You are on page 1of 4

Prekarya isimli kitap yedi blmden olumaktadr.

Birinci blm ' Prekaryadr'' ve bu


blmde prekaryann nasl olutuu, temellerinin hangi iktisadi ve ideolojik yaplarla ykseldii ve
bu terimi tanmlamann zerinde durulmutur. kinci blm ''Prekarya Neden Byyor'' bu
blmde daha ok Asya devleri olarak adlandrabileceimiz in Halk Cumhuriyet'inin ve
Hindistan'n- yazar bu iki lkeyi, ''indistan'' olarak adlandrmaktadr-kresel ekonomiye
etkilerinden kaynaklanan prekaryann nasl bydn gzler nne sermektedir. Bunun yan sra
i hayatna getirilen ''esneklik'' kavramnn zerinde durulmu ve esnekliin eitleri ayrntlaryla
aktarlm bir yerde gvensizliin oluumundaki sac ayaklar aka ifade edilmitir. nc
blm ''Prekaryaya Kimler Dahil'' aslnda prekaryaya dahil olmayan yok denecek kadar azdr.
Blmde kadnlarn prekaryaya nasl dahil olduklar erkeklerin kamusal alann dna itilii ve
kadnlarn kendilerini smrgeletirilmeleri aktarlmtr.Tabi kendini smr metas haline getiren
sadece kadnlar deil; genler , yallar , etnik aznllar , engelliler ve kriminalize olanlar
(hapisanedeki mahkum prekarya) kendilerini gnll ya da gnlsz smr haline
getirmilerdir.Bu konular zerinde de kimin prekarya olduu ve kresel ekonomik sisteme nasl
entegre edildikleri aktarlmaktadr. Drdnc blm ''Gmenler: Madur mu, Hain mi, Yoksa
Kahraman m?'' Gmenler, mlteciler, mevsimlik iciler zellikle Avrupa ve ABD'nin nemli
sorunlarndan olarak grlmekle birlikte kayt d ekonomiye olan katklar gzler nne
serilmekte. Bu durumun baz yan etkileri zerinde durulmu ve gmenlerin yerel halkn gzndeki
durumu aktarlmaya allmtr. ABD ve Avrupa'da ki ulus-devletler gmenlere pek de iyi bi
gzle bakmadklar ''yerel halkn ilerini elinden almakla sulanmakta''olduu gsterilmektedir.
Beinci blm ''Emek , ve Zamann Skmas''blmde sanayileme ile beraber zamann da sk
bir ekilde disiplin altna alnmas ve insanlarn 7/24 alan bir makine olduu tespiti
yaplmtr.Ksacas prekarya zaman kontrol edemiyor.Bunlarn yan sra zel alan ve kamusal alan
ayrmnn flulat artk insanlarn evde i hayat ite de ev hayatnn yaand
renklendirilmitir.Bir baka bulguda prekaryann kreselleen piyasa ekonomisi iinde bo zaman
kavramnn yitirilmesi de dile getirilmitir.Altnc blm ''Cehennem Siyaseti'' Darwin'in '' gl
olann hayatta kalmas ''metoforu neoliberal devletlerin eletirisi iin kullanlmtr.Bu blmde ,
poplist siyasetiler prekaryay marjinalize edip sapkn gruplar olarak tasarlar.Sapknlkla nitelenen
bu insanlar gzetlenmeye , gzetlemeyle birlikte de mahremiyetin igali ile kar karya
kalr.Sosyal medya ve kameralarla gzetlenen prekarya yeni i bulmakda zorlanr ve iten
karlmalar kolaylar.Bu gzetimlerin belkide en ar sonucu demokrasinin zayflamas ve
neofaizmin gelimesi olarak aktarlr.Yedinci blm ''Cennet Siyaseti'' prekaryann yaad
zorluklarn stesinden nasl gelebileceine dair neriler yer almaktadr.
Yazar Hakknda Bilgi: Guy Standng 1948'de dodu. Sussex, Illinonis ve Cambridge'de
ekonomi renimi grd.(1975-2006 arasnda) Dnya alma rgt ILO'da alt. 2006 da
niversitede ders vermeye baald. 2013'ten beri Londra niversitesi Dou ve Afrika Aratrmalar
Okulu'nda (SOAS) retim yesidir.
Kitabn temel sorunsal dzenli olarak dzensiz ilerde alan veya alan yoksullar ,
gvencesiz iiler olarak tanmlanan prekaryann snfszl ve kollektif g olamamasnn
nedenleri aratrlp bu konuda zmler retmek istenmitir.
Prekaryann etimolojisini yapmak gerekirse ''precarious''(gvencesiz) sfat ile
''proletariat''(proletarya) isminin birlemesiyle oluan yeni bir terimdir.Ancak prekarya, proleterya
gibi bir snf iaret etmemektedir. Yazara gre snf olma abasnda olan farkl bir sosyo-ekonomik
bir gruptur. Daha ok paral bir snf ve staty ifade etmektedir. Prekarya ilk defa 1980 de Fransz
sosyologlar tarafndan mevsimlik iileri tanmlamak iin kullanlmtr.
1970li yllarda ideolojik olarak koullanm baz iktisatlar politikaclara sirayet ederek
byme ve kalknmann i dnyasndaki esnekliin artrlmas sayesinde olaca tasavvurunda
bulundular.Bu yeni neoliberal politikalar sayesinde gnmz prekaryasnn temeli atlm
oldu.Prekaryann ilk kprdan 2000'li yllarn banda olmutur.Avrupa'nn bir ok ehrinde 1
Mays'ta gsteriler dzenlenmitir.Ancak prekaryann su yzne net olarak k Amerika merkezli
2008 de yaanan finansal krizdir.Bu kriz sadece Amerika'y etkilememi btn dyada etkileri ar

bir ekilde hissedilmitir.Bu dnemde pek ok insan ilerinden olmu ve yeni i bulmakta oka
zorluk ekmilerdir.2008 kriziyle birliktede prekarya gibi bymtr.Kresel irketlerin bir
ou bu finansal krizi atlatmak iin kaynaklarn in ve Hindistana'a kaydrmtr.nk buralarda
emek piyasasnn esneklii yeterince vardr.nsanlar dk cretle uzun alma saatlerine tabidirler.
Prekarya indeki insanlarn devlet veye sermaye ile olan ilikileri asgari
dzeydedir.Prekaryann tasvir yollarndan biri; emeklerinin arasal (yaamak iin),frsat ve
gvencesiz olduu hissini paylamalardr.Prekaryann en net tanm herhagi bir kariyer hissi Ya da
mesleki kimlik duygusana sahip olmayan bir sosyo-ekonomik gruptur.Prekaryann bymesinin en
nemli nedeni kreselleme olarak grlebilir.Kresellemeyle birlikte ekonominin toplumdan
bamszlat dncesi olumutur ki dorudur da.in ve Hindistan 'n kresellemeyle birlikte
prekaryay genilettii bir gerektir.rnein bir ii Trkiye 'de bir ii ye verdiimizde en iyi
olaslk asgari cret vermeyi gerektirir.Ancak bu ii in'deki bie iiye yaptrmak ok daha karl
olacaktr zira alaca cret 100 dolar gemiycektir.Bu nedenlede dnyann pek ok yerinde cretler
aa ekilmitir.Prekaryann gelimesinde ki bir dier etkende toplu szlemelerin yerini bireysel
szlemeler almtr ve insanlarn iten kartlmalar Ya da bir blgeden baaka bir blgeye
gnderilerek altrlmalar ok daha kolaylatrlmtr.Bu gibi durumlar karsnda insanlar
almaya zorlanm ve gvencesiz ilerde istihdam edilmitir.Bir de buna esneklik gibi bir kavrama
eklenince iiler iyice zor duruma drlmtr.
Prekaryaya kimleri dahil edebileceimiz sorusuna yazar ''aslnda hepimiz''cevabn
vermitir.Bunuda baz skntlara dtmz zaman (renein ekonomik kriz) iinin srtn
dayad duvar yklr ve bir belirsizlik iinde kalr.Yani prekaryaya dahil olmamz an meselesi gibi
grnmektedir.Prekaryaya dahail edebileceklerimiz genel olarak kadnlar, genler, yallar , etnik
aznlklar , engelliler ve sululardr.Kresellemeyle birlikte sanayi devrindeki fiziksel g isteyen
ilerin yanna hzla byyen ve gelien hizmet sektr dahil olmutur.Hizmet sektryle birlikte
pek ok kadnda kamusal hayattaki yerlerini almaya balamtr ve prekaryann byyp
gelimesine destek olmuladr.Gvencesiz ilerin pek ounda kadnlar alr hale gelmitir.Bu
kadnarnda kamusal alanla birlikte zgrletikleri falanda yoktur.Zira kariyer odakl iler yerine
daha ok bakm ileri , kasiyerlik , diki gibi ilerde istihdam edilmekte ve ok uzun saatler
almaktadrlar.
Prekaryann gelimesine bir destekde-isteyrek Ya da istemeyerek- genlerden
gelmektedir.Bugn dnyann birok yerinde genler gvencesiz ilerde istihdam
edilmektedir.Genellikle yarm zamanl ilerde alan genler diplomalarn aldktan sonra tam
zamanl pozisyonlarda alp kariyer yapma hedfindeler.Ancak kresellemenin getirdii bir
sorunda hereyin metalamasdr ki bu eitim iinde geerlidir.Eitimin metalamas niversitelerde
gzle grlr bir ekilde aktadr nk gnmzde bir ok insan niverite mezenudur.Diplomalar
tamamen metalam renciler mteri gzyle grlmektedir.Birok niversite ihtiya olsun ya
da olmasn her blmden renciler mezun etmektedir.renciler tarafndan bir yatrm arac olarak
grlen diplomalar mezun olduktan sonra bir ie yaramamaktadr.Diplomann i bulmada yardmc
olmamasndan kaynakl olarak pek ok gen dk cretli , gvencesiz ileri tercih etmek zorunda
braklyor.Bu ileri kabul etmemekte direnenler ise toplum tarafndan aylaklkla
sulanyor.Eitimin metalamasyla ilgili bi rnek vermek gerekirsede 2009 da ngiltere' de
niversitelerin sorumluluu eitim bakanlndan ticaret bakalna geirilmesi gsterilebilir.
Yksek renimde retmensiz eitim ve retmensiz snflar gn getike
oalmaktadr.Bir baka deyile diploma enflasyonu yaanmaktadr.Bu endstirideki amada
sertfikal metalar retmek.Bu diplomalarla piyasaya kan genler yeterlilikleri olduklar alanda i
bulamadklar iin prekaryayda gibi bytmekte.
Bir de bunlara ek olarak yallar var.Emekli olduktan sonra da alan yallar bir anlamda
genlerin nn tkamakta ve onlarn i imkanlarn kstlamakta.Bir dier yal grup ise emekli
olduktan sonra u ya da bu sebeplerle almaya devam etmekte.altklar iler dk gelirli ve
gvencesiz bi yerde piyasay drp genlerin iyi cretlerle i bulmasn zorlatrmaktadrlar.
Emekleri en ok smrlen ve hem sosyal hem de siyasi haklar elinden alnan
hapisanedeki kriminalize olanlar var.ok dk cret veya hi cret almadan altrlan mahkumlar

onlarda prekaryaya desteklerini esirgememekte.Bu sululalar hapisanelerden ktktan sonra dk


cretli gvencesiz iler de almaya devam ediyor.Siyasi ve sosyal haklar elinden alnd iin
''toplumsal hafzadan yoksun'' oluyorlar.
Prekaryann olumasndaki en byk gruplardan biri de gmenler.zellikle bugn pek
ok Avrupa lkesinde oka gmen bulunmaktadr.ou oturma ya da alma izinlerinden
mahrum ve kayt d olarak ikamet etmekteler.Hal byle olunca da pek ou geimlerini
salayabilmek iin dk cretli sosyal yardmlardan uzak ve gvencesiz ilerde alyor.Bu da i
gcne verilecek creti aalara ekmekte.Bu getirilerin sonucu olarak da yerel halk gmenlere
kar dmanca tavrlar almakta neofaizmin gelimesini glendirmektedir.Kamusal sylemde de
gmenler ''tehlikeli , kirli ve lanetli '' olarak anlr hale geldi.Bir ok lkede gmenler yerel halkn
ilerini elinden almakla sulanmakta.Gmenlere kar alnan bu tavr Avrupa'nn ok kltrllk
sylemine ar darbe vurmakta Avrupa'nn pek ok lkesinde ar sa siyasetin ve faizmin nn
amakta ve gelimesine imkan vermektedir.Zira bugn Avrupa'nn pek ok lkesinde ar sa
seimlerde sosyal demokratlar malup etmitir.Bugn pek ok Avrupa lkesinde ve ABD'de
gmenlerin siyasi ve sosyal haklari snrldr.Siyasetilerde ellerindeki bu kart gmenleri rahata
snr d etmek iin kullanmaktadr.Bir de siyasetiler gmenleri kullanarak yerel halk tembellikle
sulamakta ve isizlik yardmlarnn kesilmesini merulatrmaktadr.Sonu olarak her ekilde
kresel piyasa ekonomisi , byk irketler, devletler...kazanmakta prekarya kaybetmektedir.
Prekaryann zaman algs da farkldr.Avc-toplayclar ya da tarm toplumlarnda zaman
insanlar daha rahat kontrol edebilmekteydi.Avc-toplayclarn geimlik ekonomileri vard.Ortalama
olarak gnlk 4-5 saat aras almakta gnn geri kalan ksm is bo zaman olarak deerlendirilir
elecelere, yemee, lenlere, akraba ziyaretlerine vs. bolca zaman ayrlmaktayd.Ayn ekilde
tarm topularnn da zamana saygs vard.Emek ve alma mevsimlerin dzenine ve hava
koullarna gre ayaranrd.Ancak sanayilemeyle beraber zaman da sk bir ekilde denetim altna
alnmtr.nsanlar 7/24 alan makineler gibi grlmeye balanmtr.Dur durak bilmeyen bir hzla
insanlar gece-gndz almaya zorlanmaktadr.nk sanayilemeyle birlikte esnek zaman gibi bi
kavram hayatlarmzn iine girmitir.nsanlar bir iten elde ettikleri gelirin hem az hemde riskli
olmasndan tr ek ilerde almak istemekteler.Bu gvencesiz insanlar daha fazla almak
zorunda olduklar iin zamanlarnn ok byk bir ksmn ite geirmektedir.
Geriye kalan zamanda ise balantda olma hali mevcuttur. Pek ok insan bo zamanlarn
facebook, twitter gibi sosyal alarda megul olarak kullanmaktadr.Bunun sonucunda da ''kollektif
dikkat eksiklii sendromu''yaand uzmanlar tarafndan belirtilmektedir.Balantda olma haliyle
zayf balar glenmekte gl balar ise zayflamatadr.Bo zaman alan darald iin insanlar
zihinsel anlamda pasif bir ekilde dinleniyor.Yazarn bu konudaki tepiti ise ''Bira ve cin imek nasl
sanayi proleteryasnn afyonuysa, srekli balantda olma hali de prekayann afyonudur''der.
Geriye kalan bu bo zamanlarda insanlar srekli balantda olmalarnn sonucu aile balar
, arkadalk gibi toplumsal birliktelikler sekteye uramakta ,insanlar siyasetten uzaklamaktadr.Bu
da topluma baz sosyo-psikolojik rahatszlklar vermektedir.
Neoliberal depolitikalar izleyen devletler ''gl olann hayatta kalmas'' metoforunu
kresel piyasaya empoze ederek tam anlamyla prekaryaya dnyada cehennemi yaatmaktadrlar.Bu
cehennemi gl klmak iinse gzetim mekanizmasn devreye sokmulardr.Gzetimle birlikte
pek ok insann zel hayat tarumar edilmekte.zellikle bir ok insan internet sayesinde rahata
gzlemlenebilmektedir.Ve pek ok insan gzetildiinin farknda bile deil.Farkl gzetim
aygtlaryla gzetlenen insanlar irketlerin ie alma, terfi, ite karma gibi srelerde sklkla
kullanlmaktadr.Pek ok kii teknolojinin gelimesi ve gzetim aygtlar sayesinde nerde olduklar
bilinmekte ve irketler bunu koz olarak kullanmaktadr.Gzetim her eyden te arkadalk ve gven
ilikilerine zarar vermekte ve insanlarn daha fazla korku ve endie iinde olmasna yol amakta.Bu
korku ve endieden en ok etkilenen grup ise prekarya.
Yazarn tespitine gre gzetim dorudan, kiisel ve olduka mdahaleci boyutlara
ulamakta ve bu durumun daha da artacandan endie etmektedir.
ngiltere'de yallarn byk bir ksm evlerinde internet bulundurmamakta ve hkmet bu
konuda teviklerle her yerde internetin olmas iin almalar yapmaktadr.Daha ileri bir aama ise

bunu kabul etmeyenlerin cezalandrlmasdr.


Bunca sorun en sonunda da zayflam bir demokrasi ve neofaizme yol amtr.zlenen bu
politikalar yznden prekarya iyice sinmi durumda ve sesi kmamakta.
Son olarak yazar cehennemden kmann yolunu gstermekte.zellikle ksmi vatandaln
tarih olmas iin evrensel ilkelere ihtiya olduunu dile getirmektedir.Ayn zamanda 21. yzylda
mesleki demokrasinin zgrlk iin hayati nemde olduu aktarlmtr.Mesleki zgrlk prekarya
iin frsat eitlii anlamna gelmektedir.Kresellemeyle birlikte gelen metalamadan kurtulmak
gerektii ifade edilmekte.Siyasetin, eitimin, meseleklerin, emein vs metalamasnn nne
geilmelidir.Ayrca prekaryann sesini duyurabilmesi iin zel bir kuruma ihitiyac olduu
vurgulanmtr.Ancak kurum sendikar deildir nk; sendikalar da daha fazla i ve retimden
daha fazla pay almak iin mcedele ediyor.yani sendikalarda bulunulan durum ierisinde
dierlerinden pek farkl deil.Prekarya iin daha znel bir kuruma ihtiya duyulmaktadr.
Prekaryann en byk sorunu ekonomik zgrlktr.Yazar bunun iin bir neri
sunmutur''temel gelir''.Yazar temel geliri gemite yaplan bir yatrmn geri dn veya toplumsal
olarak pay edilmesi olarak kurgulamaktadr.
Ksacas yazar ksmi vatandal ortadan kaldrmak , eitimi ve siyaseti kurtarmak,
emein metalamasnn nne geemek, rgtlenme zgrl, zamann kontroln tekrar nasl ele
geirilebilecei ile ilgili bir dizi tavsiyelerde bulunmutur.
Kresellemeyle birlikte gelen prekarya, snf olamam ve yazar prekaryann nasl snf
olabailecei ve sesini nasl duyurabilecei ile ilgili aklamalarda bulunmutur.

You might also like