tr thnh nh u t lo luyn

LI KHUYN U T CA NGI B GIU

Cch y nhiu nm ti hi ngi b giu, B s khuyn g vi mt ngi u t trung bnh?
Ngi p, ng trung bnh.
QUY TC TIN BC 90/10
Hu ht chng ta u bit quy lut 80/20. Tc l, 80% thnh cng ca chng ta c to ra t 20%
nhng c gng ca mnh. Quy tc ny do mt nh kinh t hc ngi sng lp vo nm 1897 ng
Vilfredo Pareto, v c gi l Quy tc v s c gng ti thiu.
Ngi b giu ng vi quy tc v s thnh cng t c trn mi lnh vc, ngoi tr lnh vc
tin bc. Khi cp n tin bc, ngi tin vo quy tc 90/10. Ngi nhn xt ch c 10% dn s chim n
90% s tin. Ngi ch ra trong th gii in nh, 10% cc din vin kim c ti 90% tn bc. Thc t
cng xy ra trong mi trng th thao, th gii ngh s, th gii cc nh u t - iu gii thch ti sao
m ngi khuyn, ng trung bnh. Mt bi bo mi y ng trn tp tr Wall Stress chng chng
minh iu nhn xt ca Ngi. Bi bo cho thy 90% c phiu M ch do 10% dn s M s hu.
Quyn sch ny s gii thch cch lm th no cc nh u t chim 10% dn s li s hu n 90%
ca ci x hi v lm th no bn c th t c iu .
BN S HC C G T QUYN SCH NY.
y ban giao dch chng khon M (SEC) nh ngha mt nh u t iu kin nh sau:
1. Ngi c thu nhp hng nm t 2000.000 tr ln; hoc
2. Ngi y v v chng ngi y c tng thu nhp hng nm t 300.000 tr ln; hoc
3. Ngi y c ti sn gi tr thc t 1 triu tr ln
SEC a ra cc quy nh i hi nhm bo v mt nh u t trung bnh trc nhng khon u
t c nhiu ri ro v t hi nht trong gii u t. Vn ny li pht sinh ch nhng i hi ny cng
ng thi ngn cn mt nh u t trung bnh khng c c hi tip cn nhng khon u t hi nht trn th
gii. V chnh l l do ti sao m ngi b giu a ra li khuyn cho mt nh u t bnh thng,
ng trung bnh.
KHI S T TAY TRNG.
Quyn sch ny bt u vi thi im ct mc vo nm 1973 lc ti t Vit Nam tr v. iu
, cng c ngha l trong vng mt nm ti, ti s tht nghip, khng c tin v khng c ti sn g c. Do

, quyn sch ny bt u t im ct mc ct mc m nhiu ngi bn s ng cm khi lp ln s

nghip cho chnh mnh t i bn tay trng.
Vit ln quyn sch ny tht l mt th thch i vi ti. Ti vit i vit li ti 4 ln quyn sch
ny. Khi ti vit xong bn tho u tin, chnh c Sharon Lechter - ng tc gi, nhc ti nh li nguyn
tc 90/10 v tin bc. C y ni: ti tin rng khng qu 3% dn s c mc ti thiu nhn l nh u t
chuyn nghip. i vi ring bn thn ti, ct mc khi u l nm 1973 khi m trong tay ti khng h c
mt ca ci no. Nhng g ti c lc y ch l nhng li khuyn ca ngi b giu v mt gic m lm giu,
mt c nguyn tr thnh mt nh u t iu kin c th tham gia vo nhng cuc chi ln trong th
gii ngi giu - nhng cuc chi m mi ngi cha tng nghe n, cha tng c cp n nhng
trang bo ti chnh, thm ch cha tng c cc nh mi gii u t gii thiu bn l ra cng chng.
Nh vy, d cho bn c nhiu tin hay khng u t i na,. cho d bn hiu bit nh th no v
u t, quyn sch ny cng s c ch cho bn. Ni dung cun sch ny s trnh by tht n gin v mt
ti phc tp. V nht l quyn sch ny nhm n nhng ngi thch th tr thnh mt nh u t hiu
bit cho d h c bao nhiu tin trong tay i chng na.
V bt c ai c Dy con lm giu u bit, nhng g m ti v Sharon yu cu bn l mt ch
mong mun hc hi v thi tip thu ci m.
LM TH NO NG TRUNG BNH
Khi cp n chng khon, quy lut 90/10 v tin bc vn gi nguyn gi tr.
V mt c nhn, ti rt quan tm n thc t ny bi v ngy cng c nhiu h gia nh da vo cc
khon u t lm ngun thi nhp ch yu cho tng lai. Vn ch, trong khi cng nhiu ngi tr thnh
nh u t th c rt t ngi hiu bit v u t. Chuyn g s xy ra i vi nhng ngi ny.
nh ca ti khi vit quyn sch ny l gip cc bn tm ra nhng gii p cho nhng cu hi
i loi nh th. V gi nh cc bn khng tho mn vi gii p y, quyn sch vn c th tip thm ngun
hng khi gip bn o su thm v khm ph ra nhng phng cch c th p dng trong i bn.
Cch y hn 40 nm, iu quan trng nht l ngi b giu li cho ti chnh l s khi dy tnh hiu
k trong ti v ti u t. Ti nhn thy ngi b giu c mt sc mnh m b ti khng h c, v ti
cng mun chnh mnh chim hu c sc mnh k diu .
Ti nhn ra rng khng phi ng tin lm cho ngi b giu tr thnh mt nh u t giu c
cch suy ngh v logic hon ton i lp vi b ti. Ti nhn ra rng ngi b giu c cch suy ngh hon
ton i lp vi b ti. Ti nhn ra mnh phi hiu cho c kiu suy ngh ca ngi b giu nu nh ti
mun c c trong tay nhng sc mnh m ngi ang c.

Ti t m. V chnh s t m cng nh ni kht khao mun lm ch sc mnh ca ngi b giu,

cn c gi l kin thc v kh nng m ra cho ti mt chn tri mi trn con ng hc hi v tm
kim.
CU TR LI CA NGI B GIU
Cui cng, ti cng thu ht lng can m ca mt a nh 12 tui hi ngi b giu, B lm th
no m mua c 10 mu t t tin trong khi b con khng th no mua ni? ngi chong tay qua
vai ti, chm chp bc ti v gii thch cho ti nghe nhng iu c bn v tin bc v nh u t. Ta cng
khng mua ni n con , m chnh s nghip kinh doanh ca ta mua n gim ta.
Cch y vi nm, ti dy mt lp hc u t di 3 ngy ti Sydney, c. Ht mt ngy ri u, ti
tp trung tho lun v nhng th thut v chin lc xy dng kinh doanh. Mt thnh vin trong lp ht chi
ni cht vn ti, Ti b tin n y ct hc cch u t. Sao ng li ph qa nhiu thi gian v vic
kinh doanh n th?
Ti tr li, C hai l do. L do th nht l v trc sau g chng ta u u t vo vic kinh doanh.
Nu anh u t vo c phiu, tc l anh ang u t vo vic kinh doanh ca mt doanh nghip. Nu anh ta
mua mt ming t u t cho thu, ming a c chnh l mt vic kinh doanh ca mt doanh nghip.
Nu anh ta mua mt ming t u t cho thu, ming a c chnh l mt vic kinh doanh. Nu anh ta
mua tri phiu, anh cng ang u t vo kinh doanh. Do tr thnh m nh u t gii, trc ht anh
phi cn gii v kinh doanh. L do th hai l v cch u t tt nht chnh l s dng vic u t cho mnh.
Cch nh u t d nht l cch u t cho mt c nhn n c. Mt nh u t trung bnh bit rt t v
kinh doanh v thng u t n l. Chnh v th ti b ra nhiu thi gian ni v ti ny trong kho
hc u t cc bn .
V cng th, quyn sch ny s cp n cc ti xy dng kinh doanh cng nh cch phn tch
mt doanh nghip. Phn cn li s u t thng qua vic kinh doanh cng nh cch phn tch mt doanh
nghip. Cch y 40 nm, ngi b giu ni, Ta khng mua ni ming t , m chnh s nghip kinh
doanh ca ta mua n. Ni cch khc, quy tc ca ngi b giu chnh l Ly vic kinh doanh mua
u t cho chnh mnh. Hu ht mi ngi u khng giu l v h ch bit u t c nhn vi t cch c
nhn ring l, ch khng phi vi t cch ch doanh nghip. Qua quyn sch ny, bn s thy ti sao 10%
dn s chim 90% tin bc. T quyn sch s ch cch lm th no bn c th thc hin c ging nh
th.
Ngay sau , v tham d v l ra ti sao ti dnh nhiu thi gian v kinh doanh. Cui kho hc,
c lp bt u nhn ra rng nhng nh t ph trn th gii khng mua cc khon u t m t mnh to ra
chng. Hin tng nhiu thanh nin cha qu 30 tui tr thnh t ph khng phi l do nhng thanh nin
y i mua cc khon u t, m chnh h to ra c hi u t cho hng triu ngi khc u t vo.

Gn nh mi ngy ti u nghe c ngi ni, Ti c mt tng sn phm mi c th lm ra hng

triu . ng tic thay, hu nh nhng tng sng to khng bao gi thnh nhng ti sn s c.
Phn na quyn sch ny s tp trung lm th no cc nh t ph bin nhng tng ca mnh thnh
nhng khon u t gi hng triu, hng t mi gi cc nh u t khc. Do , nu bn tng cho rng
suy ngh c th gip cho mnh giu c, thm ch c th a bn thnh hi vin ca cu lc b nhng ngi
giu 90/10 , ti xin tng bn na quyn sch ny.
MUA, GI V CU NGUYN
Trong nhiu nm, ngi b giu ch cho ti thy u t c ngha khc nhau i vi nhng hng
ngi khc nhau. Ngy nay ti thng nghe mi ngi ni cu nh:
- Ti va mi mua 500 c phiu ca cng ty XYZ vi gi 5 mt c phiu. Sau , gi c phiu
tng ln 15 v ti bn ra, kim c 5.000 trong vng khng y mt tun.
- V chng ti mua li nhng cn nh c, sa li v sau bn i kim c li.
- Ti mua bn hp ng hng ho bn trc giao sau.
- Ti c hn 1 triu la trong ti khon hu tr.
- Chng c g an ton hn b tin vo ngn hng.
- Ti c mt danh mc u t a dng ha.
- Ti u t c quan im di hn.
Trong khi nhng cu ni trn phn nh nhng loi sn phm v nhng kiu u t khc nhau, ngi
b giu khng u t nh vy. M thay vo , Ngi ni, Hu ht mi ngi khng phi l nh u t
m ch l k tch lu c hi hoc c bc. Hu ht mi ngi u mang cng mt hi chng mua - gi - v
cu nguyn cho gi tng. H sng chp chn trong hy vng th trng s i ln v s hi khi th trng i
xung hoc sp . Mt nh u t chnh ngha u kim c tin bt k th trng i ln hay i xung, bt
k h thng hay thua, v h u chi c ngn ln di. Ngi u t trung bnh khng bit lm th, c
cng chnh v th m hu ht nhng nh u t trung bnh u thuc v nhm 90% ch kim c 10%
tin bc.
KHNG PHI L MUA, GI V CU NGUYN
u t i vi ngi b giu khng phi l vic mua, gi v cu nguyn n thun. Quyn sch ny
s cp n ti sau:

1. 10 k nng kim sot ca nh u t: Nhiu ngi cho rng u t l ri ro, ngi b giu li ni,
u t khng ri ro, m khng kim sot c n mi chnh l mt ri ro. 10 k nng kim sot c
trnh by trong quyn sch ny s gip cc bn c th gim mc ri ro v tng li nhun.
2. K hoch ca ngi b giu gm 4 giai on hng dn ti t ch khng c mt ng tin
trong ti n ch u t vi lng tin mt d d. Giai on u tin chun b tinh thn tr thnh mt nh
u t. i vi mi ngi, y l giai on nghe c v n gin nhng li ht sc quan trng trong vic u
t mt cch t tin.
3. Cc lut thu khc nhau p dng cho cc nh u t khc nhau. Trong quyn Dy Con Lm Giu
tp 2, ti phc ho chn dung bn nhm ngi trong th gii tin bc. l:
L: Nhm ngi lm cng;
T: Nhm ngi lm t;
C: Nhm ngi lm ch doanh nghip;
: Nhm u t.
Ni cch khc, l do th hai ca thc t 90/10 l ch c nhm ngi 10% bit cch u t t bn
nhm khc nhau c th tn dng cc u i v thu khc nhau. Trong khi , mt nh u t trung bnh
thng thng ch bit u t vo mt nhm.
4. Ti sao lm th no mt nh u t thc s vn c th kim tin bt k th trng ln xung hay
sp .
5. S khc nhau gia cc nh u t chng khon theo trng phi nn tng v trng phi k
thut.
6. Trong tp 2, ti phn tch su cp bc u t. Quyn sch ny s bt u t hai bc u t
cui cng v chia chi tit hai bc ny ra thnh cc nhm:
Nh u t iu kin
Nh u t chuyn mn
Nh u t lo luyn
Nh u t ni b
Nh u t thc s
\Khi c ht quyn sch ny, bn s bit c nhng k nng v kin thc cn i vi mi nhm u t khc
nhau.

7. Nhiu ngi ni, Khi kim c tin, ti s khng cn gp kh khn v tin bc na. Th
nhng h khng nhn thy rng c qu nhiu tin cng t hi nh khng c tin. Trong quyn sch ny, bn
s nhn bit s khc nhau gia hai vn kh khn v tin back: khng c tin hoc c qu nhiu tin.
Mt trong nhiu nguyn nhn khin cho rt nhiu ngi vn tr ln tng qun sau khi chim c
nhiu tin l bi v h khng bit cch gii quyt vn nhiu tin. Quyn sch ny khng ch cho bn cch
kim tin m ch bn cch kim tin m c cch gi chng. Nh ngi b giu ca ti tng ni, C
ngha l g khi con kim c nhiu tin ri mt ht?
Mt ngi bn mu gii tng tm s vi ti, Ngi u trung bnh khng kim ra tin trn th
trng. Khng nht thit h b l, m ch l h khng kim c nhiu tin m thi. T chng kin khi
ngi kim li trong nm nay nhng nm sau li mt ht.
8. Lm th no kim c nhiu tin hn mt nh u t iu kin. Ngi b giu ni, Tn
ch l mt tng con . Lm sao con c th giu c nu con c cho rng 200.00 USD l mt s tin ln?
Nu con mun tr thnh mt nh u t giu c, con phi nhn thy s tin 200.000 ch l mt ht
mui b bin V iu gii thch ti sao phn 1 ca quyn sch ny ht sc quan trng.
IU G LM MT NH U T THUC NHM 90/10 KHCH BIT?
Mt trong nhng kha cnh ch cht nht ca quyn sch ny chnh l s khc nhau c bn v cch
suy ngh gia mt nh u t 90/10 v mt ngi u t trung bnh. ngi b giu thng ni, Nu con
mun giu, hy tm hiu xem nhng g m ngi khc lm v hy lm ngc li. Khi c quyn sch, bn
s thy gia nhm ngi giu 90/10 v nhng ngi khc khng c s khc bit v cc phng tin u t,
m ch khc bit li suy ngh v lp lun. Ti xin a ra vi v d:
1. Hu ht nhng ngi u t thng ni, ng chp nhn ri ro Nh u t giu c mun chp
nhn ri ro.
2. Hu ht nhng ngi u t thng a dng ho, trong khi nh u t giu c li tp trung.
3. Ngi u t trung bnh c gim n cng nhiu cng tt, trong khi nh u t giu c bit tng n
c li cho mnh.
4. Ngi u t trung bnh c gim n cng nhiu cng tt, trong khi ngi u t giu bit cch
tng chi ph lm cho mnh giu hn.
5. Ngi u t trung bnh c vic lm. Nh u t giu c to ra vic lm.
6. Ngi u t trung bnh lm vic cc nhc. Nh u t lm vic t hn m vn c nhiu tin.
MT BN KIA CA NG TIN

Nh vy, iu quan trng khi c quyn sch ny l bn c gng nhn bit nhng suy ngh ca mnh
khi no hon ton mu thun v i chi vi nhng t tng hng dn ca ngi b giu. Ngi ni, Mt
trong nhng l do khin cho t ngi tr ln giu c l v mi ngi thng b kt vo mt li mn suy ngh.
H cho rng ch c mt cch suy ngh hay lm mt iu g theo mt cch thng thng no . Trong khi
ngi u t trung bnh suy ngh, Hy chi an ton v ng chp nhn ri ro, nh u t giu c phi suy
ngh lm th no ci thin nhng k nng ca mnh c th chp nhn nhiu ri ro hn. chnh l cch
suy ngh c hai mt ca ng tin. Nh u t giu c thng suy ngh linh hot v sng to hn ngi
u t trung bnh rt nhiu. Chng hn, trong khi c hai u ngh v vn an ton, nh u t giu c cng
ng thi ngh cch lm th no c th gim chp nhn nhiu ri ro hn. i vi n, nh u t giu li ngh
c cch tng n. Khi ngi u t trung bnh lun sng trong ni s th trng b khng hong, nh u t
giu c li tr i c khng hong. Nhng iu nghe c v v l i vi mt ngi u t trung bnh,
nhng chnh nhng kiu suy ngh nghe v l li lm giu cho nh u t giu c.
Khi bn c quyn sch ny, hy lun thc s i lp khc nhau trong suy ngh lp lun gia
ngi u t trung bnh v nh u t giu c. Nh ngi b giu ni, Nh u t giu c lun
thc r v hai mt ca mi ng tin. Trong khi , ngi u t trung bnh ch chm lo nhn c mt mt ca
ng tin m ngi u t trung bnh khng thy kim hm h khng bao gi giu ln c, trong khi
nh n m ngi kia li cng giu hn. Phn th hai ca quyn sch ny s cp n mt bn kia ca
ng tin.
BN C MUN VT HN CP BC U T TRUNG BNH KHNG?
Quyn sch ny khng ch ni v u t, nhng mch nc, hay nhng b quyt lm giu. Mt trong
nhng mc ch ca chng ti l to ra c hi cho bn c c mt cch nhn khc v u t. Bn mi nm
trc y, ti nhn thy s khc nhau gia ngi b giu v ngi b giu cn su sc hn c s tin m
mi ngi b c u t. S khc nhau chnh l s khao kht mnh lit vt xa hn cp bc u t
trung bnh. Nu bn c nim kht khao am m , vy xin mi bn c tip quyn sch ny.

PHN 1 BN C SN SNG TR THNH NH U T CHA?

Chng 1 Con nn u t vo u?
Vo nm 1973, ti t Vit Nam tr v nh. Sau khi n nh ch ti cn c khng qun, ti gi in
cho Mike v hn gp n tra ti nh anh vi b ca anh, m ti gi l ngi b giu. Khi chic xe limousine
ca Mike n n ti ti khu cn c xm xt, ti lin nhn ra ngay c bit bao nhiu thay i xy ra gia
hai a chng ti k t ngy tt nghip trung hc nm 1965.
Chc mng cu tr v, Mike ni khi ti bc vo phng khch trong cn nh lng ly bng
hoa cng. Anh ci rng r, trong tay m a tr by thng tui, ni: Ti tht mnh tr v nguyn vn.

Mnh cng vy, ti tr li khi nhn ra b bin Thi Bnh Dng xanh thm vi bi ct trng mn
trc nh. Ngi nh tht tuyt vi. l mt bit th mt tng vi nt kin trc hi ho gia phong cch
Hawaii hin i v c xa. Trong nh tri ton thm Ba T cng vi nhng chu cy xanh ti, mt m.
Ngi nh hnh ch U, vi mt h bi to ln lt thm gia v hng ra pha bin lng gi.
Con mnh n, n tn James, Mike ni
, ti git mnh. C l ti h hc mm khi b cun ht vo v trng l ca ngi nh. Con cu
trng khu ra pht, ti my mc tr li, nhn ngm a b s sinh. V khi ti ng mm ci , a b
ang tr mt nhn li ti, u c ti vn b quay cung bi nhng thay i to tt trong tm nm qua. Ti sng
trong m cn c qun s c k v nghim khc, chia phng vi ba thnh vin khc b bt v cu th, cn
Mike th sng trong mt ngi nh tr gi hng triu vi mt t m tht tuyt vi.
Sau khi dng cm cha, ngi b giu ln ting: Nh con thy , Mike lm xut sc vic u
t cc khon li kim c t kinh doanh. Trong hai nm qua, n kim c s tin ln hn s tin m ta
kim c trong 20 nm qua. Kim c mt triu u tin bao gi cng l vic kh khn nht.
Th cng vic kinh doanh tt p ch? ti hi, khch l c hai ngi chia s nhng kinh nghim
lm th no m ti sn tng vt n th.
Cng vic kinh doanh tht tuyt vi, ngi b giu ni. Nhng chic my bay Boeing 747 i
mi khng ngng rc du khch i khp ni trn th gii n Hawaii, lm cho vic kinh doanh c pht trin
lin tc. Nhng thnh cng thc s ca chng ta li ch yu n t u t. V Mike ang qun l cc khon
u t .
Chc mng cu, ti ni. Cu tht l c.
Cm n cu, Mike ni. Nhng khng hon ton do mnh c u, m chnh l nh cng sc
u t ca b mnh y. Mnh ch thc hnh chnh xc theo nhng g m b dy cho ti mnh v kinh
doanh v u t trong nhng nm thng trc y.
By gi cu gt hi thnh qu ri cn g, ti ni. Mnh khng th no ng cu sng y
trong khu giu nht ca thnh ph. Cu cn nh ti mnh l ngi l nhng a tr ngho va m nhng
tm lt sng ngoi bin khng?
Mike ci. Nh ch. T cn nh my lo nh giu keo kit khng cho bn nhc ti mnh lt sng
trong khu b bin ca h. By gi th n lt mnh li y nh vy. C ai ng ti mnh li tr ln
Mike t ngt khi nhn ra mnh l li. Anh nhn ra rng trong khi anh ang y, ti vn sng bn
kia qun o trong nhng cn c bun t xm xt.
Mnh xin li, anh ni. Mnh khng c

C g m xin li, ti nhn nh ci. T rt mng cho cu . t mng khi nhn thy cu giu c v
thnh cng n nh th. Cu rt xng ng bi v cu tn nhiu thi gian hc cch iu hnh kinh doanh.
Cn mnh s ri qun i trong vi nm na nhay sau khi ht hn qun ng.
Cm thy c s cng thng gia Mike v ti, ngi b giu vi ni chen vo. N lm cng vic
tt hn ta. Ta rt t ho v Mike v v n. Cn by gi, chin tranh kt thc v con tr v. n lt
con ri Robert.
CON C TH U T VI B V MIKE C KHNG?
Con mun u t vi b v Mike, ti nn nng p. Trong thi gian Vit Nam, con c th
ginh c 30 nghn v con mun dng s tin ny u t thay v tiu ht. Con c th u t vi b v
Mike c khng?
Ta s gii thiu vi con mt nh mi gii gii, ngi b giu ni. Ta chc chn ng ta s t vn
hu ch cho con, thm ch ng ta s cho con mt hai mch nc c hi.
Khng, khng, ti ni. Con mun u t vo nhng th m b ang u t c. Thi m b. B
bit con thn vi c hai ngi t bit bao lu ri. Con khng mun gp tay mi gii u.
Cn phng yn lng khi ti i b v Mike tr li.
Cui cng ti ln ting, Con ni iu g sai ?
Khng u, Mike ni. T v b ang u t vo mt n rt hp dn, nhng t ngh tt nht cu
nn lc vi ngi mi gii ca chng ta v bt y vi anh ta.
S yn lng bao trm c cn phng, ch cn li ting lch tch chn da khi ngi gip vic dn bn
n. V ca Mike xin li mi ngi v m a b ln phng ng, nhng li cn phng cho ba ngi chng
ti.
Con khng hiu, ti ni. Trong nhng nm thng trc y con lm vic kinh doanh cng hai
ngi. Con lm vic v i ly hu nh khng g c. Con vo i hc theo ca b. Gi y, khi con bt
u ln tui v ch cn mt vi ng u t, b li ngi ngng khi con mun u t vi b. Con thc s
khng hiu. Ti sao li th h b? Ti sao li lnh lng n th? Chng l b mun gt con ra ngoi ? Chng
nh b li khng mun con giu nh Mike v b?
Khng phi b v t lnh lng vi cu, Mike ni. V cng khng phi b v t mun gt cu ra
ngoi hay khng mun cu giu c. Ch c iu mi th by gi khc.
Ngi b im nng gt u

Ta rt mun con u t vi chng ta, cui cng ng ln ting. Nhng lm nh th s vi phm

php lut.
Vi phm php lut ? Ti tht ln khng tin ni. Th c hai ngi ang lm g bt hp php ?
Khng phi, ngi b giu mm ci khc khch. Ta khng bao gi lm mt iu g tri php
lut c. C nhiu cch lm giu hp php d dng hn l mo him i t v phm lut con .
V cng bi v bn mnh khng mun phm lut, cho nn t mi ni l nu cho cu u t th bn
mnh s vi phm lut php, Mike ni.
i vi Mike v ta, u t vo nhng d n s khng phm lut. Nhng i vi con th bt hp
php, ngi b giu c tm gn vn .
Ti sao? ti hi.
Bi v cu khng giu, Mike nh nhng ni. Nhng d n u t ch ginh cho ngi giu m
thi.
Cu ni ca Mike nh con dao m xuyn qua ngi ti. L bn thn ca anh nn ti tha bit anh
phi kh khn lm vi ni nhng li nh th i vi ti. Nhng cu ni ca anh cng nh nhng bng no th
cng lm tn thng tri tim ti tng y. Ti bt u c khong cch gia ti v anh. Trong khi b ca ti v
b ca anh lp nghip t hai bn tay trng, nhng anh v ngi b giu tr ln giu c khng ngng. Cn ti
v b ti vn b kt pha bn kia ca vng i. Ti v Mike mi c 25 tui, nhng Mike i trc ti n
25 nm ti chnh. Ngi b rut ca ti b tht nghip v phi lm li t u t tui 52, cn ti th thm
ch cha lm c vic g c.
Con c sao khng? ngi b giu n cn hi.
Con khng sao u b, ti tr li v c che giu ni au su thm trong lng xut pht t mc cm
ti nghip cho gia nh ca chng ti. Con va mi suy ngh v ang d tm linh hn ca mnh b , ti c
gng m mt n ci gng go.
Nh vy l con khng th u t vi b v Mike bi v von khng giu, ti cui cng ln ting v
sau khi i din tr li thc t trc mt. V nu nh con u t vo nhng d n m b ang u t,
iu s vi phm php lut?
Mike v ngi b gt u. Trong mt s trng hp nht nh no , Mike thm vo.
Th ai dng ln o lut , ti hi.
Chnh ph lin bang, Mike ni

L SEC y, ngi b tr li
SEC ? SEC l g vy? ti hi.
L tn vit tt ca U ban Giao dch chng khon, ng tr li. U ban ra i t nhng nm
30 theo ch th ca Joseph Kenedy, cha c ca tng thng John Kenedy.
Ti sao phi lp ra n? ti hi
ng ci v ni: N thnh lp bo v cng chng trc nhng tn mi gii, ch kinh doanh v
ngi u t bt lng con .
Vy ti sao b ci? l mt vic tt ng lm ch.
ng vy, l mt hnh ng rt tch cc, ng ni nhng vn khc khch. Trc khi xy ra
cuc khng hong kinh t 1929, v s khon u t ti t, ri ro c bn ra cng chng. Lng gt, thng
tin gi nhan nhn trn th gii. Do , SEC c thnh lp ngn chn hin trng tiu cc ny. l mt
c quan va c chc nng lp php v hnh php, va c mt vai tr rt quan trng. Nu SEC, khng hong
v hn lon s xy ra lin min con .
Vy ti sao b li ci? ti tip tc hi
Bi v ngoi chc nng bo v cgn chng trc nhng khon u t ti t, n cn ngn cng
chng khi c hi tip cn vi nhng khon u t tt nht, ng nghim tc ni.
Nu nh vy th cng chng s u t vo u?
Vo nhng khon u t sch s, nhng khon u t tun theo cc quy nh hng dn ca
SEC.
Th th c g sai u no?
Khng c g sai c. Ta cho rng y l mt tng hay. Chng ta phi c lut l v phi tun theo
lu l. SEC chi trch nhim ton b nhng chuyn .
Th ti sao b li ci ? Con bit b qu r m b. Con bit khi b ci, b ang ngm m ch mt
iu g .
Ta bo con ri m, ng ni. Ta ci v SEC va bo v cng chng trc nhng khon u t
ti t, va ngn cn h tip cn nhng khon u t tt nht.
V c phi chng l mt trong nhng nguyn nhn khin cho ngi giu cng giu hn? ti d
dt hi.

ng vy, ng ni. Ta ci v ta thy c s tr tru ca vn . Mi ngi u t u mun

lm giu. Nhng v h khng giu nn khng c c hi tip cn nhng khon u t lm cho ngi giu. Ch
khi no con giu c, con mi c th u t vo nhng khon ca th gii ngi giu. V do , ngi
giu mi lc mt giu thm. Theo ta, chnhl s tr tru ca cuc i.
Nhng ti sao li nh th c c ch? ti hi. Chng l iu ngn cn ngi ngho gii
trung lu vi ngi giu ?
Khng nht thit nh vy u cu , Mike chen vo. T ngh iu thc s ch nhm bo v
ngi ngho v gii trung lu vi chnh h m thi.
Ti sao cu li ngh nh vy? ti hi.
Ngi b giu ni: Bi v c nhiu khon u t ti t hn nhng khon u t tt. Mi khon u
t d tt hay xu u trng ging nhau. Cn phi c nhiu kinh nghim v hiu bit mi c th nhn ra khon
u t tt hay xu. c th t c trnh u t lo luyn, con phit c kh nng nhn bit sc bn u
l khon u t gip con lm giu v khon no s y con n ch nguy him. n gian l hu ht mi
ngi u khng c kin thc v kinh nghim. Ny Mike , con hy mang ra y h s mi nht m chng ta
ang xem xt.
Mike vo phng lm vic ca mnh v mang ra mt xp h s y p nhng hnh v, bng biu v
bn .
y l mt d n u t m mnh ang xem xt b vn vo, Mike va ni va ngi xung.
cn gi l mt chng khon cha ng k, c khi c gi l hnh thc gi vn u t.
u c ti tr ln t lit khi Mike cho ti xem qua cc ti liu chi cht ton ch, hnh v v bng biu
tnh ton mc ri ro v li nhun u t. Ti th ngi ra khi Mike gii thch vi ti nhng g anh ta suy
ngh v cho y l c hi u t tuyt vi.
Nhn thy ti b quay cung trong m thng tin qu ti v y nhng thut ng l lm, ngi b
giu ct ngang li Mike v ni vi ti. l nhng g anh ta mun Robert thy.
ng ch vo mt on vn nh in trn ba trc xp h s v c ln thnh ting. Min p dng lut
chng khon vo nm 1933.
Ta mun con nm c chuyn ny, ng ni.
Ti nhoi ngi ti trc c th c c r hn nhng dng ch li ti trong on vn m Ngi
ch cho ti. Nhng dng ch th ny:

Hnh thc u t ny ch dnh cho cc nh u t iu kin. Mt nh u t iu kin nu

ngi :

C ti sn thc gi tr t mt triu tr ln hoc

C ngun thu nhp mi nm t 200.000 tr ln trong nhng nm lin tip va qua (hoc
300.000 nu c chng hay v), v c ngun thu nhp trong nm hin ti tng ng.

Ti ng ngi vo gh v ni: iu gii thch ti sao b bo con khng th u t cng b. D

n u t ny ch dnh cho ngi giu.
Hoc ngi c thu nhp cao, Mike ni.
Khng ch nhng iu kin kht khe thi u, m khon u t yu cu ti thiu l 35.000 .
l mt c phn u t i hi cho d n ny.
35.000 ! ti h hc ming. Tht l qu nhiu tin v qu nhiu ri ro. Cu bo l s tin ti
thiu m mt nh u t cn c kia m?
Ngi b giu gt u. Th chnh ph tr lng cho con l bao nhiu?
Con c tr mc lng 12.000 o l mt nm, cng thm tr cp bay v tc chin. Th nhng
hin ti con cha bit mc lng ca con l bao nhiu khi ng qun ti Hawaii ny. Con c th hng tr
cp sinh hot, nhng chc chn khng nhiu u, v cng chng thm g vi mc sinh hot thc t ti
Hawaii.
Nh vy khon tit kim 3.000 ca con l mt c gng rt ng khen y, ngi b giu va
ni va vn ng ti. Con ginh c gn 25% thu nhp ca con ri cn g.
Th th con ln lm g y? ti hi. Con c th a 3.000 ny cho b nhp vo vn u t
v sau chng ta s chia li nhunmt khi u t thnh cng?
Chng ta c th lm nh vy, ngi ni. Th nhng chng ta khng mun ngh con cch v
s khng bao gi dng cch ny vi con c.
Ti sao? Ti sao li khng i vi con? ti gng hi.
Con c trang b mt nn tng kin thc kh vng v ti chnh. V con c th vt xa mc ca
nh u t iu kin, tr thnh mt nh u t iu kin, tr thnh mt nh u t lo luyn nu con
mun. Khi , con s giu c vt xa gp ngn ln nhng gic m ln nht cu con.
Th nhng nh u t iu kin v nhng nh u t lo luyn c g khc nhau h b? ti hi
v cm tht mt ngn la hy vng nhen nhm trong lng ti.
Cu hi ng lm, Mike mm ci v nhn ra bn mnh thot khi nhng mc cm t ti.

Mt nh u t iu kin theo nh ngha l mt ngi c iu kin v tin bc. Nh u t

ny cn c gi l nh u t chuyn nghip, ngi b giu gii thch. Nhng ch c tin bc khng thi
khng lm cho con tr thnh mt nh u t lo luyn.
Khc nhau th no h b? ti gng hi.
Con c xem bo hm qua a tin v mt ngi sao in nh Hollywood va mi b l hng triu d
la trong mt v u t b bi khng? ng hi.
Ti gt u ni: Con c c. Anh ta khng thua l hng triu , m phi tr thu cho nhng khon
thu nhp khng thu trc y t v u t .
l mt v d v nh u t iu kin con , ng tip tc gii thch. Khng nht thit c
nhiu tin mi tr thnh nh u t lo luyn. Chng ta thng nghe c bao nhiu bc s, lut s, ca s thua
l trong khon u t u u. Nhng ngi c nhiu tin nhng khng c s lo luyn. H khng
bit u t vo u l an ton m vn c li cao. Mi khon u t ca h u ging nh nhau. H khng
bit v u t no xu hay tt. Nhng ngi nh th tt hnl nn mua khon u t sch s, cn khng th
mn mt v qun l ti chnh chuyn nghip m h tin tng u t gim h.
Th nh ngha mt nh u t lo luyn l th no? ti hi
Mt nh u t lo luyn gm 3K, ng tr li.
3K ? 3K l g?
ng rt ra mt xp h s v vit nhng ch ny.
1. Kin thc
2. Kinh nghim
3. Khon tin u t di do.
chnh l 3K, ng ni. t c 3 th , con s tr thnh nh u t lo luyn.
Ti nhn vo dng ch ca ng va ni: Nh vy v din vin th tin nhng li khng c kin
thc v kinh nghim .
ng gt u: V cng c nhiu ngi c kin thc nhng li thiu kinh nghim thc t nn li
khng c khon tin d tha u t.
Nhng ngi hay ni Ti bit m khi cu gii thch mt iu g vi h, th nhng h li
khng thc hin nhng g h bit, Mike thm vo. Mt v gim c ngn hng hay ni Ti bit ri vi
mnh v b, nhng mt l do no ng ta li khng lm c nhng g ng ta bit.
V iu gii thch ti sao ng ta khng c nhiu tin d, ti ni.

Ngi b giu v Mike u gt u.

Cuc i thoi tm dng v cn phng chm vo s yn lng.
Con suy ngh g th? ngi b giu hi.
Con ang suy ngh con s thnh ai khi trng thnh, ti tr li.
Cu mun tr thnh ai th? Mike hi.
Mnh ang ngh mnh s tr thnh nh u t lo luyn, ti tr li. Cho d cp bc c nh
ngha nh th no i na.
Rt khn ngoan, ngi b giu ln ting. Con c mt bc khi u kh tt, chnh l nn
tng kin thc ti chnh ca con. Gi y ch cn tch lu kinh nghim.
Lm th no bit mnh c c hai h b? ti hi
Khi m con c nhiu tin d trong tay, ng mm ci.
Khi y, c ba chng ti u nng ly nc ca mnh ln, cng nhau v ni: V nhng khon tin d.
Ngi b giu tip tc: v v tng lai mt nh u t lo luyn.
V tng lai mt nh u t lo luyn v v nhng khon tin d, ti lng l lp i lp li nhng cu hi
trong u ti.
Gi y ti t quyt nh cuc i mnh. tng hc hi tr thnh mt nh u t lo luyn tht
hp dn i vi ti. Ti c th tip tc hc hi t ngi b giu v ti c nhng kinh nghim cn thit.
Ln ny, ngi b giu s hng dn ti nh nhng ngi ln vi nhau.
HAI MI NM SAU
Vo nm 1993, ti sn s ca ngi b giu c chia cho con ci v chu cht ca ng. Trong
vng hng trm nm ti, nhng ngi tha k ti sn ca Ngi s khng phi no lng v tin bc. Mike
tip nhn nhng ti sn kinh doanh chnh yu xut sc pht trin, m rng vng quc ti chnh ca ngi
b giu - mt vng quc m Ngi lp ln t hai bn tay trng. Ti chng kin vng quc t
ngy u thnh lp cho n khi n pht trin mnh trong sut cuc i ti.
Ti phi mt 20 nm mi t c nhng g m ti ngh l phi mt khong 10 nm. Mt triu
o la u tin kim c bao gi cng kh khn nht.
Nhng khi hi tng li, ti nhn thy kim c mt triu u tin khng kh, m kh khn
ch gi c s tin v bt n lm vic li cho bn. Ti c th v hu nm 1994 tui 47, hon ton t do

v ti chnh. Nhng v hu sm vi ti khng thch bng u t nh mt tay lo luyn. C th cng tham gia
u t vi Mike v ngi b giu l mc ch ca ti. Ci ngy Mike v ngi b giu bo ti l khng
iu kin u t nm 1973, l mt ngy quan trng ca cuc i ti, v cng l mt ngy ti t ra mc tiu
tr thnh mt nh u t lo luyn cho mnh.
Di y l khon u t c coi nh ginh cho nh u t iu kin v lo luyn
1. Gi vn u t
2. Cc gi u t a c v hp tc c trch nhim hu hn.
3. Chng khon nin yt ra cng chng ln u (IPO - mc d hnh thc ny mi nh u t u
c th mua nhng khng phi tip cn vi khon ny)
4. Gi vn trc khi nin yt ra cng chng ln u.
5. St nhp doanh nghip; mua li doanh gnhip.
6. Cho vay vn u t kinh daonh
7. Cc qu bo him ti chnh.
i vi nh u t trung bnh, cc hnh thc u t trn mang qu nhiu tnh ri ro. Ri ro y
khng phi l do bn cht ca cc khon u t , m do ngi u t trung bnh khng c kin thc, kinh
nghim hay khon tin d c th hiu r c ch hot ng ca hnh thc u t ny. Hin ti, ti hon
ton ng h SEC trong vic bo v hn ch nh u t khng iu kin i vi nhng hnh thc u t y,
bi v chnh ti phm nhiu li lm v tnh ton sai trong con ng hc hi ca mnh.
Ngy nay, ti ang u t vo nhng khon u t y nh mt nh u t lo luyn. V nhng
ngi u t trn th gii u t tin ca h vo chnh nhng hnh thc u t .
Mc d i khi ti b l, nhng li nhun kim c t nhng khon u t thnh cng khc d sc
trang tri khon l y. Ti t c mc li nhun 35% l chuyn bnh thng, nhng t khi t c mc
li nhun 1.000% . Ti tp trung u t vo nhng khon bi v chng rt si ng v nhiu thch thc.
khng phi l chuyn n thun mua 100 c phiu ny bn i 100 c phiu khc. Cng khng phi l
chuyn quan tm n mc cao thp ca t s p/e.
Quyn sch ny khng ni v cc khon u t.
Quyn sch ny ni v bn thn nh u t.
CON NG

Quyn sch ny khng bn v cc khon u t, m ch yu ni v ngi u t v con ng tr

thnh mt nh u t lo luyn. Quyn sch ny gip bn khm ph bn thn mnh a ra con ng t
n 3K: Kin thc Kinh nghim - Khon u t di do.

Quyn I cp n con ng hc hi ca ti khi cn nh. Quyn II bn bc n tch lu kinh

nghim ca ti khi trng thnh t 1973 n 1994. Quyn sch ny c vit trn c s nhng bi hc ti
thu thp c t nhng thc t sng ng, v chuyn thnh nhng bi hc tch lu thnh 3K c th tr
thnh mt nh u t lo luyn.
Vo nm 1973, ton b vn ling ca ti ch c 3.000 la u t khng h c mt cht kin
thc hay kinh nghim thc t no. n nm 1994, ti tr thnh mt nh u t lo luyn.
Cch y hn 20 nm, gni b giu ni: Cng nh c rt nhiu kiu nh khc nhau dnh cho
ngi giu, ngi ngho v ngi trung lu, cc khon u t cng vy. Nu con mun u t vo nhng
khon m ngi giu u t, con khng phi ch giu m thi. Con cn phi tr thnh mt nh u t lo
luyn, ch khng ch mt ngi giu b tin u t.
5 GIAI ON TR THNH MT NH U T LO LUYN
Ngi b giu chia chng trnh pht trin ca ti thnh 5 giai on ring bit m ti s th hin
qua cc bi hc cc chng trong quyn sch ny. Nm giai on l:
1. Bn c sn sng tr thnh nh u t cha?
2. Bn mun tr thnh nh u t loi no?
3. Lm th no xy dng cho mnh cng vic kinh doanh vng mnh?
4. Ai l nh u t lo luyn? ,v
5. Tr li
Quyn sch ny c vit di hnh thc hng dn, ch khng a ra mt cu tr li c th. Mc
ch ca quyn sch ny nhm gip cho bn hiu nhng cu hi no cn hiu. Ngi b giu ni: Con
khng th dy cho ai tr thnh mt nh u t lo luyn. Nhng mt ngi c th hc hi tr thnh
nh u t lo luyn. iu cng ging nh vic tp xe p vy. Ta khng th dy con xe p, nhng con
vn c th hc cch p xe. Tp xe p i hi phi chi nhiu ri ro, phi dm th, sa dn v c hng
dn r rng. u t cng nh th. Nu con khng mun chp nhn ri ro, con s ni l con khng mun hc,
lm th no ta c th dy con c.
Nu bn mun tm sch v mch nc u t, cch lm giu chp git hay mt b quyt u t no
ca ngi giu, th th quyn sch ny khng ginh cho bn. Quyn sch ny cp n qu trnh hc hi
hn l u t n thun. i tng ca quyn sch l nhng ngi mun hc hi v u t, nhng ngi t
tm kim cho mnh mt con ng lm gu ring ring in hn l i tm mt con ng lm giu bng phng,
trn tru.
Nu mc ch ca bn l s hc hi v tm kim, bn s nhn thy nm giai on ca ngi b giu
chng l nm giai on m nhng nh u t t ph trn th gii tri qua. Bill Gates cha tp on
Microsoft, Warren Buffet l nh u t giu nht ca M; Thomas Edison - ngi sng lp tp on General

Electric, tt c h u i qua nhng giai an pht trin ny. Cng chnh nhng giai on cc nh triu
ph, t ph tr tui ca nghnh cng nghip Internet hay chm com hin ang tri qua ngay trong la tui
20 hoc 30. S khc nhau duy nht gia hai th h l trong thi i thng tin khc thnh nin qua 5
giai on y nhanh hn. V c l bn cng c th lm c chuyn .
BN C DM LM MT PHN CA CUC CCH MNG HAY KHNG?
Nhng gia nh tht s giu c ra i trong thi i cng nghip. iu cng ang xy ra trong
thi i thng tin ngy nay.
Hin ti, ti nhn thy c mt hin tng tng phn l x hi chng ta cng c nhiu thanh nin tr
thnh triu ph hay t ph trong tui 20, 30 v 40, trong khi vn c nhng ngi 40 tui hay hn sng
cht vt trn tng ng lng t i ca mnh. Nguyn nhn ca khong cch ny chnh l s giao cm gia
thi i cng nghip v thi i thng tin. Ngi ta thng ni rng khi thi c thch hp n, mt tng
c th t c mt sc mnh quyn lc v song. V cng chng c g hi hn khi mt ngi no vn
kh kh bm gi nhng t tng suy ngh li thi.
i vi bn, quyn sch ny c th l mt cch nhn v nhng t tng c v tm kim nhng t
tng mi m i vi s giu c. Quyn sch cng c th l mt m tp i i bn. S i i c
th l mt bc chuyn bin trit v quyt lit ging nh s lt xc x hi nh thi i cng nghip
nhng v tr lch s cho thi i thng tin. Quyn sch cng c th l tm gng soi chiu li chnh bn
bn c th t tm ra mt hng i ti chnh mi cho cuc i mnh. Quyn sch s gip bn tp cch suy
ngh nh mt nh kinh doanh v mt nh u t hn l mt ngi lm cng hoc mt ngi lm t.
Ti mt rt nhiu nm i qua nhng giai on , v hin ti vn cn trong cuc hnh trnh y.
Sau khi c quyn sch ny, bn c th xem xt vic i qua 5 giai on ny, hoc bn c th cho l con
ng pht trin khng ph hp vi mnh. Tuy nhin, nu bn chn i qua 5 giai on, cuc hnh trnh s
nhanh hay chm hon ton tu thuc vo bn. Hy ln nh quyn sch ny khng dy cho bn cch lm
giu nhanh. S chn la c ln i qua qu trnh pht trin tnh cch c nhn v hiu bit ca mnh hay khng,
bn c th quyt nh ngay sau khi c ht phn 1 ca quyn sch - phn chun b t tng v tinh thn
trc khi bn t i chn b bng ca mnh ln cuc hnh trnh k diu .
BN C SN SNG TR THNH NH U T CHA?
Ngi b giu thng ni: Tin s l bt c th g con mun. ca ng l tin xut bn t chnh
t tng v suy ngh ca mnh. Nu mt ngi hay ni: Kim tin khng d t no c th th ngi c
th s kim tin kh khn tht. Nu ngi khc ni: ti s khng bao gi giu c, hoc Lm giu
tht kh, Nhng iu c th tr thnh s phn thc s ca ngi . Cn nu mt ngi ni : Cch duy
nht lm giu l lm vic cc nhc, ngi c th lm vic qun qut tht. Nu mt ngi ni: Nu ti
c nhiu tin, ti s b vo ngn hng bi v ti khng bit lm g vi n c, c th iu y s xy ra y nh

vy. Bn s ngc nhin khi thy c bit bao nhiu ngi trn th gii hin ang suy ngh v hnh ng y nh
th. Ngi b giu tng cng co ti vic chun b tinh thn tr thnh mt nh u t lo luyn cng ging
nh qu trnh chun b tm l trong cuc chinh phc nh ni Everest hay xung tc i tu. ng so snh hi
hc nh th, th nhng ng mun ti lu khng ln coi nh t no v chun b t tng lm giu. ng
ni vi ti: S bt u ca con y nh ta. Con khi s m trong tay khng c mt ng no c. Nhng g con
c ch l nim tin mnh lit v mt c m lm giu kht khao bng chy. Mc d c bit bao ngi m c
iu , nhng t ai c th bin n thnh hin thc. Hy tp trung suy ngh v chun b tm l ca mnh bi
v con s hc cch u t m rt t ngi c cho php u t. Con s nhn thy th gii u t t bn trong
n ch khng phi t bn ngoi. C bit bao con ng i d dng hn v nhng cch u t nh nhng
hn cho con chn la. Cho nn, hy suy ngh tht k v hy sn sng nu con bit chn n l con ng ca
chinh cuc i con.

CHNG II VUN P NN MNG TI SN

Vo nm 25 tui, ti v l ra nhng iu m hi cn nh ti khng hiu ht nhng g ngi b
giu dy cho ti. Ti nhn ra trong sut thi gian di , ng lo chm bm vun p nn mng ti
sn ca mnh. ng bt u lp nghip t khu ph ngho ca thnh ph, sng m bc, lo kinh doanh, mua
a c v tp chung thc hin theo k hoch ca mnh. Gi y, ti mi hiu r k hoch ca ngi b giu
l tr thnh i ph. Lc Mike v ti ln cp ba, ng pht trin h thng ti sn ca mnh ra nhng khu
vc ln cn ca Hawaii, mua li cc cng ty lm n yu km v tch lu a c. Khi chng ti vo i hc,
ng tr thnh mt trong nhng nh u t c tm c Hono Lulu v cc khu vc khc nhau Waikiki.
Gi y, ng v gia nh ang tn hng nhng tri lnh qu ngt ca bao cng sc lao ng ca mnh.
Thay v sng trong khu ngho nht vng ngoi thnh ph, ng dn vo khu dn c giu nht Hono
Lulu b ngoi, gia nh ng trng chng c v g giu c so vi cc nh hng xm khc. Th nhng, ti tha
bit Mike v b ca anh rt giu bi ti c ng cho xem cc bn bo co ti chnh c kim ton
m khng phi ngi no cng c ng cho xem.
Trong khi , b rut ca ti va mi tht nghip. Lc ng nh cao ca s nghip cng chnh l
lc ng cng b gung my chnh tr tiu bang Hawaii nghin nt. B ti mt ht mi th m ng lm
vic ct lc mi t c ch v ng gip vn ng tranh c cho i th ca xp ng. ng khng c mt
nn tng ti sn no. Mc d ng 52 tui trong khi ti ch 25 tui, nhng chng ti li c cng mt im
xut pht v ti chnh. C hai chng ti u khng c tin. Chng ti u c bng i hc. C th kim c
mt cng vic n nh, nhng chng ti khng h c mt t ti sn thc no trong tay. m hm y, nm trn
trc lng l trong doanh tri, ti bit ti ang c mt c hi him c trong tay chn hng i cho cuc i
mnh. S d ti cho l him bi v rt t c c hi chng kin, so snh hai cuc i khc nhau ca hai

ngi b, v t chn cho mnh mt hng i ng. S chn la i vi ti tht khng d v khng nn
khinh thng mt t no.
NHNG KHON U T CA NGI GIU
Mc d m v s tng quay cung trong u ti, nhng ch c mt tng lm phn
khch ti hn hn l c nhng khon u t ginh cho ngi giu nh nhng khon u t ginh cho mt
ngi khc. Khi ti cn nh v lm vic cho ngi b giu, ng ch lun cp n vic xxay dng kinh
doanh. Gi y khi ng tr ln giu c, tt c nhng g ng quan tm l nhng khon u t ginh cho
ngi giu. Sau ba n tra, ng gii thch vi ti: L do duy nht khin ta xy dng kinh doanh l v
vic kinh doanh c th gip ta mua ti sn v ta c th tham gia vonhng khon u t ca ngi giu.
Khng c kinh doanh, ta s khng th no sc u t vo nhng khon ca ngi giu con .
Ngi b giu sau nhn mnh n s khc nhau gia mt ngi lm cng v mt ch doanh
nghip i mua u t. ng ni: a s cc khon u t ginh cho ngi lm cng u rt mc. Th nhng
i vi cng vic kinh doanh, ta u c th mua nhng khon u t . Ti khng hiu r lm cu ni ca
ng, nhng ti tin s khc nhau l rt quan trng. Gi y, ti tr ln ht sc t m v nn nng mun bit
c s khc nhau . m y, ti c mong ch tri mau sng c th gi in li cho ngi b giu. V
ti mang nhng t c hi u t ginh cho ngi giu m i vo gic m ca mnh.
NHNG BI HC TIP TC
Khi ti gi cho ng sng hm sau, ng sn sng dy ti tip ng gn giao ht vic kinh doanh
cho Mike v v hu sm thay v chi gn c ngy ng mun lm mt th g khc c ngha hn.
Chng ti hn nhau n tra mt nh hng dc b bin Waikiki. Thi tit hm tht tuyt vi,
nhng nh nng m p trn xung b bin xanh di dng, m . Ti mc qun phc khi n gp ng v ngay
sau bui hn ti phi bay tr v cn c ngoi bin khi.
Ngi b giu gt u bo ti ngi v hi: Th sau khi ht hn qun ng nm ti con d nh s
lm g?
Ba ngi bn phi cng ca con tm c vic vi cc hng hng khng mc d tnh hnh kinh t
hin nay rt kh khn nhng h c th tm c cho con mt vic lm nh nhng mi quan h ca h.
Th con ang suy ngh s lm vic cho mt hng hng khng ? ng hi.
Ti chm chp gt u. , l nhng g con ang lm, v ang suy ngh. Mc lng kh tt cn
cc khon phc li th khng ch c. Hn na, lch trnh bay ca con kh kn, ti ni. Sau cuc chin ,
con tr thnh mt phi cng kh gii. Nu con c c hi bay thm mt nm na vi mt hng hng khng
nh con c th m nhim nhng chuyn phi c vn ti hng nng.

Th l nhng g con s lm ? ng hi.

Khng u b, ti tr li. Khng bao gi k t khi t sau ba cm tra hm qua ti cn nh mi
Mike, v nht l sau nhng chuyn xy vi b ca con. m hm qua con trn trc khng ng c,
v con c suy ngh mi v nhng iu b ni v u t con bit nu con c mt cng vic n nh vi mt
hng hng khng no , con vn c th tr thnh mt nh u t iu kin. Nhng con cng nhn ra
rng c i con s khng bao gi i xa hn lc .
Ngi b giu lng l gt u. Th nhng g ta ni g trng tim con, ng kh ni.
ng nh vy b , ti tr li. Con hi tng li nhng bi hc m b dy cho con hi nh.
By gi con ln, v nhng bi hc c ngha tht mi m vi con.
Th con nh c nhng g? ng hi.
Con nh b ct lng 10 xu mt gi ca con, v bt con lm vic khng cng, ti tr li. Con
nh bi hc chnh l khng ln xa vo s nghip ngp i vi tin bc.
Ni b giu mm ci v ni: Bi hc tht khng d dng cht no.
ng vy b. ti tr li. Nhng bi hc cng tht tuyt vi. B rut ca con ni gin vi
b y. Nhng gi y, b con li ang sng khng lng. S khc nhau duy nht l b con 52 tui trong
khi hi y con ch mi 9 tui. Sau ba hm qua, con t th vi mnh khng bao gi sng mt cuc i ch
bit bm vo s n nh cng vic ch v con cn mt ng lng sinh sng. Cng v th, con cng s
khng chc vic hng hng khng u. V v th con mong gp b hm nay. Con mun n li cc bi hc
ca b, lm th no bt ng tin lm vic cho mnh m con khng lm vic sut i v tin. Nhng ln ny,
con hc vi b nh mt ngi ln c. B hy lm cho bi hc kh hn v chi tit hn.
Con cn nh bi hc u tin ca ta l g khng?
Ngi giu khng lm vic v tin, ti p. Nhng ngi giu bit cch bt ng tin lm vic
cho h
Mt n ci rng r trn khun mt ng. ng bit ti lng nghe v nh li ng dy. Tt lm,
ng p. chnh l nn tng tr thnh nh u t. Tt c nhng nh u t u phi hc cch bt ng
tin lm vic cho mnh.
chnh l iu con mun hc, b , ti p. Con mun hc hi v mun truyn li cho b con
nhng kinh nghim ca b. Tnh hnh ca b con hin gi rt t v lm li mi th tui 52.
Ta bit, ta bit con . Ngi p

Vo bui p tr , nhng bi hc u t ca ti bt u. Nhng bi hc ni tip nhau thnh

nm giai on, v mi giai on ti li cng hiu bit hn v qu trnh t duy ca ngi b giu cng nh
k hoch u t ca ng. Nhng bi hc bt u t vic chun b sn sng v mt tinh thn v kh nng
kim sot bn thn, bi v chi khi y u t mi thc s hiu qu. u t l qu trnh bt u v kt thc vi
vic kim sot ca bn thn mnh.
m , ti bt t chun b cho mnh v mt tinh thn khi chn la gia s n nh lm n lu
di nh theo li sng ca ngi b ngho ca ti, v s vun p nn mng ti sn cho mnh theo li sng
ca ngi b giu. l s la chn s tr ln giu, ngho hay trung lu.

CHNG 3 BI HC U T S 1
S LA CHN
Nhng bi hc u t ca ngi b giu bt u. Khi ni n tin bc v u t, mi ngi c ba
nguyn nhn hay la chn c bn l:
1. An ton
2. Thoi mi
3. Giu c
ng tip tc gii thch: C ba s la chn u quan trng. S khc nhau trong cuc sng ca mi ngi
ch yu l do s la chn no u tin trc. ng gi thch rng hu ht mi ngi khi u t tin bc ca
mnh u theo th t . Ni cch khc, khi h quyt nh v tin bc, an ton l iu quan trng nht, ri
mi n s thoi mi tip sau l giu c. Chnh v vy, hu ht mi ngi an ton ln th t u tin nht.
Mt khi h c mt ngh nghip n nh v vng chc, h mi tp trung n s thoi mi. Chn la cui
cng i vi phn ln ngi giu c
Ngi b giu ni: Ai ai cng m c c c giu c, nhng khng phi l s la chn
hng u ca h. Cng chnh v la chn th t u tin m ch c 3 ngi trong 100 ngi M l giu.
Nu s giu c ph v s thoi mi hay gy cm gic khng an ton, phn ln mi ngi s khng ngh n
vic lm giu na. iu cng gii thch ti sao nhiu ngi chuyn i tm kim s u t chp git.
Ngi no t s an ton thoi mi ln hng u thng c tm cch lm giu nhanh, d dng, khng c ri
ro v tin li. Rt t ngi tr ln u t giu c nh khon u t may mn, nhng nhng ngi ny thng
mt ht tin m thi.
GIU C HOC HNH PHC
Ti thng nghe nhiu ngi ni. Ti th hnh phc hn l giu c. Ring ti, ti khng bao gi
hiu ni cu ni c v ti tri qua lc giu ngho trong cuc sng. Trong c hai tnh hung , ti u

c nhng lc hnh phc v khng hnh phc. Ti khng hiu ni mi ngi li cho rng phi la chn gia
hnh phc v giu c.
Khi ti suy ngh v bi hc ny, ti chim nghim ra rng thc s iu m nhng ngi y mun ni
chnh l giu c. l v mt khi nhng ngi y khng c cm gic an ton v thoi mi, h s khng c
hnh phc. Ring ti, ti th chp nhn bp bnh ri sau tr ln giu c. Ti tng ngho, tng giu, c
hnh phc v khng c hnh phc. Th nhng, ti c th chc chn mt iu vi bn rng khi ti ngho v
khng hn phc, s bt hnh cng t hn khi ti giu c v khng hnh phc.
Ti cng khng th hiu ni cu ni: Tin bc khng lm cho ti hnh phc. Mc d cu ni y c
th ng mt kha cnh no , nhng ti vn lun cm thy khng thoi mi khi trong ti ti khng c
tin.
Vo nm 1973, ti xp th t cc la chn:
1. Giu c
2. Thoi mi
3. An ton
Trn kha cnh tin bc v u t, c ba la chn ny u quan trng. Xp th t chng l mt quyt
nh rt c nhn m bn phi lm trc khi bt u u t vo c hi no Ngi b ngho ca ti chn:
an ton l mc tiu trn ht.
CHNG 4
BN NHN THY TH GII NO?
Mt trong nhng s khc nhau ni bt gia ngi b giu v ngi b ngho ca ti l cch nhn v
th gii ca mi ngi. Ngi b ngho lun coi th gii l mt s khan him v tin bc, c phn nh
trong nhng cu ni nh th ny ca ng: Con ngh tin mc trn cy ?, hoc Con ngh l b c lm
bng tin hay sao?, hoc Ta khng mua ni th y u.
Khi bn cnh ngi b giu, ti li nhn thy cch nhn ca ng v th gii hon ton khc hn.
ng c th nhn thy mt th gii tht nhiu tin, v do ng hay pht biu nhng cu ni i loi th ny:
ng lo lng v tin bc nu chng ta bit lm nhng iu ng, lc no chng ta cng kim c nhiu
tin c, hoc ng v khng c tin m con li cho rng con khng mua ni th con khng mun.
Vo nm 1973, trong mt ln dy ti v tin bc ng ni: Ch c hai vn v tin bc m thi.
Mt l khng c tin. Hai l c qu nhiu tin. Th con mun gp vn no v tin bc y?
Trong nhng lp u t do ti dy, ti thng dnh nhiu thi gian cho ti ny. Phn ln nhiu
ngi xut thn t nhng gia nh giu c, khng gp kh khn thiu thn v tin bc. V tin l mt tng,

mt khi nim cho nn nu bn c quan nim l khng lc no mnh c tin, th thc t cuc i ca bn
s xy ra y nh vy. Mt trong nhng thun li m ti c c chnh l c c hi tr qua m sng thc t vi
hai gia nh c hai vn khc hn nhau v tin bc. V ti dm cam oan vi bn l c hai hin trng tin
bc u khng tt c.
Ngi b giu thng bnh lun v mt hin tng thng gp trong x hi: Nhiu ngi bng tr
ln giu s - chng hn nh tha k mt gia ti kch s, hoc chng s c c, u thng ngho tr li.
l do v mt tm l, nhng ngi y trc y ch bit c mt th gii khng c tin. V khi si ht gia
ti t trn tri ri xung , h li quay tr v vi th gii trc y ca h: Mt th gii khng c tin.
Mt trong nhng vn ng ln nht trong i ti chnh l lm sao xoay chuyn quan nim mt th
gii khng c tin ca mnh. K t nm 1973 k v sau, ngi b giu dy cho ti cch suy ngh v
tin bc, phng cch lm vic v t c mc tiu lm giu. Ngi b giu tht s tin rng nhng ngi
ngho vn hon ngho n gin l v h ch bit mt th gii tn ti trc mt h. ng ni: Nhng g con
thy v tin bc trong tm tng ca con cng chnh l nhng g con thy v tin bc thc s ngoi i. Con
s khng th lm thay i cuc i thc ca con nu nh con khng thay i trc ht th gii ni tm ca
con v tin bc.
Ngi b giu tm lc nhng nguyn nhn v quan im khan him m ng nhn thy t
nhng thi sng khc nhau ca mi ngi:
1.

Bn cng cn s n nh an ton bao nhiu, th cng c s khan him trong cuc i ca bn

by nhiu.
2.

Bn cng cnh tranh chng no, th i sng ca bn cng khan him chnh l l do ti

sao mi ngi cnh tranh nhau trong cng vic, trong khen thng bt v trong im thi ua hc tp
trng.
3. t c s phong ph trong cuc sng, mt ngi cn c nhiu k nng hn, sng to hn v
bit hp tc. Nhng ngi c u c sng to, c k nng kinh doanh, ti chnh, v bit hp tc thng t
c mt cuc sng d d tin bc.
Ti c th nhn thy ngay s khc nhau cho cch sng ca hai ngi b. Ngi b rut ca ti lun
khin khch ti chi an ton v tm kim s n nh an ton. Trong khi ngi b giu li khuyn khch
ti pht trin k nng v s sng to.
Trong nhng ln d chuyn v ti khan him ngi b giu thng ly ra mt ng xu v ni
vi ti: Khi mt ngi ni Ti khng c kh nng mua ni n , ngi y ch thy c mt mt ca ng
tn khi con bit t cu hi lm th no ti c th mua ni n? , chnh l lc con bt u nhn ra mt bn
kia ca ng tin. Vn ch, ngay c khi mi ngi thy c mt bn kia ca ng tin i na, h ch
nhn thy bng mt thng ca mnh. Chnh v vy, ngi ngho ch thynhng g ngi giu lm trn b

mt m khng thy c nhng suy tnh trong u ca h. Nu con mun tht s thy c mt bn kia ca
ng tin, con cn phi c nhng g ang din ra trong u ca mt ngi con .

Chng 5: Bi hc u t s 3: Ti sao u t thng ri rm?

Mt ngy n, ti ang ngi i ng b giu trong phng lm vic trong khi ng ang bn in thoi. ng ni
nhng cu tht l tai, i loi nh: Th anh chi di ngy hm nay ?, Nu li sut c bit th h mc
chnh lch ra sao?, c ri, c ri. By gi th ti hiu ti sao anh li i mua hp ng quyn mua bn
hai chiu gi c nh mc c?, Anh tnh chi ngn c phiu ? Ti sao li khng dng hp ng
quyn mua c phiu?.
Khi ng bung in thoi, ti lin ni:Con chng hiu nhng g b ni trn in thoi c. u t tht l ri
rm kh hiu.
ng mm ci: Nhng g ta ni khng phi thc s l u t con .
Ngi b giu li mm ci v ni: Trc ht, nhng ngi khc thng quan nim v u t rt khc nhau.
Chnh iu lm cho u t c v ri rm kh hiu con. Th nhng nhng g m hu ht mi ngi gi
l u t u chng phi l u t. Tt c mi ngi u cp n nhng kha cnh khc nhau, nhng h
li tng rng mnh u ang ni v cng mt ti.
G vy b?, ti thc mc khng hiu c, Tt c mi ngi u cng cp n nhng kha cnh khc
nhau, nhng h li tng rng mnh ang cng cp v mt ti? Con khng hiu.
Ngi b giu ph ln ting ci tht to. V bi hc bt u.
U T C NGHA KHC NHAU I VI NHNG NGI KHC NHAU
Khi ngi b giu bt u bi hc ngy hm , ng lp i lp li cu ni y.
Di y l tm tt nhng g ti rt ra t bi hc quan trng .
NHNG NGI KHC NHAU U T VO NHNG TH KHC NHAU
Mt s ngi u t bng chnh sch con tht nhiu. C mt i gia nh chnh l mt phng cch m
bo cuc sng ca h, sau ny khi v gi h c cc con ci ca mnh chm sc.
Mt ngi u t vo nn hc vn tt, c mt cng vic n nh v nhiu phc li. Bn thn h v nhng
k nng c c tr thnh ti sn ca chnh h.
Mt ngi u t vo nhng ti sn bn ngoi.
Khong 45% dn s nc M u c c phiu cc cng ty. T l ny cng lc cng tng khi mi ngi
nhn ra s an ton n nh trong cng vic cng nh kh nng lm vic sut cuc i.
C c phiu, tri phiu, qu h tng, bt ng sn, bo him, hng ha, tin tit kim, su tp, kim loi
qu him, qu bo m, v.v...

 Mi mt nhm trn li c phn loi thnh nhiu nhm nh, chng hn:
C phiu c th c chia thnh nhng nhm nh sau:
1. C phiu thng thng
2. C phiu u i
3. C phiu c bo hnh
4. C phiu cc cng ty nh
5. C phiu cc tp on
6. C phiu chuyn i
7. C phiu k thut
8. C phiu ngnh
9. Vn vn v vn vn
Bt ng sn c th c chia thnh nhng nhm nh sau:
1. Nh
2. Vn phng cho thu
3. Trung tm thng mi
4. Chung c
5. Nh kho
6. Bn bi
7. t sn xut
8. t sn xut gn ng l
9. Vn vn v vn vn
Qu h tng c th chia thnh nhng nhm nh sau:
1. Qu ch s
2. Qu tng trng nng ng
3. Qu khu vc
4. Qu thu nhp
5. Qu ng
6. Qu cn bng
7. Qu tri phiu nh nc
8. Vn vn v vn vn
Bo him c th c chia thnh nhng nhm nh sau:
1. Bo him nhn th trn i, nh k hay bin i.
2. Bo him ton b, hay ton b bin i.
3. Bo him hn hp (va trn i va theo nh k trong cng mt chnh sch).
4. Bo him t vong ngi u, ngi th hai hoc ngi cui cng.
5. Bo him s dng tr vn hp ng mua bn.
6. Bo him s dng cho tng trng qun tr v cc khon thng khc trong chi tr ngay.

7. Bo him s dng chi tr cc khon phc li hu tr khng iu kin.

8. Bo him s dng cc khon phc li hu tr khng iu kin.
9. Vn vn v vn vn
C nhiu sn phm u t khc nhau dng cho mc ch khc nhau. l l do ti u t thng ri
rm kh hiu.
C NHIU CNG C U T KHC NHAU
Ngi b gi thng dng t kiu m ch cho nhng k thut, phng php hoc cng thc mua bn,
trao i hay gi cc sn phm u t.
- Mua, gi v cu nguyn (chi di).
- Mua ri bn (trao i).
- Bn ri mua (chi ngn).
- Quyn mua v quyn bn.
- Gi trung bnh chi phi ng .
- Mi gii (trao i khng kim li).
- Tit kim.
Nhiu ngi u t c phn loi theo kiu u t v hnh thc u t ca h.
- Ti l ngi mua bn chng khon.
- Ti u c vo a c.
- Ti su tm cc ng tin qu him.
- Ti mua bn cc quyn hp ng Future hng ho.
- Ti l ngi mua bn hng ngy.
- Ti tin tng vo tin gi ngn hng.
chnh l v d v cc loi u t khc nhau, sn phm u t chuyn bit v cc kiu u t khc nhau
ca h. Tt c nhng iu cng lm tng s ri rm ca u t, bi v np di thut ng u t nhng
ngi y ch thc s l:
- Nhng k c bc
- Nhng tay u c tch tr
- Nhng ngi mua bn
- Nhng ngi tit kim
- Nhng k m mng
- Nhng k tht bi
CHNG C AI L K SNH SI MI TH
u t c ngha khc nhau i vi nhng ngi khc nhau, ngi b giu ni. Khng c ai snh si v
mi th bi v c rt nhiu sn phm u t v kiu u t khc nhau.
MI NGI U C MT KHUYNH HNG RING CA MNH

Mt ngi thng chi chng khon s ni, C phiu l hnh thc u t tuyt vi nht. Mt ngi am
m a c s ni, Bt ng sn chnh l nn tng ca mi s giu c. Cn mt ngi khng a vng s pht
biu: Vng l mt th hng ho qu li thi.
V nu nh bn thm vo cc kiu u t khc nhau, chc chn bn s b ri ngay. Mt s ngi cho rng:
Hy a dng ho. ng b ht mi qu trng bn c trong mt ci t. Th nhng nhng ngi khc nh
Warren Buffet nh u t v i nht ca nc M chng hn, li ni: ng a dng ho. Hy b ht qu
trng bn c vo trong mt ci t v theo di n cn thn.
Tt c nhng khuynh hng rt c nhn ca nhng ngi c gi l chuyn gia u t, cng lm cho u t
tr thnh mt ti rc ri v ht sc kh hiu.
CNG MT TH TRNG NHNG C NHIU HNG KHC NHAU
Mi ngi c mt ci nhn, cch nh gi khc nhau v hng chuyn ng ca th trng v tng lai nn
kinh t th gii, iu ny cng lm cho vic u t thm ri rm. Nu bn thng xem cc chuyn mc ti
chnh trn tivi, bn s thy mt v chuyn gia no hng h pht biu: Th trng qu nhiu ri. Trong
vng su tun ti, chng ta s sp Th nhng ch mi pht sau mt v chuyn gia khc li xut hin
trn mn hnh v trn an: Th trng s cn i ln na. S khng c khng hong xy ra.
NHP CUC TR
Mt ngi bn gn y hi ti: C mi ln ti nghe thy mt c phiu hp dn no , khi ti nhy vo
mua l gi th trng li sp. iu chng khc no ti i mua gi cao v ngy hm sau, c phiu c
giao l hp dn li bt u tt gi. Ti sao ti c lun b nhp cuc tr vy anh?.
Mt than phin khc m ti thng nghe l: C phiu y gim gi nn ti bn i. Th m qua ngy hm sau,
n leo ln tr li. Ti sao vy?.
Ti gi l hin tng nhp cuc tr hoc hin tng bn qu sm.Vn vi u t thng ch
mt khi c phiu hay mt qu u t no c nh gi, xp hng s mt trn th trng trong vng hai
nm qua thng l c phiu , hay qu c cc nh u t thc s kim li ri. Nhng ngi y
bit nhy vo cuc chi ngay t u v bit nhy ra khi mc gi cao nht. i vi ti, chng c g ng s
hn khi nghe mt ngi no hunh hoang: Ti mua c phiu mc gi 2 v hin ang l 35 o.
Nhng cu chuyn nh th, hay nhng mch nc nh th chng lm cho ti c li lc g c m ch lm
ti kinh khip. chnh l l do ti sao m ngy nay mi khi ti nghe cu chuyn kim tin hay lm giu
nhanh chng nh th trn th trng ti ch lng l b i m khng cn phi nghe thm g c. i vi ti,
nhng iu khng phi l u t thc s.
Y CHNH L L DO TI SAO U T LI TR NN RI RM PHC TP
Ngi b giu thng ni: u t s d tr nn ri rm, phc tp bi v n l mt ti rng ln. Nu con
nhn quanh con s thy mi ngi u t vo nhng th khc nhau. hy nhn nhng thit b in trong nh
con xem. Chng chnh l nhng sn phm ca nhng cng ty m ngi khc b tin vo u t. Ngun in

m con ang si chnh l t mt cng ty in lc cung cp m ngi ta u t vo. Mt khi con hiu c
iu con s nhn ra cng mt bc tranh i vi chic xe ca con, bnh ga, v xe, dy tht an ton, cy gt
nc, b my, ng x, cc gii phn cch trn ng, lon nc ngt, c ni tht, trung tm thng
mi, cao c vn phng, ngn hng, khch sn, v.v... Tt c nhng th s d xut hin v tn ti do mt
ngi no u t sn xut ra chng, lm cho sn phm hng ha x hi phong ph v i sng con
ngi ngy mt vn minh. mi chnh l u t thc s y con .
V ngi b giu kt thc bi hc ca mnh v u t vi cu ni th ny, i vi hu ht mi ngi
u t l mt vn phc tp v ri rm ch bi v nhng g m mi ngi gi l u t khng phi l u t
thc s.
Trong nhng chng tip theo ngi b gi hng dn ti gim bt s phc tp kh hiu ca u t v
ch cho ti thy u t thc s l g.