TEK FAZLI PARALEL

AKTF G FLTRES ANALZ VE TASARIMI

Kemal KESTANE

YKSEK LSANS TEZ

ELEKTRK-ELEKTRONK MHENDSL

GAZ NVERSTES
FEN BLMLER ENSTTS

Kasm 2005
ANKARA

ii

iii

TEK FAZLI PARALEL

AKTF G FLTRES ANALZ ve TASARIMI
(Yksek Lisans Tezi)
Kemal KESTANE
GAZ NVERSTES
FEN BLMLER ENSTTS
Kasm 2005
ZET
almada alternatif akm ebekesinde dorusal olmayan ykler tarafndan
retilen harmonik akmlarnn yok edilmesi ve g arpannn ykseltilmesi
incelenmektedir. Bu aratrmada kullanlan dorusal olmayan yk denetimsiz
bir dorultucu tarafndan beslenen paralel bir diren ve kondansatrden
olumaktadr. Akm harmoniklerini yok etmek iin ebekeye bir bobin
zerinden balanan aktif g filtresi ise tek-fazl kpr bir evirgetir.
Evirgeteki

anahtarlarn

kontrolnde

histeresis

akm

denetleyicisi

kullanlmaktadr. Benzetim sonular filtrenin, ebekeden ekilen harmonik

akmlarn yok ettiini gstermektedir.

Bilim Kodu
: 0916
Anahtar Kelimeler : aktif g filtresi, harmonik filtresi, akm harmonii,
g arpan
Sayfa Adedi
: 73
Tez Yneticisi
: Yrd. Do. Dr. res SKENDER

iv

DESIGN AND ANALYSIS OF A SINGLE PHASE PARALLEL

ACTIVE POWER FILTER
(M. Sc. Thesis)
Kemal KESTANE
GAZI UNIVERSITY
INSTITUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY
November 2005
ABSTRACT
In this study the elimination of the current harmonics injected into the mains by
the nonlinear loads and the correction of the power factor are investigated. The
nonlinear load used in this research consists of a resistor parallel with a
capacitor fed by an uncontrolled rectifier. The active power filter proposed in
this study is a single-phase bridge inverter connected to the AC mains through
an inductor. The hysteresis current controller is used to control the operation of
the switches of the inverter. The simulation results show that the harmonics of
the source current are eliminated by the filter. At the same time active power
filter eliminates the transient state of the source current.

Science Code
Key Words
Page Number
Adviser

: 0916
: active power filter, harmonic filter, current harmonic,
power factor
: 73
: Asst. Prof. Dr. Ires ISKENDER

TEEKKR
Tez almam boyunca yardm ve katklaryla beni ynlendiren deerli hocam Yrd.
Do. Dr. res SKENDERe, tez almalarma devam etmemi destekleyen Trk
Telekomnikasyon A..nin deerli yneticilerine ve manevi destekleri ile beni hi
bir zaman yalnz brakmayan deerli aileme teekkr bir bor bilirim.

vi

NDEKLER
Sayfa
ZET ..................................................................................................................... iii
ABSTRACT........................................................................................................... iv
TEEKKR........................................................................................................... v
NDEKLER... vi
ZELGELERN LSTES.................................................................................... viii
EKLLERN LSTES.. ix
RESMLERN LSTES. xi
SMGELER VE KISALTMALAR......................................................................... xii
1. GR.................................................................................................................. 1
2. AKTF FLTRE TASARIMLARI ...................................................................... 3
2.1. evirici Trne Gre................................................................................... 3
2.2. Topoloji Yapsna Gre ............................................................................... 4
2.3. Besleme Sistemine Gre ............................................................................. 7
3. TEK FAZLI PARALEL AKTF G FLTRES ............................................. 9
3.1. Dorusal Olmayan Ykn Matematiksel Modeli ....................................... 10
3.2. Filtrenin Matematiksel Modeli.................................................................... 12
3.3. Kontrol Yntemi.......................................................................................... 18
3.3.1. Temel kontrol teorisi .......................................................................... 19
3.3.2. Akm kontrol teknii .......................................................................... 20
4. AKTF FLTRENN BENZETM..................................................................... 23
4.1. Benzetim Sonular ..................................................................................... 25
5. PRATK ALIMA ........................................................................................... 31

vii

Sayfa
5.1. Ayarlama Devresi........................................................................................ 31
5.2. Kontrol Deresi ............................................................................................. 34
5.3. Src Devresi ............................................................................................ 35
5.4. Pratik alma Sonular ............................................................................. 36
6. SONU ............................................................................................................... 39
KAYNAKLAR ....................................................................................................... 41
EKLER.... 44
EK-1. LEM.. 45
EK-2. LF351.... 53
EK-3. 6N13760
EK-4. IR2113 .. 64
EK-5. IRFP460 69
ZGEM. 73

viii

ZELGELERN LSTES
izelge

Sayfa

izelge 4.1. Benzetim Parametreleri ...... 23

ix

EKLLERN LSTES
ekil

Sayfa

ekil 2.1. Akm beslemeli tip AGF .. 3

ekil 2.2. Gerilim beslemeli tip AGF ... 4
ekil 2.3. Seri tip AGF . 4
ekil 2.4. Aktif seri ve paralel filtrelerin birleiminden oluan evrensel AGF .5
ekil 2.5. Aktif seri ve paralel filtrelerin birleiminden oluan karma AGF .... 5
ekil 2.6. Akm Kaynakl evirici(CSI) ile kullanlan iki telli paralel AGF .... 6
ekil 2.7. Akm kaynakl evirici (CSI) ile kullanlan iki telli seri AGF . 6
ekil 2.8. Akm kaynakl eviriciden oluan iki telli evrensel AGF 7
ekil 2.9. Drt-kutuplu drt-telli paralel AGF ..............8
ekil 2.10. l-kpr drt-telli paralel AGF ..... 8
ekil 3.1. Dorusal olmayan yk ve tek fazl AGF .......... 9
ekil 3.2. Dorusal olmayan yk .. 10
ekil 3.3. Tek fazl AGF.. ..... 12
ekil 3.4. Anahatarlarn kaplarna uygulanan sinyaller ile a ve b
dmlerinde grlen gerilim .......13
ekil 3.5. AGFnin farkl alma durumlar iin edeer devreleri,
(a) Durum 1, (b) Durum 2, (c) Durum 3, (d) Durum 4 . 14
ekil 3.6. Tek fazl H-tipi gerilim kaynakl dorultucudan oluan AGF devresi.. 15
ekil 3.7. AGFnin kontrol yntemi ............. 18
ekil 3.8. Kaynak akmn referans alan kontrol yntemi ................ 19
ekil 3.9. Histeresis akm denetleyicisi (a) blok diyagram, (b) alma prensibi.. 21
ekil 3.10. Histeresis akm denetleyicisinin pratikte uygulanmas....21

ekil 3.11. Deiik anahtarlama frekanslarnda histeresis akm

denetleyicisinin alma prensibi ............ 22
ekil 4.1. Benzetim blok diyagram .......... 23
ekil 4.2. Aktif filtrenin benzetiminde kullanlan modeller, (a) H-tipi kpr
evirge, (b) Histeresis akm denetleyicisi, (c) ntegral alc ve oransal
evirici 24
ekil 4.3. Dorusal olmayan yk akm 25
ekil 4.4. Referans filtre akm . 26
ekil 4.5. llen filtre akm ... 26
ekil 4.6. Referans kaynak akm . 27
ekil 4.7. Dzeltilmi kaynak akm ..... 27
ekil 4.8. Filtre kondansatr zerinde grlen gerilim ...28
ekil 4.9. AGFnin kullanlmad durumda kaynak akmn THDsi .. 29
ekil 4.10. AGFnin kullanld durumda kaynak akmn THDsi ..... 29
ekil 4.11. S1 ve S4 anahtarlarna uygulanan kap sinyalleri .............. 30
ekil 5.1. Pratik alma iin kurulan devrelerin blok diyagram ..... 31
ekil 5.2. Akm ayarlama devresi . 32
ekil 5.3. Gerilim ayarlama devresi ............. 33
ekil 5.4. Src devresi .......... 35
ekil 5.5. AGF devresi .. 35

xi

RESMLERN LSTES
Resim

Sayfa

Resim 5.1. Yk akm (iL) ..... 32

Resim 5.2. Ayarlama devresi kullanlarak elde edilen yk akm ........ 32
Resim 5.3. Kaynak gerilimi (Vs) .......... 33
Resim 5.4. Ayarlama devresi kullanlarak elde edilen kaynak gerilimi ....... 33
Resim 5.5. Pratik almalarda kullanlan devreler ve mikroilemci ....34
Resim 5.6. Mikroilemcinin ADC giriine uygulanabilecek ayarlanm
kaynak gerilimi (Vs) ve yk akm (iL) . 34
Resim 5.7. Yar iletken g anahtarlarna uygulanan kap sinyalleri ... 36
Resim 5.8. Referans filtre akm (IF) ..... 36
Resim 5.9. Aktif g filtresi kondansatr gerilimi (Vc) ................ 37
Resim 5.10. llen kaynak akm (IS) .................... 38

xii

SMGELER VE KISALTMALAR

Bu almada kullanlm baz simgeler ve ksaltmalar, aklamalar ile birlikte

aada sunulmutur.
Simgeler

Aklama

Filtre kondansatrnn deeri

CL

Yk kondansatrnn deeri

D1,2,3,4

Diyodlar

iC

Filtre kondansatr akm

iF

Filtre akm

iF*

Referans filtre akm

iL

Yk akm

iS

Kaynak akm

i S*

Refeans kaynak akm

kW

Kilo Watt

Filtrenin bobin deeri

LS

Kaynan bobin deeri

mH

Mili Henry

RL

Ykn diren deeri

RS

Kaynan diren deeri

S1,2,3,4

G anahtarlar

VC

Filtre kondansatrnn gerilimi

VL

Yk gerilimi

V (rms)

Volt (root mean square)

VS

Kaynak gerilimi

Ohm

Micro Farad

xiii

Ksaltmalar

Aklama

AA

Alternatif Akm

ADC

Analog-Saysal evirici (Analog Digital Conveter)

AGF

Aktif G Filtresi

CSI

Akm kaynakl evirge (Current Source Inverter)

DA

Doru Akm

DGM

Darbe Genlik Modlasyonu

THD

Total Harmonik Distorsiyon

VSI

Gerilim kaynakl evirge (Voltage Source Inverter)

1. GR

G elektronii rnlerinin geni bir ekilde datm sistemleri ierisinde

kullanlmas nedeniyle g sistemlerinde oluan harmonik akmlar giri g
faktrn azaltmakta ve ciddi problemler oluturmaktadr. ebekeye verilen
harmonik akmlar yke uygulanan geriliminin dalga eklinin bozulmasna,
transformatrlerin ar snmasna, kayplarn artmasna, sistemin g faktrnn ve
verimliliinin dmesine, elektrik cihazlarnn alma mrlerinin azalmasna, l
cihazlarnn yanl almalarna, l hatalarnn ykselmesine ve haberleme
sistemlerinde grlt meydana gelmesine neden olmaktadr (1-6).
Elektrik besleme sistemindeki dorusal olmayan yklerden kaynaklanan harmonik
bozulma, sistemde beklenilenden daha yksek iddette akmlar oluturur. Bu
akmlarn portatif basit cihazlarla salkl olarak llmesi mmkn deildir. Yaplan
lmler ciddi lde hatal sonular verir. Sadece akm iddeti asndan, yaplan bu
hatal lmler tesisattaki iletkenlerin kk seilmesi eklinde sonulanabilir.
llen akm deeri, ar akm cihaz kapasite aral iinde olsa bile iletkenlerdeki
snma ve ykn enerji kayb kanlmazdr. Genellikle, ar akm koruma cihaz
anma deeri gerek akm deerine (llen deerin dk olmas nedeniyle) ok
yakndr ve devrede arzu edilmeyen alma eklinde belirlenen bir duruma eilim
gsterir.
Harmonik akmlarnn sebep olduu olumsuzluklar engellemek iin, bu bozucu
akmlar yok etme ve azaltma yntemleri ile ilgili birok alma yaplmtr. Giri
g faktrnn iyiletirilmesi ve istenmeyen harmoniklerin elenmesi iin pasif g
filtreleri ve kondansatrler kullanlmaktayd. Fakat bunlarn byk hacimde olmalar,
rezonansa girip grlt meydana getirmeleri, sadece sabit frekans harmoniklerinin
yok edilmesinde etkili olmalar gibi dezavantajlar vard (7-9). Bahsedilen bu
sorunlarn stesinden gelebilmek ve istenmeyen harmonikleri yok etmek iin
denetim tekniklerinin ve yar iletken teknolojisinin gelimesiyle beraber aktif g
filtrelerinin tasarm n plana kmtr. G faktrn iyiletirmesi, sistemi dengede

tutmak iin ektii gc geri vermesi aktif g filtresinin dier avantajlardr. Bu

yaplan almada incelenmekte olan aktif filtre tek fazl sistemler iin
tasarlanmaktadr. Yaplacak basit bir konfigrasyon deiiklii ile tasarlanan tek
fazl filtre fazl sistemlere de uygulanabilir.
Datm sistemlerinde kaliteli elektrik temin etme amacyla IEEE-519 gibi
standartlar oluturulmutur. ebekede meydana gelen akmn veya gerilimin dalga
ekil bozukluunun bu standartlarda verilen snrlarn altnda olmas gerekmektedir.
Aktif g filtreleri (AGF) tek-fazl veya -fazl devrelerde paralel veya seri olarak
kullanlabilirler. Byk yklerde -fazl ve kk gl yklerde ise tek-fazl filtre
kullanlmaktadr. -fazl ykler dengeli veya dengesiz yk olabildii gibi 4 telli
veya 3 telli de olabilmektedirler. -fazl sistemlerde, ayr tek-fazl aktif filtrenin
kullanlmas da mmkndr (10).

2. AKTF FLTRE TASARIMLARI

AGFleri evirici trne, topolojisine ve faz saysna gre gruplandrlabilir. evirici

tr akm kaynakl evirge (CSI) veya gerilim kaynakl evirgeten (VSI) herhangi
biri olabilir. Topolojisi paralel, seri veya her ikisinin birletirilmesi olabilir. nc
snflandrma faz saysna dayanr. Bunlar iki telli (tek faz), veya drt telli (
fazl) sistemlerdir (11-12).

2.1. evirici Trne Gre

AGFsinin iki eit evirici tr vardr. ekil 2.1de akm beslemeli darbe genilik
modlasyon (DGM) kpr evirge yapsn gsterilmektedir. Filtre, dorusal
olmayan yk akmnn harmonikleri yok etmek iin sins olmayan akm kayna gibi
davranr. Ters ynde gerilimi engellemek iin seri olarak diyot yar iletken anahtara
balanmaldr.

ekil 2.1. Akm beslemeli tip AGF

Dier kullanlan evirici trne gre filtre ise gerilim beslemeli DGM evirge
yapsdr (ekil 2.2.). Bu yapda byk DA kondansatr kullanlr. Kesintisiz g
kaynaklar uygulamalarnda yaygndr. Ana gerilimin olduu durumlarda, ayn

evirge dorusal olmayan ykn harmoniklerini elemek iin AGF olarak

kullanlabilir.

ekil 2.2. Gerilim beslemeli tip AGF

2.2. Topoloji Yapsna Gre

AGF topolojisine gre seri, paralel ve her ikisinin birleimi olarak snflandrlabilir.
Aktif seri ve pasif paralel filtrelerin birleimi karma filtreler (hybrid) olarak bilinir.
ekil 2.2 akm harmonikleri elemede, reaktif g kompanzasyonunda ve dengesiz
akmlar dengelemede en ok kullanlan paralel aktif filtrenin balantsn
gstermektedir. ekil 2.3 tek kullanlan aktif seri filtrenin temel blounu
gstermektedir. Filtre ykten nce devreye seri olarak uygun transformatr
zerinden balanr. Gerilim harmoniklerini yok eder, ykn ve hattn gerilimlerini
dzenler.

ekil 2.3. Seri tip AGF

ekil 2.4. Aktif seri ve paralel filtrelerin birleiminden oluan evrensel AGF
ekil 2.4de aktif paralel ve aktif seri filtrelerin birletirilmesiyle oluturulan ve
evrensel AGF olarak adlandrlan filtre devresi gsterilmektedir. DA hattndaki depo
elemanlar (bobin veya kondansatrden herhangi biri) iki akm kayna veya gerilim
kayna kprleri arasnda paylatrlr. ekilde gsterilen tek fazl balants olup
fazl balantlar da mevcuttur. Bilgisayar, medikal cihazlar gibi hassas yklerde
kullanlr. Gerilim ve akm harmonikleri yok edilmi temiz bir g verir. Yksek
maliyetli olmas ve ok sayda yariletken ierdii iin denetiminin zor olmas
dezavantajlardr.

ekil 2.5. Aktif seri ve pasif paralel filtrelerin birleiminden oluan karma AGF
Aktif seri ve pasif paralel filtrelerin birletirilmesinden oluan karma filtre ekil
2.5de gsterilmektedir. Aktif seri filtreler ierisinde en ok kullanlanlardan
birisidir. Yar iletken anahtar says azald iin maliyeti ve bykl azalmtr.

Karma filtrenin balca ksm dk derecedeki harmonikleri elemede kullanlan

paralel pasif L-C filtresidir. Farkl tipte daha birok karma filtre devreleri
oluturulabilir (ekil 2.6, ekil 2.7, ekil 2.8).

ekil 2.6. Akm kaynakl evirici (CSI) ile kullanlan iki telli paralel AGF

ekil 2.7. Akm kaynakl evirici (CSI) ile kullanlan iki telli seri AGF

ekil 2.8. Akm kaynakl eviriciden oluan iki telli evrensel AGF
Seri AGF genellikle gerilim harmoniklerini, ani grltleri (spikes) yok etmede
kullanlrken, paralel AGF akm harmoniklerini elemede ve reaktif g
kompanzasyonunda kullanlr.

2.3. Besleme Sistemine Gre

AGFlerin snflandrlmas kaynak ile ykn tek fazl (iki telli) veya fazl ( telli
veya drt telli) olmasna gre yaplabilir. ki teli AGFler aktif seri, aktif paralel ve
her ikisinin de birleimi olarak ekilde kullanlabilir. Endktif enerji depolama
eleman bobin, akm kaynakl DGM kpr evirici ve DA kondansatrl enerji
depolama eleman ile kullanlan gerilim kaynakl evirici yaplar mevcuttur.
telli ve drt telli AGFler, tek telli AGFlerin balantlar fazl sisteme
uyarlanarak elde edilebilir. Birok farkl konfigrasyon oluturmak mmkndr
(ekil 2.9, ekil 2.10).

ekil 2.9. Drt-kutuplu drt-telli paralel AGF

ekil 2.10. l-kpr, drt-telli paralel AGF

3. TEK FAZLI PARALEL AKTF G FLTRES

Analiz ve tasarm yapmak iin model olarak seilen tek fazl paralel aktif g
filtresinin ykle olan balants ekil 3.1de gsterilmitir. Dorusal olmayan yk
devresi bir kpr dorultucu ve bunun kna balanm olan paralel bal
kondansatr ve direnten olumaktadr. Dorultucunun giriine uygulanan gerilim ile
ebekeden ektii akm arasnda dorusal bir iliki olmadndan yk dorusal
deildir. Aktif g filtre devresi drt adet yar iletken anahtar, uygun olarak
tasarlanacak bobin ve kondansatrden olumaktadr.

ekil 3.1. Dorusal olmayan yk ve tek fazl AGF

Aktif filtre devresinin amac yk tarafndan ebekeye verilen bozucu harmonikleri
azaltmak veya mmkn olabildii kadar yok etmek ve giri g faktrn
iyiletirmektir. Paralel AGF iki ynl tam kpr anahtarlamal tip evirici olarak
grev yapar. Temel olarak eviricinin iki ynde almas g anahtarlar (S1, S4)
veya freewheel diyotlarla (D1, D4) salanr. Sonu olarak filtre harmoniklerinin
dengelenmesinde akm emmek iin dorultucu olarak kullanlr veya akm salamak
iin evirge olarak kullanlr.

10

Dorultucunun giri akm periyodik bir dalgadr ama sins bir dalga ekline sahip
deildir. Herhangi bir periyodik fonksiyonun temel bileen ve harmoniklerini
bulabilmek iin Fourier kuram kullanlabilir. Dorultucunun ebekeden ektii akm
sahip olduu zellie gre (f(x)=-f(x+/2)) tek sayl harmonikleri iermektedir (1.,
3., 5., 7., .....).

3.1. Dorusal Olmayan Ykn Matematiksel Modeli

Tek fazl denetimsiz dorultucudan oluan tipik bir dorusal olmayan ykn
balants ekil 3.2de gsterilmitir.
Dorultucunun alma durumlar diyotlarn iletimde ve kesimde olmalarna gre
belirlenir.

ekil 3.2. Dorusal olmayan yk

Durum 1: D1, D4 diyotlar iletimde ve CL kondansatr arj oluyor.
Durum 2: D2, D3 diyotlar iletimde ve CL kondansatr arj oluyor.
Durum 3: D1, D2, D3, D4 diyotlar kesimde ve CL kondansatr dearj oluyor. Bu
durumda ykn kaynak gerilimi ile balants yoktur.
Ykn bu alma durumlar iin modellemesi yaplrsa;

11

a. Dorultucunun durum deikenleri iL ve VL olarak seilir. Diyotlarn iletimde ve

kesimde alma durumlar anma gerilim ve akmlar ile ilikilidir.
b. Anahtarlama fonksiyonu () aadaki gibi tanmlanr.

+1 (D1 VE D4 iletimde) VE (D2 VE D3 kesimde),

= 0 (D1 VE D4 kesimde) VE (D2 VE D3 kesimde),

1
(D1 VE D4 kesimde) VE (D2 VE D3 iletimde),

[3.1]

c. Vcd = V L

[3.2]

iL = iL

[3.3]

d. Kirchhoff yasalar uygulanarak aadaki denklemler elde edilir.

VS = VLS + VRS + Vcd

[3.4]

i L = iC L + i R L

[3.5]

e. Denklemlerde deerler yerine yazlr.

V S = LS

di L
+ RS i L + V L
dt

iL = C L

dVL VL
+
dt
RL

[3.6]

[3.7]

g. Dzenlenerek durum uzay denklemleri elde edilir.

R
diL
1
= s iL + (Vs VL )
dt
Ls
Ls

[3.8]

12

dVL
1

=
VL +
iL
dt
RL CL
CL

[3.9]

h. Denklemlerin birletirilmesiyle,
RS

i
d L Ls
=
dt VL

CL

1
Ls iL

LS
+

1 VL
0

RL CL

V
S

[3.10]

durum uzay modeli elde edilir.

3.2. Filtrenin Matematiksel Modeli
Aktif g filtresi H-kpr tip evirici ve enerji depolama eleman olan
kondansatrden olumaktadr. evirici drt adet yar iletken anahtar ve freewheel
diyot ierdiinden akm eken dorultucu olarak veya harmonik kompanzasyon iin
akm salayan evirge olarak da altrlabilir. Bu kullanlan H-kpr tip evirge
gerilim kaynakl evirge (VSI) yapsndadr. Giriindeki AA gerilimini, knda
bulunan kondansatr zerine DAa eviren AGFnin almas ykseltici tip kyc
ile benzerlik gsterir (13).

ekil 3.3. Tek fazl AGF

Kondansatr ve bobin deerleri sistemin verdii tepkiyi etkilediinden, seilmesi
srasnda dikkat edilmelidir. Anahtarlarn almas bipolar ve unipolar modlar olmak
zere iki farkl modda olabilir. Devrenin analiz ilemleri gerekletirilirken bipolar

13

alma modu seilmitir. Bu modda a ve b dmleri arasndaki gerilimin polaritesi

her anahtarlama periyodunda deiir (14).

ekil 3.4. Anahtarlarn kaplarna uygulanan sinyaller ile

a ve b dmlerinde grlen gerilim

Durum 1: Bu durum kaynak gerilimi pozitif yar blgedeyken, S1 ve S4

anahtarlarnn iletimde, S2 ve S3 anahtarlarnn ise kesimde olduunda gerekleir.
S1 ve S4 anahtarlarnn konumu sistemin almasn etkilemez nk akm
anahtarlarn diyodu zerinden yol bulur (ekil 3.5 (a)).

Durum 2: Bu durum kaynak gerilimi pozitif yar blgedeyken, S2 ve S3

anahtarlarnn iletimde, S1 ve S4 anahtarlarnn ise kesimde olduunda gerekleir.
Kaynak akm S2 ve S3 anahtarlar zerinden akar ve filtre kondansatrn dearj
eder (ekil 3.5 (b)).

14

(a)

(b)

(c)

(d)
ekil 3.5. AGFnin farkl alma durumlar iin edeer devreleri
(a) Durum 1, (b) Durum 2, (c) Durum 3, (d) Durum 4

15

Durum 3: Bu durum kaynak gerilimi negatif yar blgedeyken, S1 ve S4

anahtarlarnn iletimde, S2 ve S3 anahtarlarnn ise kesimde olduunda gerekleir.
Kaynak akm S1 ve S4 anahtarlar zerinden geerek filtre kondansatrn sarj eder
(ekil 3.5 (c)).

Durum 4: Bu durum kaynak gerilimi negatif yar blgedeyken, S1 ve S4

anahtarlarnn kesimde, S2 ve S3 anahtarlarnn ise iletimde olduunda gerekleir.
S2 ve S3 anahtarlarnn konumu sistemin almasn etkilemez nk akm
anahtarlarn diyodu zerinden yol bulur (ekil 3.5 (d)).
Filtrenin bu alma durumlar iin modellemesi yaplrsa;
a. Dorultucunun durum deikenleri iF ve VC olarak seilir.

ekil 3.6. Tek fazl H-tipi gerilim kaynakl dorultucudan oluan AGF devresi
b. kndaki kondansatrn ksa devre olmasndan kanmak ve yar iletken
anahtarlarn bozulmasn engellemek iin her bir koldaki anahtarlar birbirine zt
olarak altrlmaldr. Bunlarn alma durumlarn k ile tanmlanan iki farkl
gruba ayrabiliriz. k {1,2}
k

Sak VEYA Dak iletimde VE

Sbk

VE

Dbk kesimde;

[3.11]
0

Sak

VE

Dak kesimde VE

Sbk VEYA

Dbk iletimde;

16

c. ekilden de grld gibi diyotlar Vc > 0 gerilimine maruz kalyorlar. Bu

nedenle yar iletken anahtarlarn durumunu, anahtarlarn kaplarna uygulanan
sinyaller, diyot n gerilimleri ve akmlar etkiler. Bu nedenle E. 3.11deki ifade
gelitirilirse;
Eer ( Sak iletime srlr VE Sbk kesime srlr)
VEYA Eer (ik > 0 VEYA (3-2k)Vs > Vc) ise k = 1;

[3.12]
Eer ( Sak kesime srlr VE Sbk iletime srlr)
VEYA Eer (ik 0) ise k = 0;

elde edilir.
d. Eitlikler yerine yazlr ve Kirchhoff yasalar uygulanrsa;
uk = k . Vc,

[3.13]

u12 = u1 u2 = (1 2 ) . Vc = . Vc,

[3.14]

ic = 1 . i1 + 2 . i2 = (1 2 ) . is = . is

[3.15]

ve

ve

Anahtarlama fonksiyonu (), E. 3.16daki gibi tanmlanabilir. Bu tanm,

ykseltici tipte srekli iletim durumunu kpr dorultucuda her iki ynde de
iletilebileceini gsterir.

+1
1

Eger

1 = 1
1 = 0

VE
VE

2 = 0,
2 = 1,

[3.16]

17

e. Kirchhoff yasalar uygulanr ve aadaki denklemler yazlr.

VS = VRS + VL + u12

[3.17]

dVC
dt

[3.18]

iC = C

f. u12 gerilimini, ic akm ve VL gerilimi denklemlerde yerine konur.

VS = i F RS + L

iF = C

di F
+ VC
dt

dVC
dt

[3.19]

[3.20]

g. Dzenlenerek durum uzay denklemleri elde edilir.

R
di F
1
= S i F + (VS VC )
dt
L
L

[3.21]

dVC 1
= iF
dt
C

[3.22]

h. Denklemlerin birletirilmesiyle,
RS
d i F L
=
dt VC
C

1
L i F + V

L S
0 VC 0

durum uzay modeli elde edilir.

[3.23]

18

3.3. Kontrol Yntemi

AGF devresinin almas esnasnda yk akmndan (iL), giri geriliminden (Vs) ve

filtre akmndan (iF) rnekler alnr. Kaynak akm, yk ve filtre akmlarnn
birleiminden olutuundan ykn ektii akmn deimesi durumunda, kontrol
edilen AGFnin filtre akmnn da kendisini bu deiime ayarlayabilecek aktif bir
yapda olmas gerekir.
rneklenen kaynak akmnn her periyot sresince alan hesaplanr. Bu hesaplanan
alan her periyot ierinde sins dalga eklinde yayabilmek iin gerekli olan sins
dalga eklinin tepe deeri hesaplanr. Kaynak geriliminin rneklemesinden elde
edilen birim sins vektr ile bu bulunan tepe deeri arpldnda referans kaynak
akm bulunmu olur (15) (ekil 3.7).

ekil 3.7. AGFnin kontrol yntemi

Bulunan referans kaynak akmndan, rneklenen yk akm karldnda AGF
devresinin ekmesi gereken referans filtre akm bulunur. Histeresis akm yntemi
kullanlarak, AGFnin referans filtre akmna benzer bir akm ekmesi iin evirgecin
yar iletken anahtarlarna uygulanmas gereken DGM sinyalleri elde edilir.
Evirgecin

anahtarlarna

uygulanmas

gereken

sinyallerin

elde

edilmesinde

uygulanabilecek dier bir kontrol yntemi ise histeresis akm denetleyicisinde

referans filtre akm yerine dorudan referans kaynak akmnn kullanlmasdr. Bu

19

yntemde kaynak akmndan yk akmnn karlmasna gerek yoktur (ekil 3.8).

Matematiksel sre daha ksa olduundan sistemin kontrol daha kolay olur (16).

ekil 3.8. Kaynak akmn referans alan kontrol yntemi

3.3.1. Temel kontrol teorisi

Kaynak geriliminin temiz bir sinus dalga olduu kabul edilir.

vs (t ) = V p sin( wt )

[3.24]

Dorusal olmayan yk akm aadaki gibi ifade edilirse,

iL (t ) = in sin(nwt + n )

[3.25]

n =1

Gerilim blc kullanlarak kaynak geriliminden (E. 3.24) birim sins sinyal elde
edilir.
u (t ) = sin( wt )

E. 3.25den kaynak akm elde edilir.

1
i
wt
+

+
in sin(nwt + n )]sin( wt )dt
[
sin(
)

1
1
L
T 0
n=2
T

is (t ) =

[3.26]

20

=i L1cos1

[3.27]

Aadaki E. 3.28 ve E. 3.29, referans alnan kaynak ve filtre akmlarn verir (17).
iS * = i1 cos 1 sin( wt )

[3.28]

iF * = iS * iL

[3.29]

3.3.2. Akm kontrol teknii

Her iki kontrol ynteminde de histeresis akm kontrol teknii kullanlr. lk metotta
filtre akm referans akm alnrken, ikinci metotta kaynak akm referans olarak
alnr (18-19).

Histeresis akm denetleyicisi

Evirge tarafndan ekilen akm kontrol edilerek, anahtarlara uygulanan sinyaller
ayarlanabilir. Histeresis akm yntemi gerilim kaynakl evirgete (VSI) referans
akm sinyalini takip eden k akm retmek suretiyle akm kontrol etmek iin
kullanlr. Akmn ykselme ve azalma eimleri evirgecin giriine eklenen bobin
deeri ile ayarlanabilir (20).
Histeresis kontrol ynteminde evirgete bulunan anahtarlar, bobin ierisindeki akm
igerek(t) alt histeresis snrnn altna dtnde iletime geer veya st histeresis
snrnn zerine ktnda ise kesime gider. Bylece anahtarlarn alp kapanmas
ile ykselen ve azalan akm referans akm izler.
ekil 3.9da histeresis akm denetleyicisinin blok diyagram ve alma prensibi
verilmektedir. Referans akm iref(t) ile evirge tarafndan retilen akm igerek(t)
arasndaki fark olan hata sinyali e(t) evirgecin anahtarlarn kontrol etmede kullanlr.

21

Eer hata st snra ularsa, evirgecin anahtarlarnn konumu akm azaltacak ekilde
deiir veya tam zt durumda da alt snra ularsa akm artracak ekilde deiir (2122).

ekil 3.9. Histeresis akm denetleyicisi (a) blok diyagram, (b) alma prensibi
ki adet ykselte, bir gerilim blc devre ve bir adet RS flip-flop devresi ile
histeresis akm denetleyicisi oluturulabilir (ekil 3.10).

ekil 3.10. Histeresis akm denetleyicisinin pratikte uygulanmas

22

Histeresis

akm

denetleyicisinin

dezavantaj

anahtarlama

frekansnn

sabit

olmamasdr. Maksimum anahtarlama frekans aadaki denklemle verilir. Yksek

ve dk anahtarlama frekans devredeki elemanlar uygun seilerek giderilebilir
(23).
f sw(max) =
h

Vda
9hL

[3.30]

= histeresis limit

Vda = Evirgeteki DA gerilim

L = akmn akt bobinin deeri
Yksek anahtarlama frekans kullanlmas akmn histeresis limitlerinin amasn
azaltr (ekil 3.11).

ekil 3.11. Deiik anahtarlama frekanslarnda histeresis akm denetleyicisinin

alma prensibi

23

4. AKTF FLTRENN BENZETM

Aktif g filtresinin benzetim yapmak iin MATLAB/SIMULINKte oluturulan

modelleri aada gsterilmektedir (ekil 4.1, ekil 4.2). Sistemin benzetimi
srasnda kullanlan parametreler izelge 4.1de gsterilmektedir (24-25).
izelge 4.1. Benzetim Parametreleri
Kaynak gerilimi

Vs = 110 V (rms)

Ykn gc

P = 1,4 kW

Yk direnci

RL = 40

Yk kondansatr

CL = 2200 F

Dorultucu kayp direnci

RR = 0.25

Akm yumuatma bobini

LR = 0.5 mH

Aktif fitre kayp direnci

RF = 0.1

Aktif fitre bobini

LF = 2 mH

Aktif filtre doru akm kondansatr

CF = 440 F

ekil 4.1. Benzetim blok diyagram

24

(a)

(b)

(c)
ekil 4.2. Aktif filtrenin benzetiminde kullanlan modeller, (a) H-tipi kpr evirge,
(b) Histeresis akm denetleyicisi, (c) ntegral alc ve oransal evirici

25

4.1. Benzetim Sonular

Denetimsiz bir dorultucunun kna paralel olarak balanm kondansatr ve

direnten oluan 5 kWlk ykn ebekeden ektii akm ekil 4.3de
gsterilmektedir. Dorusal olmayan bu akm sins dalga ekline benzemez ve
harmonikler ierdiinden kaynaktan ekilen reaktif gc artrr. Bu ise g
faktrnn ve sistemin veriminin dmesine sebep olur. Sisteme paralel olarak
eklenen aktif g filtresi ile kaynaktan ekilen akmn sins dalga ekline benzemesi
salanr. Bylelikle yk tarafndan ebekeye verilen harmonikler mmkn olduunca
yok edilecektir (2).

ekil 4.3. Dorusal olmayan yk akm

Sisteme paralel olarak eklenecek aktif g filtresinin ebeken ekmesi gereken
referans filtre akm (ekil 4.4), kontrol yntemi uygulanarak elde edilen referans
kaynak akmndan (ekil 4.6) llen yk akm karlarak bulunur. Histeresis akm
denetleyicisi kullanlarak, bu elde edilen referans filtre akm ile llen gerek filtre
akm karlatrlarak evirgecin anahtarlarna uygulanmas gereken sinyaller bulunur
(ekil 4.11). Evirgecin anahtarlarnn almasyla, aktif g filtre devresi ebekeden
referans filtre akmna benzer bir akm eker (ekil 4.5).

26

ekil 4.4. Referans filtre akm

ekil 4.5. llen filtre akm

27

Aktif g filtresi almasna devam ederken kaynak akm lldnde ekil 4.7
elde edilir. llen kaynak akm sins dalga eklinde olup istenmeyen harmonikleri
yok edilmitir.

ekil 4.6. Referans kaynak akm

ekil 4.7. Dzeltilmi kaynak akm

28

Aktif g filtresinin en nemli zelliklerinden birtanesi sistemden ald enerjiyi ksa

sreliine depo edip daha sonra geri kullanmasdr. Filtre depo etme ilemini
evirgecinin DA knda bal bulunan kondansatr vastasyla gerekletirmektedir.
Enerji depolama eleman olan filtre kondansatr zerindeki geriliminin benzetim
sonularnda

bir

periyot

ierisinde

belli

aralklarda

artt

ve

azald

gzlemlenmektedir (ekil 4.8).

ekil 4.8. Filtre kondansatr zerinde grlen gerilim

Sisteme aktif g filtresi ilave edilmeden nce kaynak akmnn llen THDsinin
yaklak 1,0 olduu (ekil 4.9), sisteme paralel olarak aktif g filtresi eklendiinde
ise kaynak akmnn llen THDsinin 0,1e kadar dt gzlemlenmitir (ekil
4.10). Bu elde edilen sonular bize aktif filtrenin nasl etkili bir ekilde ebekeye
verilen harmonikleri yok ettiini ve g arpann iyiletirdiini gstermektedir.

29

ekil 4.9. AGFnin kullanlmad durumda kaynak akmn THDsi

ekil 4.10. AGFnin kullanld durumda kaynak akmn THDsi

30

ekil 4.11. S1 ve S4 anahtarlarna uygulanan kap sinyalleri

31

5. PRATK ALIMA
Pratik alma esnasnda kullanlan sistemin blok diyagram ekil 5.1de
gsterilmitir. Basit olmas iin dorusal olmayan yk, denetimsiz bir kpr
dorultucu ile birbirine paralel balanm kondansatr ve direnten kurulmutur.
Sisteme paralel olarak balanan AGF devresi ise tam kpr evirge, akm snrlama
bobini ve enerji depolama eleman olarak kullanlan filtre kondansatrnden
olumaktadr. Sistemin denetimi mikroilemciler vastasyla gerekletirilmektedir
(26-29).

ekil 5.1. Pratik alma iin kurulan devrelerin blok diyagram

5.1. Ayarlama Devresi
Ayarlama devresi kullanlarak kaynak geriliminden, yk akmndan ve filtre
akmndan llen deerler kontrol devresinde bulunan mikroilemcinin AnalogDigital evirici (ADC) giriine uygun seviyeye dntrlmektedir. Filtre ve yk

32

akmlarn ayarlamak iin dntrc (transducer) kullanlarak oluturulan devre

ekil 5.2de gsterilmektedir. Gerilim ayarlama devresi ise trafo kullanlarak
oluturulmutur (ekil 5.3).

ekil 5.2. Akm ayarlama devresi

Resim 5.1. Yk akm (iL)

Resim 5.2. Ayarlama devresi kullanlarak elde edilen yk akm

33

Akm ve gerilim ayarlama devrelerinin giri ve klarndan llen sinyaller Resim

5.1, Resim 5.2, Resim 5.3 ve Resim 5.4de gsterilmitir.

ekil 5.3. Gerilim ayarlama devresi

Resim 5.3. Kaynak gerilimi (Vs)

Resim 5.4. Ayarlama devresi kullanlarak elde edilen kaynak gerilimi

34

5.2. Kontrol Devresi

Yk akm, filtre akm ve kaynak geriliminden alnan rnekler ayarlama devresi
kullanlarak mikroilemcinin ADC giriine uygun hale dntrlr. ADC tarafndan
rneklenen bu sinyallerle kontrol yntemi iletilerek, (Bkz. ekil 3.7) evirgecin
anahtarnn alp kapanmas iin gerekli DGM sinyalleri elde edilir.

Resim 5.5. Pratik almalarda kullanlan devreler ve mikroilemci

Resim 5.6. Mikroilemcinin ADC giriine uygun hale getirilmi

kaynak gerilimi (VS) ve yk akm (iL)

35

5.3. Src Devresi

Mikroilemcinin knda retilen DGM sinyalleri AGFnin yar iletken g
anahtarlarn srmek iin yeterli olmadndan src devresi kullanlr (ekil 5.4).
Src ile AGF devrelerinin balantlar ekil 5.5de gsterilmitir. Src devresi
yar iletken anahtarlar rmek iin gerekli sinyalleri retir (Resim 5.7).

ekil 5.4. Src devresi

ekil 5.5. AGF devresi

36

Resim 5.7. Yar iletken g anahtarlarna uygulanan kap sinyalleri

5.4. Pratik alma Sonular
Histeresis akm denetleyicisinde kullanlan referans filtre akmnn, dk glerde
elde edilen ekli benzetim sonular ile benzerlik gstermektedir (Resim 5.8).

Resim 5.8. Referans Filtre akm (IF)

37

Enerji depolama eleman olarak kullanlan filtre kondansatrnn bir periyot

sresince baz blgelerde enerji depolad baz blgelerde ise depolad bu enerjiyi
geri verdii gzlemlenmektedir (Resim 5.9).

(a)

(b)
Resim 5.9. Aktif g filtresi kondansatr gerilimi (Vc)

38

Dk glerde llen kaynak akmnn (Resim 5.10.) belirlenen histeresis

snrlarnda ierisinde alt ve sins dalga ekline benzedii gzlemlenmitir.

Resim 5.10. llen kaynak akm (IS)

Analiz ve tasarm sonrasnda dk glerde yaplan pratik almalardan elde edilen
sonular, tek fazl paralel aktif g filtresinin yapmnda kullanlabilecek
malzemelerin tannmasna ve sistemin alma prensibinin anlalmasna yardmc
olmutur.

39

6. SONU
Elektrik besleme sistemlerinde oluan harmonik akmlarn yok etmek iin filtre
kullanmann gerekliliinden bahsedildi. Pasif ve aktif filtre karlatrmas yapld ve
eitli tipteki aktif filtre tasarmlar gsterildi. Analiz ve tasarm yapmak iin model
olarak seilen tek fazl paralel aktif g filtre devresi, drt adet yar iletken
anahtardan oluan H-tipi kpr evirge ile uygun deerde tasarlanm bobin ve
kondansatr kullanlarak kuruldu. Dorusal olmayan yk devresi ise kontrolsz bir
kpr dorultucu ile bunun kna balanm olan paralel bal kondansatr ve
diren ile oluturuldu. Tek fazl sistemler iin tasarlanan bu devrenin yaplacak basit
bir konfigrasyon deiiklii ile fazl sistemlere de uygun hale getirilebilecek
yapda olmasna dikkat edildi.
Ykn ve filtrenin her bir durum iin karlan matematiksel modeli ve analizi
sistemin tasarlanmasnda dikkat edilecek parametrelerin belirlenmesinde ve sistemin
alma prensibinin anlalmasn kolaylatrmtr.
Filtre devresinde kullanlan drt adet yar iletken anahtarn denetimi iin belirlenen
kontrol ynteminde referans olarak kaynak gerilimi, yk ve filtre akmnn
kullanlmas, seilen kontrol ynteminin ok karmak olmayp basitletirilmi bir
yapda olmas tasarmnn avantajlardr.
Benzetimi gerekletirilen tek fazl aktif filtrenin verdii sonularla tasarlanan
filtrenin kaynak akmnn harmoniklerini etkili bir ekilde yok ettiini ve filtrenin
g faktrn iyiletirdii grlmtr.
Yaplan pratik almalarla, belirlenen kontrol ynteminde kullanlacak gerekli
parametrelerin nasl elde edilecei incelenmi ve dk glerde aktif g filtresi
altrlarak sonular alnmtr.
Yar iletken teknolojisi ve denetim tekniklerinin gelimesiyle paralel olarak,
ebekeye verilen akm harmoniklerini etkili bir ekilde yok etmede ve g faktrn

40

iyiletirmede kullanlan aktif g filtrelerinin farkl tasarmlar da n plana

kacaktr.

41

KAYNAKLAR
1. skender, ., Kestane, K., Design and Analysis of a Single-Phase Active Power
Filter Used In Eliminating the Current Harmonics and Correcting the Power
Factor, 3. Uluslararas leri Teknolojiler Sempozyumu, Gazi niversitesi,
Ankara, Turkey, 314-321 (2003).
2. Kestane, K., skender, ., A Simple Harmonic Compensation Method for
Nonlinear Loads Using Hysteresis Control Technique, ELECO2003 Third
International Conference on ElectricalElectronics Engineering, Bursa,
Turkey, 191-195 (2003).
3. Peng, F. Z., Application Issues of Active Power Filter, IEEE Transaction on
Industry Application, 4 (5): 21-30 (1998).
4. Tanaka, T., Nabae, A., Reducing Supply Current Harmonics, IEEE
Transaction on Industry Application, 4 (5): 31-37 (1998).
5. Peng, P. Z., Akagi, H., Naba, A., Compensation Characteristics of the
Combined System of Shunt Passive And Series Active Filters, IEEE
Transaction on Industry Application, 29 (1): 144-152 (1993).
6. Akagi, H., Trends in Active Power Line Conditions, IEEE Transaction on
Power Electronics, 9 (3): 263-268 (1994).
7. Garcia, O., Martinez-Avial, M. D., Cobos, J. A., Uceda J., Gonzales, J., Navas, J.
A., Harmonic Reducer Converter, IEEE Transactions on Industrial
Electronics, 50 (2): 322-327 (2003).
8. Singh, B., Al-Haddah, K., Chandra, A., A New Control Approach to ThreePhase Active Filter for Harmonics and Reactive Power Compensation, IEEE
Transactions on Power Systems, 13 (1): 133-138 (1998).
9. Laird, H. D., Round, S. D., Duke, R. M., A Frequency-Domain Analytical
Model of an Uncontrolled Single-Phase Voltage-Source Rectifier, IEEE
Transactions on Industrial Electronics, 47 (3): 525-532 (2000).
10. El-Harouk, M., Darwish, M.K., Mehta, P., Active Power Filters: A review IEE
Proc. Electr. Power Appl., 147 (5): 403-413 (2000).
11. Singh, B., Al-Haddad, K., Chandra, A., A Review of Active Filters for Power
Quality Improvement, IEEE Transactions On Industrial Electronics, 46 (5):
960-971 (1999).

42

12. Zhou, L., Smedley, K.M., Unified Constant Frequency Integration Control of
Active Power Filters, APEC 2000, Fifteenth Annual IEEE Applied Power
Electronics Conference and Exposition, New Orleans, Louisiana, 406-412
(2000).
13. Pires, V. F., Silva, J. F. A., Teaching Nonlinear Modeling, Simulation, and
Control of Electronic Power Converters Using MATLAB/SIMULINK, IEEE
Transactions on Education, 45 (3): 253-261 (2002).
14. Qiao, C., Smedley, K. M., Maddaleno, F., A Comprehensive Analysis and
Design of a Single Phase Active Power Filter with Unified Constant-frequency
Integration Control, IEEE PESC Conf. Rec., 1619-1625 (2001).
15. Jou, H. L., Wu, J.-C., Chu, H.-Y. New Single Phase Active Power Filter, IEE
Proceedings Electric Power Applications, 141 (5): 25-30 (1994).
16. Buso, S., Malesani, L., Mattavelli, P., Comparison of Current Control
Techniques for Active Filter Applications, IEEE Transactions on Industrial
Electronics, 45 (5): 722-729 (1998).
17. Hsu, C. Y., A new single-phase active power filter with reduced energy-storage
capacity, IEE Proceedings Electric Power Applications, 143 (1): 25-30 (1996).
18. Wong, A. Y. K., Cheng, D.K.W., Lee, Y. S., Harmonic compensation for
nonlinear loads by active power, PEDS '99, Proceedings of the IEEE 1999
International Conference on Power Electronics and Drive Systems, 2, 894-899
(1999).
19. Rossetto, L., Spiazzi, G., Tenti, P., Control Techniques for Power Factor
Correction Converters, PEMC'94 : West-East Technology Bridge
International Conference on Power Electronics, Motion Control, Warsaw,
Poland, 1310-1318 (1994).
20. Lin, B. R., Hou, Y. L., Single Phase Integrated Power Quality Compensator
Based on Capacitor-Clamped Configuration, IEEE Transactions on Industrial
Electronics, 49 (1): 173-185 (2002).
21. Garcia, O., Martinez-Avial, M. D., Cobos, J. A., Uceda, J., Gonzales ,J., Navas,
J. A., Harmonic Reducer Converter, IEEE Transactions on Industrial
Electronics, 50 (2): 322-327 (2003).
22. Zhou, L., Li, Z., A Novel Active Power Filter Based on the Least Compensation
Current Control Method, IEEE Transactions on Power Electronics, 15 (4):
655-659 (2000).

43

23. Ingram, D.M.E., Round, S.D., A Fully Digital Hysteresis Current Controller for
an Active Power Fitler, International Journal of Electronics (invited paper for
a Special Issue), 86 (10): 1217-1232 (1999).
24. Su, J. H., Chen, J. J., Wu, D. S., Learning Feedback Controller Design of
Switching Converters Via MATLAB/SIMULINK, IEEE Transactions On
Education, 45 (4): 307-315 (2002).
25. Singh, B., Chandra, A., Al-Haddad, K., An Improved Single Phase Active
Power Filter with Optimum DC Capacitor, Industrial Electronics, Control, and
Instrumentation, Proceedings of the 1996 IEEE IECON 22nd International
Conference, 2, 677 682 (1996).
26. Pttker, F., Barbi, I., Power Factor Correction of Non-Linear Loads Employing
a Single Phase Active Power Filter: Control Strategy, Design Methodology and
Experimentation, IEEE PESC 97 Records, St. Louis, USA, 412-417 (1997).
27. Smedley, K.M., Zhou, L., Qiao, C., Unified Constant- Frequency Integration
Control of Active Power Filters Steady State and Dynamics, IEEE
Transactions on Power Electronics, 16 (3): 428-436 (2001).
28. Torrey, D. A., Adel, M., Al Zamel, A. M., Single-Phase Active Power Filters
for Multiple Nonlinear Loads, IEEE Transactions on Power Electronics, 10
(3): 363-272 (1995).
29. skender, ., Kestane, K., Mikrodenetleyici ile Bir PV Panelin Maksimum G
Noktasnda alma Denetimi, TOK2002 Otamatik Kontrol Ulusal Kontrol
Toplants, ODT, Ankara, Trkiye, 699-704 (2002).

44

EKLER

45

EK-1. LEM

46

47

48

49

50

51

52

53

EK-2. LF351

54

55

56

57

58

59

60

EK-3. 6N137

61

62

63

64

EK-4. IR2113

65

66

67

68

69

EK-5. IRFP460

70

71

72

73

ZGEM
1979 ylnda Kayseride dodu. lkretim ve lise eitimini Kayseride tamamlad.
2002 ylnda Gazi niversitesi, Mhendislik - Mimarlk Fakltesi, Elektrik
Elektronik Mhendislii blmn derece ile tamamlad. Mezun olduktan sonra 11
ay sreyle ayn blmde Aratrma Grevlisi olarak alt. Elektrik Makineleri ve
Devreler laboratuarlarnda grev ald. 2003 ylnda Trk Telekomnikasyon A..de
Telekom Uzman Yardmcs olarak balad iine halen devam etmektedir.