Chua Te Nhung Chiec Nhan

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN
HOBBIT
Khuc dao u ky thu danh cho
http://ebooks.vdcmedia.com
J.R.R Tolkien
MUC LUC
CHNG 1 BA TIC KHNG MONG I ............................................................................. 3

CHNG 2: THT CU NNG ............................................................................................. 30
CHNG 3: CUC NGH NGI NGN .................................................................................. 47
CHNG 4 PHA TRN NGON I VA PHA DI NGON I ....................................... 57
CHNG 5 NHNG CU TRONG BONG TI................................................................. 70
CHNG 6 TRANH VO DA GP VO DA............................................................................ 93
CHNG 1
BA TIC KHNG MONG I
Co mt hobbit sng trong mt cai h trn mt t. y

khng phai la mt cai h bn thu, d day, y ry nhng loai su
bo bc y mui bun t, hay la mt h cat kh han, cn ci, chng
co g ngi hoc n; o la mt cai h hobbit, va iu o co
ngha la cai h nay y u tin nghi.
No co mt cai ca tron trng ging nh mt l t nong ai
bac trn cac chin ham, sn mau xanh la cy, vi mt cai tay nm
mau vang sang loang bng ng thau t vao ngay gia. Canh ca
nay dn n mt tin sanh co hnh ng trng ging nh mt ng
hm: mt ng hm rt tin li, chng co khoi, vi nhng bc
tng trang tr pa-n, va nn nha c lat a va trai tham, t
nhng chic gh sang bong, ri th hng ha sa s nhng chic moc
y non va ao khoac hobbit rt thch co khach. ng hm nay
ln vong vong, d i nhng chng thng li lm n pha bn kia
cua ngon i. Ngon i - nh tt ca moi ngi dn sng nhiu
dm chung quanh o goi, va con nhiu canh ca tron nho tr ra
khoi no, bt u t mt pha va dn ra mt pha khac. Vi hobbit
th khng co chuyn phai leo cu thang: phong ngu, phong tm,
hm ru, phong thc n (, nhiu lm), tu qun ao (no danh ca
mt phong cho vn trang phuc), nha bp, nhng phong n, tt
ca u cung mt tng, va tht s u nm trn mt li i. Cn
phong tt nht nm pha bn trai (nu i vao), v ch nhng cn
phong nay mi co ca s, nhng canh ca s vng chai trng ra
khu vn va nhng ng co bn di, tran ra sng.
Hobbit nay la mt hobbit rt la kha gia, va tn cua ng la
Baggins. Gia nh Baggins a tng sng quanh Ngon i t lu
lm ri, va moi ngi rt knh trong ho, khng ch v ho giau, ma
con bi v ho khng bao gi phiu lu hay lam bt ky iu g khng
J.R.R Tolkien
c ch i: ban co th noi tip bt ky nhng cu hoi nao mt

Baggins ang noi ma chng cn phai hoi lai no. y la cu chuyn
v mt Baggins a phiu lu nh th nao, a t mnh lam va noi
nhng vic nhn chung la khng c mong i. ng co th a lam
mt i s knh trong cua lang ging, nhng nhng g thu v c
cung kha ang k, va ban se xem cui cung ng se co c nhng
g.
Me cua hobbit c bit cua chung ta... hobbit la g nh. Ti
cho rng vao thi ai nay cn phai co mt s m ta v hobbit, do ho
a tr nn rt him va rt nhut nhat i vi Con Ngi Ln, nh
ho vn thng goi chung ta. Ho la (hoc a la) nhng con ngi
nho be, cao bng khoang phn na chung ta, va nho hn ca bon
Ngi Lun ru dai. Hobbit chng cn th. Ho chng co ma thut g
lm, ngoai tr ngay thng ho co th bin mt lng le va nhanh
chong nh vao vic nhng ga to ung ngu ngc nh ti va ban ng
ngn dao qua lai, tao ra nhng ting ng m nh nhng con voi
khin ho co th nghe thy t ca dm. Ho thng nghing v pha
bung, n vn nhng mau sc s (thng la xanh va vang); khng
mang giay, bi v chn ho moc sn nhng lp lng ging nh da,
day, m ging nh nhng th moc trn u ho (chung qun tt); ho
co nhng ngon tay nu kheo leo, nhng khun mt phuc hu, va
nhng ting ci ngot ngao su lng (c bit sau khi n ti, ma
ho co th n ca hai ln mt ngay nu c). By gi th ban a bit
u v ho tip tuc ri. Va nh ti a noi, me cua hobbit nay, me
cua Bilbo Baggins, tc la Belladonna Took huyn thoai, mt trong
ba con gai cua Gia Took, ngi ng u cua cac hobbit sng
ngang Nc, mt con sng nho chay di chn Ngon i. Ngi ta
thng k (trong cac gia nh khac) rng vao thi xa xa nhng
ngi Took tin bi a ci phai mt c v tin. iu o, tt nhin
la l bch, nhng ro rang la ho co cai g o hoan toan khng ging
hobbit o la vic mt s thanh vin thuc th tc Took a ln
ng i phiu lu. Ho a lng le bin mt, va gia nh cung gi
im lng; nhng ro rang la dong ho Took khng c knh trong
nh Baggins, du ho chc chn la giau hn. Belladonna Took a
chng tham gia mt chuyn phiu lu nao t khi tr thanh Ba
Burgo Baggins. Bungo, cha cua Bilbo, a xy dng nn cai h

hobbit y tin nghi nay cho ba (va cung phn nao nh vao tin
cua ba) a ni ting khp man trn hay man di cua Ngon i
hay ca qua min Nc, va ho a y n tn cui cuc i. Co th
la Bilbo, con trai duy nht cua ho vn y, mc du ng co dang
ve va hanh vi chnh xac nh mt ban sao th hai cua ngi cha
vng chai va phong lu cua no, trong ban cht no vn co cai g o
ky la c tha hng t dong ho Took, mt cai g o ch cn c
hi la bc l. C hi a chng bun n, cho n khi Bilbo Baggins
ln ln, c khoang nm mi tui hay th, va sng trong cai h
hobbit xinh ep c cha ng dng xy ma ti a m ta vi ban,
n khi no tht s cam thy hoan toan n nh.
Cai c hi cho s to mo y a n vao mt bui sang rt lu,
trong s yn tnh cua toan th gii, khi ma ting ng t i va sc
sng dng tran, con th gii hobbit vn nao nhit va sung tuc nh
thng l, va Bilbo Baggins th ng tai ngng ca cua ng, sau
khi a n sang, hut thuc trong mt cai ng iu bng g dai to
ung n ni no gn cham n n nhng ngon chn co lng xon
cua ng (ging nh mt cai ban chai) - th Gandalf n. Gandalf!
Nu nh ban ch nghe mt phn t cua nhng g ti nghe v ng
ta, va ti ch nghe c mt phn rt nho cua nhng g tt ca moi
ai khac u nghe, th ban cung a c chun b nghe mt loai
truyn ly ky ri o. o la nhng cu chuyn va nhng cuc phiu
lu n nhng vung t khp ni trn th gii ma ng ta a n,
trong nhng tnh hung tht la phi thng. ng ta a khng quay
v con ng di Ngon i nay qua bit bao nm thang, t khi
ngi ban Gia Took cua ng qua i, tht ra th nhng hobbit a
gn nh qun mt trng ng y nh th nao na ri. ng a ri xa
Ngon i, bng qua Nc, dn thn vao nhng cu chuyn cua
mnh t khi tt ca ho hay con la nhng c cu hobbit nho t.
Tt ca nhng g ma Bilbo thy vao bui sang hm y ma
chng chut nghi ng la mt ng lao vi mt cy gy chng. ng ta
i mt cai non nh nhon mau l, mt cai ao khoac xam dai, mt
cai khn quang c bac vi b ru trng chay dai n tn tht lng,
va mt i giay ln mau en.
J.R.R Tolkien
"Chao bui sang!", Bilbo noi, va ng mun noi nh vy. Mt

tri rc r, va ng co th xanh ti. Nhng Gandalff nhn ng t
di i may rm nh ra t di vanh chic non ti tm. "Anh
mun g?" iu nay co ngha la "ng co noi chao bui sang, hoc
la ti chng mun c chao bui sang chut nao; hoc la sang nay
anh cam thy vui hoc la bui sang tht la tt, phai khng?"
"Tt ca u co ca," Bilbo noi. "Va vi mt bui sang tt ep
vi ng iu nhi y thuc bn ngoai ca, tht la tuyt. Nu ng
co chic ng iu cua mnh, th ngi thung thnh nao! Chng co g
phai vi ca, chung ta con co ca mt ngay dai!" Va Bilbo ngi xung
trn chic gh canh ca, gac chn, va phun ra nhng vong khoi
mau xam xinh ep toa trong khng kh ma khng v ra oan bay
i lan khp Ngon i.
"c y!" Gandalf noi. "Nhng sang nay ti khng co thi
gian thi ra nhng vong khoi y. Ti ang tm mt ngi
tham gia vao chuyn phiu lu ma ti ang t chc, va tm c
mt ga cung kho y."
"Ti ngh nh th v chuyn nay! Chung ta ro rang la nhng
con ngi lng le va chng hp vi chuyn phiu lu chut nao.
Nhng chuyn kho chu, nhiu loan va chng hp thi! No se lam
ng tr ba chiu! Ti ngh rng chng co ai chu y n no u,"
ngai Baggins cua chung ta noi nh th, va t mt tay sau dy
qun, ri thi ra nhng vong khoi thm ch con to hn ca luc trc.
Ri ng ly th bui sang cua mnh ra, bt u oc, gia v nh
chng con chu y g n ng gia kia. ng cho rng ng ta chng hp
vi mnh, va mun ng ta i cho. Nhng ng gia chng bun nhuc
nhch. ng ta ng da trn cy gy cua mnh va nhn chm chm
vao tay hobbit ma chng noi g, cho n khi Bilbo bt u kho chu
va thm ch con ni cau ln.
"Chao bui sang!" cui cung ng noi. "Chung ti chng mun
phiu lu g y st, cam n! ng co th leo ln Ngon i hay
bng qua Nc." Bng cach o ng mun chm dt cuc i thoai
tai y.
"Anh chao bui sang nhiu th lam g!" Gandalf noi. "By
gi th anh ang l ra la anh mun dt khoi ti, va anh se khng
cam thy thoai mai chng nao ti cha i."
"Khng, hoan toan khng, tha ngai thn mn! Xem nao, ti
khng ngh rng ti bit ngai tn g?"
"Vng, vng, tha ngai thn mn - va ti th bit tn ngai,
ngai Bilbo Baggins. Va ngai th bit tn ti, du ngai chng h bit
rng ti co cai tn o. Ti la Gandalf, va Gandalf tc la ti y!
Ngai ngh rng ti a n chao bui sang vi con trai cua
Belladonna Took nh la mt ke ban hang rong sao!"
"Gandalf, Gandalf! Chua t bi! Khng phai la thy phu thuy
lang thang a cho Gia Took mt cp kim cng ma thut a t ni
vi nhau va chng bao gi ri tr phi co lnh y sao? Khng phai
la nhn vt a k lai nhng cu chuyn ly ky tai cac ban tic, a
chng lai rng, yu tinh va ngi khng l cu nhng nang
cng chua va nhng ngi con trai may mn ngoai mong i cua
nhng qua phu ch? Khng phai la con ngi a a tng lam nn
nhng t phao bng rc r phi thng y ch! Ti nh ht nhng
chuyn o! Gia Took a tng co co trong m Giao Tha Gia He.
Tuyt tht! Chung bn ln nh la nhng bng hoa loa ken, hoa
mom cho va hoa kim tc khng l l lng vao chang vang mi
bui ti!" Ban chu y rng ngai Baggins chng n ni te nhat nh
chnh ng vn thng tin, va ng cung rt yu thch cac loai hoa.
"i i!" ng tip tuc "Khng la Gandalf ngi a khin nhiu
chang trai va thiu n a dn thn va nhng cuc phiu lu cung
dai. T vic treo ln cy n thm Yu tinh - hay vic ging
bum trn nhng chic tau i n nhng b bin la! Ban phuc cho
ti, nhng cuc sng y a b phu lp ri - ti mun noi ngai a
tng ru r rng nhng chuyn nh vy a tr nn rt xa xa. Ti
mun xin li ngai, nhng ti khng bit rng ngai vn con hoat
ng."
"Th ti lam g na by gi?" thy phu thuy tra li. " Du sao
th ti cung rt mng khi thy anh nh ra moi th v ti. Anh co
ve nh nh nhng bng phao hoa kha ro, va du th nao th moi
J.R.R Tolkien
chuyn cung khng n ni tuyt vong. Tht s la v quyn li cua

ng ngoai Took cua anh va cua ca Belladonna ti nghip, ti se cho
anh iu anh mun."
"Xin li ngai, ti chng mun g!"
"Co, anh co y! Luc nay th co hai. Xin li. Ti se cho anh.
Tht s ti se i rt xa khi mang n cho anh chuyn phiu lu.
Rt la si ng i vi ti, rt tt cho anh va cung rt co li na,
rt la thu v, nu nh anh tham gia."
"Xin li! Nhng ti chng mun phiu lu chut nao, cam n.
Cung chng phai la ba nay. Chao bui sang! Nhng hay n
ung tra bt ky luc nao ng mun! V sao chng phai la ngay mai
nh? Hay n vao ngay mai! Tam bit!"
Noi nhng iu o, ga hobbit quay i va hp tp chun vao
trong chic ca tron mau xanh la cy, va ong sp no vi tt ca
kha nng ma ng co ng to ra th l. Thy phu thuy th du sao
vn la thy phu thuy.
"Ti mi ng ta ung tra lam g tri!" ng t noi vi mnh khi
i n phong thc n. ng ch mi va n sang xong, nhng ng
ngh rng mt hai ming banh va ung mt chut g se khin ng
bnh tnh lai sau s s hai va ri. Gandalf luc o vn ng ngoai
ca, ci dai trong lng le. Sau khi ng mt luc, ng bc i, ri
lai mt vt try ang ng trn canh ca mau xanh xinh ep cua
ng hobbit bng cy gy chng cua mnh. Ri ng bc i, vao luc
ma Bilbo a chen ht ming banh th hai cua mnh, va bt u
ung mng rng ng a trn thoat khoi cuc phiu lu mt cach
tuyt hao.
Vao ngay tip theo th ng gn nh qun bng Gandalf. ng
chng nh g st, ngoai tr vic ng ghi vao tm The c Hen
ging nh th nay: Gandalf Th t. Vao hm qua ng a qua bi
ri va chng lam c g ca. Ngay trc gi ung tra th mt ting
chung ln khung khip a vang ln tai canh ca trc va lam cho
ng nh lai moi chuyn!ng ao n m nc, rot vi ra mt cai
tach, ri vi nc st va mt vai ming banh g o, ng chay ra
ca.
"Xin li v a lam ngai i!" ng nh noi vy khi ng thy

rng ngi mi n hoan toan chng phai la Gandalf. o la mt
ngi lun vi b ru xanh c gp np vao trong chic tht lng
vang, vi i mt sang rc di cai mu trum u mau luc ti tm.
Ngay khi ca va m ra, ng ta lin y ca bc vao, nh th ng
ang c ch on.
ng ta treo chic ao khoac vi mu trum ln cai moc treo
gn nht, va "Dwalin ang i lnh ngai!" ng ta noi, cui mnh
tht thp.
"Bilbo Baggins la cua ngai!"ng hobbit tra li, luc o ng qua
ngac nhin va chng hoi c cu nao. Khi s im lng a chuyn
thanh kho chu, ng thm vao: "Ti y ch mi ang pha tra; xin
hay n va dung mt chut vi ti." Co th la vn con co ve x cng,
nhng ng ang to ra t t. Va liu ban se lam g c khi co mt
ngi lun cht n vao xao tung tin sanh nha ban ln ma chng
mt li bao trc.
Ho chng ngi bn ban c bao lu, tht ra th ho ch mi
thng thc n ming banh th ba th mt ting chung thm ch
con ln hn luc nay vang ln.
"Xin li!" ng hobbit noi, va tin ra ca.
"Cui cung th ng cung a n!" o la cai ma ng nh noi
vi Gandalf ln nay. Nhng ln nay cung chng phai Gandalf.
Thay vao o la mt ngi lun trng rt gia ang bc vao, vi mt
b ru trng va chic non trum o thm; ng ta gn nh la b
nhao vao phong ngay khi ca m, nh th la chnh ng ta c
mi.
"Ta thy la ho a bt u ri," ng ta noi ngay khi nhac thy
chic non luc cua Dwalin treo o. ng ta treo chic non o ngay
k bn, va "Balin ang i lnh ngai!" ng lao noi, t tay ln
ngc.
"Cam n!" Bilbo hn hn noi. o khng phai la mt iu
ang ra phai noi, nhng ho bt u lam cho ng rt bi ri, va ng
cho rng nn t mnh hoi ho. Ong kinh hoang ngh rng nhng
J.R.R Tolkien
10
ming banh co th bin veo i, va luc o ng, chu nha: ng bit ro

bn phn cua mnh va phai lam iu o du cam thy au long- ng
phai tranh iu o.
"Hay vao trong dung chut tra!" ng c gng noi ln iu
nay sau khi ht th tht su.
"Mt chut bia se lam ti cam thy kha hn, nu nh iu nay
khng lam phin ngai, tha ngai knh mn," Balin noi trong b
ru trng. "Nhng ti chng phin v nhng chic banh u u,
nu nh ngai co vai cai."
"Nhiu lm!" Bilbo thy mnh ang tra li nh th, trong s
ngac nhin cua chnh ng; va ri ng cung lai thy chnh ng ang
chay b n hm ru rot y mt vai bia, va ri n phong
thc n va em v hai chic banh u tron ma ng va lam vao luc
tra chen vao ming sau ba khuya.
Khi ng tr lai th Balin va Dwalin ang noi chuyn tai ban
nh nhng ngi ban cu (tht ra th ho la anh em). Bilbo nga b
chng ra khin bia va banh vng ra trc ng, khi ma ting
chung lai vang vong ln na, va ri mt ting khac.
"Chc hn ln nay la Gandalf n," ng khi ang vut ra li
i. Nhng chng phai. Lai thm hai ngi lun na, vi nhng
chic mu trum l, tht lng bac, va b ru vang; mi ngi trong
ho mang theo mt tui dung cu va mt cai xeng. Khi ho lao vao
ngay khi canh ca m ra - Bilbo hoan toan qua ngac nhin.
"Ti co th lam g cho cac ngai y, tha cac v ngi lun?"
ng noi. "Kili ang i lnh ngai!" mt ngi noi. "Va Fili!" ngi
kia thm vao; va ho cung nhc nhng chic mu trum mau l ra va
cui u.
"An lanh cho ngai va cho gia nh ngai!" Bilbo tra li, ln nay
ng nh c v cach noi cn thit.
"Dwalin va Balin a co y, theo nh ti thy," Kili noi.
"Nao, chung ta nhp bng thi!"
"Bng!" ngai Baggins ngh. "Ti khng thch cai t nay chut
nao. Tht s ti phai ngi xung mt phut va tp trung thn tr,
11
va ung mt chut g o. "ng ch va ngi nhp vao goc ban, trong

khi ca bn ngi lun a ngi quanh ban, va ang noi v vic ao
vang, nhng rc ri khi ung phai yu tinh, va v s pha phach
cua lu rng, hang ta chuyn khac ma ng chng hiu g ca, va
chng mun hiu chut nao, v chuyn ho noi co ve phiu lu mao
him qua, va ri ding - dong - a - ling - dang chung nha ng lai
reo vang, nh th nhng rc ri ma ng hobbit nho nay ang c
y i lai p n. "Co ai o ngoai ca!" ng noi, chp mt. "Khoang
bn ngi, theo nh m thanh, " Fili noi. "Ngoai ra, chung ti thy
ho ng sau chung ti mt khoang."
ng hobbit ti nghip ngi phch xung trong tin sanh va
a hai tay ln u, t nhu rng chuyn g ang xay ra, va cai g
se xay n, va ca cai am nay co nh lai chen ba khuya hay
khng. Ri ting chung lai reo vang ln na, va ng phai chay ra
ca. Tht ra th khng phai la bn, ma la NM. Mt ngi lun na
a n nhp bon khi ng con ang t hoi mnh trong tin sanh.
Ong chm chap quay qua m ca, ng nhn ho. Ca bon i vao,
tng ngi mt cui chao va noi "i lnh ngai." Dori,Nori, Ori, Oin
va Gloin la tn ho, vi hai cai mu trum tm, mt cai mu trum xam,
mt cai mu trum nu, mt cai mu trum trng c treo ln moc
rt nhanh, va ho bc sm sp vao trong, nhng ban tay to rng
cua ho moc vao nhng chic tht lng lam bng vang va bac,
nhp bon vi nhng ngi khac. Nh vy gn nh a hnh thanh
mt bng. Co vai ngi goi bia, mt s goi bia en, va mt goi ca
ph, va tt ca bon ho u oi banh, khin cho ng hobbit bn tui
bui trong mt thoang.
Mt cai bnh ln ng y ca ph ti c t trong lo si,
nhng chic banh u c chen ht, va nhng ngi lun bt u
ln sang nhng chic banh nng pht b, va ri - mt ting go ln
vang ln. Khng phai la ting chung, ma la nhng ting rat-tat
vang ln bn chic ca luc xinh ep cua ng hobbit. Co ai o ang
go no bng gy.
Bilbo chay ao ra li i, cc ky tc gin, va cung vi ng con la
s bi ri va hoang mang - cui cung ng cung nh ra rng y
chnh la ngay th T y rc ri. ng m ca bng mt cai git
J.R.R Tolkien
12
manh, va ca am nga nhao, ngi nay e ln ngi kia. Lai

thm nhng ngi lun, bn ga na! Con Gandalf ng ng sau,
ta vao cy gy cua ng, va nhn tin ng vy cai du hiu b mt
ma ng a tao luc sang i.
"Cn thn! Cn thn!" ng noi. "Chng ging anh chut nao,
Bilbo, khi anh cho ban i trn tham chui chn, va m ca nh
la mt phat sung hi! ti gii thiu nhe Bifur, Bofur, Bombur
va c bit la Thorin!"
"i lnh ngai!" Bifur,Bofur va Bombur ng thanh hang va
ct ting. Ri ho nhc hai cai non trum vang cung mt cai xanh
nhat; va cung vi no la mt cai mau xanh da tri vi tua dai bng
bac. Cai cui cung la cua Thorin, mt ngi lun cc quan trong,
tht s khng ai khac hn chnh la Thorin Oakenshield v ai,
ngi hoan toan chng hai long g khi nm b chng trn tm
tham chui chn cua Bilbo vi Bifur, Bofur va Bombur trn u.
Ch v Bombur rt beo va nng. Tht ra th Thorin cung rt kiu
cng, va chng noi g v vic i lnh ca; nhng ngai Baggins ti
nghip nha mnh a noi xin li rt nhiu ln, va cui cung ng
cung cau nhau "xin ng y n no," va khng to ra kho chu
na.
"Nao by gi th tt ca chung ta a y!" Gandalf noi, nhn
vao hang mi ba cai non trum, mt bng non tuyt vi co th co,
va treo cai cua ng ln moc ao. "Tht la mt cuc thu hoach vui ve!
Ti hy vong y se con lai cai g o nhng ngi n tr
n va ung! Cai g th nay! Tra! Khng, cam n! Mt chut ru
vang o, ti ngh th, danh cho ti." "Va cho ti," Thorin noi. "Mt
mm xi va banh nhn tao," Bifur noi. "Va tht bm vin vi pho
mat," Bofur noi. "Va tht ln bm vi xa lach," Bombur noi. " Va
nhiu banh vi ru bia - va ca ph, nu ngai khng phin," nhng
ngi lun khac goi vang ca ca.
"Thm vao mt chut trng na, y la mt anh chang tt
bung!" Gandalf goi sau ht, khi ma ng hobbit b chng vao phong
thc n. "Hay mang ra y mt con ga lanh vi nc gim!"
13
"Co ve nh mnh a bit kha nhiu v pha trong cua vn hi

ma t mnh a co c!" ngai Baggins ngh, ng bt u cam thy
lung tung, va bt u t hoi phai chng la cuc phiu lu ti t
nht a bt u lao vao ngay chnh nha ng. Trong luc o ng
ang mang ra tt ca nhng chai lo, nhng a, ri dao na, ly tach,
tha ca ph va hang ng th trn mt cai khay to, ng a tr nn
rt nong nay, mt o bng, va gin d.
"Nhng ngi lun ln xn va quy ri kia!" ng noi ln. " v
sao ho chng n giup mt tay nh?" Hay nhn ka! Balin va
Dwalin ng ngay ca bp, con Fili va Kili ng ngay pha sau ho,
va trc khi ng co th th noi g ho a lt qua cai khay, va
nhng chic ban nho trong phong khach a c sp y moi th.
Gandalf ngi pha u ban vi mi ba ngi lun vy quanh;
con Bilbo ngi trn chic gh u bn ng la, gm ra mt ming
banh quy (s ngon ming cua ng a bin i ng nao mt), va th
nhn nh th moi vic a c sp xp tuyt vi va khng phai la
mt cuc phiu lu ti t nht. Bon ngi lun n va n, ri noi va
noi, va thi gian tri qua. Cui cung ho y gh ra sau, va Bilbo
ng dy thu don ly a.
"Ti ngh rng tt ca cac ngai se lai dung ba khuya ch?"
ng vi vi cht giong lch s nht cua mnh. "Tt nhin!" Thorin
noi. "Va sau o, chung ta se chng vao vic trc khi khuya, va
chung ta se co m nhac trc tin. Nao, don i!"
Th la, mi hai ngi lun - khng co Thorin, ng ta tht
quan trong, nn ng ng lai noi chuyn vi Gandalf - nhay vi
n va thu don moi th thanh tng chng cao nghu. Khi ho i,
chng cn phai co khay khic g, vi nhng ct da c gi thng
bng, mi chng da con co mt cai chai trn u, va ho gi ng
bng mt tay, th ng hobbit chay ng sau ho, gn nh rt ln
trong s cung "xin cn thn cho!" va "xin, ng phin! Ti co th
lo c." Nhng nhng ngi lun bt u hat vang ln:
a tan ly v i cung
Dao cun na gay chng dung c u
J.R.R Tolkien
14
Binbo ghet n phat ru

B chai v lo gy su vi lo
Qun ao th rach i cho
M y li nho chng ai hai long
Sa vng vai khp phong
Xng nm vi tham long thong gm thay
Ru vung y ca thay lay
sanh v vun tung bay khp nha
p chung cho v vun ra
Nhng g con lai th ta em v
em ra tin sanh tht gh
Gom thanh mt ng ma ch quy hn
Bilbo ghet chng g hn
Nn hay cn thn ng ri a nao
Tt nhin a ho chng h lam nhng iu gh rn trn, va
moi th tr nn sach se va v ung ch mt cach an toan, nhanh
chong va sang sua, trong khi ng hobbit quay mong mong gia bp
th xem xem ho ang lam g. oan ri ho quay lai, va thy
Thorin ang ng trn m chn, hut thuc ph pheo bng cai tu.
ng ang tha ra nhng vong khoi cc ln, va khi nao ng bao
chung i, th chung vi chun n bn ng khoi, hoc ng ng
sau cai ng h ch mt lo si, hoc ln xung di ban, hoc bay
vong vong trn trn nha; nhng ma du co ln i u cung khng
u nhanh thoat khoi tay Gandalf. Pop! ng thi ra mt cai
vong khoi nho hn t cai ng iu nho thng mau xam cua mnh
xuyn qua mi cai vong cua Thorin. Nhng vong khoi cua Gandalf
sau o chuyn thanh mau xanh va quay v bay ln trn u cua
thy phu thuy. Luc nay ng a kp tao ra mt am my trn u
mnh, va trong cai th anh sang l m o ng trng rt la lung va
huyn b. Bilbo ng sng va ngn trng - ng rt yu nhng vong
15
khoi - va ng o mt v then khi ngh n nhng vong khoi ma

sang hm qua ng a gi vao nhng lan gio thi trn Ngon i.
"Nao, gi th mt chut m nhac!" Thorin noi. "Mang nhac cu
n y!"
Kili va Fili chay ao n nhng cai tui cua ho va mang v vai
cy violin; Dori, Nori va Ori mang ra nhng cy sao c ho git
u o trong ao choang; Bombur th t mt cai trng gia tin
sanh; Bifur va Bofur cung i ra, va tr v vi nhng cy clarinet
ma ho a t sn gia ng vao. Dwanlin va Balin noi: "Xin li,
ti bo cua ti ch cng vom ri!" "Mang cua ti vao lun th,"
Thorin noi. Va ho tr lai vi nhng cy an violin to bng ca ngi
ho, va mang vao cy an hac cua Thorin nm trong mt cai bao
mau luc. o la mt cy an hac bng vang tuyt ep, va khi
Thorin khy no, m nhac bt u ngay tc th, va nh th Bilbo
a qun i mt cai g o bt cht mnh mang, khin cho ting
nhac vn ra khoi vung t ti tm di anh trng la lm, vt
qua trn Nc va lan xa n moi h hobbit ang co trn Ngon i.
Bong m tran vao bong t khung ca s nho vn ang m
pha bn Ngon i, vi anh la bp bung - hin ang la thang T va ho vn biu din say sa, trong khi cai bong cua b ru Gandalf
ve vy trn tng.
Bong m a tran ngp phong, la tan dn, va nhng cai
bong bin mt, trong khi ho vn con chi. Ri thnh lnh mt ngi
va n ngi khac ct ting ca trong khi ho vn chi an, nhng
ting hat nm su t trong hong cua nhng ngi lun bt ngun
t nhng nhng vung t qu hng su thm c xa cua ho; va
nh th nhng ni y cua tao thanh bai hat cua ho, c nh th
nhng bai hat cua ho vang ln chng cn ting nhac.
Trn nhng ngon nui gia lanh gia sng mu
Trong hm ti m u gia nhng hang ng c xa
Chung ta phai t bo ngay ngay anh sang dai lu
kim tm anh vang theo s phn y a
Nhng ngi lun xa c vi nhng phep thut phi thng
J.R.R Tolkien
16
Vi nhng nhat bua rung ln nh nhng ting chung ngn

Ni su thm, ni bong ti ngu say trong tm tng
Ni nhng h su, gia ting thac rn vang
Hi nhng hoang c xa cung nhng yu tinh lanh chua
a tch tr bit bao bac vang gia bong hoang hn nhat nhoa
Ri bit bao mit mai va ren dua
em anh sang giu vao ngoc thn trn bao gm quy gia
Ho a nam bac bit bao chui hat
Gn nhng v sao vao nhng vng min vng
Ho dung la cua rng cung nhau sit cht
Dung anh trng sao dt ln chic li phi thng
Nhng ngon nui gia lanh mu sng nay u
Nhng hang ng su thm chn ngut ngan
tm lai nhng vang bac xa kia a thanh qun lang
Nhng chic cc cham tr tinh khi
Va chic an hac vang; chng ai tm thy c
Chung vn nm lai u, du bit bao li hat bung li
Ngi va elves vn hat, du chng ai nghe c
Nhng cy thng vn reo vang trn khoang khng ln rng
Gio vn thi dai qua m ti mnh mang
La o hng, vn chiu sang mnh mng
Soi rng cy lung linh nh uc sang
Ting chung vn ngn vang theo ngay thang
Ngi ngn nhn vi khun mt xanh xao
Rng thing bng ni la hung tan
X thap chung, rung ca nha lao ao
17
Nui cao m ao di anh trng chnh chch

Nhng ngi lun nghe thy ting bc chn t a nguc
Ho vi tu v di ngon thac moi mt
Su di chn ngi, doi anh trng vang rc
Nhng ngon nui mt m ni chn hoang vu
Nhng hang ng su thm le loi m u
gianh ly nhng cy an hac vang vnh cu
Khi ho hat, ng hobbit cam thy c tnh yu toa ra t
nhng vt tuyt diu a c ho lam ra bng tay, bng s xao
tra hay bng ma thut huyn diu ang thm dn qua ng, ng
cam thy c tnh yu ghen tng va hung han, thy c c
mun su thm trong tm can cua nhng ngi lun. Co cai g o
trong tnh cach cua dong ho Took ang thc dy trong ng, va ng
c sao c ra i nhn thy nhng ngon nui v ai, c nghe
ting thng reo va ting thac , c kham pha nhng hang
ng, c eo nhng thanh gm thay cho nhng cy gy chng.
ng ngh n nhng chu bau ma nhng ngi lun a lam sang
bng ca hang ng. Ri thnh lnh trong khu rng ng sau Nc,
mt ngon la bung ln - co th la ai o a a t mt ng cui - va
ng ngh n nhng con rng hung han ang u trn Ngon i
m a va t no thanh la o. ng rung mnh; va ng nhe nhang
tr lai thanh ngai Baggins cua Bag End, Di Ngon i.
ng rung mnh. Mt na tm tr ng lng l va na kia
ham mun chay trn di nhng thung bia trong hm ru, va
se khng tr ra chng nao nhng ngi lun kia cha bo i. Thnh
lnh ng thy m nhac va ting hat cht tt hn, va tt ca moi
ngi ang ng nhn ng vi nhng i mt sang rc trong bong
m.
"Anh i u?" Thorin noi, vi mt giong noi nh th ng bit
ro ca hai phn trong tm tr ng hobbit.
"Cn thm mt chut anh sang ch?" Bilbo noi vi ve hi li.
J.R.R Tolkien
18
"Chung ti thch bong m," nhng ngi lun noi. "Bong m

danh cho nhng chuyn trong m ti! Con nhiu gi na mi ti
bnh minh."
"Tt nhin!" Bilbo noi, va hp tp ngi xung. ng trt khoi
gh u va ngi xung trn tm m chn, lam cai que ci va cai
xeng va p loang xoang.
"Hush!" Gandalf noi. " Thorin noi!" Va Thorin nhun mnh
bt u.
"Gandalf, nhng ngi lun va ngai Baggins! Chung ta ang
cung co mt trong nha ngi ban va ngi thng thai cua chung
ta, ngi hobbit tao bao va tuyt vi nht - mong cho lng gia cac
ngon chn cua ngai chng bao gi ri rung! Moi ngi u khen
ngi bia va ru cua ngai!" ng ngng lai mt chut th va phac
mt du hiu lch s v pha ng hobbit, nhng nhng li khen
tng co ve chng co tac dung g vi Bilbo Baggins ti nghip, ngi
ang mp may mi chng lai vic c goi la ngi tao bao va
nht la mt con ngi thng thai, du vy chng co m thanh nao
phat ra, v ng ang lung ta lung tung. Va Thorin tip tuc:
"Chung ta gp nhau thao lun v nhng k hoach cua mnh,
nhng cach thc, phng tin, chnh sach va thit b. Chung ta
bt u chuyn vin du dai cua mnh rt sm trc khi ngay mi
bt u, mt cuc hanh trnh ma co th mt s trong chung ta,
hoc co th la tt ca chung ta (ngoai tr ngi ban va ngi c vn
cua chung ta, thy phu thuy kheo leo Gandalf) co th chng bao
gi tr v. y la mt thi khc trong th. Muc ch cua chung ta,
ti cho rng, a rt ro rang. Vi ngai Baggins ang knh, va co th
vi mt hoc hai ngi lun tre tui (ti ngh la ti nn nu tn Kili
va Fili lam v du), thi im nay la luc chnh xac co mt s giai
thch ngn -"
o la phong cach cua Thorin. ng la mt ngi lun quan
trong. Nu co th, ng co th noi mit cho n khi ht hi, ma
chng bun noi vi bt ky ai nhng g ma ho cha bit. Nhng ng
a b ct ngang th bao. Bilbo ti nghip chng th chu ng c
thm na. Vi vin canh chng bao gi tr v, ng a nghe thy
19
nhng ting ku thet bn trong mnh, va no nhanh chong bung ln

thanh mt cai ging nh ting rt cua mt ng c vang vong khp
ng hm. Va tt ca nhng ngi lun nhay b chng ra ban.
Gandalf vy ln mt tia sang sang ni cui cy gy thn cua ng,
va trong nhng anh la cua no, ng hobbit nho be ti nghip
khuyu xung trn tm tham, run ry nh tht nu ng ang tan
chay. Ri ng nm song xoai ra san nha, ri goi to ln "set anh,
set anh!" ht ln nay n ln khac; va o la nhng th ma moi
ngi co th nghe t ng trong mt luc lu. Ri ho ng ln va
t nm trn chic gh sofa phong khac, t ung vao tay
ng, ri tr v vi nhng cng vic trong bong m cua mnh.
"Cu be nho d b kch ng tht," Gandalf noi, khi ho ngi
tr lai. "Cn ngt trong bun ci ng ngn y, nhng cu ta la
gioi nht, gioi nht trong nhng ngi gioi nht, vi s cung
nhit nh mt con rng trong khoanh khc sinh t."
Nu ban a tng trng thy mt con rng vao luc him
ngheo, ban se nhn thy rng nhng li trn la nhng li phong
ai thi v cho bt ky hobbit nao, thm ch vi ca Gia Took v ai ngi khng l Bullroarer, ngi to ln n ni (so vi hobbit) co
th ci c ca nga. ng a t kch vao hang ngu cua nhng
yu tinh trn Nui Gram trong Trn anh trn ng co, va anh
bay u vua Gol-firnbul cua chung bng cy dui g. No a bay i
hang trm dm trong khng trung va ri vao mt cai h hobbit, va
cung vi vic danh chin thng trong trn anh nay, mn golf a
c ng thi phat minh.
Tuy nhin, trong luc o ngi hu du lch lam cua
Bullroarer a hi tnh trong phong khac. Sau khi ngi mt luc va
ung mt ly, ng a hi hp ron ren i n bn ca phong khach.
y ng nghe thy Gloin noi: "Humsph!" (hoc mt cai ting g
ging ging nh ting ngay). "Cu y co chu lam khng, anh ngh
sao? Gandalf a noi rt hay v tnh cung nhit trong con ngi
cu hobbit nay, nhng ma mt ke trong mt luc kch ng ma het
toang ln se khin rng va ho hang cua no c anh thc, va ca
bon chung ta se b git. Ti ngh cai ting ku y ging nh s hai
hn la kch ng! Tht ra, nu nh khng phai co cai du hiu
J.R.R Tolkien
20
trn ca, ti ngha rng mnh a vao lm nha. Ngay khi ti thy
cu nho o ln lng lc trn tham, ti bt u nghi ng. Cu ta
trng ging mt tay ban tap phm hn la mt tn trm m!"
oan ngai Baggins quay tay nm ca va i vao. Dong mau
cua Took a gianh chin thng. ng thnh lnh cam thy ng se ra
i ma chng cn ln ging ri n sang, du iu o tht la cung
nhit. Va i vi mt cu nho va nga ln quay trn tham th iu
o cang tht la cung nhit . Sau nay nhiu ln con ngi Baggins
trong cu a hi tic v vic ng a lam luc nay, va ng t noi vi
mnh: "Bilbo, cu tht ngc; cu a i ung ng ri ma."
"Xin li," ng noi, "nu nh ti co nghe len nhng g quy v
noi. Ti khng gia v hiu rng quy v ang noi v chuyn g,
hoc la cac v ang am ch n nhng tn trm m, nhng ti
hiu rng ti tin rng" (o la cai ma ng goi la chn gia tr cua
mnh) "cac v khng anh gia cao ti. Ti se cho cac v thy. Ti
khng co du hiu nao trn ca ti ca - no a c sn t tun
trc -, va ti chc rng cac v a vao nhm nha. Ngay khi ti thy
cac khun mt bun ci cua cac v ngng ca, ti a bt u
nghi ng. Nhng a c x nh mt ngi ng n. Hay cho ti
bit cac v mun lam g, va ti se th no, du cho co phai i tt sang
phng ng chin u chng lai nhng con Ma Su hoang dai
trong Sa Mac Tn Cung. Ti a c t gia mt ln bi ngi ng
tht tht tht v ai cua ti, Bullroarer Took, va -"
"Vng, vng, nhng iu o a din ra lu lm ri, "Gloin
noi. "Ti a noi vi ngai. Va ti bao am rng co mt du hiu trn
canh ca nay, mt du hiu thng thy trong thng mai, va a
tng co noi. Tay n m co mt ngh nghip thu v, tht nhiu
Kch thch va nhng Phn thng ang gia, o la nhng iu
thng c oc thy. Ngai nn goi la Chuyn Gia Sn tm Kho
bau hn la Trm m nu nh ngai thch. Mt s bon ho a lam.
Bon ti cung vy. Gandalf noi vi chung ti rng co mt ngi nh
vy ang tm Vic vao luc nay, va ng y a hen gp bon ti y
vao gi ung tra ngay Th T."
21
"Tt nhin la a co du hiu, " Gandalf noi. "Chnh ti a t

no. V nhng ly do tt ep. Anh a yu cu ti chon mi bn
ngi cho chuyn vin hanh, va ti chon ngai Baggins. Nu nh co
ai o noi ti a chon sai ngi va sai nha, th cac ngi hay dng
lai vi mi ba cac ngi, ln ng vi tt ca s xui xeo ma cac
ngi thch, hoc tr v ma ao than i."
ng gin d quc mc vi Gloin khin tay ngi lun nay bi
ri lui lai gh cua ng ta, va khi Bilbo m ming hoi mt cu
hoi, th ng quay sang ng hobbit va cau ri nhng i may rm
cua ng, khin cho cai m ming cua Bilbo tr thanh mt cai ngap.
"Th la ung y," Gandalf noi. "ng co ma tranh cai na.
Ti a chon ngai Baggins va iu o la ung. Bon anh n nh vy
la u ri. Nu ti noi anh ta la mt tay Trm m, th anh ta la
mt tay Trm m, hoc se tr thanh nh vy vao luc thch hp.
Anh ta c hn la cac ngi tng nhiu, va thc hin cng vic tt
hn anh ta anh gia mnh rt nhiu. Cac anh (co th) u co th se
cam n ti v iu nay. Nao, Bilbo, cu be cua ta, vn en, va cho
mt chut anh sang v cai nay!".
Trn ban, trong anh sang cua ngon en ln toa ra cai bong
o, ng ta a ra mt cai ging mt giy da hn la cai ban .
"Cai nay c Thror, ng ngoai cua anh y, Thorin, lam ra,
ng ta noi rng no la cu tra li cho nhng cu hoi vn kch thch
nhng ngi lun. "No la ban cua Nui."
"Ti thy no chng giup chung ta bao nhiu." Thorin noi,
tht vong trong thoang chc. "Ti nh ro v Nui va vung t y.
Va ti bit Rng U Am u, va ca v Bai Heo ni con rng v ai
tri ln."
"Co mt du mau rng trn Nui," Balin noi , "nhng nu
chng co no th cung d dang tm ra no thi, nu nh chung ta n
c y."
"Co mt im cac anh khng chu y," thy phu thuy noi, "va
o la mt li i b mt. Cac anh co thy mt con du b n pha
J.R.R Tolkien
22
Ty, va hng cua no ch sang mt con du b mt khac khng?"

No se tao ra mt li i b n dn n Tin Sanh Ngm.
"Co th co li i y," Thorin noi, "nhng lam sao chung ta
bit la no con la b mt na khng? Lao Smaug a sng y a
qua lu va hn a bit ht moi iu co th bit v nhng hang
ng y."
"ng ta co th bit, nhng ng ta a chng dung n no
trong hng bao nhiu nm ri."V sao?"
"Bi v no qua nho. Canh ca cao nm foot va ba ngi co th
cung i vao" con du noi nh th, nhng Smaug th khng th
trn vao cai l c nay, thm ch khi no con la rng con, hung chi
sau khi lao a chen bit bao ngi lun va con ngi Dale."
"No co th la mt cai l cc ln cho ti," Bilbo ruc rch noi
(ng chng co chut khai nim g v nhng con rng va ch bit n
nhng cai l hobbit) ng cam thy kch thch va hp dn tr lai,
va ng qun beng i vic gi mm gi ming. ng yu thch nhng
cai ban , va trong tin sanh cua no treo mt cai Vong Quanh t
Nc ln ma tt ca nhng bc tng yu thch cua ng u c
vin o. "V sao ma mt canh ca ln nh th lai co th c gi b
mt vi moi ngi bn ngoai, khng k con rng?" ng hoi. Ban
nn nh rng ng ch la mt ng hobbit nho thi.
"V nhiu le," Gandalf noi. "Nhng co mt iu rng chung ta
se khng bit mt iu c che giu nu khng nhn thy no. T
nhng g th hin trn cai ban nay ti oan rng co mt canh
ca khep kn c lam ging chnh xac vi sn Nui. o la cach
thng lam cua nhng ngi lun - ti ngh th, ung khng? "Co le
th," Thorin noi.
"Ngoai ra," Gandalf tip tuc, "ti qun noi rng vi cai ban
nay con co mt cai cha khoa, mt cai cha khoa nho va b n. No
y!" ng ta noi, va a cho Thorin mt cai cha khoa co nong dai
va nhng mu rng phc tap lam bng bac. "Gi no cho ky!"
"Tin ti," Thorin noi, va ng vi vang buc no vi mt si
xch xinh ep trc c, di ao vet. "Nao, by gi th moi th hp
23
dn hn ri. Nhng thng tin mi nay a lam cho chung tr nn

tt hn nhiu. Chung ta a bit ro cn phai lam g ri. Chung ta
ngh n vic i v pha ng, tht la lng le va cn thn, cho n
khi ti c H Dai. Sau o th nhng rc ri se bt u."
"Chung ta se phai i lu mi ti c o, nu nh ti a c
bit moi iu v cai phng ng phc tap y," Gandalf ngt li.
"Chung ta co th t y i ngc ln Sng Chay," Thorin noi
tip ma chng chu y g, "va tip o i n nhng tan tch cua Dale,
mt thanh ph c trong thung lung y, di bong cua Nui.
Nhng chng ai trong chung ta thch thu g vi Cng Trc ca.
Con sng se chay ra khoi no ri xung mt vach a khng l tai
pha Nam cua Nui, va tranh khoi con rng cang xa cang tt, tr
khi no khng mun th."
"Nh th chng tt u," thy phu thuy noi, "khng tt i
vi mt Chin Binh v ai, thm ch vi ca Anh Hung. Ti a th
tm mt ngi, nhng cac chin binh mai bn bu giao tranh vi
nhau trn nhng vung t xa, va cac anh hung chung quanh y
th qua t oi, hoc n gian la chng co machon. Nhng thanh
gm y phn ln u cun ca ri, nhng li ru th chng dung
lam g ca, con nhng tm khin th c dung lam khung hoc
y da; va nhng con rng th tr nn qua xa vi (va o la truyn
thuyt). o la ly do v sao ti quyt nh tin hanh moi vic vi cac
tay chuyn gia trm m khi ti nh v s tn tai cua cua ca
Sn nui. Va y la Bilbo Baggins nho be cua chung ta, tay trm
m, tay trm m c tuyn va c chon. Nao by gi hay tip
tuc thao lun k hoach."
"Tt lm," Thorin noi, " ti cho rng chuyn gia trm m
nay se cho chung ta mt s y kin va ngh nao o." ng ta quay
sang Bilbo vi mt ve lch s nhao bang.
"y la ln u tin ti c bit v nhng chuyn nh th
nay," ng noi, cam thy co g o ri loan va run ry trong long,
nhng n luc nay vn khng khng quyt tm theo n cung vu
nay. "Ti noi v vn vang va rng y, va tt ca moi th, va vic
no xay n nh th nao, no thuc v ai, vn vn va vn vn."
J.R.R Tolkien
24
"Ban phuc cho ti!" Thorin noi, "anh chng co mt cai ban
y ? va anh a chng nghe bai hat cua chung ti sao? va chng
le chung ti a noi v tt ca nhng chuyn nay hng gi ri sao?"
"Cung vy, ti mun moi chuyn tr nn ro rang va d hiu, "
ng bng bnh noi, ly mt ve nghim trang (ng thng to ra
iu nay vi nhng ai n mn tin ng), va c ht sc to ra
khn ngoan, thn trong va chuyn nghip khi cho Gandalf co y
kin. "Ti cung mun bit v nhng rui ro, v nhng cai gia phai
tra, va yu cu thi gian va nhng g c n ap, va ai loai
th" - vi cai cach nh th ng mun noi: "Ti se ra i v chuyn
g? va ti co con sng tr v hay khng?"
", tt lm," Thorin noi, " Trc y kha lu ng Thror cua
ti a dn gia nh chung ti hng v phng Bc xa xi, va tr
v vi gia san va nhng cng cu cua ho trn ngon Nui trn tm
ban nay. Ong c kham pha bi mt t tin xa xi cua ti,
Thrain Gia Lao, nhng by gi th ho khai pha ln, ri ho ao hm
va xy dng nn mt tin sanh to hn va mt cai xng ln hn va thm vao o ti tin rng ho a tm thy kha nhiu vang va
chu bau. Du sao th ho cung a tr nn cc giau va ni ting, va
ng cua ti la Vua di ngon Nui tr lai va c nhng con ngi
thng sng pha Nam v cung tn knh, va ho dn dn tran ra
Sng Chay n tn thung lung c ngon Nui phu bong. Ho xy
nn mt th trn nao nhit mang tn Dale trong nhng ngay y.
Nhng v vua tng n t ho ren, va nhng phn thng khin
cho mt ke tay ngh kem nht cung tr nn giau co. Nhng v cha
cung van nai chung ti cho nhng ngi con trai cua ho n hoc
vic, va tra cng chung ti hu h, c bit la qua vic cung cp
thc n, khin chung ti chng bao gi phai quan tm n vic
trng trot hay kim thc n cho chnh mnh. Nhng ngay o tht
la tt ep i vi chung ti, nhng ke ngheo nht trong bon ti
cung co tin tiu xai va cho mn, va vao nhng luc ri rai th
lam ra nhng vt dung xinh xn mua vui, ti cha noi n
nhng mon chi tinh xao va ma thut, nhng th o chng th
tm c trn th gii nay vao luc nay. V vy nhng tin sanh cua
ng ti tr nn y ry nhng ao giap, chu bau, iu khc va
25
cc chen, va cai ch chi Dale tr thanh ky quan trn man

Bc.
"Thnh lnh co mt con rng u n. Anh bit y, rng n
trm vang va chu bau cua con ngi, yu tinh va ngi lun, bt
ky ni nao ma chung tm thy; va chung bao v n trm cua
chung sut i (va iu o co ngha la vnh vin, tr khi chung b
git), va chng bao gi ngh n vic thanh toan. Tht ra th chung
kho long ma bit c gia tr cua nhng cng vic o, du chung
lun co y nim tt v nhng mon hang co gia tr lu hanh trong
ch; va chung chng th t mnh lam ra no, du ch la va lai mt
mu vy nho b ri ra trn ao giap cua chung. Co nhiu con rng
man Bc vao luc o, va vang th co th chng co nhiu lm trn
o, con nhng ngi lun dat v phng Nam hoc b git, va tt ca
noi chung th tr nn hoang ph va nat khi nhng con rng
khin cho moi vic cang luc cang t. Co mt con c bit tham lam,
khoe manh va c ac mang tn la Smaug. Mt ngay no no ct canh
va bay v pha nam. u tin chung ti nghe thy mt ting ng
ln ging nh mt cn bao p n t phng Bc, nhng cy thng
trn Nui ku rng rc trong gio lc. Mt s ngi lun ang i ra
ngoai (ti la mt ke may mn a i mao him trong nhng ngay
o, ti lun lang thang, va no lam cho ti con sng n ngay nay) va chung ti bt u thy ro con rng u xung ngon nui cua
chung ti va bt u phun la. oan no bay xung dc va khi no
bay n rng th tt ca a bc chay. Vao luc nay tt ca ting
chung a vang khp Dale va tt ca cac chin binh a vu trang.
Nhng ngi lun chay ao n canh cng ln cua ho, nhng con
rng a i ho sn. Khng ai trn thoat c ca. Con sng bc ln
hi nc va lam sng mu phu y Dale, ri trong sng mu con
rng tin n bn ho va tiu dit phn ln cac chin binh, mt cu
chuyn bun tham thng gp, no ch tr nn bnh thng vao
nhng ngay y. Ri no quay lai, trn qua Cng Ln va pha sach
tt ca tin sanh, ng hem, ng hm, li i, hm ru, lu ai
va ng i. Sau ht th chng con ngi lun nao sng sot trong
o, va no chim ht tt ca gia tai cua chung ti. Co th rng, vi
cach cua mt con rng, no dn chung thanh mt ng tng bn
J.R.R Tolkien
26
trong va ngu trn o nh mt cai ging. Sau o th no bo l qua

khoi canh cng ln va n Dale vao ban m, va lai tan sat moi
ngi, c bit la thiu n, anh chen, n khi Dale b pha huy,
va moi ngi th cht hoc thao chay. By gi ni o nh th nao
th ti khng bit ro, nhng ti tin rng chng co ai sng gn ngon
Nui hn la sn pha xa cua H Dai trong nhng ngay nay.
Vai ngi trong bon ti a thoat c ra ngoai va khoc loc
trong luc ln trn, ri chung ti nguyn rua Smaug; va chung ti
chng con mong i g v vic co th gp lai cha ti va ng ti vi
nhng b ru bit hat na. Ho trng rt bun tham nhng vn noi
chuyn vi nhau. Khi ti hoi ho xem ho a trn i nh th nao, ho
noi vi ti hay gi ly cai li cua mnh, va bao rng mt ngay nao
o vao luc thch hp ti se bit. Sau o chung ti ra i, va chung
ti phai kim sng bng tt ca kha nng cua mnh, rong rui trong
cac min t, thng th chm ngp trong cac cng vic xng
ren hay thm ch i ao than. Nhng chung ti chng bao gi
qun n nhng chu bau b mt cp cua mnh. Va thm ch vao
luc nay, khi chung ti a co c nhng cng vic tt va tnh hnh
chng n ni qua bi at" - noi n y Thorin mn m si dy
chui vang vong quanh c ng - "chung ti vn mun ly lai no va
trut nhng li nguyn rua ln u Smaug - nu nh chung ti co
th.
"Ti thng bn khon khng bit cha va ng ti co trn
thoat c hay khng. By gi th ti thy rng hn la phai co
nhng canh sa Sn nui ring ma ch co ho bit ma thi. Nhng
hnh nh la ho co mt ban , va ti nn bit v sao Gandalf gi
no, va v sao no khng n c vi ti, ngi tha k hp phap."
"Ti chng gi n o, no c a cho ti," thy phu thuy noi.
"ng Thor cua anh a b git, anh hay nh, trong hm than
cua Moria, vi Yu tinh Azog - "
"Cai tn khn khip, ung vy," Thorin noi.
"Va Thrain cha anh a ra i vao ngay hai mi mt thang
T, ngay th Ba cui cung cua mt trm nm trc, va chng bao
gi thy lai anh t dao o -"
27
"ung, ung" Thorin noi.

"Th y, cha ti a a cho ti vt nay a no cho anh;
va nu nh ti co chon la thi gian va phng cach lam iu
o, anh khng nn kt an ti, ma hay bit n nhng kho khn ma
ti a trai qua tm thy anh. Cha anh a chng nh ni tn cua
chnh mnh khi ng y a t giy nay cho ti, ng ta cung chng
noi vi ti tn anh; va vi tt ca nhng iu o ti nn c khen
ngi va cam n. No y," ng noi va a ban cho Thorin.
"Ti khng hiu," Thorin noi, va Bilbo cam thy rng ng
cung mun mt iu y ht. S giai thch va ri hnh nh chng
giai thch c g.
"ng cua anh," thy phu thuy chm rai va bun ru noi, "a
a ban cho con trai cua mnh cho an toan trc khi ng i
vao hm than cua Moria. Cha cua anh a i th vn may cua
mnh vi tm ban sau khi ng cua anh b git; va ng ta a co
nhiu cuc mao him vi nhng tnh tit kho chu nht, nhng ng
y chng bao gi n gn c ngon Nui. ng ta a n y nh
th nao th ti khng bit, nhng ti tm thy ng ta nh la mt tu
nhn trong hm nguc cua Necromancer."
"ng lam g y?" Thorin hoi vi mt cai rung mnh, va tt
ca ngi lun u run ry.
"Anh chng cn bn tm. Ti tm mt s th, nhng thng
l; va o la nhng cng chuyn kinh doanh nguy him bn thu.
Thm ch ti, Gandalf, ch va mi trn thoat. Ti a c cu cha
anh, nhng a qua tr. ng ta a tr nn ng ngn va u m, va a
qun ht moi th ch tr cha khoa va tm ban ." "Chung ta
phai tra mi thu lu i cho nhng con yu tinh Moria," Thorin
noi; "chung ta phai suy ngh v Necromancer."
"ng ngu xun! No la mt ke thu manh hn tt ca sc
manh hp lc cua tt ca nhng ngi lun, nu nh ho co th tu tp
lai t bn phng tri. iu ma cha anh mong mun la con trai
ng y hay oc ban va dung lai cha khoa. Con rng va ngon
Nui la u i vi anh ri."
J.R.R Tolkien
28
"Nghe y!" Bilbo noi, va but ming noi ln ln, "Nghe cai
g?" tt ca u noi va t ngt quay sang ng, ng bi ri va tra li
"Nghe iu ti phai noi!""Noi cai g?" Ho hoi.
"A, ti noi rng cac ng nn n phng ng va thm thu.
Sau tt ca nhng g din ra ca Sn nui, th nhng con rng
phai ngu mt luc, ti ngh vy. Nu cac v ngi ngng ca u
lu, ti dam noi cac v se ngh ra mt iu g o. Va na la, cac v
bit khng, ti ngh cac v a noi u lu cho mt m, cac v bit
iu ti mun noi ch. V cai ging, v mt cuc khi hanh sm,
va tt ca nhng th o? Ti se cho cac v mt ba n sang ngon
trc khi cac v i."
"Trc khi chung ti i, ti cho rng anh mun noi la,"
Thorin noi. "Anh chng phai la mt tay trm m? Va ngh cua
anh khng phai la ngi ngng ca, ch ng co noi n vic t
nhp vao sau ca? Nhng ti ng y v cai ging va ba sang.
Ti thch trng va tht kep khi bt u mt cuc hanh trnh; chn
ch khng phai ch luc qua, va ng lam nat no."
Va sau o tt ca hi ngi lun u a ra thc n ba sang
vi tht la nhiu mon (lam cho Bilbo bc bi khng t), ri tt ca
ng dy. Ong hobbit phai tm phong cho ca bon, ho nm y
nhng phong khach cua ng, ly gh va sofa lam ging, trc khi
ng kp sp xp bon ho lai, ri ng i v chic ging nho cua
mnh, rt mt moi va chng cam thy hanh phuc g. Mt iu con
vng bn trong tm tr ng la vic ng quan tm n vic phai
dy tht sm va nu nng moi th khac nhau cho cai ba sang
khung khip kia. Dong mau Took a ln i mt, va ng con cha
dam chc la ng co tham gia vao bt ky cuc hanh trnh nao vao
sang mai hay khng. Va khi nm vao ging, ng con co th nghe
Thorin vn con ku rn vi chnh mnh trn chic ging tt nht
ngay k bn ng:
Nhng ngon nui gia lanh mu sng nay u
Nhng hang ng su thm chn ngut ngan
29
tm lai nhng vang bac xa kia a thanh qun lang

Bilbo i vao gic ngu vi nhng th nh vy vo ve bn tai, va
lam cho ng co nhng gic m kho chu. Ngay mi a qua kha lu
khi ng cht tnh gic.
J.R.R Tolkien
30
CHNG 2:
THT CU NNG
Bilbo nhay dng ln, va vn ang mc ao ngu, ng i vao

phong khac. ng chng thy ai y, ngoai tr tt ca nhng du
hiu v mt ba n sang thnh soan va vi va. Co mt cai v ang
s trong phong, va hang ng nhng lo sanh cha ra nm trong
bp. Gn nh moi cai lo va xoong chao ng co u a c em ra
dung. Vic ra ray lai chung th ang bun n ni Bilbo buc
phai tin rng ba tic vao m hm trc a khng phai la mt
phn cua nhng cn mng khung khip cua ng, va ng a bt
u hy vong. Tht ra ng tht s tin rng sau khi ngh i ngh lai
ca bon ho a i ma khng ku n ng, khng ngh n chuyn
phai anh thc ng dy ("nhng cung chng co mt li cam n
nao" ng ngh); va nu nh vy th ng chng h cam thy mt s
ngac nhin nho nhoi nao. Cam giac nay lam ng ngac nhin.
"ng co ma ngc th, Bilbo Baggins!" ng noi vi chnh
mnh, "c ngh n nhng con rng va tt ca nhng vung t v
vn t thi nao thi nao!" Noi oan ng mc tap d vao, nhom la
ln, un nc va ra ray. Ri ng n mt ba sang nho nho trong
bp trc khi quay tr lai phong khach. Luc nay mt tri a ln va
ca trc th ang m, cho hi m lan toa. Bilbo bt u huyt
sao to va bt u qun v cai m trc o. Tht s th ng ch
va ngi xung va chun b mt ba sang nho th hai trong
phong khach bn canh ca s m rng th a thy Gandalf i vao.
"Anh ban," ng noi, "anh a co i u bao gi cha? Va mt cuc
khi hanh sm? Va anh th ang n ba sang tai y, anh mun
goi no la g th g, vao luc mi gi ri! Ho co cho anh mt li
nhn, bi v ho khng th i c."
"Li nhn g?" ngai Baggins ti nghip noi, mt o ng.
31
"Con Voi v ai!" Gandalf noi, "ngai khng phai la ngai chut
nao vao sang nay - ngai chng h lau bui trn mt lo si cua
ngai!"
"Th co ngha la g? Ti a qua u cng vic lau ra cho mi
bn ngi!"
"Nu ngai lau bui trn mt lo si ngai se tm thy ngay
di cai ng h," Gandalf noi, a cho Bilbo mt t giy (c
vit ch, tt nhin, trong chnh ngay s tay cua ng).
Va y la nhng g ma ng oc c:
"Thorin va Cng ty xin chuc mng ngai Trm m BilBo!
Th nay to long bit n cua chung ti cho s hiu khach
cua ngai, va ap lai v vic ngai a ng y tr thanh phu ta
chuyn nghip cua chung ti. iu khoan: phn phi tin mt, va
khng qua mt phn mi bn li nhun (nu co); tt ca ph tn
cho tt ca cac chuyn i u c bao am di bt ky s kin nao;
ph tn cho am tang se c tra bi chung ti hoc ai din cua
chung ti, nu co cac trng hp va vn nao cha c d liu
dn n vn o.
"Ngh rng khng cn phai quy ry gic ngu ang knh cua
ngai, chung ti a i trc chun b mt s vic, va se i quy
ngai ang knh tai Quan n Rng Xanh, Bn B Nc, vao ung
11 gi chiu . Chung ti tin rng ngai se ung gi.
"Chung ti rt hn hanh c hu ngai
"Knh
"Thorin & Cty"
"Anh ch con mi phut na. Anh phai chay," Gandalf noi.
"Nhng - " Bilbo noi.
"Khng co thi gian cho chuyn nay," thy phu thuy bao.
"Nhng -" Bilbo noi.
"Chuyn nay cung khng co thi gian lun! Nao, i"
J.R.R Tolkien
32
n tn cui i Bilbo cung khng th bao gi nh c lam

sao ma ng lai i ra ngoai, chng co non, gy chng va ca tin,
hoc nhng th ng thng mang theo khi ng i; lai mt na
ba sang th hai ma chng don dep; a cha khoa vao tay
Gandalf, va chay nhanh vi tt ca kha nng ma nhng chic chn
lng thu cua ng co th chu c; ao xung lang, bng qua Ngon
i v ai, vt ngang Nc, ri chay tip khoang mt dm hoc
hn. ng th hng hc khi i ngang Bn B Nc, th ng h
im mi mt ting, va ng thy mnh chng co mt chic khn
tay bo tui nao ca!
"Hoan h!" Balin, ang ng canh ca trng ra, ku ln.
Ngay canh o la tt ca nhng ngi con lai ang ng ni
goc ng trn lang. Ho ang ci trn nhng con nga lun, va
mi con nga lun con eo thm mt m hanh ly, goi hang, vt
dung va cac loai t nhuyn linh tinh khac. Co mt con nga lun
rt nho, hnh nh la danh cho Bilbo.
"Hai ngi n y, va chung ta i!" Thorin noi.
"Ti rt la xin li," Bilbo noi, "nhng ti i ma chng co mu
non, va ti qun khn tay nha, va ti cung chng co tin. n
ung 10.45 ti mi nhn c t giy nhn cua cac ban ."
"ng qua cu n," Dawlin noi, "va cung ng lo lng! Anh
se quen vi vic chng co khn tay, va nhng th vt dung khac
trc khi anh kt thuc cuc hanh trnh. Con v phn non, ti co
mt cai ao khoac va mu trum khng trong hanh ly cua ti."
Ca bon ho a khi hanh nh th o, chm chap ri khoi quan
n trong mt bui sang ep tri trc thang Nm, trn nhng con
nga lun cht y hanh ly; va Bilbo i mt cai mu trum u mau
xanh m (no co mt vt bn nho nho) va mt cai ao khoac xanh
m mn cua Dwalin. Nhng th o qua ln so vi ng, va ng
trng co ve khi hai. Ngi cha Bungo se ngh nh th nao v ng,
ti khng dam ngh n. ng y ch co th hai long rng ng
khng co mt li lm ging nh nhng ngi lun la ng chng co
ru.
33
Ho chng ci nga i chng bao lu th Gandalf hin ra, rc

r trn mt con nga trng. ng mang theo kha nhiu khn tay,
ca ng iu va thuc la cua Bilbo. Sau o ca toan i rt vui ve, va
ho k chuyn hoc hat khi ho phong v pha trc sut ca ngay, tt
nhin la khi ho dng n ung. Co ve nh Bilbo khng thch lm
toan ngi nay, nhng ng vn bt u cam thy nhng chuyn
phiu lu du sao cung chng n ni ti lm. u tin ho bng
qua nhng vung t cua hobbit, mt vung qu hoang da rng ln
co nhng con ngi t t c ngu, vi nhng con ng tt, co mt
hoc hai quan tro, thnh thoang lai co mt ngi lun hoc nng
dn i lam mt cng vic g o. Va ho n nhng vung t ma c
dn noi chuyn rt la, va hat nhng bai hat ma Bilbo cha nghe
bao gi. Luc nay th ho a i xa n Nhng Vung t Hiu Quanh,
chng co du chn ngi, khng quan tro, va nhng con ng th
xung cp trm trong. Khng xa pha trc la nhng ngon i am
am, nh cao va cao mai, che phu bi cy ci. Trn nh cua mt s
trong chung la nhng lu ai c nhn rt gh rn, nh th no c
xy nn bi nhng con ngi c ac. Moi th trng co ve ti tm, v
thi tit a tr nn kha xu. Thng th tit tri cung tt ung vi
tit thang Nm, thm ch con co phn d chu, nhng by gi th
tr nn lanh gia va m t. Trong Nhng Vung t Hiu Quanh ho
phai cm trai khi nao co th c, nhng t nht th phai kh rao.
"C ngh la thang Sau a n sm." Bilbo cau nhau khi ng bn
tung toe bun ra nhng ngi pha sau trn nhng vt ng ly
li. Luc nay a sau gi ung tra; ng c ti bi nc ma, va c
th sut ca ngay; cai mu trum cua ng sup xung tn mt, ao
choang cua ng m y nc; nhng con nga lun th mt nhoai
va go mong trn a; nhng ngi khac th tr nn gt gong khi noi
chuyn. "Va ti chc rng ma a ri vao nhng goi qun ao kh
va thc n," Bilbo ngh. "ng co ngh n chuyn n trm va
nhng th lam vi no! c g ti nha, trong cai l xinh ep cua
ti, bn bp la, con m nc th bt u reo vang!" o khng phai
la ln cui ng mong c iu nay!
Nhng ngi lun vn chm chap tin bc, chng h trng
n hoc chu y g n cu hobbit. Mt tri hn a ln u o sau
J.R.R Tolkien
34
nhng am my xam, nn moi th lai cang ti tm. Gio thi

manh, va nhng cy liu doc theo b sng a cong i va ku xao
xac. Ti khng bit con sng nh th nao, mt con sng y bui o,
tran ln bi ma trong nhng ma trong nhng ngay sau cung,
ng chay xung t i va nui trc mt ho. Moi th tr nn gn
nh ti en rt sm. Gio xua tan nhng am my xam, va mt
trng nht nhat xut hin pha trn nhng ngon i gia nhng
am my ta ti. Ho ben dng bc, va Thorin th thm v ba
khuya, "va chung ta se tm mt khoang kh rao ngu u?"
n luc o ho mi thy la Gandalf a bin mt. Cho n luc nay
th ng ta vn i trn ng vi ho, chng h noi xem ng y co
tham gia chuyn phiu lu vi ho hay ch n gian lam ban vi ho
mt luc. ng y n nhiu nht, noi nhiu nht, ci nhiu nht.
Nhng by gi th ng ch n gian chng h co mt y!
"o cung la khi mt phu thuy to ra hu dung nht," Dori va
Nori rn r (ho cung la nhng ke a chia xe quan im vi ng
hobbit v cac ba n thng nht, nhiu va thng xuyn). Cui
cung ho quyt nh rng ho se cm trai tai ni ho ang . n by
gi ho vn cha h cm trai trong sut cuc hanh trnh, cho du ho
bit rng ho se sm phai cm trai thng xuyn, khi ho ang
gia nhng ngon Nui Sng Mu va cach xa khoi vung t co
nhng ngi t t ang sng, va co ve nh mt bui ti m t ti
t ang bt u. Ho di chuyn vao nhng lum cy, va du pha di
chung co kh rao hn, gio th a thi nc ma khoi nhng tan la,
th chung vn nho giot, nho giot, va o la iu ti t nht. Va ho
cung gp rc ri khi nhom la. Nhng ngi lun co th nhom ln
la gn nh bt ky ni u, bng bt ky cai g, bt chp vic co
gio hay khng; nhng ho khng th lam iu o trong m, thm
ch vica Oin va Gloin, nhng ngi rt thao vic nay.
Ri mt con nga lun bng dng lai s hai va lao i. ng
phong vut v pha b sng trc khi ho co th bt lai c; va trc
khi ho co th tha cho no ra , Fili va Kili a gn nh cht ui, con
tt ca cac hanh ly ma no ang ch trn mnh a b cun i. Tt
nhin phn ln trong s chung la thc n, va no th tha cho mt
ba khuya, nhng lai thiu nu danh cho ba sang. Ca bon ngi
35
lai, cau co, m t va than van, trong khi Oin va Gloin c gng
nhom la, va lai cai nhau v chuyn nay. Bilbo bun ba ngh rng
gia ma nhng cuc phiu lu ng toan la nhng chuyn ci
nga lun trong cai nng thang Nm, th Balin, ngi lun la ke
quan sat cua ca bon, noi: "Co anh sang ng kia!" Co mt ngon i
vi cy ci, co phn rm rap. Bn ngoai vung ti cua cy ci ho co
th anh sang ang chiu ln, mt th anh sang o hng tht d
chu, ging nh la anh la o hoc la anh uc lp lanh. Va khi ho
nhn sang o mt luc, ho lai cai nhau. Mt s bao "khng" va mt
s noi "." Mt s bao co th n xem xet, va cai g th cung tt hn
la mt ba khuya d, ba sang thiu, va qun ao th m t sut
m. S khac bao: "Vung nay chng my ai bit n, va lai rt gn
nui. Rt t khi nhng ngi du lch n y. Nhng cai ban cu
a ht xai:moi th a xung cp va nhng con ng th khng
c bao v. Thm ch i khi ho con nghe thy v vic co v vua
y, va nu ban t toc mach nu ban i ng, th ban se t gp rc
ri hn. Mt s khac bao: "Du sao y bon ta cung co mi bn
ngi." Nhng ngi khac bao: "Th Gandalf u ri?" Va iu
nay c lp i lp lai bi moi ngi. Ma a bt u xung
mt cach ti t hn bao gi ht, va Oin vi Gloin ang bt u
anh nhau. iu o a quyt nh moi chuyn. "Sau ht bon ta
hn la ang co thm mt tay trm m nhp bon," ho noi; va do o
ho tin hanh, hng nhng con nga lun (vi tt ca s to mo va
cn thn thch hp) v pha anh sang. Ho i ln i va nhanh
chong tin vao rng. Ho a ln n i; nhng khng tm thy mt
con ng phu hp nao co th dn n mt ngi nha hoc mt
nng trai; va tt ca nhng g ho co th lam la tao ra nhng ting
xao xac, rng rc, cot ket (va no rt thch hp vi nhng ting cau
nhau va co keo), khi ho bng qua rng trong mt vung ti thui.
Thnh lnh anh sang o bng chiu ln rc r xuyn qua
nhng thn cy thp thoang pha trc, "Nao by gi th n
phin cua tay trm m," ho noi, tc la noi n Bilbo. "Anh phai i
tip va tm hiu moi th v th anh sang nay, va no dung lam g,
o co phai la mt ni an toan ly tng va thch hp hay khng,"
Thorin noi vi cu hobbit. "By gi hay nhanh nhen ln, va hay
J.R.R Tolkien
36
mau chong quay v, nu moi chuyn u tt ca. Nu khng, hay

tr v nu anh co th! Nu anh khng th, th hay ruc ln hai ln
ting cu trong kho va thm mt ln ting cu rt, va chung ti se
lam tt ca nhng g co th."
Th la Bilbo phai i, trc khi ng co th giai thch c rng
ng khng th ruc ln thm ch mt ln ging bt ky loai cu nao co
th bay nh con di. Nhng du sao th cac hobbit u co th di
chuyn lng le trong rng, tuyt i lng le. Ho vn hanh din v
iu nay, va Bilbo co kha nng anh hi ma hn mt ln ng a
noi la "hn tt ca bon ngi lun huyn nao," khi ho i bn nhau,
du ti khng cho rng ban hoc ti co th chu y c iu iu g
trong mt m gio bao, khi ma ca oan ky s a cach quang c
hai bc chn. Khi Bilbo bc i mt cach nghim ngh v pha
anh sang hng, ti thm ch con khng cho rng mt con chn co
th khuy ng b ria v ng. Do o, mt cach t nhin, ng tin
v pha anh la, v anh la th se chng quy ry ai ca. Va o la
nhng g ma ng nhn thy. Nhng con ngi rt ln ang ngi
mt ng la to t bng g si. Ho ang nng tht cu trn
nhng cai xin g dai, va lim nc tht chay ra trn ngon tay.
Trng co ve tht la ngon lanh. Ngay tm tay ho cung a co sn cac
thung c cht ung ngon lanh, va ho ang ung t nhng cai
bnh. Nhng ho la quy khng l. Ro rang la quy khng l. Thm
ch Bilbo, du sng mt cuc sng khep kn, cung co th thy nhng
vy: t nhng khun mt to ln nng n cua ho, t kch c cua ho,
va t hnh dang i chn cua ho, khng noi n ngn ng cua ho,
hoan toan chng co ve thanh lch chut nao,ung vy.
"Hm qua tht cu, hm nay tht cu, va , khng phai la
tht cu na cho ngay mai ch," mt trong nhng tn quy khng l
noi.
"Chng bao gi chung ta c lic qua tht ngi u lu," tn
th hai noi. "Cai tn William ang ngh cai quai g ma lai a
chung ta n vung nay, no ang chi tao - ri ung mt ngum nho,
con g na khng," hn noi va thuc khuyu tay v William, ngi
ang keo cai bnh trn tay hn.
37
William nghen. "Cm ming may lai!" hn noi ngay khi co

th noi lai c. "May khng th ch i co thng nao dng lai y
mai mai bn may va Bert. May ch con mt lang ri ngn
cach gia may, v bon mnh a i xung t nui. May con mun g
na? Va khi n luc, th chnh may a noi cam n Bill cho mt t
tht cu beo trong thung lung ging nh th nay." Hn cn mt
ming vao cai ui cu ma hn ang nng, va ly c tay qut ln
ming.
Vng, ti e rng nhng con quy khng l u thch hanh
ng nh vy, du vi nhng con ch co mt u. Sau khi nghe ht
nhng iu o, Bilbo nn lam ngay mt s chuyn. Hoc la ng
nn lng le quay v va canh bao cho ban be rng co ba tn quy
khng l tm voc trung bnh ngay pha trc ang trong tm trang
cau knh, co ve nh khoai mon tht ngi lun nng, hoc thm
ch tht nga lun cung c, nu co c hi; hoc nu khng th ng
cung nn tr tai trm cp t chut. Mt tay trm m huyn thoai
sng so thc thu la ch co th moc tui c nhng tn quy khng
l - no gn nh lun lun ang gia nu ban c c -, xoay mt t
tht cu tru tc, chm cha bia, va bc i ma chng bon
chung c anh ta. Nhng ngi khac thc t hn nhng t tnh t
hao chuyn nghip hn co th lai mt du thp trn mi a
trong bon chung trc khi ly i. Va m se tri qua kha vui ve.
Bilbo bit iu o.ng a oc c nhiu th ma ng cha
bao gi thy hoc lam. ng a gy kha nhiu n ao, cung nh
vung v; ng c g ang cach xa y hang trm dm, va con con na la co ve nh ng khng th quay thng v vi Thorin va
Cng ty vi i tay trng. V vy ng ng tn ngn trong bong
m. bt u cng cuc ao tng khoet vach cua mnh ng la
chon trong nhng cai tui cua nhng ga khng l cai nao d xi
nht, va t ra ng cung a trn n sau mt cai cy pha sau
William.
Bert va Tom a nc can vo ru. William ang ly mt phn
ung khac. Va Bilbo thu ht can am va a ban tay nho be cua
ng va trong cai tui khng l cua William. Co mt cai v trong o,
va no to bng ca Billbo. "Ha!" ng suy ngh canh bao v cng vic
J.R.R Tolkien
38
mi cua mnh khi ng nng cai v ln mt cach cn thn, "y la

s bt u!"
ung vy! Nhng cai v cua nhng tn quy khng l qua tht
la mt tro tinh quai, va no khng co nngoai l. ", may la ai?" co
ting rt ln, ngay khi ng va ri tay khoi tui; va William qua lai
ngay tc khc, va tom ly c Bilbo, trc khi ng co th ln vao
sau thn cy.
"Blimey, Bert, nhn xem tao tom c cai g ne!" William noi.
"Cai g vy?" mt ga khac tin n.
"Quy bt tao i nu tao bit c! May la cai g vy?"
"Bilbo Baggins, mt tay tr - mt hobbit," Bilbo ti nghip
noi, run nh cy sy va t hoi lam sao tao ra ting cu trc khi
chung bop c ng.
"Mt tr - hobbit?" chung git mnh. Nhng tn quy khng l
th chm hiu, va rt nghi ng nhng cai g mi me vi chung.
"Vy th mt tr - hobbit lam cai quai g trong tui tao vy
ch?" William noi.
"Va may co th chen chung khng?" Tom hoi.
"May co th th y," Bert noi, nht ln mt cai xin.
"No chng bo dnh rng," William noi, hn va chen xong
mt ba khuya ngon lanh, "du no chng phai ch co da vi xng."
"Co th co nh thng ging nh no quanh y, va chung ta
cung co th co c mt ba," Bert noi. "Ne may, co con thng len
lut be t nh may quanh khu rng nay khng, con tho con bn thu
kia," hn noi nh vy khi nhn ban chn y lng cua cu hobbit;
va hn nht ng ln bi cac ngon chn va lc ng.
"Con, nhiu lm," Bilbo noi, trc khi ng kp nh ra la
khng c phan bi ban be, "Khng, khng co ai, du ch mt," va
ng noi ngay sau o.
"May ang mun noi cai quai g vy?" Bert noi, nhc ng ln
ngay tc khc, ln nay bng toc.
39
"Cai ti noi" Bilbo th hn hn. "Va xin ng n tht ti, tha

cac ngai! Ti la mt ngi nu n rt gioi, va nu n gioi hn la ti
nu, nu cac ngai hiu ti mun noi g. Ti se nu cho cac ngai
nhng ba tuyt ngon, mt ba sang tuyt hao cho cac ngai, ch
nu khi cac ngai ng dung ti nh mt ba khuya."
"Thng nhoc khn kh," William noi. Hn a chen y ba
khuya; va cung a nc kha nhiu bia. "Thng nhoc khn kh! Cho
no i!"
"Khng cho n khi no cho bit nhiu va khng co g la g,"
Bert noi. "Tai khng mun b ct c trong khi ngu. H chn no
trn la cho n khi no noi!"
"Tao khng lam th," William noi. "Tao chnh la thng bt
c no."
"May la mt thng beo ngu ngc, Williamm" Bert noi, "nh
tao a noi hi chiu."
"Con may la mt thng th l!"
"Va tao se khng chp nhn iu o u. Bill Huggins," Bert
noi, va gi nm m cua hn ra trc mt William.
o la mt cuc anh nhau tuyt diu. Bilbo co u sang sut
chun i, khi Bert bung ng xung nn t, ng bo i trn con
ng ngay di chn, trc khi lu khng l u a nh mt lu cho,
va goi nhau bng u th tn co th co, ung n hp ly bng
nhng giong noi to oang oang. Chung nhanh chong b khoa cht
trong tay ln nhau, va ln tron gn n ng la, m a loan ,
trong khi Tom qut manh vao ca hai a chung bng mt canh
cy n trn tnh chung lai, va tt nhin ch cang lam chung in
dai hn ht. Va th la u thi gian cho Bilbo chun i. Nhng ban
chn nho be cua ng nh va b ban tay to ln cua Bert nghin
nat, va ng chng con chut hi kh nao, u ng th b ging xung
t; v vy ng nm ln ra th hn hn mt lat, nm ngoai vong
sang cua ngon la.
Balin ang i n ngay gia anh la. Nhng ngi lun a
nghe thy ting ng t ng xa, va sau khi i mt luc xem Bilbo
J.R.R Tolkien
40
co quay v khng, hoc nghe ng ruc ln nh mt con cu, ho bt

u ni bc nhau tin v pha anh la mt cach lng le. Ngay khi
Tom va nhn thy Balin, hn tru ln mt cach in dai. Nhng
tn quy khng l n gian la rt ghet bt ky du hiu nao cua
nhng ngi lun (cha c nu nng). Bert va Bill ngng anh
nhau ngay, va "bao tai, Tom, nhanh!" chung ku ln, trc khi
Balin, ngi vn con t hoi xem Bilbo ang lu lac phng nao,
bit c chuyn g xay ra, mt cai bao tai chp manh ln u ng,
va ng nga ln ra.
"Vn con na y," Tom noi, "hoc la tao sai lm ln. Nhiu
va khng co g, chnh la th nay y," hn noi. "Khng phai trhobbit, nhng co rt nhiu tn lun y. y chnh la vn !"
"Tao chc la may ung," Bert noi, "va tt nht la bon mnh
trn ra khoi ch sang i."
Va chung lam nh th. Vi nhng cai bao tai trong tay,
chung a dung nhng th nay mang tht cu va nhng cua
cp boc khac, chung i trong bong m. Khi mi ngi lun va
n, nhn ng la, nhng bnh nc nga nghing, nhng mu tht
cu b gm mon, trong ngac nhin, th pop!, mt cai bao tai cht
chi hi ham trum ln u ng, qut ng nga ln. Dwalin sm ni
tip Balin, ri n Fili va Kili cung luc, va Dori va Nori va Ori, tt
ca cung b chup vao u, va Oin va Gloin va Bifur va Bofur va
Bombur u b nm cht ng mt cach chng d chu g bn ngon
la.
"iu o se day d chung," Tom noi; v Bifur va Bombur a
gy cho chung kha nhiu rc ri, va chin u nh in, ung nh
nhng ngi lun khi b dn vao chn tng.
Thorin n sau cung - va ng khng phai la khng y g.
ng ang ch i mt phi vu, va khng thy cn phai thy nhng
i chn cua ban be tho ra khoi bao tai noi cho ng bit rng
moi s chng tt chut nao. ng ng bn ngoai bong m mt luc,
va noi: "Chuyn rc ri g th nay? Ai a anh nga moi ngi?"
41
"Nhng ga khng l!" Bilbo noi t sau ngon cy. Ho a gn

nh qun mt ng. "Chung trn sau nhng bui cy vi nhng bao
tai," ng noi.
"! ra la chung?" Thorin noi, va ng nhay hng v pha
ngon la, trc khi chung chp c ng. ng bt c mt mt
canh ln y la mt u; va Bert lanh ngay u kia vao mt
trc khi hn lui lai. iu nay loai hn ra khoi vong chin mt luc.
Bilbo lam ht sc mnh. ng chp ly chn Tom, bng tt ca sc
lc ng co, cai chn to nh mt thn cy non gay - nhng cung
khin ng quay mong mong va nga vao nh cua mt bui cy, khi
Tom a tung la v pha mt Thorin.
V iu nay ma Tom lanh lun mt cy vao rng hn, va
vng mt mt cai trong s rng ca. ng lam cho hn tru ln, ti
co th noi vi ban nh vy. Nhng ngay vao luc y William nhay
n t pha sau va up bao tai t u Thorin keo xung tn chn
hn. Va n y th trn chin kt thuc. Va by gi th ho trong
mt hoan canh d chu nh th nay: ca bon b troi cht trong bao
tai, vi ba tn khng l hung d (trong o co hai tn b bong va b
anh nh cac ban con nh) ngi bn canh ho, tranh cai xem chung
nn quay ho t t, hoc bm nh ho ra va luc ln, hoc ch ngi
ln ho tng ngi mt nghin nat ho thanh mt mon tht nu
ng: va Bilbo th trn nh mt bui rm, qun ao va da tht rach
bm, khng dam c ng v s chung co th nghe thy ng.
o la luc ma Gandalf quay lai. Nhng chng ai thy ng.
Nhng tn khng l ch mi quyt nh la se quay nhng ngi
lun luc nay va se chen ho sau o - o la y kin cua Bert, va sau khi
tranh cai loan xa ca bon u ng y nh vy.
"Quay chung by gi th khng tt, bon ta se mt ca m," co
mt giong noi. Bert ngh o la William.
"ng bt u cai ln lai, Bill," hn noi, "hoc no se keo dai
ca m y."
"Ai la ke gy chuyn?" William noi, hn ngh la Bert la ke
va noi.
J.R.R Tolkien
42
"May y," Bert noi.

"May la mt thng noi lao," William noi; va cuc cai ln lai
bt u tr lai. Cui cung chung quyt nh la se nghin ho ra cho
nhuyn va luc ho ln. V vy chung ly ra mt cai lo en, va rut
dao ra.
"Luc chung ln th khng tt! Chung ta chng co nc, va
phai i xa ly u nc luc ca bon," co mt giong noi. Bert va
William ngh y la giong cua Tom.
"Cm ming i!" chung noi, "nu khng th bon mnh chng
bao gi lam c cai g ca. Va chnh may se nm u nc o, nu
may con nhiu chuyn."
"Chnh may hay cm i!" Tom noi, hn ngh rng o la giong
William. "Ai la ke gy chuyn ngoai may ra, tao mun bit o."
"May la mt thng kh," William noi.
"Chnh may kh khao y!" Tom noi.
Va cuc tranh cai lai bt u, va cang gay gt hn bao gi,
n cui cung chung quyt nh se ngi ln cac bao tai va nghin
nat ho ra, va sau o luc chn ho.
"Chung ta se ngi ln thng nao trc?" mt giong noi vang
ln.
"Tt nht la ngi ln thng cui cung trc," Bert noi, mt
hn vn con b au bi Thorin. Hn ngh rng Tom ang noi.
"ng noi vi chnh may!" Tom noi. "Nhng nu may mun
ngi trn thng cui cung, th c ngi. No la thng nao?"
"Thng i v vang y," Bert noi.
"V vn, cai thng i v xam y," co mt giong ging nh cua
William vang ln.
"Tao am bao la cai thng i v vang," Bert noi.
"No i v vang ma," William noi.
"Th sao may noi no i v xam?" Bert noi.
43
"Tao chng bao gi noi th. Tom noi o."

" Tao khng bao gi noi vy!" Tom noi, "Chnh la may."
"Hai chng mt, nn may cm ming i la hn?" Bert noi.
"May ang noi chuyn vi ai vy?" William noi.
"Thi, dng lai!" Tom va Bert cung noi. "m ang qua, va
sp bnh minh ri. Hay lam vic i!"
"Bnh minh se ly ht cua may, va se bin may thanh a!"
mt giong noi vang ln, nghe ging nh cua William. Nhng
khng phai. Ngay chnh luc nay anh sang a tran ngp trn ngon
i, va chim a hot vang trn nhng canh cy. William chng h
noi g v hn a hoa a khi hn cui xung; va Bert vi Tom th
bin lai thanh a khi nhn v pha hn. Va chung ng y, c
c, tr nhng con chim vn u ln chung; bi v nhng tn quy
khng l, nh cac ban co th a bit, phai di long t trc luc
bnh minh, hoc chung se v thanh cht liu cua nhng ngon nui
ma chung c tao ra, va se chng bao gi di ng c. o la
nhng g xay ra vi Bert va Tom va William.
"Tuyt hao!" Gandalf noi, va ng bc ra pha sau ngon cy,
ri giup Bilbo leo xung, tranh khoi nhng gai goc cua bui rm. Va
Bilbo hiu ra. Chnh la giong noi cua thy phu thuy a khin cho
bon khng l chi bi nhau loan xa, cho n khi tri sang va kt
liu chung.
Chuyn tip theo la ci nhng cai bao tai va tha nhng ngi
lun ra. Ho gn nh b bop ngat, va rt la kho chu: ho chng th
nao thng thc ni vic nm n ra o ma nghe lu ngi khng l
lp k hoach quay chn ho hoc nghin nat ho ra va bm nho ho.
Ho phai nghe Bilbo giai thch nhng chuyn a xay n hai ln,
trc khi cui cung ho cung du i.
"Qua la ng ngn khi la chon thi im thc tp vic trm
cp va moc tui," Bombur noi, "trong khi bon ta lai ang cn la va
thc n!"
"Va cac anh mun co c nhng th o ma chng cn phai
chin u, phai khng," Gandalf noi.
J.R.R Tolkien
44
"Du sao th cung la lang ph thi gian. Chng le anh khng

nhn ra la nhng ga khng l kia hn phai co mt cai hang hay
ao sn mt cai h u o trn khi mt tri ln sao? Chung ta
hay tm no!"
Ho tm mt luc, va nhanh chong tm thy du vt nhng
chic ung cua bon quy khng l i xuyn qua nhng cai cy. Ho i
theo du vt ln nh i, va tm thy mt cai ca ln bng a dn
vao mt hang ng nm du sau nhng bui cy. Nhng ho khng
th m ni no, ngay ca khi ca bon cung y va Gandalf th th
nhng cu thn chu khac nhau.
"Cai nay co le co ch chng?" Bilbo hoi, khi ho a mt moi va
gin d. "Ti tm thy no trn mt t tai cai ch bon quy khng l
anh nhau." ng ly ra mt cai cha khoa to tng, cho du rt co
th la William ngh rng o la mt cai cha nho xu va kn ao. No
a rt ra khoi tui cua hn, cc ky may la trc khi hn hoa a.
"Tri t quy thn i, v sao anh khng a no ra trc ha?"
ca am la rm ln.
Gandalf chp ly no va tra vao l khoa. Sau o canh ca a
vng v pha sau vi mt cai y manh, va ca bon tin vao. Xng
vung vai trn san nha bc mt cai mui thi tha trong khng kh,
va ho thy hang ng thc n vung vy ln xn trn nhng cai k
va trn ca nn t, gia gia rac ri d day c cp v, cac loai
khuy bm bng ng trn nhng cai chu ng y ng vang
nm goc phong. Cung co kha nhiu qun ao c treo trn tng,
kha nho so vi bon quy khng l, ti e rng no thuc v nhng nan
nhn, va gia chung la nhiu thanh gm u hnh dang va kch
c. Co hai cai c ho c bit chu y, v chung co bao va chui
tuyt ep. Gandalf va Thorin mi ngi ly mt cai; con Bilbo ly
mt con dao gm co bao da. No co th ch la mt con dao bo tui be
t teo nu so vi mt ngi khng l, nhng o u la mt thanh
gm ngn rt tt i vi mt hobbit.
"Co ve la nhng thanh gm tt y," thy phu thuy noi, rut
ra phn na s chung va nhn chung vi ve to mo. "Chng h co
mt tn quy khng l nao lam ra no, hoc tai mt lo ren nao cua
45
con ngi trong vung nay va vao thi nay; nhng nu chung ta co
th oc nhng li c ng trn no, chung ta co th se bit thm v
ho."
"Hay ra khoi cai ni gh tm nay!" Fili noi. Va ho mang
nhng chu tin ra, va mang ra nhng th n co ve nh cha c
cham ti va con n c, va cung mang theo mt thung bia vn
con y. Vao luc nay ho cam thy them n sang, va bt u cam
thy rt oi, va chng h quay mui khoi nhng th ma ho ly ra
khoi chan ng thc n cua bon khng l. Bon nay co ve d phong
t qua. By gi th ho a co banh m va pho mat, kha nhiu bia, ri
tht ln mui nng trong am than hng con lai trong la. Sau
khi ngu mt chut, v m cua ho a b xao tung ln; (va ho chng
lam g hn n tn tra. Va ri ho lai thng nhng con nga lun
cua mnh, ch theo nhng chu vang, ri chn chung vao mt ch
b mt khng xa li chay cua dong sng, thm vao o kha nhiu
thn chu, phong trng hp ho con co c hi quay lai va ly
no ln. Khi ma moi th a lam xong, ho lai mt ln na ln nga,
va lai giuc bc v pha phng ng.
"Cac anh i u, nu nh ti co th hoi?" Thorin hoi Gandalf
khi ho ang rong rui.
"Nhn pha trc," ng tra li.
"Va iu g khin ng tr v kp luc trong m?"
"Nhn pha sau," ng noi.
"Chnh vy!" Thorin noi; "nhng ng co th ro rang hn c
khng?"
"Ti tip tuc quan sat con ng cua chung ta. No se sm tr
nn nguy him va kho khn. Va ti cung lo lng n vic phai b
sung s d tr cua chung ta. Tuy nhin ti cung chng i xa lm,
khi ti gp mt toan ban be cua ti trong mt cai mo Rivendell."
"No u?" Bilbo hoi.
"ng ngt li!" Gandalf noi. "Anh se n y trong vai ngay
na thi, nu nh chung ta may mn, va tm hiu moi th v no.
Khi ti ang noi chuyn ti gp hai ngi cua Elrond. Ho ang
J.R.R Tolkien
46
cung cung lao i v s lu quy khng l. Ho noi vi ti rng co ba

tn trong bon chung a xung nui va ang tai khu rng gn
bn rng; chung ang lam cho moi ngi trong hat s hai, va ho
ang mai phuc nhng ngi la.
"Ti lp tc cam thy la ti mun quay v. Nhn v pha sau
ti nhn thy mt ng la ng xa va tin ti o. By gi th
anh a bit ri o. Xin hay cn thn hn trong ln ti, khng th
chung ta se chng i n u c u!"
"Cam n!" Thorin noi.
47
CHNG 3:
CUC NGH NGI NGN
Sut ca ngay hm o ho khng hat hay k chuyn na, thm

ch khi thi tit a c cai thin hn; va ca ngay tip theo; ri
ngay sau na. Ho bt u cam thy nguy him a khng con xa
theo ca ngha en ln ngha bong. Ho cm trai di sao m, va
nhng con nga cua ho n con nhiu hn ca ho; v o co rt
nhiu co, nhng khng con g nhiu trong cai tui cua ho, thm ch
vi nhng th ma ho a ly t lu quy khng l. Mt bui sang ho
li qua ch can cua mt con sng tai mt vung can y nhng a
va bot bin. Vung sng tip theo dc va trn. Dong chay tip theo
th dc xung va trn trt. Khi ho ln n nh, ci trn nhng
con nga lun, ho nhn thy mt day nui ln ang ln xung rt
gn ho. Ti cam thy rng ho va ang thy mt ngay ng trnh
d dang t chn nui cua ngon nui gn nht. Ngon nui th ti tm
va am am, du di nhng tia nng mt tri chung ang ang nga
sang mau nu, va ng sau nh nui co th thy thp thoang
nhng nh tuyt trng nhp nhoa.
"y chnh la Ngon Nui ?" Bilbo hoi vi mt giong noi trnh
trong, nhn vi i mt m tron. ng cha thy cai g ln n th
trc y.
"Tt nhin la khng!" Balin noi. "y ch la bt u cua Day
Nui Sng Mu, va chung ta phai bng qua, hoc vt qua, hoc
lun qua theo mt cach nao o, trc khi chung ta co th n c
Wilderland pha di. Va y chnh la con ng ly tng du rng
no dn n Ngon Nui C c pha ng, ni ma Smaug ang
nm trn ng chu bau."
"O!" Bilbo noi, va trong luc y ng cam thy con s hn la
cam giac s luc trc ma ng nh c. ng mt ln na ngh n
J.R.R Tolkien
48
chic gh tin nghi cua mnh trc ngon la m ap trong cn

phong khach yu thch trong cai l hobbit, va ngh n ting nc
reo. Khng phai ln cui u!
By gi th Gandalf dn ng. "Chung ta khng c lac
ng, hoc chung ta se i tong," ng noi. "Chung ta cn thc n,
va mt iu na, ngh ngi trong mt ni an toan thch hp - cung
rt cn phai bng ngang Day Nui Sng Mu bng con ng thch
hp, nu khng th cac anh se lac trong no, va se phai quay lai ri
lai bt u tr lai (nu nh anh co th quay lai c)."
Moi ngi hoi xem ng ta ang ang lam g, va ng tra li:
"Cac anh ang ngay sat ngng cua Hoang Da, nh mt s cac
anh a bit. Ln trn u o pha trc chung ta la thung lung
yn bnh cua Thung Lung Che i ni Elrond ang sng trong
Ngi Nha Gian D Sau Cung. Ti a nh ban be gi n mt thng
ip, va chung ta se ch i."
Moi th nghe co ve tt va tin li, nhng ho vn cha co c
no trong tay, va chng d dang chut nao tm c Ngi Nha
Gian D Cui Cung nm pha ty cua Day Nui.
Co ve nh chng co cy ci, thung lung hay i nui g chn
ngang vung t pha trc ho, ma ch co mt ng dc ln ang
chm rai nh ln dn gp chn ngon nui gn nht, va ca mt
vung t rng ln y mau sc cua cy thach nam va nhng mu
a, vi nhng con ng ngang doc y co va ru xanh co th vn
con ong nc.
Bui sang a tri qua, bui chiu a n; nhng trong tt ca
s lng le m thm vn chng co mt du hiu cua s tru ngu nao.
Ca bon tr nn nong ny, nhng ngay khi o ho ngh rng co th
ngi nha nm khut mt ni nao o gia ho va nhng ngon nui.
Ho i n vung thung lung chng mong i, cang xung cang hep,
va thnh lnh lai rng m ra di chn ho, va khi ho ngac nhin
nhn xung nhng hang cy pha di ho nhng dong nc chay
pha ay thung lung. o la nhng ranh nho n ni ho gn nh co
th nhay qua; nhng rt su vi nhng thac nc . Co nhng
khe nui ti tm n ni khng th nhay hay leo vao trong. Co
49
nhng bai ly, mt s chung th trng tht la xanh ti mat mt

vi nhng bng hoa rc r vn cao; nhng mt con nga lun vi
mt bao hang trn lng a i v pha o va chng h thy no quay
ra na.
Vung t nay tht s ln rng hn nhiu so vi nhng ch
trung gia nhng ngon nui ma ban co th oan c. Bilbo sng
s. Con ng c ao nay c anh du bi nhng hon a trng,
mt s chung th kha nho, va mt s khac th phu y ru va cy
thach nam. oan l hanh thn trong dn bc theo li i, thm
ch la di s ch dn cua Gandalf, ngi co ve nh kha la bit
ng.
u va ru cua ng vung vy trn ng khi ng nhn vao
nhng hon a, va ho c i theo u cua ng, nhng khi ngay bt
u tan th ho co ve nh a i n ch cua cuc tm kim. Gi
ung tra a tri qua kha lu, va co ve nh gi n khuya cung se
nhanh chong co c hu qua nh vy. Nhng con nhy bay vung
chung quanh ho, va anh sang tr nn nhat nhoa, v trng vn
cha ln. Con nga lun cua Bilbo bt u dn vo trn nn t va
nhng hon a. Ho a i n sat ni ng dc xung mt t
bng, va thnh lnh nga cua Gandalf suyt trn chn xung ng
dc.
"Cui cung th no y!" ng ku ln, va nhng ngi khac tp
trung quanh ng va nhn sang bn. Ho nhn thy mt thung lung
xa pha di. Ho co th nghe thy ting nc chay xit ay;
hng thm cy ci lan toa, va mt anh sang t pha thung lung
xuyn qua nc. Bilbo chng bao gi qun c con ng trn
trt ma ho a trt l trt lt trong bui bm hng v pha con
ng zig-zag dc thng vao thung lung b mt cua Rivendell.
Khng kh tr nn m hn khi ho i xung, va mui thm cua cy
thng khin ng tr nn m mang, v th thnh thoang ng lai ngu
gt va gn nh te nhao, hoc suyt dp mui vao c con nga lun.
Tinh thn ho dng cao khi ho i xung va xung. Nhng cy ci
bn ng by gi a la thng va si, va gy nn mt cam giac d
chu trong khung canh tranh ti tranh sang. Nhng mau xanh cua
J.R.R Tolkien
50
co a gn nh bin tan dn, khi ho i n mt vung trang ln nm

khng xa pha trn nhng lung lach tun chay.
"Hrmmm! y mui elves!" Bilbo ngh thm, va no nhn ln
nhng v sao. Chung ang lung linh nhng anh sang xanh. Va khi
o cht vang ln mt bai hat ging nh ting ci gia nhng
hang cy:
Bon mi ang lam chi
Ni nao bon ng i
Nga lun a ra chi
Sng dai vn tri i
i tralalalally
Xung thung lung mt khi
Bon ng ang tm n
Lam g trong m en
Ting cui reo vng n
Banh m a dy men
O! tril-lil-lil-lolly
Thung lung ep lang qun
ha! ha!
i u trong mng mnh
Vi ru dai rung rinh?
Chng ai bit c tin
V sao ngai Baggin
Vi Balin, Dwalin
n thung lung lung lng thinh
Thang Sau vin chinh
Ha! Ha!
! Bon ng se lai
51
Hay se theo gio bay

Nga bon ng ri lai
Chng anh sang ngay dai!
S in r bin mt
Cai ep xinh chng mt
Lng nghe, lng nghe thm
n tn cung cua m
Giai iu cua bon nay
Ha! Ha!
Ri bon ho ci va hat vang trong nhng thn cy; va ti
dam noi rng ban ngh ho tht la v vn. Ho chng quan tm g
u, va ho ch cang ci ln hn nu ban noi chuyn vi ho. Tt
nhin ho la nhng ngi elf. Bilbo sm thy nhng bong thoang
qua cua ho khi bong ti cang luc cang day c hn. ng thch
ngi elf; cho du ng t khi thy ho; nhng ng cung co phn s
chung. Nhng ngi lun khng a ho. Thm ch lch lam nh
Thorin va cac ban be cung ngh rng ho la mt lu ngc (nu cho
ngh cho tht ky th tht la ngc), hoc to ra kho chu vi ho. Bi v
mt s ngi elf th tru choc va ci nhao ho, phn ln lf do
nhng b ru cua ho.
"Th y, th y!" mt giong noi vang ln. "Nhn ka! Ngai
hobbit Bilbo trn mt con nga lun, than i! No chng ngon lanh
g!"
"Tht la mt iu ngac nhin ky thu nht!"
Va ri ho bt u chuyn sang mt bai hang khac con ky
quc hn ca bai hat ti a vit lai toan b trn.Va cui cung, mt
ngi tre tui kha cao, i ra t nhng bui cy va cui chao Gandalf
ri n Thorin.
"Chao mng a n thung lung!" anh ta noi.
J.R.R Tolkien
52
"Cam n!" Thorin noi, hi cc; nhng Gandalf luc o a

xung nga gia nhng ngi t hon, va noi chuyn thn ai vi
chung.
"Co ve cac ngai hi lac hng ri," ngi elf noi: "ngha la,
nu cac ngai chon con ng duy nht xuyn qua nc xung cn
nha pha di. Chung ti se ch dn cho cac ngai i ung ng,
nhng ngai tt hn la nn i b, cho n khi vt qua cu. Cac
ngai se lai va hat mt chut vi bon ti ch, hay se tip tuc i
thng? Ba n khuya a c chun b ng kia," anh ta noi.
"Ti co th ngi thy ting cui reo cho ba n."
a mt ra, Bilbo mun ngh mt luc. Nhng cu hat
cua nhng ngi elves th chng ang phai bung trong bu tri
sao thang Sau, nu nh ban mun bung nhng iu nh vy.
Va ng cung mun co ring vai li vi nhng ngi co ve nh a
bit tn va moi chuyn v ng, mc du ng chng h bit ho trc
o. ng ngh rng quan im cua ho v cuc phiu lu cua ng
hn se rt thu v.Nhng ngi elf bit rt nhiu, ho la nhng ke
sn tin tuyt vi, va bit moi chuyn xay ra cho moi ngi xay ra
cac vung t, nhanh nh nc chay, hoc con nhanh hn na.
Nhng ca bon ngi lun th n tht nhanh ba khuya, va khng
mun lai. Ri ca bon lai ln ng, ci trn nhng con nga
lun, cho n khi ho c a n mt con ng d i, va cui
cung ho n ngay sat bn mt con sng. No chay nhanh va si suc,
nh la nhng dong chay t nui xung trong mi chiu he, khi
mt tri a lam tan chay nhng lp tuyt day trong sut ngay hm
o. Ch co mt cy cu hep bng a ma chng co tay vn, hep u
cho mt con nga lun bc i; va ho phai qua, chm chap va cn
thn, tng ngi mt go cng nga qua cu. Nhng ngi elves
mang nhng ngon en lng sang soi bn b sng, va ho hat nhng
bai hat thn tnh khi oan ngi bng ngang sng.
"ng co nhung ru cua ngai xung bin, cha i!" ho ku ln
vi Thorin, ngi ang bo trn tay va u gi. "No a u dai
khoi cn ti nc thm ri."
53
"Bilbo se khng phin v moi chuyn u!" ho ku ln. "ng

ta a qua beo co th lot qua cai l khoa ri!"
"Hush, hush! Chao tt ca! va chao bui ti!" Gandalf noi, ng
la ngi i sau cung. "Thung lung co tai, va mt s ngi elves th
thm ch con co ca nhng cai li d thng na. Xin chao!"
Va cui cung ho cung n Ngi Nha Gian D Cui Cung, va
thy ca a m tung ra.
Luc nay th o la mt chuyn la, nhng moi th co c luc
nay a la qua tt, va nhng ngay a tri qua th by gi ch nn la
nhng th k lai ch khng phai nghe thm na, va nhng
th co ve khng tin li, run ry va thm ch gh tm na, cung co
th tao nn mt cu chuyn hp dn, va du sao th cung ang
k n. Ho a lai trong ngi nha tuyt vi o, t nht la mi bn
ngay, va ho thy rng kho ma bo i c. Bilbo sn long lai o,
mai mai va mai mai, thm ch nu nh ng co th quay v cai l
hobbit cua no ma chng gp rc ri g. Va y la nhng chuyn
c k lai v nhng ngay tru chn cua ho tai o.
Chu nhn cua ngi nha la mt ngi-ban-elf cua nhng
ngi t lu a tao ra nhng cu chuyn la lung trc khi bt u
Lch S, nhng cuc chin tranh gia quai vt yu tinh, ngi elf
va nhng ngi u tin cua phng Bc. Trong nhng ngay c
k lai trong chuyn c cua chung ta o, vn con lai mt s ngi co
t tin va la ngi elf va la anh hung cua phng Bc, va
Elrond, ngi chu cua ngi nha la thu lnh cua bon ho. ng ta co
khun mt va quy phai va tt bung nh mt thu lnh ngi elf,
va khoe manh nh mt chin binh, va thng thai nh mt thy
phu thuy, va uy nghim nh vua ngi lun, va tt lanh nh mua
he. ng a xut hin trong rt nhiu cu chuyn c, nhng phn
tham gia cua ng trong cu chuyn phiu lu cua Bilbo th rt t,
du rng kha quan trong, nh cac ban se thy, nu nh cac ban co
th i n tn cung chuyn nay. Ngi nha cua ng ta tht la tuyt
hao, du la ban co thch thc n, ngu, lam vic, k chuyn, ca hat
hay ch ngi ngh xem cai g la nht, hoc la thch thu trn ln ht
chung lai. Nhng iu ma quai khng n c thung lung nay.
J.R.R Tolkien
54
c g ti co u thi gian k k cho cac ban thm ch la ch

mt vai cu chuyn trong mt hoc hai bai hat ho nghe trong cu
chuyn nay. Tt ca bon ho, va ca nhng con nga lun, u hi
phuc vakhoe manh tr lai trong vai ngay. Qun ao cua ho c va
lai cung nh nhng vt thm tm trn ngi ho, tm trang va hy
vong cua ho cung hi phuc. Nhng cai tui lai cha y thc n va
d tr u nhe cho ho khun vac nhng hu dung cho ho khi
qua cac neo ng trn nui. Nhng k hoach cua ho c cai thin
vi nhng thit b tt nht. Va khi thi gian n, trong m trc
khi ha ch, ho lai tip tuc ln ng trong nhng tia nng sm cua
ngay ha ch.
Elrond bit tt ca v moi loai du n . Khi lic qua nhng
thanh kim ma ho mang ra khoi hang cua bon quy khng l, ng
noi: "Nhng th nay khng phai do bon quy khng l lam ra.
Chung la nhng thanh gm rt c, nhng thanh gm c t thi
cua Nhng Ngi Elf Cao pha Ty, dong doi cua ta. Chung c
lam Gondolin, dung cho nhng cuc chin tranh vi Yu tinh.
Hn la chung c ly t ch tch tr n trm cua rng hay yu
tinh, v bon rng va yu tinh a pha huy thanh ph nay t nhiu
nm trc. Xem cai nay nay, Thorin, du n trn no khc tn
Orcrist, Ke Dit Yu tinh, theo s truyn tung thanh ph
Gondolin c xa; o la mt thanh gm ni ting. Con cai nay,
Gandalf a, la Glamdring, Ngi Tan Sat Ke Thu, vua cua
Gondolin a tng eo no. Hay gi gn chung cn thn!"
"Do u ma nhng tn quy khng l co c no vy nh?"
Thorin noi va nhn thanh gm cua ng vi mt s thch thu mi.
"Ti chng th noi c," Elrond noi,"nhng co th oan c
mt iu rng bon quy khng l a trm lai t nhng tn trm
khac, hoc ly t nhng tha cua nhng san phm trm cp
khac con lai trn nhng ngon nui phng Bc. Ti nghe noi rng
vn con nhng chu bau b qun lang xa cu c tm thy tai
nhng hang ng bo hoang trong nhng hm ngm Moria, k t
cuc chin tranh gia ngi lun va yu tinh."
55
Thorin suy ngh v nhng li nay. "Ti se gi thanh gm

nay trong danh d!" ng noi "Co th no lai c sm tiu dit yu
tinh!"
"Nhng li nh vy se sm co c s knh trong tng ng
trn nhng ngon nui!" Elrond noi. "Nhng by gi th hay cho ti
xem ban cua cac ban!" ng cm ly ban va nhn chm chm
kha lu vao no, ri ng lc u; bi v ngay luc o ng khng c
bit ro v nhng ngi lun va s yu thch vang bac cua ho, ng
ghet nhng con rng va s c ac xu xa cua chung, va ng au
bun khi nh v nhng tan tch mt thi cua th trn Dale rn
rang ting chung ngn, va nhng dong chay sang rc trn Dong
Sng Chay lp lanh. Mt trng ang chiu sang thanh mt vng
li lim lp lanh bang bac. ng a tm ban ln va lung
sang trng y chiu qua no. " Cai g th nay?" ng noi "Co nhng
ch-mt trng y, ngoai nhng du n ro net, no noi rng ca
cao nm b va ba ngi co th cung dong bc."
"Nhng ch -mt trng co ngha la g?" ng hobbit hm h
hoi. ng thch ban , nh ti a k vi ban trc y; va ng
cung thch nhng du n, nhng ky t va va nhng ch vit tay
tinh xao, du ban thn ng th vit rt tha va ngon ngoeo.
"Ch-mt trng la nhng du n ch, nhng anh khng th
nhn thy no," Elrond noi, "khi anh nhn thng vao no. No ch co
th c nhn thy khi co anh trng chiu vao t pha sau, va
thm na, cang rang buc cht che hn la mt trng phai co cung
hnh dang va cung mt mua vi cai ngay ma chung c vit ln.
Nhng ngi lun phat minh ra no va vit chung trn nhng ng
penny bac, nh cac ban cua anh co th k vi anh. Nhng ch nay
hn a c vit vao m trc ha ch khi mt trng co dang li
lim, a lu lm ri."
"Chung noi g trn o?" Gandalf va Thorin hoi cung luc, co
th rng ho pht y v Elrond a tm iu nay trc, du tht s ch
la do tnh c, va ch co Chua mi bit ti khi nao ho mi co mt c
hi khac.
J.R.R Tolkien
56
"Hay dng lai trn tang a xam khi ma chim het go," Elrond
oc, "va khi mt tri ln th tia nng cui cung cua ngay Durin se
chiu sang ngay l khoa."
"Durin, Durin!" Thorin noi. "ng y la cha cua cha cua ging
noi c xa nht cua Ngi Lun, ging noi Ru Dai, va la ng t
u tin cua ti: ti la ngi tha t cua ng y."
"Vy th cai g la ngay Durin?" Elrond hoi.
"Ngay u tin trong nm mi cua ngi lun," Thorin noi,
"moi ngi u bit o la ngay u tin cua tun trng cui cung
trong Mua Thu ngay trc ngng ca Mua ng. Chung ti goi
o la ngay Durin khi ma mt trng cui cung cua Mua Thu va mt
tri cung xut hin trn bu tri. Nhng ti s rng iu nay
chng giup chung ta c g nhiu, v by gi vi kha nng cua
chung ta th kho ma oan c khi nao thi im nh vy lai n."
"Nn oc tip nhng phn con lai, "Gandalf noi. "No con vit
g na khng?"
"Vi mt trng nay th khng thy c," Elrond noi, va ng
a lai ban cho Thorin; ri ho cung i xung b nc ngm
nhng ngi t hon nhay mua va ca hat trong m trc ha ch.
Bui sang hm sau la bui sang ha ch, trong lanh va tinh
khi nh moi ngi vn hng c m; bu tri xanh chng gn
chut my, va mt tri th vn mua trn mt nc. By gi ho lai
ln nga, hat vang bai ca tam bit va nhanh chong khi hanh, vi
nhng con tim a sn sang cho nhng cuc phiu lu khac na, va
vi nhng kin thc v con ng ma ho phai i theo vt qua
Nhng Ngon Nui Sng Mu i vao vung t pha di
57
CHNG 4
PHA TRN NGON I VA PHA DI NGON I
Co nhiu con ng dn n nhng ngon nui trn, va co

nhiu li i qua chung. Nhng phn ln cac con ng u sai lac,
la bp va chng dn n u ca hoc n li cut; va phn ln
nhng li qua th y cac loai quai vt va nhng mi nguy him
cht ngi. Nhng ngi lun va hobbit, c nhng li khuyn
khn ngoan cua Elrond ch li cung vi kin thc va tr nh cua
Gandalf, a i ngay vao con ng ung vi nhng li i ung.
Ho a trai qua nhng ngay dai leo ra khoi thung lung va
a cach xa Ngi Nha Gian D Cui Cung hang dm, va ho vn
ang leo ln cao va cao na. o la mt con ng i kho khn va
y nguy him, mt li i quanh co, hiu quanh va xa thm thm.
i tht xa, xa mai v pha Ty, moi th a tr nn u bun va m
ao, Bilbo bit rng ni ma ngi lang va l hobbit cua ong toa lac
tht la an toan va tin li bit bao. ng rung mnh. Ni nay th
lanh gia hn, va gio th vn rt quanh cac khi a. Nhng tang a
th cung vy, chung bt u ln khoi trin nui, do mt tri gia
tra chiu trn nhng tang tuyt, va ln vt qua ho (y la may
mn), hoc ln qua ngay trn u ho (y tht ang bao ng).
m th thiu tin nghi va lanh gia, va ho khng dam hat hoc noi
ln, v gy nn nhng ting vang th kha dai dt, va s im lng th
co ve nh khng thch b pha v, ngoai tr ting ng cua nc
,ting than van cua gio va ting cot ket cua a.
"Mua he ang ln xung pha di," Bilbo ngh, "va nhng
ngi gt co th hn a i cm trai mt ri. Ho se ang thu hoach
mua vu va qua mm xi, thm ch con trc ca khi chung ta co th
i xung v pha sn kia cua ngon nui na, nu nh chung ta i
vi tc nay." Va nhng ngi khac th cung y nhng y ngh u
am nh vy, mc du khi ho a chia tay Elrond trong s tran tr hy
J.R.R Tolkien
58
vong cua mt bui sang ha ch an lanh, ho a hoan h tro chuyn

trong sut oan ng bng qua nhng ngon nui, va ri nhanh
chong rong nga qua nhng khoang t bng bn di. Ho ngh
n canh ca b mt Ngon Nui C n, co th la ngay vao tun
trng u tin cua Mua Thu -" va co th no se la nay Durin" ho a
noi nh vy. Ch co Gandalf lc u va chng noi g. Nhng ngi
lun a khng i qua nhng con ng nay nhiu nm trc,
nhng Gandalf th tng qua, va ng bit bit bao nguy him va ma
quai se tng ln khung khip vao Mua ng, v luc o rng se bt
ngi trn t bng, va yu tinh se b mt xm nhp sau trn
chin trong Mo Moria. Thm ch nhng k hoach cua nhng phu
thuy khn ngoan nh Gandalf va nhng ngi ban tt khac nh
Elrond cung i khi lm lac khi ho bt u nhng chuyn phiu
lu y nguy him trn Ngng Ca Mua ng va Gandalf la mt
phu thuy u thng minh bit iu o.
ng y bit rng se co nhng chuyn khng mong i xay ra,
va ng kho hy vong rng ho se vt qua nhng cuc phiu lu
khung khip trn nhng nh nui cao chot vot vi nhng nh
chop n c va nhng thung lung ma chng co lut l cua vua
chua nao vn ti c. Ho th khng nh th. Tt ca a yn n,
n khi ho gp bao sm set, thm ch con hn ca bao sm set na,
o la trn chin sm set. Ban cung bit la mt mt cn bao sm set
ln co th mang xung nhng vung t bng va thung lung ven
sng nhng iu khung khip nh th nao; c bit la khi hai cn
bao sm set gp nhau va bung n. Nhng cn bao trn nui se con
giang ra nhng sm chp con kinh khung hn na vao ban m,
khi nhng cn bao t pha ng va pha Ty giao tranh vi nhau.
Sm chp vang rn trn nhng nh nui, nhng mom a rung
ng, nhng ting gm xet nat khng kh va xoay tron ri giang
vao mi hang ng va l thung; bong m tran ngp vi nhng
ting sm va chp bt cht vang ln.
Bilbo cha bao gi trng thy hoc tng tng n nhng
iu nh th. Ho ang trn cao trong mt vung hep, vi nhng
vc thm dn vao mt thung lung l m mt bn. Tai o ho tru
di mt tang a cheo leo qua m, va no th nm di mt cai
59
chn va ruc u vao ngon chn. Khi ng he nhn ra luc co mt anh

chp, ng thy mt tng a khng l ang bng ngang thung
lung, ang nem nhng hon a vao nhau chi, ri tom ly chung,
tung chung vao bong m khin chung ra vao nhau v vun gia
nhng thn cy xa pha di, ri nhng manh vun lai va vao nhau
vi mt ting n ln. Ri gio va ma p n, va gio a quet nc
ma va nhng cn ma a vng i theo moi hng, va di hoan
canh o th mt vach a cheo leo chng th bao v c g ca. Th
la ca am nhanh chong t sung va nhng con nga lun cua ho th
ng run vi u chuc xung va ui cup vao gia hai chn, va
mt s trong bon chung th h vang trong kinh hoang. Ho co th
nghe thy nhng ngi khng l ang ci va het vang trn tt ca
nhng sn nui.
"Khng th moi chuyn nh vy c!" Thorin noi. "Nu
chung ta khng b p nat hoc cht ui, hoc khng b set anh,
chung ta se b vai ga khng l tom ly va a tung ln tri chi
a bong."
"Th nu anh bit ni nao tt hn th hay dn chung ta i!"
Gandalf noi, ng vn cam thy rt cau, va con lu mi t thn
thy vui vi nhng tn khng l.
Ho kt thuc cuc tranh cai bng cach gi Fill va Kili i tm
mt ch tru tt hn. Ho co i mt tinh anh, va v tre hn nhng
ngi lun con lai khoang mi lm nm, ho thng c sai i lam
u th chuyn (khi moi ngi thy rng tuyt i ng co sai
Bilbo i). Nu nh anh mun tm mt cai g o, th chuyn o
chng co g ging vi vic nhn ngm ca (hoc la Thorin cung noi
vi nhng ngi lun tre nh th). Tt nhin la ban cung se chc
chn tm thy mt cai g o, nu ban nhn ngm, nhng thng th
no lun chng phai la vt ma ban ang theo ui. iu o a c
chng minh trong nhiu trng hp.
Fili va Kili a trn v kha nhanh, bam trn nhng vach a
trong gio lanh. "Chung ti a tm thy mt cai hang kh rao," ho
noi, " cach khng xa nga re k tip; nga lun va moi ngi co th
n bn trong."
J.R.R Tolkien
60
"Cac anh a tm hiu moi th bn trong ri ch?" thy phu

thuy hoi, ng bit rng cac hang ng bn trong nhng ngon nui
rt t khi chng co ai c ngu.
"Vng, vng!" ho noi, du moi ngi bit rng ho chng lam
vic o u lu, v ho a tr v kha nhanh. "No khng ln lm, va
cung chng n su lm."
iu nay, tt nhin la phn nguy him v nhng hang ng:
i khi ban khng bit chung n su n du, hoc la con ng
pha sau chung dn n u, hoc la cai g ang i ban bn
trong. Nhng luc nay th tin tc cua Fili va Kili co ve a kha y
u. V vy ca bon ng dy va chun b i tip. Gio vn ang tru
ln va sm set vn ang chp loa, va cng vic cua ho luc nay la
gi ho cung by nga lun bn nhau. Vn con mt oan ng xa
i, va vn con lu trc khi ho n c tang a ln ng trong
li i. Nu ban bc ng sau ho, ban se thy mt vong cung thp
trn sn nui. No ch va u ch thuc ep lu nga lun bc qua,
sau khi chung a c d ht hang hoa va thao yn cng. Khi ho
i qua di vom cung, th cai cam giac c nghe gio ma bn
ngoai thay v lanh u chung tht la tuyt, va moi ngi cam thy
an toan khoi lu ngi khng l vi nhng tang a cua ho. Nhng
thy phu thuy khng mun mao him. ng y a cao cy ua cua
ng - ging nh khi ng lam iu nay trong phong n cua Bilbo
cach y kha lu, nu nh ban con nh - , va vi th anh sang nay
ban co th thy c moi ngoc ngach cua hang ng.
Cai hang nay co dai va phai, khng ln va b n lm.
Nn t kh rao va la mt ni n nau thun li. mt goc co ch
cho nhng con nga lun va chung ng xa hi o (chung vui
mng khung khip v s thay i nay), va nhai rao rao nhng cai
gio thc n. Oin va Glin mun nhom ln mt ng la sat ca
hong kh qun ao, nhng Gandalf khng mun nghe v iu nay.
V vy ho trai qun ao t trn nn nha, va vt kh tng chic mt
trong cai ng nay; va khi ho a co chn nm thoai mai, ho ly
nhng cai ng iu ra va thi ra nhng vong khoi, Gandalf lam
cho chung i mau va khiu vu ln tut trn nha tiu khin ho.
Ho ben noi chuyn m , qun sach v nhng cn bao, va thao lun
61
xem ho se lam g vi phn chia chu bau cua mnh (khi ho co c

chung; luc nay th iu o xem ra khng con la bt kha thi); va ho
ln lt chm vao gic ngu tng ngi mt. Va o la ln cui cung
ho dung n nhng con nga lun, tui xach, hanh ly, cng cu va
nhng linh tinh ma ho mang i bn mnh.
Sau tt ca, m nay moi th a tr nn tt ep khi ho mang
Bilbo be nho theo mnh. Bi v, co ve nh ng khng th ngu c
kha lu; va khi ng ngu, ng co nhng gic m rt kho chu. ng
m rng co mt vt nt trn tng tai pha sau cua cai hang, va
vt nt nay cang luc cang ln ra, cang m rng ra tht ln, va ng
rt lo nhng chng th goi to hay lam bt ky chuyn g khac ngoai
vic nm y va quan sat. Va ng m thy rng san cua cai hang
a c ly i, va ng bt u trt dai xung, ch co Chua mi
bit la i u.
Luc nay ng bng tnh vi s kinh s, va thy rng mt phn
cua gic m cua no a tr thanh s tht. Mt vt nt ang m ra
t pha sau cua hang, va ang tr thanh mt li i ln. ng va
kp thy cai ui cua con nga lun cui cung ang bin mt vao li
i o. Tt nhin la ng gao tng ln, vi tt ca s m ma mt
ting gao cua mt hobbit co th ku c, o la mt iu ang
ngac nhin so vi tm voc cua ho.
Nhng con yu tinh nhay ra, nhng con yu tinh ln, nhng
con yu tinh khng l kinh d, rt nhiu yu tinh a xut hin
trc khi ban kp chp mt. Chung ln t nht gp sau mt ngi
lun, va con ln gp i thm ch so vi Bilbo; va ca am b tom ly
va chuyn qua vt nt, trc khi ban kp nhay mt. Nhng vn
con Gandalf. Ting gao cua Bilbo tht la tt. No a khin cho ng
bng tnh ngay trong giy phut khn cp, va khi bon yu tinh
nhao n bt ng, th co mt anh sang khung khip ging nh tia
chp chiu xuyn qua khp hang ng, sc y mui thuc sung, va
nhiu tn trong bon ln ra cht queo.
Vt nt lin ong lai ngay tc th, va Bilbo ln nhng ngi
lun a b tom sang pha bn kia! Con Gandalf? Ca bon ln lu yu
tinh chng th bit c g v ng, va bon yu tinh th chng bun
J.R.R Tolkien
62
nan lai tm hiu. y la mt ni su thm thm, ti tm ma ch

co lu yu tinh ang sng ni trai tim cua nhng ngon nui mi co
th n c. Nhng li i ngang doc an vao nhau theo moi
hng, nhng bon yu tinh bit chung ang i u, nh th ban
bit ng n bu in gn nht; va khi con ng dn su
xung, th no tr nn ngt ngat khung khip. Bon yu tinh rt la
hung han, chung li keo moi ngi mt cach tan nhn, ri tc li
va ci bng mt th giong chng con tnh cam; va Bilbo th cang
cam thy bt hanh thm ch hn ca khi bon quy khng l nht ng
ln bng nhng ngon chn cua ng. Thm mt ln, mt ln na no
c ao tr v cai h hobbit xinh xn sang sua cua no. Va o khng
phai la ln cui cung.
Ri co mt mt lung sang o hin ra trc ho. Bon yu tinh
bt u ca hat, hoc cau nhau, gi nhp bng cach dm manh long
ban chn ln a, va nh th cung lc ct lc cac tu nhn cua mnh.
Cn! p! L nho lach cach!
Nm, tom! Veo bt!
Ri li v th trn Yu tinh
Chung may, lu lach chach!
Chat, chat! V, nat!
Ly bua va kep! p cho tan tac!
Bang, bang! Chui su xung hang!
H h! Lu lach chach!
Vun vut, rao rao! Ting roi vun rut!
anh va p! Rn va van!
Lam vic, lam vic! Chng dam ku than,
Trong khi Yu tinh nc t t, Yu tinh ci h h
Vong vong di hang su
Xung i, bon lach chach!
63
Nghe co ve tht la kinh khung. Nhng bc tng vong lai

ting cn, p! va ting nm, tom! va ting ci kinh hoang cua
bon chung h h, lu lach chach! Ngha cua bai hat nhn chung a
qua ro rt; v luc nay bon yu tinh a rut roi va qut chung vang
ln nhng ting vun vut, rao rao!, va ra sc vung vy chung tht
nhanh trc mt mnh; va hn mt ln bon ngi lun a gn nh
b anh va p nh moi th khac, khi ho ri trt vao trong cac
hang ln.
Mt ngon la ln a c nhom ln gia hang, nhng ngon
uc c gn doc theo tng, va khp ni y lu yu tinh. Bon
chung ci vang ri gim chn va v tay, trong khi bon ngi lun
(vi ca Bilbo ti nghip ng sau va gn vi nhng ngon roi
nht) ang cung cung chay, khi ma bon yu tinh vut roi hng
theo pha sau ho. Nhng con nga lun a c gom lai mt goc,
va nhng goi hang hoa hanh ly vt ln loc a v bung ra, ang b
lu yu tinh luc loi, ang b lu yu tinh ht ngi, ang b lu yu tinh
ch tro, va ang b lu yu tinh ging xe.
Ti e rng y ln cui cung ho con thy c nhng con
nga lun xinh xn tuyt vi y, k ca con nga trng cng trang
ma Elrond a cho Gandalf mn, v con nga cua ng khng thch
hp i ng nui. V bon yu tinh chuyn n nga, nga lun va
la (va nhng th khac con kinh khip hn). Va chung th luc nao
cung oi. Tuy nhin luc nay nhng ngi tu nhn nay ch bit
ngh n mnh ma thi. Bon yu tch xch tay ho ra sau va ni ho
lai vi nhau thanh mt hang ri li ho n goc cui hang, Bilbo b
li xnh xch cui hang.
Co mt con yu tinh khng l co cai u rt to ngi trong
bong ti, trn mt tang a ln bng phng, va bon yu tinh vy
quanh hn vu trang bng ru va gm cong. Vao thi nay th bon
yu tinh rt c ac, tinh quai, va nhn tm. Chung khng ch ra
nhng mon ep e, nhng chung tao ra c nhiu th rt
khn ngoan. Chung co th ao hm va khai thac mo chng kem g
nhng ngi lun kheo leo nht khi chung gp rc ri, mc du
nhng cai hm mo nay lun ln xn va d day. Chung rt gioi ch
tao bua ta, ru, gm, dao gm, cuc chim, kep va nhng cng cu
J.R.R Tolkien
64
tra tn khac, hoc la bt nhng ngi khac ch tao theo thit

k cua chung, tu nhn va n l phai lam vic cho n khi cht v
mong mun kh tri va anh sang. Chung khng phat minh ra
nhng c may co th gy rc ri cho th gii, c bit la nhng
thit b tinh xao co th git nhiu ngi mt luc bi v cho du banh
xe, ng c va nhng ting n lun lam chung vui thch, chung
cung khng t mnh lam hn nhng g chung co th; nhng trong
nhng ngay y va trong nhng ni hoang da y chung vn cha
phat trin (nh ngi ta thng goi) nhng cng ngh y. Chung
khng qua cm ghet ngi lun hn la nhng ngi va vt khac,
c bit la vao thi xa xa va thnh vng, thm ch mt s ngi
lun gian xao con kt ng minh vi chung. Nhng chung c bit
co ac cam vi Thorin va cac ban ng hanh cua ng, bi v cuc
chin tranh ma cac ban a c nghe nhc n, nhng khng c
k lai trong cu chuyn nay; va du sao th bon yu tinh cung
khng quan tm n vic chung bt c ai, khi ma vic nay c
tin hanh y khn kheo va b mt, va tu nhn khng th bao v
mnh c.
"Nhng tn khn kh kia la ai?" Yu Tinh V ai hoi.
"Nhng tn ngi lun, va thng nay!" mt trong s nhng
tn ang cm xch noi, keo manh si xch cua Bilbo khin no te
nhao xung u gi.
"Chung ti thy bon chung n nau Vom Trc cua chung
ta."
"Th ngha la sao?" Yu Tinh V ai noi, quay sang Thorin.
"Tao am bao la vic nay chng co g tt lanh ca! Tao oan la la
bon may ang do tham nhng cng vic lam n ring cua bon tao!
Bon trm cp, tao se chng ngac nhin khi bit c iu nay! Bon
sat nhn va la ban cua bon Elves, ro la th! Nao! Bon may mun
no g?"
"Ngi lun Thorin sn sang phuc vu ngai!" ng tra li - no
ch la mt s lch s v ngha - " Chung ti hoan toan khng co y
kin g v nhng g ngai nghi ng va tng tng. Chung ti n
nau trong cn bao trong mt hang ng co ve nh kha tin li va
65
b bo hoang; chung ti khng h ngh rng iu o lai gy nn bt

ky phin toai g cho yu tinh. Th la qua u!"
"Uc!" Yu Tinh V ai noi. "o la nhng g may mun noi o
ha! Tao mun hoi xem bon may ang lam cai quai g trn nhng
ngon nui nay, bon may t u n, va bon may i u? ung ra
tao mun bit tt v bon may. Nhng g may noi la cha u,
Thorin Oakenshield, tao bit may ro lm; nhng hay noi tht i,
nu khng tao se chun b cho may nhng th c bit khng d
chu g u!"
"Chung ti ang i thm ba con, nhng ngi con c con cu,
va nhng anh em ho th nht, th hai va th ba, va nhng hu
du khac cua ng cha chung ti, ho ang sng sn ng cua
nhng ngon nui y hiu khach nay," Thorin noi, ng khng bit
phai nn noi g lin, khi ro rang la s tht cung se chng em n
iu g tt lanh.
"Hn la mt tn noi lao mt cach kinh khip!" mt trong
nhng tn cm xch noi. "Nhiu ngi bon ti a sng s khi
xung hang tham nhng sinh vt bn di, bon chung a cht
v hoa a. Va hn cung khng giai thch v vic nay!" Hn a
thanh gm ma Thorin ang eo ra, thanh gm c ly t hang
cua bon Quy Khng L.
Con Yu Tinh V ai hu ln mt ting ting y gin d khi
no nhn thy thanh gm, bon chin binh cua hn nghin rng,
khua khing va dm chn. Bon chung nhn ra thanh gm nay
ngay. No a tng git hang trm yu tinh, khi ma nhng elves
xinh ep cua Gondolin sn ui chung trn nhng ngon i hay
giao tranh trc nhng bc tng cua chung. Ho goi thanh gm
nay la Orcrist, Ke Dit Yu Tinh, nhng bon yu tinh ch goi no la
thanh Cn. Chung ghet no va con ghet bt ky ai mang no hn.
"Nhng tn sat nhn va be ban cua bon elf!" Yu Tinh V ai
rng ln "Git chung! p nat chung! Xe xac chung! Nghin cht
chung! Dn chung xung nhng cai l ti tm y rn rt va
khng bao gi cho chung thy lai anh sang!" Hn gin n ni
nhay khoi ch ngi va lao n ch Thorin vi cai mm ha tng ra.
J.R.R Tolkien
66
Nhng ngay luc o anh sang cht loe ln trong hang, va mt

lung la sang bung ln thanh mt ct khoi cao xanh sang, bc ln
n tn trn nah, toe ra nhng tia la sang trng hung han gia
am yu tinh.
Nhng ting ku thet tht thanh, nhng ting ru rt ln xn
vang ln: chung hu, chung tru va nguyn rua, chung gao va chung
thet, va nhng th chung lam tip theo th khng ta ni. Hang
trm con meo hoang va soi b quay sng cung luc cung khng th
so sanh vi cai th ting ng nay. Nhng m la t nhng m
phong trn bon yu tinh, va nhng ct khoi day ang xung t
trn nha day nghet n ni ngay ca mt cua bon chung cung
khng th nhn xuyn qua c. Ri bon chung nhanh chng
xung va nn u cm cp xung nn nha, cn xe va m a loan
xa nh th ca bon ang ln cn dai.
Ri thnh lnh mt thanh gm loe sang. Bilbo thy no
hng v ung ch tn Yu Tinh V ai ang ng lng i gia
cn gin d cua mnh. Hn nga xung, cht ti, va am chin
binh yu tinh dat i trc thanh gm, la het in ai trong bong
ti.
Thanh gm tr lai v vo cua no. "Nhanh ln, theo ta!" mt
giong noi manh me va lng le vang ln; va trc khi Bilbo kp hiu
xem chuyn g xay ra no a lai cung quyt chay i cui hang,
nhanh ht mc co th, bng xung nhng li i ti tm vi nhng
ting la het cua bon yu tinh ang yu dn sau lng. Mt tia sang
m dn ng ho.
"Nhanh hn, nhanh hn na!" giong noi o noi. "Bon chung
lai sp thp uc ln tr lai ri!"
"Na phut thi!" Dori noi, ng ang chay ngay sat sau Bilbo
va la mt ngi lun t t. ng dung ht sc thuc cu hobbit bng
vai v tay ng b xch, va ca bon ho u chay ao i, vi nhng ting
xch lanh canh, va vp te nhiu ln v ho khng th dung n tay.
Mt luc sau th ho ngng lai, va ln nay nay th hn la ho a a
xung rt su va gia long nui.
67
oan Gandalf vung cy ua thn cua mnh ln. Tt nhin

y chnh la Gandalf, nhng ho chng con tm tr u ma hoi v
sao ng n y. ng lai rut gm ra, va no lai mt ln na loe
sang trong bong ti. No se bung ln gin d nu co bon yu tinh
y, va luc nay no ang loe ln mt lung sang xanh vui mng khi
git c tn chua t v ai cua cai hang nay. No chng kho khn
gi khi ct ngang nhng si xch cua bon gia tinh va nhanh chong
tra lai t do cho nhng tu nhn. Thanh gm nay mang tn la
Glamdring, Ke Tan Sat Ke Thu, nu nh cac ban con nho. Bon yu
tinh goi no la cy p, va con ghet no hn ca cy Cn na. Cy
Orcrist cung a c thu hi, v Gandalf cung a mang no i theo;
ng tom ly no t mt tn bao v ang s cung cung. Gandalf
lun ngh n moi th, va cho du ng khng th lam c moi th
, ng cung vn lam c nhiu vic cho ban be ngay trong nhng
tnh hung kho khn.
"Tt ca chung ta u a y ri ch?" ng noi, cui ngi
a tra thanh gm cho Thorin. "Xem nao: mt - la Thorin; hai,
ba, bn, nm, sau, bay, tam, chn, mi, mi; th con Fili va Kili
u? A, ho y ri, mi hai, mi ba - va kia, ngai Baggins: mi
bn! Tt, tt! Co th la iu nay kha t y, nhng cung co th no
lai tt hn nhiu. Khng con nga lun, khng con lng thc, va
cung khng bit la chung ta ang y, va con mt by yu tinh
hung d sau na! i thi nao!"
Th la ho i. Gandalf kha co ly: ho bt u nghe thy ting
bon yu tinh va nhng ting la kinh het d pha sau nhng li i
ma ho va bng qua. iu nay cang khin ho i nhanh hn bao gi
ht, va khi ma Bilbo ti nghip khng th i nhanh bng na bon
ho - v ngi lun co th i vi nhng bc sai khung khip, ti co
th noi vi cac ban nh th, th bon ho phai thay phin nhau cong
no trn lng.
Nhng bon yu tinh vn nhanh hn nhng ngi lun, va
nhng con yu tinh nay bit ng hn (chnh chung a tao ra
nhng li i nay), va chung lai con ang gin d in cung; nn
nhng ngi lun co th nghe thy nhng ting gao va tru cang luc
cang gn hn. Thm ch ho con nhanh chong nghe thy ting bc
J.R.R Tolkien
68
chn thnh thch cua bon yu tinh, nhiu tht nhiu ting bc
chn co ve nh a bng qua cai nga re cui cung. Nhng m uc
o a hin ra pha sau ho trong nhng ng ng ma ho ang
chay doc theo, va ho a mt l bo c ri.
"V sao ch, v sao ma ti lai ri khoi cai h hobbit cua mnh
vy tri!" ngai Baggins khn kh noi khi ang nay tng tng trn
lng Bombur.
"V sao ch, v sao ma ti lai mang cai thng nho hobbit bt
hanh nay vao cuc sn tm kho bau ch!" Bombur khn kh noi,
ng vn beo, va m hi nho giot ra t mui ng trong gin d va
kinh hoang.
ung luc o th Gandalf lui lai sau, va Thorin lui xung cung
ng. Ho re vao mt goc hep. "n luc ri!" ng thet ln. "Rut gm
ra nao, Thorin!"
Khng con g lam na, va bon yu tinh khng thch iu
nay. Chung sai n bn li re vi nhng ting ku gin d, va thy
thanh Ke Dit Yu Tinh va Ke Tan Sat Ke Thu ang ang sang
ln lanh lung lp lanh ngay trc nhng cp mt sng s cua
chung. Nhng tn pha trc lam ri uc va va la ln trn trc
khi b git. Nhng tn pha sau cang la ln ln, va nhay lui lai lam
nhng tn chay pha sau chung nga ln ra. "Cn va p!" chung
gao ln; va bon chung u tr nn rt bi ri, phn ln bon chung
b ngc tr lai con ng ma chung a theo n y.
Mt luc lu sau vn khng co tn nao dam mo n nga re y.
Luc nay th nhng ngi lun a lai chay i, chay xa, tht xa va
nhng ng ng ti tm trong a hat cua bon yu tinh. Khi bon
yu tinh phat hin ra iu nay, chung a nhng ngon uc ln,
va chung xo nhng i giay mm, va chung chon ra nhng tn
chay nhanh nht, nhng tn co nhng cp mt va i tai sc ben.
Chung chay vot ln, le lang nh nhng con chn trong bong ti, va
nhng ting ng chung gy ra khng nhiu hn nhng con di.
o la ly do v sao ma ca Bilbo va ca nhng ngi lun, va
thm ch ca Gandalf u khng nghe thy ting chung p n.
Khng ai thy c chung. Nhng bon chung th lai thy c
69
nhng ngi lun ang chay trong lng le t pha sau, v Gandalf
ang tao ra mt lung sang m t cy ua thn cua ng giup
nhng ngi lun chay trn.
Ri thnh lnh Dori, luc nay lai n lt mnh cong Bilbo, b
tom ly t pha sau trong bong ti. ng la ln va nga xung; va
cu hobbit ri ra khoi vai ng, te vao vung ti, p u vao a
cng, va khng con nh g na.
J.R.R Tolkien
70
CHNG 5
NHNG CU TRONG BONG TI
Khi Bilbo m mt ra, ng khng bit la ng con mt khng,

v chung quanh ti tm nh th mt ng vn con nhm tt. Khng
co ai bn canh ng ca. Hay th tng tng xem ng s n th
nao! ng khng th nghe thy g, khng th thy thy g, va ng
khng cam thy g ngoai tr nn a lanh leo. Tht chm chap, ng
ng dy va mo mm ca bn hng, cho n khi ng cham vao
vach cua ng ng; nhng ng khng th tm thy g ht: hoan
toan khng co g, khng co du hiu cua yu tinh, khng co du
hiu cua ngi lun. u oc ng quay cung, va ng thm ch con
khng bit la ho a i theo hng nao khi ng b nga. ng c phan
oan, va bo doc theo theo mt hng, cho n khi thnh lnh tay
ng cham phai mt cai g o ging nh mt cai nhn nho bng kim
loai nm trn nn ng ng. o chnh la mt im ngot cho s
nghip cuc i cua ng, nhng luc nay th ng khng bit iu
nay. ng nhet cai nhn vao tui ma gn nh khng ngh ngi g
ht; ro rang la luc nay th cai nhn khng to ra co cng dung g
ang k ca. ng khng i tip na, ma ngi xung cai nn lanh leo
va t mnh chm m vao mt ni au kh hoan toan mt luc lu.
ng ngh n mon trng va tht mui trong bp nha - v bn
trong no co th cam thy rng a n gi n, va iu nay ch cang
lam cho no cam thy au kh hn.
ng khng th ngh c la phai lam g, hoc la iu g a
va xay ra; v sao ma ng b ri lai; hay v sao ma ng khng b
bon yu tinh bt khi ng b tut lai nh th, va thm ch v sao ma
u ng lai au nh th nay. S tht la ng ang nm lng yn
trong mt cai goc ti tm, khng thy g va khng ngh g mt luc
lu.
71
Sau mt luc th ng s thy cai tu cua mnh. Cai tu khng

b gy, va du sao th no cung la mt cai g o. Ri ng s thy cai
bao, vi mt t thuc la bn trong, va o la lai la mt cai g tip
na. Ri ng tm dim quet va khng th tm thy g ht, va iu
nay hoan toan lam ng mt ht hy vong. Du sao th cung tt, ng
ngh vy khi tm tr a tr lai bnh tng. Co tri mi bit ting
dim quet va mui thuc la co th mang ng ra khoi nhng cai h
tm ti cai ni kinh khip nay hay khng. Vao luc o ng vn
cam thy rt ra ri. Nhng khi thoc tay vao tui va s soang khp
ngi tm dim quet th tay ng cham vao chui thanh gm
nho cua mnh - con dao gm nho ng ly t ch lu quy khng l, no
a qun bng no i; va bon yu tinh co ve nh cung khng chu y
n khi no khi ng eo con dao nay bn trong cai qun tum cua
mnh.
Va ng rut thanh gm ra. Thanh gm sang m m trc
mt ng. "Th ra y cung la mt thanh gm cua ngi elf," ng
ngh, "va bon yu tinh th khng qua gn, nhng cung khng qua
xa." Nhng ng cam thy thoai mai hn mt chut. Du sao th eo
mt thanh gm c tao ra Gondolin trong nhng cuc chin
tranh vi yu tinh, nhng cuc chin a c hat trong nhiu bai
hat, th cung tht la oai phong; va ng cung nhn ra rng nhng
vu kh nh vy lun tao ra mt n tng manh cho bon yu tinh
a thnh lnh tn cng ho.
"Quay lui?" ng ngh. "Hoan toan khng hay! i sang bn?
Khng c ri! i ti? Ch co cach nay thi! i thi nao!" Va ng
ng dy, luc tuc bc i, thanh gm nho cha vao pha trc,
mt tay s tng, nghe ngong tng ting ng lt cht nho nht.
Ro rang la Bilbo ang trong mt ni ang c goi cht
chi. Nhng ban hn phai nh rng ni y khng n ni qua cht
cho ng nh i vi ti hay ban. Hobbit khng ging nh ngi
thng, va sau ht nu nhng cai l cua ho la nhng ni chn ep
e d chu va thoang kh, rt khac vi nhng ng ng cua bon
yu tinh, th ho vn thng xuyn ao nhng ng ng hn
chung ta, va ho khng d dang mt i cam giac v phng hng
di long t - khi ma u ho a phuc hi sau khi b va p nay
J.R.R Tolkien
72
om om. Va ho cung co th i tht lng le, co th d dang ln

trn, va phuc hi mt cach ang kinh ngac sau b te nga va m,
va ho co nhng tr thng minh va s khn ngoan ma con con ngi
hu nh cha bao gi nghe thy hoc a qun i t lu.
Ti se khng noi rng ni nay ging nh ni cua ngai
Baggins. Con ng ng nay co ve nh khng co tn cung. Tt ca
nhng g ng bit la ng vn ang dc xung va vn i theo cung
mt hng du thnh thoang vn co nhng ch re. Thnh thoang lai
co nhng li ngach, ng bit iu o qua anh sang l m trn
thanh gm, hoc cam thy bng ban tay trn tng. ng khng
chu y n nhng li nay, ma lai c gng bng nhanh qua v s bon
yu tinh hoc v na tng tng ra nhng con vt ti tm se lao
ra t ngach o. ng c i va i, ri c i xung va i xung, va vn
khng nghe thy m thanh g ngoai vic thnh thoang lai co mt
con di rt ln bn tai, luc u khin ng git mnh, ri th vic
nay din ra qua thng xuyn khin ng khng bun quan tm
na. Ti khng bit la ng c gi yn tnh trang nh vy c bao
lu, ghet i tip nhng s khng dam dng, ng c i, i va i, cho
n khi ng mt hn ca ch mt. Co ve nh vic nay se keo dai
mai cho n hm sau va n ca nhng ngay tip theo. Ri thnh
lnh, chng co g bao trc, ng ri phch vao nc! Uc! No lanh
nh bng. Vic nay tac ng ln ng ngn nhng manh me. ng
khng bit rng y ch la mt cai vung trn ng, hay la ra cua
mt con sui ngm chay ngang li i, hay la b cua mt cai h su
thm thm. Thanh gm chng chiu ro c g ca. ng dng lai,
va ng co th nghe thy khi c lng nghe, ting nc nho giot t
tach t cai trn v hnh vao mt nc pha di; nhng hnh nh
khng con nhng ting ng g na.
"Th ra y la mt cai vung hoc mt cai h, ch khng phai
la mt con sng ngm," ng ngh. ng vn khng dam bng vao
vung bong ti. ng khng bit bi; va ng cung ngh v nhng con
vt nht nht vi nhng con mt li to tng en thui ang quy
trong nc. Co nhng con vt rt la sng trong nhng cai vung va
nhng cai h tt bn trong nhng ngon nui: nhng con ca ma ch
co tri mi bit t tin cua chung a bi vao y t bao nhiu nm
73
trc y ma khng h bi ra, trong khi mt cua chung th cang

luc cang to ra, to ra na, to ra mai c nhn trong man m; va
con nhng th con nhy nhua hn ca ca na. Thm ch trong
nhng ng ng va hang ng ma bon yu tinh a t ao ra co
nhng con vt sng khac ma chnh chung cung khng bit. Mt s
nhng cai hang ng nay a xut hin rt lu trc khi bon yu
tinh ch co vic ao rng chung ra va ni chung vi nhng li i
khac cua chung, va nhng ngi chu cu cua nhng cai hang nay
vn con y, ln l va anh hi v moi th.
Su trong nhng man nc en ni y co mt Gollum gia
sng, mt sinh vt nhy nhua nho be. Ti khng bit hn n t
u, va hn la cai hay con g. Hn la Gollum - ti tm nh bong
ti, ngoai tr cp mt li to tron trn khun mt gy nhng cua
hn. Hn co mt cai thuyn nho, va hn thng lng le cheo i
trn h; cai h rng, su va lanh gia. hn cheo thuyn bng cach
quat cp gio to tng sang hai bn, nhng khng h gy ra nhng
gn song nao. Khng h. Hn dung cp mt l m nh hai ngon
en cua mnh tm nhng con ca mu ma hn co th bt c
bng nhng ngon tay dai vi nhng ng tac nhanh nh y ngh.
Hn cung thch tht. Hn ngh rng tht cua yu tinh ngon, khi
hn co th bt c chung; va hn lun lo liu sao cho bon yu
tinh khng h phat hin ra hn . Hn ch i theo bon chung t
pha sau, nu nh chung i n c bt ky ni nao gn bn b
nc ma no ang lang vang canh o. Chung t khi lam vy, v
chung cam thy co mt cai g o bt ng ang ln vn quanh o,
pha tn cung chn nui. Chung a n bn h rt lu trc y,
khi chung ao su ng ng cua mnh xung, va chung thy rng
chung khng th ao su hn na; th la chung dng lai hng
nay; va chng co ly do g chung xung o tr khi con Yu Tinh
V ai sai n. i khi con nay ln cn them ca trong h, va i
khi chng co con yu tinh hay ca nao tr v ht.
Tht s ra Gollum sng trong mt hon ao nho gia h.
Hn ang quan sat Bilbo t ng xa vi i mt l m nh hai ng
knh vin vong. Bilbo khng th thy hn, nhng hn ang rt
J.R.R Tolkien
74
bn khon v Bilbo, v hn co th thy rng y hoan toan khng

phai la mt con yu tinh.
Gollum leo ln thuyn vao bi ra khoi ao, trong khi Bilbo
vn ngi bn ming h, v cung bi ri khi ma khng con ng
i ma cung khng con mu g xoay tr. Thnh lnh Gollum n
va th thm cung vi nhng ting rt:
"Phu h cho chung ta va vy nc ln chung ta, chu bau cua
ta! Ta oan rng no la mt ba tic c la chon, t nht la mt
mu ngon lanh c lam cho chung ta, gollum!" Va khi hn noi
gollum, hn nut c trong hong mt cach gh rn. o chnh la ly
do hn co cai tn nh vy, cho du hn lun goi mnh la"chu bau
cua ta."
ng hobbit nhay dng ln ra khoi da mnh khi ting rt vng
qua tai ng, va ng thnh lnh thy mt i mt l m ang nhn
v pha mnh.
"ng la ai?" ng noi, cha con dao gm ra pha trc.
"No la gggg, chu bau cua ti?" Gollum th thao (hn lun
lun t noi vi chnh mnh v chng co ai noi chuyn). Cai khin
hn phai tm hiu, cho du luc o hn rt oi, ch la s to mo; nu
khng th hn a i bt ca va sau o mi th thm.
"Ti la ng Bilbo Baggins. Ti b lac khoi nhng ngi lun va
ti lac khoi thy phu thuy, ti khng bit ti ang u; va ti
khng mun bit g ngoai vic lam sao ti co th ra khoi u?"
"No co g trn tay no vyyyyyyyyyyy?" Gollum noi, nhn sang
thanh gm, cai ma hn khng thch lm.
"Mt thanh gm, mt thanh gm t Gondolin!"
"Ssss," Gollum noi, va tr nn lch s hn. "Ko th mnh nn
ngi xung y za noi chin zi no mt chut, chu bau cua taaaa.
Co th noi v nhng cu , co th la zy, phai khng?" Hn kha
bn khon va tr nn thn thin, du sao i na th vao luc nay
hn vn lam nh vy, cho n khi hn c bit thm v thanh
gm va v cu hobbit, cho du nh no co nh ang tht s mt
mnh, cho du no kha thch hp chen, va cho du Gollum ang
75
tht s rt oi. Nhng cu la nhng g ma hn ngh n. Hoi v

chung, i khi oan v chung, o la tro chi duy nht ma hn co
th chi vi sinh vt ky la khac ngi nhng cai l cua chung t
cach y rt, rt lu, trc khi hn mt tt ca ban be va bo i, n
c, ri trn xung su, tht su vao cai vung ti tm di nhng
ngon nui.
"c lm," Bilbo noi, ng kha bn khon ng y, cho n
khi ng bit thm v sinh vt nay, cho du ng ang n c, cho
du hn co ve hung d hoc oi bung, va cho du hn co th la ban
cua bon yu tinh.
"ng hoi trc i," ng noi, bi v ng chng co thi gian
ngh ra mt cu nao.
Th la Gollum rt ln
"Gc no chng ai hay
Cao hn moi loai cy
No cao v b bn
Chng bao gi ln ln"
"D qua," Bilbo noi "La nui, ti ngh th?"
"Chng le no lai d tha xao? y hn la mt cuc thi cho
chung ta, chu bau cua taaa! Nu chu bau hoi, va no khng tra
li c, chung ta se n no, chu bau cua taaaaa! Nu no hoi
chung ta, va chung ta khng tra li c, chung ta se lam nhng
g no mun, ? Chung ta se ch no ng ra, ung th!"
"c thi!" Bilbo noi, khng dam phan i, va u oc ng
lam vic ct lc tm mt cu cu ng khoi b n tht.
"Ba mi con nga trng
Trn ngon i o ti
Trc tin chung no nhai
Ri chung no dm dai
Va ri chung tnh lng
J.R.R Tolkien
76
ng yn ngm nng mai"

o la tt ca nhng g ng co th ngh ra hoi - y tng vic
n tht a chim ht tm tng no. o cung la mt cu c, va
Gollum cung bit cu tra li nh ban vy. "Xa ri, xa ri!" hn
rt ln, "Rng! Rng! Chu bau cua ta; nhng chung ta ch co sau
thi!" oan hn hoi cu th hai cua mnh:
"Khoc ma khng ting ai hay
Du khng co canh vn bay c nao
Khng rng vn cn c sao
Khng ming ma vn c ao th thm"
"i mt chut!" Bilbo la ln, ng vn ang b ln cn vi y
tng v vic b n tht. May thay ng a nghe v chuyn nay mt
ln trc y, va khi tr khn a tr lai ng ngh ra c cu tra
li. "Gio, tt nhin la gio ri,", va no cung kha hai long rng no
cung co c mt cu khac khac ngay lp tc. "Cai nay se la
mt cu hoc him cho nhng sinh vt sng su di long y y,"
no ngh
"Trn cai mt xanh l
Co mt con mt nho
Cai mt luc l th
Cung co mt mt m
"ng y ging t gh"
Con mt u noi th
"Nhng ch ch thp
Ch chng phai ch cao"
"Ss, ss, ss," Gollum noi. No a di long t t lu, lu lm
ri, va a qun mt iu nay. Nhng ung vao luc Bilbo ang bt
u hy vong rng con quai vt nay khng th tra li th Gollum
nh lai c nhng chuyn xa xa xa xa xa xa, khi ma hn sng
vi ba mnh trong mt cai l trong mt cai ranh bn mt con sng,
" Sss, sss, chu bau cua taaa," hn noi, "Mt tri chiu trn nhng
77
bng cuc, no la th, no nh th." Nhng nhng cu quen thuc

trn mt y a lam hn phat mt. Chung cung lam hn nh lai
nhng ngay ma hn khng qua c n, vung trm va bn thu, va
iu o la hn gin d. Hn na chung lai lam hn oi; va v th
hn c th vi nhng cu hoc bua va kho chi hn.
V giac v hnh
V v v thanh
Nm sau sao sang
Nm trn ngon i
Lp y l trng
V han v hi
n trc theo sau
Tn cung cuc sng
Ting ci tt mau
Khng may cho Gollum la trc y Bilbo a tng nghe n
iu nay; va cu tra li n vi ng ngay. "Bong ti!" ng noi ma
thm ch khng cn gai u hay suy ngh li thi g.
Cai hp kia khng ban l, khng khoa va khng np
Nhng lai n cha mt kho vang tt tp
ng a yu cu co thm thi gian, trc khi ng co th ngh
ra mt cu tht s kho. Cu nay ng ngh rng a xa n kinh
hoang, cho du ng khng a cu nay ra theo cach thng.
Nhng co ve nh cu nay tht s hoc bua vi Gollum. Hn rt ln
vi chnh mnh, va hn vn khng tra li; hn th thm va thi ph
ph.
Sau o mt luc th Bilbo a bt u mt kin nhn. "Th
nao, no la g?" no noi. "Cy tra li khng phai la ting hi nc un
si u, nu nh ng nh ngh cu tra li t nhng m thanh ng
ang phat ra."
"Hay cho chung ta mt c hi; hay cho chung ta mt c hi,
kho bau cua taaaaaaaaaa."
J.R.R Tolkien
78
"A," Bilbo noi, sau khi cho hn suy ngh mt luc lu, "th ng
oan la cai g?"
Nhng thnh lnh Gollum sc nh n nhng g hn a trm
ra khoi t hi xa, va hn ngi di ranh sng day ba hn, day
ba hn hut. "Trng!" hn rt ln. "La trng, chnh no!" Ri hn noi
lun:
Sng ma khng cn th
Nh xac cht lanh
Mc du khng h khat
Vn c ung khng phanh
Toan thn y ao giap
Ma chng ku lanh canh
Ln nay n phin hn cung ngh rng y la mt cu d
kinh hoang, bi v hn lun ngh n cu tra li. Nhng hn
khng th nh c cai g khac hay hn vao luc nay, hn a qua
ri vi cai cu v qua trng. Va cung y nh vy, cu nay tr thanh
mt cu cc hoc bua cho Bilbo khn kh, ngi cha bao gi lam g
vi nc co th tm c li gi y t o. Ti ngh rng tt nhin
ban a bit cu tra li, hoc co th oan ra no d dang trong nhay
mt, v ban ang ngi m ai tai nha va chng h co mi e doa b
n tht nao quy nhiu ban. Bilbo ngi o va hng giong mt hai
ln, nhng chng co cu tra li nao ht.
Sau mt luc th Gollum bt u huyt mt cach hai long vi
chnh mnh "Tt y nh, chu bau cua ta? No ly thu y ch? No
ang nhai phai khng?" Hn bt u nhn ra Bilbo, ra khoi
vung ti.
"i mt chut," ng hobbit run ln. "Ti mi va cho ng suy
ngh kha lu ma."
"No phai gp, gp!" Gollum noi, bt u khua chic thuyn
cua hn trn b sng tin v pha Bilbo. Nhng khi hn va t
cai chn co mang cua hn xung nc, th mt con ca nhay vot ln
v s va ri xung nhng ngon chn cua Bilbo.
79
"Uc," no noi, "no lanh ngt va t st!" - va ng oan oan ra.

"Ca! Ca!" ng gao ln "o la ca!"
Gollum co ve tht vong khung khip, nhng Bilbo a hoi mt
cu khac cang nhanh cang tt, cho Gollum quay v thuyn
va suy ngh.
"Khng chn nm trn mt chn, hai chn ngi gn trn ba
chn, bn chn th co mt m."
y khng tht s la thi im hp ly a ra cu nay,
nhng Bilbo ang rt vi. Gollum co th se gp rc ri khi oan no
la cai g nu nh hn c hoi vao mt luc khac. Nhng khi a noi
v ca th "khng chn" khng con kho oan na, va phn con lai
tr nn d dang. "Ca trn mt cai ban nho, mt ngi an ng ngi
trn gh u canh ban, con meo gm xng," - tt nhin o la cu
tra li va Gollum nhanh chong noi ln. Ri hn ngh rng a n
luc hoi nhng g kho va kinh d hn. y la nhng g hn noi:
No n ht tt thay
Chim thu, hay co cy
No n ca st thep
Nhai a soi ngp mep
Git vua, pha kinh thanh
anh sp ca non xanh.
Bilbo khn kh ngi trong bong ri, ngh v nhng cai tn
kinh d cua tt ca nhng quy khng l va yu tinh n tht ngi
ma ng a tng nghe thy trong cac cu chuyn c tch, nhng
khng co ai trong s chung lam c tt ca nhng chuyn nay.
ng co mt cam giac rng cu tra li rt khac va ng a bit v cai
nay, nhng ng khng ngh ra. ng bt u lo s, va iu o th
lai cang lam cho kho ma ngh ngi g c. Gollum bt u ra khoi
thuyn. Hn dm xung nc va bi theo con ranh; Bilbo co th
thy mt hn m trng v pha mnh. Li hn lim quanh mep;
ng a mun het ln "Cho ti thm thi gian! Cho ti thm thi
gian!" Nhng ung luc y thnh lnh mt ting ku re ln:
J.R.R Tolkien
80
"Thi gian! Thi gian!"

Bilbo c cu bi thun tuy do may mn. Bi v o tt
nhin chnh la cu tra li.
Gollum lai mt ln na tht vong; va by gi th hn tr nn
gin d, va cung thy chan tro chi nay. Chuyn nay lam hn cam
thy rt la oi. Ln nay hn khng tr lai thuyn na. Hn ngi
xung trong bong ti canh Bilbo. iu nay lam ngi hobbit cam
tht bt an khung khip va tr khn cua ng vng i ng nao
mt.
"No phai chung taaa mt cu hoi, chu bau cua taaaaaaaa,
phai, phai, phaiiiii. Ch mt cu hoi na oan thi, phai,
phaiiiiiii," Gollum noi.
Nhng Bilbo chng th ngh ra mt cu hoi nao khi ma cai
con vt nhap nhua t lanh y ngi xung canh ng, va cao huyt
ng. ng t gai ln chnh mnh, ng t veo chnh mnh; va ng vn
chng th nao ngh ra c cai g ht.
"Hoi chung ta! Hoi chung ta i!" Gollum noi.
Bilbo t veo mnh va t v mnh; ng sit cht thanh gm
nho cua ng; thm ch ng con dung ca tay kia s mo trong tui. Ri
ng tm thy cai nhn ma ng a nht c trong li i va a qun
bng mt.
"Ti ang co cai g trong tui?" ng hoi ln. ng ang t hoi
chnh mnh, nhng Gollum ngh rng o la cu , va hn gin d
phan i.
"Khng cng bng! Khng cng bng!" hn rt ln. "No khng
cng bng, chu bau cua ta, no o, no hoi chung ta cai g ang
trong nhng cai tui nho d day cua hn?"
Bilbo nhn ra c iu g xay ra va bam cht ly cu hoi
nay ngay. "Ti co cai g trong tui?" ng hoi ln.
"S-s-s-s-s," Gollum rt ln. "No phai cho chung ta ba ln
oan, chu bau cua ta, ba ln oaaaaaan."
"c lm! oan i!" Bilbo noi.
81
"Nhng ban tay!" Gollum noi.

"Sai," Bilbo noi, may mn la ng a rut tay ra tr lai. "oan
lai i!"
"S-s-s-s," Gollum lai cang bi ri hn bao gi. Hn ngh n
tt ca nhng th ma hn co th nhet trong tui: xng ca, rng yu
tinh, vo so t, mt mu canh di, mt hon a sc mai rng
nanh, va nhng th d day khac. Hn c suy ngh xem nhng
ngi khac bo g trong tui.
"Dao gm!" cui cung no noi.
"Sai!" Bilbo noi, ng hi hp nay gi. "Ln oan cui!"
By gi th Gollum mt trang thai con ti t hn ca khi
Bilbo hn cu v qua trng. Hn rt ln va thi ph ph,
phong ngi ti lui, gim chn trn nn t, un eo qun quai;
nhng vn khng dam phung ph ln oan cui cua hn.
"Nao," Bilbo noi "Ti ang i y!" ng c to ra cng rn va
vui ve, nhng ng hoan toan khng cho la tro chi nay se kt thuc,
cho du Gollum oan ung hay sai.
"Ht gi!" ng noi.
"Xu chui, hoc khng co g!" Gollum la ln, iu nay co ve
khng cng bng khi hn a ra hai s phan oan cung luc.
"Ca hai u sai," Bilbo la ln y nhe nhom; ri ng ng
ngay dy, lui lai bc vach gn nht, a thanh gm ra pha
trc. Tt nhin la ng bit rng tro chi cu nay rt thing
ling va la mt phong tuc lu i, va thm ch ca nhng sinh vt
tinh quai nht cung khng dam gian ln khi chi tro nay. Nhng
ng cam thy rng ng khng th tin c mt chut nao vao vic
cai con vt nht nhap nay se gi li ha. Bt c li bao cha nao
cung se a hn ra khoi vic nay. Va sau na, cu hoi cui khng
phai la mt cu chnh thng theo nhng lut l c xa.
Nhng du sao i na th Gollum cung khng tn cng ng.
Hn co th nhn thy thanh gm trn tay Bilbo. Hn vn ngi o,
J.R.R Tolkien
82
run ry va th thm. Cui cung th Bilbo khng th i lu hn

na c.
"Th nao?" ng noi. "ng con i g na? Ti mun i. ng
phai ch ng cho ti."
"Chung ta a noi th sao, chu bau? Ch cho tn Baggins nho
be d day ng ra, phai , phai. Nhng hn co g trong tui ch?
Khng phai xu chui, chu bau a, nhng khng phai khng co g.
khng! Gollum!"
"Khng phai vic cua ng!" Bilbo noi. "Li ha la li ha!"
"No gian qua va kin nhn, chu bau a," Gollum rt ln.
"Nhng no phai i, no phai i. Chung ta khng th leo ln
nhng ng ng mt cach vi va c. Chung ta phai i va phai
lam mt s vic trc, phai, nhng th giup chung ta."
"Nao, nhanh ln!" Bilbo noi, nhe nhom v ngh rng Gollum
se i. ng ngh rng hn se a ra mt li bao cha nao o va se
khng quay lai. Gollum ang noi v iu g y nh? Hn ang gi
cai th hu dung nao trn cai h ti en nay? Nhng ng a lm.
Gollum a quay lai. Luc nay hn rt tc gin va oi. Va hn la
mt sinh vt tinh quai au kh, hn a co mt k hoach.
Cach cai hon ao cua hn khng xa, Bilbo chng bit g v
ni nay, tai ni ct giu cua hn, hn co giu mt vai mu vt x
xac, va mt vt rt ep, rt ep, rt ky ao. Hn co mt cai nhn,
mt cai nhn vang, mt cai nhn quy gia. "Qua sinh nht cua ta!"
hn th thm vi chnh mnh, nh hn vn thng lam trong
nhng ngay tm ti v tn nay. "o la cai ma chung ta mun vao
luc nay, phai; chung ta mun no!"
Hn mun cai nhn bi v no la mt cai nhn co quyn lc,
va nu ban eo cai nhn y vao ngon tay cua ban, ban se v hnh;
ban ch co th b thy trong ni y anh sang mt tri, va ch co
th b thy bi cai bong cua ban, no rt m ao mong manh.
"Qua sinh nht cua ta! No n vi ta vao ngay sinh cua ta,
chu bau cua ta," Hn lun noi nh vy vi chnh mnh. Nhng
chng ai bit lam cach nao Gollum co mon qua nay, nhng chic
83
nhn nay vn con t do vao nhng nm thang xa xa nao trn th

gii? Co th thm ch la ca Chu nhn iu khin chung cung
khng th noi c. u tin Gollum a tng eo no, n khi no
lam hn phat mt; va hn gi no trong mt cai tui nho eo sat da,
cho n khi no lam hn sy da; va by gi th hn thng giu no
trong mt cai h trn mt vach a trn hon ao cua hn, va vn
thng lun lun quay tr lai ngm no. i khi hn cung lai
eo no vao, khi ma hn khng th chu ng vic tach xa khoi no
thm na, hoc khi hn cam thy rt, rt oi, va chan ngy mon
ca. Ri hn bng qua nhng li i ti tm tm kim bon yu
tinh i lac. Thm ch hn co th mao him n nhng vung t ma
nhng ngon uc ang chay, lam cho mt hn b loa va au nhc;
v hn vn se c an toan. vng, kha an toan. Khng ai co th
thy c hn, khng ai chu y n hn, cho n khi hn t
nhng ngon tay ln c ho. Hn ch mi eo no vai gi trc, vao
tom c mt con yu tinh con. No a ku thet ln nh th nao!
Hn vn con mt hai cai xng gm, nhng hn mun cai g o
mm hn.
"Kha an toan, phai," hn lm bm vi chnh mnh, "No se
khng thy chung ta, ung th khng, chu bau cua ta? Khng.
No se khng thy chung ta, va thanh gm nho be d day cua no
se v dung, phai phai." o la cai y tng gian xao cua hn, khi hn
thnh lnh bo i khoi Bilbo, m tr lai chic thuyn cua mnh, va
lai bi vao vung ti. Bilbo ngh rng o la ln cui ng nghe thy
hn. ng vn ngi i mt lat, v ng khng bit lam cach nao t
mnh tm c ng.
Thnh lnh ng nghe thy mt ting la tht thanh. No lam
cho ng run ly by. Gollum ang nguyn rua va la het l m ng
kia, khng xa lm cn c theo m thanh. Hn ang trn hon ao
cua hn, ao bi lung tung, tm kim luc loi mt cach v vong.
"No u ri? No u ri?" Bilbo nghe thy ting hn gao
ln. "No mt ri, chu bau cua ta, mt, mt ri! Khn kh
khn khip chung ta, chu bau cua ta mt ri!"
"Chuyn g th?" Bilbo goi. "ng mt cai g th?"
J.R.R Tolkien
84
"No khng phai hoi chung ta," Gollum la ln. "Khng phai
chuyn cua no, khng, Gollum! No mt ri, gollum, gollum,
gollum."
"Phai, ti la th," Bilbo la ln "va ti khng mun b lac mt.
Va ti a thng cuc chi, va ng a ha ri. Th th lam i! n
va dn ti ra, ri tip tuc tm kim!"
Mc cho Gollum ku ln hoan toan tuyt vong, Bilbo khng
cam thy cam thng g lm, va ng cam thy cai ma Gollum mun
kho co th la mt cai g o tt ep.
"i nao!" ng la ln.
"Khng, cha phai luc, chu bau cua ta!" Gollum tra li.
"Chung ta phai tm ra no, no mt ri, Gollum."
"Nhng ng chng oan c cu hoi cui cua ti, va ng a
ha ri," Bilbo noi.
"Chng oan c!" Gollum noi. Ri thnh lnh mt ting rt
lanh lanh thoat ra t vung ti l m. "Th co cai g trong tui cua
no? Noi vi chung ta. No phai noi trc."
Theo nhng g Bilbo thy, th chng co ly do c bit g khin
ng khng nn noi ca. Tm tr cua Gollum co th oan ra moi th
nhanh hn ng, t nhin la vy, bi v Gollum a nghin ngm
nhng chuyn nay hang bao lu nay v chuyn nay, va ng lun s
la no se b trm i. Nhng Bilbo bi ri khi tm cach tr hoan. Sau
cung, ng a thng c tro chi, kha cng bng, vi mt s may
rui khung khip. "Nhng cu tra li cn phai c oan ch khng
c a ra," ng noi.
"Nhng o khng phai la mt cu hoi cng bng," Gollum
noi. "Khng phai la mt cu , chu bau i, khng."
" c, nu la vn cua nhng cu hoi bnh thng,"
Bilbo noi, "th ti hoi trc mt cu. ng mt cai g th? Noi cho
ti bit chuyn nay trc!"
"Th no co cai g trong tui th nh?" Ting rt cang ln va
lanh lanh hn, va khi hn nhn ra, Bilbo vi s canh giac cua mnh
85
a thy hai m sang nho ang nhn v pha ng. Mt s nghi ng

ang dn bung ln trong tm tr Gollum, mt hn chay ln mt
anh la nht nhat.
"ng b mt cai g ch?" Bilbo khng khng. Nhng luc nay
anh sang trong mt Gollum a tr thanh mt anh la xanh, va
hn ang ang lt n gn hn. Gollum lai cheo thuyn tr lai,
in cung cheo ngc tr lai trn vung h en; va vi s gin d
v mt va s nghi ng tran ngp trong tim th khng co thanh
gm nao lam hn s thm na.
Bilbo khng th oan c iu g lam con vt gian xao nay
phat in, nhng ng thy ngay rng Gollum ang mun git ng.
Ngay lp tc ng quay lai va bo chay ba v pha con ng ti
ng sau dn v ni ma ng a n, vn gi mnh sat tng va
dung tay trai bam tng.
"No co cai g trong tui no?" ng nghe ting rt vang vong sau
lng ng, va ting nc tung toe khi Gollum ao ra khoi thuyn.
"Ti ang co cai g, ti t hoi?" ng t noi vi mnh, khi ng
hn hn va vp te. ng thoc tay trai vao tui mnh. Chic nhn rt
lanh leo khi no c eo vao ngon tay tro mo mm cua ng.
Ting rt a vang ln gn sau ng. ng quay lai va thy i
mt Gollum ging nh nhng ngon en nho mau luc ang leo ln
ng dc. Khip hai, ng c chay nhanh hn, nhng thnh lnh
nhng ngon chn cua ng vng phai mt mu cy trn nn y,
va ng nga xung, e ln thanh gm nho cua mnh.
Ngay luc o Gollum a n bn ng.
Nhng trc khi Bilbo co th lam c g, ly lai hi, nhc
mnh dy, hay vung gm, Gollum a bng qua, khng chu y g
n ng, nguyn rua va th thm khi vn tip tuc chay.
iu nay co ngha la g? Gollum co th thy c trong bong
m ma. Bilbo co th thy anh sang trong i mt sang nht cua
hn t ng sau. ng ng dy, m, tra gm vao vo, no khng
con phat ra th anh sang m ao na, ri ng i tip, tht
phong. Co ve nh chng con g na ma lam. Quay tr v cai
J.R.R Tolkien
86
vung nc cua Gollum th khng hay t nao. Co th nu nh chay

theo hn, th Gollum se dn ng n mt con ng thoat ma
chnh hn cung khng hay.
"Tn khn! Tn khn! Tn khn!" Gollum rt ln. "Tn
Baggins khn khip! No i ri! Hn co cai g trong tui th nh? ,
chung ta oan, chung ta oan, chu bau cua ta. Hn a tm thy
no, phai, hn la th. Mon qua sinh nht cua ta."
Bilbo dong tai ln. Cui cung th chnh ng cung a oan ra.
Hi vi va, ng tin sat tai sau Gollum, khoang cach gn nht
ma ng dam. Hn vn i rt nhanh, khng nhn lai, ma quay u
sang hai bn, nh Bilbo co th thy t nhng lung sang m trn
nhng bc vach.
"Qua sinh nht cua ta! Khn khip! Lam sao ma chung ta
lam mt no c ch, chu bau cua ta? Phai, ung vy. Khi chung
ta i qua con ng nay ln ri, khi chung ta vn c cai tn nhoc
bn thu la het y. ung vy. Khn khip! No b trt khoi chung
ta, sau khi a cung chung ta qua bit bao nm thang! No i ri,
gollum."
Thnh thnh Gollum ngi phch xung va bt u khoc rng
ln, nhng ting sut sui nc n vang ln tht kinh d. Bilbo ngng
lai va lai ng sat vao bc vach cua ng ng. Sau mt luc
Gollum ngng khoc va bt u noi chuyn. Hn co ve nh ang
tranh cai vi chnh mnh.
"Quay lai ma tm th khng hay, khng. Chung ta khng th
nh c tt ca nhng ni ma chung ta a qua. Va no khng co tac
dung g. Tn Baggins a bo no trong tui, cai tn toc mach bn thu
y a tm thy no, ung vy."
"Chung ta oan th, chu bau cua ta, ch oan thi. Chung
ta khng th bit c cho n khi nao chung ta tm thy cai con
vt d day y va nghin nat no ra. Nhng no u bit la mon qua
y co th lam c g, ung khng? No se c gi yn mon qua y
trong tui. No khng bit u, va no khng th i u xa c. No
se t i lac, cai tn toc mach bn thu y. No khng bit ng ra.
No noi th ma."
87
"No noi th, phai; nhng no lau ca lm. No khng noi no la

cai g. No se khng noi cai g ang trong tui no. No bit. No bit
mt con ng, no hn la bit mt ng ra. No ch ca sau.
ch ca ssau, ung vy."
"Ri bon yu tinh se bt no. No khng th nao thoat c,
chu bau cua ta."
"Ssss, sss, gollum! Bon yu tinh! Phai, nhng nu no co mon
qua, mon qua quy gia cua chung ta, th bon yu tinh se ly no,
gollum! Chung se tm thy no, chung se phat hin ra no la g.
Chung ta se khng bao gi c an toan na, khng bao gi,
gollum! Mt trong nhng tn yu tinh se eo no, va se khng ai
thy hn. Hn se y nhng khng ai thy c . Thm ch
nhng con mt tinh anh cua chung ta cung se khng thy c
hn; hn ma manh va tinh quai n bt chung ta, gollum,
gollum!"
"Th th phai ngng noi chuyn, chu bau cua ta, va phai
nhanh ln. Nu tn Baggins a i ng o, th chung ta phai
nhanh chong n xem. i nao! Khng con xa na u. Nhanh ln!"
Gollum nhay ln va bt u l bc i vi mt tc khung
khip. Bilbo vi va chay theo hn, vn phong, cho du iu s
hai chnh yu cua ng by gi la vp phai mt cai mu cy khac, te
va gy ra ting ng. u ng luc nay quay cung trong hy vong
va kinh ngac. Co ve nh cai nhn ma ng co c la mt cai nhn
ma thut: no lam cho ngi eo tr nn v hnh! Tt nhin la ng
a tng nghe n nhng chuyn nay, trong nhng cu chuyn c
tch xa xa; nhng kho ma tin rng ng a tht s v tnh co c
mt chic. Va moi chuyn c nh th: Gollum vi i mt sang cua
hn ang vt trc ng ch khoang mt yard.
Ho c i, Gollum lc l ng trc, rt va nguyn rua; Bilbo
i ng sau, c i bng tt ca s nhe nhang ma mt hobbit co th
co c. Ho nhanh chong i n nhng ni ma, nh Bilbo a chu y
luc i xung, co nhng li ngach m ra y o. Gollum ngay lp
tc bt u m chung.
J.R.R Tolkien
88
"Mt trai, phai. Mt phai, phai. Hai phai, phai, phai. Hai
trai, phai, phai. " Va hn c th ma m.
S m cang cao th hn cang i chm n, va hn bt u
run ry va mu mao; v hn ang i xa dn khoi vung nc ng
sau hn, va hn cam thy s. Yu tinh co th ang y, va hn
a mt cai nhn cua mnh. Cui cung hn dng lai mt li i
thp, pha bn trai ho theo chiu i cua ho.
"Bay phai, phai. Sau trai, phai!" hn th thm. "No y. y
la li i n ca sau, phai. y chnh la li i!"
Hn nhn vao, va bt lai. "Nhng ma chung ta se khng i
zao, chu bau a, chung ta se khng i zao. Yu tinh chong y.
Hang ng yu tinh. Chung ta ngi thy chung. Ssss!"
"Chung ta se lam g? Khn khip khn nan chung! Chung ta
phai i y, chu bau a, i mt luc va xem."
Th la ho dng lai mt cach thnh lnh. Du sao th Gollum a
a Bilbo n ng ra, nhng Bilbo khng th vao c. Gollum
ang ngi trn cai m t ngay trn li vao, va mt hn vn sang
lanh trn u, khi hn lc l u gia u gi.
Bilbo trn ra khoi bc vach nhe nhang hn ca mt con
chut; nhng Gollum cng ngi lai ngay, va anh hi, ri mt
hn chuyn sang mau luc. Hn rt ln nhe nhang nhng y e
doa. Hn khng th thy ngi hobbit, nhng luc nay hn ang
rt canh giac, va hn co nhng giac quan khac ma bong ti a lam
cho sc ben thm: nghe va anh hi. Hn co ve nh ang rap
xung vi i ban tay bet t ln nn t, u hn nh ra, mui
gn cham sat nn a. Cho du hn ch con mt bong en trong vung
sang toa ra t chnh mt hn, Bilbo cung co th thy hoc cam
thy rng hn ang cng thng nhng mt si dy cung, sn sang
vut i.
Bilbo hu nh ngng ca th, va ng cung cng ca ngi lai.
ng tuyt vong. ng phai thoat ra, ra khoi cai vung ti kinh d
nay, trong khi ng hay con sc lc. ng phai chin u. ng phai
m cai con vt thi tha nay, m phot mt hn ra, git hn. Co
89
ngha la git hn. Khng, mt cuc chin khng cng bng. Luc
nay ng ang v hnh. Gollum khng co gm. Gollum khng tht
s e doa git ng, hoc cha th lam th. Va hn ang tuyt
vong, n c, mt mat. Mt cam xuc thng hiu t ngt, mt s
cam thng hoa trn vi nim kinh d, ang trao dng trong tim
Bilbo: ng thoang ngh v nhng chui ngay n iu v tn khng
h co anh sang hay hy vong v nhng g tt ep hn, a rn, ca
lanh, trn tranh va th thm. Tt ca nhng y ngh nay lt qua
mt giy thoang chc. ng rung mnh. Va thnh lnh, nh th c
nng ln bi mt sc manh va quyt tm mi, ng nhay n.
i vi mt con ngi th o khng phai la mt cai nhay
tuyt vi, nhng y la mt cai nhay trong bong ti. ng nhay vut
qua u Gollum, bay foot xa va ba foot cao; tht ra th, ng a bit
iu nay khi ng ch suyt na la va u lun vao cai vom thp cua
li i.
Gollum bt lui lai, va tom ly khi ngi hobbit phong qua
hn, nhng qua tr: tay hn chp vao khng kh, va Bilbo, ri
xung nhe nhang bng i chn vng chai cua mnh, chay ao vao
cai ng ng mi. ng khng quay lai xem Gollum ang lam
g. Luc u nhng ting rt va nguyn rua gn nh bam ngay got
ng, ri no dng lai. Lin o la mt ting ku kinh hai vang ln,
y cm ghet va va tuyt vong. Gollum a chu thua. Hn khng
dam i xa hn na. Hn a mt tt ca: mt con mi cua hn, va
cung mt, cai duy nht ma hn lun quan tm, chu bau cua hn.
Ting ku thet lam tim cua Bilbo git thot ln tn mm, nhng
ng vn tip tuc. Luc nay nhng ting vong nho dn, nhng y
e doa, giong noi vang ln pha sau ng:
"Tn trm, tn trm, tn trm! Baggins! Chung ta ghet no,
chung ta ghet no, chung ta ghet no mai mai!"
Ri sau o la im lng. Nhng iu nay cung co ve e doa vi
Bilbo. "Nu bon yu tinh gn n ni hn co th ngi c
chung," ng ngh, "th hn chung a nghe thy ting hn la het va
nguyn rua. Cn thn nao, nu khng th ng nay se lai cang
dn may n nhng iu ti t hn."
J.R.R Tolkien
90
Con ng thp dn va khp khnh. i vi ngi hobbit th

vic nay chng n ni qua kho khn, ngoai tr vic, du cho a rt
chu y, ng vn c nhiu ln vp phai nhng mu a lm chm
trn nn t vao nhng ngon chn khn kh cua mnh. "Ch nay
kha thp cho bon yu tinh, t nht la i vi nhng con to," Bilbo
ngh, ng khng bit la thm ch ca nhng con to, nhng quai vt
trong nui, cung co th bo lt rt nhanh trong y, tay gn cham
trn nn t.
Con ng ang dn xung nhanh chong lai hng ln tr
lai, va sau mt luc mt th no dc ng ln. Bilbo c trt xung.
Nhng cui cung th ng dc cung ngng, con ng re vao li
re, va lai dn xung, va y, cui cua mt mt nghing ngn,
ng thy, mt lung sang l m bp bung quanh mt li re . Khng
phai la anh sang o cua la hay en lng, ma la mt loai anh sang
nht nhat ngoai tri. Ri Bilbo bt u chay.
ng chay nhanh ht sc mnh, re vao li re cui cung va t
ngt lao vao mt vung quang ang, anh sang ni y, sau nhng
luc ch tuyn la bong ti, co ve nh lam bung sang moi th rc r.
Tht ra no ch la mt lung sang mt tri roi qua mt l thung
trn mt cai ca ln, mt cai ca a, ang m.
Bilbo chp mt, ri bt thnh lnh ng thy bon yu tinh: bon
yu tinh mt y ao giap, gm tut trn, ang ngi trong sau
canh ca, mt ang trn trng quan sat li i. Chung ang hm
h, canh giac i mt iu g o. Chung thy ng trc khi ng
thy chung. Phai, chung thy ng. Cho du rng o ch la mt tai
nan, hay la mt cai meo cui cung cua cai nhn trc khi no tm
cho mnh mt chu mi, th no khng con trn tay ng na. Vi
nhng ting thet vui mng, lu yu tinh lao v pha ng.
Vi mt ting thet kinh hai va cay ng, ging nh ting
vang tuyt vong cua Gollum, Bilbo chin u, va thm ch qun ca
vic rut gm, ng thoc tay vao tui. Va - chic nhn vn nm y,
trong tui bn trai cua ng, va no lai c eo vao ngon tay cua ng.
Bon yu tinh dng lai ngay. Chung khng th thy du vt g cua
91
ng. ng a bin mt. Chung la ln hai ln, vn ln giong nh

trc, nhng khng con vui mng na.
"No u ri?" chung la ln.
"No leo lai li i ri o!" mt s la ln.
"ng nay!" mt s thet. "ng kia!" s khac gao ln.
"Nhn ra pha ca," tn ch huy la ln.
Nhng ting huyt vang ln, nhng ao giap leng keng, gm
loang xoang, bon yu tinh nguyn rua, nhn nhao, chay lng xng
ti lui, nga chng ln nhau va co ve rt gin d. Chung tr thanh
mt am n ao, ri loan, nao ng.
Bilbo s cht ing, nhng ng nh thn lai hiu chuyn
g ang xay ra va ln vao sau mt cai thung ln cha ung cho
bon yu tinh canh gac, nh o ng tranh khoi b va vao, hay b
chung cam thy, va ng run ly by.
"Ti phai ra ca, ti phai ra ca!" ng c lp i lp lai vi
mnh, nhng sau mt luc lu sau ng mi mao him c th lam
vic nay. No ging nh mt tro chi bt mt bt d kinh d. Ch
nay ang y yu tinh chay ti lui ln xn, ng hobbit nho be ti
nghip i ra va b x nga bi mt con yu tinh, no khng bit la no
va va phai cai g, ng chen ln ca bn hng, va kp trt qua
khoi i chn cua tn i trng, ng dy, va chay ra pha ca.
No vn khep h, nhng mt con yu tinh a gn nh khep
hn no lai. Bilbo c nhng khng th lay ng ni canh ca. ng
c lach qua khe. ng c lach va lach, va th la ng ket cng! Tht
la khung khip. Hang khuy ao cua ng ket gia ca va cai tru ca.
ng co th thy khng kh rng m bn ngoai: ch con vai bc
na la ng co th chay vao mt thung lung hep gia cac ngon nui;
mt tri ang hin ra t sau cac am my va soi sang bn ngoai
canh ca - nhng ng khng th thoat qua.
Thnh lnh mt con yu tinh bn trong la ln: "Co mt cai
bong ch ca. Co cai g o trong no.
J.R.R Tolkien
92
Bilbo nghe thy tim mnh nhay ln n tn mm. ng qun

quai kinh hai. Nhng cai khuy ao vng i khp hng. ng a
thoat qua, vi mt cai choang va ao chen rach bm, ng phong
xung cac bc a nh mt con d, trong khi nhng con yu tinh
man dai vn ang nht nhng cai khuy ao bng ng cua ng trn
ngng ca.
Tt nhin la chung nhanh chong ui theo ng, ru rt m ,
sn tm ng gia nhng bui cy. Nhng chung khng thch mt
tri: no lam cho chn chung lao ao va u chung choang vang.
Chung khng th tm thy Bilbo khi ng vn con eo nhn, ln
khut trong bong rm cua cy ci, chay tht nhanh va nhe nhang,
tranh xa khoi mt tri; nn chung mau chong quay tr lai bao v
ca, cau nhau va nguyn rua. Bilbo a thoat.
93
CHNG 6
TRANH VO DA GP VO DA
Bilbo va thoat khoi by yu tinh, nhng ng khng bit

mnh ang u. ng a mt mu trum, ao choang, thc n, nga
lun, khuy ao va ca cac ban cua mnh. ng c lang thang va lang
thang, cho n khi mt tri nga v hng ty - sau nhng ngon
nui. Bong cua chung trai dai xung ng Bilbo i, va ng nhn
lai. Ri ng lai nhn v pha trc va ch thy trc mnh la nhng
rng nui va vach a cheo leo hng xung nhng vung t thp va
nhng ng bng m ao thnh thoang lai hin ra gia nhng rng
cy.
"Tri i!" ng ku ln. "Co ve nh ti a i qua pha bn kia
cua Rng Nui Sng Mu, n ngay ranh gii cua Vung t Bn
Di! Gandalf va nhng ngi lun khac ang u vy? Ti ch hy
vong la nh n tri ho khng b ket lai trong tay bon yu tinh!"
ng vn tip tuc lang thang, ra khoi cai thung lung nho,
vt qua bn kia sn cua no, va i xung vach a pha sau;
nhng s bt an vn cang luc cang ln dn trong ng. ng khng
bit la mnh co nn, khi ma by gi th ng a co chic nhn ma
thut, quay tr lai vao nhng ng ng y kinh d kia va tm
kim ban be cua mnh hay khng. ng ch va xac nh rng o
chnh la bn phn cua mnh, rng ng phai quay lai - va ng rt
au kh khi ngh nh vy - th ng nghe thy nhng giong noi.
ng dng lai va lng nghe. Nhng giong nay khng ging
giong yu tinh; nn ng cn thn tin ti. ng ang trn mt con
ng a ln ngon ngoeo vi nhng vach a pha bn trai; pha
bn kia la sn dc thoai thoai va co nhng thung lung nho bn
di con ng y nhng bui rm va rng cy nho. Trn mt
J.R.R Tolkien
94
trong nhng thung lung nho y co mt toan ngi ang thao lun
di mt bui rm.
ng tin lai gn hn, va thnh lnh ng thy mt cai u i
mu o nh ln gia mt i vai rng: o la Balin ang canh gac.
ng co th v tay va thet ln v vui sng, nhng ng khng lam
th. ng vn con eo nhn, v s gp phai nhng chuyn rc ri
khng mong i, va ng vn thy Balin ang nhn xuyn qua ng
ma khng nhn ra.
"Ti se cho ho mt s ngac nhin," ng ngh, khi ng trn
n bn bui rm bn sn thung lung. Gandalf ang tranh cai vi
cac ngi lun. Ho ang thao lun v nhng g a xay ra cho ho
trong nhng ng ng, va ng t hoi xem ho ang noi v chuyn
g. Nhng ngi lun ang cau nhau, va Gandalf ang noi la ho
khng th tip tuc cuc hanh trnh ma ngai Baggins lai trong
tay cua bon yu tinh, trong khi lai chng h c th tm hiu xem
ng con sng hay a cht, va chng h tm cach cu ng.
"Du sao th no cung la ban cua ta," thy phu thuy noi, " va no
khng phai la mt cu nho qua t. Ta co trach nhim vi no. Ta
mong sao cac v ng lac mt no."
Nhng ngi lun mun bit v sao ma ng c noi i noi lai
chuyn nay, sao ma ng khng th tip tuc gn bo vi cac ban be
cua mnh va i vi ho, va v sao ma thy phu thuy lai khng chon
mt ai o khn ngoan hn. "n by gi th no gy rc ri nhiu
hn la to ra hu dung," mt ngi noi, "Nu chung ta phai quay
tr lai nhng cai ng ng kinh tm o tm no, th c vic mc
xac no, th y."
Gandalf tra li y gin d: "Ta a mang no theo, va ta
khng mang theo nhng th v dung . Du cac v co giup ta tm no
hay khng, ta cung c i va mc xac cac v giai quyt moi chuyn
vi tt ca kha nng cua cac v. Nu nh chung ta ch cn quay lai
va tm no ln na, th cac v se phai cam n ta khi moi chuyn kt
thuc. V cai g ma ng lai mun i va bo ri no ch, Dori?"
95
"ng phai bo no lai thi," Dori noi, "nu mt con yu tnh

thnh lnh tom ly chn ng t pha sau trong bong ti, ngang gio
ng, va a vao ng t pha sau!"
"Th v sao ma cac ng khng mun nhn no lai ch?"
"Tri i! Sao ma ng lai hoi th c! Bon yu tinh tn cng
va cn xe trong bong ti, ht tn nay n tn kia nga e ln nhau
va va phai nhau! ng a gn nh ct phng u ti vi cy
Glamdering, con Thorin th ta xung hu t khp ni bng cy
Orcist. Thnh lnh ng tung ra mt lung sang, va chung ti thy
bon yu tinh la thet va lui ca lai. ng ku ln "moi ngi theo ta!"
va moi ngi u lam theo. Chung ti ngh rng moi ngi u a
lam th. u co thi gian ma m u, nh ng a ro y, cho n
khi bon ti bng qua canh cng bao v, bng qua ca di, ri tu
tp lai y. Va by gi th chung ta y - ma khng co tay trm
m y, bo no i!"
"Va tn trm m y y!" Bilbo bc vao gia ho, va thao
nhn ra.
Chua i, c xem bon ho nhay dng ln ka! Ri bon ho la ln
y kinh ngac va vui mng. Gandalf cung ngac nhin nh bt ky
ai khac, nhng co th ng hai long hn bt ky ai khac. ng goi
Balin va noi vi ngi lun nay nhng g ng ngh v vic mt ngi
canh gac cho nhng ngi khac bng qua va ting lai gn ho
ma chng h canh bao c g ht. o la s kin khin cho danh
ting Bilbo tr nn ly lng gia nhng ngi lun sau chuyn nay.
Nu nh ho vn con nghi ng xem ng co phai la mt tay trm
m hang u hay khng, du cho a co li cua Gandalf, th t by
gi ho khng nghi ng g na. Balin la ngi bi ri nht v
chuyn nay; nhng moi ngi noi rng o la mt vic c tin
hanh rt khn kheo
Tht ra s than phuc cua ho a khin Bilbo hai long n ni
ng ch khoai ch ngm ngm ma khng noi g v cai nhn; va khi
moi ngi hoi ng lam sao ng lam c chuyn nay, ng ch noi:
", ch vic trn ti, cac ng bit y - tht cn thn va yn lng."
", y la ln u tin y, thm ch mt con chut cung khng
J.R.R Tolkien
96
th bo tht cn thn va lng le di mui ti ma khng b phat

hin," Balin noi, "va ti phai nga mu trc ng." ng noi th.
"Balin i lnh ngai," ng noi.
"Ngai Baggins la ngi hu cua ngai," Bilbo noi.
Ri ho mun bit v chuyn phiu lu cua ng sau khi ho
lac ng, ri ng ngi xung va k cho ho nghe moi chuyn - ngoai
tr vic tm thy chic nhn ("ch la bo qua vao luc nay thi" ng
ngh. Ho c bit rt quan tm n vic thi , va rung mnh y
than phuc khi ng m ta v Gollum.
"Va ri ti khng th ngh bt ky cu hoi nao khac khi ma
hn c ngi sat bn ti," Bilbo kt thuc; "th la ti hoi "trong tui
ti co cai g?"" Va hn khng th ap c sau ba ln oan. Th la
ti noi: "th con li ha cua ng th sao? Ch ti ng thoat!"
Nhng hn lai tin v pha ti va nh git ti, th la ti chay, ri
te ln ching ra, va hn lac mt ti trong bong ti. Ri ti i theo
hn, bi v ti nghe thy hn t lam nham vi chnh mnh. Hn
ngh la ti a bit ng ra, nn hn i n o. Ri hn ngi i
ca ra, va ti khng th nao ra c. Th la ti nhay qua u hn
va chay trn, va chay xung cng ra."
"Th con bon bao v?" ho hoi. "Chng co tn nao a?"
", vng! Chung ng nghet; nhng ti lach khoi chung. Ti
b ket lai ca, no ch hi m he thi, va ti mt ht khuy ao cua
mnh," ng bun ba noi, nhn lai b qun ao rach teng beng cua
mnh. "Nhng ti lach ra va kp luc - va th la ti y."
Nhng ngi lun nhn sang ng vi mt ve than phuc, khi
ng noi v lach khoi toan orc bao v, nhay qua khoi Gollum, va
lach ra khoi ca, nh th o khng phai la mt chuyn qua kho
hay qua ang s.
"Ti a noi vi cac ng th nao nh?" Gandalf pha ln ci.
"Ngai Baggins kha hn cac ngai tng nhiu." ng lic nhn Bilbo
t di i may rm khi ng noi th, va ng hobbit t hoi khng
bit la ng a oan c phn nao t phn chuyn ma ng khng
k khng.
97
Ri n lt mnh ng cung co mt cu hoi hoi, v nu

Gandalf a giai thch moi chuyn cho cac ngi lun, th Bilbo a
khng c nghe. ng mun bit v sao ma thy phu thuy lai co
th xut hin tr lai, va luc nay tt ca bon ho se phai i u.
Tht s ma noi, thy phu thuy nay khng quan tm n vic
giai thch nhng s suy tnh khn ngoan cua mnh nhiu hn mt
ln, nn luc nay ng noi vi Bilbo rng ca ng va Elrond phai canh
giac phong bon yu tinh ma quai xut hin trn cac ngon nui.
Nhng canh cng chnh cua bon chung lai dn ra mt li khac, d
i hn, v th chung thng bt nhng ngi lac bc n gn
cng. Ro rang la moi ngi se khng i nhng con ng nay na,
va v th ma gn y bon yu tinh a m nhng li i mi trn
nhng li i ma nhng ngi lun a i, bi v nhng li i nay
c cho la nhng li i an toan.
"Phai noi rng ti phai xem xem ti co tm c khng nhiu
th t ra mt tn khng l kha kha chn cai li i o khng,"
Gandalf noi, "nu khng se chng th qua c nhng ngon nui o
u."
Ngay khi Gandalf nghe thy ting Bilbo la th ng a nhn
ra ngay chuyn g a xay ra. Trong chp mt ng a git sach
nhng tn yu tinh ang tom ly mnh, cung luc o ng a kp ln
ngay xung mt ke vach, nh th no tap ng vao. ng theo sat
nhng tn giai tu va cac tu nhn i vao mt bn tin sanh, ri ng
vao o va thc hin nhng phep thut tt nht ma ng co th thc
hin trong bong ti.
"Mt vn kho y," ng noi, "Thi liu mt phen vy!"
Nhng, tt nhin la Gandalf a nghin cu rt su v nhng
phep thut vi la va chp (thm ch ca ng hobbit cung khng
khng bao gi qun c nhng lung phao hoa trong cac ba tic
m trc thi im gia mua he, nh cac ban con nh). Phn
con lai cua cu chuyn th chung ta a bit - ngoai tr mt iu la
Gandalf bit ro v canh ca pha sau, ma bon yu tinh goi la cng
thp, ni Bilbo a mt nhng khuy ao cua mnh. Tht ra th canh
ca nay kha ni ting vi nhng ai quen thuc vi vung nui nay;
J.R.R Tolkien
98
nhng thy phu thuy cn phai dung ct lc cai u cua mnh

trong nhng ng ng mi co th hng dn ho i ung hng
c.
"Chung a lam ra canh ca nay t lu ri," ng noi, "chung
va dung no nh mt trong nhng ng thoat him khi cn, va
nh mt con ng dn xung nhng vung t bn di, m m
chung vn thng xung y va tan pha d di. Chung lun lun
bao v no va khng ai co th chn ng canh ca o c. Luc nay
th chung lai cang bao v cn mt hn," ng ci.
Tt ca nhng ngi khac cung ci theo. Cui cung th du
cho ho a mt i nhiu th, nhng ho a git c Yu Tinh V
ai, va ngoai ra con nhiu con sng so khac, va tt ca bon ho a
trn thoat, cho nn n luc nay th co th noi moi th u tt ep
vi ho.
Nhng thy phu thuy a lam ho tnh tr lai. "Chung ta phai
i tip ngay, nay gi chung ta ngh ngi kha nhiu ri," ng noi.
"Khi m n se co hang trm tn bon chung ui theo chung ta;
va luc nay tri ang ti dn. Chung co th anh hi c du chn
cua chung ta hang gi sau khi chung ta i qua. Chung ta phai i
xa khoi y hang dm trc khi tri nga v m. Luc nay ang co
trng, va nu no vn c chiu sang th chung ta gp may y. Bon
chung cha quan tm g n anh trng u, nhng no se cung cp
anh sang cho chung ta tm ng."
" vng!" ng noi tra li cho nhng cu hoi tip cua ng
hobbit. "Anh a mt i cam giac thi gian trong nhng ng ng
cua bon yu tinh. Hm nay a la th Nm, con bon ta b bt vao
m th Hai hoc sang th Ba. Chung ta a i xa hang dm, a i
xuyn qua long nhng ngon nui, va by gi chung ta a i sang
pha bn kia, mt con ng tt kha tt y. Nhng by gi chung
ta phai tp trung vao vic chung ta se chon tip ng nao; chung
ta a qua xa v phng Bc, va trc mt chung ta la nhng lang
qu khng d chu chut nao. Va chung ta vn con trn cao. i
tip nao!"
99
"Ti oi gn cht ri," Bilbo rn r, ng va cht nhn ra la

ng chng h c n ba nao t cai m trc cua m trc hm
qua. i vi mt hobbit th vic ch ngh v vic o co y ngh nh
th nao! Da day ng tht lai trong trng rng va chn ng lao ao,
by gi th s phn khch a qua ri.
"Chung ta khng th lam g c," Gandalf noi, "tr phi anh
quay lai va yu cu bon yu tinh t t cho anh ly lai con nga
lun va hanh ly cua anh."
"Khng, cam n!" Bilbo noi.
"Vy th, c lm, chung ta anh phai tht lng buc bung
va i tip - hoc la chung ta se tr thanh mt ba khuya, va nh
th th con t hn la vic chung ta chng co ba khuya nao."
Khi ho i tip, Bilbo nghing nghing ngo ngo tm cai g o
n; nhng nhng bui qua en ch mi tr hoa, va tt nhin
chung cha u qua, hay thm ch nhng bui qua gai cung khng
co lun. ng nha mt mu me t va ung mt dong sui nho chay
t nui bng ngang ng i, va ng n ba qua du dai tm thy cai
ranh cua khe sui, nhng vn cha thm thap g.
Ho vn tip tuc i. Con ng khng con gp ghnh na.
Nhng bui cy, va nhng bai co dai nm gia cac khi a, y
nhng vt tho gp, nhng cy hung ty, cy ngai ng va nhng
cy kinh gii , ri nhng hoa hng a mau vang u a mt i, va
ho thy mnh ang ng trn nh cua mt vach a rng cheo leo
tao ra bng nhng tang a ri dn xung, la du vt con lai cua
mt cn l t. Khi ho bt u leo xung, a cui va nhng vin
soi nho vng i di chn ho; ri nhng hon a ln hn bt u
ku lao xao, nhng mu a khac di chn ho ln trt i; ri
nhng khi a ln bt u xao trn va lc l. Va ri ca vach a
pha trn va di ho co ve nh ang nhanh chong chuyn ng, va
ho b trt i, va ln xn vao nhau, va s khip gia cai am t
a ang trt xung lao xao rao rao.
Nhng cai cy di cung a cu ho. Ho trt vao bn
nhng cy thng cao nh ln vach nui t vung rng m u cua
thung lung bn di. Mt s tom c thn cy va leo xung
J.R.R Tolkien
100
nhng canh pha di, mt s khac (nh ng hobbit nho be) th ln

sau mt cai cy tranh khoi cuc tn cng cua cn thac a. Ri
th nguy him cung nhanh chong qua i, vach nui khng b trt
na, va nhng ting ng yu t cui cung ho con nghe c la
ting nhng mu a ln nht va p khi chung ln va va vao am
dng x diu hu va gc thng bn di.
"! Chuyn nay cung lam c khi vic y," Gandalf noi,
"va thm ch bon yu tinh theo du chung ta cung kho ma xung
y mt cach lng le c."
"Ti dam noi th," Bombur gm g noi, "nhng chung khng
kho khn g trong vic nem a xung u chung ta ca." Nhng
ngi ngi lun (va Bilbo) a ht con thy vui thu g, ang xoa
nn nhng vt bm va try xc trn chn tay.
"Khng co ngha g ca! Chung ta se re y ra khoi vach a.
Chung ta phai nhanh ln mi c! Nhn anh sang ka!" Mt tri
a lng t lu khoi nhng rng nui. Bong ti a lai phu day ln
ho, cho du t pha xa, qua nhng thn cy va trn nhng cai nh
en ngom cua nhng cy moc bn di ho vn co th thy nhng
tia nng chiu cua vung ng bng bn di. Luc nay th ho c ht
sc khp kha khp khing i xung cai vach a a tr nn d i
gia rng thng trn con ng xin xin dn n vung t pha
nam vng chc. i khi ho lai dn thn vao mt bin dng x
diu hu vi nhng cai la dai moc ngay trn u ng hobbit; i
khi ho lai lng le dao bc gia mt nn la thng; trong khi bong
m cua rng cang phu nng va s yn tnh cua rng cang thm
thm. Bui ti hm o chng co cn gio nao mang n thm ch
la mt ting xao xac trn nhng canh cy.
"Chung ta phai i xa na khng? Bilbo noi, luc nay ti n
ni ng ch co th thy b ru cua Thorin ang vung vy trc mt
ng, va im lng n ni ng co th nghe thy ting th cua nhng
ngi lun nh nhng ting ng n ao. "Ngon chn ti bm tm va
cong lai ri, chn ti th au nhc, va da day ti th luc lc nh
mt cai bao tai rng tuch."
"Mt chut na thi," Gandalf noi.
101
Sau mt khoang thi gian dai nh hang th ky tip theo th

ho cht thy mt vung t chng co cy ci g ca. Mt trng hin
ngay pha trn va chiu sang moi th tht ro rang. Co cai g o
khin ca bon ho u thy y chng phai la mt ni d chu, cho
du ho chng thy iu g bt ng.
Ri thnh lnh ho nghe thy mt ting tru vng ln t di
ngon i, mt ting tru dai run ry. No c tra li bng mt ting
tru khac pha bn phai gn ho hn rt nhiu; ri tip bi mt ting
khac cach ho khng xa v bn trai. o la nhng ting soi tru trong
trng, bon soi ang tu v.
Chng co con soi nao sng gn cai l cua ngai Baggins qu
nha, nhng ng bit nhng ting ng nay. ng a gp nhng th
nay c m ta trong nhng cu chuyn c tch. Mt nhng ngi
anh ho cua ng ( pha dong ho Took), la mt nha du hanh v ai,
a tng bt chc th ting nay doa ng. Vic nghe nhng
ting soi tru di anh trng a qua sc chu ng cua Bilbo. Chm
ch nhng chic nhn ma thut cung khng hu dung lm vi soi c bit la nhng by soi ma sng di bong cua nhng rng nui
b yu tinh xm chim, bn ngoai ng Bin cua Hoang Da trn
bin gii cua nhng iu b n. Soi anh hi tt hn yu tinh, va co
th tom c ban thm ch khi khng thy ban!
"Chung ta se lam g y, chung ta se lam g y!" ng gao
ln. "Trn thoat khoi bon yu tinh ri b bon soi tom c!" ng
noi, va cu noi nay a tr thanh mt cu tuc ng, cho du ngay nay
th chung ta thng noi "tranh vo da gp vo da" khi gp phai
mt tnh hung kho khn nh vy.
"Leo ln cy nhanh!" Gandalf la ln; va ho chay vi n cac
thn cy bn l trang t, tm nhng canh thp, hoc nhng cy
u manh co th leo. Ban co th bit ngay la ho c sc tm ra
chung cang nhanh cang tt, va leo tut n mc cao nht ma ho
con tin tng c cac canh cy. Hn la ban se pha ln ci (t
mt khoang cach an toan), nu ban thy nhng ngi lun ngi vt
veo trn nhng canh cy, ru ru xung lc l, ging nh nhng
ng gia ln cn ln va chi tro tre con. Fili va Kili leo ln nh mt
J.R.R Tolkien
102
cy thng rung la cao nhn nh mt cy thng Giang sinh khng

l. Dori, Nori, On va Gloin ng trn mt cy thng khng l tin
nghi hn vi nhng canh cy tua ra u n nh nhng nan hoa
banh xe. Bifur, Bofur, Bombur va Thorin trn mt cy khac.
Dwalin va Balin leo ln mt cy thng thon tha cao vut rt t canh
va c tm mt ch ngi trong am canh la pha trn nh.
Gandalf, cao hn nhng ngi khac rt nhiu, a tm mt cy ma
bon ho khng th leo c, mt cy thng ln ng ngay ra
khoang trng. ng ln vao am la cua no, nhng ban co th thy
i mt ng loe ln di anh trng khi ng nhn ra.
Con Bilbo th sao? ng khng th leo c mt cai cy nao,
va c th vi va tm t thn cy nay sang thn cy kia, nh mt
con tho lac khoi l hang va ang b mt con cho sn ui.
"Anh lai bo ri ngi trm m ri !" Nori noi vi Dori ang
nhn xung.
"Ti khng th nao cung cong lu nhng tay trm m trn
lng," Dori noi, "xung nhng ng ng hay leo ln cy! Anh ngh
ti la ai? Mt phu khun vac a?"
"Cu ta se b n tht mt, nu chung ta khng lam g o,"
Thorin noi, v luc nay ting soi tru a phu ly ho t bn pha, cang
luc cang gn. "Dori!" ng goi, v Dori ang v tr thp nht cai
cy d leo nht, "nhanh ln, giup ngai Baggins mt tay!"
Doru tht s la mt ngi rt tt du ng c hay cau nhau.
Bilbo ti nghip khng th nao vi ti tay ng thm ch khi ng a
leo xung canh di cung va tha tay xung ht c. Th la Dori a
leo xung khoi cy va Bilbo treo ln ng ln lng ng.
Chnh ngay luc o bon soi va tru va ao vao vung t trng.
Bt thnh lnh co hang trm i mt nhn sang bon ho. Dori vn
khng bo ri Bilbo. ng i cho n khi Bilbo treo khoi vai ng va
leo ln cac canh cy, ri n lt ng t nhay ln cac canh cy.
Va kp luc! Mt con soi a tap vao ao choang cua ng khi ng leo
ln, suyt na la trung ng. Trong vong mt phut ca by a tru ln
quanh cai cy va nhay chm ln thn cy, mt rc ln va li the
ra.
103
Nhng thm ch ngay ca nhng con Wargs hoang da (nhng

con soi ma sng ng Bin cua Hoang Da c goi th) cung
khng th leo cy c. Th la ho c an toan trong mt luc. May
mn la luc nay tit tri m ap va khng co ma. Vao bt ky luc
nao th nhng cai cy cung khng phai la nhng ni tin nghi
ngi; nhng nu nh tri lanh va co ma, va by soi th bao quanh
bn di i ban, th chung co th tr thanh nhng ni tru chn
au kh hoan hao.
Khoang trng gia rng cy nay chnh thc la ni gp g cua
bon soi. Cang luc cang co nhiu con phong n. Chung lai
nhng con canh gac ch cai cy ni Dori va Bilbo leo ln, ri
chung anh hi cho n khi chung tm thy tt ca nhng cy co
ngi trn o. Chung cung ct c nhng con canh gac nhng ni
nay, trong khi nhng con khac (co ve nh co hang trm va hang
trm con) tan i va i thanh mt vong ln quanh vung trng; va
gia vung trng o la mt con soi xam khng l. No ra lnh cho
ng bon cai th ngn ng kinh khip cua Wargs. Gandalf hiu
c ngn ng nay. Bilbo th khng, nhng chung lam ng s
khip, nh th tt ca bon chung ang noi v nhng chuyn c ac
va xu xa, va ung la vy. C chc chc bon Wargs trong cai vong
lai ng thanh tra li con thu lnh xam, va nhng ting gao m
cua chung lam ng hobbit suyt na la te lun khoi cy thng.
Ti se noi vi cac ban nhng g Gandalf nghe thy, cho du
Bilbo khng hiu chung. Bon Wargs va bon yu tinh thng giup
nhau lam nhng vic xu xa. Yu tinh thng khng dam i xa
khoi nui, tr phi chung i tm nhng ni mi, hoc i gy
chin (v vic nay th ti rt vui c noi rng no a khng xay ra
trong mt thi gian dai). Nhng ngay xa th chung rt thng m
nhng cuc t kch, c bit tm thc n hoc n l lam vic
cho chung. Thng la chung goi Wargs giup va chia xe chin li
phm vi chung. i khi chung ci soi nh ngi ci nga . Luc
nay th co ve nh bon yu tinh ang chun b m mt t tn cng
ln vao m nay. Bon Wargs n y gp bon yu tinh va bon
yu tinh a n tr. Khng nghi ng g na, ly do chnh cua vic
tr nai la cai cht cua con Yu Tinh V ai, va tt ca nhng s ln
J.R.R Tolkien
104
c gy ra bi cac ngi lun va Bilbo, la nhng ngi ma co th

chung ang sn lung.
Bt chp nhng nguy him vung t xa xm nay, nhng
con ngi cng cap a m ng i xung y t phng Nam,
xuyn qua cy ci, va dng xy nn nhng vung t gia nhng
rng cy thun li trong thung lung va doc theo b sng.
Ho co nhiu ngi, va ho la nhng ngi dung cam va c
vu trang tt, va thm ch bon Wargs cung khng dam tn cng ho
nu ho i thanh s ng, hoc vao luc sang ngay. Nhng vao luc
nay th chung co k hoach t nhp m vao cac lang gn nht
bn rng nui vi s tr giup cua yu tinh. Nu k hoach cua chung
tin hanh tt ep, th vao ngay tip theo se khng con g ca; tt ca
se b git ngoai tr vai ngi ma yu tinh gi khoi by soi va mang
v ng lam tu nhn.
Cuc noi chuyn la mt s khung khip khng ch cho nhng
ngi tiu phu dung cam vi v con ho, ma con la mt mi nguy
ang e doa Gandalf va cac ban cua ng. Bon Wargs ang rt gin
d va ngac nhin khi thy ho ngay ch gp mt cua chung.
Chung ngh rng ho la ban cua nhng ngi tiu phu, va n
do tham chung, em tin v k hoach cua chung xung k tai
thung lung, va ri bon yu tinh va soi se phai chin u mt trn
chin d di thay v ch bt lam tu nhn va n tht nhng ngi b
anh thc thnh lnh trong gic ngu. V vy bon Wargs khng nh
cho nhng ngi ang trn trn cy trn thoat i trc khi tri
sang vi bt ky gia nao. Va trc khi tri sang th, chung noi, cac
chin binh yu tinh a co th xung nui; va yu tinh co th leo ln
cy, hoc n cy xung.
By gi th ban a co th hiu v sao ma Gandalf, khi nghe
chung gm g va ku rng, bt u tr nn khip hai, thy phu
thuy ngh rng ban thn ng va cam thy ca moi ngi ang mt
v tr rt ri t, va khng th nao trn thoat c. Du th nao i
na th ng cung se khng cho chung tin hanh moi chuyn
theo y chung, cho du ng khng th lam c g nhiu khi b ket
trn cy cao vi bon soi ang vy quanh trn nn t bn di.
105
ng hai nhng qua thng ln trn cai cy cua mnh. Ri ng lam

mt qua bung sang ln bng mt lung la xanh nhat, va nem no
veo xung gia vong soi. Nogiang trung lng mt con soi, va ngay
lp tc lam b lng rm cua no bc la, con soi nhay ln chm
chm va rng ln man dai. Ri nhng qua thng khac ni tip
nhau, qua th tm la xanh, qua th o, qua th luc, Chung chay
bung ln gia vong soi va lam bc ln nhng tia la u mau va bc
khoi mu mt. Mt qua c bit ln giang trung mui con soi thu
lnh, no nhay dng ln khng cao co n mi foot, va ri cung
loan quay mong mong gia vong soi, cn xe thm ch la nhng con
soi khac trong cn gin d va s hai.
Nhng ngi lun va Bilbo la het tan thng. Tht ang s
khi chng kin cn gin cua by soi, va chung lam ca khu rng
rung chuyn. Soi th luc nao cung s la, nhng y la th la
huyn b va kinh d nht. Nu mt m la bn vao lng chung,
la se dnh vao va t bung ln chung, va nu chung khng kp
cun mnh tht nhanh th chung se nhanh chong b la trum khp
thn hnh. Khp ca khoang trng a nhanh chong y nhng soi
va soi ang ln ln vi nhng m la bam trn lng, trong khi
nhng con b bc la th ang tru ln va lan la qua nhng con
khac, cho n chnh ng bon cua chung ui chung i va chung
lao ra khoi nhng vach a, ku rng, cau nhau va vi i tm nc.
"Nhng ting n ao nay vao ti nay trong rng ngha la g?"
Chua T ai Bang noi. No ang u trn nh cua mt vach a
nhon n c sn ty ngon nui, en ngom trong anh trng. "Ta
nghe giong cua bon soi! Chng le bon yu tinh lai ang d tro
trong rng?"
No bay ln khng trung, va ngay lp tc hai cn v cua no
bay ln theo t hai bn. Chung ln vong trong khng trung va
nhn xung am Wargs, mt m nho t bn di. Nhng ai bang
rt tinh mt va co th nhng vt nho mt khoang cach rt xa.
i mt cua chua t cua nhng con ai bang Rng Nui Sng
Mu co th nhn mt tri ma khng chp, co th thy mt con tho
chuyn ng trn mt t di no mt dm thm ch trong anh
trng. Cho nn cho du no khng th thy nhng con ngi trn
J.R.R Tolkien
106
cy, no th nhn ra s chuyn ng cua by soi va thy nhng

m la nho, va nghe thy ting tru va gao thet vang ln yu t t
rt xa pha di. Va no cung co th thy nhng anh lp lanh cua
nhng ngon kch va mu tru cua yu tinh trong anh trng, khi mt
hang dai nhng sinh vt hung ac nay trn ra khoi sn i t cai
cng cua chung va tran vao rng.
ai bang khng phai la nhng con chim tt bung. Mt s
trong chung hen nhat va c ac. Nhng nhng loai ai bang c
trn nhng ngon nui phng bc la nhng loai chim v ai nht;
va chung lun kiu hanh, hung dung va co nhng trai tim cao quy.
Chung khng a yu tinh hay s chung. Khi ma chung co i chut
y n bon yu tinh (iu nay rt him khi xay ra, v chung
khng n nhng sinh vt nay), th chung xa xung va y bon yu
tinh ku la man da tr v hang ng cua chung, va ngn chn lai
bt ky chuyn c ac nao ma chung ang lam. Bon yu tinh rt
ghet ai bang va s chung, nhng chung khng th nao treo ln
n nhng ch cao ngt cua ai bang, hoc ui chung ra khoi
nui. Vao m nay th Chua T ai Bang tran ngp s to mo mun
bit chuyn g ang xay ra bn di, nn no goi thm nhng con
ai bang khac, va chung bay ra khoi nui, va chung chm chap ln
xung thp dn, thp dn, thp dn v pha by soi va ch gp cua
bon yu tinh. o cung la mt chuyn rt tt! Nhng iu kinh
khung ang tin dn xung y. Bon soi b bt la ang lao vao
rng va lam nhiu ni ang bc chay. Luc nay ang la gia he, va
sn ty cua rng nui rt t ma. Dng x diu hu vang, canh
cy gay, nhng ng la thng va nhng thn cy cht rai rac ang
bc la. Khp ni trn vung t trng y nhng Wargs ang
nhay chm chm trong la. Nhng nhng con soi canh gac khng
ri khoi nhng ngon cy. in dai va gin d, chung chm ln va
tru quanh thn cy, nguyn rua nhng ngi lun bng cai th
ngn ng kinh khip cua chung, li the ra, mt cua chung sang
ln, o va rc chay nhng ngon la.
Ri bt thnh lnh bon yu tinh tran xung va gao ln. Chung
ngh rng cuc chin vi nhng ngi tiu phu a bt u; nhng
chung nhanh chong hiu c nhng g ang xay. Vai tn trong
107
bon ln ra ma ci. S khac h kch va go can vao khin. Yu

tinh khng s la, va chung nhanh chong vach ra mt k hoach co
ve nh rt si ng vi chung.
Mt s bon chung tp trung tt ca bon soi lai thanh an. Mt
s khac gom dng x va nhng bui cy quanh nhng thn cy. S
khac vong quanh, dp va dui, ri dui va dp cho n khi gn nh
nhng am la khac tt hn - nhng chung khng dp tt nhng
ngon la gn cac thn cy ma cac ngi lun ang n np. Chung
chm thm nhng ngon la nay bng la cy, canh gay va dng x
diu hu. Chung nhanh chong tao nn mt vong khoi va la
quanh nhng ngi lun, chung gi khng cho cai vong la nay lan
rng, nhng la c chm chap lan vao trong, cho n khi la bt
u lim vao nhng ng cht t bn di nhng gc cy. Khoi
xc vao mt Bilbo, ng a co th cam thy sc nong cua nhng
ngon la, va nhn xuyn qua lan khoi ng co th thy bon yu tinh
ang nhay mua chung quanh thanh vong nh ngi ta mua mng
quanh la vao gia mua he. Bn ngoai cai vong chin binh ang
nhay nhot vi kch va ru, bon soi ng pha xa, quan sat va ch
i vi ve than phuc.
ng co th nghe thy bon yu tinh bt u bai hat kinh d
cua chung:
Pha trn mi lm cai cy
Mi lm chim nho lung lay nao n
Chim g chng canh ng gh
Lam g cho chung chan ch by gi
Quay sng hay em bo lo
Chin gio, luc b, n ngay cho gion?
Ri bon chung dng lai va gao ln: "Bay i, nhng con chim
nho kia! Bay i nu bon bay c! Xung y nao bon chim nho
kia, hay la bon by mun b nng chn ngay trong t? Hot, hot ln
chut nao bon chim! Sao ma bon by khng hot ch ha?"
J.R.R Tolkien
108
"Cut i! My thng nhoc!" Gandalf quat ln tra li. "y

khng phai la luc nghch t chim, Nhng a tre ng nghch chi
vi la se b phat y." ng noi vy lam chung gin d, va cung
ch cho chung thy la ng khng s chung - cho du tt nhin la ng
ang s, thy phu thuy ngh la ng ang s. Nhng chung khng
chu y, va chung tip tuc hat.
t cy, t sach la canh
Qun queo, co qup, uc lanh sang soi
Sang m, la rc nim vui
Ya hey!
em nng bon chung ln ngay
em i nhi bt, em quay cho gion
Ru ria g cung khng con
Da b lt gon, mt li ca ra
Xng ri vun, m y nha
Rc tri la sang, m la cua ta
Bon lun kia sm ra ma
Sang m, la rc bon ta vui vy
Ya-hey!
Ya-harri-hey!
Ya-hoy!
Vi cai ting Ya-hoy! ngon la a lan n di thn cy cua
Gandalf. Trong thoang chc no a lan qua cac cy khac. Vo cy a
ben la, nhng canh di thp ku rng rc. oan Gandalf leo
ln ngon cy. Nhng m sang loe ln t ua thn nhn nh
nhng lung st, khi ng ang sn sang nhay vut xung ngay
gia rng kch cua bon yu tinh. Co th vic nay se kt liu ng,
cho du ng co th git c nhiu tn trong bon chung khi ng lao
xung nh sm set. Nhng ng khng bao gi nhay xung ca.
109
ung ngay luc o Chua T ai Bang a ha xung t bn

trn, qup ly ng bng mong cua mnh, va bay i.
Mt ting tru ln gin d va ngac nhin vang ln t pha bon
yu tinh. Chua T ai Bang ku ln, Gandalf ang noi chuyn vi
no. Con chim v ai ln tr lai vi ng, va ho ha xung nh nhng
bong en khng l. Nhng con soi rn ln va nghin rng; nhng
con yu tinh gao thet va dm chn gin d, va phong nhng ngon
kch nng n cua chung n mt cach v dung. Nhng con ai
khac ha xung pha trn chung, t song cua nhng chic canh ai
bang en a x chung nga oach trn t hay ht chung i xa;
mong ai bang cao rach mt bon yu tinh. Nhng con chim khac
bay ln cac nh cy va tom ly nhng ngi lun, luc nay a leo
ln cao ht mc ma ho dam.
Bilbo nho be ti nghip lai mt ln na gn nh b bo lai!
ng c tom ly chn cua Dori, khi Dori la ngi cui cung c
mang i va ho cung bay vi nhau trn cai am ln xn va bong
chay, Bilbo luc lc trong khng trung, tay ng gn nh gay ri ra.
xa bn di bon yu tinh va am soi a tan ra xa va rng
trong lng. Vai con ai bang vn ln vong va bay quet quanh
pha trn chin trng. Nhng ngon la va lan n nhng ngon
cy by gi thnh lnh trum ln nhng canh cy cao nht. Ting
la chay tanh tach tran ln. Nhng tia la va khoi cht di ln.
Bilbo a trn thoat va kp luc.
Anh la chay bn di nhanh chong m i tr thanh mt
m o trn nn t en; va ho bay ln gia tri cao, c nng
ln trong nhng vong ln manh me. Bilbo se chng bao gi qun
c chuyn bay nay, ng bam cht c chn Dori. ng rn r "tay
ti, tay ti!", con Dori th rn "i chn ti nghip cua ti, i chn
ti nghip cua ti!"
cao lun lam cho Bilbo chong mt. ng lun cam thy
choang vang khi nhn t nh cua mt vach a cao; va ng chng
bao gi thch my cai thang ca, lun tranh xa my cai cy (trc
y cha co ln nao ng phai chay trn bon soi ca). V th cac ban
co th tng c la u ng quay cung nh th nao vao luc nay,
J.R.R Tolkien
110
khi ng nhn xung nhng ngon chn ru xung cua mnh va thy
ca mt vung en ngom thm thm trai rng pha di mnh, anh
trng loe ln y o trn mt mom a nhn nh nhng ngon i
hay t mt con sng chay qua khu ng bng.
Nhng cai nh m m cua cac ngon nui a gn hn, anh
trng doi trn vach a a xua i bong ti en ngom. Du co la vao
mua he hay khng, ni y vn lun rt lanh. ng nhm mt lai
va t hoi khng bit mnh co th chu ng c bao lu na. Ri
ng tng tng xem iu g se xay ra nu ng khng th chu ni
na. ng cam thy bnh. Chuyn bay a kt thuc va kp luc cho
ng, trc khi nhng canh tay cua ng ri ra lun. ng hn hn
bung c chn Dori ra va ri vao mt b mt th nham cua mt cai
t ai bang. Ri ng nm vt ra o ma khng noi g, nhng y ngh
cua ng pha trn gia cam giac ngac nhin khi c cu thoat
khoi la, va ni s hai rng ng co th ri khoi cai ch cht hep
nay va ri vao cai vung ti tm bn pha kia. u ng cam thy
rt choang vang v cho n luc nay, sau nhng cuc phiu lu hai
hung t ngay trc, ng vn cha co g n, va ng thy mnh
ang t noi tng ln: "By gi ti bit mt mu tht mui se nh
th nao khi no c a ngay ra khoi xoong trn mt cai na va lai
b xp xo i!"
"Khng u!" ng nghe thy Dori tra li, "bi v tht mui
bit rng chng chong th chy no se tr lai xoong; va o la iu
ma chung ta hy vong. Va nhng con ai bang th cung khng co
na!"
" khng! Khng phai la chuyn so (stork), ti mun noi la
na (fork)," Bilbo noi, ng ngi dy va nhn vi ve lo lng sa con ai
bang ang u gn o. ng t hoi rng ng co noi nhng iu ng
ngn g khac khng, va con ai bang co ngh rng nhng li nay
tht la th l khng. Ban khng nn to ra th l vi mt con ai
bang, khi ban ch co kch c cua mt hobbit, va ang trong t cua
no gia m!
Nhng con ai bang ch mai mo trn mt hon a va ra lng,
chng quan tm g ca.
111
Mt con ai bang khac nhanh chong bay ln. "Chua T ai

Bang mun anh mang tu nhn cua anh n Bai a V ai," no
ku ln va lai bay i ngay. Con kia lin dung mong tom ly Dori
va nhc ng bay i, Bilbo lai mt mnh. ng gom ht dung kh
ma t hoi xem cai t tu nhn" trong thng ip co ngha g, va ch
va mi ngh n chuyn mnh se c m ra nh mt con tho cho
ba khuya, th va n lt ng. Con ai bang quay lai, tom ly
ng t pha sau ao choang, va bay ct ln. Ln nay no ch bay mt
oan ngn. Lin o Bilbo ha xung, run bn bt v s, trn mt dai
a rng trn sn nui. Khng co cach nao xung c no ngoai
cach bay, va cung khng co ng thoat ra khoi no tr phi nhay
xung t vach a. Ri ng thy nhng ngi khac ang ngi da
vao vach nui. Chua T ai Bang cung ang o va ang noi
chuyn vi Gandalf.
Co ve nh cui cung Bilbo se khng b n tht. Thy phu
thuy va chua t cua by ai bang co ve nh co quen bit vi nhau,
thm ch la co ve thn thin na. Tht ra th Gandalf, ngi
thng ln cac nh nui, a co ln lam c mt vic cho cac con
ai bang khi cha cho chua t cua chung khoi mt vt thng do
tn bn. Do o ban co th thy rng ch tu nhn" ch co ngha la
tu nhn" cua bon yu tinh, ch khng phai b ai bang bt b g.
Khi Bilbo nghe Gandalf noi chuyn, ng nhn ra rng cui cung ho
a tht s trn thoat khoi nhng rng nui khung khip kia. ng
ang thao lun nhng k hoac vi Chua T ai Bang v vic
chuyn ch nhng ngi lun, ng va Bilbo i va n nh vic ha
canh cho chuyn hanh trnh cua ho qua nhng vung ng bng
pha di.
Chua T ai Bang se khng a ho n nhng ni nao gn
ch co ngi sng. "Ho se bn chung ti bng nhng cy cung thuy
tung to tng cua ho," ng noi, "bi v ho vn cho rng chung ti
sn nhng cu cua ho. Vao nhng luc khac th ho co th ung.
Khng! Chung ti vui mng khi anh la c bon yu tinh trong
cai tro giu ct cua chung, va rt vui la a tra n c cho ng,
nhng chung ti se khng mao him v nhng ngi lun nhng
ng bng pha nam."
J.R.R Tolkien
112
"Tt lm," Gandalf noi, "Hay a chung ti n nhng ni

nao xa nht ma cac v mun! Chung ti a va rt mang n cac v.
Nhng luc nay chung ti a oi la ri nay."
"Ti gn cht v iu nay ri," Bilbo noi vi mt giong nho
n mc chng ai nghe c ca.
"Vic nay co th giai quyt c," Chua T ai Bang noi.
Mt luc sau th ban co th thy mt ngon la sang ln trn
dai a nhng hnh bong nhng ngi lun ang nu n, khin cho
la toa ra mui tht quay. Nhng con ai bang a mang cht t
ln, va chung cung mang ln tho, tho rng, va mt con cu nho.
Nhng ngi lun am nhimvic chun b ba n. Bilbo qua mt
va khng giup g c, va du sao th ng cung chng gioi giang g
lm trong vic lt da tho hoc ct tht, m chung ra nu.
Gandalf, cung nm ngh sau khi a thc hin phn mnh vi vic
nhen ln ngon la, v Oin va Gloin a lam mt nhng hp bui
nhui mi la cua ho. (Nhng ngi lun cha bao gi dung n
dim quet ht.)
Th la nhng cuc phiu lu Rng Nui Sng Mu a chm
dt. Da day Bilbo c nhanh chong lp y va lai thy d chu,
va ng cam thy rng ng co th ngu mt cach sang khoai, cho du
tht s th ng thch mt banh m va b hn la mt mu tht
quay trn mt cai que. ng cun tron trn mt vach a cng, ngu
ngon lanh hn bt ky gic ngu nao ng a ngu trn chic ging
nm m ai trn cai l nho cua mnh ni qu nha. Nhng sut ca
m ng m v ngi nha cua mnh va i lang thang trong gic ngu
cua mnh vao tt ca nhng cn phong khac nhau, tm kim mt
cai g o ma ng th tm ra va khng bit no ging cai g?

Chua Te Nhung Chiec Nhan

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chua Te Nhung Chiec Nhan

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

CHNG 1 BA TIC KHNG MONG I ............................................................................. 3

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

Co mt hobbit sng trong mt cai h trn mt t. y

c ch i: ban co th noi tip bt ky nhng cu hoi nao mt

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

Burgo Baggins. Bungo, cha cua Bilbo, a xy dng nn cai h

"Chao bui sang!", Bilbo noi, va ng mun noi nh vy. Mt

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

chuyn cung khng n ni tuyt vong. Tht s la v quyn li cua

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

"Xin li v a lam ngai i!" ng nh noi vy khi ng thy

ming banh co th bin veo i, va luc o ng, chu nha: ng bit ro

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

va ung mt chut g o. "ng ch va ngi nhp vao goc ban, trong

manh, va ca am nga nhao, ngi nay e ln ngi kia. Lai

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

"Co ve nh mnh a bit kha nhiu v pha trong cua vn hi

Binbo ghet n phat ru

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

khoi - va ng o mt v then khi ngh n nhng vong khoi ma

Vi nhng nhat bua rung ln nh nhng ting chung ngn

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

Nui cao m ao di anh trng chnh chch

"Chung ti thch bong m," nhng ngi lun noi. "Bong m

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

nhng ting ku thet bn trong mnh, va no nhanh chong bung ln

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

"Tt nhin la a co du hiu, " Gandalf noi. "Chnh ti a t

Ty, va hng cua no ch sang mt con du b mt khac khng?"

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

dn hn ri. Nhng thng tin mi nay a lam cho chung tr nn

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

cc chen, va cai ch chi Dale tr thanh ky quan trn man

trong va ngu trn o nh mt cai ging. Sau o th no bo l qua

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

"ung, ung" Thorin noi.

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

tm lai nhng vang bac xa kia a thanh qun lang

Bilbo nhay dng ln, va vn ang mc ao ngu, ng i vao

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

n tn cui i Bilbo cung khng th bao gi nh c lam

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

Ho chng ci nga i chng bao lu th Gandalf hin ra, rc

nhng am my xam, nn moi th lai cang ti tm. Gio thi

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

mau chong quay v, nu moi chuyn u tt ca. Nu khng, hay

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

William nghen. "Cm ming may lai!" hn noi ngay khi co

mi cua mnh khi ng nng cai v ln mt cach cn thn, "y la

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

"Cai ti noi" Bilbo th hn hn. "Va xin ng n tht ti, tha

co quay v khng, hoc nghe ng ruc ln nh mt con cu, ho bt

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

"Nhng ga khng l!" Bilbo noi t sau ngon cy. Ho a gn

"May y," Bert noi.

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

"Tao chng bao gi noi th. Tom noi o."

"Du sao th cung la lang ph thi gian. Chng le anh khng

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

cung cung lao i v s lu quy khng l. Ho noi vi ti rng co ba

CHUA T CUA NHNG CHIC NHN

Sut ca ngay hm o ho khng hat hay k chuyn na, thm

chic gh tin nghi cua mnh trc ngon la m ap trong cn