You are on page 1of 202

Nguyn Cng Phng

Mch phi tuyn


C s l thuyt mch in

Ni dung
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Gii thiu
c tnh ca phn t phi tuyn
Ch xc lp
Ch qu
it & tranzito
Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

Gii thiu (1)

u (V)

u (V)

i (A)
0

i (A)
0

u
i
R
Tuyn tnh

u
i
R
Phi tuyn

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

Gii thiu (2)


Tuyn tnh

Phi tuyn

R = const

R = R(i, t, )

L = const

L = L(i, t, )

C = const

C = C(u, t, )

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

Gii thiu (3)


N

k 1

k 1

uk 0; ik 0

uR Ri;

uL L

Rtuyn tnh ha
i
u

i,u, p,

di
;
dt

du
iC C ;
dt

u R u R (i )

uL

d (i, t ,...)
dt

dq(u, t ,...)
iC
dt

(h) Phng trnh phi tuyn

i,u, p,
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

Ni dung
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Gii thiu
c tnh ca phn t phi tuyn
Ch xc lp
Ch qu
it & tranzito
Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

c tnh ca phn t phi tuyn (1)

u (V)
12

i(A)

u(V)

3,5

5,5

6,1

5,3

u(i) = 0,7i2 + 4,1i


u1(i)
0

i (A)

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

c tnh ca phn t phi tuyn (2)


H s ng & h s tnh
H s ng:
u (i )
r (i )
i

H s tnh:
u (i )
rt (i )
i

f ( x)
k ( x )
x

(i )
L (i )
i
f ( x)
kt ( x)
x
(i )
Lt (i )
i

q (u )
C (u )
u

q (u )
Ct (u )
u

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

c tnh ca phn t phi tuyn (3)


k ( x) x 2 ?
f ( x)

f(x)
x
12

f(x)
12

x 2

kt ( x) x 2 ?
f (2)

u1(i)

u1(i)

4 x

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

4 x
9

c tnh ca phn t phi tuyn (4)


k ( x ) x 4
f(x)
12

kt ( x) x 4
f(x)
12

u1(i)

u1(i)

4 x

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

4 x
10

c tnh ca phn t phi tuyn (5)


H c tnh

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

11

c tnh ca phn t phi tuyn (6)


2 tnh cht c bn:
1. To tn
u(i) = 3i2
u(t) = 3(5sin314t)2
i(t) = 5sin314t A
= 75sin2314t
= 37,5(1 cos628t) V
2. Khng xp chng p ng
u(i) = 3i2
i1 = 2 A uR(2 + 4) = 108 uR(2) + uR(4) = 60
i2 = 4 A
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

12

Ni dung
1. Gii thiu
2. c tnh ca phn t phi tuyn
3. Ch xc lp
a) Mch mt chiu
i.
ii.
iii.
iv.

Khi nim
Phng php th
Phng php d
Phng php lp

b) Mch xoay chiu

4. Ch qu
5. it & tranzito
6. Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

13

Khi nim
Dng & p khng bin thin theo thi gian (ngun mt chiu)
L ngn mch, C h mch
(h) phng trnh vi phn phi tuyn (h) phng trnh i s
phi tuyn
Gii:
P/p th
P/p d
P/p lp

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

14

Phng php th (1)


Dng th trn mt phng 2 chiu (hoc mt phng
trong khng gian 3 chiu) tm nghim
Ch dng cho phng trnh ti a 2 n
Cc php ton trn th:

Cng
Tr
T l
Nhn
Bnh phng
Cn
Tm nghim
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

15

Cng
y
y1(x) + y2(x)

y1(x)
y2(x)

x
0

xa

xb

xc

xd

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

16

Tr
y

y1(x)
y2(x)
y1(x) y2(x)
x
0

xa

xb

xc

xd

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

17

T l
y

2y (x)

y (x)

x
0

xa

xb

xc

xd

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

18

Nhn
y1(x)y2(x)

y1(x)
y2(x)

x
0

xa

xb

xc

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

19

Bnh phng
y2(x)

y (x)

x
0

xa

xb

xc

xd

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

20

Cn
y

y (x)

y( x)
x
0

xa

xb

xc

xd

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

21

Tm nghim ca phng trnh f1(x) = f2(x)


f
f2

f1
0

x* x

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

22

Phng php th (2)

VD1

Tm dng in trong mch.


N

k 1

k 1

uk 0; ik 0

uR Ri;
u R u R (i )
di
d
uL L ;
uL
dt
dt
du
dq
iC C ;
iC
dt
dt

u (V)
12

u1(i) + 1,5i
u=9
1,5i

u1(i) + r2i = 9

u1(i)

u1(i) + 1,5i = 9
i = 2,2 A
0
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

i (A)
23

Phng php th (3)

VD1

Tm dng in trong mch.

u (V)
12
u1(i) + r2i = 9
u1(i) + 1,5i = 9
u1(i)

u1(i) = 9 1,5i
i = 2,2 A

9 1,5i
0
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

i (A)
24

Phng php th (4)


u (V)

u (V)

u1(i) + 1,5i

12

12
u=9

9 1,5i
u1(i)

1,5i
u1(i)
i (A)
4

u1(i) + 1,5i = 9

i (A)
4

u1(i) = 9 1,5i

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

25

Phng php th (5)

VD2

Tm dng in trong mch.

u (V)
12

u1(i) + u2(i)
u=9

u2

u1(i) + u2(i) = 9

i = 2,3 A

u1
0

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

i (A)
26

Phng php th (6)

VD3

Tm dng in trong mch.

u (V)
12
u2
i2(u)
i1(u)

u12(i) ?

u1
i1(u) + i2(u)

i12(u12) = i1(u) + i2(u)


0

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

i (A)
27

Phng php th (7)

VD4

Tm dng in trong mch.

u (V)
12
u2
i2(u)
i1(u)

u12(i) ?

u1

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

i (A)
28

VD5

Phng php th (8)

e1 = 16 V; e2 = 9 V; j = 2 A; R1 = 4 ;
R2 = 6 ; R3 = 2 ; R4 = 10 ; Tnh it.

u (V)
12
ut(i)

0
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

i (A)
4
29

VD5

Phng php th (9)

e1 = 16 V; e2 = 9 V; j = 2 A; R1 = 4 ;
R2 = 6 ; R3 = 2 ; R4 = 10 ; Tnh it.

u (V)
12

Rtd [( R1 // R2 ) R3 ] // R4
4.6

2 10

46

3,06

4.6
2 10
46

ut(i)

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

i (A)
4
30

Phng php th (10)

VD5

e1 = 16 V; e2 = 9 V; j = 2 A; R1 = 4 ;
R2 = 6 ; R3 = 2 ; R4 = 10 ; Tnh it.

u (V)
12
t c = 0

1
1
1
1
e1 e2

a
b
R3
R1 R2
R1 R2 R3

1 1 1 j
R a R R b
4
3
3

b 15, 28 V

etd b 15, 28 V

ut(i)

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

i (A)
4
31

Phng php th (11)

VD5

e1 = 16 V; e2 = 9 V; j = 2 A; R1 = 4 ;
R2 = 6 ; R3 = 2 ; R4 = 10 ; Tnh it.

Rtd 3, 06 ; etd 15, 28 V


ut(i) + Rtdi = etd
12

u (V) 15,28 3,06i

ut(i) + 3,06i = 15,28


ut(i)

u1(i) = 15,28 3,06i


i = 2,9 A
0
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

i (A)
4
32

VD6

Phng php th (12)

e = 60 V; R1 = 20 ; C = 80 F.
Tnh dng in qua in tr phi tuyn.

20i + u2(i) = 60
u2(i) = 60 20i
i = 0,6 A

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

33

Phng php th (13)

u im: trc quan


Nhc im: ch cho 2D & 3D
Dng cho mch n gin, c t phn t phi tuyn
Thng phi phi hp vi cc phng php n gin
ho mch in (bin i tng ng)
Nu mch phc tp, c nhiu phn t phi tuyn kh
v th
phng php d

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

34

Ni dung
1. Gii thiu
2. c tnh ca phn t phi tuyn
3. Ch xc lp
a)

Mch mt chiu
i.
ii.
iii.
iv.

Khi nim
Phng php th
Phng php d
Phng php lp

b) Mch xoay chiu

4. Ch qu
5. it & tranzito
6. Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

35

Phng php d (1)


D thng s (nghim) tho mn mch in (phng trnh m
t mch in)
u (V)

VD1
12

u1(i) + r2i = 9

u1
r 2i

u1(i)

u1(i) + r2i = 9
0
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

i (A)
4
36

Phng php d (2)


i u1(i), r2i
u1(i) + r2i
i(1) = 1 A
i(2) = 2,2 A
u1(1) = 3,5 V
u1(2) = 5,7 V
u2(1) = 1,5.1 = 1,5 V
u2(2) = 1,5.2,2 = 3,3 V
u1(1) + u2(1) = 5 V
u1(2) + u2(2) = 9 V

u (V)

Gn cho nghim
mt gi tr

12

Thay vo
s tnh

u1(2) = 5,7 V

u1(i)

Tho mn?
Khng
C

i(*) = 2,2 A

u1(i) + r2i = 9

Lp s tnh

u1(1) = 3,5 V

Dng
0
(1)

i =1A
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

i(2) = 2,2 A

i (A)
4
37

Phng php d (3)


i u1(i), r2i
u1(i) + r2i
i(2) = 2,2 A

Gn cho nghim
mt gi tr

u1(2) = 5,7 V

Thay vo
s tnh

u2(2) = 1,5.2,2 = 3,3 V


u1(2) + u2(2) = 9 V

u1( k ) u2( k ) 9
9

Tho mn?
Khng
C

i(*) = 2,2 A

u1(i) + r2i = 9

Lp s tnh

f ( k ) const
const

Dng
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

38

Phng php d (4)


i u1(i), u2(i) u1(i) + u2(i)

u1(i) + r2i = 9

i(k) (A)

2,5

u1(k) (V)

3,5

5,5

6,2

u2(k) = 1,5i(k) (V)

1,5

3,0

3,75

e(k) = u1(k) + u2(k) (V) 5,0

8,5

9,95

5,6

10,6

|e(k) 9|
9

(%)

44,0

u (V)
12

u1(i)

0
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

i (A)
4
39

Phng php d (5)


i(k) (A)

e(k) = u1(k) + u2(k) (V) 5,0

8,5

9,95

e (V)

i(4) = 2,2 A
u1

2,5

Ni/ngoi suy

D tip

(4)

= 5,7 V

u2(4) = 1,5.2,2 = 3,3 V


i(*) = 2,2 A
u1(4) + u2(4) = 9 V
i(*) = 2,2 A

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

i (A)
40

Phng php d (6)

VD2
Tm dng in trong mch.

u1(i) + u2(i) = 9
i u1(i), u2(i) u1(i) + u2(i)

u (V)

i(k) (A)

2,5

u1(k) (V)

3,5

5,5

6,2

u2(k) (V)

0,9

2,0

2,9

e(k) = u1(k) + u2(k) (V) 4,4

7,5

9,1

16,7

1,1

12
u2

u1

|e(k) 9|
9

(%)

51,1

0
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

i (A)
441

Phng php d (7)

VD3

e = 60 V; R1 = 20 ; C = 80 F.
Tnh dng in qua in tr phi tuyn.
I (A)
U (V)

20i + u2(i) = 60

0
0

0,5
1
1,5
2
2,5
3
6
10
16
30
c tnh ca in tr phi tuyn

3
80

i 20i, u2(i) 20i + u2(i) = 60?


k

1
2
3
i

i(k) (A) 20i(k) (V)

0,5
2
2,5

10
40
50

u2(k) (V) e(k) = 20i(k) + u2(k) (V)

3
16
30

e( k ) 60 / 60 (%)

13
56
80

78
6, 67
33,33

2 2,5
56.2,5 80.2
e
0, 021e 0,83
56 80
56 80
i e 60 0, 021.60 0,83 2, 08 A
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

42

VD4

Phng php d (8)

e1 = 16 V; e2 = 9 V; j = 2 A; R1 = 4 ;
R2 = 6 ; R3 = 2 ; R4 = 10 ; Tnh it.

u (V)
12
ut(i)

0
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

i (A)
4
43

Phng php d (9)


L phng php s
p dng cho mch in c nhiu phn t phi tuyn
p dng cho phng trnh 1 n

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

44

Ni dung
1. Gii thiu
2. c tnh ca phn t phi tuyn
3. Ch xc lp
a)

Mch mt chiu
i.
ii.
iii.
iv.

Khi nim
Phng php th
Phng php d
Phng php lp

b) Mch xoay chiu

4. Ch qu
5. it & tranzito
6. Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

45

Phng php lp (1)


p dng cho dng
x = f(x)
Nghim: giao im ca ng thng y = x & ng cong
y = f(x)
x(0)

y(0) =

f(x(0))

x(1) = y(0)

y(1) = f(x(1))

x(2) = y(1)

x(n) = y(n 1)

y=x

y
y(0)

y(1)
y = f(x)

n=?

x(0) x(2)

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

x(1)

46

Phng php lp (2)


Lp n khi no th ?
Cho n khi nghim gn
ng st vi nghim
ng
Th no l st?

n=?

y=x

|x(n) x(n 1)|


y = f(x)
0

x(0)

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

47

Phng php lp (3)


ng cong bn phi dc hn ng phn gic y = x
Hi t

y=x

Phn k

y
y=x

y = f(x)
0

x(0)

x
Mch phi tuyn

y = f(x)
0

x(0)

- sites.google.com/site/ncpdhbkhn

48

Phng php lp (4)


iu kin hi t: ng cong f(x)
t dc hn ng phn gic y = x
|f (x)| < x = 1
l iu kin gin tip
iu kin trc tip:
|x(n) x(n 1)| < |x(n 1) x(n 2)|
Ti sao phi xt iu kin gin
tip?
Nu khng tho mn iu kin hi
t?

y=x

y = f(x)
0

x(0)

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

49

Phng php lp (5)


x1 f1 ( x1 , x2 ,..., xn )
x f ( x , x ,..., x )
2
2
1
2
n

...
xn f n ( x1 , x2 ,..., xn )

X = F(X)

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

50

Phng php lp (6)

x f1 ( x, y )

y f 2 ( x, y )

z
4

3.5

f 2(1) = y(1)

f2

2.5
2
1.5

f 1(1) = x(1)

f1

1
0.5

0
4
7

3
6

y(1)

y(0)

5
4
3

Mch phi tuyn -

2
0

1
0

x(0)

(1)
x
0
sites.google.com/site/ncpdhbkhn

51

Phng php lp (7)


iu kin hi t ca h a bin?
Cng dng nghing ca hm a bin:
_nghing < 1
n
n f1 n f 2
f n
max
,
,...,

x
k 1
k
k 1 k k 1 k

nghing?

f1 f1 f1
f1

...

x1 x2
xk
k 1 xk
n

iu kin hi t:
n
n f1 n f 2
f n
max
,
,...,
1
k 1 xk
k 1 xk k 1 xk

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

52

VD1

Phng php lp (8)

Tm min hi t ca dng in.

u (V)
12
u1(i)

u1(i) + r2i = 9

9 u1 (i ) 9 u1 (i )
i

f (i )
r2
6

i (A)
0

du1 (i )
df (i ) d 9 u1 (i ) 1 du1 (i )
df (i )
6 i 0

1
1
di
di
6di
6 di
di
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

53

VD2

Phng php lp (9)

i1 0,5 0, 005u1 (i1 ) 0, 003u2 (i2 ) f1 (i1 , i2 )


Cho h phng trnh
i2 0, 6 0, 003u1 (i1 ) 0, 004u2 (i2 ) f 2 (i1, i2 )
vi u1 (i1 ) 221i12 260i1; u2 (i2 ) 438i22 405i2
Xt tnh hi t ca h ti i1 = 0,2; i2 = 0,3.
n
n f1 n f 2
f n
max
,
,...,
1
k 1 xk
k 1 xk k 1 xk

2
f1
max
i
k 1 k i1 0,2;i2 0,3

2 f 2

,
1
i
k 1 k i1 0,2;i2 0,3

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

54

VD2

Phng php lp (10)

i1 0,5 0, 005u1 (i1 ) 0, 003u2 (i2 ) f1 (i1 , i2 )


Cho h phng trnh
i2 0, 6 0, 003u1 (i1 ) 0, 004u2 (i2 ) f 2 (i1, i2 )
vi u1 (i1 ) 221i12 260i1; u2 (i2 ) 438i22 405i2
Xt tnh hi t ca h ti i1 = 0,2; i2 = 0,3.

2
f1
max
i
k 1 k i1 0,2;i2 0,3

2 f 2

,
1
i
k 1 k i1 0,2;i2 0,3

2 f1

k 1 ik i1 0,2;i2 0,3

f1
f1

i1 i 0,2 i2

2 f 2

k 1 ik i1 0,2;i2 0,3

f 2
i1

f 2

i2
i 0,2
1

i2 0,3

i2 0,3

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

55

VD2

Phng php lp (11)

i1 0,5 0, 005u1 (i1 ) 0, 003u2 (i2 ) f1 (i1 , i2 )


Cho h phng trnh
i2 0, 6 0, 003u1 (i1 ) 0, 004u2 (i2 ) f 2 (i1, i2 )
vi u1 (i1 ) 221i12 260i1; u2 (i2 ) 438i22 405i2
Xt tnh hi t ca h ti i1 = 0,2; i2 = 0,3.

2 f1

k 1 ik i1 0,2;i2 0,3

f1
f1

i1 i 0,2 i2
1

f
f1
du
0, 005 1 2, 21i1 1,3 1
i1
di1
i1

i2 0,3

0,858
i1 0,2

f1
du2
f1
0, 003
2, 628i2 1, 215
i2
di2
i2

0, 427
i2 0,3

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

56

Phng php lp (12)

VD2

i1 0,5 0, 005u1 (i1 ) 0, 003u2 (i2 ) f1 (i1 , i2 )


Cho h phng trnh
i2 0, 6 0, 003u1 (i1 ) 0, 004u2 (i2 ) f 2 (i1, i2 )
vi u1 (i1 ) 221i12 260i1; u2 (i2 ) 438i22 405i2
Xt tnh hi t ca h ti i1 = 0,2; i2 = 0,3.

2 f1

k 1 ik i1 0,2;i2 0,3

f1
0,858
i1 i 0,2
1

f1
i2

0, 427

f1
f1

i1 i 0,2 i2
1

i2 0,3

2 f1

i
k 1 k i1 0,2;i2 0,3
0,858 0, 427 0, 431

i2 0,3
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

57

VD2

Phng php lp (13)

i1 0,5 0, 005u1 (i1 ) 0, 003u2 (i2 ) f1 (i1 , i2 )


Cho h phng trnh
i2 0, 6 0, 003u1 (i1 ) 0, 004u2 (i2 ) f 2 (i1, i2 )
vi u1 (i1 ) 221i12 260i1; u2 (i2 ) 438i22 405i2
Xt tnh hi t ca h ti i1 = 0,2; i2 = 0,3.

2 f1
0, 431;

k 1 ik i1 0,2;i2 0,3

2 f 2

i
k 1 k i1 0,2;i2 0,3

f
f 2
du
0, 003 1 1,326i1 0, 78 2
i1
di1
i1
f 2
f 2
du2
0, 004
3,504i2 1, 62
i2
i2
di2

f 2
i1

i1 0,2

f 2
i2

i2 0,3

0,515
i1 0,2

0,569
i2 0,3

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

58

Phng php lp (14)

VD2

i1 0,5 0, 005u1 (i1 ) 0, 003u2 (i2 ) f1 (i1 , i2 )


Cho h phng trnh
i2 0, 6 0, 003u1 (i1 ) 0, 004u2 (i2 ) f 2 (i1, i2 )
vi u1 (i1 ) 221i12 260i1; u2 (i2 ) 438i22 405i2
Xt tnh hi t ca h ti i1 = 0,2; i2 = 0,3.

2 f 2

k 1 ik i1 0,2;i2 0,3

f 2
i1
f 2
i2

0,515
i1 0,2

0,569

f 2
i1

i1 0,2

f 2
i2

i2 0,3

2 f 2

i
k 1 k i1 0,2;i2 0,3
0,515 0,569 0, 054

i2 0,3
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

59

VD2

Phng php lp (15)

i1 0,5 0, 005u1 (i1 ) 0, 003u2 (i2 ) f1 (i1 , i2 )


Cho h phng trnh
i2 0, 6 0, 003u1 (i1 ) 0, 004u2 (i2 ) f 2 (i1, i2 )
vi u1 (i1 ) 221i12 260i1; u2 (i2 ) 438i22 405i2
Xt tnh hi t ca h ti i1 = 0,2; i2 = 0,3.

2
f1
max
i
k 1 k i1 0,2;i2 0,3

2 f 2

,
1
i
k 1 k i1 0,2;i2 0,3

2 f1
0, 431

k 1 ik i1 0,2;i2 0,3

max 0, 431; 0, 054 1

2 f 2
0, 054

k 1 ik i1 0,2;i2 0,3
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

60

VD2

Phng php lp (16)

i1 0,5 0, 005u1 (i1 ) 0, 003u2 (i2 ) f1 (i1 , i2 )


Cho h phng trnh
i2 0, 6 0, 003u1 (i1 ) 0, 004u2 (i2 ) f 2 (i1, i2 )
vi u1 (i1 ) 221i12 260i1; u2 (i2 ) 438i22 405i2
Xt tnh hi t ca h ti i1 = 0,2; i2 = 0,3.

2
f1
max
i
k 1 k i1 0,2;i2 0,3

2 f 2

,
1
i
k 1 k i1 0,2;i2 0,3

max 0, 431; 0, 054 1

0, 431 1 (ng)

H phng trnh hi t ti i1 = 0,2; i2 = 0,3


Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

61

Phng php lp (17)


Xy dng x = f(x)
Khng

min hi t G?
C
k = 0; chn x ( k ) G
k=k+1
x(k) = f(x(k 1))

Khng

x(k ) G ?
C
|x(n 1)

x(n)|

Khng

<?

C
Dng
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

62

Phng php lp (18)

VD3

Gii mch in bng phng php lp, = 0,1.

9 u1 (i ) 9 u1 (i )

f (i )
r2
6
u (V)
(theo VD1) f (i) hi t vi i > 0.
12
u1(i) + r2i = 9 i

i(k) (A)

1,5

0,77 1,05

u1(k) (V)

4,4

2,7

3,4

3,0

9 u1(k) (V)

4,6

6,3

5,6

6,0

u1(i)

0,93

i(k+1) = f(i(k)) (A) 1,5

0,77 1,05 0,93

1,0

|i(k) i(k + 1)| (A) 1,5

0,73 0,28 0,12

0,07

i (A)
0

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

63

VD4

Phng php lp (19)

e1 = 16 V; e2 = 9 V; j = 2 A; R1 = 4 ;
R2 = 6 ; R3 = 2 ; R4 = 10 ; Tnh it.

u (V)
12
ut(i)

0
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

i (A)
4
64

Phng php lp (20)


L phng php s
Trc khi tnh ton phi xt xem c hi t khng
Phng php ny ch tm c nghim ch khng tm
c tt c cc nghim
f

0 tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn
Mch phi

65

Ni dung
1. Gii thiu
2. c tnh ca phn t phi tuyn
3. Ch xc lp
a) Mch mt chiu
b) Mch xoay chiu
i.
ii.
iii.
iv.
v.
vi.

Khi nim
Phng php cn bng iu ho
Phng php tuyn tnh iu ho
Phng php tuyn tnh ha quanh im lm vic
Phng php tuyn tnh ha tng on
Phng php th

4. Ch qu
5. it & tranzito
6. Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

66

Khi nim
Mch phi tuyn, ch xc lp, c ngun xoay chiu
Ch tnh thnh phn tn s bc 1
Phng php:

Cn bng iu ho
Tuyn tnh iu ho
Tuyn tnh ha quanh im lm vic
Tuyn tnh ha tng on
th

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

67

Cn bng iu ho (1)
L phng php gii tch
M t mch:
F(x, x, , t) = 0 (1)

Ak M k cos k ; Bk M k sin k
Mk

Ak2 Bk2 ; k atan

Ak
Bk

Tm nghim dng chui dao ng (Fourier):


n

k 1

k 1

k 1

k 1

x (t ) Ak cos kt Bk sin kt M k sin(kt k ) N k cos(kt k )

x (t ) A1 cos t B1 sin t

dao ng/thnh phn bc 1 x (t )

A2 cos 2t B2 sin 2t dao ng/thnh phn bc 2


A3 cos 3t B3 sin 3t
dao ng/thnh phn bc 3
...
An cos nt Bn sin nt dao ng/thnh phn bc n

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

M 1 sin(t 1 )
M 2 sin(2t 2 )
M 3 sin(3t 3 )
...
M n sin(nt n )
68

Cn bng iu ho (2)

k 1

k 1

x(t ) Ak cos kt Bk sin kt

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

69

Cn bng iu ho (3)
L phng php gii tch
M t mch:
F(x, x, , t) = 0 (1)
Tm nghim dng chui dao ng (Fourier):
n

k 1

k 1

x(t ) Ak cos kt Bk sin kt

Thay x(t) vo (1):


n

C ( A, B, ) cos kt S
k 1

k 1

A A1 , A2 ,..., An

B B1 , B2 ,..., Bn

( A, B, ) sin kt H 0

H: tng ca cc iu ho bc cao (k > n)

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

70

Cn bng iu ho (4)
n

C ( A, B, ) cos kt S
k 1

k 1

C1 ( A, B, ) 0
S ( A, B, ) 0
1
C2 ( A, B, ) 0

S 2 ( A, B, ) 0
...

Cn ( A, B, ) 0

S n ( A, B, ) 0

( A, B, ) sin kt H 0

k 1

k 1

A, B x(t ) Ak cos kt Bk sin kt

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

71

Cn bng iu ha (5)

VD1
e(t) = 100sin314t (V); C = 1F; (i) = 0,2i 0,6i3.
Tnh thnh phn bc nht ca dng in.

e uC

(i )

1
di
d
1
6 idt
.
6 idt (0, 2 1,8i 2 )i
i dt
dt
10
10

106 e i 106 [(0, 2 1,8i 2 )i]


100.314.106 cos 314t i 106 (0, 2 1,8i 2 )i 3,6.10 6 i(i) 2
t i A cos 314t

0,0314 cos t (0,9803 A 0,0444 A3 ) cos t 0,133 A3 cos 3t


N

k 1

k 1

uk 0; ik 0

uL L

di
;
dt

uL

d
dt

iu ho bc cao
uR Ri;

iC C

du
;
dt

u R u R (i )

iC

dq
dt

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

72

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

73

Cn bng iu ha (5)

VD1
e(t) = 100sin314t (V); C = 1F; (i) = 0,2i 0,6i3.
Tnh thnh phn bc nht ca dng in.

e uC

(i )

1
di
d
1
6 idt
.
6 idt (0, 2 0,18i 2 )i
i dt 10
dt
10

106 e i 106 [(0, 2 0,18i 2 )i]


100.314.106 cos 314t i 106 (0, 2 0,18i 2 )i 0,36.106 i (i) 2
t i A cos 314t

0,0314 cos t (0,9803 A 0,0444 A3 ) cos t 0,133 A3 cos 3t


iu ho bc cao

0,0314 cos t (0,9803 A 0,0444 A3 ) cos t


0,0314 0,9803 A 0,0444 A3

A 0,032 i 0,032 cos 314t A

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

74

Cn bng iu ho (6)

VD2
e(t) = Emsint (V); (i) = ai bi3.
Tnh thnh phn bc nht ca dng in.

e Ri

(i )

di
d
Ri ( a 3bi 2 )i
Ri
.
i dt
dt

t i A cos t B sin t

e [ RA a B 0, 75b ( A2 B B3 )]cos t [ RB a A 0, 75b ( A3 AB 2 )]sin t

0,75b ( B 3 3 A2 B ) cos 3t 0,75b ( A3 3 AB 2 ) sin 3t


[ RA a B 0, 75b ( A2 B B3 )]cos t [ RB a A 0, 75b ( A3 AB 2 )]sin t

Em sin t
RA a B 0, 75b ( A2 B B 3 ) 0
A

3
2
RB a A 0, 75b ( A AB ) Em
B

i A cos t B sin t

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

75

Cn bng iu ho (7)

VD3
e(t) = Emsint (V); q(u) = au bu3.
Tnh thnh phn bc nht ca dng in.

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

q( u )

76

Ni dung
1. Gii thiu
2. c tnh ca phn t phi tuyn
3. Ch xc lp
a) Mch mt chiu
b) Mch xoay chiu
i.
ii.
iii.
iv.
v.
vi.

Khi nim
Phng php cn bng iu ho
Phng php tuyn tnh iu ho
Phng php tuyn tnh ha quanh im lm vic
Phng php tuyn tnh ha tng on
Phng php th

4. Ch qu
5. it & tranzito
6. Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

77

Tuyn tnh iu ho (1)

B qua tnh to tn
Ch quan tm n quan h hiu dng U(I), (I), Q(U)
Hoc quan h bin Um(Im), m(Im), Qm(Um)
Cc quan h c tnh phi tuyn
Coi p ng tng ng vi mt iu ho bc 1 tn s

Cch tnh: phc ho s , sau dng cc phng php


th/d/lp
Cn gi l iu ha tng ng
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

78

Tuyn tnh iu ho (2)

VD1

e 75 2 sin 20t V; L = 0,5H. Tnh dng in trong mch.


U R U L E
I U ,U ( j10 I ) E U U 75?
R

I(k) (A)
U ( k ) (V)

62

74

U L( k ) (V)

j10

j 20

E ( k ) (V)

62,8 76,7

E ( k ) 75 / 75 (%)

16,3 2, 2

atan

U (I )

L
e

I (A)

UL
20
atan
15,1o i 2 2 sin(20t 15,1o ) A
UR
74

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

U (V)
79

Tuyn tnh iu ho (3)

VD2

e 150sin 25t V; R 40; m ( I m ) 3I m 0,5I m3 ;

Tnh dng in trong mch.

d (t )
25 m cos(25t )
dt
N
M

uk 0;
ik 0
E U R U L
o
90
k 1
k 1

t (t ) m sin(25t ) uL (t )

U R 40 I m
t I I m
U L 25 m
2
2
Im U Rm 40 I m , U Lm 25(3I m 0,5 I m3 ) Em U Rm
U Lm
u150?
R Ri;

1
2
3
4

Im(k)

(A)

1
2
1,5
1, 4

URm(k)

40
80
60
56

(V)

ULm(k)

(V)

87,5
250
154
139, 3

Em(k)

(V)

| Em( k ) 150 |
(%)
150

96, 2

35,9

165, 9
150,1

10,6
0,09

u R u R (i )
di
d
uL L U;Lm uL
atandt
dt
U Rm
du
dq
iC C 139,3
;
iC
o
atandt
68,1dt
56

i 1, 4sin(25t 68,1o ) A

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

80

VD3

30
E 220 V; 314 rad/s; Z 10 j 20; Z
j 20

j 20
; I2 ?

50

Z
E

t q(t ) Q 2 sin(314t )
dq(t )
Q (mC)
dt
U (V)
314Q 2 cos(314t )

iC

I C 314Q

(10 j 20) I1 U 1 220

U 2 U C

U1 30 I1 j 20 I2
U j 20 I 50 I
1
2
2
I2 IC

I1

Tuyn tnh iu ha (4)

I2
U 2

U1

0
0,5
1
1,5
2
2,5
0
3
6
10
16
50
c tnh hiu dng ca t in phi tuyn
N

3
80

U C Q , U C U C 0 ; IC 314Q 90 uk j
314
0;Q ik 0
k 1
k 1
50 I

U
C
C
I1
uR Ri;
u R u R (i )
j 20
di
d

E (10 j 20) I (30 I j 20


I
)
u L ;
u
o

(40 j 20) I1 j 20 IC

| E | 220?

LC

dt
du
iC C ;
dt

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

dt
dq
iC
dt
81

VD3

30
E 220 V; 314 rad/s; Z 10 j 20; Z
j 20

j 20
; I2 ?

50

U C 50 IC
o

U Q , U C U C 0 ; I C j 314Q I1
j 20
E (40 j 20) I1 j 20 IC Q (mC)
0
0,5
1

U (V)

| E | 220?

k U

(k )
C

(V) Q

(k )

(mC) IC( k ) (A)

0,5

2
3

3
16
50

2
2,5

j 0,16
j 0,63
j 0,79

80

j 0,94

I1

Tuyn tnh iu ha (5)


Z
E

I2
U 2

U1

1,5
2
2,5
0
3
6
10
16
50
c tnh hiu dng ca t in phi tuyn

I1( k ) (A)

E ( k ) (V)

| E ( k ) |(V)

0,39 j 0,15 21,84 j1,85


1,57 j 0,80 91,36 j 0,60
1,96 j 2,50 144, 2 j 60,75
2,36 j 4,00 193,0 j112,9

I 2 0,94 A

21,92
91,36
156,5
223,6

3
80

| Em( k ) 220 |
(%)
220

28,9
1,7

(Cch 1)

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

82

VD3

30
E 220 V; 314 rad/s; Z 10 j 20; Z
j 20

Z td IC U C E td

I1

Tuyn tnh iu ha (6)


j 20
; I2 ?

50

U1

E
Q (mC)
U (V)

I2
U 2

0
0,5
1
1,5
2
2,5
0
3
6
10
16
50
c tnh hiu dng ca t in phi tuyn

3
80

IC

U Q , U C U C 0o ; IC j 314Q Etd Z td IC U C 220?

Z td

E td
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

83

Tuyn tnh iu ho (7)

Tng i d
Ch tm c iu ho bc 1
Cn bng iu ha:
x(t) = Msint
Tuyn tnh iu ho:
x(t) = Nsint
Khc nhau?

M l hng s

N = N(z)

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

84

Ni dung
1. Gii thiu
2. c tnh ca phn t phi tuyn
3. Ch xc lp
a) Mch mt chiu
b) Mch xoay chiu
i.
ii.
iii.
iv.
v.
vi.

Khi nim
Phng php cn bng iu ho
Phng php tuyn tnh iu ho
Phng php tuyn tnh ha quanh im lm vic
Phng php tuyn tnh ha tng on
Phng php th

4. Ch qu
5. it & tranzito
6. Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

85

Tuyn tnh ha quanh im lm vic (1)


y

uR u(i ) Rtthi
A

(i )

(i ) Ltthi
x

q q(u ) Ctth u
R

y f ( x ) kx
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

Ltth

86

VD1

Tuyn tnh ha quanh im lm vic (2)

e 150sin 250t V; R 200; Tnh dng in trong mch.

imax

150
150

0,75A; imin
0,75A
200
200

(i ) Ltthi

0, 4
Ltth
0, 4 H
i
1

(Wb)

Ltth
0,6
0, 4

E
150 / 2
I

R j Ltth 200 j 250.0, 4

0, 2
0

i (A)
1

0, 42 j 0, 21 0, 47 26,6o A
i 0, 47 2 sin(250t 26,6o ) A
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

87

VD2

Tuyn tnh ha quanh im lm vic (3)

e 100 5sin 50t V; L 0,5 H; Tnh dng in trong mch.

u (i )

uR u(i ) Rtthi

RAC

IAC

100 V
u (V)

u 105

35
i
3

E AC

RAC j50 L

u (i )

I DC 1, 4 A

200

RAC

uR(i)

L
5sin 50t V

5/ 2

0,067 j 0,048
35 j50.0,5
0,082 35,5 A
o

i (A)

i
0

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

4
88

VD2

Tuyn tnh ha quanh im lm vic (4)

e 100 5sin 50t V; L 0,5 H; Tnh dng in trong mch.

u (i )
u (i )

I DC 1, 4 A

100 V
u (V)

IAC 0,082 35,5o A

RAC

200
uR(i)

L
5sin 50t V

i I DC i AC
1, 4 0,082 2 sin(50t 35,5o ) A

i (A)

i
0

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

4
89

Tuyn tnh ha quanh im lm vic (5)

VD3

E1 60 V; e2 (t ) 2 sin 314t; R 20
(i ) 0,96e0,0020i 1,05e 0,26i ; q(u ) 104 u 0,5.108 u 3

Tnh dng in trn cun cm & in p trn t in.

E1 60
I LDC

3A; U CDC E1 60 V
R 20
(i ) Ltthi
d
Ltth
di

i 3

0,96.0,002e0,0020i 1,05.0, 26e 0,26i

i 3

0,13H

q q(u ) Ctth u

Ctth

dq
104 3.0,5.108 u 2
46 F
u 60
du u 60
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

90

VD3

Tuyn tnh ha quanh im lm vic (6)

E1 60 V; e2 (t ) 2 sin 314t; R 20
(i ) 0,96e0,0020i 1,05e 0,26i ; q(u ) 104 u 0,5.108 u 3

Tnh dng in trn cun cm & in p trn t in.

I LDC 3A; U CDC 60 V; Ltth 0,13H; Ctth 46 F


ILAC

E 2
1
jCtth
j Ltth
1
R
jCtth

0,025 62,6o A; U CAC

1
R
jCtth

I LAC 1 0o V
1
R
jCtth

iL (t ) I LDC iLAC (t ) 3 0,025 2 sin(314t 62,6o ) A


uC (t ) U CDC uCAC (t ) 60 2 sin 314t V
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

91

Tuyn tnh ha quanh im lm vic (7)


VD4
e = 60 + sin100t V; R1 = 20 ; C = 0,8 mF.
Tnh dng in qua in tr phi tuyn.
I (A)
U (V)

20i + u2(i) = 60

0
0

60 V

0,5
1
1,5
2
2,5
3
6
10
16
30
c tnh ca in tr phi tuyn

3
80

i 20i, u2(i) 20i + u2(i) = 60?


k

1
2
3
i

i(k) (A) 20i(k) (V)

0,5
2
2,5

10
40
50

u2(k) (V) e(k) = 20i(k) + u2(k) (V)

3
16
30

e( k ) 60 / 60 (%)

13
56
80

78
6, 67
33,33

2 2,5
56.2,5 80.2
e
0, 021e 0,83
56 80
56 80
iDC 0, 021.60 0,83 2, 08 A
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

92

Tuyn tnh ha quanh im lm vic (8)


VD4
e = 60 + sin100t V; R1 = 20 ; C = 0,8 mF.
Tnh dng in qua in tr phi tuyn.
I (A)
U (V)

iDC 2, 08 A
R2 tth

30 16
28
2,5 2

U 2 AC Z R 2 C

IAC

E AC
R1 Z R 2 C

0
0

1
j100.80.10 3

.
1
28
j100.80.10 3

0,5
1
1,5
2
2,5
3
6
10
16
30
c tnh ca in tr phi tuyn

28

3
80

1/ 2
1
j100.80.10 3
20
1
28
j100.80.10 3
28

sin100t V

R2tth

0, 22 j 0, 21V
U
0, 22 j 0, 21
2 AC
0, 011 42, 7 o A
R2 tth
28
i2 iDC i AC 2, 08 0, 011 2 sin(100t 42, 7 o ) A
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

93

VD5

Tuyn tnh ha quanh im lm vic (9)

e 100 100sin 50t V; L 0,5 H; Tnh dng in trong mch.

u (i )
e
u (V)
200
uR(i)

i (A)
0
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

4
94

Ni dung
1. Gii thiu
2. c tnh ca phn t phi tuyn
3. Ch xc lp
a) Mch mt chiu
b) Mch xoay chiu
i.
ii.
iii.
iv.
v.
vi.

Khi nim
Phng php cn bng iu ho
Phng php tuyn tnh iu ho
Phng php tuyn tnh ha quanh im lm vic
Phng php tuyn tnh ha tng on
Phng php th

4. Ch qu
5. it & tranzito
6. Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

95

Tuyn tnh ha tng on (1)

(Wb)

0,6
0, 4

Lxanh

0, 2
0

i (A)
1

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

96

Tuyn tnh ha tng on (2)

VD

e 150sin 250t V; R 50; Tnh dng in trong mch.

imax

150
150
3A; imin
3A
50
50

e
I

0, 4

0, 4 H
i
1

(Wb)

0,6

150
i 1,34 sin(250t 63, 4 o ) A
50 j 250.0, 4

Lxanh

Lxanh

0, 2

0,1H
i
2

0, 4
0, 2
0

i (A)
1

e
Ixanh

150
ixanh 2, 68sin(250t 26, 6 o ) A
50 j 250.0,1
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

97

Tuyn tnh ha tng on (3)

VD

e 150sin 250t V; R 50; Tnh dng in trong mch.

R
50

0, 4 H

i 1,34 sin(250t 63, 4 o ) A

(Wb)

0,6

50

0,1H

ixanh 2, 68sin(250t 26, 6o ) A

0, 4
0, 2
0

i (A)
1

i 1: i 1,34 sin(250t 63, 4 o ) A

o
1

3
:
i

2,
68sin(250
t

26,
6
)A

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

98

Tuyn tnh ha tng on (4)

VD

e 150sin 250t V; R 50; Tnh dng in trong mch.


3

(Wb)
0

0,6

-1

0, 4

-2

-3

0, 2
0
0

i (A)
1

i 1: i 1,34 sin(250t 63, 4 o ) A

o
1

3
:
i

2,
68sin(250
t

26,
6
)A

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

99

Ni dung
1. Gii thiu
2. c tnh ca phn t phi tuyn
3. Ch xc lp
a) Mch mt chiu
b) Mch xoay chiu
i.
ii.
iii.
iv.
v.
vi.

Khi nim
Phng php cn bng iu ho
Phng php tuyn tnh iu ho
Phng php tuyn tnh ha quanh im lm vic
Phng php tuyn tnh ha tng on
Phng php th

4. Ch qu
5. it & tranzito
6. Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

100

VD

Phng php th

y(x)
y

0
x

t
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

101

Ni dung
1.
2.
3.
4.

Gii thiu
c tnh ca phn t phi tuyn
Ch xc lp
Ch qu
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)

Khi nim
Phng php tuyn tnh ho s hng phi tuyn nh
Phng php tuyn tnh ho quanh im lm vic
Phng php tuyn tnh ho tng on
Phng php tham s b
Phng php sai phn
Khng gian trng thi

5. it & tranzito
6. Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

102

Khi nim
Qu trnh qu trong mch in phi tuyn
Phng php:

Tuyn tnh ho s hng phi tuyn nh


Tuyn tnh ho quanh im lm vic
Tuyn tnh ho tng on
Tham s b
Sai phn

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

103

Tuyn tnh ho s hng phi tuyn nh (1)


Nh: gi tr & nh hng nh so vi cc s hng khc
trong phng trnh
Thng p dng: phng trnh cp 1 c 2 bin & 2 bin
c quan h phi tuyn:
F1(x) + F2(y) = M; y = f(x)
c thay bng
nu F2 nh so vi F1

F1(x) + F2[kx] = M

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

104

VD

Tuyn tnh ho s hng phi tuyn nh (2)


(Wb)
EDC = 120 V;
R = 120 ;
i =?

(i)

d
Ri
EDC
dt

F1(x) + F2[y(x)] = M F1(x) + F2(kx) = M


i (A)

d (ki )
d (i )
EDC
Ri
EDC Ri
dt
dt

d
d
Ri ( ) EDC
Rk EDC
dt
dt

d
So snh Ri &
dt

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

105

VD

Tuyn tnh ho s hng phi tuyn nh (3)


(Wb)
EDC = 120 V;
R = 120 ;
i =?

(i)

d
Ri
EDC
dt
Cn so snh Ri &
ixl

d
tuyn tnh ho
dt

U DC 120

1A dng tng t 0 1 A
R
120

i (A)
0

1,3
d di di
di
Ltth
1,3H

.
. Ltth
1
dt
i dt
i dt
dt
R 120
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

nh hng ca

d
dt

nh so vi Ri
106

VD

Tuyn tnh ho s hng phi tuyn nh (4)


(Wb)
EDC = 120 V;
R = 120 ;
i =?

(i)

d
Ri
EDC
dt
nh hng ca

d
nh so vi Ri
dt

d ( Ltthi )
d (i )
0
EDC
Ri
EDC Ri
dt
dt
120
d (1,3i )
120i
120 120 I ( p) 1,3 pI ( p) 1,3i (0)
p
dt
120
i (t ) 1 e 92,31t A
I ( p)

i (A)
8

p(1,3 p 120)

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

107

Ni dung
1.
2.
3.
4.

Gii thiu
c tnh ca phn t phi tuyn
Ch xc lp
Ch qu
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)

Khi nim
Phng php tuyn tnh ho s hng phi tuyn nh
Phng php tuyn tnh ho quanh im lm vic
Phng php tuyn tnh ho tng on
Phng php tham s b
Phng php sai phn
Khng gian trng thi

5. it & tranzito
6. Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

108

Tuyn tnh ha quanh im lm vic (1)


y

t=0

uR u(i ) Rtthi
A

(i )

(i ) Ltthi
x

q q(u ) Ctth u
t=0

y f ( x ) kx
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

Ltth

109

Tuyn tnh ha quanh im lm vic (2)

VD1

e 150 V (DC); R 200; Tnh dng in trong mch.

imax

t=0

150
0,75A; imin 0 A
200

0, 4

0, 4 H
i
1
150
E ( p)
p
I ( p)

R pLtth 200 0, 4 p

Ltth

(i )

E ( p)

375
A
p( p 500)

(Wb)

pLtth
0,6
0, 4
0, 2
0

i (A)
1

i (t ) 0,75(1 e 500 t ) A
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

110

VD2

Tuyn tnh ha quanh im lm vic (3)

Tnh dng in trong mch.

I100 V 1, 4 A

R5V

5V

u (i )

u 105

35
i
3

0, 25 H

100 V

t=0

100 V

u (V)

5/ p
I 5V ( p )
0, 25 p 35
0, 25 p
35 5
V
20
p

A
p( p 140)

200
uR(i)
u

i5V (t ) 0,14(1 e 140t ) A


i i100 V i5V (t ) 1, 4 0,14(1 e

140 t

)A

i (A)

i
0

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

4
111

VD3

Tuyn tnh ha quanh im lm vic (4)


5sin 50t V

Tnh dng in trong mch.


I DC 1, 4 A

RAC

u (i )

u 105

35
i
3

0, 25 H

100 V
0, 25 p

12500
35
p 2 2500
I ( p ) AC
0, 25 p 35
50000
2
A
( p 2500)( p 140)

t=0
u (V)
200

uR(i)

12500
V
2
p 2500

i AC (t ) 2, 26e 140t 6,73sin(50t 19,7o ) A


i (t ) 1, 4 2, 26e 140t 6,73sin(50t 19,7o ) A

100 V

i (A)

i
0

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

4
112

Tuyn tnh ho quanh im lm vic (5)

VD4

E1 60 V; e2 (t ) 2 sin 314t; R 20
(i ) 0,96e0,0020i 1,05e 0,26i ; q(u ) 104 u 0,5.108 u 3

Tnh dng in trn cun cm & in p trn t in.

I LDC

E1 60

3A; U CDC E1 60 V
R 20

d
Ltth
di
Ctth

i 3

0,96.0,002e0,0020i 1,05.0, 26e 0,26i

i 3

0,13H

dq
104 3.0,5.108 u 2
46 F
u 60
du u 60
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

113

VD4

Tuyn tnh ho quanh im lm vic (6)

E1 60 V; e2 (t ) 2 sin 314t; R 20
(i ) 0,96e0,0020i 1,05e 0,26i ; q(u ) 104 u 0,5.108 u 3

Tnh dng in trn cun cm & in p trn t in.

Ctth 46 F

Ltth 0,13H

iLAC (t ); uCAC (t )
iL (t ) I LDC iLAC (t )
uC (t ) U CDC uCAC (t )
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

114

Tuyn tnh ha quanh im lm vic (7)


VD5

e1

5e100t

e1 = 60V; e2 =
V; R1 = 20 ;
C = 0,8 mF. Tnh in p ca t in.
I (A)
U (V)

20i + u2(i) = 60

0
0

60 V

e2

0,5
1
1,5
2
2,5
3
6
10
16
30
c tnh ca in tr phi tuyn

3
80

i 20i, u2(i) 20i + u2(i) = 60?


k

1
2
3

i(k) (A) 20i(k) (V)

0,5
2
2,5

10
40
50

u2(k) (V) e(k) = 20i(k) + u2(k) (V)

3
16
30

e( k ) 60 / 60 (%)

13
56
80

78
6, 67
33,33

2 2,5
56.2,5 80.2
i
e
0, 021e 0,83
56 80
56 80
iDC 0, 021.60 0,83 2, 08 A uCDC e1 R1i 60 20.2, 08 18, 4 V
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

115

Tuyn tnh ha quanh im lm vic (8)


VD5

e1

5e100t

e1 = 60V; e2 =
V; R1 = 20 ;
C = 0,8 mF. Tnh in p ca t in.
iDC 2, 08 A; uCDC 18, 40 V
R2 tth

30 16
28
2,5 2

I (A)
U (V)

1
E2 ( p )
8.10 4 p

.
1
R1 Z R 2 C 28
8.10 4 p
28

U Ce 2 ( p ) Z R 2 C

0
0

e2

0,5
1
1,5
2
2,5
3
6
10
16
30
c tnh ca in tr phi tuyn

5
p 100
1
28
8.10 4 p
20
1
28
8.10 4 p

5
V
p 100

3
80

R2tth 1
Cp

312,5
V
( p 107)( p 100)

uCe 2 43, 75( e 100 t e 107 t ) V

uC uCDC uCe 2 18, 40 43, 75( e 100 t e 107 t ) V

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

116

VD6

Tuyn tnh ha quanh im lm vic (9)


100sin 50t V

Tnh dng in trong mch.

0, 25 H

t=0

100 V

u (V)
200
uR(i)

i (A)
0
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

4
117

Ni dung
1.
2.
3.
4.

Gii thiu
c tnh ca phn t phi tuyn
Ch xc lp
Ch qu
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)

Khi nim
Phng php tuyn tnh ho s hng phi tuyn nh
Phng php tuyn tnh ho quanh im lm vic
Phng php tuyn tnh ho tng on
Phng php tham s b
Phng php sai phn
Khng gian trng thi

5. it & tranzito
6. Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

118

Tuyn tnh ha tng on (1)


(Wb)

t=0

0,6

(i )

0, 4

e
0, 2
0

i (A)

Lxanh

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

119

Tuyn tnh ha tng on (2)

VD1

e 150 V; R 50; Tnh dng in trong mch.


150
imax
3A; imin 0 A
50
0, 4
0 i 1: L

0, 4 H
i
1

0, 4 H

e
(Wb)

0,6
0, 4

e
i 1: Lxanh

0, 2

0,1H
i
2

0, 2
0

i (A)
1

0,1H

e
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

120

Tuyn tnh ha tng on (3)

VD1

e 150 V; R 50; Tnh dng in trong mch.

i ( 0) 0 A

I ( p)

150 / p
A
0, 4 p 50

0, 4 H

e
(Wb)

i (t ) 3 3e 125t A

50

i (t * ) 3 3e 125t 1

0, 4 p

I ( p)

t * 3, 2 ms

150
p

0,6
0, 4

0, 4 0

0, 2
0

i (A)

i (A)
1

t (ms)

3, 2

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

121

Tuyn tnh ha tng on (4)

VD1

e 150 V; R 50; Tnh dng in trong mch.

i ( 0) 1A
I xanh ( p)

150 / p 0,1
A
0,1 p 50

0,1H

e
(Wb)

ixanh (t ) 3 2e 500 t A

50

0,1p

I xanh ( p)
150
p

0,6
0, 4

0,1 1

0, 2
0

i (A)

i (A)
1

t (ms)

3, 2

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

122

Tuyn tnh ha tng on (5)

VD1

e 150 V; R 50; Tnh dng in trong mch.

0, 4 H

0,1H

i (t ) 3 3e 125t A

ixanh (t ) 3 2e 500 t A

0 t 3, 2 ms: i(t ) 3 3e 125t A

500 t
A
t 3, 2 ms : i(t ) 3 2e

(Wb)

0,6
0, 4
0, 2
0

i (A)
1

i (A)

t (ms)

3, 2

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

123

Tuyn tnh ho tng on (6)

VD2
t=0

u (V)

UDC = 175 V;

U DC

uR(i)

200

L = 0,1H;

175

Tnh dng qu ?

U DC 175 V ixl 8 A
R

dng tng t 0 8 A

u 120

150
i 0,8

i (A)
Rluc

Rl

ul 33

5, 24
il 6,3

uluc

iluc

25

27, 78
0,9

0 i* *
o i lc

i A
8
i*lc
i*o
0

t
*

t o
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

t*lc

124

Tuyn tnh ho tng on (7)

VD2

UDC = 175 V;

t=0

L = 0,1H;

U DC

u (V)

uR(i)

200
175

Tnh dng qu ?
R

u 120

150
i 0,8

I ( p)

175 / p
A
150 0,1 p

i (t ) 1,17(1 e
i*

1,17(1 e

i*

0,8(A)

1500 t

1500t*

i (A)

)A

0 i* *
o i lc

t* 0, 77 ms

i A
8
i*lc
i*o
0

t
*

t o
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

t*lc

125

Tuyn tnh ho tng on (8)

VD2
t=0

UDC = 175 V;

U DC

u (V)

uR(i)

200

L = 0,1H;

175

Tnh dng qu ?

Rluc

uluc

iluc

25
27, 78
0,9

iluc ( 0) 0,8 A

175 / p 0,1 0,8


A

27,78 0,1 p
iluc (t ) 3 2, 2e 277,8t A

i (A)

I luc ( p )

0 i* *
o i lc

*
iluc
3 2, 2e 277,8tluc
*

iluc 1, 7 A

*
luc

tluc 1,89 ms

t tluc 0, 77 1,89 2, 66 ms
*

i A
8
i*lc
i*do
0

t
*

t o
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

t*lc

126

Tuyn tnh ho tng on (9)

VD2
t=0

UDC = 175 V;

U DC

L = 0,1H;

u (V)

uR(i)

200
175

Tnh dng qu ?

Rl

ul 33

5, 24
il 6,3

il ( 0) 1,7 A
175 / p 0,1 1,7
I l ( p )
A
5, 24 0,1 p

il (t ) 8 6,3e

52,4 t

i (A)
0 i* *
o i lc

i A
8
i*lc
i*o
0

t
*

t o
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

t*lc

127

Tuyn tnh ho tng on (10)

VD2

i A
8

UDC = 175 V;

t=0

U DC

L = 0,1H;

i*lc

Tnh dng qu ?

i*do
0

0t t

t
t*o

t*lc

i (t ) 1,17(1 e 1500t ) A

0, 77ms

iluc (t ) 3 2, 2e 277,8t A

*
t* 0, 77 ms t tluc
2, 66 ms

*
t tluc
2, 66 ms

il (t ) 8 6,3e 52,4t A

i (t ) ?

*
*
i (t ) [1(t ) 1(t t* )]i (t ) [1(t t ) 1(t tluc )]iluc (t )
*
1(t tluc
)il (t )

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

128

Tuyn tnh ho tng on (11)

VD3

t=0

L
e( t )

u (V)

e(t) = 150sin100t V;
L = 0,1H;

UR (I)

200

i =?

150

2
2
U Rm ( I m xl ) (LI m xl )
Em2 U Rm
U Lm
2

2
150 2 U Rm
( I m xl ) (100.0,1I m xl ) 2
2
1502 U Rm
( I m xl ) 100I m2 xl

i (A)

I m xl 2 A

Gi tr tc thi ca dng in bin thin gia 0 & 2 A

uluc 25
u 120
27, 78

150 Rluc

iluc 0,9

i 0,8

Rl

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

ul 33

5, 24
il 6,3
129

Tuyn tnh ho tng on (12)

VD3

t=0

e(t) = 150sin100t V;
L = 0,1H;

L
e( t )

i =?

i i xl i td

u (V)

UR (I)

200
150

Ro

uo 120

150
io 0,8

R
150
i td A exp( o t ) A exp(
t ) Ae 1500 t
L
0,1

E
150
i (A)
I xl

0, 71 3,810 A
0 i*
Ro j L
2(150 j100.0,1)
8
o
i xl 0, 71 2 sin(100t 3,810 ) A i (0) 0, 71 2 sin(3,810 ) A 0 A 0,067

i (t ) 0, 71 2 sin(100t 3,810 ) 0, 067e1500 t A

i*

0, 71

2 sin(100t*

3,81 ) 0, 067e
0

1500t*

0,8

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

t* 9,95 ms
130

Tuyn tnh ho tng on (13)

VD3

t=0

L
e( t )

e(t) = 150sin100t V;
L = 0,1H;
i =?

u (V)
200

uR (i)

150

i (A)
0

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

131

Ni dung
1.
2.
3.
4.

Gii thiu
c tnh ca phn t phi tuyn
Ch xc lp
Ch qu
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)

Khi nim
Phng php tuyn tnh ho s hng phi tuyn nh
Phng php tuyn tnh ho quanh im lm vic
Phng php tuyn tnh ho tng on
Phng php tham s b
Phng php sai phn
Khng gian trng thi

5. it & tranzito
6. Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

132

Tham s b (1)
Thng s nh/nhiu lon
Phng trnh m t mch: F(x, x, , , t) = 0 (1)
c nghim:
x = x(t, )
Gi s rng nghim x c th khai trin thnh:
x(t, ) = x0(t) + x1(t) + x2(t)2 +
Thay nghim khai trin vo (1), rt ra c:
F0 ( x0 , x1 , x2 , x0 , x1, x2 ,...) F1 ( x0 , x1 , x2 , x0 , x1, x2 ,...) 2 F2 ( x0 , x1 , x2 , x0 , x1, x2 ,...) 0

F0 ( x0 , x1 , x2 , x0 , x1, x2 ,...) 0

F1 ( x0 , x1 , x2 , x0 , x1, x2 ,...) 0 (2)


F ( x , x , x , x , x, x ,...) 0
2 0 1 2 0 1 2
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

133

Tham s b (2)
F(x, x, , , t) = 0 (1)
x(t, ) = x0(t) + x1(t) + x2(t)2 +

F0 ( x0 , x1 , x2 , x0 , x1, x2 ,...) 0

F1 ( x0 , x1 , x2 , x0 , x1, x2 ,...) 0 (2)


F ( x , x , x , x , x, x ,...) 0
2 0 1 2 0 1 2
Nu (2) gii kh hn (1) th khng dng phng php ny
(2) d gii hn (1) th (1) nn c dng:
H0(x, t) + H1(x, , t) = 0
Cc s hng gy kh khn cho tnh ton thng vo H1
c th l thng s tht hoc gi (phi vt l)
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

134

Tham s b (3)
d
di
. u
Ri
u Ri
i dt
dt
250i (2 11, 25i 2 )i 120
250i 2i 11, 25i 2i 120

t 11,25

t=0

VD

(i )

U DC

UDC = 120 V;
R = 250 ;
(i) = 2i 3,75i3
i =?

250i 2i i 2i 120
250i 2i 120 i 2i
t i i0 (t ) i1 (t )

(250i0 2i0 120) (250i1 2i1 i02i0 )


2 (2i0i1i0 i02i1) 3 (2i0i1i1 i12i0 ) 4i12i1 0
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

135

Tham s b (4)
t=0

VD

(i )

U DC

UDC = 120 V;
R = 250 ;
(i) = 2i 3,75i3
i =?

(250i0 2i0 120) (250i1 2i1 i02i0 ) 2 (2i0i1i0 i02i1) 3 (2i0i1i1 i12i0 ) 4i12i1 0

250i0 2i0 120 0

(1)
2
250i1 2i1 i0 i0 0
120
2i0 (0)
60
p
120

(1a) 250 I 0 ( p) 2 pI 0 ( p) 2i0 (0)


0 I 0 ( p)
2 p 250
p ( p 125)
p

i0 (t ) 0, 48(1 e 125t ) A
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

136

Tham s b (5)
250i0 2i0 120 0
(1)

2
250i1 2i1 i0 i0 0

t=0

(1a) i0 (t ) 0, 48(1 e 125t ) A

VD

(i )

U DC

UDC = 120 V;
R = 250 ;
(i) = 2i 3,75i3
i =?

(1b) 250i1 2i1 [0, 48(1 e 125t )]2 60e 125t 0


250i1 2i1 13,824(e 125t 2e 250t e 375t ) 0
1
2
1
250 I1 ( p) 2 pI1 ( p) 2i1 (0) 13,824

0
p 125 p 250 p 375
1
2
1

p 125 p 250 p 375


I1 ( p ) 13,824

2 p 250

1
2
1
6,912

2
(
p

125)(
p

250)
(
p

125)(
p

375)
(
p

125)

i1 (t ) 6,912(te 125t 0, 012e 125t 0, 016e 250t 0, 004e 375t ) A


Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

137

Tham s b (6)
t=0

VD

(i )

U DC

UDC = 120 V;
R = 250 ;
(i) = 2i 3,75i3
i =?

i i0 (t ) i1 (t )
i0 (t ) 0, 48(1 e 125t ) A
i1 (t ) 6,912(te 125t 0, 012e 125t 0, 016e 250t 0, 004e 375t ) A

i (t ) 0, 48(1 e 125t ) 6,912(te 125t 0, 012e 125t 0, 016e 250t 0, 004e 375t ) A
11,25
i (t ) 0, 48(1 e 125t ) 11, 25.6,912(te 125t 0, 012e 125t 0, 016e 250t 0, 004e 375t ) A
0, 48 (77, 76t 1, 41)e 125t 1, 24e 250t 0,31e 375t A
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

138

Tham s b (7)

VD

i (t ) 0, 48 (77, 76t 1, 41)e 125t 1, 24e 250t 0,31e 375t A


0.5

i (A)

0.4
0.3
0.2
0.1
0
0

20

40

60

80

100

t (ms)
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

139

Ni dung
1.
2.
3.
4.

Gii thiu
c tnh ca phn t phi tuyn
Ch xc lp
Ch qu
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)

Khi nim
Phng php tuyn tnh ho s hng phi tuyn nh
Phng php tuyn tnh ho quanh im lm vic
Phng php tuyn tnh ho tng on
Phng php tham s b
Phng php sai phn
Khng gian trng thi

5. it & tranzito
6. Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

140

Sai phn (1)


Coi nh phng php tng qut cho nghim gn ng
dng dy s ri rc
Xc nh nghim cc im thi gian gin on
Xp x vi phn dy thnh sai phn y: dy y
bin (h) phng trnh vi phn thnh (h) phng
trnh sai phn gn ng
C th p dng cho c tuyn tnh & phi tuyn

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

141

Sai phn (2)


Xp x vi phn dy thnh sai phn y:

dy y

dy

dx

yk+1
y
yk

x
x
0

xk

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

xk+1
142

Sai phn (3)


dy y

;
dx x

dik i ik 1 ik ik 1 ik

;
dt t tk 1 tk
h

Tuyn tnh ho quanh im lm vic

duk uk 1 uk

dt
h
Sai phn

Tuyn tnh ho tng on

y
y*

yk+1

yk+2
yk+1
yk
yk

x
x

x
0

x*

x
0

xk

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

xk+1

xk+2

143

Sai phn (4)

VD1

e = 24V (DC); R = 60 ; (i) = 1,75i 2,8i3; bc sai phn h = 2ms.


Tnh dng in qu trong mch?

t=0

di
d
d

60
i

. 24
Ri
e 60i
24
i dt
dt
dt

60i (1,75 8, 4i )i 24
2

24 60ik
ik
1,75 8, 4ik2

ik 1 ik
ik
0,002

(i )

60ik (1,75 8, 4ik2 )ik 24

ik 1 ik
24 60ik

0,002 1,75 8, 4ik2

ik 1 ik 0,002

24 60ik
1,75 8, 4ik2

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

144

VD1

Sai phn (5)

e = 24V (DC); R = 60 ; (i) = 1,75i 2,8i3; bc sai phn h = 2ms.


Tnh dng in qu trong mch?

t=0

d
24 60ik
Ri
e ik 1 ik 0,002
dt
1,75 8, 4ik2
i1 i0 0,002

i0 0

(i )

24 60i0
24 60.0
2

0,002
0,0274A
1,75 8, 4i0
1
2
1,75 8, 4.0

24 60i1
24 60.0,0274

0,0274

0,002
0,0530A
2
2
1,75 8, 4i1
1,75 8, 4.0,0274
24 60i2
24 60.0,0530
i3 i2 0,002

0,0530

0,002
0,0771A
2
2
1,75 8, 4i2
1,75 8, 4.0,0530
i2 i1 0,002

3
0
1
2
k
ik (A) 0 0,0274 0,0530 0,0771
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

145

Sai phn (6)

VD1

e = 24V (DC); R = 60 ; (i) = 1,75i 2,8i3; bc sai phn h = 2ms.


Tnh dng in qu trong mch?

t=0

d
24 60ik
Ri
e ik 1 ik 0,002
dt
1,75 8, 4ik2
N = 200;

%so diem tinh toan

h = 0.05;

%buoc tinh

U = 24;

%nguon

R = 60;

%dien tro

(i )

a = 1.75;
b = 2.8;
dong=[];

%dong dien can tinh

dong(1)= 0; %so kien


for k=2:N
buff1 = dong(k-1);
buff2 = buff1 + (U*h - R*h*buff1)/(a - 3*b*buff1^2);
dong=[dong;buff2];
end
plot(dong);

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

146

Sai phn (7)

VD2

e 60 V (DC); R 20 ; q(u ) 10 u 0,5.10 u ;


Bc sai phn 1ms. Tnh in p trn t in.
3

t=0

q( u )

dq
Ri u e 20i u 60 20 u 60
dt
q du
20 . u 60 20(104 1,5.108 u 2 )u u 60
u dt
60 uk
4
8 2
20(10 1,5.10 uk )uk uk 60 uk
20(104 1,5.108 uk2 )
uk (V)
k
uk 1 uk
uk
0,001
0
0
1

30,00

47,34

u1 u0

0,001(60 u0 )
20(104 1,5.108 u02 )

u2 u1

0,001(60 u1 )
20(104 1,5.108 u12 )

uk 1 uk
60 uk

0,001
20(104 1,5.108 uk2 )
0,001(60 uk )
uk 1 uk
20(104 1,5.108 uk2 )

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

147

Sai phn (8)


xk xk 1 xk
xk

t
h
d 2 xk dxk xk xk 1 xk
xk 2

dt
dt
h
h

xk xk 1 xk
xk

t
h
x
x xk 1
xk 1 k 1 k 2
t
h

xk

xk 2 xk 1 xk 1 xk

h
h
xk
h

xk 2 2 xk 1 xk
h2

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

148

Sai phn (9)


xk(3)

d 3 xk dxk xk xk1 xk
3

dt
dt
h
h

xk 2 2 xk 1 xk
h2
x 2 xk 2 xk 1
xk1 k 3
h2
xk

xk(3)

xk 3 2 xk 2 xk 1 xk 2 2 xk 1 xk

2
2
h
h

xk 3 3 xk 2 3 xk 1 xk

h3
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

149

Sai phn (10)


xk

xk

( 3)
k

xk 1 xk
h

xk 2 2 xk 1 xk
h2

xk 3 3 xk 2 3 xk 1 xk

h3

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

150

Sai phn (11)

VD3

e = 24V (DC); R = 60 ; (i) = 1,75i 2,8i3; C = 25 F;


bc sai phn h = 2ms. Tnh dng in qu trong mch?

di
d

60
i

. u 24
60i
u 24
i dt
dt

ik (A)

uk (V)

0,0274

0,0530

2,192

24 u0 60i0

0,002
1
0

1,75 8, 4i02

u u 0,002i0
0
1
25.106
24 u1 60i1

0,002
2
1

1,75 8, 4i12

u u 0,002i1
1
2
25.106

24 uk 60ik
1,75 8, 4ik2
ik
6
i Cu 25.10 u uk
25.106

60i (1,75 8, 4i )i u 24 ik
2

t=0

(i )

ik 1 ik 24 uk 60ik
0,002 1,75 8, 4i 2
k

uk 1 uk ik
0,002
25.106

24 uk 60ik

0,002
k 1 k
1,75 8, 4ik2

u u 0,002ik
k
k 1
25.106

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

151

Sai phn (12)


Mch in
phi tuyn
(h) Phng trnh
phi tuyn

i f ( u , i )

u g ( u, i )

ik 1 ik
h f (uk , ik )

uk 1 uk g (uk , ik )
h

ik 1 ik hf (uk , ik )

uk 1 uk hg (uk , ik )

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

152

Sai phn (13)

VD4

30 20 E = 24 V (DC);
Z
; (i) = 2i 3,33i3 ;

20 50

i1
u1

i2
u2

qC = 105uC 5.1010uC3; h = 0,2ms; tnh i2?

uC u1 24 u1 24 uC

u2

di2
d
24 uC 30i1 20i2
(2 9,99i22 )i2

i2 dt
dt
2
'
(9,99
i

2)
i

2
2 20i1 50i2

u1 30i1 20i2

u2 20i1 50i2
i1

dq q duC
(105 15.1010 uC2 )uC

.
dt uC dt

24 uC 30(105 15.1010 uC2 )uC 20i2

2
5
10 2
(9,99i2 2)i2 20(10 15.10 uC )uC 50i2
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

153

VD4

Sai phn (14)

30 20 E = 24 V (DC);
Z
; (i) = 2i 3,33i3 ;

20 50

i1
u1

i2
u2

qC = 105uC 5.1010uC3; h = 0,2ms; tnh i2?


24 uC 30(105 15.1010 uC2 )uC 20i2

2
5
10 2
24 uk 20ik
(9,99i2 2)i2 20(10 15.10 uC )uC 50i2 uk 1 uk

h
30(105 15.1010 uk2 )

24 u 20i

5
10 2 uk 1 uk
30(105 15.1010 u 2 )
20(10

15.10
uk )
50ik

ik 1 ik

h
5
10 2

2
20(10

15.10
u )u ' 50i
i
h
9,99
i
k 2

9,99i 2
24 uk 20ik

uk 1 uk
u

h
uk
5
10 2
k 1
uk
30(10

15.10
u
)

k
h

5
10 2
i 20(10 15.10 uk )(uk 1 uk ) 50hik i
ik 1 ik
k
2
ik
k 1
9,99
i

2
k
h
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

154

Sai phn (15)

VD4

30 20 E = 24 V (DC);
Z
; (i) = 2i 3,33i3 ;

20 50

i1
u1

i2
u2

qC = 105uC 5.1010uC3; h = 0,2ms; tnh i2?


uC u1 24

d
24 uk 20ik

u2
u

h
uk
dt
5
10 2
k 1
30(10

15.10
u
)

k
u1 30i1 20i2
20(105 15.1010 uk2 )(uk 1 uk ) 50hik

i
ik
u2 20i1 50i2
k 1
9,99ik2 2
dq

i1

dt

0
k
uk (V) 0
ik (A) 0

16,00

21,57

0,0016

0,0021
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

u0 = uC(0) = 0
i0 = iL(0) = 0

155

Ni dung
1.
2.
3.
4.

Gii thiu
c tnh ca phn t phi tuyn
Ch xc lp
Ch qu
a)
b)
c)
d)
e)
f)
g)

Khi nim
Phng php tuyn tnh ho s hng phi tuyn nh
Phng php tuyn tnh ho quanh im lm vic
Phng php tuyn tnh ho tng on
Phng php tham s b
Phng php sai phn
Khng gian trng thi
i. Khi nim
ii. ng dng
iii. Cch xy dng qu o pha trong khng gian trng thi

5.
6.

it & tranzito
Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

156

Khi nim (1)


Mt phng pha/qu o pha
Biu din quan h
x f (x)
trn mt phng pha
Mt phng pha:
trc honh:
trc tung:

x
x

p dng cho c tuyn tnh & phi tuyn


Ch nn p dng cho phng trnh vi phn c cp n 2
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

157

Khi nim (2)


x=

x 5.10e 5t 5 x

10e5t

x
10

10

0
0

50
200

400

600

800

1000

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

158

Khi nim (3)


x(t ) A sin t

x A cos t

x2
x 2
2
1
2
A (A)
x

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

159

Chiu chuyn ng ca im trng thi


Na mt phng trn: x 0 x tng t tri sang phi
Na mt phng di: x 0 x gim t phi sang tri
x

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

160

ng dng (1)
(c th) Tm c x(t)
Kho st tnh cht ca x(t)
Kho st s ph thuc ca qu trnh qu vo s kin

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

161

ng dng (2)
Tm x(t)
dx
dx
x
dt
dt
x
t

t dt
0

dx
t
x
x (0)

x f (x)

x (0)

dx
( x)
f ( x)

x(t ) 1 ( x)
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

162

ng dng (3)
Kho st tnh cht ca x(t)

x
0

x
x

10

0
0

200

400

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

600

800

1000

163

ng dng (4)
Kho st tnh cht ca x(t)

x
t

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

164

ng dng (5)
Kho st tnh cht ca x(t)

x
t

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

165

ng dng (6)
Kho st tnh cht ca x(t)

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

166

ng dng (7)
Kho st tnh cht ca x(t)

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

167

ng dng (8)
Kho st s ph thuc ca qu trnh qu vo s kin
(phng trnh cp 2)

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

168

ng dng (9)
Kho st s ph thuc ca qu trnh qu vo s kin
(phng trnh cp 2)

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

169

Xy dng qu o pha
Cp 1: trc tip t phng trnh
Cp 2:
V tng on
Trng ng nghing
Linard

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

170

Xy dng qu o pha trc tip t phng trnh


d
Ri
U DC
dt

UDC = 24V
R = 60
(i) = ai bi3
a = 1,75; b = 2,8
i =?

Ri (a 3bi 2 )i ' U DC
14

U DC Ri
24 60i
i'

2
a 3bi
1,75 3.2,8i 2

dng tng t 0 0,4 A

10

i' (mA/s)

U DC 24
ixl

0, 4 A
R
60

12

8
6
4
2
0
0

100

200
i (mA)
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

300

400

171

Xy dng qu o pha
Cp 1: trc tip t phng trnh
Cp 2:
V tng on
Trng ng nghing
Linard

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

172

V tng on (1)
x f ( x, x )

dx ( x) x dx
x
.
x dt
dt
dx
dx
x
x x
dx
dx
dx x
f ( x, x )
dx
x
dx
dt
x f ( x, x )
dx f ( x, x )

dx
x
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

173

V tng on (2)

dx f ( x, x )
x f ( x, x )

dx
x

( x0 , x0 ) tan 0

f ( x0 , x0 )
x0

( x1 , x1 ) ( x0 x0 , x0 x0 tan 0 )
tan 1

f ( x1 , x1 )
x1

( x2 , x2 ) ( x1 x1 , x1 x1 tan 1 )
f ( x2 , x2 )
tan 2
x2

x2

x1

x0
0

x0 x1 x2

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

x
174

V tng on (3)
x[0] = x0; y[0] = y0; delta = 0.001;
c = s_bc_tnh
for(i = 0; i < c; i++){
tan_alpha = F(x[i],y[i]);
x[i+1] = x[i] + delta*sign(y[i]);
y[i+1] = y[i] + tan_alpha*x[i];
}

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

175

V tng on (4)
Tnh ton nhiu
C th lp trnh

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

176

Xy dng qu o pha
Cp 1: trc tip t phng trnh
Cp 2:
V tng on
Trng ng nghing
Linard

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

177

Trng ng nghing (1)


dx f ( x, x )
x f ( x, x )

dx
x

f ( x, x )
tan 0 ng cong C0
0
x
f ( x, x )
tan 1 ng cong C1
1
x
f ( x, x )
tan 2 ng cong C2
2
x

0
1
0

0
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

x
178

Trng ng nghing (2)


Khng phi tnh ton
Phi v nhiu th

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

179

Xy dng qu o pha
Cp 1: trc tip t phng trnh
Cp 2:
V tng on
Trng ng nghing
Linard

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

180

Linard (1)
Ch p dng cho dng x x f ( x ) 0
V trn mt phng c t l xch
hai trc bng nhau
x

x f (x )
x0 f ( x0 )

x x f ( x ) 0 x x f ( x )
dx
x f ( x )

dx
x

x0

x0 f ( x0 )
tan 0
x0

f ( x0 )

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

x0
181

Linard (2)
Khng phi tnh ton
n gin
Ch p dng cho trng hp c bit: x x f ( x ) 0

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

182

Ni dung
1.
2.
3.
4.
5.

Gii thiu
c tnh ca phn t phi tuyn
Ch xc lp
Ch qu
it & tranzito
a) it
b) Tranzito

6. Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

183

it (1)
Ant

Catt
uD

iD

iD

uD

iD

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

uD

184

it (2)

VD1

iD (A)

Tm dng in trong mch.

10k

105
10

uD (i ) 10 i 10
4

10 VDC

0,6

uD (V)

uD (i ) 10 104 i
uD (i ) 0,6V
10 0,6
4
i

9,
4.10
A
4
10

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

185

it (3)

VD2
Tm dng in trong mch.

300

uD (i ) 300i 3

3VDC
iD (mA)

uD (i ) 3 300i

i 6,8mA

uD (V)

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

186

Ni dung
1.
2.
3.
4.
5.

Gii thiu
c tnh ca phn t phi tuyn
Ch xc lp
Ch qu
it & tranzito
a) it
b) Tranzito

6. Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

187

Tranzito (1)
C (gp)

C (gp)
B (gc)

npn

B (gc)

pnp
E (pht)

E (pht)

C
iC

iB

uCE
iE

uBE

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

188

Tranzito (2)
iC
iB

uCE

uBE

0, 2

0, 4

0,6

0,8

1,0

uBE (V)

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

uCE (V)
189

iC

Tranzito (3)

VD

RC
VCC

VCC = 10V; VBB = 1,6V; RB = 40k; RC = 2k;

RB

iB

uv = 0,4sin(2000t) V. Tnh uCEmin, uCEmax?

uCE

uv (AC)

RBiB uBE VBB uv

uBE

40.103 iB uBE 10 0, 4sin(2000 t )

iB ( A)

VBB

40.103 iB max uBE max 1,6 0, 4 2,0


uBE max 2,0 4.104 iB max
iB max 35 A

40.103 iB min uBE min 1,6 0, 4 1, 2


uBE min 1, 2 4.104 iB min
uBE (V)
0

0,5

1,0

1,5

iB min 15 A

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

190

iC

Tranzito (4)

VD

RC
VCC

VCC = 10V; VBB = 1,6V; RB = 40k; RC = 2k;

iB

uv = 0,4sin(2000t) V. Tnh uCEmin, uCEmax?

RB
uCE

uv (AC)

iB max 35 A; iB min 15 A

uBE

RC iC uCE VCC 2000iC uCE 10


VBB

iC (mA)

uCE 10 2000iC

iB max 35 A uCE min 3V


iB min 15 A uCE max 7V
uCE (V)

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

191

iC

Tranzito (5)

VD

RC
VCC

VCC = 10V; VBB = 1,6V; RB = 40k; RC = 2k;

iB

uv = 0,4sin(2000t) V. Tnh uCEmin, uCEmax?

RB
uCE

uv (AC)

uCE min 3V; uCE max 7V

uBE
VBB
10
0.4
9
0.3

0.2

(V)

6
CE

u (mV)

0.1

-0.1

-0.2

-0.3

1
-0.4
0

3
Thoi gian

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

3
Thoi gian

192

Ni dung
1.
2.
3.
4.
5.
6.

Gii thiu
c tnh ca phn t phi tuyn
Ch xc lp
Ch qu
it & tranzito
Gii mt s bi ton phi tuyn bng my tnh
a) Gii phng trnh vi phn
b) Ch xc lp
i.
ii.

Mch mt chiu
Mch xoay chiu

c) Ch qu
d) Khng gian trng thi
Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

193

Gii phng trnh vi phn

van der Pol:

= 1000; x(0) = 2; x(0) = 0

ia (u g ) au g bu g3

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

194

Mch xc lp mt chiu (1)


VD1

E = 20 V; u1(i) = 2i2
r2 = 10 ; i = ?

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

195

Mch xc lp mt chiu (2)


u (V)
12

VD2

u1(i)

E = 9 V; r2 = 3 ;
i=?

i (A)
0
u (V)

7,1

8,2

i (V)

0,9

2,7

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

9
8

196

Mch qu (1)
VD1
U DC 5 V

(Wb)
0,55
0,44

R=5

i?

- 0,44 - 0,22 0
0,22

0,44

i (A)

- 0,44
- 0,55

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

198

Mch qu (2)
VD2

(Wb)

u(t)

u(t) = Umsint V;
f = 20 Hz; R = 5 ;
Um = 40 V; i =?

0,55
0,44

- 0,44 - 0,22 0
0,22

0,44

i (A)

- 0,44
- 0,55

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

199

Khng gian trng thi (1)


x x kx kx 2 x u (t )

x0 2
x0 2

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

200

Khng gian trng thi (2)


x a sin x bx u (t )
x0 45

x0 0

S. E. Lyshevski. Engineering and Scientific Computations Using Matlab. Wiley, 2003


Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

201

Ch qu

Mch phi tuyn

P/p t/t ho s hng phi tuyn nh

Ch xc lp

P/p t/t ho quanh im lm vic


Mch mt chiu

Mch xoay chiu


P/p t/t ho tng on

P/p th

P/p cn bng iu ho

P/p d

P/p tuyn tnh iu ho

P/p lp

P/p tuyn tnh ho on c tnh


P/p th

P/p tham s b
P/p sai phn

Khng gian trng thi

Mch phi tuyn - sites.google.com/site/ncpdhbkhn

202

You might also like