MORAVSKA

KOLA

Posle marike
bitke, 1371.godine
i smrti cara
Uroa V te iste
godine,
centralizovana
srpska drava
prestaje da
postoji. Teite
drave pomera se
u oblast Velike i
Zapadne Morave.

Despot Stefan Lazarevi

Znatno umanjena srpska drava

nastavie da postoji do pada
Smedereva 1459.godine. Za to vreme
smenie se tri vladara knez Lazar
Hrebeljanovi u Kruevcu, despot
Stefan Lazarevi u Beogradu i
despot ura Brankovi u
Smederevu.

Poto su se izmeu srpskih zemalja i Vizantije sada

nalazili Turci i njihovi vazali, srpska umetnost je po prvi
put dobila mogunost da se samostalno razvija. Zbog toga
je MORAVSKA KOLA na najoriginalniji
srednjovekovni stil.

Najuvenije zadubine moravske kole su :

1. RAVANICA

- knez Lazar Hrebeljanovi

2. LAZARICA

- knez Lazar Hrebeljanovi

3. LJUBOSTINJA

- kneginja Milica

4. RESAVA

- despot Stefan Lazarevi

5. KALENI

- protovestijar Bogdan

Najvee promene su u arhitekturi. Osnova

crkava je u obliku TRIKONHOSA, ili
TROLISTA pored oltarske apside dodaju se
dve bone apside i tako se dobija osnova u
obliku trolista.

Plan trolista
je preuzet sa
Svete Gore.

Graevine moravske kole su ue , vitkije i

vie u odnosu na graevine prethodnih
stilova. To je postignuto visokim
TAMBURIMA nadvienim kockastim
postoljima na kojima se formira kupola.
Fasade su raskono ukraene kombinacijom
razliitih graevinskih materijala, ali se
ponovo javlja i skulptura kao dekorativni
element na fasadama. Posebno su raskone
ROZETE, kruni prozori zatvoreni
kamenom, reljefnom dekoracijom.

Rozete

Rozeta, manastir Ljubostinja

Na portalima i
prozorima, biforama i
rozetama, nalazi se
plitak reljef, uvek
obojen, sa motivima
ornamentalnog
karaktera - to su
palmete, biljne vree i
preplet dvojne trake.
Kamena plastina
dekoracija je obogaena
i figuralnim motivima
ljudi, ivotinja i
fantastinih bia kao
to su kentauri, sirene,
zmajevi i grifoni.

Manastir RAVANICA,
knez Lazar

Manastir RESAVA ili MANASIJA, despot

Stefan Lazarevi

Manastir LJUBOSTINJA, kneginja Milica

Manastir KALENI

Moravsko slikarstvo se
razvija pod velikim
uticajem vizantijske
ikonografije, ali poseduje
velike koloristiko
dekorativne vrednosti.
Ljudske figure su vitke,
obuene u raskonu odeu
sa mnogo veza i nakita.
Slikane su intezivnim
bojama, zelenom, plavom i
crvenom, sa dosta zlata.

Fantastini pejzai, veliina slikane arhitekture,

dubina prostora i iv pokret naslikanih figura
pribliava majstore moravske kole, posebno one
koji su oslikali manastir Kaleni, savremenom
zapadnom slikarstvu. Iz meavine vizantijske
dekorativnosti, posebno u nainu slikanja odee,
oruja i nametaja; i zapadnog shvatanja ljudske
figure u prostoru stvoren je stil moravske kole
egzotian, fantastian, raskoan i sentimentalan.

SVETI RATNICI, Manasija

Svadba u Kani, Kaleni

Svetitelji, Manasija

U povorkama svetih
ratnika, u donjim
zonama, kao i u
ciklusima Hristovih
uda, fine proporcije,
stavovi i pokreti odraz
su dvorske ugladjenosti
feudalnog drutva
kasnog srednjeg veka.