ekil 1.1.

Ksa devre ve hat temas

Tablo 1.1. nsann arplma akm ve etkileri

ekil 1. 2. Elektrik arpmasndaki etkenler

NSAN VCUDUNUN ELEKTRE KARI DRENC

Elden-Ele;
Islak deri
Kuru deri
Nasrl deri

1000
100.000-300.000
600.000 a kadar kabilir

El - Ayak aras 400-600 aras,

Kulaktan-Kulaa
Yaklak 100
nsan vcut direnci ynetmeliklerde belirtildii gibi genellikle 1000 olarak ele alnr. Ohm kanununa gre vcuttan geecek akm deeri;

Vcuttan geen akm iddeti (Amper ) =

Temas gerilimi (Volt)

nsan vcudunun direnci
(Temas noktalar arasndaki)

GERLM KADEMELER

0-65 V aras gvenli alak gerilim

65-1000 V aras alak gerilim
1000 V dan yukar yksek gerilim

MUTLAK YAKLAMA (EMNYET) MESAFELER

750-1500 V aras
30 cm
1500-50000 V aras
50 cm
50000-150000 V aras 120 cm
150000-250000 V aras 200 cm
250000-420000 V aras 350 cmdir.
Bu gerilimlere belirtilen mesafeden daha fazla yaklalrsa elektrik arpar.

Elektrik arpmasnda ilk yardm ilemi yle yaplr:

a.
Bir elektrik arpmas durumunda kazalya mdahale etmeden nce akm kesilmelidir. Yani ilgili fi prizden ekilmeli, anahtar veya
sigorta almaldr. Ancak akm kesildiinden emin olduktan sonra kazalya mdahale edilebilir.
b. Akm kesmek mmkn deilse kazazede, kolayca bulunabilecek yaltkan malzemeler kullanarak elektrik akmyla olan irtibat kesilir.
c. Eer kazazedenin elektrikle olan irtibatnn kesilmesi, yaltkan malzemeler kullanlarak salanamazsa, elbisesinin kuru olan ksmndan
ekilerek veya kazazedeyi kuru bir bez parasyla tutarak, gerilim altnda bulunan tesis ksmlarndan uzaklatrabiliriz.
d. Kazazedeyi kurtarmaya alan kimselerin de elektrik arplmasna maruz kalmamalar iin, kazazedenin el, ayak ve bacak gibi plak
ksmlarndan tutarken iletken ksma dokunmamaya dikkat etmesi gerekir.
e. Kazazedenin solunumu durmusa derhal sun solunuma balanr. Sun solunum yapma ilemine olumlu sonu alana kadar devam edilir.
Eer kazazede de lm morluu ba gsterirse o zaman sun solunuma son verilir.
f. Bir yandan sun teneffs yaparken dier yandan Hzr Acil (112) sistemine veya hastaneye telefonla haber verip ambulans arlmaldr.
g. Kazazede ambulansla veya bir tatla hastaneye gtrlrken bir taraftan sun teneffse devam edilmelidir. Ayrca sun teneffs yaptrmak
iin gelitirilmi cihazlar da mevcuttur. Bu cihazlar ancak hastanelerde ve ilkyardm merkezlerinde bulunmaktadr.
h.
Sun teneffs, nefes alma merkezlerinin dinlenmesini ve rahatlamasn salar. Bylece sun teneffs yaptrlan hasta bir sre sonra
kendiliinden nefes almaya balar.
i. Kazazedenin kalbi almyorsa kalp masaj yaplr. (Kalp masaj eitim grm yetkili ilk yardmclar tarafndan yaplmaldr.)
Kazazede iyileme duruuna getirilir. (Bulant ve kusma olabileceinden kazazede iyileme duruuna getirilmelidir. Ancak kazazedede krk
phesi varsa hareket ettirilmemelidir. yileme duruu; kazazedenin aadaki ekildeki durua getirilmesi haline denir. Kazazede en iyi bu
ekilde rahat eder.)

ekil 1. 3 . yileme duruu

ekil 1. 4 . Sun solunumun yapl ekli

Azdan aza (veya buruna) sun solunumda u ilem sras uygulanr:

a. Solunumu kontrol edilir.

b. Hava yolu alr.
c. Solunum metodu seilir. (azdan, burundan, veya her ikisinden)
d. Drt defa hzl soluk verilir.
e.
Solunuma veya be saniyede bir devam edilir. (ocuklarda , yetikinlerde be saniyede bir nefes verilir.)
f.
Solunum balarsa kazal iyileme duruuna getirilmelidir.
g. Tbb yardm salanmaldr.

KALP MASAJI

Kalp masaj, gs kemiinin orta altna eller st ste konularak, ritmik basn uygulamak sureti ile yaplr. Basn gs kemii
3-4 cm aa inecek ekilde yaplmaldr. Kollar dik durumda tutulur ve ilk yardmc vcut arln kullanarak basn yapar.
Kalp masaj ancak nabz alnamyorsa uygulanmaldr. Masaj esnasnda nce bir dakika, sonra ardndan her dakikada bir nabz kontrol
edilir. Nabz alnyorsa masaj braklr.
Kalp masaj ile birlikte sun solunum da yaplabilir. lk yardm tek kii ile yaplyorsa iki soluk, on be kalp masaj eklinde
yaplr. lk yardm iki kii yapyorsa bir soluk, be defa kalp masaj uygulanr. Elektrik arpmasnda gs kemii zerine bir ka defa
yumruk vurarak kalp masaj yaplabilir. Ayrca bu ileri yapan kiinin ok hzl ve souk kanl olmas gerekir.

ELEKTRK YANIKLARINA KARI TEDBRLER

Elektrik akm ile yanan kiilere zel tedavi yntemleri uygulanr.

a. Kk yank yaralar zel merhemlerle ve antiseptik sarg bezleri ile sarlr.
b. Byk yank yaralarna pudra dklmez, ya veya merhem srlemez ve sarg yaplamaz.
c. Yank yaralar sadece temiz rtlerle rtlr ve uzman doktorlarn tedavisine braklr.
d. Byk sanayi iletmelerinde ilk yardm iin zel olarak yetitirilmi elemanlar ve ilk yardmda kullanlacak gerekli ila ve tedavi aralar bulundurulur.