Professional Documents
Culture Documents
HCM
Bi ging mn o lng in
CHNG 3: O LNG IN
I.
Chuyn 1
Trang 1
Bi ging mn o lng in
Trang 2
Bi ging mn o lng in
Chuyn 1
A = A A.
Trang 3
Sai s tng i
Bi ging mn o lng in
A
A
.100
%
A
A
II. O DNG IN V IN P
2.1 o dng in :
Thit b dng o dng in c gi l ampe k. Ampe k c mc ni tip vi ph
ti.
Khi dng in cn o nm trong gii hn dng ti a chu c ca c cu, c th cho
dng in chy trc tip qua ng h. Khi dng cn o ln, ta phi m rng tm o cho ampe k.
* o dng in mt chiu :
Cc c cu o t in, in t, in ng u hot ng vi dng mt chiu nn c dng
ch to nn ampe k mt chiu.
M rng tm o cho c cu o t in :
C cu t in c thay th bng mt in tr ni v c cu ch th :
Rm
Hnh 2.1
Rm : in tr ni ca c cu o.
Imax : dng in ti a cho php qua c cu o.
-
Rm
Im
Rs
Is
in tr Shunt Rs c xc nh :
Hnh 2.2
Rs
I max .R m
I I max
Rm
Im
Rs
Rs
Rs
Hnh 2.3a
Chuyn 1
Trang 4
Rm
I
Rs1
Bi ging mn o lng in
Im
Is
(1)
Rs3
Rs2
(2)
(3)
Hnh 2.3b
M rng tm o cho c cu o in t: thay i s vng dy qun cho cun dy c nh
vi lc t ng F khng i :
F = n1I1 = n2I2 = n3I3 =..
V du: F = 300(Ampe.Vng) cho 3 tm o I1 = 1A; I2 = 5A ; I3 = 10A.
Khi : n1 = 300 vng cho tm o I1.
n2 = 60 vng cho tm o I2.
n3 = 30 vng cho tm o I3.
M rng tm o cho c cu in ng : mc in tr shunt song song vi cun dy di
ng (tng t nh m rng tm o cho c cu t in).
* o dng in xoay chiu :
C cu in t v in ng u hot ng c vi dng xoay chiu. Do c th dng c
cu ny trc tip hoc m rng tm o dng nh cp phn trn. Ring c cu t in
khi dng phi bin i dng AC thnh DC.
Mch o dng in xoay chiu dng c cu o t in kt hp vi chnh lu bng diod :
Rm
Iclt
Hnh 2.4
Rm
Icltb
1T
i cl dt I max
T0
Chuyn 1
Trang 5
Bi ging mn o lng in
Rm
Rs
Is
Hnh 2.6
Khi in tr Shunt c xc nh nu dng in xoay chiu c dng sin :
VD R m I max
RS
0,318 2
I S (RMS)
I 2 1 .I 1
n2 I 2
n2
n1
Ti
n2
Chuyn 1
Trang 6
Bi ging mn o lng in
Rm
V
Hnh 2.9
Rm : in tr ni ca c cu o.
Imax : dng in ti a cho php qua c cu o.
in p o c chuyn thnh dng in o i qua c cu ch th :
I o
Vo
Rm
Im
Rm
V
Is
Hnh 2.10
in tr R c xc nh :
I o I max
Vo max
V
R o max R m
R Rm
I max
Tng tr vo ca vn k :
Z = R + Rm
nhy ca vn k :
-
Z
k / V
Vo
Rm
Im
R1
(1)
R2
(2)
R3
(3)
V
Hnh 2.11a
Chuyn 1
Trang 7
Im
Rm
Bi ging mn o lng in
R1
R2
R3
(2)
(3)
(1)
V
Hnh 2.11b
o in p xoay chiu :
Tng t nh phn o dng in xoay chiu, mch o in p xoay chiu dng c cu o t
in kt hp vi chnh lu bng diod :
R
D1
Rm
D2
Hnh 2.12
Rm
Hnh 2.13
III. O IN TR
3.1 o in tr bng vn k v ampe k :
Rx
A
E
Rx
A
E
Hnh 3.1a
V
Hnh 3.1b
Chuyn 1
Trang 8
Bi ging mn o lng in
V
I
V : s ch ca vn k.
I : s ch ca ampe k.
H3.1b: Ampe k mc trc vn k mc sau (li mc r ngn). in tr cn o Rx vn
c xc nh bi :
V
Rx
I
V : s ch ca vn k.
I : s ch ca ampe k.
3.2 Mch o in tr trong VOM :
Trong my o vn nng (V.O.M) c phn o in tr (Ohm k).Trong trng hp dng Ohm
k o in tr th trng thi o l phn t in tr o RX khng c nng lng (o ngui) mch
o s l ngun c nng lng ring (ngun pin).
* Mch o in tr thc t :
Trong thc t ngun pin Eb c th thay i. Khi Rx 0, Im qua c cu khng bng Imax do
mch o c th mc thm R2 (H.3.5) bin tr ny dng chnh im 0 cho mch o khi E b
thay i. Nh vy, trc khi o ta phi ngn mch AB, iu chnh R2 sao cho Ohm k ch 0
.
Rx
R1
Rm
Ib
Im
R2
I2
Hnh 3.2
Theo mch trn dng Ib :
Ib
Eb
R x R 1 R 2 // R m
nu R2 // Rm << R1 th :
Ib
Nh vy, in p Vm :
Eb
R x R1
Vm I b R 2 // R m
Dng Im qua c cu ch th : I m Vm I b R 2 // R m
Rm
Rm
Chuyn 1
Trang 9
Bi ging mn o lng in
3.3 o in tr t:
Cc o in tr t : thanh dn in bng kim loi (thng bng ng) hoc nhiu thanh
dn in c ng xung t, vng t cn o in tr, khi chng ta c cc t. Sau
cc cc t ny c ni vo mch o bng nhng dy dn in.
in tr t : in tr ca vng t cn o tip xc vi cc t s c xc nh bi in p
ri trn in tr t khi c dng in i qua n. Trong thc t in tr t ph thuc vo iu
kin mi trng xung quanh (nhit , m), thnh phn ca t.
Khong cch gia cc cc t : cho in tr t kho st cc cc t khng nh hng
vi nhau (ngha l cc in tr cc A l RA khng b nh hng bi vng t ca cc B c
in tr t l RB). hai cc t cch nhau 20m s c in tr t khng nh hng ln nhau.
Ngun in p cung cp cho mch o : ngun tn hiu cung cp cho mch o l ngun tn
hiu xoay chiu dng sin hoc xung vung. Chng ta trnh dng ngun DC do nh hng ca
in gii s lm tng sai sdo in th in cc. Nu dng in li in lc th phi dng
bin p cch ly trnh nh hng dng trung tnh v cc t ca dy trung tnh.
* Mch o in tr t dng vn k v ampe k :
- Phng php trc tip :
Mch o c mc nh hnh :
Vs
A
V
B
20
20
Cc A : cc o in tr t Rx.
Coc B : cc ph o in p.
Cc C : Cc ph o dng in.
Theo mch tng ng ca in tr t cc A, B, C :
Ta c :
VAB = RA.I + RB.IV
Ta c : I = I + IV m IV << I I I
Nn
VAB RA.I RA.I
RA = VAB
I
I
A
Iv
Vy in tr t cc A c xc nh bi tr s c trn vn k v ampe k.
- Phng php o gin tip :
Trong trng hp ny ta o in tr t ca tng hai cc :
Chuyn 1
Trang 10
Bi ging mn o lng in
Vs
A
V
C
20m
20m
RA
RB
Vn k v ampe k s cho gi tr in tr ca tng hai cc :
RA RB
RC
V1
I1
Sau , ln lt o cho cc A - C v B C ta c :
RA RC
RB RC
V2
I2
V3
I3
Chuyn 1
P2 + Q2
Trang 11
Bi ging mn o lng in
t1
t2
Pdt = UIcosdt
t1
RA
RA
V
RT
V
RV
RV
RT
U2
R
* Cch mc dy watt k
Do watt k in ng c cc tnh , cho nn khi o pha ca mt trong hai cun dy , watt k
s quay ngc v vy cc cun dy c nh u u u trnh lm kim watt k quay ngc
v khi ni cn phi ni cc u dy c du * vi nhau
Watt k in ng thng c nhiu thang o theo dng v p . Gii hn o theo cng
dng in l 5A v 10A , theo in p l 150V v 300 V. Gii tn t 0 n hng KHz , cp chnh
xc c th t t 0.1 n 0.2% tn s thp hn 200Hz . Do khi o mun c gi tr cho ng ,
ta cn hi xc nh hng s watt k CW ( v watt k c nhiu gii hn o ) ng thi phi ch n
cc tnh ca cc cun dy:
Um Im
CW =
(W / vch )
am
Um l c o in p chn
Im
l c o dng in chn
am s vch chia gii hn trn watt k
Gi s khi o , kim ch vch th a th cng sut mch l
PW = CW a (vi a l s vch kim ch thc t trn ng h o )
Nu s dng watt k o dng in v p ln (thng qua my bin p v my bin dng)
th cng sut thc t l:
P = PW KU KI
Chuyn 1
Trang 12
Bi ging mn o lng in
RP
*
*
RP
RT
Hnh a
RT
Hnh b
*
W
RT
C
N
Nguon
I1
PW = Up Ip cos
Cng sut ba pha
I2
P3p = 3 . PW
A
*
W
V2
V1
MBA
b. Mch ba pha 3 dy
*
*
W
*
W1
B
RT
C
R
RT
B
C
Hnh a
Cng sut ba pha c xc nh theo biu thc:
W2
*
Hnh b
P3p = 3 . PW
Ngoi ra , ta cng c th s dng 2 watt k xc nh cng sut in cho ton mch . S
u dy nh hnh b . Cng sut ba pha c xc nh theo biu thc
P3p = PW1 + PW2
Chuyn 1
Trang 13
Bi ging mn o lng in
I
R
W=
Pdt
t1
t2
= UIcosdt = K . P . t
t1
Trong
P l cng sut tiu th trn ph ti
t = t2 t1 l khong thi gian ph ti tiu th in
K l h s
Cng t in c ch to da trn c cu ch th cm ng , gm hai phn chnh l phn tnh
v phn ng
Phn tnh gm c cun dy dng in c mc ni tip vi ph ti nn cun dy c c dy
ln nhng t vng dy , cun dy in p mc song song vi ph ti , nn c s vng dy nhiu
nhng c dy nh . Mt nam chm vnh cu hnh ch U t vung gc vi da nhm to ra
moment hm .
Phn ng gm mt a nhm mng c ng knh t 80 n 100 mm b dy 0.5mm c
gn vi trc , ni lin vi h s c kh (h thng bnh rng ) hin th
Khi c dng in chy qua ph ti v qua cun dy dng in , s sinh ra t thng 1 ct da
nhm hai ln . in p U c t vo cun dy in p , dng in IU cun dy p to thnh hai
t thng 2 . Cc t thng ny xuyn qua da nhm v cm ng trong da nhm cc sc in ng
cm ng nn to ra cc dng in xoy . Cc dng in xoy ny nm trong t trng ca nam
chm in to bi cun dy dng v cun dy p nn n chu lc tc dng v to thnh moment
quay .
Chuyn 1
Trang 14
Bi ging mn o lng in
k2
n . t = CN
k1
Vy:
S vng quay ca da nhm trong khong thi gian t t l thun vi in nng tiu th. T
s vng quay ca da nhm, ta xc nh c in nng tiu th
Mi cng t in c t trng bi cc thng s sau
nhy
Sm
( vng/KWh )
1
Hng s nh mc cng t
Cm =
(KWh/vng )
Sm
Hng s thc t ca cng t
C=
Pt
N
(KWh/vng )
2
1
Trang 15
Bi ging mn o lng in
c s dng my bin dng). Cch mc cng t in loi ny tng t nh cch mc watt k 3 pha
3 phn t.
Cng t in ba pha 3 phn t c s dng o in nng trong h thng in ba pha 4
dy ( c dy trung tnh ). S u dy nh hnh v:
Khi dng in i qua ph ti c tr
s ln hn nhiu so vi dng in nh
mc ca cng t in 3 pha , ta phi kt
hp vi 3 my bin dng. Gi tr thc s l
tch s ca t s my bin dng KI vi gi
tr o c trn cng t in
Lu :
Khi chn my bin dng , ta phi cn
c vo cng sut ca ph ti chn dng
in my bin dng ph hp
TAI
V d
Nu ph ti c dng in nh mc trong khong 100A > Ipt > 50A th ta chn TI c t s
KI l 100/5 hoc 150/5
Nu ph ti c dng in nh mc trong khong 150A > Ipt > 100A th ta chn TI c t s
KI l 150/5 hoc 200/5.
Chuyn 1
Trang 16