BOSANICA

U 10. st. u Dubrovniku, srednjoj Dalmaciji i u Bosni je formirana bosanska

irlilica ili bosanica;
Bosanska irilica je pod utjecajem i sa primjesama glagoljice, izvorno istog
narodnog govora;
Odlikuju je stsl. slova sa uvedenim novim znakovima;
Postojala su dva oblika bosanice kroz njen vievjekovni razvoj:
1. USTAVNO PISMO koje se odlikuje otrinom oblika, skladnim
tamparskim izgledom;
Njime su pisane povelje, pisma bosanskih vladara i visokoga plemstva;
Ovakva bosanica je bila u upotrebi od 10 15. st.;
2. Od 13. st. se uobliava KURZIVNA, rukopisna bosanica;
Slobodnija forma slova nastala pod utjecajem latinine kurzive, a tokom
17. i 18. st. je dobila formu bosanskog brzopisa;
To je rukopisna bosanica, koja se upotrebljavala kroz itav turski period
sve do poetka 20. st.;
Nagnuta je na desnu stranu, crte slova su produene prema gore i prema
dolje;

 Razlikuje se nekoliko tipova bosanice:

1. bosanica na kamenim spomenicima;
2. manastirska bosanica;
3. begovo pismo, begovica u Krajini i u Hercegovini;
njeguje se na dvorovima sandaklija;
ima znaajnu ulogu u diplomatskim kontaktima sa evropskim
zemljama i Dubrovakom republikom;
njome su pisale i ene Bonjakinje, te se takva forma naziva i ensko
pismo;
neki tekstovi na turskom jeziku su se pisali bosanicom;

OSOBINE BOSANICE
1. dosljedno sproveden fonetski nain pisanja;
2. morfoloki pie se onako kako se govori;
3. bosanica je imala znak _____ ( erv ), koji je oznaavao lj i nj, kao i
glasove , , j;
4. originalna slova bosanice: __________________________________________________

Bosanski franjevci su se sluili rukopisnom bosanicom, koja se nazivala

MANASTIRSKO PISMO, a kurzivna bosanica se upotrebljavala u
Dubrovniku i Splitskim Poljicama;
To svjedoi o snanom utjecaju toga bonjakog pisma na susjedne oblasti,
pogotovo na one sa kojima su bili u kontaktu od srednjeg vijeka;

 Naroito se tu istie Dubrovnik to potvruju i grafijska svojstva

dubrovake irilice, tj. brzopisne bosanice koja je po formi slova blia
bosanskoj brzopisnoj bosanici, nego onoj u susjednom dalmatinskom
priobalnom pojasu;

GLAGOLJICA
863. g. irilo je sastavio slavensko pismo po imenu glagoljica, stara
slavenska rije glagoljati = govoriti, pisati;
Nemalo nakon toga je nastala irilica, koja se tako zove po irilu;
I jedno i drugo pismo je nastalo po ugledu na grko pismo;
Postojala su tri tipa glagoljice:
1. stari tipo glagoljice, OBLA, po oblom obliku slova, koji je nastao i
upotrebljavao se tamo gdje je i pradomovina stsl. jeziku u grko
bizantijskom krugu;
2. na zapadu, rimokatoloki krug, kod Junih Slavena se razvija novi tip
glagoljice, tzv. UGLATA glagoljica, naziva se i hrvatska glagoljica;
3. u Bosni se u srednjem vijeku upotrebljavala prijelazna forma izmeu ble
i uglate glagoljice, koja se naziva POLUOBLA, tj. bosanska glagoljica;

STAROSLAVENSKI JEZIK
Je knjievni jezik, kojem je govorna osnovica junoslavenska;
to je prvi slavenski knjievni jezik i u najranijim spomenicima leksik mu je
bogat, sintaksa razvedena, stilistika iznijansirana;
Nastao je kao rezultat prevoenja grkih liturgijskih, a onda i drugih
tekstova;
Imao je 13 samoglasnika : a, e, i, o, u, ____ (jer), ____ (jor), ____ (jat), ____, Q,
y (jeri), r, f;
Imao je svoja dva pisma: stariju glagoljicu i neto mlau irilicu;
Sastojao se od veeg broja samoglasnika, a imao je i sloeniji padeni i
glagoljski sistem;