TRNG I HC KINH T QUC DN

------

KINH T PHT TRIN

***

ti: VN TRONG TNG TRNG KINH T

VIT NAM
Danh sch nhm 5 :
1. Trnh Ngc Du

6. Chu Gia Trng

2. Phm Thy Dung

7. Trn Khnh Hong

3. Nguyn Phng Phng

8. Phm Ngc Thy

4. Nguyn Th Nhung

9. Nguyn Th Bch Ngc

5. Lu Tun Anh ( Nhm trng )

10. Phm Ngc Thch

GV hng dn
Vn trong tng trng kinh t VN

L Hunh Mai
Page 0

H Ni, 2013

A- Mc lc
1 . KHI QUT CHUNG V VN.................................................................................2
1.1. Khi nim v vn.....................................................................................................2
1.2. Vn trong cc m hnh tng trng kinh t..............................................................2
2. VAI TR CA NGUN VN......................................................................................3
2.1.Vai tr chung ca vn................................................................................................3
2.2. Vai tr ca vn sn xut v vn u t.....................................................................4
2.2.1.Vn sn xut......................................................................................................4
2.2.2.Vai tr ca vn u t........................................................................................4
3. TH TRNG VN U T CC NC ANG PHT TRIN....................4
3.1 Cu vn.................................................................................................................... 4
3.1.1 Cu vn u t..................................................................................................4
3.1.2 Cc nhn t tc ng.........................................................................................4
3.2 . Cung vn................................................................................................................. 8
3.2.1 . Cung vn u t...............................................................................................8
3.2.2 . Nhn t nh hng..........................................................................................8
4. THC TRNG HUY NG V S DNG VN VIT NAM...........................9
4.1.Vn trong nc.........................................................................................................9
4.2. Vn u t trc tip nc ngoi FDI......................................................................12
4.3. Vn u t gin tip nc ngoi FPI.....................................................................18
4.4. Ngun vn ODA...................................................................................................21
4.5. Ngun vn NGO....................................................................................................31
4.6. Kiu hi.................................................................................................................. 34
4.7.Vn tn dng thng mi ......................................................................................35
5. CC CHNH SCH V XUT MT S GII PHP THU HT V THC
Y VN U T VIT NAM...............................................................................38
5.1. Thc y vn trong nc....................................................................................38
5.1.1. Chnh sch khuyn khch tit kim.................................................................38
5.1.2. Chnh sch khai thc cc ngun lc nhn ri..................................................41
5.1.3. Hon thin h thng thu................................................................................41
5.1.4. Chnh sch pht trin h thng ti chnh.........................................................43
5.1.5. Tng cng u t x hi v tng trng kinh t bn vng............................43
5.2 . Thu ht vn ngoi nc......................................................................................44

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 1

B- Ni dung
1 . KHI QUT CHUNG V VN
1.1. Khi nim v vn
Cc nh kinh t hc c in tip cn vn vi gc hin vt. H cho rng, vn l mt trong
nhng yu t u vo trong qu trnh sn xut kinh doanh.
Theo David Begg, Standley Fischer, Rudige Darnbusch trong cun Kinh t hc: Vn l mt loi
hng ho nhng c s dng tip tc vo qu trnh sn xut kinh doanh tip theo.
C th khi qut vn l mt phn thu nhp quc dn di dng vt cht v ti sn chnh c cc
c nhn, t chc b ra tin hnh kinh doanh nhm mc ch ti a ho li nhun.
Vn gm : vn u t pht trin v vn sn xut.
+ Vn u t pht trin l ton b chi ph b ra thc hin cc hot ng u t pht trin, l
biu hin bng tin ton b chi ph chi ra duy tr, to ra nng lc sn xut v cc khon u
t pht trin khc.
+ Vn sn xut l gi tr ca nhng ti sn c hnh thnh t hot ng u t pht trin, tham
gia trc tip phc v cho qu trnh sn xut v dch v ca nn kinh t. Vn sn xut lun c
biu hin di dng hin vt, phn nh nng lc sn xut ca mt nn kinh t.

1.2. Vn trong cc m hnh tng trng kinh t.

1.2.1. M hnh Cobb- Douglas
Cc gi nh:
+ t nn kinh t di tc ng mnh ca yu t cng ngh.
+ Vn l yu t trc tip to nn sn lng.
+ Quy lut li tc gim dn theo quy m vn chi phi
Ni dung ca m hnh
Theo m hnh ca trng phi tn c in c cc yu t tc ng ti tng trng l: lao ng (L),
vn (K),ti nguyn thin nhin (R), v khoa hoc cng ngh (T). Nh vy hm sn xut l:
Y = f ( K, L, R, T )
Nh vy vn l yu t khng th thiu trong tng trng kinh t.
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 2

1.2.2. M hnh tng trng ca Harrob Domar:

Hm sn xut :
Y = f ( L, K, R )
Theo cc nhn t tc ng ti tng trng ch gm c : lao ng L, ngun vn K , v t ai
R. M hnh ny cng c s dng rng ri cc nc ang pht trin xem xt mi quan h
gia tng trng v cc nhu cu v vn.
M hnh coi u ra ca bt k mt n v kinh t no, d l mt cng ty, mt ngnh cng nghip
hay ton b nn kinh t ph thuc vo tng s vn u t cho n.
Gi t l tng trng ca u ra l g v s t l tch ly trong u t ta c cng thc sau:

y k c gi l h s ICOR.
ICOR (Incremental Capital - Output Ratio ) l mt ch s cho bit mun c thm mt n v sn
lng trong mt thi k nht nh cn phi b ra thm bao nhiu n v vn u t trong k .
H s ny ni ln rng: vn c to ra bng u t l yu t c bn ca tng trng, n cng
phn nh trnh k thut ca sn xut v l s o nng lc sn xut ca u t....ICOR cn c
gi l h s s dng vn, hay h s u t tng trng, hay t l vn trn sn lng tng
thm...
Qua ngi ta c th thy c vn u t so vi cc nhn t tng trng khc c ngha th
no i vi tng trng sn lng. ICOR cng thp chng t vn u t cng quan trng.

2. VAI TR CA NGUN VN
2.1.Vai tr chung ca vn
Theo m hnh Harrod-Domar: Cc yu t tc ng n TTKT: K, L, R, T trong vn ng
vai tr quan trng nht v c nh yu t T khng a vo hm sn xut : Y=f (K,L,R)
gt =
=>Tc tng trng t l thun vi t l tit kim v u t v t l nghch vi ICOR

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 3

2.2. Vai tr ca vn sn xut v vn u t

2.2.1.Vn sn xut
Hm sn xut:
Y=F(K,L,R,T)
Tng vn sn xut => K tng => AS tng => Y tng ,P gim => Kinh t bng n

2.2.2.Vai tr ca vn u t
Hm cu Y = F(C,I,G,NX)
Vn u t tng => I tng => AD tng => Y tng,P tng => Kinh t bng n

3. TH TRNG VN U T CC NC ANG PHT TRIN

3.1 Cu vn
3.1.1 Cu vn u t
Cu u t: l lng vn u t d kin nn kinh t c nhu cu s dng
3.1.2 Cc nhn t tc ng
3.1.2.1 . Li sut tin vay

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 4

HM CU U T
Qua hnh v ta thy, li sut tin vay tng, cu vn u t ca cc doanh nghip gim v
ngc li
Thc t, trong nm 2012, NHNN 4 ln iu chnh trn li sut huy ng . Ln u tin t
14% v 13%/nm vo ngy 13/3. Cc ln tip theo din ra vo 11/4 v 28/5 vi mc gim ln
lt v 12% v 11%/ nm. Ngy 11/06/2012 : Lot iu chnh v li sut v c ch huy ng
mi c hiu lc . Trn li sut huy ng VND gim xung mc 9 %/nm , k hn t 12 thng tr
ln Ngn Hng t n nh ; trn li sut cho vay VND vi 4 nhm i tng u tin cng c
ko xung 13 %/nm , ti mt s ngn hng thng mi p dng l 12 %/nm .
cng chnh l bin php iu chnh li sut tng cu vn u t.
3.1.2.2 . Chu k kinh doanh
Mt s u t s em li thu nhp nu u t dn n tiu th c nhiu sn phm hn
hoc to ra chi ph sn xut thp hn, do yu t quan trng quyt nh u t l mc sn lng
ca u ra. Nhiu nh kinh t cho rng, mc sn lng ny chu nh hng ca chu k kinh
doanh,
Di y l hnh v cho thy iu :

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 5

Da vo hnh v ,c th thy:
+ Ti im A ( y ca chu k): khng hong ,tiu iu
=>Lc ny cc nh hot ng u t s u t vi mc ch: bo ton, duy tr ngun vn hin
c (cn gi l vn khu hao )
+ Hnh thc u t:khu hao
=>Cu u t gim i rt nhiu
+ Giai on phc hi, hng thnh: ti im C: nh ca chu k
=>Nh u t tch cc u t tng thm vn sn xut hin c: bo ton + tng thm vn sn
xut = ti sn xut gin n (vn khu hao)+ ti sn xut m rng (vn thun ty )
+ Hnh thc u t: khu hao + thun tu
=>Cu u t tng nhanh.
3.1.2.3 . Thu thu nhp ca doanh nghip:

nh hng ca thu thu nhp doanh nghip cng tng t nh chu k kinh doanh,
nu chnh ph nh thu thu nhp cao s lm tng chi ph u t v lm cho thu nhp ca cc
doanh nghip gim,lm nn lng cc nh u t.
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 6

Mt khc ,chnh ph cng c th kch thch u t bng hnh thc min gim thu thu nhp c
nhn:
Mc gim 30% vi s thu thu nhp doanh nghip phi np nm 2012 c p dng vi mt
s loi hnh doanh nghip c th. Bao gm: doanh nghip nh v va, khng bao gm doanh
nghip nh v va kinh doanh trong lnh vc x s, bt ng sn, chng khon, ti chnh, ngn
hng, bo him, sn xut hng ho, dch v thuc din chu thu tiu th c bit, doanh nghip
c xp hng 1, hng c bit thuc tp on kinh t, tng cng ty; v doanh nghip s dng
nhiu lao ng trong lnh vc sn xut, gia cng, ch bin: nng sn, lm sn, thu sn, dt may,
da giy, linh kin in t; xy dng cng trnh h tng kinh t - x hi.

3.1.2.4 . Mi trng u t
Mi trng u t bao gm nhiu yu t,trc tip,gin tip nhng tu chung li tp trung 2
phn:
+ Thc trng c s h tng,ti nguyn thin nhin,ch t ai,
+ Lut php , chnh sch, ng li ca ng v nh nc
=> Mi trng u t thun li th cu u t tng
Mi trng u t khng thun li th cu u t gim
V d nh: 6 thng u nm 2009,th trng thp nc gp nhiu kh khn,gi thp lin tc
gim, c khi xung di 10 triu ng/tn. Chnh ph c nhiu ng thi tch cc : iu chnh
tng gi nhin liu nh gi than (d kin tng 20%) v gi in (tng trung bnh khong 8,5%),
tng thu nhp khu thp bao gm c phi thp (tng t 5% ln 8%) v thp thnh phm (thp xy
dng tng t 12% ln 15%, thp cn ngui tng t 7% ln 8%...) p dng t ngy 01-04-09, lm
tng chi ph u vo cho doanh nghip, li sut cho vay gim cng vi chnh sch h tr 4% li
sut ca chnh ph to iu kin cho cc doanh nghip tip cn ngun vn d dng hn vi chi
ph vn thp
(Ngun : www.satthep.com.vn)

3.2 . Cung vn
3.2.1 . Cung vn u t

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 7

Cung v vn u t l mi quan h gia lng vn u t c kh nng cung cp cho nn

kinh t vi mc gi c ca cung vn u t (vi gi thit cc yu t khc khng i). Gi ca
cung vn u t thc cht chnh l chi ph c hi ca cho vay, tc l mc li sut huy ng. Cung
vn u t cng chu nh hng ca 2 nhn t l gi c (mc li sut tin gi) v tng kh nng
tit kim, chnh sch huy ng tit kim ca nn kinh t
3.2.2 . Nhn t nh hng
3.2.2.1 . Li sut huy ng
Li sut huy ng l bin ni sinh do n s lm cho im cn bng di chuyn dc theo
ng cung vn u t. th ch s tc ng ca gi c cung u t (li sut tin gi) n lng
cung u t, l i lng ng bin vi li sut tin gi. Nu gi thit cc yu t khc khng i,
khi l sut huy ng tng t i0 ln i2, lng cung vn tng t I0 ln I2, ngc li khi li sut huy
ng gim, lng cung vn u t s gim
Mi quan h gia li sut tin gi v cung vn u

i2
i
i1

I1

3.2.2.2 . Ngun tit kim

I0

I2

Nu nhn t li sut huy ng lm trc tip thay i lng cung vn u t trn th trng
vn u t, th tng kh nng tch ly (tit kim) ca nn kinh t li nh hng n cung vn u
t. th (2) ch s tc ng ca kh nng tit kim v chnh sch huy ng tit kim ca nn
kinh t. Khi kh nng tit kim thay i c th do s thay i ca mt b phn cu thnh tng kh
nng tit kim s lm lng cung u t thay i d li sut khng i. Khi tng tit kim ca nn
kinh t tng ng cung vn dch chuyn t Si0 sang Si2, lng cung vn u t tng t I0 ln I2.
Ngc li, khi tng tit kim gim ng cung vn u t dch chuyn sang tri, lng cung vn
u t gim t I0 xung I1.
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 8

Mi quan h gia quy m tit kim v cung vn u t

Si

Si

Si

i0

I1

I0

I2

i vi cc nc ang pht trin, c bit l cc nc c thu nhp thp th quy m v t l

tit kim u thp trong khi yu cu ca s pht trin kinh t ngy cng tng, i hi ngun vn
u t ln. iu t ra s cn thit c ngun h tr t nc ngoi. Mt khc, trong s giao lu
quc t hin nay, i vi cc nc cng nghip pht trin vn cn c s kt hp ngun vn u t
trong nc v ngoi nc phc v cho cng cuc pht trin nn kinh t. Nh vy vi mi mt
quc gia tit kim c coi l tng s tit kim trong nc v ngoi nc
Vit Nam th do t l tit kim thp, trong khi , t l u t cao, 41,5% GDP (2008)
v 41,6% (2007) (xem bng) dn n u t ph thuc nhiu vo ngun lc bn ngoi. Hay ni
cch khc, nn kinh t Vit Nam ph thuc nhiu vo dng vn u t nc ngoi.
4. THC TRNG HUY NG V S DNG VN VIT NAM
4.1.Vn trong nc
4.1.1. Khi nim
Ngun vn u t trong nc l ngun hnh thnh t phn tch lu ni b ca nn kinh t.
Bao gm tit kim ca khu vc dn c, doanh nghip v tit kim ca chnh ph c huy ng
vo qu trnh sn xut ca x hi
4.1.2. Vai tr
Ngun vn trong nc c vai tr quyt nh trong qu trnh tng trng kinh t ca mt
quc gia. Vi tnh cht l ni lc ca mt quc gia, chng ta c th ch ng cho vic u t vo
nhng lnh vc cn thit m khng phi chu bt k s rng buc no. Hn na ngun vn trong
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 9

nc c huy ng t cc thnh phn kinh t trong nc nn n mang tnh n nh hn ngun

vn c huy ng t nc ngoi. Vai tr quyt nh ca ngun vn trong nc c th hin r
cc sau:
- Ngun vn trong nc l ngun ng gp ln vo GDP ton x hi, gp phn vo tng trng
kinh t
- ng vai tr nh hng cho vic thay i c cu kinh t, cn bng th trng hng ho, gip
cho nn kinh t quc gia tng trng, pht trin ton din, ng u
- m bo s pht trin ton din, khng lch lc gia cc vng min ca nn kinh t, gp phn
gip nn kinh t tng trng, pht trin mt cch bn vng
- Gp phn kim ch lm pht, y nhanh tin trnh c phn ho doanh nghip nh nc, to
cho tng trng v pht trin kinh t
- Xy dng c s h tng, t thu ht ngun vn u t nc ngoi cng nh tng tnh hiu qu,
nhanh chng ca vic s dng vn u t nc ngoi
- S ln mnh, n nh ngun vn trong nc gip hn ch nhng mt tiu cc ca ngun lc
nc ngoi ti nn kinh t, ng thi to mt khung xng vng chc cho nn kinh t
4.1.3. Thc trng huy ng
Giai on 1991-1997 cc chnh sch v u t thc s pht huy tc dng, thu ht mi
tng lp dn c v mi thnh phn kinh t tham gia vo hot ng u t pht trin sn xut kinh
doanh bng tt c cc ngun lc ca mnh. Tng cng trong 7 nm t 1991-1997, c nc huy
ng c 386 nghn t ng (tnh theo mt bng gi c nm 1995) tng ng vi 35 t la.
Trong vn bnh qun trong nc chim trung bnh t 52-53%. Nm 1998 tng vn u t pht
trin t 9,2 nghn t ng.
Giai on 2001- 2005 vn u t trong nc tng kh nhanh, t 124 nghn t ng (nm
2000) chim 82,04% tng vn u t, ln n hn 292 nghn t ng (nm 2005) chim 85,11%
tng vn u t, tnh chung c thi k ny, vn trong nc chim 67,61% tng vn u t. Giai
on 2006 - 2007 tng vn u t trong nc chim 78,96% tng vn u t.
i vi Vit Nam, trong thnh phn ca ngun vn u t trong nc, ngun vn khu vc
nh nc lun chim 1 t trng rt ln v c mt vai tr rt quan trng, n l ngun hnh thnh
cc cng trnh trng im quc gia, nht l cc cng trnh kt cu h tng kinh t -x hi ca t
nc, nhng cng trnh m cc thnh phn kinh t khc khng th hoc khng mun u t.
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 10

4.1.4. Thc trng s dng

Doanh nghip nh nc s dng ngun vn cha hiu qu: phn ln cc tp on, tng
cng ty hot ng ch yu vo vn chim dng v vn vay c h s n phi tr trn vn ch s
hu cao nn d gp phi nguy c mt n ton, mt cn i ti chnh, v d nh cng ty xy dng
trng sn l 9,19 ln, tp on EVN l 3,83 ln.

u t dn tri, phn tn vn, hiu qu thp: ch s ICOR ang c xu hng ngy cng
tng, giai on 1996-2000 l 5,8, giai on 2001- 2005 l 6,6, n nm 2010 l khong 8. Hiu
qu u t ngun vn nh nc t thp th hin r thng qua tnh trng cc c s h tng c
xy dng vi tin thi cng chm tr, cht lng khng m bo, chi ph vt d ton ban u,
nhim mi trng, nhiu cng trnh xy xong khng c s dng, thm ch nhiu d n ang
trin khai phi dng li do thiu vn.
Tnh trng tht thot, lng ph vn xy ra trong tt c cc giai on ca qu trnh u t.
Sai lm bt ngun t ch trng u t, khng iu tra th trng, cho n tham nhng, la chn
thit b, cng ngh khng ph hp, cui cng l nng lc qun l, khai thc khng p ng dn
n hiu qu khai thc thp.

4.2. Vn u t trc tip nc ngoi FDI

4.2.1. Khi nim.
Ngun vn ca cc c nhn v doanh nghip mt nc u t sang mt nc khc
nhm thu c li nhun lu di v dnh quyn kim sot cc doanh nghip cc

quc gia khc.

c tnh bng tng vn c phn, li nhun ti u t, vn di hn khc v vn ngn
hn c th hin trong cn cn thanh ton.

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 11

4.2.2. Hnh thc u t FDI

Phn theo bn cht u t: u t phng tin hot ng v Mua li v sp nhp
Phn theo tnh cht dng vn: Vn chng khon , Vn ti u t, Vn vay ni b hay

giao dch n ni b
Phn theo ng c ca nh u t :Vn tm kim ti nguyn,Vn tm kim hiu qu
Vn tm kim th trng

4.2.3. Vai tr ca FDI.

i vi bn u t
Tng doanh s bn hng
Tm kim th trng mi
Tip cn ngun lc mi
Trnh cc hng ro thng

mi
Tng hiu qu u t

i vi nc nhn u t
Knh b sung vn quan trng
Chuyn giao cng ngh
To cng n vic lm
Tip cn c kinh nghim trong
nghin cu th trng quc t

4.2.4. Thc trng thu ht vn u t nc ngoi

4.2.4.1.Thun li.
Gi nhn cng VN rt thp so vi gi nhn cng ang tng ln cc nc trong khu
vc.
Cc ngun ti nguyn ang tr nn khan him cc nc ang pht trin nhng li
sn c v cha c khai thc VN.
VN c tim nng tr thnh th trng tiu th rng ln, cc loi sn phm c sn
xut trong nc v trong khu vc v dn s nc ta tng i ng, vi hn 80 triu
ngi li l dn s tr nn rt nng ng , linh hot trong tiu dng, mua sm v hi
nhp nhanh vi xu hng tiu dng ca th gii.
VN c v tr a l thun li (nm trn con ng giao thng hng hi quan tng gia

n Dng v Thi Bnh Dng, l mt b phn ca con ng xuyn .

Pha Bc gip Trung Quc
Pha Ty gip Lo- Campu chia
Pha Nam gip Thi Lan
Pha ng gip Bin ng vi ng b bin di hn 3000 km, nhiu cng vnh nh

cng Ci Ln, Mi N..

VN c mi trng chnh t n nh. Trong cng cuc i mi KT, mi trng CT-XH
VIt Nam lun c duy tr n nh, to thun li cho pht trin KT-XH ca t
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 12

nc ni chung v thu ht vn u t trc tip nc ngoi ni tring, c cng n

quc t nh gi l im mnh ca VN trong cnh tranh v thu ht u t trc tip
nc ngoi.
VD: Hin c 70/500 tp on a quc gia ca 81 nc v vng lnh th u t vo VN,trong
c 21 nc v lnh th c s vn cam kt trn 1t USD.
Mt s i tc u t ln giai on 1988-2008 (V: triu USD)
STT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11

i tc
i Loan
Malayxia
Singapore
Nht Bn
Hn Quc
Qun o Vigin thuc ANh
Hng Kng
Thi Lan
Hoa K
Canada
Bruny

Vn ng k
20743,7
17974,7
17401,6
17071,0
16450,7
13712,3
7377,3
6068,1
4995,5
4892,4
4560,5

=> C th thy cc nc Chu chim n 69% vn u t do s gn nhau v khong cch

a l v gn v nn vn minh vn ha, Chu u chim 24%, chu M chim 5%- trc nm
1970, h cng u t rt nhiu vo nc chu trong c VN tm kim th trng, pht
trin, nhng sau 1970, h chuyn sang u t vo nhau, pht trin trong chnh quc gia,
khu vc minh...
4.2.4.2. Kh khn.
S suy gim t 19,9 t la nm 2010 xung con s ng tht vng nh va nu trong lc FDI
ton cu tng t 1,24 nghn ln 1,6 nghn t trong cng thi gian cho thy FDI ti Vit Nam ang
i ngc chiu vi xu hng th gii.
S tt hng u t ca Vi t Nam chu cng thi gian cng chng minh mi trng kinh
doanh nc ny ang mt im trong mt gii u t , so vi nc cng khu vc nh Indonesia,
tng t v tr 21 ln 9 mt cch ngon mc => s thu ht u t ca nc ta ngy cng gim
mnh.
FDI rng 1990 v 2004

Tng vn FDI / GDP

(% trong GDP)

(% trong GDP)

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 13

Tn nc

1990

2004

1990

2005

0.1

0.8

0.5

5.8

Trung Quc

1.0

2.8

9.3

27.0

Indonesia

1.0

0.4

7.7

7.7

Malaysia

5.3

3.9

23.4

36.5

Philippines

1.2

0.6

7.4

14.4

Thi Lan

7.9

2.9

82.6

158.6

Vit Nam

0.2

5.8

25.5

61.2

C s h tng vt cht k thut phc v cho nn KT km so vi cc nc, k c cc

nc trong khu vc.Quy m nn KTTT VN cn nh so vi hu ht cc nc trong khu
vc do thu nhp bnh qun u ngi thp.
C s h tng php l cn nhiu bt cp,h thng php lut cha hon thin,cn chung
chung,nn phi da vo nhiu vn bn hng dn mi thi hnh c.
Ngun nhn lc ca VN cn nhiu im hn ch:
Thiu i ng qun l DN chuyn nghip
Cht lng L khng cao, th hi ch phn ln s n thu k nng chuyn
mn nh v lut php, th trng hay b hn ch bi ngn ng.
VD: Nm 2004, t l L c chuyn mn k thut trong tn s L chim 22,52%, trong t l
cng nhn k thut chim 12,34%, L c trnh H,C chim 4,81%.
y l mt t l thp, v vy chng ta kh p ng c mong i v yu cu t pha nh
u t nc ngoi,dn n s e ngi t pha cc nh u t cho nhng d n n ln vo
VN.
Cng nghip ph tr VN vn km pht trin c v s lng v cht lng.
Rt it DN trong nc sx linh kin, ph tng p ng c yu cu ca cc nh u
t v thit k, kiu dng, tiu chun cht lng v thi hn giao hng.
Cc d n gia cng, lp rp c vn FDI thng phi nhp khu linh kin ph tng
dn n gi thnh cao,sc cnh tranh gim mnh.
4.2.5. Thc trng s dng.
4.2.5.1. H s ICOR v hiu qu s dng vn
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 14

Ch s ICOR (t s gia tng vn v u vo) ca khu vc c vn FDI hin nay trong nn kinh
t ang l cao nht (7,91 so vi 7,76 v 3,54 ca khu vc nh nc v khu vc t nhn).
Ch s TFP (h s nng sut cc nhn t tng hp) ca FDI li l thp nht (-17,6 so vi 8,6 v
3,1 ca khu vc kinh t nh nc v khu vc t nhn) m l ra 2 con s cn phi ngc li.
=> cho thy s tng trng ca khu vc c vn FDI ch yu da vo yu t lao ng r, ch
khng phi do cng ngh tin tin to ra. Trn thc t nhiu doanh nghip FDI : my mc v
cng ngh c i tc nhp vo Vit Nam phn nhiu l c v lc hu.
Nhn chung, h s ICOR ca cc d n u t nc ngoi cn cao, cha tht s khai thc ht cc
li th ca ngun vn u t ln t nc ngoi vo trong nc.
Bo co ca cng ty chng khon Artex trong g 1999-2009, nht l 3 nm 2007-2009 cho thy:
khu vc FDI km hiu qua nht,hu nh cc DN FDI u l.

4.2.5.2. S vn thc hin.

C s tng trng ng k: nm 2007, t trng FDI tng ln n 24,8%, nm 2008

khong 30%,giai on 2006-2007, khu vc c vn u t trc tip nc ngoi to ra

khong 16%-17% GDP

Tuy nhin,tc gii ngn vn cn thp:
T l gii ngn so vi vn ng k ca nm 2008 l 17.9%, nm 2009 l 46,6% do
thc trng qun l ca nh nc ta cn nhiu yu km, hay nhng th tc hnh chnh
hin nay cn nhiu bt cp v qu dn tri.
Tc gii ngn thp khin chng ta ng trong 1 vng lun qun, ngn hng tng

li sut -> DN tng gi c

ng k nhiu,khng s dng ht:
Thng s FDI c ng k ti Vit Nam, thng chnh lch xa vi lng FDI c
chnh thc a vo s dng v tc gii ngn yu km.
Vic a vn u t vo chnh thc s dng ti Vit Nam l mt th thch i vi tp
on nc ngoi (FIEs) v cc th tc giy t cng nh cc iu khon qui nh u t rc
ri, khng r rng.

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 15

 Cc d n ln n hng t la thm ch sau khi hon thnh cc th tc, vn phi i

mt vi cng on kh nut nht ca quy trnh u t l khu gii phng mt bng

=> Gy ra tn tht ln i vi nn kinh t, cng nh s chm chp pht trin v lng ph.
4.2.5.3. Tnh hnh nh ch, gim tin , xin rt d n.
D n lin hp thp Tycoon-E.United dung Qut,Qung Ngi c cp php vo thng
9/2006 vi tng vn 1,2 t USD nhng thc t th nh my chng thy u, ch thy s thay i
lin tip ca pha nh u t, sau gn 1 nm Jinnan rt tn khi d n thay vo l cng ty E.
United ca i Loan vi t l gp vn l 90%, Tycoon ch cn gp 10%
Mt v d tiu biu l d n hp tc u t ca tp on thp Tata ca n vi Tp on
thp quc gia Vit Nam.D n 5 t la phi nm bt ng trong bn nm lin v s chm
chp ca tnh H Tnh trong vic gii phng mt bng vi li bo cha khng ngn sch.y
l l do khin pha n mt kin nhn n ni ch thn Th tng Manmohan Singh phi
nhc kho v d n vi Ch tch Trng Tn Sang trong cuc gp nm 2011 ti New Dehi.Kt
qu l trong thng 8, pha Vit Nam bt Tata phi trch thm mt khon 100 triu la na
tr tin gii phng mt bng, gp hn ba ln so vi 30 triu la qui c ban u, nhm thc
y tin trnh d n.
=> Thc trng ny tn ti l 1 trong nhng yu im ca VN trong s dng FDI, dn ti gim
hiu qu thu ht FDI VN i vi nc ngoi, v u t khng hiu qu, ko di thi gian khin
vn ca h tn ng m khng sinh li tc => cho thy s yu km trong to mi trng u t
VN.
4.2.6. Thc trng v tnh hnh qun l FDI ca nh nc

S qun l cn lng lo v c nhiu l hng i vi cc DN FDI:

Ngay trong nhng ng gp ca khu vc FDI, thy xut hin nhng nghch l. Vi t
l ng gp chim gn 1/5 GDP, nm 2009, cc doanh nghip ny li ch np ngn sch
nh nc cha bng 1/10 tng thu cn i ngn sch nh nc (tc gi tnh ton trn s

c thc hin GDP, thu ngn sch v t gi cui k ca Kho bc Nh nc nm 2009).

Nhiu d n ng k l u t nc ngoi, nhng vn hu ht l t cc ngn hng trong
nc. Hoc ngc li, c trng hp doanh nghip trong nc, nhng c t trng vn
nc ngoi kh ln. Nhiu nh u t nc ngoi ng k u t vo Vit Nam, nhng
thc cht l vay vn ngn hng trong nc u t l chnh, cn vn nc ngoi chuyn

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 16

vo u t khng c bao nhiu => Nh vy l nu c thit hi th nc ta vn l ni b

nh hng tiu cc ln nht.

V d in hnh v hu qu l nguyn TG Ngn hng Agribank pha Nam H Ni b
bt do nm 2007 d n Luxfashion xy dng nh my may, do Cng ty lin doanh Lifepro
Vietnam lm ch u t, c khi cng xy dng ti Khu cng nghip Gin Khu, tnh
Ninh Bnh vi tng vn u t 197 triu USD. D n ny c Agribank chi nhnh Nam
H Ni cho vay u t hng nghn t ng v gii ngn phn vn c nh bng VND v
ngoi t tng ng 3.000 t ng... D n ny sau khi hon thnh giai on 1 i vo
hot ng nhng ch sau vi thng ngng hot ng vo thng 8-2012, gim c cng
ty b v nc. Hu qu l TG Ngn hng phi chu trch nhim, gy tht thot rt nhiu
vn ca nc ta
( Ngun : http://cafef.vn/tai-chinh-ngan-hang/vi-sao-nguyen-tong-giam-doc-agribank-bi-bat20130124093515614ca34.chn )

Cc DN nc ngoi tn ti tnh trng chuyn gi trn thu.

V d: Gn y ni ln Nghi n chuyn gi trn thu ca cng ty Coca Cola Vit
Nam. n c nm 2010, doanh thu ca Coca Cola Vit Nam l 2.529 t ng nhng chi
ph li ln n 2.717 t ng dn n s l l 188 t ng
(Ngun : http://www.petrotimes.vn/news/vn/kinh-te/lang-kinh-chuyen-gia/nghi-an-chuyen-gia-de-tron-thuecua-cac-doanh-nghiep.html )

Tnh trng u c t, bn d n kh ph bin khin cng tc qun l ti nguyn v t

ai thm kh khn, thm ch c d n vn ti 4,1 t USD, nhng vn t c (vn php nh
hay vn iu l) ca ch d n ch 100 triu USD. Nhiu d n o, chm trin khai b
cc a phng rt giy php u t cng l hin tng rt ng lo ngi

S hn ch v qun l, nm bt thng tin , s liu ca cc c quan chc nng:

i vi cng tc qun l dng vn FDI ca c quan chc nng,Cc u t nc ngoi l
c quan duy nht c th tng hp c mt cch tng i y s liu nhng cng tc

thu thp thng tin v u t nc ngoi cn rt nhiu tn ti.

S liu vn thc hin a phng bo co v Cc hin nay l s liu tng hp v gi tr
ca vn thc hin, khng phn chia theo cc yu t cu thnh nh vn ch s hu, li
nhun ti u t, cng khng chia c thnh vn bng tin mt v vn bng hin vt
nh my mc thit b, nh xng, gi tr quyn s dng t v cc khon tng ng
tin nh cng ngh, b quyt k thut, thng hiu

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 17

Trong khi , Ngn hng Nh nc c trch nhim thng k dng vn vo v ra khi nn

kinh t qua knh ngn hng (vn bng tin) lm cn c lp, phn tch cn cn thanh
ton quc t ca Vit Nam, nhng li khng c ngun d liu tnh ton nn khng
b sung v i chiu d liu c vi Cc u t nc ngoi v cc dng FDI vo v ra.

4.3. Vn u t gin tip nc ngoi FPI

4.3.1. Khi nim:
u t gin tip nc ngoi FPI (Foreign Portfolio Investment) l hnh thc u t gin
tip xuyn bin gii.
Khon 3 iu 3 Lut u t (2005): u t gin tip l hnh thc u t thng qua vic
mua c phn, c phiu, tri phiu, cc giy t c gi khc, qu u t chng khon v
thng qua cc nh ch ti chnh trung gian khc m nh u t khng trc tip tham gia
qun l hot ng u t.
c im:
+ FPI chnh l cc hot ng mua ti sn ti chnh nc ngoi kim li.
+ Khc vi FDI, FPI khng km theo vic tham gia vo cc hot ng qun l v nghip
v ca doanh nghip.
+ Thng l ngn hn: < 1 nm. Bin ng hn FDI.
4.3.2. Vai tr:
+ Gp phn lm tng ngun vn trn th trng vn ni a v lm gim chi ph vn thng
qua vic a dng ha ri ro.
+ Cc doanh nghip Vit Nam ang trong qu trnh ci cch v c phn ho nhm gia tng
nng lc v hiu qu cnh tranh khi gia nhp WTO. C phn ho phi i i vi vic hnh
thnh cc th trng vn, cc knh huy ng vn (ht nhn l th trng chng khon
(TTCK)). Cc mi quan h kinh t gia tng, dng vn lu chuyn nhanh s gp phn to
ra cc hiu ng tt i vi hot ng ca cc doanh nghip. V vy, vic tham gia ca cc
nh u t FPI s c tc ng mnh m n th trng ti chnh, gip cho th trng ti
chnh minh bch v hot ng hiu qu hn, xc lp gi tr th trng ca cc c phiu
nim yt mt cch chuyn nghip, gim thiu nhng giao ng phi th trng, gp phn
vo gii quyt mt cch c bn cc mi quan h kinh t (vn, cng ngh, qun l).
+ Thc y ci cch th ch v nng cao k lut i vi cc chnh sch ca chnh ph.
+ Thc y s pht trin ca cc doanh nghip trong nc, to p lc ci tin cng ngh,
s dng cng ngh hin i nhm tng nng sut lao ng, tng sn lng
4.3.3. Thc trng huy ng ngun vn u t gin tip FPI ti Vit Nam
4.3.3.1. Thc trng FPI huy ng qua cc qu u t
+ Cng ty qun l qu nc ngoi vi nh hng ch u t lu di.
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 18

+ Cc t chc ti chnh, chng khon nc ngoi cha m vn phng giao dch ti Vit
Nam nhng m ti khon giao dch chng khon.
+ Hot ng y thc u t t cc nh ch ti chnh ton cu.
+ Cc nh u t chin lc (cng ngnh ngh vi doanh nghip s ti).
Nm 2008 v u nm 2009, trc nhng kh khn ca nn kinh t, dng vn FPI c du hi u
chng li v m t phn c rt ra. T cui qu II/2009, c s o chiu v quay tr li ca
vn FPI, nhng khng th t s mnh nh mong i. Theo s liu Thng c Ngn Hng nh
nc: nm 2008 cc nh u t nc ngoi rt 587 triu USD v nm 2009 khong 500 triu
USD. Cc t pht hnh ngoi t trn th trng tri phiu kh m m:
+ t 1 (3/2009): 3 ln u thu ch huy ng c 230,11 triu USD trong tng s 300
triu USD c a ra mi thu.
+ t 2 (8/2009): tri phiu k hn di s lng b thu rt t: c 3 phin ch huy ng
c 100 triu USD/ 100 triu USD tri phiu k hn 1 nm, 47 triu USD/ 100 triu USD
tri phiu k hn 2 nm v 10 triu USD/ 50 triu USD tri phiu k hn 3 nm.
+ t 3 v 4 (29/12/2009): ch huy ng c 73 triu USD trong tng s 200 triu USD
tri phiu gi thu, t 36,5%.
Vi chnh sch kch cu hp l, trong nm 2010, ngun vn FPI vo Vit Nam t 1,7 t USD
(2009 ch t 0,1 t USD), trong 1 t USD do vic pht hnh tri phiu ra th trng quc t.
Loi tr tri phiu chnh ph th tnh c th trng OTC, cc nh u t nc ngoi vn mua rng
trn th trng chng khon 800 triu USD, nm 2011 t mc 1 t USD.
Theo thng k ca ngn hng HSBC, qu I/2012, c khong 500 triu USD chy vo TTCK
Vit Nam. Tuy nhin, sang qu II, th trng li c nhng bin chuyn khc. Ch tnh ring trn
sn chng khon TP. H Ch Minh t u nm n nay, dng vn FPI m hn 4,9 triu USD,
trong khi , qu I/2012 khi ny mua rng gn 43 triu USD. S suy gim ca dng vn FPI
cng chnh l l do TTCK cng ngy cng m m trong nhng thng qua.
4.3.3.2. Thc trng FPI huy ng qua th trng chng khon
Trong qu II nm 2010, cc nh u t nc ngoi mua rng trn th trng chng khon
khong 500 triu USD. Tnh chung 6 thng u nm nay, vn FPI rng t mc thng d 1,8 t
USD (cng k nm ngoi vn cn thm ht 492 triu USD), trong ngun thu trn th trng
chng khon t 800 triu USD (bao gm c th trng OTC), bao gm c vic pht hnh thnh
cng 1 t USD tri phiu Chnh ph ra th trng quc t. Hin ti, tng gi tr c phiu nim yt
m nh u t nc ngoi ang nm gi trn c 2 sn vo khong 114-115 nghn t ng (gn 6
t USD).
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 19

Trn th trng tri phiu, hin tng cng ty nim yt pht hnh tri phiu chuyn i cho cc
t chc u t nc ngoi c th coi l im sng trong thu ht vn du t gin tip (FPI) vo
TTCK Vit Nam. CTCP Tp on Hong Anh Gia Lai (HAG) v Northbrooks Investments
(Mauritius) Pte Lia, n v trc thuc Tp on Temasek Holdings ca Singapore k hp ng
mua bn 1.100 t ng tri phiu chuyn i ca HAG vi gi chuyn i l 67.375 ng/c
phiu sau thi hn 1 nm. Cng trong thi gian ny, CII v i tc nc ngoi- mt trong 5 ngn
hng u t ln nht ca M vn ang tip tc m phn v vic mua tri phiu chuyn i vi
gi khng di 43.500 ng/c phiu, tng gi tr pht hnh t 20 n 25 triu USD. Ngoi nhng
doanh nghip k trn, hin nay c rt nhiu doanh nghip cng ang c k hoch tip cn ngun
vn FPI ny m tiu biu nht l 2 cng ty quc doanh ln l TKV v PVN. Tp on PVN c
k hoch pht hnh t nht 5.000 t ng (c th ln ti 500 triu - 1 t USD) tri phiu doanh
nghip ra th trng quc t trong nm 2010.
4.3.3.3. Thc trng FPI huy ng qua pht hnh tri phiu ra th trng quc t
Gm tri phiu ca chnh ph v doanh nghip pht hnh
Tt c cc nh u t quan trng, c uy tn ln trn th trng ti chnh th gii t Chu ,
Chu u v Chu M u quan tm tham gia t mua tri phiu ca chnh ph Vit Nam vi s
lng ln. c bit ln ny mt s Ngn hng trung ng v cc t chc u t ca Chnh ph
cc nc trong khu vc Chu t mua ti 50 - 100 triu USD. Trong c Ngn hng d tr
quc gia Malaysia tnh n nay cha tng mua tri phiu Chnh ph ca quc gia no th nay
t mua tri phiu ca Chnh ph Vit Nam.
V pha doanh nghip, y cng l ngun vn quan trng c iu kin m rng sn xut
kinh doanh. Nh Tp on Hong Anh Gia Lai cng b pht hnh 1,1 triu tri phiu chuyn i,
tng ng 1.100 t ng cho i tc chin lc Temasek Holdings (Singapore) huy ng
thm vn
4.4. Ngun vn ODA.
4.4.1. Khi nim:
o ODA l ngun vn ca cc t chc quc t, cc nc cng nghip pht trin vin tr cho
cc nc ang pht trin cc nc ny pht trin.
o Phn loi:
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 20

 Xt theo tiu thc hon tr, ODA c ba loi:

+ ODA khng hon li: l hnh thc cung cp ODA khng phi hon li cho nh vin tr.
+ ODA cho vay u i (tn dng u i): ODA cho vay vi li sut v iu kin u i sao
cho yu t khng hon li (cn c gi l thnh t h tr) t khng di 25% ca tng
gi tr khon vay.
+ ODA hn hp: l cc khon vin tr khng hon li hoc cc khon vay u i c cung
cp ng thi vi cc khon tn dng nhng tnh chung li, yu t khng hon li t khng
di 25% ca tng gi tr cc khon .
Xt theo nh ti tr c:
+ Vin tr song phng: vin tr vi s tr gip ca Chnh ph ca cc nc c cng
nghip pht trin v cc nc c thu nhp cao.
+ Vin tr a phng: vin tr ca cc t chc quc t - cc nc ang pht trin (WB,
IMF, ADB)
4.4.2. Vai tr
Knh b sung vn quan trng cho cc nc ang pht trin ,pht trin c s h tng , tip cn
cch thc qun l mi , nng cao trnh dn tr, cht lng lao ng , tng cng nng lc b
my qun l nh nc , xa i gim ngho .
u nhc im:
+ u im: li sut thp (di 5%, trung bnh t 0.25%nm), thi gian vay vn di (25-40 nm
mi phi hon tr v thi gian n hn 8-10 nm),trong ODA c 1 lng vn vin tr khng hon
li, thp nht l 25% ca tng s vn ODA.
+ Nhc im: gii ngn chm;hiu qu s dng thp,tng n nc ngoi; rng buc v chnh
tr v kinh t, khng ch ng s dng
4.4.3. Thc trng huy ng vn ODA
Bng nhng n lc ca Chnh ph Vit Nam trong mc tiu qun l ODA, cng vi vic rt
ch trng cng tc thng tin ra bn ngoi, to iu kin cho th gii bit v hiu nhiu hn v
Vit Nam, pht trin mnh m cc mi quan h song phng, a phng vi tinh thn Vit
Nam sn sng l bn, l i tc tin cy ca cc nc trong cng ng quc t. Th ch
php l v ODA cng dn c hon thin ( ban hnh ngh nh s 131/2006/N-CP ngy
9/11/2006 ca chnh ph v quy ch php l v s dng ngun h tr pht trin chnh thc,
quyt nh s 181/2007/NQ-TTg ngy 26/11/2007 ca Th tng Chnh ph v quy ch cho
vay li t ngun vn vay, vin tr nc ngoi ca Chnh ph), t chc nhiu hi tho chuyn
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 21

 v ODA, thc thi cc bin php kim sot ngun ODAV nhng n lc t c hai pha
cc nh ti tr v Chnh ph Vit Nam d t c nhng kt qu quan trng. T nm 1993
n nm 2005, Vit Nam thit lp mi quan h vi hn 50 nh ti tr song phng v a
phng cng 350 t chc Chnh ph vi hn 1500 chng trnh d n. Di y l bng s
liu phn nh tnh hnh n ODA ca Vit Nam trong giai on 2002-2006:
Bng: tnh hnh n ODA ca Vit Nam trong giai on 2002-2006
Ch tiu

VT

2002

2003

2004

2005

2006

1.N ODA quy

Tr.USD

8683

10652

12617

12611

13921

i ngoi t
2.C cu ODA

-Nht Bn

61,91

56,62

56,18

54,54

54,45

-Php

30,78

33,03

34,06

32,69

33,80

-LB Nga

4,99

5,95

6,08

5,60

5,86

-Khc

13,56

6,22

5,15

5,31

4,76

b-TC quc t

12,59

11,42

10,89

10,94

10,03

-ADB

38,08

43,38

43,82

45,45

45,55

-IDA

12,86

14,48

14,52

14,75

15,01

-IMF

19,80

24,26

25,38

26,81

26,83

-Khc

4,18

3,21

2,26

1,75

1,41

1,24

1,43

1,66

2,14

2,30

75,36

82,44

84,16

79,54

81,35

24,64
24,86

17,56
27,09

15,84
27,72

20,46
23,84

18,65
22,94

cheo ch th cho
vay:
a-Chnh ph

3.C cu ODA

theo li sut:
-t 0-2,99%
-t 3-10%
4.T trng n

ODA trn GDP

(s liu x l li t cc ngun: bulletin external Debt ca b ti chnh 2007, n Hon thin

khun kh th ch qun l n ca Vit Nam ca B ti chnh 2008)
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 22

Nhn chung th s ODA vo Vit Nam tng lin tc qua cc nm t 2002 n 2006, Nht
Bn l nh ti tr song phng ln nht, t chc pht trin quc t IDA l nh ti tr a
phng ln nht trong giai on ny. Trong c cu ODA theo li sut th t trng ODA cho
vay vi mc li sut t 0-2,99% chim a s u trn 3/4 trong tng s vn qua cc nm. T
trng n ODA trn GDP c xu hng gim dn v nm 2006 l 22,94%.
Tnh hnh vn ng ODA trong nm 2007, 2008 c nhiu chiu hng kh quan hn. Tnh
n nm 2007, tng cng c khong 37 t USD vn ODA ti tr Vit Nam, trong vn
thc hin t 47%.Ring 6 thng u nm 2008, k kt c 1,92 t USD v gii ngn c
754 triu USD .
Vit Nam hin nay c 51 nh ti tr, trong c 28 nh ti tr song phng v 23 nh ti
tr a phng, trong nh ti tr song phng ln nht vn l Nht Bn vi s cam kt ti
tr ln n 20 905,1 triu USD, k n l Hn Quc, Php, c. Cn ng v pha ti tr a
phng th WB ng v tr th nht v qu tin t quc t IMF, ngn hng pht trin chu
(ADB) ng cc v tr tip theo.
Qua 18 k ti tr, hin nay lng vn cam kt ti tr t gn 72 t USD, trong vn k
kt t trn 45 t USD, s vn gii ngn t gn khong 29 t USD.
Ngun vn h tr pht trin chnh thc (ODA) cui nm trc cc nh ti tr cam kt
cho Vit Nam t cao nht t trc ti nay (4,45 t USD). Kh nng thc hin ca nm nay s
tng kh v nm th 3 lin tc vt k hoch ra, bi khng ch lng vn cam kt tng cao
m lng vn k kt tnh n cng t kh.
Tm li, Vit Nam c bn p ng c cc yu cu v huy ng vn vi chi ph thp nht
cho u t pht trin v c cu li nn kinh t theo nh hng, chin lc pht trin kinh tx hi; gim thiu ri ro v cc p lc i vi cc ngun lc quc gia; to iu kin tng
cng hi kinh t quc t.
4.4.4. Thc trng s dng vn ODA.
Vit Nam nhn thc rng cam kt vn ODA mi ch l s ng h v chnh tr ca cng ng
ti tr quc t, vic gii ngn ngun vn ny nhm to ra cc cng trnh, sn phm kinh t - x hi
c th ng gp vo qu trnh pht trin ca t nc mi l quan trng. Trong thi k 19932008 (tnh n ht thng 10 nm 2008), tng vn ODA gii ngn t 22,065 t USD, chim 52%

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 23

tng

vn

ODA

cam

kt

62,65%

tng

vn

ODA

kt.

BIU CAM KT, K KT, GII NGN T 1993 2008

(http://oda.mpi.gov.vn )

Nhn vo biu c th d dng thy s vn k kt t thp hn s vn cam kt, ring ch duy

nht trong nm 1994, nm 1998 v nm 2001 l cc nm t c s vn k kt vt qu s vn
cam kt;s vn gii ngn t c rt thp so vi vn k kt. Hu ht s vn k kt c cng ch
gii ngn c khong trn mt na, tuy nhin t l gii ngn trong tng s vn cng c xu hng
tng qua cc nm, iu ny chng t gii ngn vn ODA c tin b song cha .
Trong cc ngnh v lnh vc u tin vn ODA, Nng nghip v Pht trin nng thn kt hp
xa i gim ngho c cc chng trnh v d n ODA k kt trong thi k 1993-2008 t tng
tr gi khong 5,5 t USD, trong c nhiu d n quy m ln nh D n gim ngho cc tnh
vng ni pha Bc, D n pht trin c s h tng nng thn da vo cng ng, D n pht trin
sinh k min Trung, Chng trnh cp nc nng thn, giao thng nng thn v in kh ha
nng thn, Chng trnh thy li ng bng sng Cu Long v nhiu d n pht trin nng thn
tng hp kt hp xa i, gim ngho khc,.... gp phn h tr pht trin nng nghip v ci

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 24

thin mt bc quan trng i sng ngi dn cc vng su, vng xa, vng ng bo dn tc
thiu s, nht l trong vic tip cn ti cc dch v cng trong cc lnh vc y t, gio dc.

Nng lng v Cng nghip l lnh vc s dng ngun vn ODA ln vi cc d n k

trong thi gian qua t trn 7,6 t USD nhm ci to, nng cp, pht trin mi nhiu nh my
nhit in v thy in vi cng sut ln (nh nh my nhit in Ph M 2.1 cng sut 288 MW;
nh my nhit in Ph Li II cng sut 600 MW; nh my thu in Hm Thun - a Mi cng
sut 475 MW; nh my nhit in Ph M I cng sut 1.090 MW; nh my nhit in Mn
cng sut 600 MW; nh my thu in i Ninh cng sut 360 MW), ci to v pht trin mng
truyn ti v phn phi in quc gia p ng nhu cu in gia tng hng nm cho sn xut v i
sng cc thnh ph, th trn, th x, khu cng nghip v khu vc nng thn trn c nc. y l
ngun vn ln v c ngha trong bi cnh ngun vn u t t ngn sch cn hn hp, khu vc
t nhn trong v ngoi nc trong giai on pht trin ban u cn cha mn m vi u t pht
trin ngun v li in v yu cu vn ln v thi gian thu hi vn chm.
Giao thng Vn ti v Bu chnh vin thng l ngnh tip nhn vn ODA ln nht vi
tng gi tr hip nh k kt t khong 9,88 t USD thi k 1993-2008. Nh ngun vn ny, Vit
Nam khi phc v bc u pht trin cc h thng giao thng ng b, ng st, ng
khng, ng bin v ng thy ni a. y l nhng c s h tng kinh t ht sc quan trng
thc y pht trin cc ngnh, lnh vc v a phng, k c thu ht ngun vn u t trc tip
nc ngoi (H thng ng b pha Bc (Quc l 5, 10, 18), Quc l 1A, ng xuyn
Thnh ph H Ch Minh - Mc Bi, hm ng b o Hi Vn, cng bin nc su Ci Ln,
cng Tin Sa ( Nng), cng Si Gn, nh ga quc t sn bay Tn Sn Nht, cc cu ln nh cu
M Thun, cu Cn Th, cu Thanh Tr, cu Bi Chy.H thng thng tin lin lc ven bin, in
thoi nng thn v internet cng ng...)
Hu ht cc thnh ph ln, cc thnh ph trc thuc tnh, cc th x v mt s th trn u
c cc h thng cp nc sinh hot c ti tr bng ngun vn ODA. Cc thnh ph ln nh H
Ni, thnh ph H Ch Minh, Hi Phng, Nng,... hin ang trin khai thc hin nhiu d n
ODA pht trin c s h tng th quan trng, quy m ln nh ng st ni , thot nc v
x l nc thi, cht thi rn,

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 25

Y t, gio dc o to, mi trng, khoa hc k thut l nhng lnh vc u tin thu ht v

s dng ODA trong thi gian qua vi cc chng trnh, d n k t tng s vn khong 4,3 t
USD.
Trong lnh vc gio dc o to, ODA h tr cho vic thc hin ci cch gio dc tt c
cc cp hc (gio dc tiu hc, trung hc c s, trung hc ph thng, gio dc i hc, cao ng
v dy ngh), o to gio vin, tng cng nng lc cng tc k hoch v qun l gio dc, cung
cp hc bng o to i hc v sau i hc nc ngoi, c cn b, cng chc o to v o
to li ti nc ngoi v cc lnh vc kinh t, khoa hc, cng ngh v qun l.
Trong lnh vc y t, vn ODA khng hon li chim t trng cao, khong 58% trong tng
vn ODA (khong 0,9 t USD) c s dng tng cng c s vt cht v k thut cho
cng tc khm v cha bnh (xy dng bnh vin v tng cng trang thit b y t cho mt s
bnh vin tuyn tnh v thnh ph, cc bnh vin huyn v cc trm y t x, xy dng c s sn
xut khng sinh, trung tm truyn mu quc gia,..., tng cng cng tc k hoch ha gia nh,
phng chng HIV/AIDS v bnh truyn nhim nh lao, st rt; o to cn b y t, h tr xy
dng chnh sch v nng cao nng lc qun l ngnh.
Nhiu chng trnh v d n ODA h tr Vit Nam bo v mi trng v pht trin bn
vng nh cc chng trnh trng rng v ph xanh t trng, i ni trc; cc chng trnh v d
n xy dng v bo v cc khu sinh quyn, rng quc gia, khu bo tn thin nhin,...
Ngoi ra, hn 1 t USD vn ODA cn c s dng h tr cho ngn sch thng qua
cc khon vay v vin tr khng hon li gn vi chnh sch ca WB, ADB, IMF v mt s nh
ti tr song phng nh h tr thc hin cc chnh sch kinh t trong lnh vc ti chnh, tin t,
ngn hng, pht trin khu vc t nhn, c phn ha doanh nghip Nh nc,..

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 26

BIU C CU ODA THEO NGNH V LNH VC

THI K 1993-2008

(http://oda.mpi.gov.vn )

C th thy c cc d n trong lnh vc giao thng vn ti v bu chnh vin thng chim a s

trong c cu cc ngnh v lnh vc s dng vn ODA vi t trng l 28,06%, tip n l cc lnh
vc y t, gio dc o to v lnh vc nng nghip v pht trin nng thn kt hp xa i gim
ngho. Ngun vn ODA gp phn tch cc trong vic pht trin t nc v ci thin i sng
ca nhn dn.
Nhng mt hn ch.
+ Khu gii phng mt bng ch tc.
+ 80% d n b ch tc,vng mc,chm tr.
+ VD: d n i truyn hnh VIT NAM thi hn rt vn sp ht m mi gii phng xong
mt bng hay d n nng cp quc l 5,thi gian gii phng mt bng lu gp 4 ln thi
gian th cng. (Do cc th tc hnh chnh ca ta cn rc ri, do cng tc cn b cha linh
hot st sao, thc ngi dn cha t gic hay s n b cha tha ng)
+ Cng tc u thu:
+ Thi gian tin hnh u thu thng b ko di
+ Cht lng cc nh thu c la chn thp,khng p ng c nhu cu ca d n. (do
vic lm dng quen bit ca cc nh u t to mi quan h nhm xin c gi thu
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 27

hay ch nhng nh thu ln lu nm mi c cc gi cng tnh trng im khin cc nh

thu nh khng c c hi pht trin)
VD: Cc cng trnh thng km cht lng, do khng tun th ng yu cu trong thit
k, ct xen nguyn vn liu gim chi ph gy ra cht lng cng trnh km, v sp cu
Cn Th lm nhiu ng cht l v d minh ha cho tnh trng ny.
+ Gii ngn chm dn ti cc hu qu sau: mt d n ODA phi mt t nht mt nm , k
t thi im cam kt rt vn n lc chnh thc gii ngn:
++ Lm thay i cc thng s F/S ca cc d n -> gim hiu qu, kh nng tr n v lm
tng n qu hn cho chnh ph, lm n ng vn ODA k v cam kt
++ Chm a cng trnh vo s dng gy lng ph,tht thot ngun lc,cng trnh km
hiu qu ( VD: cc cng trnh cu ng,nh ca st thp b hao mn, xung cp hay b
ph hoi)
++ Gim uy tn ca nc ta vi cc nh ti tr v nng lc s dng v tip nhn ODA ->
kh vn ng ngun vn trong tng lai
+ Cht lng mt s cng trnh s dng vn ODA cha m bo do trnh k thut ca
ta cn yu km, li thng c nhng th on n bt, ct xn NVL hng t c li
nhun c nhn.
V d nh PMU 18 n v c giao qun l hng trm triu USD t vn ODA
u t v pht trin h tng giao thng c nhng hnh vi tham nhng vi nhng d n
ln nh cu Hong Long (Thanh Ha)- tht thot 4,5 t ng, ph Minh Chu (Ba v)- sau
khi c a vo s dng h hi nng, Quc l 2 xung cp nghim trng sau 3 thng
a vo s dng
Cht lng, ni dung thit k k thut tng th v chi tit khng ph hp vi thc t, ko
lng trc c cc bin c k thut hay nhng cng trnh khng p ng ng bn v
thit k, ng nhng tiu chun quc t.

+ Cng tc qun l ca nh nc cn hn ch:

++ Tham nhng tr thnh vn nn ln trong s dng vn ODA.
++ Tn ti nhng bt cp trong qun l nh nc v h thng chnh sch, vn bn php
lut, trong thm nh v kim tra
Nhng nguyn nhn cc hn ch.
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 28

 Nguyn nhn
- C ci nhn cha ng v ngun vn ti tr ODA. Tuy ODA c mt phn l vin tr khng
hon li song ch chim khong t 20-30%, v do thi hn vay di, li sut thp song p lc
tr n ch pht sinh sau thi gian di sau ny nn d to s ch quan trong quyt nh, la
-

chn ngun ti tr ODA.

Cha c chin lc vn ng v s dng ODA mt cch r rng v ph hp vi chin lc
pht trin kinh t x hi ca t nc. i vi cc a phng, vn hoch nh chin
lc; quy hoch thu ht v s dng vn ODA l ht sc nan gii do c rt t s ch ng ca
a phng trong vn ny, nng lc i ng qun l ODA a phng cng l yu km

cha p ng c yu cu.
Khun kh php l qun l cha hon thin v ng b. Nhn chung, chnh ph cn cha
xy dng c c ch thng nht gia n trong nc v n nc ngoi ca quc gia. Cc
quy nh php l qun l n ni chung, ngun ODA ni ring ch yu iu chnh v kim
sot cc quan h trc v trong qu trnh u t. Cn giai on sau u t, cc ch nh

php l hu nh cn rt s lc.
C ch vn ng v s dng ngun vn ODA qu phc tp lin quan n nhiu cp, b
ngnh, a phng. Hn na, iu ny cn ph thuc vo cch thc ca thc ca tng nh
ti tr. Do vy, mt d n u t bng ngun vn ODA khng thnh cng thng lin quan
n trch nhim ca nhiu cp, nhiu b phn khc nhau. Do vy, chng ta gp kh khn khi

mun xc nh nguyn nhn thc c bin php tho g kp thi.

Chnh sch phn cp qun l vn ODA gia trung ng v a phng cha ng nhng bt
cp: h thng tiu ch phn cp cha r rang, ch mi da vo quy m ca d n quyt
nh phn cp: vi nhng d n ln chnh ph trc tip qun l, cn chnh quyn a
phng c phn cp qun l mt s d n qui m nh. S phn cp trong qun l vn
ODA khng r rng l mt trong nhng nguyn nhn gy nn s chm tr v n y trch
nhim ln nhau gia cc cp.

4.5. Ngun vn NGO

4.5.1. Khi nim
NGO: l hnh thc vin tr thng qua cc chng trnh, d n (vin tr thc hin cc
chng trnh/d n), vin tr phi d n (vin tr bng tin hay hin vt) v vin tr khn cp
trong trng hp c thin tai hoc tai ho khc.
4.5.2. Vai tr

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 29

Mc d quy m vin tr nh nhng th tc n gin nhanh chng,gip n nh i sng

ngi dn nc c vin tr,cng ng gp vo tng trng kinh t, hng ti s pht trin n
nh v bo v mi trng.
Ngoi mc ch nhn o ,mt s vin tr cn mang mu sc tn gio.
4.5.3. Thc trng huy ng vn NGO
n nm 1978 c 70 NGOs t quan h vi Vit Nam, gi tr vin tr khong 30 triu la
M/nm, ch yu vin tr nhn o (lng thc, thuc men...), gip ta khc phc hu qu chin
tranh. c bit, k t nm 1986, nh chnh sch i mi ca Nh nc ta v ch trng v hi
nhp quc t, nng cao hiu qu hp tc vi cc t chc NGO quc gia v quc t, gp phn tng
cng s hiu bit ln nhau, quan h hu ngh v hp tc gia nhn dn cc nc, cc t chc
NGO nc ngoi c quan h vi ta tng ln v gi tr vin tr tng dn. T 70 n 100 t chc
NGO vi tng gi tr vin tr khong 20-30 triu la M/ nm trong giai on 1986-1992.
Trong hn 10 nm qua (1994-2006), s lng cc t chc c quan h vi Vit Nam tng gp 3
ln, t 210 t chc vo nm 1994 ln khong 650 t chc vo nm 2006. Trong s , c trn 500
t chc c hot ng thng xuyn, c d n v i tc Vit Nam. Gi tr vin tr nm 1993 l 40
triu la M, n nm 2002 l 85 triu la M, nm 2004 l 140 triu USD, nm 2005 l 175
triu USD, nm 2006 l 217 triu USD. Tnh n thng 12/2006, ta cp 53 Giy php lp Vn
phng i din, 101Giy php lp Vn phng D n v 402 Giy php hot ng ti Vit Nam.
Chng trnh vin tr ca cc NGOs c trin khai 61 tnh thnh trong c nc, c bit tp
trung vo nhng vng cn ngho, vng su, vng xa v ngy cng tp trung hn vo cc lnh vc
ph hp vi cc u tin v nh hng pht trin kinh t-x hi ca t nc ta, c bit l xo
i gim ngho v pht trin bn vng. S tr gip ca NGOs nc ngoi khng ch l vin tr
vt cht m bao gm c chuyn giao kinh nghim, cng ngh, nng cao dn tr, chm sc y t, ph
cp gio dc..., v thng qua vin tr, quan h ca nc ta i vi cc NGOs nc ngoi lm cho
nhn dn th gii hiu bit hn v Vit Nam, gp phn tng cng tnh hu ngh v hp tc gia
nhn dn ta v nhn dn cc nc trn th gii.
tip tc ch ng tranh th, qun l tt hot ng v nng cao hiu qu s dng vin tr phi
chnh ph, Chnh ph ta t chc hai Hi ngh quc t ln ti H Ni, l Hi ngh Tng kt
10 nm (1991-2001) cng tc phi chnh ph nc ngoi (thng 2/2002) v Hi ngh quc t v S
hp tc gia Vit Nam v cc t chc phi chnh ph nc ngoi (thng 11/2003). Kt qu ca hai
hi ngh trn v ang ng gp vo nhng n lc ca Nh nc ta nhm to mi trng ngy

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 30

cng thun li hn v c ch v php l cho cc hot ng ca cc t chc phi chnh ph nc

ngoi ti Vit Nam hin ti v trong tng lai.

4.5.4. Thc trng s dng vn NGO:

Theo y ban vin tr nhn dn, hin nay Vit Nam ang c mi quan h vi 650 t chc phi
chnh ph quc t, trong s c 500 t chc c cam kt di hn trong vic h tr s pht trin
ca Vit Nam. a s nhng t chc ny n t Chu u, Bc M v khu vc Chu Thi Bnh
Dng. Mi quan tm ch yu ca cc t chc ny quan l vic xa i gim ngho, gio dc,
chm sc sc khe cng ng thng qua vic thc hin cc chng trnh v d n nng thn v
cc vng su vng xa khc.
Ngn sch hng nm ti tr cho cc d n ca NGO Vit nam khng qu ln, thng ch
di 20 triu USD song li kh n nh, thm ch l tng. Nm ngoi, bt chp suy thoi kinh t
th gii, cc t chc Phi chnh ph quc t h tr cho Vit nam hn 260 triu USD, tng 10 ln
so vi mc 20 triu USD trong giai on 1986 1990 ( theo s liu ca PACCOM). Nhng con
s ny nu so snh vi mc 64.1 t vn FDI, 8 t vn chuyn giao 1 chiu v 5.426 t vn ODA th
ch nh git nc trong i dng.
Mc d vy u ra ca cc d n ca NGO li thng ln hn quy m ngn sch ca n v rt
nhiu d n ch c th nhn thy trong di hn. Nhng d n ny trc tip hng ti h tr nhng
ngi ngho v ngi dn cc dn tc thiu s, hu ht l nng thn hay cc vng ni xa xi,
nhng ngi t c iu kin tip cn vi cc ngun lc x hi song li l nhm dn c d b tc
ng nht.
LO CAI l 1 trong nhng tnh nc ta thc hin hiu qu ngun vn ny, Lo Cai c
17 t chc NGO c y ban cng tc v cc t chc phi chnh ph nc ngoi cp php hot
ng ti a phng. C th nh cc t chc Oxfam (Anh), AIDA (Ty Ban Nha), E&D (Php),
Minor (M)... Ngoi ra, Lo Cai cn nhn c s gip , ti tr t mt s i s qun, hip hi
v cc t chc quc t khc. Theo thng k ca c quan chuyn ngnh, n nay Lo Cai c gn
40 chng trnh, d n v cc khon vin tr s dng ngun vn vin tr NGO vi tng ngun
vn cam kt ti tr t trn 4,5 triu USD, trong gi tr cam kt thc hin trong nm 2009 t
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 31

trn 1,9 triu USD. Trong s cc d n ny, c 20 d n thc hin t cc nm trc vi tng
gi tr cam kt ti tr t gn 3,7 triu USD

4.6. Kiu hi
4.6.1.Khi nim
Kiu hi (theo World Bank) bao gm cc khon tin chuyn t nc ngoi c ngun gc l
thu nhp ca ngi lao ng, dn di c nc ngoi, c th hin trong cn cn thanh ton quc
t l khon chuyn tin (rng)
Hay hiu mt cch n gin th kiu hi l tin bc c di chuyn t nhng ngi ang c tr
hay l lao ng nc ngoi n thn nhn ca h ti qu hng.
4.6.2.Vai tr
Kiu hi tr thnh mt ngun ngoi t quan trng c bit i vi cc nc c thm ht ti
kha, n nc ngoi, thng xuyn mt cn bng cn cn thng mi v t cc hot ng u t
nc ngoi. Kiu hi gip gia tng gi tr GDP thng qua vic tng tiu dng, u t v tit kim.
Vai tr ca kiu hi cn c th hin :
+ Kiu hi ng gp tch cc vo vic gim ngho i i vi cc gia nh nhn kiu hi hoc
gip cc h gia nh ny trnh lm vo tnh trng ngho i.
VD: cc nc nh Vit Nam, Mexico,
+ Gip tng nhu cu tiu dng ca nhng h gia nh nhn kiu hi t kch thch nn kinh t
pht trin.
+ Tc ng n u t v tit kim.
+ Kiu hi c th gip cho cc gia nh nhn kiu hi u t nhiu hn vo ngun nhn lc di
dng tng chi tiu cho gio dc v sc khe.
4.6.3. Thc trng huy ng
Trong nhng nm gn y, dng kiu hi chy vo Vit Nam khng ngng gia tng c v s
tuyt i v s tng i so vi GDP, gp phn b p thm ht cn cn thng mi, xa i
gim ngho, nng cao mc sng ca mt b phn ngi dn nhn kiu hi. Tuy nhin, bn cnh
nhng mt tch cc nh vy, kiu hi cng tn ti nhng mt tri tiu cc nh gp phn gy ra
tnh trng dola ha, tiu dng qu mc, ra tin...
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 32

Vo khong gia nhng nm 1980 ca th k 20, vi nhng thay i cn bn trong chnh sch
v kiu hi, Vit Nam tip nhn mt lng ln dng ngoi t t cc kiu bo nc ngoi. T
cho ti nay, lng kiu hi chuyn v Vit Nam lun lun tng vi tc ngy cng cao. Nm
2000, lng kiu hi gi v l 1,75 t USD, n nm 2005, con s ny tng ln l 3,8 t USD
(tng 117% so vi nm 2000). n nm 2008, mc d khng hong kinh t ton cu xy ra,
nhng lng kiu hi gi v Vit Nam khng nhng khng b suy gim m cn tng vt ln
mc 7,2 t USD. Nm 2010, vi phc hi ca kinh t th gii, Vit Nam tip tc nhn c
dng kiu hi vi gi tr 8 t USD, tng 1,7 t so vi nm 2009. Cng trong nm ny,Vit Nam
c Ngn hng Th gii xp vo v tr 16/20 nc tip nhn ngun kiu hi ln nht th gii,
ng th 2 ng Nam , sau Philippines.
4.6.4. Thc trng s dng
C th ni thc trng s dng kiu hi Vit Nam vn cn nhng vn cn gii quyt.
- Kiu hi thiu trong ngn hng- tha trong dn : S tin ngoi t gi v c nhiu
ngi dn ct gi, hoc bn ra th trng t do thng qua cc ca hng vng ( ni m t gi lun
cao hn ngn hng) . iu ny dn n mt cung cu ngoi t ng thi gy sc p ln nn kinh
t v m. Bn cnh thi quen mua bn ti ca hng vng, nhiu ngi cn chn cch ct gi
loi tin ny
- Lng kiu hi vo nhiu nhng chng ta cn cha khai thc v s dng mt cch hiu
qu .Bi ngoi vic trang tri cuc sng, ngi nhn kiu hi cn cha a lng tin ny u t
trc tip cho sn xut kinh doanh m cn chy lng vng cc knh u t c nhiu ri ro.
VD: Vi dng kiu hi xut pht t xut khu lao ng th tin thng gi trc tip v
nng thn ni m ngi dn hu nh s chuyn thnh tin tit kim ct giu tin di gm
ging dn n gy ra lng ph.
-Vi dng kiu hi gi t cng ng Vit Kiu th ngi nhn s c xu hng tiu cc
hng ha xa x phm hay nhng sn phm nhp t nc ngoi dn n vic s dng ngun tin
ny 1 cch khng hiu qu.
4.7.Vn tn dng thng mi
4.7.1.Khi nim
Tn dng thng mi l ngun vn m cc nc nhn vn vay sau mt thi gian phi hon tr
c vn ln li cho nc cho vay.
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 33

i tng vay: cc doanh nghip

Dng vn vay: tin t
Li sut: tr c nh theo kh c vay
Khng chu s rng buc no nhng li sut cao,thi gian o hn ngn.

4.7.2. Vai tr
Cung cp vn cho cc doanh nghip mt cch nhanh chng v doanh nghip c ton quyn
s dng vn ,nc nhn vn khng b rng buc v chnh tr,x hi.Tuy nhin vn vay vi li sut
thng mi cao v chu nh gi h oi nn nu s dng khng hiu qu nguy c mt kh nng
chi tr v v n cao.
4.7.3. Thc trng huy ng
Rt kh khn vay tn dng thng mi v theo lut vay vn tn dng thng mi mi sa
i nm 2013
+ Hin nay , vay c nhiu vn cn Chnh ph bo lnh cho cc d n vay vn nc
ngoi ca cc DN Nh nc thc s c hiu qu, c kh nng tr n v c B Ti
chnh thm nh.
+ C nhn v t chc khng phi doanh nghip, khng c bo lnh.
V d: nh Vit Kiu vay vn ln nc ngoi em v u t trong nc nh quan h
thn tn nc ngoi,khng c nh nc bo lnh,nu v n th nh nc khng chu
trch nhim.
+ Doanh nghip khng c chnh ph bo lnh th t vay t tr
V d : Ngy 15.11.2013, bn l hi tho khoa hc Ti c cu doanh nghip Nh nc
do hc vin Ti chnh t chc, ng V Tr Thnh, ph vin trng vin Nghin cu qun
l kinh t Trung ng cho bit theo thng tin m ng c c, th cng ty Elliott VIN ca
H Lan m n kin Vinashin l ch n ca khong 9% trong s khon n nc ngoi
600 triu USD ca Vinashin.T vay t tr,chnh ph khng chu trch nhim.
Tuy nhin, cng trong iu chnh ca mnh, Ngn hng Nh nc buc phi xut vic nng
tng hn mc vay thng mi trung, di hn do nhu cu vn ngy cng tng cao.
V d doanh nghip c nng vn vay tn dng thng mi 2.200 triu USD ln 2.700 n
3.000 triu USD(nm 2005) do nhu cu vn tng cao.
Khi m vn vay thng mi tng gp phn lm tng vn c chnh ph bo lnh
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 34

4.7.4. Thc trng s dng

Qun l tn dng thng mi ang b th lng
C nhn v cc t chc,doanh nghip khng c bo lnh vn c vay ,kh nng khng tr
c n cao,ri ro nng cao n nc ngoi cho c nc (nm 2011 tng n t l 11.1% GDP)
S dng khng hiu qu,lng ph
V d: Trong nm 2011 d n ca Vinashin l ng mt con tu bng 100% tin vay tn dng
thng mi (khong 1 triu USD ) v th chp bng chnh con tu ang ng,thi hn ng l 18
thng,n thng th 10 th nhn ra rng khng th tip tc c na trong khi tin th vay
ri (vay v gi ngn hng trong nc hoc phung ph cho cc vic khc). Nu bn tu lun ch
thu c khong 300000 USD.Nh nc phi b l
V s dng khng hiu qu,khng c kh nng tr n gp phn lm cho tng n c chnh
ph bo lnh tng tng n nc ngoi tng ln tng n cng tng ln(nm 2011 l 58.7%)

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 35

5. CC CHNH SCH V XUT MT S GII PHP THU HT V THC Y

VN U T VIT NAM
5.1. Thc y vn trong nc
Vn u t trong nc ch yu xut pht t tit kim; v vy chnh sch thu ht vn u t
trong nc l chnh sch bao gm cc nhn t tc ng n kh nng huy ng tit kim trong
nc, do s tc dng ln lng cung vn u t. Chng ta cn xem xt cc chnh sch khuyn
khch, nng cao tit kim, chnh sch khai thc v s dng hiu qu cc ngun lc nhn ri, chnh
sch thu v chnh sch pht trin th trng ti chnh, tng cng u t x hi v tng trng
kinh t bn vng l cc chnh sch ch yu m cc nc ang thc hin thu ht ngun vn u
t trong nc.
5.1.1. Chnh sch khuyn khch tit kim.
H thng tit kim quc gia bao gm tit kim t nhn v tit kim chnh ph, trong
quan trng nht l tit kim t nhn.
Cc chnh sch tc ng n li sut s nh hng n vic thu ht vn u t.

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 36

Trong nm 2012 nh du mt nm kh khn ca nn kinh t ton cu ni chung v Vit

Nam ni ring; suy thoi kinh t dn n hng lot cc cng ty t nhn ph sn km theo t l tht
nghip ln cao mt trong nhng nguyn nhn l khng vay c vn t ngn hng. tng kh
nng vay vn ca khu vc t nhn t kch thch u t, chnh ph ban hnh ngh quyt
13/NQ-CP ngy 10/05/2012; theo ngh quyt th t ngy 11/06/2012, Ngn hng nh nc tip tc
iu chnh gim 1%/nm i vi cc mc li sut iu hnh. Theo , li sut cho vay qua m
trong thanh ton in t lin ngn hng gim xung cn 9%/nm. Li sut ti cp vn gim xung
cn 11%/nm, li sut chit khu gim xung cn 9%/nm. Li sut ti a p dng di vi tin
gi VND khng k hn v di 1 thng gim t 3%/nm xung cn 2%/nm; i vi tin gi
VND c k hn t 1 thng n di 12 thng gim t 11%/nm xung cn 9%/nm; i vi k
hn t 12 thng tr ln do TCTD n nh trn c s cung-cu vn th trng. Ngn hng nh nc
cng ban hnh thng t quy nh li sut cho vay ngn hn ti a bng VND ca cc TCTD, chi
nhnh ngn hng nc ngoi i vi khch hng vay vn thuc 4 lnh vc u tin l nng nghip,
nng thn, xut khu, cng nghip h tr, doanh nghip va v nh l 13%/nm
(http://baodientu.chinhphu.vn )

. Bi vi mt li sut cao th s khuyn khch mi ngi tit kim

nhiu hn, nhng cng lm gim u t. Li sut li c quyt nh bng cung tit kim v cu
u t kinh doanh. Chnh v vy, chnh ph rt kh c th can thip. Tuy nhin vi cc nc ang
pht trin, hin nay chnh ph cn thit can thip vo theo hng:
+ T do ha li sut l mc tiu cn hng ti m bo s vn hnh ca th trng v c bn
tun theo qui lut cung cu, phn b ngun vn hp l. Mc d vy, vi thc trng nn kinh t
ang phi i mt cng vi nhng bt cp ca th trng tin t th p dng c ch kim sot li
sut trc tip l cn thit, v tng bc to dng nhng iu kin cn thit t do ha li sut.
+ Trn c s mc li sut c bn, hnh thnh ng b cc mc li sut ch o, nh li sut ti
cp vn, li sut chit khu, li sut cho vay qua m v li sut nghip v th trng m nhm
ch ng iu tit li sut th trng v cc hnh vi cho vay, i vay ca cc thnh vin trn th
trng tin t. Lng tin cung ng s c iu tit hp l m bo cc mc li sut mc
tiu.
+ Bn cnh , chnh ph phi m bo li sut thc dng. V li sut danh ngha v lm pht
c mi quan h cng chiu. Khi lm pht tng th li sut danh ngha cn tng m bo mc
li sut thc c chp nhn bi cc ch th kinh t. Trin vng ca li sut thc c nh hng
n cc k vng v hot ng chi tiu v u t. Sau khi xc nh c cc k vng lm pht,
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 37

nu ngi tiu dng tin rng li sut tit kim s khng thay i hoc tng rt thp, ngha l li
sut thc s m th h s c khuynh hng rt tin gi tit kim v gi tin di cc dng ti sn
khc. iu ny s to nn hin tng bong bng trn th trng khc v ngay lp tc s lm cho
CPI c xu hng gia tng, v th, li sut thc s l mt bin s quan trng, nh hng trc tip
n quyt nh tiu dng, u t ca cc ch th trong nn kinh t, ng thi cng l bin s tc
ng n k vng lm pht. Do vy, NHT cn kim sot k vng lm pht thng qua xu hng
ca li sut thc. Thng thng, NHT s bt u tng t l li sut dn dn khi lm pht tin
gn ti li sut tin gi danh ngha. iu ny pht i mt tn hiu l NHT s c khuynh hng
duy tr chnh sch li sut thc dng. Du hiu ny cng s lm suy yu cc k vng ca th
trng v li sut thc m v tng gi ca ti sn.
Gia tng tit kim chnh ph cng l mt trong cc bin php gia tng vn u t.
Tuy nhin hu ht cc nc ang pht trin u c tnh trng thm ht ngn sch.Thm ht
ngn sch cao s c th dn n gim tit kim trong nc, v c nhng nh hng tiu cc khc
n nn kinh t. Theo IMF, nm 2006 thm ht ngn sch ca Vit Nam l -0,2% GDP, nm
2007 l -2,5% GDP (tng hp t tc gi MoF, world economic outlook (IMF,2011)). Chng ta
thy c thm ht ngn sch tng t bin trong nm 2007 tuy cha lm suy gim tit kim ni
a v u t t nhn nhng n lm tng mc thm ht ti khon vng lai t -0,5% nm 2006
ln ti nm 2007. Thm ht ti khon vng lai c th gy nh hng xu ti tnh bn vng ca
cn cn thanh ton, gy p lc ln t gi, n nc ngoi, lm pht, t e da s n nh v m
v tng trng sau khng hong
(http://www.khoinghiep.info/kien-thuc-co-ban/nguon-tai-chinh/4734-giam-tham-hut-ngan-sach-de-khoi-phuc-su-ondinh-vi-mo.html )

Chnh v vy chnh ph cn gim thm ht ngn sch. C hai cch gim thm ht ngn sch,
mt l tng thu, hai l gim chi tiu. Song nu tng thu s c tc ng n hnh vi tiu dng v
tit kim. Chi tiu chnh ph bao gm nhng khon c nh sn trc, kh c th ct gim.
Khng ging nh tit kim t nhn, khng c hc thuyt pht trin rng ri no v hnh vi tiu
dng ca nh nc. Tit kim nh nc hu ht cc nc u nh hn tit kim t nhn. Chnh
sch tng thu thu bng cch tng cng cu trc thu v h thng thu thu hoc thay i t sut
thu thng c p dng. Bn cnh cn phi thc hin tng cng qun l u t t vn ngn
sch nh nc, vn tri phiu chnh ph. Tnh trng tht thot vn thng xy ra, c bit cc
nc ang pht trin do khu qun l yu km.

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 38

5.1.2. Chnh sch khai thc cc ngun lc nhn ri

Tn dng lao ng d tha.
a s cc nc ang pht trin ngun vn khan him nhng li d tha v lao ng, do nh
nc cn c cc chnh sch tn dng ngun lao ng d tha ny ngay c cc lao ng c nng
sut bin thp hoc bng 0 trong nng nghip.
Theo Ragnar Nurkse, chnh ph nn s dng h thc hin cc d n u t c bn nh cc
cng trinh giao thng cng cng, cc c s bnh vin, trng hc hay nh Theo cch tip cn
ca Nurkse th vic tn dng c ht ngun lc trn s kch thch cc ngun lc vi cc chi ph
thay th cao. Do h cn mt s t liu (nh cc dng c th s) lm ng b, ng st, nh
ca v nh my. Ngoi ra khi h chuyn vo sinh sng ti thnh ph s phi m rng nh ca,
giao thng, trng hc,bnh vin v cc dch v khc.
Nng cao nng lc vn cha dng.
Vn s dng vn km hiu qu cn kh ph bin cc nc ang pht trin. Cc t liu sn
xut, c s h tng cha c tn dng trit do nhiu nguyn nhn nh cng ngh do cc nc
pht trin chuyn giao khng thch hp vi nhu cu, nhng hn ch v k thut, thiu lao ng
lnh ngh, nng lc
5.1.3. Hon thin h thng thu.
Nh cp phn tng tit kim chnh ph, tng thu chnh l tng thu nhp cho ngn
sch. Thu c chia ra lm hai loi, l thu gin thu v thu trc thu.
Thu trc thu l loi thu m ngi np thu ng thi l ngi thc s chu thu. Thu
trc thu bao gm thu thu nhp c nhn v thu li nhun cng ty. Hon thin thu trc
thu cn tp chung vo mt s vn nh: cn tp trung vo vic tip tc sa i, b sung
Lut thu TNCN vi nhng ni dung: Nghin cu sa i, b sung theo hng m rng
c s thu v xc nh r cc loi thu nhp chu thu; Sa i, b sung phng php tnh
thu i vi tng khon thu nhp theo hng n gin, ph hp vi thng l quc t nhm
to thun li v khuyn khch ngi np thu t nguyn tun th; Sa i biu thu vi s
lng bc thu sut, khong cch thu nhp gia cc bc thu sut hp l, ph hp vi thu
nhp chu thu v i tng np thu nhm ng vin, khuyn khch c nhn lm giu hp
php; Thng nht, hi ha mc thu sut i vi cc loi thu nhp c cng tnh cht, thu
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 39

nhp t nhng hot ng tng t m bo cng bng v ngha v thu gia th nhn v
php nhn (doanh nghip) cng nh tnh tng quan gia thu TNDN v thu TNCN.
Thu gin thu l loi thu m ngi np thu khng phi thc s l ngi chu thu. Bao
gm rt nhiu loi thu nh thu doanh thu, thu tiu th c bitngy nay thu gi tr
gia tng (VAT) c nhiu quc gia thay th cho thu doanh thu. Cn tip tc ch mt
s vn nh: cn trnh khuynh hng nh thu qu cao v trn lan i vi hng khng
tht yu c th gy ra trn thu v bun lu hay kch thch tiu cc. Thu nhp khu hng
xa x khng nn p dng v n c th khuyn khch u t trong nc vo hng xa x.
i vi thu gi tr gia tng (VAT) c xc nh l loi thu c bn trong h thng thu
vi phm vi nh hng rng, tc ng n mi ngi dn, c bit khi c cu nn kinh t
c chuyn dch theo hng gim dn t trng nng nghip, tng t trng cng nghip,
dch v th cho d khng c s iu chnh no bn thn VAT cng s tng ln c v s thu
v t trng trong tng s thu. Cn tip tc m rng c s tnh thu thng qua vic gim
bt s lng nhm hng ha dch v khng chu thu gi tr gia tng (thu hp danh mc
mt hng min VAT); cn thit k quy nh v ngng doanh thu p dng VAT, ng thi
chuyn dn cc h kinh doanh, cc DN quy m nh sang p dng phng php thu n
gin theo t l trn doanh thu.
Xy dng mt chng trnh thu c xy dng tt c th gip chnh ph to ngun vn, hn ch
cc tr ngi ca vic tch ly c nhn. Song cn mt mt qu trnh lu di v ht sc phc tp.
Bng nhng n lc trong i mi v cng tc tuyn truyn, h tr, t vn php lut v thu cho
ngui dn c y mnh v a dng ho v hnh thc. Cng tc kim tra, kim sot vic k khai
np thu uc tng cng. Cng tc kim tra, thanh tra thu c y mnh. l gii c y
mt trong nhng yu t quan trng thu ngn sch trong hng chc nm qua u vt xa so vi
d on, tng kh cao so vi nm trc v t l tng thu ngn sch so vi GDP u mc cao.
C th :
Nm 2006 tng 22,4% v t 28,7% cao hn t l 27,2% ca nm 2005;
Nm 2007 tng 13% v t 27,6 %;
Nm 2008 tng 31,9% v t 28,1%;
Nm 2009 tng 6,1% v t 26,7%;
Nm 2010 tng 26,4% v t 28,2%;
Nm 2011 c tng 20,6% v c t 26,6%;
Su thng 2012 c gim 1,7% v c t 27,6%;
(Ngun : http://chinhphu.vn )

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 40

5.1.4. Chnh sch pht trin h thng ti chnh

H thng ti chnh bao gm th trng ti chnh v trung gian ti chnh, chnh l ni huy ng
ngun tit kim v cung cp cc dch v thanh ton thng qua cc cng c ti chnh. H thng ti
chnh tuy ch lm trung gian cho mt phn trong tng ngun vn c th dnh chi u t, nhng h
thng ny gi v tr ct li trong vic phn phi cc khon tit kim. Cc chnh sch ch yu pht
trin h thng ti chnh bao gm:
i vi cc trung gian ti chnh cn:
+ Tng cng c hi u t. Trong nhiu trng hp, mt c hi u t s to ra tit kim.
Vic chnh ph gim thu, cho vay, xy dng c s h tng, tr gip k thut v qun l c th
dn ti tng tit kim v cc ch doanh nghip tim nng thy li tc u t cao hn.
+ Ti phn phi thu nhp. Chnh ph c th khuyn khch cc lnh vc hay tp on kinh t
ring bit bng gim thu v chnh sch ngnh ngh. C th phn phi li thu nhp cho nhng
ngi c xu hng tit kim cso hoc tng sn lng trong cc ngnh c tim nng tng trng
cao, cc lnh vc c tit kim ln.
i vi th trng ti chnh cn:
Ch trng pht trin th trng chng khon. Chnh ph c cc chnh sch khuyn khch cc
cng ty pht hnh tri phiu, c phiu bng cch xy dng mt th trng theo tnh hin i, c
tnh ng b cao vi khung php l hon chnh, ph hp vi cc thng l quc t, pht trin cc t
chc cung cp thng tin hoc nh nc t ng ra cung cp.
5.1.5. Tng cng u t x hi v tng trng kinh t bn vng
Chnh quyn a phng c th nh nhng khon thu m chnh ph trung ng khng

nh c nu tin thu thu c dng ti tr cho trng hc, ng s hay nhng

d n u t x hi quan trng khc tht s c li cho dn c a phng. Trn thc t th
mt s dch v th mi nh ng x, cp thot nc, n ng, cng vin cy xanh
c th c ti tr nh nhng khon thu c bit t cc doanh nghip, ch s hu bt
ng sn, cc c nhn hng li nhiu nht t vic xy dng cc cng trnh .
Tng trng kinh t bn vng khng nhng l mc tiu, m cn l ng lc thc y gia
tng ngun vn u t. Do chnh ph cn c cc chnh sch v chin lc pht trin
kinh t ng n trong di hn.
5.2 . Thu ht vn ngoi nc

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 41

 Hon thin v chnh sch, th ch v qun l v s dng vn m bo tnh nht qun v

ng b gia cc vn bn quy phm php lut, hi ha vi cc nh u t, n gin ha
quy trnh, th tc. Tng cng h thng qun l trong lnh vc u t cng, mua sm
cng, ti chnh cng, theo hng ph hp vi cc chun mc va tp qun quc t lm
c s khuyn khch cc nh ti tr, nh u t s dng h thng ca chnh ph, t
cng ci thin mi trng u t
Lut u t nm 2005 s c sa mt cch ton din do vnh nhiu so vi thc t . C
mt s im mi nh bi b quy nh giy chng nhn u t , ng thi giy chng nhn
ng k kinh doanh, hon thin quy nh v th tc ng k, thm tra cp giy chng nhn
u t nhm lm r h s, quy trnh, thi hn v th tc thc hin,
( Ngun:http://duthaoonline.quochoi.vn/DuThao/Lists/TT_TINLAPPHAP/View_Detail.aspx?ItemID=257 )

Tng cng cng tc x l n xu , kim ch lm pht v cc vn khc nh s hu

cho Ngn hng . Nhng con s n xu cng b liu c ng tin v vn s hu cho
ca ngn hng rt kh bit, vy cc nh u t no c th b vn u t ngn hng...
N xu ca h thng Ngn hng n cui thng 3/2012 l hn 202 nghn t
( Ngun : http://www.baomoi.com/NHNN-No-xau-ngan-hang-vuot-202-ngan-ty-dong/126/8873857.epi ).

Chnh iu ny l nguyn nhn gy ch tc, cn tr ngun vn lu thng, ngun vn u

t ca nc ngoi vo nc ta
Tng cng quan h i tc v nng cao hiu qu vin tr, u t; nng cao cht lng i
thoi gia Chnh ph v cc nh ti tr, nh u t thng qua vic i mi chng trnh
ngh s v ni dung ca cc din n i thoi chnh sch pht trin cp quc gia v cp
ngnh
Ngy 16/01/2013, th tng Nht Bn Shinzo Abe n thm Vit Nam. ng khng
nh : Vit Nam v Nht Bn c nhng mi quan tm chung trong vn ca khu vc
Chu Thi Bnh Dng, cng h tr nhau trong lnh vc kinh t, ng thi Vit Nam
l mt trong nhng nc c quan h i tc chin lc vi Nht BnNm 2012, tng
kim ngch thng mi gia 2 nc tng ln gn 25 t USD; t nm 2006 n nay Nht
Bn lun l nc ti tr ln nht cho Vit Nam nh d n Khu cng ngh cao Lng Ha
Lc, ng cao tc Bc - Nam
Vn trong tng trng kinh t VN

Page 42

( Ngun http://nguyentandung.org/muc-dich-chuyen-tham-viet-nam-cua-tan-thu-tuong-nhat-ban-shinzoabe.html )

Tng cng nng lc qun l v s dng vn, xy dng v thc hin k hoch trung hn
v tng cng nng lc qun l v s dng vn theo hng chuyn nghip v bn vng.
Ci thin tnh hnh thc hin cc chng trnh v d n, thc y gii ngn; thng qua vic
y nhanh tin k kt v nng cao t l gii ngn, h tr cc ch d n gii quyt kp
thi cc kh khn vng mc ca cc chng trnh d n, tin hnh rt ngn thi gian
khi ng v chun b thc hin d n ngay sau khi iu c quc t c th v ODA, FDI,
...c hiu lc.
Tng cng cng tc theo di, gim st v nh gi; thng qua vic hon thin h thng
thng tin qun l v d liu v vn u t, bn cnh , nn to iu kin thun li v
khuyn khch s tham gia ca cng ng, phng chng tht thot, lng ph v tham nhng.
Cng khai, minh bch thng tin, cng khai ha chnh sch, nhng lnh vc, a bn u
tin, iu kin cung cp ngun vn ODA, FDI ; cung cp thng tin cp nht trn cc thng
tin i chng

Vn trong tng trng kinh t VN

Page 43