Predavanje 04 PDF

4
Tema 4.
TRANSPORTNI SISTEMI I UPRAVLJANJE
TRANSPORTOM
Logistika (kolska 2010/2011.godina)
Duan B. Regodi
Cilj izuavanja teme

q
q
q
q
q
q
q
q
q
q
q
Objasnite znaaj transporta za neko preduzee.

Razumete osnovne transporta.
Shvatite istorijski razvoj pojedinih oblika transport.
Objasnite vrste i identifikovanje potreba za klasinim
transportom.
Poznajete procedure izbora transporta.
Shvatite osnovne karakteristike tehnologija transportnog
procesa.
Objasnite procedure u integralnom transportu.
Razumete efekte integralnog transporta.
Objasnite unutranji transport.
Razumete transportna sredstva za unutranji transport.
Shvatite procedure menadmenta transportom.
Duan B. Regodi
Nastavna pitanja:
1.
2.
3
4.
5.
6.
7.
8.
Osnovni pojmovi
Vrste klasinog transporta
Integralni transport
Efekti integralnog transporta
Unutranji transport
Transportna sredstva za unutranji transport
Fleksibilni transporteri
Menadment transportom
Duan B. Regodi
Latinski transportus - prenoenje ili prevoenje putnika ili robe.

Gde: izmeu stanica, aerodroma, luka, skladita, kompanija.
Transport materijala i roba slui za:
savladavanje prostornih distanci izmeu dobavljaa, proizvoaa i
potroaa.
Saobraajni putevi su putevi specijalne namene za odgovarajua vozila
(putevi, pruge, reke...).
Prateu saobraajnu infrastrukturu ine teretne i putnike stanice,
terminali, utovarno-istovarne stanice, servisna i remontna mesta, sredstva
veza i signalizacije itd.
Duan B. Regodi
EFEKTIVNOST LOGISTIKE:
Dodata vrednost za
akcionare
Duan B. Regodi
Transport je od posebnog znaaja za privredu:

qvie od 30 % zaposlenih u zemlji
qtroi 60% naftnih derivata,
q20% elika, 80% olova, 70% plastike, 40% liva od lakih metala itd.
Transport predsavlja skup saobraajnih sredstava:
qDrumski saobraaj: automobili, prikolice, poluprikolice,
qelezniki saobraaj: lokomotive i vagoni ,
qVodeni saobraaj: brodovi, bare,
qVazduni saobraaj: avioni
qSabraajnih putevi: putevi, pruge, mora, reke
qPratee saobraajne infrastrukture: terminali,
utovarno-istovarne stanice, servisna i remontana mesta,
signalizacija i sredstva veze.
Duan B. Regodi
Kao to se vidi, transport je strateki vaan kompleks,

koji u znaajnoj meri, po razliitim kriterijumima,
odslikava snagu jedne drave:
qEkonomski znaaj transporta
qSocioloki znaaj transporta
qKulturoloki znaaj transporta
qPolitiki znaaj transporta
qNauni znaaj transporta
qOdbrambeni znaaj transporta
Duan B. Regodi
Tri osnovne funkcije transporta su:

qUtovar
qPrevoz
qIstovar
Veze transporta i skladitenja su direktne.
Skladitenje je efikasnije ukoliko se:
qobjedine isporuke,
qadekvatno koristi prostor u prevoznom sredstvu,
qodaberu adekvatne rute.
Duan B. Regodi
Nastavna pitanja:
1.
2.
3
4.
5.
6.
7.
8.
Osnovni pojmovi
Unutranji transport
Duan B. Regodi
Istorijski razvoj pojedinih oblika transporta:

toak, vua, parna maina, trgovina-kultura, kompas,
elektrovua, reaktivni pogon, kosmika dostignua.
Pojam transportnog sredstva:
tehniki ureaj kojim roba, neposredno ili posredno (uz
korienje nekog pomonog transportnog sredstva), moe da
se prenosi.
Transportni sistem jedne zemlje:
obuhvata sve oblike transporta povezanih ekonomskim, tehnolokim,
tehnikim i normativnim vezama.
Bitno za sistem:
qefektivno iskorienje
qtrini zahtevi osnov za planiranje transportnih sistema
qpomona transportna sredstva.
Duan B. Regodi
Transport se moe posmatrati kao:

qspoljni transport (ulazni i izlazni) koji se obavlja od dobavljaa
do naruioca i od proizvoaa do njegovih kupaca,
qunutranji transport, koji slui za prevoz materijala i/ili
(polu)proizvoda unutar preduzea.
Duan B. Regodi
Uticaji i kriterijumi za
izbor transporta
Trokovi:
qtrokovi prevoza,
qsporedni transportni trokovi,
qtrokovi rukovanja,
qostali logistiki trokovi i
qdelovanje trokova izvan logistike.
Kriterijumi uinka:
qvreme transporta,
qfrekvencija transporta,
qtehnika povoljnost vrste transporta (pristupa mestu prijema)
qmogunost umreavanja,
qfleksibilnost (prilagodljivost transportnog sredstva teretu),
qpolazne i krajnje take (ciljevi) vrste transporta,
qsigurnost i tanost,
qsporedni efekti.
Duan B. Regodi
Modeli transporta:
Nosioci transporta:
qdrumski transport,
qelezniki transport,
qvodni transport,
qvazduni transport,
qcevni transport,
qkombinovani transport.
Posebne podela:
1.Tehnoloki aspekt: linijski, i slobodan (bez utvrenog reda)
2. Prostorno stanovite: unutranji (domai) i meunarodni.
3. Prostorna razdaljina: lokalni i udaljeni.
4. Nosioc aktivnosti transporta: javni i sopstveni.
5. Transport moe biti u organizaciji: kompanije, organizaciji
kompanije a realizaciji posrednika, organizaciji i realizaciji
posrednika.
Posrednici su obino pediterske kompanije, ije su aktivnosti transport,
osiguranje, carinjenje, kontrola i druge aktivnosti.
Duan B. Regodi
Pokazatelji za izvrene transportne usluge su:

koliinski:
tonski kilometri ili milje prevezene robe, ali i posebno tone i
kilometri, tone ukrcane ili iskrcane robe (izraene u
tonama, hektolitrima, kubnim ili kvadratnim metrima...).
vrednosni.
Duan B. Regodi
Drumski teretni
transport
Dele se na:
radna vozila (bageri, rovokopai, pokretne dizalice, itd.).
teretna vozila (s poluprikolicama, prikolicama i drugim prikljunim vozilima)
Prikolica kipa
Prikolica sanduk
Plato prikolica
Prikolica cisterna
Duan B. Regodi
OSNOVNE PREDNOSTI
Oblik
transporta
OSNOVNE PREDNOSTI
DRUMSKI
Velika gustina saobraajne mree

Prevoz od vrata do vrata
Male, elastine transportne jedinice
Niski terminalni trokovi
Visoka ukupna elastinost
Konkurentni ukupni trokovi kod prevoza na kratkim i
srednjim udaljenostima
Dobra pouzdanost i urednost
Komercijalna brzina prevoza
Fleksibilnost i frekventnost
Ekonominost, pouzdanost
Male tete, brzina
Bolje obezbedjenje robe pri prevozu
Rad tokom cele godine (male koliine robe)
Duan B. Regodi
Nedostaci drumskog saobraaja:
q velika potronja goriva,

q vee cene na veim udaljenostima od vodenog i
eleznikog,
q niska produktivnost rada,
q niska efikasnost iskorienja pogonske snage,
q osetljivost na vremenske neprilike,
q vea zagaenja okoline.
Duan B. Regodi
Gustina putne mree predstavlja odnos duine puta kroz povrinu

drave:
Gustina putne mree =
Kilometar puta
2
m dravne teritorije
Optereenost puta predstavlja odnos ostvarenog transporta (t/km) i

duine puta (km):
t
Ostvareni
km
Opterecenost puta =
km puta
Duan B. Regodi
Tendencije razvoja automobilskog

transporta
Duan B. Regodi
Automobilski transport
Osnovne karakteristike ovog transporta su:

Pozitivne
qvelika manevarska sposobnost
qizraena mobilnost
qautonomnost transportnih sredstava
qvisoka brzina dostave
qdostava od vrata do vrata
qiroki spektar primene
Negativne
qvelika ulaganja
qznaajna energetska potronja
qniska produktivnost
qzagaenje ivotne okoline
Duan B. Regodi
elezniki teretni
transport
elezniki teretni transport je nosilac kontinentalnog prevoza i

primarno se realizuje od strane dravnih eleznica.
Oblik
transporta
OSNOVNE PREDNOSTI
Velika transportna sposobnost
Nezavisan je od klimatskih prilika
Niski trokovi i na prevoznom putu
ELEZNIKI Niski ukupni trokovi za prevoze na srednju i velika odstojanja

Visok stepen bezbednosti
Pouzdan, uredjen, taan i masovan prevoz
Energetsak tedljivost, ekoloka tolerantnost
Mogunost primene automatizacije
Duan B. Regodi
Adekvatnom prevozu eleznicom doprinose:

1. pruge u dobrom stanju-signalzirane, povezane,
odravane, obezbeene,
2. vagoni, lokomotive i druga osnovna sredstva,
3. adekvatan vozni red.
Nedostaci za elezniki saobraaj:
neelastinost (ei pretovar, gubici vremena),
sporiji od drumskog i avio transporta,
visoka cena (trokovi pakovanja zbog zatite robe),
vea potronja goriva po jedinici prevoza u odnosu na
vodeni saobraaj,
q manja efikasnost kapaciteta u odnosu na vodeni saobraaj a
znatno vea u odnosu na drumski.
q
q
q
q
Duan B. Regodi
eleznika vozila se dele na:

qvuna vozila,
qvuena vozila,
qvozila za vlastite potrebe eleznice.
Prema vrsti pogona postoje sledee vrste vunih
vozila:
qparna,
qdizelska,
qelektrina,
qturbinska.
Prema vrsti konstrukcije vuna vozila mogu biti:
qlokomotive
qmotorni vagoni
qmotorni vozovi.
Duan B. Regodi
Vuna vozila se dele:

1. prema irini koloseka na vuna vozila za:
qiroki kolosek, npr. 1668 mm - Portugalija, panija, ili
1524 mm -Rusija, Ukrajina,
qnormalan kolosek, 1435 mm,
quski kolosek, npr. 1000 mm, 760 mm i 600 mm.
2. prema vrsti pruga vuna vozila mogu biti za:
qglavne i pomone magistralne pruge,
qpruge prvog i drugog reda.
Duan B. Regodi
Postoje sledee osnovne vrste vuenih vozila:

qputniki vagoni,
qteretni vagoni ,
qvagoni specijalne namene.
Zatvoreni vagoni
etvoroosovinski
plato-vagoni
Otvoreni vagoni
Vagon za prakaste
materijale
Vagoni sa pokretnim
krovom
Vagoni cisterne
Duan B. Regodi
Podela eleznikih vozila
Duan B. Regodi
Teretna kola na eleznici se dele i na sledei nain:

qzatvorena (G),
qotvorena (E),
qhladnjae (I),
qkola platforme (K),
qcisterne (U),
qkola bez konica, kola s konicama,
qdvoosovinska, etvoroosovinska, vieosovinska.
Duan B. Regodi
etvoroosovinski otvoreni vagon
prevoz rasutih tereta kao npr. ljunka, lomljenog kamena i slinih tereta koje
nije potrebno zatititi od atmosferskih uticaja, a ija specifina masa nije
vea od 1,7 t/m3.
Duina preko odbojnika
Lpo
Ukupna visina
Razmak izmeu sredinjih osovina
14040 mm
Hmax
3388 mm
9000 mm
Broj osovina
Prosena vlastita masa
22 t
Utovarni prostor
duina
12710 mm
irina
2760 mm
visina stranica
2000 mm
povrina
35,3 m2
obim
72 m3
Duan B. Regodi
Vodeni teretni transport
qunutranju plovidba
qpomorske plovidbe.
q Unutranja plovidba se prvenstveno primenjuje kod

dopreme velikih koliina roba koje su osetljive na
transportne trokove a po pravilu nije u pitanju brzovozna
roba.
q Prednosti visoke sposobnosti za masovni prevoz i povoljni
transportni trokovi nalaze se naspram nepovoljnosti zbog
ograniene mree puteva i nepostojanja pristanita na
odreditu, to poveava trokove rukovanja i pretovara.
q Pomorski transport ima veliki znaaj u uvozu i izvozu roba
koji obavljaju industrijska i trgovinska preduzea.
Duan B. Regodi
Oblik
transporta
VODENI
Osnovne prednosti
Najnii trokovi
Uteda energije
Najvea transportna sposobnost
Velika (neograniena) propusna mo plovnih
puteva
Masovan prevoz, jeftinih roba na velike
udaljenosti
Mala brzina, veliki teret
Dominira u internacionalnom prevozu
Mali koeficijent odnosa vlastite teine i nosivosti
Duan B. Regodi
Vodeni saobraaj se koristi za prevoz robe velikih

specificnih teina za koje nije bitan rok isporuke.
Nedostaci vodenog saobraaja:
1. Ogranienost rasporedom rene mree (ureenje plovnih
puteva),
2. Mala brzina,
3. Podlonost klimatskim uslovima.
Radni proces vodenog transporta obuhvata:
qpripremu utovara, odnosno pripremu broda,
qukrcavanje i iskrcavanje robe
qtransport,
qpratei poslovi tokom transporta (carinjenje,
snabdevanje broda ivotnim namirnicama, poslovi
policijskih formalnosti i sl.),
qzavrni poslovi pri iskrcavanju robe.
Duan B. Regodi
Vrste plovila
Sva prevozna sredstva vodnog prevoza se nazivaju plovila (vozila)
Za potrebe vodnog prevoza koriste se razliite vrste brodova:

qKontejnerski brodovi,
qRemorkeri (pokretanje brodova u lokalnom saobraaju),
qBrodovi za prevoz komadnih proizvoda (motorni brodovi koji saobraaju na
otvorenom moru, du obale i po lokalnim vodama),
qBrodovi za prevoz rasutih proizvoda,

qTankeri,
qFideri (prevoz kontejnera na malim razdaljinama),
qUpliv-ispliv brodovi (prevoz manjih brodova iz kanalnog podruja ka moru (od lokalne
do morske plovidbe),
q,, Roll-on/roll-off brodovi (prevoz drumskih i eleznikih prevoznih sredstava, za

potrebe unutar morske plovidbe ili uz priobalna podruja velikih mora),
qBare (nosai koji se koriste za povezivanje lokalnog vodnog podruja sa otvorenim morem),
qPutniko-teretni brodovi,
qPutniki brodovi.
Duan B. Regodi
Duan B. Regodi
Kontejnerski brod
Vrsta teretnog broda koji sav svoj teret prevozi u kontejnerima, uobiajenim
sredstvima intermodalnog prevoza tereta.
Box boats (brodovi za kutije) prevoze:

veinu svetskog suhog tereta,
fabrikih proizvoda,
Brodovi za rasuti teret:
gvozdena ruda,
ugalj ili penica, prevoze, a
Prema nameni:
velike okeanske,
manje feedere koji
opsluuju vee brodove u
sredinjim kontejnerskim
lukama.
Tankeri:
nafta i hemikalije.
Po vrsti ukrcanja dele se na:
sa vertikalnim vodilicama,
za horizontalno ukrcavanje.
Duan B. Regodi
Fider Groningen
Luke
imaju veoma veliki znaaj u integrisanoj logistici kompanija
koje globalno posluju: utovar, istovar, pretovar, uskladitenje,
priprema proizvoda za transport i kontejnerizaciju.
Luke se mogu podeliti prema:
osnovnoj delatnosti na:
luke za javni prevoz domai i
meunarodni,
posebne luke, kao to su vojne,
industrijske i ostale luke,
prema mikrolokaciji na:

primorske,
unutranje (rene, kanalske);
ostrvske.
prema pravnom osnovu na:
luke za istovar, utovar,
luke za isporuku,
tranzitne luke i sl.
Duan B. Regodi
Duan B. Regodi
Vazduni teretni transport
Vazduni transport je najefikasniji za prevoz putnika i tereta na

udaljenosti veoj od 600 km. U razvijenim zemljama vazduni prevoz je
specijalizovan za:
meukontinentalni i kontinentalni prevoz i
unutranji i meunarodni prevoz na kraim linijama.
Zbog velikih investicija u avione, vazduni transport iskljuuje dileme
kompanja da li da koristi javni transport ili da ga obavi samostalno.
Oblik
Transporta
VAZDUNI
Osnovne prednosti
Najvea brzina prevoza

Fleksibilnost (prevoz u nedostupne reone)
Visoka bezbednost
Smanjivanje drugih trokova logistike (pakovanja,
zaliha i skladistenja)
Dobra frekventnost, manevar i operativnost
Sigurnosna roba (manje otuenja i manipulativnih
gubitaka)
Jednostavnost
Terminal-terminal (pretovar)
Duan B. Regodi
Avio transport:
Do 500 putnika
Do 10t a vojni i od 100 do 200t.
Nedostaci vazdunog saobraaja:
visoka cena,
nizak koeficijent iskorienja teine (manje koliine
robe),
veliki gubitak energije,
velika potronja goriva po jedinici prevezene
usluge,
zavisnost od klimatskih uslova,
zagaenje okoline i buka.
Duan B. Regodi
Osnovne delatnosti unutar vazdunog transporta su:

prevoz putnika i tereta,
prihvat i otprema putnika i tereta,
kontrola letenja i voenja aviona.
Prema nameni vazduni transport se deli na:
linijski prema utvrenom voznom redu, tarifama i sl,
arter uslove prevoza ugovara transporter i korisnik transportne usluge.
Danas se sve vie razvija robni vazduni transport cargo.
Poiljke mogu biti obine, potanske i posebne.
Posebne mogu biti:
vrednosna roba ,
ive ivotinje ,
lako kvarljiva roba ,
posmrtni ostaci ,
novine, filmovi i sl.
Duan B. Regodi
Klasifikacija aparata/vozila vazdunog transporta
Duan B. Regodi
Aerodromi
planiraju, pripreme i realizuju avio-ture.
Pomone aktivnosti aerodroma znaajne za kompaniju sa
stanovita logistike su:
smetaj proizvoda u avion i uvanje tokom leta,
aktivnosti uskladitenja i uvanja proizvoda na konsignacijskim
skladitima (luksuzni proizvodi na duty free-ju),
izdavanje prostorija u zakup agencijama, pediterskim kompanijama i sl.,
ubrzavanje procesa isporuke.
Aerodromi omoguuju
obavljanje efikasne kontrole proizvoda, carinskih formalnosti i drugih radnji koje
su neophodne, ali koje mogu produiti vreme isporuke.
Duan B. Regodi
Razvojni ciljevi vazdunog transporta
Duan B. Regodi
Kombinovani transport
Viestruko se kombinuje primena sredstava drumskog,

eleznikog, vazdunog i vodnog transporta, da bi se iskoristila
prednost razliitih nosilaca transporta u transportnom lancu.
Kao vrste kombinovanog transporta razlikujemo:

kombinovani kontejnerski transport,
Hucke-pack transport:
pokretna autostrada,
transport sedlastim prikolicama,
transport izmenljivim transportnim sudovima,
Ro/Ro (Roll-on / Roll-off) transport,
LASH transport.
Duan B. Regodi
Kombinovi kontejnerski transport

Roba u kontejnerima otprema se sa vie transportnih sredstava.
kombinacije izmeu eleznike, drumske, brodske i vazdune vonje.
Duan B. Regodi
Hucke-pack transport
meusobno se povezuje drumski i elezniki transport.
Pokretna auto-strada ili auto vozovi.
Tehnologije transporta vozilo - vozilo
Bimodalni transport
Duan B. Regodi
HUCKE-PACK
Definicija:
Kombinovani drumsko-elezniki prevoz, gde se drumska vozila
(kamioni, auto vozovi, sedlasti autovozovi) ili delovi vozila
(prikolice, sedlaste prikolice, izmenljivi transportni sudovi) na
jednom delu puta prevoze transportnim sredstvima eleznikog
saobraaja.
Prednosti prevoz hucke-pack:

masovan prevoz robe,
snienje tokova transporta i time snienje cene transporta,
rastereenje glavnih putnih saobraajnica od tekih vozila
drumskog teretnog saobraaja,
poveanje stepena bezbednosti u drumskom saobraaju,
snienje trokova za izgradnju i odravanje puteva,
poboljanje uslova zatite ivotne sredine.
Duan B. Regodi
Na intenzivan razvoj hucke-pack sistema

transporta uticali su sledei faktori:
qzakrenost drumskih saobraajnica,
qstalan porast trokova pri transportu robe drumskim vozilima,
qelja za privlaenjem prevoza eleznicom
qduga vremena zadravanja drumskih transportnih sredstava i
eleznikih teretnih kola u pretovarnim i distributivnim centrima,
qslabo korienje marutnih eleznikih prevoza,
Duan B. Regodi
Ro-Ro transport
Ro-Ro je skraenica od engleskog termina (Roll-on/Roll-off).

Pored ovog engleskog naziva, na pojedinim jezikim podrujima upotrebljavaju
se i drugi termini kao:
ferry boat, ferry bridge, vehicle carrier, nave tragetto, rolker itd.
Ro-Ro brodovi su dizajnirani za prevoz kotrljajueg tereta kao to su
automobili, prikolice, i sl.
Ro-Ro brodovi imaju ugraene unutranje rampe koje doputaju teretu da

se kotrlja van iz broda kad je u luci. Ro-Ro slui za plovidbu velikih
prekookeanskih brodova.
Duan B. Regodi
Osnovne karakteristike tehnologije Ro-Ro sistema:

omoguuje potpunu integraciju drumskog i pomorskog, odnosno
eleznikog i pomorskog prevoza,
omoguuje realizaciju transportnog lanca od vrata do vrata,
omoguuje transport tereta u svakom obliku i veliini, kontejnera, paleta,
kamiona, poluprikolica, vagona i sl,
omoguuje veliku produktivnost i brzinu utovarno-istovarnih operacija
kod horizontalnog naina pretovara,
bri utovar-istovar brodova u lukama,
investicije u Ro-Ro brodove su za oko 22% vee od investicija u
klasine linijske brodove,
krae zadravanje u luci omoguava bri obrt tako da Ro-Ro zamenjuje
2-3- potencijalna linijska broda,
Duan B. Regodi
Osnovni nedostatak Ro-Ro brodova je:

gubitka prostora i rastavljanja izmeu prikolica,
neiskorienosti prostora ispod prikolica sa viim tokovima,
neiskorienosti prostora iznad prikolica i gornje palube
zauzetosti prostora rampama za pristup vozila na palube.
Ovaj nedostatak kompenzuje se brojem obrta do 1.500 Nm.
Duan B. Regodi
Ro-Ro transport sa specijalnim platformama
Ro-Ro brod, utovar i istovar
Duan B. Regodi
LASH transport
Lighter abroad ship (LASH) transport

kombinacija izmeu unutranje i pomorske plovidbe.
Ovde pomorski brodovi, uz pomo dizalice ili po principu uplovi-u/isploviiz, preuzimaju tovar sa brodova unutranje plovidbe.
Duan B. Regodi
Cevni transport
Definicija:
specifina vrsta transporta vode, nafte, naftni derivati, gasovi i vrsti
materijali koji se meaju s vodom (drvena graa, ugalj, penica, eerna
trska, voe).
Transportno sredstvo za transport tenosti-nafte se naziva
naftovod, a gasova-gasovod.
Tenosti i gasovi koji ,,putuju" kroz cevovod ostaju netaknute od spoljnih
uticaja, iste i ouvane, pa ne ugroavaju prirodnu okolinu.
Kod cevnog transporta transportni put, transportni sud i
transportno sredstvo ine jednu jedinicu.
Duan B. Regodi
Oblik
transporta
CEVNI
Osnovne prednosti
Visoka pouzdanost
Veliki kapacitet prevoza
Visoka produktivnost
Visoki stepen mehanizacije radova
Visok stepen hermetinosti
Neprekidnost toka
Niski operativni trokovi
Masovan transport tenih i gasovitih energetskih sirovina
Brzina i sigurnost
Mala potronja goriva
Visok stepen zatite robe
Nedostaci:
izgradnja i odravanje infrastrukture, mree cevovoda i prateih instalacija, uz
izuzetno velike investicije.
zahteva kontinualnu kontrolu protoka tenosti ili gasova iz sigurnosnih razloge.
Poseduje malu brzinu protoka do 8 km/h.
Duan B. Regodi
Nastavna pitanja:
1.
2.
3
4.
5.
6.
7.
8.
Osnovni pojmovi
Unutranji transport
Duan B. Regodi
1.Pojam
2. Integralni transportni sistemi, sa stanovita
jedinstvene celine, dele se na tri osnovna sistema i to:
qintegralni transport je nain transportne manipulacije
qmultimodalni transport je tehnologija
qkombinovani transport
Duan B. Regodi
Tovarne jedinice integralnog transporta su:
palete,
mali kontejneri,
srednji kontejneri,
veliki kontejneri (transkontejneri),
kompletna vozila drumska i eleznika vozila ili bare
renog teretnog saobraaja ili samo pojedini delovi
vozila (sedlaste prikolice) i izmenjivi transportni
sudovi.
Duan B. Regodi
Osnovni cilj integralnog transporta je:

quteda u vremenu i trokovima prevoza,
qracionalizacija celokupnog sistema distribucije robe.
Poseban cilj integralnog transporta jeste:
realizacija transportnog lanca od proizvoaa do
potroaa.
Transportni lanac podrazumeva se niz uzastopnih
tehnikih, tehnolokih, organizacionih i drugih
meusobno povezanih i sinhronizovanih postupaka, u
okviru kojih se vri premetanje materijalnih dobara od
izvora do cilja (ponora), primenom odgovarajuih
tovarnih jedinica.
Duan B. Regodi
Transportni lanac se ostvaruje na konkretnim

relacijama i za konkretnu robu:
qformiranjem (sastavljanjem) tovarnih jedinica,
qmehanizovanim pretovarom tovarnih jedinica
qintegrisanjem tovarnih jedinica spoljnjeg transporta u
protok materijala industrijskog transporta i skladitenja, i
obratno,
qprimenom organizacionih mera, kao i sistema
informisanja i upravljanja.
Duan B. Regodi
Tovarna jedinica podrazumeva:

objedinjavanje robe koja se prenosi pomou prenosnog, odnosno,
transportnog sredstva kod kojeg se od veeg broja manje komadne
robe, zajedno sa pomonim prenosnim, odnosno transportnim
sredstvom obrazuje jedinstvena tovarna jedinica.
Duan B. Regodi
Osnovna podela tehnologija integralnih sistema

transporta:
qkopnenih sistema,
qkopneno-pomorskih sistema,
qkopnenih mostova,
qkopneno-vazdunih sistema.
Duan B. Regodi
Najznaajnije kopnene tehnologije su:

q sistem transporta paleta,
q sistemi transporta kontejnera (svih vrsta),
q sistemi transporta prikolica ili poluprikolica drumskog
teretnog saobraaja na eleznikim teretnim kolimanosaima (tehnologija Hucke-pack saobraaja),
q sistem transporta eleznikih teretnih kola na
prikolicama drumskog teretnog saobraaja,
q sistem izmenljivih transportnih sudova.
Duan B. Regodi
Integralni transport realizuje sledee tehnoloke

funkcije:
qSakuplja robu i formira razliite tovarne
jedinice i obezbeuje mehanizovan, odnosno
automatizovan pretovar robe u skladitu, izmeu
skladita i transportnih sredstava, kao i izmeu
transportnih sredstava;
qRealizuje neprekidne transportne lance od
poiljaoca do primaoca;
qZa svaku deonicu prevoza obezbeuje
odgovarajua transportna sredstva.
Duan B. Regodi
Nastavna pitanja:
1.
2.
3
4.
5.
6.
7.
8.
Osnovni pojmovi
Unutranji transport
Duan B. Regodi
Efekti integralnog transporta:

qtransportni trokovi u transportnom lancu smanjuju se
40%,
qu drumskom transportu 35%,
qu eleznikom transportu 50%,
qu vazdunom transportu 20%,
qu poljoprivredi 40%,
qu graevinarstvu 80%.
Tehniko-tehnoloki i organizacijski uslovi neophodni za
integralni transport:
qsavremene infrastrukturne puteve,
qluke, eleznike i drumske terminale,
qakviziciju, organizaciju i usmeravanje robe.
Duan B. Regodi
Nastavna pitanja:
1.
2.
3
4.
5.
6.
7.
8.
Osnovni pojmovi
Unutranji transport
Duan B. Regodi
Svrha unutranjeg transporta je prevoz:
qunutar ulaznog skladita,

qod ulaznog skladita do pogona,
qunutar pogona,
qizmeu pogona,
qod pogona do unutranjeg skladita,
qunutar unutranjeg skladita,
qod unutranjeg skladita do pogona,
qod pogona do izlaznog skladita,
qunutar izlaznog skladita,
qod izlaznog skladita do prevoznika.
Duan B. Regodi
Na oblikovanje transportnog sistema unutar

fabrike utiu etiri faktora:
qtransportovani teret,
qintenzitet transporta,
qrelacija transporta,
qzakonski propisi.
Duan B. Regodi
Ciljevi planiranja unutranjeg transporta:

Optimalno korienje:
minimalni trokovi transporta,
minimalni prazni hodovi,
visoka funkcionalnost i iskorienje vremena.
Visok stepen usluge:
kratko vreme ekanja,
kratko vreme transporta.
Visoka fleksibilnost:
irok asortiman tereta za transport,
laka prilagodljivost radnom okruenju.
Visoka transparentnost:
informacije o aktuelnoj situaciji,
obraun trokova,
utvrivanje pokazatelja.
Duan B. Regodi
Transportna sredstva sa kontinualnim

(neprekidnim) dejstvom
Prednosti kontinualnog transporta su:

qpermanentna spremnosti za transport,
qmala potreba za osobljem,
qvisoke mogunosti automatizacije,
qmogunosti iskorienja visine.
Duan B. Regodi
Kontinualno
dejstvo
Pokretni stolovi
Trakasti transporteri
Transporteri sa valjcima
Transporteri sa kuglicama
Lamelasti transporteri
Ploasti transporteri
Konvejneri
Postrojenja podzemnog transporta
Lanani transporteri
Valjasti transporteri
Klizni transporteri
Spiralne kliznice
Elevatori
Duan B. Regodi
Dizalice
Regalna
manipulativna
sredstva
Periodin
o dejstvo
Liftovi
Mostovne
Visee
Dizalina vozila
Obrtna dizalica
Portalna dizalica
Pokretna dizalica
Utovarna dizalica
Ureaji za opsluivanje regala
Ureaji za utovar regala
Visea dizalica
Utovarna dizalica
Za teret
Za osoblje
Pokretne stepenice
Bezinska
Viljukar
Portalni viljukar
Teglja
Kolica sa dizalicom
Kolica sa visokim dizanjem
inska
Kolica sa platformom
Lokomobili
Kiperi
Voena
Transportna sredstva bez vozaa
Podna
transportna
sredstva
Duan B. Regodi
Transportna sredstva unutranjeg transporta

mogu biti:
qruno pokretna (kolica),
qmehanizovana (viljukari, razne maine za unutranji
transport),
qautomatizovane (pokretne trake za prevoz u skladitu
ili pogonu).
Duan B. Regodi
Izbor transportnog sredstva u unutranjem

transportu je pod uticajem:
qraspoloivosti i kapaciteta sredstava,
qvrste i koliine stvari za transport,
qdimenzija, agregatnog stanja, pakovanja i drugih
karakteristika,
qveliine i tipa skladita,
qrasporeda u skladitu,
qbrzine prevoza sredstava i mogue brzine,
qrasporeda transportnih puteva, i drugih
infrastrukturnih obeleja.
Duan B. Regodi
Podela transportnih sredstava prema vrstama proizvodnje
Duan B. Regodi
Nastavna pitanja:
1.
2.
3
4.
5.
6.
7.
8.
Osnovni pojmovi
Unutranji transport
Duan B. Regodi
Transport jedininog ili rasutog tereta i mogu biti

horizontalni, sa nagibom ili u krivini.
Primena: u proizvodnim i procesnim industrijama, automatizovanim
sistemima, distribucionim centrima, fleksibilnim linijama za montau,
livnicama, aerodromima, potama, i dr.
Duan B. Regodi
Opte karakteristike i vrste trakastih transportera:

qOmoguuju kontinualni tok materijala;
qMogue su razne kombinacije transportnih puteva;
qKonstrukcija: elektro plastificirani ugljenini elik, nerajui elik ili aluminijumski profili;
qirok spektar gumenih, PVC i PU traka, razliitih dimenzija;
qirok spektar profila trake: ravne, hrapave, sa pregradama, sa bonim i lenim voicama;
qJednostavna montaa transportera na licu mesta;
qJednostavno postavljanje senzora za kontrolu;
qPojedinani transporteri mogu se jednostavno kombinovati sa drugim tipovima TRASING
transportera;
qPogonska stanica transportera sa motor reduktorom;
qRegulacija brzine transportera preko frekventnog regulatora;
qPodesivi su po visini;
qPouzdan rad i dug vek trajanja;
qJednostavno odravanje;
qSavremeni dizajn.
Duan B. Regodi
Valjasti transporteri rolganzi
Gravitacioni rolganzi
transport lakih proizvoda i to uglavnom na kraim rastojanjima.
Ovi transporteri nemaju pogon i postavljeni su pod odreenim uglom tako
da se proizvodi kreu pod uticajem gravitacije.
Rolganzi sa pogonom sastoje se od:

qrolni sa lananicima,
qlanaca za transmisiju pogona,
qpotpuno zatvorenog bonog rama i pogona (elektromotora i
reduktora) nasadnog tipa.
Glavne odlike ovih transportera su robustnost i pouzdanost, u kombinaciji
sa fleksibilnou.
Duan B. Regodi
Valjasti transporteri
Opte karakteristike transportera i vrste:

qPojedinani moduli mogu se lako kombinovati;
qMogu biti sa ili bez akumulacije;
qJednostavna instalacija senzora za kontrolu;
qPoseduju bone voice;
qPodesivi su po visini;
qPoseduju: foto elije, zaustavne rampe, ureaje za transfer i po potrebi oklop
transportera;
qPouzdan rad i dug vek trajanja;
qJednostavnog su odravanja;
qPoseduju robustnu konstrukciju i moderan dizajn.
Duan B. Regodi
Transporteri sa modularnom trakom

Transporteri su pogodni za horizontalni, vertikalni, transport pod uglom i
transport u krivinama. Koriste se za transport i jedininih i rasutih tereta.
Modularne plastine trake su napravljene od plastinih modula. Trake se
spajaju po blokirajuem ablonu, sa arnirnom ipkom celom duinom, tako
da su veoma jake praktino neraskidive. Konvejeri imaju odline
performanse i dug vek trajanja u primerima:
qPrerada hrane (pekarska industrija, snek proizvodi, mesna industrija,
ivinarstvo, mlekarstvo, pakovanje i prerada voa i povra i drugo),
qProizvodnja pia (bezalkoholna pia, voda, pivarska industrija),
qHemijska industrija,
qIndustrija guma,
qTransport generalno,
qAutomatizovani sistemi i drugo.
Duan B. Regodi
Transporteri sa modularnom trakom
Karakteristike transportera:
qDugotrajnost
qTihi rad
qBezbedan rad
qistoa
qLaki za odravanje
qLaki za promene
qBrzo reenje
Duan B. Regodi
Nastavna pitanja:
1.
2.
3
4.
5.
6.
7.
8.
Osnovni pojmovi
Unutranji transport
Duan B. Regodi
Najee se koriste u fleksibilnoj proizvodnji.

Kompletna elina konstrukcija obezbeuje vrstu strukturu i kada
je transporter potpuno razvije i postavi.
Materijal konstrukcije: elik, elektro plastificiran; elik je
pocinkovani, nerajui ili se koristi aluminijum.
Samo voenje paketa je tako reeno da prate stazu konvejera bez
bonih voica ili planiranih krivina. Lako se skuplja kada nije u
upotrebi.
Gravitacione;
Sa tokiima;
Sa rolnama;
Tunelski transporter;
Oklopljeni transporter;
Krovni transporter;
Spiralni transporter;
Lift za komadni teret;
Elevator za epove;
Za metal detektor;
Sa pneumatskim izbacivaem;
Za inspekcioni broja;
Za etiketirku;
Za lepilicu sa magnetskim dejstvom.
Duan B. Regodi
Sa tokiima
Tunelski transporter
Spiralni transporter
Sa rolnama
Elevator za epove
Dvostruki po irini
Krovni transporter
Lift za komadni teret
Oklopljeni transporte
Duan B. Regodi
Nastavna pitanja:
1.
2.
3
4.
5.
6.
7.
8.
Osnovni pojmovi
Unutranji transport
Duan B. Regodi
MENADMENT TRANSPORTOM
q Menadment transportom je najdominantniji

logistiki proces, zbog toga to se ove usluge esto
poruuju, a trokovi su znatni i veoma uoljivi.
Trokovi transporta su veliki udeo u logistikim
trokovima u veini sistema.
q Menadment transportom je planiranje,
primena i kontrola transportnih usluga za
postizanje organizacijskih ciljeva.
q Menader integrisane logistike mora da razume i
unutranji i spoljanji transport.
q Ukljuuje ljude i opremu.
Duan B. Regodi
Izbor vida transporta zavisi od:

qprirode roba (dijamant, pesak, gas),
qraspoloivosti/princip prevoznika,
qcene, brzine tranzita,
qsigurnosti roba (nepravilnog rukovanja i loeg pakovanja),
qdravne regulative (zakon: gas u boci i cevovod?),
qbezbednosti,
qusklaenosti sa strategijom integrisane logistike
(pretovarna sredstva, transportni putevi, skladita).
Duan B. Regodi
Karakteristike i izbor prevoznika
Prevoznici se biraju na osnovu:

cene,
dostupnosti,
mogunosti odziva,
pouzdanosti,
pravne zatite
Duan B. Regodi
Primer kriterijuma za izbor motornog prevoza

Promenljive vezane za intenzitet
1. Intenzitet ili trokovi transporta od vrata - do vrata
2. Spremnost prevoznika da pregovara o promeni intenziteta
Usluge korisniku
1. Pouzdanost tranzitnog vremena / konzistentnost
2. Ukupno vreme tranzita od vrata - do vrata
Pravna zatita i iskorienje
1.
2.
3.
4.
5.
Pravna zatita
Gubici i oteenja u prevozu
Sledljivost / putanja poiljke
Pick-up i usluga isporuke
Isporuka poiljke
Raspoloivost specijalne opreme i fleksibilnost usluge

1.
2.
3.
4.
5.
Raspoloivost opreme
Specijalna oprema
Kvalitet osoblja
Usluga vue / tegljenja
Fleksibilnost planiranja
Duan B. Regodi
I n te n z ite t
tra n s p o rta
Dostupnost: Zavisnost inteziteta od rastojanja transporta
R a s t o ja n j e
Duan B. Regodi
Aktivnosti menadera transporta
Menader transporta mora da realizuje niz aktivnosti:

qpregovaranje pri ugovaranju,
qunapreenje efikasnosti,
qvrednovanje nivoa kvaliteta usluge korisniku
(kreditni uslovi, pouzdanost / konzistentnost vremena transporta, tranzitno vreme od vrata - do vrata,
procenat gubitaka i oteenja i rukovanje izgubljenim i oteenim isporukama.)
qsupervizija / nadzor
(direktno ili menader transporta, menader skladita, menader informacija,)
qzahtevi za vetine / sposobnosti.
Duan B. Regodi
Odnosi operativnih karakteristika osnovnih vidova transporta roba

Operativne
karakteristike
Vrsta transporta
elezniki
drumski
vodni
cevni
vazduni
Brzina
Raspoloivost
Pouzdanost
Kapacitivnost
Uestalost
Cena 1t/km
Duan B. Regodi
Vrednovanje
Vrste transporta
transportnih sredstava
Prednosti
Nedostaci
Drumski transport
-utede vremena i trokova transporta kod

lokalnog transporta
- utede vremena kod daljinskog transporta
-fleksibilno odreivanje reda vonje
-pogodnost za utovar specifinih vrsta robe
-sposobnost prilagoavanja vremenu
preuzimanja robe
-nepoznat red vonje

-zavisnost od saobraajnih zaguenja
-ogranien tovar po koliini i vrsti
robe
-ogranienja u prevozu opasnih
materija
elezniki transport
-vea teina tovara u odnosu na drumsko

vozilo
-egzaktan red vonje
-prilino nezavisan do zaguenja
-pogodnost za prevoz opasnih materija
-potrebna izgradnja prikljuka

industrijskih koloseka
-dopunski trokovi pri iznajmljivanju
specijalnih kola
Lokalni
vodeni transport
-velika teina tovara

-veliki tovarni volumen
-ponuda specijalnih plovila
-povoljni trokovi prevoza
-ograniena mrea
-ukoliko ne postoji sopstvena
platforma, poveani trokovi
takozvanog lomljenog saobraaja
-zavisnost od nivoa vode, zaleivanja i
magle
Morski transport
-velika teina tovara

-veliki tovarni volumen
-ponuda specijalnih plovila
-ogranienja u lukama
-zavisnost od oluja, zaleivanja i magle
-kod linijskog transporta vrsta
vezanost za rutu (suprotno od artertransporta)
Duan B. Regodi
Vrednovanje
Vrste
transporta
transportnih sredstava
Prednosti
Nedostaci
Vazduni
transport
-veliki transportni trokovi

-velika brzina transporta
-izostajanje pakovanja neophodnog
kod vodenog morskog transporta
Cevni transport
-ekoloka povoljnost
-visoka pouzdanost
-nezavisnost od vremenskih uticaja
-nezavisnost od prevoznih puteva
-relativna sigurnost od krae
Kombinovani
transport
-korienje specifinih prednosti -gubitak vremena zbog pretovara

pojedinih transportnih sredstava koja -zavisnost od reda vonje
-vreme ekanja na mestima
uestvuju u transportnom lancu
pretovara
-veliki trokovi
revizije
izgradnje
Duan B. Regodi
Karakteristike
Rang transporta
elezniki
drumski
vazduni
vodeni
cevni
Brzina prevoza-ukupno
Brzina do 500 km
Brzina preko 500 km
Kapacitet prevoza
Elastinost prevoza
Pouzdanost-urednost
Bezbednost
Dostupnost
Frekventnost-kontinualnost
Operativni trokovi
Duan B. Regodi
Pitanja za ponavljanje:
1. Pojam transporta, transportnog sredstva i pomonog transportnog
sredstva.
2. Vrste klasinog transporta (kriterijumi za izbor)
3. Objasniti modele transporta.
4. Objasniti tehnologije transportnih sistema s obzirom na prostorne i
strukturne komponente.
5. Osnovni pojmovi o integralnom transportu: pojam, podela, tovarne
jedinice, ciljevi i transportni lanac.
6. Navesti i objasniti osnovnu podelu tehnologija integralnih sistema
transporta.
7. Osnovna obeleja integralnih transportnih sistema.
8. Unutranji transport (svrha, ciljevi i zadaci oblikovanja).
9. Transportna sredstva sa neprekidnim i prekidnim dejstvom.
10.Izbor transportnih sredstava.
11.Transportna sredstva za unutranji transport.
12.Menadment transportom: izbor vidova transporta, karakteristike i
izbor prevoznika i aktivnosti menadera.
Duan B. Regodi
HVALA NA PANJI
Duan B. Regodi

Predavanje 04 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Predavanje 04 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

4

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Cilj izuavanja teme

Objasnite znaaj transporta za neko preduzee.

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Latinski transportus - prenoenje ili prevoenje putnika ili robe.

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Transport je od posebnog znaaja za privredu:

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Kao to se vidi, transport je strateki vaan kompleks,

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Tri osnovne funkcije transporta su:

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Istorijski razvoj pojedinih oblika transporta:

Transport se moe posmatrati kao:

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Pokazatelji za izvrene transportne usluge su:

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

teretna vozila (s poluprikolicama, prikolicama i drugim prikljunim vozilima)

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Velika gustina saobraajne mree

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Nedostaci drumskog saobraaja:

q velika potronja goriva,

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Gustina putne mree predstavlja odnos duine puta kroz povrinu

Gustina putne mree =

Optereenost puta predstavlja odnos ostvarenog transporta (t/km) i

Tendencije razvoja automobilskog

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Osnovne karakteristike ovog transporta su:

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

elezniki teretni transport je nosilac kontinentalnog prevoza i

ELEZNIKI Niski ukupni trokovi za prevoze na srednju i velika odstojanja

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Adekvatnom prevozu eleznicom doprinose:

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

eleznika vozila se dele na:

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Vuna vozila se dele:

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Postoje sledee osnovne vrste vuenih vozila:

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Podela eleznikih vozila

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Teretna kola na eleznici se dele i na sledei nain:

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

etvoroosovinski otvoreni vagon

Prosena vlastita masa

Vodeni teretni transport

q Unutranja plovidba se prvenstveno primenjuje kod

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Vodeni saobraaj se koristi za prevoz robe velikih

Logistika (kolska 2010/2011.godina)

Sva prevozna sredstva vodnog prevoza se nazivaju plovila (vozila)

Za potrebe vodnog prevoza koriste se razliite vrste brodova:

qBrodovi za prevoz rasutih proizvoda,

q,, Roll-on/roll-off brodovi (prevoz drumskih i eleznikih prevoznih sredstava, za

Logistika (kolska 2010/2011.godina)