DINI SUSTAV

GRAA
- gornji dini putovi : nos, drijelo i grkljan
- slue za zagrijavanje, vlaenje, ienje i dezinfekciju udahnutog zraka
- donji dini sustav : dunik, dunice i dva pluna krila s poplunicom
- dunik ( trahea ) dug oko 12 cm
- obloen trepetljikavim epitelom ije trepetljike trepere odozdo prema gore i uz pomo
sluzi prenose prema ustima veinu stranih estica koje su ule zrakom
- grana se na lijevu i desnu dunicu ( bronhi )
- dunice ( bronhi ) izgraene su od prstenaste hrskavice, povezane meusobno vezivnim tkivom
- zavrne dijelove ine bronhioli koji zavravaju proirenim plunim mjehuriima
- plua lijevo izgraeno od dva, a desno od tri renja
- tee oko 1,2 kg
- obavijeno tankom dvolisnom opnom poplunicom ( pleurom)
- vanjski list opne ( porebrica ) oblae rebra, unutarnji oblae plua te ih odvaja od ostalih organa
- pluni mjehurii ( alveole ) nanizani su poput zrna groa na bronhiole
- sa svih strana alveole su okruene bogatom mreom krvnih kapilara
- odrasle osobe imaju vie od 300 milijuna alveola
PROMET PLINOVA U PLUIMA
- frekvencija iznosi oko 12 puta u minuti
- normalni dini volumen iznosi oko 500 mL
- minutni volumen disanja u mirovanju( 12 x 500 mL ) iznosi oko 6000 mL zraka u kojem je oko 21% kisika
- 97% kisika prenosi se iz plua u tkiva vezan na hemoglobim (oksihemoglobin )
- prijenos se odvija po zakonima difuzije
- 3% kisika se prenosi krvnom plazmom
- molekula hemoglobina moe vezati 8 molekula kisika Hb O
4 8

- 150 g hemoglobina na litru krvi prenosi oko 200 mL istog kisika ( oksigenirana krv )
- tkiva pod normalnim radnim optereenjem potroe oko 25 % kisika
- tkiva ne troe jednake koliine kisika ( neka potroe svih 200ml iz litre kisika )
- u venskom optoku ostaje oko 150ml priuvnog kisika na litru ( deoksigenirana krv )
- ugljik(IV)-oksid transportira se na tri naina :
1) oko 7% je fiziki otopljen u krvnoj plazmi
2) oko 23% vezan na globinski dio molekule hemoglobina ( karbaminohemoglobin )
3) oko 70% prenosi se u obliku karbonatne kiseline koje je nastala u reakciji izmeu vode i CO 2 uz katalitiko
djelovanje karboanhidraze. ( karbonatna kiselina zatim disocira na ione vodika i hidrogenkarbonatne ione )
- izmjena plinova u alveolama nastaje zbog razlike u parcijalnim ( pojedinanim ) tlakovima kisika odnosno CO 2
MEHANIKA DISANJA
- ostvaruje se ritmikim ivanim impulsima koji dolaze iz dinih sredita u mozgu
- oni podrauju oit i meurebrane miie
- plua prate promjenu volumena prsne upljine
- mogu se stezati i rastezati zbog sputanja i podizanja oita, ime se produuje ili skrauje prsna upljina
te zbog podizanja ili sputanja rebara, ime se poveava ili smanjuje promjer prsne upljine
- miii koji sudjeluju pri udisanju zraka jesu inspiracijski, a oni koji sudjeluju pri izdisaju su ekspiracijski
REGULACIJA DISANJA
- dino ili respiracijsko sredite nalazi se preteitim djelom u produenoj modini
- autonomno odreuje frekvenciju disanja
- osnovni ritam disanja je od 12 do 17 puta u minuti
- inspiracijski impuls traje oko 2 sek. Za udisaj i 3 sek. za izdisaj ( 5 X 12 )
- spontano nastali elektrini impulsi iz inspiracijskog sredita prenose se ivanim putem do miia i oita
- inspiracijski impuls odnosno udisaj traje oko dvije sekunde, a izdisaj oko tri sekunde
- dopunsko respiracijko sredite ( kemosenzitvno podruje ) aktivira se porastom razine CO2 u krvi