asurveyof
Water,July192003,centersection,Pg 4.
Ingeniera Sostenible
25
PBI,Poblacin,UsodeAgua
EnEUelusodeaguasedisociadelcrecimiento
poblacionalyeconmico.
Ingeniera Sostenible
ActividadCooperativa:Agua
Ustedessonloslderesdeunpasricoenrecursosminerales
peroquetieneungranproblema:carenciadeagua.
Susasesoreslesinformanqueenlosprximosaossupas
tendrungranincrementopoblacionalllevandoauna
demandadealimentosquedifcilmentepodrsersuplidopor
laagriculturalocaldebidoprincipalmentealacarenciade
agua.
Qumedidastomaranparacontrarrestaresta
inminentetragedia?
Ingeniera Sostenible
26
Antropoceno:EnergayAgua
Elaguanosoloesusadaporlaagricultura,
industriatodoproductoqueusamosuso
agua:aguacontenida(usodirectooindirecto)
Ingeniera Sostenible
Antropoceno:EnergayAgua
Aguacontenidaenproductosselectos
Ingeniera Sostenible
27
Elaguavirtualsedefinecomoel
volumendeaguanecesariopara
producirunproductooservicio.
A.Y.Hoekstra A.
K.Chapagain,
2007
Ingeniera Sostenible
Antropoceno:EnergayAgua
Casodelashamburguesas:vacascomen
pastos,pastosrequierenagua.
Ingeniera Sostenible
28
Antropoceno:EnergayAgua
Elaguacontenidapuedeserreducida
aplicandobuenaingeniera
perosedebeentenderlosaspectosde
diseoparahacerlo.
Ingeniera Sostenible
Antropoceno:EnergayAgua
>Importacin
deAGUAen
formade
alimentos
Ingeniera Sostenible
ArabiaSaudita,Kuwait,
EgiptoyQatarestn
comprandotierraen
pasespobrespara
creceralimentos
mitigandoassuescaso
recursohdrico.
29
Antropoceno:EnergayAgua
Paraunoses:
Paraotros:
Apropiacindetierras
Maneraeficientede
estructurarlaagriculturay
demandadeaguaglobal
dandocapitalintelectualy
financieroparalospases
pobres
Quienestaenlocierto?Qu
opinanustedes?
Ingeniera Sostenible
ElaguaconSistemadelaTierra
Aspectsthat
increasinglymust
beconsideredas
partof
sustainablewater
engineering.
Ingeniera Sostenible
30
www.bluegoldworldwaterwars.com
Ramzy Kahhat, Ph.D.
Ingeniera Sostenible
LAHUELLADELANTROPOCENO
Ingeniera Sostenible
31
Ingeniera Sostenible
Ingeniera Sostenible
32
CalentamientoGlobal
Preocupacinmundialmasconocidaporlas
personascomoresultadodelaintegracinde
lossistemashumanos(social,institucional,
cultural,econmicos),naturalesyconstruidos.
Ingeniera Sostenible
CalentamientoGlobal
Fenmenodelefectoinvernadero:
Laatmosferadejapasarlaluzyatrapaelcalor
Radiacindealtaenerga(UV)delsolatraviesala
atmosfera,esabsorbidaporlatierra,yreemitida
enafrecuenciabajaderadiacininfrarroja(IR).
Ingeniera Sostenible
33
CalentamientoGlobal
AtmosferaabsorbeIR
eficientemente,en
particular,elvapordeagua,
dixidodecarbono,
metano,etc.
=>Masdeestosmateriales
emitidosalaatmosfera
mayorlaenerga
absorbidamayorenerga
contenidaenelplaneta.
Ingeniera Sostenible
Calientamiento Global
Ingeniera Sostenible
34
CalentamientoGlobal
Nohayargumentoencontradelaciencia.
Debateestaentornoa:
Impactodelaespeciehumanaysumagnituden
comparacinatodolodemsquepasaeneste
sistemacomplejo.
Qusedebehacerpolticayingenierilmente
Qupodemosaprenderdeesto?
Ingeniera Sostenible
Paralamayorade
personaseldixido
decarbonoesla
UNICA consideracin
ambientalqueme
mereceatencin
Ingeniera Sostenible
SUV =Vehculo
todoterrenoligero
CalentamientoGlobal
35
CalentamientoGlobal
Paralamayoradepersonaseldixidode
carbonoeslaUNICA consideracinambiental
quememereceatencin
Vulgarsimplificacindelarealidad
Nodeberaserlamaneradepensardeun
ingenierosostenible
Ingeniera Sostenible
CalentamientoGlobal
Cambioclimticorepresentaunconjunto
decambiosqueloshumanosestn
haciendoalciclodecarbn
Esmasapropiadoentenderlocomounaspectode
desafomasgrande:manejoapropiadodelciclo
delcarbn
Ingeniera Sostenible
36
CiclodelCarbn
Ingeniera Sostenible
CiclodelCarbn
Contribucindeloshumanosconrelacinal
volumendecarbnespequeoperoafectala
dinmicadelclima
Importanteresaltarqueloscambiosabsolutos
queloshumanosproducenenlossistemas
globalesnosonlomasimportante,sinomas
bienelefectoenladinmicaenlossistemas
afectados.
Ingeniera Sostenible
37
CalentamientoGlobal
Estossistemassoncomplicadosyaque
integrangrandesescalasfsicasydetiempo
Ciclodecarbnacopladoaotrosciclosy
sistemas
Porejemplociclosdenitrgenoyhidrolgico
Ingeniera Sostenible
EarthSystemsEngineeringandManagement:Climate
Change CarbonCycleSchematic
Nitrogen,
phosphorus,sulfur
cycles
Atmosphereand
OceanicSystems
Hydrologiccycle
Carboncycle
Othercycles
Geoengineering
options
Genetic
engineeringand
biotechnology
Information
technologyand
services(e.g.,
telework)
Energy
Ocean
system
fertilization
Other
Fishfarming,
Technology
etc
systems
Fossilfuel
industry,etc.
Biosphere
Humansystems:
economic,cultural,
religious,etc
Other
Biomass options
agriculture
EarthSystem
Engineering
Engineering/
Managementof
carboncycle
Organicchemical
industry,etc.
Implementationatfirm,facility,technologyandprocesslevel
Ingeniera Sostenible
Engineering/
Managementof
Earthsystem
relationships
Scopeoftraditional
engineeringdisciplines
38
CalentamientoGlobal
Noestansimplecomounsimpleenfoqueenlahuelladecarbn
Esunsistema
Extremadamentecomplejo
Nopredecible
Constantementecambiante
Quehacer?
Comprenderysimplificarelsistemamasno
sobresimplificarlo.
Ingeniera Sostenible
EtanolproducidoconmazenUSA
Ingeniera Sostenible
39
EtanolproducidoconmazenUSA
Desdeunaperspectivadecambioclimtico:
carbononeutral=>Positivo
En2001,gobiernoadoptolamedidade
triplicarelusodebioenergaparael2010
Ingeniera Sostenible
EtanolproducidoconmazenUSA
Enel2008,laAdministracinBush:
PreferenciaaletanolproducidopormazenUSA
incrementandoelimpuestodeetanolimportado
(54centavos)
EspecficamentealetanoldeBrasil
Excepcindeimpuestode51centavospara
gasolinasmezcladasconetanol
Ingeniera Sostenible
40
Realidadosueo?(JarabedePalo)
Ingeniera Sostenible
EtanolproducidoconmazenUSA
Realidad:
Serequieredemuchaenergaparacultivarmazalaescala
requeridaporelpas
Esaenergavienedecombustiblesfsiles
Muypocoonadadeemisionesdecarbnsonsalvadascon
elusodeetanolproducidodemaz
Unavezquelatecnologahasidoimplementadaaesta
escalasignificativa,muchossistemasserianperturbados
Porejemplousoenalimentos(directamentecomogranoo
indirectamentecomoalimentoparaganado)
Ingeniera Sostenible
41
Ingeniera Sostenible
EtanolproducidoconmazenUSA
Preciosdelmazseincrementan,huelgasenMxicoy
Filipinas
Lospobresforzadosatenerhambre
Agricultorescambianmercadosparaganarmasdinero
(deotroscultivosamaz)
Preciosdealimentosaumentaron
Enelfuturopodrasignificarlaconversindeotras
tierrasalaagriculturaimpactosenlabiodiversidady
otrossistemasafectadosporelusodelatierra.
Ingeniera Sostenible
42
EtanolproducidoconmazenUSA
Incrementoenlademandadeproductos
agrcolasysuaguacontenida,llevaapases
comprartierrasenotroslugares.
Muchosefectosgenerados
Perolasituacinesmascomplicada:
Ingeniera Sostenible
EtanolproducidoconmazenUSA
Biomasanoessolocarbono:incluye
nitrgeno,fosforo,yotroselementos.
Expansindelaagriculturaparaproducir
biomasapodrasercarbononeutralperoNO
nitrgenoneutral,cicloqueyaesta
considerablementeperturbado.
Ingeniera Sostenible
43
Ciclodevidadelosflujosdecarbny
nitrgenoparabio productos
Ingeniera Sostenible
EtanolproducidoconmazenUSA
Qupodemosaprenderconesteestudiodecasodesde
unaperspectivadeingenierasostenible?
Bio energanoespositiva?
Visinyanlisisholstico?
Anticiparconsecuenciasnointencionadas?
Poltica,Ideologayciencia?
Heursticastradicionales?
Ingeniera Sostenible
44
TEMASDELANTROPOCENO
Ingeniera Sostenible
TemasdelAntropoceno
Vivimosenunplanetacompletamente
Artificial?
NO,perocadavezmasreflejalasactividades
humanas,cadavezmasestatransformadopor
laespeciehumana.
Ingeniera Sostenible
45
TemasdelAntropoceno
EslaAmazoniaNatural?
Porsupuesto
Ingeniera Sostenible
Ingeniera Sostenible
46
TemasdelAntropoceno
EslaAmazoniaantropognica?
productodeactividadeshumanas?
Tambinescierto
Ingeniera Sostenible
Ingeniera Sostenible
47
TemasdelAntropoceno
Existencuatrotemasprincipalesdelantropocenoque
afectarnlaingenieradelfuturo:
1)Globalizacinymulticulturalismo
2)Cambiosenelroldelainformacinysistemasde
informacin
3)Importanciadelatecnologaparatemasambientalesyde
sostenibilidad
4)Demografa
Ingeniera Sostenible
GlobalizacinyMulticulturalismo
Globalizacin:continuaintegracindesistemas
sociales,polticos,econmicos,industriales,
tecnolgicosydeinformacin
Pocosentendemosquedealgunaformala
globalizacinhaexistidoalolargodelahistoria
Ingeniera Sostenible
48
GlobalizacinyMulticulturalismo
Rutasdecomercioconectabanimperiosenel
mundo:Romano,Persa
DominiodelmundoIslmico(sofisticado,
intelectual,curioso,productivo)
Chinaysutecnologamartima(masde3,500
barcos)
Dominacininglesa
Ingeniera Sostenible
GlobalizacinyMulticulturalismo
Pieles, espadas
Pimienta, seda,
especias, textiles,
plata
Perfumes,
especias,
sndalo
Ingeniera Sostenible
49
Cambiosenlaestructuradegobierno
Ingeniera Sostenible
Cambiosenlaestructuradegobierno
Importanciaenelcambiodelaestructurade
gobierno:
deenfoquebajoelconceptodenacinestado
comoelultimoenlatomadedecisiones
aunaendonde
unnumerodediferentesentidadesqueson
independientesyconautoridadintersectada
Ingeniera Sostenible
50
Porqueesimportante?
Debemosentenderquienessonlosstakeholders
oactoresimportantesenunatemaparticular.
Aprenderatrabajarconellosyrespetarsus
puntosdevista.
Ingeniera Sostenible
DecisionesRobustas
Lasdecisionesrobustasrequieren nosolouna
competenciatcnica sinotambinlahabilidad
deintegrarlosinteresesindividuales,delas
organizaciones.
Ingeniera Sostenible
51
CrecimientodelasONGs
Ingeniera Sostenible
CrecimientodelasONGs
Quimplica?
Implicaproliferacindepreocupacionesytemasque
debensertratadosenelmanejodegrandesproyectos.
Complejidadquecomplicalavidadeingenierosy
gestoresdelproyecto.
Quopinan?
Ingeniera Sostenible
52
Cambiosenlaestructuradegobierno
Significaquelasexpectativasestncambiando.
Ejemplo:
deempresaorientadaaganardinero(responsable,ticayjustaasus
trabajadores)aempresaresponsabledelasimplicacionessistemticas
decualquiertecnologadelacualparticipa.
Cadavezmascomplicadotratarconestosdiferentesmodelosde
empresas
Ingeniera Sostenible
ESTUDIODECASO
Ingeniera Sostenible
53
Monsanto
o Empresaproductoradesemillasdebioingenieray
qumicosdeagricultura.
o FundadaenSt.Louis,Missourien1901,proveedor
deCocaCola.
o Rubrohasidodesdeplsticos,fibrassintticas,
defoliantes(Vietnam),productosagrcolas,DDT
(insecticida).
Ingeniera Sostenible
Monsanto,losOrganismos
GenticamenteModificadosy
ResponsabilidadCorporativa
QusonOGM?
Casisiempreseaplicaenlaprcticaaloscultivos
agrcolasquehansidogenticamentemodificados
parapresentarrasgosdeseables,talescomoel
mazosoyaqueseresistenalainfestacinde
insectos.
Ingeniera Sostenible
54
Semillas
Productoscon
Biotecnologa
Agroqumicos
Ingeniera Sostenible
Monsanto
DesarrolloOGNoGMO (porsussiglaseningles)
delmazqueeraresistenteaalgunasplagas:
reduciendolaaplicacindepesticidas.
Ingeniera Sostenible
55
Monsanto
Aceptadoporpublicoamericanoymuchosreguladores
enelmundo
pero
atacadoporgruposambientalistascomoGreenPeace.
CampaaencontradelOGM hasidoefectiva
Ingeniera Sostenible
Ingeniera Sostenible
56
Monsanto
ExisteevidenciaquelosOGMsonmasdainos
paraelserhumanoquealimentostradicionales?
Discusinmaspronunciadaesporelimpactode
estosalimentosalecosistemayorganismosno
enfocados
Ingeniera Sostenible
Monsanto
Cualfuelarespuestacorporativafrenteaestacritica?
Noefectiva,paternalista,defensiva
ActualmenteUninEuropeaseoponefuertementealos
OGM
EUA,Brasil,Canad,Argentina,China:esunanormadela
agriculturaindustrial
Ingeniera Sostenible
57
reasembradaconcultivosbioingeniera
Ingeniera Sostenible
Video
ElmundodeacuerdoaMonsanto
http://www.youtube.com/watch?v=VXHiumCTjIc
http://www.youtube.com/watch?v=z8hFuuDAZjk
FoodInc.
http://www.youtube.com/watch?v=5eKYyD14d_0
Ingeniera Sostenible
58
ResistenciaEuropeaaOGM
Factores:
1)Antipataalasempresasamericanaspercibidas
comoorientadasalasguanaciaseconmicas
2)CampaamediticadeONGparacrear
desconfianzaenlasmedidasregulatoriasdel
gobierno
3)Sensibilidadatodamanipulacingentica
Ingeniera Sostenible
ResistenciaEuropeaaOGM
Quepodemosaprender?
Diferentesculturastienendiferentesideasdelasempresasysus
responsabilidades.
EUA:respondealosaccionistas
Europa:responsabledelasimplicacionessocialesy
ambientalesmasamplias.
Monsantonoentendiestasdiferencias
Ingeniera Sostenible
59
PrincipiodePrecaucin
Ningunanuevatecnologadebeserintroducida
sinosedemuestraqueesmenosriesgosaque
elstatusquo.
Ingeniera Sostenible
ResistenciaEuropeaaOGM
Porqueesimportanteparalosingenieros?
Simple,noqueremosserlosingenierosqueinnecesariamentecontribuyea
esteconflicto.
Debemossersensiblesalasexpectativasdetutrabajodelasdiferentes
culturas.
Debemossersensiblesalosstakeholders.
Ingeniera Sostenible
60
TecnologasySistemasdela
InformacinyComunicacin
Unadistincinclavedelantropoceno,
particularmenteporelincrementodela
complejidad
TICincluye:computadoras,smart phones,
electrnicos,tecnologasdetransmisin,Internet,
mediosdeentretenimiento,redessociales,redes
deseguridad,buscadores,
Ingeniera Sostenible
TecnologasySistemasdela
InformacinyComunicacin
Mientrasmasuniversal,lasfronterasdeTICson
masdifcilesdedefinir.
Ejemplo:carrosmodernos=computadorasobre
ruedas
Ejemplo:MatrizInteligentedeElectricidad=
SistemadeinfraestructurabasadoenInternet
Ingeniera Sostenible
61
Ingeniera Sostenible
Ingeniera Sostenible
62
Informacinenelmundo
Lacantidaddeinformacinenelmundoseesta
expandiendomasrpidamente
RevolucindelaInformacin?
Ejemplo:MsicaenlineversusCDeimplicaciones
enlaindustriademsica
Ingeniera Sostenible
Informacinenelmundo
Incrementodramticoenlacantidaddecorreosper
cpitaesclaro
Implicacionessocialesyculturalesnolosonclaras
perosiimportanteseneltiempo
Seesperaquecontine,sobretodoconlas
diferentesmodalidadesdeservicios(ejemplo:
video)
TVversusCable,RadioversusRadiosatelital
Ingeniera Sostenible
63
Informacinenelmundo
Correotradicionalversuscorreoelectrnico
Ingeniera Sostenible
ConsumodeInformacinenelEUA
TiempoycantidaddeinformacinquelosnorteAmericanosrecibende
variasfuentes.
Ingeniera Sostenible
64
Informacinenelmundo
Explosindeinformacinesalimentadaporeldesarrollo
tecnolgicoynuevasplataformas.
Importanteentenderqueestevolumendeinformacinesta
teniendoimpactosculturalessubstanciales.
Masinformacinquelagentetienequeprocesar,mayoresla
necesidaddeideologasyvisindelmundoparasimplificarel
mundoyaspercibirloyactuarticayracionalmente.
Ingeniera Sostenible
RedesSocialesyEgipto
Ingeniera Sostenible
65
RedesSocialesyEgipto
Ingeniera Sostenible
Video:Egypt
http://www.youtube.com/watch?v=dqHPRHOHc
N8
Ingeniera Sostenible
66
TecnologaySostenibilidad
Latecnologaylaevolucintecnolgicatienen
unarelacincriticaconlasostenibilidad.
EcuacinMaestra:I=PAT
Ingeniera Sostenible
Laecuacinmaestra:IPAT
I=Px Ax T
I=Impactodelapoblacinenelambiente
P=Tamaodelapoblacin
A=AfluenciaoConsumopercpita(PBI/persona)
T=ImpactoambientalporPBI:expresaelgradoenquelalas
tecnologasexistentespermitendesarrollosincausarseriosimpactos
alambienteyelgradoenqueestastecnologasseimplementan.
Ingeniera Sostenible
67
IPAT
I=PAT
AmedidaquePaumenta,tambinlohaceT
porquelossuministrosparapersonasdeben
extraersedeminasmasprofundas,oimpulsadas
desdedepsitosmasprofundos,o
transportadasmaslejos.
Ingeniera Sostenible
TecnologaySostenibilidad
EsestaecuacinadecuadaparalaIngeniera
Sostenible?
No,sostenibilidadesmasqueimpactos
ambientales,
sistemashumanos/naturales/construidos
integrados
Ingeniera Sostenible
68
EcuacinMaestradelaIngeniera
Sostenible
Confirmalaimportanciadelatecnologaeingeniera
sostenible:eltercertermino
Ingeniera Sostenible
Demografa
Elincrementodelapoblacinhumanadesdela
RevolucinIndustrialcontienetemas
importantes,talescomo:
1)Urbanizacin
2)Cambiosenlaestructuradelasedades
Ingeniera Sostenible
69
Demografa:Urbanizacin
Existelaideaquelavidaenlaciudadmejoratu
niveldevida,tevuelvelibre
Ciudades:Artefactoqueestamasentrelazadocon
laevolucinhumana
Lasciudadessonmotoreseconmicos,de
tecnologa,deevolucincultural
Ingeniera Sostenible
Ingeniera Sostenible
70
Demografa:Urbanizacin
Lasciudadessoncentrosdeconsumo,deredesdecomunicacin,y
dondecadavezmasvivenloshumanos.
Imponeimplicacionesprofundas:
Infraestructura
ManejodeRecurso:energa,agua
ManejodeInformacinycomunicacin
Manejodecontaminacin
Preservacindeecosistemasdeseados
Ingeniera Sostenible
Demografa:Urbanizacin
Cercade80millonesdepersonassemudanalas
ciudadescadaao
Cercade10Limascadaao
Ingeniera Sostenible
71
Ingeniera Sostenible
NumerodeCiudadesconunaPoblacinigualo
mayorque1millndepersonas
Ingeniera Sostenible
72
masciudades
Lasimplicacionesdeestecrecimientodela
ingenierasonprofundasperopocoentendidasen
laactualidad
Seestimaquelapoblacinurbanadefrica,
AmricaLatinayAsiasedupliqueen30aos:
1.9billonesenel2000a3.9billonesen2030(UN)
Ingeniera Sostenible
Ingeniera Sostenible
73
PoblacinUrbana
Ingeniera Sostenible
Fuente:UN
PoblacinTotalenelMundo
Ingeniera Sostenible
74
UrbanizacineIngenieraSostenible
Lacomplejidaddelasciudadesesyaconocida
peroseincrementaconeltiempoporelcambio
fundamentaldelainfraestructuraquela
conforma
Laciudadesvistacomoloopuestodela
naturaleza
Ingeniera Sostenible
UrbanizacineIngenieraSostenible
Debemosentenderalasciudadescomo
sistemasdondelacomplejidadsedesarrollay
adaptaconstantementeynocomo
procesadoresestticosdeenergaymaterialesy
productoresderesiduos.
Ingeniera Sostenible
75
PoblacinyProblemasrelacionadosa
laedad
Ingeniera Sostenible
PoblacinyProblemasrelacionadosa
laedad
Europa2050
Ingeniera Sostenible
76
PoblacinyProblemasrelacionadosa
laedad
Ingeniera Sostenible
Expectativa
deVida
Ingeniera Sostenible
77
RiesgoyDemografa
Urbanizacinycambiosdemogrficoscambian
significativamenteelperfilderiesgosdela
poblacin ytienenenmuchoscasos
implicacionesenlosingenieros.
Ingeniera Sostenible
RiesgoyDemografa
PerdidasGlobalesporDesastresNaturales
Ingeniera Sostenible
78