Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Signali i sustavi - Auditorna vjeba 4

kompaktni trigonometrijski Fourierov red za trokutni peri1. ZADATAK: Nadite
odicni signal x(t) prikazan na slici 1 i skicirajte amplitudni i fazni spektar za
signal x(t).
x(t )
A

Figure 1: Trokutni periodicni signal.

RJEENJE: U ovom je slucaju period T0 = 2. Stoga,

0 =

2
2
=
= .
T0
2

(1)

Trigonometrijski oblik Fourierovog reda zadan je kao:

x(t) = a0 +

an cos nt + bn sin nt

(2)

n=1

Kompaktni trigonometrijski oblik Fourierovog reda:

x(t) = C0 +

Cn cos(n0 t + n )

(3)

n=1

Formule za prelazak iz trigonometrijskog oblika Fourierovog reda u kompaktni

trigonometrijski oblik Fourierovog reda:
C0 = a0

(4)

"

a2n + b2n

(5)

bn
an

(6)

Cn =

n = tan1

Signal x(t) prikazan na slici 1 moemo izraziti kao:

#
2At,
|t| < 12 + kT0
x(t) =
1
2A(1 t),
+ kT0 < t <
2

3
2

+ kT0

(7)

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Signal x(t) je periodican s osnovnim periodom T0 = 2. Zbog lakeg racuanja
odabrat c emo interval od 1/2 do 3/2, umjesto intervala 0 do 2.
Pogledom na sliku 1 vidimo da srednja vrijednost x(t) iznosi 0, tako da je a0 = 0
ili a0 moemo izracunati pomocu:

%$

1/2

1
1
x(t)dt =
2Atdt +
T0 T0
2 1/2
' (
(3/2
( )
2 (1/2
2 (3/2
(
t (
t
= A
+ t(( ((
(
2 1/2
2 1/2
1/2
*
+
1 1 3 1 9 1
= A
+ +
=0
8 8 2 2 8 8
$

a0 =

&

3/2

2A(1 t)dt

1/2

(8)
(9)
(10)

Kako je x(t) neparna funkcija vrijedi an = 0 ili an moemo izracunati koristeci

sljedece integrale:
1
sin(at)
a
$
1
sin(at)dt = cos(at)
a
$
1
t
t cos(at)dt = 2 cos(at) sin(at)
a
a
$
t cos(at) sin(at)
t sin(at)dt =
+
a
a2
$

an

cos(at)dt =

$
2
=
x(t) cos(0 nt)dt
T0 T0
$ 1
$ 3
2 2
2 2
=
2At cos(nt)dt +
2A(1 t) cos(nt)dt
2 12
2 12
$ 1
$ 3
$ 3
2
2
2
=
2At cos(nt)dt +
2A cos(0 nt)dt
2At cos(nt)dt
12

1
2

(11)
(12)
(13)
(14)

(15)
(16)
(17)

1
2

(3
+ ( 12
(
(2
1
t
2A
( +
(
= 2A
cos(nt)

sin(nt)
sin(nt)
( 1 n
(1
(n)2
n
2
2
*
+ ( 32
(
1
t
(
2A
cos(nt)

sin(nt)
(1
(n)2
n
*

(18)
(19)

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

=

=
=
=
=

2A
1
2A
1
2A
(1)
cos(n
)

sin(n
)

cos(n
)
(20)
(n)2
2
2n
2
(n)2
2
2A
(1)
2A
3
2A
1

sin(n
)+
sin(n )
sin(n )
(21)
2n
2
n
2
n
2
2A
3
6A
3
2A
1

cos(n
)

sin(n
)
+
cos(n
)+
(22)
(n)2
2
2n
2
(n)2
2
2A
1
+
sin(n )
(23)
2n
2
2A
1
2A
1
2A
1
cos(n
)

sin(n
)

cos(n
)+
(24)
(n)2
2
2n
2
(n)2
2
2A
1
2A
3
2A
1
+
sin(n ) +
sin(n )
sin(n )
(25)
2n
2
n
2
n
2
2A
3
3A
3
2A
1

cos(n
)

sin(n
)
+
cos(n
)+
(26)
(n)2
2
n
2
(n)2
2
A
1
+
sin(n )
(27)
n
2
2A
3
2A
1
sin(n )
sin(n )
(28)
n
2
n
2
2A
3
3A
3
2A
1
A
1

cos(n
)

sin(n
)
+
cos(n
)
+
sin(n
) (29)
(n)2
2
n
2
(n)2
2
n
2
2A
1
2A
1
A
1
2A
3
cos(n
)

sin(n
)
+
sin(n
)

cos(n
) + (30)
(n)2
2
n
2
n
2
(n)2
2
2A
3
3A
3
+
sin(n )
sin(n )
(31)
n
2
n
2
2A
1
A
1
2A
3
A
3
cos(n
)

sin(n
)

cos(n
)

sin(n
)
(32)
(n)2
2
n
2
(n)2
2
n
2
2A
1
A
1
2A
1
A
1
cos(n )
sin(n )
cos(n )
sin(n ) (33)
2
2
(n)
2
n
2
(n)
2
n
2
2A
1
A
1
2A
1
A
1
cos(n )
sin(n )
cos(n ) +
sin(n )
(34)
2
2
(n)
2
n
2
(n)
2
n
2
0
(35)

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

bn dobivamo kao:
$
2
bn =
x(t) sin(n0 t)dt
T0 T0
$ 1/2
$
=
2At sin(nt)dt +
1/2

1
2

2At sin(nt)dt +

12

(36)
3/2

2A(1 t) sin(nt)dt

(37)

1/2

3
2

2A sin(0 nt)dt
1
2

3
2

2At sin(nt)dt

(3
+ ( 12
(
(2
1
t
2A
(
(
= 2A
sin(nt)

cos(nt)
cos(nt)
( 1 n
(1
(n)2
n
2
2
*
+ ( 32
(
1
t
2A
sin(nt)
cos(nt) ((
2
(n)
n
1
*

(38)

1
2

(39)
(40)

=
=
=
=

2A
1
2A
1
2A
(1)
sin(n )
cos(n )
sin(n
)
(41)
2
2
(n)
2
2n
2
(n)
2
2A
(1)
2A
3
2A
1

cos(n
)
cos(n ) +
cos(n )
(42)
2n
2
n
2
n
2
2A
3
6A
3
2A
1

sin(n ) +
cos(n ) +
sin(n )
(43)
2
2
(n)
2
2n
2
(n)
2
2A
1

cos(n )
(44)
2n
2
2A
1
A
1
2A
1
sin(n )
cos(n ) +
sin(n )
(45)
2
2
(n)
2
n
2
(n)
2
A
1
2A
3
2A
1

cos(n )
cos(n ) +
cos(n )
(46)
n
2
n
2
n
2
2A
3
3A
3
2A
1

sin(n ) +
cos(n ) +
sin(n )
(47)
2
2
(n)
2
n
2
(n)
2
A
1

cos(n )
(48)
n
2
A
1
A
1
2A
1
A
1

cos(n )
cos(n ) +
cos(n )
cos(n ) +
(49)
n
2
n
2
n
2
n
2
2A
1
2A
1
2A
1
+
sin(n ) +
sin(n ) +
sin(n )
(50)
2
2
2
(n)
2
(n)
2
(n)
2
2A
3
3A
3
2A
3

cos(n ) +
cos(n )
sin(n )
(51)
2
n
2
n
2
(n)
2
A
1
6A
1
A
3
2A
3

cos(n ) +
sin(n ) +
cos(n )
sin(n ) (52)
2
2
n
2
(n)
2
n
2
(n)
2
A
1
6A
1
A
1
2A
1

cos(n ) +
sin(n ) +
cos(n ) +
sin(n )(53)
2
2
n
2
(n)
2
n
2
(n)
2
A
1
8A
1
A
1

cos(n ) +
sin(n ) +
cos(n )
(54)
2
n
2
(n)
2
n
2
8A
1
sin(n
)
(55)
(n)2
2
Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Dakle, dobivamo
, n 8A
sin
(n)2
2

n je paran
0,
8A
=
,
n = 1, 5, 9, 13, . . .
n2 2

8A
n2 2 ,
n = 3, 7, 11, 15, . . .

bn =

Stoga,

(56)

(57)

2
3
8A
1
1
1
x(t) = 2 sin(t) sin(3t) +
sin(5t)
sin(7t) +

9
25
49

(58)

Da bi nacrtali Fourierov spektar, potrebno je red prebaciti u kompaktan trigonometrijski oblik. U ovom se slucaju to moe napraviti pretvaranjem sinusa u kosinuse s
odgovarajucim faznim pomakom. Na primjer,
sin(kt) = cos(kt 90 )

(59)

sin(kt) = cos(kt + 90 )

(60)

(61)
Koritenjem tih jednakosti, izraz (62) postaje
x(t) =

8A 4
1
1
cos(t 90 ) + cos(3t + 90 ) +
cos(5t 90 )
2

9
25
5
1
+ cos(7t + 90 ) +
49

(62)

U ovom redu nedostaju svi parni harmonici. Vrijednost faze neparnih harmonika
se izmjenjuje od 90 do 90 . Slika 2 pokazuje amplitudni i fazni spektar za signal
x(t).
Cn

8A

8A
9 2

8A
25 2
5

(a)

(b)

Figure 2: Amplitudni i fazni spektar signala x(t).

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

2. ZADATAK: Periodicni signal x(t) izraen je pomocu Fourierovog reda:
x(t) = 2 + 3 cos 2t + 4 sin 2t + 2 sin(3t + 30 ) cos(7t + 150 ).

(63)

Izrazite ovaj red kao kompaktini trigonometrijski Fourierov red i skicirajte amplitudni i fazni spektar signala x(t), ako je 0 = 1.
RJEENJE: U kompaktnom trigonometrijskom Fourierovom redu sinusni i kosinusni c lanovi iste frekvencije se izraavaju jednim c lanom i svi se c lanovi izraavaju
kao kosinusi s pozitivnim amplitudama.
Trigonometrijski oblik Fourierovog reda:
x(t) = a0 +

an cos n0 t + bn sin n0 t

(64)

n=1

Kompaktni trigonometrijski oblik Fourierovog reda:

x(t) = C0 +

Cn cos(n0 t + n )

(65)

n=1

Formule za prelazak iz trigonometrijskog oblika Fourierovog reda u kompaktni

trigonometrijski oblik Fourierovog reda:
C0 = a0

(66)

"

a2n + b2n

(67)

bn
an

(68)

Cn =

n = tan1
Dobivamo:

3 cos(2t) + 4 sin(2t) = 5cos(2t 53.13)

(69)

sin(3t + 30 ) = cos(3t + 30 90 ) = cos(3t 60 )

(70)

cos(7t + 150 ) = cos(7t + 150 180) = cos(7t 30 )

(71)

x(t) = 2 + 5 cos(2t 53.13 ) + 2 cos(3t 60 ) + cos(7t 30 ).

(72)

Takoder,

Dakle,

U ovom su slucaju prisutne samo c etiri komponente (ukljucujuci DC komponentu). Amplituda DC komponente je 2. Preostale tri komponente imaju frekvencije = 2, 3 i 7 s amplitudama 5, 2 i 1, te fazama 53.13, 60 i 30 . Amplitudni
i fazni spektar za ovaj signal prikazani su na slici 3.
Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Cn
5

n
1

30o

53.13o
60o

(a)

(b)

Figure 3: Amplitudni i fazni spektar signala x(t).

3. ZADATAK: Eksponencijalni Fourierov spektar nekog periodicnog signala x(t)
i skicirajte trigonometrijski Fourierov spektar x(t)
prikazan je na slici 4. Nadite
uz pomoc slike 4. Napiite (kompaktni) trigonometrijski Fourierov red za signal
x(t) ako je 0 = 1.
Dn
| Dn |
4

1
9

3
/ 6
/ 4

/ 2

(a)

(b)

Figure 4: Eksponencijalni Fourierov spektar signala x(t).

RJEENJE: Eksponencijalni oblik Fourierovog reda:

x(t) =

Dn ejn0t

(73)

Kompaktni trigonometrijski oblik Fourierovog reda:

x(t) = C0 +

Cn cos(n0 t + n )

(74)

n=1

Formule za prelazak iz eksponencijalnog oblika Fourierovog reda u kompaktni

trigonometrijski oblik Fourierovog reda:
C 0 = D0

(75)

Cn = 2|Dn |, n 1

(76)

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

n = Dn

(77)

I slike 4(a) vidimo:

D0 = 4,

D3 = 3,

, D6 = 1,

D9 = 2.

(78)

I slike 4(b) vidimo:

D0 = 0,

D3 = ,
6

, D6 = ,
4

D9 = .
2

(79)

Pomocu (76) dobivamo:

C 0 = D0 = 4

(80)

C3 = 2|D3 | = 2 3 = 6

(81)

C6 = 2|D6 | = 2 1 = 2

(82)

C9 = 2|D9 | = 2 2 = 4

(83)
(84)

Pomocu (77) dobivamo:

0 = D0 = 0

(85)

(86)

6
9

= D3 =
6

= D6 =
4

= D9 =
2

(87)
(88)
(89)

Te na kraju dobivamo zapis u kompaktnom trigonometrijskom obliku Fourierovog

reda:
,
,
,
x(t) = 4 + 6 cos 3t
+ 2 cos 6t
+ 4 cos 9t
(90)
6
4
2

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Signali i sustavi - Auditorna vjeba 5

inverznu Fourierovu transformaciju od
1. ZADATAK: Nadite
X() =

1
.
+ j3

(1)

RJEENJE: Primjetite da je
2 2 + j3 = 2 + (j)2 + j3 = (1 + j)(2 + j).

(2)

Koritenjem tehnike parcijalnih razlomaka, dobivamo:

1
C1
C2
=
+
2 + j3
1 + j 2 + j
C1 (2 + j) + C2 (1 + j)
=
(1 + j)(2 + j)
2C1 + C1 j + C2 + C2 j
=
(1 + j)(2 + j)
(2C1 + C2 ) + (C1 + C2 )j
=
.
(1 + j)(2 + j)

X() =

(3)
(4)
(5)
(6)

Izjednacavanjem dobivenog izraza s pocetnim, dobivamo:

(2C1 + C2 ) + (C1 + C2 )j
1
=
(1 + j)(2 + j)
(1 + j)(2 + j)

(7)

2C1 + C2 = 1

(8)

C1 + C2 = 0 C2 = C1

(9)

Slijedi:

Uvrtavanjem u gornji izraz dobivamo:

2C1 C1 = 1 C1 = 1

(10)

C2 = C1 = 1

(11)

Dakle,
X() =

1
1
1
=
+
.
+ j3
1 + j 2 + j

Koristeci inverznu Fourerovu transformaciju dobivamo:

!
"
x(t) = et e2t u(t).

(12)

(13)

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Fourierovu transformaciju signala prikazanog na slici 1.
2. ZADATAK: Nadite
x(t) =

1
+ t2

(14)

Figure 1:

RJEENJE: Kako je
2
,
2 + 2

(15)

X(t) 2x()

(16)

x(t) X()
2
e|t|
,
2
+ 2
X(t) 2x()
2
2e||
2
+ t2

(17)

e|t|
koristeci svojstvo simetricnosti

dobivamo

(18)
(19)
(20)

Podijelimo li obje strane s 2, dobivamo

1
||

e
2
+ t&
# $% &
# $%
2

x(t)

(21)

X()

Dakle, Fourierova transformacija X() signala x(t) iznosi

X() =

||
e
,

(22)

a prikazana je na slici 2.

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Figure 2:
3. ZADATAK: Pokaite da je:
1
1
x(t) cos 0 t X( 0 ) + X( + 0 )
2
2

(23)

i
'

(
1
1
x(t) sin 0 t j X( 0 ) X( + 0 ) .
2
2

(24)

Izraz (23) poznat je pod nazivom teorem modulacije.

RJEENJE: Prema Eulerovoj formuli
cos 0 t =

"
1 ! j0 t
e
+ ej0 t .
2

(25)

Koristeci teorem pomaka u frekvenciji

ej0 t x(t) X( 0 )

(26)

a1 x1 (t) + a2 x2 (t) a1 X1 () + a2 X( )

(27)

i svojstvo linearnosti

dobivamo
'

1
1
F [x(t) cos 0 t] = F x(t)ej0 t + x(t)ej0 t
2
2
1
1
=
X( 0 ) + X( + 0 )
2
2

(28)
(29)

Prema tome,
1
1
x(t) cos 0 t X( 0 ) + X( + 0 ).
2
2

(30)

Na slican nacin,
sin 0 t =

"
1 ! j0 t
e
ej0 t .
2j

(31)

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

i
'

1
1
F [x(t) sin 0 t] = F
x(t)ej0 t x(t)ej0 t
2j
2j
1
1
=
X( 0 ) X( + 0 )
2j
2j

(32)
(33)

Prema tome,
'

(
1
1
x(t) sin 0 t j X( 0 ) X( + 0 ) .
2
2

(34)

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

4. ZADATAK: Fourierova transformacija signala x(t) (prikazana na slici 3) dana je
izrazom:
1
1
X() = pa ( 0 ) + pa ( + 0 ).
(35)
2
2
i skicirajte x(t).
Nadite

Figure 3:

RJEENJE: U tablicama Fourerove transformacije nalazimo

a sin at

rect( )
at
2a

(36)

pri c emu je

) = pa ()
2a
gdje je a polovica irine pravokutnog otvora. Prema tome,
rect(

(37)

a sin at
pa ()
at

(38)

sin t
pa () = pa ()
t

(39)

ej0 t x(t) X( 0 )

(40)

ej0 t x(t) X( + 0 )

(41)

Koristeci

odnosno

slijedi da je
sin t
x(t) =
t

1 j0 t 1 j0 t
e
+ e
2
2

sin t
cos 0 t
t

(42)

koji je skiciran na slici 4.

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Figure 4:
Fourierovu transformaciju periodicnog niza delta funkcija
5. ZADATAK: Nadite
(prikazanog na slici 5) zadanog kao:
T0 (t) =

(t kT0 ).

(43)

k=

Figure 5:

,
RJEENJE: Buduci da je T0 (t) =
can signal s periodom
k= (t kT0 ) periodi
T0 , moemo ga izraziti u pomocu kompleksnog eksponencijalnog Fourierovog
reda
T0 (t) =

k=

(t kT0 ) =

Dn ejn0 t .

(44)

n=

gdje su koeficijenti Fourierovog reda

- T0 /2
1
1
Dn =
(t)ejno t dt =
T0 T 0/2
T0

(45)

te je stoga T0 (t)
T0

1 + jn0 t
=
(t nT0 ) =
e
T0 n=
n=

0 =

2
T0

(46)

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Figure 6:
Napravimo li Fourierovu transformaciju obje strane gornje jednadbe i koristeci
ejo t 2( 0 )

(47)

2 +
X() =
( n0 )
T0 n=

(48)

2 +
( n0 )
T0 n=

(49)

dobivamo

Odnosno
F [T0 (t)] =

= 0

( n0 ) = 0 0 ()

(50)

n=

ili

k=

(t kT0 ) 0

( n0 ).

(51)

n=

je niz delta
Prema tome, Fourierova transformacija niza delta funkcija, takoder
funkcija prikazan na slici 6.

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Signali i sustavi - Auditorna vjeba 6

1. ZADATAK: Za vremenski-kontinuirani LTI sustav opisan izrazom:
dy(t)
+ 2y(t) = x(t),
dt

(1)

koristeci Fourierovu transformaciju odredite odziv y(t) na pobudu:

x(t) = u(t).

(2)

RJEENJE: Koristeci:
u(t) () +

1
j

(3)

X() = () +

1
.
j

(4)

slijedi:

Odziv sustava, uz koritenje parcijalnih razlomaka:

!
"
1
1
Y () = X()H() = () +
j 2 + j
1
1
= ()
+
2 + j j(2 + j)

1 1
1 1
=
() +

2
2 j 2 2 + j
!
"
1
1
1 1
=
() +

2
j
2 2 + j
Koristili smo svojstvo f ()() = f (0)(), te tako dobili da je:
# "
!
1
1 ##
1
1

()
= ()
= ()
= () = ()
#
2 + j
2 + j =0
2 + j0
2
2

(5)
(6)
(7)
(8)

(9)

Prebacivanjem u vremensku domenu, dobivamo:

%
1
1
1$
y(t) = u(t) + e2t u(t) =
1 e2t u(t)
2
2
2

(10)

Moemo zakljuciti da bi u ovom slucaju bilo jednostavnije koristiti Laplaceovu

transformaciju zbog Fourierove transformacije u(t).

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

2. ZADATAK: Idealni sustav za pomak faze od (/2) radijana (ili 90 ) prikazan
na slici 1 definiran je frekvencijskim odzivom
&
ej(/2) ,
>0
H() =
(11)
j(/2)
e
,
<0
impulsni odziv h(t) sustava za pomak faze.
(a) Nadite
odziv y(t) ovog sustava za pomak faze na proizvoljnu pobudu x(t).
(b) Nadite
odziv y(t) na pobudu x(t) = cos 0 t.
(c) Nadite

Figure 1: Sustav za pomak faze od (/2)

RJEENJE:
(a) Buduci da je ej(/2) = j i ej(/2) = j, H() se moe zapisati kao:
H() = j sgn()

(12)

gdje je
sgn () =

&

1,
1,

>0
<0

(13)

Buduci da je:
sgn (t)

2
j

(14)

i koristeci svojstvo dualnosti X(t) 2x() dobivamo:

2
2sgn () = 2sgn ()
jt

(15)

1
j sgn ()
t

(16)

ili

gdje je sgn () neparna funcija od . Stoga je implusni odziv h(t):

h(t) = F 1 [H()] = F 1 [j sgn ()] =

1
.
t

(17)

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

(b) Buduci da je:
y(t) = x(t) h(t) =

'

h( )x(t )d

(18)

x( )
d
t

(19)

dobivamo
1
1
y(t) = x(t)
=
t

'

Signal y(t) definiran izrazom (19) obicno se naziva Hilbertovom transformacijom signala x(t), te se obicno oznacava s x(t).
(c) Koristeci:
cos 0 t [( 0 ) + ( + 0 )]

(20)

dobivamo:
Y () = X()H() = [( 0 ) + ( + 0 )][j sgn ()]
= j sgn (0 )( 0 ) j sgn (
- 0 )( + 0 )
= j( 0 ) + j( + 0 )

(21)
(22)
(23)

Buduci da je sgn (0 ) = 1 i sgn (0 ) = 1, koritenjem:

sin 0 t j[( 0 ) ( + 0 )]

(24)

y(t) = sin 0 t.

(25)

cos(0 t /2) = sin 0 t.

(26)

dobivamo:

Primijetite da je:

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

3. ZADATAK: Idealni niskopropusni filtar zadan je frekvencijskim odzivom:
&
1,
< |c |
H() =
0,
> |c |

(27)

Za pobudu filtra:
x(t) = e2t u(t)

(28)

vrijednost c takvu da filtar propusti tocno polovicu normalizirane ennadite

ergije ulaznog signala x(t).
RJEENJE: Kako je:
et u(t)

1
+ j

(29)

tada je
X() =

1
2 + j

(30)

Tada je:
Y () = X()H() =

&

1
,
2+j

0,

Normalizirana energija x(t) iznosi:

'
'
2
Ex =
|x(t)| dt =

|| < c
|| > c

(31)

1
4

(32)

Koristeci Parsevalov izraz:

'
'
1
2
|x(t)| dt =
|X()|2d,
2

(33)

e4t dt =
0

normalizirana energija y(t) iznosi:

#
'
'
' #
# 1 #2
1
1
2
2
#
# d
Ey =
|y(t)| dt =
|Y ()| d =
2
2 # 2 + j #

)2
' (
' c
1
1
1
d

=
=
2
2 c 4 + 2
22 + 2
' c
1
d
1
1
1
1 c
=
=
tan
=
E
=
x
0 4 + 2
2
2
2
8

(34)

odakle dobivamo
1
c
1
tan1
=
2
2
8

(35)

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

tan1

c
2

=
=
2
8
4

= tan = 1
2
4

c = 2 rad/s.

(36)

(37)

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

4. ZADATAK: Neka je x(t) realni frekvencijski ogranicen signal prikazan na slikama
2(a) i 2(b), za kojeg vrijedi:
X() = 0

> |M |.

(38)

Neka je xs (t) definiran kao:

xs (t) = x(t)Ts (t) = x(t)

k=

(t kTs ).

(a) Skicirajte xs (t) za Ts < M i Ts > M .

i skicirajte Fourierov spektar Xs () signala xs (t) za Ts <
(b) Nadite

(a)

(39)

i Ts >

.
M

(b)

Figure 2:

RJEENJE:
(a) Koristeci izraz:
x(t)(t t0 ) = x(t0 )(t t0 ),

(40)

dobivamo
xs (t) = x(t)Ts (t) = x(t)

k=

k=

x(t)(t kTs ) =

k=

(t kTs )

x(kTs )(t kTs )

(41)

Otipkani signal xs (t) skiciran je na slici 3(c) za Ts < M i na slici 3(i) Ts > M .
Signal xs (t) se naziva idealnim optikanim signalom, Ts se naziva intervalom (ili
periodom) otipkavanja, a fs = 1/Ts se naziva frekvencijom otipkavanja.
(b) Koristeci izraz:

k=

(t kTs ) s

k=

( ks ),

(42)

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

dobivamo
Ts (t) s

k=

( ls )

s =

2
.
Ts

(43)

Neka je:
xs (t) Xs (),

(44)

tada prema teoremu konvolucije u frekvenciji:

x1 (t)x2 (t)

1
X1 () X2 ()
2

(45)

imamo:
+
,

*
1
Xs () = F [x(t)Ts (t)] =
X() s
( ks )
2
k=

1 *
=
X() ( ks ).
Ts k=

(46)
(47)

Koristeci izraz:

k=

(t kTs ) s

k=

( ks ),

(48)

dobivamo
Xs () =

1 *
X( ks ),
Ts k=

(49)

to pokazuje da se Xs () sastoji od periodicog ponavljanja X() centriranih

oko ks za svaki k. Fourierov spektar Xs () prikazan je na slici 3(f) za Ts <

(odnosno s > 2M ) i na slici 3(j) za Ts > M (odnosno s < 2M ), gdje

M
je s = 2/Ts . Kao to se moe vidjeti, do preklapanja X( ks ) u spektru

Xs () ne dolazi za s 2M , medutim
do preklapanja dolazi za s < 2M .
Pojava se naziva aliasingom.

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci

(a)

(b)

(c)

(d)

(e)

(f)

(g)

(h)

(i)

(j)

Figure 3: Otipkavanje.

Tehnicki fakultet Sveucilita u Rijeci