Professional Documents
Culture Documents
Tai Lieu On Thi HSG
Tai Lieu On Thi HSG
Tai Lieu On Thi HSG
Trng thi c bn
10
9 02
8'
2pz
2s
y
2py
sp3
2px
b. Lai ho sp2:
Mt obitan 2s t hp vi hai obitan 2p cho ba obitan lai ho sp2 hon ton ng nht.
Ba obitan lai ho sp2 ny c trc to vi nhau mt gc 1200 v hng v ba nh ca mt tam
gic u. S lai ho ny gi l lai ha sp2 hay lai ho tam gic.
1200
2p
2p
2s
sp2
c. Lai ho sp:
Mt obitan 2s t hp vi mt obitan 2p cho hai obitan lai ho sp hon ton ng nht.
Hai obitan lai ho sp ny c trc nm trn mt ng thng nhng hng v hai pha khc
nhau. S lai ho ny gi l lai ho sp hay lai ho ng thng.
2p
sp
2s
s-s
v.v...
b. Lin kt pi():
- Lin kt c hnh thnh do s xen ph bn ca hai obitan p c trc song song vi nhau.
Vng xen ph nm hai pha ca ng thng ni hai ht nhn.
CH4
- Nguyn t C trng thi lai ho sp3.
- Bn obitan lai ho sp 3 ca C xen ph vi 4 obitan s ca nguyn t H to thnh 4 lin kt .
H
H
H
H
C2H4
- Hai nguyn t C u trng thi lai ho sp2.
- Mi nguyn t C s dng mt obitan sp2 xen ph vi nhau v hai obitan sp 2 cn li xen
ph vi obitan 1s ca hai nguyn t H to nn cc lin kt . Cc nguyn t C v H nm
trong cng mt mt phng.
Copyright Tp ch dy v hc Ha hc, http://ngocbinh.dayhoahoc.com
H
C
Hai nguyn t C cn hai obitan 2p khng tham gia lai ho c trc song song vi nhau
v thng gc vi mt phng cha cc nguyn t C v H. Hai obitan ny xen ph bn vi nhau
to thnh lin kt .
C2H2
- Hai nguyn t C trng thi lai ho sp.
- Mi nguyn t C s dng mt obitan lai ho sp xen ph vi nhau v obitan sp cn li xen
ph vi obitan 1s ca nguyn t H hnh thnh nn cc lin kt . Cc nguyn t C v H nm
trn mt ng thng.
Mi nguyn t C cn li hai obitan 2p khng tham gia lai ho, chng xen ph bn
tng i mt to ra hai lin kt .
------------------------------------------------------------------------------------------------------Ghi ch
- Obitan lai ho c kh nng xen ph cao hn so vi obitan cha lai ho.
- Lin kt tng i bn do vng xen ph gia hai obitan tng i ln.
Lin kt t bn do vng xen ph gia hai obitan khng ln.
- Lin kt n: gm 1 lin kt .
Lin kt i: gm 1 lin kt v 1 lin kt .
Lin kt ba: gm 1 lin kt v 2 lin kt .
- Tng t nguyn t C, khi tham gia lin kt nguyn t N cng c th cc trng thi lai ho
sp3(R1 R2 R3N), sp2(RCH = NOH), sp(HC N), v.v...
- Do s xen ph trc ca cc obitan khi to lin kt n(lin kt ) nn c s quay t do xung
quanh trc ni hai ht nhn nguyn t to lin kt m vn bo ton lin kt.
Lin kt i, lin kt ba vi s xen ph bn ca cc obitan to lin kt nn lm trit
tiu s quay t do xung quanh trc ni hai ht nhn nguyn t to lin kt.
Copyright Tp ch dy v hc Ha hc, http://ngocbinh .dayhoahoc.com
Bi s 2.
1. Cho bit kiu lai ho v loi lin kt(, ) ca cc nguyn t trong cc hp cht sau:
ClCH2 - CHO; CH2 = CH - CN; CH2 = C = O
2. Cho bit kiu lai ho ca cc nguyn t C, N, S, Br trong cc hp cht sau:
CH3 - CH3; CH2 = CH2; CH CH; C6 H6; CH2 = C = CH2; NH2OH; H2S; BF4-; HO - C
N.
Bi gii.
1.
Cl
p
CH2
sp3
CH2
CH
sp2
CH2
sp2
sp2
O
sp2
C
sp
C
sp
CH
sp2
N
sp
O
sp2
2.
CH3 - CH3 :
C sp 3 C sp 3
CH2 = CH2 :
C sp 2 C sp 2
CH CH
C sp C sp
C sp2
C6H6 :
CH2 = C = CH2 :
NH2OH:
C sp 2 C sp C sp 2
N sp 3
H2S : Sp
BF4- :
Bsp 3
HO - C N : Csp - Nsp.
Bi s 3.
1. So snh di lin kt:
a.
*
b'
a'
b*
CH3 a CH2
CH3 CH3
CH
CH2
*
CH3
c*
c'
b. CH
CH
CH
CH2
CH
CH
CH2
CH
CH
CH2
C th:
sp 3
= 0,602 A0
sp
a* > b* > c* v a' > b' > c' ( bi lin kt cng tng th di lin kt cng gim).
C th: C sp 3 C sp 3 = 1,54 A ; C sp 2 C sp 2 = 1,30 A ; C sp C sp = 1,20 A
0
109 28'
120
C sp 2
C sp 3
180
C sp
Gc lin kt trong C2H6(C lai ho sp 3)< C2H4(C lai ho sp2) < C2H2(C lai ho sp).
- di lin kt C - C: bi lin kt cng tng th di lin kt cng gim.
C2H2 < C2H4 < C2H6.
- di lin kt C - H: Do s lai ho ca nguyn t cacbon nn:
di lin kt C - H: C2H2 < C2H4 < C2H6.
- phn cc ca lin kt CH: Do cc trng thi lai ho khc nhau th nguyn t cacbon
c m in khc nhau.
C th:
sp 3
sp 3
< C
sp 2
< Csp
Bi s 4.
Khi cho 2 - brombutan v 2 - metyl - 3 - trimetylamonipentan tc dng vi dung dch
KOH/C2H5 OH thu c nhng sn phm no?
Bi gii.
1.
KOH/C2H5OH
CH 3CH 2
- HBr
H
H
H
OH
Br
CH 3CH CH
H
CH2
H
OH
H
C
H 3C
OH
HO
I'
H
CH 3
II
Br
H
C
II'
CH 3CH2
H
CH 3
H 3C
Trng thi chuyn tip II n nh hn I bi c nhiu nhm ankyl hn. Sn phm II'
bn hn (nhit hiro ho 119,54kJ/mol) sn phm I'(nhit hiro ho 126,94kJ/mol).
Lp th phn ng tch.
Qui tc Ingol: S tch lng phn t ch xy ra d dng khi m 4 trung tm phn ng
nm trong mt mt phng v cc nhm th c tch ra dng trans(v tr anti) i vi nhau.
KOH/C2H5OH
CH3 CH2 *CH CH3
CH3 CH CH CH3
- HBr
Dng cis hay trans
Br
Xt mt i quang v nhn dc theo trc C2 - C3:
H
Br
CH3 CH3
H
CH3
C
Br H
C
CH3
H
CH3
CH3
H
H
H
H
Cu dng bn
OH
trans - 2 - buten
CH3
Br
CH3
CH3
C
C
CH3
Br CH3
H
CH3
H
H
OH
cis - 2 - buten
Cu dng km bn
------------------------------------------------------------------------------------------------------CH3
2.
CH 3 CH CH
CH 3
CH3
CH
1
2
3
4
OH
Sn phm Hopman(chnh)
CH 3 CH CH CH2 CH 3
CH3
- N(CH3)3, HOH
H 3C N CH 3
CH 3 C
CH 2 CH 3
CH
Sn phm Zaixep(ph)
CH 3
Qui tc Zaixep khng p dng c vi X c th tch ln, ht electron.
Gii thch.
- Mun xt s to thnh sn phm Zaixep ta nhn dc theo trc C2 - C3:
C2
C3
OH
H
H
H 3C
H 3C
CH 2CH 3
CH 3
CH3
C
CH2CH3
CH3
Sn phm Zaixep(ph)
CH3
Cu trc ny rt khng bn.
C3
OH
H
H
CH 3
CH
CH 3
H 3C
H 3C
H
CH 3
CH3
C
CH(CH3)2
H
Sn phm Hopman(chnh)
CH 3
Cu trc ny bn hn.
Bi s 5.
t chy hon ton mt hirocacbon A ri hp th ht sn phm chy vo mt bnh
ng dung dch Ca(OH)2. Sau th nghim thy khi lng bnh tng 26,24 gam. Lc thu c
20 gam kt ta. un si nc lc mt thi gian lu li thu c 10 gam kt ta na.
Khi cho mt lng A bng ng lng t chy trn vi clo 3000C thu c
hn hp C gm 4 sn phm dn xut cha clo ca A l ng phn ca nhau vi hiu sut
100%. Hn hp C c t khi hi so vi H2 nh hn 93.
Xc nh cng thc ca A v tnh thnh phn % theo khi lng mi cht trong hn
hp C.
Bi gii.
Ghi ch
Trong phn ng th halogen ca ankan, thc nghim cho thy, nu coi kh nng phn
ng ca CI - H l 1 th kh nng phn ng ca CII - H v CIII - H nh sau:
CI - H
CII - H
CIII - H
1
3,9
5,1
Clo ho 27 C
0
1
4,3
7,0
Clo ho 100 C
1
3,3
4,4
Clo ho 300 0C
0
1
82
1600
Brom ho 127 C
------------------------------------------------------------------------------------------------------0
t
A + O2
CO2 + H2O
Khi dn sn phm chy vo dung dch Ca(OH)2 th hi nc ngng t cn CO2 c
phn ng:
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
(1)
c th c:
2CO2 + Ca(OH)2 Ca(HCO3)2
(2)
0
mbnh tng =
mCO2 + m H 2 O
n H 2O =
26,24 0,4.44
= 0,48mol
18
(3)
20
10
+ 2x
= 0,4mol
100
100
3n + 1
t0
O2
nCO2 + (n + 1)H2O
2
n
0, 4
=
n = 5. A : C5H12.
n + 1 0,48
Ta c:
C5H12
nHCl
M C 72 + 34,5n
=
< 9,3 n = 1, 2, 3.
2
2
dC / H2 =
C5H12
CH3
CH2
CH
CH3
CH3
> 11
> 10
>6
>6
S dn xut clo
CH3
CH3
CH3
CH3
A l:
CH3
CH
CH2
CH3 (n = 1)
CH3
CH3
CH
CH2
CH3
CH2
CH
Cl
CH3
CH3
CCl
Cl2, 3000C
CH2
CH3
CH2
CH3
CH3
1:1
CH3
CH3
CH3
CH
CH
CH3
Cl
CH
CH2
CH3
CH2Cl
CH3
I
% CH2
CH
Cl
CH3
Tng t:
%CH3
CCl
6.1
CH2
CH3 =
CH2
CH3 = 22%
II
. 100% = 30%
CH3
Copyright Tp ch dy v hc Ha hc, http://ngocbinh.dayhoahoc.com
CH
% CH3
CH
%CH3
CH3 Cl
CH CH2
CH3 = 33%
CH2Cl = 15%
CH3
l % mi cht v s mol cng l % v khi lng ca mi cht do chng c khi
lng phn t bng nhau.
Bi s 6.
Khi cho isobutilen vo dung dch H2SO4 60%, un nng ti 800C thu c hn hp
gi tt l i - isobutilen gm hai cht ng phn ca nhau A v B. Hiro ho hn hp ny
c hp cht C quen gi l isooctan. C l cht c dng nh gi nhin liu lng.
C cng c th c iu ch bng phn ng trc tip ca isobutilen vi isobutan khi
c mt axit v c lm xc tc.
Hy gi tn C theo IUPAC v vit cc phng trnh phn ng gii thch s to thnh
A, B, C.
Bi gii.
H2SO4 H+ +
HSO4-
+
C CH2 + H
CH3
CH3
CH3
CH3
CH3 + CH3
CH2
C
CH3
CH3
CH2
C
CH3
CH3
CH2
Zaixep
CH
CH3 (2)
CH3
CH3
CH3
CH3
CH3
CH3
(1)
CH3
CH3
CH3
CH3
CH3
CH3
CH3
CH3
CH3 (A) (> 80%)
-H
CH3
C
CH3
CH2
CH2
CH3
(B) (< 20%)
CH3
CH3
CH3
CH
CH3
H2/Ni
CH3
CH3
CH CH3
CH3
CH3
CH3
(A)
CH2
Isooctan(C)
2,2,4 - trimetylpentan
(Qui c c ch s octan l 100)
CH3
CH2
CH3 + CH3
CH3
CH3
CH
CH3
C
CH3
CH3
CH3
H3C
CH3
CH2
CH CH3
CH3
(C)
+ CH3
CH3 sinh ra li lp li (2). C nh vy.
CH3
C
CH3
Bi s 7.
Hon thnh phn ng theo dy bin ho sau:
dd Na2CO3
A'
A
Cl2 B
CCl4
Propilen
Cl2
CCl4
Zn, t0
B'
AgNO3/NH3
B'
Bi gii.
500 C
400
CH2 = CH - CH3
+ Cl2
CH2
CH
CH2 + Cl2
CCl4
Cl
CH2
CH
CH2
Cl
Cl
Cl (B)
CH2
CH2 CH
CH2 + NaOHc
Cl
Cl
Cl
CH2
Cl
Cl
Cl
CH2
CH
Cl
CH3
CH3
CH2
CH3
CH2
CH + Zn
Cl
CH
CH2 + Cl2
CH
CH2
Cl
Cl
C
C
Cl
CH2 + NaCl + H2O
(CH3)3COK
- (CH3)3COH
- KCl
CH2
CH
CH3
CH
CH3
CH3
ZnCl2
C CH2 +
(B')
CH3
CH + NaCl + H2O
Cl
Cl
C CH2 +
(B')
CH2
CH2 + Zn
CH2 C
CH
CH
CH2
Cl
Cl
ZnCl2
CH2
Cl (CH3)3COK CH2
CH
- (CH3)3COH
CH3
Cl - KCl
CH2
Cl
C CAg + CH2
CH2
CH
CH2
Bi s 8.
Su hirocacbon A, B, C, D, E, F u c cng thc phn t C4H8. Cho tng cht vo
brom trong CCl4 khi khng chiu sng th thy A, B, C, D tc dng rt nhanh., E tc dng
chm hn, cn F th hu nh khng phn ng. Cc sn phm thu c t B v C l nhng
ng phn quang hc khng i quang(ng phn lp th i - a) ca nhau. Khi cho tc dng
vi H2(Pd, t0) th A, B, C u cho cng mt sn phm G. B c nhit si cao hn C.
1. Xc nh cng thc ca 6 hirocacbon trn. Gii thch?
2. So snh nhit si ca E v F.
3. Nu c C, D, E, F. Hy nu phng php ho hc nhh bit chng.
Bi gii.
1. Cc ng phn c th c ca C4H8:
CH3
CH2
CH2
CH
CH3
CH3
CH
CH3
CH3
CH3
CH
H2C
CH2
H2C
CH2
CH2
CH
CH
CH3
CH2
H2C
CH
CH3
H2C
CH2
H2C
CH2
CH2
H2C
CH
CH3
CH3
CH2
C
CH3
B: CH3
CH3
C
C:
CH3
C
C
H
C
CH3
H
C
Br2
CH 3
H3 C
H3C
Br
(1) H
H3C
Br
CH 3
H3C Br
Br
Br
Br
H
(2)
CH 3
Br
CH 3
CH 3
Br
CH 3
CH 3
CH 3
CH 3
H
Br
Br
Br
C
(C)
C
CH3
CH 3
II
(Threo)
I
H
CH 3
Br
CH 3
(1)
(2)
Br
H3C
H
C
H
CH 3
Br
CH 3
CH 3
Br
CH 3
Br
Br
Br
CH3
Br2
Br
Br
CH3
III
Erythro(meso)
3. Nhn bit C, D, E, F.
- Dng dung dch Br2 nhn ra F v khng phn ng.
- Cn li D, E, F cho tc dng vi dung dch KMnO4 long, ngui. E khng phn ng nn
nhn ra.
- C, D em hp nc(H+) ri cho hai ru tng ng tc dng vi (HClc + ZnCl2).
Cht no vn c ngay l ru bc 3 sn phm ca D.
Cht no vn c kh chm l sn phm ca C(ru bc 2).
Cc phng trnh phn ng:
CH3
CH
CH2
CH3
CH
(C)
Br
Br2
CH3
CH
Br2
BrCH2
CH3
CH3
CH3
CH2
CH3 +
CH
Br2
CH2
CH2
Br
3CH3
CH3
Br Br
CH3
H2C
CH
CH
CH
CH
CH3
Br
3CH3
CH
CH
OH
OH
CH3
+ 2 MnO2 + 2KOH
CH3
3CH2
3CH2
OH
CH3
CH2
H2C
CH3
CH3
CH
CH
C
CH3
CH
CH2
+ HOH
H+
OH
khng phn ng
CH3 + KMnO4
CH3 + HOH
H+
CH3
CH2
CH3
CH3
CH
CH3
OH
OH
CH3
CH3
CH3
CH3
OH + HCl
ZnCl2
CH3
CH3
CH2 CH
CH3 + HCl
CH3
ZnCl2
Cl
+ H2O(nhanh)
CH3
CH3
CH2 CH
Cl
OH
CH3
CH
CH2
OH
OH
CH3 + H2O(chm)
H+
CH3
CH
CH2
OH2 OH
- H 2O
CH3
CH
CH2
OH