Praktikum iz sudske (prekucan)

- dodatak praktikumu iz Jarca na kraju skripte (strane 71, 72, 73) -

Specijalne obdukcije
I Preparisanje vratnih organa - vri se posle spoljanjeg nalaza a pre otvaranja lea
Indikacije:
- velika povreda vratnih organa
- prisustvo tragova veanja, zadavljenja, zaguenja
- oboljenje grla i dunika
Postupak: postepeno preparisanje koe i potkonog tkiva, miia, velikih krvnih sudova, nerava,
disajnih organa - pregled prljenova vrata, poetnog dela grkljana, podjezine kosti, tiroidne
hrskavice i poetnog dela traheje.
II Proba na vazdunu i gasnu emboliju
Indikacije:
- sumnja na gasnu emboliju (gas azota)
- kada je smrt nastupila posle neke intervencije sa gasom
- otvorene povrede vratnih oragna
- prelom piramide sa rupturom bubne opne + otvorene povrede glave
Postupak: na prednjoj strani perikarda se napravi otvor, kroz koji se sipa (ulije) voda, pa se
skalpelom probode VD i AD. Samo izlazak mehiria vazduha ili gasa u nizi, a ne pojedijanih, na
pritisak, vai kao pozitivna proba.
III Proba na zatvoreni pneumotoraks
Indikacije:
- sumnja na prelom rebara
- kada postoji deformacija grudnog koa
- kada postoji potkoni emfizem
- u sluajevima saobraajnih nezgoda
Postupak: ispreparie se m. pectoralis major i napravi se dep ispod koe i potkonog tkiva i on se
prelije vodom, pa se probode meurebarni prostor (mehurii moraju spontano da izlaze u nizu).
IV Obdukcija otrovanih
Indikacije:
- podaci da se umrli drogirao, koristio alkohol ili sedative, ..
- kad se pored umrlog nae flaica lekova, hrana ili pie udnog mirisa
- kod umrlih u toku anestazije ili po primanju nekog leka
- umiranje veeg broja ljudi iz okoline pod slinim okolnostima
- promena boje i intenziteta mrtvakih mrlja
1

Postupak:
Uzimanje organa na hemijsko-toksikoloku analizu (6 tegli):
1. uzima se donja polovina mozga
2. deo plua, polovina srca i polovina slezine
3. deo prednjeg dela jetre sa neotvorenom unom kesom
4. jedan bubreg i mokrana beika
5. ceo eludac sa sadrajem
6. oko 0,5 m tankog creva i deo debelog creva
Voenje obdukcionog zapisnika: spoljanji nalaz:
- konstitucija i uhranjenost
- miris lea
- lene osobine
- boja koe
- kosa (ispada kod talijuma, Hg, kolhicina...)
- ubodine od injekcija
- izjedine oko usta
- mioza (morfin, nikotin)
- modrijaza (kokain, atropin)
V Obukcija zaetka i neonatusa (NN): ustanoviti:
- znake novoroenosti
- doba ivota
- ivotnu sposobnost NN
- znaci ivoroenosti
- duina ivota (dospee vazduha u GIT)
- uzrok smrti
- starost lea (promene obino u vidu mumifikacije i saponifikacije, zbog relativne
sterilnosti GIT-a)
- identifikacija lea
VI Obdukcija usmrenih u saobraajnim nezgodama: ustanoviti:
- uzrok smrti (da li je u vezi sa dobijenim povredama)
- da li su promene nastale za ivota ili posle smrti
- objasniti mehanizam povreivanja
- ustanoviti povrede nastale u primarnom, sekundarnom i tercijarnom povreivanju (udar,
nabacivanje, odbacivanje)
- da li se radi o peaku, vozau, suvozau - ako je peak ukazati na mogu tip vozila
Izvoenje obdukcije - spoljanji nalaz: opisivanje povreda, sve lekarske intervencije, tragovi na
leu, odea lea, uzeti krv za alkoholemiju iz v. femoralis.
Uzimanje materijala sa lea:
- sav povraeni sadraj bez razblaivanja
- tenost koju je dobio od ispiranja eluca (ako nije prolo vie od 5 asova od uzimanja
otrova - vreme resorpcije iz eluca)
- mokrau koju pacijent prvo izbacuje iz organizma (min. 100 ml)
- krv
- ostatak lekova, boica nadjenih pored lea
- poslati dopis (zapaeni simptomi trovanja, njihov razvoj i tok, vreme uzimanja materijala
za analizu)

Y rez - omoguava uoavanje dubinskog rasprostiranja povrede. Na mestu dejstva sile zapaa se
odlubljivanje potkonog od miinog tkiva i stvaranje depa - decculement traumaticque. Rez se
pravi du lea i nogu.

* Prirodna smrt
- lagana - katar disajnih puteva + degenerativne promene.......................................
- naprasna
- trenutna
- nema odlika agonije (pluni edem), tena krv i glikogen u jetri
- nema sekundarnih patolokih promena (nema katara ni degenerativnih
promena)
- ubrzana
- odlike agonije - zgruana krv, nema glikogena u jetri, pluni edem
- nema sekundarnih patolokih promena
Prirodne smrti kao predmet sudsko-medicinskog vetaenja:
1. neznana smrt
2. sumnjiva smrt
3. naprasna smrt
* Traumatsko oboljenje
- izazvano prethodnom povredom
- pogorano naknadnom povredom
* Morbozna povreda
- izazvana prvobitnim oboljenjem
- pogorana naknadnim oboljenjem
* Klasifikacija povreda - prema izgledu i osobinama
* Klasifikacija povreda - teina povrede:
- lake
- teke
- opasne po ivot
- teke sa trajnim unitenjem funkcije vanog organa ili dela tela
- teke koje prouzrokuju nesposobnost za rad (unakaenost)
- smrtna povreda
* Uzrok smrti (causa)
- singularan
- pluralni
- konkurentni (samostalni)
- glavni
- sporedni
- zavisni
- neposredni (direktni) - zadnji u nizu ( od krajnjeg uzroka smrti)
- posredni (indirektni)
* Uslov smrti (conditio) - potpomae tetno dejstvo uzroka
* Povod smrti (occasio) - podstie dejstvo uzroka

* ivotne (vitalne) reakcije: (opte + lokalne; apsolutne + relativne)

- opte: opta iskrvavljenos, embolija, aspiracija, degluticija
- lokalne: krvni izliv, krvni podliv, retrakcija tkiva, nagnjeina, inflamacija, skoravanje
oguljotine, tromboza krvnog suda i penuanje u disajnim organima
- apsolutne: opta iskrvavljenost, embolija, tromboza, inflamacija, aspiracija, degluticija
(I.D.E.A. + I.T.)
- relativne: krvni izliv, krvni podliv, nagnjeina, retrakcija tkiva, krustanje oguljotine
* Posmrtne povrede:
- sluajne
- namerne
- terapijske
- zloinake

Mehanike povrede:
* Oruje = mehaniko orue koje slui za napad ili odbranu:
Ozlede:
- oguljotina
- krvni izliv
- krvni podliv
- nagnjeina
- prodor
- provala
- rascep
- prelom i iaenje
- razorina
- raskomadina !?

Rane: (U.S.U.R.)
- razderina (tupina)
- sekotina (otrica)
- ubodina (iljak)
- ustrelina (hitac)

OZLEDE
* Oguljotina koe (excoriatio)- koa liena epiderma, derm je obnaen.
1. zaivotna oguljotina: ovlai se derm - limfna tenost (ili krv) - krusta (uto-mrka ili
mrko-crvena) + mikroskopski krvni podlivi i gruevine u dermu - (7-14 dana) - crvenkasti
kolut oko kruste - otpadne krusta - novi epiderm (tanak, mek i ruiast) ili trajni oiljak.
2. posmrtne oguljotine - nema aktivnog izlivanja limfe i krvi
- u hipostatskim predelima - pasivno se ovlae i krvare
- nisu u hipostatskim predelima - oguljen derm se samo osui (pergamentast izgled)
- Sasuina koe (dessicatio) - postoji epiderm, ali oteen - sui se derm + nema korice od limfe
ili krvi (nema kruste)
- na mestu pritiska i
- na zaivotno vlanim mestima
su razmaknute elije epiderma

* Krvavljenje
- per rhexim - iz makroskopski vidljivog rascepa krvnog suda - krvni izliv
- per diapedesim - poveana propustljivost zida krvnog suda - krvni podliv
* Krvni podliv = krvavljenje kod koga istekla krv prodire u tkivo i proima ga
- zaivotni i posmrtni prirodni
- zaivotni i posmrtni nasilni
- povreeni (opti)
- ..........................
- ......... krvni podliv
I Zaivotni = krv se aktivno utiskuje u tkivo i proima ga - (5 min.) - koagulie - krvna grudva +
otvor kapilara - trombozira - zgunjavanje i smanjenje krvne grudve (hemosiderin, hematoidin uta, rasta ili mrka) - manji krvni podliv - perforacija i vei - organizacija; najvei - uaure se.
Koa nad podlivom:
plavo-crvena modrica - (3 dana) - ljubiasto-mrka - (7 dana) - zelena - (2 ned.) - uta - (3
ned.) - iezne
mrki met-HB - mrki hematin - ljubiasti hematoidin (ovo prebojavanje - apsolutno vitalna
reakcija)
II Posmrtni = krv pasivno potiskuje okolno tkivo (lake se zbrie)
- povredni krvni podliv
- zaivotni - zbog sekundarnih promena u krvi ili krvnim sudovima
- trovanje
- nasilno korienje ??????
- posmrtni - dugotrajni pritisak slegnute i tene krvi
- trenutna nasilna smrt
- nasilno uguenje
- prirodni krvni podliv
- zaivotni - promena u sastavu krvi ili u zidu krvnog suda
- posmrtni - hipostatiki krvni podlivi
* Krvni izliv (extravasatio, haematismus) = slobodno isticanje krvi iz krvnog suda oteenog
oboljenjem ili povredom - krv koja se izlije se delom zgrudva, a delom ostaje tena
- lobanja - max. zgrua
- perikard - 1/2 zgrudva
- grudna duplja - 1/3 zgrudva
- trbuna duplja - 1/4 zgrudva
- spoljanji
- unutranji
- pomeani
- zaivotni
- posmrtni
- ozledni
- povredni
- prirodni

* Iskrvavljenost = smrtonosni gubitak krvi

- zdravi odrasli = 1/2-2/3 cele krvi (effusio sanguinis)
- deca i bolesni = vie od 1/3
Klinike pojave:
- bledilo i hladnoa tela
- filiforman puls
- midrijaza
Tanat. pojave:
- bledilo koe i sluzokoa
- + mrtvake mrlje (svetlo-crvene)
- krv u krvnim sudovima svetlo-crvena, sa malim i mlitavim krvnim ugrucima
- mnogokrvnost vitalnih organa
* Nagnjeina (contusio) = oguljotina + krvni podliv (u rastavljenom i raskinutom tkivu ispod)
- kontuzija eluca - hematemeza - ulceracija
- kontuzij plua - hemoptoja
- kontuzija mozga
- na mestu neposrednog udarca = Q
- na mestu protivudarca = konta Q
- zaivotni
- posmrtni
* Rascep (ruptura) = brazdast ili cevast raskid mekog tkiva unutranjih organa, posrednim
din. dejstvom
- ruptura jetre
- ozledni
- povredni
- spontani
* Prodori (canales) = meh. orue ....... u tkiva - nesrazmera izmeu malog otvora i dugakog
prostora (slino ubodini)
- potpun
- nepotpun (dno)
- prav
- krivudav
- neprekidan
- isprekidan
* Proboj (penetratio) = mehaniko orue kroz zidove telesnih duplji (komunikacija spolja i
unutra) = spoljna sila
* Provale (perforatio) = otvaranje zidova telesnih duplji bilo nemehanikom povredom
(NaOH) ili oboljenjem = shiza iznutra

* Prelom (fraktura) = prekid vrstog (kotanog ili hrskaviavog) tkiva

- spontani
- traumatski
- otvoreni
- zatvoreni
- potpuni
- nepotpuni
- odlom (fragmentum)
- zalom (infractio) - izmenjen oblik
- pukotina (fisura) - neizmenjenog oblika kosti
* Iaenje
- subluxatio
- luxatio
- diastasis
- traumatsko
- spontano
* Razorina (destructio) = ceo sklop tkiva uniten
- odmah izgubljen
- izumiranje neminovno
- zaivotne
- posmrtne
* Raskomadina (detractio) = rasparavanje tela
- zaivotno
- posmrtno
- sluajno
- namerno
- medicinsko (abortus)
- zloin
- ofanzivno (sadizam)
- defanzivno (skrivanje ubistva)

RANE (U.S.U.R.-U.P.O. - formula za pamenje)

* Razderina (vulnus lacerum) - ...........
- ...........
- ivice otvora, strane prostora su nepravilne, nagnjeene , krvlju podlivene (ne dodiruju se)
1. Prskotina - slinost sa sekotinom - zategnuta koa ali bez tkivnih mostia
2. Ujedina (ljudska, ivotinjska, vetaka) - nagnjeni kolut
- koa razderana
- ogoljen derm
- krvni podliv u hipodermu
3. Okrzotina - koso ili uspravno dejstvo sile + renjaste razderine
8

* Sekotina (vulnus incisum) = otricom (izgleda kao pacovski rep)

- poetak - jasniji i dublji
- zavretak - plitak - brazda - crtasta ogrebotina
- otvor pravilan (veliki otvor/mala dubina)
- prostor brazdast, dno - crta (plie ka uglovima - otri, a dublje na sredini)
- ivice i zidovi - glatki, ravni, nenagnjeeni, krvlju nepodliveni, ve samo pokriveni
- retko se dodiruju zbog retrakcije tkiva - zjapljenje sekotine
* renjasta sekotina
* Ubodina (vulnus punctum) = iljkom (mali otvor/ velika dubina, tj. prodor)
- oblik ulaza zavisi od: poprenog preseka bodiva i pravca cepljivosti koe (moe i
naknadna izmena)
- ivice i zidovi prodora su glatki, nenagnjeeni i krvlju nepodliveni (esto se dodiruju i
prividno zatvaraju prostor)
- pravac prodora - ~ ; dubina - njednaka zbog ugibanja mekih tkiva
- pljosnate kosti - oblik bodiva
* zabodina
* probodina
* Ustrelina (vulnus sclopetarium) = hitac (vatreno oruje)
Proizvod probodne snage projektila:
1. rupasti gubitak konog tkiva na ulazu
2. nagnjeni prsten (oguljotina + krvni podliv oko ulaza - bolje posle 1-3
asa)
3. kolutasta prijektilna brisotina (du unutranjg pojasa nagnjenog prstena)
4. prodor tj. kanal ustreline
* ustrelina iz daljine (0,5-1,5 m) = samo proizvod prodorne snage projektila
- zastrelina
- prostrelina
- ulaz - pravilan (ivice neravne i nazubljene), ivice posunovraene unutra, sa nagnj.
prst?
- zidovi - neravni, nagnjeeni, krvlju podliveni; prodor prav ( - sek. projektili tkivo)
- izlaz - vei od ulaza, bez nagnjenog prstena; ivice posunovraene spolja
* ustrelina iz blizine = dejstvo barutne eksplozije + probojne snage projektila
Proizvod barutne eksplozije:
1. dejstvo barutnih zrnaca
- potiskivanje koe - oguljotina (zaivotno) + desikacija (posmrtno)
- slaganje barutnih zrnaca - oko ulaza (lako se zbrie)
- utiskivanje barutnih zrnaca - oko ulaza ("levak rasipanja") - teko se
zbrie
2. dejstvo barutnog plamena (3xO)
- opekotine i osmudine
- ogarenost (dim)

3. dejstvo barutnih gasova

- razaranje tkiva
- posredni prelomi
- stvaranje karboksi-Hb oko ulaza - svetlo-crveno
- iz neposredne blizine (usta na samoj koi - nekoliko mm)
- zvezdast ulaz (vei od kalibra projektila - eksplozivni gasovi)
- nema nagnjenog prstena
- prodor u obliku 2 levka
- esto nema opekotina
- iz posredne blizine (nekoliko mm - 50-100 cm)
- zvezdast ulaz
- ima nagnjenog prstena (i iz daljine)
- prodor oblika 1 levka
- este opekotine
*Uduenje (asfiksija)= anoksemija + hiperkapnija
- prirodna
- nasilna
- fiika
- hemijska
- mehanika
Asfiktine tegobe: Kl.sl.: dispnea - onesveenost - konvulzije - prestanak dis. pokreta - smrt!
(3-10min)
Obdukcioni nalaz kod svih uduenja:
1. cijanoza (zatvoreno-crvena krv)
2. takasti krvni podlivi venjaa i seroza (od lica nanie)
3. teno stanje krvi
4. mnogokrvnost unutranjih organa
5. akutna napetost plua (emfizem)
6. mrtvake mrlje nastaju ranije (modre, razgranate)
7. podbulost lica zbog edema onih kapaka, usana i nosa
Nasilno mehaniko uduenje:
1. zapuenjem
- nosa i usta
- grla i grkljana
- dunika i dunica
- utopljenje
2. stezanjem
- zaguenje
- zadavljenje
- veanje
- pritisak grudi
1. Zapuenje
* Zapuenje nosa i usta (oclusio nasi et oris)
- manuelni pritisak nosa i usta - tragovi od nokata i prstiju
- pokrivanje nosa i usta nekim predmetom - mrtvake mrlje u zadnjim
(donjim) delovima glave a pokriveni deo neto blei
- odupiranje nosa i usta o vrstu podlogu - mrtvake mrlje na licu, a blei
delovi oslanjanja (nos iskrivljen, usta razvuena)
10

* Zapuenje grkljana i grla (obturatio pharyngolaringis) = prisustvo stranog

sadraja (zagrckavanje!)
- strani predmet u njima
- lokalne ozlede na grkljanu (mnogokrvnost, ogrebotine, oguljotine, krvni
podlivi...)
*Zapuenje dunika i dunica (obturatio tracheobronchiorum) = strani sadraj
u
- duniku i dunicama do 4. reda
- jednjaku, elucu i crevima (gutanjem)
- akutno
- subakutno (inflamacija!)
- eludani sadraj = i ispod 4. reda zaivotno + jako izraen akutni emfizem
(posmrtno manje od 4. reda)
* Utopljenje (submersio - 3-5 min.) = zapuenje donjih i zavrnih delova organa
za disanje tenou
- borba protiv utopljenja
- imerzioni stepen
- sufokacioni stepen
- voda
- vazduh
- sluz
I svei utopljenici: odmah izvaeni
- spoljanji nalaz = pena na ustima i nosu - sivkasta mrljasta masa
- unutranji nalaz:
1. pena + penasti emfizem (spumozni) - na pritisak se cedi pena iz
nadutih plua ( od plunog edema)
2. rascep zidova alveola - krvavlejnje - tamne mrlje u pluima
3. strani predmeti iz vode u disajnim organima
4. razblaenje krvi (u VS - otvorenije boje, a u VD - malinasta i tena
kao voda)
5. tenost u elucu i crevima = u duodenumu - zaivotno gutanje
II truli utopljenici (odmah izvaeni i ostavljeni na povienoj temperaturi ili
izbaeni trulenim gasovima)
- pene moe da nema ili da bude prljavocrvena, mutna i smrdjiva (truleni
gasovi + transudat)
- iezava spumozni emfizem i sve ostale promene
II davljenje lea u tenosti:
1. najeenost koe (cutis anserina - 2-3 sata) i smeuranost koe
2. nabubravanje epiderma
- nekoliko sati - vrhovi prstiju
- 2-3 dana - dlanovi i tabani
- 5-6 dana - nadlanica i dorzum ??? (valjda dorzumi aka i stopala???)
- 2-3 nedelje - ljuti se epiderm i adneksi
3. 7. dana = konaste alge i gljivice (sivo-slinasto)
4. tenost u GIT-u i respiratornim putevima do 5. reda
5. po utopljenju - le tone (mogua saponifikacija), a posle 2-3 dana se
pojavljuje

11

- leevi iz vode
- utopljenici - zaivotno prodiranje tenosti
- neutopljenici
2. Stezanje:
* Zaguenje (strangulatio manuelis) = stezanje vrata akom ili akama (spreda)
- zatvaranje grla i dunika
- tragovi od noktiju i vrhova prstiju
- krvni podliv na mekim tkivima vrata + prelom grkljanskih hrskavica
- tragovi borbe
*Zadavljenje (strangulatio funalis) = stezanje vrata omom koja se aktivno ili
pasivno zatee - trag zadavljenja
- vodoravan, u visini grkljana
- pruga (meka, bela, vlana)
- neisprekidan, ravnomeran
- krvni podlivi na vratu
- takasti krvni podlivi u gornjim partijama esti!
* Veanje = srezanje vrata omom pod dejstvom teine beenika
- luk
- kraci
- oma
- zatvorena zamka (vor!)
- otvorena zamka
- tipino veanje (vor pozadi)
- atipino veanje (vor napred ili sa strane)
- potpuno
- nepotpuno veanje
Kl. sl.:
- poetni stadijum (svest )
- srednji stadijum (grevi, trzaji, sfinkteri )
- zavrni stadijum (poslednje disanje - 8-10 min. umire se)
Obdukcija - spolja:
- bleda koa ili modra
- mrtvake mrlje
- pozadi (skinut u prvim satima)
- dole (visi vie sati)
- premetanje (potpuno do 12 sati, delimino 12-24 sata, posle 24 sata
nema .....)
- trag veanja
- brazda (crveno-mrka, vrsta i suva - sasuina) - najjai pritisak! +
takasti i prugasti krvni podlivi iza zaivotnih brazda
- pruga (bled, mek i vlaan) - najmanji pritisak!
- isprekidan (prema voru)
- gornji deo vrata
- kos pravac
* Pritisak na grudni ko = jako pomodrela i podlivena koa i sluzokoa glave i
vrata, gornjeg toraksa i nadlaktica (VCI ??? nemaju zaliske)

12

Fizike povrede:
* Opeenost - od plamena ili zrane toplote (vie od 1/2 tela = smrt):
- rana (samotrovanje, ok, CO)
- kasna (infekcije)
1. crvenilo koe (vitalna reakcija)
2. mehuravost koe (bula sa Er i Leu)
3. mrlina ?? (izumiranje konog i potkonog tkiva)
4. ugljenisanost
Obdukcija:
- rano umrli
- hiperemija i nekroza .......
- stres ulkusi
- posmrtno
- boraki ??? stav
- ekstraduralni hematom
- zaivotno - gar u disajnim i organima za varenje
- kasno umrli - sekundarne pojave (infekcije)
* Oparotine (ombustio) = vrela tenost ili para (I i II stepen)
- nema osmuenosti ni ogarotina
- dlake i nokti razmekani u leajevima
- slabije na odvnim delovima
* Sunanica (insolatio)
- uvek hiperemija i edem mozga i modanica
- ponekad takasti krvni podlivi u mozgu
* Omarica (sideratio)
- hiperemija i edem mozga
- mlitavo srce, subendokardna krvarenja
* Smrznutost (congelatio) - temperatura tela manja od 24 stepena Celzijusovih = smrt
- ruiaste mrtvake mrlje
- tamno crveni miii i organi
- mrlje Vinjevskog - hemoragine erozije na elucu
* Povrede elektricitetom - nasilno fiziko uduenje????:
- fulguratio (grom)
- nesmrtne (prolazne)
- smrtne - tragovi groma
- crtasta ili prugasta crvenila
- munjine are
- znaci groma (.......... od glave)
- elektrokucija (elektrina struja)
- nesmrtno
- smrtno - toniki grevi
- kroz srce
- kroz mozak

13

- tragovi elektrine struje

- elektrini beleg (ovrsnut derm, beli ......)
- elektrine opekotine
- pomodrelost i podbulost lica + mrtvake mrlje
* Povreda RTG zracima - ARS
- povreda Ra - slabije i povrnije dejstvo
* Povrede od eksplozije atomske bombe (aplastina kostna sr, atrofija slezine)
- mehanike - rupture tkiva i organa
- termike - 900-2500 m - opekotina II i III (jasne granice, keloidi)
- radioaktivne

Tanatologija (lene osobine + lene promene = znaci smrti)

Agonija vezuje se za lagano i ubrzano umiranje
Telesne promene:
- telesna nemo
- upale one jabuice, mioza - midrijaza
- bleda ili modra koa (nekada mrtvake mrlje)
- pad telesne temperature
- nepravilno disanje + krkljanje zbog plunog edema
- smanjena funkcija ula
- poputanje sfinktera
Tanatoloke promene:
- pluni edem
- zgrudvana krv
- nestanak glikogena iz jetre
Prividna smrt (vita minima) oteenje mozga ili srca:
- duboka onesveenost
- teko primetan krvotok i disanje
*Lene osobine - verovatni znaci smrti:
1. hipostaza (sleganje krvi)
2. mrtvaka hladnoa (palor mortis) + mrtvake mrlje (livores mortis)
- primete se posle 1-4 asa
- max. posle 12-24 asa (do 4 asa - premetanja)
- gube se truljenjem
- iezavaju na pritisak i lako se spiraju, a nema ih na mestu pritiska
3. zgrudnjavanje krvi (coagulatio) - 2 asa posle smrti (u srcu 0,5 asova)
4. mrtvaka hladnoa (algor mortis) - poinje posle 8 asova (1 as - za 1 Celzijusov
pada) i
uspostavlja se posle 24 asa = hladan
5. mrtvaka ukoenost (rigor mortis) - poinje posle 1-2 asa, zavrava razvoj nakon 6-8
asova, odrava se 48 asova i nestaje za 72 asa
- kataleptika mrtvaka ukoenost (spasmus cadavericus) - i trenutku umiranja hotimian poloaj (laktati povieni)
14

6. mrtvaka ukoenost (flacciditas mortis)

- primarna
- sekundarna (deo truljenja)
7. isparavanje lea (dessicatio postmortalis)
- mlitavost bulbusa
- Lareove mrlje = sasuine ronjae (gubi providnost)
- sasuine beonjae (ukaste, mrke, crnkaste) - pre livores
- sasuine usnice (2-3 asa)
8. acidifikacija tkiva (min. 1-2 asa, max. 5-6 asova po umiranj) - plavi lakmus prelazi
u crveni lakmus
9. samovarenje (autodigetio) - eludani sok
* Lene promene = sigurni znaci smrti!
1. Truljenje (putrefactio) - nastaje na temperaturi 20-30 Celzijusovih, vazduh olakava
-razmnoavanje trulenih bakterija u organima
- prodor u krvne sudove
- treleni hemizam - ptomani?, kadaverin, putrescin, tiramin
Znaci:
- trulena mlitavost....raspadanje ? + insekti, + flora ??
- autoliza i opadanje epitela
- imbibicija (zbog hemolize)
- truleni gasovi
- zadah
- napetos (emfizem) i itanje
- pseudomelanoza (H2S+krvna boja)
Stepen truljenja:
1. pseudomelanoza (donja desna 1/4 trbuha)
2. autoliza
3. emfizem
2. Raspadanje (decomposio) - obino 4-6 meseci posle smrti
- hemizam - zadah uegle masti (.... crvi)
- raspad i kostiju - 100 godina
3. Gnjilenje (maceratio) - nema dejstva bakterija - autoliza (pri temperaturama niim
od 5 Celzijusovih - crvenkasti leevi)
- intrauterino - kod sifilisa
- ektrauterino pseudo - bubrenje epidrma
4. Saponifikacija - poviena vlaga, snien O2
- lipoliza masnog tkiva - 2 meseca
- preobraaj masnog tkiva u sapune (3-4 meseca)
- belanevina iz miia - masti - sapuni (6-12 meseci)
5. Mumifikacija - jako strujanje suvog vazduha (2-3 meseca - laki i ouvani leevi)
* Utvrivanje smrti
I Nesigurni znaci smrti:
1. primarma mlitavost
2. prestanak motiliteta i senzibiliteta
3. prekid disanja i krvotoka
4. neosetljivost na termike i mehanike drai
5. nereagovanje zenica na svetlost

15

II Verovatni znaci smrti

1. mrtvaka hladnoa
2. mrtvaka ukoenost
3. mrtvako bledilo i mrtvake mrlje
III Siguran znak smrti
1. truljenje (pseudomelanoza)
2. raspadanje
3. gnjilenje
4. saponifikacija
- eludac isprazni vrstu hranu za 4-6 asova
- svarena hrana u elucu - smrt za 3-4 asa od uzimanja hrane
- prazan eludac - smrt 4-6 asova od uzimanja hrane a himus u crevima
- dlake - 0,5mm/dan (.......)
* Pobaaj - pre 28.-30. nedelje trudnoe
- zametak (embrion) - do kraja 2. lunarnog mes.
- zaetak (fetus) - 3-7,5 mes. (37,5 cm)
- abortio iminens
- abotio incipiens
- pobaaj u toku
- potpun
- nepotpun - abotio .......
Pobaaj:
- prirodni
- nasilni
- nenamerni
- namerni
- legalan
- ilegalan (kriminalni)
- mehanikim sredstvima
- hemijskim sredstvima
- zlonamerni
Znaci:
- iva trudnica
- prva 2 mes. - krvarenje
- 3. mes - naponi + ...... cerviks
- od 4. mes. - kao poroaj
- mrtva pobacilja
- patoanat.
- apsolutni dokaz - nalaz amniona
- relativan dokaz - gravidna decidua
- pometina pobacilje nalaz oploenog jajeta

16

*Poroaj - 30.-40. nedelja

- prevremeni - 30.-38. ned.
- roni - 38.-40- ned.
Znaci:
- skorog poroaja (pre 6.-8. ned.)
- iva ena
- dojke
- trbuh
- spoljanji polni organi (vagina bez nabora)
- lohije - krvave - (7 dana) - sukrviave- (2 ned.) - kao gnoj - (3-4
ned.) - sluzavozelena
- mrtva ena - materica sa posteljicom
- davni poroaj (pre min. 2 mes.)
- iva ena - zjapi otvor vagine, usnast cerviks, oiljci
- mrtva ena - materica vee i deblja
* Novoroene (neonatus NN)
Znaci NN:
- spolja
- koa- modra, zamazana krvlju (bledi 3 dana) + sirasti maz (vernix caseosa)
- pupanik (otpada 5. dana)
- unutra
- caput succedaneum (naduv) - za 1-2 dana
- kefalhematom (izliv) - ogranien avovima
- mekonijum (posle 2-3 dana iezava iz creva)
Znaci ivoroenosti:
- pluno disanje
- spolja - levkast i ispupen toraks
- unutra
- dijafragma u 6 m.p. (bila 4,5.)
- rairena plua, zaobljenih ivica, ...., neravna
- svetlo-zatvoreno crvnena plua (raznolika)
- sunerasta plua (na preseku - pena)
- specifina teina manja od vode (plutaju); moe i kod truljenja
(gasovi)
- gutanje vazduha NN
- 3 min. - u elucu
- 13 min. - vie uvojaka tankog creva
- 6h - celo tanko crevo
- 12h - u debelom crevu
* edomorstvo (infanticidum) - ubijanje NN od majke
- da je plod NN (3-5, a max. 5-7 dana)
- da je ivoroeno
- da je namerno usmreno od majke
- aktivno
- pasivno (neukazana pomo)

17

*ivot bez primetnog disanja

- sufokativna
- kompresivna asfiksija
* Disanje bez ulaska vazduha
* Naknadna bezvazdunost ranije vazdunih plua
........................
- bore oko oiju - 30. god.
- na elu - 35. god.
- nazolabijalne brazde - 40. god.
- vrat i ake - 50. god.
- gerontokson - staraki prten oiju (beonjaa) - 60. god.
- skelet od 21. god. do 6. decenije - nepromenljiv
- papilarne vijugice - daktiloskopija
- vetaki (LK)
- prirodni (loj+znoj)
- izmeu njih (garavi prsti)
- kosti
- hrskavica izmeu epifize i dijafize humerusa - 16. god. mukarci, 15. god. ene
- okotala hrskavica
-II- 21-22 god.
- nejasna kotana veza
-II- 22. god.
- izmeu epifiza i dijafiza ostalih kostiju - 25. god
- duina tela = duina kosti + 3-5 cm
- otac moe da ospori oinstvo ako nije polno optio sa suprugom 180-300 dana (zaea) od
roenja
* Zades = nenamerno oteenja sopstvenog ili tueg zdravlja tj. ivota - samozades???
- nehat = uinilac predvideo posledicu, ili mislio da moe da je rei, ili nije predvideo a bio
je duan
- nesreni sluaj - na radu
* Ubistvo = svesno i namerno unitenje tueg ivota
- utilitarni
- afektivni
- simulirano - prikrivanje samoubistva ii zadesa
- disimulirano - predstavljanje ubistva kao zades ili samoubistvo
- pokuaj ubistva = ubilaka namera + zapoinjanje ostvarenja + upotreba za ivot
opasnog sredstva
- zlonamerna povreda - svesno i namerno oteenje tueg zdravlja

18

* Samoubistvo = svesno i namerno unitenje sopstvenog ivota

- suicidogena dispozicija
- motiv
- pokuaj samoubistva = zapoeto, a nedovreno
- samopovreda (automutilatio)
- malafidne - zatvorenici - bolnica
- fiktivne - ena kao da je silovana
- mistifikacione - da se izbegne vojska
- lane - duevni bolesnici

Hemijske povrede
Otrovi sa pretenim mesnim dejstvom:
- jetki
- korozivni - koagulacija
- kaustuni - baze
- nadraajni - iritativni NH3
Otrovi sa pretenim mesnim dejstvo:
- parenhimski - As
- krvni: CO, CO2
- nervni: alkohol, barbiturati, kokain, hloroform, strihnin, CN, se..., paration
I Jetki: NaOH, H2SO4, HCl, HNO3, NOx
II Nadraajni: NH3
III Jetki sa resorptivnim: fenoli, krezoli, CH3COOH - mesno i opte dejstvo
IV Nadraajni sa resorptivnim dejstvom: Hg, Pb (izmeu nadraajnih i parenhimskih)
Laka telesna povreda:
- nema ni teorijske opasnosti po ivot
- lako oteenje vanog dela tela bez posledica, ili manje vaan - trajno i neznatno
- nesposobnost za rad je kratkotrajna ili ne postoji
- ne dovodi do estetske izmenjenosti
Teka telesna povreda:
- apsolutna opasnost po ivot!
- blai stepen oteenja vanog dela ili organa, ili trajno i znatno oteenje manje vanih
organa
- privremena nesposobnost za rad
- estetska izmenjenost
Hemijske povrede = trovanja
- .......
- nesmrtna i smrtna
- zades, samoubistvo, ubistvo

19

Dg. trovanja:
pretpostavke (udrueno - verovatno trovanje):
- naroite okolnosti sluaja
- klinike pojave
zatim:
- leni nalaz
- toksikoloko pretraivanje
- prvi put (ulaz)
- drugi put (prenos)
- trei put otrova (izluivanje)
- deponovanje
Dg. trovanja - nesumnjivo:
1. leni nalaz + toksikologija
2. leni nalaz + okolnosti + kl.sl.
3. toksikologija + okolnosti + klinika slika
Uslovi trovanja:
- osobine otrova (toksina i letalna doza)
- nain unoenja
- individualna reaktivnost
- idiosinkrazija
- anafilaksija
* NaOH - dejstvo lokalno, kaustino (baza je ) = kolikvaciona nekroza (Pt pihtijasto nabubre)
- povraanje sapunastog sadraja = krv + sluz + eludani sadraj + otrov
Promene (bledilo lea + albuminozna degeneracija organa):
- primarne (neposredno dejstvo)
- spoljanje (cauterisationes):
- mnogokrvnost koe i sluzokoe
- izumiranje i otpadanje epiderma
- mrline - meke i vlane, prvo svetlocrvene (hemoliza Er), pa tamnocrvene tj
mrkocrvene (alkalni hematin)
- raspadanje tkiva pod koom i sluzokoom
- unutranje
- jednjak
- uzdueno naborana sluzokoa
- uniten epital, lako se skida
- sluznica hiperemina i nateena
- eludac
- skvren sa naikanim krvnim sudovima
- sluznica bez epitela
- povrno tkivo crvenomrko, izumrlo
- promene naglo prestaju oko pilorusa
- sekundarne (izjedine se pokriju krustom)
- demarkativni
- putrifikativni
- inflamatorni proces
- tercijarne - proliferacija - oiljak

20

* H2SO4 - dejstvo: lokalno, korozivno

- koagulaciona nekroza
- povienje temperature (vezivanje kiseline za tenosti)
- oduzimanje tenosti - suvo i treno tkivo
- crvenocrno tkivo (kiseli hematin)
Promene:
- crvenocrne pruge (ispljuvavanje)
- koa nema epiderm a derm je sasuen
- skupljen jednjak i eludac - spolja plaviast
* HCl - izumrlo tkivo ima ljut miris (ostalo isto kao kod * H2SO4)
* HNO3 = ute bljuvotine + uta prebojenost izumrlog tkiva (ksantoproteinska nekroza)
- NOx - kao kod hroninog trovanja - kosa, dlake u nosu i ake - uti (met-Hb)
* Siretna kiselina
- povraanje (miris na sire) + stridor
- mehuranje koe
- 3 stepena izjedina + acidoza + kiseli hematin (hemoliza)
- leni nalaz
- pomodrelost (ake, lice)
- mrline jednjaka i eluca
- krvni podlivi u sluznici creva i eluca
* Hg
- metalni ukus + krvavo-sluzavi prolivi (Hg poveava sekreciju u GITu)
- plavoljubiasti Hg rub + ispadanje zuba (hronino)
- za elucu: sivobele mrline - grizlice (hronino)
(Hg koagulie Pt, a ne pretvara Hb u hematin)
* Pb
- sladunjav metalni ukus + bledilo + crn proliv + plaviast rub
- bazofilne punktacije u Er
- ukasta koe, kolike - leni nalaz: uveano srce, skvreni bubrezi, ulkusi eluca
* As
- hiperkeratoza dlanova i tabana
- arsenska melanoza (bronzana koa)
- neograniena mogunost utvrivanja
* CO - u atmosferi sa CO (nasilno hemijsko uduenje)
- svetlocrvene mrtvake mrlje (karboksi Hb)
- otvorenocrvena i tena krv
- svetlocrvena boja tkiva
* CO2 = opti znaci uduenja + tena tamnocrvena krv + pluni edem

21

* Etil-alkohol
- obino akutno trovanje
- nadraenost (vazomotorna, muskulatorna, psihomororna)-oduzetost (crveno
lice)- koma
- leni nalaz
- miris na alkohol
- pomodrelo i pobdulo lice
- modre mrtvake mrlje
- tamnocrvena, zgrudvana krv
- u uniku i dunicama tena i penuava sluz
- razblaen urin
- smanjen glikogen u jetri
- obino hronino trovanje
- alkoholomanija - apstinencijalne krize - konst. hronina alkoholisanost intolerancija
- obdukcija
- gojaznost + vazodilatacija u koi
- srastanje dure za krov lobanje + atrofija mozga
- masna degeneracija unutranjih organa
Promili etanola u krvi:
- do 0,5 promila - lako pijanstvo
- do 2 promila - osrednje
- do 3 promila - toksino
- do 4 promila - letalno
Vidmarkova reakcija = oksidacija alkohola u prisustvu K-bihromata i H2SO4:
- za 2h - max. conc.
- za 6-12h (max. 24h) - iezava
* Metil - alkohol - nagla smrt (midrijaza)
* Opijum i morfin (i kodein i heroin)
- akutno
- kratkotrajna nadraenost
- depresivna faza = mioza + hemijsko uduenje
- hronino = halucinacije + injekcione lezije
* HCN
- mrtvaka ukoenost ranije
- svetlocrvena krv, tena
- svetlocrvene mrtvake mrlje
* Barbiturati (ea midrijaza)
- egzantem i nekroza koe
- hemoragini edem plua
- mrko obojena krv

22

* Paration (mioza)
- prvo skae pa pada TA
- krvni podlivi ispod pleure, perikarda i epikarda
- masna degeneracija jetre
- zatvorenocrvena krv + modre mrtvake mrlje
- edem mozga i plua

23

Obdukcijski zapisnik
1. ZAGLAVLJE
- na iji se zahtev radi obdukcija
- opti podaci o leu
- gde je leen i pod kojom dg
- mesto, vreme i datum obdukovanja, ima obducenta i prisutnih lica
2. NALAZ
- spoljanji
- unutranji
- laboratorijski
3. ZAKLJUAK (uzrok, mehanizam nastanka i poreklo smrti)
- prethodni
- naknadni
- zavrni
+ fotografije, skice i druge analize

Opta sudsko-medicinska obdukcija

I SPOLJANJI NALAZ
1.
- opti podaci o leu
- pol
- TM
- TV
- karakteristike telesnog sklopa
- osteomuskularna razvijenost
- uhranjenost
- lene osobine i lene promene
- opta svojstva koe
- boja
- zaprljanost
2. osobeni znaci lea (za identifikaciju)
- glava
- vrat
- toraks
- trbuh
- spoljanji polni organi
- ekstremiteti
3. opis promena koje se normalno ne nalaze na leu (ozlede i rane)
4. sadraj u spoljanjim otvorima
5. " sem opisanih, spolja na leu nema drugih promena, ni povreda"
6. opis odee
24

II UNUTRANJI NALAZ: glava, vrat i toraks, abdomen, kosti

* glava
- polukruan rez od desnog do levog zaunog dela, pa cirkularan rez
- presei uzduni sliv dure + uzduni presek vermisa cerebeluma (IV modana
komora)
- mozak - prvo presei od eonih do potiljanih renjeva (2 cm od baze)
1. rez: genu corporis callosi, oba prednja roga bonih komora, tkivo
temporalnog renja
2. rez: nucleus caudatus
3. rez: nucleus lentiformis i genu capsullae internae
4. rez: thalami optici i III modana komora
* toraks: rez od mandibule do preponskog spoja (oko pupka sa leve strane)
- plua
- gornji reanj (prvo desni)
"+" (od sebe ka sebi)
1. rez: od vrha ka hilusu celo plue
2. rez: ponovo od vrha ka hilusu
- donji reanj - dijafragmalna strana ka obducentu, pa
3. rez: ka hilusu
- srce - prvo perikard "V"
- visina - od vrha do a. pulmonalis
- irina - du sulkusa coronariusa
1. rez: od vrha VS do AS
2. rez: otri rub VD
3. rez: od vrha VD ukoso do a. pulmonalis du prednjeg zida
4. raz: od vrha VS du septuma, a onda u visini aortnog ua skree i
prati luk aorte
* "Y" rez - dubinsko rasprostranjenje povrede: odlubi se potkono tkivo od miia
("dep" - "decollement traumatic")

Specijalne obdukcije
I PREPARISANJE VRATNIH ORGANA (postepeno preparisanje od koe do traheje)
- povrede
- tragovi veanja
- oboljenja grla i dunika
II VAZDUNA I GASNA EMBOLIJA (- otvor na prednjoj strani perikarda
- sipa se voda + skalpelom se probode VD i AD - mehurii
u nizu)
- sumnja na gasnu emboliju
- smrt posle intervencije sa gasom
- prelom piramide sa rupturom bubne opne
- otvorene povrede vratnih organa

25

III ZATVORENI PNEUMOTORAKS (- preparacija m. pectoralis major

- dep ispod koe i potkonog tkiva + voda - bune se
mehurii u nizu)
- prelom rebara
- deformacija grudnog koa
- potkoni emfizem
- saobraajna nezgoda
IV OBDUKCIJA OTROVANIH
- narkoman, alkoholiar, sedativi
- umrli u toku anestezije
- pored umrlih flaica sa lekovima, hrana ili pie udnog mirisa
- umiranje veeg broja ljudi sa istim simptomima
- promena boje i intenziteta mrtvakih mrlja
Uzima se za laboratorijsku hemijsko-toksikoloku analizu materijal u 6 tegli!
1. tegla - donja polovina mozga
2. tegla - deo plua i pola srca i slezine
3. tegla - prednji deo jetre sa neotvorenom unom kesom
4. tegla - klemovanje jednjaka i uzimanje celog eluca sa sadrajem
5. tegla - 1 bubreg i mokrana beika
6. tegla - 0,5 m tankog creva i deo debelog creva
+
- povraeni sadraj
- tenost od ispiranje eluca (do...)
- mokraa min. 100 ml
- krv
- lekovi i boice
- vreme uzimanja materijala i opis razvoja trovanja
- mioza - nikotin, morfin
- midrijaza - atropin, kokain
V OBDUKCIJA ZAETKA I NN:
- znaci novoroenosti i ivoroenosti
- doba ivota i duina ivota (vazduh u GITu)
- starost lea
- uzrok smrti, poreklo smrti
VI OBDUKCIJA USMRENIH U SAOBRAAJNIM NEZGODAMA
- uzrok smrti
- povrede
- mehanizam povreivanja
- alkoholemija

26

Lene osobine
I Redovno se javljaju i destruktivne su:
1. Truljenje (Putrefactio) - biohemijsko rastavljanj sloenih organskih jedinjenja u
prostija, do najprostijih neorganskih elemenata
A.Uslovi
B. Faze
C. Znaci
D. Stepen truljenja
E. Znaaj
2. Raspadanje (Decomositio) - 4-6 meseci po smrti deava se delom pod uticajem:
A. Hemizma organskih jedinjenja - u azotnu, fosfornu i siretnu kiselinu
B. Mehanizma raspadanja - insekata i lene flore!
+ Autoliza, praktikum
II Izuzetne i konzervativne lene promene:
3. Gnjilenje (Maceratio) - nastaje kod leeva u tenosti (autoliza i autofermentacija), u
odsustvu bakterija ili usled njihovog nedejstvovanja!
a) intrauterina maceracija
b) ekstrauterina pseudomaceracija (bubrenje epiderma)
c) frigorifikacija - na manje od 5 Celzijusovih
4. Saponifikacija - kod leeva u suvinoj vlazi, pri nedostatku ili potpunom odsustvu
kiseonika! Meki delovi lea postanu bela sapunasta masa (soli masnih kiselina) koja
ovrsne i postane lomljiva.
A. 2 meseca: lipoliza masnog tkiva
B. 3-4 meseca: preobraaj potkonog i ostalog masnog tkiva u sapune
C. 6-12 meseci: belanevine iz miia prelaze u masti pa u sapune
5. Mumifikacija - stvara se kod leeva izloenih jakom strujanju vazduha
A. - delimina
- potpuna
B. - prirodna
- vetaka
C. - opta posmrtna
- mesna zaivotna

Nain utvrivanja smrti

A. Nesigurni znaci smrti
- znaci somatske smrti
- znaci elijske smrti
1. primarna mlitavost
2. prestanak motiliteta i senzibiliteta
3. prekid disanja i krvotoka
4. neosetljivost koe i sluzokoe (na termike i mehanike nadraaje)
5. nereagovanje zenica na svetlost

27

B. Verovatni znaci smrti

1. mrtvaka hladnoa
2. mrtvako bledilo
3. mrtvake mrlje
4. mrtvaka ukoenost
3. i 4. se mogu javiti i u agoniji
C. Sigurni znaci smrti
pseudomelanoza - znaci truljenja
1. samovarenje - autolisis
2. truljenje - putrefactio
3. gnjilenje - maceratio
4. saponifikacija
5. mumifikacija
6. tresetno tavljenje

Spoljanji nalaz
pie se u 6 taaka
1. Prethodni podaci o leu
Opti podaci:
- pol
- ivotno doba
- duina
- teina
Karakteristike telesnog sklopa:
- kostur
- miii
- uhranjenost
Lene osobine i lene promene
Opta svojstva koe:
- boja
- zaprljanost
2. Osobeni znaci lea koji mogu koristiti pri identifikaciji
- glava
- vrat
- grudni ko
- trbuh
- spoljanji organi
- ekstremiteti

28

3. Promene koje se normalno ne nalaze na leu

- rane
- povrede
- brazda ili pruga veanja
- opekotine
- smrzotine
- oiljci
- tetovae
- pirsing
- tragovi lekarskih intervencija
* od glave do pete*
* s prednje i zadnje strane*
4. Vrsta i karakteristika sadraja u spoljanjim otvorima
- ui
- nozdrve
- usta
- polni otvor
-mar
5. Sem opisanih, na leu nema drugih karakteristika i povreda
6. Ako to sluaj zahteva i ako je bitno za nalaz - opisati odeu

Obdukcioni zapisnik
Treba da je "verno ogledalo" anatomskih osobina i promena lea!
To je u stvari medicinski dokument u kome lekar - obducent odreenim redosledom na jasan i
precizan nain treba da unese sve promene koje prilikom obdukcije uoi
Sadri 3 osnovna dela:
1. Zaglavlje
* ime ustanove gde se vri i ko obdukciju zahteva
* podaci o leu - podaci o leu, podaci o ustanovi u kojoj je leen (ako jeste)
* mesto, vreme obdukcije
* ime obducenta
2. Nalaz
A. spoljanji nalaz
B. unutranji nalaz:
* glava
* vrat i grudi
* trbuh
* kosti
A. i B. su obavezne
C. laboratorijski nalaz (ako je potreban)
3. Zakljuak
29

U zakljuku se obrazlae sve to je navedeno u nalazima, sve to je prikupljeno medicinskom

dokumentacijom i dokumentacijom od sudije i istranih organa u jednu kratku priu.
Zakljuak se odnosi na:
* uzrok smrti
* mehanizam njenog nastanka
* odrivanje porekla smrti i
* odvajanje neposrednog od posrednih uzroka smrti
Zakljuak moe biti:
A. prethodni
B. zavrni
C. naknadni
Ako je potrebno zakljuak se dopunjuje:
fotografijama
skicama
crteima i
drugim analizama
koje dokumentuju nalaz i objanjavaju uzrok smrti!

I Ozlede:
1. Oguljotina - Excoriatio
a) zaivotne
b) posmrtne
c) agonalne
* Oguljotine sluzokoe i opne - Erosio mucosae et serosae
* Sasuina koe - Dessiccatio
2. Krvavljenje - Haemorrhoagia
per raexim et per diapedesim
A. Krvni podliv - Haemotoma
nasilni i prirodni; povredni i ozledni;
petechia/echimosis
purpurae
suffusiae
haematoma
infarctus haemorrhagicus
Prebojavanje - apsolutno vitalna reakcija:
prvo je: plavocrvena modrica
posle 3 dana: ljubiasto - mrku
posle 7 dana: zelenkastu
posle 2 nedelje: ukastu
a onda lagano nestaje...
I Ozledni krvi podlivi:
30

zaivotni: vea obimnost grudve, prebojavanje

posmrtni: lako se peru i zbriu i nema prebojavanja koe iznad njih
II Povredni krvni podlivi:
zaivotni
posmrtni
III Prirodni krvni podlivi:
zaivotni
posmrtni
B. Krvni izliv - Extravasatio, Haematismus
* spoljanje
* unutranje
* pomeano
dalje
* zaivotni i
* posmrtni
na kraju
* ozledni i
* povredni
2. Iskrvavljenost - Effusio sanguinis je smrtonosni gubitak krvi!
* akitna i
* subakutna
kao i
* spoljanja
* unutranja i
* meovita
3. Nagnjeina - Contusio
oguljotina koe (excoriatio) + krvni podliv (hematom) = nagnjeina (kontusio)
zaivotne
i
posmrtne
* eluca
* plua
* mozga
4. Rascep - Ruptura: brazdast ili cevast raskid mekog tkiva unutranjih organa
* ozledni
* povredni
* spontani
5. Prodor - Canales: nastaju ulaskom mehanikog orua duboko u tkiva
* potpun - i ulaz i izlaz
* nepotpun - ulaz i dno
6. Proboj - Penetrationes: podrazumeva mehaniku (A) oruem/orujem napravljenu
komunikaciju izmeu
31

- telesne duplje s jedne strane i

- spoljanjosti s druge
7. Provala - Perforationes: otvaranje zidova telesnih duplji, bilo
- pod uticajem oboljenja (B)
- ili dejstvom nemehanikih povreda (C) - NaOH
8. Prelom - Fractura je prekid vrstog tkiva, koanog ili hrskaviavog
* spontana
* traumatoloka
jo i
* zatvoren
* otvoren
i
* potpun
* nepotpun
9. Iaenje - Luxatio je poremeaj sastava zglobova!
* nepotpuno - subluxatio
* potpuno - luxatio
* odvajanje - dijastasis
10. Razorina - Destructio: sklop tkiva je uniten!
* zaivotne
* posmrtne
*Razoreno tkivo je ili smrvljeno ili odmah uniteno
ili
Tako razdrobljeno da je njegovo odumiranje neminovno
11. Raskomadina - Detractio je potpuno mehaniko razdvajanje pojedinih delova tela: ruke,
glava noge...
* zaivotno
* posmrtno
pa
* sluajno i
* namerno
dalje
* medicinsko
* zloinako
i
* ofanzivno
* defanzivno

II Rane:
32

Glavni delovi rane su:

* otvor rane:
ulazni i
izlazni (ako postoji)
* prostor rane: u potkonom, mekom ili vrstom tkivu!
Kod svake rane opisuje se:
1. lokalizacija
2. veliina
3. oblik
4. ivice i uglovi otvora
5. zidovi
6. okolina rane
7. dno
8. boja
9. sadraj prostora rane
1. Razderina - Vulnus lacerum: nanesena tupinom - udarcem ili padom
Postoje 3 vrste razderina:
A. Prskotina - nastaje na mestima gde je koa jako zategnuta i vrsto pripijena uz
podlogu (lobanja i cevanica)
pravilnog oblika
brazdastog prostora i crtastog otvora
!tkivni mostii (zdovi spojeni)
! krvlju podlivena
B. Ujedina - Vulnus morsum je razderina nanesena zubima!
* oveije
* ivotinjske
* vetake
C. Okrzotina nastaje tangencijalnim (kosim ili uporednim) dejstvom tupine!
* crtaste
* brazdaste
* prugaste
Po izgledu se nalazi izmeu:
- razjedina, s jedne strane,
i
- oguljotina
- nagnjeina
- sekotina
s druge strane
2. Sekotina - Vulnus scisum (ili incisum): nainjena otricom mehanikog orua...
Nainjena je tangencijalnim (kosim) prevlaenjem otrice preko koe ili/i upravnim pritiskom na
kou. Na izlazu seiva "pacovski rep".
3. Ubodina - Vulnus punctum: nainjena je iljkom mehanikog orua
Orue u pravcu svoje uzdune ose prodire u telo!
33

Uglovi ubodine: zalepljen kraj, zaseen kraj tj ugao

4. Ustrelina - Vulnus sclopetarium je rana nainjena hicem tj projektilom ispaljenim iz
vazdunog oruja!
* ulaz rane i njene ivice, strane
* nagnjeni prsten
* projektilna brisotina
* prodor
* izlaz rane
1. lokalizacija
2. izgled rane
3. promeri
4. ivice i strane
5. irinu nagnjenog prstena
6. sadraj ulazne i izlazne rane
7. bris iz rane
8. selotejp
9. dubina
10. pravac

Ciljevi odbukcije:
1. Utvrivanje uzroka smrti
2. Utvrivanje porekla smrti - prirodna ili nasilna
3. Praenje i utvrivanje dinamike smrti
4. Razjanjenje svih sluajeva neznane, sumnjive ili naprasne smrti
5. Otkrivanje mehanizama samopovreivanja kod poginulih u saobraajnim nezgodama
6. Otkrivanje i verifikovanje povreda kod nasilne smrti
7. Utvrivanje tanosti postavljenih dijagnoza!
8. Doprinos u stvaranju pouzdane medicinske statistike
9. Utvrivanje ili iskljuivanje i uticaj oboljenja i nekih stanja na smrtni ishod kod nasilne
smrti
10. Utvrivanje vremena smrti
11. Identifikacija lea tj osobe
12. Identifikacija povrednog orua tj oruja
13. Utvrivanje mehanizma povrede (pad, udar, sudar)
34

14. Uticaj lekarske intervencije i/ili dijagnostike na smrtni ishod

15. Ispitivanje meusobne povezanosti: povreda, nastalih komplikacija i posledica - i uzroka
smrti
16. Da se utvrdi da li su povrede nastale: zaivotno, agonalno ili posle smrti.

Unutranji nalaz
Otvaranje lobanje:
* razdeli se kosa
* polukrunim rezom presee se koa poglavine:
- od desnog zaunog predela,
- preko slepoonog i temenog,
- do levog zaunog
* rasparatorijumom se odlubi poglavina
- unapred do obrvnih likova
- pozadi do spoljanje potiljane kvrge
* zatim sledi cirkularni rez kostiju lobanje!
- 2 cm iznad gornjih ivica onih duplji
- 2 cm bono iznad unih koljki i
- 2 cm iznad spoljanje potiljane kvrge
* trokrakim dletom se odvoji krov lobanje...
Vaenje i obdukcija mozga
* presee se i otvori sinus sagitalis superior
* tvrda modanica se opsee sa jedne i druge strane, odigne i
- pregleda prostor izmeu tvrde i meke modanice
- zatim se svue na dole
* odignu se eoni renjevi (obducent), a pomonik obducenta pridrava mozak u predelu
potiljanih renjeva
* preseku se krvni sudovi i modani ivci, vidni ivci...
* na kraju se presee i kimena modina u poetnom delu kimenog kanala
... i mozak se izvadi iz lobanjske duplje
Rezanje - sekcija mozga:
* makazicama se presecaju krvni sudovi baze mozga - Wilisov 6-ougao
* popreno na po dva mesta zasecaju se:
- modani most
- produena i
- kimena modina
* zatim se veliki mozak presee na 2 polovine: na oko 2 cm iznad baze pa se dobiju dve
polovine
1. gornja: bone komore, truncus corpori callosi, corpus fornicis
2. donja: bone komore, trea komora, nucleus caudatus, genu capsulae internae
* na malom mozgu:
- presee se crv - Vermis cerebelli
35

- otvara se IV modana komora do njenog poda

* onda se naprave jo par rezova po drvetu ivota (arbor vitae)
* pre ili nakon fiksiranja (kad postiji sumnja na povrede mozak se potopi u formalin)
- vre se popreni rezovi gornje u donje polovine velikog mozga
- razovi se prave na 5, 6 mm ili po potrebi gue!
Vrat i grudi ... Otvaranje trbuha: i grudnog koa
* napravi se rez koe
- od sredine podbratka, sredinom tela
- grudi i du srednje linije trbuha
- obilazei oko pupka s leve strane
- do preponskog spoja!
* presee miini sloj, pa otvori trbuna duplja, od processusa xyphoideusa nanie...
- koso i upolje preseku rebra, u predelu granice kotanog i hrskaviavog tkiva!
- dezartikulie kljuno-grudnjain zglob,
- preseku miii vrata pripojeni za sternum, te s on potpuno odvoji
* preparie koa koja prekriva rebra...
Vaenje vratnih i grudnih organa
* obree se meko tkivo poda usne duplje
- odvoji se meko od tvrdog nepca
- oslobode se zadnji i boni zidovi grkljana
* pluna krila se tupo prepariu i odvoje od zidova grudnog koa
* zatim se preparie meko tkivo zadnje strane jednjaka i sredogrua uz sam kimeni stub sve
do preage
- podvee se i presee jednjak
- preseku aorta i donja uplja vena
* ovako osloboeni vratni i grudni organi
- povuku se navie i
- noem odvoje od preage..
... izvade se iz grudne duplje...
i
postave na stoi za obdukciju!
Obdukcija plua
1. gornji reanj desnog plunog krila (lobulus superior dextri):
* od vrha prema plunom korenu - prvi rez
* zatim svaka od reznih povrina se presee jo jednom prema korenu...
* svaka rezna povrina posebno - drugi rez
na taj nain smo gornji reanj plunog krila presekli u obliku krsta - uzduno pa popreno na
prvi rez
2. donji reanj desnog plunog krila (lobulus inferior dextri):
* preseca se jednim rezom prema korenu plua - trei rez
isti postupak se izvodi sa levim plunim krilom...

Obdukcija srca:

36

* najpre se otvara perikard!

- u predelu vrha srca u obliku slova "V"
* od osnovice prema levoj i
* prema desnoj pretkomori
Otvaranje srca se vri sa 4 klasina reza:
1. rez:
* od vrha srca
preko tupog ruba leve komore
* do pretkomore
2. rez:
* preseca se otri rub desne komore
3. rez:
* od vrha srca
prednjeg zida desne komore
* do arterije pulmonalis
4. rez:
* od vrha leve komore
navie uz meukomornu pregradu
* do preseenog kraja aorte i
pratei njen luk!
ili jednostavnije: uz septum do aorte
zatim se malim makazicama otvaraju aa. coronariae (tj onda koronarke)

Lene osobine:
1. Sleganje krvi - Hypostasis
A. spoljanja - koa
B. unutranja - unutranji organi
........................
..........................
2. Mrtvako bledilo - Palor mortis: hipostaza u krvne sudove niih delova tela
3. Mrtvake mrlje - Livores mortis: sivoljubiaste, ljubiaste i modre
U sluaju rovanja mrtvake mrlje su:
- otvorenocrvene - CO2
- sivozelenkaste- sumporvodonik
- sivoplave - metil-alkohol
4. Zgrudnjavanje krvi - Coagulatio: nakon 2 asa
Izuzeci:
* uguenje
* naprasno umrli
* iskrvavljenost
5. Mrtvaka hladnoa - Algor mortis: nakon 24 asa
1 Celzijus na sat posle prvih par sati (4-8)
37

6. Mrtvaka ukoenost - Rigor mortis:

*Nastaje koagulacijom belanevina miinih vlakana pod dejstvom mlene kiseline u
sklopu opte acidifikacije tela.
Poinje nakon 1-2 asa, potpuna je nakon 6-8 sati, a nestaje nakon 48-72 asa.
* Nestaje kada se potroe rezerve glikogena ili kad se nasilno uniti.
Obrnutim redosledom!
Kataleptika mrtvaka ukoenost - Spasmus cadavericus
Nastaje u momentu umiranja: visok glikogen (napor) + modana smrt
7. Mrtvaka mlitavost - Flacciditas mortis
A. primarna m. mlitavost - f. m. primaria (po nestanku napetosti)
B. sekundarna m. mlitavost - f. m. secundaria (posle nestanka m. ukoenosti - kao izraz
truljenja)
8. Posmrtno isparavanje - Exsiccatio postmortalis
* sasuine ronjae - Lareove mrlje
* sasuine beonjae - gubi providnost
* sasuene usnice - novoroenadi
9. Acidifikacija tkiva - nastaje pre mrtvke ukoenosti
plavi lakmus boji se u crveno - izmeu konjuktiva kapaka i onih jabuica
10. Autodigestio postmortalis - samovarenje: eludac, jednjak, plua, pleura i peritoneum

38