Professional Documents
Culture Documents
Tai Nguyen Nuoc Va Hien Trang Su Dung Nuoc
Tai Nguyen Nuoc Va Hien Trang Su Dung Nuoc
H CH MINH
KHOA HC MI TRNG
BI BO CO:
PH LC
LI M U........................................................................................................................................ 4
1. GII THIU CHUNG V TI NGUYN NC ............................................................................ 5
1.1 Nc ngt ...................................................................................................................................... 7
1.2 Nc mn ...................................................................................................................................... 7
1.3 Nc mt ....................................................................................................................................... 8
1.4 Nc ngm .................................................................................................................................... 8
2.VAI TR CA TI NGUYN NC......................................................................................... 10
2.1 Vai tr ca nc i vi con ngi ............................................................................................ 10
2.2 Vai tr ca nc i vi sinh vt ................................................................................................ 11
2.3 Vai tr ca nc i vi sn xut phc v cho i sng con ngi .......................................... 12
3.HIN TRNG V TI NGUYN NC ................................................................................... 13
3.1 Hin trng v ti nguyn nc trn th gii ............................................................................... 13
3.2. 17 triu tr em cha c s dng nc sch ........................................................................... 15
3.3 Hin trng v ti nguyn nc Vit Nam ............................................................................. 17
4. TNH HNH S DNG NC TRN TH GII V VIT NAM..................................... 20
4.1 . Tnh hnh s dng nc trn th gii ........................................................................................ 20
4.2 Tnh hnh s dng nc Vit Nam ........................................................................................... 23
4.2.2 Nc ngm .......................................................................................................................... 23
4.2.3 Nc khong v nc nng .............................................................................................. 24
4.2.4. Tnh hnh s dng nc trong cc hot ng kinh t...................................................... 25
4.2.5. Tnh hnh khai thc s dng nc trong i sng sinh hot .......................................... 26
5. CC VN LIN QUAN N TI NGUYN NC ......................................................... 27
5.1 Hn hn....................................................................................................................................... 27
5.2 Ngp lt ....................................................................................................................................... 29
5.3 S ngp ng nc ....................................................................................................................... 31
5.4. Nc ngt b nhim ................................................................................................................. 31
5.5.Tc ng ca bin i kh hu ton cu ...................................................................................32
6. NHIM TI NGUYN NC ................................................................................................. 34
6.1. Khi nim nhim ti nguyn nc .......................................................................................... 34
6.2.Nguyn nhn nhim ti nguyn nc .................................................................................... 34
6.3. nh hng ca nhim ngun nc v bin php khc phc ............................................ 39
6.3.1. nh hng ca nhim ngun nc n sc kho con ngi . .................................. 39
6.3.2. Cc bin php bo v ngun nc ................................................................................... 41
Trang - 2 -
Trang - 3 -
TRNG I
HC NNG
G LM TP. HCM
M
LI M
U
T nguyn nc
Ti
n
l ccc ngun n
c m con ngi
n
s dng hoc c th s dnng
vo nh
ng mc ch
khc nhau. N
c c dng
d
trongg cc hott ng nnng
nghip, cng
c
nghip, dn dngg, gii tr v mi trn
ng. Hu ht cc hot ng trn u
cn ncc ngt. 97%
% nc trnn Tri t l nc muui, ch 3%
% cn li l nc ngt .
nhng hin
h nay nguun ti nguyn nc ggn nh b cn
c kit bii nhiu l do,
d mt tronng
nhng l do quan trrng nht l do hot ng ca conn ngi.
V s dn
Vic
ng ti nguyn nc khng hp l dn ti nhiu hu qu nghim
m
trng nnh hng n mi tr
ng sng ca con ng
i v ton bb sinh vt trn tri t.
Do ti Ti nguyn
n
n
c v hin trng
t
s d
ng nc vi mc tiu gii thiu
i hin nay. T gip
s lc v ti nguyyn nc v vic s dng nc ca con ng
y c s quuan trng cca ti nguyyn nc, gp
g phn nng cao nhn
cho con ngi thy
ng vic boo v ti nguy
yn nc cng nh bo
o v mi tr
ng sng ca mnh.
thc tron
Ti nguyn nc v hin
h trng s
dng ncc
Trang - 4 -
TRNG I
HC NNG
G LM TP. HCM
M
dng trong
t
cc hot
h
ng nng
n
nghipp,
cng ng
ghip, dn dng,
d
gii tr
t v mi ttrng. Hu ht cc hhot ng trn
t
u cn
nc ngt.
N
Nc
bao phh 71% din tch ca qu
q t tronng c 977% l nc mn, cn li
l nc ngt. Ncc gi cho khh hu tnng i n nh
v pha long cc yu
y t gy
m trng,, n cn l thnh phn cu to chnh yu trong c th
t sinh vt,
nhim mi
chim t
50%-97%
% trng ln
ng ca c th,
t chng hn
h nh ngi
n
ncc chim 70%
%
trng l
ng c th v Sa bin
b nc chhim ti 97
7%. Trong 33% lng nc
n
ngt cc
trn qu t th c khong hnn 3/4 lngg nc m con ngi kkhng s dng
d
c v
v
n nm qu su troong lng t, b ng bng, dn
ng hi tronng kh quyn v dnng
5 nc nggt hin din trong snng, sui, ao
o, h m coon
tuyt trn lc i... ch c 0, 5%
ngi v ang s
s dng. Tuuy nhin, nu
n ta tr ph
hn nc b
b nhim ra th ch c
c
khong 0,003% l nc ngt sch m coon ngi c
th s dng c v nu tnh ra
r
nh mi ng
i c cun
ng cp 879.000 lt n
c ngt ss dng (Miiller, 1988).
trung bn
Hnh
H
1: T l gia cc looi nc trn th gii (Lim, 19990)
Ti nguyn nc v hin
h trng s
dng ncc
Trang - 5 -
Theo hiu bit hin nay th nc trn hnh tinh ca chng ta pht sinh t 3
ngun: bn trong lng t, t cc thin thch ngoi qu t mang vo v t tng trn
ca kh quyn; trong th ngun gc t bn trong lng t l ch yu. Nc c
ngun gc bn trong lng t c hnh thnh lp v gia ca qu t do qu trnh
phn ha cc lp nham thch nhit cao to ra, sau theo cc khe nt ca lp v
ngoi nc thot dn qua lp v ngoi th bin thnh th hi, bc hi v cui cng
ngng t li thnh th lng v ri xung mt t. Trn mt t, nc chy trn t ni
cao n ni thp v trn ngp cc vng trng to nn cc i dng mnh mng v
cc sng h nguyn thy. Theo s tnh ton th khi lng nc trng thi t do ph
ln trn tri t khong 1,4 t km3, nhng so vi tr lng nc lp v gia ca qa
t ( khong 200 t km3) th chng ng k v n ch chim khng n 1%. Tng
lng nc t nhin trn th gii theo c tnh c khc nhau theo cc tc gi v dao
ng t 1.385.985.000 km3 (Lvovits, Xokolov - 1974) n 1.457.802.450 km3 (F.
Sargent - 1974).
Bng 1. Tr lng nc trn th gii (theo F. Sargent, 1974)
Loi nc
Tr lng (km3)
Bin v i dng
1.370.322.000
Nc ngm
60.000.000
Bng v bng h
26.660.000
H nc ngt
125.000
H nc mn
105.000
Kh m trong t
75.000
Hi nc trong kh m
14.000
Nc sng
1.000
Tuyt trn lc a
250
Trang - 6 -
1.1 Nc ngt
Nc ngt hay nc nht l loi nc cha mt lng ti thiu cc mui ha
tan, c bit l clorua natri (thng c nng cc loi mui hay cn gi l mn
trong khong 0,01 - 0,5 ppt hoc ti 1 ppt), v th n c phn bit tng i r rng
vi nc l hay cc loi nc mn v nc mui. Tt c cc ngun nc ngt c xut
pht im l t cc cn ma c to ra do s ngng t ti hn ca hi nc trong
khng kh, ri xung ao, h, sng ca mt t cng nh trong cc ngun nc ngm
hoc do s tan chy ca bng hay tuyt. Nc ngt l ngun ti nguyn ti to, tuy
vy m vic cung cp nc ngt v sch trn th gii ang tng bc gim i. Nhu
cu nc vt cung mt vi ni trn th gii, trong khi dn s th gii vn ang
tip tc tng lm cho nhu cu nc cng tng. S nhn thc v tm quan trng ca
vic bo v ngun nc cho nhu cu h sinh thi ch mi c ln ting gn y.
Trong sut th k 20, hn mt na cc vng t ngp nc trn th gii b bin
mt cng vi cc mi trng h tr c gi tr ca chng. Cc h sinh thi nc ngt
mang m tnh a dng sinh hc hin ang suy gim nhanh hn cc h sinh thi bin
v t lin.
1.2 Nc mn
Nc mn l thut ng chung ch nc cha mt hm lng ng k cc
mui ha tan (ch yu l NaCl). Hm lng ny thng thng c biu din di
dng phn nghn (ppt) hay phn triu (ppm) hoc phn trm (%) hay g/l.
Cc mc hm lng mui c USGS Hoa K s dng phn loi nc mn
thnh ba th loi. Nc hi mn cha mui trong phm vi 1.000 ti 3.000 ppm (1 ti
3 ppt). Nc mn va phi cha khong 3.000 ti 10.000 ppm (3 ti 10 ppt). Nc
mn nhiu cha khong 10.000 ti 35.000 ppm (10 ti 35 ppt) mui.
Trn Tri t, nc bin trong cc i dng l ngun nc mn ph bin
nht v cng l ngun nc ln nht. mn trung bnh ca i dng l khong
35.000 ppm hay 35 ppt hoc 3,5%, tng ng vi 35 g/l. Hm lng nc mn t
nhin cao nht c ti h Assal Djibouti vi nng 34,8%
Trang - 7 -
1.3 Nc mt
Nc mt l nc trong sng, h hoc nc ngt trong vng t ngp nc.
Nc mt c b sung mt cch t nhin bi ging thy v chng mt i khi chy
vo i dng, bc hi v thm xung t.Lng ging thy ny c thu hi bi cc
lu vc, tng lng nc trong h thng ny ti mt thi im cng ty thuc vo
mt s yu t khc. Cc yu t ny nh kh nng cha ca cc h, vng t ngp
nc v cc h cha nhn to, thm ca t bn di cc th cha nc ny, cc
c im ca dng chy mt trong lu vc, thi lng ging thy v tc bc hi
a phng. Tt c cc yu t ny u nh hng n t l mt nc.
S bc hi nc trong t, ao, h, sng, bin; s thot hi nc thc vt v
ng vt..., hi nc vo trong khng kh sau b ngng t li tr v th lng ri
xung mt t hnh thnh ma, nc ma chy trn trn mt t t ni cao n ni
thp to nn cc dng chy hnh thnh nn thc, ghnh, sui, sng v c tch t li
nhng ni thp trn lc a hnh thnh h hoc c a thng ra bin hnh thnh
nn lp nc trn b mt ca v tri t.
Trong qu trnh chy trn, nc ha tan cc mui khong trong cc nham thch
ni n chy qua, mt s vt liu nh khng ha tan c cun theo dng chy v bi
lng ni khc thp hn, s tch t mui khong trong nc bin sau mt thi gian
di ca qu trnh lch s ca qu t dn dn lm cho nc bin cng tr nn mn. C
hai loi nc mt l nc ngt hin din trong sng, ao, h trn cc lc a v nc
mn hin din trong bin, cc i dng mnh mng, trong cc h nc mn trn cc
lc a.
1.4 Nc ngm
Nc ngm hay cn gi l nc di t, l nc ngt c cha trong cc l
rng ca t hoc . N cng c th l nc cha trong cc tng ngm nc bn
di mc nc ngm. i khi ngi ta cn phn bit nc ngm nng, nc ngm
su v nc chn vi. "Nc ngm l mt dng nc di t, tch tr trong cc lp
t trm tch b ri nh cn, sn, ct bt kt, trong cc khe nt, hang caxt di b
mt tri t, c th khai thc cho cc hot ng sng ca con ngi".
Trang - 8 -
Trang - 9 -
Trang - 10 -
Trang - 11 -
c th.
Trang - 12 -
Trang - 13 -
Hnh 3: Dng sng Tiete cch Sao Paulo, Brazil 40 km, b nhim trm trng.
nh chp ngy 2-9-2010
Trang - 14 -
Trang - 15 -
Trang - 16 -
Trang - 17 -
Trang - 18 -
Trang - 19 -
Trang - 20 -
Hnh 10: Hai cng nhn ang cht thi v sinh t nh my ra mt con sui
khu chut Korogocho, Nairobi, Kenya. y c l l mt trong nhng ngun gy
ra ci cht cho 1,5 triu tr em hng nm do bnh k sinh t nhim ngun nc.
Nhu cu nc cng ngy cng tng theo pht trin ca nn cng nghip,
nng nghip v s nng cao mc sng ca con ngi. Theo s c tnh, bnh qun
trn ton th gii c chng khong 40% lng nc cung cp c s dng cho cng
nghip, 50% cho nng nghip v 10%cho sinh hot. Tuy nhin, nhu cu nc s dng
li thay i ty thuc vo s pht trin ca mi quc gia. Th d: Hoa K, khong
44% nc c s dng cho cng nghip, 47% s dng cho nng nghip v 9% cho
sinh hot v gii tr (Chiras, 1991). Trung Quc th 7% nc c dng cho cng
nghip, 87% cho cng nghip, 6% s dng cho sinh hot v gii tr. (Chiras, 1991).
Nhu cu v nc trong cng nghip: S pht trin cng ngy cng cao ca nn
cng nghip trn ton th gii cng lm tng nhu cu v nc, c bit i vi mt s
ngnh sn xut nh ch bin thc phm, du m, giy, luyn kim, ha cht..., ch 5
ngnh sn xut ny tiu th ngt 90% tng lng nc s dng cho cng nghip.
Th d: cn 1.700 lt nc sn xut mt thng bia chng 120 lt, cn 3.000 lt nc
lc mt thng du m chng 160 lt, cn 300.000 lt nc sn xut 1 tn giy
hoc 1,5 tn thp, cn 2.000.000 lt nc sn xut 1 tn nha tng hp. Theo
Ti nguyn nc v hin trng s dng nc
Trang - 21 -
Trang - 22 -
Trang - 23 -
ni nht l vng nng thn bng cc phng tin th cng, cn s khai thc bng
cc phng tin hin i cng c tin hnh nhng cn rt hn ch ch nhm
phc v cho sn xut v sinh hot cc trung tm cng nghip v khu dn c ln m
thi.
4.2.3 Nc khong v nc nng
Theo thng k cha y th Vit Nam c khong 350 ngun nc khong
v nc nng, trong nhm cha Carbonic tp trung nam Trung b, ng Nam b
v nam Ty nguyn; nhm cha Sulfur Hydro Ty Bc v min ni Trung b; nhm
cha Silic trung v nam Trung b; nhm cha St ng bng Bc b; nhm cha
Brom, Iod v Bor c trong cc trm tch min vng H Ni v ven bin vng Qung
Ninh; nhm cha Fluor nam Trung b....Phn ln nc khong cng l ngun nc
nng, gm 63 im m vi nhit t 300c 400c; 70 im nng va vi nhit t
410c 60 0C v 36 im rt nng vi nhit t 600c 1000c; hu ht l mch ngm
ch c 2 mch l thin thuc loi m gp trung Trung b v ng Nam b. T
nhng s liu trn cho thy rng ti nguyn nc khong v nc nng ca Vit Nam
rt a dng v kiu loi v phong ph c tc dng cha bnh, ng thi c tc dng
gii kht v nhiu cng dng khc.
Trong nhng nm gn y nhu cu nc s dng cho cng nghip v sinh hot
khng ngng tng ln theo pht trin ca cng nghip, s gia tng dn s, mc
sng ca ngi dn khng ngng c nng cao v s pht trin ca cc th.
Nc s dng cho nng nghip cng tng ln do vic m rng din tch t
canh tc v s thm canh tng v. Theo s c tnh ca cc nh chuyn mn th t
nay n nm 2000 a din tch ti cho nng nghip ln 6,5 triu ha th tng
lng nc cn khong 60km3, cho chn nui khong 10 -15 km3, nhu cu v nc
cho 80 triu dn khong 8 km3; tnh chung nhu cu v nc s tng ln khong t 90 100 km3. Nh vy n nm 2000 lng nc cn cho s pht trin t xp x khong
30% lng nc c cung cp trn ton lnh th. iu c bit l nhu cu ny phn
ln tp trung vo ma kh trong khi mc nc trong cc sng ngi xung thp nn c
ni nc s khng dng, iu ny cho thy nu khng qun l v phn phi tt s
xy ra tnh trng thiu nc gay gt nh hin nay
Ti nguyn nc v hin trng s dng nc
Trang - 24 -
Trang - 25 -
Trang - 26 -
5.1 Hn hn
Theo cc nh nghin cu th kh nng cung cp nc ngt hin nay l mt vn
nghim trng trn ton th gii. C t nht 80 nc vng sa mc v bn sa mc
(chim khong 40% dn s th gii) thuc hai lc i Chu v Phi Chu thng
xuyn b hn hn v tht ma nn thng xuyn khng cung cp lng thc
nui sng dn ca h.
Trang - 27 -
Hnh 12: Ngi dn ca mt lng nh ti tnh Yunnan, Trung Quc ang gnh nc
ly t ging v lng. Hn hn ko di khu vc ny lm kh hn 273 con sng,
413 b cha v khin cho 3,19 triu ngi cng vi 1,58 triu vt nui lm vo cnh
thiu nc ung trm trng.
Trong nhng thp nin 1970 thm ha hn hn e da trn khong 24, 4 triu
ngi v hng nm git cht hn 23.000 ngi, hu qu ny vn cn ko di n
1980. Nm 1985 hn 154 triu ngi thuc 21 quc gia Phi Chu ri vo nn i do
hn hn, thm vo s gia tng dn s qu mc v chin tranh lan rng, mt khc
cn do vic qun l v s dng ngun ti nguyn v pht trin nng nghip km hiu
qu. cc nc ny, ngi dn ngho phi mt nhiu thi gian i tm nc thng
l nhng dng sng v sui b nhim v c c nc nhng ngi ph n
v tr em phi i b t 16 km - 25 km mt ngy v ch mang c mt bnh y nc
trn ng tr v( Miller, 1988 ).
Trang - 28 -
Hnh 14: Mt ngi t nn tri Dagahaley, Kenya vi chic can nha i xin nc.
Cuc ni chin ko di cng vi nn hn hn din ra hn 60 nm qua khin cho
cuc sng ca 12 triu ngi dn Somalia b e da trm trng.
5.2 Ngp lt
Ngc li, nhng quc gia khc c v lng ma tng i ln th mt
lng ln nc ma nhn c ch trong mt thi gian ngn trong nm. Chng hn
Ti nguyn nc v hin trng s dng nc
Trang - 29 -
Hnh 16: Nghch l nhng trn l lt l tuy nc rt nhiu, nhng tnh trng
thiu nc ung li din ra rt trm trng do nhng quan ngi v bnh dch. Trong
nh l mt ngi ph n ang vn chuyn nc trong trn l ti mt khu nm pha
Bc Th Manila ca Philippines.
Trang - 30 -
Hnh 17: Mt gia nh ngi trn thuyn Tin Tukra, bang Assam ngy 30/6/2012. nh: AP
5.3 S ngp ng nc
nhng vng c a hnh thp hoc ni c mc nc ngm qu cao lm cho
mt t lun b ph kn bi mt lp nc t ng lu ngy to nn trng thi ng
nc, t b ng nc nn lun ym kh.
Trn nhng vng t b ng nc thng c nhng thc vt thy sinh c
trng nh mt s cc loi rong to, nn, lc rt pht trin v th nn t ni di do
mn , m v cc acid hu c v th lm cho t v nc b chua, t ngho ln
nhng li giu nhng cht c nh H2S, CH4, Fe 2+. Do nhng tnh cht vt l v
ha hc ca nc v t ca vng b ng nc khng tt cho s trng trt cng
nh s dng nc cho cng nghip v sinh hot.
5.4. Nc ngt b nhim
Theo nhp pht trin ca nn cng nghip, nng nghip v s nng cao mc
sng ca con ngi th nhu cu v nc s dng ngy mt tng. Vn v nc ngy
cng tr nn nghim trng, c bit l nc mt ngy cng thoi ha v mc
nhim nc ngy cng tng. Theo t chc y t th gii (WHO -1980) c tnh rng
cc quc gia km pht trin th 70% dn chng cc vng ven thnh ph v 25% dn
c cc th khng c nc sch s dng.
Ti nguyn nc v hin trng s dng nc
Trang - 31 -
Trang - 32 -
Trang - 33 -
t nc m xy dng chin lc, chnh sch pht trin bn vng ti nguyn nc quc
gia ni chung v cho cc lu vc ni ring. Cn thc hin nghim chnh Lut Ti
nguyn Nc v y mnh hot ng ca Hi ng Ti nguyn Nc Quc gia v
Ban qun l lu vc cc sng.
6. NHIM TI NGUYN NC
6.1. Khi nim nhim ti nguyn nc
nhim ti nguyn nc l hin tng cc vng nc nh sng, h, bin,
nc ngm ... b cc hot ng ca con ngi lm nhim cc cht c th gy hi cho
con ngi v cuc sng cc sinh vt trong t nhin.
nhim ti nguyn nc l s thay i thnh phn v cht lng nc khng
p ng cho cc mc ch s dng khc nhau, vt qu tiu chun cho php v c
nh hng xu n i sng con ngi v sinh vt.
6.2.
Trang - 34 -
Trang - 35 -
him cho con ngi, cho cng nghip, nng nghip, cho ng vt nui v cc loi
hoang d."
ch yu di dng lng nh cc cht thi sinh hot, cng nghip, nng nghip, giao
thng vo mi trng nc.
Hnh 20: Nc sng nhim chuyn mu en, rc thi tri lnh bnh
Cc tc nhn gy nhim nc c th chia ra lm nhiu loi: Kim loi nng
(As, Pb, Cr, Sb, cd, Hg, Mo, Al, Cu, Zn, Fe, Al, Mn...), anion (CN-, F-, NO3, Cl-,
SO4), mt s ho cht c (thuc tr su, thuc dit c, Dioxin), cc sinh vt gy bnh
(vi khun, k sinh trng).
Trang - 36 -
Kim loi nng tch lu theo chui thc n trong c th con ngi khi t
Kim loi nng tch lu theo chui thc n trong c th con ngi khi t
do sn cha nhiu ion gc xyanua. Ion (F-) khi c nng cao gy c, nhng nng
thp lm hng men rng. Nitrat (NO-3) c th chuyn thnh (NO-2) kch ng bnh
methoglobin v hnh thnh hp cht nitrozamen c kh nng to thnh bnh ung th.
Cc ion (Cl-) v (SO2-4) khng c nhng nng cao gy bnh ung th. Cc nhm
hp cht phenon hoc ancaloit c vi ngi v gia sc.
Trang - 37 -
Trang - 38 -
Trang - 39 -
mn tnh lin quan n nhim nc nh vim mng kt, tiu chy, ung th ngy
cng tng. Ngi dn sinh sng quanh khu vc nhim ngy cng mc nhiu loi
bnh tnh nghi l do dng nc bn trong mi sinh hot. Ngoi ra nhim ngun
nc cn gy tn tht ln cho cc ngnh sn xut kinh doanh, cc h nui trng thy
sn.
Cc nghin cu khoa hc cng cho thy, khi s dng nc nhim asen n
ung, con ngi c th mc bnh ung th trong thng gp l ung th da. Ngoi
ra, asen cn gy nhim c h thng tun hon khi ung phi ngun nc c hm
lng asen 0,1mg/l. V vy, cn phi x l nc nhim asen trc khi dng cho sinh
hot v n ung. Ngi nhim ch lu ngy c th mc bnh thn, thn kinh, nhim
Amoni, Nitrat, Nitrit gy mc bnh xanh da, thiu mu, c th gy ung th. Metyl
tert-butyl ete (MTBE) l cht ph gia ph bin trong khai thc du la c kh nng
gy ung th rt cao. Nhim Natri (Na) gy bnh cao huyt p, bnh tim mch, lu
hunh gy bnh v ng tiu ho, Kali, Cadimi gy bnh thoi ho ct sng, au
lng. Hp cht hu c, thuc tr su, thuc dit cn trng, dit c, thuc kch thch
tng trng, thuc bo qun thc phm, pht pho gy ng c, vim gan, nn ma.
Tip xc lu di s gy ung th nghim trng cc c quan ni tng. Cht ty trng
Xenon peroxide, sodium percarbonate gy vim ng h hp, oxalate kt hp vi
calcium to ra calcium oxalate gy au thn, si mt. Vi khun, k sinh trng cc loi
l nguyn nhn gy cc bnh ng tiu ha, nhim giun, sn. Kim loi nng cc loi:
Titan, St, ch, cadimi, asen, thu ngn, km gy au thn kinh, thn, h bi tit, vim
xng, thiu mu.
Trang - 40 -
Trang - 41 -
Quy hoch sn xut nng nghip cho tng tiu vng cn phi xt n
Canh tc trn vng t phn phi thc hin theo cc hng dn k thut
Gim st vic thc thi cc hng mc cng trnh theo ni dung thit k,
Trang - 42 -
nhim mi trng nc: Khng thi cc cht thi sinh hot, cht thi chn nui v
cht thi rn xung cc knh rch.
trong vng. Phn tch din bin v thnh phn cc loi sinh vt nc.
6.3.2.3. Mt s bin php x l nc n gin
6.3.2.3.1 i vi nc nhim st, phn
i vi nc nhim phn, ta x l nc bng vi sng.ly 10gam vi sng cho
vao 140 lt nc, sau nc lng xung, gn ly nc trong.
i vi nc nhim st, thng c mu vng mi tanh.cch on gin nht
lm sch nc nhim st l nc vo thng, khong ln nhiu ln ri lng,cht
ly nc trong.
C th dng phn chua x l nc nhim phn st.Phn chua gi nh(na
tha cho 25 lt nc) vo thng quy nhiu ln st v phn kt ta lng dn
xung y.
Ngoi ra x l bng phng php sc kh, qua gin ma v bn lng, lc
kh st lc kh st.Lm gin ma bng ng nha,khoan 150-200 l c ng knh
t 1,5mm n 2mm ty theo cng sut my bm ang s dng.Di cng lp b lc
l lp si dy khong 1 gang trn lp si dy la lp ct dy khong 2,5 n 3
gang.Phng php ny c th x l c mt s cht khc vi hm lng thp nh
:Hidrogen sulfte H2S ,Amoniac, asen.
6.3.2.3.2 X l Hidrogen sulfte H2S
Nc cha H2S khng gy tc hi cho sc khe nhng n lm cho nc c mi
v v trng thi.Nc cp c cha hm lng H2S thp khang 1,0 ppm c tn
Ti nguyn nc v hin trng s dng nc
Trang - 43 -
V lu di cn c gii php:
Ph cp gio dc v bo v mi trng
Trang - 44 -
con ngi, gip tiu thot nc, ti tiu cho nng nghip, cp nc cho sinh hot
v cng nghip, cng nh phc v giao thng thy. Nu cng tc qun l knh rch
thc hin tt, khng xy ra cc trng hp ln chim, x rc ba bi, lun lun
c duy tr cng tc no vt thng thong, lun m bo dng chy th vn
ngp, nhim trn a bn thnh ph s c bn c gii quyt.
doanh, dch v, xy dng, giao thng, vn ti, khai thc trn bin phi c kim sot
v x l t tiu chun mi trng.
dng trong cc hot ng thm d, khai thc ti nguyn bin sau khi s dng phi
c thu gom, lu gi trong thit b chuyn dng v phi c x l theo quy nh v
qun l cht thi nguy hi.
Trang - 45 -
chuyn xng, du, ho cht, cht phng x v cc cht c hi khc trn bin phi c
k hoch, nhn lc, trang thit b bo m phng nga v ng ph s c mi trng.
thng vn ti, khai thc khong sn di lng sng v cht thi sinh hot ca cc h
gia nh sinh sng trn sng phi c kim sot v bo m yu cu v bo v mi
trng trc khi thi vo sng.
7. TNH TRNG SUY GIM NGUN NC CC LU VC SNG
7.1. Thc trng suy gim nghim trng ngun nc h du cc lu vc sng
Nc ta c ti nguyn nc thuc loi trung bnh trn th gii, song n cha
nhiu yu t km bn vng. Xt lng nc vo ma kh th nc ta thuc vo vng
phi i mt vi thiu nc, mt s khu vc thuc loi khan him nc. Cha bao gi
ti nguyn nc li tr nn qu him nh my nm gn y khi nhu cu nc khng
ngng tng ln m nhiu dng sng li b suy thoi, nhim, nc sch ngy mt
khan him. Hn hn, thiu nc din ra thng xuyn, nghim trng. An ninh v
nc cho pht trin bn vng v bo v mi trng ang khng c bo m
nhiu ni, nhiu vng nc ta.
Trang - 46 -
Trang - 47 -
Theo d bo ca c quan chc nng, tnh trng suy gim ngun nc, hn hn,
thiu nc c th xy ra trn din rng nhiu vng trn c nc, nht l cc thng
cui ma kit. Thiu nc, suy gim ngun nc c th cng thng hn hu khp
cc khu vc lm nh hng ln ti cp nc sinh hot v sn xut vng h du nhiu
lu vc sng chnh nc ta.
7.2. Nguyn nhn suy gim ngun nc lu vc sng
C 5 nguyn nhn chnh dn n suy thoi ti nguyn nc lu vc sng Vit
Nam:
1. Do gia tng nhanh v dn s.
Ti nguyn nc v hin trng s dng nc
Trang - 48 -
nuc ch nn gii hn trong phm vi 30% ca dng chy, nhng Vit Nam c nhiu
ni nh min Trung, ng Nam B, Ty Nguyn... khai thc trn 50% lng dng
chy v ma kit, c bit l Ninh Thun, Bnh Thun khai thc ti 70-80%
lng dng chy v ma kit.
nhiu so vi nhng nm trc y ngoi nguyn nhn suy gim lng ma cn do vic
vn hnh ca cc h Ha Bnh v cc h loi va v ln thng ngun thuc t
Trung Quc. Trong tng lai khi 3 p ln ca Trung Quc xy dng trn thng
ngun sng nh p Long M cao 140m, p Japudu cao 95m v p Gelantan cao
113m i vo vn hnh vi mc ch chnh l pht in th ngay c thy in Sn La v
Ha Bnh cng b nh hng do ch vn hnh ca cc h ny.
3. Do cha kim sot c cc ngun thi v cha quan tm u t tha ng
cho cc h thng thu gom, x l cc cht thi lng, thi rn.
ha, lng ngh th cng ngy cng m rng, lng cht thi rn, thi lng cha kim
sot c thi vo ngun nc s gy nhim suy thoi nhanh cc ngun nc mt,
nc di t, lm gia tng tnh trng thiu nc v nhim nc, nht l v ma
kh, in hnh nht l sng Nhu, sng Th Vi (ti 15 cy s sau Nh my bt ngt
Vedan) ca sng th Vi, dng sng y thc s cht, nc sng tr nn en
ngm v hi thi, khng c sinh vt no sng c; cc sng ni ca nhiu thnh
Ti nguyn nc v hin trng s dng nc
Trang - 49 -
Vic gia tng s dng phn ha hc, thuc tr su, git c trong thm
canh la v cc vn cy cng vic nui trng thy sn, git m gia sc, ch bin cc
sn phm nng nghip cng lm nhim thm cc ngun nc mt, nc di t.
Trang - 50 -
phn tn ko di.
Trang - 51 -
Ngh
nh
thy
li
ph
112
143.
Trang - 52 -
Hin tng trn thng gp cc nc ang pht trin v chm pht trin trn
th gii. Theo bo co ca Ngn hng th gii nm 1992, nc b nhim gy bnh
tiu chy lm cht 3 triu ngi v 900 triu ngi mc bnh mi nm. c nm s
lng ngi mc bnh giun a ln ti 900 triu ngi v bnh sn mng l 600 triu
ngi. hn ch tc ng tiu cc ca nhim sinh vt ngun nc mt, cn nghin
cu cc bin php x l nc thi, ci thin tnh trng v sinh mi trng sng ca
dn c, t chc tt hot ng y t v dch v cng cng.
Tc ng n i sng, sc khe mi ngi dn, gia cm, gia sc, ma mng
vng b nh hng, ti tc tng trng, thm ch gy nh tr sn xut, pht trin,
dn ti buc ngi dn phi di c khi ni sinh sng lu nay. Thiu nc nghim
trng, lu di kh gii quyt c th dn ti xung t gia cc cng ng dn c; gia
tng nguy c km bn vng trong tng trng v pht trin kinh t, x hi v bo v
mi trng.
Suy thoi, cn kit ngun nc, khan him, thiu nc , ang lm ny sinh
nhiu vn phc tp. y thc cht l vn v s cng bng v cc quyn hp
php trong s dng nc, cc vn x hi; v nguyn tc ng x vi nc v vi
cng ng dn c nn cn phi c xem xt mt cch tha ng. Tc ng x hi v
mi trng thng rt su sc v kh nh gi, khc phc.
Ti nguyn nc v hin trng s dng nc
Trang - 53 -
Trang - 54 -
Hin nay quy hoch chuyn ngnh v thy li, thy in, cp thot
Trang - 55 -
Trc thc trng suy thoi ti nguyn nc lu vc sng ang gia tng
th quy hoch bo v cng phi c coi trng v cn c u t thc hin quy hoch
bo v vi t trng tha ng so vi tng ngun kinh ph u t cho pht trin. Vic
qun l thc hin quy hoch tng hp lu vc sng ngoi ngnh ch qun th cc
ngnh khai thc s dng nc v cc a phng lin quan u c nhim v tham gia
vi tinh thn cng tc v mc tiu pht trin bn vng.
Trang - 56 -
Trang - 57 -
Trang - 58 -
Trang - 59 -
1. http://ruousach.com.vn/vai-tro-c%E1%BB%A7a-n%C6%B0%E1%BB%9Bcd%E1%BB%91i-v%E1%BB%9Bi-d%E1%BB%9Di-s%E1%BB%91ngc%E1%BB%A7a-con-ng%C6%B0%E1%BB%9Di/
2. http://www.baomoi.com/Thieu-nuoc--Tac-hai-nghiem-trong-hon-bantuong/82/9267008.epi
3. http://www.thuviensinhhoc.com/chuyen-de-sinh-hoc/sinh-ly-hoc-thuc-vat/2856vai-tro-cua-nuoc-doi-voi-thuc-vat.html#ixzz2OlDT9WV3/
4. http://www.vacne.org.vn/default.aspx?newsid=7583
5. http://vietsciences1.free.fr/vietscience/giaokhoa/biology/moitruongvaconnguoi/
tainguyennuoc.htm
6. http://vi.wikipedia.org/wiki/%C3%94_nhi%E1%BB%85m_n%C6%B0%E1%B
B%9Bc
7. http://vea.gov.vn/vn/truyenthong/hoidapmt/Pages/C%C3%A1cv%E1%BA%A5
n%C4%91%E1%BB%81m%C3%B4itr%C6%B0%E1%BB%9Dngli%C3%AA
nquant%E1%BB%9Bit%C3%A0inguy%C3%AAnn%C6%B0%E1%BB%9Bcg
%E1%BB%93mnh%E1%BB%AFngg%C3%AC.asp
8. http://cwrpi.gov.vn/index.php?option=com_content&view=article&id=905:nh
ung-van-de-cap-bach-can-giai-quyet-truoc-thuc-trang-suy-giam-nghiemtrong-nguon-nuoc-o-ha-luu-cac-luu-vuc-song-&catid=3:tin-tai-nguyennc&Itemid=7
9. http://laocai.gov.vn/sites/sotnmt/thongtinchuyenganh/tainguyennuoc/Trang/20
120118150127.aspx
10. http://tailieu.vn/xem-tai-lieu/tai-nguyen-nuoc.206060.html
11. http://www.ubmttq.hochiminhcity.gov.vn
12. http://www.vietlawnetwork.com
13. http://timtailieu.vn/tai-lieu/de-tai-su-dung-tai-nguyen-thien-nhien-nuoc-7092/
14. http://vietbao.vn/Xa-hoi/17-trieu-tre-em-chua-duoc-su-dung-nuocsach/70043295/157
15. http://www.wrd.gov.vn/Noi-dung/Suy-thoai-tai-nguyen-nuoc-luu-vuc-song-oViet-Nam-nguyen-nhan-va-giai-phap-/29743.news
Trang - 60 -