POJAM I OSNOVE

RAUNARSKIH MREA

Pojam raunarskih mrea

Raunarske mree omoguavaju meusobno

komuniciranje raunara pomou neke stalne ili

privremene veze.
Za umreavanje vie raunara potreban je poseban
hardver, ali i softver, te poznavanje naina umreavanja.
Umreavanje podrazumijeva ostvarivanje veze u cilju
razmjenjivanja resursa, ideja ili informacija izmeu
dvije take.
Povezivanje raunara se, osim pomou kablova, moe
ostvariti i beino preko radio tehnike.
2

Raunaske mree
Topologija mree
Ring / Token Ring
Bus /Etherent
Star / zvezda
Pear to pear / svako sa svakim
Veliina mree
LAN Local Area Network
MAN Materopoliten Area Network
WAN Wide Area Network

Local Area Network

Local Area Network (LAN) je mrea visoke

brzine koja pokriva relativno malu

geografsku povrinu. Najee umreava
radne stanice, raunare, printere, servere i
ostale ureaje. Najei mrene tehnologije
koji se koriste su Ethernet, Token Ring,
Frame Relay i FDDI.
Mrea u okviru uionice.

Metropolitan area network

MAN
Metropolitan Area Network (MAN) se sastoji

iz mnogo raunara koji se nalaze u jednom

gradu ili kampusu.
Primer kg.ac.rs domen i sl.
Za razmjenjivanje podataka najee se
koristi optiki kabl ili beini nain
komunikacije.

Wide area network WAN

Wide Area Network (WAN) pokriva relativno

veliku geografsku povrinu, a najpoznatija

WAN mrea je upravo Internet.
Razmenjivanje podataka u ovim mreama
se najee vri preko telefonskih kablova i
druge telekomunikacione infrstrukture.

Telekomunikaciona
infrastruktura

ISO/OSI model
Sve dananje mree su na neki nain

bazirane na Open Systems Interconection

standardu. OSI je razvijen 1984. godine od
strane International Organization for
Standardization (ISO) koja je predstavljala
otprilike 130 drava.
Sr se sastoji od OSI referentnog modela,
skupa sedam slojeva koji odreuje razliite
etape kroz koje podaci moraju proi od
jednog ureaja do drugog u nekoj
raunarskoj mrei.
8

ISO/OSI model 1/2

Internet

TCP
IP

Novell

7 Sloj aplikacije
6 Sloj
prezentacije
5 Sloj sesije
4 Sloj transporta
3 Sloj mree
2 Sloja podatka
1 Fiziki sloj

SPX
IPX

ISO/OSI model 2/2

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

10

Treba da skup bajtova poslat sa jednog raunara

stigne na drugi (garantuje razumevanje).
Da obezbedi da skup 0 i 1 ima logiki smisao
Treba da omogui da poslata poruka stigen do
korisnika.
Radi slino kao i 3, ali na viem logikom nivou.
Daje logiki smisao komunikaciji izmeu raunara.
Skup pravila za uspostavljanje sesije.
Radi poslove tipa zatita podataka (kodiranje), kao i
druge stvari.
Nivo iznad koga se nalazi samo ovek. Onaj nivo koji
odrauje komunikaciju sa korisnikom.

Modemska veza

11

Modem
Modem je skraenica od

MODulate/DEModulate i ona je ime za ureaj

koji modulira analogni nosa signala (kao
zvuk), i koji isto tako demodulira - dekodira
digitalni signal sa analognog nosaa.
Modem je iz raunara najee spojen na
telefonsku liniju.
Najvea brzina dananjih modema je 56
kbps, to je u mala brzina, i najee nalazi
mjesto kod korisnika koji koriste samo
osnovne servise na Internetu.
12

13

 ADSL (eng. Asymetric Digital

ADSL

14

Subscriber Line = asimetrina

digitalna pretplatnika linija)
naziv je za digitalnu pretplatniku
liniju (DSL) kod koje je brzina
prenosa podataka u smeru prema
korisniku vea od brzine u
suprotnom smeru.
Kroz bakarnu paricu, na manjim
rastojanjima, moe se preneti
mnogo vie informacija nego to
je sadrano u govrnom signalu.
ADSL koristi "viak" ovog
kapaciteta za prenos informacija,
bez ometanja telefonskog
razgovora koji moe da se odvija
paralelno/istovremeno.

Mreni ureaji
Hub
Switch
Ripiter
Bridge
Router
Gateway

15

Mrena kartica i modem

Modulator/demodulator ili modem, je eksterni ureaj koji prevodi

digitalne signale koje alje raunar u analogne signale koje se prenose

konvencionalnom telefonskom linijom, tj. da ponovo prevede analogne
siganle u digitalne da bi raunar mogao da ih razume.
Postoji: kablovski pristup Internetu, digitalne pretplatnika linija DSL,
digitalna mrea za integrisane usluge ISDN, komutirana komunikaicja
(dial-up).

Mrena kartica
sa prikljucima
za UTP5
Etherent
16

Hub / Switch

17

Switch
Switch ureaj koji upravlja protokom

podataka uzmeu delova loklane mree. Za

razliku od hub-a switch deli mreni
saobraaj i alje ga na odreena mesta,
dok hub alje podatke na sve ureaje koji
su u mrei.
Switch se korisi za mree srednje veliine i
daje raunaru punu brzinu jedne konekcije,
dok raunari prikljueni na hub dobijaju
samo deo te konekcije.
18

19

20

Bridge
Spaja sisteme koji ne rade na istom fizikom nivou.
Na primer spaja 10 Base 2 i 10 Base 5.

21

Router
Radi na mrenom nivou. Ruterom se spajaju mree.

Ripiter i bridge rade u okviru iste mree. Moe da spaja 2

ili vie mrea.

22

Router
Ruter ili mreni usmeriva (engl. Router) je raunarski

ureaj koji slui za meusobno povezivanje raunarskih

mrea. On ima funkciju da za svaki paket podataka
odredi putanju - rutu kojom treba taj paket da ide i da
taj isti paket prosledi sledeem ureaju u nizu.
Iako su najee ruteri posebni ureaji, oni su u sutini
raunari iji su softver i hardver specijalizovani za
namenu da povezuju vie mrea. U malim lokalnim
mreama (LAN) ruter se obino postavlja da bude veza
izmeu same mree i Interneta. Tako na primer ADSL
ruter slui kao veza izmeu kune mree i mree
Internet provajdera do koje ruter dolazi preko ADSL
veze.

23

Ruteri kod internet

provajdera

Ovi ruteri ine osnovu interneta. Namenjeni

su za kontrolu saobraaja izmeu

provajdera (ed ruteri engl. edge routers),
ali i u okviru same mree provajdera (core
routers). Core ruteri se nalaze na samim
osnovama Interneta (Internet back bone).

24

Gateway
Obrauje vie nivoa. Na primer ako si raunari UNIX

mree preko jednog raunara vre pristup Novell

serveru, radi, recimo tampe, onda je taj raunar UNIX
mreni gateway.

25

Bus Topologija 10BASE2

REPEATER/HUB

Bus Topology
10BASE2

WORKSTATION
FILE SERVER

26

Star Topology
10BASE-T
HUB

27

Zvezda 10BaseT

Mreni sistem
System Design

28

Povezivanje LAN mrea

29

30