cng Nhng nguyn c bn ca ch ngha Mc Lnin

Phn: Hc thuyt kinh t gi tr - L lun ca ch ngha Mc-Lnin v

ch ngha x hi.
Ch 1: HNG HA.
1.
1.1.

1.2.

Hng ha v hai thuc tnh hng ha

Khi nim:
- Hng ha l sn phm ca lao ng nhm tha mn nhng nhu cu no
ca con ngi, i vo qu trnh tiu dng thng qua trao i mua bn.
Khi nghin cu phng thc sn xut TBCN, C.Mc bt u bng s phn tch
hng ha, v cc l do sau:
+ Th nht: hng ha l hnh thi biu hin ph bin nht ca ca ci trong x
hi TB.
+ Th hai: hng ha l hnh thi nguyn t ca ca ci, l t bo kinh t trong
cha ng mi mm mng mu thun ca phng thc sn xut TBCN.
+ Th ba: phn tch hng ha ngha l phn tch gi tr - phn tch ci c s ca
tt c cc phm tr chnh tr kinh t hc ca phng thc sn xut TBCN. Nu
khng, s khng hiu c, khng phn tch c gi tr thng d l phm tr
c bn ca CNTB v nhng phm tr khc nh li nhun, li tc, a t, v.v
Hai thuc tnh ca hng ha:
C hai thuc tnh c bn l gi tr s dng v gi tr.
- Gi tr s dng (GTSD):
+ L cng dng ca hng ha, c th tha mn nhu cu no ca con
ngi.
+ GTSD do thuc tnh t nhin ca hng ha quy nh. Cho nn n l phm
tr vnh vin. (V d: cm dng n, o mc...).
+ GTSD ca hng ha ngy cng c m rng v khoa hc k thut ngy
cng khm ph ra nhiu thuc tnh mi ca n. (V d: go khng ch
nu cm m cn lm nguyn liu trong ngnh ru, bia hay ch bin cn y
t)
+ GTSD ch th hin khi con ngi s dng hay tiu dng, n l ni dung
vt cht ca ca ci, khng k hnh thc x hi ca ca ci nh th no.
+ Khng phi vt g c GTSD u l hng ha. (V d: khng kh)
+ Nh vy, mt vt mun thnh hng ha th GTSD ca n phi l vt c
sn xut ra bn, trao i, cng c ngha l vt phi c gi tr trao
i (GTT). Trong kinh t hng ha, GTSD l ci mang gi tr trao i.
- Gi tr (GT):
+ GTT phn nh quan h t l nht nh v mt s lng gia cc hng
ha c GTSD khc nhau. (V d: 1 mt vi = 10 kg thc).
+ Gi tr hng ha (gi tr): l hao ph lao ng x hi ca ngi sn xut
hng ha kt tinh trong hng ha.
Hao ph lao ng gm: Sng v Qu kh (vt ha)
Hao ph lao ng chia lm:
Trang 1

o Hao ph lao ng c bit to ra gi tr c bit.

o Hao ph lao ng x hi to ra gi tr x hi (gi tr)
+ GTT ch l hnh thc biu hin ca GT, GT l ni dung, l c s ca
GTT.
+ Hao ph lao ng kt tinh trong sn phm khng phi lc no cng l GT.
V d: ngi ta s dng sc lao ng to ra sn phm v t tiu dng
cho bn thn v gia nh, th s hao ph lao ng khng c hnh thi GT.
Ch khi sn phm lm ra trao i th hao ph lao ng mi mang hnh
thi GT.
+ Nh vy: GTSD l phm tr vnh vin, GT l phm tr mang tnh lch s.
Thuc tnh t nhin ca hng ha l GTSD, thuc tnh x hi l hao ph lao
ng kt tinh trong sn phm v n l GT. Thiu mt trong hai thuc tnh
trn th sn phm khng th tr thnh hng ha.
1.3. Mi quan h gia hai thuc tnh ca hng ha:
+ Hng ha l s thng nht ca hai thuc tnh l thuc tnh t nhin v thuc
tnh x hi ca hng ha, nhng y l s thng nht ca hai mt i lp. V
ngi bn ch quan tm n GT hng ha do mnh lm ra, nn h c ch n
GTSD th cng ch l t c GT. Ngc li, ngi mua th quan tm n
GTSD nhng m mun c c GTSD th phi tr GT ca n cho ngi bn.
Ngha l qu trnh thc hin gi tr tch ri vi GTSD: GT thc hin trc,
GTSD thc hin sau.
2. Tnh hai mt ca lao ng sn xut hng ha.
- S d hng ha c 2 thuc tnh l do lao ng ca ngi sn xut hng ha
c tnh hai mt. Chnh tnh 2 mt ca lao ng SXHH quyt nh tnh hai
mt ca bn thn hng ha. chnh l Lao ng c th v Lao ng
tru tng.
2.1. Lao ng c th (LCT):
- L lao ng ca ngi sn xut hng ha di mt hnh thc c th ca
nhng ngh nghip chuyn mn nht nh.
- Mi LCT c mc ch ring, i tng, phng tin, phng php v kt
qu ring. VD: ngi th mc mc ch l to ra ci bn, ci gh. i
tng l g; phng tin l ci ca, ci ba; phng php l khoan,
c,; kt qu l to ra c ci bn, ci gh
- LCT to ra GTSD.
- LCT cng nhiu cng to ra nhiu GTSD khc nhau.
- Cc LCT hp thnh h thng phn cng L trong XH.
- GTSD l phm tr vnh vin, v vy LCT cng l phm tr vnh vin gn
lin vi vt phm.
- Hnh thc ca LCT cng c th thay i.
- GTSD hng ha do hai nhn t hp thnh: vt cht v LCT. LCT ch
lm thay i hnh thc tn ti ca cc VC, lm cho n thch hp vi nhu
cu con ngi m thi.
2.2. Lao ng tru tng (LTT):
Trang 2

L L ca ngi sn xut hng ha di hnh thc hao ph L SX ra

hng ha (hao ph sc c, sc thn kinh v sc c bp ni chung)
- L bao gi cng hao ph sc lc ca con ngi xt v mt sinh l, nhng
khng phi hao ph L no cng l LTT. LTT ch c trong nn SXHH,
do mc ch SX ra trao i. Lm xut hin phi quy cc LCT v ci
L ng nht, tc l LTT.
- LTT to ra GT, lm c s cho s ngang bng trong trao i.
- Nu khng c trao i th khng cn phi quy cc LCT v LTT. Nn
LTT l phm tr mang tnh lch s.
- Nu LCT ch l 1 trong 2 nhn t to thnh GTSD th LTT l nhn t
duy nht to thnh GT ca hng ha. GT ca mi hng ha l s kt tinh
ca LTT.
+ Vic pht hin ra tnh hai mt ca L SXHH c ngha to ln v mt l
lun. Gip ta gii thch c hin tng phc tp din ra trong thc t, nh s
vn ng tri ngc khi khi lng vt cht ngy cng tng ln v khi lng
GT ca n gim xung.
+ LCT mang tnh cht t nhn (h SX ci g? SX th no?...l vic ring ca
mi ngi).
+ LTT mang tnh cht x hi: xt v mt hao ph sc lc ni chung th n
lun l mt b phn ca LXH thng nht, nm trong h thng phn cng
LXH.
+ L t nhn v LXH khng phi l hai L khc nhau m l 2 mt i lp
trong mt L thng nht. Gia L t nhn v LXH c mu thun c bn ca
SX hng ha, biu hin :
Sn phm lm ra khng n khp hay khng ph hp vi nhu cu XH.
Hao ph L c bit ca ngi SX c th cao hoc thp hn hao ph L m
XH c th chp nhn.
+ Mu thun gia LTN v LXH l mm mng ca mi mu thun trong nn
SXHH. V th SXHH lun vn ng pht trin, va tim tng kh nng khng
hong SX tha.
3. Lng gi tr hng ha v cc nhn t nh hng n lng gi tr hng ha.
- GT hng ha c xt v mt cht v lng:
+ Cht: do LTT ca ngi SX kt tinh trong hng ha.
+ Lng: lng hao ph nhiu hay t SX ra hng ha .
3.1. Thi gian LXH cn thit:
- GT hng ha do hao ph L quyt nh. M hao ph L thng c o
lng bng thi gian.
- Trong thc t, c nhiu n v kinh t cng SX ra mt loi hng ha, nn
thi gian L SX ra hng ha cng khng ging nhau.
- Do , lng GT hng ha khng th tnh bng thi gian L c bit m n
c tnh bng thi gian LXH cn thit SX ra hng ha . V th,
khng phi L c bit no cng dng nhiu thi gian hn sn xut hng
ha th hng ha c GT cao hn.
-

Trang 3

Thi gian LXH cn thit l thi gian L cn thit SX ra mt hng

ha trong iu kin trung bnh ca XH, hoc mt trnh k thut, trnh
t chc qun l, trnh ngi L, vi mt cng trung bnh ca XH.
- Thng thng, thi gian LXH cn thit gn st vi thi gian L c bit
ca ngi SXHH c kh nng cung ng i a s loi hng ha trn th
trng.
3.2. Cc nhn t nh hng n lng GT ca hng ha.
3.2.1. Nng sut lao ng (NSL) & Cng lao ng (CL)
NNG SUT LAO NG
- NSL l nng lc ca ngi SXHH.
- C hai loi NSL:
+ NSL c bit
+ NSL x hi
- Ch c NSL x hi mi nh hng n GT x hi ca hng ha.
- n v: sn phm/thi gian hay thi gian/sn phm
- Ph thuc vo:
+ Cht lng L.
+ Phng tin k thut.
+ Trnh qun l.
+ Cc iu kin lm vic.
- NSLXH tng th GT gim (ngha l thi gian LXH cn thit sn xut
ra hng ha gim, lng GT ca mt n v sn phm cng t v GT hng
ha l hao ph lao ng do ngi SXHH kt tinh trong ).
- V vy, mun gim GT ca mi n v hng ha xung th ta phi tng
NSLXH.
CNG LAO NG
- CL phn nh mc khn trng v nng nhc ca L.
- n v: sn phm/thi gian hay thi gian/sn phm.
- CL tng nhng GT hng ha khng i. Khi CL tng ln th lng
lao ng hao ph trong cng mt n v thi gian cng tng ln (v CL
tng ln lm cho ngi SXHH cng thng, mt mi hn, b ra hao ph c
bp, tr c nhiu hn), lng sn phm tng ln tng ng, nhng lng
GT ca mt n v sn phm khng i. V bn cht, tng CL ging
nh tng thi gian L.
3.2.2. Mc phc tp ca L.
- Theo mc phc tp, L chia lm thnh:
+ L gin n
+ L phc tp
- LG l s hao ph L mt cch gin n m bt k mt ngi bnh
thng no c kh nng L cng c th thc hin c.
- LPT l L i hi phi c o to, hun luyn thnh L lnh ngh.
- V d: trong mt gi L ngi th sa my tnh to ra nhiu gi tr hn
ngi ra bt. V L ca ngi ra bt l LG, c ngha l bt k ngi
-

Trang 4

3.3.

bnh thng no, khng qua o to cng c th thc hin c. Cn L

ca ngi th sa my tnh l LPT i hi phi c s o to, hun luyn.
- Vy, trong cng mt n v thi gian th LPT to ra nhiu gi tr hn
LG.
- LPT l LG nhn gp bi ln.
- Vy, cc hng ha do LG v LPT tr nn bnh ng, trong mi qu
trnh trao i ngi ta quy mi LPT thnh LG trung bnh.
- Nh vy, lng gi tr ca hng ha c o bng thi gian LXH cn
thit, gin n trung bnh.
Cu thnh lng gi tr hng ha:
- SXHH cn phi chi ph L, gm:
+ L qu kh (vt ha): nh my mc, cng c, nguyn vt liu
+ L sng: chi ph ngi SXHH sng v tn ti trong qu trnh ch bin t
liu SX thnh sn phm mi.
- LCT c vai tr bo tn v di chuyn gi tr ca t liu SX vo trong sn
phm, y l b phn gi tr c trong sn phm (k hiu c).
- LTT (biu hin s hao ph L sng trong qu trnh SX) lm tng thm
GT cho sn phm, y l b phn gi tr mi trong sn phm (k hiu l v +
m).
- Nh vy: (lng GT hng ha W) W = c + v + m (gi tr c ti hin + gi tr
mi).

Ch 2: QUY LUT GI TR (QLGT)

1.

Ni dung v yu cu ca QLGT.
- Quy lut ny i hi vic SX v lu thng hng ha phi da trn c s hao
ph LXH cn thit SX ra hng ha . Mun bn c hng ha, b
p c chi ph v c li, ngi SX phi iu chnh lm sao cho hao ph
L c bit ca mnh ph hp vi mc chi ph m XH chp nhn c.
- QLGT hot ng thng qua gi c th trng. Gi c l biu hin bng tin
ca gi tr. Hng ha no nhiu gi tr th gi c ca n cao v ngc li.
- Gi c th trng c th ln hn, nh hn hoc bng gi tr do s tc ng
ca cnh tranh, cung cu, sc mua ca ng tin.
- S ln xung ca gi c th trng to thnh c ch tc ng ca QLGT.
2. Tc ng ca QLGT (3 tc ng)
2.1. iu tit SX & lu thng hng ha:
- iu tit SX: iu tit ngun lc SX gia cc ngnh trong nn KT.
- S tc ng ny ca QLGT thng qua bin ng ca gi c ca hng ha trn
th trng di tc ng ca quy lut cung-cu.
- Cung b hn Cu dn n gi c tng, li nhun tng v cc doanh nghip s
m rng SX. Cc doanh nghip khc gia nhp ngnh.
- Cung ln hn Cu dn n gi c gim xung, li nhun gim xung v cc
doanh nghip thu hp SX, cc doanh nghip khc rt ra khi ngnh.
iu tit lu thng hng ha:
Trang 5

- iu tit lu thng hng ha ca QLGT cng thng qua gi c trn th trng.

- Hng ha vn ng t ni c gi thp n ni c gi cao. QLGT c tc ng
iu tit hng ha gia cc vng, min, quc gia vi nhau.
2.2. Kch thch ci tin k thut, tng nng sut lao ng.
- Trong nn kinh t hng ha, ngi SX no c hao ph L c bit nh hn hao
ph LXH cn thit th th c li, ngc li s th bt li. V th, trnh l, v
n, ph sn, h buc phi h thp hao ph L c bit ca mnh, sao cho bng hao ph
LXH cn thit. Mun vy, cn phi ci tin k thut; hp l ha SX; o to ngi
L. Ni chung l phi tng nng sut L.
2.3. S phn ha gia nhng ngi SXHH:
- Thc hin s la chn t nhin, o thi cc yu km, pht huy cc nhn t
tch cc.
- T vic cnh tranh s dn n s phn ha sau:
+ Cnh tranh thnh cng: ngi giu.
+ Cnh tranh tht bi: ngi ngho.
* Hn ch: QLGT dn n s phn ha giu ngho, nhim mi trng v cc
mt tiu cc khc.

Ch 3: S CHUYN HA TIN THNH T BN.

1.

Cng thc chung ca t bn (TB)

- Cng thc lu thng hng ha: H T H
o Tin trong cng thc H T H l tin t thng thng, khng phi
l TB. (ngi SXHH SX hng ha bn ly tin, sau dng tin mua
hng ha khc phc v cho nhu cu ca mnh). Hnh thc lu
thng ny thch hp vi nn SX nh ca nhng ngi th th cng
v nng dn; vi mc ch l GTSD ca hng ha tha mn nhu
cu, i hi cc hng ha trao i phi c GTSD khc nhau.
- Cng thc lu thng t bn: T H T
o Cng thc T H T: Tin l im xut pht v l im kt thc ca
qu trnh; hng ha ng vai tr trung gian; tin y khng phi
chi ra dt khot m ch l ng ra ri thu v. Mc ch l GT, hn na
l gi tr tng thm.
- GING (ging v hnh thc):
o Cng hai nhn t l H (hng) v T (tin).
o Cng hai hnh vi: mua v bn.
o Mi quan h: ngi mua v ngi bn.
- KHC (khc v cht):
o im khi u v im kt thc khc nhau, tri ngc nhau.
o Khc nhau mc ch.
o Xu hng vn ng: T H T vi T = T + m (m: gi tr thng d)
v T > T.
- KT LUN:
o TB l GT mang li GT thng d.
Trang 6

o Cng thc: T H T c gi l cng thc chung ca TB.

o Bn thn tin khng phi l TB. Tin ch bin thnh TB trong nhng
iu kin nht nh; khi chng c s dng bc lt lao ng ca
ngi khc.
2.
Mu thun trong cng thc chung ca TB.
- Trong cng thc T H T vi T = T + m. Vy gi tr thng d m do u
m c?
- Cc nh TB c tnh chng minh qu trnh lu thng ra gi tr thng d
nhm mc ch che giu ngun gc lm giu ca cc nh TB.
XT TRONG LU THNG:
- Trong trng hp trao i ngang gi: khng sinh ra gi tr thng d.
+ V khi trao i ngang gi th ch c s thay i v hnh thi gi tr, t tin
thnh hng v t hng thnh tin, tng gi tr mi bn tham gia trao i trc v sau l
nh nhau. Nhng v GTSD th c hai cng c li v hng ha thch hp vi nhu cu
ca mnh.
- Trong trng hp trao i khng ngang gi:
+ Gi c > Gi tr: Gi nh c mt nh TB bn hng ha cao hn gi tr 10%,
c th l GT hng ha ca anh ta l 100 ng, anh ta bn 110 ng, v thu c 10
ng gi tr thng d. Nhng khng c nh TB no ch ng vai tr l ngi bn hng
m khng i mua cc yu t SX v SX. n lt anh ta l ngi mua cc yu t
SX, cc nh TB khc cng mun bn cao hn GT l 10% c li. Nh vy 10% nh
TB thu c l ngi bn s mt khi l ngi mua khng to ra c gi tr thng
d no.
+ Gi c < Gi tr: Cng gi nh rng c mt nh TB mun mua hng ha
thp hn 10% so vi GT ri nhn c 10% gi tr thng d lc bn. Trong trng
hp ny cng vy, khi bn th cc nh TB khc cng mun mua thp hn GT th mi
mua khng to ra c gi tr thng d no.
+ Mua r - Bn t: Gi nh c mt k gii la gt, bp bm. Mt hng ha c
GT 10 ng. Khi mua, hn mua r 5 ng; khi bn, hn bn t vi 15 ng. Nh vy,
hn to ra gi tr thng d l 10 ng do trao i khng ngang gi. Nu nhn chung ci
GT thng d m hn thu c cng l ci ngi khc mt i khng sinh ra gi tr
thng d.
Lu thng khng ra gi tr thng d.
XT NGOI LU THNG:
- Tin trong kt st, hng ha trong kho th cng khng th to ra GT thng
d.
Nh vy, GT thng d khng c to ra trong qu trnh lu thng, va
khng c to ra ngoi lu thng. chnh l mu thun trong cng
thc chung ca TB.
3. Hng ha sc lao ng.
- Trong cng thc chung ca TB: T H T. Th hng ha (H) khng phi l
hng ha thng thng m l hng ha c bit, GTSD ca n c c tnh sinh ra
gi tr. l hng ha SL.
Trang 7

3.1. Sc lao ng v iu kin ra i ca hng ha sc lao ng.

- Sc lao ng (SL): l ton b th lc v tr lc m con ngi vn dng
vo trong qu trnh SX.
- IU KIN SC LAO NG THNH HNG HA:
+ iu kin cn: Ngi L c t do v thn th. (SL ca ngi n l
khng phi l hng ha v khng c quyn t do bn SL ca mnh).
+ iu kin : Ngi L khng c TLSX. (Ngi th th cng c quyn t
do s dng SL ca mnh nhng cng khng phi l hng ha v anh ta c TLSX, c
th lm ra sn phm t nui sng mnh m cha cn phi bn SL).
3.2. Hai thuc tnh ca hng ha SL.
- GT ca hng ha SL:
+ GTHH SL c xc nh bng ton b gi tr cc t liu tiu dng cn
thit cho ngi L, gia nh ngi L v chi ph o to.
+ GTHH SL c yu t tinh thn v lch s.
+ Lng GTHH SL do nhng b phn sau y hp thnh:
o GT nhng t liu sinh hot v vt cht v tinh thn cn thit ti
SX SL, duy tr i sng ca bn thn ngi cng nhn.
o Ph tn hao o to ngi cng nhn.
o GT nhng t liu sinh hot VC v tinh thn cn thit cho con ci
ngi cng nhn.
- GTSD ca hng ha SL:
+ Trong qu trnh L, GTSD ca hng ha SL to ra mt lng GT mi, ln
hn GT ca bn thn n, phn GT di ra chnh l GT thng d.
+ Nh vy, GTSD ca hng ha SL chnh l cha kha gii quyt mu
thun trong cng thc chung ca TB v l iu kin chuyn tin thnh TB.
- Hng ha SL khc hng ha khc 5 im sau:
+ GTHH SL gn vi GT hng ha tiu dng.
+ C yu t tinh thn v lch s.
+ GTSD to ra gi tr thng d.
+ Mua bn quyn s dng SL, khng phi l bn quyn s hu con ngi.
+ Hng ha SL tng dn theo thi gian trong khi GT hng ha li gim dn.
- Nh vy c 2 loi hng ha c bit l:
+ Tin.
+ Sc lao ng.

Ch 4: QU TRNH SN XUT RA GI TR THNG D

TRONG XHTB.
1.

Qu trnh SX gi tr thng d (GTTD).

- Qu trnh SX TBCN l s thng nht gia qu trnh SX ra GTSD v qu
trnh SX ra gi tr thng d.
- Qu trnh SX trong x nghip TB ng thi l qu trnh tiu dng SL v
TLSX m nh TB mua, nn n c cc c im sau:

Trang 8

o Cng nhn lm vic di s kim sot ca nh TB v nh TB s

dng sao cho c hiu qu nht.
o Sn phm l do L ca ngi cng nhn to ra, nhng n khng
thuc quyn s hu ca ngi cng nhn m l ca nh TB.
VD: sn xut 10 kg si, cn 10 kg bng gi l 10$. bin 10 kg bng
thnh si th ngi cng nhn phi lao ng trong 6 gi v hao mn my
mc l 2$; GT SL trong mt ngy l 3$ v ngy L 12 gi; trong mt gi
L, ngi cng nhn to ra mt lng gi tr l 0,5$; gi nh trong qu
trnh SX si hao ph theo thi gian LXH cn thit.
Nu cng nhn L mt ngy 6 gi (ng bng thi gian L cn thit) th:
Chi ph sn xut
Tin mua bng (10kg): 10$
Hao mn my mc: 2$
Tin mua SL trong 1 ngy
L: 3$
Tng cng: 15$

Gi tr sn phm mi
Gi tr ca bng chuyn vo
si: 10$
Gi tr ca hao mn my mc
chuyn vo si: 2$
Gi tr mi do cng nhn to
ra trong 6 gi: 0,5$*6 = 3$
Tng cng: 15$

Nh vy, khng c sinh ra gi tr thng d cho nh TB, nh vy tin cha

th chuyn thnh TB.
- Nu cng nhn L mt ngy 12 gi ng theo hp ng vi nh TB th:
Chi ph sn xut
Tin mua bng (20kg): 20$
Hao mn my mc: 4$
Tin mua SL trong 1 ngy
L: 3$
Tng cng: 27$

Gi tr sn phm mi
Gi tr ca bng chuyn vo
si: 20$
Gi tr ca hao mn my mc
chuyn vo si: 4$
Gi tr mi do cng nhn to
ra trong 6 gi: 0,5$*12 = 6$
Tng cng: 30$

Nh vy, 27$ ng trc cho CPSX chuyn thnh 30$ trong gi tr sn

phm mi, em li gi tr thng d l 3$. Nh vy, tin ng ra ban u
chuyn thnh TB.
- Gi tr sn phm c hai phn:
+ Gi tr c do LCT bo ton v di chuyn vo sn phm mi.
+ Gi tr mi do LTT to ra trong qu trnh SX, ln hn GT SL bng
vi GT SL cng vi GT thng d.
- Nh vy, gi tr thng d l mt b phn gi tr ca sn phm mi do
ngi L to ra v b nh TB chim ot.
- Ngy L ca cng nhn c chia lm 2 phn:
+ Thi gian L cn thit (k hiu: t): l thi gian m ngi cng nhn to ra
mt lng gi tr ngang vi GT SL ca mnh.
+ Thi gian L thng d (k hiu: t): Phn cn li ca thi gian L cn
thit l thi gian L thng d.
- Mu thun trong cng thc chung ca TB c gii quyt:
Trang 9

+ Vic chuyn ha tin thnh TB din ra trong lu thng v ng thi

khng din ra trong lu thng. Trong lu thng, nh TB mua c th hng
ha c bit l hng ha SL. Sau , s dng hng ha c bit ny vo
trong SX, tc l ngoi lu thng SX to ra gi tr thng d. Lc , tin
ca nh TB mi chuyn thnh TB.
2.
Bn cht ca TB.
- Bn thn TLSX khng phi l TB, n l yu t c bn ca SX trong bt c
XH no. TLSX ch tr thnh TB khi n tr thnh ti sn ca cc nh TB
dng bc lt L ca ngi lm thu. Khi ch TB b xa b th TLSX
khng cn l TB na. Nh vy bn cht ca TB l thc cht l mt quan h
XH (giai cp t sn chim ot gi tr thng d do giai cp cng nhn sng
to ra), n phn nh QHSX TBCN v n l mt phm tr lch s.
- Cn c vo vai tr ca cc b phn TB trong vic to ra GTTD, chia thnh:
T bn bt bin & T bn kh bin.
2.1. T bn bt bin (TBBB): k hiu l c
- L b phn TB dng mua TLSX (khng trc tip to ra GT).
- TLSX c nhiu loi, c loi c s dng ton b trong qu trnh SX,
nhng ch hao mn dn, do chuyn dn tng phn GT ca n vo sn phm nh
my mc, thit b, nh xng, c loi a vo SX th chuyn ton b gi tr ca n
trong mt chu k SX nh nguyn, vt liu. Song nh c LCT m gi tr ca n c
bo ton v chuyn vo sn phm, nn gi tr khng th ln hn GT TLSX b
tiu dng SX ra sn phm.
2.2. T bn kh bin (TBKB): k hiu l v
- L b phn TB dng mua hng ha SL.
- B phn TB bin thnh SL khng ti hin ra, nhng thng qua LTT ca
cng nhn lm thu m tng ln, tc l bin i v lng gi l TBKB.
Vy, TBBB l iu kin cn thit khng th thiu SX ra GTTD, cn TBKB
ng vai tr quyt nh, v n lm cho b phn TB ln ln.
2.3. C cu gi tr hng ha: w = c + v + m
- Trong : c + v l TB v v + m l gi tr sn phm mi do ngi L to ra.
- V d: w = 800c + 200v + 300m Gi tr hng ha w = 1300
3.
T sut GTTD v khi lng GTTD.
3.1. T sut GTTD: (k hiu m)
- L t l phn trm gia GTTD & TBKB:
m
t'
m ' 100% 100%
v
t
Vi t l thi gian L thng d, t l thi gian L cn thit.
- Nh vy, t sut GTTD phn nh trnh bc lt GTTD ca nh TB nhng
cha ni r quy m bc lt.
- Thc cht, m l t l phn chia li ch gia nh TB v ngi L.
- ni r quy m bc lt, C.Mc s dng phm tr khi lng GTTD.
3.2. Khi lng GTTD: (k hiu M)
Trang 10

L tch s gia t sut GTTD & tng TBKB c s dng ( V v )

M m 'V hay m '

bit rng M m
-

M
V

V d:
o w = 800c + 200v + 300m (USD) v s dng 10 ngi L, mi ngi
c tr 200 USD/sn phm. Tm khi lng GTTD?
o Cch 1: Mi ngi to ra gi tr thng d l 300 USD. Khi , 10
ngi L to ra c khi lng GTTD l 3000 USD.
o Cch 2:
m
300
T sut GTTD: m ' 100%
100% 150%
v
200
Tng TBKB l: V v 200 10 2000 USD

Khi lng GTTD: M m 'V 150%.2000 3000 USD.

4. Hai phng php SX GTTD.
4.1. Phng php SX GTTD tuyt i:
- L phng php SX GTTD bng cch ko di ngy L trong khi thi gian
L cn thit khng i.
- V d: nu ngy L l 8 gi (t = 4h v t = 4h) v V = 2000. Suy ra c
m = (t/t)*100% = 100%, v M = mV = V = 2000.
+ Nu ko di ngy L ln thnh 10 gi (t = 4h v t = 6h) v V = 2000. Suy ra
m = (6/4)*100% = 150% v M = 150%*2000 = 3000. (M > V)
- Phng php ny c p dng thi k u ca CNTB. Tuy nhin phng
php ny gp phi nhng gii hn khng th vt qua c. V mt ngy
c 24h, v cng nhn cn phi c thi gian n, ng, ngh ngi, gii
tr hi phc sc khe (Gii hn t nhin). Vic ko di thi gian L
cng gp s phn khng ca giai cp cng nhn (Gii hn x hi). Nh vy,
v mt kinh t, thi gian L phi ln hn thi gian L cn thit nhng
khng c vt qu gii hn v th cht v tinh thn ca ngi L.
4.2. Phng php SX GTTD tng i:
- L phng php SX GTTD bng cch rt ngn thi gian L cn thit trn
c s tng nng sut LXH, trong khi ngy L khng i.
- V d:
+ Nu ngy L l 10h (t = 5h & t = 5h) v V = 4000. Suy ra m = 100% v M
= V = 4000.
+ Nu ngy L khng i l 10h, th by gi cng nhn ch cn 4h L to
ra mt lng GT mi bng GT SL ca mnh, do t l phn chia ngy L s thay
i (t = 4h & t = 6h) v V = 4000. Suy ra m = 150% v M = 6000 > V = 4000.
- Vy lm th no rt ngn thi gian L cn thit? Tt yu phi gim GT
SL, v thi gian L cn thit c quan h vi GT SL, dn n vic phi
gim GT nhng t liu sinh hot ca cng nhn bng cch tng nng sut
Trang 11

L trong cc ngnh SX ra nhng t liu sinh hot hoc tng nng sut
L trong cc ngnh SX ra TLSX SX ra nhng t liu sinh hot .
Cc nh TB s dng kt hp c hai phng php trn em li li ch cho
mnh.
5. GTTD siu ngch.
- L phn GTTD thu c do tng nng sut L c bit, lm gim GT c bit
ca hng ha xung thp hn GTXH ca n.
- V d:
o wA = 400c + 100v + 300m = 800USD (gi tr L c bit)
o w = 1000 (em bn) (GT TB ca XH)
o Suy ra GTTD SN ca A l: MSNA = 1000 800 = 200USD
- GTTD SN ch l hnh thc bin tng ca GTTD tng i v:
o GTTD tng i v siu ngch cng da trn c s nng sut L
(mt bn l tng NSL c bit, mt bn l tng NSL XH)
o Chng u biu hin mi quan h gia nh TB v ngi L.
o GTTD SN ch l hnh thi tm thi i vi n v kinh t, nhng
trong XH n lun tn ti.
- Theo ui GTTD SN l kht vng ca cc nh TB v l ng lc mnh nht
thc y vic ci tin k thut, hp l ha SX v tng NSL. GTTD SN ch
do mt s cc nh TB c k thut tin tin thu c.
- GTTD SN khc vi GTTD tng i l GTTD tng i do ton b giai
cp cc nh TB thu c. Xt v mt , n th hin quan h bc lt ca
ton b giai cp cc nh TB i vi ton b giai cp cng nhn.

Ch 5: TUN HON V CHU CHUYN CA T BN.

SXTBCN l s thng nht bin chng gia qu trnh SX v qu trnh lu
thng. Lu thng ca TB, theo ngha rng l s vn ng ca TB, nh
m TB ln ln v thu c GTTD, cng tc l s tun hon v chu chuyn
ca TB.
Tun hon v chu chuyn TB.
Tun hon TB:
-

1.
1.1.

S vn ng ny tri qua 3 giai on: 2 giai on lu thng v 1 giai on

SX.
Giai on 1: - giai on lu thng.
o Lnh vc: TB tham gia vo lnh vc lu thng.
o Hnh thi: TB tin t.
o Chc nng: mua cc yu t SX.
Trang 12

Giai on 2: - giai on SX (giai on ny c ngha quyt nh nht v n

gn trc tip vi mc ch ca nn SXTBCN)
o Lnh vc: TB tham gia vo lnh vc SX.
o Hnh thi: TB sn xut
o Chc nng: SX ra gi tr thng d (to ra sn phm)
- Giai on 3: - giai on lu thng H T
o Lnh vc: lu thng.
o Hnh thi: TB hng ha.
o Chc nng: thc hin gi tr ca hng ha (chc nng bn hng).
Trong giai on ny, nh TB tr li th trng vi t cch l ngi
bn hng. Hng ha ca nh TB c chuyn thnh tin.
KT LUN: tun hon TB phn nh qu trnh vn ng lin tip ca TB,
tri qua 3 giai on, tn ti 3 hnh thi v thc hin y 3 chc nng, ri
quay tr v hnh thi ban u ca n c km theo GTTD.
- Tun hon TB ch tin hnh mt cch bnh thng khi hai iu kin sau y
c tha:
o Cc giai on ca chng din ra lin tc.
o Cc hnh thi TB cng tn ti v c chuyn ha mt cch u n.
- Tun hon TB l s vn ng khng ngng, khng t qung.
- Ph hp vi 3 giai on tun hon TB c 3 hnh thi TB cng nghip: TB
tin t, TB sn xut v TB hng ha.
- 3 hnh thi ca TB khng phi l 3 loi TB khc nhau, m l hnh thi ca
mt TB cng nghip; song qu trnh vn ng y cha ng kh nng tch
ri 3 hnh thi TB, lm xut hin TB thng nghip, TB cho vay
2. Chu chuyn TB.
- Chu chuyn TB l s tun hon ca TB, nu xem xt n l mt qu trnh
nh k i mi, thng xuyn vn ng v lp li khng ngng.
- N c biu hin thng quan thi gian chu chuyn v tc chu chuyn
ca TB.
- Thi gian chu chuyn ca TB: l thi gian TB vn ng ht mt vng tun
hon.
- Bao gm:
o Thi gian SX.
o Thi gian lu thng.
- Thi gian SX: thi gian TB nm trong lnh vc SX. Bao gm: thi gian L,
thi gian gin on L, thi gian d tr SX.
- Cc nhn t nh hng n thi gian SX.
o Tnh cht ca ngnh.
o Quy m v cht lng sn phm.
o Nng sut v cng L.
o i tng L chu tc ng ca t nhin di hay ngn.
o Mc d tr cc yu t SX.
-

Trang 13

Thi gian lu thng: thi gian TB nm trong lnh vc lu thng. Gm mua

v bn hng.
- Cc nhn t nh hng n thi gian lu thng:
o Tnh hnh th trng (tt hay xu).
o Khong cch th trng (xa hay gn).
o Mc hin i ha ca h thng thng tin lin lc, vn ti v giao
thng.
o Hiu qu ca hot ng Marketing.
- Thi gian chu chuyn ca TB cng ngn th cng to iu kin cho GTTD
c SX ra nhiu hn, TB cng ln nhanh hn.
- Tc chu chuyn ca TB biu hin thng qua s vng chu chuyn ca TB
trong mt khong thi gian nht nh.
CH
n
ch
- Trong :
o n: s vng chu chuyn ca TB.
o CH: l 1 khong thi gian nht nh (thng l 1 nm).
o ch: l thi gian cho 1 vng chu chuyn ca TB.
- Cc loi TB khc nhau hot ng trong nhng lnh vc khc nhau th s
vng chu chuyn khng ging nhau. Mun tng n th phi gim thi gian
SX v thi gian lu thng ca n.
3. T bn c nh v t bn lu ng.
- Cn c vo phng thc chuyn ha gi tr vo sn phm ngi ta chia TB
thnh TB c nh & TB lu ng.
- TB c nh: l b phn ca TB tham gia vo qu trnh SX, gi tr ca n
c di chuyn tng phn vo trong sn phm (VD: my mc, thit b, nh
xng). TB c nh c s dng lu di trong nhiu chu k SX.
o TB c nh b hao mn dn v c 2 loi hao mn:
Hao mn hu hnh (hao mn v vt cht, hao mn c hc m
ta c th nhn thy c).
Hao mn v hnh (hao mn thun ty v mt gi tr. V k c
khi my mc tt nhng xut hin cc my mc hin i hn,
cng sut cao hn s lm n mt GT. V th cc nh TB tm
cch ko di ngy L, tng cng L, tng ca lm
vicnhm tn dng my mc trong thi gian cng ngn
cng tt).
o Tng tc chu chuyn TB c nh l mt bin php quan trng
tng qu khu hao ti sn c nh, trnh thit hi do hao mn HH v
hao mn VH gy ra; nh c iu kin i mi thit b.
- TB lu ng: l b phn TB tham gia vo qu trnh SX, gi tr ca n di
chuyn ton b vo sn phm. (VD: tin cng, nguyn liu, vt liucc
thit b khng bn).
-

Trang 14

o c2: gi tr, nguyn liu, vt liu v cc trang b khng bn.

o Nh vy, TB c nh l c1 v TB lu ng l c2 + v.
o TB lu ng chu chuyn nhanh hn TB c nh. Tng tc chu
chuyn TB lu ng gip:
Tng lng TB lu ng c s dng trong nm, do tit
kim c TB ng trc.
Lm cho t sut GTTD v khi lng GTTD hng nm tng
ln.
4. ngha nghin cu tun hon v chu chuyn ca TB.
- Nghin cu tun hon v chu chuyn ca TB tm ra cc bin php y
nhanh tc chu chuyn ca TB nhm nng cao hiu qu SX kinh doanh.
- i vi TB c nh: tit kim chi ph bo qun v sa cha ti sn c nh,
hn ch hao mn hu hnh v v hnh.
- i vi TB lu ng: Tit kim c TB ph thm hoc nng cao hiu qu
SX kinh doanh.

Ch 6: CHI PH SN XUT T BN CH NGHA. LI NHUN.

T SUT LI NHUN.
1.

Chi ph sn xut (CPSX)

- Gi tr hng ha: w = c + v + m (1)
- CPSX: k = c + v (2)
- Suy ra: w = k + m (3)
- Chi ph sn xut (CPSX) l phn gi tr b li gi c ca nhng TLSX v
SL SX ra hng ha .
- Chi ph thc t b CPSX TBCN c s khc nhau v c mt cht ln mt
lng.
- So snh CP thc t v CPSX:
o V mt cht:
CP thc t l CPL, phn nh ng v y hao ph LXH
cn thit SX v to ra GT hng ha.
CPSX TBCN (k) ch phn nh hao ph TB ca nh TB m thi,
n khng to ra GT hng ha.
o V mt lng:
CPSX TBCN lun b hn CP thc t (c + v) < (c + v +m).
V TBSX c chia thnh TB c nh v TB lu ng nn
CPSX TBCN lun nh hn TB ng trc (K).
Trang 15

 V d: Mt nh TBSX u t TB vi s TB c nh (c1) l
1200 n v tin t (vtt), s TB lu ng (c2 v v) l 480 vtt
(trong GT ca nguyn, nhin vt liu (c2) l 300, tin cng
(v) l 180). Nu TBC hao mn ht trong 10 nm, tc l mi
nm hao mn 120 vtt, th
CPSX (k) = 120 + 480 = 600 vtt
TB ng trc (K) = 1200 + 480 = 1680 vtt
K>k
Nhng khi nghin cu, C.Mc gi nh TBC hao mn ht
trong 1 nm K = k.
-

2.

3.

ngha:
o C s cho vic hoch ton SX kinh doanh.
o Tm ra cc bin php h thp CPSX nhm nng cao hiu qu SX
kinh doanh.
Li nhun (LN)
- Ta c: w = k + m (3)
- Gi c: g = k + p (4) p = g - k
- Nu gi c = gi tr m = p (5)
- Nh vy, LN chnh l GTTD nhng c quan nim nh l kt qu ca
CPSX.
- So snh gia LN v GTTD:
o V lng: p c th ln hn, nh hn hoc bng GTTD.
V d: w = 800c + 200v + 300m = 1300
Da vo (3) v (4)
Nu g = 1300 = w m = p =300
Nu g = 1200 m = 300 v p = 200
Nu g = 1500 m =300 v p = 500
o V cht: LN v GTTD u c chung ngun gc t SX, do L to ra
nhng phm tr LN che du ngun gc, bn cht thc s ca chnh
n (Vic p sinh ra trong qu trnh SX nh b phn v c thay th
bng k (c + v), nn by gi p c quan nim l con ca ton b
TB ng trc)
T sut li lun (TSLN)
- TSLN l t l phn trm gia LN & CPSX.
p
p ' 100% (khi gi c khc gi tr)
k
m
p ' 100% (khi gi c bng gi tr)
k
- LN l hnh thc chuyn ha ca GTTD, nn TSLN cng l hnh thc
chuyn ha ca TSGTTD. Nhng gia m v p khc nhau c v cht v v
lng:
Trang 16

4.

o V mt cht: m phn nh trnh bc lt ca nh TB i vi cng

nhn lm thu, cn p khng th phn nh c m ch ni ln mc
doanh li ca vic u t TB.
TSLN cho nh TB bit u t vo u th c li hn. Theo
ui TSLN l mc tiu ca cnh tranh gia cc nh TB.
o V mt lng: p lun lun nh hn m (khng nn lm na p v m;
gia p v m c th bng, nh, hoc ln hn)
Gii thch:
m
m
p'
100% cn m ' 100%
cv
v
Nhng nhn t nh hng n TSLN.
- T sut gi tr thng d: m cng ln th p cng ln.
- Cu to hu c ca TB: Trong iu kin TS GTTD khng i, nu cu to
hu c TB cng cao th TSLN cng gim.
- Tc chuyn ca TB: Nu tc chu chuyn ca TB cng ln, th tn sut
sn sinh ra GTTD trong nm ca TB ng trc cng nhiu ln, GTTD theo
m tng ln lm TSLN tng theo.
- Tit kim TB bt bin: Trong iu kin TS GTTD v TB kh bin (v) khng
i, nu TB bt bin cng nh th TSLN cng ln.
m
o Theo p '
100% , khi m v v khng i th nu c cng nh th
cv
p cng ln.

Ch 7: NGUYN NHN HNH THNH V NHNG C IM

KINH T C BN CA CH NGHA T BN C QUYN.
1.

Nguyn nhn hnh thnh CNTBQ.

- Khi nghin cu CNTB t do cnh tranh, Mc v ngghen d bo rng:
T do cnh tranh dn n tp trung SX, tp trung SX pht trin n mt
trnh nht nh li dn ti c quyn.
- Cc nhn t sau y dn ti tp trung SX:
o Cc cuc cch mng khoa hc k thut thc y LLSX pht trin.
o Tn dng TB.
o Cnh tranh gia cc nh TB.
o Hnh thnh cc x nghip ln
o Khng hong kinh t
- Tp trung SX dn ti vic hnh thnh s c quyn trong sn xut.
- Cc x nghip ln cnh tranh gay gt dn n vic s tha hip gia cc nh
TB, t cc t chc c quyn ra i.
- T chc c quyn: l lin minh gia cc nh TB ln nhm tp trung vo
trong tay phn ln hoc thm ch ton b gi tr ca mt ngnh, cho php
lin minh ny c nh hng quyt nh n vic SX v lu thng ca ngnh
.
- nh gi c quyn:
Trang 17

o u vo: Gi c < Gi tr
o u ra: Gi c > Gi tr
o PDQ G k
Nhng c im c bn ca CNTBQ.
Tp trung SX v cc t chc c quyn:
- Tp trung SX dn ti vic hnh thnh cc t chc c quyn.
- Cc hnh thc c quyn c bn:
+ Ccten: Cc nh TB k hip ngh tha thun vi nhau v: gi c, quy m
sn lng, th trng tiu th, k hn thanh ton.v..vCc nh TB tham gia vn c
lp SX v thng nghip. Nh TB no lm sai th b pht theo hip ngh. Vy, ccten
l mt t chc c quyn khng vng chc. V thnh vin no thy v tr bt li, s
rt khi ccten lm cho ccten tan v trc k hn.
+ Xanhica: t chc Q n nh hn ccten. Cc x nghip vn gi c lp v
SX nhng mt c lp v lu thng. Vic mua-bn do ban qun tr chung ca
xanhica m nhn. Mc ch l thng nht u mi mua-bn mua nguyn liu vi
gi r, bn hng gi t thu LN Q cao.
+ Trt: t chc Q cao hn ccten v xanhica. Thng nht c vic SX, tiu
th v ti v, do mt ban qun tr qun l. Cc nh TB tham gia trt tr thnh nhng
c ng thu LN theo s lng c phn.
+ Cngxocxiom: t chc Q c trnh v quy m cao hn cc hnh thc t
Q trn. Lin minh nhiu ngnh SX, trn c s hon ton ph thuc v ti chnh vo
nhm TB kch s.
+ Cngglmrt, Cnsn: LK a ngnh.
- Trong CNTBQ, QLGT biu hin thnh QL gi c Q.
2.2. T bn ti chnh
- Quy lut tch t v tp trung TB trong ngn hng cng ging nh trong
cng nghip, do qu trnh cnh tranh cc ngn hng va v nh b thn tnh, dn n
hnh thnh nhng ngn hng ln. Cc ngn hng khng tim lc, uy tn phc v
cho vic kinh doanh ca cc x nghip cng nghip ln phi t sp nhp vo cc ngn
hng mnh hn, hoc phi chm dt s tn ti ca mnh trong ci quy lut khc lit
ca cnh tranh. Dn ti cc t chc Q ngn hng ra i.
- Lin kt, lin minh gia Q ngn hng v Q cng nghip to nn mt sc
mnh rt ln.
2.3. Xut khu t bn:
- em TB ra nc ngoi u t.
- 2 iu kin hnh thnh:
+ Tha TB mt cch tng i ( cc nc pht trin).
+ Li th v ti nguyn, nhn lc, ( cc nc ang v chm pht trin).
- Xut khu TB thc hin di 2 hnh thc ch yu:
o Xut khu TB hot ng (u t trc tip): xut khu TB xy
dng hoc mua li cc x nghip ang hot ng cc nc nhn
u t, bin n thnh chi nhnh ca cng ty m chnh quc. Cc x
2.
2.1.

Trang 18

nghip ny thng tn ti di dng: song phng, a phng hay

ton b vn nc ngoi.
o Xut khu TB cho vay (u t gin tip): xut khu TB cho chnh
ph, thnh ph hay mt ngn hng nc ngoi vay, TB tin t c
thu li.
2.4. S phn chia th trng TG ca cc TCQQT.
- Trong giai on CNTB Q, lc lng sn xut pht trin cao, i hi ngy
cng phi c nhiu ngun nguyn liu v ni tiu th. Mt khc, do thm kht li
nhun siu ngch thc y TBQ tng cng bnh trng ra nc ngoi.
- S ng ca cc t chc Q cc cng quc, cnh tranh gay gt, dn
ti xu hng tha hip, k kt cc hip nh, cng c a v Q ca chng trong
nhng lnh vc v nhng th trng nht nh.
2.5. S phn chia th gii v lnh th gia cc cng quc quc:
- CNTB pht trin cng cao, cng thiu thn v nguyn liu, dn n vic cc
cng quc quc xm chim thuc a m bo ngun nguyn liu v th trng
thng xuyn.
- S phn chia lnh th, pht trin khng u dn n cc cuc u tranh i
chia li th gii. l nguyn nhn chnh dn ti chin tranh th gii th I (19141918) v chin tranh TG th II (1939-1945).

Ch 8: CC C TRNG C BN CA GIAI CP CNG

NHN V IU KIN QUY NH S MNH LCH S CA GIAI
CP CNG NHN.
1. Giai cp cng nhn (GCCN):
Khi nim:
- L tp on ngi L trc tip hoc gin tip vn hnh nhng cng c SX
c tnh cht cng nghip ngy cng hin i, c trnh x hi ha ngy
cng cao.
- Trong phng thc SX TBCN. GCCN c 2 c trng c bn sau y:
o Th nht, v phng thc L: GCCN l sn phm ca nn i cng
nghip.
o Th hai, v a v ca GCCN:
Ngi CN khng c TLSX, do h buc phi bn SL
kim sng.
c trng ny khin GCCN tr thnh giai cp v sn
(GCVS).
- c im ca GCCN VN:
o Ra i trc GCTS (y l c trng cc nc thuc a).
o GCCN ch yu xut thn t nng dn, nn d hnh thnh lin minh
gia GCCN v GCND v cc tng lp L khc.
o GCCN VN sinh ra c k tha truyn thng u tranh bt khut
chng gic ngoi xm ca dn tc.
2. Nhng iu kin khch quan quy nh s mnh lch s ca GCCN.
Trang 19

L giai cp c bn SX ra ca ci vt cht, tinh thn m bo cho s tn

ti v pht trin ca x hi.
GCCN l giai cp i biu cho phng thc SX mi.
GCCN c h t tng khoa hc v cch mng lm nn tng (Ch ngha
Mc xm nhp).
GCCN c ng cng sn tin phong lnh o.
o Trn th gii: ng cng sn hnh thnh t phong tro CN v Ch
ngha Mc Lnin.
o Vit Nam: ng cng sn Vit Nam hnh thnh t ch ngha yu
nc, phong tro cng nhn v ch ngha Mc Lnin.
GCCN c kh nng tp hp lc lng gii phng mnh, gii phng XH.
o iu kin sng v lm vic ca GCCN tp trung, nn h c th on
kt chng li GCTS.
o V li ch, GCCN v a s qun chng nhn dn L c bn thng
nht vi nhau, do d on kt vi cc giai cp, tng lp khc
chng li GCTS.
Ngoi ra, xt v c im chnh tr - x hi.
o Th nht, GCCN l giai cp tin phong v c tinh thn cch mng
trit nht.
o Th hai, GCCN l giai cp c thc t chc k lut cao.
o Th ba, GCCN c bn cht quc t.

Ch 9: PHN TCH TNH TT YU, NI DUNG V NGUYN

TC C BN CA LIN MINH GIA GIAI CP CNG NHN VI
GIAI CP NNG DN V CC TNG LP LAO NG KHC
TRONG CCH MNG XHCN.
1. Tnh tt yu:
- Khi tng kt thc tin phong tro cng nhn chu u, nht l Anh v
Php cui th k XIX. C.Mc v ngghen ch ra nguyn nhn ch yu
ca tht bi trong cc cuc u tranh l do GCCN, khng t chc c mi
lin minh vi GCND.
- Theo V.I.Lnin, nguyn nhn quan trng a ti thng li cch mng thng
10 Nga l thng xuyn ch trng v thc hin cng c lin minh gia
GCCN v GCND.
- Nh vy, cch mng XHCN ch c th thc hin trn c s xy dng khi
lin minh vng chc gia GCCN vi GCND v cc tng lp L khc.
2. Ni dung:
- V chnh tr: lin minh nhm to ra khi i on kt ton dn ginh
chnh quyn, xy dng v bo v vng chc nh nc XHCN.
- V kinh t: lin minh nhm kt hp ng n li ch cho cc giai cp v
tng lp to ra ng lc thc y kinh t - x hi pht trin.

Trang 20

V vn ha x hi: lin minh nhm xy dng nn vn ha tin tin, m

bn sc dn tc, hnh thnh th gii quan v nhn sinh quan, gp phn
hnh thnh con ngi mi XHCN.
3. Nguyn tc c bn:
- Phi m bo vai tr lnh o ca GCCN.
- Phi t nguyn.
- Kt hp ng n cc li ch.
-

Ch 10: KHI NIM V VN HA V NN VN HA. NI

DUNG V PHNG THC XY DNG V VN HA XHCN.
1. Khi nim:
- Vn ha l ton b gi tr vt cht v tinh thn do con ngi sng to ra
bng L v hot ng thc tin trong qu trnh lch s.
- Nn VH XHCN l nn vn ha c xy dng v pht trin trn nn tng h
t tng ca GCCN, do ng cng sn lnh o nhm tha mn nhu cu
ngy cng cao v i sng tinh thn ca nhn dn, a nhn dn L thc s
tr thnh ch th sng to v hng th vn ha.
2. Ni dung v phng thc xy dng nn vn ha XHCN.
- Ni dung c bn ca nn VH XHCN:
o Mt l, cn phi nng cao trnh dn tr, hnh thnh i ng tr thc
ca XH mi.
o Hai l, xy dng con ngi mi pht trin ton din (c tr th m)
o Ba l, xy dng gia nh VH XHCN.
- Phng thc xy dng nn VH XHCN:
o Gi vng v tng cng vai tr ch o ca h t tng GCCN.
o Tng cng s lnh o ca ng cng sn v qun l ca nh nc
XHCN i vi hot ng VH.
o Kt hp gia vic k tha nhng di sn vn ha dn tc vi tip thu
tinh hoa VH nhn loi.
o T chc v thu ht qun chng nhn dn vo cc hot ng v sng
to VH.

Trang 21