Professional Documents
Culture Documents
Καθηγητής Πληροφορικής
2.2.7 Εντολές και δομές αλγορίθμου
Κάθε αλγόριθμος διατυπωμένος σε ψευδογλώσσα ξεκινά με
τη γραμμή
Αλγόριθμος όνομα_αλγορίθμου
και τελειώνει με τη γραμμή
Τέλος όνομα_αλγορίθμου
Σταθερές
Μεταβλητές
Τύποι Δεδομένων
Εντολές
Εκχώρηση πχ.
β ←α+γ
Σ ← ΗΜ(δ) Εισαγωγή στις μεταβλητές
Τελ_τιμή ← τιμή+τιμή*φπα
i ←i+1
2.2.7.1 Εκχώρηση, Είσοδος και Έξοδος τιμών
Η εκχώρηση τιμών επιτυγχάνεται και με τις εντολές εισόδου. Η εντολή
Διάβασε λίστα_μεταβλητών
επιτρέπει την είσοδο τιμών και την εκχώρηση αυτών στις μεταβλητές που
αναφέρονται στη λίστα_μεταβλητών.
Η εντολή Διάβασε διαφέρει από την εντολή εκχώρησης, γιατί στη δεύτερη
οι τιμές των μεταβλητών προσδιορίζονται κατά τη συγγραφή του
αλγορίθμου, ενώ στην πρώτη κατά την εκτέλεση του αλγορίθμου.
Ποιος ο ρόλος των ρημάτων στην προστακτική, σε ποιον (υπολογιστή, χρήστη) απευθύνεται τι;
2.2.7.2 Δομή ακολουθίας
Παράδειγμα 2.9. Υπολογισμός τελικής αξίας είδους
Να γραφεί αλγόριθμος, ο οποίος να διαβάζει την καθαρή
αξία ενός είδους και το ποσοστό ΦΠΑ και να υπολογίζει
και να εκτυπώνει την τελική αξία.
Αλγόριθμος Υπολογισμός
Διάβασε ΚΑ, ΠΦΠΑ
ΤΑ <- ΚΑ + ΚΑ * ΠΦΠΑ / 100
Εκτύπωσε ''Τελική Αξία:'', ΤΑ
Τέλος Υπολογισμός
Οι εντολές εισόδου/εξόδου μπορούν να συνδυάζονται προκειμένου να είναι
πιο κατανοητή η ενέργεια που απαιτείται από το χρήστη του
προγράμματος που θα υλοποιεί έναν αλγόριθμο.
Εμφάνισε ''Δώστε τιμές για τα α και β''
Διάβασε α, β
Εναλλακτική είσοδος και έξοδος τιμών παρέχεται με τη χρήση των
εντολών Δεδομένα και Αποτελέσματα.
Αν και η χρήση της μιας ή της άλλης μεθόδου αφήνεται γενικά στην ευχέρεια του συντάκτη του
αλγορίθμου, ο μαθητής χρειάζεται να είναι προσεκτικός στη χρήση των δύο εντολών. Έτσι αν η εκφώνηση
ενός θέματος λέει «Να γραφεί αλγόριθμος ο οποίος να διαβάζει ....»», τότε είναι απαραίτητο να
χρησιμοποιηθεί η εντολή Διάβασε. Αντίθετα αν η εκφώνηση λέει «Δίδεται ένας πίνακας Α. Να γραφεί
αλγόριθμος ο οποίος ...», τότε χρειάζεται να χρησιμοποιηθεί η εντολή Δεδομένα.
Σχεσιακοί τελεστές
Οι σχεσιακοί τελεστές χρησιμοποιούνται για τη σύγκριση δύο τιμών. Το αποτέλεσμα μιας
σύγκρισης είναι είτε Αληθής είτε Ψευδής. Οι σχεσιακοί ή συγκριτικοί τελεστές είναι οι
επόμενοι: < μικρότερο, > μεγαλύτερο, = ίσο, ≤ ή <= μικρότερο ή ίσο, ≥ ή >=
μεγαλύτερο ή ίσο, ≠ ή <> διάφορο
Συναρτήσεις
ΗΜ( Χ ) Υπολογισμός ημιτόνου
Ε( Χ ) Υπολογισμός του ex
Σχεσιακοί τελεστές
Οι σχεσιακοί τελεστές χρησιμοποιούνται για τη σύγκριση δύο τιμών. Το αποτέλεσμα μιας
σύγκρισης είναι είτε Αληθής είτε Ψευδής. Οι σχεσιακοί ή συγκριτικοί τελεστές είναι οι
επόμενοι: < μικρότερο, > μεγαλύτερο, = ίσο, ≤ ή <= μικρότερο ή ίσο, ≥ ή >=
μεγαλύτερο ή ίσο, ≠ ή <> διάφορο
Λογικοί τελεστές
είναι:
όχι πράξη άρνησης
και πράξη σύζευξης
ή πράξη διάζευξης
http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/10528
Αυτοαξιολόγηση
Εισαγωγή στις μεταβλητές
Τύποι Δεδομένων
Εκτελέσιμες εντολές
Αριθμητικοί Τελεστές
Λογικές Εκφράσεις
2.2.7.3 Δομή επιλογής
Χρησιμοποιείται σε προβλήματα όπου χρειάζεται να ληφθούν κάποιες αποφάσεις με βάση κάποια
δεδομένα κριτήρια, που μπορεί να είναι διαφορετικά για κάθε διαφορετικό στιγμιότυπο του
προβλήματος (δηλ. λύση του προβλήματος με διαφορετικά δεδομένα εισόδου, πχ, Δευτεροβάθμια
με διαφορετικούς συντελεστές, κλπ).
Η διαδικασία της επιλογής περιλαμβάνει τον έλεγχο κάποιας συνθήκης με δύο δυνατές τιμές
(αληθής, ψευδής) και στη συνέχεια την απόφαση εκτέλεσης κάποιας εντολής ανάλογα με τη
συνθήκη.
Εκδηλώνεται σε τρεις μορφές. Απλή, Σύνθετη και Πολλαπλή, όπου η καθεμία είναι γενίκευση
της προηγούμενης.
Μία μορφή μπορεί να τη συναντήσουμε "μέσα" σε μία άλλη. /Τότε μιλάμε για εμφωλευμένη
επιλογή.
Στη δομή επιλογής ανήκουν η εντολή Αν κι η εντολή Επίλεξε. Δομή απλής επιλογής
Δομή απλής επιλογής
Παράδειγμα 2.10. Να διαβαστεί ένας αριθμός και να
εμφανιστεί η απόλυτη τιμή του.
α -α
Συνθήκες Η συνθήκη είναι μία λογική Έκφραση. Το αποτέλεσμα μίας συγκριτικής ή λογικής πράξης.
Μπορεί να πάρει δύο μόνο τιμές: Αληθής, Ψευδής. Υπάρχουν απλές και σύνθετες συνθήκες.
Μία απλή συνθήκη προκύπτει ως αποτέλεσμα της επίδρασης ενός συγκριτικού τελεστή σε δύο εκφράσεις
ίδιου τύπου. Για παράδειγμα (α+5)^2 > 5-β/2+10
Σύγκριση Αριθμητικών Εκφράσεων
Η διάταξη στους αριθμούς είναι ορισμένη ξεκάθαρα. Παραδείγματα σύγκρισης:
8>8 Ψευδής
8>=8 Αληθής
(5>2) = (17<10)
Ψευδής
Αληθής = Ψευδής
Αλγόριθμος ΔΕΗ
Τέλος ΔΕΗ
ΔΡ17.
Να προσδιορίσετε τις τιμές των παρακάτω λογικών εκφράσεων ή μεταβλητών
αν γνωρίζετε ότι Α = 4 και Β = -2.
1. Α >= Β
2. A = B
3. 3 * B <> 0
4. A - B - 6 < 0
5. Α >= 0 KAI B > 0
6. Α < 0 Ή B < 0
7. όχι (Α < 0)
8. Α >= 0 KAI B < 0
9. Α < 0 Ή B + 3 > 0
10. ΟΧΙ (Β - 2 < 0)
11. Χ ← Α > Β
12. Κ ← ΟΧΙ (Β - 2 > 0) ΚΑΙ Α >= Β
Τύποι Δεδομένων http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/10784
Δομή σύνθετης επιλογής
Άσκηση ΔΕΗ με σύνθετη δομή επιλογής.
Μια οικογένεια κατανάλωσε ημερήσιες κιλοβατώρες Kwh (Ημερ_Κιλ) και νυχτερινές κιλοβατώρες Kwh
(Νυχτ_Κιλ), ημερήσιου και νυχτερινού ρεύματος αντίστοιχα.
Το κόστος του ημερήσιου ρεύματος είναι 0.50 ευρώ ανά Kwh και του νυχτερινού 0,25 ευρώ ανά Kwh.
• Να αναπτυχθεί αλγόριθμος σε ψευδογλώσσα ο οποίος:
• Να διαβάζει τις ημερήσιες κιλοβατώρες και τις νυχτερινές κιλοβατώρες .
• Να υπολογίζει και να εμφανίζει το συνολικό κόστος της κατανάλωσης ρεύματος.
• Να εμφανίζει το μήνυμα ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ, αν το συνολικό κόστος είναι μεγαλύτερο από 500
ευρώ ή το μήνυμα « Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΣΑΣ ΕΊΝΑΙ ΣΕ ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ» εάν είναι < 500.
• Να εμφανίζει το μήνυμα «Συγχαρητήρια έχετε συμβάλει στην μείωση των ρύπων και την υγεία του πλανήτη»
εάν το συνολικό κόστος είναι μικρότερο η ίσο από 100 ευρώ.
Αλγόριθμος ΔΕΗ
Εμφάνισε " Δώσε ημερήσιες κιλοβατώρες : "
Διάβασε Ημερ_Κιλ
Εμφάνισε " Δώσε νυχτερινές κιλοβατώρες : "
Διάβασε Νυχτ_Κιλ
Συν_Κοστος ← Ημερ_Κιλ* 0.5 + Νυχτ_Κιλ*0.25
* Πολλαπλασιασμός
/ Διαίρεση
2
DIV Ακέραια διαίρεση
+ Πρόσθεση
3
- Αφαίρεση
Αριθμητικοί Τελεστές
Συναρτήσεις
ΗΜ( Χ ) Υπολογισμός ημιτόνου
Ε( Χ ) Υπολογισμός του ex
Όταν χρησιμοποιείς
συναρτήσεις μην
ξεχνάς τις παρενθέσεις
Δεδομένα // α, β, γ //
Α
Α+Β>Γ ΚΑΙ Β+Γ>Α ΚΑΙ Γ+Α>Β
τ ← (α + β + γ) / 2 Τ <-- (Α+Β+Γ)/2
Τέλος Εμβαδό
ΤΕΛΟΣ
Δομή πολλαπλής επιλογής
Παράδειγμα 2.12. Το όζον (Ο3) αποτελεί έναν από τους ρύπους που προκαλούν μόλυνση
στην ατμόσφαιρα. Σε περιπτώσεις που ο ρύπος αυτός ξεπεράσει τα 300 μg/m3 τότε
πρέπει να ληφθούν μέτρα. Να αναπτυχθεί αλγόριθμος ο οποίος θα διαβάζει την τιμή του
Ο3 και θα εκτυπώνει το αντίστοιχο μήνυμα σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα:
Επιπλέον, σε περίπτωση που έχουν ξεπεραστεί τα όρια, θα εκτυπώνει
κατά πόσο τα ξεπέρασε. ΑΡΧΗ
ΔΙΑΒΑΣΕ
Τ
Α
Τ > 250 ΚΑΙ Τ <= 300
ΓΡΑΨΕ
'ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ'
Αλγόριθμος Όζον1
Διάβασε τ Τ>300 ΚΑΙ Τ <= 500
Α
ΠΟ <-- Τ-300
Εκτύπωσε ''Προειδοποίηση''
αλλιώς_αν τ > 300 και τ ≤ 500 τότε ΓΡΑΨΕ
'ΜΕΤΡΑ Α' , ΠΟ
πο ← τ - 300
Εκτύπωσε ''Μέτρα Α'', πο Τ>500
Α
Τέλος Όζον1
ΤΕΛΟΣ
Παράδειγμα 2.12. Το όζον (Ο3) αποτελεί έναν από τους ρύπους που προκαλούν μόλυνση
στην ατμόσφαιρα. Σε περιπτώσεις που ο ρύπος αυτός ξεπεράσει τα 300 μg/m3 τότε πρέπει
να ληφθούν μέτρα. Να αναπτυχθεί αλγόριθμος ο οποίος θα διαβάζει την τιμή του Ο3 και
θα εκτυπώνει το αντίστοιχο μήνυμα σύμφωνα με τον παρακάτω πίνακα:
Επιπλέον, σε περίπτωση που έχουν ξεπεραστεί τα όρια, θα
εκτυπώνει κατά πόσο τα ξεπέρασε. ΑΡΧΗ
ΔΙΑΒΑΣΕ
Τ
Α
Τ > 500
ΠΟ <-- Τ-300
Αλγόριθμος Όζον2
ΓΡΑΨΕ
Διάβασε τ 'ΜΕΤΡΑ Β' , ΠΟ
πο ← τ - 300 Ψ
Αλγόριθμος Αριθμομηχανή
Να αναπτυχθεί αλγόριθμος, ο οποίος:
1. Θα διαβάζει πρώτα έναν αριθμό α, στη Διάβασε α, πράξη, β
συνέχεια έναν από τους χαρακτήρες +, -, *, Αν πράξη = ''+'' τότε
/, ανάλογα με την πράξη που θα εκτελέσει Εμφάνισε α + β
και τέλος έναν αριθμό β. αλλιώς_αν πράξη = ''-'' τότε
2. Θα εκτελεί την αντίστοιχη πράξη και Εμφάνισε α - β
θα τυπώνει το αποτέλεσμα. Σε περίπτωση αλλιώς_αν πράξη = ''*'' τότε
που έχει επιλεγεί η πράξη της Εμφάνισε α * β
διαίρεσης, ο αλγόριθμος πρέπει να ελέγχει αλλιώς_αν πράξη = ''/'' τότε
αν το β είναι μηδέν και τότε να τυπώνει το Αν β ≠ 0 τότε
μήνυμα «Προσοχή, διαίρεση με το Εμφάνισε α / β
μηδέν» και να οδηγείται στο τέλος του. αλλιώς
3. Θα εκτυπώνει το μήνυμα «Λάθος Εμφάνισε ''Προσοχή, διαίρεση με
πράξη», αν για το χαρακτήρα της πράξης το μηδέν''
δοθεί άλλο σύμβολο. Τέλος_αν
αλλιώς
Εμφάνισε ''Λάθος πράξη''
Τέλος_αν
Τέλος Αριθμομηχανή
Σας ευχαριστώ!!!