TEHNIKI FAKULTET

SVEUILITA U RIJECI
Sveuilini diplomski studij elektrotehnike

PRIJENOS i DISTRIBUCIJA ELEKTRINE ENERGIJE

1. KONSTRUKCIJSKI RAD ODREIVANJE KONSTANTI NADZEMNOG VODA

Odredite jedinine uzdune impedancije te poprene admitancije u sustavu

simetrinih komponenata za 220 kV dalekovod, ija je geometrija glave stupa zadana
slikom.
4

4m

8,5 m

35 m

40 m

45 m

53 m

6m

Zadani su jo i sljedei podaci:

Frekvencija mree:

50 Hz

Materijal vodia:

Aluel

Presjek vodia:

240/40

Broj vodia u snopu:

Razmak vodia u snopu:
Provjes vodia:
Broj trojki na istom stupu:
Izolatorski lanac:
Materijal zatitnog ueta:
Presjek zatitnog ueta:
Broj zatitnih ueta:
Provjes zatitnog ueta:
Specifini otpor tla:

2
300 mm
23 m
1
12xK170/280
Aluel
70/12 mm2
1
13,5 m
200 m

-1-

1.1. Openito o konstantama voda

Konstante voda su osnovna elektrina svojstva nadzemnog voda, iz njih slijede
sva ostala njegova svojstva i karakteristike, o kojima e ovisiti elektrine prilike na vodu.
Konstante voda ovise o svojstvima materijala od kojih je vod izveden (npr. specifini
otpor materijala za vodie), o geometrijskim svojstvima voda (npr. dimenzije vodia,
udaljenost i raspored meu vodiima), i o okolnim prilikama (npr. temperatura, kia).
Vodovi koji su inae izvedeni na isti nain, openito se razlikuju po duljini, pa zbog toga
konstante voda definiramo po jedinici duljine, obino po kilometru.
Konstante voda su otpor (/km), induktivitet (H/km), kapacitet (F/km) i odvod
(S/km). Kod trofaznih vodova konstante se zadaju po fazi, dakle za jedan fazni vodi, s
time da se kao povratni dio strujnog kruga uzme zamiljeni neutralni vodi. Na slici 1. su
za odsjeak voda duljine dx konstante voda prikazane pomou grafikih simbola, i to
otpor i induktivitet u faznom vodiu (uzdune konstante), a kapacitet i odvod izmeu
faznog i neutralnog vodia (poprene konstante).
U zadatku trebamo odrediti simetrine komponente impedancije i admitancije
nadzemnih vodova, odnosno direktne, inverzne i nulte komponente tih veliina. Kod
nadzemnih vodova su, budui da nema rotacionih dijelova, direktna i inverzna
impedancija meusobno jednake (isto vrijedi i za admitancije). Za napone i struje nultog
sustava je karakteristino da su iste u svim vodiima po iznosu i kutu.

Slika 1. Konstante vodova

Budui da njihova suma nije jednaka nuli, one si moraju nai povratni put. Taj povratni
put je zemlja i dozemna uad. Pri proraunu nultog sustava stoga se moraju uzeti u obzir i
utjecaj zemlje i svi meusobni utjecaji meu vodiima dalekovoda.

-2-

1.2. Tok prorauna

Na temelju podataka o vodiima izraunat emo najprije matricu uzdunih
impedancija i matricu potencijalnih koeficijenata. Zatim vrimo redukciju zatitnih ueta
i snopova vodia. Na kraju raunamo simetrine komponente sustava koji izravno daju
jedinine uzdune impedancije kao i poprene admitancije vodova.
Izvreni prorauni su provedeni na temelju jednopolne sheme voda, koji je
pretpostavljen jednakim po izvedbi od poetka do kraja.
1.3 Podaci vodia
50 Hz
aluel
240/40 mm2
2
300.0 mm
23.0 m
1
12*K170/280
aluel
70/12 mm2
1
13.5 m
200.0 m

Frekvencija
Materijal vodia
Presjek vodia
Broj vodia u snopu
Razmak vodia u snopu
Najvei provjes vodia
Broj trojki
Izolatorski lanac
Materijal zatitnih ueta
Presjek zatitnih ueta
Broj zatitnih ueta
Najvei provjes zatitnih ueta
Otpor tla

4m

8,5 m

35 m

40 m

45 m

53 m

6m

Slika 2. Geometrija glave stupa

-3-

Na osnovi broja trojki odreujemo broj vodia (ne raunajui vodie u snopu)
n=3. Iz tablice s podacima o izvedbi faznih vodia (prilog I) izvadimo sljedee podatke
za jedan vodi (za nehomogene vodie):
vanjski radijus vodia r1 = 10.92 mm
stvarni presjek vodia (bez eline jezgre) AAl = 243.053 mm2
Radijus eline jezgre raunamo iz broja elinih ica i njihovog promjera, poznavajui
pravilo da se u svakom slijedeem sloju homogenog ueta broj ica povea za est.
radijus eline jezgre r2 = 4.02 mm
Iz zadanih podataka za zatitno ue i iz tablice 1. (prilog I) odreujemo sljedee
vrijednosti:
vanjski radijus vodia rg = 5.86 mm
stvarni presjek vodia AAle = 81.289 mm2
1.4. Otpor voda
Otpor voda raunamo za prosjenu pogonsku temperaturu od 20oC. Iz tablica
(prilog I) izvadimo otpor kod istosmjerne struje:
Ro = 0.1187 /km
Otpor zatitnog ueta je:
Rg = 0.413 /km
Poveanje otpora uslijed skin-efekta kod izmjenine struje se rauna prema
formuli:
nrJ (nr )
R1
m 4 r 4 m8 r 8
= Re o

=1 +
Ro
192 46080
2J1 (nr )
gdje su:
Jo (nr), J1 (nr) Besselove funkcije nultog i prvog reda
m=

= 2f
= o = 410 4 H / km
= R o / r 2 spec. otpor strujnice
mr =

r 2
r 2
2f
= 2f
=

Ro

-4-

Konano se dobije za djelatni otpor kod izmjenine struje:

R1 = Ro +

2
3

10 8

f 2 4 4 16 f 4

10
Ro
45
Ro3

[ / km]

3.14159 2 8 50 2
4 3.14159 4 16 50 4

10
10
3
0.1187
45
0.1187 3
R1 = 0.11939 / km
R 1 = 0.1187 +

To je djelatni otpor za jedan vodi. Ako se faza jedne trojke sastoji od vie vodia
koji su vezani u snop, onda treba izraunati djelatni otpor po fazi za itav vod dijeljenjem
otpora s brojem vodia u snopu. Konano, djelatni otpor po fazi (2 vodia u snopu)
iznosi:
R1f = 0.11939/2 = 0.0597 /km
1.5. Raspored vodia
Na temelju zadane geometrije glave stupa, odnosno ovjesita izolatorskih lanaca i
privrenja zatitnih ueta odredit emo sve potrebne meusobne udaljenosti za
nastavak prorauna.
Poto u naim daljnjim proraunima uzimamo u obzir i utjecaj zemlje, vana je i
visina vodia iznad tla. Pri tome obino raunamo s nekom prosjenom visinom, prema
izrazu koji priblino vrijedi za lananicu, koju dobijemo ako od visine ovjesita na stupu
odbijemo 7/10 najveeg provjesa vodia:
h = H 0.7fmax
Ne smijemo zanemariti ni duljinu izolatora i nosaa vodova. U zadatku je zadan
broj lanaka i tip izolatora:
12 K 170/280
U naem sluaju se koriste ovjesni kapasti izolatori. Duljinu izolatora odreujemo znajui
dimenzije jednog lanka. Za kapasti izolator tipa K 170/280 visina jednog lanka iznosi
0.17 m. Na taj nain izraunavamo prosjene visine vodia jedne trojke iznad tla:
h1 = y1 (0.7 fmax + 12 0.17 + 0.3) = 21.56 m
h2 = y2 (0.7 fmax + 12 0.17 + 0.3) = 25.56 m
h3 = y3 (0.7 fmax + 12 0.17 + 0.3) = 16.56 m
Nosa voda, odnosno zatitnog ueta je duljine 0.3 m.

-5-

Prosjene visine zatitnih ueta se raunaju na identian nain, samo izostavljamo duljinu
izolatora:
h4 = y4 (0.7 fgmax + 0.3) = 42.9 m
Na osnovu podataka rasporeda i prosjenih visina vodia odredit emo koordinate
zrcalnih slika vodia i zatitnih ueta u zemlji:
za vodi 1' : x = -8.5 m
za vodi 2' : x = 4.0 m
za vodi 3' : x = 6.0 m
zatitno ue 4' : x = -11.0 m

y = -21.56 m
y = -25.56 m
y = -16.56 m
y = -42.9 m

Meusobne udaljenosti vodia i zatitnih

ueta koje su potrebne za proraun induktiviteta
odnosno impedancije i kapaciteta odnosno
susceptancije raunamo prema Pitagorinom
teoremu:

D14
2
D12
1

Dij =
H ij =

(x x ) + (y y )
(x x ) + (y y )
2

(m )

(m)

D13
3

i , j = 1,2,3,4.
Meusobne udaljenosti oznaene sa D odnose se
na meusobne udaljenosti vodia i zatitnih ueta
u proraunu induktiviteta, a meusobne
udaljenosti oznaene sa H odnose se na sve
meusobne udaljenosti vodia i zatitnih ueta
prema njihovim zrcalnim slikama.
H11' = 43.12 m
H12' = 48.75 m
H13' = 40.78 m
H14' = 65.02 m
H22' = 51.12 m
H23' = 42.17 m
H24' = 68.58 m
H33' = 33.12 m
H34' = 59.76 m
H44' = 85.80 m

H11'

H12'

D12 = 13.12 m
D13 = 15.34 m
D14 = 22.97 m

H14'

H13'

D23 = 9.22 m
D24 = 17.80 m
D34 = 27.01 m

3'

1'
2'

4'

-6-

1.6. Induktivitet
1.6.1. Matrica uzdunih impedancija
Kad trofaznim vodovima teku struje nultog redoslijeda, tj. struje jednake u svakoj
fazi, one se moraju zatvoriti kroz zemlju i kroz dozemnu uad. Pod pretpostavkom da
nema dozemnih ueta povratni vodi je samo zemlja.
Carson je 1926.g. izradio metodu koja poiva na pretpostavci da povratna nulta
struja kroz zemlju protjee zamiljenim vodiem, koji je paralelan s vodiem voda, a
prolazi ispod povrine zemlje udaljen od njih za Dm i ima reducirani geometrijski radijus
1 m. Tako se mogu koristiti izvodi za proraun induktiviteta.
Na temelju velikog broja eksperimentalnih mjerenja Carson je doao do sljedeih
izraza za impedanciju petlje to je ine jedan vodi i povratni put kroz zemlju.
Zii-z =RI + Rz + jXii-z = Rii-z + jXii-z

f
.
4
Reaktancija Xii-z predstavlja unutranju reaktanciju vodia uveanu za vanjsku
reaktanciju petlje vodi zemlja

Otpor Rii-z predstavlja otpor vodia uvean za otpor zamlje R z =

X i z = f ln

0.738
.
r kf

X ii z = f ln

0.738
+ Xi
r kf

D 2m =

0.738
kf

X i z = f ln
X i = f ln
X ii z

D 2m
r

r
Ds

D 2m
D 2m
r
= f ln
+ f ln
= f ln
r
Ds
Ds

Ds = rv' = k rv je vlastita SGU vodia; k je konstanta ovisna o broju ica vodia.

D 2m =

0.738 1
- kvadrat ekvivalentne visine po Carsonu

kf

R1 [/km] - djelatni otpor vodia kod 20oC

-7-

Z ii z = R1 +

f
4

+ f ln

Dm2
Ds

i = 1,2,3,4.

Za nemagnetske materijale iz kojih se izvode fazni vodii i zatitna uad, ukoliko zatitna
uad nije izvedena iz elika, = o= 410-4 H/km magnetska permeabilnost vakuuma.
Uzevi to u obzir, kao i vrijednost za frekvenciju f = 50 Hz, za Dm2 se dobiva:
1
= 93.1036
410 7 50k
k = 1/; je specifini otpor vodia
D 2m =

0.738

Time i izraz za vlastitu impedanciju vodia s utjecajem zemlje prelazi u oblik:

Ziiz = R 1 + 0.05 + j0.0628 ln

93.1
,
Ds

a izraz za vlastitu impedanciju jednog zatitnog ueta s utjecajem zemlje:

Zii z = R g + 0.05 + j0.0628 ln

93.1
.
Dg

Dg [m] vlastita SGU zatitnog ueta

Rg [/km] djelatni otpor zatitnog ueta kod 20oC
Meusobna impedancija dviju petlji vodi zemlja
Zij z =
Z ij z

f
0.738
+ jf ln
4
D ij kf

Dm2
=
+ jf ln
4
Dij

i, j = 1,2,3,4.

Uvrstivi = o = 4 10-4 H/km i f = 50 Hz u gornju formulu dobivamo:

Zij z = 0.05 + j0.0628 ln

93.1
.
D ij

Dij [m] udaljenost izmeu vodia odnosno zatitnog ueta i i vodia odnosno
zatitnog ueta j (vodi i zatitno ue su ravnopravno tretirani)

-8-

Veza izmeu napona i struja u trofaznim sustavima je definirana Ohmovim

zakonom u matrinom obliku:

[V
gdje su:

vodica

] = [Z

vodica
1

] [I

vodica

[V ] - vektor padova napona vodia

[Z ] - matrica uzdunih impedancija vodia
[I ] - vektor struje vodia
vodica

vodica
1
vodica

U razvijenom obliku matrina jednadba glasi:

V1 Z11

V2 Z 21
d M M

=
dx Vn Z n1
M M

Vn + m Z(n + m )1

Z12

Z1n

Z 22

Z2n

Zn 2

Z nn

Z(n + m ) 2 L Z(n + m ) n

Z1(n + m ) I1

Z 2 (n + m ) I 2
L
M
M

L
Z n (n + m ) I n
M
M

L Z(n + m )(n + m ) I n + m
L

Matrica impedancija je reda n+m, gdje je n broj vodia, a m broj zatitnih

ueta. Dijagonalni lanovi matrice impedancija Zii = R ii + jL ii predstavljaju vlastite
impedancije petlji koje tvore vodi, odnosno zatitno ue i povratna staza kroz zemlju, a
vandijagonalni lanovi Zij = R ij + jL ij predstavljaju uzdune meuimpedancije izmeu
petlji i -ti vodi zemlja i j -ti vodi zemlja.
Elementi matrice impedancije se jednostavno odreuju iz geometrija stupa i
podataka o vodiima i zatitnim uetima. Matrica uzdunih impedancija vodia ovako
odreena je jedinina, tj. ima dimenziju /km.
Pojedini lanovi matrice uzdunih impedancija se odreuju iz ve navedenih
formula:
93.1
za vodie
Zii z = R 1 + 0.05 + j0.0628 ln
Ds

Zii z = R g + 0.05 + j0.0628 ln

Zijz = 0.05 + j0.0628 ln

93.1
Dg

93.1
D ij

-9-

za zatitna ueta

za vodie i zatitna ueta

Tvorba matrice impedancije odvija se u skladu sa sljedeim pravilima:

1. Matrica uzdunih impedancija je reda n+m, gdje su
n broj vodia (ne raunajui posebno vodie u snopovima)
m ukupni broj zatitnih ueta
2. Vodii imaju manji redni broj od zatitnih ueta, tj. vodii se navode od 1 do n,
zatitna uad od n+1 do n+m
1.6.2. Metoda SGU
U gornjim se izrazima koristi pojam SGU vodia (srednja geometrijska
udaljenost) i u daljnjem tekstu e taj pojam biti poblie objanjen.
U proraunu induktiviviteta okruglog homogenog vodia vlastita SGU vodia je
funkcija radijusa vodia i permeabiliteta vodia. Za relativni permeabilitet vodia r = 1
izlazi da je vlastita SGU vodia:
r ' = re

r
4

= 0.7788r

Veliinu r' nazivamo reducirani radijus . Uz istu struju I formirat e se u

sluaju punog homogenog vodia radijusa r isti obuhvatni tok, kao u sluaju upljeg
vodia beskonano tanke stijenke, ali radijusa r' < r.
Izraunamo vlastitu SGU samo jednog vodia prema izrazu:
ds = k r
gdje je r vanjski radijus vodia, a faktor k emo izvaditi iz tablice (prilog II). Za
homogene vodie dan je taj faktor u ovisnosti o broju ica u vodiu.
Za vodie od aluela (aldreyela) se rauna dovoljno tono ako se koristimo
grafom za odreivanje vlastite SGU za uplje vodie u obliku cijevi, a prikazan je u
obliku tablice (prilog II). Graf predstavlja funkciju ds/r1 = f (r2/r1), dakle vrijedi posve
openito (r1 i r2 su vanjski i unutarnji radijus uplje cijevi). Aluel se moe prikazati kao
uplja cijev uz pretpostavku da sva struja tee aluminijskim platom. Unutarnji radijus
cijevi odgovara radijusu eline jezgre.
Vanjski radijus r1 = 10.92 mm
Unutarnji radijus r2 = 4.02 mm
r2/r1 = 0.3681
iz tablice izvadimo k = ds/r1 = 0.822
ds = k r1 = 0.822 10.92 = 8.981 mm
Veliinu r2 = 4.02 mm dobijemo ako zbrojimo polumjer
centralne eline ice i promjer jedne od est preostalih
elinih ica, koje se nalaze u drugom sloju. Dakle:
r2 = 3/2 d = 3/2 2.68 = 4.02 mm

- 10 -

Da se radilo o presjeku 350/80, kod kojega je elina jezgra izvedena s 19 ica,

rasporeenih koncentrino u 2 sloja oko centralne ice, raunali bi r2 kao 5/2d.
Za zatitno ue:
Vanjski radijus r1 = 5.86 mm
Unutarnji radijus r2 = 2.16 mm
r2/r1 = 0.3686
iz tablice izvadimo k = ds/r1 = 0.8227
ds = k r1 = 0.8227 5.86 = 4.82 mm
1.6.3. Redukcija vodia u snopu
Odreivanje matrice impedancije kod vodova s vodiima u snopu je dug raun, pa
emo se posluiti metodom SGU. Kako se radi o vodiima na maloj meusobnoj
udaljenosti, obino se snop zamijeni jednim vodiem odgovarajueg srednjeg
geometrijskog radijusa. Pogreka je zanemariva.
Znai potrebno je izraunati vlastitu SGU vodia. Vodie snopa razmjetene na
meusobnoj udaljenosti Dsnop moemo zamijeniti jednim vodiem. Reducirana vlastita
SGU za tipine snopove dana je u prilogu III.
U naem sluaju imamo dva vodia u snopu pa se vlastiti SGU vodia (reducirani
radijus snopa vodia) rauna po izrazu:

Ds = d s Dsnop = 8.981 300 = 51.91 mm

Sada imamo sve potrebne parametre za izraunavanje matrice uzdunih
impedancija Z:
0.1097+0.63688i

0.05+0.2894i

0.05+0.27962i

0.05+0.25425i

0.05+0.2894i

0.1097+0.63688i

0.05+0.31158i

0.05+0.27028i

0.05+0.27962i

0.05+0.31158i

0.1097+0.63688i

0.05+0.24407i

0.05+0.25425i

0.05+0.27028i

0.05+0.24407i

2.2078+0.78611i

1.6.4. Redukcija zatitnih ueta

Imamo vod sa n vodia i m zatitnih ueta. Matrica impedancije vodia imat e
n+m redaka i n+m stupaca, pa je raunanje sa ovakvim matricama nemogue. Zato je
potrebno da iz matrice faznih vodia eliminiramo zatitnu uad, i dobijemo matricu
ekvivalentnih faznih vodia.
Zatitna uad su uzemljena, pa je napon na njima jednak nuli. To nam omoguuje
da se rijeimo redaka i stupaca zatitnih ueta blok transformacijom.

- 11 -

 Va Zaa
Z
Vb
ba
d
Vc = Zca
dx
0 Zda
0 Zqa

Zab

Zac

Zap

Z bb

Z bc

Z bp

Zcb
Zdb

Zcc
Zdc

Zcp
Zdp

Zqb

Zqc

Zqp

Zaq I a

Z bq I b
Zcq I c

Zdq I p
Zqq I q

ili skraeno

Z I Z II
I abc
d V abc
= III IV pq
Z Z
I
dx 0

[ ] [ ][ ] [ ][ ]
[0] = [Z ][I ] + [Z ][I ][Z ]
[I ] = [Z ] [Z ][I ]
d
[V ] = [Z ][I ] [Z ][Z ] [Z ][I ]
dx

d
V abc = Z I I abc + Z II I pq
dx
III

abc

IV 1

pq

abc

IV

abc

IV 1

pq

III

II

abc

IV 1

III

abc

] ([ ] [ ][ ] [Z ] ) [I ]

d abc
V = Z I Z II Z IV
dx

III

abc

Konano se matrica, koja uzima u obzir osim zemlje jo i dozemnu uad, dobiva
pomou sljedeeg izraza i ima onoliko redaka i stupaca, koliko je faznih vodia:

[Z] = [Z ] [Z ][Z ] [Z ]
I

II

IV 1

III

Matrica ZI (obuhvaa samo fazne vodie):

0.1097+0.63688i

0.05+0.2894i

0.05+0.27962i

0.05+0.2894i

0.1097+0.63688i

0.05+0.31158i

0.05+0.27962i

0.05+0.31158i

0.1097+0.63688i

Matrica ZII: (obuhvaa utjecaj zatitnog ueta na fazne vodie):

0.05+0.25425i
0.05+0.27028i
0.05+0.24407i

- 12 -

Zbog injenice da je vod izveden samo s jednim zatitnim uetom, matrica ZII nije
prava matrica, ve je vektor-stupac s elementina Z14, Z24, Z34.
Matrica ZIII: (obuhvaa utjecaj zatitnog ueta na fazne vodie):
0.05+0.25425i

0.05+0.27028i

0.05+0.24407i

Ponovno zbog injenice da je vod izveden samo s jednim zatitnim uetom, matrica ZIII
nije prava matrica, ve je vektor-redak s elementina Z41, Z42, Z43.

Matrica ZIV: (obuhvaa samo zatitno ue):

2.2078+0.78611i
Obzirom da postoji samo jedno zatitno ue matrica koja bi opisivala meusobni
utjecaj zatitne uadi svodi se na jedan element iz matrice Z odnosno na Z44. Da je vod
bio izveden s dva zatitna ueta, matrica ZIV imala bi dimenzije 2x2. Inverzija matrice ZIV
zbog toga je neusporedivo jednostavnija budui se (ZIV)-1 rauna kao 1/Z44.
Budui da redukcija zatitnih ueta predstavlja specijalni sluaj redukcije, za koju
je napon zatitnih uadi jednak nuli, nije potrebno vriti nikakve transformacije na
vektoru napona. Prema tome za provedbu redukcije zatitnih ueta dovoljna je formula
redukcije za impedancije.
Ispisivanjem Carsonovih formula za svaki vodi, vezivanjem vodia u snop, te
izdvajanjem dozemne uadi dolazimo do sustava ekvivalentnih faznih vodia. Za
jednostruki vod to je matrica 3 x 3, a za dvostruki vod 6 x 6.

Va Zaa
d
Vb = Z ba
dx
Vc Zca

Zab
Z bb
Zcb

Ia
Zac I a


abc
Z bc I b = Z I b
I c
Zcc I c

[ ]

Dijagonalni elementi ove matrice su uzdune vlastite impedancije petlje

ekvivalentnih faznih vodia i i zemlje kao povratnog vodia na jedinicu duljine petlje.
Vandijagonalni elementi predstavljaju uzdune meusobne impedancije izmeu
ekvivalaentnih faznih vodia i i j .

- 13 -

Naa matrica ekvivalentnih faznih vodia izgleda ovako:

0.13104+0.61777i

0.07287+0.26938i

0.07037+0.26108i

0.07287+0.26938i

0.13419+0.61592i

0.07183+0.29216i

0.07037+0.26108i

0.07183+0.29216i

0.12914+0.6189i

1.6.5. Preplet voda

Ako su osi triju vodia trofaznog voda smjetene u vrhovima istostraninog
trokuta, kaemo da je vod simetrian i sva tri vodia, ako im je presjek isti, imati e isti
induktivitet. Meutim, konstrukcijom vodova se ta simetrija rijetko postie. Pojedini
vodii istog voda tada imaju nejednake induktivitete, pa zbog toga i nejednake
reaktancije. Razliiti padovi napona u pojedinim fazama dovode u pogonu do izoblienja
zvijezde napona i do pogonskih potekoa. Zbog toga se konstruktivno osigurava
elektrina simetrija vodova, koji su geometrijski nesimetrini, ciklikom zamjenom
poloaja vodia na stupu odnosno takozvanim preplitanjem.
Vod se po duini podijeli na tri dijela. Potrebna su dva preplitanja da bi svaki
vodi zauzeo sve mogue poloaje.
Kod naeg voda pretpostavljamo potpuni preplet.

Slika 4. Potpuni preplet jednostrukog voda

Slika 5. Potpuni preplet dvostrukog voda

- 14 -

Nesimetrine vodove simetriramo preplitanjem. Tada je uzduna matrica

impedancija prosjek matrica impedancija svih triju sekcija preplitanja kod jednostrukog
ili svih devet sekcija preplitanja kod potpunog prepleta dvostrukog voda.
1.6.6. Primjena simetrinih komponenata
Matrica simetrinih komponenata izlazi iz matrice ekvivalentnih faznih vodia
primjenom linearnih transformacija. Matrica ekvivalentnih faznih vodia je simetrina.
Za prepleteni vod treba matricu ekvivalentnih faznih vodia simetrirati. Matrica se
simetrira na taj nain da se uzme srednja vrijednost vandijagonalnih elemenata, umjesto
da se rauna posebna matrica za svaku dionicu preplitanja, isto tako se rauna srednja
vrijednost dijagonalnih elemenata.
Ako se uzme u obzir da je matrica impedancija ekvivalentnih faznih vodia
simetrina matrica, tj. da je
Z ab = Z ba

Zac = Zca

Z bc = Zcb

dobiju se srednje vrijednosti za vlastite i meusobne impedancije

1
(Zaa + Zbb + Zcc )
3
1
Z m = (Zab + Z bc + Zca )
3
Zs =

Matrica ekvivalentnih faznih vodia za prepleteni vod glasi:

[Z ]

abc
1
prep

Zs

= Zm
Z m

Zm
Zs
Zm

Zm

Zm
Zs

Matrica transformacije za jednostruke vodove glase:

[S]

1 1
[S] = 1 a 2
1 a

1
a
a 2

1 1
1
= 1 a
3
1 a 2

1
a 2
a

- 15 -

Matrice transformacije za dvostruka vodove glase:

[S]
[SS] =
0

1
[SS]1 = [S]
0

1 1
1 a 2

0 1 a
=
[S] 0 0
0 0

0 0

1 1
1 a

2
0 1 1 a
=

[S]1 3 0 0
0 0

0 0

1
a

0
0

0
0

a2

0
0

1 1
1 a2

1
a2

0
0

0
0

1 a2

0
0
0

1
a

a 2

0
0
0

1
a2

U gornjim izrazima su operatori a i a2:

3
a = 0.5 + j
2
3
a 2 = 0.5 j
2

[ ]

Matricu Z1abc transformiramo u simetrine komponente:

[Z ] = [S] [Z ] [S] =
012
1

abc
1
prep

0
1

Zs + 2 Z m

Zs Z m

Zs Z m

Sistemi komponenata prepletenog voda su nezavisni. Simetrine komponente

impedancije voda jesu:
Zo = Zs + 2 Z m
Z d = Zi = Z s Z m

- 16 -

Transformaciju u simetrine komponente lako proirimo na dvostruke vodove.

Tako npr. za dvostruki vod moemo napisati matrine jednadbe:
abc
d VIabc Z I ,I
abc = abc
dx VII Z II,I

d [S ]

dx [S ]

d [S]

dx 0

I Iabc
Z Iabc
, II

Z IIabc,II I IIabc

[V ] = [Z ] [Z ] [S ]
[V ] [Z ] [Z ] [S ]
abc
I ,I
abc
II , I

012
I
012
II

[
[

abc
I , II
abc
II , II

[I ]
[I ]
012
I
012
II

[ ] [Z ] [S] 0 [I ]
[ ] [Z ] 0 [S] [I ]

]
]

0 VI012 Z Iabc
,I
012 = abc

[S] VII ZII,I

abc
I , II
abc
II, II

012
I
012
II

Kako je:
[S]
0

0
[S]

[S]1
=
0

0
[S]1

dobijemo:

] = [S]

[Z

012 , 012
1

0 abc,abc [S]
Z
[S]1 1 0

0
[S]

Nakon transformacije matrice ekvivalentnih faznih vodia dobivamo u naem

zadatku uzdunu matricu za simetrine komponente:
0.27484+1.16594i

0.05977+0.34332i

0.05977+0.34332i

Kao to smo prije spomenuli, dijagonalni elementi matrice su redom nulta, direktna i
inverzna impedancija.
Za nultu impedanciju jedne faze dobivamo:
Z o = Ro + jLo = 0.27484 + j1.16594 / km.
Nulta impedancija jednog vodia je dva puta vea (zbog dva vodia u snopu) i iznosi:
2 Z o = 0.54968 + j 2.33188 / km

- 17 -

Djelatni otpor nultog sustava (po vodiu) iznosi:

Ro = 0.54968 /km
Induktivitet nultog sustava (po vodiu) iznosi:
Lo = 7.4226 10-3 H/km
Direktna i inverzna impedancija jedne faze voda iznosi:
Z 1 = R1 + jL1 = 0.05977 + j 0.34332 / km
Djelatni otpor direktnog sustava (po fazi) iznosi:
R1 = 0.05977 /km
Induktivitet direktnog i inverznog sustava (po fazi) iznosi:
L1 = 1.0928 10-3 H/km

1.7. Kapacitet
1.7.1. Utjecaj zemlje
Povrinu zemlje moemo smatrati povrinom vodljivog tijela, na kojoj se pod
utjecajem naboja vodia takoer skupi elektrini naboj. Vana je visina vodia iznad tla.
Metoda zrcaljenja nam pomae da u raun ukljuimo zemlju bez potrebe za odreivanjem
naboja na povrini zemlje. Slika polja izmeu vodia i zemlje ista je kao i dio slike polja
izmeu dva vodia na dvostrukoj udaljenosti.
1.7.2. Odvod voda i korona
Zbog tekog matematikog definiranja, kao i zbog zanemarivog utjecaja na
rezultate prorauna, odvod voda i korona nisu uzeti u obzir. Prema tome pretpostavljamo
tokom prorauna da je odvod G = 0. Karakteristine veliine odvoda po fazi jedne trojke
iznose 0.1 0.2 S/km.
1.7.3. Matrica potencijalnih koeficijenata
Veza napona i naboja vodia moe se izraziti jednadbom koja definira matricu
potencijalnih koeficijenata:

[V ] = [P][Q ]
gdje su:

[V ] - vektor napona na vodiima

- 18 -

[P] - matrica potencijalnih koeficijenata

[Q ] - vektor naboja na vodiima

Potencijali vodia prema zemlji su funkcija naboja na vodiima.

U stacionarnom stanju vrijedi izraz:

V1 P11
P

V2 21
d M M

=
dx Vn Pn1
M M

Vn + m P(n + m )1

P12
P22

L
L

P1n
P2 n

Pn 2

Pnn

P(n + m )2 L P(n + m )n

P1(n + m ) Q1
P2(n + m ) Q 2
M
M

L
Pn (n + m ) Q n
M
M

L P(n + m )(n + m ) Q n + m
L
L

Vrijedi ponovno da je matrica potencijalnih koeficijenata reda n+m, gdje n i m

imaju ve ranije opisano znaenje. Matrica [P] je realna kvadratna simetrina matrica, iji
se lanovi jednostavno odreuju iz geometrije stupa i podataka o vodiima i zatitnim
uetima.
Dijagonalni lanovi matrice potencijalnih koeficijenata za vodie odreuju se iz izraza:

Pii = 18 10 6 ln

H ii
D sc

[km / F]

odnosno, za zatitna ueta:

H ii
[km / F]
D gc
Vandijagonalni lanovi matrice potencijalnih koeficijenata odreuju se iz izraza:
Pii = 18 10 6 ln

H ij

[km / F]
D ij
U gornjim izrazima pojedine oznake predstavljaju sljedee (osim ve navedenih oznaka):
Hii [m] udaljenost vodia, odnosno zatitnog ueta, od svoje zrcalne slike,
Hij [m] udaljenost vodia, odnosno zatitnog ueta, i od zrcalne slike vodia,
odnosno zatitnog ueta j (vodii i zatitno ue su ravnopravno tretirani).
Pij = 18 10 6 ln

Tvorba matrice potencijalnih koeficijenata podlijee svim pravilima kao i matrica

impedancija. Kod odreivanja vlastite SGU vodia za proraun kapaciteta (reducirani
radijus snopa) raunamo na isti nain kao kod induktiviteta, samo to umjesto vlastite
SGU vodia ds uzmemo u proraun vanjski radijus vodia r1. Na taj nain izraunamo
vlastitu SGU vodia:
Dsc = r1 Dsnop = 3 10.92 300 = 57.24 mm

- 19 -

U proraunu za zatitno ue takoer raunamo sa vanjskim radijusom vodia umjesto sa

reduciranim radijusom:
Dgc = rg = 5.86 mm
Matrica potencijalnih koeficijenata za na primjer glasi:
1.19242E+8

1.78663E+7

1.79141E+7

1.39397E+7

1.78663E+7

1.22304E+8

2.73660E+7

2.34733E+7

1.79141E+7

2.73660E+7

1.14492E+8

1.42943E+7

1.39397E+7

2.34733E+7

1.42943E+7

1.72649E+8

Ako jednadbu [V ] = [P] [Q ] pomnoimo sa [P] dobijemo:

1

[Q ] = [P] [V ]
[Q ] = [K ][V ]
1

[K ] = [P]1

Matrica [K ] je matrica kapacitivnih koeficijenata. Ona daje vezu izmeu naboja

na vodiima i napona vodia prema zemlji. Pomnoimo gornju jednadbu sa j:
j [Q ] = j [K ][V ]

[I] = j [K ][V ]
[I] = j[B][V ]

Mnoenjem matrice [K ] sa dobijemo matricu kapacitivnih susceptancija [B]:

[B] = [K ]
odnosno:

[B]1 = 1 [P]

Dakle, budui da elimo odrediti matricu admitancija, odnosno susceptancija, ve

u prvom koraku se lanovi matrice potencijalnih koeficijenata dijele sa krunom
frekvencijom = 2f, odnosno:

- 20 -

[B]1

3.7956
0.5687
=
0.5702

0.4437

0.5687
3.8931
0.8711
0.7472

0.5702
0.8711
3.6444
0.4550

0.4437
0.7472
10 5
0.4550

5.4956

Dobivena je inverzna matrica kapacitivnih susceptancija. Postupkom blok

transformacije eliminiramo zatitnu uad, te na kraju raspolaemo inverznom matricom
ekvivalentnih faznih susceptancija. Postupak blok transformacije istovjetan je onom
pokazanom za redukciju zatitnog ueta iz matrice impedancije vodia Z.
Dakle:

[B ]

1 ekv

[ ] [ ][ ] [B ]

= B I B II B IV

III

Matrica BI (obuhvaa samo fazne vodie):

3.7956105
0.5687105
0.5702105

0.5687105
3.8931105
0.8711105

0.5702105
0.8711105
3.6444105

Matrica BII: (obuhvaa utjecaj zatitnog ueta na fazne vodie):

0.4437105
0.7472105
0.4550105
Zbog injenice da je vod izveden samo s jednim zatitnim uetom, matrica BII nije
prava matrica, ve je vektor-stupac s elementina B-114, B-124, B-134.
Matrica BIII: (obuhvaa utjecaj zatitnog ueta na fazne vodie):
0.4437105

0.7472105

0.4550105

Ponovno zbog injenice da je vod izveden samo s jednim zatitnim uetom, matrica BIII
nije prava matrica, ve je vektor-redak s elementina B-141, B-142, B-143.
Matrica BIV: (obuhvaa samo zatitno ue):
5.4956105

- 21 -

Obzirom da postoji samo jedno zatitno ue matrica koja bi opisivala meusobni utjecaj
zatitne uadi svodi se na jedan element iz matrice B-1 odnosno na B-144. Da je vod bio
izveden s dva zatitna ueta, matrica BIV imala bi dimenzije 2x2. Inverzija matrice BIV
zbog toga je neusporedivo jednostavnija budui se (BIV)-1 rauna kao 1/B-144.
Inverzna matrica ekvivalentnih faznih susceptancija iznosi:
3.7598105

0.5084105

0.5335105

0.5084105

3.7915105

0.8092105

0.5335105

0.8092105

3.6063105

Inverzna matrica ekvivalentnih faznih susceptancija se potom invertira i rezultat je

matrica vlastitih i meusobnih susceptancija ekvivalentnih faznih vodia.
2.7948E-6

-2.96E-7

-3.40E-7

-2.96E-7

2.802E-6

-5.85E-7

-3.40E-7

-5.85E-7

2.954E-6

Matricu simetrinih komponenata za sustav ekvivalentnih faznih susceptancija

vodia dobivamo na isti nain kao i matricu simetrinih komponenata za sustav
ekvivalentnih faznih impedancija.

[B ] = [S] [B ]
012
1

123
1
prep

Bo
[S] = 0
0

0
Bd
0

0
0
Bi

gdje je:

[B ]

123
1
prep

Bs
= B m
B m

Bm
Bs
Bm

Bm
B m
Bs

matrica ekvivalentnih faznih susceptancija prepletenog voda. Srednje vrijednosti za

vlastite i meusobne susceptancije prepletenog voda su:
1
(Baa + Bbb + Bcc ) = 2.85 10 6
3
1
Bm = (Bab + Bbc + Bca ) = 4.07 10 7
3
Bs =

- 22 -

simetrine admitancije jesu:

Bo = B s + 2 B m
B d = Bi = B s B m
U gornjem izrazu dijagonalni lan Bo predstavlja jedininu nultu, a Bd i Bi direktnu i
inverznu poprenu susceptanciju, izraenu u S/km. Bd i Bi su jednaki, jer nema rotacionih
dijelova.
U naem proraunu dobivamo matricu simetrinih komponenti kapacitivnih susceptancija
ekvivalentnih faznih vodia:
2.036E-6

3.257E-6

3.257E-6

Kao to smo prije spomenuli, dijagonalni elementi matrice su redom nulta, direktna i
inverzna susceptancija.
Za nulti kapacitet (po vodiu) dobivamo:
Co = Bo /( 2 ) = 3.242 10-9 F/km
Direktni i inverzni kapacitet po fazi glasi:
C1 = B1 / = 1.0373 10-8

F/km

1.8. Nazivni napon voda

Nazivni napon voda se oita iz broja lanaka izolatorskog lanca:
Unaz = 220 kV.
1.9. Jakost elektrinog polja na povrini vodia
Korona nastaje kad jakost elektrinog polja na povrini vodia prekorai
elektrinu vrstou uzduha. Jakost elektrinog polja kontroliramo na povrini vodia jer
je tamo jakost polja najvea. Za trofazni vod s vie vodia, izraz za maksimalnu
vrijednost polja je:
E max =

U max (1 + (s 1) r1 / rsnop ) kV
cm
D
3
s r1 ln m
Ds

gdje je:
Umax najvia vrijednost napona koja se u normalnim pogonskim uvjetima moe
pojaviti u bilo kojem trenutku i u bilo kojoj toki mree:
Umax = 1.1 Un = 1.1 220 = 242 kV
s = 2 broj vodia u snopu

- 23 -

r1 = 1.092 cm vanjski radijus vodia

rsnop - radijus krunice snopa (vodii su redovito pravilno rasporeeni po
krunici).
U naem sluaju se vodii nalaze na promjeru krunice opisane oko vodia, pa je:
300
= 150 mm
2
2
Dm meusobna SGU faznih vodia
Dm = 3 D12 D13 D23 = 3 13.12 15.34 9.22 = 12.29 m
Ds = 51.91 mm vlastita SGU vodia
Dsnop

rsnop =

Uvrstivi dobivene podatke izraunavamo maksimalnu jakost polja:

E max =

kV
242 (1 + (2 1) 10.92 / 150 )
= 12.5536
cm
3 2 1.092 ln 12290
51.91

1.10. Kritini napon

Kritini napon je onaj pogonski napon kod kojega jakost elektrinog polja na
povrini vodia taman dosegne vrijednost elektrine vrstoe uzduha. Ako je, dakle,
pogonski napon manji od kritinog neemo imati pojavu korone. Ako je pogonski napon
vei od kritinog imati emo pojavu korone, i to utoliko jau to je razlika izmeu
pogonskog i kritinog napona vea.
Izraz za kritini napon je izveden uz pretpostavku da je jakost elektrinog polja na
povrini vodia jednaka elektrinoj vrstoi uzduha, koja u normalnim prilikama iznosi
30 kV/cm. Dobivamo linijski kritini napon Ukr iz jednadbe:
U kr =

21.1 3 s r1 ln (Dm / Ds )
1 + (s 1) (r1 / rsnop )

U kr =

21.1 3 2 1.092 ln (12290 / 51.91)

= 406.75 kV
1 + (2 1) (10.92 / 150)

[kV ]

- 24 -

PRILOG I
Tablica 1.
Nazivni
presjek
mm2

Ukupni
promjer
mm

16/2.5
25/4
35/6
50/8
50/30
70/12
75/80
95/15
95/55
120/20
120/70
150/25
170/40
185/30
210/35
222/79
234/54
240/40
240/55
325/86
350/80
360/57
402/52
416/93
480/60
490/65
490/110
525/68
685/87
734/38

5.40
6.75
8.10
9.60
11.65
11.72
16.10
13.61
16.00
15.46
18.00
17.10
18.90
18.99
20.27
22.70
22.05
21.84
22.40
26.40
26.90
26.60
27.72
29.30
35.92
30.60
31.85
31.68
36.17
36.18

Aluelina i aldreyelina ueta

Broj i promjer ica
plat
Al ili
E-AlMg1
6 x 1.80
6 x 2.25
6 x 2.70
6 x 3.20
12 x 2.33
26 x 1.85
18 x 2.30
26 x 2.15
12 x 3.20
26 x 2.44
12 x 3.60
26 x 2.70
30 x 2.70
26 x 3.00
26 x 3.20
36 x 2.80
30 x 3.15
26 x 3.45
30 x 3.20
32 x 3.60
30 x 3.85
26 x 4.20
54 x 3.08
30 x 4.20
54 x 3.37
54 x 3.40
30 x 4.55
54 x 3.52
54 x 4.02
42 x 4.72

Raunski presjek ueta

mm2

Srednji omski otpor

(/km kod 20oC)

elina
jezgra

plat

jezgra

ukupno

Al/Fe

E-AlMg1
Fe

1 x 1.80
1 x 2.25
1 x 2.70
1 x 3.20
7 x 2.33
7 x 1.44
19 x 2.30
7 x 1.67
7 x 3.20
7 x 1.90
7 x 3.60
7 x 2.10
7 x 2.70
7 x 2.33
7 x 2.49
19 x 2.30
7 x 3.15
7 x 2.68
7 x 3.20
19 x 2.40
19 x 2.30
19 x 1.96
7 x 3.08
19 x 2.50
19 x 3.14
7 x 3.40
19 x 2.73
7 x 3.52
19 x 2.41
7 x 2.62

15.268
23.856
34.353
48.255
56.166
69.889
74.786
94.393
96.510
121.575
122.145
148.864
171.767
183.783
209.104
211.671
233.793
243.053
241.274
325.720
349.247
360.215
402.332
415.633
481.663
490.277
487.791
525.495
685.387
734.891

2.545
3.976
5.726
8.042
29.847
11.400
78.940
15.333
56.297
19.847
71.251
24.245
40.079
29.847
34.087
78.940
54.552
39.487
56.297
85.954
78.940
57.327
52.154
93.266
147.131
63.554
111.216
68.120
86.672
37.739

17.813
27.833
40.079
56.297
81.013
81.289
153.726
109.726
152.807
141.422
193.396
173.110
211.845
213.630
243.191
300.611
288.345
282.541
297.572
411.674
428.187
417.542
454.487
508.899
628.794
553.831
599.008
593.615
772.059
772.630

1.8792
1.2027
0.8353
0.5946
0.5644
0.4130
0.3875
0.3058
0.2992
0.2374
0.2364
0.1939
0.1682
0.1571
0.1380
0.1299
0.1234
0.1187
0.1197
0.08868
0.08270
0.08020
0.07180
0.06950
0.05997
0.05900
0.05920
0.05495
0.04213
0.03929

2.1428
1.3714
0.9523
0.6780
0.6435
0.4709
0.4416
0.3487
0.3412
0.2707
0.2695
0.2211
0.1918
0.1791
0.1574
0.1482
0.1408
0.1354
0.1366
0.10117
0.09434
0.09139
0.08182
0.07920
0.06834
0.06723
0.06754
0.06269
0.04807
0.04483

- 25 -

Tablica 2.
Nazivni
presjek
mm2
25
35
50
70
95
120
150
185
240
300
400
500

Raunski
presjek
mm
24.245
34.361
49.480
65.809
93.266
116.993
147.115
181.623
242.541
299.433
400.143
499.833

Vodii od elika. aluminija i E-AlMgSi (aldreja)

Konstrukcija
broj
promjer
ica
ica [mm]
7
2.1
7
2.5
7
3.0
19
2.1
19
2.5
19
2.8
37
2.25
37
2.5
61
2.25
61
2.5
61
2.89
61
3.23

Vanjski
promjer
mm
6.30
7.50
9.00
10.50
12.50
14.00
15.75
17.50
20.25
22.50
26.01
29.07

- 26 -

Srednji omski otpor (/km kod 20oC)

elik

E-Al

E-AlMgSi

5.8569
4.1326
2.8698
2.1578
1.5225
1.2137
0.9652
0.7818
0.5855
0.4742
0.3549
0.2841

1.1808
0.8332
0.5786
0.4371
0.3085
0.2459
0.1961
0.1587
0.1192
0.0965
0.0722
0.0578

1.370
0.966
0.672
0.507
0.357
0.285
0.227
0.184
0.138
0.119
0.0837
0.0670

PRILOG II
Vlastiti SGU vodia (ds)
1) Homogena ueta ( r - vanjski radijus)
Broj ica
1 ica
7 ica
19 ica
37 ica
61 ica

ds
0.779 r
0.727 r
0.758 r
0.768 r
0.772 r

2) Cijevi (r1 - vanjski. r2 - unutarnji radijus)

Vrijedi problino i za ueta

- 27 -

r2/r1
0.0000
0.0200
0.0400
0.0600
0.0800
0.1000
0.1200
0.1400
0.1600
0.1800
0.2000
0.2200
0.2300
0.2400
0.2500
0.2600
0.2700
0.2800
0.2900
0.3000
0.3100
0.3200
0.3300
0.3400
0.3500
0.3600
0.3700
0.3800
0.3900
0.4000

ds/r1
0.7800
0.7797
0.7797
0.7802
0.7809
0.7821
0.7836
0.7855
0.7878
0.7904
0.7934
0.7965
0.7983
0.8000
0.8018
0.8035
0.8052
0.8070
0.8087
0.8105
0.8123
0.8140
0.8158
0.8175
0.8192
0.8210
0.8227
0.8245
0.8262
0.8280

r2/r1
0.4100
0.4150
0.4200
0.4250
0.4300
0.4350
0.4400
0.4450
0.4500
0.4550
0.4600
0.4650
0.4700
0.4750
0.4800
0.4850
0.4900
0.4950
0.5000
0.5050
0.5100
0.5150
0.5200
0.5250
0.5300
0.5350
0.5400
0.5450
0.5500
0.5550

ds/r1
0.8309
0.8323
0.8337
0.8352
0.8366
0.8380
0.8395
0.8409
0.8423
0.8438
0.8452
0.8466
0.8481
0.8495
0.8509
0.8524
0.8538
0.8552
0.8567
0.8581
0.8595
0.8610
0.8624
0.8638
0.8653
0.8667
0.8681
0.8696
0.8710
0.8724

r2/r1
0.5600
0.5650
0.5700
0.5750
0.5800
0.5850
0.5900
0.5950
0.6000
0.6050
0.6100
0.6150
0.6200
0.6250
0.6300
0.6350
0.6400
0.6450
0.6500
0.6550
0.6600
0.6650
0.6700
0.750
0.6800
0.6850
0.6900
0.6950
0.700
0.7050

ds/r1
0.8737
0.8753
0.8767
0.8782
0.8796
0.8810
0.8825
0.8839
0.8853
0.8868
0.8882
0.8896
0.8911
0.8925
0.8939
0.8954
0.8968
0.8982
0.8997
0.9011
0.9025
0.9040
0.9054
0.9068
0.9083
0.9097
0.9111
0.9126
0.9140
0.9154

- 28 -

r2/r1
0.7100
0.7150
0.7200
0.7250
0.7300
0.7350
0.7400
0.7450
0.7500
0.7550
0.7600
0.7650
0.7700
0.7750
0.7800
0.7850
0.7900
0.7950
0.8000
0.8050
0.8100
0.8150
0.8200
0.8250
0.8300
0.8350
0.8400
0.8450
0.8500
0.8550

ds/r1
0.9169
0.9183
0.9197
0.9212
0.9226
0.9240
0.9255
0.9269
0.9283
0.9298
0.9312
0.9326
0.9341
0.9355
0.9369
0.9384
0.9398
0.9412
0.9427
0.9441
0.9455
0.9470
0.9484
0.9498
0.9513
0.9527
0.9541
0.9556
0.9570
0.9584

r2/r1
0.8600
0.8650
0.8700
0.8750
0.8800
0.8850
0.8900
0.8950
0.9000
0.9050
0.9100
0.9150
0.9200
0.9250
0.9300
0.9350
0.9400
0.9450
0.9500
0.9550
0.9600
0.9650
0.9700
0.9750
0.9800
0.9850
0.9900
0.9950
1.0000

ds/r1
0.9599
0.9613
0.9627
0.9642
0.9656
0.9670
0.9685
0.9699
0.9713
0.9728
0.9742
0.9756
0.9771
0.9785
0.9799
0.9814
0.9828
0.9842
0.9857
0.9871
0.9885
0.9900
0.9914
0.9928
0.9943
0.9957
0.9971
0.9986
1.0000

PRILOG III
Vlastita SGU vodia u snopu

Prosjeni specifini otpor tla:

morska voda
movara
zemlja
vlaan krupan pijesak
sitni suhi pijesak
suhi krupni ljunak
kamenito tlo

1 m
30 m
100 m
200 m
500 m
1000 m
3000 m

- 29 -

PRILOG IV
Glave stupova

- 30 -