Professional Documents
Culture Documents
lk bata bu soru bizim cevabmz kstlam gibi geliyor fakat nermeyi deil de
olay/ii/eylemi tekillie dktmz zaman sorunun cevab ortaya kyor.
rnein; nsan tek bir olay/i/eylem karsnda ayn zamanda hem kazanan hem
kaybeden olabilir mi? Bunu rneklerle aklamaya alacam.
Birinci rneim satran oyunu zerine. Karlkl iki kii ile oynanan ve bir kazanan
bir de kaybedenin olduu bir zeka oyunu. imdi bu oyunu tekillie drelim,
kendi kendimize oynadmz dnelim. Oyun sonulandnda kazanan bensem
kaybeden kim, kaybeden bensem kazanan kim? Bir araya gelemeyecek zt iki
olgu tekillie dt anda bir arada bulundu. Bu bir paradoks mudur?
1. Ben kendimi yenmi oldum. Demek ki ben kendimden daha zekiyim.
2. Ben kendime yenilmi oldum. Demek ki ben kendimden daha aptalm.
Bu durumda ben kendime kar her zaman kazanan ayn zamanda her zaman
kaybedenim. Bu oyunu kendi kendime sonsuz kerede oynasam her zaman
kazanan ve her zaman kaybeden ben olacam.
Hangisi benim belirleyici zelliim oldu? Kazanan ben mi, kaybeden ben mi,
kendine gre zeki olan ben mi, kendine gre aptal olan ben mi?
imdi gelelim asl soruya ; Allah kaldramayaca bir ta yaratabilir mi? Biz
Allahtan kendisi ile yarmasn bekliyoruz ve kendi kendine g yetirmesini
bekliyoruz. Sonucunda da ztlklardan oluan tek bir nerme ile karlamak
istiyoruz.
1. Allah kendi kendini yendi yle ise Allah kendine gre gldr.
2. Allah kendi kendine yenildi yle ise Allah kendine gre gszdr.
imdi ayn satran rnei gibi Allah kulland bir kuvvete kar baka bir kuvvet
ile kar geldii zaman gerekten kendini yenmi mi oldu, yoksa kendine yenilmi
mi oldu? Allah bu durum karsnda Mutlak Gl m oldu, yoksa Mutlak Gsz
m oldu? imdi aadaki rnekte bunu inceleyelim tekliin kararna bal iki
farkl g birbirini yenebilir mi?
kinci rneim bilek grei zerine. Bir ok kiinin bildii hatta arkadalaryla
yart bir spor ve g oyunu. Yine karlkl iki kii tarafndan yaplan bir spor ve
kazanan ve kaybedeni var tpk bize sorulan soru gibi iki zt kavram imdi tek bir
beden de birletirmeye alalm. Ellerimize, kollarmza ve omuzlarmza kar bir
kudretimiz var. imdi sa ve sol kolumuzun kaslarn bilek grei ile yartrmaya
alalm. Ellerimizi parmaklarmz birbirine geecek ekilde kenetleyelim, ister
dirseklerimizi bir masann stne koyarak ister havada fark etmez bir elimizle
dierini yenmeye alalm ve karlkl g uygulayalm. Kendinize kar gerek
manada bir g gsterisi yapabilir misiniz? Hangi elinizin yeneceine karar
imdi tekrar hayal ettiimiz ortama geri dnelim ''sonsuz yer'' ve ''sonsuz gk''
ve yerin zerinde bir ''ta''. Bu taa sonsuz ge doru, yer dzlemine dik bir
ekilde bir birimlik bir kaldrma kuvveti uygularsak, yer ekimi kuvveti yoksa, bu
ta sonsuz ge doru sonsuza kadar ilerleyecektir. Fakat bu taa uyguladmz
bir birimlik kaldrma kuvvetine karlk, bir birimlik yer ekimi kuvveti uygularsak
denge prensibine gre ta yerinden oynamayacaktr. Uygulayacamz kaldrma
kuvveti ve yerekimi kuvvetini bir forml ile sabitleyelim. Kaldrma kuvvetini her
artrdmzda buna karlk ayn oranda artacak ekilde yer ekimi kuvvetini
sabitlersek, kaldrma kuvvetini ne kadar artrrsak artralm denge prensibine gre
yer ekimi kuvveti de ayn oranda arttndan ta yerinden oynamayacaktr. Bu
sabitle kaldrma kuvveti sonsuza gitse bile yerekimi kuvveti de sonsuza
gidecektir ve ta yerinden kalkmayacaktr. Bu durumda yerden, kaldrma kuvveti
ile kaldramayacamz bir ta hayal etmi olduk.
Peki bu ta yerden ge doru nasl kaldrabiliriz? Kaldrma kuvvetini sonsuza
bile tasak formlle sabitlediimizden ta yerinden oynamyordu. Formlde bir
pf noktas var kaldrma kuvvetine yaptmz etki yerekimi kuvvetini de ayn
oranda etkiliyor fakat yer ekiminde yapacamz bir deiiklii kaldrma
kuvvetine sabitlemedik. Bu durumda yer ekimi kuvvetini azalttmzda kaldrma
kuvveti ayn oranda azalmadndan ta yerinden kalkacaktr. Bunu bir rnekle
aklayaym bir makine yapyoruz ve bu makinede iki adet dnen dme var.
Birinci dmeyi evirdiimizde ikinci dmede ayn oranda dnyor ve her ikisine
ait fonksiyonlarda ayn anda artp eksiliyor, fakat ikinci dmeyi
dndrdmzde sadece ikinci dmeye ait fonksiyonlar artp eksiliyor. Formle
bu adan bakarsak daha net anlayabiliriz. Kuvvet uygulayarak kaldramadmz
ta aksine farkl bir kuvveti eksilterek kaldrm olduk.
Sonra bunun ardndan kalpleriniz yine katlat, ta gibi; hatta daha kat
oldu. nk ta vardr ki, iinden rmaklar fkrr. Ta vardr ki yarlr da
iinden sular kar. Ta da vardr ki, Allah korkusuyla (yerinden kopup)
der. Allah yaptklarnzdan hibir zaman habersiz deildir.