Kin trc xanh cho nh Vit Nam - ng dng t kinh nghim ca Trung Quc

I-

Kin trc xanh trn th gii v Trung Quc

Trong nhng nm gn y, trc thc t ng bo ng ca nh hng ngnh cng
nghip xy dng vi mi trng sng, vn st gim nghim trng cc ngun nng
lng,...dn n nhu cu cn tm ra hng i mi cho ngnh cng nghip xy dng theo xu
hng pht trin bn vng. Cc khi nim nh kin trc thch ng kh hu, kin trc pht trin
bn vng, kin trc mi trng, kin trc sinh thi, kin trc c hiu qu v nng lng, kin
trc xanh...xut hin v tr thnh cc vn c ch .
Tin s Matthias Krups, Ch tch tp on thng tin xy dng BCI v tp ch kin trc
FuturArc cho rng: y l trch nhim ca kin trc s ngay t khi bt u bn v. Phi cn
trng gip gim chi ph cho cng trnh trong sut vng i ca n, qua gim nh hng n
mi trng.
Rt nhiu nhng nc pht trin ang tch cc y mnh pht trin kin trc nng
lng thp v kin trc khng tiu hao nng lng, xy dng nhiu d n cng trnh mu, t
c thnh qu ng khch l.
Trung Quc ban hnh Tiu chun nh gi kin trc xanh
Nm 2003, khi bt u thc hin k hoch thit k v xy dng cng trnh Th vn hi
Olympic 2008, B Khoa hc v Cng ngh Trung Quc ban hnh H thng nh gi cng
trnh xy dng Olympic xanh (GOBAS Green Olympic Building Assessment System) dng
chn la v thm duyt thit k cc cng trnh Olympic 2008 ti Bc Kinh, bao gm c khu nh
, khch sn phc v Olympic. Nm tiu ch ca cng trnh xy dng xanh ca Trung Quc l:
Tit kim t v bo v mi trng ngoi nh.
Tit kim nng lng v tn dng ti nguyn
Tit kim nc v tn dng ti nguyn nc
Tit kim vt liu v li dng ti nguyn vt liu.
Cht lng mi trng ni tht
Khu dn c Dc Phong. Anh Lun
a im: Thnh ph Nam Ninh, tnh Qung Ty.
Tng din tch kin trc: 16.3 vn m2. T l cy xanh: 41.5%
Thi gian thit k: nm 2007. Thi gian hon thnh hng mc: nm 2010.

Hnh 1: Tng quan d n

a) Chn v tr v b cc a im xy dng d n.
Li dng a hnh sn c, phn b theo hnh thc li dn, hnh thnh b cc cnh quan
trung tm bao quanh ln. Quy hoch s dng b cc vng quanh, t l cy xanh ln, kin trc
so le nhau theo hng Nam Bc. B cc nh vy c th gi li mt khng gian trung tm ln,
m bo mi h gia nh u c iu kin thng gi t nhin, nh sng mt tri, cnh quan tt.
b) B cc cnh quan u vit, thm thc vt a dng phong ph.
Thit k quy hoch cnh quan s dng b cc cnh quan trung tm hp l, a n cho
c dn mi trng sng ti p trong sch vi khng gian i b thong ng, d chu. Thm
thc vt c phi hp t m, ly nhm thc vt lm phng hng chnh, cc loi cy phi
hp ln ti hn 65 chng loi, c dng ti im khng gian cng cng, bao quanh nh ,
mi nh kin trc ngm, ng dc, tng nng cao, t l cy xanh ln n 41.5%. Din tch cy
xanh da vo yu cu s dng ca mi nhm nh u c thit k vi din tch c th khc

nhau, tin ch trong din tch cy xanh u c thit k ph hp vi chc nng vui chi, tn
b, ngh ngi.

Hnh 5: B cc Cnh quan.

c) Thi cng v mi trng.
Trong qu trnh thi cng, cn c theo cao thit k c gng duy tr a hnh a mo
khu vc, gim bt khi lng thi cng cng trnh, trnh ph hoi cnh quan mi trng sinh
thi vn c, trnh ph hoi mi trng t. Khu vc thi cng u tin hnh x l bo v dc
v gia c a cht. T chc thot nc ma, nc s dng ti cng trng, thng qua b ct
lng a n mng li nc ma thnh ph. Nc thi thng qua b lc a n ng thot
nc thi thnh ph. Xy dng nhng khu vc gia cng vt liu thng nht, v tr trnh xa khu
vc nh v ng th, m bo khng nhim v ting n thp. Hin trng thi cng thit
k tng bao bng gch, cao 2.5m, m bo thi cng an ton.
d)u ho mi trng ting n, gi v nh sng.
Trong phng n u ho thit k kin trc xanh suy tnh n a hnh, a th, c
phng n thit k u ho i vi mi trng ting n, nh sng v gi.
- Gi nh mi trng gi:
Thng qua phn tch gi nh mi trng gi bng my tnh, iu chnh hng v gc
ca kin trc. Thng qua gi nh mi trng gi, phn tch u ho b cc quy hoch ton
khu, phn tch khng kh v tc gi, kt hp thit k cnh quan mi trng, cy xanh v
thm thc vt, trnh to thnh v gim thiu nhng mng gi cun din tch ln v nhng gc
cht. Ti nhng khu vc thch hp tng cng qun l, v sinh, trnh bi v tn ng rc thi.

Sp xp kin trc theo nguyn tc hng Nam nh hng Bc ln, hng Nam thp
hng Bc cao. Hng kin trc chnh ph hp vi gi ch o ma h ti a phng (hng
ng Nam), nh hng khng kh xuyn qua, c c hiu qu thng gi t nhin, c li cho
cht lng khng kh v thng gi t nhin trong nh, tng tc to nhit ca kt cu kin trc
bo v ngoi, t gim thp p lc iu ho. Kin trc mt ng Bc tr thnh p ngn gi
nhn to gi ng Bc, hng gi ch o ma ng, li va c th chng s thm nhp ca
gi ng Bc lnh lo, thch ng vi s thay i ca kh hu.
Kch thc din tch thng gi ca ca s l mu cht trong vic quyt nh tc gi
trong nh, m rng l ht gi v l thot gi, m bo tc gi n nh v trng lu ng
cn bng trong nh, nn cao d chu ca con ngi

Khng ch ting n:
T l cy xanh kh cao, ngun ting ng xung quanh khu vc thp, kin trc li vo
15m t bin ng, trng rt nhiu cy kiu mc ln, c c hiu qu ngn cch m thanh
giao thng tt. Phn tch gi nh ting n chng minh c khu vc ph hp vi nhng quy
phm yu cu.
V tr cu thang my hp l trn b cc kin trc cn h, trnh gn nhng cn phng
yu cu cch m cao, phng my s dng bin php chng rung, giam thiu nh hng ca
ting n.
- Phn tch nht chiu:
Phn tch gi nh nht chiu, ri tin hnh phn b v tr kin trc, iu chnh khong
cch t c mc tiu: tt c cc h trong khu dn c trong ngy ng ch u c tiu
chun nht chiu 1h, ng thi c nht chiu cng cng tt.

Hnh 3: Phn tch mt chiu.

Hnh 4: Li dng khng gian ngm.

- Li dng khng gian ngm:

Thit k quy hoch c gng duy tr c im a hnh a mo vn c ca khu vc, b
cc khng gian cao pha ng thp pha Ty (3 bc thang), gim thp lng t phi o. Cn
c theo c im a hnh, xy dng bi xe na ngm, s dng hp l khng gian di t.
Hiu sut xe ngm t 80%, gim thiu s xe dng trn mt t, bi vy c th tng thm
din tch cy xanh trn mt t.
Ba khu vc ngm u li dng c im a hnh dc ca khu vc, ti nhng v tr khc
nhau lp ca s ngoi hoc m rng t nhin, thun li cho thng gi v chiu sng t nhin.
Kt hp mi nh c thit k theo kiu cnh quan vin lm, t tit kim nng lng dng
trong thng gi, chiu sng trong khu vc ngm.
Trm x l p rc c xp gc Ty Bc, trnh hng gi ch o ca thnh ph
Nam Ninh, sng to mt mi trng khng kh sch s, trong lnh.
- Gi nh mi trng nh sng trong nh:
T thit k mt bng b tr hp l hng nh c c hiu qu thng gi t nhin
cao; nh v sinh u thit k ca s thng gi ly sng t nhin. Kt hp k thut vt liu mi,
k thut che nng kinh t, hp l. m bo chiu sng t nhin c th p ng nhu cu hot
ng trong nh, tit kim in, nng cao mi trng th gic d chu trong nh.

H thng che nng chiu sng t iu chnh lp t ca s vi tm chn nng c th

iu chnh c, lp pha trong knh trung khng hp kim nhm. Tm chn nng c th iu
tit phc x nhit mt tri nh hng ln khng gian trong nh, khng nhng gim bt tiu hao
nng lng iu ho, cn c th p ng nhu cu nht chiu vi nhng ma khc nhau. Ly
con ngi lm tiu ch chnh, nng cao cht lng mi trng trong nh v d chu.
* nh gi ca chuyn gia.
y l mt d n nh xanh ti thnh ph Nam Ninh pha Ty Nam Trung Quc. Ti
phng Nam vn che nng l mu cht trong vic tit kim nng lng v ci thin mi
trng nhit trong nh. D n ny s dng nhiu bin php phn tch gi nh, m phng
u ho b cc quy hoch kin trc, bao gm mi trng gi, nht chiu, chiu sng, thng gi
t nhin. y l mt sch lc k thut u t thp, c li cho vic tit kim u t, u ho k
thut v ci thin cht lng kin trc.
Ngoi ra, cn s dng phng php xy dng nht th ho gia kin trc, nng lng
mt tri, quang, nhit; ng thi s dng bm nhit khng kh lm ngun b sung nhit nng
ph tr, t l chim n hn 50% trong cc h gia nh.
V phng din tit kim nng lng, nh u t tn nhiu cng sc tnh ton tit kim
nng lng ca cu thang my, n tit kim nng lng v nhng bin bo, ch dn, bin hiu
tit kim nng lng t ng ti khu vc cng cng.
II.

Thc trng vn thit k hiu qu nng lng trong kin trc Vit Nam
Vit Nam, ngy 3/9/2003 Chnh ph ban hnh Ngh nh 102/2003/N-CP v vic
"S dng nng lng tit kim v hiu qu" trong c cp n vn s dng nng
lng tit kim v hiu qu trong cc cng trnh xy dng. Hng ng Ngh nh ny B Xy
dng c k hoch bin son Quy chun xy dng- Cc cng trnh xy dng s dng nng
lng c hiu qu v Quy chun ny c ban hnh vo thng 11/2005 (QCXDVN 05:
2005). y l vn bn php quy k thut quy nh cc yu cu k thut bt buc phi tun th
khi thit k v s dng cc thit b nh thit b chiu sng, iu ho khng kh, thit b un
nc nng hoc cc thit b khc s dng nhiu nng lng trong cc cng trnh thng mi,
tr s c quan hnh chnh Nh nc, nh cao tng, khch sn... Ngy 14/4/2006, Th tng
Chnh ph k Quyt nh s 79/2006/Q-CP v vic Ph duyt chng trnh mc tiu quc
gia v s dng nng lng tit kim v hiu qu. B Xy dng l mt trong cc B c giao
ch tr thc hin ni dung "S dng nng lng tit kim v hiu qu trong to nh".
Hi ng Cng trnh Xanh Vit Nam (Vietnam Green Building Council - VGBC) va gii
thiu h thng chng nhn cng trnh xanh Lotus v ku gi cc nh pht trin d n bt ng
sn trong cc thnh ph trn c nc tham gia chng trnh xanh nhm tit kim nng lng
v gp phn bo v mi trng, vn ang ngy mt xu i. H thng nh gi cng trnh xanh
Lotus s nh gi cc d n qua 5 hng mc gm cc tiu ch nh tit kim nng lng, nc,
nguyn liu, bo v mi trng sinh thi, gim thiu cht thi, mi trng sng ca cng ng
cng nh tc ng ca d n n mi trng x hi xung quanh. Theo thng tin ca VGBC,
trung bnh cc cng trnh xanh s tit kim c 30% nng lng s dng, gim 35% lng
kh thi carbon, tit kim t 30% - 50% lng nc s dng v t 50% - 90% chi ph x l cht
thi.

Cng theo VGBC, nu u t xy dng d n theo chun xanh Lotus, ch u t s c

hai chin lc la chn. l chin lc chi ph trung bnh v chin lc chi ph cao. Ngoi
ra, ch u t cn c c nhiu li ch kinh t. V ngn hn, bn cnh vic thc hin tit kim
trong xy dng, cc cng trnh cn c cht lng cao hn v t tc ng n gi tr trc
khi bn sn phm d n v gi tr cho thu. gc kinh t lu di, cc cng trnh xanh s tit
kim nhiu loi chi ph nh chi ph in thp hn, tit kim nc, chi ph bo tr, nng cp s
thp hn so vi nhng cao c bnh thng v kt qu l khch hng thu cng s c hng
li vi vic tr mc ph qun l thp hn.
* Nhng gii php kin trc, cng ngh p ng nh Xanh Vit Nam t kinh nghim
Trung Quc
1.Quy hoch, hnh dng v hng nh.
Li dng a hnh sn c, hng nh sp xp ch yu theo hng Bc Nam, m bo
nh c iu kin thng gi t nhin, nh sng mt tri, cnh quan tt. Hng kin trc chnh
ph hp vi gi ch o ma h ti a phng (hng ng Nam), nh hng khng kh
xuyn qua, c c hiu qu thng gi t nhin, c li cho cht lng khng kh v thng gi
t nhin trong nh, tng tc to nhit ca kt cu kin trc bo v ngoi, t gim thp p lc
iu ho.
Kin trc mt ng Bc tr thnh p ngn gi nhn to gi ng Bc, kin trc pha
Ty phi c gii php thit k thch hp ngn s bc x mt tri ln nht , c bit vo ma
h.
Quy hoch khu vc cy xanh v khu nh tin hnh cng lc, pht huy ti a tc dng
tch cc ca khu vc cy xanh i vi thng gi t nhin, che nng, phng h cch ly, cnh
quan
i vi tiu khu v mi trng xung quanh kin trc, thng qua u ho thit k b cc
v mi trng ngoi tri, la chn hp l a im v vt liu p mi nh, phi hp nc nh,
cy xanh, cnh quan c hiu qu t n mc ci thin mi trng nhit ngoi tri, gim thiu
hiu ng nhit o.
Trong thit k quy hoch phi lu n hng v khong cch gia cc cng trnh
kin trc.
Chia ct khng gian trong nh, b cc mt bng v t chc kh lu thng gi t nhin,
su v tng cao cn nh hp l. Thit k kin trc v cu to p dng bin php nh hng
kh lu, thc y thng gi t nhin; l ly sng v b cc ni tht c li cho vic chiu sng,
tn dng ht c ngun nh sng t nhin, gim thiu nng lng tiu hao do chiu sng nhn
to.
Tch cc s dng nng lng mt tri, gi, gim nh hng ti mi trng.
2.T chc khng gian trong nh v mi trng ni tht.
Tp trung cc khu cu thang, WC t hng xu ca cng trnh, khu vc ny c tc
dng nh khu m cch nhit cho phn cn li ca cng trnh c t u tin hng tt. T
l ca s trong nh khng nh hn 1:7, t l ca s phng v sinh khng nh hn 1:10 (Trung

Quc), trnh s dng ca s c din tch ln ko di n mt t. Phng n u c ca s

ngoi, ng thi u lp t ng dn kh thot i vi kh du v kh thi ca phng bp.
T chc tng mt thng thong, t chc cc ging tri c hoc bn mi to thng
thong t nhin theo trc ng. Thng gi thng xuyn phng nh h thng hnh lang thng
thong v lin tc.
T chc hp l cc h thng chn nng nhm hn ch tia nng trc tip, dng nh sng
gin tip cho khng gian sng. m bo chiu sng t nhin c th p ng nhu cu hot ng
trong nh, tit kim in, nng cao mi trng th gic d chu trong nh.
Tn dng nng lng bc x mt tri bng cch dng h thng v bc 2 lp t cc
tm hp th nng lng bc x mt tri trn tng hoc trn mi chuyn ho thnh in nng
s dng cho nhu cu nng lng ca cng trnh.
a cy xanh vo trong nh, trn mt nh v trn mi nh.
Bin php gim thp ting n trong thit k loi hnh cn h: s dng tng ngn cch
c tnh nng cch m, b tr hp l v tr thang my, trnh gn v tr cc phng yu cu cch m
cao, phng my s dng bin php chng rung; ng thot nc ca nh v sinh s dng loi
ng trit tiu m thanh. Ca s ngoi: s dng ca s vi tm chn c th iu chnh c
lp pha trong knh, gim thp cp ting n trong nh.
Tt c cht liu sn, qut vi, vt liu chng thm, gm u v hi, khng mi, khng
nhim, u t n tiu chun kim nh quc gia v quc t.
3.Mi trng ngoi nh.
Trong qu trnh thi cng, c gng duy tr a hnh a mo khu vc, gim bt khi lng
thi cng cng trnh, trnh ph hoi cnh quan mi trng sinh thi vn c, trnh ph hoi mi
trng t.
Thit k h thng thot, thu thp nc ma hp l, dng trong ra ng, ti cy.
Tnh ton tng hp vn thu hi v x l nc thi, lng x l (thu hi)
Thit k quy hoch cnh quan s dng b cc cnh quan trung tm hp l, kt hp cy
xanh cnh quan, qung trng vi k thut cn bng sinh thi cn trng a n cho c dn
mi trng sng ti p trong sch vi khng gian i b thong ng, d chu.
Mi trng m thanh ngoi tri: Cng trnh kin trc c khong li nht nh tnh t bin
ng, ng thi trng mt lng ln cy bng mt, c hiu qu cch m tt i vi ng
giao thng chnh.
4.Vt liu
Tn dng vt liu thin nhin v tnh cht sinh thi hc ca cc loi vt liu xy dng.
S dng thp cng cao v b tng tnh nng cao gim thiu mt lng ln vt
liu thp v va, ng thi vic tit kim thp v va cng gip gim thp kh v cht thi c
hi nh CO2, SO2..., gim nh trng lng ring ca kt cu, tit kim ti nguyn t.
i vi vt liu ny sinh trong qu trnh thi cng nh b tng thi, khi ct thi, va
thi...u tin ng dng chuyn thnh vt liu y, bm ph chng ni. ng thi xc nh

hp l mc cao c bn, c gng gin lng ho ln nht khi lng t phi o, khi
lng rc thi phi vn chuyn.
ng dng hp l nhng sn phm ti sinh, tit kim ti nguyn v khng ch tt
nhim mi trng. nh vt liu xy dng, vt cht phc hp si. Trong qu trnh xy dng
tt c vt liu xy dng s dng u ph hp vi tiu chun Vit Nam hin hnh.
5.Cu to
Bin php k thut tit kim nng lng kt cu bo v kin trc: Do tnh nng truyn
nhit ca kt cu bao ngoi nh hng trc tip n nng lng tiu hao do iu ho, bi vy
nng cao tnh nng cch nhit ca kt cu bao ngoi l mu cht trong vic gim thp nng
lng tiu hao ca kin trc. p ng nhu cu ca kin trc s dng nng lng thp, cn
phi tng cng dy ca vt liu gi nhit. Tt c knh ca s u s dng knh c iu
kin gi nhit, lm m, gim thiu bc x mt tri v cch m.
6.Cng ngh mi.
H thng un nc nng nng lng mt tri.
S dng h thng nc nng sinh hot cung cp bng nng lng mt tri. S dng
nc ma c thu hi t mt t v mi nh, lm sch bng khu vc vng t t, ri c
dng trong h thng cnh quan.
Nng lng mt tri c th tr thnh ngun nng lng ch yu cung cp nhit (nc
nng sinh hot, si m), iu ho, chiu sng, in cho kin trc. Va li dng ht sc nng
lng mt tri, va khng ph hoi ngoi quan kin trc.
K thut bm nhit.
K thut bm nhit thng qua ng lc khi ng, to cng, ly nhit t ngun nhit
nhit thp, ri tin hnh tng nhit, chuyn n im nhit cao, gii phng nhit. Ma h
cung cp ngun nhit lm lnh cho iu ho, ma ng cung cp ngun nhit cho si m.
Ngun nhit nhit thp c th li dng rt nhiu, bao gm khng kh ngoi tri, nc b
mt, nc ngm, nc thi th, t ngm v nc m trong qu trnh cng ngh cng
nghip, nh nc lm lnh ca xng in. Cn c c im hnh thnh khc nhau ca ngun
nhit s c k thut bm nhit khc nhau. K thut bm nhit c th gip gim rt nhiu tiu
hao nng lng in trong vic s dng iu ho, l bin php k thut ch yu trong cng tc
xy dng kin trc nng lng thp.
Mi nh cy xanh.
Mi nh cy xanh c hiu qu cch nhit r rt, c th gim thiu mt lng ln nng
lng in tiu hao. Theo chuyn gia, dy ca lp t trn mi nh khi ln hn 200mm, th
h s truyn nhit K < 1.0W/(m2.K). So snh mi nh cy xanh vi mi nh thng thng vo
ma h th nhit bnh qun b mt thp hn 6.3 0C, nhit phng di mi thp hn 2.6 0C.
i vi qun th kin trc nhiu v thp tng, mi nh cy xanh cn c tc dng gi nhit.
Ngoi ra, sau khi t ht nc bo ho s t nhin hnh thnh mt lp mng nc, c tc
dng ngn cch nc. Sau khi t trng cy s gip mi nh khng chu tc ng ca bin
i kh hu nh gi, mt tri, nc ma...ko di tui th ca lp chng thm.

Phng Nghin cu in hnh ha xy dng xy dng S tay kin trc xanh cho
nh Vit Nam bao trm cc lnh vc sinh thi, tit kim nng lng v ngun nc, gim
cht thi v bao gm sc kho cho ngi dn, vi cc tiu ch tng t cc nc trn th gii
v Trung Quc lm, nhng phi ph hp vi c im kh hu, tp qun, phong tc, li sng
Vit Nam. S tay l ti liu tham kho thit k, xy dng v qun l, nh gi nh , khu
theo m hnh Kin trc xanh. ti c nghim thu cp c s.
S tay kin trc xanh xut 5 lnh vc ca cng trnh kin trc xanh cho nh :
Tiu ch 1: S dng ti nguyn
Tiu ch 2: Cy xanh trong gii php thit k.
Tiu ch 3: Thit k tit kim nng lng.
Tiu ch 4: S dng vt liu.
Tiu ch 5: Gii php gim tr nhim mi trng.
Tc gi : KTS L Phong Lan Phng nghin cu in hnh ha XD