PCR Ve Çeşitleri Tez

UKUROVA NVERSTES
FEN BLMLER ENSTTS
DOKTORA TEZ
Mzeyyen ZMRL
PROSTAT KANSERNN ELAC2 VE SRD5A2 GENLERNDEK

POLMORFZMLER LE LKSNN ARATIRILMASI
BYOLOJ ANABLM DALI
ADANA, 2010
UKUROVA NVERSTES
FEN BLMLER ENSTTS
Mzeyyen ZMRL
DOKTORA TEZ
BYOLOJ ANABLM DALI
Bu Tez 08/01/2010 Tarihinde Aadaki Jri yeleri Tarafndan Oy Birlii ile Kabul
Edilmitir.
mza
Prof.Dr. Burhan ARIKAN
Danman
mza
Prof.Dr. Davut ALPTEKN
2. Danman
mza
Prof.Dr. Osman DEMRHAN
ye
mza
Do.Dr. Hatice GVENMEZ
ye
mza
Yrd. Do.Dr. Ashabil AYGAN
ye
Bu tez Enstitmz Biyoloji Anabilim Dalnda hazrlanmtr.
Kod no:
Prof.Dr. lhami YENGL

Enstit Mdr
Bu tez, ukurova niversitesi Bilimsel Aratrma Projeleri Birimi tarafndan

desteklenmitir.
Proje No: FEF2008D14
Not: Bu tezde kullanlan zgn ve baka kaynaktan yaplan bildirilerin, izelge, ekil ve fotoraflarn
kaynak gsterilmeden kullanm, 5846 sayl Fikir ve Sanat Eserleri Kanunundaki hkmlere
tabidir.
Z
DOKTORA TEZ

Mzeyyen ZMRL
UKUROVA NVERSTES
FEN BLMLER ENSTTS
BYOLOJ ANABLM DALI
Danman: Prof.Dr. Burhan ARIKAN
Yl : 2009, Sayfa: 151
Jri : Prof.Dr. Burhan ARIKAN
Do.Dr. Hatice GVENMEZ
Yrd. Do. Dr. Ashabil AYGAN
Prostat kanseri, prostat bezindeki hcre proliferasyonu ve hcre lm
arasndaki dengenin bozulmas ve organ hacminin malign bymesi olarak
tanmlanabilir. Prostat kanseri hastalna neden olan faktrler; hormonal, diyet,
evresel ve genetik faktrler olarak sralanabilir. Prostat kanserine neden olan pek
ok gen vardr. Bunlar; ELAC2, SRD5A2, HPC1, HPCX, AR, PSA ve vb. genler
saylabilir. ELAC2 geni 24 ekzondan meydana gelip, 25.1 kb byklndedir ve
17p11.2de haritalanmtr. Steroid 5-redktaz Tip II enzimi, 28.398kDa molekler
arlkta olan bir enzimdir. Sorumlu olan gen SRD5A2 olarak isimlendirilmekte
olup, 5 ekzon ve 4 introndan meydana gelmektedir. Bu gen, 2p22-23te haritalanm
ve gen bykl yaklak olarak 56.4 kbdr. Bu almann amac; prostat kanseri
ile ELAC2 geni Ser217Leu ve Ala541Thr polimorfizmleri ile SRD5A2 geninin
Ala49Thr ve Val89Leu polimorfizmleri arasndaki ilikiyi aratrmaktr. Bu amala,
polimorfizmlerin bulunduu blgeler Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) ile
oaltlmtr. Polimorfizmler uygun restriksiyon enzimleri kullanlarak Restriksiyon
Para Uzunluk Polimorfizmi (RFLP) yntemi ile belirlenmitir. Bu almada;
ELAC2 geni Ser217Leu (p=0,001<0,05)
ve SRD5A2 geni Ala49Thr
(p=0,001<0,05) polimorfizmleri ile prostat kanseri arasndaki iliki istatistiki olarak
anlaml bulunmutur. Ancak, ELAC2 geni Ala541Thr (p=0,494<0,05) ve SRD5A2
geni Val89Leu (p=0,460<0,05) polimorfizmleri ile prostat kanseri arasndaki iliki
istatistiki olarak anlaml bulunmamtr.
Anahtar Kelimeler: Prostat kanseri, ELAC2 geni, SRD5A2 geni
ABSTRACT
PhD THESS
TO INVESTIGATE RELATIONSHIP BETWEEN POLYMORPHISMS OF

THE ELAC2 and THE SRD5A2 GENES AND PROSTATE CANCER
Mzeyyen ZMRL
UNIVERSITY of UKUROVA
INSTITUTE of NATURAL and APPLIED SCIENCES
DEPARTMENT of BIOLOGY
Supervisor: Prof.Dr. Burhan ARIKAN
Year : 2009, Pages: 151
Jury : Prof.Dr. Burhan ARIKAN
Assoc.Prof.Dr. Hatice GVENMEZ
Asist.Prof.Dr. Ashabil AYGAN
Prostate cancer can be determined as the alteration of the balance between
cell proliferation and cell death in the prostate bladder which causes malign increase
of the organ volume. The factors causing prostate cancer can be hormonal, diet,
environmental and genetical. There are a number of genes causing prostate cancer.
These are ELAC2, SRD5A2, HPC1, HPCX, AR, PSA etc. genes. ELAC2 gene
composed of 24 exons is 25.1 kb and has been mapped to chromosome 17p11.2.
Steroide 5-reductase type II enzyme has a 28.398 kDa molecular weight. The
responsible gene is called as SRD5A2 that is consisted of 5 exons and 4 introns. This
gene has been mapped to chromosome 2p22-23 and has approximately 56.4 kb
length. The aim of this study is to investigate relationship between Ser217Leu and
Ala541Thr polymorphisms of the ELAC2 gene and Ala49Thr and Val89Leu
polymorphisms of the SRD5A2 gene and prostate cancers. For this aim, regions
where polymorphisms are located in were amplified with Polymerase Chain Reaction
(PCR) method. Polymorphisms were determined by using available restriction
enzymes with Restriction Fragment Length Polymorphism (RFLP) method. In this
study, a statistically significant relationship has been found between ELAC2 gene
Ser217Leu (p=0,001<0,05) and SRD5A2 gene Ala49Thr (p=0,001<0,05)
polymorphisms and prostate cancers. However, the relationships between Ala541Thr
(p=0,494>0,05) polymorphisms of ELAC2 gene and Val89Leu (p=0,460>0,05)
polymorphisms of SRD5A2 gene and prostate cancers hasnt been found statistically
significant.
Key Words: Prostate cancer, ELAC2 gene, SRD5A2 gene
II
TEEKKR
Doktora eitimimde beni destekleyen, ynlendiren, tez almalarmn her

aamasnda bilimsel katklarn esirgemeyen danman hocalarm sayn Prof. Dr.
Burhan ARIKAN ile Prof. Dr. Davut ALPTEKNe, laboratuvar aamasnda maddi
ve manevi desteklerini esirgemeyen Prof. Dr. Osman DEMRHAN ile r. Gr. Ali
rfan GZELe ve istatistiksel analizlerimde yardmc olan Prof. Dr. Hamza EROLa
en iten dileklerimle teekkr ederim.
Beni bu gnlere getiren aileme, manevi desteklerini her zaman hissettirdikleri
ve hep yanmda olduklar iin sonsuz teekkr ederim.
III
NDEKLER
SAYFA
Z.I
ABSTRACT.II
TEEKKRIII
NDEKLER...IV
ZELGELER DZN ...VIII
EKLLER DZN X
SMGELER ve KISALTMALAR ..................................................................... XVIII
1.GR.1
1.1. Kanser..1
1.1.1. Kanser biyolojisi.................................................................................. 1
1.1.1.1. Normal Hcre oalmasnn zellikleri ................................ 1
1.1.1.2. Kanser Hcrelerinin Karakteristik zellikleri .......................... 5
1.1.2. Ar Kanser Hcresi retiminin Nedeni................................................ 7
1.1.2.1. Anormal Hcrelerin Apopitoza Gidememesi ........................... 7
1.1.2.2. Hcre Proliferasyonunu Anormal ekilde Uyaran Genetik
Bozukluklar ........................................................................... 8
1.1.2.3. Tmr Supressr Genlerdeki Anormallikler ............................ 9
1.1.2.4. Tmr anjiogenezi ................................................................. 10
1.1.2.5. Onkogenler ............................................................................ 11
1.2. Prostat Kanseri ..................................................................................................... 15
1.2.1. Hormonal Etkiler ................................................................................ 17
1.2.1.1. Androjen ............................................................................... 17
1.2.1.2. Prostat Spesifik Antijen (PSA)............................................... 19
1.2.2. Diyet ve evresel Faktrler ............................................................... 20
1.2.3. Genetik Faktrler ................................................................................ 23
1.2.3.1. Kaltsal Prostat Kanseri ......................................................... 24
1.2.3.1.(1). ELAC2 Geni ....................................................... 25
1.2.3.1.(2). Kaltsal Prostat Kanseri 1 Geni (HPC1) ............... 28
IV
1.2.3.1.(3). PCAP (Putative Cancer of Prostate) ve CAPB

(Capping Protein Beta) Geni .............................. 28
1.2.3.1.(4). HPCX Geni ......................................................... 28
1.2.3.2. Sporadik Prostat Kanseri ......................................................... 29
1.2.3.2.(1). 5-Redktaz Tip II Geni (SRD5A2) ...................... 29
1.2.3.2.(2). Androjen Reseptr (AR) Geni ............................. 35
1.2.3.2.(3). Prostat-Spesifik Antijen (PSA) Geni.................... 36
1.2.3.2.(4). Sitokrom p450c17 Geni (CYP17) ...................... 37
1.2.3.2.(5). Sitokrom p450 3A4 Geni (CYP3A4) ................... 38
1.2.3.2.(6). Kromozom 8pde Heterozigozitenin Kaybolmas 39
1.2.3.2.(7). Tip 2, 3 -Hidroksisteroid Dehidrogenaz Geni
(HSD3B2) .......................................................... 39
1.2.3.2.(8). Sitokrom P459C17 ve Sitokrom P450 3A4 Geni39
1.2.3.2.(9). Sitokrom P450 3A4 Geni (CYP3A4) ................... 39
1.2.3.2.(10). Vitamin D Reseptr ......................................... 40
1.2.3.2.(11). nsulin Benzeri Byme Faktr ....................... 41
1.2.3.3. Dier Genetik Deiiklikler ................................................... 42
1.2.3.3.(1). Telomeraz ........................................................... 42
1.2.3.3.(2). Glutatyon-S-Transferaz Pi ................................... 42
1.2.3.3.(3). PTEN/AKT Geni................................................. 43
1.2.3.3.(4). p27 Geni ............................................................. 44
1.2.3.3.(5). MYC Geni .......................................................... 45
1.2.3.3.(6). bcl2 Geni............................................................. 46
1.2.3.3.(7). p53 Geni ............................................................. 46
1.2.3.3.(8). Vaskler Endotelyal Byme Faktr (VEGF).... 46
1.2.3.3.(9). Metalloproteinazlar ............................................. 47
1.2.3.3.(10). E-Kaderin Geni ................................................. 47
1.2.4. Prostat Kanserinin lerlemesi ............................................................... 47
1.2.5. Yeni Gelimeler: Genomik ve Postgenomik Dnemler ......................... 48
1.2.6. Stratejiler............................................................................................ 48
1.2.7. Yksek Risk Altndaki Bireylerin Taranmas ....................................... 49
1.2.8. Onkolojide Molekler Tan ................................................................. 49

2. NCEK ALIMALAR ................................................................................... 51
3. MATERYAL VE METOD ................................................................................. 60
3.1. Materyal.....60
3.1.1. Kimyasallar ........................................................................................ 60
3.1.2. Kullanlan Balca Cihazlar ve Teknik Malzemeler .............................. 61
3.2. Metod.....62
3.2.1. DNA zolasyonu ................................................................................. 62
3.2.1.1. Doymu Tuz zeltisi ile ktrme Yntemi .......................... 62
3.2.2. DNA Konsantrasyonu ve Saflk Derecesinin llmesi........................ 63
3.2.3. Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) .................................................... 64
3.2.3.1. Bir PCR Reaksiyonu in Gerekli olan Bileenler ve
Fonksiyonlar ....................................................................... 65
3.2.3.2. PCR Reaksiyonun Hazrlanmas .............................................. 67
3.2.4. PCR rnnn Elektroforezi .............................................................. 75
3.2.5. RFLP (Restriction Fragment Length Polymorphism) Analizi ile PCR
rnlerinin Kesimi ............................................................................. 75
3.2.5.1. Kesim rnlerinin Poliakrilamit Jel Elektroferezi (EK-6) ve
Yorumlanmas ..................................................................... 76
3.2.6. statistik Analiz ................................................................................... 78
4. BULGULAR VE TARTIMA............................................................................. 79
4.1. Bulgular.....79
4.2. Tartma...126
5. SONULAR VE NERLER .......................................................................... 134
KAYNAKLAR.136
ZGEM..146
EKLER..147
EK-1. Kullanlan Kimyasallar, Solsyonlar ve Hazrlan....................................... 147
1.1. Lizis Tamponu ................................................................................................... 147
1.2. Fizyolojik Tampon............................................................................................. 148
1.3. TE-9.......148
VI
1.4. SDS (Sodyum Dedosil Slfat) Solsyonu .................................................. 148

1.5. TE Tamponu (pH 7.0 ve 8.0) ..................................................................... 148
EK-2. PCR ETLER ........................................................................................ 149
2.1. Demirlenmi Anchored PCR ................................................................ 149
2.2. Geri Revers Transkripsiyon PCR (RT-PCR) ........................................ 149
2.3. Asimetrik PCR .......................................................................................... 150
2.4. Ters Inverse PCR (IPCR) ...................................................................... 150
2.5. In Situ PCR......151
2.6. Multipleks PCR. ......................................................................................... 151
2.7. Rastgele oaltlm Polimorfik DNA (RAPD) ....................................... 151
2.8. mmuno PCR....152
EK-3. Jel Elektroforezi .......................................................................................... 153
3.1. DNAnn molekler bykl ................................................................... 153
3.2. Agaroz konsantrasyonu................................................................................ 154
3.3. DNAnn Konformasyonu ........................................................................... 154
3.4. Uygulanan Voltaj ......................................................................................... 154
3.5. Elektrik Akmnn Yn .............................................................................. 155
3.6. Baz Kompozisyonu ve Is ............................................................................ 155
3.7. Boyalarn Etkisi............................................................................................ 155
3.8. Eletroforez Tamponunun Kompozisyonu ................................................... 156
EK-4. Agaroz Jelin Hazrlanmas ........................................................................... 157
4.1. Ykleme Tamponu (6X) .............................................................................. 157
EK-5. Kullanlan Enzimler ve Tampon Sistemleri................................................... 158
5.1. Restriksiyon Endonkleazlar ....................................................................... 158
EK-6. Poliakrilamit Jel Elektroforezi ..................................................................... 159
6.1. %30 Poliakrilamit ....................................................................................... 160
6.2. %25 Amonyum Per Sulfat (APS) ............................................................... 161
6.3. 5X TBE Tamponu (pH 8.0) ........................................................................ 161
6.4. Ethidium Bromid (EtBr= 10mg/ml) ........................................................... 161
VII
ZELGELER DZN
SAYFA
izelge 3.1. ELAC2 geni 7. ekzonu ........................................................................ 69

izelge 3.2. ELAC2 geni 17. ekzonu ....................................................................... 70
izelge 3.3. Ser217Leu polimorfizmi iin optimal reaksiyonun gerekletii PCR
reaksiyonu .......................................................................................... 71
izelge 3.4. Ala549Thr polimorfizmi iin optimal reaksiyonun gerekletii PCR
reaksiyonu .......................................................................................... 72
izelge 3.5. SRD5A2 geni ...................................................................................... 73
izelge 3.6. SRD5A2 geni polimorfizmleri iin PCR reaksiyonu ............................ 74
izelge 4.1. Adenokarsinom prostat kanserlerinin ELAC2; Ser217Leu ve Ala541Thr
ile SRD5A2 Ala49Thr ve Val89Leu profili ....................................... 105
izelge 4.2. BPH hastalarnn ELAC2; Ser217Leu ve Ala541Thr ile SRD5A2
Ala49Thr ve Val89Leu profili ........................................................... 107
izelge 4.3. Salkl kontrol bireylerin ELAC2; Ser217Leu ve Ala541Thr ile
SRD5A2 Ala49Thr ve Val89Leu profili ............................................ 108
izelge 4.4. Hastalarn ve akrabalarnn ELAC2; Ser217Leu ve Ala541Thr ile
SRD5A2 Ala49Thr ve Val89Leu profili ........................................... 109
izelge 4.5. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizminin adenokarsinom hastalar ve
kontrol grubu iindeki dalm ......................................................... 110
izelge 4.6. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizminin adenokarsinom hastalar ve
izelge 4.7. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizminin adenokarsinom hastalar ve
izelge 4.8. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizminin adenokarsinom hastalar ve
izelge 4.9. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizminin BPH hastalar ve kontrol grubu
iindeki dalm ............................................................................... 114
izelge 4.10. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizminin BPH hastalar ve kontrol
grubu iindeki dalm ..................................................................... 115
VIII
izelge 4.11. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizminin BPH hastalar ve kontrol

izelge 4.12. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizminin BPH hastalar ve kontrol
izelge 4.13. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizminin prostat kanseri hastalar ve
izelge 4.14. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizminin prostat kanseri hastalar ve
izelge 4.15. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizminin prostat kanseri hastalar ve
izelge 4.16. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizminin prostat kanseri hastalar ve
izelge 4.17. PSA gruplarnn ELAC2 Ser217Leu polimorfizmi zerindeki dalm
......................................................................................................... 122
izelge 4.18. PSA gruplarnn ELAC2 Ala541Thr polimorfizmi zerindeki dalm
......................................................................................................... 122
izelge 4.19. PSA gruplarnn SRD5A2 Ala49Thr polimorfizmi zerindeki dalm
......................................................................................................... 123
izelge 4.20. PSA gruplarnn SRD5A2 Val89Leu polimorfizmi zerindeki dalm
......................................................................................................... 123
izelge 4.21. PSA gruplar ile adenokarsinom prostat kanseri ve kontrol gruplar
arasndaki iliki ................................................................................. 124
izelge 4.22. PSA gruplar ile BPH hastalar ve kontrol gruplar arasndaki iliki ..... 124
izelge 4.23. PSA gruplar ile prostat kanseri ve kontrol gruplar arasndaki iliki .... 124
izelge 3.1. Agoroz ve akrilamid konsantrasyonlar ve ayrabildikleri DNA
byklkleri..................................................................................... 153
izelge 5.1. Restriksiyon endonkleazlar .............................................................. 158
izelge 6.1. Akrilamit ........................................................................................... 159
IX
EKLLER DZN
ekil
1.1.
Normal
SAYFA
ve
bym
prostat
bezinin
ematize
edilmi
hali
(http://www.prostathapi.com/prostat-belirtileri.html) .............................. 16
ekil 1.2. ELAC 2 geninin 17. kromozom zerindeki yeri ve yaps (Simard ve ark,
2003)...................................................................................................... 25
ekil 1.3. ELAC 2 proteinin genel ematize edilmi hali (Simard ve ark, 2003). ..... 26
ekil 1.4. 5-redktaz enziminin rol oynad androjen metabolizmas biyokimyasal
yola (Simard ve ark, 2003) .................................................................. 30
ekil 1.5. Androjen metabolizmas (Simard ve ark, 2003) ....................................... 31
ekil 1.6. 5-redktaz tip II geninin 2. kromozom zerindeki yeri, yaps ve proteinin
genel yaps (Simard ve ark, 2003). ........................................................ 33
ekil 4.1. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin allan rneklerin agaroz jel
elektroforezindeki PCR rn grnts ............................................... 80
ekil 4.2. ELAC2 Ala541Thr polimorfizmi iin allan rneklerin agaroz jel
elektroforezindeki PCR rn grnts................................................ 80
ekil 4.3. SRD5A2 Geni Ala49Thr ve Val89Leu polimorfizmi iin allan
rneklerin agaroz jel elektroforezindeki PCR rn grnts .............. 81
ekil 4.4. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; B2, A4, A4.1, A5, B3, A6, A7,
A8, A9 ve B4 numaral rneklerin PAGE grnts ............................. 82
ekil 4.5. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; A11, B5, K2, B6, A12, A13,
A13.1, B7 ve B8 numaral rneklerin PAGE grnts ......................... 82
ekil 4.6. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; A14, A15, A16, A17, A18,
A19, A20, A20.1 K3, A21 ve A22 numaral rneklerin PAGE grnts
.............................................................................................................. 82
ekil 4.7. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; A23, A24, A24.1, A25, B9,
A26.1, A26, A27 ve A28 numaral rneklerin PAGE grnts ............ 83
ekil 4.8. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; A29, B10, A30, B11, A31,
A32, K4, A33, A31.1, A34 ve B12 numaral rneklerin PAGE grnts
.............................................................................................................. 83
ekil 4.9. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; A35, B13, B13.1, A35.1, A36,
A36.1, K5, A37 ve K6 numaral rneklerin PAGE grnts................. 83
ekil 4.10. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; B14, A38, B15, A39, A40,
A40.1, B16, A41, A42 ve A42.1 numaral rneklerin PAGE grnts.. 84
ekil 4.11. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; A43, A43.1 A44, A45, A45.1,
B39, K19, K20 ve K21 numaral rneklerin PAGE grnts ................ 84
ekil 4.12. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; A53, A54, A55, K35, B17,
A56, B18, A57, A58, A59 ve A60 numaral rneklerin PAGE grnts
.............................................................................................................. 84
ekil 4.13. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; B19, B20, B21, B22, B23,
B24, B25, B26, K7 numaral rneklerin PAGE grnts ...................... 85
ekil 4.14. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; B28, B29, A61, A62, A63,
B30, B31, A64, A65, A65.1 ve A65.2 numaral rneklerin PAGE
grnts .............................................................................................. 85
ekil 4.15. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; B34, B35, B36, K10, A66,
K11, A67, K12 ve B37 numaral rneklerin PAGE grnts ................ 85
ekil 4.16. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; B38, K13, K14, K15, K16,
K17 ve K18 numaral rneklerin PAGE grnts ................................. 86
ekil 4.17. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; K23, K24, K25, K26, K27,
K28, K29 ve K30 numaral rneklerin PAGE grnts ....................... 86
ekil 4.18. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; A1, A1.1, K1, A2, A2.1, A3,
B1, B2 ve A4 numaral rneklerin PAGE grnts .............................. 87
ekil 4.19. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; A4.1, A5, B3, A8, A9, B4,
A10, A11 ve B5 numaral rneklerin PAGE grnts ......................... 87
ekil 4.20. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; B6, A12, A13, A13.1, B7, B8,
A14 ve A15 numaral rneklerin PAGE grnts ................................ 87
ekil 4.21. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; A16, A17, A18, A19, A19.1,
A20, K3, A21, A22, A23 ve A24 numaral rneklerin PAGE grnts 88
ekil 4.22. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; A24.1, A25, B9, A26.1, A27,
A28, A29 ve B10 numaral rneklerin PAGE grnts ........................ 88
XI
ekil 4.23. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; B11, A31, A32, K4, A33 ve
A31.1 numaral rneklerin PAGE grnts .......................................... 88
ekil 4.24. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; A30, A35, B13, A13.1,
A35.1, A36, A36.1, B5, B6 ve B15 numaral rneklerin PAGE grnts
.............................................................................................................. 89
ekil 4.25. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; A34, B12, B14 A38, A39,
A40, A40.1 ve B16 numaral rneklerin PAGE grnts .................... 89
ekil 4.26. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; A41, A42, A42.1, A43, A44,
A45, A45.1, A65, A65.1 ve A65.2 numaral rneklerin PAGE grnts
.............................................................................................................. 89
ekil 4.27. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; A48, A49, A50, A51, A52,
A53, A54 ve A55 numaral rneklerin PAGE grnts ........................ 90
ekil 4.28. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; K35, B17, A56, B18, A57,
A58, A59, A60, A45.1 B27 ve B30 numaral rneklerin PAGE grnts
.............................................................................................................. 90
ekil 4.29. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; K8, K9, K31 ve K34 numaral
rneklerin PAGE grnts ................................................................... 90
ekil 4.30. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; B35, B36, K10, A66, K11,
A67, K12, B37, B38, K13 ve K14 numaral rneklerin PAGE grnts
.............................................................................................................. 91
ekil 4.31. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; K32, K15, K16, K33, K17,
K18, B39, K19 ve K20 numaral rneklerin PAGE grnts ............... 91
K28, K29 ve K30 numaral rneklerin PAGE grnts ....................... 91
ekil 4.33. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; B34, B19, B20, B21, B22,
B23, B24, B25 ve B26 numaral rneklerin PAGE grnts................. 92
ekil 4.34. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; K7, B28, B29, A61, A62,
A64 ve B22 numaral rneklerin PAGE grnts ............................... 92
ekil 4.35. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; A1, A1.1, K1, A2, A2.1 ve
A3 numaral rneklerin PAGE grnts ............................................... 93
XII
ekil 4.36. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; B2, A4, A4.1, A5, B3, A6,
A7, A8, A9 ve B4 numaral rneklerin PAGE grnts ....................... 93
ekil 4.37. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; B6, A12, B7, A15, A16, A17
ve A18 numaral rneklerin PAGE grnts ....................................... 94
ekil 4.38. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; A19, A20.1, A20, K3, A21,
ekil 4.39. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; A24, A24.1, A25, B9, A26.1,
A26, A27, A28, A29 ve B10 numaral rneklerin PAGE grnts ....... 94
ekil 4.40. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; A11, A30, B11, A31, A32,
K4, A33, A31.1 ve A34 numaral rneklerin PAGE grnts .............. 95
ekil 4.41. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; B12, A35, B13, B13.1,
A35.1, A36, A36.1, K5, A37, K6 ve B14 numaral rneklerin PAGE
grnts ............................................................................................. 95
ekil 4.42. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; A38, B15, A39, A40, A40.1
ve B16 numaral rneklerin PAGE grnts ........................................ 95
ekil 4.43. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; A41, A42, A42.1, A43,
A43.1, A44, A45,A45.1, A46 ve A46.1 numaral rneklerin PAGE
grnts .............................................................................................. 96
ekil 4.44. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; A48, A49, A50, A51, A52,
A53, A54, A55, K35, B17 ve A56 numaral rneklerin PAGE grnts
.............................................................................................................. 96
ekil 4.45. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; B18, A57, A58, A59, A60,
K8, K9 ve K31 numaral rneklerin PAGE grnts ........................... 96
ekil 4.46. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; B34, K32, B35, B36, K10,
A6, K11, A67,K12, B37 ve B38 numaral rneklerin PAGE grnts . 97
ekil 4.47. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; K13, K14, K33, K15, K16,
K17 ve K18 numaral rneklerin PAGE grnts ................................ 97
ekil 4.48. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; B39, K19, K20, K21, K22,
K23, K24, K25, K26, K27 ve K28 numaral rneklerin PAGE grnts
.............................................................................................................. 97
XIII
ekil 4.49. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; B19, B20, B21, B22, B23,
B24, K33 ve A47 numaral rneklerin PAGE grnts ........................ 98
ekil 4.50. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; B25, B26, K7, B27,B28, B29,
ekil 4.51. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; A63, B30, B31, A64, A65,
A65.1, A65.2, K29, K30, K31 ve K33 numaral rneklerin PAGE
grnts .............................................................................................. 98
ekil 4.52. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; A2.1, A3, B1, B2, A4, A4.1,
A5 ve B3 numaral rneklerin PAGE grnts .................................... 99
ekil 4.53. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; A6, A7, A8, A9, B4, A10,
A11, B5, K2, B6 ve A12 numaral rneklerin PAGE grnts ............ 99
ekil 4.54. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; A13, A13.1, B7, B8, A14,
A15, A16, A17, A18, A19 ve A20.1 numaral rneklerin PAGE grnts
............................................................................................................ 100
ekil 4.55. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; B9, A26.1, A26, A27, A28,
A29, B10 ve B30 numaral rneklerin PAGE grnts ...................... 100
ekil 4.56. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; B11, A31, A32, K4, A33,
A31.1, A34, B12, A35 ve B13 numaral rneklerin PAGE grnts .. 100
ekil 4.57. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; B13, B13.1, A35.1, A36,
A36.1, K5, A37 ve K6 numaral rneklerin PAGE grnts .............. 101
ekil 4.58. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; B14, A38, B15, A39, A40,
A40.1, B16, A41, A42 ve A42.1 numaral rneklerin PAGE grnts
........................................................................................................... 101
ekil 4.59. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; A43.1, A44, A45, A45.1,
A46, A47 ve A48 numaral rneklerin PAGE grnts .................... 101
ekil 4.60. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; A49, A50, A51, A52, A53,
A54, A55, K35, B17, A56 ve B18 numaral rneklerin PAGE grnts
........................................................................................................... 102
ekil 4.61. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; A57, A58, A59, A60, B19,
B20, B21 ve B22 numaral rneklerin PAGE grnts .................... 102
XIV
ekil 4.62. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; A1, A1.1, K1, A2, A46.1,
........................................................................................................... 102
ekil 4.63. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; K34, B34, K33, B35, B36,
K10, A66 ve K11 numaral rneklerin PAGE grnts .................... 103
ekil 4.64. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; A67, K12, B37, B38, K13,
K14 ve K32 numaral rneklerin PAGE grnts ............................ 103
ekil 4.65. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; K17, K18, B39, K20, K21,
K22, K23, K24, K25 ve K26 numaral rneklerin PAGE grnts ... 103
ekil 4.66. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; B23, B24, B25, B26, K7,
B27, B28, B29, A61 ve A62 numaral rneklerin PAGE grnts ... 104
ekil 4.67. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; A63, B30, B31, A64, A65,
A65.1, A65.2, B32, B33, K8 ve K9 numaral rneklerin PAGE grnts
........................................................................................................... 104
ekil 4.68. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizminin adenokarsinom hastalar ve
kontrol grubu iindeki dalm ........................................................... 110
ekil 4.69. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizminin adenokarsinom hastalar ve
ekil 4.70. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizminin adenokarsinom hastalar ve
ekil 4.71. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizminin adenokarsinom hastalar ve
ekil 4.72. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizminin BPH hastalar ve kontrol grubu
iindeki dalm ................................................................................. 114
ekil 4.73. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizminin BPH hastalar ve kontrol grubu
iindeki dalm ................................................................................. 115
ekil 4.74. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizminin BPH hastalar ve kontrol grubu
iindeki dalm ................................................................................ 116
ekil 4.75. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizminin BPH hastalar ve kontrol grubu
iindeki dalm ................................................................................. 117
XV
ekil 4.76. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizminin prostat kanseri hastalar ve

ekil 4.77. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizminin prostat kanseri hastalar ve
ekil 4.78. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizminin prostat kanseri hastalar ve
ekil 4.79. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizminin prostat kanseri hastalar ve
ekil 4.80. PSA gruplar ile hasta gruplar arasndaki iliki ................................... 125
XVI
SMGELER ve KISALTMALAR
Adenin
Amper
AD
Anabilim Dal
A-diol-g
Androstenidol glukuronide
Ala
Alanin
APS
Amonyum Perslfat
AR
Androjen reseptr
ASAP
Atipik kk asiner proliferasyon
Baz ifti
BPH
Bening Prostat Hiperplazisi
BRCA
Meme kanseri
Sitozin
CAPB
Capping Protein Beta
CBS
Sistatyon-b-Sentaz
CDKN20
Familyal melonoma
C terminal
Karboksi terminal
c-onc
Proto-onkogen
DHEA
Dehidroepiandrosteron
DHT
Dihidrotestesteron
DMSO
Dimetilsulfoksid
DNA
Deoksiribo Nkleik Asit
dNTP
deoksi Nkleotid Tri Fosfat
erb-B
Epidermal byme faktr reseptr
FAPC
Familyal adenomatozis polipozis Coli
FISH
Fluoresan In Situ Hibridizasyon
fms
Koloni uyarc faktr reseptr
fPSA
Free PSA
Guanin
XVII
GDP
Guanozin Di Fosfat
GTP
Guanozin Tri Fosfat
GFR
Byme Faktr Reseptr
GST
Glutatyon-S-transferaz
5-HETE
5-Hidrosieikosatetraenoik aside
HPC
Kaltsal Prostat Kanseri
kb
Kilobaz
kD
Kilodalton
Litre
LDL
Dk Dansiteli Lipoprotein
Leu
Lzin
LTR
U tekrar dizileri
Mikro
MEN1
Multipl endokrin neoplazi
MgCl2
Manezyum Klorr
ml
Mililitre
MR
Manyetik Rzenans
mRNA
Messenger RNA
NaCl
Sodyum Klorr
NADH
Nikotin Amid Dinkleotidin indirgenmi hali
NADP
Nikotin Amid Dinkleotid fosfat
NADPH
Nikotin Amid Dinkleotid Fosfatn indirgenmi hali
NFSE
P450NFspesifik element
PCAP
Putative Cancer of Prostate
PAGE
Poliakrilamid Jel Elektroforezi
PCR
Polimeraz Zincir Reaksiyonu
PIN
Prostatik epitelyal neoplazi
PKC
Protein Kinaz C
PSA
Prostat Spesifik Antijen
PSCA
Prostat Stem Cell Antijen
RFLP
Restriksiyon Para Uzunluk Polimorfizmi
XVIII
RNA
Ribo Nkleik Asit
RT-PCR
Revers transkriptaz-polimeraz zincie reaksiyonu
sbk
sikline baml kinaz
SDS
Sodyum Dedosil Slfat
Ser
Serin
SHBG
Hormon balayc globulin
SRD5A
Steroid 5-redktaz enzimi geni
ssDNA
Tek plikli DNA
Testesteron
Timin
TBE
Tris Borik asit-EDTA
TE
Tris-EDTA
TEMED
N, N, N, N-Tetra Metilen Daimin
Thr
Treonin
Tm
Erime ss
UTR
Translasyonu Olmayan Blge
UV
Ultra Viyole
Volt
Val
Valin
VEGF
Vaskler Endotelyal Byme Faktr
v-onc
Retroviral onkogen
WT1
Wilms tmr
XIX
Mzeyyen ZMRL
1. GR
1.GR
1.1. Kanser
Kanser, belirli genlerde bir takm etkilerle oluan mutasyonlar sonucu veya
gen ifadesinin miktarnda ve zamanlamasnda meydana gelen deiikliklerle ortaya
kan, hcresel seviyedeki genetik bir bozukluktur. Bu bozukluk neticesinde, hcre
dngsnn bozularak srekli olarak yeni kanser hcrelerinin meydana gelmesi ve
yok edilememesi ile karakterize bir hastalktr (Cummings ve Klug, 2002).
1.1.1. Kanser biyolojisi
1.1.1.1. Normal Hcre oalmasnn zellikleri
Normal dokularda, oalan hcre says organizmann ihtiyacna gre

belirlenir. Hcre oalmasnn azalmas veya artan lm hz vcuttaki ar hcre
oluumunu engeller (Lowitz ve Casciato, 2007).
Hcre Siklusu
Hcrenin kendine benzer iki hcreye oalmas d uyarlar sonucu

biyokimyasal olarak balatlan bir seri aamadan geer ve hem d hem de i byme
faktrleri tarafndan dzenlenir. Baz onkogenler ve hcre siklusuna zg proteinler
hcre
siklusu
boyunca
senkronize
bir
ekilde
aktifletirilir
ve
ardndan
inaktifletirilirler. Hcre siklusunda be safha grlmektedir (Lowitz ve Casciato,

2007).
a. G0 faznda (istirahat faz), hcreler genellikle spesifik bir ilevi grmek zere
programlanrlar.
Mzeyyen ZMRL
1. GR
b. G1 faznda (ara faz, interfaz), spesifik hcre fonksiyonlar iin gereken proteinler
ve RNA sentezlenir. Ge G1 faznda bol miktarda RNA sentezlenir. Ayrca, DNA
sentezi iin gereken birok enzim retilir.
c. S faznda (DNA sentezi faz) hcre iindeki DNAnn miktar ikiye katlanr.
d. G2 faznda DNA sentezi durur, protein ve RNA sentezi devam eder, sentez edilen
DNAdaki kusurlar tamir edilir ve mitotik mikrotbler prekrsrler retilir.
e. M faznda (mitoz) protein ve RNA sentez hz aniden yavalar, genetik materyal
oluan iki yeni hcreye dalr. Mitozu takiben oluan yeni hcreler ya G0 ya da G1
fazna girerler (Cummings ve Klug, 2002).
Siklinler
Hcre siklusunun eitli fazlarn aktive eden spesifik proteinlerdir. Blnme

yeteneine sahip ou normal hcre byme faktrleri, baz hormonlar ve hcre
yzey reseptrlerini etkileyen antijen-histokompatibilite kompleksleri gibi d
uyarlara kar yant olarak blnr. Bu hcre yzey reseptrleri, alnan sinyali iletir
ve hcre blnr. Tirozin kinazlar, hcre d byme faktrlerinden ekirdee kadar
kaskad (arka arkaya gelen bir dizi sre) eklinde ilerleyen proliferatif sinyal
srecinin ok nemli bir parasdr. Siklinler, kendilerine spesifik olan ve siklinbaml kinazlar olarak adlandrlan tirozin kinazlarla kombine olurlar, onlar
aktifletirirler ve etkilerini dzenlerler. Hcre siklusunda eitli fazlarda eitli
siklinler sentezlenir ve dzeyleri senkronize bir ekilde siklusun eitli fazlar
boyunca azalr ya da artar (Lowitz ve Casciato, 2007).
Hcre Siklusu Kontrol Noktalar
oalma kapasitesine sahip hcreler normal olarak belli kontrol noktalarnda

dururlar. Bunlarn en nemlileri, ilki DNA sentezinden hemen nce ve ikincisi
mitozdan hemen ncedir. Bu histolojik dinlenme periyotlar, olaslkla siklin baml
kinazlarn ve tmr supressor proteinlerin aktivitelerinin azalmasyla gerekleir.
Mzeyyen ZMRL
1. GR
Gerekte, bu fazdaki hcreler hcre siklusunun bir sonraki fazna girecek proteinleri
sentezlediklerinden biyokimyasal olarak aktiftirler. Kontrol noktalarnda genetik
bozukluklar varsa dzeltilir. Sonu olarak, hcre, siklus boyunca ilerlerken iki
kontrol noktasnda kontrol edilir (Lowitz ve Casciato, 2007).
Normal hcreler DNA yapsnda oluan hatalar saptayan mekanizmalara
sahiptirler. DNA hasara urad zaman bir grup tamir mekanizmas hasarl
nkleotidleri normal molekllerle deitirir. Bu mekanizmalar oluan iki yeni
hcredeki genetik materyalin ana hcredeki materyalle kesinlikle ayn olmasn
salarlar (Lowitz ve Casciato, 2007).
lk kontrol noktas ge G1 faznda, S fazna girmeden hemen nce gelir. DNA
sentezi iin uygun ekstraseller sinyaller ve tm mekanizma iler durumda olsa bile,
hcrenin G1 fazn terk etmeden nce DNAnn doru (hasarsz) bir durumda olmas
gerekir. Eer herhangi bir DNA hasar saptanrsa, hcreler ya hasar onarr ya da
apoptoza giderek lrler. Bu kontrol noktas p53 proteinin etki yerlerinden biridir
(Lowitz ve Casciato, 2007).
kinci kontrol noktas hcreler G2 faznda, M fazna girmeden hemen nce
gelir. Hcre siklusu inhibitrleri, hcreyi yeni oluacak hcrelerin doru genetik
kopyaya sahip olacaklarndan emin oluncaya kadar durdurur. DNA replikasyonu
tamamyla ve doru ekilde tamamlanmamsa veya beraberindeki tm proteinler,
iplikik materyalleri ve mitozun tamamlanmas iin gerekli dier tm maddeler
eksiksiz olarak tamamlanmamsa hcre bu kontrol noktasnda her ey baaryla
dzenleninceye kadar durur ve ardndan M fazna girer (Lowitz ve Casciato, 2007).
nc kontrol noktas ise M fazndadr. Bu kontrol noktas kromozomlarn
mitoz mekii zerinde dizilmesini kontrol eder ve yavru hcrelere kromozom
setlerinin doru bir ekilde datlmasn salar. Ayrca, kromozomlar mekik
zerinde her iki yavru hcreye tam bir kromozom seti gidecek ekilde dizilmedike
kromatidlerin ayrlmasn nler (Cummings ve Klug, 2002; Lleyap, 2008).
Mzeyyen ZMRL
1. GR
Hcre Populasyonu Tipleri
Normal hcre populasyonunun kk bir miktar lmsz hcrelerden oluur.

Bu hcreler organizmann dier ksmlarndan gelen sinyallerin etkisiyle kendilerini
yenileme ve ayrca olgunlaan ve organizmann gerekli fonksiyonlarn grmek zere
diferansiye olabilen yeni hcreler oluturma yeteneine sahiptirler. Sadece birka
doku tipi diferansiye olabilmesine ramen, ou hcre tipi diferansiye olurken
hayatsal faaliyetlerini kaybederler, yalanp istirahat fazna girerler ve sonunda
lrler. karyotlarda aadaki gibi 4 hcre tipi bulunur (Lowitz ve Casciato, 2007).
a. Germ hcreleri: Snrsz sayda oalabilme yetenekleri vardr. Bunun nedeni
olaslkla, mayozla blnmeleridir. Kanser hcrelerinin aksine, bu hcreler lmsz
hcre dizisi oluturmak zere mayoz blnmeye girmelidirler.
b. Kk hcreleri: ki ilevleri vardr. Birincisi, yeni kk hcreyi oluturmak, ikincisi
ise diferansiye organizma iin gerekli zgn ilevleri yerine getirecek yeni hcreyi
oluturmaktr. Kanser hcrelerinin aksine, bu hcrelerin tekrar olumak zere
girdikleri siklus says snrldr.
c. Ksmen diferansiye olmu hcreler: Bunlar da snrl sayda oalma
kapasitesine sahiptir ve kendilerinden oluan yeni hcreler sonunda tam diferansiye
ve oalma yetenei olmayan hcreler haline gelirler (rnein; ba dokusu
hcreleri).
d. Tam olgunlam zellemi hcreler: Bunlar bir daha oalamazlar (rnein;
nron) (Lowitz ve Casciato, 2007).
Diferansiyasyonun mmortalite (lmszleme) ile likisi
Diferansiyasyon immortalite ile ters ilikilidir. lmsz kanser hcresi

dizilerinin aksine, diferansiye olmu normal hcreler, hcrelerin ne sayda
blndn sayan biyolojik bir saate sahiptir. Belli bir sayya ulaldnda hcre
artk daha fazla blnemez. rnein, insan fibroblast hcreleri hcre kltrlerinde
yaklak 38 kez blnr. Sonra, beslenme koullar ne olursa olsun bir daha
blnemez (Lowitz ve Casciato, 2007).
Mzeyyen ZMRL
1. GR
1.1.1.2. Kanser Hcrelerinin Karakteristik zellikleri
Kanser, anormal hcrelerin srekli olarak birikmesi ile karakterize bir dzen
bozukluudur. Bu durum, srekli oalarak ar miktarda artan hcre saysnn
normal olarak gerekleen uygun miktarda hcre kaybyla dengelenmemesi sonucu
gerekleir. Bu hcreler invazyon yaparlar ve organizmann organlarn hasara
uratrlar. Kanser hcreleri kaynaklandklar normal hcrelere gre daha ksa
zamanda lmelerine ramen yeni hcre oluumu o kadar hzldr ki, sonu da
hcreler devaml birikir. Ar hcre birikimi sonucunda oluan bu dengesizlik hem
kanser hcrelerindeki genetik anormalliklerden hem de organizmann bu hcreleri
tanmada ve yok etmedeki baarszlndan kaynaklanr. Kanser hcrelerinin, dier
hcrelerde olmayan baz esiz zellikleri u ekildedir (Lowitz ve Casciato, 2007).
Klonal Orjin
ou kanser hcresi tek bir anormal hcreden doar. Baz kanserler ise
birden fazla sayda malign klonlardan doar. Bu klonlar ya bir saha hasar field
defect sonucu (dokunun birden fazla sayda hcresi karsinojene maruz kalmasyla)
ya da baz genlerdeki kaltmsal defektler sonucu oluurlar (Lowitz ve Casciato,
2007).
mmortalite (lmszlk)
ou normal hcrenin blnme says snrldr. Kanser hcreleri ise snrsz

sayda blnrler ve bitmez tkenmez miktarda hcre olutururlar. lmszlk
mekanizmalarndan biri kromozom ular olan telomerlerdir. Hcre diferansiye
olurken, ou normal hcre tipinde telomerler gittike ksalr. Fakat, kanser
hcrelerinde ve kk hcrelerde telomerler telomeraz enziminin etkisiyle yenilenirler.
Bu enzim normal olarak hcreler diferansiye olurken bir taraftan programl bir
ekilde gittike azalr. Tamamyla diferansiye olmu bir hcre istirahat durumuna
Mzeyyen ZMRL
1. GR
girer ve sonunda oalma kapasitesini yitirdiinden lr. Oysa, birok kanser tipinde
telomeraz etkinliini srdrr veya aktive edilir. Sonuta, telomerlerin uzunluu
sabit kalr ve hcre snrsz sayda oalr. Bugn laboratuar ortamnda kullanlan
HeLa hcreleri, serviks kanserinden 1951 ylnda len Henrietta Lacksn hcreleri
olup, hala canlln srdrmektedir (Lowitz ve Casciato, 2007).
Genetik Kararszlk
Bu durum, DNA tamirindeki ve DNA ipliklerinin birbirlerini tanmadaki

defektlerden dolaydr ve kanser hcrelerinin heterojen olmasna yol aar. Kanser
hcreleri proliferasyon kontrol mekanizmalarna gittike daha az yant veren klonlar
olutururlar. Bu klonlarn yabanc ortamlarda yaama yetenei gittike artar ve
bylece metastaz yaparlar (Lowitz ve Casciato, 2007).
Kontakt nhibisyonun ve Substratna Tutunarak Byme zelliklerinin Kayb
Kltr ortamnda byyen normal hcreler, hcrelerin normalde yapt

substratna yapamazlarsa blnemezler. Normal hcreler oalp zerinde
bydkleri tm yzeyi tek tabaka halinde (monolayer) doldurduklarnda da
blnme zelliklerini kaybederler. Hatta besiyerleri blnmeleri iin gerekli tm
byme faktrleri ve dier besin elemanlarn ihtiva etse bile blnmezler. Kanser
hcreleri ise, yar kat bir besiyerinde substratna yapmaya gereksinim duymadan
bamsz olarak blnmeye devam edebilirler. Hatta hcre kltrlerinde birden fazla
tabaka olusa bile bymeye devam edebilirler. Bu nedenle kltr ortamnda normal
hcre dzenli grlrken, kanser hcreleri saa-sola uzantl karmak bir yap iinde
grlr (Lowitz ve Casciato, 2007).
Mzeyyen ZMRL
1. GR
Proliferasyonun byme faktrlerinden ve besin elemanlarndan bamsz

olarak devaml art
Bu durum kltr ortamndaki kanser hcrelerinin bir zelliidir. Kanser

hcreleri beslenmeleri iin gerekli besin faktrlerini tketmelerine ramen bymeye
devam ettiklerinden aslnda kendi kendilerini ldrmektedirler. Birok hayvan
trnn de bu ekilde davranmas ilgintir. Oysa normal hcreler ortamda besin
yokluunda bymeyi durdurur (Lowitz ve Casciato, 2007).
Metastaz
yi huylu olarak adlandrlan tmrlerde veya normal hcrelerde bulunmayan
bir zelliktir. Metastaz, ekstraselller matrikse yapmaktan sorumlu hcresel
proteinlerin
kayb
ya
da
anormalliklerinden,
hcreler
aras
etkileimin
bozulmasndan, hcrelerin bazal membranna tutunmalarndaki anormalliklerden,

bazal membrann retimindeki anormalliklerden, metalloproteaz gibi baz enzimlerle
(kolejenazlar) bazal membrann yklmasndan dolay gerekleir. Sonuta ortama
tutunamayan kanser hcresi, bulunduu yerden ayrlarak dolam ile baka bir
blgeye gidip burada oalabilirler. Sorumlu proteinler kefedildike ve onlarn
mekanizmalar aydnlatldka metastatik sre daha iyi anlalacaktr (Lowitz ve
Casciato, 2007).
1.1.2. Ar Kanser Hcresi retiminin Nedeni
1.1.2.1. Anormal Hcrelerin Apopitoza Gidememesi
Apopitoz, programl hcre lm demektir.

1. Apopitoz anormal DNAl hcreleri yok eder. Anormal DNAl hcreler
ise ya tamiri olanaksz DNA hasar olumu ya da yanl, eksik veya gereksiz olarak
fazla transkribe olmu DNAdan meydana gelmilerdir. Buradaki apopitoz, belli bir
tr iin gerekli kromozom saysnn uygun miktarda devam ettirilmesinde ve
Mzeyyen ZMRL
1. GR
aneploidinin nlenmesinde ana mekanizmadr. Bylece, DNAsn sadece doru bir

ekilde ve tam olarak replike etmi hcrelerin mitoza girmesi salanr.
2. Apopitoz normal doku kaybndan sorumludur. Bunun klasik rnei larva
evresinde kuyruu olan kurbaalarn kuyruklarnn kaybolmasdr. Apoptoz ayrca
primatlarda embriyogenez dneminde var olan parmaklar aras perdelerin
kaybolmasndan da sorumludur. Apopitoz, yalanm ve yararsz hale gelen normal
hcrelerin ortamdan yok edilmelerini salar. Ayrca, organizmann kendi dokularn
tanyan T hcrelerinin eliminasyonunda da rol alr. Bylece, bu hcrelerin
organizmaya kar immun ata nlenir.
3. Apopitotik hcreler mikroskopik olarak tannabilir. Bu hcrelerde
intraselller organeller bir araya toplanrlar. ekirdek younlar ve fragmanlara
ayrlr. Hcreler apopitotik cisimciklere ayrldnda, bu cisimcikler fagositozla
komu hcreler ya da makrofajlar tarafndan alnrlar. Nekrozun tersine, apopitoz
inflamatuar reaksiyona yol amaz. Apopitozda evrim srecinde korunan baz spesifik
proteinlerin sentezi gerekleir.
4. Kanser hcreleri ve baz immn sistem hcreleri normal dokularda
apopitozu anormal olarak indkleyen maddeleri retirler. Apopitoz genetik olarak
dzenlenir ve malign hcrelerde bozulabilir. rnein, p53 tmr supressr onkogeni
apopitozu uyarr. Bcl-2 onkogeni ise apopitozu inhibe eder. Bylece, normal hcre
lmn yavalatarak ar hcre birikmesine yol aar. Apopitoz, tmr hcrelerinin
hormonlar, sitotoksik kemoterapi ve radyasyon terapisiyle azaltlmasnda (yok
edilmesinde) ana mekanizma olabilir (Lowitz ve Casciato, 2007; Polard ve
Earnshaw, 2004).
1.1.2.2. Hcre Proliferasyonunu Anormal ekilde Uyaran Genetik Bozukluklar
Bu bozukluklar normal proliferasyon mekanizmasndan bamsz olarak

oluur. Reseptrlerin veya sinyal aktarc proteinlerin mutasyonlar veya ar
retimleri hcrelerin byme faktrlerinden veya dier mitotik faktrlerden bamsz
hale gelmesine ve bylece kendi bana giden hcre blnmesine yol aarlar. Bu gen
Mzeyyen ZMRL
1. GR
anormallikleri genellikle dominanttr (rn. anormal hcre ile hibridlenen bir normal
hcre fenotipik olarak malign hale gelir) (Lowitz ve Casciato, 2007).
1.1.2.3. Tmr Supressr Genlerdeki Anormallikler
Bu genler hcre blnmesinin basklanmasndan sorumlu genlerdir.

Bozukluklar
halinde
organizma
genetik
olarak
anormal
hcreleri
yok
edemediinden kanser geliir. Bu genler resesifdir; yani malign hcre normal hcre
ile hibridletirildiinde normalleir. Tmr spressr genlerine rnek olarak
retinoblastoma geni ve p53 geni verilebilir (Cummings ve Klug, 2002).
Retinoblastoma geni; Retinoblastoma geni bu genler arasnda ilk kefedilen
gendir. Ardndan, zellikle sk rastlanmayan veya nadir kaltsal hastalklarda olmak
zere dier spressr gen anormallikleri de saptanmtr. Wilms tmr (WT1),
familyal polipozis (APC), familyal melonoma (CDKN20), familyal meme ve over
kanserleri (BRCA-1 ve BRCA-2) dier spressr gen anormalliklerine rnek olarak
verilebilir (Lowitz ve Casciato, 2007).
p53 spressr geni; Bu genler iinde en nemli gen p53 spressr genidir.
Bu genin rn olan p53 proteini birok kompleks aktivitesi olan ve hcre siklusunu
basklayan bir proteindir. Bu protein nkleotid yanl elemelerini, DNA sarmalnn
krklar gibi DNA lezyonlarn ve ayrca radyasyon veya kemoterapi ile oluan DNA
hasarlarn saptayabilir (Perantoni, 2006).
DNA lezyonu saptandnda, p53 hcre siklusunu G1 faznda durdurur,

bylece hcrenin S fazna giriini nler. Ardndan, ya tamir mekanizmas
proteinlerini ya da apopitoza yol aan proteinleri indkler (Lowitz ve
Casciato, 2007).
n vitro almalar, kemoterapi ve radyasyonun kanser hcrelerini DNA

hasar yaratarak ve bylece p53le indklenen apopitoza yol aarak
ldrdklerini gstermitir. p53 proteininin eksik olduu fare timositlerinde
ve istirahat halindeki lenfositlerde radyasyonun bu ldrc etkisi grlmez
ve hcreler canlln srdrr (Lowitz ve Casciato, 2007).
Mzeyyen ZMRL
1. GR
Birok insan kanserlerinin mutant p53 spressr genine sahip olduu

bulunmutur.
Mutant
p53,
Li-Fraumeni
sendromunun
karakteristik
bulgusudur. Bu sendrom, hem yumuak doku hem de epitel kaynakl

kanserlerin birok organda grld ve erken bir yata balad herediter
otozomal dominant bir sendromdur (Lowitz ve Casciato, 2007; Perantoni,
2006).
1.1.2.4. Tmr anjiogenezi
Kan destei olmayan kanser kolonileri ap olarak 1 mmden daha fazla

bymezler. Yeterli kan destei olmayan koloniler istirahat halinde deillerdir. Yani
hcre siklusunun G0 fazndaki gibi deillerdir. Bu durumdaki koloniler tipik olarak
daha hzl prolifere olurlar fakat artm proliferasyon hzn dengeleyecek ekilde
hcre lm de artar. Kan akm salandktan sonra, hcre lm hz azalr ve tmr
hzla byr (Lowitz ve Casciato, 2007).
Yeni kan damarlarnn oluumu iin baz maddeler gereklidir. Bu durum
normal dokularda byledir. Fakat, hemen hemen tm llebilir kanserlerde bu
maddelerin sadece biri retilir. Bu faktrn ad vaskler endotelyal byme
faktrdr (VEGF). Bu faktr yeni kan damarlarnn oluumunu indkler. VEGF
zellikleri nedeniyle kanser tedavisinde faydal olmaktadr (Lowitz ve Casciato,
2007).
VEGF, olgunlam ve prolifere olmayan kan damar endotel hcrelerinde

kendi
reseptrlerini
indkler.
Normalde
istirahat
halindeki
endotel
hcrelerinin VEGF reseptr yoktur fakat VEGFye maruz kaldklarnda

reseptr retirler.
VEGF, kan damarlarnn oluumuna yol aan dier birok byme

faktrnn retimini ve aktivitesini indkler.
VEGF, c-ras ve VEGF retimini daha ileriye gtren dier onkogen ve

byme faktrleri tarafndan indklenir.
10
Mzeyyen ZMRL
1. GR
Normal geliim iin dier faktrlere de gereksinim duyan normal kan

damarlarnn aksine, VEGF tarafndan indklenen kan damarlar szdrma
zelliine sahiptir. rnein, fibrinojen gibi VEGF ile indklenen plazma
proteinleri yeni oluan damarlardan dar szarlar. Bylece, tmrn
etrafnda sngerimsi bir jel oluur. Bu jel VEGF ierir: bu durum anjiogenezi
daha da ilerletir.
VEGFnn,
indklenmi
epitel
hcrelerinde
apopitozu
basklad
grlmektedir.
Tmrler ayrca anjiogenez inhibitrleri de ierirler. Bu inhibitrler uzak
blgelerdeki tmrlerin bymelerini azaltr. Murin; akcier kanserinin bir formu bu
gibi inhibitrleri ieren ve bylece primer odan bymesini yavalatan
metastazlara yol aar. Bu mekanizma metastazla birlikte seyreden primer tmrlerin
lokalize edilmesindeki gl ve primer tmrn bulunamad durumlar (orjini
bilinmeyen primer tmrleri) aklayabilir (Lowitz ve Casciato, 2007).
1.1.2.5. Onkogenler
Onkogenler, normal hcrelerin malign transformasyonuna neden olan genler

demektir. Her zaman malignensi ile ilikilidirler veya hcresel ya da retroviral
orijinli olabilirler. Genel olarak, kanserde birden fazla onkogen anormal olarak
aktifdir. Hcre blnmesi iin gerekli olan, onkogenler, aralarndaki etkileimler
neticesinde dier onkogenlerin de aktiflemesine neden olur. ou kanserler ile tek
bir onkogen anormallii arasnda bire bir iliki genellikle saptanamaz (Perantoni,
2006).
1. Retroviral onkogenler (v-onc) hayvan tmrlerinden elde edilmi hzla transforme
edici retrovirslerde ilk olarak kefedilmilerdir. Bu tip yaklak 20 eit onkogen
tanmlanmtr.
2. Hcresel onkogenler kanser hcrelerinden DNA elde edildikden sonra, DNAlarn
normal
hcrelere
transfeksiyonu)
sokulmas
ve
bylece
hcrelerin
yoluyla kefedilmilerdir. Bu
tanmlanmtr.
11
eit
malignlemesi
(DNA
20den fazla onkogen
Mzeyyen ZMRL
1. GR
3. nhibitr genler hcre proliferasyonunu inhibe eden proteinleri retirler. Bu

genlerdeki anormallikler anormal hcre proliferasyonuna yol aar. Yaklak 12 gen
tanmlanmtr.
4. Proto-onkogenler (c-onc veya normal hcre genleri) normal hcrelerde
proliferasyon ve diferansiyasyonu kontrol ederler. Bunlarn bilinen tm onkogenlerin
kayna olduu dnlmektedir. Bu fikre bir kant olarak, transforme edici
retrovirslerden elde edilen RNAnn eitli proto-onkogenlerle homoloji gstermesi
verilebilir.
a. Proto-onkogenler evrim boyunca iyi korunmaktadrlar. Birok ayn onkogen
insanlardan mayalara kadar ok eitli canllarda bulunabilmektedir. Bu durum,
hayatn temel zellii gibi grnmektedir.
b. Herbir proto-onkogen, hcre siklusu srecinde veya belli bir dokunun geliiminin
spesifik bir dneminde farkl olarak eksprese edilen protein rnlerini yaparlar.
5. c-onc ve proviral v-onc arasndaki farkllklar vardr. Hcresel onkogenler hem
intronlara hem de ekzonlara sahipken, viral onkogenler sadece ekzonlara sahiptir.
Viral DNA, gl promotor genler olan uzun u tekrar dizileri (LTR)ne sahiptir.
Fakat bunlar c-onclarda bulunmaz. LTRler c-onc yaknlarnda bir yere
sokulduklarnda c-oncun reglasyonunu bozarlar ve hcreyi malign fenotipe
dntrrler (Perantoni, 2006).
Onkogen Biyolojisi
1. Hem proto-onkogen hem de nonproto-onkogen kaynakl byme faktrleri,

hedef hcrelerdeki spesifik byme faktr reseptrlere (GFR) balanrlar. Bylece,
bu reseptrler zerindeki tirozin kinaz aktivitesi aktifleir. Byme faktr-GFR
kompleksi hcreler tarafndan alnr ve inaktifletirilir. Byme faktrlerinin bazlar
ve ilikili proto-onkogenleri unlardr: fibroblast byme faktr iin Int-2 ve
dierleri, trombositlerden salnan byme faktrleri iin sis (Lowitz ve Casciato,
2007).
2. GFRler ve baz hormon reseptrleri hcre membrannda bulunan ve bir
ksm membran iinde bir ksm membran dnda olan proto-onkogen proteinlerdir.
12
Mzeyyen ZMRL
1. GR
Proteinin hcre yzeyindeki parasnda spesifik ekstraselller byme faktrleri iin

blgeler bulunur. GFRler kendilerine zg byme faktrleri ile aktive
edildiklerinde, bu reseptrlerin sitoplazmik blgeleri aktif tirozin kinaz haline gelir.
Baz GFRler ve onlarn proto-onkogeni, koloni uyarc faktr reseptr tip 1 (fms)
ve epidermal byme faktr reseptr (erb-B)dr (Lowitz ve Casciato, 2007).
Aktifleen tirozin kinazlar ekstraselller sinyali baz mekanizmalarla
sitoplazmik proteinlere ve nkleusa aktarrlar. rnein, sitoplazmik proto-onkogen
proteinleri aktive ederler. Ayrca, diailgliserol dzeylerini artrrlar, bu daha sonra
protein kinaz Cnin (PKC) aktivasyonuna neden olur. PKC ise, DNA sentezini
uyaran bir grup proteini aktive eder. Aktif tirozin kinazlarn baka bir fonksiyonu,
guanozin-5-difosfat (GDP), guanozin trifosfat (GTP)a evirmek zere fosforile
etmeleridir. GTP, p21i (bir c-ras proteinidir) aktive eder: aktiflemi GTP-p21
kompleksi ise nkleusda DNA transkripsiyonunu uyarr. rnek: erb-B onkogeni
(Lowitz ve Casciato, .2007)
3. Anahtar hcresel enzimlerin aktivitesini dzenleyen sitoplazmik kinazlar,
membran reseptr kinazlar tarafndan aktifletirilirler. Bu proteinler tipik olarak serin
veya treonin kinaz fosforile edici aktiviteye sahiptir ve bazlar ise GTPaz
aktivitesine sahiptir. Bu kinazlar nkleus proteinlerini ve DNA promotor blgelerini
aktive etmede geni bir etki spektrumuna sahiptir. rnein, hcre blnme faz kinaz
(cdc)lar tm karyotik hcrelerde bulunur ve hcrelerin G2 fazndan M fazna
geii iin arttr. Siklinler ve fosforilasyon, bu kinazlarn aktivitelerini dzenler:
bunlarn ayrca mitozise hazrlk safhasnda hcre iskeletinin destabilizasyonunda rol
aldklar grlmektedir. rnek: ras onkogeni (Lowitz ve Casciato, 2007).
c-ras proteinlerinin proto-onkogen prekrsrleri sinyalleri hcre yzeyinden
nukleusa iletirler. Bu proteinler GDP ve GTP ile birleirler. Protein-GTP kompleksi

(rn. p21-GTP) kimyasal olarak aktif formdur ve bu form nukleusdaki eitli
promotor proteinleri aktive eder. Bu proteinler GTPaz aktivitesine sahiptir. Bu
aktivite, GAP olarak isimlendirilen bir sitoplazmik protein tarafndan arttrlr.
GTPaz GTPyi GDPye dntrr, bylece yukarda sz edilen kompleks (ProteinGTP ) inaktifleir. Bu fenomenin, bu proteinlerin kendilerini dzenledikleri bir
aktivite olduu dnlmektedir. Ras proteini ayrca diailgliserol dzeylerini de
13
Mzeyyen ZMRL
1. GR
arttrr, bu da PKCyi aktifletirir. PKC ise bilindii gibi nemli bir DNA
transkripsiyon balatcsdr (Lowitz ve Casciato, 2007).
Ras onkogenleri birbirleriyle ilikili be onkogenden oluan bir gruptur.
Aktivitelerinin ou kendilerinin proto-onkogenlerinin normal aktiviteleridir. Birka

defekt saptanmtr. Bunlardan biri bozuk GTPazdr. Bu anormallik molekln GTP
formunun devaml olarak aktif kalmasna yol atndan nukleus proteinleri ve DNA
transkripsiyonu devaml olarak aktive edilir (Lowitz ve Casciato, 2007).
4. Gen ekspresyonunu dorudan kontrol eden proteinlere transkripsiyon
faktrleri denilmektedir. Bu faktrler sinyal iletiminin son safhasnda yer alrlar.
Bunlarn bazlar ksa mrldr ve asla nukleusdan dar kmazlar. rnein, c-jun
ve c-fos proteinleri G0-S interfaznda transkripsiyonu yaplan ilk proteinlerdendir ve
hcre siklusunu balattklar grlmektedir. Siklinlerin, hcrenin hcre siklusuna ve
ayrca c-myc ve c-mosun transkripsiyonunu aktifletirerek de mitozise girmesini
balatt dnlmektedir. c-myc ve c-mosdan transkripsiyonu yaplan proteinler
(c-myc ve c-mos proteinleri) ayrca nukleusda da daimi olarak bulunurlar ve burada
DNA sentezini uyaran kompleksler olutururlar. Sitoplazmadan nukleusa giren dier
faktrler (rn. ras, myc): bunlarn transkripsiyonu ve aktifletirilmesi sitoplazmik
kinazlar tarafndan yaplr. Proto-onkogen kinazlarn sitoplazmadaki birka normal
rn ayrca gen transkripsiyonunu da aktive eder. zellikle PKC aktifletirilir.
PKC, direkt olarak bir DNA promotoru olarak etki ederek c-jun ve c-fos
proteinlerinin retimini uyarr. Jun-Fos kompleksi, DNAnn spesifik promotor
blgelerine balanr ve DNA transkripsiyonunu uyarr. rnek: c-myc onkogeni
c-myc onkogenleri direkt nukleus dzenleyici aktivitesi olan bir protein
ailesidir. mycnin varl hcre blnmesi iin gerekli gibi grnmektedir.

Dimetilsulfoksid (DMSO) mycnin transkripsiyonunu inhibe eder, hcre blnmesini
durdurur ve kltr edilmi lsemik blast hcrelerinin diferansiye olmasna neden
olur. Yksek c-myc dzeyleri immatr kan hcrelerinde ve gastrointestinal
hcrelerde bulunur. Hem c-myc hem de c-jun/c-fos protein rnleri dimerler
olutururlar. Bu dimerler, promotor genlere balanma blgesine yakn bir yerdeki
14
Mzeyyen ZMRL
1. GR
leucine zipper ad verilen lsinden zengin bir blgede birbirine balanrlar (Lowitz
ve Casciato, 2007).
c-myc geninin amplifikasyonu yle verimlidir ki birok kopya bazen
kromozom zerinde kalr (Lowitz ve Casciato, 2007).

5. Bymeyi inhibe edici genlerin rnleri, bymeyi hzlandrc onkogen
rnlerini inhibe eden ve hcre proliferasyonunu durduran maddelerdir. Tipik olarak
fosfatazlardr. Bu genlerin inaktivasyonuna yol aan mutasyonlar kontrolsz hcre
proliferasyonuna ve malignensilere yol aar. Bu mutasyonlara ve ilikili tmrlere
rnek olarak retinoblastoma ve baz osteosarkomlar, Wilms tmr (WT1), Multipl
endokrin neoplazi (MEN1), ve Familyal adenomatozis polipozis Coli (FAPC)
1.2. Prostat Kanseri
Prostat, mesanenin hemen alt blmnde bulunan fibromuskler ve glandler

yapda, 18-20 gr arlnda sekretuar bir organdr. Erkek retrasn saran ve mesane
boynu ile devam eden prostat bezi, 2.5 cm uzunluunda, sktrlm ve ters yz
edilmi konik bir yap eklindedir (ekil 1.1) (Anafarta, 2007).
Prostat kanseri ise, prostat bezindeki hcre proliferasyonu ve hcre lm
arasndaki dengenin
bozularak,
organ
hacminin
malign
bymesi
olarak
tanmlanabilir. statistiksel adan tm kanserlerin %32sini oluturur. Prostat kanseri

bir yallk hastal olup 40 ya alt erkeklerde nadiren oluur. nsidans 40
yalarndan 80li yalara gidene kadar giderek artar (Emil ve ark, 2004). Amerikada
erkeklerde en sk grlen kanser, prostat kanseridir. Japonyada erkek lmleri
ierisinde 7. srada iken Avrupada erkek lmlerinin %9unu oluturmaktadr.
Trkiyede salkl bir istatistik yoktur. Fakat Salk Bakanlnn bildirilen vakalar
erevesinde yapt deerlendirmelerde prostat kanseri 6-7. sralarda yer almaktadr
(Baltac, 2007).
15
Mzeyyen ZMRL
1. GR
ekil
1.1. Normal ve bym prostat bezinin ematize

(http://www.prostathapi.com/prostat-belirtileri.html)
Prostat
kanserleri
prostat
ainer
hcrelerinden
edilmi
hali
kaynaklanan
adenokarsinomlardr. Prostat kanserlerinin %70i prostatn periferik, %15-20si

santral, %10-15i transizyonel zondan kar. Prostat kanserlerinin ou ok
merkezlidir ve birok derecelendirme yntemi (greyd) vardr. Tm glandler
farkllama, hcresel atipi ve hcre ekirdeindeki anormalliklere dayanr. En yaygn
kullanlan olaslkla majr ve minr glandler farkllama kalplarna gre her
prostat kanseri alanna iki derece veren Gleason derecelendirme sistemidir. Gleason
sistemine gre 2-4 iyi, 5-7 orta, 8-10 kt derecede farkllam kanseri gsterir
(Emil ve ark, 2004).
yi farkllam prostat adenokarsinomlar srt srta vermi aralarnda ok az
stroma bulunan glandler hcreler evresinde normal miyoepitelyal hcre
tabakasnn kaybolduu kk bez gruplardr. Kanserli prostat dokusunda primer
veya hakim greyd ve ikincil greyd olmak zere en azndan iki kanser greydi vardr.
Tmr greydi prostat kanser byme ve ilerlemesinin klinik adan en yararl
gstergelerinden biridir (Emil ve ark, 2004).
Prostat kanserleri pek ok tip gstermektedir. Bunlar; adenokarsinoma,
musinz adenokarsinoma, prostatik duktal adenokarsinoma, saf kk hcreli
adenokarsinoma, skuamoz ve adenoskuamoz kanserler, sarkomatid karsinoma
(karsinosarkom), transizyonel hcreli kanserler, malign mezenimal tmrler,
16
Mzeyyen ZMRL
1. GR
prostatik epitelyal neoplazi (PIN), atipik kk asiner proliferasyon (ASAP)dr.

Bunlardan en sk grleni %98 grlme skl ile adenokarsinomlardr (Baltac,
2007).
Epidemiyolojik gzlemlere dayanarak prostat kanserinde en azndan 3
etiyolojik faktrden sz edilmektedir. Bunlar;
Hormonal etkiler,
Diyet ve evresel faktrler,
Genetik faktrler
Yaplan baz almalardaki gzlemlerde, erkek hormonlarnn etkisi olduu
dnlmektedir. Kastre edilen hastalarda prostat kanseri olumaz. Prostat kanseri

hcrelerinin ou hormonlara kar duyarldr ve erkek hormonlarnn bulunduu
ortamda hzla oalr. Kastrasyon kanser bymesini dramatik bir ekilde geriletir.
Sanlarda yaplan bir almada testesteron hormonunun kanser oluumunu tevik
ettii gsterilmitir (Emil ve ark, 2004).
Diyet ve evresel faktrlerin prostat kanserindeki nemi, farkl evrelerde
yaayan rkda gruplardaki farkl kanser insidanslar ile belirlenmitir. rnein ikinci
ve nc kuak Japon asll Amerikallarda prostat kanseri insidans dier Kuzey
Amerikallarda olduu gibidir. Fakat buna karn Japonyada klinik prostat kanseri
insidans ABDnin ancak %10u kadardr. Diyet ve evresel faktrlere ek olarak
bakterisel ve viral ajanlarnda etiyolojik rol olduu ne srlmtr (Emil ve ark.,
2004).
1.2.1. Hormonal Etkiler
1.2.1.1. Androjen
Prostat
kanserinin
geliimi
ve
ilerlemesi
androjenler
tarafndan
etkilenmektedir. Androjenler; testesteron, androstenedion, dihidrotestesteron (DHT),

dehidroepiandrosteron (DHEA) gibi erkek cinsiyet hormon topluluudur (Mente,
2002).
17
Mzeyyen ZMRL
1. GR
Testesteron (T), testislerden sentezlendikten sonra pasif difzyon yolu ile

hedef doku hcresine girer. Hcre iindeki testesteron, steroid 5-redktaz enzimi ile
ya DHTye dnr ya da ekstradiole aromatize olur. Ortamdaki testesteron ve DHT
hcre ekirdeindeki transkripsiyon reglatr faktrlerinden steroid-tiroid-retinoid
ailesinin yesi olan reseptre balanmak iin bir yara girerler ve bunlarn reseptre
olan ilgisi ayndr. Bu reseptr hormon kompleksi genin reglatr blgesine
balanarak transkripsiyonun dzenlenmesini salamaktadr. Testesteron ve DHT
ayn reseptre balanmasna ramen bunlarn fizyolojik etkileri farkldr (Wilson ve
ark., 1993).
Ross ve arkadalar Afrikal Amerikallarda prostat kanseri insidansnn
yksek olmasnn, dolamdaki androjen seviyesi ile ilikili olduunu ileri
srmlerdir. Ayrca gen Afrikal Amerikallarda Japon erkeklere gre 3, 17androstenoidol glukuronide ve androstenidol glukuronide (A-diol-g) gibi androjen
metabolitlerinin serumda daha yksek dzeyde olduunu gstermilerdir. Bu
metabolitlerin, testesteronun 5-redktaz ile dihidrotestesteron (DHT)a dnm
dzeyini yansttn inanlr ve total testesterona gre intraprostatik androjen
aktivitesini gstermede daha iyi bir markr olabilecekleri dnlmektedir (Ross ve
ark., 1986).
Yksek androjen seviyesinin, prostat kanseri riskini artrp artrmadn
belirlemek iin ok sayda alma yaplmtr. Guess ve arkadalar ve BarrettConnor ve arkadalar prostat kanser riski ile androjen seviyeleri zerine prospektif
almalar dzenlemiler ve testesteron, seks hormon balayc globulin (SHBG)
yada 5-redktaz ile prostat kanseri arasnda bir iliki bulamamlardr (Guess ve
ark., 1997; Barrett-Cannor ve ark., 1990). Bunun aksine, Gann ve arkadalar
testesteron
seviyesindeki
art
ile
prostat
kanserinde
anlaml
bir
art
gzlemlemilerdir. Ayrca bu aratrmaclar, prostat kanser riski ile SHBG arasnda

ciddi bir ters iliki bulmulardr. Yine ayn almaclar testesteron/DHT oran ve
androstenodiol glukuronide dzeyleri ile artm 5-redktaz aktivitesine sahip
erkeklerde, prostat kanseri riskinde ciddi bir art eilimi olduunu bildirilmilerdir
(Gann, 1996). Prostat
kanserinin
hormonal habercileri hakknda nceden
yaynlanm almalarn meta-analizi, total testesteron seviyesinin yksek olduu
18
Mzeyyen ZMRL
1. GR
erkeklerde prostat kanseri gelime olaslnn 2.34 misli yksek olduu sonucuna
varmtr (Reiter ve Dekernion, 2005).
Akas, androjen ve androjen metabolitlerinin prostat kanser riskine
katksnn derecesi halen tartmaldr. Bu almalar, ok sayda teknik ve teorik
sorulardan etkilenmektedir. Birincil olarak, tm androjen dzeyinin lm,
dolamda olan testesteron dzeyindeki ciddi diurnal deiikliklerle etkilenmektedir.
kincil olarak, prostatn kar karya kald androjen hormonlarn gvenilir ekilde
llmesi gtr. ncl olarak, bir erkein hayat boyunca androjenlere erken ya
da ge maruz kalmasnn kritik olup olmad ya da konsantrasyonunda zamanla
oluan deiikliklerin nemi bilinmemektedir (Reiter ve Dekernion, 2005). Prehn ve
arkadalarnn yapt almada prostat kanseri, dk androjen seviyesi nedeni ile
yalanmaya bal androjen seviyesinde azalma sonucu ortaya kabilmektedir. Dier
almaclar, androjen stojen dengesinin prostat karsinogenezi iin nemli olduunu
ileri srmlerdir (Prehn, 1999).
1.2.1.2. Prostat Spesifik Antijen (PSA)
PSA prostat hcreleri tarafndan salglanan 33.000 Dalton molekl arlnda

bir glikoproteindir. Bir serin proteazdr ve semenin svlamasna yardmc olur.
Gen yetikinlerde PSAnn normal deerleri 0-4 ng/ml arasndadr. Yaplan
almalarda bening prostat hiperplazisi (BPH)da PSA ykselmesinin transizyonel
zonun boyutu ile orantl olduu hesaplanmtr. Bir gram BPHn PSAy 0.3 ng/ml
ykselttii dnlmektedir. Prostat kanserinde PSA retimi deikendir ve
farkllamann derecesine baldr. yi farkllam kanser dokusu daha fazla ve
farkllamam kanser dokusu ise daha az miktarlarda PSA retir (Emil ve ark.,
1995).
19
Mzeyyen ZMRL
1. GR
1.2.2. Diyet ve evresel Faktrler
Diyet ile yksek oranda ya almnn prostat kanseri insidansn artrd

dnlmektedir. Baz almalarda yksek kalsiyum tketiminin prostat kanseri
riskinde artla ilikili olduu bulunmutur. Likopen, selenyum ve E vitamininin
antioksidan etkileriyle kanserde potansiyel bir negatif faktr olduklarna dair eitli
almalar yaplmtr (Schald, 2004; Gann 1999).
Ya: Prostat kanserinin mortalite oranlar, tm dnyada, ortalama ya
tketimi ile sk korelasyon gstermektedir. Yksek ya tketimi hem in vitro hem
de in vivo olarak prostat kanseri hcrelerinin proliferasyonunu uyarabilmektedir.
Clinton ve arkadalar, prostat kanserinde, yasz diyetin androjene baml tmr
hcrelerinin bymesini azaltabileceini gstermitir. Yaplan baka bir almada
ise yksek ya ieren diyetin prostat kanser hcrelerinin bymesine neden
olduunu ortaya koymutur (Clinton ve ark., 2002).
Ya,
prostat
artrabilmektedir.
lk
kanseri
olarak
riskini
alternatif
diyetle
alnan
bir
takm
yan,
mekanizmalarla
androjen
dzeyini
deitirebileceine dair kant bulunmaktadr. Baz almalarda total kalori alm

normal dzeyde tutularak, daha az ya tketen hastalarn, daha az testesteron
dzeyine sahip olduu bulunmutur. kinci olarak, ya serbest radikal kayna
olabilmektedir. ncs, pro-enflamatuvar ya asidi metabolitleri karsinojenik
olabilmektedir. rnein, araidonik asit, invitro olarak prostat kanseri hcrelerinin
bymesine yol aabilen bir omega-6 oklu doymam ya asididir. Araidonik asit,
5-hidrosieikosatetraenoik aside (5-HETE) dnr. 5-HETEnin inhibisyonu
zellikle prostat kanseri hcrelerinin bymesini engelleyebilmektedir. Bu da bu
metabolitin, prostat kanserinin oluumu ya da bymesinde rol oynayabileceini
dndrmektedir (Reiter ve Dekernion, 2005).
Her ne kadar birok almada, prostat kanseri ile ya tketimi arasnda bir
iliki bulunsa da, bu iliki zerinde henz bir gr birlii bulunmamaktadr. Birok
olgu kontroll alma, ya alm ile prostat kanseri arasndaki ilikiyi
dorulayamamtr. Bir derlemede, Kolonel ve arkadalar, ya tketiminin prostat
kanserine yol at hipotezinin tam olarak kantlanmam bir destee sahip olduunu
20
Mzeyyen ZMRL
1. GR
bildirmitir (Kolonel ve ark., 1999). Her ne kadar hayvansal yalar ve prostat kanseri
arasnda belirli bir iliki olsa da, yan kansere yol aan asl ajan olduu kesin
deildir.
Yksek
et
ieren
diyetlerde
genellikle
sebzeler
dk
oranda
tketilmektedir. Etler ve dier st rnleri, inko ve kalsiyum gibi prostat kanserini

etkileyebilecek dier maddeleri de iermektedirler. Prospektif ve olgu kontroll
almalarda, inko ve kalsiyum, prostat kanseri riskinde artla ilikili olduu
saptansa da bu maddelerin tam rol bilinmemektedir (Reiter ve Dekernion, 2005).
Kalsiyum: Belirtildii gibi baz almalarda yksek kalsiyum tketiminin
prostat kanseri riskinde artla ilikili olduu bulunmutur. Chan ve arkadalar,
svete prostat kanseri olan ve olmayan erkekler ile olgu kontroll alma
yapmlardr. Kalsiyum almnn, prostat kanserinde bamsz bir risk faktr
olduunu bulmulardr. Kalsiyumun prostat kanserine nasl yol at bilinmemekle
beraber, yksek kalsiyumun, vitamin-D retimini azaltabilecei ve bylece hcre
proliferasyonunu uyarabilecei hipotezi ortaya atlmtr (Chan ve ark., 1998)
Likopen: Likopen, domateste yksek oranda bulunan bir karatenoiddir.
Likopen kuvvetli bir antioksidandr ve kanserde potansiyel bir negatif faktr
olduuna dair birok alma yaplmtr. Drt kohort almasnda, likopen tketimi
ve prostat kanseri ile ilikisi hakknda sonular bildirmilerdir. Bir almada yksek
likopen tketiminin, prostat kanseri gelime riskini %21 azalttn bildirirken,
prostat kanseri insidansnn, domates sosunu ok tketenlerde, az tketenlere oranla
%36 daha az olduu tespit edilmitir. lgin olarak, domates suyu tketiminin
koruyucu etkisi bulunmamaktadr; buda likopenin biyo yararlanmnn pime ile
arttn gstermektedir (Reiter ve Dekernion, 2005).
Likopenin
hangi
mekanizma
ile
prostat
kanseri
riskini
azaltt
bilinmemektedir. Likopenin, yal epitelyum hcrelerini, prostat inflamasyonu

srasnda oluan reaktif oksijen radikallerinden korumas, olas bir mekanizmadr.
De-Marzo ve arkadalar, prostat kanserinin, kronik inflamasyon ile ilikili
olabileceini ne srmlerdir (De-Marzo ve ark., 1999). kinci bir mekanizma ise,
likopenin IGFye bal hcresel proliferasyonu bloke edebilmesidir. Karas ve
arkadalar meme kanseri hcrelerinde likopenin, IGF reseptrnn tirozin
fosforilasyonunu bloke edebildiini gzlemlemilerdir (Karas ve ark., 2000).
21
Mzeyyen ZMRL
1. GR
Selenyum: Selenyum, bir antioksidan olan glutatyon peroksidazn eser

mineral komponentidir. Selenyuma olan ilgi, topraklarnda yksek selenyum
konsantrasyonu bulunan yerlerde, belli kanserlerden lm orannn daha az
gzlemlenmesiyle balamtr. Selenyum ile prostat kanseri riski arasndaki iliki
asndan en provakatif kant, selenyumun deri kanseri riskini azaltabileceine
ynelik yaplan prospektif randomize bir almadan gelmektedir. Her ne kadar
almada selenyumun deri kanseri zerine etkisi saptanmasa da, rastlantsal olarak
prostat kanseri insidansnda dramatik bir azalma bulunmutur (Clark ve ark., 1996).
Baka bir almada ayak trnaklarnda yksek selenyum bulunan erkeklerde prostat
kanseri gelime riskinin, az olanlara oranla yar yarya daha az olduu saptanmtr
(Reiter and Dekernion, 2005).
Vitamin E: Vitamin E (-tokoferol), hcre membranlarn, serbest radikal
hasarna kar koruyan bir antioksidandr. n vitro almalarda, vitamin Enin,
prostat kanseri hcreleri zerinde pro-apoptotik ve antiproliferatif etkilerinin olduu
gsterilmitir. Finlandiyada yaplan ve vitamin Enin, sigara ienlerdeki kanser
insidansna olan etkisini inceleyen bir almada, plasebo (yalanc ila) ile
karlatrldnda, prostat kanseri insidansnda %32 ve mortalitesinde ise %41lik
bir azalma gsterilmitir (Heinonen ve ark., 1998).
Vazektomi: Prostat kanseri ve vazektomi arasndaki iliki tartmaldr ve
henz zlmemitir. Bir almada vazektomili erkeklerde prostat kanseri riskinin
artt bildirilmitir. Risk zamanla artmaktadr ve erken yata vazektomi yaplan
erkeklerde risk daha fazladr. Bir takm mekanizmalar ne srlse de, vazektominin
hangi yolla prostat kanserine yol aabilecei bilinmemektedir. Antisperm
antikorlarnn varl seminal androjen konsantrasyonlarnda azalma ve prostatn
salg ilevinde azalma ne srlen mekanizmalardr (Reiter and Dekernion, 2005).
Seksel Aktivite, Sigara, Kilo, Boy ve Alkol Kullanm: Bir takm genetik
(boy ve kilo) ve evresel (seksel aktivite, sigara ve alkol kullanm) faktrlerin
prostat kanseri riskini etkiledii ne srlmtr. Genel olarak bu faktrler ve prostat
kanseri arasndaki iliki tam olarak dorulanmamtr. rnein seksel aktivitenin
prostat enfeksiyz ajanlara maruz brakt ve bu durumda, kadnlarn serviks
kanseri ve human papillomavirs ilikisine benzer bir ekilde prostat kanserini
22
Mzeyyen ZMRL
1. GR
artrabilecei ne srlmtr. Her ne kadar baz almalar erken cinsel iliki, cinsel
partner says ve prostat kanseri arasnda bir iliki bulsa da bu sonular tutarl
olmamtr (Reiter ve Dekernion, 2005).
Sigara kullanm akcier, mesane ve epitelyal kanserler iin bilinen bir risk
faktrdr. Sigarann prostat kanseri zerindeki etkisi asndan tam bir gr birlii
bulunmamaktadr. Ancak sigarann tm kanserler ile dorudan %80 ilikisinin
olduu bilinmektedir. Bu konu ile ilgili pozitif ve negatif etkilerini bildiren
prospektif almalar bulunmaktadr (Reiter ve Dekernion, 2005).
Fazla alkol tketiminin strojen retimini artrd ve testesteron dzeyini
azaltt bilinmektedir ve alkoln prostat kanseri riskini azaltabilecei ne
srlmektedir (Breslow ve ark., 1999).
IGF-1 dzeyleri ile boy arasnda bilinen bir korelasyon bulunduu iin, uzun
boylu erkeklerin prostat kanseri asndan daha fazla risk tayabilecekleri ne
srlmtr. Boy ve prostat kanseri arasndaki iliki ile ilgili bilgiler karktr ve
pozitif ve negatif sonu bildiren almalar vardr. Bir almada ise uzun boy ile ileri
evre prostat kanseri arasnda korelasyon gsterilmitir (Reiter ve Dekernion, 2005).
1.2.3. Genetik Faktrler
Prostat kanserinin, iki formunun bulunmas nedeniyle solid tmrler

arasndaki yeri farkldr. Amerikan toplumunda histolojik ya da latent formu, 50 ya
st erkeklerin %30unda, 80 ya st erkeklerin %60-67inde bulunur, klinik formu
ise yaklak her 6 erkekten birini etkiler. Latent prostat kanserinin tm dnyada ve
etnik gruplarda benzer prevelansa sahip olduuna inanlmaktadr. Bununla beraber,
klinik prostat kanserinin insidans, farkl lkeler arasnda ve iinde dramatik olarak
farkllk gsterir. Bu nedenle prostat kanserinin etiyolojisinin anlalmas iin hem
histolojik kanserin balamasna, hem de klinik invaziv prostat kanseri progresyonuna
yol aan basamaklarn bilinmesi gerekmektedir (Gsur ve ark., 2003).
Prostat kanserinin ailevi olarak artt gsterilmitir. Babalarnda ya da erkek
kardelerinde prostat kanseri olan erkeklerin bu kansere yakalanma risklerinin
olduka fazla olduu, meme ya da kolon kanserine yakalanm olan kiilerin aile
23
Mzeyyen ZMRL
1. GR
yaknlarnda da prostat kanseri riskinin yine daha fazla olduu belirlenmitir (Gsur
ve ark., 2003).
Yaplan baz almalarda, baz ailelerde prostat kanseri vakalarnn daha
fazla grld bilinmektedir. Bu almada prostat kanserine neden olan kuvvetli
aday gen ya da genlerin, hastaln grlmesini %63-89 orannda artrd fakat bu
allel genlerin iindeki orannn %0.3-0.6 olduu tespit edilmitir. Bu analizlerden
kan sonulardan yaplan tahminlere gre (prostat kanserinin allellerinin populasyon
iindeki orannn kk, hastaln grlme orannn fazla olmas) hastaln tayc
tek bir allele bal olduu, otozomal dominant kaltm gsterdii eklinde bir
grn olumasna neden olmutur (Gsur ve ark., 2003).
1.2.3.1. Kaltsal Prostat Kanseri
Kaltsal prostat kanseri, bir ekirdek aile iinde 3 etkilenmi akrabann, 3

kuakta ve 55 yandan gen 2 akraba kiide grlmeleri ile tanmlanmtr. Kaltsal
prostat kanseri tayan ailelerin ayrc analizleri ile otozomal dominant geili,
yksek riskli allellerde tayc olarak bulunup, erken yata prostat kanserine
yatknlk gsterdii saptanmtr. Tm prostat kanserlerinin sadece %9u kaltsal
geili olmakla birlikte 55 yan altnda grlenlerin %43nden sorumludur (Carter
ve ark, 1992). Bu epidemiyolojik bulgular, prostat kanseri hikayesi olan ailelerin
etkilenen fertlerinde, sorumlu olan geni tanmlamak iin, geni tabanl birtakm
almalarn yaplmasna yol amtr. Bu almalardaki hipotezlerden biri, prostat
kanserinin kaltsal formunda bulunan genlerin sporadik prostat kanseri geliiminde
de rol oynayabilmesidir (Kibel ve Nelson, 2005; Nwosu ve ark., 2001).
24
Mzeyyen ZMRL
1. GR
1.2.3.1.(1). ELAC2 Geni
lk olarak bu gen, Utahda prostat kanserli hastalarda yaplan bir genom

taramas srasnda kefedilmitir. Bu almada, ELAC2 geninin de prostat kanseri
ile ilikili bir gen olduu ve 17. kromozomun ksa kolu zerinde (17p11.2) olduu
tespit edilmitir (ekil 1.2) (Tavtigian ve ark., 2001).
ekil 1.2. ELAC 2 geninin 17. kromozom zerindeki yeri ve yaps (Simard ve ark,
2003).
25
Mzeyyen ZMRL
1. GR
ekil 1.3. ELAC 2 proteinin yaps (Simard ve ark, 2003).

HPC2/ELAC2
geninin
rn
ve
fonksiyonlar
henz
tamamen
aydnlatlmamtr. Bu genin ifreledii protein metal baml hidrolaz enzimidir ve

evrim srasnda korunmu bir proteindir (ekil 1.3).
Bu enzimin mitotik srecin bir eleman olan tubulin ile etkileim iinde
olduu ve bu nedenden dolay ELAC2 geninin hcre dngs kontrolnden sorumlu bir
gen olduu dnlmektedir. Bu durum genin ksmende olsa prostat epitel
hcrelerindeki artn aklamaktadr. Bu proteini kodlayan DNAnn sekans analizleri
srasnda DNA iplikikleri arasndaki apraz balarn tamirinde grev alan proteinlere
(PSO2, SNM1) benzer homolojide olduu ortaya kmtr. ELAC2 proteininin
PSO2/SNM1 DNA tamir proteinlerine benzer olmas ELAC2 geninin DNAnn tamir
metabolizmasnda grev aldna iaret ediyor olabilir. Ayrca ATP/GTP bal olmas,
bu proteinin ATPaz/GTPaz aktivitesinin de olduunu gsterir. Son yaplan almalarda
ELAC2 geninin rn olan proteinin tRNA 3 endoribonkleaz (tRNAaz) olduu
ortaya kartlmtr. Ayrca bu almada enzimin molekl ktlesinin 85 kDa olduu ve
826 amino asitten olutuu bildirilmitir. Bu enzim nc tRNAlarn 3 kuyruk
ksmlarn sentezlemektedir. Domuz karacierinden saflatrlan 3tRNAazn gen
sekans analizleri ile BLAST almalar yapldnda ELAC2 geni ile ayn homolojide
olduu gsterilmitir. Gen 24 ekzondan meydana gelip 25.1 kb byklndedir. (ekil
1.2) (Takaku ve ark., 2003; Wu ve ark., 2001).
26
Mzeyyen ZMRL
1. GR
Yaplan almalar neticesinde ELAC2 geninden sonra, 3tRNAaz enziminin

C-terminal blgesini kodlad dnlen bir gen daha kefedilmitir ve bu gene de
ELAC1 ad verilmitir (Takaku ve ark., 2003).
ELAC2 geninde 2 missense mutasyon vardr. Bunlar; 217. amino asit olan
serinin lsine dnt (Ser217Leu) ve 541. amino asit olan alaninin treonine
dnt (Ala541Thr) polimorfizmlerdir. HPC2/ELAC2 geni 24 ekzondan, 23
introndan meydana gelmektedir. Ala541Thr varyant 17. ekzonda olup 1621.
nkleotidin Gden Aya (G1621A) dnm sonucu meydana gelir. Ser217Leu
varyant ise 7. ekzondaki 650. C nkleotidinin Tye dnm (C650T) sonucu
oluur (Wang ve ark., 2001).
Yaplan almalarda prostat kanseri ile bu polimorfizmler arasnda anlaml
bir iliki olduu bulunmutur. Tavtigian ve arkadalarnn kaltsal prostat kanseri
tayan ailelerin erkeklerinde her iki varyant durumunda hastalk riskini artrdn
bildirmilerdir. Leu217/Thr541 allelleri yalnzca Leu217 allelini tama durumuna
gre daha hastalk yapcdr (Tavtigian ve ark., 2001). Ayrca iki varyant arsnda
kuvvetli bir iliki olduu ve Leu217 genotipine sahip bireylerde Thr541
polimorfizminin grld bulunmutur (Rebbeck ve ark., 2000). Populasyon tabanl
yaplan almalarda homozigot Ala541 genotipli bireylerde homozigot Leu217
olmas durumunun prostat kanseri riskini artrd bildirilmitir (Tavtigian ve ark.,
2001).
Tm bu almalarn aksine yaplan baz almalarda ise ELAC2 geninin
prostat kanseri ile olan ilikisinin anlaml olmad bildirilmitir. Meitz ve
arkadalar yaplan yedi almay toparlam ve bu almalarn sonularna gre
Thr541 polimorfizmi ile prostat kanseri arasndaki ilikinin OR deeri 1.27 olarak
yaynlamlardr (Meitz ve ark., 2002). Severi ve arkadalar da prostat kanseri ile bu
iki polimorfizm arasndaki ilikinin anlaml olmadn bildirmilerdir (OR: 1.557)
(Severi ve ark., 2003).
zet olarak ELAC2 geninin bu iki polimorfizmi ile prostat kanseri arasndaki
ilikinin baz almalarda kodominant etkili olduu Thr541 allelinin tayc etki
gsterdii eklindedir. Fakat bu almalarda bu polimorfizmler ile prostat kanseri
arasndaki ilikinin anlaml olmas seilen hasta grubundan kaynakland
27
Mzeyyen ZMRL
1. GR
geniletilmi vaka kontrol almalarnda ise bu ilikinin azald gzlenmitir (Gsur

ve ark., 2003).
1.2.3.1.(2). Kaltsal Prostat Kanseri 1 Geni (HPC1)

Kaltsal prostat kanseri zerine sve ve Amerika da yaplan bir almada
prostat kanseri asndan yksek risk tayan 91 ailede 1. kromozomun uzun kolunda
(1q24-25) majr hassas bir alan tanmlanmtr. Bu alana sahip kiilerde prostat
kanseri daha erken kma eilimindedir. Ciddi prostat kanseri hikayesi olan sveli
aileler arasnda yaplan almada, 65 yandan nce prostat kanseri olan tm
bireylerde Kaltsal Prostat Kanseri 1 (HPC1) geninin prostat kanseri ile balantl
olduu kantlanmtr (Gronberg ve ark., 1997; Ribeiro ve ark., 2002).
1.2.3.1.(3). PCAP (Putative Cancer of Prostate) ve CAPB (Capping Protein

Beta) Geni
Yksek riskli ailelerin incelenmesi, multipl hassas alanlarn tanmlanmasna

yol amtr. Bu da birden fazla kaltsal prostat kanseri geninin olabileceini
dndrmektedir (genetik alan heterojenitesi). Berthon ve arkadalar, prostat
kanseri insidans yksek olan 47 Fransz ve Alman ailesini incelemiler ve ailelerin
%50sinin kromozom 1q42.2-43 (PCAP) ile balantl olduunu bulmulardr.
Aratrmaclar, HPC1 geninde olduu gibi, bu alan ile balantnn da hastaln erken
ortaya kmas ile ilikili olduunu belirtmilerdir. Bir grup aratrmac da 1p36da
(CAPB) nadir bir hassas alan olduunu bildirmilerdir. lgin olan, CAPB geni hem
prostat kanseri hem de beyin kanseri ile ilikilidir (Reiter ve Dekernion, 2005).
1.2.3.1.(4). HPCX Geni
Kaltsal Prostat Kanseri X Populasyon almalar, baz ailelerde prostat

kanserinin Xe bal gei gsterdiini ne srmlerdir. Bu tahmin, erkek kardei
28
Mzeyyen ZMRL
1. GR
hasta olanlarda prostat kanserinin, babas kanserli hastalara oranla daha sk

olabilecei gzlemine dayanmaktadr. Bu hipotezle uyumlu olarak, Xu ve
arkadalar, Kuzey Amerika, sve ve Finlandiyadan prostat kanserli 360 aileyi
inceledikleri almalarnda, kromozom Xq27-28 alannda hassas bir alan
tanmlamlardr. HPCX geninin ailesel kanserlerin %16sndan sorumlu olduuna
inanlmaktadr (Xu ve ark., 2001).
zet olarak Herediter Prostat Kanseri (HPC) kompleks bir problemdir.
Genetik alanda herediter prostat kanserine neden olan birden fazla genin varl
prostat kanseri ile ilikili hassas genlerin tanmlanmasn gletirmektedir. Prostat
kanseri genlerinin bulunmasnda dier bir zorluk, yksek riskli ailelerin tam
snflamasndaki glktr. PSA taramas erken tanya olanak salar; bu da erken
ortaya kan hastalk tanmn kartrmaktadr. Benzer ekilde prostat kanserinin
prevalansnn yksek olmas, aileler arasnda kaltsal kanserlerin, sporadik
hastalktan ayrlmasn zorlatrmaktadr (Reiter ve Dekernion, 2005).
1.2.3.2. Sporadik Prostat Kanseri
1.2.3.2.(1). 5-Redktaz Tip II Geni (SRD5A2)
Androjenler, prostat geliiminde nemli role sahip hormonlardr. Sanlar ile

yaplan deneylerde birer androjen olan testesteron (T) ve dihidrotestesteron (DHT)un,
prostat adenokarsinomunun oluumunda etkili olduu bildirilmitir. Benign Prostat
Hiperplazisi (BPH) de androjen metabolizmasnn bozulmas neticesinde oluan bir
hastalktr.
Ayrca
androjen
metabolizmasnn
bozulmas
neticesinde
pseudohermofroditizm denilen bir hastaln da meydana geldii tespit edilmitir.

Androjen hassas hastalklar denilen akne, seborhea, hirsutizm ve androjenik allopecia
gibi hastalklarn da androjen metabolizmas ile ilgili olduu bildirilmitir (Labrie ve
Sun,1992).
Steroid 5-redktaz enzimi, membran zerinde yer alan bir enzimdir ve
testesteronu (T) dihidrotestesterona (DHT) geri dnmsz olarak metabolize eder
29
Mzeyyen ZMRL
1. GR
(ekil 1.4). Bu reaksiyonda kofaktr olarak nikotin amid dinkleotid fosfat (NADP)
kullanlr (Makridakis ve Reichardt, 2001). Reaksiyon esnasnda enzim testesterona C19
ve C21 noktalarnda ift ba yaparak balanr ve testesteronu redkte ederek DHT
oluumunu salar (Zhu ve Sun, 2005). Oluan DHT, nkleer steroid-tiroid hormon
reseptr sper ailesinin bir yesi olan DHT androjen reseptrleri tarafndan balanr ve
reseptr hormon kompleksini oluturur. Bu kompleks sonra hcre ekirdeine geerek,
ekirdekte androjenden sorumlu genlerin promotrlarn aktive ederek, burada bir ksm
genin transkripsiyonunun balamasn salar. Sonu olarak, DNA sentezindeki art ve
prostat dokusunun kendini yenilemesi ile ilgili sre balam olur (ekil 1.5)
(Makridakis ve Reichardt, 2001). Buna gre, DHT seviyesinin anormal ekilde artna
neden olabilecek faktrler, prostat kanserine neden olabilir. Bir baka ifadeyle, androjen
hormonlarnn metabolik dngsn etkileyen genler, prostat kanseri iin aday
genlerdir.
ekil 1.4. 5-redktaz enziminin rol oynad androjen metabolizmas biyokimyasal

yola (Simard ve ark, 2003)
30
Mzeyyen ZMRL
1. GR
ekil 1.5. Androjen metabolizmas (Simard ve ark, 2003)

Tavan, san ve insan fets ile ilgili yaplan almalarda da, prostat ve
eksternal genital organlarn farkllamasnda steroid 5-redktaz enzim aktivitesinin
rol ald gsterilmitir. Bu bilgilere gre steroid 5-redktaz enziminin erkek
seksel organlarnn farkllamasnda da rol ald belirtilmitir. Sonu olarak; DHT
erkek eksternal genital organlarnn ve prostatn farkllamasnda grev alrken,
testesteron ise wolf kanalnn farkllamasnda grev almaktadr (Reiter ve
Dekernion, 2005).
Steroid 5-redktaz tip II enziminin eksik olduu durumlarda, redktaz
aktivitesinin
azalmasndan
dolay,
prostattaki
ve
dolamdaki
DHT
konsantrasyonunda bir d gzlenir. Bu durumdan etkilenmi erkekler, rektal

muayene edildiinde prostatn elle hissedilmeyecek kadar kld gzlenmitir.
Ayrca transrektal ultrasonografide ve manyetik rzenans (MR) grntleme
ynteminde de gelimemi bir prostat grnm sz konusudur. Normal enzim
aktivitesine sahip bireylerile enzim aktivitesi dik olan bireyler karlatrldnda,
enzim aktivitesi dk olan hastalarn prostat hacminin kontrollerin prostat hacminin
%10u kadar olduu gsterilmitir. Bu hastalarn biyopsilerinin histolojik sonucunda,
prostat dokusunun fibrz konnektif bir yapda, przsz kas yapsnda ve
tanmlanamayan bir epitel doku grnmnde olduu bildirilmitir. Bu durum,
atrofik epitel ya da epitel farkllama eksiklii olarak tanmlanmaktadr. Bu
31
Mzeyyen ZMRL
1. GR
hastalarda plazma PSA seviyesi dktr. Tersi durum olan prostat kanserinde ise
enzim aktivitesinin artmas ve prostatta ve dolamdaki DHT ykselii sz
konusudur. Bu hastalarda ise plazma PSA seviyesi yksektir (Zhu ve Sun, 2005).
nsanlar zerinde yaplan almalar neticesinde, bu enzimin iki izozimi
olduu bulunmutur. Steroid 5-redktaz Tip I ve steroid 5-redktaz Tip II olarak
adlandrlan bu enzimler ile yaplan karakterizasyon almalar neticesinde enzimleri
zellikleri u ekilde belirtilmitir (Makridakis ve Reichardt, 2001; Viger ve ark.,
1996; Thigpen ve ark., 1992).
Steroid 5-redktaz Tip I enzimi; 259 aminoasitten meydana gelen,
29.462kDa molekler arlkta olan bir enzimdir. Genel olarak, karacier, genital
olmayan deri dokusunda, prostatta ve beyin dokusunda sentezlenmektedir. Optimum
aktive olduu pH aral ntral ya da bazik pHdr ve prostattaki seviyesi tip II
enzimine gre daha dktr. Bu enzimden sorumlu olan gen SRD5A1 olarak
isimlendirilmekte olup, 5. kromozomun ksa kolunun 15. blgesinde (5p15) yer
almaktadr. Tip II enzimi geninde olduu gibi SRD5A1 geni de 5 ekzon ve 4
introndan olumaktadr. Steroid 5-redktaz eksiklii grlen bireylerde bu enzimde
herhangi bir mutasyon olmad gzlenmitir (Makridakis ve Reichardt., 2001; Zhu
ve Sun, 2005).
Tip I steroid 5-redktaz geni, enzim aktivitesinin herhangi bir deiimine
neden olamamaktadr. Ayrca bu gen insan prostatndan primer olarak eksprese
olmamaktadr. Yaplan bir almada san karacierinden klonlanan tip I 5redktaz geni ile, insandan klonlanan tip I 5-redktaz geninin %60 orannda
homoloji gsterdii tespit edilmitir (Labrie ve ark., 1992).
Steroid 5-redktaz Tip II enzimi; 254 aminoasitten meydana gelmi olup,
28.398kDa molekler arlkta olan bir enzimdir. Bu enzimin sentezlendii dokular;
prostat, epididimis, seminal vezikl, genital deri, uterus, karacier, gs, sa
foliklleri, plasenta ve beyindir. Steroid 5-redktaz Tip I enziminin aksine ntral ya
da asidik pHda optimum aktivite gstermekte olup prostattaki seviyesi de yksektir.
Sorumlu olan gen ise SRD5A2 olarak isimlendirilmekte olup 5 ekzon ve 4 introndan
meydana gelmektedir. Bu genin lokalize olduu kromozom blgesi 2. kromozomun
ksa koludur (2p22-23) (ekil 1.6). Gen bykl 56.4 kb olup, bu gende oluan
32
Mzeyyen ZMRL
1. GR
mutasyonlar neticesinde, steroid 5-redktaz enziminin aktivitesinde d olduu

bildirilmitir (Makridakis ve Reichardt., 2001; Zhu ve ark., 2005).
ekil 1.6. 5-redktaz tip II geninin 2. kromozom zerindeki yeri, yaps ve proteini
(Simard ve ark, 2003).
SRD5A2 polimorfizmi 5 redktaz varyantlarnn farkl enzim aktivitelerinde
olmasna neden olur. Dinkleotit tekrar polimorfizmi (TA)n SRD5A2nin 3
ucundaki translasyon olmayan blgesinde (UTR) bulunmaktadr. Bu polimorfizm
protein yapsn etkilememekte, ayn zamanda mRNAnn stabilitesinde deiiklie
neden olmakta ve bylece enzim aktivitesine etki etmektedir. 3 farkl dinkleotid
tekrar tanmlanmtr. A(TA)0 aleli allelin %96s ile ilgilidir. Dier varyantlar ise
(TA)9 ve (TA)18dir. (TA)18 alleli zellikle Afrikan Amerikallarda grlmektedir.
Afrikan Amerikallar, prostat kanseri insidansnn dier etnik gruplara gre en
yksek grld etnik gruptur (Ntais ve ark., 2003; Seenundun ve Robaire, 2005).
SRD5A2 geninde 1. ekzon zerinde yaygn olarak iki tane missens mutasyon
tanmlanmtr. Kodon 89da valin yerine lsin gemekte (Val89Leu), kodon 49da
alanin yerine treonin (Ala49Thr) gemektedir. Bu polimorfizmler DHT seviyesini
deitirebilmekte ve dolays ile PK riskini etkilemektedir. Ala49Thr varyant, en sk
Afrikal Amerikallarda bulunmutur. nemli olarak, Ala49Thr alleli vahi tip
enzimden 5 misli daha yksek aktiviteye sahiptir. Bu da allelin nasl Afrikal
Amerikal erkeklerde artm riske neden olduunu aklayabilecek bir mekanizmay
gzler nne sermektedir. Val89Leu varyant Afrikal Amerikallardan ok, Asyal
Amerikallarda bulunur. Bu allel, testesteronu daha dk bir verimlilikle DHTye
33
Mzeyyen ZMRL
1. GR
evirir ve baz kiilerdeki daha dk olaslkla bir prostat kanseri gelime riskini
aklayabilir.
Reichardt ve arkadalar tarafndan yaplan bir almada 4 farkl etnik gruba
Val89Leu polimorfizmi asndan baklm ve sonu olarak bu polimorfizmin enzim
aktivitesini deitirdii bulunmutur. Bu polimorfizm, Afrika kkenli Amerikallarda
yaygn olarak bulunmakta ve enzim aktivitesini ykselterek prostat kanseri riskini
artrmaktadr (Reichardt ve ark., 1995). Nam ve arkadalarnn yapt almada ise
Val89Leu polimorfizminin prostat kanseri riskini artrd bildirilmitir (Nam ve ark.,
2001). Fakat Soderstrom ve grubu yapt almada, metastaz yapan hastalarda Leu
homozigot genotipinin prostat kanseri riskini 6.67 kez drd konusunda rapor
vermilerdir (Soderstrom ve ark., 2002). Bu gruba benzer olarak Shibata ve
arkadalar da Val89Leu polimorfizminde homozigot Leu genotipinin hastaln
prognozunu hafiflettii ynnde bulgu sunmulardr (Shibata ve ark., 2002).
Makridakis ve arkadalarnn almasnda Ala49Thr polimorfizminin Afrika
kkenli Amerikal erkeklerde prostat kanseri riskini 7.2 kez artrdn bulmulardr.
spanyol erkeklerinde ise hastalk riskini 3.6 kez artrdn bildirmilerdir. Ala49Thr
polimorfizmi tm populasyonlarda yaygn olarak bulunur. Bu almada Treonin
varyant Afrika kkenli Amerikallarda %1, spanyollarda %2, Kafkaslarda ise %5-6
sklnda
grlmektedir.
Bu
gne
kadar
yaplan
almalarda
Ala49Thr
polimorfizminin, Asyallarda prostat kanseri riskini belirgin ekilde artrmad

ynndedir (Makridakis ve Reichardt, 2001). Allen ve arkadalarnn almasnda,
en azndan Treonin alleli tayan erkeklerde steroid 5-redktaz aktivitesi ve
intraprostatik
DHTnin
serum
markr
olan
androstenoidol
glukuronid
konsantrasyonunu belirgin bir ekilde drd bulunmutur (Allen ve ark., 2001).
34
Mzeyyen ZMRL
1. GR
1.2.3.2.(2). Androjen Reseptr (AR) Geni
Androjen
reseptr
biyolojik
olaylardan
embriyogeneziste
rol
alan
reseptrlerdendir. Bu dnemde Wolf kanalnn ve eksternal genital yapnn erkek

zellii kazanmasndan sorumludur.
Erikin
dnemde de spermatogenezin
dzenlenmesinde rol oynar. Androjenin nkleus ii etkisine androjen reseptr (AR)

araclk eder. Yaplan almalar neticesinde androjen reseptrn ifreleyen genin X
kromozomu zerinde olduu anlalmtr. Bu gen steroid reseptr gen ailesinin bir
yesidir ve ok sayda farkl mutasyon ierir (Reiter ve Dekernion, 2005).
Androjen reseptr defekti eitli klinik fenotiplerle sonulanabilmektedir.
Androjen reseptrnn tamamen yok olmas durumunda hem eksternal hem de
internel erkek yap geliimi baarszla urar. Bunun sonucunda tamamen androjen
hassasiyetsizlii ya da testikler feminizasyon oluur. Baz hastalarn d grn
normal bir kadn gibi geliir. Gsler oluur ve d genital sisteme sahiptir. Baz
hastalarda aksiler ve pubik blgede kllanmada azalma olabilir (McPaul, 1999).
Androjen reseptr steroid hormontiroid hormon-retinoik asit reseptr
ailesinin zelliklerine benzer bir reseptrdr. Bu ailenin dier yeleri gibi androjen
reseptr de spesifik segmentlere ayrlrlar. Bu segmentler spesifik DNA sekansnn
balanmasna vesile olur. Androjenin balanmas okuma erevesini balatr ve
byk amino terminal segmentini de ifreler. Androjen reseptr bu motifi
nadiren de olsa ierir ve bu motifler amino asit rezidlerinin tekrarlarndan meydana
gelirler. Bunlardan biri 20-25 adet glutamin rezids tekrarndan, ikincisi 8 prolin
tekrarndan oluur. ncs ise 23 adet glisin tekrar ierir. Bu tekrarlarn bazlar
ayn anda ayn androjen reseptrnde grlebilmektedir (Gsur ve ark., 2003).
AR geni Xq11.2-q12 lokalizedir ve ligand aktivatr transkripsiyon faktrn
ifreler. AR geni N-terminal transkripsiyon aktivasyon blgesini ierir ve bu blge
ekzon 1de bulunmaktadr. Bu ekzon ilaveten korunmu DNA balama blgesini ve
C terminal androjen balanma blgesini de iermektedir. Ekzon 1 iki polimorfik
satalit ierir. Bu mikrosatalit yaklak 1.1 kb byklndedir ve yksek oranda
CAG tekrar ve dk oranda GGC tekrar ierir. AR aktivasyonundaki art bu
35
Mzeyyen ZMRL
1. GR
polimorfik tekrarlar salar ve buna bal olarak da prostat kanseri riskini de

deitirebilir (Gsur ve ark., 2003).
Glutamin zincirini kodlayan CAG tekrar says, normal populasyonda 8-35
arasnda deien tekrar says ierir. AR geninin genilemesine neden olan CAG
tekrarnn, Xe bal nrodejeneratif hastalkta, spinal bulbar muskler atrofi yada
Kenedy hastalnda 40n zerinde olduu tanmlanmtr. Polimorfik CAG
tekrarnn uzunluu, ARnin transaktivasyon fonksiyonu ile ters ilikilidir. CAG
tekrarnn ksa olmas yani daha az CAG tekrar iermesi erkeklerde prostat kanseri
riskini artran bir etkendir. Glisin zincirini kodlayan GGC tekrar, 10-30 arasnda
deiiklik gstermektedir. u anki bilgilere gre GGCnin uzunluu ile AR
fonksiyonu arasnda bir iliki olup olmad aratrlmamtr. Fakat yaplan
almalar sonucunda CAG tekrarnn prostat kanseri ile ilikisinin, GGC tekrarna
oranla daha fazla olduu tespit edilmitir (Gsur ve ark., 2003).
1.2.3.2.(3). Prostat-Spesifik Antijen (PSA) Geni
PSA, prostat bezinin salglayc epitel hcrelerinden salglanan, androjen

dzenleyici bir serin proteazdr. PSAnn 1979daki kefinden bu yana, kanser
geliimi ve prostat kanserinin erken tehisi iin PSA serum dzeyi tmr markr
olarak kullanlmaktadr (Gsur ve ark., 2003).
ARnin nemli fonksiyonlarndan biri, hedef genlerin promotr blgesinde,
androjen bal cevap elementi ile dier genlerin transkripsiyonunu aktive etmektedir.
Androjen dzenleyici hedef genlerden bir tanesi PSA genidir. Bu gen AREnin
proksimalindedir ve bu gende tek nkleotid polimorfizmi grlmektedir. ARE Ide
iki
allelik
varyant
tanmlanmtr.
Bunlar
AGAACAnnnAGTACT
ve
AGAACAnnnAGTGCTdir. ARnin bu iki allelik varyanta, A ve G, farkl afiniteler

ile baland sanlmaktadr. Bu da PSA ekspresyonunun farkl olmasna neden
olmaktadr (Gsur ve ark., 2003).
Kallikrein gen ailesi 19. kromozomda lokalizedir. Bu gen ailesi 15 tane gen
ierir ve bu genler serin proteinazlar ifreler. Bu proteinlerin bir ou prostattan
36
Mzeyyen ZMRL
1. GR
eksprese olmaktadr. PSA, prostatn epitel hcrelerinin glandler lmeninden salnr

ve 10 ile 50 mol/L seviyesinde gzlenir (Gsur ve ark., 2003).
PSAnn Ekspresyonuna Etki Eden Faktrler; PSA ekspresyonu ligant
baml yada bamsz olabilir. Ekstraseller PSA seviyesinin ykselmesi PSA
ekspresyonu ile prostatik salg bezi sistemi arasndaki ilikinin bozulmas sonucu
oluur. PSA formunun ekstraseller seviyesi bunun metabolize olmasna ve vcuttan
temizlenme ekline de baldr. Serbest PSA (fPSA) kandan bbrekler yolu ile
glomerler filtrasyon ile yaklak 6 saatte temizlenir. Bbrek fonksiyonlarn iddetli
bozukluunda fPSA seviyesi ciddi oranda artar. Bu yzden prostat kanseri
vakalarnda dikkate alnmaldr. leri dnem prostat kanserlerinde zellikle
yetikinlerde ekstraseller PSA salnm salkl kiilere gre 10 bin kez daha artm
durumdadr. fPSAnn kompleks PSA formuna oran hastalk tipine gre
deimektedir (Emil ve ark., 2004).
Yaplan almalar sonucunda total PSA seviyesi 4-10ng/ml aralnda
olduu saptanmtr. Heterojen olan fPSA majr kompanent kapsar. Latent proPSA, olgun tek zincirli PSA ve ok zincirli aktif olmayan PSAdr. Latent proPSAnn birka farkl varyant da vardr. Bunlar pro-PSAnn aktif blgedeki
peptidlerinin az ya da ok kesilmesi sonucunda oluur (Emil ve ark., 2004).
1.2.3.2.(4). Sitokrom p450c17 Geni (CYP17)
CYP17 geni rn, sitokrom p450 sper ailesinin bir yesidir. Bu ailenin
yesi olan 17 hidroksilaz ve 17,20-liyaz steroid biyosentezinde iki kilit reaksiyonu
katalize etmektedir. Bu reaksiyon dngleri adrenal korteks ve testisin endoplazmik
retikulum
ve
mitokondrisinde
gereklemektedir.
Buralarda
farkl
p450
izoformlarna da rastlanmaktadr. Testesteron biyosentezinin 1. aamasnda

kolesterol mitokondriye girer ve burada pregnenolona dnr. 17 hidroksilaz
prognenolon da 17 hidroksi progesterona dnr (Reiter ve Dekernion, 2005).
CYP17 geninin 5 promotr blgesinde translasyon balang blgesinin 34 b
nnde Tnin Cye dnm gzlenmektedir. Polimorfik allel A2 de dizayn edilmi
37
Mzeyyen ZMRL
1. GR
ve bu blgenin Sp1 balanma blgesini oluturarak gen ekspresyonunu artrd

gzlenmitir (Reiter ve Dekernion, 2005).
1.2.3.2.(5). Sitokrom p450 3A4 Geni (CYP3A4)
CYP3A4, sitokrom p450 spergen ailesinin bir yesidir. Testesteronu okside

ederek 2,6 ve 15 hidroksitestesterona dntrr. Bu molekller hormonun
fonksiyonunu kaybetmesine neden olur. 5 reglatr elementinde deiiklie neden
olan Ann Gye deiim polimorfizmi CYP3A4 geninin nnde yer almaktadr. Bu
blge CYP3A4 geninin transkripsiyon balama blgesine denk gelmekte ve 287 ile
296
aralnda
(AGGGCAAGAGnn
AGGGCAGGAGye
deiiklii)
bulunmaktadr (Reiter ve Dekernion, 2005).

P450NFspesifik element (NFSE), insan karacier hcre hatt HepG2
hcrelerinde CYP3A4 geni transkripsiyonu iin gerekli olan nkleer proteinler
tarafndan balanm CYP3A4 spesifik elementine benzer bir elementtir. Rebbeck ve
arkadalarnn yaptklar almada CYP3A4 varyantl erkeklerde CYP3A4 protein
aktivasyonunun azaldn bulmulardr (CYP3A4-V ya da CYP3A4*1B). Bu protein
aktivasyonunun azalmas ile de 2,6 ve 15 testesteronun oksidasyonu azalmtr. Bu
oksidasyon azalmas, testesteronun intraseller mediatr olan DHTye dnm
iin gereklidir. Androjenik hormon olan DHT, prostat hcrelerinin geliimi ve
fonksiyonun dzenlenmesini salamaktadr (Reiter ve Dekernion, 2005).
Ge ya ve aile yksnde prostat kanseri olmayan kiilerde CYP3A4*1B
genotipi yksek derecede tmr markr olarak bulunmutur. Yal erkeklerde yksek
bazal testesteron seviyesi ile CYP3A4*1B genotipi arasnda iliki vardr. Bu
polimorfizmi
tayan
erkekler
ile
salkl
kontrol
grubundaki
erkekler
karlatrldnda varyant genotipe sahip erkeklerde testesteron seviyesinin yksek

olduu saptanmtr (Reiter ve Dekernion, 2005).
38
Mzeyyen ZMRL
1. GR
1.2.3.2.(6). Kromozom 8pde Heterozigozitenin Kaybolmas
Knudson ve arkadalar kanser hastalnn, hcre replikasyonu ve lm gibi

nemli hcresel olaylar kontrol eden genlerin kaybedilmesi ya da bu genlerde oluan
mutasyonlar sonucu ortaya ktn ne srmlerdir. Kromozom 8pde lokalize
olan bir takm potansiyel tmr spresr alanlarn, sporadik prostat kanseri ile ilikili
olduu saptanmtr (Reiter ve Dekernion, 2005).
1.2.3.2.(7). Tip 2, 3 -Hidroksisteroid Dehidrogenaz Geni (HSD3B2)
DHTnin inaktivasyonunu balatr ve prostat kanser riskini belirleyebilecek

dier bir gen adaydr. Devgan ve arkadalar, bu gende, spesifik etnik gruplarda
ayrlan, bir polimorfik dinkleotid tekrar saptamlardr (Devgan ve ark., 1997).
1.2.3.2.(8). Sitokrom P459C17 ve Sitokrom P450 3A4 Geni
Sitokrom P459C17 (CYP17), testesteron sentezinin nemli noktalarnda, 17

-hidroksilaz/ 17-20 liyaz aktiviteleri iin katalizr grevi yapar. CYP17nin 5
UTRsi iki allelik deiken A1 ve A2yi ayrt eden tek baz polimorfizmi ihtiva eder.
ki A2 alleli tayan kadnlarn, gs kanseri olma riskinin ok yksek olduu
bildirilmitir. A1 alleli iin erkek homozigotlar, sveli bir prostat kanserli grupta,
kontrol grubuna gre daha fazla olduu bulunmutur. Bu allelin, prostat kanseri
gelime riskini artrabildii dnld. A1 allelin, artm androjen retiminin prostat
kanseri riskini artrd tezini destekleyen bir ekilde, A2den ok daha aktif bir
enzimi kodlad saptanmtr (Reiter ve Dekernion, 2005).
1.2.3.2.(9). Sitokrom P450 3A4 Geni (CYP3A4)
Testetsteronun oksidatif degredasyonunda yer alan CYP3A4 geninin 5 UTR

blgesinde bir polimorfizm tanmlanmtr. CYP3A4-V, kt diferansiye ve lokal
39
Mzeyyen ZMRL
1. GR
ileri evre prostat kanserli beyaz erkeklerde daha ok bulunmaktadr. Bu deiken

allel, beyazlar, Japonlar, inliler ya da Latin erkeklerle karlatrldnda Afrikal
Amerikallarda ok daha sklkla bulunmaktadr. Ayrca, prostat kanseri olmayanlara
gre prostat kanserli Afrikal Amerikallarda ok daha sktr ve ok daha agresif
tmrle birlikte bulunmaktadr (Paris ve ark., 1999).
1.2.3.2.(10). Vitamin D Reseptr
Vitamin D [1.25 (OH)2D], prostat kanser hcrelerinin diferansiyasyonuna

neden olabilen ve proliferasyonunu engelleyebilen bir steroid hormondur. Vitamin D
analoglar, prostat kanseri ksenogreftinin bymesini durdurabilmektedir. Pilot klinik
almalarda anti-tmr aktivitesinin olduu gsterilmitir. Baz epidemiyolojik
almalar, vitamin Dnin dk plazma seviyelerinin, prostat kanseri riskinde arta
neden olabileceini ileri srmlerdir. Schwardz ve Hulka sve ve Danimarka gibi
kuzey lkelerinde grlen prostat kanseri insidansndaki yksekliin, ultraviyole
nlarnn az alnmasnn bir sonucu olarak, dk vitamin D seviyesi ile ilgili
olduunu ileri srmlerdir (Schwardz ve Hulka, 1990).
Vitamin Dnin etkileri, vitamin Dden sorumlu genlerin transkripsiyonunu
aktive eden vitamin D reseptr (VDR) tarafndan oluturulur. Morrison ve
arkadalar tarafndan, kemik younluu ve osteoporoz ile alakal bir dizi VDR gen
polimorfizmi bildirilmitir. Taq 1 restriksiyon para uzunluk polimorfizmi (RFLP)
ekzon 9da yerlemitir (T ve t olarak gsterilmitir). Poliadenozin polimorfizmi,
ksa (S) (14-17) ya da uzun (L) (18-22) sayda adenozin tekrarlar ile karakterize
VDRnin 3 tarnslasyon olmayan blgesinde bulunan, tek bir nkleotid
mikrosatalittir. Bsm1 varyant, intron iinde ikinci bir RFLP blgesidir (B ve b olarak
gsterilmitir). polimorfizmde, spesifik allellerin birbirine (rnein TL ve tS)
balanmaya eilimleri olduu anlamna gelen, disequlibriyum balantsndadr.
nemli olarak bu genetik deikenler, VDRde arka arkaya gelen deiikliklere
neden olmamalarna ramen, hem vitamin D seviyeleri ile hem de VDR sorumlu gen
ekspresyonunun invitro lmleri ile korelasyon iindedirler. rnek olarak poli A
40
Mzeyyen ZMRL
1. GR
polimorfizmin S alleli ve Taq 1 RFLPnin t alleli, srasyla T ve L allellerinden daha

yksek aktiviteye sahiptir (Reiter ve Dekernion, 2005).
Prostat kanseri riskinin spesifik VDR polimorfizmleri ile ilgili olup
olmadn belirlemek iin ok sayda olgu kontroll alma yaplmtr. Igles ve
arkadalar Latin olmayan beyaz prostat kanserli hasta ve hasta olmayan kontrol
grubu ile alma yapmlardr. Tek uzun poli A allelinin varlnn, prostat kanser
riskini 4.6 misli artrdn bulmulardr (Reiter ve Dekernion, 2005).
VDR polimorfizmi ve prostat kanseri arasnda iliki btn almalarda
bulunamamtr. Kibel ve arkadalar, prostat kanserinden len 41 hastann ve 41
kontrol
grubunun
VDR
genotiplerini
incelemilerdir.
Taq
poli
polimorfizmlerinin arasnda gl bir balant olduunu saptamalarna ramen, iki

populasyon
arasnda
spesifik
VDR
polimorfizmi
prevalansnda
farkllk
bulamamlardr (Reiter ve Dekernion, 2005).
1.2.3.2.(11). nsulin Benzeri Byme Faktr

nsulin benzeri byme faktr 1 (IGF-1) normal ve transforme prostat epiteli
zerinde hem mitojenik, hem de apopitotik etkiye sahiptir. Baz veriler IGF 1in
prostat kanserinin balamasnda ve ilerlemesinde yer aldn gstermektedir. IGF 1
aktivitesi, IGF 1i balayan ve zerinde tutan bir grup IGF- balayc protein
(IGFBP) tarafndan dzenlenir. Artm prostat kanseri riski ile plazma IGF-1 seviyesi
arasnda bir ilikinin olduunu dorulayan almalarda, en yksek IGF dzeylerine
sahip erkeklerde, dk seviyelere sahip erkekler ile karlatrldnda, prostat
kanseri gelime riskinin 4.3 kat daha fazla olduu saptanmtr (Reiter ve Dekernion,
2005).
41
Mzeyyen ZMRL
1. GR
1.2.3.3. Dier Genetik Deiiklikler
1.2.3.3.(1). Telomeraz
Normal hcresel yalanma, telomerlerde ya da kromozom ularnda genetik

materyalin progresif kayb ile karakterizedir. Srekli kendini yenileyebilme ve
proliferasyon zellii olmas ile tanmlanan kk hcrelerinde telomerlerde ksalma
olmaz ve tanm olarak bu hcreler lmszdrler. Kk hcreleri, bir reversetranskriptaz olan ve kaybolan telomerik nitelerin yenileyen telomeraz reterek
telomerlerdeki ksalmay engellerler. Telomeraz ekspresyonu, kastrasyon sonrasnda
san prostatnda yeniden dzenleme olur ve muhtemelen androjen eksikliinde
rezidel dokularn devamllklarn salamalarnda rol oynar. ou prostat kanserinin
de telomeraz rettii bildirilmitir. PIN lezyonlarnda da telomeraz ekspresyonu
bulunmaktadr. Bu da bu lezyonlarn prostat karsinogenezisinde erken bir dnem
olduunu ve kritik bir rol oynayabileceini dndrmektedir. Hipotezlerden biri,
prostat kanserinin kendisinin, normal olarak bu enzimi reten prostat kk ya da
progenitr hcrelerinden ortaya ktdr. rnein kromozom 8p zerinde lokalize
bir tmr spressr genin kayb sonucu bu hcrelerin transformasyona uramas, kk
hcrelerinin anormal proliferasyonuna neden olabilir ve bylece hcrenin kanser
fenotipine dnmesine neden olabilecek ek genetik deiiklikler meydana gelir
(Reiter ve Dekernion, 2005).
1.2.3.3.(2). Glutatyon-S-Transferaz Pi
Normal metabolizma srasnda ya da evresel ya da dier etkenler sonucu

oluan reaktif oksijen trleri (rn, serbest radikaller) olduka mutajenik ve
karsinojenik olabilirler. Reaktif oksijen trleri, glutatyon-S-transferaz (GST),
glutatyon peroksidaz ve speroksit dismutaz gibi konaktaki koruyucu enzimler
tarafndan inaktive edilirler. Bu enzimlerden biri olan GST-pinin ekspresyonunun,
hemen hemen tm PIN ve prostat kanseri olgularn kaybolduu bildirilmitir. Bu
ekspresyon kayb, GST-pinin reglatr sekanslarnn hipermetilasyonuna bal
42
Mzeyyen ZMRL
1. GR
geliir. Ancak bu hipermetilasyonunun nedeni bilinmemektedir. GST-pi kayb yeni

mutasyonlarn gelimesine neden olurken, bu da kanser geliimine neden olabilir. Bu
prostat kanserinde imdiye kadar tanmlanm en sk genomik deiikliktir ve
muhtemelen hastalktaki balatc olaylardan biridir (Reiter ve Dekernion, 2005).
1.2.3.3.(3). PTEN/AKT Geni
Kromozom 10qda heterozigozite kayb, prostat
kanserinde sklkla
gzlemlenen bir genetik deiikliktir. Kromozom 8pdeki heterozigizitenin kaybnn

aksine, 10qdaki kayp ileri evre hastalkla ilikilidir; bu da bu blgede lokalize
genlerin prostat kanserinin ilerlemesinde rol oynadn dndrmektedir (Reiter ve
Dekernion, 2005).
PTEN/MMAC tmr sprsr genleri, kromozom 10q23te saptanm ve
haritalanmtr. PTEN, glioblastoma ve endometrial kanserler gibi birok kanserde
mutasyona urayan ya da silinen bir protein/lipid fosfotaz kodlarlar (Reiter ve
Dekernion, 2005).
PTENdeki deiiklikler hem lokalize, hem de metastatik prostat kanserinde
saptanmtr. Heterozigozite kayb ile uyumlu olarak, organa snrl tmrlerin %1020sinde ve ileri evre tmrlerin yaklak yarsnda PTEN allellerinde kayp ya da
mutasyon bulunmaktadr. PTEN fonksiyonunun kaybnn, ekspresyonunun kayb
yolu ile de olduu bildirilmitir. Whang ve arkadalar, ileri evre prostat kanseri
ksenogreftlerinin %50sinde, inaktive edici mutasyonlarn ya da allel kaybnn
olmamasna
ramen
PTEN
ekspresyonunun
azaldn
ya
da
olmadn
bildirmilerdir. Demetilasyon PTEN ekspresyonunu iyiletirmitir, bu da PTENin

reglatr sekanslarnn hipermetilasyonunun bu geni inaktive edebileceini
gstermektedir. Benzer ekilde, PTEN ekspresyonunu immnhistokimyasal olarak
inceleyen
almalar,
PTEN
ekspresyonunun
kaybnn,
mutasyon
ya
da
heterozigozite kaybndan daha fazla olabileceini ne srmektedir (Reiter ve

Dekernion, 2005).
Baz almalar, PTENin, P13 kinaz/AKT sinyal yolunda negatif bir
dzenleyici olduunu gstermitir. P13 kinaz, epidermal byme faktr
43
Mzeyyen ZMRL
1. GR
dzenleyicisi (EGFR), IGF reseptr ve her-2/neu gibi prostat kanserinin geliimi ve

ilerlemesinde rol oynayan baz byme faktrlerinin downstream hedefidir. P13
kinazn bu ve dier sinyal yollar ile aktivasyonu, bilinen bir onkogen olan ve
proliferasyona ve apopitozun inhibisyonuna yol aan AKT aktivasyonuna neden
olur.
PTENin normal fonksiyonu P13 kinaz defosforile ve inaktive etmektir.
Prostat kanserinde, PTENin kayb, P13 kinaz ve sonrasnda Akt ve onun

downstream sinyallerinin aktivasyonuna yol aar. Bu modelle uyumlu olarak, Wu
ve arkadalar, bir prostat kanseri ksenogreftleri serisinde, PTEN kayb ve AKT
aktivasyonu arasnda mkemmel bir negatif iliki gstermilerdir (Reiter ve
Dekernion, 2005).
1.2.3.3.(4). p27 Geni
p27, kromozom 12p12de lokalize olan bir tmr spresr geni adaydr. Baz
prostat kanseri ksenogreftlerinde de bu blgede genetik materyal kayb gsterilmitir.
Radikal prostetaktomi yaplan hastalardaki almalar, p27 ekspresyonu kayb ve
biyokimyasal rekrens riski art arasnda bir iliki bulmulardr (Reiter ve
Dekernion, 2005).
p27 ekspresyonunun hangi mekanizma ile kaybolduu ve bunun tmrlere
nasl malign bir potansiyel kazandrd tam olarak anlalamamtr. p27, sikline
baml kinaz (sbk) inhibitrlerinden Cip/Kip ailesine aittir. Siklin E/cdk2
kompleksine balanp inhibe ederek hcre siklusun G1 fazndan S fazna
progresyonunu dzenler. Bylelikle, p27 kayb, hcrelerin, hcre siklusunda
ilerlemelerini salayarak tmr oluumunu hzlandrabilir. p27 ekspresyonu kayb,
heterozigozite datalarnda ne srld gibi, genetik kayp sonucu oluabilir.
Ancak, p27 ekspresyonu kayb, kromozom 12p12de heterozigozite kaybndan ok
daha sktr ve immunohistokimyasal almalarda gsterildii gibi, invaziv
kanserlerin ok erken evresinde oluur. Loda ve arkadalar, p27 proteininin,
ubiquitin-proteazom yoluyla ok hzl bir ekilde ve zellikle tmr hcreleri
tarafndan yklabileceini gstermilerdir. Bu hzl protein ykmnn nedeni tam
olarak bilinmemekle beraber prostat kanserinde yer ald ne srlen ras-mitojen-
44
Mzeyyen ZMRL
1. GR
aktive protein (MAP) kinaz yolu ile dzenlenebileceine dair kantlar bulunmaktadr.
p27 ekspresyonu, daha nce bahsedilen Akt yolu ile negatif olarak regle edilebilir
1.2.3.3.(5). MYC Geni
Prostat kanserinde en sk rastlanlan kromozomal deiiklik, kromozom

8qnun duplikasyonudur. Prostat karsinogenezisinin erken safhasnda ortaya kan
kromozom 8pdeki deiikliklerin aksine, 8qnun duplikasyonu, sklkla lokal, ileri
ve metastatik tmrlerde bulunur. Kromozom 8qdaki genlerin duplikasyonu ya da
amplifikasyonu, metastaz riskinde art ve daha ksa sre ile ilikilidir (Reiter ve
Dekernion, 2005).
MYC onkogeni kromozom 8q24de bulunur ve muhtemelen prostat
kanserinin ilerlemesinde yer alan genlerden biridir. Bu durumu destekleyen bir takm
bulgular mevcuttur. lki, MYC, bir ok lokal ileri ve metastatik tmrde amplifiye
olmaktadr ve fazla eksprese edilmektedir. MYCnin lokal ileri tmrde
amplifikasyonu sistemik progresyonu ve prostat kanserine sekonder lm
ngrebilmektedir. MYC geni, san modellerinde prostat kanserini oluturmak iin
dier onkogenlerle beraber fonksiyon grebilmektedir (Reiter ve Dekernion, 2005).
Her ne kadar MYC, kromozom 8q24 zerindeki hedef onkogen olsa da, dier
bir takm aday genler de tanmlanmtr. PSCA (Prostat Stem Cell Antijen), esas
olarak prostatta eksprese olan bir hcre yzeyi antijenidir ve kromozom 8q24.2de,
MYCnin distalinde yer alr. Lokal ileri tmrde MYC ile beraber amplifiye olur ve
fazla eksprese edilir. EIF3-p40, hcrenin protein translasyonunda yer alan bir gendir
ve bu da ayn alanda lokalizedir. leri evre tmrlerin bazlarnda amplifiye olur
45
Mzeyyen ZMRL
1. GR
1.2.3.3.(6). bcl2 Geni
Kanser, hem hcresel proliferasyonda artma, hem de hcre lmnde azalma

(apopitoz) ile karakterizedir. bcl2, apopitozu nleyen bir onkogendir. bcl2 normal
prostat da bazal hcreler (kk/progenitr hcreler) tarafndan eksprese edilir. Ayn
zamanda, zellikle androjen bamsz tmrlerde olmak zere, prostat tmrlerinin
ciddi bir ksmnda da eksprese edilir. bcl2nin inhibisyonu, prostat kanserinin
potansiyel bir tedavisi olarak aratrlmaktadr (Reiter ve Dekernion, 2005).
1.2.3.3.(7). p53 Geni
p53, kanserde en nemli tmr spresr genlerinden biridir. p53 kayb,

kontrolsz hcre proliferasyonu ve apopitozda azalmaya yol amaktadr. p53
mutasyonunun, prostat kanserinin erken dnemindeki rol tartmaldr. Ancak, p53
mutasyonu ve kayb, lokal ileri ve metastatik tmrlerde aka gsterilmitir ve
tmr progresyonunda da rol ald dnlmektedir. Tespit edilen p53 protein
ekspresyonu ile tanmlanan p53 mutasyonu, radikal prostatektomi ve radyoterapi
gren hastalarda da kt prognoz ile ilikili bulunmutur (Reiter ve Dekernion,
2005).
1.2.3.3.(8). Vaskler Endotelyal Byme Faktr (VEGF)
Neoplastik byme aktif bir kan dolamna ihtiya duyar. Pro-anjiogenik

proteinleri kodlayan genler, prostat kanserinin latent evreden klinik forma dnm
iin gereklidir. VEGF, kanserlerde en iyi tanmlanm en aktif proanjiogenik
genlerdendir. VEGF prostat kanserlerinin ounda eksprese edilir ve ekspresyonunda
art, tmrn klinik yaygnl ile korelasyon gsterir. VEGF, androjen tarafndan
dzenlenmektedir; bu da androjenlerin prostat kanserinin etkilemeleri asndan
potansiyel bir yoldur (Latil ve rak., 2001).
46
Mzeyyen ZMRL
1. GR
1.2.3.3.(9). Metalloproteinazlar
Prostat kanserinin PINden invaziv tmre dnm byk lde, hcresel

matriksi paralayan ve anjiogenezisi uyaran
metalloproteinazlar tarafndan
dzenlenebilmektedir. Fang ve arkadalar, metalloproteinazlarn bir grubu olan

MMP-2nin bir tmrn anjiogenik tipe dnm iin gerekliolduunu gstermitir.
Upadhay ve arkadalar insan prostat kanseri rneklerinde birok metalloproteinaz
tipinin eksprese edildiini saptamlardr (Reiter ve Dekernion, 2005).
1.2.3.3.(10). E-Kaderin Geni
Kanser hcrelerinde ayn zamanda, hcre-hcre aras iliki de kaybolur.

Adhezyon molekllerinden biri olan E-kaderin, prostat kanserinde allel kaybnn
olduu kromozom 16q23te lokalizedir. E-kaderin ekspresyonu, zellikle kt
diferansiye tmrlerde olmak zere prostat kanserlerinin ciddi bir blmnde
azalmtr. E-kaderin kayb, heterozigozite kayb ve promotorunun hipermetilasyonu
sonucu oluur. E-kaderin ekspresyonunun dzeltilmesi, tmr oluumunun
engellenmesi ile ilikili bulunmutur (Reiter ve Dekernion, 2005).
1.2.4. Prostat Kanserinin lerlemesi
Prostat kanseri hem latent, hem de klinik formunun bulunmas ile kendine
zg bir kanserdir. Her ne kadar prostat kanserinin balamasna yol aan almalar
olduka nem tasa da, daha nemlisi histolojik olarak bening olan tmrn klinik
malign tmre dnmne yol aan biyolojik olaylarn daha iyi anlalmasdr ve bu
hastalk iin yeni nleyici ve tedavi edici stratejilerin gelitirilmesine olanak
salayacaktr. Prostat kanserini ilerlemesinde ve metastaznda rol oynad dnlen
birok gen, kromozomal anomaliler ve sinyal yollar vardr (Reiter ve Dekernion,
2005).
47
Mzeyyen ZMRL
1. GR
1.2.5. Yeni Gelimeler: Genomik ve Postgenomik Dnemler
Prostat kanserinin molekler etiyolojisi karmaktr. yle grnyor ki ok

sayda farkl mekanizma prostat kanseri ortak sonunda noktalanmaktadr. Genetik
biliminde kaydedilen gelimeler ile prostat kanseri hakknda grlerimiz
deimektedir. Deneysel olarak bir tmrde 20-40.000 genin almn e zamanl
olarak analiz etmemizi salayan tamamlayc DNA dizileri sayesinde prostat
tmrlerinin molekler yaplarna gre snflamamz mmkn olacaktr. Ayrca,
aratrmaclar yzlerce doku rneinde ayn anda mikro-dizilim yntemi ile tek bir
gen ya da proteinin ekspresyonunu ayn anda inceleyebilmektedirler (Reiter ve
Dekernion, 2005).
nsan genomunun tamamnn dizilimi aklanmtr. Bu dizilimin daha detayl
incelenmesi prostat kanseri ile ilgili anormal kromozom blgelerinde yer alan
onkogen ve tmr spresr genlerin kefini hzlandracaktr. Aratrmann bundan
sonraki dnemi (post-genomik dnem) DNAda kodlanm olan genlerin
fonksiyonlarn ve birbirleriyle olan etkileimlerini aa kartacaktr (Reiter ve
Dekernion, 2005).
1.2.6. Stratejiler
Prostat kanserinin latent ve klinik olarak agresif seyir gsteren formlar

bulunmaktadr. Histolojik prostat kanseri olduka sk grnr ve 30lu yalardaki
erkeklerde %27ye varan oranlarda bulunmaktadr. Bunun tersine, invaziv prostat
kanseri daha seyrek grlr ve gen erkeklerde nadiren saptanr. nvaziv kanserlerin,
latent tmrler veya PINden gelitii dnlmesine ramen bu patolojik kavramlar
arasndaki iliki henz aydnla kavumamtr. Prostat kanseri yava ilerleyen bir
hastalktr. Orta derecede diferansiyasyon gsteren bir tmr olan hastann tan
almasndan lmne kadar geen sre 20 yl aabilir (Reiter ve Dekernion, 2005).
Prostat kanseri bu zellikleri ile nleyici stratejiler gelitirmeye aday bir
hastalktr. Yaklamlardan bir tanesi, PIN ya da latent tmr gibi pre-invaziv
lezyonlarn olumasn nlemektir. Dier bir yaklam ise, pre-invaziv lezyonlarn
48
Mzeyyen ZMRL
1. GR
klinik olarak belirgin lezyonlara dnmn nlemektir. nc olaslk da, bir ok

erken evre tmrn uzun ikiye katlanma sresine sahip olduu bilgisi nda, erken
evre prostat kanserinin ilerleyiini yavalatmaktr (Reiter ve Dekernion, 2005).
1.2.7. Yksek Risk Altndaki Bireylerin Taranmas
Prostat kanserinin %10u kaltsaldr. Ek olarak, sporadik olgularn byk bir

ksmnda kaltsal polimorfizm prostat kanseri riskini artran bir faktrdr. Yksek
IGF dzeyleri artm prostat kanseri riski anlamna gelebilirler. Bu bilgiler nda,
genetik testler ve kan tetkikleri prostat kanseri nleme stratejilerinde yer alabilir.
Prostat kanseri gen mutasyonu ya da prostat kanseri grlme skln artran
polimorfizmler tayan kiiler prostat kanseri riskini azaltan diyetsel ve medikal
yntemlere aday olabilir. Genetik mutasyonu hedefleyen zgl mdahaleler de
kullanlabilir. Yksek risk altndaki baz bireyler, prostat kanserini nlemek iin
profilaktik olarak prostatlarn aldrmay ya da radyoterapiyi seebilirler. Meme ve
kolon kanserinde uygulanan benzer stratejiler faydal olmutur. Aile bireylerinde
ailesel adenomatz polipozis olan kiiler antijen sunan hcre-gen mutasyonu
asndan tarama programna alnabilir (Reiter ve Dekernion, 2005).
Prostat kanserinin molekler temeli ve risk faktrlerini anlamann uzun
soluklu amac, aklc stratejiler gelitirmek ve bu hastal nleyip, tedavi etmektir
1.2.8. Onkolojide Molekler Tan
Kanserin tehis ve tedavisinde patolojik inceleme bir ke tadr. Belirgin ve

mikroskopik histopatoloji ile elde edilen bilgiler hekime sadece tmrn tipinin
tespitini yapma imkann vermekle kalmaz ayn zamanda ilave ila tedavisinin
tespitini ve hastann verecei yantnda da tahmini olanakl klar. Patoloji yntemleri
duraan bir ekilde kalmam, sitogenetik ve immunohistokimya gibi zel ilave
teknikler ile gelitirilmitir. Gelecekte molekler teknoloji tmr alt tiplerinin
49
Mzeyyen ZMRL
1. GR
tannmas ve prognozun tayininde daha ok imkanlar getirecektir (Jones ve Fletcher,

1999).
Karyotipik ya da sitogenetik bilgiler, hematopoetik tmrlerde yaygn olarak
kullanlmtr. Fakat konvansiyonel karyotiplemenin baz dezavantajlar vardr.
Sitogenetik analizlerin aktif olarak blnen hcrelerde yaplmas gerektiinden
abuk blnme olmayan tmrlerde bu aratrmalar yapmak daha zordur. Ayrca
karyotipik deerlendirme sadece taze dokularda yaplabildiinden doku tespiti
yaplmadan karyotipi tayini yaplmaldr. Teknik ilerlemeler bu problemleri bir
dereceye kadar ortadan kaldrmtr. Revers transkriptaz-polimeraz zincir reaksiyonu
(RT-PCR) ve fluoresan in situ hibridizasyon (FISH), formalinle fikse edilmi,
parafine yerletirilmi hcrelerde genetik aratrma yapmay mmkn klmtr.
rolojik kanserlerin pek ounda olduu gibi prostat kanserinde de karyotipik
anomaliler ortaya karlmtr (Kibel ve Nelson, 2005).
Bu almann amac, prostat kanseri ile ELAC2 geni Ser217Leu ve
Ala541Thr
polimorfizmleri
ile
SRD5A2
polimorfizmleri arasndaki ilikiyi aratrmaktr.
50
geninin
Ala49Thr
ve Val89Leu
Mzeyyen ZMRL
2.NCEK ALIMALAR
2. NCEK ALIMALAR
Androjen metabolizmasnn ara basamaklarndaki rnler ile ilgili genlerdeki

polimorfizmler, prostat kanseri oluumu iin aday genlerdir. Dihidrotestesteron
(DHT) ve testesteron (T) androjen metabolizmasnda yer alan hormonlardr.
Testesteron (T) prostat bezinde geri dnmsz olarak dihidrotestesterona (DHT),
steroid 5-redktaz enzimi aracl ile metabolize olur. Bu nedenle bu enzimin
aktivitesini etkileyen polimorfizmler, prostat kanseri oluumu iin risk faktr olarak
grlmektedir. Steroid 5-redktaz enziminin izozimlerinden biri olan steroid 5redkta tip II enzimini kodlayan gen, Steroid 5-redktaz tip II geni (SRD5A2)
olarak adlandrlmakta olup (Makridakis ve Reichardt, 2001), bu gen zerinde
meydana gelen polimorfizmler zerinde yaplan eitli almalar vardr.
Prostat kanseri etiyolojisine bakldnda etnik durumun nemli bir risk
faktr olduu grlmektedir. Bu durum farkl etnik gruplar arasnda prostat kanseri
insidansnn da farkl olduunu ortaya karmaktadr. Ayrca hayat stilleri ve ailesel
faktrler dediimiz kaltsal nedenler de prostat kanseri insidansn etkilemektedir
(Schald, 2004; Gann, 2002). Bu genle ilgili yaplan almalar, genin farkl
polimorfizmleri ile ilgili olduu gibi, etnik gruplar arasndaki deiiklikler, farkl
corafi blgelerdeki populasyonlar zerindeki deiiklikler ve ayn zamanda farkl
genler
ile
arasndaki
kombinasyonlar
etkileimlerde
oluturulmu
gz
almalardr.
nnde
Mutasyon
bulundurularak
eitli
sonucundaki
enzim
aktivitesinin deiimine bal olarak hormon konsantrasyonlarnn deiimini

inceleyen almalar da mevcuttur. Farkl canl deney modellerinde de gen rnnn
ekspresyonu
ve oluan polimorfizm neticesinde enzim aktivitesinin
nasl
etkilendiine dair almalar da bildirilmitir.

Makridakis ve arkadalar tarafndan yaplan bir almada 4 farkl etnik
gruba Val89Leu polimorfizmi asndan baklm ve sonu olarak bu polimorfizmin
enzim aktivitesini deitirdii bulunmutur. Bu polimorfizm, yaygn olarak
bulunmakta ve enzim aktivitesini ykselterek prostat kanseri riskini artrmaktadr.
Fakat, istatistiki olarak Asyal prostat kanseri erkekler ile Val89Leu polimorfizmi
arasnda anlaml bir iliki olmad saptanmtr. SRD5A2 geni Ala49Thr
51
Mzeyyen ZMRL
2.NCEK ALIMALAR
polimorfizmi Afrika kkenli Amerikallarda prostat kanseri olan erkekler zerinde

tanmlanm ve bu polimorfizmin prostat kanseri riskini 7.2 kez artrd tespit
edilmitir (p=0.001) (Makridakis ve Reichardt, 2001).
Latin erkekleri (spanyol) zerinde yaplan bir baka almada ise Ala49Thr
polimorfizminin prostat kanseri riskini 3.6 kez artrd bildirilmitir. Bu almada
Treonin varyant Afrika kkenli Amerikallarda %1, spanyollarda %2, Kafkaslarda
ise %5-6 sklnda grlmektedir. Bu almada ayrca polimorfizm neticesinde
steroid 5-redktaz aktivitesinin 5 kat artt tespit edilmitir. SRD5A2 gen lokusu
zerindeki deiikliklerin, steroid 5-redktaz enziminin inhibitr olan finesterid ile
enzim arasndaki ilikinin deiimine neden olduu tespit edilmitir. Ala49Thr
polimorfizmi olan bireylerin finesteride olan ilgisinin normal enzime gre 11.7 kez
daha dk olduu bildirilmitir. Bu durum prostat kanserinin ilala olan tedavisinde
hangi steroid 5-redktaz inhibitrnn kullanlmas gerektiini, tedavi ncesi
seimde dikkat edilmesi gereken bir durum olarak bildirmilerdir (Makridakis ve
Reichardt, 2001).
Nam ve arkadalarnn yapt almada ise Val89Leu polimorfizminin
prostat kanseri riskini artrd bildirilmitir (Nam ve ark., 2001).
Fransa populasyonunda Androjen Reseptr (AR), CYP17, CYP19 ve
SRD5A2 genleri analiz edilmitir. 226 prostat kanser ve 156 kontrol (yalar etnik
kkenleri
eletirilmi)
Ala49Thr
ve
Val89Leu
polimorfizmleri
asndan
aratrlmtr. allan bu Fransz populasyonu iin Val89Leu polimorfizmi ile

prostat kanseri arasnda anlaml bir iliki olmad bildirilmitir. Populasyonda T
alleli frekans %96 bulunmu olup, Ala49Thr polimorfizminde istatistiki olarak
yetersiz bilgi olduu belirtilmitir. Fakat bu almada AR genindeki CAG tekrar ve
SRD5A2 genindeki TA tekrar birlikte deerlendirilmi ve bu kombinasyonun
prostat kanseri ile ilikili olduu tespit edilmitir (Latil ve ark., 2001).
Soderstrom ve arkadalar yapt almada, metastaz yapan hastalarda Leu
homozigot genotipinin prostat kanseri riskini 6.67 kez drd konusunda rapor
vermilerdir (Soderstrom ve ark., 2002).
Febbo ve arkadalar, alma gruplarn 592 Kafkas prostat kanseri hastas ve
799 Kafkas salkl kontrolden oluturmulardr. SRD5A2 geni zerindeki
52
Mzeyyen ZMRL
2.NCEK ALIMALAR
polimorfizmle birlikte serum A-diol-g seviyesine de bakmlar ve prostat kanseri ile

olan ilikisini aratrmlardr. Ser217Leu polimorfizmi iin yaplan taramada
bireylerin tamamnn Leu alleli tad gsterilmitir. Kafkas rk iin, Ser/Leu ve
Leu/Leu varyantlarnn ve A-diol-g konsantrasyonunun prostat kanseri ile ilikisi
saptanamamtr (Febbo ve ark., 1999).
Prostat kanseri insidans dk olan inde yaplan bir almada Ala49Thr,
Val89Leu, (TA)n ve R227Q (GlutaminArjinin) varyantlar prostat kanserli
hastalarda aratrlmtr. 191 prostat kanseri hastas ve 304 salkl kontrol bu
polimorfizmler ve serum androjen seviyesi asndan aratrlmtr. Populasyondaki
bireylerin tamam AA genotipinde, %99u da RR genotipinde bulunmutur. VV, VL,
LLgenotiplerinin grlme frekans sras ile %21, %45 ve %35 olarak tespit
edilmitir. LL genotipli erkeklerde serum testesteron seviyesi yksek bulunmutur.
Ayrca 5-redktaz aktivitesinin dk olduu bireylerde prostat kanseri riskininde
dk olduu gzlendi. Rakamsal olarak SRD5A2 genindeki polimorfizmler ile
prostat kanseri arsnda bir fark varm gibi grnsede bu fark, istatistiki olarak
anlaml bulunmamtr (Hsing ve ark., 2001).
Prostatektomi yaplm 265 Kafkas prostat kanseri hastasnda SRD5A2
Ala49Thr polimorfizmi ile ekstrakapsler prostat kanseri ve patolojik tmr lenf
nodu arasnda anlaml bir iliki olduu aklanmtr. Fakat Val89Leu polimorfizmi
ile prostat kanseri arasnda hibir iliki saptanmamtr. Bu almada hastalar iki
grup halinde incelenmitir. Grup1de tmr evresi T3 olanlar, PSAs 10dan yksek
olanlar ve Gleason skoru 7 ile 10 arasnda olanlar ile kontroller deerlendirilmi ve
burada OR (odd ratio) deeri 3.46 bulunarak Ala49Thr polimorfizmi arasnda
anlaml bir iliki olduu belirtilmitir. Grup 2de ise daha yksek Gleson skorlu
olanlar alnm ve daha anlaml bir iliki tespit edilmitir (OR=6.28) (Jaffe ve ark.,
2000) .
SRD5A2 geni zerindeki Ala49Thr, Val89Leu ve (TA)n dinkleotid
polimorfizmleri ile Beta-karoten ve retinol verilmi prostat kanserli hastalar
arasndaki iliki deerlendirilmi ve Ala49Thr ve Val89Leu polimorfizmi ile prostat
kanseri arasnda anlaml bir iliki olmad belirtilmitir (Lamharzi ve ark., 2003).
53
Mzeyyen ZMRL
2.NCEK ALIMALAR
Gs, endometriyum ve over kanserleri de prostat kanseri gibi androjen

hormon baml kanser trleridir. Gs kanseri olan Japon kadnlar ile yaplan bir
almada Ala49Thr, Val89Leu ve (TA)n tekrar polimorfizmi incelenmitir. Buna
gre, allan bu grupta Ala49Thr varyant iin T alleli hi bulunmamtr. Btn
vakalar AA genotipinde olduu belirtilmitir. Val89Leu polimorfizmi iin ise; VV
genotipli vakalar LL genotipli vakalar ile karlatrldnda LL genotipinin gs
kanseri riskini azaltt tespit edilmitir (Yang ve ark., 2002).
Bir ksm almada ise steroid 5-redktaz enzimininin izolasyonu ve
cDNAsnn klonlanmas gerekletirilmitir.
Saccharomyces cerevisiae trnde, SRD5A1 ve SRD5A2 genleri klonlanm
ve 5-redktaz tip I ve 5-redktaz tip II enzimleri eksprese edilerek hcre ii
dalmlar ve optimizasyon artlar deerlendirilmitir (Poletti ve ark.,1996).
Bir baka almada, nce steroid 5-redktaz enziminin cDNAs klonlanm
ve prostat hcre kltrndeki hcrelerde bu sentezlenen enzimin optimum alma
artlar deerlendirilmitir. Ayrca bir inhibitr olan finesteride kar davranna da
baklmtr. Molekler klonlama, genetik, biyokimyasal ve farmakolojik yaklamlar
ile prostattan sentezlenen enzimin cDNAs ile arasndaki iliki, enzimin kinetik
zellikleri belirtilmitir. Sonuta insanda steroid 5-redktaz enziminin iki izozimi
bulunduu ve farkl kinetik zelliklere sahip olduu ortaya karlmtr (Jenkins ve
ark., 1992).
San steroid 5-redktaz cDNAlar Xenopus oositleri kullanlarak klonlar
izole edilmi ve DNA sekans analizleri yaplmtr. Karacier ve ventral prostattan
sentezlenen steroid 5-redktazn 29 kDaluk hidrofobik blm tespit edilmitir.
Kastre edilen sanlarn karacier steroid 5-redktaz miktarnn artt bildirilmitir.
Androjen baml organlar ve androjen baml olmayan organlar karlatrlm ve
testesteronun steroid 5-redktaz farkl ekillerde dzenledii bildirilmitir. Bu
almada san karacier mRNAs 9.5 kb olarak tespit edilmitir. Klonlanan cDNA
2465 baz ifti (b), 3 translasyonu olmayan blgesinin bykl ise 1691 b olarak
bildirilmitir. Bu almada deerlendirilen bir dier nokta ise translasyon iin
okuma erevesinin 765 b olduu ve poliadenilasyon blgesinin genin 3 ucunun
2466 upstreaminde olduu olmutur. lk 19 amino asitin metiyonin olduu ve enzim
54
Mzeyyen ZMRL
2.NCEK ALIMALAR
proteininin 255 amino asitten olutuu, bu amino asitlerinde %50sinden fazlasnn

hidrofobik karakterli olup, enzime de hidrofobik zellik kazandrd tespit edilmitir
(Andersson ve ark., 1989).
Steroid 5-redktaz enzimi prostat kanseri hcre hatlarnda eksprese edilerek,
steroid 5-redktaz tip I enziminin 7-8 pH aralnda, tip II enzimininin ise 3.5-5 pH
aralnda optimum alt bildirilmitir (Smith ve ark., 1995).
Bir baka alma ise ngiliz populasyonu zerinde yaplmtr. Bu almada
621 prostat kanseri hastas zerinde, SRD5A2 genindeki A49T ve V89L
polimorfizmleri, CYP17 geni ile serum seks hormonlar konsantrasyonlar da
deerlendirilmitir. SRD5A2 geni ile androsteneidol glukoronid (A-diol-g) serum
testesteron konsantrasyonu birlikte aratrlmtr. L aleli A-diol-g konsantrasyonunu
%10 orannda drc etki gstermitir. Ayn zamanda LL genotipinin serum
testesteron ve free testesteron miktarn belirgin bir ekilde (%12-16) drmektedir.
CYP17deki A2 alleli ise serum testesteron konsantrasyonunu artrmtr (Allen ve
ark., 2001).
Allen ve arkadalarnn yapt bir dier alma ise, SRD5A2 genindeki
(TA)n dinkleotid tekrar ve Ala49Thr polimorfizmi zerinedir. 604 ngiliz prostat
kanseri vakas aratrlm ve A-diol-g konsantrasyonlarda deerlendirilmitir. (TA)n
tekrar polimorfizmi ile prostat kanseri arasnda anlaml bir iliki olmad
bildirilmitir. Ala49Thr polimorfizminde T allelini heterezigot ve homozigot tayan
bireylerin A-diol-g konsantrasyonlarnda %24 orannda bir dklk olduu tespit
edilmitir (p=0.0003). T varyant nadir grlmesinden dolay bu almadaki
anlamllk gerekle rtmeyebilir. Daha ok sayda vaka kullanlan almalarn
yaplmas konuyu daha iyi aydnlatacaktr (Allen ve ark., 2003).
Bu gruba benzer olarak Shibata ve arkadalar da Val89Leu polimorfizminde
homozigot Leu genotipinin hastaln prognozunu hafiflettii ynnde bulgu
sunmulardr (Shibata ve ark., 2002).
2826 prostat kanseri ve 1703 kontrolden oluan sveli bir populasyon
zerinde yaplan almada AR, CYP17 ve SRD5A2 genlerini ieren be adet
mutasyon taramas yaplmtr. Burada prostat kanseri ile ilgili olarak 27 gen aday
olarak gsterilmitir (Lindstrm ve ark., 2006).
55
Mzeyyen ZMRL
2.NCEK ALIMALAR
Amerika Birleik Devletlerinde yaplan bir baka almada SRD5A2 geni

ve 3 Beta-Hidroksi steroid dehidrogenaz tip II (HSD3B2) geni zerindeki
polimorfizmlerin birlikte ve ayr olarak prostat kanseri riski zerine etkisi
aratrlmtr. almada 637 prostat kanseri hastas ile yalar ve rklar eletirilmi
244 kontrol zerinde ilgili genler deerlendirilmitir. SRD5A2 geninin Val89Leu
polimorfizmi tek bana bakldnda prostat kanseri ile ilikili olmadn fakat
HSD3B2 genindeki (TG)n ,(TA)n ve (CA)n dinkleotid tekrarnn ksa olmas ile
birlikte deerlendirildiinde bu iki polimorfizmin birlikte, hastaln iddetini
artrd gsterilmitir (Nesland-Dudas ve ark., 2007).
Androjen metabolizmas ile ilgili olan bir dier hastalk polikistik over
(PCOS) ve pseudohermafroditizm hastaldr. Bu yzden SRD5A2 geni ile yaplan
almalarn bir ksm da PCOS ve pseudohermafroditizmle ilgilidir.
287 PCOSli beyaz kadnlar ile ilgili yaplan almada SRD5A2 geni
Val89Leu ve A49T varyant ile ilikili bulunmutur. 5-redktaz enziminin her iki
formunun da PCOS patogenezinde nemli bir role sahip olduu bildirilmitir. lgili
gendeki polimorfizmler nedeni ile 5-redktaz aktivitesindeki deiiklik bu
kadnlarda hirsutizm derecesinide etkiledii belirtilmitir (Goodarzi ve ark., 2006).
Pseudohermofrodit olan bir grup Trk akrabalar zerinde yaplan bir
almada SRD5A2 geninin 5. ekzonunda ilk defa gzlenen bir delesyon tespit
edilmitir ve bu delesyonun hem testesteronun hem de DHTnin serum seviyelerini
deitirdii saptanmtr (Can ve ark., 1998).
Kaltsal prostat kanseri iin aday gsterilen genlerden biri olan HPC2/ELAC2
geni zerine pek ok alma yaplmtr. Bu genle ilgili yaplan molekler
almalar, gen zerinde pek ok polimorfizmler olduunu gstermitir. Bu
polimorfizmler ile etnik gruplar arasndaki deiiklikler, farkl corafi blgelerdeki
populasyonlar zerindeki deiiklikler ve ayn zamanda farkl genler ile arasndaki
etkileimlerde gz nnde bulundurularak eitli kombinasyonlar oluturulmu
almalar bulunmaktadr.
HPC2/ELAC2 geni zerinde ki almalardan biri, en az bireyi prostat
kanseri olan 150 aileden iki birey alnarak toplam 300 vaka zerinde yaplan bir
almadr. Yaplan bu almada HPC2/ELAC2 geni zerinde 13 intron blgesinde,
56
Mzeyyen ZMRL
2.NCEK ALIMALAR
10da ekzon blgesinde olmak zere toplam 23 polimorfizm tespit edilmitir. Ekzon
blgesindeki mutasyonlardan biri nonsense mutasyon olup Glu216stop mutasyonu,
bei missense mutasyon ve sessiz mutasyon ve geriye kalan bir tanesi de genin
3 tarnslasyon olmayan blgesindeki mutasyondur. Bireylerde en yaygn grlen
mutasyon tr Ser217Leu ve Ala541Thr mutasyonudur ve mutasyonlar ayn
populasyondan seilen 446 prostat kanseri vakasnda ve 502 salkl kontrollerde
aratrlmtr. Leu217 varyant prostat kanserli vakalarda %32.3 orannda,
kontrollerde ise %31.8 orannda gzlenmitir. Thr541 varyant da Leu217
varyantnda olduu gibi vaka ve kontroller de grlen polimorfizm frekans benzer
bulunmutur (Vaka; %5.4, Kontrol; %5.2). Burada her iki polimorfizmin prostat
kanseri ile olan ilikisi birlikte de deerlendirilmi ve hem Leu hem de Thr
allellerinin birlikte prostat kanseri riski zerine bir etkisi olmad tespit edilmitir
(Wang ve ark., 2001).
HPC2/ELAC2
genindeki
Ser217Leu
polimorfizmi
ve
Ala541Thr
polimorfizmi ile ilgili olarak bir meta-analiz almas yaplm ve bu almada

toplam yedi farkl alma sonular karlatrlarak bir sonuca varlmtr. Bu
almanlardan 4 tanesinde bu polimorfizmler ile prostat kanseri arasnda anlaml bir
iliki bulunamam fakat 5 almada bahsedilen polimorfizmlerin hastalardaki PSA
dzeyini etkiledii bildirilmitir. Toplamda bakldnda, Leu217 homozigot varyant
dier varyantlar ile karlatrldnda, prostat kanseri vakalar ve kontroller
arasndaki iliki anlamszdr (OR: 0.74). Ayrca Thr 541 homozigot varyant da dier
varyantlar ile karlatrldnda, prostat kanseri vakalar ve kontroller arasndaki
iliki anlamszdr (OR: 1.01) (Severi ve ark., 2003).
300 prostat kanseri beyaz ve 250 salkl kontrolden (etnik kken ve ya
olarak eletirilmi) oluan bir almada Ser217Leu polimorfizmi iin, hastalardaki
SS genotipi %48, SL genotipi %46.3 ve LL genotipi %5.7 olarak bulunmutur.
Kontrollerdeki varyantlarn dalm durumu ise SS genotipi %47.2, SL genotipi
%44.4 ve LL genotipi ise %9.2 bulunmutur. 290 prostat kanseri beyaz ve 240
salkl kontrolden oluan almada ise hastalarda Ala541Thr polimorfizmi iin, AA
genotipi %92.5, AT ve TT genotipi birlikte %7.5 ve kontrollerde AA genotipi %96.6,
AT ve TT genotipi birlikte %3.4 tespit edilmitir. Sonu olarak, iki varyant arasnda
57
Mzeyyen ZMRL
2.NCEK ALIMALAR
kuvvetli bir iliki olduu ve Leu217 genotipine sahip bireylerde Thr541

polimorfizminin grld belirlenmitir (Rebbeck ve ark.,2000).
HPC2/ELAC2 geni zerindeki Ser217Leu ve Ala541Thr polimorfizmler ile
ilgili olarak Finlandiya populasyonunda da bir aratrma yaplmtr. Bu almada
nce prostat kanseri ile ilikili olan genler, prostat kanseri vakalarnn ailesel gei
gsterdii bireylerde belirlenmitir. almada 107 ailesel geili prostat kanseri
hastas, 467 sporadik prostat kanseri hastas ve 222 bening prostat hiperplazi hastas
deerlendirilmitir. Ser217Leu ve Ala541Thr polimorfizminin hem ailesel prostat
kanseri ile hem de sporadik prostat kanseri ile ilikisi anlaml bulunmamtr. Fakat,
bening prostat hiperplazisi ile bu polimorfizmler arasnda anlaml bir iliki
saptanmtr (Rkman ve ark., 2001).
ngilterede 432 prostat kanseri 469 salkl kontrol ile yaplan almada
HPC2/ELAC2 geninin Ala541Thr ve Ser217Leu varyantlar analiz edilmitir.
Ser/Ser
ve
Ala/Ala
karlatrldnda
OR
homozigot
deeri
varyantlar
1.56
ile
saptanmtr.
Thr541
tayc
Varyantlar
olanlar
arasndaki
kombinasyonlar deerlendirildiinde ELAC2 varyantlarnn prostat kanseri riskini

azda olsa artrd tespit edilmitir. zellikle Thr541 allelinin kanser riskini 1.5 kez
artrd belirtilmitir (Meitz ve ark., 2002).
Ayrca, Meitz ve arkadalar yaplan yedi almay toparlam ve bir metaanaliz sonucu karmtr. Bu almalarn sonularna gre Thr541 polimorfizmi ile
prostat kanseri arasndaki ilikinin OR deeri 1.27 olarak yaynlamlardr (Meitz ve
ark., 2002).
591 prostat kanseri hastas ve 538 salkl kontrol grubu ile yaplan almada
Kafkas ve Afrikal Amerikal bir vaka-kontrol almas yaplmtr. Bu almada
vakalarn %32si Leu alleli, kontrollerinde %29u Leu alleli tad tespit edilmitir.
Thr alleli homozigot olarak bulunmamtr. almann sonularna gre, Ala/Ala
genotipine sahip bireylerde homozigot Leu genotipinin prostat kanseri riskini
artrd (OR=1.84) tespit edilmitir. Farkl genotiplerdeki bireyler arasnda
hastaln iddetinin de deitii gzlenmitir. Leu allelini heterozigot olarak tayan
erkek hastalarda, hastaln iddetinin azald (OR=1.34), Gleson skorlarnn 7
olduu belirlenmitir (Stanford ve ark., 2003).
58
Mzeyyen ZMRL
2.NCEK ALIMALAR
Takaku ve arkadalarnn yapt almada ELAC2 geni zerindeki 8 tane

varyant allm ve bu varyantlarn prostat kanseri ile ilikili olduu saptanmtr
(Takaku ve ark., 2003).
257 prostat kanseri ve 355 kontroln aratrld bir almada hastalar ile
kontroller karlatrldnda Ala541Thr polimorfizmi iin T allelinin hastalarda
kontrollere gre daha fazla olduu tespit edilmitir. Fakat bu fark istatistiki olarak
anlaml
deildir
ve
hastaln
iddetinde
de
herhangi
bir
deiiklik
oluturmamaktadr (Suarez ve ark., 2001).

Tavtigian ve arkadalarnn kaltsal prostat kanseri tayan ailelerin
erkeklerinde her iki varyant durumunda hastalk riskini artrdn bildirmilerdir.
Leu217/Thr541 allelleri yalnzca Leu217 allelini tama durumuna gre daha hastalk
yapcdr. zetle, populasyon tabanl yaplan almalarda homozigot Ala541
genotipli bireylerde homozigot Leu217 olmas durumunun prostat kanseri riskini
artrd bildirilmitir (Tavtigian ve ark., 2001).
Xu ve arkadalar hasta grubunu kaltasal (ailesel) prostat kanseri (n: 134) ve
sporadik prostat kanseri (n: 228) olarak ikiye ayrarak inceleme yapmlar ve
HPC2/ELAC2 genini prostat kanseri iin risk faktr olarak deerlendirmemilerdir
(Xu ve ark., 2001).
59
Mzeyyen ZMRL
3. MATERYAL VE METOD
3.1. Materyal
Bu almaya alnan bireyler, ukurova niversitesi Tp Fakltesi, roloji

Anabilim Dalnda prostat kanseri tans ile tedavi olan hastalar arasndan seilmitir.
Seilen hastalara son alt ay ierisinde kan transfzyonu yaplmam olmasna dikkat
edilmitir. Hastalarn yalar 49-87 arasndadr. almann kontrol grubu, prostat
kanseri olmayan, yalar 38-67 arasnda deien bireylerden oluturulmutur.
almamza 67 prostat kanseri (patoloji sonucu: adenokarsinom), 39 benign prostat
hiperplazi (BPH) hastas ve 34 salkl kontrol dahil edilmitir. Bunlara ilave olarak
22 hastann da akrabas aratrmaya dahil edilmitir. Hasta ve kontrol grubundan
alnan venz kan rnekleri EDTAl tplerde, 4 0Cde saklanmtr.
3.1.1. Kimyasallar
Bu almada kullanlan kimyasal maddeler ve temin edildikleri firmalar

aada verilmitir.
1. Taq polimeraz (Fermentas)
2. Magnezyum klorr (MgCl2) (Fermentas)
3. Sukroz (Fermentas)
4. Trismabase (Fermentas)
5. Sodyum klorr (NaCl) (Fermentas)
6. EDTA (Fermentas)
7. Sodyum dodesil slfat (SDS) (Fermentas)
8. Proteinaz K (Fermentas)
9. Borik asit (Fermentas)
10. Brom fenol mavisi (Fermentas)
11. Etidyum bromr (Fermentas)
12. N, N, N, N-tetra metilen diamin (TEMED) (Fermentas)
13. N,N-metilen bis-akrilamid (Sigma)
60
Mzeyyen ZMRL
14. PCR tamponu (Fermentas)

15. Restriksiyon enzimleri (Takara, Fermentas)
16. Msp I ile kesilmi pUC 18 marker DNA (Fermentas)
17. Hae III ile kesilmi pUC marker DNA (Fermentas)
18. Primerler
19. Deoksinkleosit trifosfat seti (Roche)
20. Agaroz (Promega)
21. Akrilamid (Sigma)
22. Amonyum persulfat (APS) (Sigma)
23. Saf etanol (Riedel-de Haen)
24. DNA izolasyonu, PCR ve elektroforez ile ilgili dier kimyasal maddeler (Sigma ve
Merck)
3.1.2. Kullanlan Balca Cihazlar ve Teknik Malzemeler
1. Thermal cycler (Eppendorf Mastercycler)

2. Spektrofotometre (Pharmacia-Biotech, Gene Quant)
3. Jel grntleme cihaz (Uvitec)
4. Yatay ve dikey elektroforez tanklar (Biogen ve Biolab)
5. Santrifjler (Soutmal, Universal 16R ve Soutmasz Techne force 16)
6. Su banyolar (Grant)
7. Hassas terazi (Sartorius)
8. pH metre (nolab)
9. Buzdolab (Arelik)
10. Otoklav (Trans)
11. Etv (Dedeolu, Memert)
12. Vorteks (Nve NM 110)
13. Steril kabin (Kojair KR- 125 Safety)
14. Otomatik pipetler (Gilson, Biohit ve Socorex)
15. Deepfreez (Siemens, Bosch)
16. Mezr
61
Mzeyyen ZMRL
3.2. Metod
Bu almaya dahil edilen bireyler iin yerel etik kurul onay alnd. Her hasta
iin hasta rza onam formu doldurularak venz kanlar alnd. Hastalardan toplanan kan
rnekleri numaralandrlp listelendi ve +4 0Cde sakland. Daha sonra bu rneklerin
DNA izolasyonu yaplarak (Doymu tuz zeltisi ile ktrme yntemi kullanld),
konvansiyonel PCR ve nested PCR yntemleri ile gen blgesinin amplifikasyonu
gerekletirildi. Amplifikasyon rnleri, agaroz jelde yrtlerek amplifikasyonun olup
olmad kontrol edildi. PCR rnleri kesim (RFLP) reaksiyonuna tabi tutularak
poliakrilamid jelde yrtld. Jel zerindeki bantlara gre mutasyon olup olmad
deerlendirildi.
3.2.1. DNA zolasyonu
3.2.1.1. Doymu Tuz zeltisi ile ktrme Yntemi
1.
700 ml tam kan 1.5 mllik ependorf tp ierisine alnd. zerine 700 ml eritrosit
lizis tamponu eklendi (EK-1.1). Bir iki kez kartrlp 3 dk beklendi. Bu sre
ierisinde eritrosit patlayp hemoglobin serbest kalnca, kan berrak krmz renk
almaktadr. Uygun hale gelen kan, santrifj edilerek spernatant pipet yardm
ile atld. Bu aama 2 kez tekrarlanabilir.
2.
Eer pellet yeterince temiz deilse 1 ml fizyolojik tamponla (EK-1.2) ykand.

Bunun iin pellet zerine fizyolojik tampon eklendi, santrifj edilerek
spernatant pipetle alnd ve atld.
3.
Pellet zerine 300 ml TE-9 (pH:9) tamponu (EK-1.3) ilave edilerek pellet
zdrld. Sonra, zerine 100 ml %10luk SDS (Sodyum Dodesil Slfat) (EK1.4) ve 20 ml Proteinaz K (0.5 mg/ml) ilave edildi. Tp iyice kartrlarak 65
0
Cde 1.5-2 saat inkbe edildi. Bu sre ierisinde karm iin tp ara sra
kartrld.
62
Mzeyyen ZMRL
4.
nkbasyon sonunda tp ierisine 200 ml doymu (6M) tuz zeltisinden ilave

edildi. Burada ama DNA dndaki protein, lipid gibi molekllerin DNAdan
uzaklatrlmasdr. Daha sonra bu karm santrifj edildi ve bylece DNA
dier molekllerden ayrtrld.
5.
Bu kez spernatan steril ependorf tplerine alnd ve zerine 1 ml saf alkol ilave
edilerek DNA oluumu gzlendi ve DNAnn tpn dibinde kelmesi iin
santrifj edildi.
6.
Spernatant dkld ve pellet zerine %75lik etanolden 1 ml ilave edilerek

iyice kartrld ve tekrar santrifj edildi. Pellet halinde kalan DNAnn
zerindeki spernatant dkld ve DNA kurutuldu.
7.
Etanol tamamen umu DNA zerine 100-200ml arasnda TE (EK-1.5) ilave

edilerek 75 0Cde 10-15 dk bekletildi ve DNAnn zlmesi saland.
3.2.2. DNA Konsantrasyonu ve Saflk Derecesinin llmesi
PCR reaksiyonunun hazrlanmas aamasnda DNA konsantrasyonunun ve

saflk derecesinin bilinmesi nemlidir. Bunun belirlenmesi UV (Ultra Viyole)
spektrofotometresi ile gerekletirilir. Absorbans genellikle 260 nm dalga boyunda
llr. Bu dalga boyundaki lmlerde ift iplikli DNA iin absorbans deeri 50
mg/ml, tek iplikli DNA (ssDNA) iin 33 mg/ml, RNA iin ise 40 mg/ml lik
konsantrasyon deerlerine karlk gelir (Sambrook ve ark., 1989).
UV absorbans DNAnn saflnn belirlenmesinde de kullanlabilir (260 nmde
nkleik asitler, 280 nmde de proteinler pik verir). Saf bir DNA rneinde 260 ve 280
nmdeki absorbans oran A260nm/ A280nm=1.8dir. Bu deer elimizdeki DNA rneinin
verimini gsterir. Dolaysyla bulduumuz deer 1.8e ne kadar yaknsa verim o kadar
yksektir. 1.8den dk deerler rnekte fenol ya da protein kontaminasyonu, 1.8den
byk deerler ise RNA kontaminasyonu varln gsterir. RNA iin A260nm/ A280nm=
1.8-2.0dr (Sambrook ve ark., 1989).
63
Mzeyyen ZMRL
3.2.3. Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR)
PCR ilk kez, Kaliforniyada Berkeley yaknlarnda Cetus firmasnda alan

Kary Mullis tarafndan 1985 ylnda bulunmutur (can, 2003). PCR, kalp DNA
zerindeki belirli bir gen blgesinin sya dayal olarak tekrar eden reaksiyon
dngleriyle ve enzimler aracl ile in vitro koullarda oaltlmasn salayan bir
yntemdir.
Her bir PCR dngs, reaksiyon karmnn, reaksiyonun gereklemesi iin
daha nceden belirlenmi olan en uygun scaklk derecesi arasnda transfer edilmesi
ile tamamlanr. PCR bir zincir reaksiyonudur, nk, yeni DNA zincirlerinin says her
dngde iki katna kar ve yeni zincirler bir sonraki dngde kalp grevi grrler. Bir
dng 4-5 dakika srer ve istenildii kadar tekrar edilir. 25-30 dng sonunda, DNA
miktarnda yaklak 1 000 000 kez art olur (can, 2003). Reaksiyon boyunca gereken
scaklk, sre, dng saylarn kontrol ve otomasyonu Thermal Cycler olarak bilinen
cihazlarla yaplr (Sambrook ve ark., 1989). Bu yntem ile, klonlama, dizi analizi,
klinik tan ve genetik taramalar gibi dier ilemlerde kullanlmak zere, bol miktarda
hedef DNA paralar elde edilir (can, 2003).
DNA ift sarmal zerinde bulunan karlkl bazlar arasndaki hidrojen
balarnn krlarak, primerlerin yapabilecei tek iplikli DNA molekllerinin
oluumunu salayan scaklk denatrasyon scakldr (genellikle 94 0C). Burada
kullanlacak DNA temiz olmak zorunda deildir. Kurumu kan veya semen gibi adli tp
rnekleri, tek bir sa teli, uzun sre saklanm tbbi rnekler, mumya kalntlar ve fosil
gibi deiik kaynaklardan genomik DNA elde edilebilir. ift zincirli DNA, tek zincirli
hale gelene kadar stlr. Bu sre yaklak 5 dakikadr ve bu srete enzimler almaz
(can, 2003).
Primerlerin tek iplikli DNA molekl zerinde komplementer olduu blgelere
hibridize olduu scaklk annealing (yapma) scakldr. Annealing scakl primer
uzunluuna ve baz ieriine gre deiir. Reaksiyonun zgll iin son derece
nemlidir. Primer-kalp DNA hibridizasyonu scakla bal bir olay olduundan
annealing scakl hibridizasyonun oluumunu salayacak kadar dk ve yanl
64
Mzeyyen ZMRL
balanmalara izin vermeyecek kadar da yksek olmaldr. Bu scaklk 50-70 0C

arasndadr (Sambrook ve ark., 1989).
DNA polimeraz iin optimum olan scaklk ise uzama (sentez) scakl olarak
belirtilir. Bu scaklk kullanlan DNA polimerazlara gre farkllk gsterebilir. rnein
Taq DNA polimeraz iin 72 0C iken Pwo iin 68 0Cdir. Polimeraz enzimi, nkleotidleri
53 ynnde ekleyerek, primerlerin uzamasn salar ve hedef DNAnn iki zincirli
bir kopyasn oluturur. Doru pozisyon almam primerler ve kalp DNA arasndaki
balar bu sda ayrlrlar (Sambrook ve ark., 1989).
PCR
klonlama,
genetik
tiplendirme,
dizileme
vb.
amalar
ile
kullanlabilmektedir. Bu amalara ynelik olarak kullanlan PCR eitleri; nested

PCR, anchored demirlenmi PCR, revers transkripsiyon PCR (RT-PCR), asimetrik
PCR, inverse PCR (IPCR), in situ PCR, multipleks PCR, rastgele oaltlm
polimorfik DNA (RAPD) ve immuno PCR olarak saylabilir (EK-2).
Nested PCR: Nested PCR zgn olmayan rnlerin oluumunu

engelleyen, yksek zgnlkte bir PCR yntemidir. Bu yntemde, ardarda iki PCR
yaplr. lk PCR zgn olmayan rnlerin oluumuyla sonulanr. kinci PCR ise ilk
PCR sonucu oaltlm DNAnn i ksmlarna ait dizileri ieren nested primerler ile
yaplr. lk PCR rnleri ikinci PCR iin kalp olarak kullanlr ve istenilen hedef blge
oaltlarak zgn rnler elde edilir (Ar, 2004).
3.2.3.1. Bir PCR Reaksiyonu in Gerekli olan Bileenler ve Fonksiyonlar
Kalp Genomik DNA
PCR reaksiyonunda amplifiye edilecek blge iin kalp grevi yapar. Yaplacak
olan almaya gre herhangi bir canlnn kanndan veya dokusundan izole edilebilir
(Sambrook ve ark., 1989).
65
Mzeyyen ZMRL
Primerler
PCR reaksiyonunda amplifiye edilecek blgenin snrlarn belirleyen sentetik

oligonkleotidlerdir. Ayrca, polimerizasyon reaksiyonlar iin DNA polimeraz
enzimine primer grevi yaparlar. Primerler sadece amplifiye edilecek olan hedef
blgenin kanat blgelerine komplementer olmaldr. Aksi takdirde non-spesifik
amplifikasyonlar gzlenebilir. Bu nedenle, reaksiyonun istenilen ynde gereklemesini
salayan en temel faktrlerden biridir ve seiminde u hususlara dikkat edilmelidir
1) Primer dizisi 1-2 prin baz ile balayp bitmeli.
2) Kullanlan primerlerin kendi aralarnda ve dizileri ierisinde komplementer blgeler
olmamal.
3) Timin nkleotidi yanl elemeye daha toleransl olduundan 3 ularnda
bulunmamal.
4) Primer dizisinin erime scakl olarak bilinen Tm (Temperature melting) scakl
ayn veya ok yakn olmal.
5) GC (Guanin-Sitozin) oran %40-60 arasnda olmal
6) Herhangi bir baz 4den fazla arka arkaya tekrar etmemelidir (Sambrook ve ark.,
1989).
Reaksiyon Tamponu
PCR reaksiyonunda, reaksiyon koullarnn optimum artlara getirilmesini
salayan (iyonik direnci, pH, Mg+2 gibi) karmdr (Sambrook ve ark., 1989).
DNA Polimeraz
PCR reaksiyonunda polimerizasyonun gereklemesini salayan enzimdir. Isya

dayankl termofilik bakterilerden izole edildiinden tr yksek scaklklara
dayankldr (Sambrook ve ark., 1989).
66
Mzeyyen ZMRL
Deoksinkleotid Trifosfatlar (dNTPs)
PCR reaksiyonunda, polimerizasyon iin gerekli olan enerji ve nkleotid

kaynan olutururlar (Sambrook ve ark., 1989).
3.2.3.2. PCR Reaksiyonun Hazrlanmas

Roche protokolnde PCR reaksiyonundaki bileenlerinin miktarlar 25 mllik
reaksiyon hacmi iin u ekilde nerilmektedir:
1)
5 ml 10X reksiyon tamponlarnn birinden
2)
0.6 ml 10 mM dNTP karm
3)
Her bir primerden 200 ng
4)
150 ng Kalp DNA
5)
2 U Termostabil DNA Polimeraz
6)
25 mlye tamamlayacak kadar deiyonize su

PCRda tampon bileimi ve ortam pHs reaksiyon verimini etkileyen en nemli
faktrlerdendir. ncelikle, reaksiyon sonunda kalitatif ve kantitatif olarak en iyi sonucu

verecek ve daha sonraki PCR reaksiyonlarnda da kullanlacak olan tampon bileiminin
belirlenmesi iin optimizasyon kitindeki btn tamponlarn kullanld bir
optimizasyon reaksiyonu hazrland. Reaksiyonlar mmkn olduu kadar steril
artlarda, buz zerinde ve en son enzim ilave edilecek ekilde hazrland (Sambrook ve
ark., 1989).
67
Mzeyyen ZMRL
ELAC2 Geninin
Amplifikasyonu
Ser217Leu
ve
Ala541Thr
Polimorfizmleri
in
PCR
Kullanlan Primerler:
almamzda ELAC2 genine ait iki deiik polimorfizme baklmtr. Bu

polimorfizmlerin saptanmas iin, dizi analizi zerinde ekzonlarn bulunduu blgeleri
ierecek ekilde ve primer tasarm kriterleri dikkate alnarak seilen primerler
kullanlmtr. nternet taramas sonucu elde edilen dizi analizi ile Ser217Leu
polimorfizminin bulunduu 7. ekzonun 276 baz iftlik blgesi gerekli primerler
oluturularak nested PCR yntemi ile oaltlmtr. Ayn ekilde Ala541Thr
polimorfizminin bulunduu 17. ekzonun 419 baz iftlik blgesi de gerekli primerler
oluturularak nested PCR yntemi ile oaltlmtr.
Ser217Leu polimorfizminin primerleri:
1. PCR primerleri;
Forward primer (sense): m5A 5 CAT TCC CAT GTA TGA ACG TCT 3
Reverse primer (antisense): m5P 5 ATA GTA AGC CCA GGA AGA AGG A 3
Nested PCR primerleri;

Forward primer (sense): m5B 5 GTT TTC CCA GTC ACG ACG CAT TCC CAT
GTA TGA ACG TCT 3
Reverse primer (antisense): m5Q 5 AGG AAA CAG CTA TGA CCA TCT ACA
AGC ATT ACA AGG CAG AG 3
Primer dizilerinin seildii 7. ekzon blgesi izelge 3.1de gsterilmitir. Alt

izili olan bazlar 1. PCR iin primer blgesini, kaln yazlm olan bazlar ise nested
PCR iin primer blgesini oluturmaktadr. Nested PCRn forward primerleri 1.
PCRn ki ile ortak olduundan ikinci kez belirtilmemitir. Amplifiye edilen blgenin
zgn olabilmesi iin ise forward ve revers primerlere ek baz dizilimleri eklenmitir.
Gri renk ile renklendirilmi olan nkleotitler ise restriksiyon enziminin tanyp kestii
68
Mzeyyen ZMRL
blgedir. Kullanlan bu primerler ile 2 kez PCR yaplm olan alandan 276 baz iftlik
bir blge amplifiye edilmitir (Rebbeck ve ark., 2000).
izelge 3.1. ELAC2 geni 7. ekzonu

5
1 TTTTAGCGGG AGTGATGATA ATAAATAAGC ATGTCTACAA CCCACATGCT
GTTTAGATAA
61 CACGTTGTTG AGTTGGTACT GTGGCCGAGG CTGTGAGCTA AGCAGAAACA
TAAACATTAA
121 TAGGACATAG GTGCAGCCCA GAAACCAGGT AGGAAGTTAA CTAACTAGTT
ATTTCCTACT
181 GTATAGTAAA AGGTGTGCTG ATTTAATTGG CGTTCTGGCA TTCCCATGTA
TGAACGTCTG
241 GGCCTTGGCT GTCAGCTCAC CTTGTGCAGT GTGTAATTTG GTGGTATCTG
TACTGACCAG
301
GTGAACAGAG
GAGGGGAAAG
CACCAACCAT
GGCAGAGTCC
AGAAAGGCCT CTCAGCAGGC
361 TCAGTCCAGA GCGATCTTCA GACTCCGAGT CGAATGAAAA TGAGCCACAC
CTTCCACATG
421 GTAATAGTAT AAACAAAACA GAGCAGCAGA AAGGCTTGCG TTTTCTTAAT
TCTCTGCCTT
481 GTAATGCTTG TAGAGAGTCA TTATTGTAAG AAAGCCAGGT GTGTAAACAG
ATCCTTCTTC
541 CTGGGCTTAC TATAACTTGG CCCGTTGGGG GAATGAGAAG GGTTGTTGTA
AAGGTGGCAG
601 CCTGCAACTT TAATAATGAC CAGTCCACAG TTTTGGCCAC CCAGGGTCTG
GGTAGGCCCA
661 AAACTGTGTT CTGTTTTCCC AGAGGAGAAC AGGGCCTGAC AAACGGATTC
ATTTTGTATT
..3
Ala541Thr polimorfizminin primerleri:

1. PCR primerleri;
Forward primer (sense): m15A 5 CCA GCC TTT GTG TAA GTC TAC 3
Reverse primer (antisense): m15P 5 TCT GGG CAA GTT TGG AAG C 3
Nested primerleri;
Forward primer (sense): m15A 5 CCA GCC TTT GTG TAA GTC TAC 3
Reverse primer (antisense): m15RFLP. R 5 AAT TCT TGA TAG GAA ACA GCT
ATG ACC ATC AGC TTT GTG GTC CAG CCC AAC 3
69
Mzeyyen ZMRL
Primer dizilerinin seildii 17. ekzon blgesi izelge 3.2de gsterilmitir. Alt
izili olan bazlar 1. PCR iin primer blgesini, kaln yazlm olan bazlar ise nested
PCR iin primer blgesini oluturmaktadr. Nested PCRn forward primerleri 1.
PCRn ki ile ortak olduundan ikinci kez belirtilmemitir. Amplifiye edilen blgenin
zgn olabilmesi iin ise revers primerlere ek baz dizilimleri eklenmitir. Gri renk ile
renklendirilmi olan nkleotitler ise restriksiyon enziminin tanyp kestii blgedir.
Kullanlan bu primerler ile 2 kez PCR yaplm olan alandan 419 baz iftlik bir blge
amplifiye edilmitir.
Kullandmz bu primerleri seerken, primerde bazlarn dengeli dalmasna,
primerin kendi ierisinde balanmaya neden olacak dizi bulunmamasna, Tm ssnn
70-75 0C olmasna ve kalp DNA iinde yanllkla tanyacak baz dizisine sahip
olmamasna (can, 2003) dikkat edilmitir.
izelge 3.2. ELAC2 geni 17. ekzonu
5
1 CTAAATGCTT TAAGCCTCCT ATAAACTTTT TTTTTTTTTT TTTGATGCCC
AGCCTTTGTG
61 TAAGTCTACT TGAAAGGGTT TCAGGGTTCC ATGGATACTT CTTTGCTATA
AAGAGGATGA
121 CACATGTAAA ATCACCTTTA TGGTTAAATT AATTGGCTTT TATATTAGCT
CCTCAAAGCA
181 AAGCAGGAGA GACAGAAATT TCTGCAGTTG CTTCTTGGTC CTGTCCAAAG
CAGACATCAG
241 CCTCTGAACC ATCAGCAGTC TTCCTAGTGG CAGTGACTCT CTTCCTCTTC
TCTTCTGCAG
301 CCCCGACACG TCTCTGCTAC TGGACTGTGG TGAGGGCACA TTTGGGCAGC
TGTGCCGTCA
361 TTACGGAGAC CAGGTGGACA GGGTCCTGGG CACCCTGGCT GCTGTGTTTG
TGTCCCACCT
421 GCACGCAGAT CACCACACGG TGAGTGTTGG GCTGGACCAC AAAGCTGGAG
CCTGGAGGAG
481 GCACTGCCAC GTTGAGTTGG CCCTTTGGCT GCGTCTTTTC CTCCGCTTCC
AAACTTGCCC
541 AGAGCTTTTG TTACTCATCT CTGGCTAGGA AATGGTTTTT TGCAAAACTC
AACATAGTCC
3
70
Mzeyyen ZMRL
ELAC2 Geninin Ser217Leu ve Ala541Thr Polimorfizmleri in Kullanlan PCR

Amplifikasyonu
rneklerimiz iin uygun amplifikasyon koullarnn saptanmas eitli

denemelerle belirlendi. Primerlerin ve Taq polimerazn farkl konsantrasyonlar yannda
PCR programnda farkl s dngleri ve yapma slar denendi. Her denemede sadece
bir deiken dndakiler sabit tutuldu. Optimal amplifikasyonun gerekletii koullar,
btn PCR reaksiyonlar iin kullanld. izelge 3.3de Ser217Leu polimorfizmi iin,
izelge 3.4de ise Ala541Thr polimorfizmi iin optimal reaksiyonun gerekletii PCR
reaksiyonlar verildi (Rebbeck ve ark., 2000).
izelge 3.3. Ser217Leu polimorfizmi iin optimal reaksiyonun gerekletii PCR
reaksiyonu
2.5 ml
0.2 ml
1.0 ml
1.0 ml
1.0 ml
2.0 ml
1.0 ml
16.3 ml
25 ml
PCR Tamponu (10X)

dNTP (25mM)
Primer 1 (25pmol/ml)
Taq polimeraz (5U/ml)
MgCl2 (2mM)
Genomik DNA (0.5mg/ml)
Su
Toplam
Optimal amplifikasyonun elde edildii PCR reaksiyonundaki s dngleri;

n denatrasyon:
95 0C
0:03:00
Denatrasyon:
96 0C
0:00:30
Yapma:
55 0C
0:00:35
Sentez:
72 0C
0:00:45
Toplam dng:
25
Son sentez:
72 0C
0:10:00 sn
71
Mzeyyen ZMRL
izelge 3.4. Ala549Thr polimorfizmi iin optimal reaksiyonun gerekletii PCR

reaksiyonu
PCR Tamponu (10X)
dNTP (25mM)
Taq polimeraz (5U/ml)
MgCl2 (2mM)
Genomik DNA (0.5mg/ml)
Su
Toplam
2.5
0.2
1.0
1.0
1.0
2.0
1.0
16.3
25
ml
ml
ml
ml
ml
ml
ml
ml
ml

n denatrasyon:
95 0C
0:03:00 sn
Denatrasyon:
96 C
0:00:30 sn
Yapma:
55 0C
0:00:35 sn
Sentez:
72 0C
0:00:45 sn
Toplam dng:
25
Son sentez:
72 0C
0:10:00 sn
PCR reaksiyonunun hazrlanmasnda izlenilen basamaklar;

1.
%70lik alkolle temizlenmi laminar flow kabini iinde zerlerine rnek kodu
yazlarak 200 mllik PCR tpleri hazrland.
2.
Tm DNA rnekleri ve zeltiler nce vorteks ile kartrld, sonra santrifj

edildi.
3.
PCR karm hazrlamak iin daha nceden belirlenmi olan miktarlardaki PCR
tamponu, primerler (Ala541Thr ve Ser217Leu polimorfizmleri iin kendilerine
zg olan primerler kullanld), dNTP, Taq polimeraz, MgCl2 izelge 3.3 e
3.4te verilen oranlara gre tp iine eklendi.
4.
yice karmas iin tp, nce vorteksle kartrld, daha sonra santrifj edildi.
5.
Kodlanm her bir PCR tpne hazrlanan karm datld ve her tpe kodunu
tayan genomik DNA daha nceden belirlendii miktarda eklendi.
6.
Yine nceden belirlenen miktarda her tpe deiyonize su ilave edildi.
7.
Her tp ayr ayr vorteks ile kartrld, santrifj edildi ve thermal cyclera (her
bir polimorfizm iin ayr olan PCR programlarna) yerletirildi.
Elde edilen PCR rnleri 4 0Cde muhafaza edilmitir.
72
Mzeyyen ZMRL
SRD5A2 Geninin
Amplifikasyonu
Ala49Thr
ve
Val89Leu
Polimorfizmleri
in
PCR
Kullanlan Primerler:
almamzda SRD5A2 genine ait iki deiik polimorfizme baklmtr. Bu

polimorfizmlerin saptanmas iin, dizi analizi zerinde ekzonlarn bulunduu blgeleri
ierecek ekilde ve primer dizayn kriterleri dikkate alnarak seilen primerler
kullanlmtr. nternet taramas sonucu elde edilen dizi analizi ile Ala49Thr ve
Val89Leu polimorfizmlerinin bulunduu 1. ekzonun 261 baz iftlik blgesi PCR
yntemi ile oaltlmtr ve bunun iin primerler oluturulmutur.
Ala49Thr ve Val89Leu polimorfizminin PCR primerleri:

Forward primer (sense): 5 TGG CCT TGT ACG TCG CGA AG 3
Reverse primer (antisense): 5 AGC AGG GCA GTG CGC TGC ACT 3
Primer dizilerinin seildii 1. ekzon blgesi izelge 3.5de gsterilmitir. Kaln

karakterler ile yazlm olan bazlar primer blgelerini gstermektedir. Alt izili olan
nkleotitler Mwo I restriksiyon enziminin, gri ile renklendirilmi olan nkleotitler ise
Rsa I restriksiyon enziminin tanyp kestii blgedir. Kullanlan bu primerler ile
konvansiyonel PCR yntemi kullanlarak 261 baz iftlik bir blge amplifiye edilmitir.
izelge 3.5. SRD5A2 geni 1. ekzonu
5
5101
GCTGGCAGGC
AGCGCCACTT
TGGTCGCCCT
TGGGGCACTG
GCCTTGTACG TCGCGAAGCC
5161
CTCCGGCTAC
GGGAAGCACA
CGGAGAGCCT
GAAGCCGGCG
GCTACCCGCC TGCCAGCCCG
5221 CGCCGCCTGG TTCCTGCAGG AGCTGCCTTC CTTCGCGGTG CCCGCGGGGA
TCCTCGCCCG
5281 GCAGCCCCTC TCCCTCTTCG GGCCACCTGG GACGGTACTT CTGGGCCTCT
TCTGCCTACA
5341 TTACTTCCAC AGGTAGCGTT TTTCCCTTGC GGGCGCCCAG TGCAGCGCAC
TGCCCTGCTC
5401
CCGGCGTCCA
GGAGCGCAGC
GTAGAGCGCG
CACCGAGGAA
CGCCAAGGAG GCAGCGTGGG
3
73
Mzeyyen ZMRL
5-redktaz tip II (SRD5A2) Geni Ala49Thr ve Val89Leu Polimorfizmleri in

Kullanlan PCR Amplifikasyonu
rneklerimiz iin uygun amplifikasyon koullarnn saptanmas eitli

denemelerle belirlendi. Primerlerin ve Taq polimerazn farkl konsantrasyonlar yannda
PCR programnda farkl s dngleri ve yapma slar denendi. Her denemede sadece
bir deiken dndakiler sabit tutuldu. Optimal amplifikasyonun gerekletii koullar,
btn PCR reaksiyonlar iin kullanld. izelge 3.6da Ala49Thr ve Val89Leu
polimorfizmi iin, optimal reaksiyonun gerekletii PCR reaksiyonlar verildi (iek
ve ark., 2004).
izelge 3.6. SRD5A2 geni polimorfizmleri iin PCR reaksiyonu
PCR Tamponu (10X)

dNTP (25mM)
Taq polimeraz (5U/ ml)
MgCl2 (2mM)
Genomik DNA (0.5 mg/ ml)
Su
Toplam
2.5
0.2
1.0
1.0
1.0
2.0
1.0
16.3
25
ml
ml
ml
ml
ml
ml
ml
ml
ml

n denatrasyon:
94 0C
0:05:00
Denatrasyon:
94 C
0:00:45
Yapma:
620C
0:01:00
Sentez:
72 0C
0:01:00
Toplam dng:
35
Son sentez:
72 0C
0:10:00 sn
PCR reaksiyonunun hazrlanmasnda izlenilen basamaklar; ELAC2 geninde

belirtildii gibidir.
74
Mzeyyen ZMRL
3.2.4. PCR rnnn Elektroforezi
PCR bazen eitli nedenlerden dolay baarl olmayabilir. rnein, kullanlan

DNA tam saf olmayabilir, seilen primerler uygun olmayabilir ya da birden fazla
tanma dizisi bulunabilir. Elde edilen PCR rn doru boyutlarda elde edilememi
olabilir. Bu yzden, PCR tamamlandktan sonra, rnler RFLP aamasnda
kullanlmadan nce rn kalitesini kontrol etmek amac ile agaroz jel elektroforezine
tabi tutularak kontrol edildi (EK-4). Agaroz jel elktroferezinde (%1.5luk), her bir
reaksiyon iin oluan bantn parlaklna, nonspesifik bant olup olmadna baklarak
deerlendirildi. Bunun iin, PCR reaksiyonu rnlerine 6X ykleme tamponundan
(EK-4.1) 1/5 orannda ilave edildi, pipetlenerek kartrld. rnekler %1.5luk agaroz
jel kuyularna dikkatli bir ekilde yklendi ve 70 V, 100 mA de 20 dk sreyle
elektroforeze tabi tutuldu. Elde edilen PCR rnnn varl uygun markerlar
kullanlarak Uvitec jel grntleme cihaznda doruland.
3.2.5. RFLP (Restriction Fragment Length Polymorphism) Analizi ile PCR

rnlerinin Kesimi
PCR rn iinde literatr taramas sonucu elde edilen mutasyon noktalar iin
tanma dizisi olan endonkleazlar Gene Runner programnn 3.05 versiyonu
kullanlarak belirlendi.
ELAC2 geni ekzon 7 zerindeki Ser217Leu polimorfizmi iin kesim blgesi T
CGA olan Taq I enzimi ve ekzon 17 zerindeki Ala541Thr polimorfizmi iin ise
kesim blgesi GC NGC olan Ita I (FnU4HI) restriksiyon enzimi kullanlmtr.
SRD5A2 geni ekzon 1 zerindeki Ala49Thr polimorfizmi iin kesim blgesi
GCNNNNN NNGC olan MwoI enzimi, Val89Leu polimorfizmi iin ise kesim blgesi
GT AC olan RsaI restriksiyon enzimi kullanlmtr.
75
Mzeyyen ZMRL
3.2.5.1.
Kesim rnlerinin
Yorumlanmas
Poliakrilamit
Jel
Elektroferezi
(EK-6)
ve
%10luk poliakrilamit jeli hazrlamak iin yaplan n hazrlklar:

1.
%40lk stok akrilamit zeltisi hazrland (EK-6.1).
2.
%25lik Amonium Per Slfat (APS) zeltisi taze olarak hazrland (EK-6.3).
3.
5X TBE stok tamponu hazrlanp otoklavda steril edildi (EK-6.3).
4.
Dikey elektroforez cihaz temizlenip saf sudan geirildikten sonra, elektroforez

camlar %70lik alkolle silinip kuruland.
5.
Camlarn arasna szdrmay nlemek iin zel bantlar yerletirildi.
6.
Arasna zel bantlar yerletirilmi olan camlar elektroforez aparatna

yerletirildi.
7.
%10 olarak hazrlanm jel enjektre ekilerek, hava kabarc kalmayacak

ekilde cam arasna enjekte edildi.
8.
Polimerizasyonun gereklemesi iin 20-30 dk beklendi.
9.
Polimerizasyon gerekletikten sonra aparat tankn iine yerletirildi.
10.
Jelin alt ve st snrlarna temas edecek ekilde 1X TBE tamponu eklendi.
11.
Tampon eklendikten sonra tarak, herhangi bir deformasyona sebep olmayacak

ekilde, yavaa ekildi.
12.
Her bir kuyuya 5 ml ykleme tamponu ile kartrlm kesim rn yerletirildi.
13.
Kuyulardan birine karlatrma yapabilmek iin marker, birine de PCR rn

yklendi.
14.
70V, 100A ve 7 Watta 1.5 saat elektroforeze tabi tutuldu.
15.
Sre sonunda jel, camlarn arasndan alnarak 1XTBEde 0.5 mg/ml

konsantrasyonunda hazrlanm EtBr zeltisinde 10 dk boyand (EK-6.4).
16.
Boya artklarndan temizlemek iin jel saf su ierisine alnd.
17.
Sonunda jel, Uvitec grntleme cihaznda deerlendirildi.
76
Mzeyyen ZMRL
ELAC2 Geni Ser217Leu ve Ala541Thr Polimorfizmleri in Jel Deerlendirmesi
Jelin deerlendirmesi rneklerin oluturduu bantlar ile marker bantlar

kyaslanarak yaplr. Kesim enzimleri kendilerine spesifik blgeleri tanyp kesen ve bu
sayede blgedeki bazn deiip deimedii hakknda deerlendirme yapmamza
olanak veren enzimlerdir. Restriksiyon enzimlerinin bu zelliklerinden faydalanarak
polimorfizmler hakknda karara varlabilir.
ELAC2 geni ekzon 7 zerindeki Ser217Leu polimorfizmi iin kullanlan TaqI
enzimi blge zerinde bu mutasyon yokken, yani salam genotipi kesmektedir. Kesim
reaksiyonu sonunda homozigot salam Ser/Ser genotipi iin, 172 ve104 blik iki bant;
homozigot mutasyonlu Leu/Leu genotipi iin, 276 blik tek bant ve heterozigot
Ser/Leu genotipi iin ise, 276, 172 ve 104 blik bant meydana gelmektedir.
ELAC2 geni ekzon 17 zerindeki Ala541Thr polimorfizmi iin kullanlan Ita I
(FnU4HI) enzimi de blge zerinde bu mutasyon yokken, yani salam genotipi
kesmektedir. Kesim reaksiyonu sonunda homozigot salam Ala/Ala genotipi iin, 49,
52, 68 ve 250 blik drt bant; homozigot mutasyonlu Thr/Thr genotipi iin, 49, 120 ve
250 blik bant ve heterozigot Ala/Thr genotipi iin ise, 49, 52, 68, 120 ve 250 blik
be bant meydana gelmektedir.
5-redktaz tip II (SRD5A2) Geni Ala49Thr ve Val89Leu Polimorfizmleri in Jel

Deerlendirmesi
Jelin deerlendirmesi rneklerin oluturduu bantlar ile marker bantlar

kyaslanarak yaplr.
5-redktaz tip II (SRD5A2) geni Ala49Thr polimorfizmi iin kullanlan
MwoI enzimi blge zerinde bu mutasyon yokken, yani salam genotipi kesmektedir.
Blge zerinde MwoI enzimine ait drt adet kesim blgesi vardr. Kesim reaksiyonu
sonunda homozigot salam Ala/Ala genotipi iin, 19, 20, 68, 70, 84 blik be bant;
homozigot mutasyonlu Thr/Thr genotipi iin, 19, 68, 70, 104 blik drt bant ve
heterozigot Ala/Thr genotipi iin ise, 19, 20, 68, 70, 84 ve 104 blik alt bant meydana
gelmektedir.
77
Mzeyyen ZMRL
5-redktaz tip II (SRD5A2) geni Val89Leu polimorfizmi iin kullanlan RsaI

enzimi blge zerinde bu mutasyon varsa PCR rnn kesmektedir. Salkl
genotiplerde blge zerinde RsaI enzimine ait iki adet, mutasyonlu genotiplerde ise
adet kesim blgesi vardr. Kesim reaksiyonu sonunda homozigot salam Val/Val
genotipi iin, 9, 83 ve 169 blik bant; homozigot mutasyonlu Leu/Leu genotipi iin,
9, 21, 62 ve 169 blik drt bant ve heterozigot Val/Leu genotipi iin ise, 9, 21, 62, 83
ve 169 blik be bant olumaktadr.
3.2.6. statistik Analiz
Verilerin analizinde SPSS PC (15 versiyon) program kullanld. Oranlarn

karlatrlmasnda Ki-kare testi kullanld ve p<0.05 istatiksel olarak anlaml kabul
edildi.
78
Mzeyyen ZMRL
4. BULGULAR VE TARTIMA
4.1. Bulgular
almamzda prostat kanseri tehisi ile ukurova niversitesi Tp Fakltesi,

roloji Anabilim Dalna gelen 67 prostat kanseri (patoloji sonucu: adenokarsinom),
39 benign prostat hiperplazi (BPH) hastas ve 34 salkl kontrol aratrmaya dahil
edilmitir. almamza dahil edilmitir. Bunlara ilave olarak 22 hastann da akrabas
aratrmaya dahil edilmitir. Aratrmaya katlan bireylerin venz kanndan elde
edilen genomik DNAlar kullanlmtr. Kontrol grubu olarak ise prostat kanseri
olmayan kanlarndan izole edilen genomik DNAlar kullanlmtr. Kan alnan
bireyler numaralandrlrken A, B ve K harfleri kullanlmtr. A harfi ile
numaralandrlm bireyler adenokarsinom hastalarn, B harfi ile numaralandrlm
bireyler benign prostat hiperplazi hastalarn, K harfi ile numaralandrlm bireyler
ise kontrolleri gstermektedir.
almamza balarken; bireylerin ya, cinsiyeti, sigara kullanm ve aile
yks kaydedilmitir. Kontrol grubunun da ayn bilgileri alnmtr.
ELAC2 Geni Ser217Leu Polimorfizmi in; uygun primerler
ile
optimizasyon denemeleri yapldktan sonra 276 blik DNA alan oaltlmtr. Tm

rneklerden elde edilen PCR amplifikasyon rnleri %1.5luk agaroz jel
elektroforezinde 276 blik fragman belirlemeye olanak verecek bantlar ieren
marker ile beraber yrtlm ve jel grntleri bilgisayar ortamna aktarlmtr.
(ekil 4.1)
79
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.1. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin allan rneklerin agaroz jel
elektroforezindeki PCR rn grnts (A: Adenokarsinom hastas, B:
BPH hastas, K: Kontrol)
ELAC2 Geni Ala541Thr Polimorfizmi in; uygun primerler ile
optimizasyon denemeleri yapldktan sonra 419 blik DNA alan oaltlmtr. Tm
rneklerden elde edilen PCR amplifikasyon rnleri %1.5luk agaroz jel
elektroforezinde 419 blik fragman belirlemeye olanak verecek bantlar ieren
marker ile beraber yrtlm ve jel grntleri bilgisayar ortamna aktarlmtr.
(ekil 4.2)
ekil 4.2. ELAC2 Ala541Thr polimorfizmi iin allan rneklerin agaroz jel
elektroforezindeki PCR rn grnts (A: Adenokarsinom hastas, B:
5-redktaz
tip
II
(SRD5A2)
Geni
Ala49Thr
ve
Val89Leu
Polimorfizmleri in; uygun primerler ile optimizasyon denemeleri yapldktan

sonra 261 blik DNA alan oaltlmtr. Tm rneklerden elde edilen PCR
amplifikasyon rnleri %1.5luk agaroz jel elektroforezinde 261 blik fragman
80
Mzeyyen ZMRL
belirlemeye olanak verecek bantlar ieren marker ile beraber yrtlm ve jel
grntleri bilgisayar ortamna aktarlmtr. (ekil 4.3)
ekil 4.3. SRD5A2 Geni Ala49Thr ve Val89Leu polimorfizmi iin allan

rneklerin agaroz jel elektroforezindeki PCR rn grnts (A:
Adenokarsinom hastas, B: BPH hastas, K: Kontrol)
Restriksiyon Enzimi Kesimleri
ELAC2 geni Ser217Leu ve Ala541Thr polimorfizmleri iin; PCR rnlerinin

uygun olduu belirlendikten sonra tm rnekler, rnleri belli noktalarda kesme
zelliine sahip restriksiyon endonklezlar ile kesilmitir. Ser217Leu polimorfizmi
iin, Taq I ve Ala541Thr polimorfizmi iin ise Ita I (FnU4HI) ile muamele edilerek
RFLP ilemi gerekletirilmitir. Kesim rnleri %10luk poliakrilamit jel
elektroforezinde
(PAGE)
grntlenerek
deerlendirilmitir.
ELAC2
geni,
Ser217Leu polimorfizminin PAGE grntleri ekil 4.4-4.17de ve Ala541Thr

polimorfizminin PAGE grntleri ise ekil 4.18-4.34de verilmitir.
Jel elektroforezinin deerlendirmesi, rneklerin oluturduu bantlar ile marker
bantlar kyaslanarak yaplr. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin, 276 blik alan
oaltlm DNA blgesi TaqI enzimi kullanlarak kesim yaplmtr. Kesim
reaksiyonu sonunda homozigot salam Ser/Ser genotipi iin, 172 ve104 blik iki bant;
homozigot mutasyonlu Leu/Leu genotipi iin, 276 blik tek bant ve heterozigot
Ser/Leu genotipi iin ise, 276, 172 ve 104 blik bant meydana gelmitir. ekil 4.44.17de Ser217Leu polimorfizmine ait %10luk PAGE grntleri verilmitir.
81
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.4. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; B2, A4, A4.1, A5, B3, A6, A7,
A8, A9 ve B4 numaral rneklerin PAGE grnts (A: Adenokarsinom
hastas, B: BPH hastas, K: Kontrol)
ekil 4.5. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; A11, B5, K2, B6, A12, A13,
A13.1, B7 ve B8 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
ekil 4.6. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; A14, A15, A16, A17, A18,
A19, A20, A20.1 K3, A21 ve A22 numaral rneklerin PAGE grnts
(A: Adenokarsinom hastas, B: BPH hastas, K: Kontrol)
82
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.7. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; A23, A24, A24.1, A25, B9,
A26.1, A26, A27 ve A28 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
ekil 4.8. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; A29, B10, A30, B11, A31,
A32, K4, A33, A31.1, A34 ve B12 numaral rneklerin PAGE grnts
ekil 4.9. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; A35, B13, B13.1, A35.1, A36,
A36.1, K5, A37 ve K6 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
83
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.10. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; B14, A38, B15, A39, A40,
ekil 4.11. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; A43, A43.1 A44, A45,
A45.1, B39, K19, K20 ve K21 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
ekil 4.12. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; A53, A54, A55, K35, B17,
A56, B18, A57, A58, A59 ve A60 numaral rneklerin PAGE grnts
84
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.13. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; B19, B20, B21, B22, B23,
B24, B25, B26, K7 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
ekil 4.14. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; B28, B29, A61, A62, A63,
B30, B31, A64, A65, A65.1 ve A65.2 numaral rneklerin PAGE
grnts (A: Adenokarsinom hastas, B: BPH hastas, K: Kontrol)
ekil 4.15. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; B34, B35, B36, K10, A66,
K11, A67, K12 ve B37 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
85
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.16. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; B38, K13, K14, K15, K16,
K17 ve K18 numaral rneklerin PAGE grnts (A: Adenokarsinom
ekil 4.17. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; K23, K24, K25, K26, K27,
K28, K29 ve K30 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin, 419 blik alan oaltlm DNA
blgesi Ita I (FnU4HI) enzimi kullanlarak kesim yaplmtr. Kesim reaksiyonu
sonunda homozigot salam Ala/Ala genotipi iin, 49, 52, 68 ve 250 blik drt bant;
homozigot mutasyonlu Thr/Thr genotipi iin, 49, 120 ve 250 blik bant ve
heterozigot Ala/Thr genotipi iin ise, 49, 52, 68, 120 ve 250 blik be bant meydana
gelmitir. ekil 4.18-4.34de Ala541Thr polimorfizmine ait %10luk PAGE grntleri
verilmitir.
86
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.18. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; A1, A1.1, K1, A2, A2.1, A3,
B1, B2 ve A4 numaral rneklerin PAGE grnts (A: Adenokarsinom
ekil 4.19. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; A4.1, A5, B3, A8, A9, B4,
A10, A11 ve B5 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
ekil 4.20. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; B6, A12, A13, A13.1, B7,
B8, A14 ve A15 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
87
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.21. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; A16, A17, A18, A19, A19.1,
A20, K3, A21, A22, A23 ve A24 numaral rneklerin PAGE grnts
ekil 4.22. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; A24.1, A25, B9, A26.1, A27,
A28, A29 ve B10 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
ekil 4.23. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; B11, A31, A32, K4, A33 ve
A31.1 numaral rneklerin PAGE grnts (A: Adenokarsinom hastas,
B: BPH hastas, K: Kontrol)
88
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.24. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; A30, A35, B13, A13.1,
A35.1, A36, A36.1, B5, B6 ve B15 numaral rneklerin PAGE grnts
ekil 4.25. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; A34, B12, B14 A38, A39,
A40, A40.1 ve B16 numaral rneklerin PAGE grnts
(A:
ekil 4.26. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; A41, A42, A42.1, A43, A44,
A45, A45.1, A65, A65.1 ve A65.2 numaral rneklerin PAGE grnts
89
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.27. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; A48, A49, A50, A51, A52,
A53, A54 ve A55 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
ekil 4.28. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; K35, B17, A56, B18, A57,
A58, A59, A60, A45.1 B27 ve B30 numaral rneklerin PAGE grnts
ekil 4.29. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; K8, K9, K31 ve K34
numaral rneklerin PAGE grnts (A: Adenokarsinom hastas, B:
90
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.30. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; B35, B36, K10, A66, K11,
A67, K12, B37, B38, K13 ve K14 numaral rneklerin PAGE grnts
ekil
4.31.
ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; K32, K15, K16, K33, K17,
K18, B39, K19 ve K20 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
K28, K29 ve K30 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
91
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.33. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; B34, B19, B20, B21, B22,
B23, B24, B25 ve B26 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
ekil 4.34. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; K7, B28, B29, A61, A62,
A64 ve B22 numaral rneklerin PAGE grnts (A: Adenokarsinom
5-redktaz tip II (SRD5A2) Geni Ala49Thr ve Val89Leu polimorfizmleri

iin; PCR rnlerinin uygun olduu belirlendikten sonra (ekil 4.3) tm rneklerin
261 blik PCR rnlerini belli noktalarda kesme zelliine sahip restriksiyon
endonklezlar ile kesilmitir. Ala49Thr polimorfizmi iin, MwoI enzimi ve
Val89Leu polimorfizmi iin ise RsaI enzimi ile muamele edilerek RFLP ilemi
gerekletirilmitir. Kesim rnleri %10luk poliakrilamit jel elektroforezinde
(PAGE) grntlenerek deerlendirilmitir. 5-redktaz tip II (SRD5A2) Geni
Ala49Thr ve Val89Leu polimorfizmlerinin PAGE grntleri ekil 4.35-4.67de
verilmitir.
92
Mzeyyen ZMRL
5-redktaz tip II (SRD5A2) Geni Ala49Thr polimorfizmi iin, 261 blik

alan oaltlm DNA blgesi MwoI enzimi kullanlarak kesim yaplmtr. Kesim
reaksiyonu sonunda homozigot salam Ala/Ala genotipi iin, 19, 20, 68, 70, 84 blik
be bant; homozigot mutasyonlu Thr/Thr genotipi iin, 19, 68, 70, 104 blik drt bant
ve heterozigot Ala/Thr genotipi iin ise, 19, 20, 68, 70, 84 ve 104 blik alt bant
meydana gelmitir. ekil 4.35-4.51,de Ala49Thr polimorfizmine ait %10luk PAGE
grntleri verilmitir.
ekil 4.35. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; A1, A1.1, K1, A2, A2.1 ve
A3 numaral rneklerin PAGE grnts (A: Adenokarsinom hastas, B:
ekil 4.36. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; B2, A4, A4.1, A5, B3, A6,
A7, A8, A9 ve B4 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
93
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.37. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; B6, A12, B7, A15, A16, A17
ve A18 numaral rneklerin PAGE grnts (A: Adenokarsinom hastas,
ekil 4.38. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; A19, A20.1, A20, K3, A21,
A22 ve A23 numaral rneklerin PAGE grnts (A: Adenokarsinom
ekil 4.39. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; A24, A24.1, A25, B9, A26.1,
A26, A27, A28, A29 ve B10 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
94
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.40. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; A11, A30, B11, A31, A32,
K4, A33, A31.1 ve A34 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
ekil 4.41. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; B12, A35, B13, B13.1,
A35.1, A36, A36.1, K5, A37, K6 ve B14 numaral rneklerin PAGE
ekil 4.42. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; A38, B15, A39, A40, A40.1
ve B16 numaral rneklerin PAGE grnts (A: Adenokarsinom hastas,
95
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.43. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; A41, A42, A42.1, A43,
A43.1, A44, A45,A45.1, A46 ve A46.1 numaral rneklerin PAGE
ekil 4.44. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; A48, A49, A50, A51, A52,
A53, A54, A55, K35, B17 ve A56 numaral rneklerin PAGE grnts
ekil 4.45. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; B18, A57, A58, A59, A60,
K8, K9 ve K31 numaral rneklerin PAGE grnts (A: Adenokarsinom
96
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.46. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; B34, K32, B35, B36, K10,
A6, K11, A67,K12, B37 ve B38 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
ekil 4.47. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; K13, K14, K33, K15, K16,
ekil 4.48. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; B39, K19, K20, K21, K22,
97
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.49. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; B19, B20, B21, B22, B23,
B24, K33 ve A47 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
ekil 4.50. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; B25, B26, K7, B27,B28,
B29, A61 ve A62 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
ekil 4.51. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; A63, B30, B31, A64, A65,
A65.1, A65.2, K29, K30, K31 ve K33 numaral rneklerin PAGE
98
Mzeyyen ZMRL
5-redktaz tip II (SRD5A2) Geni Val89Leu polimorfizmi iin, 261 blik alan
oaltlm DNA blgesi RsaI enzimi kullanlarak kesim yaplmtr.
Kesim
reaksiyonu sonunda homozigot salam Val/Val genotipi iin, 9, 83 ve 169 blik

bant; homozigot mutasyonlu Leu/Leu genotipi iin, 9, 21, 62, 169 blik drt bant ve
heterozigot Val/Leu genotipi iin ise, 9, 21, 62, 83 ve 169 blik be bant meydana
gelmitir. ekil 4.52-4.67, de Val89Leu polimorfizmine ait %10luk PAGE
grntleri verilmitir.
ekil 4.52. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; A2.1, A3, B1, B2, A4, A4.1,
A5 ve B3 numaral rneklerin PAGE grnts (A: Adenokarsinom
ekil 4.53. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; A6, A7, A8, A9, B4, A10,
A11, B5, K2, B6 ve A12 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
99
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.54. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; A13, A13.1, B7, B8, A14,
A15, A16, A17, A18, A19 ve A20.1 numaral rneklerin PAGE grnts
ekil 4.55. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; B9, A26.1, A26, A27, A28,
A29, B10 ve B30 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
ekil 4.56. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; B11, A31, A32, K4, A33,
A31.1, A34, B12, A35 ve B13 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
100
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.57. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; B13, B13.1, A35.1, A36,
A36.1, K5, A37 ve K6 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
ekil 4.58. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; B14, A38, B15, A39, A40,
ekil 4.59. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; A43.1, A44, A45, A45.1,
A46, A47 ve A48 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
101
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.60. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; A49, A50, A51, A52, A53,
A54, A55, K35, B17, A56 ve B18 numaral rneklerin PAGE grnts
ekil 4.61. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; A57, A58, A59, A60, B19,
B20, B21 ve B22 numaral rneklerin PAGE grnts
(A:
ekil 4.62. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; A1, A1.1, K1, A2, A46.1,
102
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.63. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; K34, B34, K33, B35, B36,
K10, A66 ve K11 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
ekil 4.64. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; A67, K12, B37, B38, K13,
ekil 4.65. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; K17, K18, B39, K20, K21,
K22, K23, K24, K25 ve K26 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
103
Mzeyyen ZMRL
ekil 4.66. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; B23, B24, B25, B26, K7,
B27, B28, B29, A61 ve A62 numaral rneklerin PAGE grnts (A:
ekil 4.67. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; A63, B30, B31, A64, A65,
A65.1, A65.2, B32, B33, K8 ve K9 numaral rneklerin PAGE grnts
Patoloji sonular adenokarsinom olan hastalarn ELAC2 geni (Ser217Leu ve

Ala541Thr
polimorfizmleri)
ve
SRD5A2
geni
(Ala49Thr
ve
Val89Leu
polimorfizmleri) polimorfik genotipleri izelge 4.1de, patoloji sonular BPH olan

hastalarn ELAC2 geni (Ser217Leu ve Ala541Thr polimorfizmleri) ve SRD5A2 geni
(Ala49Thr ve Val89Leu polimorfizmleri) polimorfik genotipleri izelge 4.2de, kontrol
grubunun ELAC2 geni (Ser217Leu ve Ala541Thr polimorfizmleri) ve SRD5A2 geni
(Ala49Thr ve Val89Leu polimorfizmleri) polimorfik genotipleri ise izelge 4.3te
verilmitir.
104
Mzeyyen ZMRL
izelge 4.1. Adenokarsinom prostat kanserlerinin ELAC2; Ser217Leu ve Ala541Thr

ile SRD5A2 Ala49Thr ve Val89Leu profili
Hasta No
Adenokarsinom (AK)
A1
A2
A3
A4
A5
A6
A7
A8
A9
A10
A11
A12
A12
A14
A15
A16
A17
A18
A19
A20
A21
A22
A23
A24
A25
A26
A27
A28
A29
A30
A31
A32
A33
A34
A35
A36
A37
A38
A39
A40
A41
A42
A43
A44
A45
A46
A47
AK
AK
AK
AK
AK
AK+Metastaz
AK
AK
AK
AK
AK
AK
AK
AK
AK
AK
AK+Metastaz
AK
AK
AK
AK
AK+Metastaz
AK
AK
AK+Metastaz
AK
AK
AK
AK+Metastaz
AK
AK
AK
AK
AK
AK
AK
AK
AK
AK
AK
AK +Metastaz
AK
AK
AK
AK
AK
AK
ELAC2
Ser217Leu
SS
SL
SS
SL
SL
SL
SL
LL
SL
SS
SL
SS
SS
SL
SL
LL
SS
SL
SS
LL
SL
LL
SL
LL
SL
SL
SL
LL
SL
SL
SS
SL
LL
SL
SL
SL
SL
SS
SL
SL
SS
SS
LL
LL
SS
LL
LL
105
ELAC2
Ala541Thr
AA
AA
AA
AT
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AT
AA
AA
AA
AT
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AT
AA
AA
AA
AT
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AT
SRD5A2
Ala49Thr
AT
AT
AT
AA
AA
AA
AT
AT
AT
SRD5A2
Val89Leu
LL
LL
VL
LL
VL
VV
VL
LL
LL
AA
AT
VV
VL
LL
VL
LL
VL
LL
VL
LL
LL
VL
VL
LL
LL
LL
LL
LL
LL
VL
LL
VL
VL
VL
LL
LL
VV
VL
LL
VV
LL
VL
VL
VL
LL
LL
VL
VL
AT
AA
AA
AT
AA
AT
AA
AA
AT
AT
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AT
AT
AT
AT
AT
AA
AA
AA
AT
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AT
Mzeyyen ZMRL
A48
A49
A50
A51
A52
A53
A54
A55
A56
A57
A58
A59
A60
A61
A62
A63
A64
A65
A66
A67
AK+Metastaz
AK
AK+Metastaz
AK
AK
AK
AK+Metastaz
AK
AK
AK
AK
AK+Metastaz
AK
AK
AK
AK
AK
AK+Metastaz
AK
AK
LL
LL
SS
SS
LL
LL
SL
SS
SL
SS
SL
LL
SL
SS
SS
SS
SS
SS
SL
SL
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AT
AA
AT
AA
AA
AA
AA
AA
AT
AA
106
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AT
AA
AT
AA
AA
AA
AT
AA
AT
AA
LL
VL
VL
LL
LL
VL
VL
VV
LL
VV
LL
VL
LL
LL
LL
VL
VL
LL
LL
LL
Mzeyyen ZMRL
izelge 4.2. BPH hastalarnn ELAC2; Ser217Leu ve Ala541Thr ile SRD5A2

Ala49Thr ve Val89Leu profili
Hasta No
BPH
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B10
B11
B12
B13
B14
B15
B16
B17
B18
B19
B20
B21
B22
B23
B24
B25
B26
B27
B28
B29
B30
B31
B32
B33
B34
B35
B36
B37
B38
B39
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
BPH
ELAC2
Ser217Leu
SS
SS
SS
SS
LL
SS
SL
LL
SL
SL
SS
SL
SL
SS
SL
SL
SL
SL
SL
SL
SS
SS
SL
SS
SS
SS
SL
SL
SL
SL
SL
SS
SL
SS
SL
SL
SL
SS
SL
ELAC2
Ala541Thr
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AT
AT
AT
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AT
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
SRD5A2
Ala49Thr
AA
AA
AA
AT
SRD5A2
Val89Leu
VL
VV
LL
LL
AT
AA
LL
LL
LL
LL
LL
LL
LL
VL
LL
VL
LL
LL
VL
VL
VL
VL
VL
LL
VV
VL
VL
LL
VL
VL
VV
VL
VV
LL
LL
LL
LL
LL
LL
LL
AT
AA
AA
AT
AA
AA
AT
AT
AT
AA
AT
AT
AT
AT
AT
AT
AA
AA
AA
AT
AT
AA
AA
AA
AA
AA
AT
AA
AT
AA
AA
107
Mzeyyen ZMRL
izelge 4.3. Salkl kontrol bireylerin ELAC2; Ser217Leu ve Ala541Thr ile

SRD5A2 Ala49Thr ve Val89Leu profili
Hasta No
KONTROL
K1
K2
K3
K4
K5
K6
K7
K8
K9
K10
K11
K12
K13
K14
K15
K16
K17
K18
K19
K20
K21
K22
K23
K24
K25
K26
K27
K28
K29
K30
K31
K32
K33
K34
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
Kontrol
ELAC2
Ser217Leu
SS
SL
SS
SS
SS
SS
SS
SS
SS
SS
SS
SL
SL
SS
SS
SS
SS
SS
SS
SL
SL
SL
SL
SS
LL
SS
LL
SL
SL
SS
SS
SS
SS
SS
ELAC2
Ala541Thr
AA
AT
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AT
AA
AA
AT
AA
AT
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
SRD5A2
Ala49Thr
AA
SRD5A2
Val89Leu
LL
AT
AT
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AT
AT
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
VL
VL
VL
VL
LL
LL
VL
VV
VL
VL
LL
LL
VL
LL
LL
VL
VV
VV
LL
VL
VL
VL
LL
VV
VL
LL
LL
VL
VL
LL
VL
LL
Hasta grubunun bir ksmnn akrabalar da almaya dahil edilmitir. Baz

hastalarn oul ya da oullar, baz hastalarn da kardeleri aratrmamza katlmtr.
Bu alma grubunun ELAC2 geni (Ser217Leu ve Ala541Thr polimorfizmleri) ve
SRD5A2 geni (Ala49Thr ve Val89Leu polimorfizmleri) polimorfik genotipleri
izelge 4. 4te verilmitir. izelgede de grld, akrabalar birbirine en az bir allel
bakmndan benzerlik gstermektedir.
108
Mzeyyen ZMRL
izelge 4.4. Hastalarn ve akrabalarnn ELAC2; Ser217Leu ve Ala541Thr ile

SRD5A2 Ala49Thr ve Val89Leu profili (A: Adenokarsinom hastas,
B: BPH hastas)
Hasta No
A1
A1.1
A2
A2.1
B1
B1.1
A4
A4.1
A8
A8.1
A13
A13.1
A19
A19.1
A22
A22.1
A24
A24.1
A26
A26.1
A28
A28.1
A31
A31.1
A35
A35.1
B13
B13.1
A36
A36.1
B15
B15.1
A40
A401
A42
A42.1
A43
A43.1
A45
A45.1
A46
A46.1
A65
A65.1
A65.2
Patoloji
AK
AK
BPH
BPH
AK
AK
AK
AK
AK
AK+Metastaz
BPH
AK
AK
AK
BPH
AK
AK
BPH
AK
BPH
BPH
AK
AK
AK
AK
AK
AK+Metastaz
ELAC2
Ser217Leu
SS
SS
SL
LL
SS
SS
SL
SS
LL
SL
SS
SL
LL
LL
LL
LL
LL
SL
SL
SL
LL
SL
SS
SS
SL
LL
SL
SL
SL
SL
SL
SL
SL
LL
SS
SS
LL
SL
SS
SS
LL
LL
SS
SS
SL
ELAC2
Ala541Thr
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AT
AA
AA
AA
AT
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AT
AT
AA
AA
AA
AA
AT
AT
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
109
SRD5A2
Ala49Thr
AT
AA
AT
AT
AA
AA
AA
AA
AT
AT
AT
AA
AA
AT
AA
AA
AA
AA
AA
AT
AT
AT
AT
AA
AA
AA
AA
AT
AT
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
AA
SRD5A2
Val89Leu
LL
LL
LL
LL
VL
VV
LL
VL
LL
LL
LL
LL
LL
LL
VL
LL
LL
LL
LL
VL
LL
LL
VL
VL
LL
VL
VL
VL
VV
VL
VL
LL
LL
VL
VL
LL
VL
LL
LL
LL
VL
VL
LL
LL
LL
Mzeyyen ZMRL
almamzda, ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; Adenokarsinom olan

prostat kanseri hasta grubunun 20si Ser/Ser genotipli (%29,9), 31i Ser/Leu genotipli
(%46,3), 16s Leu/Leu genotipli (%23,9); kontrol grubunun ise 24 Ser/Ser genotipli
(%68,6), 9u Ser/Leu genotipli (%25,7), 2si ise Leu/Leu genotiplidir (%5,7). ELAC2
geni Ser217Leu polimorfizminin genotipleri ile adenokarsinom olan prostat kanseri
hastal arasndaki iliki Ki-kare testine gre deerlendirilmi ve istatistiki fark anlaml
bulunmutur (p=0,001<0,05) (izelge 4.5, ekil 4.68).
izelge 4.5. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizminin adenokarsinom hastalar ve
kontrol grubu iindeki dalm
ELAC2
Gruplar
Toplam
S/S
S/L
L/L
Adenokarsinom
20
%29,9
31
%46,3
16
%23,9
67
%100
Kontrol
24
%68,6
9
%25,7
2
%5,7
35
%100
p deeri
0.001<0,05
35
HASTA SAYISI
30
25
20
15
10
5
0
AK
KONTROL
SS
Seri 2
LL
ekil 4.68. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizminin adenokarsinom hastalar ve

110
Mzeyyen ZMRL
ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; Adenokarsinom olan prostat kanseri

hasta grubunun 60 Ala/Ala genotipli (%89,6), 7si Ala/Thr genotipli (%10,4); kontrol
grubunun ise 33 Ala/Ala genotipli (%94,3), 2si ise Ala/Thr genotiplidir (%5,7).
ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizminin genotipleri ile adenokarsinom olan prostat
kanseri hastal arasndaki iliki Ki-kare testine gre deerlendirilmi ve istatistiki fark
anlaml bulunmamtr (p=0,424>0,05) (izelge 4.6, ekil 4.69).
izelge 4.6. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizminin adenokarsinom hastalar ve
ELAC2
Gruplar
Toplam
Adenokarsinom
Kontrol
A/A
A/T
60
%89,6
33
%94,3
7
%10,4
2
%5,7
p deeri
67
%100
35
%100
0,424>0,05
70
HASTA SAYISI
60
50
40
30
20
10
0
AK
KONTROL
AA
AT
ekil 4.69. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizminin adenokarsinom hastalar ve

111
Mzeyyen ZMRL
SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; Adenokarsinom olan prostat kanseri

hasta grubunun 28i Ala/Ala genotipli (%43,8), 36s Ala/Thr genotipli (%56,3);
kontrol grubunun ise 27si Ala/Ala genotipli (%79,4), 7si ise Ala/Thr genotiplidir
(%20,6). SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizminin genotipleri ile adenokarsinom olan
prostat kanseri hastal arasndaki iliki Ki-kare testine gre deerlendirilmi ve
istatistiki fark anlaml bulunmutur (p=0,001<0,05) (izelge 4.7, ekil 4.70).
izelge 4.7. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizminin adenokarsinom hastalar ve
SRD5A2
Gruplar
Toplam
Adenokarsinom
Kontrol
A/A
A/T
28
%43,8
27
%79,4
36
%56,3
7
%20,6
p deeri
64
%100
34
%100
0,001<0,05
40
HASTA SAYISI
35
30
25
20
15
10
5
0
AK
KONTROL
AA
AT
ekil 4.70. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizminin adenokarsinom hastalar ve

112
Mzeyyen ZMRL
Drdnc
olarak;
SRD5A2
geni
Val89Leu
polimorfizmi
iin;
Adenokarsinom olan prostat kanseri hasta grubunun 5i Val/Val genotipli (%7,6),

26s Val/Leu genotipli (%39,4), 35i Leu/Leu genotipli (%53); kontrol grubunun ise
4 Val/Val genotipli (%11,8), 16s Val/Leu genotipli (%47,1), 14 ise Leu/Leu
genotiplidir (%41,2). SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizminin genotipleri ile
adenokarsinom olan prostat kanseri hastal arasndaki iliki Ki-kare testine gre
deerlendirilmi ve istatistiki fark anlaml bulunmamtr (p=0,498>0,05) (izelge
4.8, ekil 4.71).
izelge 4.8. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizminin adenokarsinom hastalar ve
SRD5A2
Gruplar
Adenokarsinom
Kontrol
Toplam
V/V
V/L
L/L
5
%7,6
4
%11,8
26
%39,4
16
%47,1
35
%53
14
%41,2
p deeri
66
%100
34
%100
0,498>0,05
40
HASTA SAYISI
35
30
25
20
15
10
5
0
AK
KONTROL
VV
VL
LL
ekil 4.71. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizminin adenokarsinom hastalar ve

113
Mzeyyen ZMRL
almamzda ayn polimorfizmleri bening prostat hiperplazisi hastalar iin de

deerlendirdik. Buna gre ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi iin; bening prostat
hiperplazisi olan hasta grubunun 15i Ser/Ser genotipli (%38,5), 22si Ser/Leu genotipli
(%56,4), 2si Leu/Leu genotipli (%5,1); kontrol grubunun ise 24 Ser/Ser genotipli
(%68,6), 9u Ser/Leu genotipli (%25,7), 2si ise Leu/Leu genotiplidir (%5,7). ELAC2
geni Ser217Leu polimorfizminin genotipleri ile BPH hastal arasndaki iliki Ki-kare
testine gre deerlendirilmi ve istatistiki fark anlaml bulunmutur (p=0,026<0,05)
(izelge 4.9, ekil 4.72).
izelge 4.9. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizminin BPH hastalar ve kontrol
grubu iindeki dalm
ELAC2
Gruplar
Toplam
BPH
Kontrol
S/S
S/L
L/L
15
%38,5
24
%68,6
22
%56,4
9
%25,7
2
%5,1
2
%5,7
p deeri
39
%100
35
%100
0.026<0,05
30
HASTA SAYISI
25
20
15
10
5
0
BPH
KONTROL
SS
SL
LL
ekil 4.72. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizminin BPH hastalar ve kontrol grubu
iindeki dalm
114
Mzeyyen ZMRL
ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; bening prostat hiperplazisi olan

hasta grubunun 36s Ala/Ala genotipli (%92,3), 3 Ala/Thr genotipli (%7,7); kontrol
grubunun ise 33 Ala/Ala genotipli (%94,3), 2si Ala/Thr genotiplidir (%5,7). ELAC2
geni Ala541Thr polimorfizminin genotipleri ile BPH arasndaki iliki Ki-kare testine
gre deerlendirilmi ve istatistiki fark anlaml bulunmamtr (p=0,735>0,05) (izelge
4.10, ekil 4.73).
izelge 4.10. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizminin BPH hastalar ve kontrol
grubu iindeki dalm
ELAC2
Gruplar
Toplam
BPH
Kontrol
AA
AT
36
%92,3
33
%94,3
3
%7,7
2
%5,7
p deeri
39
%100
35
%100
0,735>0,05
40
HASTA SAYISI
35
30
25
20
15
10
5
0
BPH
KONTROL
AA
AT
ekil 4.73. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizminin BPH hastalar ve kontrol grubu
iindeki dalm
115
Mzeyyen ZMRL
SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; bening prostat hiperplazisi olan

hasta grubunun 18i Ala/Ala genotipli (%48,6), 19u Ala/Thr genotipli (%51,4); kontrol
grubunun ise 27si Ala/Ala genotipli (%79,4), 7si ise Ala/Thr genotiplidir (%20,6).
SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizminin genotipleri ile BPH hastal arasndaki iliki
Ki-kare testine gre deerlendirilmi ve istatistiki fark anlaml bulunmutur
(p=0,007<0,05) (izelge 4.11 ekil 4.74).
izelge 4.11. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizminin BPH hastalar ve kontrol
grubu iindeki dalm
SRD5A2
Gruplar
Toplam
BPH
Kontrol
AA
AT
18
%48,6
27
%79,4
19
%51,4
7
%20,6
p deeri
37
%100
34
%100
0,007<0,05
30
HASTA SAYISI
25
20
15
10
5
0
BPH
KONTROL
AA
AT
ekil 4.74. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizminin BPH hastalar ve kontrol grubu
iindeki dalm
116
Mzeyyen ZMRL
SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; bening prostat hiperplazisi olan

hasta grubunun 3 Val/Val genotipli (%7,9), 15i Val/Leu genotipli (%39,5), 20si
Leu/Leu genotipli (%52,6); kontrol grubunun ise 4 Val/Val genotipli (%11,8), 16s
Val/Leu genotipli (%47,1), 14 ise Leu/Leu genotiplidir (%41,2). SRD5A2 geni
Val89Leu polimorfizminin genotipleri ile BPH hastal arasndaki iliki Ki-kare
testine
gre
deerlendirilmi
ve
istatistiki
fark
anlaml
bulunmamtr
(p=0,602>0,05) (izelge 4.12, ekil 4.75).

izelge 4.12. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizminin BPH hastalar ve kontrol
grubu iindeki dalm
SRD5A2
Gruplar
Toplam
BPH
Kontrol
VV
VL
LL
3
%7,9
4
%11,8
15
%39,5
16
%47,1
20
%52,6
14
%41,2
p deeri
38
%100
34
%100
0,602>0,05
25
HASTA SAYISI
20
15
10
5
0
BPH
KONTROL
VV
VL
LL
ekil 4.75. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizminin BPH hastalar ve kontrol grubu
iindeki dalm
117
Mzeyyen ZMRL
almamzda ayrca, tm prostat kanserleri (Adenokarsinom+BPH) ayn

polimorfizm parametreleri ile deerlendirmeye alnmtr. Buna gre ELAC2 geni
Ser217Leu polimorfizmi iin; prostat kanseri hasta grubunun 35i Ser/Ser genotipli
(%33), 53 Ser/Leu genotipli (%50), 18i Leu/Leu genotipli (%17); kontrol grubunun
ise 24 Ser/Ser genotipli (%68,6), 9u Ser/Leu genotipli (%25,7), 2si ise Leu/Leu
genotiplidir (%5,7). ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizminin genotipleri ile prostat
kanseri arasndaki iliki Ki-kare testine gre deerlendirilmi ve istatistiki fark anlaml
bulunmutur (p=0,001<0,05) (izelge 4.13, ekil 4.76).
izelge 4.13. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizminin prostat kanseri hastalar ve
ELAC2
Gruplar
Prostat Kanseri
Kontrol
Toplam
SS
SL
LL
35
%33
24
%68,6
53
%50
9
%25,7
18
%17
2
%5,7
p deeri
106
%100
35
%100
0.001<0,05
60
HASTA SAYISI
50
40
30
20
10
0
PROSTAT KANSER
KONTROL
SS
SL
LL
ekil 4.76. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizminin prostat kanseri hastalar ve

118
Mzeyyen ZMRL
ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi iin; prostat kanseri olan hasta grubunun
96s Ala/Ala genotipli (%90,6), 10u Ala/Thr genotipli (%9,4); kontrol grubunun ise
33 Ala/Ala genotipli (%94,3), 2si Ala/Thr genotiplidir (%5,7). ELAC2 geni
Ala541Thr polimorfizminin genotipleri ile prostat kanseri arasndaki iliki Ki-kare
testine gre deerlendirilmi ve istatistiki fark anlaml bulunmamtr (p=0,494>0,05)
izelge 4.14. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizminin prostat kanseri hastalar ve
ELAC2
Gruplar
Toplam
Prostat Kanseri
Kontrol
p deeri
AA
AT
96
%90,6
33
%94,3
10
%9,4
2
%5,7
106
%100
35
%100
0,494>0,05
120
HASTA SAYISI
100
80
60
40
20
0
PROSTAT KANSER
KONTROL
AA
AT
ekil 4.77. ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizminin prostat kanseri hastalar ve

119
Mzeyyen ZMRL
SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi iin; prostat kanseri olan hasta grubunun
46s Ala/Ala genotipli (%45,5), 55i Ala/Thr genotipli (%54,5); kontrol grubunun ise
27si Ala/Ala genotipli (%79,4), 7si ise Ala/Thr genotiplidir (%20,6). SRD5A2 geni
Ala49Thr polimorfizminin genotipleri ile prostat kanseri arasndaki iliki Ki-kare
testine gre deerlendirilmi ve istatistiki fark anlaml bulunmutur (p=0,001<0,05)
izelge 4.15. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizminin prostat kanseri hastalar ve
SRD5A2
Gruplar
Toplam
Prostat Kanseri
Kontrol
AA
AT
46
%45,5
27
%79,4
55
%54,5
7
%20,6
p deeri
101
%100
34
%100
0,001<0,05
60
HASTA SAYISI
50
40
30
20
10
0
PROSTAT KANSER
KONTROL
AA
AT
ekil 4.78. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizminin prostat kanseri hastalar ve

120
Mzeyyen ZMRL
SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi iin; prostat kanseri olan hasta

grubunun 8i Val/Val genotipli (%7,7), 41i Val/Leu genotipli (%39,4), 55i Leu/Leu
genotipli (%52,9); kontrol grubunun ise 4 Val/Val genotipli (%11,8), 16s Val/Leu
genotipli (%47,1), 14 ise Leu/Leu genotiplidir (%41,2). SRD5A2 geni Val89Leu
polimorfizminin genotipleri ile prostat kanseri arasndaki iliki Ki-kare testine gre
deerlendirilmi ve istatistiki fark anlaml bulunmamtr (p=0,460>0,05) (izelge
4.16, ekil 4.79).
izelge 4.16. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizminin prostat kanseri hastalar ve
SRD5A2
Gruplar
Prostat Kanseri
Kontrol
Toplam
VV
VL
LL
8
%7,7
4
%11,8
41
%39,4
16
%47,1
55
%52,9
14
%41,2
p deeri
104
%100
34
%100
0,460>0,05
60
HASTA SAYISI
50
40
30
20
10
0
PROSTAT KANSER
KONTROL
VV
VL
LL
ekil 4.79. SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizminin prostat kanseri hastalar ve

121
Mzeyyen ZMRL
Hastalarn
ukurova niversitesi Hastanesine geldiklerinde
adlarna
oluturulan dosyalarndan alnan PSA deerleri normal (<4ng/l) ve normalin st

olarak gruplandrlm ve ELAC2 Ser217Leu ve Ala541Thr polimorfizmleri ile
SRD5A2 Ala49Thr ve Val89Leu polimorfizmleri ile deerlendirilmitir. Buna gre
istatistiksel olarak deerler sras ile yle bulunmutur; ELAC2 Ser217Leu
polimorfizmi iin p deeri=0,418>0,05, ELAC2 Ala541Thr polimorfizmi iin p
deeri=0,023<0,05, SRD5A2 Ala49Thr polimorfizmi iin p deeri=0,002<0,05,
SRD5A2 Val89Leu polimorfizmi iin p deeri=0,723>0,05 (izelge 4.17-4.20). Bu
verilere gre, PSA gruplar ile ELAC2 Ser217Leu polimorfizmi ve SRD5A2
Val89Leu polimorfizmi arasndaki iliki istatistiki olarak anlamsz bulunmutur.
PSA gruplar ile ELAC2 Ala541Thr polimorfizmi ve SRD5A2 Ala49Thr
polimorfizmi arasndaki iliki istatistiki olarak anlaml bulunmutur.
izelge 4.17. PSA gruplarnn ELAC2 Ser217Leu polimorfizmi zerindeki dalm
ELAC2 Ser217Leu
PSA
ng/l
Normal
Yksek
Toplam
SS
SL
LL
17
%47,2
24
%34,8
15
%41,7
33
%47,8
4
%11,1
12
%17,4
p deeri
36
%100
69
%100
0,418>0,05
izelge 4.18. PSA gruplarnn ELAC2 Ala541Thr polimorfizmi zerindeki dalm
PSA
ng/l
ELAC2 Ala541Thr
Toplam
AA
AT
Normal
36
%100
0
%0
36
%100
Yksek
60
%87
9
%13
69
%100
p deeri
0,023<0,05
122
Mzeyyen ZMRL
izelge 4.19. PSA gruplarnn SRD5A2 Ala49Thr polimorfizmi zerindeki dalm

PSA
ng/l
Normal
Yksek
SRD5A2 Ala49Thr
Toplam
AA
AT
26
%74,3
28
%42,4
9
%25,7
38
%57,6
p deeri
35
%100
66
%100
0,002<0,05
izelge 4.20. PSA gruplarnn SRD5A2 Val89Leu polimorfizmi zerindeki dalm
PSA
ng/l
SRD5A2 Val89Leu
Topla
m
VV
VL
LL
Normal
4
%11,1
13
%36,1
19
%52,8
36
%100
Yksek
6
%8,8
30
%44,1
32
%47,1
68
%100
p deeri
0,723>0,05
almamzda son olarak, hastalarn PSA deeri ile patoloji sonucu

adenokarsinom olan prostat kanserleri, BPH hastalar ve tm prostat kanserleri
arasndaki iliki deerlendirilmitir. Buna gre; PSA deeri ile adenokarsinom
arasndaki iliki; PSA deeri ile BPH arasndaki iliki ve PSA deeri ile tm prostat
kanserleri (adenokarsinom+BPH) arasndaki iliki istatistiksel olarak anlaml
bulunmutur (p=0,000<0,05) (izelge 4.21-4.23, ekil 4.80).
123
Mzeyyen ZMRL
izelge 4.21. PSA gruplar ile adenokarsinom prostat kanseri ve kontrol gruplar
arasndaki iliki
PSA (ng/l)
Hasta
Gruplar
Toplam
Adenokarsinom
Kontrol
Normal
Yksek
8
%13,1
14
%100
53
%86,9
0
%0
p deeri
61
%100
14
%100
0,000<0,05
izelge 4.22. PSA gruplar ile BPH hastalar ve kontrol gruplar arasndaki iliki
Hasta
Gruplar
BPH
Kontrol
PSA (ng/l)
Toplam
Normal
Yksek
12
%42,9
14
%100
16
%57,1
0
%0
p deeri
28
%100
14
%100
0,000<0,05
izelge 4.23. PSA gruplar ile prostat kanseri ve kontrol gruplar arasndaki iliki
Hasta
Gruplar
Prostat Kanseri
Kontrol
PSA (ng/l)
Toplam
Normal
Yksek
20
%22,5
14
%100
69
%77,5
0
%0
p deeri
0,000<0,05
124
89
%100
14
%100
Mzeyyen ZMRL
HASTA SAYISI
60
40
20
0
AK
BPH
NORMAL
KONTROL
YKSEK
ekil 4.80. PSA deerleri ile hasta gruplar arasndaki iliki
125
Mzeyyen ZMRL
4.2. Tartma
Prostat kanseri, prostat bezindeki hcre proliferasyonu ve hcre lm

arasndaki dengenin
tanmlanabilir. Prostat
bozularak,
organ
kanserleri prostat
hacminin
ainer
malign
bymesi olarak
hcrelerinden kaynaklanan
adenokarsinomlar olup, tm kanserlerin %32sini oluturur. Prostat kanseri bir

yallk hastal olup 40 ya alt erkeklerde nadiren oluur. nsidans 40 yalarndan
80li yalara doru giderek artar. Prostat kanseri hastalna neden olan
epidemiyolojik faktrler, hormonal faktrler, diyet, evresel faktrler ve genetik
faktrler olarak sralanabilir.
Prostat kanserine neden olduu dnlen pek ok gen vardr. Bunlar ELAC2
geni, 5-redktaz tip II (SRD5A2) geni, HPC1, PCAP ve CAPB genleri, HPCX, AR
geni, PSA geni vb. genler saylabilir. Kaltsal prostat kanseri iin aday gsterilen
genlerden biri olan HPC2/ELAC2 geninin rn ve fonksiyonlar henz tamamen
aydnlatlmamtr. Bu genin ifreledii protein metal baml hidrolaz enzimidir ve
evrim srasnda korunmu bir proteindir. Enzimin molekl ktlesinin 85 kDa olduu
ve 826 amino asitten olutuu bildirilmitir. ELAC2 geni 24 ekzondan meydana
gelip 25.1 kb byklndedir. (Takaku ve ark., 2003). ELAC2 geninde 2 missense
mutasyon vardr. Bunlar; 217. amino asit olan serinin lsine dnt (Ser217Leu)
ve 541. amino asit olan alaninin treonine dnt (Ala541Thr) polimorfizmlerdir.
Ser217Leu varyant 7. ekzondaki 650. C nkleotidinin Tye dnm (C650T)
sonucu oluur. Burada; TCG kodonu TTGye dnerek serin aminoasitinin yerini
leusinin almasna neden olur. Burada serin aminoasiti polar ve suyu seven bir yapda
iken, leusin aminoasiti tam tersi bir ekilde nonpolar ve hidrofobik bir yapdadr.
Ala541Thr varyant 17. ekzonda olup 1621. nkleotid olan Gnin Aya (G1621A)
dnm sonucu meydana gelir. Burada ise GCA kodonu ACAya dnerek
alanin aminoasiti yerine treonini kodlar. Alanin aminoasiti nonpolar ve hidrofobik
yapda iken, threonin aminoasiti tam tersi bir ekilde polar ve hidrofiliktir (Wang ve
ark., 2001; Pollard ve Earnshaw, 2004). Oluan bu deiiklikler neticesinde
proteinlerin boyutlu yaplar bozularak etkisiz hale yada daha az etkili hale
gelmilerdir.
126
Mzeyyen ZMRL
Stanford ve arkadalar (2003), ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi ve

Ala541Thr polimorfizmini Kafkas ve Afrikal Amerikal bir grup zerinde
almlardr. Bu almada, prostat kanserli hastalarn %32si Leu alleli,
kontrollerin de %29u Leu alleli tad tespit edilmitir. Thr alleli homozigot olarak
bulunmamtr. alma sonucunda, Ala/Ala genotipi ve Leu/Leu genotipinin ayn
anda tanmas durumunda, prostat kanseri riskinin artt bildirilmitir (OR=1.84)
(Stanford ve ark., 2003). Bizim almamz ve Stanford ve arkadalarnn
almasnn deerlendirdii etnik gruplar ve genotip frekanslar benzerlik
gstermemektedir. Fakat bizim yaptmz almada da Ser217Leu polimorfizmi ile
prostat kanseri arasndaki iliki anlaml bulunmutur (p=0,001<0.05). Ayrca her iki
almada da Ala541Thr polimorfizminin prostat kanseri ile ilikisi istatistiki olarak
anlaml bulunmamtr. Stanford ve arkadalarnn almasnda ilave olarak farkl
genotiplerdeki bireyler arasnda hastaln iddetinin de deitiini bildirmilerdir.
Leu allelini heterozigot Ser/Leu olarak tayan erkek hastalarda, hastaln iddetinin
azaldn tespit etmilerdir (Stanford ve ark., 2003). Bizim yaptmz almada,
hastaln iddeti ile ilgili olarak herhangi bir deerlendirme yaplmamtr, fakat
Ser/Ser genotipinin kontrol grubunda yksek, Ser/Leu genotipinin ise adenokarsinom
ve BPH hastalarnda yksek olduu gzlenmitir. Burada hasta grubunda saptanan
Ser/Ser genotipinin kontrol grubuna gre dk olmas kanser hastal ile ilikili
olabileceini dndrmektedir.
Rebbeck ve arkadalar (2000); Ser217Leu polimorfizmi ve Ala541Thr
polimorfizmi ile ilgili Amerikada bir alma yapmlardr. Buna gre etnik kkeni
ve ya eletirilmi 300 prostat kanseri ve 250 salkl kontrol zerinde yaplan
deerlendirmelerde, Ser217Leu polimorfizmi iin; Ser/Ser genotipi %48, Ser/Leu
genotipi %46.3 ve Leu/Leu genotipi %5.7 oranlarnda tespit
edilmitir.
Kontrollerdeki varyantlarn dalm durumu ise Ser/Ser genotipi %47.2, Ser/Leu

genotipi %44.4 ve Leu/Leu genotipi %9.2 bulunmutur (Rebbeck ve ark., 2000).
Yaplan bu almada bulunan sonular yzde oranlar asndan, bizim sonularmz
ile benzerlik gstermektedir. Rebbeck ve arkadalar (2002); sadece beyaz rktan
oluan 290 prostat kanseri ve 240 salkl kontrol zerinde de bir alma
yapmlardr. Bu almada, Ala541Thr polimorfizmi iin, Ala/Ala genotipi %92.5,
127
Mzeyyen ZMRL
Ala/Thr ve Thr/Thr genotipi birlikte %7.5 ve kontrollerde Ala/Ala genotipi %96.6,

Ala/Thr ve Thr/Thr genotipi birlikte %3.4 tespit edilmitir (Rebbeck ve ark., 2002).
Bizim bulgularmza gre ise, Ser217Leu polimorfizmi ile prostat kanseri arasndaki
iliki anlaml (p=0,001), Ala541Thr polimorfizmi ile prostat kanseri arasndaki iliki
ise anlamsz bulunmutur (p=0,494).
Amerikada yaplan bir dier almada; 446 prostat kanseri hastas ve 502
salkl kontrol deerlendirmeye alnmtr. HPC2/ELAC2 genindeki Ser217Leu ve
Ala541Thr polimorfizmlerine baklan almada, Leu217 varyant prostat kanserli
hastalarda %32.3, kontrollerde ise %31.8 orannda gzlenmitir. Thr541 varyant da
hastalarda %5.4, kontrol; %5.2 orannda gzlenmitir. Burada her iki polimorfizmin
prostat kanseri ile olan ilikisi birlikte de deerlendirilmi ve hem Leu hem de Thr
allellerinin birlikte prostat kanseri riski ile ilikili olmad tespit edilmitir (Wang ve
ark., 2001). Bu alma grubu ile de sonularmz Ala541Thr polimorfizmi iin
benzer olmakla birlikte Ser217Leu polimorfizmi iin farkldr. Bu farklln nedeni
etnik kkendeki farllk ya da alma grubu saysnn farkl olasndan
kaynaklanabilir. Ayrca, seilen hasta ve kontrol gruplarnn hayat artlarnn ve
evre faktrlerinin farkl olmasndan da kaynakland sylenebilir.
HPC2/ELAC2 geni zerindeki Ser217Leu ve Ala541Thr polimorfizmler ile
ilgili olarak Finlandiya populasyonunda; ailesinde prostat kanseri olan 107 prostat
kanseri hastas, 467 sporadik prostat kanseri hastas ve 222 benign prostat hiperplazi
hastas deerlendirilmitir. Ser217Leu ve Ala541Thr polimorfizmlerinin hem ailesel
prostat kanseri ile hem de sporadik prostat kanseri ile ilikisi anlaml bulunmamtr.
Fakat, bening prostat hiperplazisi ile bu polimorfizmler arasnda anlaml bir iliki
saptanmtr (Rkman ve ark., 2001). Rkman ve arkadalarnn bu almadaki
prostat kanserli hasta ile ilgili olan sonular ile bizim prostat kanserli hastalar ile
ilgili olan sonularmz Ser217Leu polimorfizmi iin benzer deildir. Fakat,
Ala541Thr polimorfizmi iin benzerdir. BPH hastalar ile yaplan alma bizim
BPH hasta grubu ile yaptmz alma ile benzerlik gstermektedir.
ngilterede 432 prostat kanseri ve 469 salkl kontrol ile yaplan almada;
HPC2/ELAC2 geninin Ala541Thr ve Ser217Leu varyantlar analiz edilmitir.
Ser/Ser
ve
Ala/Ala
homozigot
varyantlar
128
ile
Thr541
tayc
olanlar
Mzeyyen ZMRL
karlatrldnda
OR
deeri
1.56
saptanmtr.
Varyantlar
arasndaki
kombinasyonlar deerlendirildiinde ELAC2 varyantlarnn prostat kanseri riskini

azda olsa artrd tespit edilmitir. zellikle Thr541 allelinin kanser riskini 1.5 kez
artrd belirtilmitir (Meitz ve ark., 2002). ngilterede yaplan bu almada
Ser217Leu ile prostat kanseri arasndaki istatistiki iliki bizim almamz ile benzer
bulunsa da Ala541Thr polimorfizmi ile prostat kanseri arasndaki iliki bizim
almamzdan farkl olarak anlaml bulunmutur.
257 prostat kanseri ve 355 kontroln aratrld bir almada; Ala541Thr
polimorfizmi iin Thr allelinin hastalarda kontrollere gre daha fazla olduu tespit
edilmitir (Suarez ve ark., 2001). Fakat bu fark bizim almamzda olduu gibi
istatistiki olarak anlaml deildir. Hastaln iddetinde de herhangi bir deiiklik
oluturmamaktadr.
Tavtigian ve arkadalar; kaltsal prostat kanseri tayan ailelerin erkeklerinin
Leu ve Thr allellerini tamalarnn, hastalk riskini artrdn bildirmilerdir.
Leu217/Thr541 allelleri yalnzca Leu allelini tama durumunda kanser riski daha
fazladr. zetle, populasyon tabanl yaplan almalarda homozigot Ala/Ala
genotipli bireylerde homozigot Leu/Leu olmas durumunun prostat kanseri riskini
artrd bildirilmitir (Tavtigian ve ark., 2001).
Severi ve arkadalar ise HPC2/ELAC2 genindeki Ser217Leu polimorfizmi
ve Ala541Thr polimorfizmi ile ilgili olarak bir meta-analiz almas yapm ve bu
almada toplam yedi farkl alma grubunun sonular karlatrlarak bir
deerlendirme yaplmtr. Bu meta-analizin drt grubunda, bu polimorfizmler ile
prostat kanseri arasnda anlaml bir iliki bulunamam fakat dier grupta
bahsedilen polimorfizmlerin hastalardaki PSA dzeyini etkiledii bildirilmitir
(Severi ve ark., 2003). alma gruplarnn yedisine birden bakldnda, Leu217
homozigot varyant dier varyantlar ile karlatrldnda, prostat kanseri hastalar
ve kontroller arasndaki iliki almamzdan farkl olarak anlamsz bulunmutur
(OR: 0.74). Ayrca Thr 541 homozigot varyant da dier varyantlar ile
karlatrldnda, prostat kanseri hastalar ve kontroller arasndaki iliki bizim
almamzda da olduu gibi anlamsz bulunmutur (OR: 1.01) (Severi ve ark.,
2003).
129
Mzeyyen ZMRL
Androjenler, prostat geliiminde nemli role sahip hormonlardr. Sanlar ile

yaplan
deneylerde
birer
androjen
olan
testesteron
ve
dihidrotestesteron
metabolizmasnda grlen bozukluklarn prostat adenokarsinomunun oluumunda

etkili olduu bildirilmitir. Steroid 5-redktaz enzimi, membran zerinde yer alan
bir enzimdir ve testesteronu dihidrotestesterona geri dnmsz olarak metabolize
eder. Steroid 5-redktaz tip II enzimi; 254 aminoasitten meydana gelmi olup,
28.398kDa molekler arlkta olan bir enzimdir. Bu enzimin sentezlendii dokular;
prostat, epididimis, seminal vezikl, genital deri, uterus, karacier, gs, sa
foliklleri, plasenta ve beyindir. Steroid 5-redktaz tip I enziminin aksine ntral ya
da asidik pHda optimum aktivite gstermektedir ve prostattaki seviyesi yksektir.
Sorumlu olan gen SRD5A2 olarak isimlendirilmekte olup 5 ekzon ve 4 introndan
meydana gelmektedir. Bu genin lokalize olduu kromozom blgesi 2. kromozomun
ksa koludur (2p22-23). Gen bykl 56.4 kb olup, bu gende oluan mutasyonlar
neticesinde, steroid 5-redktaz enziminin aktivitesinde d olduu bildirilmitir
(Makridakis ve Reichardt, 2001; Zhu ve Sun, 2005). Ala49Thr polimorfizminde
GTA kodonundaki Gnin Aya dnm neticesinde nonpolar hidrofobik bir
aminoasit olan alanin yerine ATAnn kodlad polar ve hidrofilik bir aminoasit
olan threonin meydana gelir. Val89Leu polimorfizminde ise GCT kodonundaki
Gnin Aya dnm neticesinde, nonpolar hidrofobik bir aminoasit olan valin
yerine ACTnin kodlad yine nonpolar ve hidrofobik olan leusin aminoasiti
meydana gelir (Pollard ve Earnshaw, 2004).
Makridakis ve Reichardt (2001) tarafndan Asyal prostat kanseri hastalar ile
yaplan almada almamz ile paralel olarak SRD5A2 geni zerindeki Val89Leu
polimorfizmi arasnda istatistiki bir iliki bulunmamtr. Ala49Thr polimorfizminin
ise prostat kanseri riskini 7.2 kez artrdn bildirmilerdir (Makridakis ve Reichardt,
2001). almamzda da Ala49Thr polimorfizmi ile prostat kanseri arasndaki iliki
anlaml bulunmutur (p=0,001). Her iki polimorfizm iin de alma gruplar
arasnda etnik kken, genotip frekans ve evre artlar bakmndan fark olmasna
ramen istatistiksel sonu bakmndan benzer sonular elde edilmitir.
130
Mzeyyen ZMRL
spanyollar
populasyonu
zerinde
yaplan
bir
almada,
Ala49Thr
polimorfizminin prostat kanseri riskini 3.6 kez, steroid 5-redktaz aktivitesinin 5

kez artt tespit edilmitir (Makridakis ve Reichardt, 2001).
Fransa populasyonu zerinde de SRD5A2 genleri analiz edilmitir. Yalar ve
etnik kkenleri eletirilmi 226 prostat kanseri ve 156 kontrol zerinde Ala49Thr ve
Val89Leu polimorfizmleri aratrlmtr. allan bu Fransz populasyonu iin
Val89Leu polimorfizmi ile prostat kanseri arasnda anlaml bir iliki olmad
bildirilmitir. Populasyonda Thr alleli frekans %96 bulunmu olup, Ala49Thr
polimorfizminde istatistiki olarak yetersiz bilgi olduu belirtilmitir (Latil ve ark.,
2001). almamz Val89Leu polimorfizmi asndan Latil ve arkadalarnn yapt
alma ile benzer bulunmutur. Bizim almamzda da Va89Leu polimorfizmi ile
prostat kanseri arasndaki ilikinin anlaml olmad tespit edilmitir (p=0,460).
Nam ve arkadalar (2001), almamzdan farkl olarak Val89Leu
polimorfizminin prostat kanseri riskini artrdn bildirmilerdir. (Nam ve ark.,
2001). Soderstrom ve arkadalar (2002) ise yaptklar almada metastaz yapan
hastalarn Leu/Leu homozigot genotipinin prostat kanseri riskini 6.67 kez azalttn
bildirmilerdir (Soderstrom ve ark., 2002).
Prostat kanseri insidans dk olan in populasyonunda yaplan bir
almada Ala49Thr ve Val89Leu varyantlar, 191 prostat kanseri hastas ve 304
salkl kontrol zerinde deerlendirilmitir. Populasyondaki bireylerin tamamnn
Ala/Ala genotipinde olduu bildirilmitir. Val/Val, Val/Leu, Leu/Leu genotiplerinin
grlme frekans ise, sras ile %21, %45 ve %35 olarak tespit edilmitir. Leu/Leu
genotipli erkeklerde serum testesteron seviyesi yksek bulunmutur. Ayrca 5redktaz aktivitesinin dk olduu bireylerde prostat kanseri riskinin de dk
olduu gzlenmitir. Rakamsal olarak SRD5A2 genindeki polimorfizmler ile prostat
kanseri arasnda bir fark varm gibi grnse de bu fark, istatistiki olarak anlaml
bulunmamtr (Hsing ve ark., 2001).
Prostatektomi yaplm 265 Kafkas prostat kanseri hastasnda, SRD5A2
Ala49Thr polimorfizmi ile arasnda anlaml bir iliki olduu, fakat Val89Leu
polimorfizmi ile prostat kanseri arasnda hibir iliki olmad bildirilmitir (Jaffe ve
ark., 2000). Bu almada hastalar iki grup halinde incelenmitir. Grup1de tmr
131
Mzeyyen ZMRL
evresi T3 olanlar, PSAs 10dan yksek olanlar ve Gleason skoru 7 ile 10 arasnda
olanlar Grup 2de ise daha yksek Gleason skorlu olanlar ele alnmtr. Grup 1 ve
grup 2 ayr ayr kontrol grubu ile deerlendirilmi ve her iki grup ile Ala49Thr
polimorfizmi arasnda anlaml bir iliki olduu belirtilmitir (Jaffe ve ark., 2000).
Bizim altmz hasta grubunun tmr evresi snflandrlmamtr. Sadece patoloji
sonular; adenokarsinom ve BPH olarak ikiye ayrlmtr. Hasta grubumuzun
Gleason skorlar 2 ile 10 arasnda, greydleri de 0.5 ile 4 arasnda deikenlik
gsteriyordu. Hasta ve kontrol gruplarmz, etnik kken, evre artlar ve hastaln
iddeti bakmndan farkllk gstermesine ramen, Jaffe ve arkadalarnn alma
grubu ile sonularmz benzerlik gstermektedir. Her iki almada da Val89Leu
polimorfizmi ile prostat kanseri arasndaki istatistiki iliki anlamsz ve Ala49Thr
polimorfizmi iin de istatistiki iliki anlaml bulunmutur.
Beta-karoten ve retinol verilmi prostat kanserli hastalarda, SRD5A2 geni
zerindeki Ala49Thr, Val89Leu ve (TA)n dinkleotid polimorfizmleri ile prostat
kanseri arasndaki iliki deerlendirilmitir. Bu almada, Ala49Thr ve Val89Leu
polimorfizmi ile prostat kanseri arasnda anlaml bir iliki olmad belirtilmitir
(Lamharzi ve ark., 2003). Lamharzi ve arkadalar, Val89Leu polimorfizmi iin
bulduu sonu ile bizim almamzn sonucu benzer olmasna ramen Ala49Thr
polimorfizmi iin benzer deildir. Bu farkll Lamharzinin hasta grubunun Betakaroten ve retinol kullanm olmasna verebiliriz.
ngiliz populasyonu zerine yaplm bir baka almada, 621 prostat kanseri
hastas deerlendirilmitir. Bu almada SRD5A2 geni zerindeki Ala49Thr ve
Val89Leu polimorfizmleri ile serum seks hormonlar konsantrasyonlar dikkate
alnmtr. SRD5A2 geni ile androsteneidiol glukoronid (A-diol-g) serum testesteron
konsantrasyonu birlikte aratrlm ve Leu aleli A-diol-g konsantrasyonunu %10
orannda drc etki gsterdii bildirilmitir. Ayn zamanda Leu/Leu genotipinin
serum testesteron ve serbest testesteron miktarn belirgin bir ekilde (%12-16)
drd bildirilmitir (Allen ve ark., 2001). Allen ve arkadalarnn (2003) yapt
bir dier almada ise, 604 ngiliz prostat kanseri hastas zerinde SRD5A2
genindeki (TA)n dinkleotid tekrar ve Ala49Thr polimorfizmi aratrlmtr. Bu
almada
A-diol-g
konsantrasyonlar
da
132
deerlendirilmitir.
(TA)n tekrar
Mzeyyen ZMRL
polimorfizmi ile prostat kanseri arasnda anlaml bir iliki olmad bildirilmitir.
Ala49Thr polimorfizminde Thr allelini heterezigot ve homozigot tayan bireylerin
A-diol-g konsantrasyonlarnda %24 orannda bir dklk olduu tespit edilmitir
(Allen ve ark., 2003).
Amerika Birleik Devletlerinde yaplan almada; SRD5A2 geni ve 3 BetaHidroksi steroid dehidrogenaz tip II (HSD3B2) geni zerindeki polimorfizmlerin
birlikte ve ayr ayr prostat kanseri riski zerine etkisi aratrlmtr. almada; 637
prostat kanseri hastas ile yalar ve rklar eletirilmi 244 kontrol zerinde ilgili
genler deerlendirilmitir. SRD5A2 geninin Val89Leu polimorfizmi tek bana
bakldnda prostat kanseri ile ilikili olmad, fakat HSD3B2 genindeki (TG)n,
(TA)n ve (CA)n dinkleotid tekrarnn ksa olmas ile birlikte deerlendirildiinde bu
iki polimorfizmin birlikte, hastaln iddetini artrd gsterilmitir (Nesland-Dudas
ve ark., 2007).
Prostat kanseri etiyolojisine bakldnda, etnik durumun nemli bir risk
faktr olduu grlmektedir. Yaplan aratrmalarda farkl etnik gruplar arasnda
prostat kanseri insidansnn da farkl olduu grlmektedir. Ayrca, hayat stilleri ve
ailesel faktrler dediimiz kaltsal nedenler de prostat kanseri insidansn
etkilemektedir. Prostat kanserine neden olan genlerle ilgili yaplan almalar, genin
farkl polimorfizmleri ile ilgili olduu gibi, etnik gruplar arasndaki deiiklikler,
farkl corafi blgelerdeki populasyonlar zerindeki deiiklikler ve ayn zamanda,
farkl genler ile arasndaki etkileimler de gz nnde bulundurularak eitli
kombinasyonlar
oluturulmu
almalardr.
Mutasyon
sonucunda
enzim

inceleyen almalar da mevcuttur. Tm bunlar gz nnde bulundurulduunda;
alma sonularmzn baz almalar ile benzer, bazlar ile de benzer olmamas
beklediimiz bir sonutur.
133
Mzeyyen ZMRL
5. SONULAR VE NERLER
almamzda ukurova niversitesi Tp Fakltesi roloji Anabilim Dalnda

prostat kanseri tans ile tedavi planlanan hastalarn kanlarnda, ELAC2 geni
Ser217Leu ve Ala541Thr polimorfizmi ile SRD5A2 geni Ala49Thr ve Val89Leu
polimorfizmleri aratrlmtr. Polimorfizmlerin hepsi bu blge de ilk kez
allmtr. almaya katlan prostat kanserli hasta says 58, BPH hasta says 44
olup kontrol ise 59dur. almamz sonucunda elde edilen sonular u ekildedir.
1) ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizmi ile prostat kanseri ve BPH hasta
grubundaki iliki istatistiki olarak anlaml bulunmutur. Prostat kanseri ile ilikili
olduunu dnmekteyiz.
2) ELAC2 geni Ala541Thr polimorfizmi ile prostat kanseri ve BPH hasta
grubundaki iliki istatistiki olarak anlaml bulunmamtr. Prostat kanseri ile ilikili
olmadn dnmekteyiz.
3) SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizmi ile prostat kanseri ve BPH hasta
grubundaki iliki istatistiki olarak anlaml bulunmutur. Prostat kanseri ile ilikili
olduunu dnmekteyiz.
4) SRD5A2 geni Val89Leu polimorfizmi ile prostat kanseri ve BPH hasta
grubundaki iliki istatistiki olarak anlaml bulunmamtr. Prostat kanseri ile ilikili
olmadn dnmekteyiz.
5) PSA gruplar ile ELAC2 Ser217Leu polimorfizmi ve SRD5A2 Val89Leu
polimorfizmi arasndaki iliki istatistiki olarak anlaml bulunmamtr.
6) PSA gruplar ile ELAC2 Ala541Thr polimorfizmi ve SRD5A2 Ala49Thr
polimorfizmi arasndaki iliki istatistiki olarak anlaml bulunmutur.
Prostat kanseri, ELAC2 geni Ser217Leu, Ala541Thr, SRD5A2 geni Ala49Thr
ve Val89Leu polimorfizmleri ile ilgili yaynlara bakldnda elde edilen sonular,
populasyonlara gre farkllk gstermektedir. Her bir polimorfizm ile prostat kanseri
arasndaki iliki istatistiksel olarak baz populasyonlarda anlaml iken bazlarnda
anlamszdr. Farkl etnik gruplar arasnda prostat kanseri insidansnn da farkl
olduu grlmektedir. Ayrca hayat stilleri ve evre faktrleri ile kaltsal faktrler
prostat kanseri insidansn etkilemektedir. Bu genle ilgili yaplan almalar, genin
134
Mzeyyen ZMRL
farkl polimorfizmleri ile ilgili olduu gibi, etnik gruplar arasndaki deiiklikler,
farkl corafi blgelerdeki populasyonlar zerindeki deiiklikler ve ayn zamanda
farkl genler ile arasndaki etkileimlerde gz nnde bulundurularak eitli
kombinasyonlar
oluturulmu
almalardr.
Mutasyon
sonucundaki
enzim

inceleyen almalar da mevcuttur. Ayrca allan hasta saylarda farkllk
gstermektedir. Tm bu artlar gz nnde bulundurulacak olursa, hasta saysnn
artrlarak daha geni kapsaml bir tarama yaplmas ile blge populasyonunun allel
insidanslarn ve polimorfizmlerin prostat kanseri ile olan ilikisi daha anlaml hale
gelecektir.
135
KAYNAKLAR
ALLEN, N.E., FORREST, M.S., ve KEY T.J., 2001. The association between
polymorphisms in the CYP17 and 5-reductase (SRD5A2) genes and serum
androgen concentrations in men. Cancer Epidemiology, Biomarkers and
prevention, 10: 185-189.
ALLEN, N.E., REICHARDT, J.K.V., NGUYEN, H., ve KEY, T.J., 2003.
Association between two polymorphisms in the SRD5A2 gene and serum
androgen concentrations in british men. Cancer Epidemiology, Biomarkers
and prevention, 12: 578-581.
ANAFARTA, K., 2007, regenital Organlarn Anatomik ve Histolojik Yaps, K.
ANAFARTA, Y. BEDK, N. ARIKAN, Temel roloji, 3. bask, Gne Tp
Kitapevleri, Ankara, 14.
ANDERSSON, S., BISHOP, R.W., ve RUSSELL, D.W., 1989. Expression cloning
and regulation of steroid 5-reductase, an enzyme essential for male sexual
differentiation. The Journal of Biological Chemistry, 264: 16249-16255.
ARI, ., 2004, DNAnn Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PCR) ile oaltlmas,
TEMZKAN, G., ARDA, N., Molekler Biyolojide Kullanlan Yntemler, 2.
bask, Nobel Tp Kitabevleri, stanbul, 101-119.
BALTACI, S., 2007, Prostat Kanseri, K. ANAFARTA, Y. BEDK, N. ARIKAN,
Temel roloji, 3. bask, Gne Tp Kitabevleri, Ankara, 740-766.
BARRETT-CONNOR, E., GARLAND, C., MCPHLLPS, J.B., KHAW, K.T., ve
WINGARD, D.L., 1990, A prospective, population-based study of
androstenedione, estrogens, and prostatic cancer. Cancer Research, 1;50:169173.
BRESLOW, R.A., WIDEROFF, L., GRAUBARD, B.L., ERWIN, D., REICHMAN,
M.E., ZIEGLER, R.G., ve BALLARD-BARBASH, R., 1999, Alcohol and
prostate cancer in the NHANES I epidemiologic follow-up study. Ann
Epidemiol., 9: 254-261.
CAN, S., ZHU, Y.S., CAJ, L.Q., LING, Q., KATZ, M.D., AKGUN, S.,
SHACKLETON, C.H.L., ve IMPERATO-MCGINLEY, J., 1998. The
136
identification of 5-reductase-2 and 17-hydroxysteroid dehydrogenase-3

gene defects in male pseudohermaphrodites from a turkish kindered. Journal
of Clinical Endecrinology and Metabolism, 83: 560-569.
CARTER, B.S., BEATY T.H., STEINBERG, G.D., CHILDS, B., ve WALSH, P.C.,
1992. Mendelian inheritance of familial prostate cancer. Genetics, 89: 33673371.
CHAN, J.M., GIOVANNUCCI, E., ANDERSSON, S.O., YUEN, J., ADAMI, H.O.,
ve WOLK, A., 1998, Dairy products, calcium, phosphorous, vitamin D, and
risk of prostate cancer (Sweden). Cancer Causes Control, 9: 559-566.
CLARK, L.C., COMBS, G.F., TURNBULL, B.W., SLATE, E.H., CHALKER, D.K.,
CHOW, J., DAVIS, L.S., GLOVER, R.A., GRAHAM, G.F., GROSS, E.G.,
KRONGRAD, A., LESHER, J.L., PARK, H.K., SANDERS, B.B., SMITH,
C.L., ve TAYLOR, J.R., 1996, Effects of selenium supplementation for
cancer prevention in patients with carcinoma of the skin. A randomized
controlled trial. JAMA., 25;276: 1957-1963.
CLINTON, S.K., PALMER, S.S., SPRIGGS, C.E., ve VISEK, W.J., 1988, Growth
of Dunning transplantable prostate adenocarcinomas in rats fed diets with
various fat contents. J. Nutr., 118: 908-914.
CUMMINGS, M.R., ve KLUG, W.S., 2002, Genetik, 6. bask, Palme Yaynclk,
Ankara, 816.
ICEK, M.S., CONTI, D.V., CURRAN, A., NEVILLE, P.J., PARIS, P.L., CASEY,
G., ve WITTE, J.S., 2004. Association of prostate cancer risk and androgen
pathway genes: SRD5A2, CYP17, and the AR. The Prostate, 59: 69-76.
DE MARZO, A.M., MARCHI, V.L., EPSTEIN, J.I., ve NELSON, W.G., 1999,
Proliferative inflammatory atrophy of the prostate: implications for prostatic
carcinogenesis. American Journal of Pathology, 155:1985-1992.
DEVGAN, S.A., HENDERSON, B.E., YU, M.C., SHI, C.Y., PIKE, M.C., ROSS,
R.K., ve REICHARDT, J.K., 1997, Genetic variation of 3 betahydroxysteroid dehydrogenase type II in three racial/ethnic groups:
implications for prostate cancer risk. Prostate, 15;33: 9-12.
137
EMIL, A., TANOGHO, J., ve MCANINCH, J.W., 2004, Prostat Kanseri ve Benign
Prostat Hiperplazisi, G. KAZANCI, Smith Genel roloji, 16. bask, Nobel
Kitabevleri, stanbul, 410-418.
FEBBO, P.G., KANTOFF, P.W., PLATZ, E.A., CASEY, D., BATTER, S.,
GIOVANNUCCI, E., HENNEKENS, C.H., ve STAMPFER, M.J., 1999. The
V89L polymorphism in the 5-reductase type 2 gene and risk of prostate
cancer. Cancer Research, 59: 5878-5881.
GANN, P.H., 2002. Risk factors for prostate cancer. Reviews in Urology, 4: 3-10.
GOODARZI, M.O., SHAH, N.A., ANTOINE, H.J., PALL, M., GUO, X., ve AZZIZ,
R., 2006. Variants in the 5-reductase type 1 and type 2 genes are associated
with polycisitic ovary syndrome and the severity of hirsutism in affected
women. The Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism. 91(10):
4085-4091.
GRONBERG, H., XU, J., SMITH, J.R., CARPTEN, J.D., ISAACS, S.D., FREIJE,
D., BOVA, G.S., DANBER, J.E., BERGH, A., WALSH, P.C., COLLINS,
F.S., TRENT, J.M., MEYERS, D.A., ve ISAACS W.B., 1997, Early age at
diagnosis in families providing evience of linkage to the hereditary prostate
cancer locus (HPC1) on chromosome 1. Cancer Research, 1;57: 4707-4709.
GSUR, A., FEIK, E., ve MADERSBACHER, S., 2003. Genetic pollymorphisms and
prostate cancer risk. World Journal of Urology , 10: 345-378.
GUESS,
H.A.,
FRIEDMAN,
G.D.,
SADLER,
M.C.,
STANCZYK,
F.Z.,
VOGELMAN, J.H., IMPERATO-MCGINLEY, J., LOBO, R.A., ve

ORENTREICH, N., 1997, 5 alpha-reductase activity and prostate cancer: a
case-control study using stored sera, Cancer Epidemiology, Biomakers and
Prevention, 6: 21-24.
HEINONEN, O.P., ALBANES, D., VIRTAMO, J., TAYLOR, P.R., HUTTUNEN,
J.K., HARTMAN, A.M., HAAPAKOSKI, J., MALILA, N., RAUTALAHTI,
M., RIPATTI, S., MAENPAA, H., TEERENHOVI, L., KOSS, L.,
VIROLAINEN, M., ve EDWARDS, B.K., 1998, Prostate cancer and
supplementation with alpha-tocopherol and beta-carotene: incidence and
mortality in a controlled trial. J. Natl. Cancer Institute, 18;90: 440-446.
138
HSING, A.W., CHEN, C., CHOKKALINGAM, A.P., GAO, Y.T., DIGHTMAN,

D.A., NGUYEN, H.T., DENG, J., CHENG, J., SESTERHENN, I.A.,
MOSTOFI, F.K., STANCZYK, F.Z., ve REICHARDT, J.K.V., 2001.
Polymorphic markers in the SRD5A2 gene and prostate cancer risk: a
population-based case control study. Cancer Epidemiology, Biomakers and
Prevention, 10: 1077-1082.
http://www.prostathapi.com/prostat-belirtileri.html
Ulam tarihi: 11/08/09
CAN, M., 2003, Molekler Genetikte Modern Teknikler. A., TELEFONCU, .:,
KFREVOLU, N., PAZARLIOLU, Biyoinformatik-I, 1. bask, Ege
niversitesi Basmevi, zmir, 71-82.
JAFFE, J.M., MALKOWICZ, S.B., WALKER, A.H., MACBRIDE, S., PESCHEL,
R., TOMASZEWSKI, J., ARSDALEN, K.V., WEIN, A.J., ve REBBECK,
R., 2000. Association os SRD5A2 genotype and pathological charasteristics
of prostate tumors. Cancer Research, 60: 1626-1630.
JENKINS, E.P., ANDERSSON, S., MCGINLEY, J.I., WILSON, J.D., ve
RUSSELL, W., 1992. Genetic and pharmacological evidence for more than
one human steroid 5-reductase. Journal Clinical Investigation, 89: 293-300.
JONES, D., ve FLETCHER, C.D., 1999. How shall we apply the new biology to
diognostics in surgical pathology? Journal of Pathology, 87: 147-154.
KARAS, M., AMIR, H., FISHMAN, D., DANILENKO, M., SEGAL, S., NAHUM,
A., KOIFMANN, A., GIAT, Y., LEVY, J., ve SHARONI, Y., 2000,
Lycopene interferes with cell cycle progression and insulin-like growth factor
I signaling in mammary cancer cells. Nutr. Cancer, 36: 101-111.
KIBEL, A.S., ve NELSON, J.B., 2005, Molekler Genetik ve Kanser Biyolojisi,
PATRICK, C., WALSH, M.D., Campbells Urology, 8. bask Gne Tp
Kitabevi, Ankara, 2625-2671.
KOLONEL, L.N., NOMURA, A.M., ve COONEY, R.V., 1999, Dietary fat and
prostate cancer: current status. J. Nat. Cancer Institute, 3; 91: 414-428.
LABRIE, F., SUGIMOTO, Y., LUU-THE, V., SMARD, J., LAEHANCE, Y.,
BACHVAROV, D., LABLANE, G., DUROCHER, F., ve PAQUET, N.,
139
1992. Stracture of human type II 5-reductase gene. Endecrinology, 131:

1571-1574.
LAMHARZI, N., JOHNSON, M.M., GOODMAN, G., ETZIONI, R., WEISS, N.S.,
DIGHTMAN, D.A., BARNETT, M., DITOMMASO, D., ve CHEN, C.,
2003. Polymorphic markers in the 5-reductase type II gene and the incidence
of prostate cancer. International Journal Cancer, 105: 480-483.
LATIL, A.G., AZZOUZI, R., CANCEL, G.S., GUILLAUME, E.C., COCHANPRIOLLET, B., BERTHON, P.L., ve CUSSENOT, O., 2001. Prostate
carcinoma risk and allelic variants of genes involved in androgen biosynthesis
and metabolism pathways. American Cancer Society, 92: 1130-1137.
LINDSTROM, S., WIKLUND, F., ADAM, H.O., BALTER, K.A., ADOLFSSON,
J., ve GRONBERG, H., 2006. Germ-line genetic variation in the key
androgen-regulating genes androgen receptor, cytochrome P450, and steroid
5-reductase type 2 is important for prostate cancer development. Cancer
Research, 66: 11077-11083.
LOWITZ, B.B., ve CASCIATO, D.A., 2007, Klinik Onkoloji El Kitab, Palme
Yaynclk, Ankara, 762.
LLEYAP, H.., 2008, Molekler Genetiin Esaslar, Nobel Kitabevi, zmir, 437s.
MAKRIDAKIS, N.M., ve REICHARDT, J.K.V., 2001. Moleculer epidemiology of
hormone-metabolic loci in prostate cancer. Epidemiologic Reviews, 23:2429.
MCPHAUL, M.J., 1999. Moleculer defects of the androgen receptor. Journal of
Steroid Biochemistry and Moleculer Biology, 69: 315-322.
MEITZ, J.C., EDWARDS, S.M., EASTON, D.F., MURKIN, A., ARDERN-JONES,
A., JACKSON, R.A., WILLIAMS, S., DEARNALEY, D.P., STRATTON,
M.R.,
HOULSTON,
R.S.,
ve EELES, R.A.,
2002.
HPC2/ELAC2
polymorphisms and prostate cancer risk: analysis by age of onset of disease.

British Journal of Cancer, 87: 905-908.
MENTE, G., 2002, Gonadlar ve Steroid Hormonlar, T. ONAT, K. EMERK, E.Y.
SZMEN, nsan Biyokimyas, 1. bask, Palme Yaynclk, Ankara, 491-501.
140
NAM, RK., TOIB, A., VESPRINI, D., HO, M., CHU, W., HARVIE, S., SWEET, J.,
TRACHTENBERGA, J., JEWETTA, M.A.S., ve NAROD, S.A., 2001. V89L
polymorphism of type-2, 5 alpha reductase enzyme gene predicts prostate
cancer presence and progression. Urology, 57:199-204.
NESLUND-DUDAS, C., BOCK, C.H., MONAGHAN, K., NOCK, N.L., YANG,
J.J., RUNDLE, A., TANG, D., ve RYBICKI, B.A., 2007. SRD5A2 and
HSD3B2 polymorphisms are associated with prostate cancer risk and
aggressiveness. Prostete, 67(15): 1654-1663.
NTAIS, C., POLYCARPOU, A., ve IONNIDIS, J.P.A., 2003. SRD5A2 gene
polmorphisms and the risk of prostate cancer: a meta-analysis. Cancer
Epidemiology, Biomakers and Prevention, 12: 618-624.
NWOSU, V., CARPTEN, J., TRENT, J.M., ve SHERIDAN, R., 2001. Heterogenity
of genetic alterations in prostate cancer: evidence of the complex nature of
the disease. Human Moleculer Genetics, 10: 2313-2318.
PARIS, P.L., KUPELIAN, P. A., HALL, J.M., WILLIAMS, T.L., LEVIN, H.,
KLEIN,E.A., CASEY, G., ve WITTE, J.S., 1999, Association between a
CYP3A4 genetic variant and clinical presantation in African-American
prostate cancer patients. Cancer Epidemiol Biomakers Prev., 8: 901-905.
PERANTONI, A. O., 2006, Cancer associated genes, MCKINNELL, R.G.,
PARCHMENT, A.O., PERANTONI, A.O., DAMJANOV, I., PIERCE, G.B.,
The Biological Basis of Cancer, 2. bask, Cambridge Unversity Pres, New
York, 145-195.
POLARD, T.D., ve EARNSHAW, W.C., 2004. Cell Biology, An Imprint of
Elseiver, Pennsylvania, 813s.
POLETTI, A., CELOTTI, F., MOTTA., ve MARTINI, L., 1996. Characterization of
rat 5-reductase type 1 and type 2 expressed in Saccoromyces cerevisiae.
Biochemistry Journal, 314: 1047-1052.
PREHN, R.T., 1999, On the prevention and therapy of prostate cancer by androgen
administration. Cancer Research, 1;59: 4161-4164.
141
REBBECK, T.R., WALKER, A.H., ZEIGLER-JOHNSON, C., ve WEISBURG, S.,

2000. Association of HPC2/ELAC2 genotypes and prostate cancer. American
Journal Human Genetics, 67: 1014-1019.
REBBECK, T.R., 2002. Inherited genotype and prostate cancer outcomes. Cancer
Epidemiology, 11: 945-952.
REICHARDT, J.K.V., MAKRIDAKIS, N., HENDERSON, B.E., YU, M.C., PIKE,
M.C., ve ROSS, R.K., 1995. Genetic variability of the human SRD5A2 gene:
implications for prostate cancer risk. CAncer Rsearch, 55: 3973-3975.
REITER R.E., ve DEKERNION, J.B., 2005, Epidemiology of prostate cancer,
etiology and prevention, PATRICK, C., WALSH, M.D., Campbells Urology,
8. bask, Gne Tp Kitabevi, Ankara, 3003-3019.
RIBEIRO, M.L., SANTOS, A., CARVALHO-SALLES, A.B., ve HACKEL, C.,
2002. Allelic frequencies of six polymorphic markers for risk of prostate
cancer. Braz. J. Med. Biol. Res, 35(2): 205-213.
ROKMAN, A., IKONEN, T., MONONEN, N., AUTIO, V., MATIKAINEN, M.P.,
KOIVISTO,
P.A.,
TAMMELA,
T.L.J.,
KALLIONIEMI,
O.P.,
ve
SCHLEUTKER, J., 2001. ELAC2/HPC2 involvement in hereditary and

sporadic prostate cancer. Cancer Research, 61: 6038-6041.
ROSS, R., BERNSTEN, L., JUDD, H., HANISCH, R., PIKE, M., ve
HENDERSON, B., 1986, Serum testosterone levels in helthy young and
white men, J. Natl. Cancer Institute, 76: 45-48.
SAMBROOK, J., FRITSCH, E.F., ve MANIATIS, T., 1989. Moleculer Cloning. A
Laboratory Manuel, 2nd edition, Cold Spring Harbor Laboratory Press, New
York, 4000.
SCHALD, D.J., 2004. The complex genetic epidemiology of prostate cancer. Human
Moleculer Genetics, 13: 103-121.
SCHWARTZ, G.G. ve HULKA, B.S., 1990, Is vitamin D deficiency a risk factor for
prostate cancer? Anticancer Research, 10: 1307-1311.
SEENUNDUN, S., ve ROBAIRE, B., 2005. Cloning and characterization of the 5reductase type 2 promoter in the rat epididymis. Biology of Reproduction, 72:
851-861.
142
SEVERI, G., GILES, G.G., SOUTHEY, M.C., TESORIERO, A., TILLEY, W.,
NEUFING, P., MORRIS, H., ENGLISH, D.R., MCCREDIE, M.R.E.,
BOYLE, P., ve HOPPER, J.L., 2003. ELAC2/HPC2 polymorphisms,
prostate-spesific antigen levels, and prostate cencer. Journal of the National
Cancer Insttute, 95: 818-8824.
SHIBATA, A., GARCIA, M.I., CHENG, I., STAMEY, T.A., MCNEAL, J.E.,
BROOKS, J.D., HENDERSON, S., YEMOTO, C.E., ve PEEHL, D.M., 2002.
Polymorphisms in the androgen receptor and type II 5 alpha reductase genes
and prostate ccancer prognosis. Prostate, 52(4): 269-278.
SIMARD, J., DUMONT, M., LABUDA D., SINNETT, D., MELOCHE, C., ELALFY, M., BERGER, L., LEES, E., LABRIE, F., ve TAVTIGIAN, S.V.,
2003. Prostate cancer susceptibility genes:lessons learned and challenges
posed. Endocrine-Related Cancer, 10: 225-259.
SMITH, C.M., BALLARD, S.A., WORMAN, N., BUETTNER, R., ve MASTERS,
J.R.W., 1995. 5-Reductase expression by prostate cancer cell lines and
benign prostatic hyperplasia in-vitro. Journal of Clinical Endecrinology and
Metabolism, 81: 1361-1366.
SODERSTROM, T., WADELIUS, M., ANDERSSON, S.O., JOHANSSON, J.E.,
JOHANSSON, S., GRANATH, F., ve RANE, A., 2002. 5 alpha-reductase 2
polymorphisms as risk factors in prostate cancer. Pharmacogenetics, 12(4):
307-312.
STANFORD, J.L., SABACAN, L.P., NOONAN, E.A., IWASAKI, L., SHU, J.,
FENG, Z., ve OSTRANDER, E.A., 2003. Association of HPC2/ELAC2
Polymorphisms with risk of prostate cancer in a population-based study.
Cancer Epidemiology, Biomarkers, 12: 876-881.
SUAREZ, B.K., GERHARD, D.S., LIN, J., HABERER, B., NGUYEN, L.,
KESTERSON, N.K., ve CATALONA W.J., 2001. Polymorphism in the
prostate cancer susceptibility gene HPC2/ELAC2 in multiplex families and
helthy controls. Cancer Research, 61: 4982-4984.
143
TAKAKU, H., MINAGAWA, A., TAKAGI, M., ve NASHIMOTO, M., 2003. A

candidate prostate cancer susceptibility gene encodes tRNA 3 processing
endoribonuclease. Nucleic Asids Research, 31: 2272-2278.
THIGPEN, A.E., DAVS, D.L., MILATOVICH, A., MENDONCA, B.B.,
IMPERATO-MCGINLEY, J., GRIFFIN, J.E., FRANCKE, U., WILSON,
J.D., ve RUSSELL D.W., 1992. Moleculer genetics of steroid 5-reductase 2
deficieny. Journal Clinical Investigation, 90: 799-809.
TAVTIGIAN, S.V., VESPRINI, D., NAM, R.K., TRACHTENBERG, J., JEWETT,
M.A.S., EMAMI, M., HO, M., TOI, A., ve NAROD, S.A., 2001. HPC2
varyants and screen-detected prostate cancer. American Journal Human
Genetic, 68: 912-917.
VIGER, R.S., ve ROBAIRE, B., 1996. The mRNAs fort he steroid 5-reductase
isozymes, types 1 and 2, are differentially regulated in the rat epididymis.
Journal of Andrology, 17: 27-34.
WANG, L., MCDONNELL, S.K., ELKINS, D.A., SLAGER, S.L., CHRISTENSEN,
E., MARKS, A.F., CUNNIGHAM, J.M., PETERSON B.J., JACOBSEN S.J.,
CERHAN, J.R., BLUTE, M.L., SCHALD, D.J., ve THIBODEAU, S.N.,
2001. Role of HPC2/ELAC2 in hereditary prostate cancer. Cancer Research,
61: 6494-6499.
WILSON, J.D., GRIFFIN, J.E., ve RUSSELL, D.W., 1993. Steroid 5-reductase 2
deficieny. Endocrine Reviews, 14: 577-592.
WU, Y.Q., CHEN, H., RUBIN, M.A., WOJNO, K.J., ve COONEY, K.A., 2001.
Loss of heterozygosity of the putative prostat cancer susceptibility gene
HPC2/ELAC2 is uncommon in sporadic and familial prostate cancer. Cancer
Research, 61: 8651-8653.
XU, J., ZHENG, S.L., CARPTEN, J.D., NUPPONEN, N.N., ROBBINS, C.M.,
MESTRE, J., MOSES, T.Y., FAITH, D.A., KELLY, B.D., ISAACS, S.D.,
WILEY, K.E., EWING, C.M., BUJNOVSZKY, P., CHANG, B., BAILEYWILSON, J., BLEECKER, E.R., WALSH, P.C., TRENT, J.M., MEYERS,
D.A., ve ISAACS, W.B., 2001. Evaluation of linkage and association of
144
HPC2/ELAC2 in patients with familial or sporadic cancer. American Journal

Human Genetic, 68: 901-911.
YANG, C., HAMAJIMA, N., IWATA, H., SAITO, T., MATSUO, K., HIROSE, K.,
INOUE, M., TAKEZAKI, T., ve TAJIMA, K., 2002. A49T, V89L and TA
repeat polymorphisms of steroid 5-reductase type II and breast cancer risk in
Japanese women. Breast Cancer Research, 4: 1-7.
ZHU, Y.S., ve SUN, G.H., 2005. 5-Reductase isozymes in the prostate. Journal of
Medical Science, 25(1): 1-12.
145
ZGEM
1973te Kahramanmarata dodu. lk, orta ve lise renimini; sras ile

Sergentepe lkokulu, Cumhuruyet Ortaokulu ve Kahramanmara Lisesinde
tamamlad. 1992 ylnda Marmara niversitesi Salk Hizmetleri M.Y.O. Radyoloji
blmnden mezun oldu. 1996-2000 yllar arasnda K.S.. Fen-Edebiyat Fakltesi
Biyoloji blmnde renimini tamamlad. niversiteden blm birincisi olarak
mezun oldu. 2001-2005 yllar arasnda .. Salk Bilimleri Enstits Tbbi
Biyoloji Anabilim Dalnda Yksek Lisans renimini tamamlad. 2006 ylnda ..
Fen Bilimleri Enstits Biyoloji Anabilim Dalnda Molekler Biyoloji konusunda
doktora eitimine balad.
146
EKLER
EK-1. Kullanlan Kimyasallar, Solsyonlar ve Hazrlan
Kullanlan kimyasal ve solsyonlarn
hazrlanmasnda kaynak olarak
Molecular Cloning Katalou esas alnmtr (Sambrook ve ark., 1989).

Hazrlanan solsyonlar genel olarak konsantre stoklar halindedir. alma
konsantrasyonlarna ulatrmak iin stoklardan belli oranlarda alnarak seyreltilir.
Konsantrasyon
dntrmelerinde
M1xV1=M2xV2
formlnden
yararlanlmtr

M1 = Hazrlanan stok konsantrasyon (M, N veya %)
V1 = Stoktan alnmas gereken miktar (V)
M2 = alma (son) konsantrasyonu (M, N veya %)
V2 = Hazrlanacak olan zelti (alma zeltisi) miktar (V) (Sambrook ve ark.,
1989).
1.1.
Lizis Tamponu
0.32 M sukroz
10 mM Tris HCl
5 mM MgCl2
%1 TritonX100
Hazrlanacak hacim iin sukroz, Tris HCl, MgCl2 ve TritonX100
hesaplanarak tartlr ve zeri saf su ile tamamlanr, otoklavlanr ve kontamine
edilmeden kullanlr.
147
1.2.
Fizyolojik Tampon
0.075 M NaCl
0.025 M EDTA
Hazrlanacak hacim iin NaCl ve EDTA hesaplanarak tartlr ve zeri saf su
ile tamamlanr, pH 7.5-7.4e ayarlanr, otoklavlanr ve kontamine edilmeden kullanlr.
1.3.
TE-9
500 mM Tris baz

20 mM EDTA pH 9.0
10 mM NaCl
Hazrlanacak hacim iin kulanlacak olan Tris, EDTA ve NaCl hesaplanarak
tartlr, zeri saf su ile tamamlanr, otoklavlanr ve kontamine edilmeden kullanlr.
1.4. SDS (Sodyum Dedosil Slfat) Solsyonu
%10 SDS
20 ml iin 2 gr SDS tartlr, 20 ml saf su ile bir ie ierisinde iyice kartrlr.
Kullanncaya kadar buzdolabnda veya oda ssnda tutulabilir.
1.5.
TE Tamponu (pH 7.0 ve 8.0)
10 mM Tris
pH 8.0
0.1 mM EDTA
pH 8.0
Hazrlanacak hacim iin kulanlacak olan Tris ve EDTA hesaplanarak

stoklardan alnr, zeri saf su ile tamamlanr, otoklavlanr ve kontamine edilmeden
kullanlr.
148
EK-2. PCR ETLER
2.1. Demirlenmi Anchored PCR
Demirlenmi Anchored PCR oaltlacak olan DNAnn sadece bir

blgesinin (yani bir primer blgesinin) bilindii durumda uygulanr. Ama, bilinen
blgeden yararlanlarak ilgilenilen DNA parasnn oaltlmasdr. Bu amala
oaltlacak DNA bilinen bir diziye balanr ve bu bilinen dizi 2. primer blgesi
olarak kullanlr.
Anchored PCR iin kullanlan temel yntemlerden biri oaltlacak
DNAnn bir vektre klonlanmasn ierir. kinci primer balanma dizisini salamak
zere anchor dizi ligasyonla standart bir vektre balanr. Bylece biri bilinen dizi,
dieri hemen yannda oaltlacak DNAnn yerletirildii vektre ait dizi olmak
zere iki primerle PCR gerekletirilir (Ar, 2004).
2.2. Geri Revers Transkripsiyon PCR (RT-PCR)
RNA PCR olarak da adlandrlan RT-PCR iki aamal olup, RNAdan

tamamlayc DNA sentezi (geri transkripsiyon) ve tamamlayc DNAnn da standart
PCR yoluyla oaltlmas aamalarn kapsar. RT-PCR tek aamal bir reaksiyonla da
gerekletirilebilir. T. thermophilus DNA polimeraz gibi baz polimerazlar mangan
varlnda hem RNA hem de DNA kalp ipliklerini kullanabildiinden tm ilem
ayn tpte tek aamada yaplabilmektedir.
RT-PCR, mRNA veya viral RNA miktarlarnn belirlenmesi ile RNA
dzeyinde gen anlatm almalarnda olduka duyarl bir yntemdir. Ayn zamanda
Message amplification phenotyping- MAPPing olarak da bilinen bu yntem az
saydaki hcreden ayn anda fazla miktarda RNAnn analizinide mmkn klar.
Ayrca RNA PCR, hcresel bir RNA rneindeki tm RNAlardan PCR yoluyla
cDNA kitaplklarnn oluturulmas iinde yararl bir yntemdir (Ar, 2004).
149
2.3. Asimetrik PCR
Bu PCR eidinde, kullanlan iki eit primerden biri miktarca dierinden ok

daha fazla kullanlr. Bu nedenle asimetrik PCR sonucu ipliklerden biri dierinden
ok daha fazla miktarda oaltlr. Asimetrik PCR yntemi, fazla miktarda oaltlan
tek iplikli rnn dizilenmesi iin kullanlr.
Asimetrik PCR, herhangi bir kalp iplie uygulanabilir, ancak tek iplikli
rnn fazla miktarda elde edilememesi gibi bir sorunla karlamak da olasdr. Bu
nedenle ounlukla klasik PCR ile nceki ift iplikli hedef oaltlr, ardndan
asimetrik PCR uygulamas ile, kalp yeniden oaltlarak tek iplikli rn yeterli
miktarda retilir. Tek iplikli rnn ift iplikli rnden kolayca ayrt edilebilmesi
iin iki yol izlenebilir. lkinde P32 ile iaretli dNTP kullanlp, oluan PCR rnnn
Sothern blottingden sonra tek iplikli rnn tamamlaycs olan bir oligo-nkleotid
prob ile melezlenmesi yoluyla tek iplikli rnler belirlenir. kinci yol ise EtBr ile
boyanm rnlerin agaroz ya da poliakrilamid jeller kullanlarak elektroforetik
ayrmdr (Ar, 2004).
2.4. Ters Inverse PCR (IPCR)
IPCR bilinen bir DNA dizisinden yararlanlarak bu DNAnn her iki ucundaki
bilinmeyen blgelerin oaltlmas iin kullanlr. Bu yntemde bilinen diziyi ieren
DNA nce restriksiyon enzim kesimi ile dorusal ve sonra bilinen DNAy ierecek
ekilde halkasal hale getirilir. Ardndan bilinen DNA dizilerine ikinci bir restriksiyon
enzim kesimi uygulanmasyla tekrar dorusal olarak elde edilen DNA molekl
bilinen dizilere uygun olarak tasarlanan primerler yardm ile oaltlr. Bylece
dizisi bilinmeyen DNA paras oaltlm olur.
Ters PCR zellikle transpozonlar ile gen yakalanmas yntemi (gene tagging)
ile birlikte kullanldnda bilinmeyen DNA dizilerinin oaltlmas iin kullanlr
(Ar, 2004).
150
2.5. In Situ PCR
Lam zerindeki hcre, doku ya da doku paralar iindeki kalp DNAnn

PCR ile oaltlmas ilemine in situ PCR ad verilir. Bu yntem viral DNAnn ve
tek kopyal genlerin saptanmasnda veya RT-PCR ile birlikte viral RNA ve
transkriptlerin belirlenmesinde kullanlr.
In situ PCR, hcre iine PCR bileenlerinin giriine izin vermek zere hcre
membranlar yar geirgen hale getirildikten sonra fiske edilmi hcre veya dokularla
yaplr (Ar, 2004).
2.6. Multipleks PCR
Bir PCR ile birden fazla hedef dizinin birlikte oaltlmas multipleks PCR
olarak adlandrlr. Multipleks PCR, birden fazla blgeye balanan multipleks
primerler ile gerekletirilir. Bu PCR gen delesyonlarnn haritalanmas, kk
delesyonlarn, ereve kaymas ve nokta mutasyonlarnn analizinde kullanlan bir
yntemdir (Ar, 2004).
2.7. Rastgele oaltlm Polimorfik DNA (RAPD)
RAPD nkleotid dizilimi rastgele seilmi primerler kullanlarak yaplan PCR

olup, nkleotid dizi bilgisine sahip olmakszn polimorfizmin belirlenmesini salar.
Polimorfizmin belirlenmesi genetik iaretlerin (marker) elde edilmesinde ve
genetik harita yapmnda kullanlr. RAPDnin temeli yaklak 10 nkleotidlik ve
nkleotid dizilimi rastgele seilmi tek eit primerlerin kullanmna dayanr. Farkl
bireylerde nkleotid dizilimi de deiik olduundan, bireylerden birinde bir primer
balanma yerinin kayb ya da deimesi oalan PCR rnleri arasnda zgn bant
ya da bantlarn kaybna yol aar. PCR ile elde edilen rnlerin jelelektroforezi ile
analiz sonucu meydana gelen bantlarn profillerinin benzerlik ya da benzemezlik
dereceleri belirlenerek polimorfizm hakknda bilgi edinilir. DNA parmak izi olarak
151
da adlandrlan bu yntem tp da adli olaylarn incelenmesinde, kaltsal hastalklar ile

infeksiyon hastalklarnn tansnda, tarmda tohum saflnn ve seilmi genotiplerin
belirlenmesinde, tr tansnda yine benzer amalar iin hayvanclkta, evrim ve
arkeoloji gibi eitli temel ve uygulamal alma alanlarnda her geen gn artan bir
ekilde kullanlmaktadr (Ar, 2004).
2.8. mmuno PCR
PCR ile birantijen saptama sistemi olan immuno PCR, zgl olarak antijenantikor kompleksine balanm bir iaret DNA parasnn oaltlmas iin kullanlr.
PCRn zgl olarak hedef DNAy ok fazla miktarda oaltabilmesi zellii nedeni
ile, immuno PCR, ELISA ve radiommunassay gibi klasik antijen belirleme
yntemlerine gre ok daha yksek duyarllkta antijen saptanmasna olanak verir.
mmuno PCRda hem antikora hem de DNAya balanabilme zellii tayan
balayc molekller (linker) kullanlr. Balayc molekl aracl ile antijen-antikor
kompleksine bal haldeki DNA, uygun primerler kullanlarak yaplan PCR sonucu
oaltlr ve PCR rnleri analizlenir. zgn PCR rnlerinin oaltlm olmas,
antijenin varln gsterir. Bu nedenle immuno PCR temel biyolojik ve biyomedikal
almalarn yan sra, klinikte tan ve adli tpta da genetik tiplendirme amac ile
geni bir kullanm alan bulmaktadr (Ar, 2004).
152
EK-3. Jel Elektroforezi
Bir su yosunundan elde edilen agaroz, D-Galaktoz ve 3,6-anhidro L-Galaktoz

birimlerinin lineer polimerleridir (Sambrook ve ark., 1989).
Agaroz jeller, uygun tamponla berrak bir zelti elde edene kadar stlp
kaynatma yolu ile hazrlanr. ine 0.5ml/ml orannda ethidium bromide (EtBr)
eklenerek jel dkme kabna dklr ve polimerize olmas iin beklenir. Polimerize olan
jel, younluu agarozun konsantrasyonu ile belirlenen bir matriks oluturur. Jel
boyunca elektrik akm uyguland zaman, ntral pHda negatif ykl olan DNA,
anoda doru g eder. G oran pek ok parametre ile belirlenir (Sambrook ve ark.,
1989).
3.1. DNAnn molekler bykl
Lineer ift iplikli DNA moleklleri bir elektrik alannda bir btn halinde
hareket etme eilimindedir. Jel matriksi boyunca baz ifti saysnn 10 tabanna gre
logaritmas (log10) ile ters orantl bir oranda g eder. Byk molekller srtnme
direncinden tr daha yava hareket ederler ve porlar boyunca kat ettikleri yolu kk
molekllere oranla daha fazla strlar (izelge 3.1) (Sambrook ve ark., 1989).
izelge 3.1. Agoroz ve akrilamid konsantrasyonlar ve ayrabildikleri DNA
byklkleri
Agaroz mik. (%)
DNA (kb)
Akrilamid mik. (%)
DNA (b)
0.3
5-60
3.5
100- 1000
0.6
1-20
5.0
80- 500
0.7
0.8-10
8.0
60- 400
0.9
0.5-7
12.0
40- 200
1.2
0.4-6
20.0
10- 100
1.5
0.2-4
2.0
0.1-3
153
3.2. Agaroz konsantrasyonu
Bilinen byklkte lineer bir DNA paras farkl agaroz konsantrasyonlarndaki

jellerde farkl oranda g eder. Jel konsantrasyonu () ile DNAnn elektroforetik
hareketinin (m) logaritmas arasnda aadaki eitlikle tanmlanan lineer bir iliki
mevcutur:
Logm= Logm0. Kr
m0: DNAnn serbest elektroforetik hareketi ve
Kr: Gecikme sabitesi (Jelin zelliklerine, byklne ve g eden molekln g
ekline bal sabit bir saydr) (Sambrook ve ark., 1989).
3.3. DNAnn Konformasyonu
Ayn molekler arlktaki sperhelikal sirkler (form I), entikli sirkler (form
II) ve lineer DNA (form III), agaroz jellerde farkl oranlarda g eder. formun rlatif
hareketi primer olarak jeldeki agaroz konsantrasyonuna baldr. Fakat uygulanan
akmn gc, tamponun iyonik gc ve form I DNAnn sperhelikal kvrmlarnn
younluu da bu hareketi etkilemektedir. Ayn artlar altnda form I DNA, form II
DNAdan daha hzl g eder; farkl artlar altnda ise durum tam tersidir (Sambrook ve
ark., 1989).
3.4. Uygulanan Voltaj
Dk voltajlarda, lineer DNA paralarnn g oran uygulanan voltajla

orantldr. Yani agaroz jellerde etkili ayrma oran voltaj arttka azalmaktadr. 2
kbdan daha byk DNA paralarn maksimum oranda ayrtrmak iin agaroz
jellere 5V/cmden daha fazla voltaj uygulanmamaldr. Mesafe jelin uzunluu olarak
deil, elektrodlar arasndaki en ksa yol olarak llmelidir (Sambrook ve ark.,
1989).
154
3.5. Elektrik Akmnn Yn
50-100 kbdan daha byk DNA moleklleri elektrik akmnn yn sabit

kalrsa agaroz jelde ayn ynde g ederler. Bununla birlikte elektrik akmnn yn
periyodik olarak deitirilerek DNA molekllerinin zorunlu olarak ynlerini
deitirmesi salanr. Daha byk olan DNA molekllerinin yeni akm ynne uyum
salamalar daha uzun zaman alr. Pulsed-field jel elektroforezi ekstrem byklkteki
DNA molekl populasyonunu ayrmak iin kullanlabilir (Sambrook ve ark., 1989).
3.6. Baz Kompozisyonu ve Is
Poliakrilamid jellerin tersine agaroz jellerde DNAnn elektroforetik davran,

DNAnn baz kompozisyonu veya elektroforez esnasndaki sdan pek etkilenmez. Yani
agaroz jellerde, farkl byklkteki DNA fragmanlarnn elektroforetik hareketi 4-30 0C
arasnda deimez. Agaroz jel elektroforezi genelde oda ssnda yaplr. %0.5ten daha
az agaroz ieren jeller ve dk kaynama sl agaroz jeller daha narindir ve zarar
grmemeleri iin elektroforezlerinin 4 0Cde gerekletirilmesi daha iyi sonu verir
3.7. Boyalarn Etkisi
Ethidium bromid, agaroz ve poliakrilamid jellerde DNAy gzlemek iin

kullanlan floresan bir boyadr ve lineer DNAnn elektroforetik hareketini %15
orannda azaltr. Boya, baz iftlerinin arasna girerek lineer ve entikli sirkler DNA
molekllerinin boyuna uzatarak onlar daha rijit hale getirir (Sambrook ve ark., 1989).
155
3.8. Eletroforez Tamponunun Kompozisyonu
Elektroforez
tamponunun
iyonik
gc
ve
kompozisyonu
DNAnn
elektroforetik hareketini etkiler. Ortamda iyonlar olmazsa elektriksel iletkenlik minimal

dzeydedir ve DNA olduka yava hareket eder. Yksek iyonik gce sahip tamponlarda
(10X elektroforez tamponu yanllkla kullanlrsa) elektriksel iletkenlik olduka etkili
olur ve nemli oranda s ortaya kar. Daha da kts jel kaynar ve DNA denatre
olur. ift iplikli DNAnn elektroforezi iin kullanlabilen eitli tamponlar mevcuttur.
Elektroforez tamponlar genellikle konsantre zeliler halinde hazrlanrlar ve oda
ssnda saklanrlar (Sambrook ve ark., 1989).
Agaroz jeller yatay kalplara yaklak 0.5 cm kalnlkta, poliakrilamid jeller ise
dikey kalplara 0.3 mm kalnlkta dklr. Oluan DNA bantlarn jelde UV altnda
grebilmek iin EtBr ile boyanmas gerekmektedir. Boyama ileminde jel ya yrtme
ileminden sonra EtBr ieren bir solsyonda bekletilir ya da hazrlanma aamasnda
ierisinde daha nceden hazrlanm olan EtBr solsyonu ilave edilir. Bu yntemler ile
25 ngdan az DNA ieren bantlarn gzlenmesi zordur. Bu nedenle DNA miktar az
olan DNA bantlarnn incelenmesinde direk problama, southern blot ve otoradyografi
gibi yntemler kullanlr (Sambrook ve ark., 1989).
Jel
elektroforezi
ile
PCR
reaksiyonunun
sonucu
amplifikasyonunu
gerekletirdiimiz blge pozitif kutba doru hareket ederek bantlar meydana getirir.
Bantlarn byklklerini tahmin etmede kullanlan kontrollerin yannda kesim
reaksiyon rnleri belli olan markerlar kullanlmaktadr. rnein, pUC 18 plazmid
DNAsnn Hae III ile kesiminden byklkleri 587 b ile 11 b arasnda deien, 11
para oluur. Bu ekilde bir marker kullanarak dk bir yanlma olasl ile
fragmanlarn bykl tahmin edilebilir (Sambrook ve ark., 1989).
156
EK-4. Agaroz Jelin Hazrlanmas
Agaroz hazrlanmasnda jel kalnl dikkate alnarak jel dkm tablasnn

boyutlar llr ve jel hacmi belirlenir. Hazrlanmak istenen yzde konsantrasyona
gre (rn. %1lik), belirlenen hacim iin gerekli olan agaroz tartlr ve erlen iine
koyulur. zerine hesaplanan hacimde 1X TBE tamponu ilave edilir ve mikrodalga
frnda eritilir. ok ksa sreli bir kaynama yeterlidir. Daha sonra jel zerine son
konsantrasyon 0.5 mg/ml olacak ekilde stok EtBr solsyonundan ilave edilir. Jel
scakl 45-50 0Cye geldiinde hazrlanan jel kabna dikkatli bir ekilde, hava
kabarc oluturmadan dklr ve yaklak 30 dk beklenerek polimerize olmas
salanr. Jel elektroforez tankna alnr ve zerini kapatacak ekilde 1X TBE tamponu
eklenir.
4.1. Ykleme Tamponu (6X)
100 ml hazrlamak iin;

40 gr Sukroz
0.25 gr Bromfenol mavisi
Belirtilen miktarlarda sukroz ve bromfenol mavisi tartlr, zerine 100 ml distile
su ilave edilerek vorteksle iyice kartrlr. Daha sonra ependorf tplere paylatrlarak
40Cde saklanr. PCR rn DNA solsyonu ile 1/5 orannda kartrlr.
157
EK-5. Kullanlan Enzimler ve Tampon Sistemleri
5.1. Restriksiyon Endonkleazlar
Kullanlan
restrksiyon
endonkleazlar
Fermentas
firmasndan
satn
alndndan enzimlerin zelliklerinde ve tampon sistemlerinin snflandrlmasnda bu

firmann katalog bilgileri esas alnmtr (izelge 5.1).
Nkleotidler iin kullanlan ksaltmalar:

A: Adenin,
Y: C veya T,
B: C veya G veya T,
T: Timin ,
M: A veya C,
D: CA veya G veya T,
G: Guanin,
K: G veya T,
H: A veya C veya T,
C: Sitozin,
S: G veya C,
V: A veya C veya G,
R: G veya A, W: A veya T, N: A veya C veya G veya T
izelge 5.1. Restriksiyon endonkleazlar
Tanma
(53)
Dizisi
zoizomeri
alma scakl
Saklama scakl
Kayna
naktivasyonu
nkbasyon
tamponu
ve
konsantrasyonu
Hacim
aktivitesi
(U/ml)
RESTRKSYON ENDONKLEAZ
Ita I
Taq I
MwoI
GCNNNNN
GC NGC
T CGA
NNGC
Fnu4HI
BstMWI
SatI
Yok
HpyF10VI
Fsp4HI
0
0
37 C
65 C
37 0C
0
0
-20 C
-20 C
-20 0C
Ilyobycter
Thermus
Methanotherm
tartaricus
aquaticus
obacter wolfeii
0
0
65 Cde 10 dk
80 Cde 20 dk 80 0Cde 20 dk
RsaI
GT AC
AfaI
37 0C
-20 0C
Rhadobacter
sphaeroides
65 0Cde 20 dk
10X H
10X H
10X H
10X H
10
10
10
10
158
EK-6. Poliakrilamit Jel Elektroforezi
Genellikle amonyum perslfattan salanan serbest radikallerin varlnda ve

TEMED (N,N,N,N, tetrametilen-diamin) in instabilize edici etkisi altnda akrilamit
monomerlerin uzun zincirler halinde polimerize olmas salanr. ki fonksiyonlu bir
ajan olan N, N-metilenbisakrilamit polimerizasyon reaksiyonuna katld zaman lineer
akrilamit
zincirlerini
apraz
balayarak
jeli
oluturur.
Reaksiyon
N,N-
metilenbisakrilamiti, akrilamit konsantrasyonunun 1/30u orannda iermelidir. Jelin

gzenekliliini zincirlerin uzunluu ve apraz balanma oran belirler. Zincirlerin
boyunu belirleyen, polimerizasyon reaksiyonundaki akrilamidin konsantrasyonudur
(%3.5-20). Reaksiyon, her 29 akrilamit monomeri iin 1 molekl apraz balayc yani
bisakrilamit
iermektedir.
Nondenatre
jellerde
farkl
poliakrilamit
konsantrasyonlardaki etkili ayrtrma aral izelge 6.1de gsterilmitir (Sambrook ve

ark., 1989).
izelge 6.1. Akrilamit
AKRLAMTa
(%w/v)
ETKL AYIRMA ARALII

(b)
3.5
5.0
8.0
12.0
15.0
20.0
1000-2000
80-500
60-400
40-200
25-150
6-100
Poliakrilamit jellerin hazrlanmas ve elektroforezi agaroz jele oranla olduka

zahmetlidir. Karm, speysrlarla ayrlm, ve alttan akmas nlenmi iki cam arasna
dklr. Poliakrilamit jeller, gerekli olan ayrma bal olarak 10-100 cm arasnda
deien uzunluklarda olabilir. Poliakrilamit jeller istisnasz olarak dikey alrlar.
Agaroz jellerle kyaslamada temel avantaja sahiptirler:
1) Ayrma gleri o kadar byktr ki uzunluklar sadece % 0.2 orannda deien
(rnein 500 bde 1 b) DNA molekllerini bile ayrabilir.
159
2) Tek bir poliakrilamit kuyusuna uygulanabilen DNA miktar hem agaroza gre daha
fazladr ve hem de rezolsyonda bir fark yoktur.
3) DNA jelden daha saf ve eitli amalara uygun olarak izole edilebilir (Sambrook ve
ark., 1989).
ift iplikli DNA fragmanlarnn purifikasyonu ve ayrm iin kullanlan
nondenatran poliakrilamit jeller: Bu jeller, polimerize olduktan ve rnekler
uygulandktan sonra 1X TBEde ve dk voltajda (1-8 V/cm) elektroforeze tabi
tutulurlar. Elektrik akm nedeni ile oluan snn kk DNA fragmanlarn denatre
etmesini nlemek amacyla dk voltaj uygulanr (Sambrook ve ark., 1989)..
20 cmX40 cmlik cam plaklar tutmak zere dizayn edilmi bir ok vertikal
elektroforez tank, ticari kaynaklardan salanabilir. Uygun tanklarla daha byk veya
daha kk jellerinde kullanm mmkndr. Speysrlar 0.5-2 mm arasnda deiebilen
inceliktedir. Jel ne kadar kaln ise elektroforez esnasnda o kadar fazla snr. Fazla
snma kuyruklu DNA bantlarna ve daha baka problemlere sebep olur. Bu yzden
daha keskin ve yass DNA bantlarna imkan tandndan ince jeller tercih edilir. Ayrca
byk miktarlarda DNA hazrlamak gerektiinde (1 mg/bant) daha kaln jeller
kullanmak gereklidir (Sambrook ve ark., 1989).
6.1.
%30 Poliakrilamit
29 gr akrilamit
1 gr N,N-metilenbisakrilamit
Saf su ile 100 mlye tamamlanr.
100 ml %30luk poliakrilamit solsyonu hazrlamak iin yukarda verilen
miktarlarda kimyasallar tartlr ve toplam hacimden biraz az saf su ile zlr.
Kimyasal znnce saf su ile hacim 100 mlye tamamlanr. Kimyasallarn iyice
znmesi iin solsyon 37 0Cde su banyosunda bir sre bekletilir. 0.22 mm por apna
sahip steril filtreden szlp steril edilir ve oda ssnda saklanr.
160
6.2.
%25 Amonyum Per Sulfat (APS)
0.125 gr APS
Saf su ile 0.5 mlye tamamlanr.
1.5 mllik temiz bir ependorf tpne yukarda belirtilen miktarda APS tartlr
ve zerine saf su eklenir. Karm iyice kartrlr ve iyice zlmesi iin 37 0Cde su
banyosunda bir sre bekletilir. 4 0Cde 1-2 hafta saklanabilir.
6.3. 5X TBE Tamponu (pH 8.0)
1 litre iin;
54 gr Tris baz
27.5 gr Borik asit
0.01 M EDTA (pH 8.0)
Hazrlanmak istenen miktar iin gereken bileenler yukardaki deerlere gre
oranlanarak alnr. Manyetik kartrc zerinde zlr, NaOH ile pH 8.0a ayarlanr
ve otoklavlanr.
1 hacim 5X TBE zerine 4 hacim saf su ilave edilerek 1X TBE tamponu elde
edilir.
6.4. Ethidium Bromid (EtBr= 10mg/ml)
Hazrlanacak hacim uyarnca gereken miktar Ethidium Bromid (EtBr) dikkatli

bir ekilde tartlr ve suda iyice kartrlarak zlr. Ia hassas olduu iin renkli bir
cam iede veya alminyum folyo sarlarak +4 Cde saklanr. Jele son konsantrasyon
0.5 mg/ml olacak ekilde ilave edilir.
EtBr, floresan bir boyadr ve DNA ve RNAya bazlar arasndan girerek
kuvvetlice balanr. UV ile parlayarak grnt verir ve jeldeki nkleik asitlerin yerinin
belirlenmesini salar.
161

PCR Ve Çeşitleri Tez

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

PCR Ve Çeşitleri Tez

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

UKUROVA NVERSTES

FEN BLMLER ENSTTS

PROSTAT KANSERNN ELAC2 VE SRD5A2 GENLERNDEK

BYOLOJ ANABLM DALI

Prof.Dr. lhami YENGL

Bu tez, ukurova niversitesi Bilimsel Aratrma Projeleri Birimi tarafndan

PROSTAT KANSERNN ELAC2 VE SRD5A2 GENLERNDEK

TO INVESTIGATE RELATIONSHIP BETWEEN POLYMORPHISMS OF

Doktora eitimimde beni destekleyen, ynlendiren, tez almalarmn her

1.2.3.1.(3). PCAP (Putative Cancer of Prostate) ve CAPB

1.2.8. Onkolojide Molekler Tan ................................................................. 49

1.4. SDS (Sodyum Dedosil Slfat) Solsyonu .................................................. 148

izelge 3.1. ELAC2 geni 7. ekzonu ........................................................................ 69

izelge 4.11. SRD5A2 geni Ala49Thr polimorfizminin BPH hastalar ve kontrol

ekil 4.76. ELAC2 geni Ser217Leu polimorfizminin prostat kanseri hastalar ve

Atipik kk asiner proliferasyon

Bening Prostat Hiperplazisi

Capping Protein Beta

Deoksiribo Nkleik Asit

deoksi Nkleotid Tri Fosfat

Epidermal byme faktr reseptr

Familyal adenomatozis polipozis Coli

Fluoresan In Situ Hibridizasyon

Koloni uyarc faktr reseptr

Guanozin Tri Fosfat

Byme Faktr Reseptr

Kaltsal Prostat Kanseri

Multipl endokrin neoplazi

Nikotin Amid Dinkleotidin indirgenmi hali

Nikotin Amid Dinkleotid fosfat

Nikotin Amid Dinkleotid Fosfatn indirgenmi hali

Putative Cancer of Prostate

Poliakrilamid Jel Elektroforezi

Polimeraz Zincir Reaksiyonu

Prostatik epitelyal neoplazi

Prostat Spesifik Antijen

Prostat Stem Cell Antijen

Restriksiyon Para Uzunluk Polimorfizmi

Ribo Nkleik Asit

Revers transkriptaz-polimeraz zincie reaksiyonu

sikline baml kinaz

Sodyum Dedosil Slfat

Hormon balayc globulin

Steroid 5-redktaz enzimi geni

Tek plikli DNA

Tris Borik asit-EDTA

N, N, N, N-Tetra Metilen Daimin

Translasyonu Olmayan Blge

Vaskler Endotelyal Byme Faktr

1.1.1. Kanser biyolojisi

1.1.1.1. Normal Hcre oalmasnn zellikleri

Normal dokularda, oalan hcre says organizmann ihtiyacna gre

Hcrenin kendine benzer iki hcreye oalmas d uyarlar sonucu

inaktifletirilirler. Hcre siklusunda be safha grlmektedir (Lowitz ve Casciato,

Hcre siklusunun eitli fazlarn aktive eden spesifik proteinlerdir. Blnme

Hcre Siklusu Kontrol Noktalar

oalma kapasitesine sahip hcreler normal olarak belli kontrol noktalarnda

Hcre Populasyonu Tipleri

Normal hcre populasyonunun kk bir miktar lmsz hcrelerden oluur.

Diferansiyasyonun mmortalite (lmszleme) ile likisi

Diferansiyasyon immortalite ile ters ilikilidir. lmsz kanser hcresi

1.1.1.2. Kanser Hcrelerinin Karakteristik zellikleri

ou normal hcrenin blnme says snrldr. Kanser hcreleri ise snrsz