Professional Documents
Culture Documents
Bakanlar Kurulunun 27.11.2007 gn ve 2007/12937 sayl karar ile resmi gazetenin 19.12.2007 gn
ve 26735 sayl saysnda yaynlanan Binalarn yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik ve
Bakanlar Kurulunun 10.08.2009 gn ve 2009/15316 sayl karar ile resmi gazetenin 9.09.2009 gn
ve 27344 sayl saysnda yaynlanan Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelikte
Deiiklik Yaplmasna Dair Ynetmelik hkmleri...
BRNC KISIM
a) lkedeki her trl yap, bina, tesis ile ak ve kapal alan iletmelerinde alnacak
yangn nleme ve sndrme tedbirlerini,
b) Yangnn s, duman, zehirleyici gaz, boucu gaz ve panik sebebiyle can ve mal
gvenlii bakmndan yol aabilecei tehlikeleri en aza indirebilmek iin yap, bina, tesis ve
iletmelerin tasarm, yapm, kullanm, bakm ve iletim esaslarn,
kapsar.
(2) Bu Ynetmelik hkmleri;
a) Ynetmeliin yrrle girmesinden nce yap ruhsat alnm olmakla birlikte henz yapmna
balanmam olan yaplar,
b) Mevcut yaplardan Ynetmeliin yrrle girmesinden sonra kullanm amac deitirilerek, salk,
eitim ve konaklama amal olarak kullanlacak bina ve tesisler, tehlikeli maddelerin bulundurulaca binalar ve
binadaki toplam kullanc says 200 geen toplanma amal binalar,
c) Ynetmelikte belirtilen dier yaplar, binalar, tesisler ve iletmeler,
hakknda uygulanr.
(2) Karada ve suda, srekli veya geici, resm veya zel, yeralt veya yerst inaat ile
bunlarn ilve, deiiklik ve onarmlarn iine alan sabit ve hareketli tesisler bu Ynetmeliin
uygulanmas bakmndan yap saylr ve bu tesisler hakknda bu Ynetmelie gre ilem yaplr.
(3) Karada ve suda, srekli veya geici, resm ve zel, yeralt ve yerst inaat ile bunlarn ilave, deiiklik
ve onarmlarn iine alan sabit ve hareketli tesisler yap saylarak, haklarnda bu Ynetmelie gre ilem yaplr.
1/14
(3) Trk Silahl Kuvvetlerince kullanlan yap, bina ve tesisler ile eitim ve tatbikat
alanlarnda uygulanacak yangn nlemleri, bu Ynetmelik hkmleri de dikkate alnarak
yapnn zelliklerine gre Mill Savunma Bakanlnca belirlenir.
(4) Korunmas gerekli kltr varl olarak tescil edilen binalarda, yangna kar gvenlik tedbirleri iin
yaplacak tesisatlara ilikin olarak, Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma Kurulunun gr alnr ve yapnn
zelliini etkilemeyecek biimde, tahliye, alglama, uyar ve sndrme sistemlerinden gerekli olanlar kurulur.
(5) Trk Silahl Kuvvetlerince kullanlan yap, bina ve tesisler ile eitim ve tatbikat alanlarnn yangndan
korunmas, bu Ynetmelik hkmleri de dikkate alnarak hazrlanacak ynetmelik ile dzenlenir.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Ynetmelik, 9/6/1958 tarihli ve 7126 sayl Sivil Savunma Kanununun
ek 9 uncu maddesi, 14/2/1985 tarihli ve 3152 sayl ileri Bakanl Tekilat ve Grevleri
Hakknda Kanunun 33 nc maddesi ve 13/12/1983 tarihli ve 180 sayl Bayndrlk ve skn
Bakanlnn Tekilat ve Grevleri Hakknda Kanun Hkmnde Kararnamenin 30/A maddesine
dayanlarak hazrlanmtr.
Tanmlar
MADDE 4- (1) Bu Ynetmeliin uygulanmasnda;
a) Acil durum: Afet olarak deerlendirilen olaylar ile dikkatsizlik, tedbirsizlik, ihmal, kast
ve eitli sebeplerle meydana getirilen olaylarn yol at hlleri,
b) Acil durum ekibi: Yangn, deprem ve benzeri afetlerde binada bulunanlarn tahliyesini salayan, olaya ilk
mdahaleyi yapan, arama-kurtarma ve sndrme ilerine katlan ve gerektiinde ilk yardm uygulayan ekibi,
g) Atrium: ki veya daha ok sayda katn iine ald, merdiven yuvas, asansr
kuyusu, yryen merdiven boluu veya su, elektrik, havalandrma, iklimlendirme, haberleme,
tesisat bacalar ve aftlar hari, st kapal geni ve yksek hacmi,
) Basnlandrma: Ka yollarndaki i hava basncn yapnn dier meknlarndaki basnca gre daha
yksek tutarak duman szntsn nleme yntemini,
h) Bina ykseklii: Binann kot ald noktadan saak seviyesine kadar olan mesafeyi veya
imar plannda ve bu Ynetmelikte ngrlen ykseklii,
) Bodrum kat: Demesinin st kotu, yapnn d duvarna bitiik zeminin en st kotuna
gre 1.2 mden daha aada olan kat,
i) kmaz koridor mesafesi: Mekn ierisinden meknn koridora balanan kapsna kadar olan mesafe gz
nne alnmakszn, kata, bir mekn veya meknlarn bal olduu bir koridor iinden, koridor boyunca bir
ka veya iki ynde ka imknna sahip olunan noktaya kadar olan mesafeyi,
u) Ka uzakl: Herhangi bir katta bir mekn iinde durulabilen en uzak noktada
bulunan bir kullancnn kendisine en yakn kat kna kadar almak zorunda olduu yrme
yolunun uzunluunu,
) Ka yolu: Oda ve dier mstakil hacimlerden klar, katlardaki koridor ve benzeri
geiler, kat klar, zemin kata ulaan merdivenler ve bina son kna giden yollar dhil
olmak zere binann herhangi bir noktasndan yer seviyesindeki cadde veya sokaa kadar olan
ve hibir ekilde engellenmemi bulunan yolun tamamn,
v) Kamuya ak kullanm: Binann, herkesin giri ve kna ak olarak kullanlmasn,
y) Kamuya ak bina: Otel, sinema, tiyatro, hastane, lokanta, okul, yurt, lokal, iyeri, ak
ve kapal spor tesisleri, eitim ve dinlenme tesisi ve benzeri binalar,
z) Konut: Ticari ama gzetmeksizin bir veya birok insann i zaman dnda barnma,
dinlenme ve uyuma amacyla ikamet ettii, imar plannda bu amaca ayrlm olan yeri,
aa) Kullanc yk: Herhangi bir anda, bir binada veya binann esas alnan belirli bir
blmnde bulunma ihtimali olan toplam insan saysn,
bb) Kullanc yk katsays: Yaplarda kii bana den kullanm alannn metrekare
cinsinden m2/kii olarak ifadesini,
cc) Kuru boru sistemi: Normalde iinde su bulunmayan, yangn hlinde itfaiyenin zemin
seviyesinden su basabilecei boruyu,
) Kuru borulu yamurlama sistemi: alma ncesi, kontrol vanasndan sonraki boru
hatt, basnl hava veya inert gaz ile dolu durumda tutulan otomatik sndrme sistemini,
3/14
dd) Korunumlu koridor veya hol: Bitiik olduu meknlardan yangna kar dayankl yap
elemanlaryla ayrlmak suretiyle yangn etkilerinden korunmu koridoru veya hol,
ee) Korunumlu merdiven: Yangna kar dayankl bir malzeme ile evrili veya yangndan
etkilenmeyecek ekilde dzenlenen merdiveni,
ff) Mevcut yap: Bu Ynetmeliin yrrle girmesinden nce yap ruhsat alnp yapm devam eden veya
yapm tamamlanan ve kullanm amac deitirilmeyen yap, bina, tesis ve iletmeyi,
ff) Mevcut yap: Bu Ynetmeliin yrrle girmesinden nce yap ruhsat alnp yapm
devam eden veya yapm tamamlanan yap, bina, tesis ve iletmeyi,
gg) Ortak merdiven: Birden ok sayda kullanm birimine hizmet veren ka merdivenini,
gg) Ortak merdiven: Birden ok sayda kullanm birimine hizmet veren ve ka merdiveni
olarak da kullanlabilen bina merdivenini,
) Sertifika: Herhangi bir ekipman, malzeme veya hizmet iin, Trk Standartlar
Enstits veya Trk Standartlar Enstits tarafndan kabul gren uluslararas bir onay kuruluu
tarafndan test edilerek verilen ve ilgili standartlara uygunluu gsteren belgeyi,
hh) Svlatrlm petrol gaz (LPG): Petrolden ve doalgazdan elde edilerek basn
altnda svlatrlan propan, btan ve izomerleri gibi hidrokarbonlar veya bunlarn karmn,
) Site: Herhangi bir ekilde evresinden ayrlan ortak kullanm alanlar, gvenlik tekilat
ve sistemleri ile ynetim btnl olan konut veya iyeri topluluunu,
ii) Son k: Bir yapdan ka salayan yolun yap dndaki yol ve cadde gibi gvenlikli
bir alana geit veren biti noktasn,
jj) Sulu boru sistemi: Srekli olarak su ile dolu durumda tutulan boruyu,
kk) Tek ynl ka mesafesi: Bir mekn iindeki kiilerin sadece tek bir ynde hareket
ederek bir ka veya alternatifli iki ynde ka imknna sahip olduu noktaya kadar olan
mesafeyi,
ll) TS: Trk Standartlar Enstitsnce yrrle konulmu Trk standartlarn,
mm) Yamurlama (sprinkler) sistemi: Yangn sndrmek, soutmay salamak ve gelien
yangn itfaiye gelinceye kadar snrlamak amac ile kurulan ve su pskrtmesi yapan otomatik
sistemi,
nn) Yangna kar dayanm (diren): Bir yap bileeninin veya elemannn yk tama,
btnlk ve yaltkanlk zelliklerini belirlenmi bir sre koruyarak yangna kar dayanmasn,
oo) Yangna tepki: Belirli artlar altnda bir rnn yangna maruz kaldnda gsterdii
tepkiyi,
) Yangn blgesi (zonu): Yangn hlinde, uyar ve sndrme tedbirleri dier
blmlerdeki sistemlerden ayr olarak devreye giren blm,
pp) Yangn kesici: Bina iinde, yangnn ve dumann ilerlemesini ve yaylmasn
belirlenmi bir sre iin durduran, yatay veya dey konumlu eleman,
rr) Yangn duvar: ki bina arasnda veya ayn bina iinde farkl yangn ykne sahip
hacimlerin birbirinden ayrlmas gereken hllerde, yangnn ilerlemesini ve yaylmasn
belirlenmi bir sre iin durduran dey eleman,
ss) Yangn gvenlik hol: Ka merdivenlerine yangnn ve dumann geiini engellemek
iin yaplacak blm,
) Yangn kaps: Bir yapda kullanclar, hava veya nesneler iin dolam imkn
salayan, kapal tutulduunda duman, s ve alev geiine belirli bir sre direnecek nitelikteki
kap, kapak veya kepengi,
tt) Yangn kompartman: Bir bina ierisinde, tavan ve taban demesi dhil olmak zere,
her yan en az 60 dakika yangna kar dayankl yap elemanlar ile duman ve s geirmez
alanlara ayrlm blgeyi,
4/14
uu) Yangn perdesi: Korunmas gereken nesne, rn veya alt yapnn yangna kar
korunmas veya snn yatay veya dey olarak yaylmasn engellemek maksadyla kullanlan
zel donanml bariyerleri,
) Yangn tahliye projesi: Mimari proje zerinde, ka yollarnn, yangn
merdivenlerinin, acil durum asansrlerinin, yangn dolaplarnn, itfaiye su verme ve alma
azlarnn ve yangn pompalarnn yerlerinin renkli olarak iaretlendii projeyi,
vv) Yangn tr: Yanmakta olan maddeye gre;
1) A snf yangnlar: Odun, kmr, kt, ot, dokman ve plastik gibi yanc kat maddeler
yangnn,
2) B snf yangnlar: Benzin, benzol, makine yalar, laklar, yal boyalar, katran ve asfalt
gibi yanc sv maddeler yangnn,
3) C snf yangnlar: Metan, propan, btan, LPG, asetilen, havagaz ve hidrojen gibi
yanc gaz maddeler yangnn,
4) D snf yangnlar: Lityum, sodyum, potasyum, alminyum ve magnezyum gibi
yanabilen hafif ve aktif metaller ile radyoaktif maddeler gibi metaller yangnn,
yy) Yangn yk: Bir yap blmnn iinde bulunan yanc maddelerin ktleleri ile alt
sl deerleri arpmlar toplamnn, plandaki toplam alana blnmesi ile elde edilen ve MJ/m2
olarak ifade edilen bykl,
zz) Yap sahibi: Yap zerinde mlkiyet hakkna sahip olan gerek veya tzel kiiyi,
aaa) Yap sorumlular: Yapm ilerinde grev alan yap mteahhidi, proje mellifi,
tasarmc, antiye efi ve yap denetimi kuruluunu,
bbb) Yap ykseklii: Bodrum katlar, asma katlar ve at aras piyesler dhil olmak zere,
yapnn ina edilen btn katlarnn toplam yksekliini,
ccc) Yksek bina: Bina ykseklii 21.50 mden veya 7 kattan fazla, yap ykseklii 30.50 mden veya 10
kattan fazla olan binalar,
ccc) Yksek bina: Bina ykseklii 21.50 mden, yap ykseklii 30.50 mden fazla olan
binalar,
) Yrtlma yzeyi: Patlama riskine kar, kapal blmn yan duvarnda oluturulan zayf yzeyi,
ddd) Yksek tehlike: Yksek tehlike snfna giren maddelerin retildii, kullanld ve depoland yerleri,
ifade eder.
KNC BLM
lkeler, Grevler, Yetkiler, Sorumluluklar ve Yasaklar
lkeler
MADDE 5- (1) Yeni yap inasnda veya mevcut binalardan proje deiiklii gerektiren esasl onarm ve
tadilat projelerinde, binann kullanm snfna ve zelliklerine gre bu Ynetmelikte ngrlen esaslar gz nne
alnr.
olmamas hlinde ise Avrupa Standartlar esas alnr. Trk veya Avrupa Standartlarnda
dzenlenmeyen hususlarda, uluslararas geerlilii kabul edilen standartlar da kullanlabilir.
(3) Bu Ynetmelikte tanmlanmam olan ve aklk gereken hususlar hakknda, Trk Standartlar, bu
standartlarn olmamas hlinde ise, Avrupa Standartlar esas alnr. Trk veya Avrupa Standartlarnda
dzenlenmeyen hususlarda, uluslararas geerlilii kabul edilen standartlar da kullanlr.
(4) Binalarn yangn alglama ve sndrme projeleri, tesisat projelerinden ayr olarak
hazrlanr. Bir kat alan 2000 m2den fazla olan katlarn tahliye projeleri mimari projelerden
ayr olarak hazrlanr. Tahliye projeleri dier yaplarda mimari projelerde gsterilir. Projeler;
ilgili belediye itfaiye birimlerinin uygun gr alndktan sonra, ruhsat vermeye yetkili
merciler tarafndan onaylanarak uygulanr. Belediye itfaiye birimlerince, projelerde deiiklik
veya ilve gerekli grlmesi halinde, istenilen deiiklik veya ilvenin bu Ynetmeliin hangi
maddesine istinaden gerekli grldnn belirtilmesi mecburidir. Yorumlanmas gereken,
6/14
(4) Toplam kapal kullanm alan 10000 m2den byk imalathane, atlye, depo, otel,
motel, salk, toplanma ve eitim binalarnda, binaya ait yangn tahliye projeleri, bina giriinde
ve yangn srasnda itfaiyenin kolaylkla ulaabilecei bir yerde bulundurulur. Bu projelerde;
binann ka yollar, yangn merdivenleri, varsa itfaiye asansrleri, yangn dolaplar, itfaiye su
verme azlar, yangn pompalar ile jeneratrn yeri iaretlenir.
(5) Binada yangn kmas hlinde olaya mdahale eden acil durum ekipleri mahalli itfaiye
tekilat amirinin olay yerine gelmesinden itibaren onun emrine girerler ve ona her konuda
yardm etmek mecburiyetindedirler.
(6) Gerek bina acil durum ekiplerinin ve gerekse yangna mdahale eden itfaiye
ekiplerinin grev yaptklar srada, yetkili itfaiye amirince can ve mal gvenliini korumak
zere verilecek olan karar ve talimatlar, dier kamu grevlilerince ve yangn gvenlii
sorumlularnca aynen yerine getirilir.
(7) Kamu grevlileri, bina kullanclar, bina grevlileri, gnll ekipler ve olay yerinde
bulunan herkes, itfaiye ekiplerinin grevlerini yerine getirmesine yardmc olur ve almalar
gletirici davranlardan kanr.
(8) Koru, park, bahe ve piknik yerlerinde ilgili kamu kurum ve kurulular ile ileticilere
ve vatandalara ocak yeri olarak ayrlm yerler dnda ate yakmak, atele ilgili iler yapmak
ve anz yakmak yasaktr. Kt, plastik ve naylon gibi kolay yanan maddeler ile kvlcml
kllerin ve sigara izmaritlerinin kapal meknlara, kap nlerine, ormanlk alanlara, otoban,
cadde ve sokaklara atlmas ve dklmesi yasaktr.
(9) Aralarn, sokak ve caddelerde yangn sndrme cihazlarnn kullanlmasn ve itfaiye
aralarnn geiini zorlatracak ekilde park edilmesi, itfaiye aralarna yol verilmemesi, yaya
kaldrmn aacak ekilde tabela ve afi aslmas, sergi alarak yolun kapatlmas ve dar
sokaklara ara park edilmesi gibi fiil ve hareketler yasaktr.
(10) Her trl binada, ak arazide, tesiste, sokakta, caddede, meydan ve alanda bulunan
sabit ve seyyar yangn sndrme tesisat ve cihazlarn kartrmak, bozmak, krmak skmek,
7/14
iine kt ve paavra gibi yabanc maddeler koymak veya bunlar kullanlmayacak hle
getirmek veyahut bozuk bir hlde tutmak, her ne suretle olursa olsun yangn musluklarnn
nn kapatmak, bina nne ip ekmek, tente asmak ve benzeri hareketler yapmak yasaktr.
Yangn sndrc tesis ve malzeme, amac dnda kullanlamaz.
(11) Ynetmeliin bu blmndeki maddelerinde yer alan yangn gvenlii, itfaiyeye
yardm ve yasaklar ile ilgili hususlarn uygulanmasndan; kamu yaplarnda binadaki en st
amir, kat mlkiyeti tesis etmi yaplarda yneticiler ve site yneticileri ve dier binalarda ise,
bina malikleri sorumludur.
NC BLM
Binalarn Kullanm Snflar
Kullanm snflar
MADDE 8- (1) Binalarn kullanm zelliklerine gre snflar aada belirtilmitir:
a) Konutlar,
b) Konaklama amal binalar,
c) Kurumsal binalar,
) Bro binalar,
d) Ticaret amal binalar,
e) Endstriyel yaplar,
f) Toplanma amal binalar,
g) Depolama amal tesisler,
) Yksek tehlikeli yerler,
h) Kark kullanm amal binalar.
(2) Binalarn kullanm snf ile ilgili olarak herhangi bir tereddt doduunda, Bayndrlk
ve skn Bakanlnn deerlendirmesine ve kararna uyulur.
Konutlar
MADDE 9- (1) Konutlar; bamsz blm saysna gre, en ok iki bamsz blm olan
bir ve iki ailelik evler ve veya daha ok bamsz blm bulunan apartmanlar olarak tasnif
edilir.
Konaklama amal binalar
MADDE 10- (1) Konaklama amal binalar; konaklama hizmeti veya konaklama hizmeti
ile birlikte beslenme, elence, gsteri ve animasyon gibi hizmetlerden birinin veya birkann
sunulduu yerlerdir. Oteller, moteller, termal tesisler, tatil ky ve pansiyonlar, kampingler,
renci yurtlar, kamplar ve benzeri tesisler konaklama amal binalardandr.
Kurumsal binalar
MADDE 11- (1) Kurumsal binalar ve bu binalarn kullanm zellikleri aada
belirtilmitir:
a) Eitim tesisleri: Eitim ve retim faaliyetlerinin yrtld yerlerdir. Eitim amal
binalar; ilkretim, ortaretim kurumlar ve yksek retim kurumlar dhil olmak zere, alt
veya daha fazla kii tarafndan gnde 4 saat veya daha fazla bir sre ile veya haftada 12 saatten
fazla bir sre ile eitim amac ile kullanlan binalar veya binalarn bu amala kullanlan
blmlerini kapsar. Anaokullar, kreler, ocuk kulpleri, zel eitim kurumlar, ilkretim
okullar, ortaretim kurumlar, dershaneler, ktphaneler, yetitirme yurtlar, yatl blge
okullar, yksek retim kurumlar ve benzeri yerler bu snfa girer.
b) Salk hizmeti amal binalar: Bedensel veya zihinsel bir hastaln veya yetersizliin
tedavisinin veya bakmnn yapld veyahut kk ocuklar, nekahet hlindeki kiiler veya
bakma muhta yallarn bakmlar iin kullanlan ve drt veya daha fazla kiinin yatrlabildii
binalar veya binalarn bu amala kullanlan blmlerini kapsar. Hastaneler, huzurevleri, ocuk
8/14
9/14
10/14
11/14
KNC KISIM
KNC BLM
Tayc Sistem Stabilitesi
Bina tayc sistemi stabilitesi
MADDE 23- (1) Bina tayc sisteminin yangn direncinin belirlenmesinde, yk tama
kapasitesi, btnl ve yaltm gz nne alnr.
(2) Bina tayc sistem ve elemanlarnn, gerek bir btn olarak ve gerekse her bir
elemanyla, bir yangnda insanlarn tahliyesi veya sndrme sresinde korunmalar iin yeterli
bir zaman boyunca stabil kalmalarn salayacak ekilde hesaplanarak boyutlandrlmas
mecburidir.
(3) Yap elemanlar ile birleik olarak kullanlan mamuller dhil olmak zere, yap
elemanlarnn yangn karsndaki tepkileri ve direnleri iin ilgili ynetmelikler ve standartlar
esas alnr.
(4) evreye yangn yayma tehlikesi olmayan ve yangn srasnda iindeki yanc maddeler
elik elemanlarnda 540 0C zerinde bir scaklk artna sebep olmayacak btn elik yaplar,
yangna kar dayankl kabul edilir. Alan 5000 m2den az olan tek katl yaplar hari olmak
zere, dier elik yaplarda, eliin scaktan uygun ekilde yaltlmas gerekir. Yaltm, yangna
dayankl pskrtme sva ile svama, yangna dayankl boya ile boyama, yangna dayankl
malzemeler ile evreyi sarma, kutuya alma ve ktlesel yaltm eklinde yaplabilir.
(5) Betonarme ve n gerilmeli betondan mamul tayc sistem elemanlarnda ilgili ynetmelik ve
standartlara uyulur. ok katl ve zellikle yatay yangn blmeli binalarda, sistem bir btn olarak incelenir, eleman
genlemelerinin kstland durumlarda doan ek zorlamalar gz nnde tutulur. Betonarme veya betonarme-elik
kompozit elemanlarn yangna kar 120 dakika dayankl olabilmesi iin, iindeki elik profil veya donatnn en
dta kalan ksmlarnn yani pas paynn, kolonlarda en az 4 cm ve demelerde en az 2.5 cm kalnlnda beton ile
kaplanm olmas gerekir.
(4) Bina ykseklii 21.50 mden fazla olan konut harici binalarda ve bina ykseklii 30.50 mden fazla olan
konut binalarnda atriumlu blm hari, her kat yangn kompartman olarak dzenlenir.
(4) Bina ykseklii 21.50 mden fazla olan konut harici binalarda ve bina ykseklii
30.50 mden fazla olan konut binalarnda atriumlu blm hari olmak zere, 21.50 mden daha
yukarda olan katlarnda en ok 3 kat bir yangn kompartman olarak dzenlenir.
(5) Atriumlu blmlere, sadece dk ve orta tehlike snflarn ieren kullanmlara sahip binalarda msaade
edilir. Atrium alan, hibir noktada 90 m2den ve karlkl iki kenar arasndaki mesafe 5 mden az olamaz.
Atriumlarda doal veya mekanik olarak duman kontrol yaplr.
(5) Atriumlu blmlere, sadece dk ve orta tehlikeli snflar ieren kullanmlara sahip
binalarda msaade edilir. Atrium alannn hibir noktada 90 m2den kk olmamas esastr.
Alan 90 m2den kk olan atrium boluklarnn evresi her katta en az 45 cm yksekliinde
duman perdesi ile evrelenir ve yamurlama sistemi ile korunan binalarda duman perdesinden
15 ila 30 cm uzaklkta, aralarndaki mesafe en ok 2 m olacak ekilde yamurlama bal
yerletirilir. Atriumlarda doal veya mekanik olarak duman kontrol yaplr.
(6) Binalarda olmas gereken en fazla kompartman alanna Ek-4de yer verilmitir.
(7) Yangn kompartmanlarnn etkili olabilmesi iin, kompartman evreleyen
elemanlarn yangna dayankll birleme noktalarnda da srekli olur ve kompartmanlar
arasnda yangna dayanksz aklklar bulunamaz.
Yangn duvarlar
MADDE 25- (1) Bitiik nizam yaplar birbirinden ayran yangn duvarlar, yangna en az
90 dakika dayankl olarak projelendirilir. Yangn duvarlarnn cephe ve atlarda gstermeleri
gereken zellikler ilgili maddelerde belirtilmitir.
(2) Yangn duvarlarnda delik ve boluk bulunamaz. Duvarlarda kap ve sabit k
penceresi gibi boluklardan kanmak mmkn deil ise, bunlarn en az yangn duvarnn
direncinin yar sresi kadar yangna kar dayankl olmas gerekir. Kaplarn kendiliinden
kapanmas ve duman szdrmaz zellikte olmas mecburidir. Bu tr yar mukavemetli
boluklarn evresi her trl yanc maddeden arndrlr. Su, elektrik, stma, havalandrma
tesisatnn ve benzeri tesisatn yangn duvarndan gemesi hlinde, tesisat evresi, aklk
kalmayacak ekilde en az yangn duvar yangn dayanm sresi kadar, yangn ve duman geiine
kar yaltlr.
(3) Yksek binalarda, p, haberleme, evrak ve teknik donanm gibi, dey tesisat aft ve
baca duvarlarnn yangna en az 120 dakika ve kapaklarnn en az 90 dakika dayankl ve duman
szdrmaz olmas gerekir.
Demeler
MADDE 26- (1) Btn demelerin yangn duvar niteliinde olmas gerekir.
Demelerin yangna dayanm srelerine Ek-3/Bde yer verilmitir.
(2) Deme kaplamalar en az normal alevlenici, yksek binalarda ise en az zor alevlenici
malzemeden yaplr.
(3) Deme zerinde kolay alevlenen malzemeden s yaltm yaplmasna, zeri en az 2
cm kalnlnda ap tabakas ile rtlmek art ile msaade edilir.
(4) Ayrk nizamda mstakil konutlar dndaki binalarn tavan kaplamalar ve asma
tavanlarnn malzemesinin en az zor alevlenici olmas gerekir.
(5) Su, elektrik, stma ve havalandrma tesisat ile benzeri tesisatlarn demeden gemesi
hlinde, tesisat evresi, aklk kalmayacak ekilde en az deme yangn dayanm sresi kadar,
yangn ve duman geiine kar yaltlr
Cepheler
MADDE 27- (1) D cephelerin, yksek binalarda yanmaz malzemeden ve dier binalarda ise, en az zor
alevlenici malzemeden olmas gerekir. Cephe elemanlar ile alevlerin geebilecei boluklar bulunmayan
demelerin kesitii yerler, alevlerin komu katlara atlamasn engelleyecek ekilde deme yangn dayanmn
salayacak sre kadar yaltlr.
(1) D cephelerin, yksek binalarda zor yanc malzemeden ve dier binalarda ise en az
14/14
zor alevlenici malzemeden olmas gerekir. Cephe elemanlar ile alevlerin geebilecei
boluklar bulunmayan demelerin kesitii yerler, alevlerin komu katlara atlamasn
engelleyecek ekilde deme yangn dayanmn salayacak sre kadar yaltlr. Alevlerin bir
kattan dier bir kata gemesini engellemek iin iki katn pencere gibi korumasz boluklar
arasnda, deyde en az 100 cm yksekliinde yangna dayankl cephe elamanyla dolu yzey
oluturulur veya cephe i ksmna en ok 2 m aralklarla cepheye en fazla 1.5 m mesafede
yamurlama balklar yerletirilerek cephe otomatik yamurlama sistemi ile korunur.
atlar
MADDE 28- (1) atlarn inasnda;
a) atnn kmesi,
b) atdan yangnn girii ve at kaplamas yzeyinin tutumas,
c) atnn altnda ve iinde yangnn yaylmas,
) at kl zerindeki rzgr etkileri,
d) at klndan binaya yangnn nfuz etmesi,
e) Yangnn at kaplamasnn d yzeyi zerine veya katmanlarnn ierisine yaylmas ve alev
damlalarnn olumas,
f) Bitiik nizam binalarda, atlarda kan yangnn komu atya sirayeti,
ihtimalleri gz nnde bulundurulur.
16/14
NC KISIM
(4) Zemin kat zerindeki herhangi bir katta dzenlenen ka merdivenleri btn normal katlara ayn
zamanda hizmet verebilir. Zemin altndaki herhangi bir katta dzenlenen ka merdivenleri de btn bodrum
katlara hizmet verebilir.
(7) Bir kat gemeyen ak merdivenler ile bir kat inilerek veya klarak bina dna
tahliyesi olan kata ulalan yryen merdivenler ve rampalar, bina dna ulam noktasna veya
korunmu ka noktasna olan uzaklklar, tek ynde ve iki ynde korunmu ka yollarna olan
ve Ek-5/Bde belirtilen uzaklklara uygun olmak artyla, ikinci ka yolu olarak kabul edilir.
k kapasitesi ve ka uzakl
MADDE 32- (1) Kullanc yk katsays olarak, gerekli ka ve panik hesaplarnda
kullanlmak zere Ek-5/Ada belirtilen deerler esas alnr.
(2) k genilii iin, k kaplar, ka merdivenleri, koridorlar ve dier ka
yollarnn kapasiteleri 50 cmlik genilik birim alnarak hesaplanr. Birim genilikten geen kii
says bina kullanm snflarna gre Ek-5/Bde gsterilmitir.
(3) Ka uzakl, kullanm snfna gre Ek-5/Bde belirtilen deerlerden daha byk
olamaz.
(4) Kullanlan bir mekn iindeki en uzak noktadan en yakn ka olan uzaklk, Ek5/Bde belirlenen snrlar aamaz.
(5) Odalara, koridorlara ve benzeri alt blmlere ayrlm byk alanl bir katta, direkt
(ku uuu) ka uzakl Ek-5/Bde izin verilen en ok ka uzaklnn 2/3n amyor ise
kabul edilir.
(6) Ka uzakl llecek en uzak nokta mekn iinde mekn evreleyen duvarlardan
40 cm nde alnr.
(7)Yangna en az 60 dakika dayankl ve duman geii nlenmi yatay tahliye alan
salanan hastane gibi yerlerde ka uzakl, yatay tahliye alanna gtren koridorun k
kapsna kadar olan ldr. Her yatay tahliye alanndan en az bir korunumlu ka yoluna
ulalmas gerekir.
(8) Zemin kattaki dkkn ve benzeri yerlerde kii says 50nin altnda ve ka uzakl en
uzak noktadan d ortama alan kapya olan uzaklk 25 mden az ise, bina dna tek k
yeterli kabul edilir.
Ka yolu says ve genilii
MADDE 33- (1) Toplam k genilii, 32 nci maddeye gre hesaplanan bir kattaki
kullanm alanlarndaki toplam kullanc saysnn birim genilikten geen kii saysna blm
ile elde edilen deerin 0.5 m ile arplmas ile bulunan deerden az olamaz. Hibir k veya
ka merdiveni veyahut dier ka yollar, hesaplanan bu deerlerden ve 80 cmden daha dar
genilikte ve toplam kullanc says 50 kiiden fazla olan katlarda bir ka yolunun genilii
100 cm'den az olmayacak ekilde k says bulunur. Ka yolu, bu zellii dnda, yapnn
meknlarna hizmet veren koridor ve hol olarak kullanlyor ise, 110 cmden az genilikte
olamaz.
(2) Yksek binalarda ka yollarnn ve merdivenlerin genilii 120 cmden az olamaz.
18/14
(3) Genilii 200 cmyi aan merdivenler, korkuluklar ile 100 cmden az olmayan ve 160
cmden fazla olmayan paralara ayrlr. Ka yolu koridoru ykseklii 210 cmden az olamaz.
(4) ki k gereken meknlarda, her bir kn toplam kullanc yknn en az yarsn
karlayacak genilikte olmas gerekir.
(5) Genilikler, temiz genilik olarak llr. Ka merdivenlerinde ve k kapsnda
temiz genilik aada belirtilen ekilde llr:
a) Ka merdivenlerinde temiz genilik hesaplanrken, kpetenin yapt kntnn 80
mmsi temiz genilie dhil edilir.
b) k kapsnda; tek kanatl kapda temiz genilik, kap kasas veya lamba knts ile
90 derece alm kanat yzeyi arasndaki ldr. Tek kanatl bir k kapsnn temiz genilii
80 cmden az ve 120 cmden ok olamaz. ki kanatl kapda temiz genilik, her iki kanat 90
derece ak durumdayken kanat yzeyleri arasndaki ldr.
(6) Btn klarn ve eriim yollarnn aada belirtilen artlara uygun olmas gerekir:
a) klarn ve eriim yollarnn aka grlebilir olmas veya konumlarnn simgeler ile
vurgulanmas ve her an kullanlabilmesi iin engellerden arndrlm hlde bulundurulmas
gerekir.
b) Bir yapda veya katlarnda bulunan her kullanc iin, dier kullanclarn kullanmnda
olan odalardan veya meknlardan gemek zorunda kalnmakszn, bir ka veya klara
dorudan eriim salanmas gerekir.
Yangn gvenlik hol
MADDE 34- (1) Yangn gvenlik holleri; ka merdivenlerine dumann geiinin
engellenmesi, sndrme ve kurtarma elemanlarnca kullanlmas ve gerektiinde engellilerin ve
yarallarn bekletilmesi iin yaplr. Hollerin, kullanclarn ka yolu iindeki hareketini
engellemeyecek ekilde tasarlanmas arttr.
(2) Yangn gvenlik hollerinin duvar, tavan ve tabannda hibir yanc malzeme
kullanlamaz ve bu hollerin, yangna en az 120 dakika dayankl duvar ve en az 90 dakika
dayankl duman szdrmaz kap ile dier blmlerden ayrlmas gerekir.
(3) Yangn gvenlik hollerinin taban alan, 3 mden az, 6 m2den fazla ve ka
ynndeki boyutu ise 1.8 mden az olamaz.
(4) Acil durum asansr nnde yaplacak yangn gvenlik hol alan, 6 m2den az, 10
2
m den ok ve herhangi bir boyutu 2 mden daha az olamaz.
(5) Demeye, asansr holnde k kapsna doru 1/200 amayacak bir eim verilir.
(6) Konutlar iin zel durumlar hari olmak zere, bodrum katlarda merdiven yuvalar ile asansr kaplar
nnde, yksek binalarda ka merdiven yuvalar ile acil durum asansr nnde yangn gvenlik hol yaplr.
(7) Acil durum asansr ile yap ykseklii 51.50 mden fazla olan binalarda ka
merdiveni nne yangn gvenlik hol yaplmas zorunludur. Acil durum asansrnn yangn
merdiveni nndeki gvenlik holne almas gerekir.
(8) Yangn gvenlik hollerinin kullanmaya uygun ekilde bo bulundurulmasndan, bina
veya iyeri sahibi ve yneticileri sorumludur.
Ka yollar gerekleri
MADDE 35- (1) Btn yaplar iin bu Ksmda belirtilen imknlardan biri veya daha
fazlas kullanlarak ka yollar salanr. Yapnn kullanmda olduu srece zorunlu klarn
kolayca eriilebilir, kaplarn alabilecek durumda olmas ve nlerinde engelleyicilerin
bulunmamas gerekir.
Korunumlu i ka koridorlar ve geitler
19/14
MADDE 36- (1) Korunumlu i ka koridorlar ve geitler iin aada belirtilen artlar
aranr:
a) Bir binada veya bina katnda, ka yolu olarak hizmet veren korunumlu koridorlarn
veya korunumlu hollerin yangna dayanm srelerinin Ek-3/B ve Ek-3/Cde belirtilen srelere
uygun olmas mecburidir.
b) ka koridorlarnn ve geitlerin aada belirtilen zelliklerde olmas gerekir.
1) Bir i ka koridoruna veya geidine alan k kaplarnn, ka merdivenlerine
alan k kaplarna edeer dzeyde yangna kar dayankl olmas ve otomatik olarak
kendiliinden kapatan dzenekler ile donatlmas mecburidir.
2) ka koridorunun en az genilii ve kapasitesi, 33 nc maddeye gre belirlenen
deerlere uygun olmak zorundadr.
3) Ka koridoru boyunca demede yaplacak drt basamaktan az kot farklar, en ok %
10 eimli rampalarla balanr. Bu rampalarn zemininin kaymay nleyen malzeme ile
kaplanmas arttr.
D ka geitleri
MADDE 37- (1) Ka yolu olarak, bir i koridor yerine d geit kullanlabilir. Ancak,
d geide bitiik yap d duvarnda dzenlenecek duvar boluklarna konulacak menfezlerin
yanmaz nitelikte olmas, boluun parapet st kotu ile deme bitmi kotu arasnda 1.8 m veya
daha fazla ykseklikte kalmas ve bu tr havalandrma boluklarnn bir ka merdivenine ait
herhangi bir duvar boluuna 3.0 mden daha yakn olmamas arttr.
(2) Bir d geide alan k kapsnn, yangna kar 30 dakika dayankl olmas ve
kendiliinden kapatan dzenekler ile donatlmas gerekir.
NC BLM
Ka Merdivenleri
Ka merdivenleri
MADDE 38- (1) Yapnn ortak merdivenlerinin yangn ve dier acil hllerde
kullanlabilecek zellikte olanlar, ka merdiveni olarak kabul edilir.
(2) Ka merdivenleri, yangn ve dier acil hl tahliyelerinde kullanlan ka yollar
btnnn bir parasdr ve dier ka yollar elerinden bamsz tasarlanamazlar.
(3) Ka merdivenlerinin duvar, tavan ve tabannda hibir yanc malzeme kullanlamaz
ve bu merdivenler, yangna en az 120 dakika dayankl duvar ve en az 90 dakika dayankl
duman szdrmaz kap ile dier blmlerden ayrlr.
(4) Ka merdivenlerinin kullanma uygun ekilde bo bulundurulmasndan, bina veya
iyeri sahibi ve yneticileri sorumludur.
Acil k zorunluluu
MADDE 39- (1) Btn yaplarda, aksi belirtilmedike, en az 2 k tesis edilmesi ve
klarn korunmu olmas gerekir.
(2) k says, 33 nc madde esas alnarak belirlenecek saydan az olamaz. Aksi belirtilmedike, 25
kiinin ald yksek tehlikeli yerler ile 50 kiinin ald her meknda en az 2 k bulunmas arttr. Kii says
500 kiiyi geer ise, en az 3 k ve 1000 kiiyi geer ise, en az 4 k bulunmak zorundadr.
(4) k mesafelerinin kapdan alnd bina kullanm snflarnda, bir koridor iindeki
2 ka merdiveni arasndaki mesafe, yamurlama sistemi olmayan yaplarda koridor
uzunluunun yarsndan ve yamurlama sistemi olan yaplarda ise koridor uzunluunun
1/3nden az olamaz.
Ka merdiveni yuvalarnn yeri ve dzenlenmesi
MADDE 40- (1) Yangn hangi noktada karsa ksn, o kotta btn insanlarn klarnn
salanmas iin ka yollarnn ve ka merdivenlerinin birbirlerinin alternatifi olacak ekilde
konumlandrlmas gerekir. Ka yollar ve ka merdivenleri, yan yana yaplamaz. Ka
merdivenine giri ile kat sahanlnn ayn kotta olmas gerekir. Genel merdivenlerden geilerek
ka merdivenine ulalamaz. Ka merdiveni yuvalarnn yerinin belirlenmesinde, en uzak
ka mesafesi ve kullanc yk esas alnr.
(2) Merdiven yuvalarnn yeri, binadaki insanlarn gvenlikle bina dna kalarn
kolaylatracak ekilde seilir. Ka merdivenlerinin, baladklar kottan k kotuna kadar
sreklilik gstermesi gerekir.
(3) Bodrum katlarda ve yksek binalarda ka merdivenlerine bir yangn gvenlik holnden veya
korunumlu bir holden geilerek girilmesi zorunludur. (Yrlkten Kaldrld)
Ka merdiveni zellikleri
MADDE 41- (1) Ka merdivenlerinin kapasite ve say bakmndan en az yarsnn
dorudan bina dna almas gerekir.
(2) Ka merdiveninin, zemin dzeyindeki dar kn grlebildii ve engellenmedii
hol, koridor, fuaye, lobi gibi bir dolam alanna inmesi hlinde, ka merdiveninin indii nokta
ile d ak alan arasndaki uzaklk, ka merdiveni bir kattan daha fazla kata hizmet veriyor ise
10 myi aamaz. Yamurlama sistemi olan yaplarda bu uzaklk en fazla 15 m olabilir. Da ak
alann, ka merdiveninin indii noktadan aka grlmesi ve gvenlikli bir ekilde dorudan
eriilebilir olmas gerekir. ka merdivenlerinden boalan kullanc ykn karlayacak
yeterli genilikte da ak kap bulunmas arttr.
(3) Ka merdivenlerinde her deme dzeyinde 17 basamaktan ok olmayan ve 4 basamaktan az olmayan
aralkla sahanlklar dzenlenir.
(9) Ka merdiveni yuvasna ve yangn gvenlik holne elektrik ve mekanik tesisat aft
kapaklar alamaz, kombi kazan, iklimlendirme d nitesi, saya ve benzeri cihaz konulamaz.
21/14
D ka merdivenleri
MADDE 42- (1) Darda yaplan ak ka merdiveni, ilgili gereklere uyulmas artyla
i ka merdivenleri yerine kullanlabilir. D ka merdiveninin korunumlu yuva iinde
bulunmas art deildir.
(2) Ak d ka merdiveninin herhangi bir blmne, yanlardan yatay ve alttan dey
uzaklk olarak 3 m ierisinde merdivenin zelliklerinden daha az korunumlu kap ve pencere
gibi duvar boluu bulunamaz.
(3) Bina ykseklii 21.50 mden fazla olan binalarda, bina dnda ak merdivenlere izin
verilmez.
Dairesel merdiven
MADDE 43- (1) Dairesel merdivenler; yanmaz malzemeden yaplmalar ve en az 100 cm
genilikte olmalar hlinde, kullanc yk 25 kiiyi amayan herhangi bir kattan, ara kattan,
veya balkonlardan zorunlu k olarak hizmet verebilir. Belirtilen artlar salamayan dairesel
merdivenler, zorunlu k olarak kullanlamaz.
(2) Dairesel merdivenler 9.50 m'den daha yksek olamaz.
(3) Basaman kova merkezinden en fazla 50 cm uzaklktaki bas genilii 250 mmden
az olamaz.
(4) Basamak ykseklii 175 mm'den ok olamaz.
(5) Ba kurtarma ykseklii 2.50 m'den az olamaz.
Ka rampalar
MADDE 44- (1) ve d ka rampalar, aada belirtilen esaslara uygun olmak
artyla, ka merdivenleri yerine kullanlabilir:
a) Ka rampalarnn eimi % 10'dan daha dik olamaz. Ka rampalar dz kollu olur ve
dorultu deiiklikleri sadece sahanlklarda yaplr. Ancak, herhangi bir yerindeki eimi
1/12'den daha fazla olmayan ka rampalar kavisli yaplabilir.
b) Btn ka rampalarnn balang ve biti dzeylerinde ve gerektiinde ara dzeylerde
yatay dzlklerin, yani sahanlklarn bulunmas gerekir. Ka rampalarna giri ve rampalardan
k iin kullanlan her kapda, yatay sahanlklar dzenlenir. Sahanln en az genilii ve
uzunluu, rampa geniliinden az olamaz. Ancak, dz kollu bir rampada sahanlk uzunluunun
1 mden daha byk olmas gerekmez.
c) Ka rampalarna, merdivenlere ilikin gereklere uygun biimde duvar, korkuluk veya
kpetelerin yaplmas mecburidir.
) Btn ka rampalarnda kaymay nleyen yzey kaplamalarnn kullanlmas arttr.
d) Ka rampalar, ka merdivenlerine ilikin gereklere uygun ekilde havalandrlr.
e) Ka yolu olarak yalnzca tek bir bodrum kata hizmet veren ka rampalarnn
korunumlu yuva iinde bulunmas gerekmez.
(2) Ara rampalar, ka rampas olarak kabul edilmez.
(2) Bir kat inilerek veya klarak dorudan bina dna ulalan ve eimi % 10dan fazla
olmayan ara rampalar, ka rampas olarak kabul edilir.
Ka merdiveni havalandrmas
MADDE 45- (1) Btn ka merdivenlerinin, doal yolla veya Altnc Ksmdaki gereklere uygun olarak
mekanik yolla havalandrlmas veya basnlandrlmas gerekir. Ka merdiveni ve kullanm alanlar, aydnlatma
ve havalandrma amac ile ayn aydnl veya baca boluunu paylaamaz.
(1) Btn korunmu ka merdivenlerinin, doal yolla veya Altnc Ksmdaki gereklere
uygun olarak mekanik yolla havalandrlmas veya basnlandrlmas gerekir. Ka merdiveni
ve kullanm alanlar, aydnlatma ve havalandrma amac ile ayn aydnl veya baca boluunu
paylaamaz.
Bodrum kat ka merdivenleri
22/14
MADDE 46- (1) Bir yapnn bodrum katna hizmet veren herhangi bir ka merdiveninin,
ka merdivenlerinde uyulmas gereken btn artlara uygun olmas gerekir.
(2) Normal kat merdiveninin devam ederek bodrum kata hizmet vermesi hlinde, aada
belirtilen esaslara uyulur:
a) Merdiven, bodrum katlar dhil 4 kattan ok kata hizmet veriyor ise, konutlar iin zel
durumlar hari olmak zere, bodrum katlarda merdivene giri iin yangn gvenlik hol
dzenlenir.
b) Herhangi bir acil durumda st katlar terk eden kullanclarn bodrum kata inmelerini
nlemek iin, merdivenin zemin dzeyindeki sahanlnn bodrum merdiveninden kap veya
benzeri bir fiziki engel ile ayrlmas veya grlebilir uygun ynlendirme yaplmas gerekir.
Ka yolu kaplar
MADDE 47- (1) Ka yolu kaplarnn en az temiz genilii 80 cmden ve ykseklii 200
cmden az olamaz. Ka yolu kaplarnda eik olmamas gerekir. Dnel kaplar ile turnikeler,
k kaps olarak kullanlamaz.
(2) Ka yolu kaplar kanatlarnn, kullanclarn hareketini engellememesi gerekir.
Kullanc yk 50 kiiyi aan meknlardaki k kaplarnn ka ynne doru almas arttr.
Ka yolu kaplarnn el ile almas ve kilitli tutulmamas gerekir.
(3) Ka merdiveni ve yangn gvenlik hol kaplarnn; duman szdrmaz ve 4 kattan
daha az kata hizmet veriyor ise en az 60 dakika, bodrum katlara ve 4 kattan daha fazla kata
hizmet veriyor ise en az 90 dakika yangna kar dayankl olmas arttr. Kaplarn,
kendiliinden kapatan dzenekler ile donatlmas ve itfaiyecilerin veya grevlilerin gerektiinde
dardan ieriye girmelerine imkn salayacak ekilde olmas gerekir.
(4) Ka kapsnda, tek kanatl kapda temiz genilik, kap kasas veya lamba knts ile
90 derece alm kanat yzeyi arasndaki ldr. Tek kanatl bir k kapsnn temiz genilii
80 cmden az ve 120 cmden ok olamaz. ki kanatl kapda temiz genilik, her iki kanat 90
derece ak durumda iken, kanat yzeyleri arasndaki ldr.
(5) Merdivenden tabii zemin seviyesinde gvenlikli bir alana alan btn ka yolu
kaplar ile bir kattaki kii saysnn 100 gemesi hlinde, ka merdiveni, ka koridoru ve
yangn gvenlik hol kaplar, ka ynnde kap kolu kullanlmadan alabilecek ekilde
dzenlenir.
(6) Kaplarn en ok 110 N kuvvetle alabilecek ekilde tasarlanmas gerekir.
DRDNC BLM
Bina Kullanm Snflarna Gre zel Dzenlemeler
Konutlar
MADDE 48- (1) Bodrum katlar dhil 4 kat gemeyen konutlar ile, tek evler, ikiz evler ve sra evler gibi
konutlar ve tek bir kullanma hizmet veren bir yapda veya yapnn ayrlm bir blmnde kalar; ka mesafesi
aranmakszn normal merdivenlerle salanabilir. Bu merdivenlerde baka herhangi bir zellik aranmaz.
(1) Bodrum katlar dhil 4 kat gemeyen konutlar ile tek evler, ikiz evler ve sra evler
gibi konutlarda, tek bir kullanma hizmet veren binalarda veya byle bir binann ayrlm bir
blmnde kalar, ka mesafesi aranmakszn normal merdivenlerle salanabilir. Bu
merdivenlerde baka herhangi bir zellik aranmaz.
(2) Birinci fkrada belirtilenler dndaki konutlarda, konut iindeki herhangi bir noktadan k kapsna
kadar olan uzakln 20 myi gememesi gerekir. kiden ok ara kat bulunmayan apartman dairelerinde tek kap
bulunmas hlinde, bu kap st katta dzenlenemez. stteki katn deme alan, bu kat iin ayr bir k
salanmadka 70 m2yi aamaz.
(2) Birinci fkrada belirtilenler dndaki konutlarda, konut iindeki herhangi bir
noktadan konut k kapsna kadar olan uzakln 20 myi, yamurlama sistemi olan
konutlarda 30 myi gememesi gerekir. kiden ok ara kat bulunmayan apartman dairelerinde
tek kap bulunmas hlinde, bu kap st katta dzenlenemez. stteki katn deme alan, bu kat
iin ayr bir k salanmadka 70 m2yi aamaz.
23/14
(3) Konut birimlerinden btn klarn, ka merdivenlerine veya gvenli bir ak alana dorudan eriim
imkn salayacak ekilde olmas gerekir.
(5) Ka mesafeleri uygun olmak artyla, binalarn sadece konut blmlerine hizmet
veren ka merdivenleri aadaki ekilde dzenlenir:
a) Yap ykseklii 21.50 mnin altndaki konutlarda korunumsuz normal merdiven ka
yolu olarak kabul edilir ve ikinci k aranmaz.
b) Yap ykseklii 21.50 mden fazla ve 30.50 mden az olan konutlarda, en az 2
merdiven dzenlenmesi, merdivenlerden en az birisinin korunumlu olmas ve her daireden 2
merdivene de ulalmas gerekir.
c) Yap ykseklii 30.50 mden fazla ve 51.50 mden az olan konutlarda, birbirlerine
alternatif, her ikisi de korunumlu ve en az birinde yangn gvenlik hol dzenlenmi veya
basnlandrma uygulanm 2 ka merdiveni yaplmas mecburidir. Kattaki konutlarn her
birinin iinden bir yangn gvenlik holnden geilerek yangn merdivenine ulalyor ise
binann genel merdiveninin korunumlu olmas gerekli deildir.
) Yap ykseklii 51.50 mden yksek olan konutlarda, birbirlerine alternatif ve yangn
gvenlik hol olan ve basnlandrlan en az 2 ka merdiveni yaplmas arttr.
(6) Konut yaplarnn, farkl amala kullanlan bodrum katlarnda ortak merdivenlerin ve ka
merdivenlerinin nne yangn gvenlik hacmi dzenlenmesi gerekir.
(6) Konut yaplarnn farkl amala kullanlan bodrum katlarnda, konut ile ortak
kullanlan ka merdivenlerinin nne yangn gvenlik hol dzenlenmesi gerekir.
(7) Giri, k ve aftlar st katlardan 120 dakika yangna dayankl deme veya blme
ile ayrlan bodrum katlar, beinci fkrada belirtilen yap yksekliklerine dahil edilmez ve yangn
gvenlik tedbirleri bakmndan ayr deerlendirilir.
(8) at aras piyeslerden binann normal merdivenine veya korunumlu ka
merdivenine alternatif ka imkn salanmas durumunda, at aras piyes ykseklii beinci
fkrada belirtilen yap yksekliklerine dahil edilmez.
Salk yaplar
MADDE 49- (1) Salk yaplar kapsamnda olan, hastanelerde, yallar iin dinlenme ve
bakm evleri ve bedensel ve zihinsel engelliler iin olan bakm evlerinde aada belirtilen
artlara uyulur:
24/14
a) Kullanc yk 15 kiiyi aan herhangi bir hasta yatak odas veya sit oda iin
birbirinden uzakta konulandrlm 2 kap bulunmas gerekir.
b) Hastanelerde ve bakm evlerinde, korunumlu yatay tahliye alanlar tekil edilir. Yatay tahliye alanlarnn
hesaplanmasnda kullanc yk 2.8 m/kii alnr.
b) Hastanelerin ve bakmevlerinin 300 m2den byk olan yatlan katlarnn her biri, en az
yars byklnde iki veya daha fazla yangn kompartmanna ayrlr veya korunumlu yatay
tahliye alanlar tekil edilir. Yatay tahliye alanlarnn hesaplanmasnda kullanc yk 2.8
m/kii olarak dikkate alnr
(2) Hastanelerde koridor genilikleri 2 mden az olamaz.
Oteller, moteller ve yatakhaneler
MADDE 50- (1) Otellerin, motellerin ve dier binalarn yatakhane olarak kullanlan
blmlerinin aada belirtilen artlara uygun olmas gerekir:
a) Yatak odalar, i koridordan en az 60 dakika yangna kar dayankl bir duvar ile
ayrlr. Toplam yatak says 20den fazla veya kat says ikiden fazla olan otellerde her katta en
az 2 k salanr. Yatak says 20den az ve yap ykseklii 15.50 mden az olan bina veya
bloklarda ise, merdiven korunumlu yapld veya basnlandrld takdirde, tek merdiven
yeterli kabul edilir.
b) koridora alan kaplarn yangna kar en az 30 dakika dayankl olmas ve
kendiliinden kapatan dzenekler ile donatlmas gerekir.
c) koridorlar, bir d duvarda yer alan boluklar ile doal yolla havalandrlr veya
mekanik duman tahliyesi yaplr.
) Yatak odas koridoruna alan dier odalarn veya koridorun bir parasn oluturup
kalar tehlikeye sokabilecek dier meknlar iin, yatak odalaryla ayn dzeyde bir
kompartman zelliinin salanmas arttr.
(2) Bir d koridor ile eriilen otel yatak odalarnn aada belirtilen artlara uygun olmas
gerekir.
a) Yatak odalarnn, yangna en az 60 dakika dayankl bir duvar ile d koridordan
ayrlmas gerekir. Ancak, parapet st kotu koridor bitmi deme st kotundan 1.1 m veya daha
yukarda konumlandrlan yanmaz malzemeden yaplm havalandrma boluklar iin bu art
aranmaz.
b) D koridora alan kaplarn yangna kar en az 30 dakika dayankl olmas ve
kendiliinden kapatan dzenekler ile donatlmas gerekir.
c) D koridorlarda d ka geitlerine ilikin en az genilik, demede kot deiimleri,
at korunumu koridor d kenar boyunca korkuluk yaplmas ve benzeri artlara uyulmas
gerekir.
(3) Otel yatak odasnda veya sit odada en uzak bir noktadan k kapsna kadar llen
uzakln 15 myi amamas hlinde, tek ka kaps bulunmas yeterli kabul edilir. Ancak:
a) Otel yatak odasnda veya sit odada en uzak bir noktadan k kapsna kadar llen
uzakln 15 myi amas hlinde, birbirinden uzakta konulandrlm en az 2 k kaps
bulunmas gerekir.
b) Tamam yamurlama sistemi ile donatlm otellerin yatak odalarnda veya sit
odalarnda, en uzak bir noktadan kapya kadar llen uzakln 20 myi amamas gerekir.
(4) Ka uzakl, yatak odas veya sit odann k kapsndan balayarak bir ka
merdivenine, d ka geidine veya d ak alana alan k kapsna kadar olan ldr.
(5) Koridor boyunca yalnzca tek ynde ka imkn var ise, ka uzakl en uzaktaki
yatak odas k kapsndan itibaren llr. ki ynde ka salanabiliyor ise, ka uzakl
her bir yatak odasnn k kaplarndan llr.
(6) Doal veya mekanik yolla havalandrlmayan i koridorlar; yamurlama sistemi olan
binalarda 45 m ve yamurlama sistemi bulunmayan binalarda 30 m aralklarla duman kesicileri
ile blmlendirilir ve buralarda aadaki artlara uyulur:
25/14
a) Duman kesicileri yangna en az 60 dakika dayankl olur. Blme iinde yer alan ka
kaplarnn yangna en az 60 dakika dayankl ve duman szdrmaz nitelikte olmas arttr.
Duman kesicilerin, koridoru kuatan duvar da dhil olmak zere, btn kat yksekliince tavana
veya at rtsnn altna kadar devam etmesi ve ara kesitleri skca kapatmas gerekir.
b) Duman kesicileri ile oluturulan blmelerin her birinden bir ka, ka merdivenine,
d ka geidine veya ka rampasna dorudan engelsiz eriim imkn salanmas gerekir.
c) Duman szdrmaz kaplara, caml kaplar hari olmak zere, alan her bir kanat yzey
alannn en az % 25i deerinde net gr salayan cam paneller konulur.
) Duman szdrmaz kaplar tek veya ift kanatl olabilir. Ancak, kendiliinden kapatan
dzenekler ile donatlmas ve kanatlarn, iinde yer ald boluu btnyle kapatmas arttr.
Kasalarn duvar boluuna skca yerletirilmesi ve kanat ile deme arasndaki araln 4
mmyi amamas gerekir.
d) Duman szdrmaz kaplarn normal olarak kapal durumda tutulmas gerekir. Ancak, bu
kaplar alglama sistemi yolu ile alan elektro-manyetik veya elektro-mekanik dzenekler ile
otomatik olarak kapatlabiliyor ise ak durumda tutulabilir.
Toplanma amal binalar
MADDE 51- (1) Tiyatro, sinema, oditoryum, konser salonu ve bunlar gibi sabit koltuklu
toplant amal salonlarda iki koltuk sras arasndaki geitlerin aada belirtilen ekilde olmas
gerekir:
a) Salonlarda ve balkonlarda kaplara veya k kaplarna gtren ve genilii koridor
geniliinden az olmayan ara dolam alanlarnn salanmas gerekir.
b) Koltuk sralarnn oluturduu kmeler arasnda dolam alanlarnn dzenlenmesi ve
bir koltuk sras iindeki koltuk saysnn Ek-6'da belirtilen artlara uygun olmas gerekir. Sra i
gei temiz genilii 30 cmden az olamaz ve bu genilik srann arkasndan otomatik kalkan
koltuklar dhil olmak zere, dik durumdaki koltuun en yakn kntsna kadar yatay olarak
llr. Sra i gei geniliinin btn sra boyunca sabit tutulmas gerekir.
c) Ara dolam alanlarnda eim % 10u amadka kot deiimlerinin zm iin
basamak yaplamaz.
) Ara dolam alanlarnda, basamaklarn eimi 30 dereceyi veya rampa eimi % 10u
at takdirde, koltuklar yandan kuatan korkuluklarn yaplmas gerekir.
d) Ara dolam alanlarn oluturan basamaklarn ve rampalarn biti kaplamalarnda
kaymay nleyen malzemeler kullanlmas arttr.
e) Her bir basaman, genel aydnlatmann kesilmesi hlinde net olarak grlebilecek
ekilde klandrlmas gerekir.
(2) Tiyatro, sinema veya konser salonlarnda gerekli klarn saysnn ve kapasitesinin en az yarsnn,
kendi kompartman kapsamnda dnlmesi gerekir.
(2) Kark kullanm amal binalarda, tiyatro, sinema veya konser salonlarnda gerekli
klarn saysnn ve kapasitesinin en az yarsnn, kendi kompartman kapsamnda
dnlmesi gerekir.
Fabrika, imalathane, dkkn, depo ve bro binalar
MADDE 52- (1) Fabrika, imalathane, dkkn ve depo binalarnda en az 2 bamsz ka merdiveni veya
baka klarn salanmas gerekir. Ancak,
a) Yapmda yanmaz rnler kullanlm olmas,
b) Bina yksekliinin 15.50 myi veya yap yksekliinin 21.50 myi amamas,
c) malat ve depolamada kolay alevlenici ve parlayc maddeler kullanlmyor olmas,
) Herhangi bir kat zerindeki en fazla ka uzaklnn Ek-5/Bdeki uzaklklara uygun olmas,
d) Fabrika, imalathane, dkkn ve antrepo binalarnda, servis bacalar, asansr kuyular, tuvaletler ve
merdivenler gibi alanlar da dhil olmak zere, herhangi bir katn brt alannn 185 myi amamas,
artlarnn hepsinin birlikte gereklemesi hlinde tek ka merdivenine izin verilir.
(2) Bro binalarnn yapmnda yanmaz rnler kullanlm ve bina ykseklii 15.50 myi veya yap
ykseklii 21.50 myi veya yap inaat alan 1500 m2yi amyor ise, tek ka merdivenine izin verilir.
Fabrika, imalathane, maaza, dkkn, depo, bro binalar ve ayakta tedavi merkezi
26/14
MADDE 52- (1) Fabrika, imalathane, maaza, dkkn, depo, bro binalar ve ayakta
tedavi merkezlerinde en az 2 bamsz ka merdiveni veya baka klarn salanmas gerekir.
Ancak,
a) Yap yksekliinin 21.50 mden az olmas,
b) Bir kattaki kullanc saysnn 50 kiiden az olmas,
c) Btn katlarda en fazla ka uzaklnn Ek-5/Bdeki uzaklklara uygun olmas,
) Yapmda yanmaz rnler kullanlm olmas,
d) malt ve depolamada kolay alevlenici ve parlayc maddelerin kullanlmamas,
artlarnn hepsinin birlikte gereklemesi hlinde tek ka merdiveni yeterli kabul
edilir.
27/14
DRDNC KISIM
Bina Blmlerine ve Tesislerine likin Dzenlemeler
BRNC BLM
Bina Blmleri ve Tesisler
Bina blmleri ve tesisler
MADDE 53- (1) Binalarn yangn bakmndan kritik zellikler gsteren kazan daireleri,
yakt depolar, sobalar ve bacalar, snaklar, otoparklar, mutfaklar, atlar, asansrler,
yldrmdan korunma tesisat, transformatr ve jeneratr gibi ksmlarda alnacak tedbirler bu
Ksmda gsterilmitir.
(2) Birinci fkrada belirtilen yerlere yanc madde atlmas veya depolanmas yasaktr. Bu
yerlerin belirli aralklarla temizlenmesi art olup, bina sahibi veya yneticisi bunu salamakla
mkelleftir.
KNC BLM
Kazan Daireleri
Kazan daireleri
MADDE 54- (1) Kazan dairelerinin ilgili Trk Standartlarna uygun olmas arttr.
(2) Kazan dairesi, binann dier ksmlarndan, yangna en az 120 dakika dayankl
blmelerle ayrlm olarak merkezi bir yerde ve btn hlinde bulunur. Bina dilatasyonu, kazan
dairesinden geemez.
(3) Kazan dairelerinde duman bacalarna ilave olarak temiz ve kirli hava bacalar
yaptrlmas arttr.
(4) Kazan dairesi kapsnn, ka merdivenine veya genel kullanm merdivenlerine direkt olarak almamas
ve mutlaka bir gvenlik holne almas gerekir.
(3) Herhangi bir tehlike annda gaz kesecek olan ana kapama vanas ile elektrik akmn
kesecek ana devre kesici ve ana elektrik panosu, kazan dairesi dnda kolayca ulalabilecek bir
yere konulur. Gaz ana vanasnn yerini gsteren plaka, bina giriinde kolayca grlebilecek bir
yere aslr.
(4) Gaz kullanlan kapal blmlerde, gaz kaana kar doal veya mekanik
havalandrma salanmas gerekir.
(5) Kazan dairesinde doalgaz veya LPG kullanlmas hlinde, bu gazlar alglayacak gaz
alglayclarn kullanlmas arttr.
(6) Kazan dairesi topraklamas 21/8/2001 tarihli ve 24500 sayl Resmi Gazetede
yaymlanan Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Ynetmeliine uygun ekilde yaplr.
(7) Kullanlan gazn zellii dikkate alnarak, aydnlatma ve ama-kapama anahtarlar ile
panolar, kapal tipte uygun yerlere tesis edilir.
(8) Kullanlan gazn zellii dikkate alnarak, tablolar, anahtarlar, prizler, borular gibi
btn elektrik tesisatnn ilgili ynetmeliklere ve Trk Standartlarna uygun olarak tasarlanmas
ve tesis edilmesi gerekir. Bu tesisat ve sistemlerde kullanlacak her trl cihaz ve kablolarn
ilgili standartlara uygun olmas gerekir.
(9) Doalgaz tesisatl kazan dairesi tavannn mmkn olduu kadar dz olmas ve gaz
sznts hlinde gazn birikecei ceplerin bulunmamas gerekir.
(10) LPG kullanlan kazan daireleri bodrum katta yaplamaz. Bodrumlarda LPG tpleri
bulundurulamaz.
(11) LPG kullanan s merkezlerinde, gaz alglaycnn ortamdaki gaz kaan alglayp
uyarmas ile devreye giren ve bina giriinde, otomatik emniyet vanas ve ani kapama vanas gibi
gaz akn kesen emniyet vanas bulunmas gerekir.
(12) Yetkili bir kurum tarafndan verilen kazan dairesi iletmecilii kursunu bitirdiine
dair sertifikas bulunmayan ahslar, kazan dairesini iletmek zere altrlamaz.
NC BLM
Yakt Depolar
Yakt depolar
MADDE 56- (1) Yakt depolar, yangna dayankl blmelerle korunmu bir hacme
yerletirilir. Yakt deposu ile kazan dairesinin yangna 120 dakika dayankl bir blme ile
ayrlm olmas gerekir. Depoda yeterli havalandrmann salanmas ve tank kapasitesinin en az
te birini alacak ekilde havuzlama yaplmas arttr. Yakt tanklar, ilgili Trk Standartlarna
gre hesaplanr ve yerletirilir.
(2) Akaryakt depolar; merdiven altna, merdiven boluuna, mutfaa, banyoya ve yatak
odasna konulamaz.
(3) Kalorifer yakt olarak kullanlan sv yaktlar; aada belirtilen ekilde ve miktarlarda
depolanabilir:
a) 1000 litreye kadar bodrumda ve varil iinde,
b) 3000 litreye kadar bodrumda ve szntsz sac kaplarda,
c) 12000 litreye kadar bina iinde bodrum katta, yangna 120 dakika dayankl kgir odada ve szntsz sac
depolarnda, szntsz yeralt ve yerst tanklarnda,
) 40000 litreye kadar bina iinde bodrum katta, yeralt tanklarnda veya bina dnda szntsz yeralt ve
yerst tanklarnda,
c) 40000 litreye kadar bina iinde bodrum katta, yangna 120 dakika dayankl kgir
odada szntsz tanklarda veya bina dnda szntsz yeralt ve yerst tanklarnda,
d) Stok ihtiyacnn 40000 litreden fazla olmas hlinde, yakt tanklar, binadan ayr,
bamsz, tek katl bir binaya yerletirilmi ve Sekizinci Ksmda belirtilen emniyet tedbirleri
alnm ekilde.
29/14
(4) Akaryakt depolarnn metal blmleri, ilgili ynetmeliklere gre statik elektrie kar
topraklanr.
(5) Akaryakt yakan kat kaloriferinin yakt depolar daire iinde merdiven boluklarna ve
mutfaa, banyoya ve yatak odasna konulamaz. Bu depolar, bu Ynetmelikte belirtilen hususlara
ve ilgili standartlara uymak kaydyla, bodrumda en fazla 2000 litre hacminde yaplabilir. Gnlk
yakt deposu ise, en fazla 100 litre olmak zere, daire iinde kapal bir hacimde yaplabilir.
Gnlk yakt deposu sadece havalk ile atmosfere alr, tama borusu ana yakt deposuna
balanr.
(6) Kat kaloriferi tesisat bulunan veya gazya kullanan binalarda, en az 1 adet 6 kg'lk
kuru ABC tozlu el yangn sndrme cihaz bulundurulmas arttr.
(7) Kmrlk; kazan dairesine bitiik, taban kotu el ile veya stoker ile ykleme ve
boaltmaya elverili olarak tesis edilir. Kmrn rahat tanabilmesi ve crufun kolay
atlabilmesi gerekir. Kmrlk alan 1.5 m kmr ykseklii esas alnarak hesaplanr.
DRDNC BLM
Mutfaklar, ay Ocaklar, Sobalar ve Bacalar
Mutfaklar ve ay ocaklar
MADDE 57- (1) Konutlar hari olmak zere, alveri merkezleri, yksek binalar iinde
bulunan mutfaklar ve yemek fabrikalar ile bir anda 100'den fazla kiiye hizmet veren
mutfaklarn davlumbazlarna otomatik sndrme sistemi yaplmas ve ocaklarda kullanlan
gazn zelliklerine gre gaz alglama, gaz kesme ve uyar tesisatnn kurulmas arttr.
(2) Mutfaklarn bodrumda olmas ve gaz kullanlmas hlinde, havalandrma sistemleri
yaplr. kinci bir k tesis edilmeksizin gaz kullanlmas yasaktr.
(3) Mutfak ve ay ocaklar binann dier ksmlarndan en az 120 dakika sreyle yangna
dayankl blmeler ile ayrlm biimde konumlandrlr. Blme olarak ahap ve dier kolay
yanc maddeler kullanlamaz.
(4) LPG kullanlan mutfaklarda, LPG tpleri bodrum katta bulundurulamaz. LPG
kullanlan mutfaklarn bodrum katta olmas hlinde; gaz alglaycnn ortamdaki gaz kaan
alglayp uyarmas ile devreye giren ve gaz akn kesen, otomatik emniyet vanas veya ani
kapama vanas gibi bir emniyet vanasnn ve havalandrmann bulunmas gerekir.
(5) Mutfaklarda doalgaz kullanlmas hlinde, 112 nci maddede belirtilen esaslara
uyulmas arttr.
Soba ve bacalar
MADDE 58- (1) Baca tesisatnn, ilgili Trk Standartlarndaki esaslara uygun olmas
arttr. Her kazan iin tercihan ayr bir baca kullanlr, soba ve ofben borular kazan bacalarna
balanamaz.
(2) Kazan dairesi iin ayrca havalandrma bacas yaplr. Baca ekiinin azalmamas
bakmndan, bacalarn mmkn ise, komu yksek binalardan en az 6 m uzaklkta yaplmas ve
ait olduu bina mahyasnn en az 0.8 m zerine kadar karlmas gerekir.
(3) Kazana ait baca duvarlar 500 0C scakla dayankl olan malzemeden yaplr ve
yaplmasnda delikli tula ve briket kullanlamaz.
(4) Scak baca gazlarnn yalad baca i yzeylerinin svanmamas hlinde,
projelendirmede en uygun derzlendirme biiminin seimi gibi tedbirler alnr. Baca duvarlarnn
d yzeyleri uygun ekilde svanr.
(5) Sv ve kat yaktl kazanlarn bacalarnn altnda bir kurum temizleme menfezi
bulunmas ve ylda en az iki defa yetkili kiilere temizlettirilmesi gerekir. Bacalarn
temizliinden bina sahibi ve yneticisi sorumludur.
30/14
(6) Istma arac olarak soba kullanlan yerlerde soba, tahta ve boyal ksmlara zarar
vermeyecek ekilde, altna metal kapl tabla, mermer veya benzeri malzeme konularak kurulur.
Taban beton ise, bu tedbirlerin alnmas mecburi deildir.
(7) Badadi duvardan boru geirmek mecburiyeti hasl olursa, duvarn yal boya veya
ahap gibi abuk yanc ksmna knk veya bz yerletirilir ve boru bu delikten geirilir.
(8) Odada baca yok ise soba borusu; sac konan pencereden karlp, saaktan 25 cm
akta ve 50 cm yksekte ve ucunda apka kullanlarak kurulur. Borularn birletii yerler
ember ile kapatlp, bu emberden duvar ve tavana balanmak suretiyle, birbirinden ayrlmas
ve devrilmesi nlenir.
(9) Kullanm srasnda soba kapaklar ak braklmaz, altnda ve yanlarnda odun, ra,
kmr, kibrit, benzin, gaz ve benzeri yanc ve parlayc madde bulundurulmaz. indeki ate,
gerektiinde kapakl mangala alnr. Sobann, kullanlmad mevsimde kaldrlmas gerekir.
Sobann kaldrlmad yerlerde, kapaklar almayacak ekilde telle balanr.
(10) Odun ve kmr gibi kat yaktlar ile yksek oranda is brakan sv yaktlar
kullanld takdirde, borular ayda bir, bacalar ise iki ayda bir temizlenir.
(11) Baca temizlii, mahallin itfaiye tekilat tarafndan yaplr. Ancak, bu konuda itfaiye
tekilatndan ald izin ile ve belediye encmeninin belirledii fiyat tarifesi zerinden faaliyet
gsteren zel firmalar var ise, temizlik onlara da yaptrlabilir.
(12) Doalgaz kullanlan kombi ve ofbenlerin bacalar ile cihazlar bacaya balayan
borularn paslanmaz elik ve birleme noktalarndaki kelepelerin szdrmaz olmas gerekir.
Bacalarn yapm, yllk bakm ve temizlii gaz datm irketlerinin belirleyecei uzman ve
eitimli kiiler tarafndan yaptrlr ve bu kiiler tarafndan bacalar ve temiz hava girileri
kontrol edilir. Baca gaz sensr olmayan cihazlarn kullanlmasna izin verilmez.
BENC BLM
Snaklar, Otoparklar ve atlar
Snaklar
MADDE 59- (1) lgili mevzuatna uygun olarak 50'den fazla insan barndrlmak zere yaplan
snaklarda, Altnc Ksmn kinci Blmne uygun duman tahliye sistemi kurulmas ve nc Ksmn kinci
Blmnde belirtilen esaslara uygun ve en az 2 kn salanmas mecburidir. Bu Ynetmelie gre alglama,
uyar ve sndrme sistemlerinin yaplmas mecburi olan binalarn snaklarnda belirtilen bu sistemlerin kurulmas
arttr.
(1) lgili mevzuatna uygun olarak 100 m2den byk olan snaklarda, Altnc Ksmn
kinci Blmne uygun duman tahliye sistemi kurulmas ve nc Ksmn kinci Blmnde
belirtilen esaslara uygun ve en az 2 kn salanmas mecburidir. Bu Ynetmelie gre
alglama, uyar ve sndrme sistemlerinin yaplmas mecburi olan binalarn snaklarnda,
belirtilen bu sistemlerin kurulmas arttr
Otoparklar
MADDE 60- (1) Motorlu ulam ve tama aralarnn park etmeleri iin kullanlan otoparklarn darya
olan toplam ak alan, deme alannn % 5' inden fazla ve bu ak alan her birinde en az yars kadar olmak zere
karlkl iki cephede bulunuyor ise ak otopark; aksi hlde kapal otopark kabul edilir. Ara kapasitesi 20den
fazla olan veya birden fazla bodrum kat kullanan kapal tip otoparklarda otomatik yamurlama sistemi, yangn
dolap sistemi ve itfaiye su alma azlar yaplmas mecburidir.
(1) Motorlu ulam ve tama aralarnn park etmeleri iin kullanlan otoparklarn ak
otopark olarak kabul edilebilmesi iin, darya olan toplam ak alann, deme alannn %
5inden fazla olmas gerekir. Aksi takdirde bu otoparklar kapal otopark kabul edilir. Ak
otoparklarda, darya olan aklklar iki cephede ise bunlarn karlkl iki cephede bulunmas
ve her bir akln gerekli toplam aklk alannn yarsndan byk olmas gerekir. Aklklarn
kuranglez eklinde bir bolua almas hlinde, sz konusu boluun geniliinin en az otopark
31/14
kat ykseklii kadar olmas ve kurangleze alan ilve her kat iin en az kat yksekliinin yars
kadar artrlmas gerekir. Alanlarnn toplam 600 m2den byk olan kapal otoparklarda
otomatik yamurlama sistemi, yangn dolap sistemi ve itfaiye su alma azlar yaplmas
mecburidir.
(2) Toplam alan 2000 m2yi aan bodrumlardaki kapal otoparklar iin mekanik duman tahliye sistemi
yaplmas arttr. Duman tahliye sisteminin binann dier blmlerine hizmet veren sistemlerden bamsz olmas
ve saatte en az 9 hava deiimi salamas gerekir.
(2) Toplam alan 2000 m2yi aan kapal otoparklar iin mekanik duman tahliye sistemi
yaplmas arttr. Duman tahliye sisteminin binann dier blmlerine hizmet veren
sistemlerden bamsz olmas ve saatte en az 10 hava deiimi salamas gerekir.
(3) Aralarn asansr ile alnd kapal otoparklarda doal veya mekanik havalandrma
sistemi yaplmas arttr.
(4) LPG veya sktrlm doalgaz (CNG) yakt sistemli aralar kapal otoparklara
giremez ve alnmaz.
atlar
MADDE 61- (1) at aralarnda kolay alevlenici, parlayc ve patlayc madde
bulundurulamaz.
(2) Istma, soutma, haberleme ve iletiim alc ve verici elektrikli cihazlarnn at
arasna yerletirilmesi gerektii takdirde, elektrikli cihazlar iin, yangna dayankl kablo
kullanlmas ve elik boru ierisinden geirilmesi gibi, yangna kar ilave tedbirler alnarak
yetkili kiiler eliyle ilgili ynetmeliklere uygun elektrik tesisat ekilebilir.
(3) at giri kaps devaml kapal ve kilitli tutulur. atya bina sahibi, yneticisi veya
bina yetkilisinin izni ile klabilir. at aralar periyodik olarak temizlenir.
ALTINCI BLM
Asansrler
Asansrlerin zellikleri
MADDE 62- (1) Asansr sistemleri, 15/2/2003 tarihli ve 25021 sayl Resm Gazetede ve 31/1/2007
tarihli ve 26420 sayl Resm Gazetede yaymlanan Asansr Ynetmeliine (95/16/AT) uygun olarak imal ve tesis
edilir.
(1) Asansr sistemleri, 31/1/2007 tarihli ve 26420 sayl Resmi Gazetede yaymlanan
Asansr Ynetmeliine (95/16/AT) ve 18/11/2008 tarihli ve 27058 sayl Resmi Gazetede
yaymlanan Asansr Bakm ve letme Ynetmeliine uygun olarak imal ve tesis edilir.
(2) Asansr kuyusu ve makina dairesi, yangna en az 60 dakika dayankl ve yanc
olmayan malzemeden yaplr.
(3) Ayn kuyu iinde 3den fazla asansr kabini dzenlenemez. 4 asansr kabini
dzenlendii takdirde, ikierli gruplar hlinde aralar yangna 60 dakika dayankl bir malzeme
ile ayrlr.
(4) Asansr kuyusunda en az 0.1 m2 olmak zere kuyu alannn 0.025 kat kadar bir
havalandrma ve dumandan arndrma bacas bulundurulur veya kuyular basnlandrlr. Ayn
anda bodrum katlara da hizmet veren asansrlere, bodrum katlarda korunmu bir koridordan
veya bir yangn gvenlik holnden ulalmas gerekir. Asansrlerin kaplar, koridor, hol ve
benzeri alanlar dnda dorudan kullanm alanlarna alamaz.
(5) Yksek binalarda ve topluma ak yaplarda kullanlan asansrlerin aada belirtilen
esaslara uygun olmas gerekir:
a) Asansrlerin, yangn uyars aldklarnda kaplarn amadan dorultular ne olursa
olsun otomatik olarak acil k katna dnecek ve kaplar ak bekleyecek zellikte olmas
gerekir. Ancak, asansrlerin gerektiinde yetkililer tarafndan kullanlabilecek elektrikli sisteme
sahip olmas da gerekir.
32/14
(4) Acil durum asansrnn kabin alannn en az 1.8 m, hznn zemin kattan en st kata 1
dakikada eriecek hzda olmas ve enerji kesilmesi hlinde, otomatik olarak devreye girecek
zellikte ve 60 dakika alr durumda kalmasn salayacak bir acil durum jeneratrne bal
bulunmas gerekir.
(5) Acil durum asansrlerinin elektrik tesisatnn ve kablolarnn yangna kar en az 60
dakika dayankl olmas ve asansr boluu iindeki tesisatn sudan etkilenmemesi gerekir.
(6) Acil durum asansrnn makina dairesi ayr olur ve asansr kuyusu basnlandrlr.
YEDNC BLM
Yldrmdan Korunma Tesisat, Transformatr ve Jeneratr
Yldrmdan korunma tesisat
MADDE 64- (1) Binalarn yldrm tehlikesine kar korunmas iin ilgili ynetmelik ve
standartlarn gereinin yerine getirilmesi arttr. Elektrik yknn yap veya yap iindeki dier
tesisat zerinde risk yaratmakszn topraa iletilebilecei yeterli balantnn salanmas ve bir
toprak sonlandrma a oluturulmas gerekir.
Transformatr
MADDE 65- (1) Transformatrn kurulaca odann btn duvarlar, taban ve tavan en
az 120 dakika sreyle yangna dayanabilecek ekilde yaplr.
(2) Yal transformatr kullanlmas durumunda;
a) Ya toplama ukurunun yaplmas gerekir.
b) Transformatrn iinde bulunaca odann bina iinde konumlandrlmas hlinde; bir
yangn hlinde transformatrden kan dumanlarn ve scakln binadaki ka yollarna sirayet
etmemesi ve serbest hareketi engellememesi gerekir.
c) Uygun tipte otomatik yangn alglama ve sndrme sistemi yaplr.
33/14
(3) Ana elektrik odalarndan ve transformatr merkezlerinden temiz su, pis su, patlayc
ve yanc sv ve gaz tesisat donanm ve ekipmanlar geirilemez ve st kat mahallerinde slak
hacim dzenlenemez.
Jeneratr
MADDE 66- (1) Bir mahal ierisinde tesis edilen birincil veya ikincil enerji kayna
olarak jeneratr kullanlan btn bina ve yaplarda aadaki tedbirlerin alnmas arttr:
a) Jeneratrn kurulaca odann duvarlar, taban ve tavan en az 120 dakika sreyle
yangna dayanabilecek ekilde yaplr.
b) Jeneratrn iinde bulunaca odann bina iinde konumlandrlmas hlinde; bir yangn
hlinde kan dumanlarn ve scakln binadaki ka yollarna sirayet etmemesi ve serbest
hareketi engellememesi gerekir.
c) Jeneratrn ana yakt deposunun bulunaca yer iin, 56 nc maddede belirtilen artlara
uyulur.
(2) Jeneratr odalarndan temiz su, pis su, patlayc ve yanc sv ve gaz tesisat donanm
ve ekipmanlar geirilemez ve st kat mahallerinde slak hacim dzenlenemez.
34/14
BENC KISIM
36/14
kattaki herhangi bir yangn uyar butonuna yatay eriim uzaklnn 60 m'yi gemeyecek ekilde
yerletirilmesi gerekir. Engelli veya yallarn bulunduu yerlerde bu mesafe azaltlabilir. Tm
yangn uyar butonlarnn grlebilir ve kolayca eriilebilir olmas gerekir. Yangn uyar
butonlar, yerden en az 110 cm ve en fazla 130 cm ykseklie yerletirilir. Aada belirtilen
binalarda yangn uyar butonlarnn kullanlmas mecburidir:
a) Konutlar hari, kat alan 400 m2den fazla olan iki kat ile drt kat arasndaki btn
binalarda,
b) Konutlar hari, kat says drtten fazla olan btn binalarda,
c) Konutlar dhil btn yksek binalarda.
(3) Yap ykseklii veya toplam kapal alan Ek-7deki deerleri aan binalara otomatik
yangn alglama cihazlar tesis edilmesi mecburidir.
(4) Alglama sisteminin gerekli olduu ve fakat duman alglama cihazlarnn kullanmnn
uygun veya yeterli olmad mahallerde, sabit scaklk, scaklk art, alev veya baka uygun tip
alglama cihaz kullanlr.
(5) Ek-7de belirtilen binalardaki btn mahallere, TS EN 54-14e gre alglayclar
yerletirilir. Yangn annda normal baca nitelii olmayan, iinde yanmaya elverili madde
bulunmayan ve eriilmesi mmkn olmayan boluklara duman alglayc taklmas gerekli deildir.
(6) Btn alglama cihazlarnn periyodik testler ve bakmlar iin ulalabilir olmas gerekir.
(7) Binada otomatik yamurlama sistemi bulunuyor ise, yamurlama balnn almas
hlinde yangn uyar sisteminin otomatik alglama yapmas salanr. Bu amala, her bir zon hattna
su ak anahtarlar tesis edilir ve bu ak anahtarlarnn kontak klar yangn alarm sistemine giri
olarak balanr. Otomatik yamurlama sistemi olan yerler, otomatik scaklk alglayclar donatlm
gibi ilem grr. Bu mahallerde otomatik scaklk art alglayclarnn kullanlmas mecburi
deildir.
(8) Binada veya yapda otomatik veya el ile alan dier gazl, kuru kimyevi tozlu veya
benzeri sabit sndrme sistemi bulunuyor ise, bunlarn devreye girdiinin yangn alarm sistemi
tarafndan otomatik olarak alglanmas gerekir. Bunu salamak zere, sndrme sistemlerinden,
sndrme sisteminin devreye girdiini bildiren kontak klar yangn alarm sistemine giri olarak
balanr.
Alarm verme
MADDE 76- (1) Bir yangn alglama ve uyar sisteminin devreye girmesi hlinde, sesli ve
kl olarak veya data iletiimi ile alarm verme;
a) Ana kontrol panelinde ve dier izleme noktalarndaki tali kontrol panellerinde veya
tekrarlayc panellerde sesli, kl veya alfa nmerik gstergeleri,
b) Binann kullanlan btn blmlerinde yaayanlar yangn veya benzeri bir acil durumdan
haberdar etmek iin sesli ve kl uyar cihazlar,
c) Binada bulunan yangn ve acil durum mcadele ekiplerinin uyarlmas ve itfaiyeye haber
verilmesi iin sesli ve kl uyar cihazlar ve direkt hatlar veya dier iletiim ortamlar zerinden
data iletiimi,
ile yaplr.
Yangn blgeleri ve kontrol panelleri
MADDE 77- (1) Yangn haber vermek zere, en byk birim olarak yangn blgesi kullanlr. Btn
binalarda her bamsz kat en az bir yangn blgesi olarak kabul edilir. ayet
bir katn alan 2000 mden byk ise, birden fazla yangn blgesi belirlenir. Bir bina veya yapnn toplam
inaat alan 300 m veya daha kk ise, birden fazla katl olsa bile tek bir yangn blgesi olarak kabul edilir.
(2) Bir yangn blgesinin herhangi bir dorultuda uzunluu 100 myi geemez. Bir yangn blgesinin
ierisinde bir yangn balangcn grsel olarak tespit etmek iin alnmas gereken uzakln 30 myi gememesi
gerekir.
(3) Yangn kontrol panelleri ve tekrarlayc paneller, aada belirtilen ekilde olur:
a) Kontrol ve tekrarlayc paneller, binann, tercihan zemin katnda veya kolay ulalabilir blmnde ve
srekli olarak grevli personel bulunan bir yerinde tesis edilir.
38/14
b) Yangn kontrol panelinin tesis edildii yerde personelin bulunamad zaman aralklar var ise, bu
srelerde srekli personel bulunan ikinci bir mahalde veya daha fazla mahallerde tekrarlayc paneller tesis edilir.
c) Yangn alglama ve uyar sistemi birden fazla binaya hizmet veriyor ise, iki veya daha fazla yangn
blgesi bulunan her binada ayr bir tali yangn kontrol paneli veya tekrarlayc panel tesis edilir.
(5) Sesli uyar cihazlar binann her yerinde, yerden 150 cm ykseklikte llecek ve ses
seviyesi ortalama ortam ses seviyesinin en az 15 dBA zerinde olacak ekilde yerletirilir.
Uyuma maksatl blmler ile banyo ve dularda, ses seviyesinin en az 75 dBA olmas gerekir.
Sesli uyar cihazlarnn 3 m uzaklkta en az 75 dBA ve en ok 120 dBA ses seviyesi elde edilecek
zellikte olmas arttr. Acil anons sistemi hoparlr olan hacimlerde ayrca siren sistemi
konulmas gerekli deildir.
(6) Sesli yangn uyar cihazlarnn seslerinin, binada baka amalarla kullanlan sesli
uyarclardan ayrt edilebilecek zellikte olmas gerekir.
(7) Aada belirtilen yerlerde, otomatik olarak yaynlanan ses mesajlar ve yangn
merkezinden mikrofonla yaynlanan canl ses mesajlar ile binada yaayanlarn tahliyesini veya
bina ierisinde yer deitirmelerini salayacak ekilde anons sistemleri kurulmas mecburidir:
a) Binadaki yatak says 200den fazla olan otel, motel ve yatakhanelerde,
b) Yap inaat alan 5000 m2den byk olan veya toplam kullanc says 1000 kiiyi aan
topluma ak binalarda, alveri merkezlerinde, spermarketlerde, endstri tesislerinde ve
benzeri binalarda,
c) Ykseklii 51.50 myi geen btn binalarda.
ilikisi bulunan gvenlik sistemlerinin, bina otomasyon sistemleri gibi dier sistemler tarafndan
yaplabilecek her trl kontrol ve kumanda ilemlerinin, yangn veya benzeri bir acil durumda
yangn kontrol panelinden yaplacak acil durum kontrol ilemlerini hibir ekilde engellememesi
gerekir.
Kablolar
MADDE 83- (1) Bir yangn srasnda alr durumda kalmas gereken;
a) Yangn kontrol panellerinden, sesli ve kl uyar cihazlarna, sesli tahliye sistemi
amplifikatr ve hoparlrlerine ve acil durum kontrol cihazlarna giden sinyal ve besleme
kablolarnn,
b) tfaiye ve yangn mcadele ekiplerine haber vermek iin kullanlan kablolarn bina
ierisinde kalan ksmlarnn,
c) Ana yangn kontrol paneli ile tali yangn kontrol panelleri ve tekrarlayc panellerin
birbirleri arasndaki haberleme ve besleme kablolarnn,
) Btn yangn kontrol panellerine ve tekrarlayc panellere enerji salayan besleme
kablolarnn,
yangna kar en az 60 dakika dayanabilecek zellikte olmas arttr.
(2) Yangna kar dayankl olmas gereken kablolarn, ilgili standartlara uygun olarak
deneye tabi tutulmu ve sertifikal olmas gerekir.
(3) Bir yangnn alglanmasndan sonra uzun sre alr durumda kalmas gerekli olmayan
yangn uyar butonlarnda, alglayclarda ve yangn kontrol panelleri arasndaki kablolarda ve
enerjisi kesildiinde tehlikeli bir durum olumayan elektromanyetik kap tutuculara ve benzeri
cihazlara giden kablolarda yangna dayankllk zellii aranmayabilir.
(4) Yangn alarm sistemi kablolarnn, sistemin salkl ve gvenilir almasn
salayacak ekilde yangn alglama, kontrol ve uyar ekipman reticilerinin spesifikasyonlarna
uygun tipte olmas ve elektriksel grlt ve benzeri etkilerden korunacak ekilde, dier
sistemlerden ve enerji tayan kablolardan ayrlarak tesis edilmesi gerekir.
(5) Salk hizmeti amal binalarda, 100den fazla kiinin bulunduu konaklama amal
binalarda ve kullanc says 1000i geen toplanma amal binalarda her trl besleme ve
datm kablolar ve kablo muhafazalarnda kullanlan malzemelerin halojenden arndrlm ve
yangna maruz kaldnda herhangi bir zehirli gaz retmeyen zellikte olmas gerekir.
BENC BLM
Periyodik Testler, Bakm ve Denetim
Periyodik testler, bakm ve denetim
MADDE 84- (1) Bu Ynetmelikte ngrlen acil aydnlatma, ynlendirme ve yangn
alglama ve uyar sistemleri; bina sahibinin ve yneticinin veya bunlarn yazl olarak
sorumluluklarn devrettii bina yetkilisinin sorumluluu altnda, ilgili standartlarda belirtilen
sistemin gerektirdii periyodik kontrole, teste ve bakma tabi tutulur.
(2) Kabul ilemlerinde de, birinci fkrada belirtilen hususlara uyulur.
41/14
ALTINCI KISIM
(6) Ayn hava santrali ile birden fazla yangn kompartmannn havalandrlmas veya
iklimlendirilmesi yaplyor ise, yangn kompartmanlar aras geilerde, fleme ve emi
kanallarnda yangn damperi kullanlmas gerekir.
(7) Asma tavan aras ve ykseltilmi deme alt gibi mahallerin plenum olarak
kullanlmas hlinde; bu blmler ierisinden sadece mineral, alminyum veya bakr zrhl
kablolar, rijit metal borular ve sv szdrmaz esnek metal borular geirilebilir. Bilgisayar,
televizyon, telefon ve i haberleme sistemleri kablolarnn ve yangn korunum sistemi borular
ile alevlenmeyen svlar tayan yanmaz malzemeden borularn kullanlmasna izin verilir.
(8) Havalandrma ve duman tahliye kanallarnn yangn kompartman duvarlarn
delmemesi gerekir. Kanaln bir yangn kompartman duvarn veya katn gemesi hlinde,
kanal zerine yangn kompartman duvarn veya katn getii yerde yangn damperi
konulmas gerekir. Havalandrma kanal korunmu bir aft iinden geiyor ise, afta giri ve
kta yangn damperi kullanlmas arttr.
(9) Basnlandrma sisteminin kanallarnda yangn damperi kullanlmaz.
(10) Duman kontrol sistemi uzaktan el ile kumanda edilerek veya yangn alglama ve uyar
sistemi tarafndan otomatik olarak devreye sokulabilir.
(11) Yangnn yaylmasnda rol oynayan tesisat bacasnn ve kanallarnn, yangn
kompartmanlar hizasnda olmas ve kompartmann yangn dayanmn azaltmayacak ekilde
yaltlmas gerekir. Havalandrma kanal ve bacalarnn yangn kompartmanlarn amalarna
zel detaylar dnda izin verilmez. Hava kanallarnn, yanmaz malzemeden yaplmas veya
yanmaz malzeme ile kaplanmas arttr.
(12) Yap ykseklii 51.50 mnin zerinde olan binalarn hol ve koridor gibi ortak
alanlarnda duman kontrol sistemi yaplmas mecburdir.
Kazan dairesi, jeneratr odas, mutfak, otoparklar ve tahl depolarnda duman
kontrol
MADDE 88- (1) Dizel pompa ve acil durum jeneratrn altrabilmek iin mekanik
havalandrmann gerekli olduu yerlerde, bu blmlerin duman tahliye sistemlerinin; dier
blmlere hizmet veren sistemlerden bamsz olarak dizayn edilmesi, havann dorudan
dardan ve herhangi bir egzoz k noktasndan en az 5 m uzaktan alnmas ve mahallin egzoz
knn da dorudan darya ve herhangi bir hava giri noktasndan en az 5 m uzaa atlmas
gerekir.
(2) Otel, restoran, kafeterya ve benzeri yerlerin mutfaklarndaki piirme alanlarnn
mekanik egzoz sisteminin; binann dier blmlerine hizmet veren sistemlerden bamsz
olmas, egzoz kanallarnn, korunmam yanabilir malzemelerden en az 50 cm aktan gemesi,
egzozun dorudan darya atlmas ve herhangi bir hava giri aklndan en az 5 m uzakta
olmas gerekir. Mutfak dndan geen egzoz kanalnn; getii blmn veya mutfak
blmnn yapsal olarak yangna dayanma sresi kadar bir malzeme ile kaplanmas, ayet
kanal bir tula aft ierisinden geiyor ise, aftn dier blmlerinden ve dier kanallardan veya
servis elemanlarndan ayrlmas arttr. Mutfak egzoz kanallarna yangn damperi konulamaz.
(3) Toplam alan 2000 m2yi aan kazan dairelerinde, kapal otopark alanlarnda ve
bodrum katlardaki depolarda mekanik duman tahliye sistemi yaplmas mecburidir. Duman
tahliye sisteminin, binann dier blmlerine hizmet veren sistemlerden bamsz olmas ve
saatte en az 10 defa hava deiimi salamas gerekir.
(4) Un, tahl, kepek, niasta ve eker gibi parlayc organik tozlar meydana getiren
maddelerin ilendii, imal veya depo edildii yerlerde, bu maddelerin tozlarnn toplanmasn
nleyecek zel havalandrma tertibat yaplmas mecburidir. Bu yerlerde soba, ocak ve benzeri
ak ate kayna bulundurulmas ve tedbir alnmakszn kaynak yaplmas yasaktr.
(5) Doalgaz, LPG veya tehlikeli maddeler ile allan yerlerde fanlarn ve havalandrma
motorlarnn patlama ve kvlcm gvenlikli (ex-proof) olmas gerekir. Kablo ve pano
tesisatlarnn da kvlcm gvenlikli olmas arttr.
43/14
NC BLM
Basnlandrma Sistemi
Basnlandrma sistemi
MADDE 89- (1) Konutlar hari olmak zere, btn binalarda, merdiven kovasnn
ykseklii 30.50 mden fazla ise, ka merdivenlerinin basnlandrlmas gerekir. Bodrum kata
ve st katlara hizmet veren ka merdiveni ayn yuvada olsa bile, zemin seviyesinde, yangna
120 dakika dayankl ve duman szdrmaz bir duvar ile ayrlm ve ayr k dzenlenmi ise,
merdiven yuvas iin st katlarn ykseklii esas alnr.
(2) Bodrum kat says 4den fazla olan binalarda bodrum kata hizmet veren ka
merdivenleri basnlandrlr.
(3) Yap ykseklii 51.50 mden yksek olan konutlarn ka merdivenlerinin
basnlandrlmas arttr.
(4) Yangn annda acil durum asansr kuyularnn yangn etkisi altnda kalmamas iin acil
durum asansr kuyularnn basnlandrlmas gerekir.
(5) Basnlandrma sistemi alt zaman, btn kaplar kapal iken basnlandrlan
merdiven yuvas ile bina kullanm alanlar arasndaki basn farknn en az 50 Pa olmas arttr.
Ak kap durumu iin basn fark en az 15 Pa olmas gerekir.
(6) Basnlandrma sisteminin yangn gvenlik holne de yaplmas hlinde, merdiven
tarafndaki basncn yangn gvenlik hol tarafndaki basntan daha yksek olacak ekilde bir
basn dalm oluturulmas gerekir.
(7) Hem basnl havann ve hem de otomatik kap kapatcnn kap zerinde yaratt
kuvveti yenerek kapy amak iin kap koluna uygulanmas gereken kuvvetin 110 Newtonu
gememesi gerekir.
(8) Yangna mdahale srasnda basnlandrma sisteminin, ak bir kapdan
basnlandrlm alana duman giriini engelleyecek yeterlilikte hava hzn salayabilmesi
gerekir. Hava hz, birbirini takip eden iki katn kaplarnn ve dar tahliye kapsnn tam olarak
ak olmas hli iin salanr. Ortalama hz byklnn her bir kapnn tam ak hli iin en
az 1 m/s olmas gerekir.
(9) En az 2 i kapnn ve 1 darya tahliye kapsnn ak olaca dnlerek, dier kapal
kaplardaki sznt alanlar da ilave edilerek dizayn yaplr ve bina kat saysna gre ak i kap
says artrlr.
(10) Basnlandrma havas miktarnn, sznt alanlarndan evreye olan hava aklarn
karlayacak mertebede olmas gerekir.
(11) Merdiven ierisinde meydana gelebilecek olan ar basn artlarn bertaraf etmek
zere, ar basn damperi ve frekans kontroll fan gibi sistemlerin yaplmas gerekir.
(12) Basnlandrma havasnn dorudan dardan alnmas ve egzoz k noktalarndan
en az 5 m uzakta olmas gerekir. Ykseklii 25 mden fazla olan kapal merdivenlerin
basnlandrlmasnda, birden fazla noktadan fleme yaplr. ki noktadan fleme yaplmas
hlinde, fleme yaplan noktalar arasndaki yksekliin en az merdiven yksekliinin yars
kadar olmas arttr. Yap ykseklii 51.50 mden fazla olan binalarda, her katta veya en ok her
katta bir fleme yaplmas gerekir.
(13) Basnlandrma fannn dardan hava emiine alglayc konulur; duman alglanmas
hlinde, fan otomatik olarak durdurulur.
(14) Basnlandrma sisteminin yangn alglama ve uyar sistemi tarafndan otomatik
olarak altrlmas gerekir.
(15) Basnlandrma fann el ile altrp durdurabilmek iin, bir ama kapatma
anahtarnn bulunmas gerekir.
(16) Ka merdivenlerinde basnlandrma yaplmam ise, merdiven blmnde
alabilir pencerenin veya merdivenin zerinde devaml havalandrmay salayacak tepe
penceresinin bulunmas arttr.
44/14
YEDNC KISIM
Yangn Sndrme Sistemleri
BRNC BLM
Genel Hkmler
Tasarm ilkeleri
MADDE 90- (1) Yangn sndrme sistemleri, bu Ynetmelik kapsamndaki btn yap ve
binalar ile tnel, liman, dok, metro ve ak arazi iletmeleri gibi yaplarda yangn ncesinde ve
srasnda kullanlan sabit sndrme tesisatdr. Binalarda kurulan yangn sndrme tesisatnn,
binada bulunanlara zarar vermeyecek, panik kmasn nleyecek ve yangn sndrecek ekilde
tasarlanmas, tesis edilmesi ve alr durumda tutulmas gerekir.
(2) Yangn sndrme sistemlerinin; her yapda meydana gelebilecek olan yangn
sndrecek kapasitede olmas ve yapnn ekonomik mr boyunca, otomatik veya el ile gereken
hzda devreye girerek fonksiyonunu yerine getirebilmesi gerekir.
(3) Kurulmas gereken sabit yangn sndrme sistemlerinin ve tesisatnn nitelikleri,
kullanlacak tehizatn cinsi, miktar ve yerletirilmeleri; binann ve binada bulunabilecek
malzemelerin yangn trne gre belirlenir. Sistemde kullanlacak btn ekipmann sertifikal
olmas arttr.
(4) Her trl yangn sndrme sistemlerinin, ilgili ynetmeliklere ve standartlara uygun
olarak tasarlanmas, tesis edilmesi ve iletilmesi mecburidir.
(5) Binalarda kurulacak sndrme sistemlerinin tasarm ve uygulamas, yetkili merci
tarafndan kontrol edilir ve onaylanr. Periyodik kontrol, test ve bakm gerektiren sistemlerin ve
cihazlarn kontrol, testi ve bakm bina sahibi, yneticisi veya bunlarn yazl olarak
sorumluluklarn devrettii bina yetkilisince yaptrlr.
KNC BLM
Sulu Sndrme Sistemleri
Su basn ve debi deeri
MADDE 91- (1) Sabit boru tesisat, yangn dolaplar sistemi, hidrant sistemi ve
yamurlama sistemi gibi sulu sndrme sistemleri iin yaplm hidrolik hesaplar neticesinde
gerekli olan su basn ve debi deerleri, merkezi ebeke veya ehir ebekeleri tarafndan
karlanamyor ise yaplarda, kapasiteyi karlayacak yangn pompa istasyonu ve deposu
oluturulmas gerekir.
Su depolar ve kaynaklar
MADDE 92- (1) Sistemde en az bir gvenilir su kayna bulunmas arttr.
(2) Sulu sndrme sistemleri iin kullanlacak su depolarnn yangn rezervi olarak
ayrlm blmlerinin baka amala kullanlmamas ve sadece sndrme sistemlerine hizmet
verecek ekilde dzenlenmesi gerekir.
(3) Sulu sndrme sistemleri tasarmnda 19 uncu maddedeki bina tehlike snflar dikkate
alnr. Su deposu hacmi, dk tehlike iin 30 dakika, orta tehlike iin 60 dakika ve yksek
tehlike iin 90 dakika esas alnarak bulunur.
(4) Yapda yamurlama sistemi bulunmas hlinde, su deposu Ek-8/A ve Ek-8/Bdeki deerden az olamaz.
Birim alan iin tasarm debi deerleri (tasarm younluu) iin, TS EN 12845 esas alnr.
(4) Yamurlama sistemi, yangn dolab ve hidrant sistemi bulunan sulu sndrme
sistemleri su deposu hacmi, n hesap iin Ek-8/A tablosunda yer alan veriler esas alnarak veya
beinci fkrada belirtilen usule gre hesaplanabilir. Tablo kullanlrken ykseklik olarak
45/14
yamurlama balnn kullanld en st kod esas alnr. Su deposu hacmi hidrolik hesap
yaplarak hesaplanr ise hidrolik hesap metoduyla bulunan su deposu hacmi esas alnr.
(5) Yamurlama sndrme sistemi yannda bina ii yangn dolaplar ve bina d hidrant sistemi mevcut ise,
yamurlama sndrme suyu debisine Ek-8/Cde belirtilen deerler ilave edilerek su depo kapasitesi belirlenir.
(6) Yapda sulu sndrme sistemi olarak sadece yangn dolaplar sistemi mevcut ise su
kapasitesi, TS EN 671-1 ve TS EN 671-2ye uygun sistemlerde 94 nc maddede verilen tasarm
debi deerlerinin tehlike snflar iin bu maddenin nc fkrasnda verilen sreler ile arpm
ile hesaplanr. Kullanm alan yksek tehlike snf deilse ve yapda sadece yangn dolaplar
sistemi mevcutsa yangn dolaplar binann kullanm suyu sistemine balanabilir ve ayr bir
sistem istenmez.
(7) Yapda sadece evre hidrant sistemi bulunmas hlinde, su ihtiyac, en az 1900 l/dak
debiyi 90 dakika sre ile karlayacak kapasitede olmak zere, bina tehlike snfna gre
yaplacak hidrolik hesaplar ile belirlenir.
Yangn pompalar
MADDE 93- (1) Yangn pompalar; sulu sndrme sistemlerine basnl su salayan,
anma debi ve anma basn deeri ile ifade edilen pompalardr. Pompalarn, kapal vana (sfr
debi) basma ykseklii anma basma ykseklii deerinin en fazla % 140 kadar olmas ve %
150 debideki basma ykseklii anma basma yksekliinin % 65inden daha kk olmamas
gerekir. Bu tr pompalar, istenen basn deerini karlamak artyla, anma debi deerlerinin %
130u kapasitedeki sistem talepleri iin kullanlabilir.
(2) Sistemde bir pompa kullanlmas hlinde, ayn kapasitede yedek pompa olmas gerekir.
Birden fazla pompa olmas hlinde, toplam kapasitenin en az % 50si yedeklenmek artyla,
yeterli sayda yedek pompa kullanlr.
(3) Pompann evrilmesi, elektrik motoru yan sra iten yanmal motorlar veya trbinler
ile olabilir.
(4) Yedek dizel motor tahrikli pompa kullanlmad takdirde, yangn pompalarnn enerji
beslemesi gvenilir kaynaktan ve binann genel elektrik sisteminden bamsz olarak salanr.
(5) Yangn pompalarnn, otomatik hava boaltma valfi ve sirklasyon rahatlama valfi gibi
yardmc elemanlarnn bulunmas gerekir.
(6) Her pompann ayr bir kumanda panosu ve panonun da kilitli olmas gerekir. Elektrik
kumanda panosunun, faz hatasnn, faz sras hatasnn ve kumanda faz hatasnn bilgi klar
ile donatlmas gerekir. Pano ana giri devre kesicisine pano kilidi almadan eriilememesi
gerekir.
(7) Her pompann ayr bir kumanda basn anahtarnn olmas gerekir. Basn
anahtarlarnn; kumanda panosunun iine yerletirilmi, su basncn boru balantsyla hisseden,
su darbelerine kar korumal, alt ve st deerler ayr ayr ve bamsz olarak ayarlanabilir ve
ayarlandktan sonra kilitlenebilir olmas arttr.
(8) Pompa kontrol basn kumandal; tam veya yar otomatik olabilir.
(9) Pompa odas veya pompa istasyonunda elektrik motor tahrikli pompalar iin +4 C ve
dizel motor tahrikli pompalar iin +10 C zerinde scakln srekli salanabilmesi iin uygun
gereler salanr.
(10) Pompa istasyonunda, servis, muayene ve ayar gerektiren cihazlarn alma alan
etrafnda acil aydnlatma salanmas arttr.
46/14
(11) Zemin yeterli bir drenaj iin eimli hazrlanarak suyun pompadan, srcden ve
kontrol panosu gibi kritik cihazlardan uzaklatrlmas salanr.
Sabit boru tesisat ve yangn dolaplar
MADDE 94- (1) Tesisatn amac, bina iinde yangn ile mcadelede gvenilir ve yeterli
suyun salanmasdr. Bunun iin, bina iinde itfaiye su alma hatt ve yangn dolaplar tesis
edilir:
a) tfaiye su alma hatt; yangn ile mcadelede, itfaiye personeli ve eitilmi personel
tarafndan kullanlmak zere tesis edilir. tfaiye su alma hatt tesisinde aada belirtilen artlara
uyulur:
1) Yksek binalar ile kat alan 1000 m2den fazla olan alveri merkezlerinde, otoparklarda ve benzeri
yerlerde slak veya kuru sabit boru sistemi zerinde, itfaiye personelinin ve eitilmi personelin kullanmna imkn
salayan balant azlar braklmas veya bu balant azlarnn ka merdiveni veya yangn gvenlik hol gibi
korunmu meknlarda olmas arttr.
1) Yksek binalar ile kat alan 1000 m2den fazla olan alveri merkezlerinde,
otoparklarda ve benzeri yerlerde slak veya kuru sabit boru sistemi zerinde, itfaiye
personelinin ve eitilmi personelin kullanmna imkn salayan balant azlar braklmas
ve bu balant azlarnn ka merdiveni veya yangn gvenlik hol gibi korunmu meknlarda
olmas arttr. Bir boyutu 60 myi geen katlarda yangn dolab ve itfaiye su alma az
yaplmas gerekir.
2) Herhangi bir noktadan su alma azna olan mesafe 60 mden fazla olamaz.
3) Sabit boru tesisat zerinde bulunan btn hortum balantlar, itfaiyenin kulland
normlarda storz tip 50 mm veya 65 mm apnda olur.
4) Balant azlarnn, binann yamurlama ve yangn dolaplar sistemine suyu salayan
sabit boru tesisatnda braklmas hlinde, bu balantlarn ana kolonlar zerinden dorudan
yaplmas gerekir.
b) Yangn dolaplar tesisat; bina iindeki kiilerin yakndaki kk bir yangn kontrol
etmesini ve sndrmesini salayabilmek zere, bina iine tesis edilen sabit bir tesisat ifade
eder. Tesisat, duvarlar zerine veya kabinler iine monte edilmi ve kalc olarak bir su temin
tesisatna balanm olan sabit birimlerden oluur. Yangn dolaplarnn tesisinde aadaki
artlara uyulur:
1) Yksek binalar ile toplam kapal kullanm alan 1000 m2den byk imalathane, atlye, depo, otel, motel,
salk, toplanma amal ve eitim binalarnda ve kapal kullanm alan 2000 m2den byk btn binalarda yangn
dolab yaplmas mecburidir.
1) Yksek binalar ile toplam kapal kullanm alan 1000 m2den byk imalathane, atlye,
depo, konaklama, salk, toplanma amal ve eitim binalarnda, alanlarnn toplam 600
m2den byk olan kapal otoparklarda ve sl kapasitesi 350 kWn zerindeki kazan
dairelerinde yangn dolab yaplmas mecburdir.
2) Yangn dolaplar, her katta ve yangn duvarlar ile ayrlm her blmde aralarndaki
uzaklk 30 mden fazla olmayacak ekilde dzenlenir. Yangn dolaplar mmkn olduu kadar
koridor k ve merdiven sahanl yaknna kolaylkla grlebilecek ekilde yerletirilir.
Binann yamurlama sistemi ile korunmas ve katlara itfaiye su alma az braklmas hlinde,
yangn dolaplar, slak tip yamurlama branman hattndan beslenebilir ve aralarndaki uzaklk
45 mye kadar karlabilir.
3) Hortumlarn sakland dolabn ve kabinlerin gerekli cihazlarn denmesine izin
verecek byklkte olmas arttr. Bunlarn yangn srasnda hortum ve cihazlarn kullanlmasn
zorlatrmayacak ekilde tasarlanmas ve sadece yangn sndrme amac iin kullanlmas
gerekir.
4) Hortumlar serme ve balama gibi becerilere sahip eitilmi personeli veya itfaiye
grevlisi olmayan yaplarda, yuvarlak yar-sert hortumlu yangn dolaplarnn TS EN 671-1' e
uygun olmas arttr. Hortumun, yuvarlak yar-sert TS EN 694 normuna uygun, apnn 25 mm
olmas, uzunluunun 30 m'yi amamas ve lle (lans) kapama, pskrtme veya fskiye veyahut
her n birden yapabilmesi gerekir.
47/14
5) inde itfaiye su alma az olmayan yuvarlak yar-sert hortumlu yangn dolaplarnda tasarm debisinin 100
l/dak ve lle giriindeki basncn 400 kPa olmas arttr. Lle giriindeki basncn 700 kPa gemesi hlinde, basn
drclerin kullanlmas gerekir. Bu tip sistem tek bana sadece Dk Tehlike ve Orta Tehlike-1 tehlike
snflarnda kullanlabilir.
(7) erisinde her trl kullanm alan bulunan ve genel yerleme alanlarndan ayr
olarak planlanan yerleim alanlarnda yaplacak binalarn taban alanlar toplamnn 5000
m2den byk olmas halinde d hidrant sistemi yaplmas mecburdir.
(8) Sorumluluk blgelerinde hizmette bulunan aralarn giremeyecei veya manevra
yapamayaca, ulam imkn olmayan yerleim mahalleri olan belediyeler, buralarda meydana
gelebilecek yangnlara etkili bir ekilde mdahale yaplabilmesi bakmndan, bu yerleim
yerlerinin uygun yerlerine yerst yangn hidrantlar veya pompa ile tehiz edilmi yeterli
kapasitede yangn havuzlar ve sarnlar yaptrmak mecburiyetindedir.
Yamurlama sistemi
48/14
MADDE 96- (1) Yamurlama sisteminin amac; yangna erken tepki verilmesinin
salanmas ve yangnn kontrol altna alnmas ve sndrlmesi iin belirli bir sre ierisinde
tasarm alan zerine belirlenen miktarda suyun boaltlmasdr. Yamurlama sistemi, ayn
zamanda bina iindekilere alarm verilmesi ve itfaiyenin arlmas gibi eitli acil durum
fonksiyonlarn da aktif hle getirebilir. Yamurlama sistemi; yamurlama balklar, borular,
balant paralar ve asklar, tesisat kontrol vanalar, alarm zilleri, ak gstergeleri, su
pompalar ve acil durum g kayna gibi elemanlardan meydana gelir. Yamurlama sistemi
elamanlarnn TS EN 12259a uygun olmas arttr.
(2) Aada belirtilen yerlerde otomatik yamurlama sistemi kurulmas mecburidir:
a) Yap ykseklii 30.50 mden fazla olan konut haricindeki btn binalarda,
b) Yap ykseklii 51.50 myi veya 17 kat geen konutlarda,
c) Ara kapasitesi 20den fazla olan veya giri ve klar bamsz olsa dahi birden fazla bodrum kat
kullanan kapal otoparklarda ve 10dan fazla aracn asansrle alnd kapal otoparklarda,
d) Toplam alan 2000 m2nin zerinde olan katl maazalarda, alveri, ticaret ve
elence yerlerinde,
e) Toplam alan 1000 m2den fazla olan, kolay alevlenici ve parlayc madde retilen veya
bulundurulan yaplarda.
(3) Yanc malzeme iermeyen ve yanc malzeme depolanmayan slak hacimlere, yanc
malzeme ihtiva etmeyen ve yangna direnli yap elemanlar ile ayrlan yangn merdiveni
yuvalarna, asansr kuyusuna ve gazl, kuru toz, su sprey ve benzeri dier otomatik sndrme
sistemleri ile korunan mahallere yamurlama sistemi yaplmayabilir.
(4) Su ile genileyen veya reaksiyona girerek yangnn bymesine sebep olabilecek
maddelerin bulunduu mahallere yamurlama sistemi yaplmaz.
(5) Yamurlama sistemi tasarmnn TS EN 12845e gre yaplmas gerekir.
(9) Yamurlama sistemini besleyen borular zerinde kesme vanalar bulunur. Boru
hatlarnda bulunan vanalarn, blgesel kontrol vanalarnn ve su kayna ile yamurlama sistemi
arasnda bulunan btn vanalarn devaml ak kalmasn salayacak tedbirlerin alnmas
gerekir.
(10) Sistemde basn drc vana kullanlmas hlinde, her bir basn drc vanann
nne ve arkasna 1er adet manometre konulur.
tfaiye su verme balants
MADDE 97- (1) Yksek binalarda veya bina oturma alan 1000 m2den byk binalarda
veya cephe genilii 75 myi aan binalarda, itfaiyenin sisteme dardan su basabilmesi iin,
sulu yangn sndrme sistemlerine en az 100 mm nominal apnda itfaiye su verme balants
yaplmas arttr. tfaiye su verme balantsnda 2 adet 65 mm storz tip rakor ve sistemde ek
valf bulunur ve ek valf ile itfaiye balants arasndaki borulardaki suyun otomatik olarak
boalmasn salayacak elemanlar konulur. tfaiye aralarnn balant azna ulama mesafesi
18 mden fazla olamaz.
NC BLM
Kpkl, Gazl ve Kuru Tozlu Sabit Otomatik Sndrme Sistemleri
Kpkl, gazl ve kuru tozlu sabit otomatik sndrme sistemleri
MADDE 98- (1) Kpkl, gazl ve kuru tozlu sabit otomatik sndrme sistemleri; tesisin
nitelik ve ihtiyalarna bal olarak uygun, gncel, sertifikal ve ilgili standartlara gre tasarlanr.
(2) Suyun sndrme etkisinin yeterli grlmedii veya su ile reaksiyona girebilecek
maddelerin bulunduu, depoland ve retildii hacimlerde uygun tipte sndrme sistemi tesis
edilir.
(3) Gazl yangn sndrme sistemlerinin tasarmnda TS ISO 14520 standard esas alnr.
Her trl gazl sndrme sistemleri kurulurken; otomatik gaz boaltm srasnda veya sistemin
devreye girdiini ileticiye ve mahalde alan personele bildiren ve kiilerin sndrme
mahallini tahliye etmesini salayacak olan sesli ve kl uyarlar temin ve tesis edilmek
zorundadr.
(4) Gazl yangn sndrme sistemi uygulanacak hacimlerdeki, doal havalandrma amal
pencerede, kapda veya duvarda bulunan menfez ve varsa havalandrma bacalarnn yangn
alglama ve gaz boalm annda otomatik olarak kapanacak ekilde dizayn edilmesi gerekir.
(5) Halon alternatifi gazlar ile tasarm yaplm gazl yangn sndrme sistemlerinde
kullanlan sndrc gazn, ilgili standartlara gre belgelenmi uzun sreli kullanm
geerliliinin olmas gerekir.
DRDNC BLM
Tanabilir Sndrme Tpleri
Tanabilir sndrme tpleri
MADDE 99- (1) Tanabilir sndrme tplerinin tipi ve says, meknlarda var olan durum ve risklere gre
belirlenir. Buna gre;
a) A snf yangn kmas muhtemel yerlerde, ok maksatl kuru kimyevi tozlu veya sulu,
b) B snf yangn kmas muhtemel yerlerde, kuru kimyevi tozlu, karbondioksitli veya kpkl,
c) C snf yangn kmas muhtemel yerlerde, kuru kimyevi tozlu veya karbondioksitli,
) D snf yangn kmas muhtemel yerlerde, kuru metal tozlu,
sndrme tpleri bulundurulur.
(2) Dk tehlike snfnda her 500 m2, orta tehlike ve yksek tehlike snfnda her 250 m yap inaat alan
iin 1 adet olmak zere, uygun tipte 6 kglk yangn sndrme tp bulundurulmas gerekir.
(3) Otoparklarda, depolarda, tesisat dairelerinde ve benzeri yerlerde ayrca tekerlekli tip sndrme tp
bulundurulmas mecburidir.
(4) Sndrme tpleri darya doru, gei boluklarnn yaknna ve dengeli datlarak, grlebilecek
ekilde iaretlenir ve her durumda kolayca girilebilir yerlere, yangn dolaplarnn iine veya yaknna yerletirilir.
Sndrme tplerine ulama mesafesi en fazla 25 m olur.
(5) Tanabilir sndrme tpleri iin, sndrcnn duvara balant asma halkas duvardan kolaylkla
alnabilecek ve zeminden asma halkasna olan uzakl yaklak 90 cmyi amayacak ekilde montaj yaplr.
50/14
(6) Arabal yangn sndrclerin TS 11749- EN 1866 ve dier tanabilir yangn sndrme tplerinin TS
862- EN 3 kalite belgeli olmas arttr.
(7) Yangn sndrclerin periyodik kontrol ve bakm TS 11748 standardna gre yaplr. Sndrclerin
bakmn yapan reticinin veya servis firmalarnn Sanayi ve Ticaret Bakanlnn dolum ve servis yeterlilik
belgesine sahip olmas gerekir. Servis veren firmalar, istenildiinde mterilerine belgelerini gstermek
zorundadr. Sndrme tplerinin alt ayda bir kontrol edilmesi, yllk genel bakmlarnn yaplmas, standartlara
uygun toz kullanlmas ve drt yl sonunda tozunun deitirilmesi arttr.
(8) Binalara konulacak yangn sndrme tplerinin cinsi, miktar ve yerlerinin belirlenmesi konusunda,
gerekirse mahalli itfaiye tekilatnn gr alnabilir.
BENC BLM
Periyodik Testler ve Bakm
Periyodik testler ve bakm
MADDE 100- (1) Bu Ynetmelikte ngrlen yangn sndrme sistemlerinin, bina
sahibi, yneticisi veya bunlarn yazl olarak sorumluluklarn devrettii bina yetkilisinin
sorumluluu altnda, ilgili standartlarda belirtilen sistemin gerektirdii periyodik kontrole, teste
ve bakma tabi tutulmas arttr.
52/14
SEKZNC KISIM
Tehlikeli Maddelerin Depolanmas ve Kullanlmas
BRNC BLM
Genel Hkmler
Tehlikeli maddeler ile ilgili olarak uygulanacak hkmler
MADDE 101- (1) Tehlikeli maddelerin depolanmas, doldurulmas, kullanlmas,
retilmesi ve sata sunulmas hakknda bu Ynetmelikte hkm bulunmayan hllerde ilgili
mevzuat ve standartlara uyulur.
Tehlikeli maddelerin snflandrlmas
MADDE 102- (1) Tehlikeli maddelerin snflar aada belirtilmitir:
a) Patlayc maddeler,
b) Parlayc ve patlayc gazlar,
c) Yanc svlar,
) Yanc kat maddeler,
d) Oksitleyici maddeler,
e) Zehirli ve irendirici maddeler,
f) Radyoaktif maddeler,
g) Dalayc maddeler,
) Dier tehlikeli maddeler.
Depolama hacimlerinin genel zellikleri
MADDE 103- (1) Tehlikeli maddelerin depoland yerlerde aada belirtilen hususlara uyulmas
mecburidir:
drenaj sistemiyle beraber bir depoya veya dinlendirme kuyusuna balanr. Tehlikeli maddelere
uygun zellikteki atk su artma tesisleri de bu amala kullanlabilir.
g) Binalarn tavanlarnn ve tabanlarnn yanmaz, szdrmaz, arpma ile kvlcm karmaz
ve kolay temizlenir malzemeden, hafif eimli olarak, pencerelerin ise, byk paralar hlinde,
etrafa dalmayacak ve zarar vermeyecek telli cam veya krlmaz cam gibi maddelerden
yaplmas gerekir.
KNC BLM
Patlayc Maddeler
Patlayc maddeler
MADDE 104- (1) Bu Ynetmelie gre patlayc maddeler; srtme, darbe ve s etkisi
altnda baka bir maddenin katlmasna gerek olmadan hzla reaksiyona giren ve evreye zarar
veren maddelerdir.
(2) Kolay yanc, parlayc ve patlayc maddeler ile benzeri maddelerin depo ve sat
yerleri altnda, stnde ve bitiiinde, oteller, elence yerleri ve kahvehaneler gibi topluma ak
yerler bulunamaz.
(3) Av malzemesi satan iyerlerinin, mstakil ve tercihen tek katl binada bulunmas ve
baka bir iyeri veya mesken ile kapsnn veya balant penceresinin olmamas gerekir.
(4) ok katl binalarda veya pasajlarda av malzemesi satlabilmesi iin; sat yerinin zemin katnda olmas,
sokaktan dorudan giriinin bulunmas, binann dier blmleri ile balantsnn bulunmamas ve duvarlar yangna
en az 180 dakika dayankl olmas arttr.
(4) Katlar farkl amalarla kullanlan ok katl binalarda veya pasajlarda av malzemesi
satlabilmesi iin; sat yerinin zemin katnda olmas, sokaktan dorudan giriinin bulunmas,
binann dier blmleri ile balantsnn bulunmamas ve duvarlar yangna en az 180 dakika
dayankl olmas arttr.
(5) Av barutu ve malzemesi sat yerlerinin ii uygun bir malzeme ile atee dayankl hle
getirilir. zel kasa ve elik dolaplar; arabal sistemde, bir kiinin kolayca yerini deitirebilecei
ve yangn hlinde ortamdan karp gvenlikli bir yere tayabilecei ekilde yaplr. Binalardaki
giri ve k kaplarnn, pencerelerin, panjurlarn ve havalandrma kanallarnn kapaklarnn
basn karsnda darya doru almas ve tehlike annda bina iinde bulunanlarn kolayca
kaabilmelerini salayacak biimde yaplmas arttr.
NC BLM
Parlayc ve Patlayc Gazlar
Genel
MADDE 105- (1) Bu Ynetmelie gre normal scaklk ve basn altnda buhar faznda
bulunan maddeler gaz olarak kabul edilir. Kritik scakl 10 C'n altnda olan gazlara basnl
gazlar ve kritik scakl 10 C'n zerinde olup mutlak buhar basnlar 50 C de 300 kPa' aan
gazlar svlatrlm gazlar olarak isimlendirilir. Her iki tip gaz bir zc iinde znm
hlde ise, basn altnda znm gazlar snfna girer.
(2) Gaz hlinde veya bir svda znm hlde veya svlatrlm hlde basnl gaz
ihtiva eden btn tplerin, iinde bulunan basnl gazn zelliklerine, tekniin gerektirdii
esaslara ve ilgili mevzuat ve standartlara uygun olarak yaplmas arttr.
(3) Her tpn dip tarafnn, yere demeyecek ekilde, belirli bir ykseklikte, emberle
evirili olmas ve LPG tpleri hari olmak zere, dier tplerin vana ve emniyet supaplarnn
iinde gazlarn birikmesini nleyecek ekilde havalandrma delikleri olan bir koruyucu baln
bulunmas gerekir.
(4) Tpler, hibir zaman izin verilenden fazla bir basnla ve tp zerinde belirtilen
arln zerinde basnl gaz ile doldurulamaz. Tplerin doldurulmadan nce ilgili mevzuata
gre yeniden doldurulmaya msait olup olmadna dikkat edilir, kritik scaklklar genel olarak
54/14
evre scaklndan fazla olan gazlarn konulduu tpler, tamamen doldurulmayarak tehlikeli
basnlarn meydana gelmesi nlenir. Basnl gazlarn doldurulduu tpler, ilgili mevzuatta
belirtilen esaslar dhilinde doldurulur ve dolum ncesinde ve sonrasnda arlk kontrolne tabi
tutulur.
(5) Basnl gaz tplerinin depolanmasnda aada belirtilen artlara uyulmas mecburidir:
a) Dolu tplerin scaklk deimelerine, gne nlarna, radyasyon ssna ve neme kar
korunmas bakmndan ilgili standard hkmlerine uyulur.
b) Dolu tpler, iyerlerinde tehlike yaratmayacak miktarda depolanr. Tpler, yangna en
az 120 dakika dayankl ayr binalarda veya blmelerde, radyatr ve benzeri s kaynaklarndan
uzakta bulundurulur ve tplerin devrilmemesi veya yuvarlanmamas iin gerekli tedbirler alnr.
c) Tpler, iinde bulunan gazn zelliine gre snflanarak depolanr ve bo tpler ayr bir
yerde toplanr.
) Tplerin depoland yerlerin, uygun havalandrma tertibatnn ve yeteri kadar kapsnn
bulunmas gerekir.
d) Yanc basnl gaz ihtiva eden tplerin depoland yerlerde ate ve ateli maddeler
kullanma yasa uygulanr.
e) Tplerin depoland yerlere ikaz levhalar konulur.
LPG tplerinin depolanmasna ilikin esaslar
MADDE 106- (1) LPG depolanacak binalarn;
a) Mstakil ve tek katl olmas,
b) Demesinin, tavann ve duvarlarnn yangna en az 120 dakika dayankl malzeme ile
yaplmas,
c) atsnda hafif malzemeler kullanlmas,
) D duvarlarnda veya atsnda, her 3 m depo hacmi iin en az 0.2 m'lik krlmaz
cam veya benzeri hafif malzeme ile kaplanm bir boluk braklmas,
d) Depo kaplarnn yangna kar en az 90 dakika dayankl malzemeden yaplmas,
arttr.
(2) Tplerin depolama mahallinde, ar scaklk artna ve insan veya ara trafiine
maruz kalmayacak ve fiziki hasar grmeyecek tarzda yerletirilmesi gerekir. Tp ierisindeki
LPGnin gaz fazyla dorudan temas hlinde olmas iin, tplerin, emniyet valfleri LPG sv faz
seviyesinden yukarda olacak konumda, yana yatrlm veya ba aa durumda olmakszn dik
olarak depolanmas gerekir.
(3) Depolarda stma ve aydnlatma amac ile ak alevli cihazlar kullanlamaz.
(4) Depolarn deme hizasnda ve blme duvarlarnn tabana yakn ksmlarnda alp
kapanabilen havalandrma menfezleri bulundurulur.
(5) Doal havalandrma uygulanmas hlinde, d duvarlarn her 600 cmsi iin en az 1
adet menfez bulunmas arttr. D duvar uzunluunun 600 cmyi gemesi hlinde, menfez adeti
ayn oranda artrlr. Menfezlerin her birinin alannn en az 140 cm2 ve menfezlerin toplam
alannn, deme alannn her metrekaresi iin en az 65 cm2 olmas gerekir.
(6) Havalandrma fan ile yaplyor ise;
a) Patlama ve kvlcm gvenlikli (exproof) malzeme kullanlmas,
b) Havalandrma debisinin demenin her bir m2si iin en az 0.3 m3/dak olmas,
c) Havalandrma k aznn dier binalardan en az 3 m uzaklkta bulunmas,
) Havalandrma kanalnn zeminden itibaren tespit edilmesi,
d) Kablo ve pano tesisatnn kvlcm gvenlikli olmas,
arttr.
55/14
(7) Depolarn demeleri tabii veya tesviye zemin seviyesinden aada olamaz.
Demenin doldurulmu durumda olmas ve havalandrlmas gerekir.
(8) Tpler, depolarn k kaplar ve merdiven boluklar yaknna konulamaz ve ka
yollarn engelleyecek ekilde depolanamaz.
(9) Tpler, vanalarnn zerinde emniyet tpas taklm olarak ve dolu tpler ise,
vanalarnn zerinde ilk kullanm kapa taklm olarak depolanr.
(10) Bo tpler tercihen akta depolanr. Bina iinde depolanacaklar ise, depolama
miktarnn hesaplanmasnda dolu tp gibi kabul edilir.
(11) Depo binalarnn elektrik sistemleri, ankastre olarak kvlcm ve ksa devre
oluturmayan zellikteki malzeme ile yaplr. Elektrik anahtarlarnn binann d yzeyinde ve
zeminden 2 m ykseklikte bulunmas ve aydnlatma armatrlerinin tavana monte edilmi olmas
gerekir.
(12) Depolarda stma sadece merkezi sistem ile yaplr ve s merkezi darda olur.
Tplerin kalorifer radyatrlerinden en az 2 m uzaklkta bulundurulmas gerekir.
(13) zel olarak ina edilmi LPG datm depolarnda, tplere doldurulmu durumda en
ok 10000 kg gaz bulundurulabilir. Bu binalarn okul ve cami gibi kamuya ak binalarn arsa
snrndan en az 25 m ve dier binalarn arsa snrndan en az 15 m uzaklkta bulunmas gerekir.
LPG ve ticari propan tpleri, birbiriyle karmayacak ekilde depolanr.
(14) Bina dnda LPGnn tplere doldurulmu hlde depoland mahallin emniyet
eridinin, asgari emniyet uzaklklarnn Ek-9daki gibi olmas arttr.
(15) Bina dndaki zel tp depolarnn bulunduu gvenlik sahas, tel it veya duvar ile
evrilir ve zerine ikaz levhalar konulur.
(16) Tp depolanmasnda kullanlan zel binalarn giriine ikaz levhalar konulur.
LPGnin dkme olarak depolanmas
MADDE 107- (1) LPGnn dkme olarak depoland yeralt ve yerst tanklarnn,
binalara, bina gruplarna, komu arsa snrna ve ana trafik yollarna veya demir yollarna olan
uzaklklar ile tanklarn birbirlerine olan uzaklklarnn Ek-10da belirtilen ekilde olmas
mecburidir.
(2) LPGnn yerst tanklarnda dkme olarak depolanmas hlinde;
a) Dkme LPG depolama tanklar, ta veya beton bir zemin zerine oturtulmu olarak ve
yanmaz yapda ayaklar zerine tesis edilir.
b) Dkme LPG depolama tanklar, fuel-oil, benzin ve motorin gibi dier bir yanc sv
depolanan tanklar ile ayn havuzlama duvar ile evrilmi bir mahalde tesis edilemez ve bu
duvarlardan en az 3 m uzaklkta kurulur.
c) Dkme LPG depolanacak yatay tanklar, genlemeye ve daralmaya imkn verecek
destekler zerine yerletirilir. Tanklarn temele veya ayaklara deen ksmlar, korozyona kar
korunur.
(3) LPGnn yeralt tanklarnda dkme olarak depolanmas hlinde;
a) Yeralt depolama tanklarnn en st yzeyinin toprak seviyesinden en az 15 cm aada kalacak ekilde
olmas arttr.
(7) zel bina ve odalarn atsnda ve sokak, cadde, bahe ve benzeri cephe duvarlarnda,
kesit alan kapal hacmin her 3 m3 iin en az 0.2 m2 esasna gre hesaplanm patlama
panelleri ina edilir.
LPG tplerinin kullanlmas
MADDE 109- (1) Evlerde 2den fazla LPG tp bulundurulamaz.
(2) LPG tpleri dik konumda bulundurulur. Tp ile ocak, ofben, kombi ve katalitik gibi
cihazlar arasnda hortum kullanlmas gerektiinde, en fazla 150 cm uzunluunda ve ilgili
standartlara uygun eksiz hortum kullanlr ve balantlar kelepe ile sklr.
(3) Tpler, mmknse balkonlarda bulundurulur. Kapal veya az havalanan bir yerde tp
bulundurulacak ise bu blmn havalandrlmas salanr.
(4) Tplerin konulduu yerin dorudan doruya gne nlarna maruz kalmamas ve
radyatrlerin, soba veya benzeri stclarn yaknna tp konulmamas gerekir.
(5) LPG kullanlan sanayi tipi byk mutfaklarda gaz kaan tespit eden ve sesli olarak
uyaran gaz uyar cihaznn bulundurulmas mecburidir.
(6) yeri veya topluma ak her trl binada zemin seviyesinin altnda kalan tam bodrum
katlarnda LPG tp bulundurulamaz.
(7) Tpler ve bunlarla birlikte kullanlan cihazlar, uyuma mahallerinde bulundurulamaz.
(8) Bina dndaki tplerden bina iindeki tesisata yaplacak balantlarn, elik ekme
veya bakr borular ile rakor kullanlmadan kaynakl olmas gerekir. Ana balant borusuna kolay
grlen ve kolay alan bir ana ama-kapama valfi taklr. Tesisat, duvar ierisinden
geirilemez.
(9) LPG, tavlama ve kesme gibi ilemler iin kullanldnda, i sonulanr sonulanmaz
tpler depolama yerlerine kaldrlr.
(10) Sanayi tesisleri iersinde LPG kullanldnda, tpler bina iinde depolanacak ise;
tesisten zel blmelerle ayrlm, depolama kurallarna uygun, havalandrlmas salanan zel
bir yere konulur.
57/14
(11) Tplerin deitirilmesinde gaz kaaklarnn kontrol iin bol kprtlm sabundan
faydalanlr ve ate ile kontrol yaplmaz. Ev tipi ve sanayi tipi tplerin deitirilmeleri, tpleri
satan bayilerin eitilmi elemanlar tarafndan ve bayilerin sorumluluu altnda yaplr.
(12) Kesme, kaynak ve tavlama gibi sya bal ilemler srasnda, oksijen tplerinin ve
beraberinde kullanlan LPG tplerinin balantlarnda alev tutucu emniyet valflerinin takl
olmas gerekir.
LPG ikmal istasyonlar
MADDE 110- (1) LPG ikmal istasyonlarnn tesisinde ilgili standartlar ve 15/5/1997 tarihli ve 22990
sayl Resmi Gazetede yaymlanan Karayollar Kenarnda Yaplacak ve Alacak Tesisler Hakknda Ynetmelikte
yeralan emniyet kurallarna uyulur.
(1) LPG ikmal istasyonlarnda emniyet mesafeleri bakmndan Ek-13te yer alan
uzaklklara, dier gvenlik tedbirleri bakmndan ise ilgili ynetmelik ve standartlara uyulur.
(2) LPG ikmal istasyonlarndaki tanklar yeraltnda tesis edilir ve yeralt tanklar iin alnmas gerekli
kurallara uyulur.
(3) Dispenser ile trafik yolu arasnda giri-k ksm hari en az 50 cm yksekliinde
sabit korugan yaplr. Dispenser ve tank sahasna, yerden en fazla 20 cm yksekte, kvlcm
gvenlikli (Muhtemel Patlayc Ortam -ATEX- Belgeli, ex-proof), en az birer LPG alglaycs
olan sesli veya kl gaz dedektr ve alarm sistemi konulur. Gaz kaa olmas hlinde, alarm
sisteminin tesisin yangn sndrme ve aydnlatma sistemi haricinde btn elektriini
kesebilmesi gerekir.
(4) Tankn evresi, tank d cidarnn en az 1 m uzandan itibaren en az 180 cm
ykseklikte tel rg veya tel it ile evirilir.
(5) Tank sahasnda ve dispenserin 5 m'den daha yaknnda herhangi bir kanal veya
kanalizasyon girii ve benzeri ukurluklar bulunamaz.
(6) Tanklarn 3 m yaknnda yanc madde bulundurulamaz ve bu uzaklktaki kolay
tutuabilen kuru ot ve benzeri maddelerle gerekli mcadele yaplr.
(7) Boru, vana, pompa, motor ve dispenser zerindeki btn topraklamalarn eksiksiz
olmas ve tanklara katodik koruma yaplmas gerekir.
(8) stasyon sahas ierisinde, apraz ve karlkl konumda, 2 adet spiral hortumlu yangn
dolab ve 1 adet sis lans bulundurulmas, bunlar iin en az 20 m kapasitede yangn suyu deposu
tesis edilmesi ve yangn dolaplarnn 700 kPa basnc olan pompa ile su deposuna balanmas
mecburidir.
LPG depolanmas ve ikmal istasyonlar ile ilgili gvenlik tedbirleri
MADDE 111- (1) LPG depolanmasnda ve ikmal istasyonlarnda aada belirtilen yangn
gvenlik tedbirlerinin alnmas mecburidir.
a) Genel tedbirler:
1) Depo ve tank etrafnda ukur zemin, foseptik ve benzerleri bulunamaz.
2) Depo ve yerst tanklarnn en az 3 m ve yeralt tanklarnn, en az 1 m uzaklndan itibaren tel rg veya
it ile evrilir ve bu mesafeler ierisinde ot ve benzeri kolay yanabilir maddeler bulundurulmaz.
2) Gaz kaaklarna kar patlama ve kvlcm gvenlikli gaz alglama sistemi (Muhtemel
Patlayc Ortam -ATEX- Belgeli, ex-proof) yaplr
3) Gaz kapatma vanasnn alglama sistemine balanmas ve tehlike annda otomatik
olarak kapanmas; ayrca, gaz kapatma vanasnn, gaz kaa ve yangn hlinde uzaktan
kapatlabilir zellikte olmas gerekir.
4) Yangn veya gaz kaa gibi acil hllerde personeli ikaz etmek zere, sesli alarm
sistemi bulunmas mecburidir.
5) Yldrm tehlikesine kar ilgili ynetmeliklere ve standartlara uygun yldrmdan
korunma tesisat yaplr.
6) Tank boru ve dispenserlerin topraklamalarnn uygun olmas, tank ve dispenser blgesinde statik
topraklama penseleri bulunmas gerekir.
1) Statik topraklama lmleri, ylda en az 1 defa yetki belgeli uzman kii ve kurulular
tarafndan yaplr ve sonular dosyalanr. Yayl emniyet valflerinin hidrostatik testleri, 5 ylda
bir yaplr. Tanklarn hidrostatik testleri ise 10 ylda bir yaplr. Trk Standartlarnda ve Avrupa
Standartlarnda belirtilen hidrostatik test alternatifi olan test ve kontrol yntemleri de
uygulanabilir.
2) LPG satlmas, tanmas, kullanlmas ve denetlenmesi gibi iler ile direkt olarak
ilgilenen personelin tamamna LPG gvenlik tedbirleri, istasyonlardaki ilgililere ise, gaz kaa
veya yangn olduunda mdahalenin nasl yaplmas gerektii, gaz irketleri tarafndan
uygulamal tatbikat ile anlatlr. Nazari ve uygulamal eitimleri veren firmalar, bu eitime tabi
tutulmu personele belge verir.
Doalgaz kullanm esaslar
MADDE 112- (1) Doalgaz kullanm konusunda, doalgaz ile ilgili mevzuat ve standart
hkmlerine ve aada belirtilen hususlara uyulur.
a) Doalgazn kazan dairelerinde kullanlmas hlinde, kazan dairesinde bulunan ve
enerjinin alnaca enerji tablosunun, etanj tipi patlama ve kvlcm gvenlikli olmas, kumanda
butonlarnn pano n kapana monte edilmesi ve kapak almadan butonlar ile altrlmas ve
kapatlmas gerekir.
b) Kazan dairelerinde, muhtemel tehlikeler karsnda, kazan dairesine girilmesine gerek
olmakszn dardan kumanda edilerek elektriinin kesilmesini salayacak biimde ilave tesisat
yaplr.
c) Kazan dairelerinde aydnlatma sistemleri; tavandan en az 50 cm sarkacak ekilde veya
st havalandrma seviyesinin altnda kalacak ekilde veya yan duvarlara etanj tipi fluoresan veya
contal glop tipi armatrler ile yaplr ve tesisat antigron olarak tesis edilir.
) Is merkezlerinin giriinde 1 adet emniyet selonoid vanas bulunmas ve bu vanann en
az 2 adet patlama ve kvlcm gvenlikli kademe ayarl gaz sensrnden kumanda alarak
almas gerekir. Byk tketimli s merkezlerinde, entegre gaz alarm cihaz kullanlmas da
gerekir.
d) Cebri havalandrma gereken yerlerde fan motorunun brlr kumanda sistemi ile paralel
almas ve fanda meydana gelebilecek arzalarda brlr otomatik olarak devre d kalacak
ekilde otomatik kontrol nitesi yaplmas gerekir. Hava kanalnda gerekli hava ak
salanmayan hllerde, elektrik enerjisini kesip brlr devre d brakmas iin, cebri hava
kanalnda duyarl sensr kullanlr. Brlr ve fan ayr ayr kontaktr termik grubu ile beslenir.
e) Kazan dairelerinde bulunan doalgaz tesisatnn veya balant elemanlarnn zerinde
ve ok yaknnda yanc maddeler bulundurulamaz.
f) Doalgaz kullanm meknlarnda herkesin grebilecei yerlere doalgaz ile ilgili olarak
dikkat edilecek hususlar belirten uyar levhalar aslr.
g) Herhangi bir gaz szntsnda veya yanma hadisesinde, gaz ak, kesme vanasndan
otomatik olarak durdurulur.
) Brlrlerde alev sezici ve alevin geri tepmesini nleyen armatrler kullanlr.
h) Bina servis kutusu, ilgili gaz kuruluunun acil ekiplerinin kolaylkla mdahale
edebilecei ekilde muhafaza edilir. Servis kutusu nne, mdahaleyi zorlatracak malzeme
konulamaz ve ara park edilmez.
) Bina ii tesisatn, gaz kesme tketim cihazlarnn ve bacalarn periyodik kontrolleri ve
bakmlar yetkili servislere yaptrlr.
60/14
j) Birinci ve ikinci derece deprem blgelerinde bulunan otel ve motel gibi konaklama
tesisleri, toplanma amal binalar, salk, eitim, ticaret ve sanayi binalar ile yksek binalarn
ana giriinde, sarsnt olduunda gaz akn kesen tertibat, gaz datm irketi veya yetkili
kld kurulu tarafndan yaptrlr ve belediye gaz datm irketi tarafndan kontrol edilir. Gaz
akn kesen tertibat herhangi bir nedenle gaz akn kestii takdirde kesilen gazn tekrar
almas iin bir bedel talep edilemez.
DRDNC BLM
Yanc ve parlayc Svlar
Yanc ve parlayc svlar
MADDE 113- (1) Yanc ve parlayc svlar aadaki ekilde tanmlanr ve snflara
ayrlr:
a) Yanc svlar, parlama noktas 37.8 C ve daha yksek olan svlardr. Yanc svlar
aadaki alt snflara ayrlr:
1) Snf II svlar: Parlama noktalar 37.8 C ve daha yksek ve 60 Cdan dk olan
svlardr.
2) Snf IIIA svlar: Parlama noktalar 60 C ve daha yksek ve 93 Cdan dk olan
svlardr.
3) Snf IIIB svlar: Parlama noktalar 93 C ve daha yksek olan svlardr.
b) Parlayc sv (Snf I), parlama noktas 37.8 Cn altnda ve 37.8 Cdaki buhar basnc
276 kPa amayan svlar parlayc sv, yani, Snf I olarak kabul edilir. Snf I svlar, aadaki
alt snflara ayrlr:
1) Snf IA svlar: Parlama noktalar 22.8 Cdan ve kaynama noktalar 37.8 Cdan dk
olan svlardr.
2) Snf IB svlar: Parlama noktalar 22.8 Cdan dk ve kaynama noktalar 37.8 C ve
daha yksek olan svlardr.
3) Snf IC svlar: Parlama noktalar 22.8 Cdan yksek ve 37.8 Cdan dk olan
svlardr.
(2) Parlama noktasnn zerinde stlan Snf II ve Snf IIIA svlar, Snf I olarak kabul
edilir.
Bildirim ve izin mecburiyeti
MADDE 114- (1) Snf IIIA ve Snf IIIB svlar dnda olup depolama yerine gre
depolanan miktar Ek-11de verilen deerleri aan yanc ve parlayc sv depolarnn, ilgili
mevzuat uyarnca bildirimi mecburidir. Depolanan miktarn, Ek-11de verilen deerlerin st
snrn amas veya depolanan yerin farkl olmas hlinde, ayrca itfaiye tekilatndan izin
alnmas arttr.
(2) Snf I ve Snf II snf svlarn doldurulduu kapal hacimlerde, saatte 200 litreden
fazla dolum yaplyor ve 1000 litreden fazla yanc sv bulunduruyor ise, itfaiye tekilatndan
izin alnmas mecburidir.
(3) Snf II, Snf IIIA ve Snf IIIB svlar, Snf I svlar ile beraber depolanyor ise, 5 litre
Snf II ve Snf IIIA, 1 litre Snf I svya edeer olarak alnr ve toplam miktar buna gre
hesaplanr.
61/14
bulunmamas gerekir. Snf II svlar, bodrum katta depolanamazlar. Snf IIIA ve Snf IIIB
svlar bodrum katta depolanacaklar ise, depolanacak miktar 40000 litreyi geemez.
(2) Bir kapal hacimde beher ynda Ek-12/Ada belirtilen deerleri amamak kaydyla,
en fazla 5 ayr yn oluturarak, her bir ynn birbirlerine olan mesafesi 3 m olmak zere
parlayc sv depolanabilir. Ayn hacimde eitli tehlike snflarna giren svlar birlikte
depolanyor ise, toplam depolanacak miktar, en yksek tehlike snfna gre alnr ve;
a) Snf IA + Snf IB/2
b) Snf IA + Snf IC/4
c) Snf IA + Snf II/12
) Snf IA + Snf IIIA/40
d) Snf IA + Snf IIIB/80
eklinde depolanr. Snf IA cinsinden depolanan toplam sv miktar, 12500 litreyi
geemez.
(3) Yanc ve parlayc svlarn, bunlarn ilendii fabrika ve atlye binalarnda
depolanmasna, Ek-12/Bde belirtilen deerleri amamas ve ilemin yrtld alandan tecrit
edilmi bir alan iinde yer almas art ile izin verilir.
(4) Depo hacimleri 1. Tehlike Blgesidir. Depo hacminden darya alan kaplardan ve
pencerelerden ve dier aklklardan itibaren 5 m yarapndaki blge, demeden 0.8 m
ykseklie kadar 2. Tehlike Blgeleridir.
(5) Depo hacimlerine ii olmayanlarn girmesi yasaklanr ve uygun bir levha ile bu yasak
belirtilir.
(6) Komu hacimlere boru geilerinin ve tavan deliklerinin yanc olmayan yap
malzemeleri ile buhar hava karm gemeyecek ekilde tkanmas mecburidir.
(7) Depo binalar, konutlara ve insanlarn bulunduu hacimlere bitiik olamaz.
(8) Demelerin depolanan sv iin geirgen olmamas ve yanc olmayan malzemeden
yaplmas gerekir. Dklen yanc svnn, atk su ukurlarna, kanallara, borulara ve boru ve
tesisat kanallarna szmas nlenir. Kaplar en az 120 dakika yangna dayankl olur.
(9) Depo hacimlerinin yeteri kadar havalandrlmas ve elektrik ile teknik kurallara uygun
ekilde aydnlatlmas gerekir. Doal ekim yetimiyor ise, deme dzeyinde etkili, saatte en az
6 hava deiimi yapacak patlama ve kvlcm gvenlikli mekanik bir dzen kurulur.
Akta yerst depolama
MADDE 119- (1) Akta kurulan yerst tanklarnn meskun yerlerden ve kara ve demir
yollarndan uzakl Ek-12/Cde verilen esaslara gre belirlenir.
(2) Havuzlama:
a) Havuzlama hacmi, ayn byklkte tanklar kurulu ise bir tankn hacmine, eitli
boylarda tanklar var ise en byk tankn hacmine eit olur.
b) Havuzlama hacmi, tanabilir tanklarn toplam hacimlerinin % 75'ine veya en az en
byk tanabilir bir tankn hacmine eit olur.
c) Karma depolama yaplr ise, havuzlama hacmi, (a) ve (b) bentlerinde belirtilen esaslara
gre yaplan hacimlerin toplamna eit olur.
) Ham petrol ve karbonslfr depolandnda, havuzlama hacmi, toplam hacme eit
alnr.
d) Ham petrol ve karbonslfr dndaki, Snf I, Snf II ve Snf III yanc svlar, toplam
hacim Snf IA parlayc cinsinden 12500 litreyi gemedii srece, tek havuzlama blgesinde
depolanabilir.
e) Ham petrol veya karbonslfr iin, depolanan hacim 15000 m ve havuzlama yzeyi
700 myi gemedii srece, bir havuzlama blgesi yaplabilir.
63/14
f) (a) ve (b) bentlerinde belirtilen esaslar, snf, Snf I, Snf II ve Snf III svlar ile
beraber depolandnda da geerlidir.
g) Havuzlama blgesi hafriyat veya setler ile yaplabilir. Szdrmazl salayan folyo
dnda btn malzemenin yanmaz olmas ve cidarlarn yangn hlinde szdrmaz kalmas
gerekir. Folyolar yanc ise, yangna kar korunmas arttr.
) Tanklarn, yksekliklerinin 4/5inden daha alak olan set ve duvarlardan en az 3 m
uzaklkta olmas gerekir. Bu konudaki lm, tank cidarndan yaplr.
h) Havuzlama hacimlerinin set ve duvar depolarndan boru geiyor ise, bunlarn szdrmaz
ekilde yerletirilmesi ve havuzlama hacminden su boaltma imkn bulunmas gerekir.
Akntlarn kapanabilir ve yanc svy ayrabilen dzen ile donatlmas arttr.
) Havuzlama hacmi iinde blmeler yaplm ise, bunlarn ykseklii d duvarlarn
yksekliinin 4/5inden daha az olamaz ve kanal var ise, stnn ak olmas gerekir. Bu
amala kanal zerine zgara konulabilir.
i) Havuzlama blgesinde, tanklar dnda yalnz armatr ve boru bulunabilir.
(3) Koruma blgesi:
a) Yerst tanklarnda yaplan depolamada, tanklarn evresinde koruyucu uzaklk
braklmas gerekir. Bu uzaklklar, Ek-12/Cde verilen deerlere gre belirlenir.
b) Depolama tanabilir kaplar ile yaplyor ise, uzaklklar Ek-12/Dde verilen deerlere
uygun olarak belirlenir. Uzaklklar, depolanan kap topluluunun d snrlarndan itibaren
llr.
c) Koruyucu blge genilii tank cidarndan itibaren llr ve en az 2/3nn havuzlama
blgesi dnda olmas gerekir. lmde, havuzlama duvarnn i kenarnn st esas alnr.
) Gerekli olan emniyet havuzlama blgesi dnda kurulu, yangna 120 dakika dayankl,
tankn en az 4/5'i yksekliinde bir duvar veya set ile salanyor ise; koruyucu blge, itfaiyenin
gr alnarak daha dar tutulabilir.
d) Koruyucu blgede depo iletmesinin yaplabilmesi iin gerekli olan tesis ve binalar,
havuzlama blgesi dnda olmak art ile kurulabilir.
(4) Tehlike blgeleri:
a) Aadaki maddelerde aksi belirtilmedii srece tank cidarndan itibaren 5 m'lik bir
uzaklk, zeminden 0.8 m yksekliine kadar 2. Tehlike Blgesidir.
b) Yanc svlar bir havuzlama blgesi iinde depolanm ise, bu blge havuz setinin st
kenarnn 0.8 m stne kadar 1. Tehlike Blgesidir.
c) Yanc svlarn yerstnde akta depoland arazinin, genel trafik akna ak
olmamas gerekir.
) Depolama sahasna ii olmayanlarn giriinin yasaklanmas ve bu yasan uygun bir
levha ile gsterilmesi gerekir.
Depolama tanklar
MADDE 120- (1) Yeralt tanklarnda, yerst tanklarnda ve tanabilir kaplarn
doldurulduu ve boaltld yerlerde uyulmas mecburi olan hususlar bu maddede belirtilmitir:
(2) Yeralt tanklar:
a) Yeralt tank, yeraltna tamamen gml, zerindeki toprak tabakas en az 60 cm olan
ve ayrca st en az 10 cmlik bir beton tabakas ile rtlen tank ifade eder. Yeralt tank
zerinde ara trafii olacak veya olma ihtimali var ise, zerinden geecek aralarn verecei
zarar nlemek zere, tankn zerinin en az 60 cm kalnlnda sktrlm dolgu malzemesi ile
ve dolgunun zerinin de 15 cm kalnlnda demir takviyeli beton plaka ile kapatlmas arttr.
Beton plaka kullanldnda, plakann yatay dzlemde her ynde, tankn oluturduu alann
kenarlarndan en az 50 cm tamas gerekir. Beton plaka ile zeri kapatlmayan tanklarn
zerinden ara geiini nlemek zere, tankn gml olduu alann etraf en az 180 cm
yksekliinde tel rg ile evrilir.
64/14
b) Yeralt tanklarnn depo sahasna ait olmayan arsa ve araziden uzaklnn en az 1 m olmas arttr.
Tanklarn meskun yerlere olan uzakl ile kendi aralarndaki uzaklk iin Ek-12/deki deerler esas alnr.
b) Tanklarn meskun yerlere olan uzakl ile kendi aralarndaki uzaklk iin Ek-12/deki
deerler esas alnr
c) Yeralt tanklarnn ii, 0. Tehlike ve bakm ilerinin yapld kanal veya kapak blmesi,
1. Tehlike Blgesidir.
) Yeralt tanklarnn beklenen mekanik etkilerde ve yangn hlinde szdrmaz kalabilmesi
gerekir.
d) Korozyona dayankl olmayan malzemeden yaplm yeralt tanklar, korozyon
tehlikesine kar, dndan zedesiz ve zarar grmemi bir yaltm tabakas ile korunur.
e) Tanklarn kamuya ait boru ve dier ebekelerden en az 1 m uzakla yerletirilmesi
gerekir.
f) Tankn, toprak doldurulmadan nce, en az 200 mm kalnlnda, yanmaz ve
izolasyonuna etki etmeyen bir tabaka ile rtlmesi arttr.
g) Tanklar tesis edilecekleri yerde imal edilmiyor ise, izolasyonun salaml ve
yerletirilirken salam kald, yetkili bir kii tarafndan tankn yerletirilmesi srasnda tespit
edilir. Tanklarn zedelenmeden, hazrlanan ukura yerletirilmeleri gerekir.
) Tanklarn kapatlmaz bir havalandrma borusunun bulunmas ve bu borunun doldurma
srasnda gaz skmasna meydan vermeyecek ebatta olmas arttr. Bu art, blmeli tanklarda
her blme iin geerlidir. Havalandrma borularnn kapal hacimlere almamas ve zeminden
en az 4 m yksekte ak havaya kmas gerekir. Boru ular, yamur ve yabanc madde giriine
kar korunur.
(3) Yerst tanklar:
a) Yerst tanklarnn ii, 0. Tehlike Blgesidir.
b) Yerst tanklarnn beklenen mekanik etki ve yangn hlinde szdrmaz kalmas gerekir.
c) Tank cidarlar dtan korozyona maruz ve korozyona dayanksz malzemeden yaplm
ise, uygun ekilde bu etkilerden korunur.
) Tanklar iindeki sv sebebiyle ierden korozyona maruz ise, tanklarn ii de uygun
ekilde korunur.
d) Tanklar ve blmeli tanklarn her blmesi havalandrma borular ile donatlr.
e) Birka tank, ayr tehlikeli gruba ait svlar ihtiva etmiyor veya ilerindeki svlarn
karmalarndan tehlikeli bir reaksiyon beklenmiyor ise, ortak boru hatt zerinden
havalandrlabilir.
f) Her tank veya tank blmesinde, sv seviyesini gsteren bir dzen bulunur. Gsterge
olarak cam veya benzeri borular kullanlyor ise, bu borularn abuk kapatlabilir bir vana ile
donatlmas ve vanann yalnz lm iin almas gerekir.
g) Tankn sv hacmine balanan her boru bir vana ile kapatlr. Vanalar, kolay ulalr ve
grlen bir ekilde, tanka yakn olarak dzenlenir.
) Snf I, Snf II ve Snf III svlarn doldurulduu tanklar, elektrostatik yklemeye kar
emniyete alnr.
(4) Tanabilir kaplarn doldurulduu ve boaltld yerler:
a) Tanabilir veya ara st tanklarn doldurulup boaltld yerlerdeki tehizatta, tankn
elektrostatik yklenme tehlikesini nleyecek tedbirler alnr.
b) Dolum ve boaltm yaplan yerlerde, akan svnn yerst ve yeralt su kaynaklarna ve
kanalizasyona karmas nlenir.
c) Dolum yaplan yerlerin 15 m yarapa ve zeminden 0.8 m ykseklie kadar ve dolum
azndan itibaren 5 m yarapa ve azdan 3 m ykseklie kadar olan civar, 1. Tehlike
Blgesidir.
65/14
) Boaltma yaplan yerlerden ve boaltma srasnda alan hava tahliye azndan (buhar
haznesinden) yanc buharlarn kabilecei aklklarn 5 m yarapa ve zeminden 0.8 m
ykseklie kadar olan civar, 2. Tehlike Blgesidir.
Akaryakt servis istasyonlar
MADDE 121- (1) Servis istasyonlar kurulurken bu Ynetmelikte yer almayan hususlar
hakknda, Karayollar Kenarnda Yaplacak ve Alacak Tesisler Hakknda Ynetmelik ve ilgili
standart hkmlerine uyulur.
(2) Servis istasyonlar kurulurken, Ek-13de verilen uzaklklara uyulur ve yeterli
havalandrma salanr.
(3) kmal kolonlarnn ii, 1. Tehlike Blgesidir. Kolonlarn orta noktalarndan 1 m
yarapl evresi, kolon yksekliine kadar 2. Tehlike Blgesidir.
(4) Akaryakt istasyonlarnn dzenlenmesinde aada belirtilen esaslara uyulur:
a) Akaryakt servis istasyonlarnda, akaryakt, ancak 120 nci maddenin ikinci fkrasnda
belirtilen yeralt tanklarnda depolanabilir.
b) Tanklar, betonarme havuz ierisine yerletirilir. Tank bana 45000 litreyi gememek
art ile, bir istasyonda 250000 litre akaryakt depolanabilir.
c) Akaryakt servis istasyonunun tamam, merkezi ve gelimi bir topraklama sistemine
balanr. Topraklama hattndan bir seyyar u, dolum az muhafazas iine alnarak boaltm
yapan tankerlerin topraklanmasnda kullanlr.
) Enerji nakil hatlar ve yeralt kablolar ile ilgili hususlar hakknda, 30/11/2000 tarihli
ve 24246 sayl Resmi Gazetede yaymlanan Elektrikli Kuvvetli Akm Tesisleri Ynetmelii
hkmleri uygulanr.
d) kmal kolonlar ve ikmal sistemleri, devrilmeye ve ara arpmalarna kar emniyete
alnr. Bunlar, zemin seviyesinin altna ve zellikle bodrumlara konulamaz.
e) kmal kolonunun 5 m yarapl evresinde, daha alt kotlardaki hacimlere giden kanal,
boru ve tesisat aklklarnn bulunmamas gerekir. Boru ve kablolarn getii kanallarda yanc
buhar karmlar meydana gelmesi, kum doldurulmas gibi yollarla nlenir.
f) Boaltma nitesi, depo dolduunda otomatik olarak kapanan bir vana ile donatlr veya
vanann ama kolunda sabitletirme dzeni bulunmamas gerekir.
g) stasyonda, her dispenser adasnn yannda ve her binann ierisinde, TS 862-EN 3'e
uygun en az 1 adet 6 kglk kuru kimyevi tozlu, ilave olarak istasyon ierisinde farkl yerlerde ve
fakat doldurma azna 7 mden yakn ve 25 mden uzak olmayacak ekilde, asgari 89 B
sndrme etkisi olan en az 2 adet 50 kg'lk kuru kimyevi tozlu tekerlekli yangn sndrme
cihaz olmas arttr.
) stasyonda, yldrm tehlikesine kar ilgili ynetmeliklere ve standartlara uygun
yldrmdan korunma tesisat yaplr.
Genel olarak yangndan korunma ilemleri
MADDE 122- (1) Yanc svlarn depoland, doldurulduu ve nakledildii tesislerin, yeterli yangn
nleme sistemleri ile donatlmas, bu sistemlerin daima kullanma hazr olacak ekilde tutulmas ve bakmlarnn
yaplmas gerekir. Gerekli dzen, deponun durumuna gre sabit, hareketli veya ksmen hareketli olabilir.
Sndrc olarak, zellikle hafif kpk, karbondioksit, kuru kimyevi toz ve su kullanlabilir.
(2) Yamurlama tesisatnn, bir tank yangnnda, komu tankn snarak tutumasn ve
patlamasn nleyecek kapasitede olmas gerekir.
66/14
(3) Yanc svlarn naklinde kullanlan pompalar gibi cihazlarn, bir yangn hlinde hzl
ve engelsiz bir ekilde ulalabilecek bir yerden kontrol edilebilir olmas arttr. Bu art, dier
snftaki svlar ile beraberce depolanan snf IIIA ve Snf IIIB yanc svlar iin de geerlidir.
(4) Tanklar ve tanklar ile iletken ekilde balanm tesis blmleri, topraa kar bir
gerilime sahip olmayacak ekilde kurulur. Topraklama hatlarnn balant ular ve birleme
noktalar, kolay ulalabilecek ekilde dzenlenir ve gevemeye kar emniyete alnr. Bu
hususta ayrca topraklama ile ilgili ynetmelik hkmlerine uyulur.
(5) Tank ve bal blmleri, yalnz bana topraklayc hat olarak kullanlamaz.
Topraklayc hat malzemesi, tank ve borularda korozyon yapmayacak malzemeden seilir.
(6) Tanklarn dolumu srasnda, tanktan dar kan buharn, hava karmnn orada
alanlara ve bakalarna zarar vermeyecek ekilde ak havaya atlmas gerekir. Yapdan
kaynaklanan sebeplerle, bu karmn uygun bir yerden dar atlmas mmkn deil ise,
karmn uygun bir hortum veya boru hatt ile yanc svy boaltan tanka geri beslenmesi
salanr.
Bu blmdeki hkmlerin uygulanmayaca alanlar
MADDE 123- (1) Bu Blmde yer alan hkmler;
a) Herhangi bir ticari veya endstriyel faaliyet iin yaplmayan, stma merkezi kazan
daireleri ve yakt depolar gibi depolama ve doldurma ileri hakknda,
b) Ara depolar, yer deitirebilen tesisler ve 300 litreye kadar depo hacmi olan sabit
tesisler ile sz konusu ara ve tesislerin ayrlmaz paras olan yakt kaplar hakknda,
c) letmelerde, herhangi bir yanc svnn, retimde ilenmesi veya rn veya ara rn
olarak ksa sre iin depolanmas hlinde,
uygulanmaz.
67/14
DOKUZUNCU KISIM
Yangn Gvenlii Sorumluluu, Ekipler, Eitim,
Denetim, birlii, denek ve Dzenlemeler
BRNC BLM
Yangn Gvenlii Sorumluluu
Yangn gvenlii sorumluluu
MADDE 124- (1) Yap, bina, tesis ve iletmelerde yangn gvenliinden; kamu ve zel
kurum ve kurulularda en byk amir, dier bina, tesis ve iletmelerde ise sahip veya yneticiler
sorumludur.
Yangn gvenlii sorumlusunun belirlenmesi
MADDE 125- (1) alma saatleri iinde grevli saysna ve binadaki en byk amirin
takdirine gre, binann her kat, blm veya tamam iin grevliler arasndan yangn gvenlii
sorumlusu seilir. Sorumlu, alma saatinin balangcndan bitimine kadar sorumlu olduu
blmde, yangna kar korunma nlemlerini kontrol etmek ve aldrmakla ykmldr. Kat
mlkiyetine tabi olan binalarda bu sorumluluu bina yneticisi stlenir.
(2) Kamu binalarnda bir gece bekisi veya gvenlik grevlisi bulunmas asldr. Gece
bekisi temin edilemeyen yerlerde,
a) Hizmetli says 2'den fazla deilse, durum en yakn polis veya jandarma karakoluna bir
yazyla bildirilir ve binann devriyeler tarafndan sk sk kontrol edilmesi salanr.
b) Hizmetli says 2'den fazla ise ve asl grev aksatlmadan yrtlebilecekse, hizmetliler
srayla gece nbeti tutarlar ve ertesi gn istirahat ederler. Nbet izni sebebiyle asl grevin
aksamas sz konusu ise ve hizmetli says 5'i gemiyor ise, (a) bendine gre hareket edilir.
c) Kamu binalarnda resm tatil ve bayram gnlerinde de hizmetlilerce srayla nbet
tutulur. Nbeti personele, fazla mesai creti denemedii takdirde nbet tuttuu saat kadar
mesai gnlerinde izin verilir.
KNC BLM
Ekiplerin Kuruluu, Grevleri ve alma Esaslar
Ekiplerin kuruluu
MADDE 126- (1) Yap ykseklii 30.50 m.den fazla olan konut binalar ile iinde 50
kiiden fazla insan bulunan konut d her trl yapda, binada, tesiste, iletmede ve iinde
200den fazla kiinin barnd sitelerde aadaki acil durum ekipleri oluturulur.
a) Sndrme ekibi,
b) Kurtarma ekibi,
c) Koruma ekibi,
) lk yardm ekibi.
(2) Birinci fkrada belirtilenler dndaki yap, bina, tesis ve iletmelerde ise; bina
sahibinin, yneticisinin veya amirinin uygun grecei tedbirler alnr.
(3) Ekipler, 136 nc madde uyarnca karlan i dzenlemeleri yrtmekle grevlendirilen
amirin belirleyecei ihtiyaca gre, en byk amirin onayyla kurulur. Sndrme ve kurtarma
ekipleri en az 3'er kiiden; koruma ve ilk yardm ekipleri ise, en az 2'er kiiden oluur.
Kurumda sivil savunma servisleri kurulmu ise, sz konusu ekiplerin grevleri bu servislerce
yrtlr.
(4) Her ekipte bir ekip ba bulunur. Ekip ba, ayn zamanda i dzenlemeleri
uygulamakla grevli amirin yardmcsdr.
68/14
(5) Acil durum ekiplerinin grevleri ile isim ve adres listeleri bina iinde kolayca
grlebilecek yerlerde asl olarak bulundurulur.
Ekiplerin grevleri
MADDE 127- (1) Ekiplerin grevleri aada belirtilmitir.
a) Sndrme ekibi; binada kacak yangna derhal mdahale ederek yangnn
genilemesine mani olmak ve sndrmek,
b) Kurtarma ekibi; yangn ve dier acil durumlarda can ve mal kurtarma ilerini yapmak,
c) Koruma ekibi; kurtarma ekibince kurtarlan eya ve evrak korumak, yangn nedeniyle
ortaya kmas muhtemel panik ve kargaay nlemek,
) lk Yardm ekibi; yangn sebebiyle yaralanan veya hastalanan kiilere ilk yardm
yapmak.
Ekiplerin alma esaslar
MADDE 128- (1) Acil durum ekiplerinin birbirleriyle ibirlii yapmalar ve karlkl
yardmlamada bulunmalar esastr.
(2) Ekiplerin yangn annda sevk ve idaresi, itfaiye gelinceye kadar i dzenlemeyi
uygulamakla grevli amir veya yardmclarna aittir. Bu sre iinde ekipler amirlerinden emir
alrlar. tfaiye gelince, bu ekipler derhal itfaiye amirinin emrine girerler.
(3) Bina sahibi ve yneticileri ile bina amirleri; ekiplerin, yaplarda meydana gelecek
yangnlara mdahale etmeleri ve kurtarma ilemlerini yrtmelerinde kullanmalar iin gereken
malzemeleri bulundurmak zorundadrlar. Yapnn byklne, kullanm amacna, mevcut
koruma sistemlerine ve oluturulan ekip zelliklerine gre, mahalli itfaiye tekilat ve sivil
savunma mdrlnn gr alnarak, gerekli ise gaz maskesi, teneffs cihaz, yedek hortum,
lans, hidrant anahtar ve benzeri malzemeler bulundurulur. Bulundurulacak malzemeler, itfaiye
tekilatnda kullanlan malzemelere uygun olmak zorundadr. Ara-gere ve malzemenin bakm
ve korunmas, i dzenlemeyi uygulamakla grevli amirin sorumluluu altnda grevliler
tarafndan yaplr.
(4) Yangn haberini alan acil durum ekipleri, kendilerine ait ara-gere ve malzemelerini
alarak derhal olay yerine hareket ederler. Olay yerinde;
a) Sndrme ekibi yangn yerinin altndaki, stndeki ve yanlarndaki odalarda gereken
tertibat alr, yangnn genilemesini nlemeye ve sndrmeye alrlar.
b) Kurtarma ekibi nce canllar kurtarr. Daha sonra yangnda ilk kurtarlacak evrak,
dosya ve dier eyay, olay yerinde bulunanlarn da yardm ile ve bro eflerinin nezareti
altnda mmknse uvallara ve torbalara koyarak boaltlmaya hazr hle getirir. uval ve
torbalar, bina yetkililerinin gerek grmesi hlinde binann henz yanma tehlikesi olmayan
ksmlarna tanr. Yanan binann genel olarak boaltlmasna olay yerine gelen itfaiye amirinin
veya en byk mlki amirin emriyle balanr.
c) Koruma ekibi boaltlan eya ve evrak, gvenlik gleri veya bina yetkililerinin
gsterecei bir yerde muhafaza altna alr ve yangn sndrldkten sonra o binann ilgililerine
teslim eder.
) lk yardm ekibi yangnda yaralanan veya hastalananlar iin ilk yardm hizmeti verir.
(5) Yangndan haberdar olan bina sahibi, yneticisi, amiri ile acil durum ekipleri en seri
ekilde grev bana gelip, sndrme, kurtarma, koruma ve ilk yardm ilerini yrtmek
zorundadr.
NC BLM
Eitim
Genel eitim
MADDE 129- (1) Acil durum ekiplerinin personeli; bina sahibi, yneticisi veya amirinin
sorumluluunda yangndan korunma, yangnn sndrlmesi, can ve mal kurtarma, ilk yardm
69/14
faaliyetleri, itfaiye ile ibirlii ve organizasyon salanmas konularnda, mahalli itfaiye ve sivil
savunma tekilatlarndan yararlanlarak eitilir ve yaplan tatbikatlar ile bilgi ve becerileri
artrlr. Ekip personeli ile binadaki dier grevliler, yangn sndrme alet ve malzemelerinin
nasl kullanlaca ve en ksa zamanda itfaiyeye nasl ulalaca konularnda tatbik eitimden
geirilir. Binada senede en az 1 kez sndrme ve tahliye tatbikat yaplr.
zel eitim
MADDE 130- (1) tfaiye eitim birimi bulunmayan belediye itfaiye tekilatlarnn
ynetici personelinin; genel yangn bilgileri, sivil savunma ve ilk yardm konularn ieren
temel eitimleri ileri Bakanl Sivil Savunma Genel Mdrlnce yaplr. Bu personelin
her trl eitim giderleri, kurulularnca kendi btelerinden karlanr. Belediye itfaiye
tekilatnn ynetici personelinin teknik eitimleri ile dier personelin temel ve teknik
eitimleri, kendi tekiltlarnca yaptrlr.
(2) Bnyesinde zel itfaiye birimi bulunduran kamu kurum ve kurulular ve zel
kurulular ile dier yap, bina ve iletmelerde itfaiye birimi personelinin eitimi, kendi imknlar
ile kendi kurulularnca, gerekirse mahalli itfaiye ve sivil savunma tekilatndan yararlanlarak
yaplr. Bu kurulular, ilgili mevzuatna uygun ekilde yangn eitimi veren zel okul, kurs ve
dershanelerden eitim hizmeti alabilirler.
DRDNC BLM
Denetim
Denetim
MADDE 131- (1) Bu Ynetmelik hkmlerinin uygulanp uygulanmad aadaki
ekilde denetlenir:
a) zel yap, bina, tesis ve iletmeler, mahalli itfaiye tekilat ile bunlarn bal veya ilgili
olduu bakanlk ve kamu kurum ve kurulularnn mfettii, kontrolr veya denetim elemanlar
tarafndan denetlenir. Bina sahibi, yneticisi ve sorumlular denetim elemanlarnca binalarn
arzu edilen btn blmlerini ve tehizatn gstermek, istenilen bilgi ve belgeleri vermek
zorundadr. Denetim sonunda eksik bulunan ve giderilmesi istenilen aksaklklar ile talep edilen
nlemlerin ngrlen uygun sre ierisinde ilgililerce yerine getirilmesi mecburidir.
b) Kamu binalar, kurum amiri ve grevlendirecei kii veya heyet, mlki amir veya
grevlendirecei heyet, kurumun bal veya ilgili olduu bakanlk, mstearlk, genel mdrlk
veya bakanlk mfettileri veya kontrolrleri; hkmet konaklar ise, ileri Bakan adna Sivil
Savunma Genel Mdr veya grevlendirecei kii veya heyet ile mlkiye mfettileri
tarafndan denetlenir. Denetim yetkisini haiz kiiler, kurum, kurulu ve messeselerin denetim
sonu raporlarn; bal veya ilgili olduu bakanlk, mstearlk, genel mdrlk veya
bakanlklarna gnderir.
BENC BLM
birlii
birlii protokol
MADDE 132- (1) tfaiye tekilt bulunan belediyeler, kamu kurum ve kurulular ve zel
kurulular ile Trk Silahl Kuvvetleri, meydana gelebilecek yangnlarda karlkl yardmlama
ve ibirlii amacyla aralarnda protokol dzenler.
(2) Protokolde; personelin eitimi, bilgi deiimi, kullanlan ara, gere ve malzemenin
standart hle getirilmesi, mterek tatbikatlarn yaplmas ve muhtemel yangnlara mdahalenin
hangi artlarda yaplaca hususlar yer alr. Protokol dzenlenmeden evvel bu kurumlarn ve
itfaiyelerin sorumluluk blgelerinde dier itfaiyenin yardmn gerektirecek byklkte bir
yangn meydana gelirse, yardm talebini alan itfaiye tekilt kendi blgesinde meydana
gelebilecek dier yangnlara kar zafiyet yaratmamak kouluyla yardm isteyen itfaiyeye
gerekli ve yeterli destei gndermek zorundadr.
70/14
ALTINCI BLM
denek
denek
MADDE 133- (1) Kamuya ve zel sektre ait yap, bina, tesis ve iletmelerde; Bu
Ynetmelikte belirtilen sistem ve tesisatn yapm ile ara-gere ve malzemenin temini, bakm
ve onarm iin denek ayrlr. Binalarn yangndan korunmas iin yllk btelere konulan
denek baka bir ama iin kullanlamaz.
Kamuya ait yap, bina, tesis ve iletmelerde denek
MADDE 134- (1) Kamuya ait yap, bina, tesis ve iletmelerde yangnla mcadele iin
gereken giderler;
a) l ve ilelerdeki hkmet konaklar iin, ileri ve Maliye bakanlklarnn ilgili
birimlerince tespit edilerek Maliye Bakanl btesine konulan ve ileri Bakanl tarafndan
belirlenen tahsis ekline gre il emvaline gnderilen,
b) Genel bteye dhil dier idarelerin merkez ve tara rgtleri iin, ilgili bakanlk ve
dairelerin kendi btelerine konulan,
c) zel bteli idareler, iktisadi devlet teekklleri, dner sermayeli kurulular, zel kanun
ile kurulan teekkller, zel idare ve belediyeler iin kendi btelerine konulan,
denekler ile karlanr.
zel sektre ait yap, bina, tesis ve iletmelerde denek
MADDE 135- (1) Yangnla mcadele iin gerekli giderler bina sahibi, kat mlkiyetine
tabi binalarda kat malikleri ve bina yneticileri, dier zel kurum ve kurulularda iyeri sahipleri
tarafndan, tzel kiiliklerde ise ana sermayeden karlanr. Binalarn yangndan korunmas iin
sarf olunmas gerekli olan bu denekler baka bir amala kullanlamaz.
(2) Yangnla mcadele amacyla alnmas zorunlu olan mal ve hizmetlerde herhangi bir
sebep ileri srlerek kstlama yaplamaz.
(3) 95 inci maddenin sekizinci fkrasnda belirtilen tesislerin ncelikle yaplmas iin
gerekli denek belediye btesine konulur.
YEDNC BLM
Dzenleme
dzenlemelerin hazrlanmas
MADDE 136- (1) Bu Ynetmeliin uygulanmasn salamak zere belediyeler, kamu
kurum ve kurulular ve zel kurulular ile gerek ve tzel kiiler; bulunduklar yer, yap, bina,
tesis ve iletmelerin zelliklerini ve bu Ynetmelik hkmlerini dikkate alarak yangn nleme
ve sndrme konusunda i dzenlemelerde bulunurlar.
dzenlemelerin kapsam ve yrtlmesi
MADDE 137- (1) Yangn nleme ve sndrme konusundaki i dzenlemelerde; bu
Ynetmelikte yer alan hususlardan, acil durum ekiplerinin says, personelin ad ve grevleri,
ihtiya duyulan ara, gere ve malzemenin cinsi ve miktar, sndrme aralarnn kullanma
usulleri, eitim ve bakm hususlar, nbet hizmetleri ile gerek grlecek dier hususlar
dzenlenir. Bina yerleimini, bina i ulam yollarn, yangn blmelerini, yangn duvarlarn,
yatay blmeleri, cepheleri, sndrc sistemi, uyarc sistemi ve su besleme niteleri ile
itfaiyeye yardmc olabilecek dier hususlar gsterir pln ve krokiler bu dzenlemelere eklenir.
(2) Yangn nleme ve sndrme konusundaki i dzenlemeler yap, bina, tesis ve
iletmenin sahibi, yneticisi veya amiri tarafndan yrtlr.
71/14
ONUNCU KISIM
Mevcut Binalar Hakknda Uygulanacak Hkmler
BRNC BLM
Genel Hkmler
Mevcut yaplara ilikin uygulama
MADDE 138- (1) 4 nc maddenin (ff) bendinde tarifi yaplan mevcut yaplar hakknda, bu Ksm
hkmleri uygulanr.
(2) 112 nci maddenin birinci fkrasnn (j) bendi doalgaz tesisat yaplm mevcut
yaplarda uygulanmaz.
lave k ve ka merdiveni
MADDE 141- (1) Binada, ilave k gerekliliini veya ka merdivenlerinin yeniden
dzenlenme mecburiyetini gerektiren bir kullanm mevcut ise, binann btn gz nne
alnarak, bina sahibi veya kat malikleri tarafndan, binann tamam iin ilave k veya ka
merdiveni yaptrlmas arttr.
(2) Mevcut yaplarda ilve k veya ka merdiveni gerektiinde, muvafakat alnmas ve
ilve kat yaplmamas kaydyla komu parsel veya bina ile birlikte ortak zmler retilebilir.
Yamurlama sistemi, yangn dolab ve itfaiye su alma az
MADDE 142- (1) Bu Ynetmelik hkmlerine gre binaya yamurlama sistemi, yangn
dolab veya itfaiye su alma az gibi sistemlerin yaplmasnn art olduu hllerde, su girii ana
hatt ve ana kolonlar bina sahibi veya kat malikleri tarafndan yaptrlr.
Alglama veya uyar sistemi
72/14
MADDE 143- (1) Bu Ynetmelik hkmlerine gre binada alglama sistemi yaplmasnn
art olduu hllerde, alglama veya uyar sisteminin ana paneli binann tamamna hizmet
verecek ekilde, bina sahibi veya kat malikleri tarafndan yaptrlr.
Yetkili idareden gr alnmas
MADDE 144- (1) Bu Ksmda belirtilmeyen veya aklk bulunmayan hususlar hakknda,
yap ruhsat vermeye yetkili idarenin gr esas alnr ve alnmas gereken tedbirler bina sahibi
veya kat malikleri tarafndan yaptrlr.
KNC BLM
Mevcut Binalar in zel Hkmler
Bina tayc sisteminin stabilitesi
MADDE 145- (1) Mevcut yaplarda, bina tayc sisteminin stabilitesi ile ilgili olarak, 23
nc maddenin drdnc fkras uygulanr.
Ka yollar
MADDE 146- (1) Hastane, otel, huzur evi, ilkretim okulu, yuva ve benzeri yerler
dnda kalan mevcut yaplarn ka yollar iin, 31 inci madde hkmleri esas olmak zere, bu
maddede belirtilen hususlar da kabul edilir.
(2) Mevcut yaplarda; birinci katta kullanc says 25 kiiden fazla olmamak artyla, bina
dndaki gvenlik blgesine ak, d zeminden en ok 4 m ykseklikte olup alabilir kanat
genilii ve ykseklii en az 70 cm olan pencereler, zaruri hllerde ka yolu olarak kabul
edilir.
(3) Mevcut yaplarda, katta bulunan kullanc says 50 kiiyi gememek ve toplanma amal mekn
olmamak artyla, aada belirtilen zellikteki klar, ikinci ka yolu olarak kabul edilir:
Mevcut yaplarda, katta bulunan kullanc saysnn 50 kiiyi gememesi artyla, aada
belirtilen zellikteki klar, ikinci ka yolu olarak kabul edilir:
a) Bina ykseklii 30.50 mden fazla olmayan binalarda, ka merdivenine bir
pencereden ulalmasna;
1) Pencere parapet seviyesinin deme seviyesinden 80 cmden daha yksek olmamas,
2) Pencerenin temiz alr-kapanr ksmnn en az 70/140 cm boyutlarnda olmas,
3) Parapet seviyesine ulaacak ekilde basamak yaplmas,
4) Pencere geiinde kullanlan malzemelerin en az 30 dakika yangna dayankl
malzemeden yaplmas,
artlar birlikte mevcut olduu takdirde msaade edilir.
b) Ka merdivenine bir odadan geilerek ulalmasna; oda kapsnn kendiliinden
kapanr olmas ve kilitsiz tutulmas ve ka merdivenine ulalan odann kapsndan ka
merdivenine olan azami uzakln 9 myi gememesi hlinde msaade edilir. Bu odann
duvarlarnn ve kapsnn yangna en az 60 dakika dayankl ve kapnn duman szdrmaz
zellikte olmas hlinde ka uzakl bu odann kapsna kadar alnr.
c) Toplanma amal olarak kullanlmayan bir bodrum kat iin dier merdivene alternatif
olmak zere, bir merdiven ile ulalan, alr bir kenar en az 50 cm ve alr alan 0.4 m2den az
olmayan pencereden geilerek zemin seviyesine ulalyor ise, bu pencere ikinci ka yolu
kabul edilir.
) Zemin kat zerindeki birinci katn kullanc says 25 kiiden az ve kullanlan alann en
uzak noktasndan katn k kapsna olan uzaklk tek ynl ka mesafesini salyor ise, bu
kata hizmet veren merdivenin zemin kattan bamsz olmas ve giriinin mstakil dzenlenmesi
art ile, bu katn yksekliine baklmakszn tek k yeterli kabul edilir.
73/14
k kapasitesi ve ka uzakl
MADDE 147- (1) Mevcut yaplarda, k kapasitesi ve ka uzakl iin bu maddede
belirtilen hususlara uyulur.
(2) Kullanc yk katsays olarak, gerekli ka ve panik hesaplarnda kullanlmak zere
Ek-5/Adaki deerler esas alnr.
(3) Ka uzakl, kullanm snfna gre Ek-14de verilen deerlerden daha byk
olamaz. Oda, koridor ve benzeri alt blmlere ayrlm byk alanl bir katta, odann en uzak bir
noktasndan odann k kapsna kadar llen uzakln 15 myi amamas artyla, ka
uzakl, odann k kapsndan balayarak bir ka merdivenine, ka geidine veya d ak
alana alan k kapsna kadar olan ldr.
(4) Binann sirklasyon merdivenleri korunumlu hle getirilmi ise ve aftlar yatayda
korunmu ise, ayrca katlarda kolay alevlenici ve parlayc madde kullanlmyor ve
bulundurulmuyor ise, Ek-14de verilen ka uzaklklar 1/2 orannda artrlarak uygulanr.
(5) Bina ykseklii 30.50 myi gemeyen binalarda, birbirine alternatif 2 ka merdiveni
dzenlenmi ve bunlardan birisi korunumlu ise, iki ynl ka mesafesi uygulanr.
(6) Zemin kattaki dkknlarda ve benzeri yerlerde kullanc says 50nin altnda ve en
uzak noktadan d ortama alan kapya kadar olan ka uzakl 25 mden fazla deilse, bina
dna tek k yeterli kabul edilir.
Ka yolu says ve genilii
MADDE 148- (1) Mevcut yaplarda, ka yolu ile ka merdiveni says ve genilii iin
aada belirtilen hususlara uyulur.
a) Toplam ka yolu genilii, Ek-5/Aya gre hesaplanan kattaki toplam kullanc
saysnn 0.4 ile arpm suretiyle santimetre olarak bulunur.
b) Ka merdiveninin genilii, dz kollu sahanlkl merdivende 60 cmden veya dairesel
merdivende 70 cmden daha az olamaz. Toplam kullanc says 60 kiiden fazla olan katlarda
bu genilik, dz kollu sahanlkl merdivenlerde 70 cmden veya dairesel merdivenlerde 80
cmden az olamaz. Hastaneler, huzurevleri, anaokullar ve ilkretim okullarnda ise, sadece
sahanlkl dz kollu merdivenler dzenlenebilir ve bu merdivenin genilii 100 cmden az
olamaz.
c) Ka merdivenlerinde merdiven kolu duvarlar ile evrelenmi ise, temiz genilik, her
iki duvarn bitmi yzeyleri arasndaki ldr. Merdiven kolunun bir tarafnda duvar, dier
tarafnda korkuluk var ise, temiz genilik, duvarn bitmi yzeyi ile korkuluk i yzeyi
arasndaki ldr. Ka merdivenlerinde temiz genilik hesaplanrken, kpetenin yapt
kntnn 80 mmsi temiz genilie dhil edilir.
) Btn klarn ve eriim yollarnn, ak-seik grlebilir olmas veya konumlarnn
simgeler ile vurgulanmas ve her an kullanlabilmesi iin engellerden arndrlm durumda
bulundurulmas arttr.
Yangn gvenlik hol
MADDE 149- (1) Mevcut yaplarda, yangn gvenlik hol iin aada belirtilen
hususlara uyulur.
a) Yap ykseklii 30.50 mden fazla olan konut harici mevcut binalarda, bir kullanm alan ierisinden ka
merdivenine dorudan giriliyor ve merdiven iinde basnlandrma yok ise, yangn gvenlik hol bakmndan 34
nc madde uygulanr.
a) Yap ykseklii 30.50 mden fazla olan konut harici mevcut binalarda, lobi, koridor ve
hol gibi bir kullanm alanndan geilmeden ka merdivenine dorudan girildii takdirde
merdiven iinde basnlandrma yok ise yangn gvenlik hol bakmndan 34.nc madde
uygulanr.
b) Mevcut binalarda ka merdiveni kaplarnn, parlayc madde iermeyen ve kullanm
alanlarndan kap ile ayrlan koridor, hol ve benzeri hacimlere almas hlinde, yangn gvenlik
hol yaplmas zorunlu deildir.
74/14
Acil k zorunluluu
MADDE 150- (1) Mevcut yaplarda, acil k zorunluluu iin aada belirtilen
hususlara uyulur.
a) Mevcut yaplarda, 147 nci ve 148 inci maddeler esas alnarak her bir kn genilii
200 cmyi amayacak ekilde k says bulunur. Bir katta veya katn bir blmnde,
hesaplanan deerden az olmamak zere 25 kiinin ald yksek tehlikeli yerlerde ve 60
kiinin ald yerlerde en az 2 k, 600 kiinin ald yerlerde en az 3 k ve 1000 kiinin
ald yerlerde en az 4 k olmas arttr.
b) Kaplarn birbirinden olabildiince uzakta olmas gerekir. Blnmemi meknlarda
kaplar arasndaki mesafe, en uzun kegenin 1/3nden, yamurlama sistemli yaplarda ise,
1/4nden az olamaz.
Ka merdiveni yuvalarnn yeri ve dzenlenmesi
MADDE 151- (1) Mevcut yaplarda, ka merdiveni yuvalarnn yeri ve dzenlenmesi
iin aada belirtilen hususlara uyulur.
a) Yangn hangi noktada karsa ksn, o katta btn insanlarn klarnn salanmas
iin, dier maddelerde belirtilen zel durumlar hari olmak zere, ka yollar ve ka
merdivenleri birbirlerinin alternatifi olacak ekilde konumlandrlr.
b) Ka merdivenlerinin tabii zemine kadar ulatrlmas esastr. Ka merdiveni, biti
noktasnda en az 1 m2lik bir sahanlk yaplp bu noktadan aaya eimi 50 dereceden daha
fazla olamayacak ekilde mafsall bir merdiven ile tabii zemine indirilir. Ka merdiveninin
tabii zemine indirilmesi mmkn deil ise, yerden 3 m yukarda bitirilebilir. Ancak, eitim
tesislerinde, salk hizmeti amal binalarda, elence yerlerinde, kullanc says 50 kiiyi geen
konaklama tesislerinde ve kullanc says 100 kiiyi geen btn binalarda yangn merdiveninin
tabii zemine kadar indirilmesi arttr.
c) Toplanma amal ve kurumsal yaplar hari, bitiik nizamdaki yaplarn acil klarnn,
soka olmayan arka cepheye almasna, k noktasndan itibaren binann yksekliinden az
olmamak zere en az 15 m uzakta ak bir alan bulunmas hlinde izin verilir.
Ka merdiveninin zellikleri
MADDE 152- (1) Mevcut yaplarda ka merdivenlerinin aada belirtilen zelliklerde
olmas gerekir.
a) Aksi belirtilmedike, ka merdivenlerinde sahanlk olmas ve sahanln geniliinin
ve uzunluunun merdivenin geniliinden az olmamas gerekir.
b) Herhangi bir ka merdiveninde basamak ykseklii 18 cmden ok ve basamak
genilii 20 cmden az olamaz. Basamaklarn kaymay nleyen malzemeden olmas arttr.
c) Merdivenlerde ba kurtarma ykseklii, basamak zerinden en az 210 cm olmaldr.
D ka merdivenleri
MADDE 153- (1) Mevcut yaplarda d ka merdivenlerine; herhangi bir blmne
yanlardan yatay uzaklk olarak 1.8 m ierisinde korunumsuz duvar boluu bulunmamak ve
ka merdiveni zelliklerine sahip olmak art ile, konutlarda 51.50 m ve dier yaplarda 30.50
m bina yksekliine kadar izin verilir.
(2) Herhangi bir blmne yanlardan yatay uzaklk olarak 1.8 m ierisinde korunumsuz
duvar boluu bulunmas hlinde; btn katlarda bu mesafe iinde kalan boluklarn yangna en
az 60 dakika dayankl malzemeye dntrlmesi veya ka merdiveninin bu boluklardan
kacak olan duman ve s gibi etkilerden korunmas iin yangna 60 dakika dayankl malzeme
ile korunumlu yuva ierisine alnmas gerekir.
Dairesel merdiven
MADDE 154- (1) Dairesel merdiven, kullanc says 100 kiiyi amayan herhangi bir
kattan, ara kattan veya balkonlardan zorunlu k olarak hizmet verebilir.
75/14
kap kolu kullanlmadan, panik kollu veya benzeri bir dzenek ile alabilmesi gerekir. Kaplar
en ok 110 N kuvvetle alabilecek ekilde tasarlanr.
Konutlar
MADDE 158- (1) Mevcut konutlar iin, 48 inci madde aada belirtilen istisnalar ile
uygulanr.
a) Yap ykseklii 30.50 mnin altndaki mevcut konutlarda ikinci k aranmaz.
b) Yap ykseklii 30.50 mden fazla ve 51.50 mden az ise, binann ana merdiveninin
korunmu ka merdiveni zelliinde yaplmas hlinde bir merdiven yeterlidir. Korunmu
merdiven i ka merdiveni ise, bir yangn ihbar butonu ile aktive edilen veya alglama
sisteminden otomatik aktive olan basnlandrma sistemi yaplmas gerekir.
c) Yap ykseklii 51.50 mden yksek olan konutlarda, birbirlerine alternatif en az birisi
korunmu 2 adet ka merdiveni gerekir. Korunmu ka merdiveni basnlandrlr.
(2) Binann ana merdiveni ayn zamanda bodrum katlara da hizmet veriyor ise ve bodrum
katlarda konut d kullanlan ve kolay alevlenici madde bulunan kullanm alanlar var ise,
bodrum katlarda merdivene girite yangn gvenlik hol dzenlemesi arttr.
Fabrika, imalathane, depo ve bro binalar
MADDE 159- (1) Mevcut fabrika, imalathane, depo ve bro binalar iin bu maddede belirtilen hkmler
uygulanr.
(2) Yap ykseklii 30.50 mye kadar olan bro binalarnda en az 2 bamsz ka merdiveni salanr.
Ancak, mstakil girii bulunan ve sadece bro olarak kullanlan ve bir kattaki toplam kullanc says 25 kiiyi veya
kat alan 250 m2yi gemeyen binalarda, 1 adet korunumlu merdiven yeterlidir.
(3) Yap ykseklii 30.50 mden fazla olan bro binalarnda, birbirlerine alternatif en az birisi korunumlu 2
adet ka merdiveni gerekir. Korunumlu ka merdiveni basnlandrlr.
(4) Fabrika, imalathane ve depo binalarnn her birinde en az 2 bamsz ka merdiveni veya baka klar
salanmas esastr. Ancak;
a) Yapmda yanmaz rnler kullanlm olmas,
b) Bina yksekliinin 15.50 myi veya yap yksekliinin 21.50 myi amamas,
c) malat ve depolamada kolay alevlenici ve parlayc maddeler kullanlmyor olmas,
) Fabrikada, imalathanede ve antrepoda herhangi bir katn yap inaat alannn, servis bacalar, asansr
kuyular, tuvaletler ve merdivenler gibi yerler de dhil olmak zere 250 m2yi amamas,
d) Ka mesafelerinin Ek-14e uygun olmas,
artlarnn hepsinin birlikte gereklemesi hlinde tek ka merdivenine izin verilebilir.
(5) Parlayc, patlayc, kolay alevlenici ve tehlikeli maddeler ile imalat, retim ve depolama ilemlerinin
yaplmad ve yap ykseklii 30.50 mden fazla olmayan sanayi sitelerinde;
a) Sitenin d cephesinde dzenlenmi ve herhangi bir blmne yanlardan yatay uzaklk olarak 1.8 m
ierisinde kap ve pencere gibi korunumsuz duvar boluu bulunmayan,
b) Birbirlerinden binann kegen uzunluunun en az yars kadar uzaklkta konumlandrlm ve kullanc
yk en youn bir kata gre hesaplanm genilie sahip,
i ve d ka merdivenleri ve d cephede dzenlenen ara rampalar, iki ynl ka mesafelerini
salamalar kayd ile ka merdiveni olarak kabul edilir.
Bina ykseklii 30.50 mden yksek konut harici btn binalarda ve 51.50 mden yksek
konutlarda kullanlan asansrlerde aadaki esaslar aranr
a) Asansrlerin, yangn uyars aldklarnda kaplarn amadan dorultular ne olursa
olsun otomatik olarak acil k katna dnmesi, kaplar ak beklemesi ve gerektiinde
yetkililer tarafndan kullanlabilecek elektriksel sisteme sahip olmas arttr.
b) Asansrlerin, yangn uyars aldklarnda kat ve koridor arlarn kabul etmemesi
gerekir.
c) Birinci ve ikinci derece deprem blgelerinde bulunan yap ykseklii 51.50 mden fazla
olan binalarda deprem sensr kullanlmas ve asansrlerin deprem srasnda en uygun kata
gidip, kaplarn ap, hareket etmeyecek tertibat ve programa sahip olmas zorunludur.
Alglama ve uyar sistemi
MADDE 161- (1) Mevcut yaplarda alglama ve uyar sistemi iin 75 inci maddede belirtilen hkmler
uygulanr.
MADDE 161- (1) Mevcut yaplarda uyar sistemi iin 75 inci madde uygulanr.
(2) 75 inci maddenin alglama sistemine ilikin hkmleri, mevcut yaplardan konaklama
amal binalar, kurum binalar, bro binalar, maazalar, arlar ve toplanma amal yaplar
hakknda da uygulanr
Kablolar
MADDE 162- (1) Mevcut binalarda, elektrik tesisat yenilenecek ise, 83 nc maddede
belirtilen zellikte kablolar kullanlr.
Basnlandrma sistemi
MADDE 163- (1) Mevcut binalarda;
a) Drtten fazla bodrum kata hizmet veren ka merdivenleri,
b) Merdiven kovasnn ykseklii 51.50 mden fazla olan ka merdivenleri,
89 uncu maddede belirtilen esaslara gre basnlandrlr.
Sabit boru tesisat ve yangn dolaplar
MADDE 164- (1) Mevcut binalarda sabit boru tesisat ve yangn dolaplar hakknda, bu
maddenin ikinci fkras hkm de dikkate alnarak 94 nc madde hkmleri uygulanr.
(2) Yksek binalarda, yap inaat alan 2000 m2den byk yanc madde ieren imalathane, atlye ve depo
binalarnda, otel, motel, yatakhane, salk, toplanma ve eitim binalarnda ve yap inaat alan 3000 m2den byk
olan yanc madde ieren btn binalarda yangn dolab yaplmas mecburidir.
78/14
(2) Yksek binalar ile toplam kapal kullanm alan 2000 m2den byk imalathane,
atlye, depo, konaklama, salk ve toplanma amal binalar ile eitim binalarnda, alanlarnn
toplam 1000 m2den byk olan kapal otoparklarda ve sl kapasitesi 500 kWn zerindeki
kazan dairelerinde yangn dolab yaplmas zorunludur.
Yamurlama sistemi
MADDE 165- (1) Mevcut binalarda yamurlama sistemi, 96 nc maddenin dier
hkmleri sakl kalmak artyla aadaki yerlerde uygulanr:
a) Bina ykseklii 30.50 mden fazla olan konut ve bro haricindeki btn binalarda,
b) Yap ykseklii 51.50 myi veya 17 kat geen bro binalarnda,
b) Yap ykseklii 51.50 myi geen bro binalarnda,
c) Ara kapasitesi 40dan veya toplam alan 1000 m2den fazla olan veya birden fazla bodrum kat kullanan
kapal otoparklar ile 10dan fazla aracn asansrle alnd kapal otoparklarda,
c) Toplam alan 1000 m2den fazla olan kapal otoparklar ile 10dan fazla aracn
asansrle alnd kapal otoparklarda
) kiden fazla katl bir bina ierisindeki yatak says 200 geen otellerde, pansiyonlarda,
misafirhanelerde,
d) Birden fazla katl ve yap inaat alan 3000 m2nin zerinde olan katl maazalarda,
alveri, elence ve toplanma yerlerinde,
e) Aksi belirtilmedike, birden fazla katl binalardaki, alevlenen madde bulundurulan ve toplam kapal
alan, bodrum katlarda 2000 m2 ve dier katlarda 4000 m2den fazla olan depolarda.
79/14
ONBRNC KISIM
Tarihi Yaplar
Tarihi yap
MADDE 167/A- (1) Bu Ynetmeliin uygulanmasnda 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayl
Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma Kanunu kapsamnda korunmas gerekli kltr varl
olarak tescil edilen yaplar tarihi yap olarak kabul edilir.
Tarihi yaplarda alnacak yangn tedbirlerinde uyulacak ilkeler
MADDE 167/B- (1) Tarihi yaplarda, yangna kar gvenlik tedbirleri alnrken;
a) Yaplacak tesisatlara ilikin olarak, Kltr ve Tabiat Varlklarn Koruma Kurulunun
grnn alnmas,
b) Alnacak yangn tedbirlerinde tarihi yapnn korunmasnn esas olmas ve alglama ve
sndrme tesisat gibi yangndan koruma tesisatlarnn yapnn zelliine uygun olarak, yapya
fiziki ve grsel bakmdan zarar vermeyecek ekilde kurulmas,
ilkeleri gzetilir.
Tarihi yaplara ilikin uygulama
MADDE 167/C- (1) Bu Ksmda aksi belirtilmedike, tarihi yaplarn yangndan
korunmas hakknda, bu Ynetmeliin Onuncu Ksm hkmleri uygulanr.
(2) Tayc kolonlar ve ana kirileri ahap olan tarihi binalarn zemin kat haricindeki
katlar, yatakl salk hizmeti, huzurevi, bakmevi, anaokulu, ilkretim okulu ve renci yurdu
olarak kullanlamaz.
(3) Tarihi yap dhilinde yaplacak tadilt veya tamiratlarda, yapnn aslna sadk
kalmak maksadyla yapnn inasnda kullanlm olan malzemelerin ayns veya benzeri
kullanlabilir.
(4) Bir kattan fazla kat olan topluma ak tarihi yaplarda, tayc kolonlarn ahap
olmas durumunda ana tayclarn restorasyon srasnda yangna en az 90 dakika dayankl
olacak ekilde yaltlmas gerekir.
(5) Tarihi yaplardaki ka merdivenlerine, koridor, hol, lobi veya benzeri ortak
hacimlerden geilerek ulalmas hlinde yangn gvenlik hol zorunlu deildir.
(6) Merdivenlerden say olarak yarsnn korunmu olmas durumunda, yapnn
yksekliine baklmakszn, dier korunumsuz merdivenler ka yolu olarak kabul edilerek, iki
ynde ka mesafesi uygulanr ve dairesel merdivenler kabul edilir.
(7) Bir kattaki kullanc saysnn 100 kiiyi gemesi hlinde, ka kaplar panik kollu
bir dzenek ile ka dorultusunda alacak ekilde deitirilir veya yapnn kullanm
srasnda bir grevli bulundurulur.
(8) Tarihi yapnn ahap ksmlarnda kullanlan elektrik kablolarnn yangna en az 60
dakika dayankl olmas ve elik boru ierisinden geirilmesi gerekir. Buat ve kasalarn yanmaz
malzemeden yaplmas arttr.
(9) Ahap yaplarda, ahap malzemenin korunmas veya boyanmas iin kolay yanc ve
parlayc zellii olan maddeler kullanlamaz.
(10) Tarihi yaplarda, ayr yangn kompartman oluturulmadan kolay alevlenici,
parlayc ve patlayc madde bulundurulamaz.
80/14
ONBRNC KISIM
ONKNC KISIM
Son Hkmler
Ynetmelie aykrlk hlleri
MADDE 168- (1) Bu Ynetmelik hkmlerine aykr hareket edenler hakknda, aykr
hareketin su veya kabahat tekil etmesine gre 5237 sayl Trk Ceza Kanunu ve 5236 sayl
Kabahatler Kanunu hkmleri uyarnca ilem yaplr.
(2) lgili mevzuatta ngrlen dier yaptrmlar sakldr.
Yrrlkten kaldrlan ve uygulanmayacak hkmler
MADDE 169- (1) 12/6/2002 tarihli ve 2002/4390 sayl Bakanlar Kurulu karar ile
yrrle konulan Binalarn Yangndan Korunmas Hakknda Ynetmelik yrrlkten
kaldrlmtr.
(2) Kapsama dahil kurum ve kurulular (belediyeler dahil) bu Ynetmeliin yrrle girdii tarihten
itibaren bu Ynetmelii uygularlar.
(2) Belediyeler de dahil olmak zere, kapsama dahil kurum ve kurulular, bu Ynetmeliin
yrrle girdii tarihten itibaren bu Ynetmelii uygulamak zorunda olup bu Ynetmelie
aykr veya bu Ynetmelikte ngrlen tedbirleri daha arlatran ve uygulanamaz hale getiren
dzenlemede bulunamazlar.
(3) Bu Ynetmeliin yaym tarihinden nce yrrle konulmu bulunan imar, yap,
deprem ve afet ile ilgili ynetmeliklerin, bu Ynetmelie aykr olan hkmleri uygulanmaz.
Mevcut binalar hakknda alnacak tedbirler ile ilgili yapm sresi
GEC MADDE 1- (1) Bu Ynetmeliin Onuncu Ksmnda belirtilen mevcut binalar
iin yangna kar alnmas gereken tedbirler, bina sahibi ve yneticisi ile kurum amirleri
tarafndan 1 yl iinde yerine getirilir. Bu sre ierisinde, alnacak tedbirlerin gerekli kld
tesisatn yapmna balanlm ise, yapm sresine bal olarak ilgili idare tarafndan 1 yl
amamak zere yapm sresi tannabilir.
Ynetmelie aykr dier mevzuat hkmlerinin uyumlatrlmas
GEC MADDE 2- (1) Bu Ynetmeliin yaym tarihinden nce yrrle konulmu
bulunan imar, yap, deprem ve afet ile ilgili ynetmeliklerin bu Ynetmelie aykr olan
hkmleri, ilgili idarelerce Ynetmeliin yaym tarihinden itibaren 1 yl iinde bu Ynetmelie
uygun hle getirilir.
Yrrlk
MADDE 170 (1) ileri Bakanl ile Bayndrlk ve skn Bakanlnca mtereken
hazrlanan bu Ynetmelik yaym tarihinde yrrle girer.
Yrtme
MADDE 171- (1) Bu Ynetmelik hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr
81/14
Orta Tehlike -1
Orta Tehlike -2
Cam ve
seramikler
Kimyasallar
imento leri
Metal levha retimi
Mhendislik
Yiyecek ve
iecekler
eitli
Mezbahalar
Mandralar
Hastaneler, oteller,
konutlar, lokantalar,
ktphaneler (kitap
depolar hari),
okullar, brolar
Fotoraf
laboratuvarlar,
Fotoraf film
fabrikalar
Otomotiv
fabrikalar,
tamirhaneleri
Frnlar, biskvi,
ikolata,
ekerleme
imalathaneleri,
bira fabrikalar
Fizik
laboratuvarlar,
amarhaneler,
otoparklar,
mzeler
Lastik ve
plastik
Tekstiller ve
konfeksiyon
Kereste ve tahta
Cam Fabrikalar
Boyama ilemleri, sabun
fabrikalar
Elektronik fabrikalar,
buzdolab ve amar makinesi
fabrikalar
Hayvan yemi fabrikalar,
meyve kurutma, suyu
karlm sebze ve orba
fabrikalar, eker
imalathaneleri, tahl
deirmenleri
Radyo ve televizyon
Yaynevleri, tren istasyonlar,
tesisat odalar
Orta Tehlike -4
Mum ve balmumu
fabrikalar, kibrit
fabrikalar,
boyahaneler
Alkol damtma
Sinemalar, tiyatrolar,
konser salonlar, ttn
fabrikalar
Cilthaneler, mukavva
Atk kt iletmeleri
fabrikalar, kt fabrikalar,
bask ileri ve matbaalar
Kablo farikalar, plastik dkm
Halat fabrikalar
ve plastik eya (kpk plastik
hari), kauuk eya fabrikalar,
sentetik lif (akrilik hari)
fabrikalar
Vulkanize fabrikalar
Byk maazalar
Sergi salonlar
Alveri merkezleri
Kt
Dkknlar ve
ofisler
Orta Tehlike -3
Bilgisayara veri
ileme ofisleri (veri
saklama odalar,
hari)
Deri eya
fabrikalar
Pamuk iplikhanesi,
keten ve kenevir
hazrlama tesisleri
Odun tala
fabrikalar, yonga
levha fabrikalar,
kontrplak levhalar
82/14
Orta tehlike -1 ve orta tehlike -2 kullanm alanlarnda boyama ilemi ve benzeri yksek yangn ykne sahip alanlar
var ise, kullanm alanlar orta tehlike-3 olarak deerlendirilir.
Yksek Tehlike -2
Aydnlatma fiei fabrikalar
Yksek Tehlike -3
Selloz nitrat
fabrikalar
Yksek Tehlike -4
Havai fiek
fabrikalar
Ek-2
Malzemelerin Yanclk Snflar
Ek-2/A Yap Malzemeleri in Yanclk Snflar (Deme Malzemeleri hari) (TS EN 13501-1e gre)
Yanclk Snf
Tanm
A1
A2
B
C
D
E
F
Sz konusu snfta
belirlenmi yap
malzemeleri
Bkz. EK-2.c
83/14
Tanm
A1 snf malzemeler, tam gelimi yangn da kapsayan yanmann herhangi bir kademesinde yanmaya
katkda bulunmaz. Bu sebeple, otomatik olarak bu malzemelerin daha aa snflar iin belirlenen
btn zellikleri yeterince salad kabl edilir.
Is aks ile ilgili olarak snf Bfl iin belirlenen zellikler iin yeterlidir. lave olarak, tam gelimi bir
yangn art altnda, bu malzemeler yangn yk ve yangn gelimesine nemli lde katkda
bulunmamaldr.
Snf Cfl olarak, fakat daha ar artlar.
Snf Dfl olarak, fakat daha ar artlar.
Snf Efl iin yeterli ve ilave olarak bir s aks atana belirli bir sre dayankl olan malzemeler.
Kk bir aleve dayankl olan malzemeler.
Yangn performans tayin edilmemi ve A1fl, A2fl, Bfl, Cfl, Dfl, Efl snflarndan biri olarak
snflandrlmayan malzemeler.
s2
s1
Snrlama yok.
Toplam duman oluumu snrlandrlm.
84/14
Notlar
Beton (integral s yaltml olan agregalar Katk maddeleri ve ilaveler (rnein: PFA), pigmetler ve dier
hari youn ve hafif )
malzemeleri ierebilir. Prekast birimleri de kapsar.
Gaz (gzenekli) beton niteler
Al ve al bazl svalar
norganik balayc elemanlar olan harlar
Killi malzemeler
Al birimler
imento mozaik
Cam
Cam seramik
Seramik
Genel Notlar
Malzemeler eer test edilmeden A1 ve A1fl snf olarak deerlendiriliyor ise, yukardaki malzemelerden
sadece bir veya birkandan olumaldr. Yukardaki malzemelerden bir veya birka yaptrlarak elde edilen
malzemeler de, yaptrc madde arlk veya hacim olarak (hangisi daha dk deerde ise) % 0.l' i gemedii
taktirde, A1 ve A1fl snf olarak kabul edilirler.
Bir veya birden fazla organik katman olan, veya homojen olarak dalmayan (yaptrc dnda) organik
madde ieren, panel malzemeler (rn: izolasyon malzemeleri) listenin dnda braklmtr.
Yukardaki malzemelerden birinin inorganik bir katman ile kaplanmas ile oluan malzemeler (rn: kaplanm
metal malzemeler) de test edilmeksizin A1 ve A1fl snf olarak kabul edilebilir.
Tablodaki malzemelerden hibirisinin, bnyesinde arlk veya hacim olarak (hangisi daha dk deerde ise),
% 1.0dan fazla homojen dalml organik madde iermesine izin verilmez.
85/14
Zor Alevlenici
(en az)
Normal Alevlenici
(en az)
Kolay Alevlenici
Malzemenin Yanclk
zellii
Hi Yanmaz
Zor Yanc
Zor Alevlenici
(en az)
Normal Alevlenici
(en az)
Kolay Alevlenici
Malzemenin Yanclk
zellii
D Alev Yaylmna
Dayankl
TS EN 13501-1(2)
A1
A2 - s1, d0
B, C - s1, d0
A2 - s2, d0
A2, B, C - s3, d0
A2, B,C - s1, d1
A2, B,C - s1, d2
A2, B, C - s3, d2
D - s1, d0
D - s2, d0
D - s3, d0
E
D - s1, d2
D - s2, d2
D - s3, d2
E - d2
F
Deme Malzemeleri in Yanclk Snflar
TS EN 13501-1e gre (2)
A1FL
A2FL - s1
BFL - s1
CFL - s1
A2FL - s2
BFL - s2
CFL - s2
DFL - s1
DFL - s2
EFL
FFL
at kaplamalar in Yanclk Snflar
TS EN 13501-5e gre (2)
BROOF
Yanclk Snf BROOF at kaplamas malzemeleri
Test edilmesine gerek olmadan D yangn performans zelliklerinin tm gereklerini karlayan BROOF at
kaplamas terimi, at tekilinde en st tabakay oluturan rn tanmlamak iin kullanlr.
Arduvazlar: Doal arduvazlar, suni arduvazlar
Ek-2/C snrlamalarna uygun
Kiremitler: Ta, beton, kil, seramik veya elik at Ek-2/C snrlamalarna uygun.
kiremitleri
Herhangi d kaplamasnn inorganik olmas veya PCS
(Brt Kalori Deeri) 4MJ/m2 veya ktlesinin 200 g/m
olmas
imento esasl elyafl levhalar: Dz ve profilli Ek-2/C snrlamalarna uygun
tabakalar, arduvazlar
veya PCS (Brt Kalori Deeri) 4MJ/m2 olmas
Profilli metal tabakalar: Alminyum, alminyum Kalnlk 0.4 mm, herhangi bir d kaplamasnn inorganik
alam, bakr, bakr alam, inko, inko alam, olmas veya PCS (Brt Kalori Deeri) 4MJ/m2 veya
kaplanmam elik, paslanmaz elik, galvanize elik, ktlesinin 200 g/m olmas
halka sac kaplanm elik, vitrifiye emaye elik
Yass metal tabakalar: Alminyum, alminyum Kalnlk 0,4 mm, herhangi d kaplamasnn inorganik
alam, bakr, bakr alam, inko, inko alam, olmas veya PCS (Brt Kalori Deeri) 4.0 MJ/m veya
kaplanmam elik, paslanmaz elik, galvanize elik, ktlesinin 200 g/m olmas gerekir.)
86/14
Bu tablolar, TS EN 13501-1e gre malzemelerin yanclk snflarn gstermektedir. TS 1263de verilmi olan
yanclk snflarna sahip yap malzemelerinin, TS EN 13501-1de verilen yanclk snflarna denklii iin, sz
konusu yap malzemelerinin TSE EN 13501-1de belirtilmi olan ilgili snfa ait test standardlar artlarn
salamas gerekir.
(2)
Yap Malzemeleri Ynetmelii (89/106/EEC) kapsamnda, Avrupa Birlii Komisyonunun ilgili kararlar ile
ortaya konulmu, uyumlatrlm standardlara tabi yap malzemelerinin uyacaklar Avrupa Snflardr.
87/14
Ek-3
Yangna Dayanm (Diren) Sembolleri ve Sreleri
Ek-3/A Yap Elemanlarnn Yangna Dayanm (Diren) Sembolleri
R
E
I
W
M
C
S
P veya PH
G
K
D
DH
F
B
Yk tama kapasitesi
Btnlk
Yaltm
Inm yayma
Mekanik dayanm
Kendiliinden kapanma
Duman sznts
Gcn sreklilii veya sinyal verilmesi (alarm)
sli yangn direnci
Yangn kar koruma yetenei
Sabit scaklk altnda dayankllk sresi
Standard zaman-scaklk erisi altnda dayankllk sresi
Glendirilmi duman ve s havalandrclarnn ilerlii
Doal, duman ve s havalandrclarnn ilerlii
Yap Eleman
Tayc Sistem (ereve, kiri veya kolon)
Yk Tayc Duvar (aadaki maddelerde de
aklanmayan duvar)
Demeler
a) ki katl konutun ikinci katnda (garaj veya
bodrum kat st hari)
b) Bir dkkn ve stndeki kat arasnda
c) Kompartman demeleri dahil her trl dier
demeler
d) Bodrum kat ile zemin kat aras deme
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
atlar
a) Ka yolu tekil eden her blm
b) Deme grevi yapan her trl at
c) Dtan yangna maruz kalan atlar (yk tayc
deil)
D Duvarlar
a) Parsel snrn herhangi bir noktasna 2 m.den
daha yakn her blm
b) Parsel snrdan 2 m. veya daha uzak olan her
blm
Yangn Kompartman Duvarlar
(Bina iindeki farkl kullanm ilevlerini birbirinden
ayranlar)
Yangn Kompartman Duvarlar (6 numarada
belirtilenler dndakiler)
Korunumlu aftlar
(korunumlu yangn merdiveni yuvalar ve acil durum
asansr kuyular hari)
Korunumlu Yangn Merdiveni Yuvalar, Acil Durum
Asansr Kuyular ve Yangn Gvenlik Hol
a) Binann geri kalanndan ayran duvar
b) Yangn merdiveni yuvas, acil durum asansr
kuyusu ve yangn gvenlik holn birbirinden ayran
duvar
Yangn Kesici
Asma Tavan
Etkilenen Yzey
Etkilenen yzeyler
Ayr ayr her bir yzey
REI 30
REI 60 veya Bkz. EK-3c
(hangisi daha bykse)
REI Bkz. EK-3c
Alt yzeyden
Alt yzeyden
D yzeyden
Binann i yzeyden
REI 120
REI 120
REI 60
EI 30
EI 30
88/14
Bodrum Kat(larn)
Derinlii*(m)
10
10 mden
mden
az
fazla
1. Konutlar
a) Bir ve ki
Ailelik Evler
---
21,50
mden az
30,50 mden
az
30
60
---
---
60
90
120
(2)
30
(2)
90
60
90
60
60
60
90
zin verilmez
- yamurlama sistemli
60
60
30(2)
60
60
120(3)
90
60
60
60
90
zin verilmez
- yamurlama sistemli
90
60
30
60
90
90
60
30(2)
60
90
zin verilmez
- yamurlama sistemli
60
60
30(2)
30(2)
60
120(3)
90
60
60
90
zin verilmez
- yamurlama sistemli
60
60
120
90
60
90
120
zin verilmez
90
60
30(2)
60
90
120(3)
90
60
60
60
90
zin verilmez
- yamurlama sistemli
60
60
60
60
120
90
60
90
120
zin verilmez
90
60
30(2)
60
90
120(3)
---
---
b) Apartmanlar
30
3. Kurumsal Binalar
(2)
120
(3)
4. Bro Binalar
60
(2)
30
(2)
30
60
120
(3)
6. Endstriyel Yaplar
- yamurlama sistemi yok
- yamurlama sistemli
7. Toplanma Amal Binalar
(2)
30
120
(3)
Depolar
- yamurlama sistemi yok
- yamurlama sistemli
b)
Otopark
- ak otoparklar
(2) (4)
15
(2) (4)
15
(2)
(2) (4)
15
60
(3)
90
60
30
60
90
120
* Binann en alt bodrum kat demesi ile zemin kat demesi arasndaki mesafe.
(1)
Bir bodrumun stndeki deme (veya birden fazla bodrum var ise en stteki bodrumun stndeki deme), eer giri ve st
katlar iin olan yangna dayanm sreleri daha fazla ise o hkmleri salamaldr.
(2)
Binalar ayran yangn kompartman duvarlar iin en az 60 dakikaya ykseltilir.
- dier otoparklar
(3)
(4)
Tayc sistemin bir blmn tekil etmeyen elemanlar iin 90 dakikaya drlebilir.
Acil ka oluturan elemanlar iin 30 dakikaya ykseltilir.
89/14
Konutlar
Konaklama
Kurumsal Binalar
4
5
Bro Binalar
snrsz
4000 (1)
1500 (1)
6000 (2)
8000 (1)
2000 (2)
Endstriyel Yaplar
a) Depolar
Yeme ime
Elence
Mzeler ve sergi yerleri
Dier toplanma amal binalar
Orta Tehlike-3 ve st (Bkz.
Ek-1)
Orta Tehlike-1 ve Orta
Tehlike-2 (Bkz. Ek-1)
Orta Tehlike-3 ve st (Bkz.
Ek-1)
Orta Tehlike-1 ve Orta
Tehlike-2 (Bkz. Ek-1)
b) Kapal Otoparklar
4000 (2)
6000 (2)
6000 (2)
15000(3)
1000 (2)
5000 (3)
Snrlama yok
Not :
(1)
Binalarda uygun yangn kontrol sistemleri (otomatik alglama, yamurlama sistemi, duman tahliye
sistemi ve benzeri) yaplm ise kompartman alan 2 katna karlabilir.
(2)
Binalarda uygun yangn kontrol sistemleri (otomatik alglama, yamurlama sistemi, duman tahliye
sistemi ve benzeri) yaplm ise kompartman alan snrszdr.
(3)
Bina tek katl ise snrlama yoktur. Binalarda uygun yangn kontrol sistemleri (otomatik alglama,
yamurlama sistemi, duman tahliye sistemi ve benzeri) yaplm ise kompartman alan snrszdr.
(4)
Sebze ve meyve halleri, balk halleri, et borsalar, metal yedek para bulunan yerler ile benzeri yerler
hari.
m2/kii
1.5
1.0
0.5
1.5
3
1.5
3
3
5
5
5
10
10
10
20
10
20
20
5
30
30
90/14
Tek yn
en ok uzaklk (m)
Yamurlama
Sistemi yok
ki yn
en ok uzaklk (m)
kmaz koridor
en ok uzaklk(m)
Kap Aklklarnda
Koridorlar
Ka
Rampalar ve
Dar k kaps Dier kaplar ve Merdivenlerinde Koridorlarda
koridor kaplar
Yamurlama
Sistemi yok
Yamurlama
Sistemli
10
20
20
35
50
40
30
50
10
20
15
25
30
60
100
80
60
100
15
20
15
30
45
75
50
40
30
50
15
20
15
25
45
60
100
80
60
100
15
20
15
15
15
30
25
30
45
45
45
75
60
75
100
100
100
80
80
80
60
60
60
100
100
100
15
15
15
20
20
20
15
25
45
60
100
80
60
100
15
20
15
15
25
20
30
30
45
45
30
50
30
40
15
30
30
50
15
15
20
20
15
30
30
75
50
40
30
50
15
20
Kolay alevlenici malzeme retimi yapmayan endstriyel amal yaplarda tek ve iki ynl uzaklk
orannda artrlabilir.
Not: Ka mesafeleri iin, d ka geitlerinde yamurlama sistemli binalardaki, ak otoparklarda ise yamurlama
sistemli otopark ka mesafeleri esas alnr.
300-324
14
325-349
16
350-374
18
375-399
10
20
400-424
11
22
425-449
11
24
450-474
12
26
475-499
12
500 ve zeri
28
Ka yolu ile snrl
91/14
Yap Ykseklii
Bina toplam
(m)
kapal alan (m2)
1. Konutlar
2. Konaklama Amal Binalar
3. Kurum Binalar
Eitim Tesisleri
Yatakl Salk Tesisleri
>51,50
>6,50
>21,50
>6,50
>1000
>5000
>1000
>21,50
>2000
4. Bro Binalar
5.Ticaret Amal Binalar (1)
>30,50
> 12,50
>5000
>2000
>21,50
>7500
7.Toplanma Amal
Binalar
Yeme ime
>12,50
>2000
Elence
>12,50
>2000
>6,50
>5000
8. Depolar
> 6,50
>6,50
>5000
>5000
>6,50
>1000
Terminaller
(1)
Sebze ve meyve halleri, balk halleri, et borsalar, metal yedek para bulunan yerler ile benzeri yangn riski olmayan yerler hari.
(2)
Metal ileme ve montaj vb yangn riski olmayan yerler hari.
Ek-8
Yamurlama Sisteminde Su Deposu En az Hacmi
Ek-8/A Yamurlama Sisteminde Dk Tehlike ve Orta Tehlike in Su Deposu En Az Hacmi
h (m): en alttaki ve en stteki
yamurlama balklar
arasndaki ykseklik
Su deposu en az hacmi
(m3)
h 15
15 < h 30
30 < h 45
9
10
11
h 15
15 < h 30
30 < h 45
55
70
80
h 15
15 < h 30
30 < h 45
105
125
140
h 15
15 < h 30
30 < h 45
135
160
185
h 15
15 < h 30
30 < h 45
160
185
200
Grup
92/14
Tasarm younluu
mm/dak
2,25
5,0
5,0
5,0
5,0
7,7
10,0
12,5
Dk tehlike
lave edilecek
Yangn Dolab Debisi
(litre/dak)
100
l av e edi l e ce k
Hidrant Debisi
(litre/dak)
400
Orta Tehlike-1-2
100
400
60
Orta Tehlike-3-4
100
1000
60
Yksek Tehlike
200
1500
90
Sre
(dak)
30
0 1250
1251 2700
2701 4500
12
15
93/14
Beher Tankn
Su Hacmi
m
0.5den az
0.5- 3.0
3.1- 10
10.1- 50
50.1-120
120.1-250
250.1- 600
600.1- 1200
1200.1- 5000
5000den byk
Yeralt
Tanklar
m
Yerst
Tanklar
m
3
3
5
7.5
10
15
15
15
15
15
3
3
7.5
10
15
23
38
61
91
122
Tanklarn
Birbirinden
Uzakl
m
0
1
1
1
1.5
Birbirine komu
tanklarn aplarnn
toplamnn
Not:
a) Yeralt tanklar iin emniyet uzaklklar tank emniyet valf ve dolum azndan llr. Bu
durumda yeralt tanknn herhangi bir ksmnn binaya ve zerinde bina yaplabilecek arsa
snrna uzakl 3m den az olmaz.
b)Yerst tanklar iin emniyet uzaklklar tankn d yzeyinden llr.
Aadaki (c) ve (d) notlar sadece yerst tanklar iin geerlidir.
c) Tankn komu arsa snrna veya ana trafik yoluna snr olan blgesine, en az 1,5 m
yksekliinde betonarme ve edeeri malzemeden yangna 4 saat dayankl duvar yaplmas
hlinde, tabloda belirtilen mesafeler 1/3 orannda azaltlr.
d) Yukarda belirtilen duvara ilave olarak tankn yar ap seviyesinden itibaren yere bakan alt
yzeyine, ayaklar da dahil olmak zere, yangna dayankl malzeme ile 2 saat s ve yangna
kar yaltm yaplmas halinde, (c) maddesine gre belirlenen yeni emniyet mesafeleri 1/2
orannda azaltlr.
Depolama Yeri
Snf IA
Zemin seviyesi ve
stndeki depo hacimleri
Akta kurulu depolar
Miktar (litre)
Snf IB, Snf IC
Snf II
20 60
100 300
20 200
40 600
Ek-12
Yanc ve Parlayc Svlarn Depolanmas
Ek-12/A Yanc ve Parlayc Svlarn Depo Binas inde Depolanmas
Yanc ve parlayc sv snf
IA
IB
IC
II
IIIA
IIIB
Tanabilir depolama
tanklarnda toplam miktar
Toplam tank hacmi (litre)
7,500
5,000
40,000
150,000
300,000
94/14
Msaade edilebilir
miktar
(litre/ Deme Alan
m2)
Yangna dayankllk
(dakika)
15
70
60
YOK
15
175
60
VAR
50
140
120
YOK
50
350
120
VAR
(1)
Yanc ve parlayc svlarn ilendii fabrika ve atlye binalarnda ilemin yrtld alandan tecrit edilmi bir
alandr.
(2)
Yangn korunumu, yamurlama sistemi, karbondioksit, kuru kimyevi toz veya dier uygun bir sistem ile
salanr. Snf IA Snf IB sv toplam miktar Ek-12/Adeki deerini amaz
Ek-12/C Akta Kurulu Yerst Tanklar ile lgili Asgari Emniyet Mesafeleri
1.5
3.0
5.0
7.0
10.0
15.0
25.0
30.0
40.0
50.0
55.0
1.5
1.5
1.5
1.5
3.0
5.0
7,5
10.0
15.0
17.5
20.0
Tanklarn Birbirinden
Uzakl
(metre)
1
1
1.5
0
3.0
5.0
7.5
10.0
15.0
15.0
15.0
15.0
15.0
Tanklarn
Birbirinden Uzakl
(metre)
0
1.0
1.0
1.0
1.5
Birbirine komu
tanklarn aplarnn
toplamnn
95/14
Akaryakt
Pompas
Adas
Tank
Havalan.
Borusu
Tank
Doldurma
Az
Komu
Arsa
Snr
7,5
15
25
50
7,5
25
50
25
50
0,5
Karayolu
(ehirii)
Snr
Karayolu
Topluma
(ehirleraras) Ak
(3)
Arsa Snr
Yerler
Hastane
Okul
Arsa
Snr
dari
(2)
Bina
Tank Doldurma
0
6
1
5
5
5
6
25
50
Az
(1)
Tank d cidarlarndan llen en ksa mesafedir.
(2)
stasyonun idari, ticari ve sosyal faaliyetlerinin yrtld, istasyona ait makine ve donanmlarn bakmlarnn yapld, istasyonun ihtiyac olan,
elektrik, basnl hava ve su temin nitelerinin bulunduu yaplardan meydana gelen idari brolarda bodrum kat bulunamaz. Bu Ynetmeliin
yrrle girdii tarihten nce ina edilmi istasyonlarda bodrum kat mevcut ise bodrum kat girii ve bodrum katn herhangi bir akl havalandrma
borusu k ucu, doldurma az, tank ve datm birimleri ile aksi cephede (girii arkadan) olmas ve girite eik ve eikten sonra darya doru bir
meyil bulunmas arttr.
(3)
Topluma ak yerler: Konaklama, tren, ibadet, elence, yeme, ime, ulam, ara bekleme, al-veri gibi sebeplerle 50 veya daha fazla kiinin bir
araya gelebildii btn binalar veya bunlarn bu amala kullanlan blmlerini kapsar.
NOT:
a) Topluma ak yerler ile hastane ve okul arsa snrna olan mesafeler mevcut akaryakt istasyonlar iin % 60 azaltlr. stasyonda sadece motorin
tank olmas hlinde, bu mesafeler yeni istasyonlarda % 50 azaltlabilir.
b) Akaryakt istasyonlarnda, binalarn pencere, kap, klima, aydnlatma sistemi gibi herhangi bir akl olmayan cephesine 0 metre olabilir. Nefeslik
az, at veya elemanlarndan en az 3,6 m yksekte olmal ve toplam ykseklik 9 myi amamaldr.
Ek-14
klara Gtren En Uzun Ka Uzaklklar
Kullanm Snf
Yksek Tehlikeli Yerler
Endstriyel Amal Yaplar(1)
Yurtlar, Yatakhaneler
Maazalar, Dkknlar, Marketler
Bro Binalar
Otoparklar ve Depolar(1)
Okul ve Eitim Yaplar
Toplanma Amal Binalar
Hastaneler, Huzurevleri
Oteller, Pansiyonlar
Apartmanlar
Tek yn
en ok uzaklk (m)
Yamurlama Yamurlama
sistemi yok
sistemli
10
20
15
25
15
30
15
25
15
30
15
25
15
30
15
25
15
25
15
20
15
30
ki yn
en ok uzaklk (m)
Yamurlama
Yamurlama
sistemi yok
sistemli
20
35
30
60
45
75
45
60
45
75
45
60
45
75
45
60
30
45
30
45
30
75
(1)
96/14