Zadatak 2.2.2.

Data je ema idealnog monofaznog mostnog tranzistorskog

invertora (sl. 2.2.2.1.), koji napaja optereenje L = 5mH.
Nacrtati vremenske dijagrame u, iL, id. Nai srednje vrijednosti
struja tranzistora i dioda, kao i struja iL, id. Ventili su
idealni. Poznato je: Ed = 200V, f = 200Hz. Algoritam upravljanja
tranzistorima je kao na sl. 2.2.2a.
Rjeenje:
Pri provodjenju T1 i T2 vai jednaina

Ed = L

di L
,
dt

odnosno

iL =

E
t.
L

Sl. 2.2.2.1.
Za t =

T
E T
i L = I L max = d = 50 A .
4
L 4
T T

Pri provodjenju D3 i D4 interval vai:

4 2

Ed = L

di L
,
dt

iL =

Ed
dt + C ,
L
T/4

C = Ilmax,

i L = I L max

Ed T
t .
4
L

T
iL = 0 .
2
Analogno vai za T3, T4 i D1, D2.
Dijagrami okidnih impulsa na tranzistorima UBE
i UBET3T4 kao
T1T2
Za t =

i dijagrami u, iL, id dati su na sl. 2.2.2.2.

Sl. 2.2.2.2.
Srednje vrijednosti struja su:

I Tsr =

1
T

T /4

I
50
E
= 6.25 A ,
t dt = max =
8
8
L

IDsr = ITsr = 6.25A,

ILsr = 0A,
Idsr = 0A.

Vrijeme ukljuenosti tiristora i dioda:

tu =

I L max
di L
dt

Ed T
T
= L 4 = .
Ed
4
L

U datom sluaju postoji oscilovanje energije izmedju izvora

i optereenja, slino sluaju kada je induktivnost prikljuena
na izvor sinusoidalnog napona.

Zadatak 2.2.3.
Dato je kolo kao u prethodnom zadatku sa istim podacima,
sem to je paralelno induktivnosti optereenja vezan otpor R.
Nacrtati odgovarajue dijagrame i nai srednje vrijednosti
struja. Razmatrati sluajeve:
a) R = 8;
b) R = 1.
Rjeenje:
a) R = 8 , IR = 25A , ILmax = 50A.
Vremenski dijagrami su dati na sl. 2.2.3.1., gdje su:
i struja optereenja,
iR struja otpora R,
iL struja induktivnosti L.

Sl. 2.2.3.1.
Vrijeme provodjenja pojedinih tiristora:
tu =

I2 max + I R
,
di L
dt

di L E
500
= =
= 40 103 A / s ,
3
dt
L 5 10
tu =

50 + 25
T
= 1.875 103 (s) = 1.875 ms < = 2.5 ms .
3
2
40 10

Vrijeme provodjenja pojedinih dioda:

t =

T
t u = 2.5 1.825 = 0. 625 ms .
2

Srednje vrijednosti struja pojedinih tiristora:

t

I Tsr

1 u
1
= iT dt =
T 0
T

tu

I L max + I R
I
+ IR
t dt = L max
t u = 14.06(A)
tu
2T

gdje je: iT = iL + iR.

Srednje vrijednosti struja pojedinih dioda:
t

I Dsr

1
1
= i D dt =
T 0
T
=

(I
0

L max

IR )

I L max I R
t

t =

I L max I R
t = 1.56 A,
2T

gdje je: iD = iL iR.

b) R = 1, IR = 200A, ILmax = 50A.
tu =

I L max + I R I L max
I
T
I
=
+ R = + R .
di L
di L
di L 4 di L
dt
dt
dt
dt

Vrijeme tu raste, a t opada sa porastom IR, tj. smanjenjem

otpora R. Odnosno smanjenjem otpora R raste interval provodnosti
tiristora, a opada interval provodnosti dioda. Za dovoljno malo
R, kao u ovom sluaju, ILmaxIR je negativno, odn. ne postoje
T
intervali prodnosti dioda. Tada je t u = , pa je dijagram struja
2
kao na sl. 2.2.3.2.

Sl. 2.2.3.2.
tu =

2 I L max
2 50
=
= 2.5 ms ,
di L
40 10 3
dt

odnosno

tu =

T
2

Jednaina struje id je
i d = (I R I L max ) +

2 I L max
t.
T
2

Srednja vrijednost struje kroz pojedine tiristore i diode:

I Tsr =

1
T

T /2

id dt =
0

1
T

T /2

IR

2 I L max
T / 2 t + (I R I L max ) dt = 2 = 100 A ,

iDsr = 0.