Hi nghi Ging day vftlitoin qube, Ha Np, 09-11/1172010
PHUONG PHAP VEC-TO TRUQT-MOT PHUONG PHAP HIEU QUA GIAL
CAC BAI TOAN DIEN XOAY CHIEU RLC KHONG PHAN NHANH.
Ngé S¥ Dinh’ - Chu Van Bién”
'Truéng THPT Yén Thanh 2,
Huyén Yén Thanh, Nghé An
*Khoa KHTN, Tring Dai hoc Hong Dire, Thanh Héa
307, Lé Lai, Phuong Dong Son, TP Thanh Héa.
t eon phuemg phip gian 49 vée to th hoe sinh rat ngai ding Diéu dé
1b et ding tige vi phuong phip gidn dé vée to ding gidi cde bai toda rit hay va
1¢ bigt 1A cdc bai todn lién quan dén d6 Iéch pha. Cé nhieu bai todm
khi giai bang phuong phép dai s6 rit dai ding va phite tg
phuong phap gin d6 véc to thi to ra rit higu qua. Khi giai bai toan dign bing.
phuong phap gin dé véc-to c6 thé chia thanh hai phyong phap: phuong phép
vée to bude vi phurong phip véc to trugt.
Mé dau: Trong cac tai ligu hign c6, da sé cc tic gia thuéng ding phuong phap véc
to bude va it quan tam dén phuong phap véc to trugt. Trong bai viét nay ching ti
sé trinh bay phuong phép véc-to trugt véi nhiing wu thé vugt ti khi giai cde bai
toan dign xoay chiéu RLC néi tiép kho. a, Rw
PHUONG PHAP GIAN DO VECTO TRUOT AK com + . ik in
*Chon ngang [a truc dong dié
*Chon diém dau mach (A) lam g6: M Us ny
*Vé lan luot cdc véo-to biéu dién céc dign ap, lan -
luot tir A sang B n6i dudi nhau theo nguyén tic: Us
¥L-len, i
+C~xudng, B
+R~—ngang
D6 dai cdc vée-to ti lé voi cdc gia ti higu
dung twong img,
cdc diém trén gian dé c6 lién quan dén dit kién
cita bai toan.
*Biéu dién cac sé ligu lén gian dd.
*Dua vio cac hé thre Luong trong tam gidc dé tim cac dign 4p hodc géc chwa bi
GIAN DO L-R-C
Vi dy 1: (CD-2010)P4t dign 4p u = 220V2cos100zt (V) vao hai dau doan mach AB
‘hai doan mach AM va MB mic néi tiép. Doan AM gém cudn cam thuan L
mic néi tiép véi dign tré thuan R, doan MB chi cé ty dign C. Biét dign 4p gitta hai
dau doan mach AM va dién 4p gitta hai dau doan mach MB cé gid tri higu dung
ing nhau nhung Iéch pha nhau 27/3. Dign 4p higu dung giita hai dau dogn mach
(AM bang
A. 2202 V. B, 220/13 V. C.220V D.110V.Hi nghi Ging day vftlitoin qube, Ha Np, 09-11/1172010
Hwéng dn: Vé mach dign va vé gian 46 vée-to.
HD: MAMB la tam gide déu > U 4, =U =220(V)
ruc
Acfim 28} oe
ieee ip My
tM -— ty
Ue (7
A Tos
i, son
B B
GIAN DO R+L
Vi dy 2: Doan mach dign xoay chiéu gém dign tré thuan 30 () mac ndi tiép voi
cuén day. Dign 4p higu dung 6 hai dau cu6n day la 120 V. Dong dién trong mach
Iéch pha 1/6 so véi dign dp hai diu doan mach va Ich pha 2/3 so v6i dign ap hai
dau cuén day. Cuéng dé higu dung dong qua mach bing
A.3N3 (A). B.3 (A). C.4(A). D. V2 (A).
Huéng din: Vé mach dign va vé gian dd vée-to.
MB =120(1 j= 1-48 =4(4)
HD: MAMB cén tai M =U,
R nL
A yl oe
Ams =
U, M u.E
GIAN DO Lr-R-C
{ dy 3: Dat dién 4p xoay chiéu u = 120V6cosat (V) vao hai dau doan mach AB
g6m hai doan mach AM vi MB mic néi tiép. Doan AM 1d cugn day 06 dign tré
‘thuan r va cé d6 ty cam L, doan MB gém dién tré thuan R- mic néi tiép véi ty digs
C. Dign 4p higu dung trén doan MB gap d6i dign dp higu dung trén R va cudng a6
higu dung cia dong dign trong mach 14 0,5 A. Bign ap trén doan MB léch pha so véi
dign dp hai diu doan mach Id 7/2. Céng sudt tigu thy toan mach 1a
A. 150 W, B. 20 W, c.90W, D. 100 W,
Hwéng dan: Vé mach dién va vé gin dé véc-to.Hi nghi Ging day vftlitoin qube, Ha Np, 09-11/1172010
AMPB sing = ZB = 05 9-2
HD “
P= Ut cos 120N5.0,5eos = 90"
Len
Ain S|
ti Mi
5
GIAN DO R-C-L
Vi dy 4: Dat dign dp xoay chi 50 Hz vao hai dau doan mach AB gém hai
dogn mach AM va MB mic néi tip. Doan AM gém dign tré thudn R = 100V3 Q
mic ndi tiép véi cudn cim thuan ¢6 46 tw cém L, doan MB chi cé tu dign 6 dign
dung C = 0,05/x (mF). Biét dign 4p gita hai diu doan mach MB va dign 4p gita hai
dau dogn mach AB Iéch pha nhau n/3, Gid tri L bing
‘A. 2/m (H). B. Lin (). CC. \3/n (HD. D. 3/ (H).
Hwéng dan: Vé mach dién va vé gidn dé véc-to.
200(2)
AEB) BE = AE.cotan =100(02)= Z, =Z BE =100(2)=> L=2=1(#)
@
1
®
6 cudn cim, Dat vao hai dau doan mach
Uy Va Uayy lech pha nhau 7/3, us Va Uv
N chi cé ty dign, gitta hai diém N va Bc
mét dign dp xoay chiéu 240V — 50 Hz th
Igch pha nhau n/6. Dign p higu dung trén R laHi nghi Ging day vftlitoin qube, Ha Np, 09-11/1172010
A. 80 (V). B. 60 (V). _ €.80N3 (VY). D. 6013 (V).
Hwéng din: Vé mach dign va vé gian dé vée-to.
‘AAMB la tam gide edn tai M (vi BM = 60° -30° = 30°)
HD u AB
Theo dinh li ham sé’ sin: —2- = —“"__ = U, = 803 (V)
sin30" sin 120
& wow be
oY ati
B B
ui,
M
GIAN DO C-R4L
Vi dy 6: M6t mach dién xoay chiéu ndi tiép gm ty dign c6 dién dung C, dign tro
thuan R va cugn day cé dé tr cém L 06 dign tré thuan r. Ding von ké c6 dign tro rat
Ién Lin lugt do hai dau dign tré, hai dau cudn day va hai dau doan mach thi sé chi
lan lugt 1a 50 V, 302 V va 80 V. Biét dign dp tie théi trén cugn day sém pha hon
iia dign 1a 0/4. Dign ap higu dung trén ty 1a
B. 30V2 V, C.60V. D.20V,
Huwéng din: Vé mach dién va vé gian dé
AAMB la tam gidc vuéng can tai E> NE= EB=30V
HD :)-> ME= MN + NE=80V = AB
=> Tit gide AMNB la: hi nh chit nhét = U, = AM = EB =30(V)
c-to.
FMR Nad
AEE Salih
GIAN DO R-#
Vidy 7: doan mach xoay chiéu khong phan nhanh cé bén diém theo ding thir
tw A, M, N va B. Gitta hai diém A va M chi c6 dign tré thudn, gitta hai diém M va
N chi c6 cugn day, gitta 2 diém N va B chi c6 ty dign, Dat vio hai diu doan mach
mit dign 4p 175 V— 50 Hz thi dign ap higu dung trén dogn AM a 25 (V), trén doan
MN Ia 25 (V) va trén dogn NB 13 175 (V). H@ s6 cng suat cia toan mach la
A. 7/25. B. 1/25. C. 7/25. D. 1/7.
Huéng dan: Vé mach dign va vé gian aHi nghi Ging day vftlitoin qube, Ha Np, 09-11/1172010
AMNE : NE = 25? ~ x? => EB =175-25" -
tno sak an? = a8! fn? 530605 -(25 +x)" +(115-VEF=)
a rcntecosp= MeL
AB O2S
Kinh nghiém cho thay khi trong bai todn c6 lién quan dén 6 Ich pha thi nén gidi
ing phuong phap gin dd véc to sé duge ldi gidi ngin gon hon giai bing phuong
phap dai sé,
TAL LIEU THAM KHAO,
[1] Vi Thanh Khiét, Chuyén dé bdi dwing hoc sinh gidi trung hoc phd thong, mon Vét li,
tgp 2, NXB gido dye, H.2001. .
[2] Va Thanh Khiet, Chuyén aé bai dteamg hoc sinh gidi trung hoc phé théng, man Vat li,
dp 3, NXB giéo duc, H.2001
[3] Nguyén Thé Khoi, Var If 12 ndng cao, Nha xudt ban gido dye, Vigt Nam, 11.2009,
[4] Nguyén Thé Khoi, Bai tap Var li 12 nding cao, Nha xuat bin gido dye, Vigt Nam,
11.2009.
[5] Luong Duyén Binh, Var If 12, Nha xuit bin gido duc, Vigt Nam, H.2009,
[6] Va Quang, Bai dp Vai Ii 12, Nha xudt ban gido due, Vigt Nam, H.2009.