Professional Documents
Culture Documents
Tuyet Minh
Tuyet Minh
at van e
S song qua phc tap khong cho phep ch qua mot vai nghien cu ma
hieu c toan bo c the con ngi Linus Pauling. Hien nay tren the gii cac
ng dung ky thuat cua hang loat cong trnh nghien cu nuoi cay cac te bao
ung th a va ang giup cac nha khoa hoc tng bc giai ap nhng van e c
ban trong sinh hoc phan t va ca nhng ieu b an trong c the con ngi. Cac
nha khoa hoc van ang tiep tuc tm kiem va kham pha ra nhng dong te bao
ong nhat ve mat di truyen. Cac te bao c chon loc nay la muc tieu cho viec
tien hanh cac lieu phap sinh hoc nham gop phan ngan chan can benh hiem
ngheo.
Khoa hoc ve nuoi cay te bao ung th co pham vi ng dung rat rong va
phong phu ca trong nghien cu khoa hoc va trong thng mai. Dong te bao ung
th c s dung nh mot vat lieu e san xuat ra cac c chat. Cac protein ngi
co the c phan lap trc tiep t viec nuoi cay te bao. Cac dong te bao ong
vai tro quan trong trong cac ky thuat tai to hp DNA trong sinh hoc phan t.
Ngi ta con s dung dong te bao e th nghiem cac loai thuoc co oc tnh e
ieu tr cac benh di truyen, ung th. Viec nuoi cay te bao con gop phan m ra
ky thuat dung hp te bao. Ky thuat nay giup chung ta hieu biet nhng ieu b
an xay ra ben trong c the con ngi nh cac cau tao va chc nang cua gen
ngi, cac bieu hien va cac c che di truyen, cac phan ng sinh hoc bnh
thng va qua trnh phat trien cua nhng gen benh.
Muc tieu chnh cua luan van nay la gii thieu nen tang c ban va
phng phap luan can thiet e tien hanh nuoi cay te bao ung th noi chung va
ac biet la th nghiem phan lap va nuoi cay s cap te bao ung th co t cung
t cac mau mo sinh thiet cua cac benh nhan c chan oan b ton thng
loan san giai oan IB, IIA va IIB.
Viet Nam viec nuoi cay cac te bao con het sc mi me. Da tren cac
tai lieu co c vi s hng dan cua cac Thay Co, cac anh ch va s ho tr cua
benh vien Ung bu thanh pho Ho Ch Minh em a co gang tien hanh cong
viec nuoi cay dong te bao ung th co t cung trong pham vi kha nang, thi gian
va cac ieu kien ky thuat hien co. Ket qua cung mi ch dng mc o xac
nh te bao ung th co t cung co the nuoi cay trong mot moi trng nhat nh
vi cac thao tac chuan, kem theo ieu kien moi trng va cac dung cu th
nghiem can phai c vo trung tuyet oi. Mac du ty le thanh cong lan th
nghiem phan lap va nuoi cay au tien cua em la 1/20 mau sinh thiet nhng
ay la tien e e em co the tiep tuc theo uoi e tai nay trong tng lai.
Tp Ho Ch Minh, thang 7 2004
Ta
1 Ngoc Tuyet Minh
Ta
2 Ngoc Tuyet Minh
thanh cac gen gay u, nh vay xac nh tren 60 loai gen cua te bao co the chuyen
thanh gen gay ung th.
Kien thc cua nhan loai ve di truyen hoc, ve c che sinh hoc phan t a tien
trien nhanh trong nhng nam gan ay.Vao gia the ky 20 cac nha khoa hoc mi bat
au giai quyet nhng van e phc tap cua di truyen hoc. James Watson va Franci
Crick vi hai trang thong bao ngan gon ve mo hnh phan t cua DNA tren tap ch
Nature a lam ao lon nhan thc cua gii khoa hoc ng thi. Trong lch s sinh
hoc t co moc nghien cu nao co tac ong rong rai nh mach xoan kep DNA cua ho.
Mo hnh cua Watson va Crick em lai y ngha mi me cho viec nghien cu chu e
di truyen hoc va ung th.
Cung vao thi iem nay thuat ng khang the n dong xuat hien. Ky nang tao
cac khang the n dong a cho ra i mot cong nghe mi ap dung pho bien trong
viec chan oan sm va ieu tr mot so benh ung th. Nha bac hoc tm ra cac khang
the n dong c trao giai thng Nobel vao nam 1981 la Cesar Milstein.
Chung ta phai tha nhan rang en cuoi the ky 20, nhan loai a co nhng bc
tien vt bac ve viec nghien cu ung th tren c s di truyen hoc, ong thi tm ra
nhng lieu phap ieu tr mi ma muc tieu nham vao viec tieu diet cac te bao ung
th chuyen hoa. Tuy nhien, nhng ieu nay en nay van cha lam thay oi s that
ve mot can benh nan y. Nhng du sao chung ta cung co quyen hy vong en nam
2010 hay lau hn na ban phan loai ve gen con ngi se c hoan tat, o se la nen
tang e cac nha khoa hoc tm ra cac tn hieu ieu khien qua trnh tai tao khoi u va
tm ra cac gen bao ve c the chong lai can benh nay.
Ta
3 Ngoc Tuyet Minh
qua co the dan en hau qua tao ra khoi u, tc la mot khoi te bao bat thng so vi
nhng mo chuan mc bnh thng.
Co phai tat ca khoi u eu la ung th khong? cau tra li la khong. Co hai loai u. U
lanh tnh thng goi la u lanh. o la mot khoi te bao bat thng van gi lai v tr
goc ni chung a phat sinh trong c the. Cac u lanh cung co the gay s co neu
chung sinh trng ln chen ep mot so c quan b khung xng boc kn nh nao hay
phoi. Nhng thong thng cac v tr khong chen ep cac mo khac ngi ta co the
dung phau thuat tai cho cat bo hoan toan khoi u ra khoi c the.
Trai han vi u lanh la cac u ac tnh la mot khoi mo bat thng co the phat trien
lan vao trong cac mo lan can va thng di can vao nhng bo phan xa khac cua c
the. Mot u ac phat sinh t mot te bao ung th duy nhat va di cho ra khoi mo bnh
thng no a phat sinh. Neu khong tieu diet hay cat bo, mot vai te bao ung th o
se xam nhiem vao trong cac mo bao quanh va khoi u goc se banh trng. Cac te
bao cung co the tach khoi khoi u, xam nhap vao he tuan hoan (vao cac mach bach
huyet va mach mau) va co the lan en cac v tr mi, tao ra nhng khoi u mi tai
nhng cho o. S di cho cua cac te bao ung th ra khoi v tr nguyen thuy cua
chung c goi la s di can (malignant progression).
Hnh 1: S di can
Ta
4 Ngoc Tuyet Minh
Noi chung, e phan biet gia u lanh tnh va u ac tnh co the da tren cac ac
iem biet hoa va mat biet hoa, ty le phat trien, tnh chat xam nhap tai cho va s di
can.
Thuat ng biet hoa va mat biet hoa ap dung cho cac te bao bieu mo cua khoi u.
S biet hoa e ch mc o phat trien cua cac te bao bieu mo giong cac te bao bnh
thng ca ve hnh thc va chc nang. U biet hoa cao la u gom nhng te bao giong
cac te bao cua mo sinh ra u. Noi chung cac u lanh tnh eu biet hoa cao.
Cac u ac tnh xep t biet hoa cao en khong biet hoa. Cac u ac tnh gom nhng
te bao khong biet hoa c goi la mat biet hoa (anaplasia). S mat biet hoa c
coi la dau an cua chuyen dang ac tnh. S mat biet hoa c anh dau bi mot so
thay oi ve hnh thai va chc nang nh ca te bao va nhan te bao eu bieu hien a
hnh thai thay oi ve kch thc va hnh dang. Cac te bao co the ln hn nhieu lan
nhng te bao ke can cung loai trong khi cac te bao khac co the cc ky nho, dang
nguyen thuy.
Mot hnh anh khac cua s mat biet hoa la s tao thanh nhng te bao khong lo,
mot so te bao co mot nhan a dang khong lo duy nhat va mot so khac co hai hay
nhieu nhan. Trong te bao khong lo ung th, nhan te bao tang sac va ln so vi te
bao. Ngoai cac bat thng ve te bao hoc mo ta tren, s phan cc cua cac te bao mat
biet hoa b roi loan ro ret. Cac dai hoac cac khoi ln te bao u phat trien vo to chc.
Mac du cac te bao ang phat trien nay oi hoi c cung cap mau, nhng do mo
em huyet quan ngheo nan nen vung trung tam u thng b hoai t v thieu mau.
Cac phng phap xet nghiem gan ay con cho phep nhan biet nhng bat thng
nhiem sac the cua cac dang u khac nhau. V du nh nhiem sac the Ph1 quan sat thay
trong benh bach cau loai tuy man tnh. Cac u nguyen bao vong mac la do s thieu
hut mot phan nhiem sac the 13. Phan ln cac trng hp u mang nao thieu hoan
toan hay mot phan nhiem sac the 22.
Ta
6 Ngoc Tuyet Minh
phan tram cac te bao b mat i do hoai t hoac do bong. Cung can phai nhan manh
rang cac mo bnh thng s mat te bao la 100%, so te bao sinh ra khong nhieu
hn te bao mat i o la s can bang noi mo cua mo. Trong ung th he so tang sinh
te bao thng tang cao nhat trong khi s mat te bao cung tram trong nhat. Trong cac
dang ung th, cac u mat biet hoa nhat cung la cac u co toc o phat trien va he so
tang sinh cao nhat.
Trong cac te bao ung th thi gian trung bnh cua mot chu ky te bao la mot en
ba ngay, pha S co thi gian kha hang nh (trung bnh 16 gi) nhng pha G1 hay
thay oi nhieu hn. Chu ky cua te bao ung th khong ngan hn chu ky cua cac te
bao bnh thng, tham ch cham hn do s keo dai cua phan bao nguyen nhiem. V
du chu ky cua cac nguyen bach cau cua benh bach cau cap la 50-60 gi, trong khi
chu ky cua cac nguyen bao tuy bnh thng la 24 gi.
Ta
7 Ngoc Tuyet Minh
ung th t cung va gay ra tang phan bao va co the gay ra cac thay oi di truyen se
dan en ung th.
Nhng nam gan ay cac nha khoa hoc a nghien cu va biet c nhieu tap tnh
hoat ong gay benh cua cac te bao ung th. Nh viec nhiem virut viem gan B keo
dai co the sinh ung th gan. Nhiem virut u nhu (papilloma) gay ra u nhu bo phan
sinh duc co the dan en ung th co t cung. Virut gay ung th tr thanh mot dang
thng tru trong cac te bao vat chu, thng do chen nhan acid nucleic vao trong
DNA cua cac the nhiem sac vat chu.
Theo Zibbert, virut sau khi xam nhap te bao a lam thay oi ac tnh di truyen
cua te bao gay roi loan phan bao. Do o te bao tang san hon loan va mang nhng
ac tnh di truyen mi. ben trong te bao, virut a mat het hnh thai bnh thng
nen khong c phat hien na. Chat mau cua acid nucleic cua virut a hoa nhap ket
hp vi chat mau cua te bao, mot DNA c hnh thanh mang tnh chat cua te bao
ung th. Te bao benh o tiep tuc nhan len ma khong can s hien dien cua virut na.
Thong ke cac ca ung th lien quan en virut chiem khoang 15% cac dang ung th
ngi tren toan the gii.
Tuy nhien con rat lau chung ta mi biet het c cac nhan to a gop phan gay
ung th. Cac nha khoa hoc ang tiep tuc tm kiem nhng tac nhan b an nay bang
phng phap dch te hoc.
Theo quan iem hien nay ung th c xem la benh cua gen bi v ngi ta phat
hien ra hang loat cac gen gay ung th (oncogen) va gen c che ung th
(antioncogen) co trong te bao. Khi cac gen nay b bien d th de dan en ung th.
Gan 50% cac ung th a c nghien cu, chan oan bang s bien d cua mot gen la
gen p.53. P.53 la mot antioncogen hay con goi la gen c che ung th.
Cac nha khoa hoc a chng minh rang trong c the lanh manh cua con ngi co
cha tien gen kch thch s phat trien (growth promoting protoocogen) hay con goi
la tien gen gay u. o la gen can thiet cho viec hai hoa s song.
Vai tro chuan mc cua cac tien gen gay u trong te bao la g? Nhieu tien gen gay
u ma hoa cho cac nhan to loan sinh trng cac protein kch thch phan bao hoac
ma hoa cho cac protein khac anh hng en tong hp hay chc nang cua cac nhan
to sinh trng. Khi chung the hien chc nang bnh thng, ung lng phu hp, vao
ung luc can thiet th cac protein nay kiem soat phan bao va kiem soat s phan hoa
ung chuan mc.
e mot tien gen gay u chuyen thanh gen gay u phai co mot thay oi hoac mot
ot bien xay ra trong DNA cua te bao. Co the la do mot nhiem sac the b chuyen
oi v tr. S chuyen v xay ra khi cac nhiem sac the trao oi lan nhau cac mang nho
cua chung. Th du s bien hnh ac tnh trong benh bach cau tuy th lien quan en s
chuyen v tr protooncogen t v tr bnh thng the nhiem sac 9 len the nhiem sac
22. o thc ra la mot nhiem sac the phoi hp gom than la nhiem sac the so 9, tren
o mot manh cuoi cua nhiem sac the 22 gan vao. Protooncogen myc trong ung th
lymphoma Burkitt la do chuyen v tr the nhiem sac 8 len 14.
mot trng hp khac la s ot bien tren DNA, mot nham lan trong t nhan oi
DNA hoac trong tai to hp phat sinh khi nhan ban cac gen a c sao ma hay dch
ma toan bo, hau qua la qua tha protein kch thch phan bao so vi mc chuan.
Trong cac trng hp nay mc bieu hien gen chuan b thay oi va te bao b kch
thch sinh soi nay n mot cach tuy tien.
Hien nay cac oncogen tao ra cac protein tham gia kiem tra s ln len cua te bao
co the c phan loai theo chc nang nh sau:
Ta
9 Ngoc Tuyet Minh
Nhom th nhat la gen ma hoa cho cac yeu to tang trng nh sis, int-2. Nhng
oncogen yeu to tang trng nay co the kch hoat s nhan len cua te bao nhng
khong u kha nang gay nen thay oi ve kieu hnh..
Nhom th hai cua oncogen ma hoa cho cac thu the cua yeu to tang trng nhieu
thu the trong so o gan vi hoat tnh tyrosine kinase.
Nhom th ba la cac thu the khong co hoat tnh tyrosine kinase o la san pham
gen mas.
Nhom th t la cac ho protein gan tren mang nh ras.
Nhom th nam la nhng oncoprotein trong te bao chat vi hoat tnh
serine/threonine kinase gom co san pham raf, pim-1, mos va cot.
Nhom th sau gom cac oncogen ma hoa cho cac yeu to ieu hoa trong te bao
chat.
Nhom th bay, mot nhom oncogen ln ma hoa cho nhng yeu to phien ma
nhan nh myc, myb, fos, jun, rel.
Ta
10 Ngoc Tuyet Minh
song song vi ba thay oi mc o DNA bao gom s hoat hoa cua mot gen gay u
trong te bao va s vo hieu hoa cua hai gen c che khoi u.
1.3.2.1. Gen Rb
Gen lam phat trien bu nguyen bao vong mac (retinoblastoma) ngi c
goi ten la gen Rb (retinoblastoma supectability gene). ot bien gen Rb lam phat
trien dang ung th khac ngi nh sacom xng (osteosarrcom). Khac vi benh
retioblastoma do di truyen, nhng ot bien cua Rb thung xuat hien te bao sinh
dng hn la do di truyen t bo me. Retinoblastoma tao ra do ot bien hai lan
pham vi gen Rb cua the nhiem sac 13.
Thong qua cac nghien cu ngi ta biet san pham protein cua gen Rb tham gia
trong ieu hoa tang trng te bao.
Ta
11 Ngoc Tuyet Minh
en cuoi nam 1977, cac nha nghien cu phat hien ra gen p73, gen nay ma hoa
mot protein mang nhieu ac iem tng t nh gen p53. Gen p73 co mot vung gan
DNA giong mot vung tng ng cua p53, no co the gay dng chu ky te bao va gay
chet te bao theo chng trnh trong nhng ieu kien thch hp.
Nhieu nghien cu hien nay ang tap trung vao gen ho hang cua p53 nay. Gen
p73 pho bien trong nhieu loai u nh u nguyen bao than kinh, ung th ai trang.
Chieu xa
Bax
Chemos
p53
Apoptosis
Bcl-2
Oncogens
p21
E1A, tTAg,
Gadd45
c-myc
Apoptosis la hien tng chng trnh hoa s chet cua te bao (programmed
cell death PCD) hien tng nay tr nen can thiet trong giai oan phat trien nao
o cua te bao. Ngi ta cung quan sat thay hien tng nay trong ung th nh giet te
bao ung th bang te bao NK (natural killers) hay bang te bao oc cung nh te bao
lymphocyt oc phu khang the. Nhng te bao ung th de i vao apoptosis la khi gay
ra DNA h hai c quyet nh s co mat trong chuyen dang bien d cua gen p53
hoac s dung cac thuoc pha G1 hoac cac tia pha G2.
C che ieu hoa vong te bao pha p53 cha c biet chnh xac nhng co le no la
chat ieu hoa sao ma cua cac gen tham gia photphoryl hoa nhieu cho qua nhieu
enzym kinaza, v du kinaza cdk1 (cell division kinase) lam photphoryl hoa protein
p53, p73 v tr Ser-315. Khi c photphoryl hoa, p53 cung co anh hng en cac
protein bien dang cua cac virut gay ung th loai DNA. Chnh cho nay p53 co the
Ta
12 Ngoc Tuyet Minh
ong vai tro chu yeu trong ieu hoa ln len, biet hoa va s chet te bao theo chng
trnh nh san.
S bieu hien gen cua protein p53 c ieu hoa qua nhieu khang nguyen, trong
o khang nguyen PCNA (proliferation cells nuclear antigen). Khang nguyen nay la
cofactor cua enzym polymeraza sao chep S. Bi vay khi giam hoat tnh p53 th
phong be s i vao pha S cua chu ky phan chia te bao.
Cuoi cung, ngi ta phat hien protein km ham hoat tnh cac kinaza cdk khac
nhau c goi la CKI (cyclin dependent kinases inhibitors) va quan trong nhat trong
chung la p21 san pham cua gen nh 1 (p53 mediated inhibitor of cdk).
Mot chat c che kinaza cdk khac nhau la protein p16 INK 1 (Inhinitor of cdkS),
gen ma hoa no khu tru trong nhieu dong te bao ung th. Gen nay km ham nhieu
ung th mang ten MTS 1 (multiple tumor suppressor 1) hay CDK 4 I (CDK 4
inhibitor).
Kien thc co lien quan ti c che apoptosis te bao ung th rat can trong nghien
cu ieu tr ung th. Cung can nh rang gen p53 co the hp tac vi gen Rb trong
cam ng apoptosis va bien hnh ung th.
Hieu biet ve gen p53 va gen Rb bnh thng, ngi ta co the tach dong (cloning)
chung e dung trong ieu tr ung th, o la mot trong nhng van e hap dan cua
sinh hoc phan t.
Protein p.53
Phong be
Sao chep AND
Km ham GTP
Km ham gen ieu hoa
tang trng dng tnh
Ta
13 Ngoc Tuyet Minh
Ngay nay a xac nh c rang cac gen e phong hay gay chet te bao theo
chng trnh cung tham gia tao nhng bien oi quan trong trong s can bang ung
th. Mot nhom ln cac gen ieu hoa chet te bao theo chng trnh a c xac nh,
cac gen nay c ghi nh bang cac nhom ba ch bat au bang ch b.
Gen chong chet te bao theo chng trnh lan au tien a xac nh, bcl-2 la mot
thanh phan cua mot nhom ln protein homodime va heterodime hoa, mot so protein
nay c che te bao chet theo chng trnh (nh chnh bcl-2 va bcl-xL) trong khi cac
gen khac (nh bax, bad, va bcl-xS) tao ieu kien cho te bao chet theo chng trnh.
Viec phat hien ra gen bcl-2, mot gen prototyp trong loai nay bat au vi nhan
xet la khoang 85% cac u lympho te bao B cua loai nang co mang mot chuyen oan
ien hnh t(14:18)(q22:q21). Can nhac lai rang 14q32 la v tr cac gen chuoi nang
cua globulin mien dch cung lien quan en u lympho Burkitt. Viec xep canh v tr
hoat ong phien ma vi bcl-2 (khu tru 18q21) gay boc lo qua mc bcl-2.
Theo nhng c che cha biet ro, viec boc lo qua mc bcl-2 bao ve cac lympho
bao khoi b chet theo chng trnh va cho phep chung song lau dai, v vay gay nen
s tch luy qua mc cua lympho bao B, gay benh hach va xam nhap tuy xng. V
cac u lympho boc lo qua mc bcl-2 phan ln phat sinh la do giam chet te bao theo
chng trnh hn la do bung no tang sinh te bao, no co xu hng lanh tnh (phat
trien cham) so vi phan ln cac u lympho khac.
Chng minh cho vai tro cua bcl-2 trong tao u lympho la nhan xet rang chuot
chuyen gen vi bcl-2 phat sinh u lympho te bao B. Khong ch chc nang cua bcl-2 la
bat thng ma s khu tru cua no cung khac vi hau het cac gen ung th khac. No
nam la ngoai cua mang ty the, li noi nguyen sinh va mang nhan. S nh v ty
the cua gen bcl-2 va cac thanh vien khac cua ho bcl-2 cung bieu hien chc nang cua
cac gen nay.
C s sinh hoa cua hoat ong bcl-2 cha c hoan toan hieu biet ro. Chet te
bao theo chng trnh la iem cuoi cung cua chuoi cac s kien phan t gay nen bi
nhieu kch thch va ve sau dan en s hoat hoa cac men thuy phan protein gay chet
te bao (men caspase). Cac thanh vien cua ho bcl-2 anh hng mot cach chnh xac
ti s hoat hoa cua cac caspase nh the nao ang c khao sat tng tan.
Trong nhieu mo hnh chet te bao theo chng trnh, viec giai phong cytochrom C
khoi ty the la bc quan trong trong chuoi cac s kien dan en chet te bao theo
Ta
14 Ngoc Tuyet Minh
chng trnh. Mot chc nang cua cytochrom C uc giai phong hnh nh la ho tr
cho s hoat hoa men caspase 9 phan huy protein. Khu tru mot cach chien lc
mang ngoai ty the bcl-2 va yeu to tng ong cua no c cho la co vai tro ieu hoa
s i ra cua cytochrom khoi nhiem sac the vao trong bao tng te bao.
S i ra cua cytochrom C nay c ieu hoa mot cach chnh xac nh the nao th
cha c biet ro, nhng co mot so bang chng la bax, mot thanh vien trc chet te
bao theo chng trnh cua ho bcl-2 tao thanh mot kenh trong mang nhiem sac the
cho phep s i ra cua cytochrom C (va v vay dan en chet te bao theo chng
trnh), trong khi bcl-2 phong toa hoat ong tao kenh cua bax.
Cac thanh phan trc chet te bao theo chng trnh va chong chet te bao theo
chng trnh cua ho bcl-2 tac ong nh mot cai bien tr trong ieu hoa chet te bao
theo chng trnh. Ty le cua cac chat chong chet (bcl-2, bclXL) vi chat gay chet
(bax, bcl-xS, bad, bid) se quyet nh mot te bao ap ng vi mot kch thch chet te
bao theo chng trnh nh the nao. Cai bien tr nay se hoat ong t nhat mot phan
do s dime hoa canh tranh gia cac thanh phan khac nhau cua cac nhom chat. V
vay trong khi cac homodime cua bcl-2 tao ieu kien cho s song sot cua te bao (co
le do s thay the bax tao kenh t mang ty the), cac homodime bax tao thuan li cho
chet te bao theo chng trnh.
Cuoi cung mac du ho bcl-2 cua cac gen bcl-2 ong vai tro quan trong trong ieu
hoa chet te bao theo chng trnh, t nhat co hai gen ket hp vi ung th khac cung
lien quan en chet te bao theo chng trnh la gen p53 va protooncogen c-myc. C
che phan t cua chet te bao theo chng trnh gay nen do hai bc cat ngang cua
ng bcl-2. Gen c-myc gay chet te bao theo chng trnh khi cac te bao b ieu
khien bi hoat hoa c-myc, nhng s phat trien c gii han bi kha nang gii han
cua cac yeu to moi trng.
Khi oi mat vi cac tn hieu nh vay, te bao c lap chng trnh chet bi ieu
hoa tang p53 va cac tn hieu cha c xac nh khac. Bieu lo qua mc cua bcl-2 co
the giai thoat cho te bao khong b chet theo chng trnh gay nen do c-myc. V vay
hnh nh myc va bcl-2 co the hp tac trong tao u - c-myc kch thch sinh san va bcl-2
ngan can chet te bao ngay ca khi cac yeu to phat trien tr nen b han che. ay la
mot trong nhieu v du trong o hai hay nhieu gen ung th hp tac e gay phat sinh
ung th.
Ta
15 Ngoc Tuyet Minh
Ta
16 Ngoc Tuyet Minh
trong ieu kien lanh nh p a, hoac tot nhat la c gi trong nit long v ieu
nay se giup duy tr c ac tnh te bao.
Qua trnh thu mau va x ly mau phai c tien hanh nhanh chong. Mau sau khi
thu se c tien hanh x ly tai phong th nghiem. Qua trnh x ly mau phai c
thao tac trong ieu kien vo trung. Sau khi la chon phan mo con song va loai bo
phan mo h hoac chet, phan mo song con lai se c ra qua nhieu lan bang dung
dch muoi sinh ly co cha khang sinh hoac dung dch HBSS Hanks balanced salt
solution e loai bo bt mau. Sau o cat khoi mo ra thanh tng manh nho (1-2 mm3),
thng c tien hanh tren a petri. Sau khi them vao a petri mot t dung dch
nuoi cay (1 2ml), dung pipet hoac pastette e chuyen cac manh mo t a petri
vao bnh nuoi cay, e trong tu nuoi khoang t 2 3 gi, ieu nay se giup cho s
bam cua te bao vao bnh nuoi cay tot hn. Them vao 5 10ml, e yen bnh nuoi
cay cho en t 72 96 gi. Sau nhieu ngay nuoi cay, te bao phat trien bam dnh vao
thanh bnh va khi en mat o can thiet se c tien hanh cay chuyen.
ay la mot trong nhng phng phap t lam ton thng en te bao nhat, thi
gian thao tac ngan, ong thi de dang thao tac. Nhng ieu can lu y la thao tac
phai chuan, nhng mau mo phai c cat nho, qua trnh th nghiem phai c tien
hanh trong ieu kien vo trung tuyet oi e tranh s nhiem.
1.4.2.2. Phng phap tach te bao ung th t mau dch cua c the
Phng phap nay thng c s dung e tach te bao t nhng mau dch cua c
the nh: dch mang bung, dch mang phoi
Cac mau dch c thu tai benh vien va em ve x ly tai phong th nghiem vo
trung, tuy theo mau dch lay vi the tch khac nhau. em mau dch i ly tam,
khoang 3000g/ 20 phut. Loai bo dung dch noi, huyen phu phan can vi dung dch
muoi sinh ly PBS. Neu mau cha so lng te bao mau nhieu ta co the loai bo bang
phng phap ly tam vi dung dch Ficoll. Khoang 10ml dung dch te bao huyen phu
vi PBS hoac HBSS cho vao dung dch Ficoll, ly tam khoang 1000g/ 20 30 phut.
Cac te bao hien dien trong phan dung dch em, em ly tam khoang 600g/ 5 phut.
Ta
17 Ngoc Tuyet Minh
Qua trnh nay lap lai cho en khi thu c het phan te bao con lai. Toan bo phan te
bao thu c se c huyen phu vi moi trng nuoi cay va chuyen vao a nuoi.
Them dung dch trypsin vao (1g khoi mo/ 10ml trypsin), nong o trypsin thng
c s dung la 0,25% (hoac co the la 0,05%, 0,015%), hoac co the them vao
chat nen EDTA (0,01% -0,02%),.
em i ly tam, 600g/ 5 phut, loai bo phan noi, them moi trng vao chuyen te
bao vao bnh nuoi cay.
Qua trnh nay lap lai cho en khi thu c het phan te bao con lai.
(2) Quy trnh trypsin lanh
Co the u cac manh mo nho trong dung dch trypsin nong o thch hp, tai nhiet
o khoang 4oC, ieu nay se giup cho viec tach te bao de dang va t anh hng en
te bao. Sau 6 8 gi, giai ong khoang 30 phut nhiet 37oC. Sau khi ly tam loai bo
phan noi, them vao moi trng nuoi cay.
1.4.3. Nhng ky thuat can thiet cho viec nuoi cay te bao
Ngay nay viec nuoi cay te bao a c thc hien rong khap tren the gii. Hn
50 nam ke t lan au tien cong bo s xuat hien dong te bao ung th co t cung
ngi (Hela), en nay cac nha nghien cu a thiet lap khoang 3.000 dong te bao
Ta
18 Ngoc Tuyet Minh
ung th va co 1000 dong c s dung thng xuyen, phan ln co nguon goc t ung
th ngi.
ay la nguon mau can thiet cho cac phan tch sinh hoa cua te bao ung th. ieu
nay m ra c hoi cho cac nha khoa hoc co ieu kien nghien cu, tm hieu sau hn
ve cac ac tnh sinh hoc ong thi xac nh va mo ta ac iem cua te bao ung th.
Vi muc ch s dung cac dong te bao nay e nghien cu hoat tnh cua cac hoat
chat khang ung th trong ieu kien in vitro, san xuat vaccin ieu tr.
Mac du nhng d lieu co c t cac phong th nghiem van can phai c xem
xet mot cach than trong, nhng vai tro thc tien cua viec nuoi cay cua cac dong te
bao ung th trong nghien cu va ieu tr benh ung th a c tha nhan.
Ta
19 Ngoc Tuyet Minh
Nam 1950, Morgan va ong s a cho biet moi trng co the ho tr cho cac mo
phat trien, o la moi trng 199, cha nhieu thanh phan co the tm thay moi
trng Eagle va co the s dung cho nhieu loai te bao khac nhau.
Mot moi trng khac t phc tap hn la CMRL 1066 c thiet lap tai Connaught
Medical Research Institue, ay la moi trng au tien khong s dung huyet thanh
nhng co bo sung them mot vai chat ho tr gan giong huyet thanh. Mot moi trng
khac khong huyet thanh c goi la moi trng Waymouth dung e nuoi cay te bao
L929 chuot, nhng moi trng nay cung c chng minh la co the s dung trong
nuoi cay cac dong te bao khac.
Nam 1959, McCoy mo ta cong thc c ban e tao ra moi trng ho tr cho muc
tieu nuoi cay s cap. Moi trng RPMI 1640 do Moore va ong s thiet lap tai Park
Memorial Institue, c s dung pho bien cho nhieu dong te bao khac nhau va cung
c cac phong th nghiem chon la e nuoi cay te bao va mo bach huyet.
Moi trng co the c cung cap t cac nguon thng mai vi cac cong thc
khac nhau, nh moi trng co nong o bnh thng (co the s dung t 9 12
thang), hoac moi trng co nong o 10X (co the s dung trong vong 12 24 thang),
hoac moi trng co nong o am ac (co the s dung t 2 3 nam).
Ta
20 Ngoc Tuyet Minh
nhat va ty le nay tuy thuoc vao loai te bao nuoi cay. Neu s dung ty le huyet thanh
cao se lam tang gia thanh san pham.
Ta
21 Ngoc Tuyet Minh
Hau het cac te bao ung th phat trien can thiet phai co gia va hau nh cac te
bao ung th phat trien t lp n tren a thuy tinh hay a nha. Mot so trng hp
ngoai le la dong te bao tao mau va te bao ung th phoi nho thch hp phan chia
the huyen phu. Te bao bam dnh co the tang so lng ln bang cach bam vao cac
gia nh vao cac thanh phan chat nen (ECM Extracellular matrix). Hien nay cac
protein ECM c s dung pho bien bao gom collagen, fibronectin, laminin.
Ta
22 Ngoc Tuyet Minh
Khi cac te bao c nuoi cay phat trien tren toan bo be mat cua bnh nuoi cay
(oi vi lp n) hoac la oi vi nuoi cay te bao the huyen phu thi iem ma
moi trng a suy yeu chat dinh dng luc o oi hoi te bao phai c cay chuyen
e nham duy tr kha nang phat trien cua te bao. Tuy nhien khi thc hien cay chuyen
th mat o te bao se giam xuong nhng mc o te bao co the phat trien tr lai mot
cach toi u nhat va am bao lng moi trng ay u cho te bao phat trien tiep tuc.
Ngi ta s dung enzym nh trypsin e tach te bao va phng phap tach nay
cung tac ong en ket qua thu hoach te bao trong nhng lan nuoi cay. Sau khi nuoi
cay s cap, te bao qua mot vai lan cay chuyen se c tien hanh nuoi cay th cap
e tao ra dong te bao.
Cay chuyen c thc hien tot nhat khi te bao phat trien log phase, luc o te
bao c xem la khoe manh nhat. Sau o dong te bao can phai c xac nh va
nhan dang nguon goc.
Ta
23 Ngoc Tuyet Minh
Thng thi gian ong lanh hay ra ong cung anh hng en kha nang song cua
te bao va ong lanh 1oC/phut c xem la ap ng tot nhat. Ngc lai quy trnh ra
ong phai c tien hanh nhanh. ieu nay de dang c thc hien trong nc am
nhiet o 37oC. Thng te bao c tr trong nit long nhiet o -196oC, nhng co
the duy tr s song trong thi gian ngan - 80oC.
Ta
24 Ngoc Tuyet Minh
Ngi ta a dung cac phng phap nh cac marker DNA, phan tch cytogenic,
PCR e xac nhan nguon goc cua dong te bao va kiem tra s lay nhiem vi cac
dong te bao khac. Mat khac s xac nhan ac iem con bao gom s kiem tra, theo
doi cac iem ac trng cua dong te bao, s quan sat hnh thai, ty le phat trien, hieu
qua tao dong, cac bieu hien khang nguyen, ac iem chu trnh te bao.
Ta
25 Ngoc Tuyet Minh
Thng ngi ta ghi nhan rang trc khi cay chuyen plateau phase dai hn,
con sau khi cay chuyen th lag phase dai hn.
Ta
26 Ngoc Tuyet Minh
rat co li v ten goi cua mot dong te bao mi xuat hien tren th trng se cung cap
mot lng thong tin ban au kha ro va chnh xac cho cac benh vien, thay thuoc.
Ta
27 Ngoc Tuyet Minh
ung th ac tnh von co the nhan ban vo tan trong moi trng nuoi cay vi mot te bao
B san xuat khang the chuan. Te bao lai mang tnh bat t cua te bao ung th va mang
kha nang san xuat ra cac khang the cua te bao B. Ngi ta co the tach rieng tng te
bao lai va nuoi rieng re. Moi te bao se nhan len thanh mot dong te bao thuan khiet
ve moi mat ke ca tnh ac hieu vi mot khang nguyen.
Cac khang the n dong co kha nang tieu diet cac te bao ung th tren c the
ngi va tren chuot mang ung th thc nghiem. Chang han mot khang the n dong
chuyen hoa cho mot khang nguyen tren te bao ung th co the to hp vi mot chat
thuoc diet cac te bao. Khi tiem chung vao mot benh nhan ung th, chuyen tnh cua
khang the se nham muc tieu la cac te bao ung th va phan thuoc cua to hp se diet
cac te bao ung th o. Phng phap tiep can e ieu tr ung th nay ang c th
nghiem nhieu va co ket qua ang khch le trong cac ca ung th tuy xng.
Ta
28 Ngoc Tuyet Minh
Hien nay ngi ta s dung mot so thuoc ngan chan cac te bao ung th phan chia
c goi la thuoc khang nguyen phan, ngan nga phan bao bang can thiep ti thoi
phan bao.
Mot th thuoc loai nay co ten la vinblastin, phan huy cac vi ong, do o ngan
chan hnh thanh thoi t. Ngay nay vinblastin c nhieu cong ty thuoc bao che t
loai cay da can, mot loai cay hoa mau hong ti, la co hoat chat vinoblastin, v
ang, tnh mat, c s dung di dang muoi sunfat ieu tr ung th.
Mot th thuoc khang nguyen phan khac la taxol, lam cac vi ong bat ong, do o
ngan thoi t tien hanh thay oi cac ong thai phan bao can thiet. Taxol co nhieu ha
hen hn v so vi nhieu loai thuoc chong ung th khac, no gay t phan ng phu va
dng nh co hieu lc ca vi dang ung th buong trng va ung th vu kho ieu tr.
Taxol chiet t vo cay thuy tung Thai Bnh Dng, mot loai cay moc nhieu
vung Tay Bac Hoa Ky. Cay thuy tung khi b eo vo se lam cay chet. Va c ieu tr
ung th cho mot benh nhan can phai huy diet t nhat ba cay o mot tram tuoi. Cuoi
cung taxol tr thanh mot chu e tranh cai cua cac nha khoa hoc bao ve thien nhien.
Gan ay cac nha nghien cu a ap dung cac tien bo ky thuat s dung nhieu loai
thuy tung khac nhau, tong hp nen taxol trong phong th nghiem va nuoi cay te bao
thuy tung thay v phai trong thuy tung trong moi trng t nhien. Va mi ay cac
nha khoa hoc cung a tm c mot loai nam moc tren thuy tung t chung cung co
the tao ra mot lng nho taxol. Ngi ta hy vong trong mot vai nam na nhng tien
bo ve cong nghe sinh hoc se giup con ngi khong can chat ha cay thuy tung Thai
Bnh Dng mi che tao c loai thuoc taxol nay.
Ta
29 Ngoc Tuyet Minh
Cac vung co ty le cao nhat la Trung va Nam My, mien Nam va ong Chau Phi
va vung Caribe vi ty le mac phai t nhat la 30 ca mi tren 100.000 phu n moi
nam. ong Nam A chiem ty le trung bnh vi gan 20 ca mi tren 100.000 phu n
moi nam. Viet Nam, ung th co t cung cung la mot benh pho bien. Theo thong
ke ve ghi nhan ung th quan the thanh pho Ho Ch Minh (1998) a co them 28,6
ngi tren 100.00 phu n mac benh nay moi nam, mot ty le kha cao so vi khu vc.
Ta
30 Ngoc Tuyet Minh
a
c
Hien nay cha co cach nao phong nga hu hieu loai ung th nay ngoai viec
sang loc te bao hoc nh ky e phat hien va ieu tr kp thi cac ton thng loan san
hay tan san noi bieu mo co t cung (cervical intraepithelial neoplasia CIN). Tan
san noi bieu mo co t cung c xep t o I en III. CIN I tng ng vi loan san
nhe, CIN II bao gom loan san nang va ung th bieu mo tai cho. CIN III c xem la
ton thng tien ung th vi nguy c cao tien trien thanh ung th bieu mo xam nhap.
Vien Ung th quoc gia My e ngh thuat ng chan oan mi gom co hai nhom
ton thng: nhng ton thng trc ay goi la CIN I c xep vao loai ton thng
noi bieu mo o thap (low- grade squamous intraepithelial lesion LSIL) va nhng
ton thng CIN II va III c xep vao loai ton thng noi bieu mo vay o cao (highgrade squamous intraepithelil lesion HSIL).
Ta
31 Ngoc Tuyet Minh
TE BAO BIEU MO
UNG TH BIEU MO
(CARCINOMA)
MACH
BACH
HUYET
MO
LIEN KET
C TRN
MACH MAU
TE BAO DI CAN
SARCOMA
(BU THT)
Ta
32 Ngoc Tuyet Minh
Ta
33 Ngoc Tuyet Minh
tng hep, u baz va le ng nhien ty le nhan tren bao tng tang len. Trong
vung loan san nang co the thay cac nhan co mui, nhan quai va nhan chia.
Ta
34 Ngoc Tuyet Minh
Moi lien he gia HPV xam nhiem ng sinh duc vi ung th co t cung a c
mot nha virus hoc ngi c, Harold zur Hausen, nhac en au tien vao nhng nam
1980. Ke t o, nhieu nghien cu quy mo ln ve cau truc phan t cua virut va c
che gay benh cung nh nhng van e ve dch te hoc a c thc hien nhieu
nc. Tam quan trong cua moi lien he nay tham ch con cao hn lien he gia hut
thuoc la va ung th phoi.
e cung co them bang chng ve viec HPV gay ung th, mot so nghien cu cho
thay khi nhiem HPV vao dong te bao nuoi cay, virut lam cho cac te bao phat trien
mot cach thieu kiem soat theo kieu ung th va cac te bao nay thc s gay ung th
khi tiem vao chuot.
Benh ung th co t cung xay ra phu n trong tuoi sinh san va nh cao la
o tuoi t 35 en 55 tuoi. Ngoai vai tro quan trong cua HPV, benh con chu tac ong
cua nhieu nhan to khac nh viec hut thuoc la, quan he sinh duc vi nhieu ngi, co
nhieu con, uong thuoc nga thai, he mien dch bat thng hay cac benh truyen
nhiem khac. ac biet la trang thai mien dch bat thng cung la mot nhan to quan
trong ay manh nguy c ung th co t cung khi co s hien dien cua mot hay vai loai
HPV.
Ta
35 Ngoc Tuyet Minh
Dang HPV
t cung
Khong xac nh
30, 34, 39, 40, 53, 57, 59, 61, 62, 64, 66, 67, 68,
69
Low risk
6, 11, 16, 18, 31, 33, 35, 42, 43, 44, 45, 51, 52,
74
High risk
16, 18, 6, 11, 31, 34, 33, 35, 39, 42, 44, 45, 51,
52, 56, 66
Ung th co t cung
16, 18, 31, 45, 33, 35, 39, 51, 52, 56, 58, 66, 68,
70
Gia nam 1974 va 1976, cac nha nghien cu bat au at van e va phan tch vai
tro cua cac type HPV trong ung th co t cung. Nam 1976, Meisels va Fortin cong
bo hai bao cao cho rang s hien dien cua koilocyte (te bao dang mat cu do s co rut
cua nhan va mot vang trong m xung quanh nhan gay ra bi s xam nhiem cua cac
thanh phan papillomavirus) trong mau quet te bao co t cung cho thay co s xam
nhiem bi HPV. Ho cung cho rang co the phan biet gia cac u nhot khong phat trien
thanh ung th co t cung va nhng khoi u tien ung th. Y tng nay c cung co
nh viec xac nh nhng hat t cua papillomavirus trong nhng khoi u bat thng
co t cung.
Ta
36 Ngoc Tuyet Minh
Hnh 4: Hnh anh au tien ve thanh phan cua cac virut qua knh hien vi ien
t c Strauss va ong s cong bo nam 1949.
HPV co ng knh khoang 55 nm cha DNA dang vong, mach oi, lien ket
vi protein giong histone. Vo capsid c tao thanh t 72 n v capsomere, moi
n v la mot pentamer cua protein cau truc L1. Ngoai ra con co mot loai protein
cau truc khac la L2 co thanh phan khang nguyen lien quan en cac phan ng vi
huyet thanh mien dch ac hieu 3,6.
Ta
37 Ngoc Tuyet Minh
Ta
38 Ngoc Tuyet Minh
HPV
S NHIEM TIEM TANG
LP BIEU MO
TE BAO AC TNH
GAN p53
va pRb
HPV
E6 / E7
AP NG
MIEN DCH
1.7.5.2. Protein E2
Khung oc m cua E2 ma hoa t 2-3 protein khac nhau, tat ca eu la nhan to
phien ma. Chung co nhng anh hng khac nhau en s bieu hien gen cua virut va
thc hien ieu hoa trong bo gen bang cach tao dimer nhng v tr gan thch hp.
Trong nhieu trng hp, protein E2 co kha nang c che s phien ma cua protein
virut E6 va E7. Protein E2 cua HPV 16 va HPV 18 co chc nang cua mot yeu to
hoat hoa phien ma te bao sng co t cung ngi.
Ta
39 Ngoc Tuyet Minh
S mat gen E2 thng thay trong sinh thiet ung th co t cung va trong dong te
bao cua loai ung th nay, cho thay s mat oan nay tao thuan li cho s chuyen
sang trang thai ac tnh. Khong ch ot bien trong khung oc m cua E2 ma ca nhng
ot bien trong vung DNA gan E2 trong LCR cung dan en tang cng hoat ong
gay ung th cua HPV 16. Trong qua trnh phat trien ung th, s t gay E2 la mot
hien tng xay ra muon v trong nhng ton thng tien ac tnh khong co hien tng
nay. Ngoai chc nang hoat hoa phien ma, E2 con tng tac vi E1 de dang gan vi
iem khi au sao chep.
1.7.5.3. Protein E4
San pham cua gen E4, protein E4, ong vai tro trong s trng thanh va phong
thch HPV. Qua trnh nay khong lam tan te bao.
1.7.5.4.
Protein E5
Protein E5 quan trong trong giai oan au cua s xam nhiem. No hoat hoa s
phat trien cua te bao bang cach tao ra cac phc hp vi receptor cua cac nhan to
tang trng va biet hoa. Ngoai ra, protein nay con co vai tro trong viec ngan chan
s chet theo chng trnh cua cac te bao co DNA h hong.
1.7.5.5. Protein E6
Protein E6 cua HPV16 cha 151 amino acid va cha 4 cau truc gan kem ieu
hoa Cys-X-X-Cys co the tao thanh hai cau truc ngon tay kem. Protein E6 cua HPV
nguy c cao co mot so tnh chat sinh hoc ang chu y nh lien ket vi protein E7
trong viec bat t hoa te bao ngi, tham ch protein nay co the bat t hoa mot so
loai te bao ong vat hu nhu ngay ca khi khong co s hien dien cua protein E7.
Protein E6 cua nhng virut nay lien ket vi gen ras trong qua trnh bat t hoa te bao
c ban cua chuot va kch thch s phat trien cua te bao
Tnh chat quan trong nhat cua protein E6 la no co kha nang gan vao protein p53
cua te bao. S gan ket nay lam tang s phan giai cua p53 bi he thong phan giai
Ta
40 Ngoc Tuyet Minh
protein ubiquitin cua te bao. S tng tac cua E6 oi vi p53 c xem la nguyen
nhan chnh cua bat on nhiem sac the trong te bao xam nhiem bi HPV gay ung th.
1.7.5.6. Protein E7
Protein E7 gom 98 amino acid la mot phosphoprotein lien ket kem co hai vung
cys-X-X-Cys. Cau truc nay cho thay s tng ong vi protein E6, chng to chung
co lien he ve mat tien hoa. Phan au N cua protein E7 cha hai vung tng ng mot
phan vi vung bao ton 1 (CR-1) va hoan toan tng ng vi vung bao ton 2 (CR-2)
cua protein adenovirus E1A va vi mot vung tng t tren khang nguyen T ln cua
SV40. Ca hai vung tng ng tren protein E7 (cd1 va cd 2) gop phan tao nen tiem
nang gay ung th cua no.
Tng t vi E1A va khang the T cua SV40, protein E7 cua HPV tao phc hp
vi protein retinoblastoma (pRB). cac type HPV co kha nang gay ung th (nguy
c cao) ai lc lien ket cua E7 vi pRB ln hn khoang 10 lan so vi cac type HPV
thong thng (nguy c thap) do khac nhau mot amino acid v tr th 21. Ai lc cua
E7 vi pRB co anh hng ln en hieu qua chuyen hoa te bao cua virut. Ngoai ra,
s lien ket E7 vi pRB con lam giai phong mot so nhan to te bao nh nhan to phien
ma E2F. S tang nong o E2F t do trong te bao co the dan en s keo dai tuoi tho
te bao.
Ta
41 Ngoc Tuyet Minh
Ta
42 Ngoc Tuyet Minh
Ta
43 Ngoc Tuyet Minh
khac la nhng virut ai dien bi cac virut tm thay trong cac mun coc loan san dang
bieu mo (epidermodysplasia veruciformis lesions), thng gap nhat la HPV 5.
Nhng virut nay cung c tm thay trong cac vet l cua ngi b suy yeu mien
dch.
Ta
44 Ngoc Tuyet Minh
te bao ung th co t cung ngay t au phai co thuoc khang sinh. Ngoai ra ngi ta
co the kiem tra mot cach co hieu qua s lay nhiem nguyen bao si bang cach thc
hien cac thao tac thanh thuc e loai bo cac dang te bao khac trong qua trnh nuoi
cay. Noi chung, ty le thanh cong khi nuoi cay dong te bao ung th co t cung thng
thap, ty le thanh cong la 1/10 mau sinh thiet.
Ta
45 Ngoc Tuyet Minh
phan chia na, hien tng nay c goi la c che phu thuoc mat o. Ngc lai cac
te bao ung th khong phan ng vi c che kiem soat nay.
Bang cach nghien cu cac te bao ung th trong moi trng nuoi cay cac nha
nghien cu thay rang te bao ung th khong chu anh hng g hoac chu anh hng
cac nhan to kiem soat phan bao kem hn cac te bao bnh thng. Cac te bao ung th
co the phan chia mai khong b gii han chng nao chung con c cung cap chat
dinh dng. Neu te bao ung th ngng phan chia chung se ngng tai nhng thi
iem ngau nhien hn la ngng ung thi iem khung hoang. Viec x ly ung th
bang phng phap xa tr la nham ngan chan e cac te bao ung th ngng phan chia.
V vay khi te bao b huy diet trong gian ky th moi hoat ong phan bao se ngng
ngay. Hien tng nay co the thay khi chieu xa lieu cao.
Hela P3 (co nguon goc t te bao ung th bieu mo co t cung ngi) c nuoi
cay trong moi trng DM210 khong huyet thanh. Dong SiHa va CaSki (cung co
nguon goc t te bao ung th bieu mo co t cung ngi) c nuoi cay trong moi
trng DMEM vi 10% fetal cafl serum co s dung them 0,25% trypsin khi tao
dong. Dong SiHa va CaSki co kha nang kiem soat HPV16 va Hela P3 co the khang
lai HPV18.
Cac nha nghien cu a s dung nhieu dong te bao nuoi cay nh Hela P3, CaSki,
SiHa e th nghiem viec ieu tr ung th co t cung bang cach da tren s mat tac
dung tng ho gia protein vi protein, co lien quan en protein gay c che ung th.
Chang han nh oncoprotein E7 va E6 lien ket, tac dung tng ho nay vi protein
virut nh virut papilloma ngi co the giai phong ra nhng protein c che ung th
va ieu nay co the co ch trong ieu tr ung th co t cung. Bang cac nghien cu
nuoi cay te bao cac nha khoa hoc con chng minh rang s thay oi tien trnh cua
nhiem sac the va s xam nhap cua HPV lam phat trien ung th co t cung. Ngoai
cac HPV ang chu y nh HPV 16, HPV 18 con co cac HPV khac nh HPV31,
HPV33, HPV35, HPV45 c tm thay trong cac khoi u co t cung. Cac nha khoa
hoc cho rang s xuat hien cua cac HPV nay co lien quan en van e a ly (HPV 45
tm thay pho bien cac benh nhan n Chau Phi va cac nc Nam My).
Trong nhieu nam qua bang cac th nghiem nuoi cay t dong te bao Hela, CaSki
cac nhom nghien cu a ch ra c nhieu gen c che ung th, trong o co gen
BRCA 1 khu tru 17q bieu hien benh ung th vu va ung th t cung. Cac nha khoa
Ta
46 Ngoc Tuyet Minh
hoc cho rang neu s ieu tr da tren gen c che ung th c phat trien th cac nha
ung th hoc co kha nang xay dng nhng test chan oan thch hp va benh nhan
hoan toan c li t bien phap ieu tr nh the. S mat thng xuyen cac gen c
che ung th at ra cho cac nha khoa hoc mot cau hoi co phai benh nay giong nh
benh khiem khuyet di truyen. Va cau tra li la tm bien phap ieu tr bang cach thay
the gen chnh la muc tieu thch hp nhat. Cong trnh nghien cu nhieu nam qua a
cho thay rang gen p53 co the rat phu hp e dung ngan chan s sinh san te bao ung
th hoac e pha huy cac te bao nay.
Ta
47 Ngoc Tuyet Minh
oi tng nghien cu
Ta
48 Ngoc Tuyet Minh
Lamelle
Ong ly tam
Bnh roux
Eppendorf 1500l
Bnh xt con
1.2.2. Thiet b
Tu cay vo trung
Tu am CO2 dang kho
Noi ap suat (autoclave)
May khuay t gia nhiet
May ly tam
May anh ky thuat so
Tu say
Tu lanh
Knh hien vi ien t
Knh hien vi soi ngc
Microfilter
Can ien t
Ta
49 Ngoc Tuyet Minh
Trypsin EDTA
Trypsin 0,25% vt
25ml
EDTA 1% vt
500m
PBS vt
24ml
o
Bao quan lanh 4 C.
Pen Strep 200X
Penicilin G
1.000.000 n v
Streptomycin
1g
sulfate
Loc vo trung bang microfilter 0,45 0,22m
Bao quan lanh 20oC
Gentamicin
Gentamycin
80mg/2ml
Loc vo trung bang microfilter 0,45 0,22m
Bao quan lanh 20oC.
Ampotericin B
Ampotericin B
50mg
Nc cat
10ml
Loc vo trung bang microfilter 0,45 0,22m
Bao quan lanh 4oC.
Moi trng DMEM (Dulbeccos modification of Eagles medium) vi huyet
thanh 10%.
L-Arginine HCl
84 mg/l
L-cystine
48
L-glutamic acid
75
L-glutamine
584
Glycine
30
42
L-histidine.HCl.H2O
L-isoleucine
105
L-leucine
105
L-lysine.HCl
146
L-methionine
30
L-phenylalanine
66
L-serine
42
L-threonine
95
L-tryptophan
16
L-tyrosine
72
L-valine
94
200
CaCl2
0,10
Fe(NO3)3.9H2O
KCl
400
Ta
50 Ngoc Tuyet Minh
MgSO4.7H2O
200
NaCl
6400
3700
NaHCO3
125
Na2HPO4.H2O
D-Ca pantothenate
4
Choline chloride
4
Folic acid
4
i-insitol
7,2
Nicotinamide
4
Pyridoxal HCl
4
Riboflavin
0,4
Thiamine HCl
4
D-Glucose
4500
Phenol red
15
Sodium pyruvate
110
Bo sung huyet thanh FBS (Fetal Bovine Serum) 10%
Ta
51 Ngoc Tuyet Minh
a) Dung cu
Dung cu bang thuy tinh va kim loai c vo trung bang cach hap kh trung hi
nc vi autoclave (121oC 1 atm trong 30 phut).
Dung cu nha: lau bang con 70o, e kho t nhien va chieu UV 30 phut trc khi
s dung.
b) Hoa chat
PBS, nc cat: hap kh trung hi nc
Moi trng DMEM, enzym Trypsin: loc vo trung.
c) Thao tac loc vo trung
Dung mot ong tiem mi (khong can kim tiem) hoac ong hut lay dung dch can
loc.
M bao b filter, tra au ong tiem vao au filter, nhac filter ra khoi bao b.
Ep Piston hoac bao cao su e dch loc chay vao mot bnh cha vo trung.
at mieng loc tr lai bao b, rut ong tiem ra, tiep tuc hut dung dch e loc neu
can thiet.
2.3.2. Quy trnh x ly mau mo tai phong kham benh vien Ung Bu.
Ta
52 Ngoc Tuyet Minh
Chu y:
Nhng thao tac tren c tien hanh trong ieu kien khong vo trung, v vay de dang
xay ra s nhiem vi sinh vat vao mau vat. e tranh c s nhiem th cac dung cu va
dung dch phai c vo trung, thao tac x ly mau phai nhanh va c thc hien gan
en con. Viec s dung khang sinh trong dung dch PBSA e ra mau nham muc ch
co the loai bo hoac giam s nhiem vi sinh vat vao mau vat.
2.3.2. Quy trnh tach te bao bang quy trnh trypsin am.
(a) Chuyen mau c tr trong eppendorf co cha moi trng DMEM 10% FBS vao
a petri (ng knh10cm).
(b) Ra mau bang PBSA co khang sinh Gentamycin Ampotericin B t 2 3 lan e
lam sach mau.
(c) S dung keo cong hoac thang cat mau mo ra thanh tng manh nho, tiep tuc cat
nhuyen cac manh mo.
Ta
53 Ngoc Tuyet Minh
(d) Chuyen nhng manh mo a cat nho vao erlen 50ml, them vao 5ml TrypsinEDTA.
(e) Khuay t nhiet o 37oC t 15 60 phut, khao sat mat o te bao theo thi gian.
(f) Sau 15 phut lay erlen ra khoi may khuay t, e yen trong vong 2 -3 phut. Hut
phan dung dch noi pha tren cho vao ong ly tam, em ly tam 1000v/ 5 phut.
(g) Phan mau con lai trong erlen tiep tuc khuay 37oC. Sau 15 phut se tien hanh
thao tac nh phan (f) cho en khi nao thu c toan bo lng te bao can thiet.
(h) Sau khi ly tam 1000v/ 5 phut, loai bo phan noi, sau o them vao 5ml moi trng
DMEM 10% FBS.
(i) em mat o te bao ung th (tr te bao mau, hong cau, bach cau ).
(j) Cho mau vao gieng nuoi trong tu am 37oC, 5% CO2.
(k) Quan sat ket qua sau 24 gi, 48 gi, 76 gi
2.3.3. Quy trnh tach te bao bang phng phap c hoc.
(a) Chuyen mau c tr trong eppendorf co cha moi trng DMEM 10% FBS vao
a petri (ng knh10cm).
(b) Ra mau bang PBSA co khang sinh Gentamycin Ampotericin B t 2 3 lan e
lam sach mau.
(c) S dung keo cong hoac thang cat mau mo ra thanh tng manh nho, tiep tuc cat
nhuyen cac manh mo.
(d) Them vao a petri 1ml FBS, chuyen nhng manh mo vao bnh roux.
(e) e yen trong vong 24 gi, e giup cho s bam te bao c xay ra.
(f) Them vao 5ml moi trng DMEM, cho vao tu am 37oC, 5% CO2.
(g) Quan sat ket qua sau 24 gi, 48 gi,
Ta
54 Ngoc Tuyet Minh
Hnh 15: Mau sinh thiet c tr trong eppendorf cha 1ml moi trng
DMEM co huyet thanh FBS 10%
Hnh 16: Chuyen mau c tr trong eppendorf co cha moi trng DMEM
10% FBS vao a petri
Hnh 17: S dung keo cong hoac thang cat nhuyen mau mo
Khuay t nhiet o 37oC t 15
60 phut, khao sat mat o te
bao theo thi gian
Ta
55 Ngoc Tuyet Minh
Ta
56 Ngoc Tuyet Minh
Mau 1
IIA
77
8 gi 5 phut
13 gi 30 phut
Mau 2
IIA
58
8 gi 30 phut
13gi 30 phut
Mau 3
IIB
60
9 gi 5 phut
13 gi 30 phut
Bang 3: Mat o te bao ung th co t cung tai cac thi iem khuay
Thi gian
khuay (phut)
30
60
Ta
57 Ngoc Tuyet Minh
90
120
15
26
28
37
59
60
47
59
47
50
35
37
40
28
26
30
60 phu t
21
20
15
11
10
10
30 phu t
15
90 phu t
120 phu t
0
Ma u 1
Ma u 2
Ma u 3
Bieu o 1: Mat o te bao ung th co t cung thu c theo thi gian lac
Khi ta cat mau mo thanh nhng manh nho, khao sat mat o te bao thu c bang
cach s dung may lac vi 3 nong o trypsin khac nhau (0,125%, 0,25%, 0,5%).
Vi ba nong o tren, sau khi lac 120 phut mat o te bao thu c cha en mc
cao nhat. ieu nay cho thay rang viec s dung may lac tac ong en s tach ri
cac te bao phai ton mot khoang thi gian kha dai, se anh hng en thi gian th
nghiem.
Do o chung toi a tien hanh khao sat cung vi ba nong o trypsin tren bang
phng phap khuay t nhiet o 37oC.
Ta
58 Ngoc Tuyet Minh
Mau 1
IB
57
8 gi 15 phut
Mau 2
IIA
68
8 gi 20 phut
Mau 3
IIB
48
8 gi 30 phut
13 gi 5 phut
13gi 5 phut
13 gi 5 phut
Bang 5: Mat o te bao ung th co t cung tai cac thi iem khuay
Thi gian khuay
(phut)
30
60
90
120
27
30
60
47
82
90
67
43
80
67
70
60
60
47
50
40
30
20
22
27 30
27 30
43
35
30 phu t
60 phu t
90 phu t
120 phu t
13
10
0
Ma u 1
Ma u 2
Ma u 3
Bieu o 2: Mat o te bao ung th co t cung thu c theo thi gian khuay
Bang 4 va bieu o 2 cho thay:
-
Mau 1: khi khuay vi trypsin 0,125%, sau 120 phut khuay mat o te bao khong
at en mc cao nhat, ieu nay se anh hng en thi gian th nghiem.
Mau 2: khi khuay vi trypsin 0,25%, sau 90 phut khuay mat o te bao at en
mc cao nhat. nong o trypsin 0,25%, ty le te bao song la 98%.
Mau 3: khi khuay vi trypsin 0,5%, sau 60 phut mat o te bao at en mc cao
nhat, ty le te bao song la 85%.
Qua ket qua tren chung toi chon nong o trypsin 0,25%. Mac du thi gian khuay e
at c mat o te bao la 90 phut nhng ty le te bao song cao.
Ta
59 Ngoc Tuyet Minh
Mau 3
IIB
76
9 gi 10 phut
13 gi 30 phut
Bang 7: Mat o te bao ung th co t cung tai cac thi iem khuay
Mat o te bao (STBx104/ml)
Thi gian
khuay (phut)
Mau 1
Mau 2
Mau 3
30
13
95
15
60
24
113
35
90
120
37
23
168
137
180
59
46
168
160
137
140
113
120
30 phu t
95
100
60 phu t
80
59
60
37
40
20
24
13
35
23
46
90 phu t
120 phu t
15
0
Ma u 1
Ma u 2
Ma u 3
Bieu o 3: Mat o te bao ung th co t cung thu c theo thi gian khuay
Bang 6 va bieu o 3 cho thay:
-
Khi khuay vi nong o trypsin 0,25% ba mau 1, 2, 3, sau 90 phut mat o te bao
eu at en mc cao nhat, ty le te bao song la 95% - 98%.
Ta
60 Ngoc Tuyet Minh
Chung toi a khac phuc khuyet iem ve thi gian khuay bang cach tien hanh th
nghiem khuay vi nong o trypsin 0,25%, va them vao EDTA (chat nen giup
cho tac ong trypsin len s tach cac te bao co hieu qua va nhanh hn) vi ty le
EDTA:Trypsin la 1:4.
Mau 1
IIA
41
8 gi 50 phut
14 gi 00 phut
Mau 2
IB
55
9 gi 00 phut
14 gi 00 phut
Mau 3
IB
44
9 gi 15 phut
14 gi 00 phut
Bang 9: Mat o te bao ung th co t cung tai cac thi iem khuay
Mat o te bao (STBx104/ml)
Thi gian
khuay (phut)
Mau 1
Mau 2
Mau 3
15
28
11
13
30
38
23
25
45
60
90
Ta
61 Ngoc Tuyet Minh
48
64
54
33
36
27
29
35
31
70
64
60
54
48
50
30
15 phu t
38
40
33
28
23
20
36
35
27
25
29
31
45 phu t
60 phu t
13
11
30 phu t
90 phu t
10
0
Ma u 1
Ma u 2
Ma u 3
Mau 4
IIB
51
8 gi 30 phut
14 gi 00 phut
Mau 5
IIB
52
9 gi 15 phut
14 gi 00 phut
Mau 6
IB
50
9 gi 30 phut
14 gi 00 phut
Bang 10: Mat o te bao ung th co t cung tai cac thi iem khuay
Thi gian
khuay (phut)
15
30
45
60
90
Ta
62 Ngoc Tuyet Minh
Mau 4
122
153
Mau 6
14
16
180
235
201
142
188
145
23
36
32
250
235
201
200
188
180
153
150
142
15 phu t
145
30 phu t
122
45 phu t
92
100
60 phu t
66
50
14 16
23
36 32
90 phu t
0
Ma u 4
Ma u 5
Ma u 6
Mau 7
IIA
38
8 gi 45 phut
14 gi 00 phut
Mau 8
IIB
56
9 gi 25 phut
14 gi 00 phut
Mau 9
IIA
43
9 gi 35 phut
14 gi 00 phut
Bang 12: Mat o te bao ung th co t cung tai cac thi iem khuay
Thi gian
khuay (phut)
15
30
45
60
90
Ta
63 Ngoc Tuyet Minh
Mau 7
38
55
Mau 9
25
43
69
86
67
85
104
92
68
78
59
120
104
100
80
69
85
78
67
15 phu t
68
68
59
55
60
40
92
86
43
38
35
30 phu t
45 phu t
60 phu t
25
90 phu t
20
0
Ma u 7
Ma u 8
Ma u 9
Bieu o 6: Mat o te bao ung th co t cung thu c theo thi gian khuay
Mau 11
IB
45
9 gi 30 phut
Mau 12
IIB
57
9 gi 45 phut
14 gi 30 phut
14 gi 30 phut
Bang 14: Mat o te bao ung th co t cung tai cac thi iem khuay
Thi gian
khuay (phut)
15
30
45
60
90
Ta
64 Ngoc Tuyet Minh
35
41
29
88
125
97
140
125
120
97
100
88
80
60
40
72
69
37
42
53
49
26
35
30 phu t
45 phu t
50
41
15 phu t
60 phu t
29
90 phu t
13
20
0
Ma u 10
Ma u 11
Ma u 12
Bieu o 7: Mat o te bao ung th co t cung thu c theo thi gian khuay
Mau 13
IIA
49
8 gi 15 phut
Mau 14
IIB
49
9 gi 30 phut
Mau 15
IIB
69
8 gi 45 phut
13 gi 30 phut
13 gi 30 phut
13 gi 30 phut
Bang 16: Mat o te bao ung th co t cung tai cac thi iem khuay
Thi gian
khuay
(phut)
15
30
45
60
90
Ta
65 Ngoc Tuyet Minh
Mau 13
Mau 15
27
35
78
92
62
86
59
79
62
123
158
119
99
120
102
158
160
140
123
120
99
92
100
27
15 phu t
30 phu t
45 phu t
62
62
59
60
102
86
78
79
80
40
120
119
60 phu t
35
90 phu t
20
0
Ma u 13
Ma u 14
Ma u 15
Bieu o 8: Mat o te bao ung th co t cung thu c theo thi gian khuay
Mau 16
IB
49
9 gi 15 phut
Mau 17
IIB
49
9 gi 30 phut
Mau 18
IIA
69
9 gi 40 phut
13 gi 30 phut
13 gi 30 phut
13 gi 30 phut
Bang 18: Mat o te bao ung th co t cung tai cac thi iem khuay
Thi gian
khuay (phut)
15
30
45
60
90
Ta
66 Ngoc Tuyet Minh
Mau 16
17
22
Mau 18
20
42
23
39
29
75
91
79
58
72
67
100
91
90
75
80
79
72
70
50
20
42
39
40
30
58
56
60
17
29
22 23
67
33
15 phut
30 phut
45 phut
60 phut
20
90 phut
10
0
Ma u 16
Ma u 17
Ma u 18
Bieu o 9: Mat o te bao ung th co t cung thu c theo thi gian khuay
Mau 19
IIA
60
8 gi 15 phut
13 gi 30 phut
Mau 20
IIA
41
8 gi 20 phut
13 gi 30 phut
Mau 21
IB
64
8 gi 35 phut
13 gi 30 phut
Bang 20: Mat o te bao ung th co t cung tai cac thi iem khuay
Thi gian
khuay (phut)
15
30
45
60
90
Ta
67 Ngoc Tuyet Minh
Mau 19
22
38
Mau 21
12
26
69
89
72
73
98
79
39
40
32
98
100
89
90
79
80
69
70
73
72
15 phu t
60
50
38
40
30
38
30 phu t
42
39 40
32
26
22
20
45 phu t
60 phu t
90 phu t
12
10
0
Ma u 19
Ma u 20
Ma u 21
Bieu o 10: Mat o te bao ung th co t cung thu c theo thi gian khuay.
Mau 22
IIA
70
8 gi 45 phut
14 gi 30
phut
Mau 23
IB
45
9 gi phut
14 gi 30 phut
Mau 24
IB
57
9 gi 10 phut
14 gi 30 phut
Bang 22: Mat o te bao ung th co t cung tai cac thi iem khuay
Thi gian
khuay
(phut)
15
30
45
60
90
Ta
68 Ngoc Tuyet Minh
Mau 22
Mau 24
39
55
15
28
14
23
79
96
87
35
44
32
28
38
29
96
100
87
90
79
80
70
50
40
15 phu t
55
60
30 phu t
44
39
28
30
35
15
20
45 phu t
38
32
23
28
29
14
60 phu t
90 phu t
10
0
Ma u 22
Ma u 23
Ma u 24
Bieu o 11: Mat o te bao ung th co t cung thu c theo thi gian khuay
Mau 26
IB
58
8 gi 30 phut
14 gi 30 phut
Mau 27
IB
56
8 gi 45 phut
14 gi 30
phut
Bang 24: Mat o te bao ung th co t cung tai cac thi iem khuay
Thi gian
khuay (phut)
15
30
45
60
90
Ta
69 Ngoc Tuyet Minh
Mau 25
12
15
Mau 27
14
23
28
35
21
32
39
25
26
37
32
39
40
35
32
32
28
28
30
26
25
25
21
20
15
37
35
23
22
15 phu t
30 phu t
15
14
12
10
45 phu t
60 phu t
90 phu t
5
0
Ma u 25
Ma u 26
Ma u 27
Bieu o 12: Mat o te bao ung th co t cung thu c theo thi gian khuay
Mau 28
IIB
68
8 gi 30 phut
14 gi 30 phut
Mau 29
IIB
49
8 gi 20 phut
14 gi 30 phut
Mau 30
IIA
64
8 gi 45 phut
14 gi 30 phut
Bang 26: Mat o te bao ung th co t cung tai cac thi iem khuay
Thi gian
khuay (phut)
15
30
45
60
90
Ta
70 Ngoc Tuyet Minh
Mau 28
42
58
Mau 30
32
46
67
89
72
73
96
79
59
70
62
96
100
89
90
79
80
67
70
73
72
59
58
60
50
42
40
70
52
62
15 phu t
30 phu t
46
45 phu t
38
32
60 phu t
30
90 phu t
20
10
0
Ma u 28
Ma u 29
Ma u 30
Bieu o 13: Mat o te bao ung th co t cung thu c theo thi gian khuay
Cac ket qua khao sat kha nang tach te bao ung th co t cung bang phng phap
khuay t gia nhiet vi nong o trypsin 0,25% - EDTA 0,02% c trnh bay tren
cho thay:
-
Mat o te bao tang dan trong khoang thi gian khuay t 15 45 phut, va sau khi
khuay 60 phut mat o te bao at mc cao nhat. Neu tiep tuc khuay th mat o te
bao giam dan.
Vi thi gian va mat o thu c nh tren co the thiet lap quy trnh phu hp e
co the thu nhan hoan toan tong so lng te bao. Sau khi khuay 30 phut tien hanh
thu te bao lan mot, tiep tuc e khuay tiep t 15 phut 30 phut cho en khi cac
te bao c tach ri hoan toan, tien hanh thu te bao lan hai. Nh vay vi nong
o trypsin la 0,25% va EDTA 0,02% va thi gian khuay t 15 60 phut, co the
thu c mat o te bao t 1x105 5x106 e tien hanh nuoi cay s cap.
Mot ieu ang chu y la ta thay co s chenh lech mat o te bao thu c sau khi
khuay gia cac benh nhan theo tng giai oan benh.
Sau ay la bang thong ke mat o te bao sau khi khuay theo tng giai oan:
15 phut
Ta
71 Ngoc Tuyet Minh
30 phut
45 phut
60 phut
90 phut
Mau 2
Mau 3
Mau 6
Mau 11
Mau 16
Mau 21
Mau 23
Mau 24
Mau 25
11
13
14
13
17
12
15
14
12
23
25
16
26
22
26
28
23
15
33
29
23
35
23
39
35
28
28
36
35
36
41
39
40
44
38
35
27
31
32
29
29
32
32
29
21
Mau 26
Mau 27
22
14
28
23
32
26
39
37
25
32
38
39
32
42
55
46
73
79
59
98
96
70
79
87
62
Ta
72 Ngoc Tuyet Minh
Mau 15
Mau 17
Mau 28
Mau 29
62
33
42
38
86
56
58
52
99
75
67
73
120
91
89
96
102
79
72
79
Bien luan:
Trong ieu kien cho phep th nghiem ch co the s dung cac mau sinh thiet cua
benh nhan b ton thng ung th cac giai oan benh IB, IIA, IIB.
-
Khi quan sat cac te bao c tach ri trong buong em tren knh hien vi ien t,
thay rang van con hien dien hong cau, te bao mau, bach cau Da vao ac
iem te bao ung th c e cap tren, va phan biet vi cac te bao khac khong
phai la te bao ung th ta co the em c so lng te bao ung th mot cach
tng oi.
cac giai oan benh khac nhau, mat o te bao eu tang dan theo thi gian
khuay t 15 phut 40 phut, va sau khi khuay 60 phut mat o te bao at mc cao
nhat, va neu tiep tuc khuay mat o te bao se giam dan.
Ngoai ra, co s chenh lech mat o te bao gia cac giai oan, giai oan IIA mat
o te bao thu c thap hn IIB, va mat o te bao thu c IB thap hn so vi
IIA va IIB. Do cac bang thong ke tren ch c thc hien tren so lng mau han
che, co the giai thch mot cach tng oi cho s chenh lech tren nh sau:
giai oan IB, a so hien dien nhieu cac te bao viem (bach cau a nhan hay n
nhan), so lng te bao ung th ton tai t va kho phan biet vi te bao khac do hnh
thai, cau truc bat thng cua chung cha bieu hien ro.
giai oan IIA, IIB so lng te bao co hnh thai, cau truc bat thng hien dien
nhieu hn, tnh a dien cua te bao the hien ro hn va giup phan biet ro hn vi
cac te bao khac.
Nhan xet:
-
Qua qua trnh tien hanh th nghiem va cac ket qua thu c, co the rut ra ket
luan rang khi khuay mau nhiet o 37oC vi dung dch Trypsin 0,25% - EDTA
0,02% se thu c mat o te bao nh mong muon (1x105 5x106).
Ta
73 Ngoc Tuyet Minh
Tuy nhien, cac ieu kien lay nguon mau, nhng sai sot trong qua trnh tien hanh
th nghiem a mot phan nao o anh hng en ket qua th nghiem.
Ta
74 Ngoc Tuyet Minh
12. http//www.google.com.vn/search?q=cache:Yvv6UEJ+method+
identification +cervical+carcinoma+cell.
13. http//www.google.com.vn/search?q= cache +hela.
14. http//www.pubmedcentral.nih/gov/article/rapid+induction+of+senescence+in
+human+cervical+carcinoma+cell.
15. http//www.pnas.org/cgi/dol/10.1073=cell+culture+forensics.
Ta
75 Ngoc Tuyet Minh