Parashkrimi Final 2013

ORGANIZATA PR DEMOKRACI,
ANTI-KORRUPSION DHE DINJITET OHU!

ZYRA E QEVERISJS S MIR DHE SUNDIMIT T LIGJIT
RAPORT MONITORUES
Parashkrimi i Ndjekjeve Penale
dhe Ekzekutimeve Penale
SERIA E RAPORTIT # 2
SHKURT 2013
Rruga 2 Korriku 4/4, Prishn, 10000

organizatacohu@yahoo.com
www.cohu.org
Raport
ParashkrimiiNdjekjesPenaledheParashkrimii
Monitorues EkzekutimittDnimevenGjykatatKomunalet
RepublikssKosovsnvitet20012012
________________________________________________________________________
KybotimshtrealizuarmeprkrahjeneCivilRightsDefenders(CRD)
PrmbajtjaektijbotimishtprgjegjsieOrganizatsOHU!.
Prgatiturnga:ArtonDemhasaj
Copyright 2013 OHU!. T gjitha t drejtat e riprodhimit jan t rezervuara. Asnj

pjesektijbotiminuklejohettriprodhohet,truhetnsistemeriprtritseoset
transmetohetnfardoformeapomjetelektronik,mekanik,fotokopjues,regjistrues,
etj., pa lejen me shkrim t autorit. Luteni t kontaktoni: organizatacohu@yahoo.com,
arton.demhasaj@cohu.org,artondemhasaj@gmail.com;apo+38138248506.
Botuarnga:
OrganizataprDemokraci,Anti
korrupsiondheDinjitet,OHU!
Rruga:2Korriku;Nr.4;Hy.4
Prishtin,Kosov
Tel/+381(0)38248506
www.cohu.org
organizatacohu@yahoo.com
office@cohu.org
Raport
________________________________________________________________________
METODOLOGJIA:
Ky Raport Monitorues, sht rezultat i hulumtimit kualitativ dhe kuantitativ i cili pr

baz ka burime primare dhe sekondare. Sa i prket burimeve primare, jan prdorur
metodat e intervistimit direkt t akterve relevant t fushs s gjyqsorit (gjykatat
komunale, Koordinatori i Zyrs s Prokurorit Disiplinor, Kryetari i Gjykats Supreme,
PoliciaeKosovs),sidheanalizimiitdhnavengaGjykatatkomunaletKosovs.
Po ashtu, pr nevoja t ktij raporti, jan konsultuar edhe Ligjet penale (Kodi Penal i
Kosov,KodiiProcedursPenaletKosovs),sidheaktettjerajuridike.
Prburimetsekondare,janmarrprbazedheanalizatjerapolitikash,hulumtime
topinionitsidhereagimeqfokusohennfushnegjyqsorit,methekstveantt
fushs penale (parashkrimin e lndve penale). Pr m shum, jan konsultuar edhe
burimettjeratinformacionitsimedietelektronikedhetshkruara.
N kt raport monitorues, jan marr pr baz 17 gjykata komunale. 5 gjykata
komunale jan marr q kan numr t madh t banorve (Gjykata Komunale e
Prishtins,ePrizrenit,Pejs,GjakovsdheFerizajt),5gjykatatvoglamenumrtult
t lndve t parashkruara (Gjykata Komunale e Gllogocit, e Lipjanit, Skenderajt,
Vushtrris dhe Suhareks), dhe 7 gjykata t vogla me numr t madh t lndve t
parashkruara (Gjykata Komunale e Rahovecit, Kaanikut, e Suhareks, e Deanit, e
Klins,MalishevsdheajoeIstogut).
Raporti me t dhnat e mbledhura, klasifikohet n baz t komunave me qllim t
pasqyrimit t gjykatave komunale me m s shumti lnd t parashkruara. Pastaj, n
raportklasifikohenlndteparashkruaranvite,nmnyrqtofrohetnjpasqyr
m e qart se n cilat vite ka m s shumti lnd t parashkruara. Dhe n fund, t
lndteparashkruarandahennbaztkapitujvetKPRKs,dhekshtuidentifikohet
se cilt jan kapitujt q kan m s shumti lnd t parashkruara dhe cilat jan at
vepratpenaleqmsshumtijanparashkruara.
II
Raport
________________________________________________________________________
SHKURTESAT:
CRDCivilRightsDefenders
KPRKKodiPenaliRepublikssKosovs
LPKLigjiPenaliKosovs
ZPDZyraeProkuroritDisiplinor
KGJKKshilliGjyqsoriKosovs
GJKGjykatatKomunale
PQPProkuroriaeQarkutePrishtins
PSHProkuroriaeShtetit
GJKGJGjykataKomunaleeGjakovs
PKPoliciaeKosovs
GJSKGjykataSupremeeKosovs
PTKPostadheTelekomiiKosovs
IiII
Raport
________________________________________________________________________
PRMBAJTJA:
1.PRMBLEDHJEEPRGJITHSHME:...........................................................1
2.HYRJE:...................................................................................................3
a)ParashkrimiiNdjekjesPenaledhe
b)ParashkrimiiEkzekutimittDnimeve
3.TGJETURATEPRGJITHSHME..............................................................5
TrendteParashkrimittlndvepenale20112012......................9
Parashkrimiilndvekundrdetyrszyrtare.................................18
4.PRFUNDIMI........................................................................................25
IiIII
Raport
________________________________________________________________________
Prmbledhjeeprgjithshme:
osova vazhdon t ket nj rritje enorme t numrit t parashkrimit t lndve

penale (shqyrtime t lndve dhe ekzekutim t dnimeve) n gjykatat
komunale1, edhe n vitet 20112012, ashtu sikurse edhe n vitet paraprake
20012010.
Formalisht n Kosov q nga viti 2010 ka filluar reformimi i sistemit gjyqsor,
fillimisht me nxjerrjen e ligjit mbi gjykatat, me an t t cilit ligj, po ndryshon edhe
emrtimi dhe funksionimi i tyre. Po ashtu, si pjes e reformimit t sistemit gjyqsor
shtedhenxjerrjaeKodittriPenaltKosovsdheKodittritProcedursPenalet
Kosovs. T gjitha kto dokumente, materiale dhe procedurale n lmin penale kan
hyrnfuqime1janar2013.Gjithashtu,sipjesereformsssistemitgjyqsor,sht
edherritjaenumrittgjyqtarvedheprokurorvengjykatatdheprokuroritevendit.
Ky aspekt mund t jap efektin m t rndsishm n reformimin e sistemit gjyqsor,
dukeqensekrijoninfrastrukturnnjerzoretdomosdoshmeprfilliminendalimitt
parashkrimit/vjetrsimittlndvepenale.
Megjithndrmarrjenektyreveprimeveprreformiminesistemitgjyqsor,prap
se prap, trendi i parashkrimit/vjetrsimit t lndve penale n gjykatat komunale po
vazhdon.Trendiiparashkrimittlndvepenalenvitetefunditshtrritur,krahasuar
meparashkriminelndvepenalenvitetparaprake.
Aspekti i parashkrimit/vjetrsimit t lndve penale sht mjaft shqetsues n
gjykatatkomunaletKosovs.Ngaviti2001derime2012,keminjnumrtmadht
lndve penale t cilat jan vjetrsuar, dhe si pasoj e ksaj, gjykatat nuk mund t
ndrmarrin asnj veprim juridik pr t ndjekur penalisht t dyshuarit, ose pr t
arrestuar t dnuarit. Numri total i lndve tparashkruara/vjetrsuara n 17 gjykata
komunalenvitet20012012,sht8237.Ngjykatatkomunalevetmbrendaviteve
201112janparashkruar1845lndpenale.Potallogarisimnprqindje,delserreth
22.3%etotalittlndvetparashkruaraiprkasinvetmviteve2011/12.
Ngagjithsej8237lndpenaleqjanparashkruarnga17GjykataKomunaleqjan
marrnshqyrtim,mbi35.3%2etyreqjantkategorizuaraiprkasinparashkrimit
relativ, ndrsa 47.5% i prkasin parashkrimit absolut ndrsa 17.1% jan t pa
1
(Tanimeligjineriprgjykatat,gjykatatkomunaleemrtohengjykatathemelore).http://gazetazyrtare.rks
gov.net/Documents/Ligji%20per%20Gjykatat%20(shqip).pdf
2
Prparashkriminrelativtlndve,fajtorkonsiderohettjengjyqtartqkanlejuarparashkriminrelativ,duke
mosmarrveprimejuridike,mesyniminqafatineparashkriminektyrelndvetadrgojnnparashkrimabsolut.
Raport
________________________________________________________________________
kategorizuaraosejanekzekutimetdnimeve.Prlndteparashkruaranaspektin
relativ, praktikisht duhet t fajsohen gjyqtart, t cilt duke mos ndrmarr asnj
veprim, kan lejuar vjetrsimin e ktyre lndve. Gjykatsit n vend se t luftojn
vepratendryshmetdnuarameligjetnfuqi,tgjykojndhetdnojnshkelsite
ligjeve n fuqi dhe t Kodit Penal t Kosovs, ata me kto veprime kan amnistuar
kryesit e veprave t ndryshme penale. Gjykatsit, duke i mbajtur lndt e tyre npr
sirtar (duke mos i shqyrtuar), dhe njkohsisht duke lejuar q kto lnd t
parashkruhen, kan pamundsuar ndrmarrjen e fardo veprimeve penale kundr
kryesve t ndryshm t veprave t caktuara penale. Me kt veprim, gjykatsit kan
shkelur mbi parimin e nj gjykimi t drejt e t paanshm, duke mundsuar kshtu
vendosjenenjprecedentitrrezikshm.
Ky raport monitorues, tregon q n mesin e lndve q jan parashkruar ka edhe
lnd q i prkasin kapitullit t KPRKs: Vepra penale kundr detyrs zyrtare, q
klasifikohensivepratkorrupsionit.
Edhe prkundr miratimit t Strategjis Shtetrore pr Zvoglimin e Lndve t
Grumbulluara, n tetor t vitit 2010, strategji e cila tashm konsiderohet e zbatuar,
prapsepraptrendiilndvetparashkruarakavazhduaredhenvitet201112.Pr
mkeq,katendencatqartaqparashkrimiilndvetvazhdojedhentardhmen,
nse nuk fillohet t ndrmerren masa disiplinore dhe penale pr ata gjyqtar t cilt
lejojnvjetrsiminelndve,prtcilatkanqentngarkuarqtishqyrtojn.
Pr kt shtje, disa hershtprmendurse jan filluar hetime pr gjyqtart q
kanlejuarvjetrsiminelndve,ngaanaeZyrssProkuroritDisiplinorpranKshillit
Gjyqsor t Kosovs, por asnj prej tyre nuk ka rezultuar me shkarkimin e tyre3.
BrendaZyrssProkuroritDisiplinor,janhetuargjithsej10rasteqkantbjnm
parashkrimin e lndve penale, nga t cilat 6 lnd jan drguar n komisionet
prkatsedisiplinore,ndrsa4lndjanhedhurposht4.
Disa her sht potencuar fakti se gjykatat po lejojn m qllim parashkrimin e
lndvepenalemenjinterestcaktuar,dhesedotndrmerrenmasandajtyre,por
npraktikakomanukkandonjrezultat.Derimesot,nukkaasnjrastqnjgjyqtar
sht shkarkuar pr shkak se ka lejuar vjetrsimin e lnds pr t ciln ka qen i
ngarkuartashqyrtoj.
Sipas legjislacionit penal n fuqi, prgjegjs pr lndt q jan parashkruar n
aspektin relativ jan gjykatat (gjyqtart kompetent), dhe ndaj tyre sht dashur t
3
RaportiiProgresitiKomisionitEvropianivitit2011.
http://ec.europa.eu/enlargement/pdf/key_documents/2011/package/ks_rapport_2011_en.pdf
IntervistmeZefPrendrecaj,koordinatoriZyrssProkuroritDisiplinor,realizuarnDhjetor2012.
Raport
________________________________________________________________________
ndrmerren masa disiplinore dhe penale pr shprdorim t detyrs zyrtare, dhe lejim
mqllimtparashkrimittmijralndvepenaleqkanqennduartttyre.
Hyrje:
ParashkrimiiNdjekjesPenaledheParashkrimiiEkzekutimittDnimeve
Parashkrimi i lnds penale lind kur kryesi i veprs penale nuk mund t zbulohet, ose
mund t ndodh q kryesi t dihetpor organet e ndjekjes penale nukmund ta gjejn
at.Poashtu,mundtndodhqkryesiiveprspenaletdnohet,porpasshqiptimit
t dnimit paraqiten pengesa reale apo juridike t cilat e bjn t pamundshm
ekzekutimin e dnimit p.sh. (i dnuari smurt rnd ose arratiset pas shqiptimit t
dnimit).5 Parashkrimi apo vjetrsimi sht institut juridik i cili shpie n shuarjen e
sanksioneve penale pr shkak t kalimit t kohs s caktuar me ligj. Kur paraqitet
parashkrimi, shteti humb t drejtn e zbatimit t sanksioneve penale ndaj kryesit t
veprspenale6.
N rastet kur prej kryerjes s veprs penale/prej shqiptimit t dnimit, deri te
ndrmarrja e ndjekjes penale/fillimi i ekzekutimit t dnimit ka kaluar nj koh e
caktuar me ligj, nuk mund t ndrmerret ndjekja penale/nuk mund t ekzekutohet
dnimiishqiptuar.
Prej kryerjes s veprs penale deri te fillimi i ndjekjes, bhet parashkrimi i ndjekjes
penale, ndrsa prej shqiptimit t dnimit bhet parashkrimi i ekzekutimit t dnimit.
Shteti n kto raste, sipas ligjeve q i ka nxjerr (Kodi Penal i Republiks s Kosovs),
humbtdrejtneshqiptimitapoekzekutimittdnimit.7
KodiPenaliRepublikssKosovs,njehdyllojetparashkrimit:1.parashkrimine
ndjekjespenaledhe2.parashkrimineekzekutimittdnimit.
Tdyllojeteparashkrimitmundtndahenpastajnparashkrimrelativdheabsolut.
Parashkrimi relativ8, nnkupton kalimin e afatit t parapar me ligj prej kohs s
kryerjes s veprs penale deri n momentin kur nuk mund t fillohet ndjekja ose nuk
mund t filloj ekzekutimi tek parashkrimi i ekzekutimeve t dnimeve. Ndrsa
parashkrimi absolut9, nnkupton kalimin e dyfishit t kohs s parapar me ligj, prej
Salihu,Ismet;EDrejtaPenale;UniversitetiFama,Prishtin,2008,faqe558..
Poaty,faqe558.
7
Poaty,faqe559560.
8
Poaty,faqe563.
9
Ndaljadhendrprerjaeprshkrimitmundtshpijnpraktikishtnnjsituatqtmosshkaktohetparashkrimi.
Sidomosmendrprerjengjithhermundtndrmarrinveprimemetcilatdotbnintpamundshmekuptimindhe
6
Raport
________________________________________________________________________
momentittkryerjessveprspenalederinkohnkurnukmundtfillohetndjekja,
ose ekzekutimi i dnimit t shqiptuar tek rasti i parashkrimi t ekzekutimeve t
dnimeve.
Afati i parashkrimit t ndjekjes penale fillon nga dita kur sht kryer vepra penale.
Nsekemindrprerjetafatittparashkrimit,atherndjekjapenalendalohetndo
rast kur t ket kaluar dyfishi i kohs s afatit t parashkrimit (ndalesa absolute mbi
ndjekjenpenale).10
Sipasnenit106tKPRKs,ndjekapenalenukmundtndrmerret
nsekankaluarafatetemposhtme:
1) Tridhjet vjet nga kryerja e veprs penale t dnueshme me

burgimtprjetshm;
2) ) Njzet vjet nga kryerja e veprs penale t dnueshme me m
shumsedhjetvjetburgim;
3) Dhjet vjet nga kryerja e veprs penale t dnueshme me m
shumsepesvjetburgim;
4)Pesvjetngakryerjaeveprssdnueshmememshumsetre
vjetburgim;
5)Trevjetngakryerjaeveprspenaletdnueshmememshum
senjvitburgimdhe;
6) Dy vjet nga kryerja e veprs penale t dnueshme deri n nj vit
burgimosednimmegjob.
qllimin e parashkrimit. Pr tiu shmangur ksaj mundsie, e drejta penale bashkkohore parasheh parashkrimin
absolut.Poatyfaqe563.
10
KodiPenaliRepublikssKosovs,neni107.
Raport
________________________________________________________________________
Afati i parashkrimit t ekzekutimit t dnimeve fillon t rrjedh nga dita kur
aktgjykimi sht br i plotfuqishm. Nse afati i parashkrimit t ekzekutimit t
vendimeve ndrpritet me vendim ose sipas ligjit, ather, ekzekutimi i dnimeve
ndalohetndorastkurtketkaluardyfishiikohsqkrkohetngaligjiprafatine
parashkrimit(ndalimiabsolutiekzekutimittdnimeve).11
"Nukzbatohetasnjafatiparashkrimitmbiekzekutiminednimitprgjenocid,krime
Sipasnenit108tKPRKs,dnimiishqiptuarnukmundt
ekzekutohetkurtkenkaluar:
1)
2)
3)
4)
5)
6)
Tridhjetvjetngadnimimeburgimtprjetshm;
Njzetvjetngadnimimembidhjetvjetburgim;
Dhjetvjetngadnimimembipesvjetburgim;
Pesvjetngadnimimembitrivjetburgim;
Trivjetngadnimimembinjvitburgimdhe;
Dy vjet ngadnimi meburgim deri n nj vitapo dnimime
gjob.
tluftsdhekrimekundrnjerzimit,sidheprveprattjerapenaleprtcilatsipas
tdrejtsndrkombtarenukmundtzbatohetparashkrimi.Gjithashtuveprapenalee
vrasjessrndnukparashkruhet."12
TGJETURATEPRGJITHSHME:
Ngagjithsej17gjykatakomunalesajanmarrnshqyrtimnketraporthulumtues,
prej vitit 2001 deri n vitin 2012 jan parashkruar 8237 lnd penale (duke prfshir
edheparashkrimineshqyrtimittlndveedheekzekutimittdnimeve).Parashkrimi
relativikazn2911lndpenaleose35.4%ttotalit,ndrsaparashkrimiabsolutika
zn3917,ose47.5%tlndvepenale,kurse1409lndose17.1%elndvejant
pakategorizuaraprngaaspektiiparashkrimitrelativoseabsolut.
Po t shohim pr nga prqindja e parashkrimit t lndve penale pr nga aspekti
relativ ose absolut, mund t themi se kemi nj numr pak m t madh t lndve q
parashkruhennaspektinabsolut.Mirpo,kemipoashtunjnumrtmadhtlndve
11
12
KodiPenaliRepublikssKosovs,neni110.
KodiPenaliRepublikssKosovsneni111.
Raport
________________________________________________________________________
qjanparashkruarnaspektinrelativ,mteprse1/3elndvetparashkruaran
total i prkasin parashkrimit relativ. Pr aspektin relativ t parashkrimit t lndve
penaleduhettfajsohengjyqtartqkanlejuarparashkriminetyreosekryetarine
gjykatsntcilnjanparashkruarlndt.
Fajiiparashkrimittlndvepenalenaspektinrelativiutakongjyqtarve,prarsye
senukkanndrmarrasnjveprimjuridik,icilidotshtynteafatineparashkrimitt
lndvepenalendyfishineparaparmligj.Ndrmarrjaefardoveprimijuridikpr
lndteparashkrimitrelativ,dotishtynteatonparashkrimabsolut.Kjonnkuptonse
njlndpenaleednueshmemetrevjetburgimparashkruhetnaspektinrelativpas
kalimit t afatit ligjor prej pes vjetsh. N kt rast, ka mjaftuar vetm nj veprim
juridikigjykatsit;p.sh.fillimiishqyrtimittrastitoselshimiiurdhressprgjetjene
tdyshuarit,qafatineparashkrimittksajlndetadrgojbrendaafatitabsolut,pra
ndyfishineafatittparaparligjor,ndhjetvjet.
Prfajineparashkrimittlndvepenale,kryetrariiGjykatsSupremetKosovsz.
FejzullahHasanideklaronsense:"lndashtvjetrsuarprshkaktarritjessafatit
relativ mban prgjegjsi gjyqtari, nse sht vjetrsuar te prokurori mban prgjegjsi
prokurori,nsenpolicimbanpolicia"13.
13
QendraKosovareprGazetariHulumtuese;Preportr;AmnistimiiKrimit;BesaKalaja;
http://www.preportr.com/sq/SiguridheGjyqesi/Amnistimiikrimit81,eqasurm12.02.2013.
Raport
________________________________________________________________________
Tabela 1. Parashkrimi i shqyrtimit t lndve dhe ekzekutimit t dnimeve 2000/2012 n gjykatat

komunale.
GjykatatKomunale
GJ.KomunaleePrizrenit
GJ.KomunaleeFerizajt
GJ.KomunaleeRahovecit
GJ.KomunaleeGjakovs
GJ.KomunaleeIstogut
GJ.KomunaleeDeanit
GJ.KomunaleeKlins
GJ.KomunaleePrishtins
GJ.KomunaleePejs
GJ.KomunaleeMalishevs
GJ.KomunaleeKaanikut
GJ.KomunaleeKamenics
GJ.KomunaleeSuhareks
Parash.
Relativ
368
442
385
138
415
508
91
374
52
3
75
58
GJ.KomunaleeVushtrris
GJ.KomunaleeLipjanit
GJ.KomunaleeSkenderaj
GJ.KomunaleeGllogocit
TOTALI
1
1
2911
Parash.
Absolut
1183
797
515
32
134
6
322
61
201
256
58
121
175
27
26
3
3917
Tpa
Numritotal
kategoriz ilndvet
uara/Ekze parashkrua
kutime
ra
Penale
149
411
27
523
105
13
40
84
57
1409
1551
1239
1049
581
549
541
523
518
448
293
259
217
179
175
84
27
4
8237
Si shihet n tabeln 1, gjykatat q m s shumti kan pasur parashkrim total t

lndvepenalenvitet20012012jan:gjykatakomunaleePrizrenit,eFerizajtdheajo
eRahovecit,kuvemasktogjykatakanshifrsecilambi1000lndtparashkruara.
Raport
________________________________________________________________________
Bashkrisht kto tri gjykata kan nj numr prej 3839 lndsh, q nnkupton q
prafrsishtgjysmaetotalittlndvetparashkruarajuprkasinktyretrigjykatave.
Gjykatat q m s shumti kan lejuar parashkrimin relativ t lndve penale jan:
gjykatakomunaleeDeanit,eFerizajt,eIstogut,eRahovecit,ePejsdheePrizrenit.
Afrsisht 85% e lndve t parashkruara n aspektin relativ iu prkasin ktyre 6
gjykatave.
1800
1600
1400
1200
1000
Relativ
800
Absolut
600
Tpakategorizuara
400
Totali
200
Gllogoc
Sknderaj
Lipjan
Vushtrri
Suharek
Kamenic
Kaanik
Malishev
Pej
Prishtin
Klin
Dean
Istog
Gjakov
Rahovec
Ferizaj
Prizren
Figura1Parashkrimiishqyrtimittlndvedheekzekutimittdnimeve2000/2012ngjykatatkomunale
TrendteParashkrimittLndvePenale201112
NtryezneorganizuarngaOrganizataOHU!njanar2012"ParashkrimiiLndve
Penale 20012011", Kryetari i Gjykats Supreme t Kosovs z. Fejzullah Hasani, dhe
koordinatori i Zyrs s Prokurorit Disiplinor (n at koh) z. Kadri Begolli, patn
deklaruar se tashm kan filluar te merren masat q n t ardhmen mos t ket
parashkrim t lndve penale, sidomos n aspektin relativ. Pr dallim nga kto
deklarime,parashkrimiivepravepenale,jovetmqkavazhduarnvitet201112,por
shtrriturtejmasenumriilndveqshtparashkruar.Vetmnvitet201112,n
17gjykatakomunalejanparashkruar1845lndpenale.
Raport
________________________________________________________________________
Trendiiparashkrimittlndvepenalejovetmqnukshtndalur,osetpaktn
tfillojtpaksohet,mirponvazhdimsiporritet,sidomosnvitetefundit.Ndisa
gjykata komunale jo vetm q kemi vazhdim t trendit t parashkrimin t lndve
penale,porkeminjrritjemarramendsetnumrittparashkrimit.GjykataKomunale
eIstogut,nvitet200110kapasur242lndtparashkruara,ndrsanvitet201112
ka 307 lnd t parashkruara. Kjo tregon q n kt gjykat m shum lnd jan
parashkruar n dy vitet e fundit se sa n dhjet vitet paraprake. Po ashtu, edhe n
gjykatat komunale t Kaanikut dhe at te Suhareks kemi m shum lnd q jan
parashkruar n dy vitet e fundit se sa n dhjet vitet paraprake. Numr t madh t
parashkrimit t lndve penale n vitet 201112 kemi edhe n gjykatat komunale t
Ferizajt,Gjakovs,PrishtinsdheKlins.
Tabela 2. Krahasimi i parashkrimit t lndve dhe dnimeve penale n gjykatat komunale n vitet
2000/2010mevitet2001/12
GjykatatKomunale
GJ.KomunaleeFerizajt
Parash.
Relativ
400
GJ.KomunaleePrizrenit
357
GJ.KomunaleeRahovecit
385
GJ.KomunaleeDeanit
508
GJ.KomunaleeGjakovs
137
GJ.KomunaleePejs
374
GJ.KomunaleeKlins
GJ.KomunaleePrishtins
47
GJ.KomunaleeIstogut
212
GJ.KomunaleeMalishevs 45
GJ.KomunaleeKaanikut
2
GJ.KomunaleeKamenics 55
Parash.
Tpa
Numrii
Absolut kategoriz lndvet
uara
parashkruar
a
2000/2010
Trendii
parashkri
mit
2011/201
2
470
1179
515
6
20
61
229
30
169
91
36
369
15
27
120
13
224
242
307
79
166
77
149
304
299
49
870
1536
1049
514
461
435
299
276
242
214
93
140
TOTALI
1239
1551
1049
541
581
448
523
518
549
293
259
217
Raport
________________________________________________________________________
GJ.KomunaleeSuhareks
34
44
78
101
179
GJ.KomunaleeVushtrris
GJ.KomunaleeLipjanit
GJ.KomunaleeSkenderaj
GJ.KomunaleeGllogocit
1
1
2558
151
17
12
3
3033
801
151
17
13
4
6392
24
67
14
1845
175
84
27
4
8237
TOTALI
Tabela2,tregonsetrendiiparashkrimittlndvepenale,jovetmqnuksht
ndalur,por shihet tendenc e rritjes s numrit. Nga t dhnat e marra nga gjykatat
komunale,shihetqartsenjnumrimadhilndvepenaledotparashkruhenedhe
nviteteardhshme.
1800
1600
1400
1200
1000
Numriilndvetparashkruara
2000/2010
800
Numriilndvetparashkruara
2011/2012
600
400
200
Ferizaj
Prizren
Rahovec
Dean
Gjakov
Pej
Klin
Prishtin
Istog
Malishev
Kaanik
Kamenic
Suharek
Vushtrri
Lipjan
Sknderaj
Gllogoc
Figura2: Krahasimiiparashkrimittlndvedhednimevepenalengjykatatkomunalenvitet2000/2010me
vitet2011/12
10
Raport
________________________________________________________________________
Tabela3.Parashkrimiilndvedhednimevepenaleiklasifikuarnvite.
Vitet
Parash.Relativ
Parash.Absolut Tpa
kategorizuara
Totalii
lndve
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Tpa
kategorizuara
nevite
TOTALI
17
27
88
96
458
181
331
222
39
64
112
311
10
23
117
502
419
327
172
103
86
163
628
481
5
4
13
39
57
41
49
91
149
297
2515
32
54
218
637
934
549
552
416
125
227
889
1089
2515
1946
3031
3260
8237
Potshikojmtabeln3,tparashkrimittlndvepenaletkategorizuaranvite,
del se vitet q m s shumti jan parashkruara lnd penale jan: viti 2012, me 1089
lnd t parashkruara, viti 2005 me 934 lnd t parashkruara, dhe viti 2011 me 889
lndtparashkruara.Naspektinrelativmsshumtilndjanparashkruarnvitin
2005, me 458 lnd tparashkruara. Ndrsa n aspektin absolut, m s shumti lnd
jan parashkruara n vitet 201112, me 628 lnd t parashkruara n vitin 2011, dhe
481lndnvitin2012.
11
Raport
________________________________________________________________________
1200
1000
800
Relativ
600
Absolut
Tpakategorizuara
400
Totali
200
0
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Figura3:Trendiiparashkrimittlndvepenalenvite,tndarana)relativ;b)absolut;dhec)tkategorizuara.
Nsekrahasohetparashkrimiilndvepenaletkategorizuaranvite,delse,vitet
201112 kan m s shumti lnd t parashkruara. Kjo sht periudha kohore ku
pikrisht edhe ka filluar reformimi i sistemit gjyqsor, duke ngrthyer n vete
riemrimineprokurorve,gjyqtarvedherritjenenumrittgjyqtarvendisagjykata
komunaleqkanpasurnevoj.Ngagjysmaedytevitit2012,kafilluarrritjaenumrit
t gjyqtarve n disa gjykata komunale q kan pasur munges gjyqtarsh. Kryetari i
GjykatsKomunaletKlinsz.JasharGashi,deklaronsekjogjykatprejvitit2010ederi
n gusht 2012 ka pasur vetm nj gjyqtar, gj me t ciln edhe e arsyeton numrin e
madh t parashkrimit t lndve n ket gjykat. Mirpo, me emrimin edhe t tre
gjyqtarvetjernktgjykatshtprmirsuargjendja,dhesekafilluarshqyrtimii
lndvetvjetraprt'iuikurafatevetparashkrimitttyre.
Vepratpenaleqjanparashkruarmsshumtijuprkasinkapitujve:
Kapitulli15VepratPenaleKundrJetsdheTrupit,
Kapitulli23VepratPenaleKundrPasuris,
Kapitulli24VepratPenaleKundrMjedisit,Kafshve,BimvedheObjekteve
Kulturore,dhe
Kapitulli28VepratPenaleKundrRenditPublikdheVeprimeveJuridike.
12
Raport
________________________________________________________________________
Marr s bashku, vetm nga kto katr kapituj t KPRKs jan parashkruar 3341
lndpenale,qprfshingatigjysmnetotalittlndvetparashkruarangagjithsej
17kapitujsakapjesaeposameeKPRKs.Potshikojmtabelnemposhtme,del
se 1239 lnd jan parashkruar q i prkasin kapitullit 23 t KPRKs veprat penale
kundrpasuris.JanpikrishtvepratpenaleqiprkasinktijkapitullitKPRKs,me
anttcilavegjykatatduhettmbrojnqytetartetyre,sepsemektoveprapenale
edhecenohetpasuriaprivateeqytetarvedhenjheraziedhemirqeniaetyre.
Nse kthehen n prqindje, del se 78% e lndve t parashkruara (3341 lnd), q
jan t kategorizuara n kapituj t KPRKs, jan lnd q ju prkasin ktyre katr
kapitujve.Ndrsarreth22%elndvetjeratparashkruara(918lnd),juprkasin13
kapitujvettjertKPRKsdheligjevetjerapenale.Vepratpenalekundrpasuris,me
anttcilaveedhembrohetpasuriaeqytetarve,janparashkruarnnumrinmt
madhedhenaspektinrelativmegjithsej615lnd.Kjomefajinegjyqtarveqnuk
marrin veprime juridike pr ndrprerjen e afatit relativ t parashkrimit, kshtu duke
mundsuarvjetrsiminelndvemetcilatnnjmnyrmbrohetedhemirqeniae
qytetarve.
13
Raport
________________________________________________________________________
Tabela4.ParashkrimiiLndvePenaletndaranbaztkapitujvetKoditPenaltKosovs(KPRKs)
KapitujtsipasKPRKs
Parash.
Relativ
Parash.
Absolut
Tpa
kategorizua
ra
Totali i
lndve
Kap.13VepratPenaleKundrKosovsdheBanorvetsaj,
Nenet108115
Kap.14VepratPenaleKundrtDrejtsNdrkombtare
Nenet116145
Kap.15VepratPenaleKundrJetsdheTrupit
Nenet146157
Kap.16VepratPenaleKundrLirivedhetDrejtavet
Njeriut
Nenet158181
Kap.17VepratPenaleKundrtDrejtavenMarrdhnie
tPuns
Nenet182186
Kap.18VepratPenaleKundrNderitdheAutoritetit
Nenet187191
Kap.19VepratPenaleKundrIntegritetitSeksual
Nenet192204
Kap.20VepratPenaleKundrMartessdheFamiljes
Nenet205214
Kap.21VepratPenaleKundrShndetitPublik
Nenet215231
Kap.22VepratPenaleKundrEkonomis
Nenet232251
Kap.23VepratPenaleKundrPasuris
Nenet252275
Kap.24VepratPenaleKundrMjedisit,Kafshve,Bimve
dheObjekteveKulturore.Nenet276290
Kap.25VepratPenaleKundrSigurissPrgjithshmet
NjerzvedhePasuris.Nenet291296
Kap.26VepratPenaleKundrSigurissTrafikut
Nenet297302
Kap.27VepratPenaleKundrAdministrimittDrejtsis
Nenet303215
Kap.28VepratPenaleKundrRenditPublikdheVeprimeve
Juridike.Nenet316338
Kap.29VepratPenaleKundrDetyrsZyrtare
Nenet339351
SipasLigjevetjeraPenale(LPK)
TpaKategorizuarnnenesipasKPRKs
08
10
01
19
01
12
13
140
227
04
371
67
117
01
185
04
33
37
08
16
24
14
09
03
26
02
08
10
03
06
09
34
42
76
615
608
16
1239
515
427
10
952
38
62
01
101
38
65
02
105
18
11
02
31
339
431
09
779
10
21
31
23
48
180
251
785
1075
2118
3978
2662
3228
2347
8237
TOTALI
14
Raport
________________________________________________________________________
1400
1200
1000
800
600
400
NumriIlandvetparashkruara
sipaskapitujve
Kap.13
Kap.14
Kap.15
Kap.16
Kap.17
Kap.18
Kap.19
Kap.20
Kap.21
Kap.22
Kap.23
Kap.24
Kap.25
Kap.26
Kap.27
Kap.28
Kap.29
SipasLigjevetjera
200
Figura4: NumriilndvetparashkruarasipaskapitujvetKPRKs.
Veprat penale q jan parashkruar m s shumti, n fakt iu prkasin kapitujve t

KPRKsqpoashtukanmsshumtiveprapenaletparashkruara.2597lndq
janparashkruariprkasinvetmpesvepravepenaleqjan: Neni332Falsifikimii
Dokumentit me 400 lnd, Neni 285 Vjedhja e Pyllit me 938 lnd, Neni 261
Mashtrimi me 302 lnd, Neni 252 Vjedhja me 587 lnd, , dhe Neni 153 Lndim i
LehtTruporme370lnd
Tabela5.VepratPenaleqjanparashkruarmsshumti.
KapitujtsipasKPRKs
NenidheVepraPenale
Kap28iKPRKs
Kap24iKPRKs
Kap23iKPRKs
Kap23iKPRKs
Kap15iKPRKs
TOTALI
Neni332 FalsifikimiiDokumentit
Neni285 VjedhjaePyllit
Neni261 Mashtrimi
Neni252 Vjedhja
Neni153 LndimiLehtTrupor
Numrii
Lndve
400
938
302
587
370
2597
15
Raport
________________________________________________________________________
Rreth60%elndvetparashkruaraqjantkategorizuaranbaztkapitujvet
KPRKs, iu prkasin pikrisht ktyre pes veprave penale. sht shqetsuese se si n
gjykatat komunale jan parashkruar 938 lnd q i prkasin veprs penale, vjedhje e
pyllit (neni 285 KPRK), ose me tepr se 11% e lndve t parashkruara i prkasin
pikrishtksajveprepenale.Gjykatatkomunalenukjantinteresuara,siduketngat
dhnatektijraporti,tdnojnnjerzittciltekryejnktveprpenale(vjedhjae
pyllit),metcilnjovetmqishkaktojndmvendit,mirponjkohsishtdmtojn
dhedegradojnedheambientin.
Neni252
Vjedhja,587raste
Neni261
Mashtrimi,302
raste
Neni332
Falsifikimii
Dokumentit,400
raste
Neni285 Vjedhja
ePyllit,938raste
Figura5:PrqindjaendarjessparashkrimittlndvepenalesipasnenevetKPRKs.
16
Raport
________________________________________________________________________
Parashkrimiilndvekundrdetyrszyrtare/korrupsionit:
Prkundrdeklaratavetgjykatsve,poredhetzyrtarvetlartpolitik,selndtq
jankundrdetyrszyrtare/korrupsionitkanprioritetdheqnnkuptonsenukmund
tketparashkrimtlndvepenalekundrdetyrszyrtare14,kemiparashkrimedhet
lndvetpoksajnatyre.
Jangjithsej31lndkundrdetyrszyrtare/korrupsionitqjanparashkruar,prej
t cilave, 10 jan t parashkruar n aspektin relativ, pr t cilat duhet t fajsohen
gjykatat, dhe 21 jan t parashkruar n aspektin absolut. Kjo do t thot se gjykatat
komunaletKosovsnukkanndrmarrasnjveprimjuridikprndalimineafatitt
parashkrimitrelativtlndvekundrdetyrszyrtare/korrupsionit,tcilatedmtojn
direktedhebuxhetinevenditdheprekindrejtprdrejtnjetneqytetarve.
Tabela6.VepratPenalekundrdetyrszyrtareqjanparashkruar.
NenidheVepra
Penale
Neni339
Shprdorimi
detyrszyrtare
osei
autorizimit
Neni343
Marrjae
ryshfetit
Neni348
Falsifikimi
dokumenteve
zyrtare
Gj.K.
Gj.K.
Prishtins Istogut
5
3
Gj.K.
Ferizaj
3
Gj.K.
Gj.K.
Gjakovs Lipjanit
5
1
Gj.K.
Gj.K.
Gj.K.
TOTALI
Malishevs Suhareks Kamenics
1
5
23
TOTALI
31
Vepratpenalekundrdetyrszyrtareqjanparashkruarjan:neni339shprdorimi
i detyrs zyrtare ose i autorizimit 23 lnd, neni 343 marrje e ryshfetit 5 lnd, dhe
neni348falsifikimiidokumentitzyrtarka3lndjanparashkruar.
14
N nj intervist dhn Organizats OHU!, Kryetari i Gjykats Supreme z. Fejzullah Hasani, ka deklaruar se nuk
mundtketparashkrimtlndvekundrdetyrszyrtare/korrupsionit,prarsyeseafatiiparashkrimitshtmi
gjat. Ai ka deklaruar se lndtt cilat mund t parashkruhen jan kryesisht vepra penale t lehta t cilat afatin e
parashkrimitekantshkurtr.IntervistashtzhvilluarnGjykatnSuprememe17062010.
17
Raport
________________________________________________________________________
25
20
15
10
Neni339
Shprdorimidetyrszyrtare
oseiautorizimit
Neni343
Marrjaeryshfetit
Neni348
Falsifikimidokumenteve
zyrtare
Figura6:Lndtkundrdetyrszyrtare(korrupsionit)qjanparashkruargjatviteve20012012.
SipasraportitmonitoruestOrganizatsOHU!"ShqyrtimiiVepravetKorrupsionit
nga Organet e Drejtsis15" del se n vitet 20082011, n gjykatat komunale dhe t
qarkutgjatviteve20082011,janshqyrtuarvetm29.7%elndveqkanqenn
pun.Nga29.7%elndvetgjykuarangagjykatatkomunaledhetqarkutprvitet
200811,vetm18.3%etyrekanprfunduarmeaktgjykimednuese,kuprejtyre8.6
% kan prfunduara me gjob. Ndrsa 11.3 % e lndve t gjykuara kan prfunduar
me aktgjykim lirues. Nga kjo shihet q gjykatat komunale, jo vetm q nuk po i
shqyrtojnlndtpenalemenatyrkorruptive,porktogjykatamadjepolejojnedhe
parashkrimin e tyre. Nga tabela 6, shihet se n tet gjykata komunale kemi pasur
parashkrimedhetlndvepenalekundrdetyrszyrtare/korrupsionit.
Gjykatat q m s shumti kan lejuar parashkrimin/vjetrsimin e lndve penale
kundr detyrs zyrtare jan: gjykata komunale e Ferizajt me 8 lnd t parashkruara
dheajoePrishtinsme7lndtparashkruara.GjykatakomunaleeFerizajtshte
vetmjaqkalejuaredheparashkrimineveprspenalemarrjeeryshfetit(neni343).N
ktgjykatkemipeslndpenale,marrjeeryshfetit,qjanparashkruar.
15
OrganizataOHU!;ShqyrtimiiVepravetKorrupsionitngaOrganeteDrejtsis;Janar2012.
http://www.cohu.org/sq/Hulumtimei/ShqyrtimiiVepravetKorrupsionitngaOrganeteDrejtsis130
18
Raport
________________________________________________________________________
Numriilartiparashkrimittlndve,prgjatktyrevitevetmarrnshqyrtim,
ndodhsipasojetendencsprtplotsuarnormneprcaktuartlndveqduhet
shqyrtuar dhe mbyllur prgjat nj viti nga nj gjyqtar. Pr t plotsuar kt norm,
gjyqtart kan neglizhuar afatet ligjore, duke vrapuar n prmbushjen e
numrave/normave,paekonsideruaredherrezikunevjetrsimittlnds.Nsedot
kishin qen m t kujdesshm, parashkrimi nuk do t kishte ndodhur pr fajin e
gjyqtarve,sepsefundiifunditfajtorprparashkriminabsolutnukjemine16.
Prkundrfaktitq54%elndveqjanparashkruarnvitet20012010,iprkasin
parashkrimit relativ, pa llogaritur edhe ato t pa kategorizuara, prap se prap nuk
shtndrmarrasnjveprimkundrprgjegjsvetktyreparashkrimeve.
Nga 8237 lnd t parashkruar gjithsej nga gjykatat komunale t Kosovs q jan
marr pr shqyrtim, 3917 lnd i prkasin parashkrimit absolut, q nnkupton se ka
kaluardyfishiiafatittparaparmeKPRK,prparashkrim/vjetrsim.Prlndtqjan
parashkruarnaspektinabsolut,nukekzistonasnjmundsiqtndrmerretndonj
veprimngagjykatat,prarsyesetekparashkrimiabsolutilndve,barraeprgjegjsis
nuk qndron tek gjykatat, sepse ka kaluar dyfishi i kohs s parapar m ligj pr
ndjekjen penale ose ekzekutimin e dnimeve. Kjo pr arsye se ose nuk ka qen e
mundurtgjendetpalaedyshuar,osenukshtarriturtgjendetidnuari.
Kryetart e shumics s gjykatave komunale jan arsyetuar se numri kaq i madh i
parashkrimittlndvekandodhurprshkaktnumrittvogltgjyqtarvedhestafit
t kufizuar administrativ t gjykatave. Kjo sa i prket parashkrimit t ndjekjes penale.
Faktori objektiv, mungesa e gjyqtarve, pr nj koh shum t gjat ka ndikuar n
rritjenelndve,tcilatpastajpovijnderitevjetrsimi.
SipasZyrssProkuroritDisiplinor,jan"kryerdisahetimedisiplinoreprnjnumr
tkonsiderueshmtrasteveqkantbjnmeparashkriminelndvepenaledhe
ekzekutimevepenale"17.Jangjithsej10raste18qjanhetuarngaZPDja,eqkant
bjnmlejimineparashkrimittlndvepenale.LndtqjanshqyrtuarngaZPDja,
jan:2lndtvitit2012,5lndtvitit2011,2lndtviti2009dhe1lndevitit
2008.Nga10lndtehetuaraneZPDja,gjashtprejtyrejandrguarnkomisionet
prkatsedisiplinore,ndrsakatrprejtyrejanhedhurposhtsitpabaza.
Lejimi m qllim i parashkrimit relativ t lndve mund t jet vepr penale e
keqprdorimittdetyrszyrtaredheprkt,gjyqtartduhettndiqenpenalisht.
16
IntervistmeFejzullahHasaniKryetariGjykatsSupremetKosovs,19012012.
IntervistmekordinatorineZPD.ZefPrendrecaj.me10122012Prishtin.
18
NgadhjetrastetsaikahetuarZPDja:2janngagjykatakomunaleePrishtins,1ngaajoeSuhareks,1ngaajoe
Gjilanit,1nZubinPotok,1nPrezren,1nGjakov,1nKlin,1nDragashdhe1nprokurorineqarkutt
Prishtins.
17
19
Raport
________________________________________________________________________
KryeprokuroriiProkurorissQarkutnPrishtinz.A.Lumezi,deklaronse:unedi
q n gjykata ka pasur numr t madh t lndve t pakryera dhe pr shkak t
ngarkesssmadhekaardhurderitparashkrimet.Nederimetaninukkemiinformata
seshtkeqprdorurdetyrazyrtare.Potkishiminformatasekjoshtbrmeqllim
qlndttarrijnderitparashkrimisigurishtqdotikishimhetuaratagjyqtar19.
Prgjegjsiteparashkrimittmijralndvemundtmbesinedhepaundshkuar
prfaktinsepjesamemadheegjyqtarvetciltkankryerveprimettillatashm
nuk jan duke punuar si gjyqtar, prkatsisht ose jan punsuar si avokat ose jan
nukjanriemruarnprocesineriemrimit20.
Ndrsasaiprketparashkrimittekzekutimittdnimeve,gjyqtartarsyetohense
nukkanjgatishmritPolicissKosovsprprgjigjenurdhresategjykatavepr
arrestimin e t dnuarve. Po ashtu, gjyqtart arsyetohen se n shum raste kan
problememeadresatetdyshuarvedhetdnuarve,pasiqnukarrihettgjindenn
adresatqkanata.Adresatprgjykatatkanparaqitproblemsepsekjokandikuar
tegjykatatprzvarritjenerasteve,shtyrjetafatitdhekakrijuarshpenzimetmdha,
sepseshtdashurtrekatrhertkrkohetpala.Kurshtnpyetjepoliciakjonuk
qndron,sepseatajantthirrurtgjejnedheadresat,ataekanoperativenevet
prtigjeturadresat.21
Gjithashtu, problem n fillimin e ndjekjes dhe fillimin e ekzekutimit t dnimeve
sht edhe arratia e t dyshuarve dhe t dnuarve. Nj numr i madh i t dyshuarve
dhetdnuarvegjendennbotnejashtmedhenukmundtarrestohendhetsillen
n gjykim ose n vuajtje t dnimeve t shqiptuara. Shembull i fundit sht kur ish
kryetariiKomunssKaanikutdnohetmetrevjetburgim,ndrsaidnuariarratiset
ngavendiprtmosvuajturdnimineshqiptuar.Nktrast,keminjneglizhenct
gjykats, ose trupit gjykues, pr arsye se t dnuarit nuk i jan marr dokumentet e
udhtimitnmnyrqtpengohetarratisjaetij.Kyrastmundtparashkruhetnnj
afatprejpesvitevenaspektinrelativ,dhepasksajkoheidnuarikthehetngaarratia
dhe organet kompetente nuk mund ta drgojn t dnuarin n vuajtje t dnimit. Po
ashtu edhe me rastin e gjykimit t akuzuarve n rastin "Bllaca 2", ditn kur sht
shpallur aktgjykimi, jan arratisur t akuzuarit (pas shpalljes s vendimit t dnuarit)
DritonHajdari,BekimSyladheShpresimUka.
T tre t akuzuarit, tashm t dnuar: Shpresim Uka, Driton Hajdari e Bekim Syla
kanqenvazhdimishtprezentgjatseancavegjyqsorekuataakuzoheshinprkrime
19
KosovaSotDisagjyqtarnnHetime,9dhjetor2011,faqe5.
KosovaSot,Nqershornisinhetimetprvjetrsiminelndve,13maj2011,faqe9.
21
20
20
Raport
________________________________________________________________________
serioze,prvenditnkurushpallvendimifinalitrupitgjykues.22Edhenketrast,
sikursenrastineishkryetarittKaanikut,arratisjaetakuzuarve(tashtdnuarve),
mundtthuhetsefajishtigjyqtarve,tcilatnukikanmarrmasatenevojshme
pr t siguruar prezencn e t akuzuarve n seancn prfundimtare dhe njkohsisht
edhe vuajtjen e dnimeve. T gjitha kto raste mund t parashkruhen pas kalimit t
afatitligjortvjetrsimit.
Shumgjykatakomunalearsyetohensekannjnumrtmadhtparashkrimitt
ekzekutimevetdnimeve,d.m.th.gjykataikashqyrtuarlndt,kashqiptuardnimet,
pornukshtarriturtarrestohenngaPoliciaeKosovsprtusjellninstitucionet
korrektueseprtvuajturdnimeteshqiptuara.Mosarrestimiityremekoh,kasjell
edhe parashkrimin e ekzekutimeve t dnimeve. Pr kt, gjykatat fajsojn policin,
ndodh q tri her t drgohen urdhresa tek policia dhe ata nuk prgjigjen n
urdhresa23. Prkundr ksaj, kryetari i Gjykats Supreme Fejzullah Hasani, thot se
bashkpunimimepolicinkaqenkorrekt,pormundtthemisekapasursegmenteku
kemipasurprobleme.Kaqennjsitiqmerretmeurdhresategjykatave,ktukemi
probleme dhe kjo dshmohet te parashkrimi absolut, sepse parashkrimi absolut nuk
ndodhprshkaktgjykatave.
Poashtu,problemiqndronsepoliciamerastinepranimittkallzimitpenalnuki
merr t gjitha t dhnat e nevojshm q obligohen me ligj t merren, pastaj lind
problemiiadresave24ttdyshuarve.
Njnumrimadhilndvepenaleparashkruhenedhenprokurori,nprocedurn
hetimore.Nprgjithsinga1049lndqjanparashkruarngjykatnkomunalet
Rahovecit,166lndjanparashkruarnprokuroriparasetarrijnnketgjykat.
shtmjaftshqetsuesfaktiqlndtpoparashkruhenntgjithainstancatgjyqsore,
sinprokurori,gjykatadhenpolici.Pikrisht,institucionetqmeantaktevemt
lartashtetrore,jantthirruraprtluftuardheparandaluarkrimin,atopolejojnq
kryesitekrimittmbesinnliri,prmesparashkrimit/vjetrsimittlndvepenale.
22
QendraKosovareprGazetariHulumtuese;Preportr;Gjyqtariqmundsoiarratisjen;
http://www.preportr.com/sq/SiguridheGjyqesi/Gjyqtariqmundsoiarratisjen262;qasurm02.13.2013.
23
Znj.SafeteTolaj,KryetareeGjykatsKomunaleeDeanitnintervistndhnOrganizatsOHU!
24
Vrtet sht nj problem shum kompleks ky i parashkrimit t lndve penale. Gjyqsori po prballet me
problemeletthemimbanale,prshembullemrtiminerrugve.KadriBegolli18012012.
21
Raport
________________________________________________________________________
Marr n prgjithsi arsyetimet e gjyqtarve rreth vjetrsimit t lndve panele

jan:
Numriimadhilndve,
Numriivogligjyqtarve,
Mosgjetjaetpandehurveasngaanaegjykats,asngapolicia,
Adresategabuara,
Fshehjaetpandehurveprtiushmangurprgjegjsispenale,
Mospraniaetakuzuarit,
Moszbatimi
i
urdhresavetgjykatave
{Arsyetimet e gjykatave rreth
ngapolicia,
parashkrimit t lndve mund t jen
reale sa i prket lndve q jan
Lndtjotkompletuara
parashkruar nga aspekti absolut,
ngaprokurorit,
mirpo nuk jan reale sa iu prket
Parashkrimi
n
parashkrimeve relative, sepse gjykatat
procedurn hetimore n
nukkanndrmarrasnjveprimligjor
prtndrprerafatineparashkrimit}
prokurori
(rasti
i
Rahovecit),
Mungesaestafitndihmsgjyqsor,
Parashkriminprocedurnparapenalenpolici,25
Moszvendsimiigjyqtarveetj.
Arsyetimetegjykataverrethparashkrimittlndvemundtjenrealesaiprket
lndve q jan parashkruar nga aspekti absolut, mirpo nuk jan reale sa iu prket
parashkrimeve relative. Kjo duke qen se gjykatat nuk kan ndrmarr asnj veprim
ligjorprtndrpreafatineparashkrimit.Kjonnkuptonsegjykatatnukikanmarr
fare n shqyrtim gjyqsor lndt q jan parashkruar n aspektin relativ, dhe kshtu
kanlejuarparashkriminetyrepaishqyrtuarfare.Parashkrimirelativlprtdyshuar
semosktudikakandodhur,nukkasinjaletmira,nsedelseparashkrimirelativka
ndodhur pr shkak t keqprdorimeve apo abuzimeve ather do t ndrmerren
masa26. Dhe pr kt duhet t fajsohen gjyqtart q kan qen t ngarkuar me ato
lnd.Nukqndronfaktisegjyqtartkanqentngarkuarmelnd,ngasesadot
jetingarkuarmelndgjyqtari,nukduhettlejojqngamospunaetijtvjetrsohet
25
Gjykata Komunale e Pejs arsyetohet se shumica e lndve t parashkruara kan ardhur t parashkruar n
procedurnparapenalenpolici.
26
22
Raport
________________________________________________________________________
lnda. Dhe kjo sht leht t vrtetohet, q nse nj gjyqtar sht marr vetm me
lndqnukkanqenafrvjetrsimit,prashtmarrmenumraenukshtmarr
me lnd q kan qen n rrezik t rnies n parashkrim, d.m.th. tregon se ai e ka
neglizhuarshtjen.27
Prfundimi
Parashkrimiilndvepenaleparaqetnjrinndrproblemetdhesfidnmthelbsoret
konsolidimit t sistemit t drejtsis. Ky raport monitorues, ka shfaqur nj tendenc
shqetsuesembitrendineparashkrimittlndvepenale.Raportitregonqgjatvitit
2012, numri i lndve penale t parashkruara ka qen m i larti q nga viti 2001. Ky
raport,nkundrshtimmedeklarimetezyrtarvetlarttgjyqsorit,prndalimt
trendittparashkrimittlndvepenale,katreguarritmkrejttkundrttnumritt
lndvetparashkruara.Prmkeq,rritjaenumrittparashkrimittlndvepenale
gjatdyvitevetfundit,ekspozonsetendencaeparashkrimittlndvepenaledot
vazhdojedhentardhmen.
Nktraportmonitorues,shttreguarqnvetm17gjykatakomunale,numrii
lndve penale t parashkruara shkon mbi 8000 sosh. Vetm gjat viteve 2011 dhe
2012, kemi 889, respektivisht 1089 lnd penale t parashkruara. Nj rritje e till e
numrit t lndve penale t parashkruara ka ndodhur n kohn kur Strategjia pr
ReduktimineLndvetVjetradotduhejtjepteefektinesaj.
Ktupasqyrohetedhefaktiqnkuadrtlndvetparashkruara,kaedhelnd
q hyjn n kuadr t kapitullit t XXXIV t KPRKs, t klasifikuara si: Korrupsioni
zyrtar dhe veprat penale kundr detyrs zyrtare. N kuadr t ktij kapitulli, raporti
tregon q n vetm 17 gjykata komunale, kemi 31 raste t korrupsionit q jan
parashkruar.
Raportikatreguarqkanjndarjejoproporcionalenmestparashkrimitabsolut,
me 47.5% dhe atij relativ, me 35.4%. Prderisa 17.1% e lndve jan ose t pa
kategorizuara ose jan ekzekutime. Ashtu si tregon raporti, prgjegjsia pr
parashkriminrelativbiekryekputmbigjyqtart,tciltduketmosmarrasnjveprim
juridik,kanlejuarparashkriminelndve.Vetmnjveprimjuridikigjyqtarve,dot
mundsonte zgjatjen e afatit t parashkrimit, dhe kshtu zgjatjen e afatit t
parashkrimittlndve.
27
23
Raport
________________________________________________________________________
Rritja e numrit t parashkrimit t lndve penale ka ardhur edhe si pasoj e mos
krkimit t prgjegjsis nga ana e organeve mbikqyrse. Deri m tani, Zyra e
Prokurorit Disiplinor, pr mbi 8000 lnd t parashkruara n 17 gjykata komunale, ka
iniciuarhetimprvetm10raste,prejtcilave,6ikadrguarnkomisionetprkatse
disiplinore,ndrsa4ikahedhurposht.
Megjithsesistemigjyqsorngaviti2013kanjstrukturtreorganizative,ritmii
parashkrimit t lndve penale do t vazhdoj. Gjyqsori n Kosov, ballafaqohet me
probleme substanciale dhe si i till, vshtir se do t mund t ndaloj trendin e
parashkrimit t lndve penale edhe n vitet n vijim. Por, institucionet mbikqyrse
nukmundmtrrinduarkryqprballksajdukuriedukelejuarikjenngaprgjegjsia
egjykatsveqlejojnparashkriminelndve.Trendinrritjeiparashkrimittlndve
penaledotduhejtfillojtbietashmeorganizimineritsistemittdrejtsis.
24

Parashkrimi Final 2013

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Parashkrimi Final 2013

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ORGANIZATA PR DEMOKRACI,

ANTI-KORRUPSION DHE DINJITET OHU!

Rruga 2 Korriku 4/4, Prishn, 10000

Copyright 2013 OHU!. T gjitha t drejtat e riprodhimit jan t rezervuara. Asnj

Ky Raport Monitorues, sht rezultat i hulumtimit kualitativ dhe kuantitativ i cili pr

osova vazhdon t ket nj rritje enorme t numrit t parashkrimit t lndve

1) Tridhjet vjet nga kryerja e veprs penale t dnueshme me

Tabela 1. Parashkrimi i shqyrtimit t lndve dhe ekzekutimit t dnimeve 2000/2012 n gjykatat

Si shihet n tabeln 1, gjykatat q m s shumti kan pasur parashkrim total t

Veprat penale q jan parashkruar m s shumti, n fakt iu prkasin kapitujve t

Marr n prgjithsi arsyetimet e gjyqtarve rreth vjetrsimit t lndve panele

You might also like