You are on page 1of 99

PROBAS PARA A OBTENCIN DO

TTULO DE GRADUADO EN
EDUCACIN SECUNDARIA
OBRIGATORIA

INFORMACIN XERAL

CONSELLERA DE EDUCACIN
E ORDENACIN UNIVERSITARIA

Direccin Xeral de Formacin


Profesional e Ensinanzas Especiais

NDICE

1. Presentacin ............................................................................................... 3
2. Normativa .................................................................................................. 4
3. Regulamento da proba .............................................................................. 5
a)
b)
c)
d)
e)
f)

Quen se pode presentar.


Como son as probas.
Como se cualifican.
Cando se convocan e celebran.
Que notas anteriores son validables.
Que valor teen as cualificacins obtidas nestas probas.

4. Contidos da proba
a) mbito lingstico: ......................................................................... 8
I.
Lingua galega.
II.
Lingua castel.
III.
Lingua estranxeira.
b) mbito social .................................................................. 9
c) mbito matemtico-tecnolxico .................................................... 11
5. Exemplos de exames
a) Exemplo 1 .................................................................................... 14
b) Exemplo 2 .................................................................................... 28
c) Exemplo 3 ................................................................................... 41
d) Exemplo 4 ................................................................................... 57

1. PRESENTACIN
O ttulo de graduado en secundaria o ttulo bsico do sistema educativo espaol.
Con el pdese acceder formacin profesional especfica de grao medio ou aos
estudos de bacharelato. Moitas persoas incorpranse tamn directamente ao mundo
laboral despois de obtelo.
Para as persoas adultas, este ttulo un obxectivo importante desde o punto de vista
da sa mellora e do seu perfeccionamento persoal, e tamn desde o punto de vista
das posibilidades de conseguir un emprego mellor. Entre outras cousas, condicin
indispensable para acceder a moitos postos de traballo convocados polas
administracins pblicas.
Anda que existe en Galicia unha oferta ampla de ensinanzas presenciais,
semipresenciais e a distancia a travs das que as persoas adultas poden conseguir
este ttulo, moitas persoas optan por presentarse s probas que se convocan todos os
anos con esta finalidade. O interese nelas medra constantemente. Por todo isto,
parece importante ofrecer esta informacin bsica sobre as probas, para servir de
orientacin a todas as persoas interesadas en presentarse a elas.

2. NORMATIVA
As probas para a obtencin do ttulo de graduado en secundaria estn reguladas por
estas disposicins:
-

Orde da Consellera de Educacin e Ordenacin Universitaria do 19 de


febreiro de 2009, pola que se regulan as probas para a obtencin do ttulo
de graduado en educacin secundaria obrigatoria para persoas maiores de
dezaoito anos (DOG do 4 de marzo).

Cada ano publcase unha resolucin que convoca estas probas para as
convocatorias de xuo e setembro. A ltima publicada a do 15 de
febreiro de 2008 (DOG do 10 de marzo).

Orde do 24 de xuo de 2008, pola que se regula a ensinanza bsica para


as persoas adultas e se establece o seu currculo na Comunidade
Autnoma de Galicia (DOG do 23 de xullo).

3. REGULAMENTO DA PROBA
a) Quen se pode presentar
-Pdense presentar a estas probas todas as persoas que tean cumpridos dezaoito
anos o da anterior data na que se celebren as probas. As, por exemplo, se os
exames se celebran o 17 de xuo, pdense presentar todas aquelas persoas que tean
cumpridos dezaoito anos o 16 de xuo.
-Non existen excepcins a esta regra, nin por motivos laborais nin por motivos de
calquera outra ndole.
-As persoas que, con esa idade, estean matriculadas na educacin secundaria
obrigatoria (ESO) ou na educacin secundaria para persoas adultas, debern
renunciar ao dereito de seren avaliadas por esa matrcula oficial se desexan
presentarse s probas.

b) Como son as probas


As probas estn estruturadas en tres mbitos:
-mbito da comunicacin: incle probas especficas correspondentes Lingua
castel e literatura, Lingua galega e literatura e Lingua estranxeira. Os contidos
sobre os que o adulto ser avaliado figuran no apartado 4 desta gua.
Nos exames de lingua castel e galega, o aspirante deber demostrar a sa madurez
para comprender, analizar e sintetizar textos escritos, e a sa capacidade para
expresarse libremente. Por esta razn, o tribunal propoeralle un tema de redaccin
en ambas linguas para que o desenvolva persoalmente.
-mbito cientfico-tecnolxico: incle probas especficas de Matemticas,
Tecnoloxa e Ciencias da natureza (contidos de Xeoloxa, Bioloxa, e Fsica e
qumica).
-mbito social: incle contidos correspondentes fundamentalmente a Xeografa e
historia, con algunha cuestin concreta de Msica e de Educacin plstica e visual.

c) Como se cualifican
A persoa aspirante recibir unha nica cualificacin para cada mbito. Isto quere
dicir que, por exemplo, no mbito lingstico, non recibir unha cualificacin para
lingua castel, outra para lingua galega e unha terceira para lingua estranxeira, senn
unha cualificacin global para todo o mbito.

d) Cando se convocan e celebran


-As probas celbranse nos meses de xuo e setembro, normalmente na primeira
quincena deses meses.
-As datas exactas de celebracin, as datas de matriculacin, os lugares onde se
celebran os exames, etc. aparecen detallados na resolucin pola que se convocan,
normalmente no mes de maio.
-Os lugares de exame, as datas de celebracin, etc., son feitos pblicos con certa
antelacin nos taboleiros de anuncios das delegacins provinciais da Consellera de
Educacin e Ordenacin Universitaria:
-

A Corua: 981 184700- 981 184731.


Ferrol, Inspeccin Educativa: 981 337074/ 3.
Santiago, Inspeccin Educativa: 981 540197.
Lugo: 982 294150-982 294195.
Ourense: 988 386661-988 386617.
Pontevedra: 986 805938-986 805928.
Vigo, Inspeccin Educativa: 986 817543/44.

-Para informacin por correo electrnico pode escribirse a este enderezo:


seaxe.ceoug@xunta.es

e) Que estudos anteriores son validables para estas probas


-Como norma xeral, son validables aqueles estudos que equivalen a algn mbito
completo das probas. Isto significa que non poden darse por superadas materias illadas
se non se corresponden coas que integran un mbito. Son validables os estudos
realizados na ESO, na educacin secundaria para persoas adultas e nos mdulos
voluntarios dos PCPI (prgramas de cualificacin profesional inicial).
Para as persoas que proceden dos estudos da educacin secundaria obrigatoria (ESO), o
cadro de equivalencias este:
Cualificacin positiva nestas reas de 4
Equivalencias cos mbitos da proba
curso da educacin secundaria
obrigatoria (ESO)
Lingua galega e literatura, Lingua castel e mbito da comunicacin.
literatura, primeira ou sefunda Lingua
estranxeira.
Matemticas, Tecnoloxa e Ciencias da mbito cientfico-tecnolxico.
natureza (ou Fsica e qumica, mais
Bioloxa e xeoloxa)
Ciencias sociais, xeografa e historia.
mbito social.

Para as persoas que realizaron estudos de educacin secundaria para persoas adultas o
cadro de equivalencias este:
Cualificacin positiva nestes mbitos da
Equivalencias cos mbitos da proba
educacin secundaria para persoas
adultas
Cuarto mdulo do mbito da comunicacin mbito da comunicacin.
-Cuarto mdulo do mbito tecnolxico- mbito cientfico-tecnolxico.
matemtico e cuarto mdulo do mbito da
natureza (LOXSE).
-Cuarto mdulo do mbito cientficotecnolxico (LOE).
Cuarto mdulo do mbito da sociedade
mbito social.
-As persoas que teen aprobadas algunhas reas das probas para a obtencin do ttulo de
graduado en secundaria celebradas antes do ano 2009 manteen as cualificacins
positivas obtidas nesas probas.
f) Que valor teen as cualificacins obtidas nestas probas
-As persoas que obtean avaliacin positiva nos tres mbitos das probas sern propostas
para a obtencin do ttulo de graduado en educacin secundaria.
-As persoas que superen un ou dous dos mbitos manteen esa cualificacin para
posteriores convocatorias das probas. dicir, unha persoa que supere calquera dos
mbitos non debe volver a examinarse dese mbito ou deses mbitos e conserva a nota
para posteriores convocatorias.
-Os mbitos superados nestas probas teen tamn validez para as ensinanzas regradas.
As, unha persoa que supere, por exemplo, o mbito lingstico pode acudir despois a un
centro de adultos ou a un instituto para que lle dean por aprobado o mbito
correspondente (secundaria para persoas adultas) ou as materias de 4 curso da ESO
integradas nese mbito.

4. CONTIDOS DAS PROBAS


Os contidos de referencia para as materias que integran os mbitos desta proba son os
que figuran no currculo da educacin secundaria para persoas adultas, na Orde do 24 de
xuo de 2008 que se citou mis arriba.
Detllanse de seguido os contidos mis importantes en cada un dos mbitos da proba:

MBITO LINGSTICO
Lingua galega e literatura, Lingua castel e literatura
-Comprensin de textos propostos, analizando:
-

O seu contido.
Os elementos que interveen na comunicacin
O tipo de texto.
Os elementos de cohesin.
Os recursos literarios empregados.

-Anlise de textos desde o punto de vista morfolxico e sintctico (clases de palabras,


oracins e as sas clases).
-Elaboracin de familias lxicas e campos semnticos.
-Enumeracin de sinnimos, antnimos e homnimos.
-Elaboracin de textos sobre temas de carcter social, persoal e laboral (carta, currculo,
etc.) tendo en conta a sa finalidade e seguindo os pasos de:
- Busca e xeracin de ideas.
- Estruturacin das ideas con coherencia.
- Redaccin.
- Revisin e correccin, atendendo ortografa do discurso,
da oracin e das palabras.
-Recoecemento dos recursos empregados polos medios de comunicacin para influr
no pblico.
-Anlise de mensaxes publicitarias, con especial atencin estratexia persuasiva
adoptada.
-Recoecemento en textos literarios dalgns aspectos fundamentais: o punto de vista, os
personaxes, o lugar e o tempo, os recursos empregados, etc.

Lingua estranxeira
-Comprensin de textos escritos nos que apareza:
-

Vocabulario relativo aos temas mis comns: trazos


fsicos e partes do corpo humano, relacins de parentesco,
profesins, domicilio, obxectos domsticos, comida e
bebida, nacionalidade, a ra e os edificios pblicos, os
medios de transporte, numerais e ordinais, o medio
ambiente, as viaxes e o lecer; adxectivos cualificativos de
cor e tamao, e adxectivos aplicables ao tempo
meteorolxico.
Rutinas e frmulas bsicas da vida social: sados e
despedidas, preguntas e respostas afirmativas e negativas;
expresins de cortesa, expresins sobre nacionalidade,
idade, enderezo, da e hora, cantidade e prezo; frmulas
de indicacin e prohibicins; expresins de sentimentos,
obriga, finalidade e hiptese; expresins de dor fsica e
outras sensacins.
Uso dos diferentes tempos verbais: presente, imperativo,
pasado simple e futuro prximo.
Uso das preposicins e dos adverbios mis comns, dos
pronomes persoais, demostrativos e posesivos.

-Producin de textos escritos sinxelos, con estruturacin lxica axeitada, empregando o


vocabulario e as frmulas e expresins citadas, con respecto polas normas ortogrficas
da lingua estranxeira.
-Recoecemento das normas bsicas de pronuncia da lingua estranxeira.

MBITO SOCIAL
Xeografa
-Diferenciacin e interpretacin de diversos tipos de mapas, sinalando nos mis comns
(Galicia, Espaa, Europa, etc.) os elementos fsicos e polticos mis relevantes.
-Interpretacin adecuada de grficos, escalas, signos convencionais, etc., que transmitan
informacin xeogrfica, econmica ou social.
-Identificacin dos factores fsicos do medio como condicionantes da actividade
humana: relevo, clima, vexetacin e hidrografa.
-Caracterizacin dos principais sistemas de explotacin agraria e de actividade
industrial e de servizos existentes no mundo, identificando exemplos representativos,
especialmente os que fan referencia a Galicia, Espaa e Europa.
10

-Identificacin dos problemas medioambientais mis graves en Galicia, en Espaa e no


mundo: explotacin abusiva dos recursos, lixos urbanos e industriais, incendios
forestais, etc., valorando os perigos que supoen.
-Identificacin dos problemas fundamentais da poboacin humana nas diferentes
rexins do planeta: ritmo de crecemento, nivel de desenvolvemento, emprego, etc.,
utilizando os conceptos axeitados (taxas de natalidade, mortalidade, crecemento natural,
densidade e migracins; poboacin activa, parada, ocupada ...).

Historia
-Identificacin e anlise dos trazos fundamentais da evolucin histrica da humanidade,
con referencia especial a Galicia e Espaa, nos seus grandes perodos histricos e
manifestacins mis salientables: a prehistoria, as grandes civilizacins antigas, o
mundo clsico e romano, a Europa medieval e do Renacemento, o Antigo Rxime, as
revolucins burguesas, a Revolucin Industrial e os grandes cambios econmicos,
sociais e polticos dos sculos XIX e XX.
-Identificacin e anlise crtica dos feitos fundamentais da evolucin do mundo desde o
final da Segunda Guerra Mundial ata os nosos das.
-Recoecemento dos organismos e institucins internacionais de maior importancia,
especialmente a Unin Europea, identificando o seu papel, as institucins que os forman
e os problemas fundamentais que afrontan nestes momentos.
-Valoracin dos principios e as institucins da democracia espaola como os
instrumentos adecuados para organizar a convivencia pacfica e resolver as
discrepancias entre os grupos e os individuos.
-Identificacin dos principios bsicos da Constitucin espaola e do Estatuto de
Autonoma de Galicia, as institucins polticas fundamentais e os procesos electorais.
-Interpretacin adecuada e sntese sinxela de textos histricos e textos sobre problemas
econmicos e sociais da actualidade.

Msica e arte
-Identificacin e anlise dos elementos fundamentais de obras artsticas moi
representativas da nosa cultura, como os grandes edificios relacionados co Camio de
Santiago, as grandes obras pictricas da pintura espaola, etc.
-Localizacin na xeografa galega das zonas de gran tradicin artesanal, identificando os
trazos formais das sas producins e os procesos de elaboracin.
-Identificacin das caractersticas fundamentais das formas musicais cultas e das
tradicionais de Galicia.

11

MBITO CIENTFICO-TECNOLXICO
Matemticas
-Emprego de estratexias de clculo para operar con nmeros utilizando estratexias
persoais de estimacin de cantidades e de clculo mental.
-Estimacin de medidas de dimensins, masa e volume de obxectos, acoutando os erros
cometidos.
-Resolucin de problemas prcticos relacionados cos seguintes contidos:
- Nmeros naturais, enteiros, decimais e fraccionarios.
- Mltiplos e divisores, mnimo comn mltiplo e mximo
comn divisor.
- Porcentaxes e escalas.
- Potencias de expoente enteiro, raz cadrada.
- Letras que substiten os nmeros. Expresins literais,
igualdades e ecuacins de primeiro e segundo grao,
sistemas de ecuacins lineais con das incgnitas.
- Dependencia entre variables, proporcionalidade directa e
inversa, grficas, funcins lineais e afns, funcin
cuadrtica.
- Poboacin e mostra, tboas e grficas, parmetros
estatsticos fundamentais, frecuencias, fenmenos
aleatorios.
- Tratamento de datos, medidas de centralizacin e
dispersin, probabilidade.
- Medidas de lonxitude, superficie, masa, volume, tempo e
ngulos
- Sistemas de referencia no plano: coordenadas cartesianas.
- Polgonos
e
corpos
xeomtricos:
elementos,
clasificacins, regularidades e simetras, clculo de
permetros e reas, relacins entre a rea e o volume de
figuras
semellantes,
relacins
de
inscricin,
descomposicin e interseccin.
- Teorema de Pitgoras.

Tecnoloxa
-Anlise e descricin anatmica de obxectos tcnicos (forma, dimensins, elementos...),
aplicando as tcnicas necesarias (debuxar, medir...).
-Representacin grfica de ideas e obxectos, elixindo a tcnica de debuxo mis
apropiada e usando escala.
-Descricin das razns que fan necesario un obxecto ou servizo tecnolxico cotin,
identificando os efectos positivos e negativos da sa fabricacin.
12

-Identificacin dalgn problema tcnico sinxelo e interpretacin dalgunhas vas de


resolucin propostas.
-Anlise de procesos de producin industrial que produzan algn obxecto ou servizo
elemental, identificando unidades, lias e cadeas de producin, e interpretando a
secuencia de actuacin.
-Realizacin de clculos de custos de fabricacin e distribucin de produtos, utilizando
as operacins aritmticas bsicas, porcentaxes, etc.
-Anlise de operadores de circutos elctricos, de movemento elemental e de forzas, e
clculo bsico das sas magnitudes.
-Descricin e funcionamento de mecanismos de transmisin e transformacin de
movementos: pancas, poleas, engrenaxes, parafuso sen fin, pin e cremalleira, leva,
roda excntrica, biela e manivela.
-Descricin do funcionamento de mquinas simples e identificacin das mesmas en
dispositivos de uso habitual.

Ciencias da natureza
-Recoecemento en imaxes dos tres grupos principais de rochas.
-Descricin e interpretacin de procesos xeolxicos externos.
-Identificacin e anlise dos compoentes do solo e recoecemento dos cambios que se
producen nel como consecuencia dos procesos de erosin, transporte e sedimentacin.
-Identificacin da composicin, as propiedades e a importancia para a vida da auga, a
sa distribucin no planeta; o ciclo da auga.
-Recoecemento da composicin, propiedades e importancia para a vida do aire.
-Anlise do papel protector da atmosfera e dos fenmenos da contaminacin
atmosfrica.
-Explicacin dos movementos das masas atmosfricas, empregando os conceptos de
enerxa solar, calor, dilatacin e densidade.
-Recoecemento e descricin dos conceptos implicados nestes contidos:
-

Forzas, traballo, enerxa, enerxa cintica e potencial.


Presin e flotacin.
Natureza elctrica da materia, fenmenos elctricos e
magnticos.
Conservacin da enerxa e equilibrio de forzas nos
sistemas fsicos.

13

O son e o eco; a luz e a cor; espellos, lentes e sistemas


pticos.

-Resolucin de problemas prcticos nos que sexa necesario aplicar os contidos sinalados
no apartado anterior.
-Identificacin, polas sas caractersticas fsicas, de elementos, substancias puras e
materiais mis usuais na vida coti, relacionndoos coas sas aplicacins.
-Identificacin e descricin dos elementos que interveen nas reaccins qumicas;
reactivos e produtos; o enlace qumico; balance de enerxa.
-Representacin mediante frmulas dalgunhas substancias qumicas sinxelas.
-Identificacin dos grupos taxonmicos aos que pertencen animais e plantas.
-Descricin das caractersticas bsicas dos seres unicelulares e pluricelulares.
-Identificacin e descricin das funcins dos seres vivos: nutricin, relacin e
reproducin.
-Identificacin e anlise das interaccins entre os seres vivos e o medio: relacins
trficas, adaptacins, ecosistemas; influencia da accin do home no medio natural.
-Identificacin e descricin dos rganos fundamentais do corpo humano e da sa
funcin.
-Descricin e anlise dos mecanismos fisiolxicos que interveen na nutricin, na
reproducin e na funcin de relacin humanas.
-Descricin e anlise de dietas equilibradas e, en xeral, dos hbitos saudables de
alimentacin.
-Descricin e anlise dos mtodos anticonceptivos mis importantes.
-Identificacin das mis importantes enfermidades de transmisin sexual e das condutas
adecuadas para previlas.
-Anlise de factores que inflen na sade mental de modo favorable e desfavorable.

14

5. EXEMPLOS DE EXAMES
EXEMPLO 1

MBITO DA COMUNICACIN
Lengua castellana y literatura
Lea con atencin este texto, cuyo autor es Carlos Ares, aparecido en el peridico EL
PAS, el 29 de mayo de este ao.

La suerte de un pas
CARLOS ARES
Puede depender la
suerte de un pas de su
seleccin en un Mundial?
Seguramente,
no.
Pero,
tratndose de Argentina, la
historia dice que, a travs de
semejante pasin nacional,
es posible ver y leer como en
subttulos la pelcula de lo
que es y ser la sociedad
argentina. Entonces, cmo
debe entenderse la condicin
de favorita con la que llega
Argentina...? La victoria
anticipara un formidable
tirn anmico para iniciar la
recuperacin tras casi cinco
aos de recesin econmica.
Pero el fracaso certificara
la definitiva vergenza de
haber sido y el dolor de ya
no ser, como canta el tango.
La otoal, gris,
plida y miserable Buenos
Aires es ahora una ciudad
animada en celeste y blanco.
No hay anuncio en las vallas,
la televisin o la prensa que
no transmita el deseo de
triunfo. Maradona es el
protagonista. Su voz, su
sonrisa, su cuerpo redondo
evocan otros tiempos felices.
El vaco de la espera se llena
con
viejos
partidos,
declaraciones,
goles,
recuerdos...La impaciencia

se desborda ya. No hay


trabajo, no hay bancos, no
hay dinero, no hay nada que
funcione, no hay otra cosa
que hacer que esperar, que
viajar con el deseo a Japn y
soar.
Nunca
antes
Argentina lleg en mejor
condicin a una Copa del
Mundo. Ni en 1978, cuando
gan su primer ttulo en casa
bajo la proteccin y el
amparo de la dictadura
militar, ni en 1986, con
Maradona en su mejor
momento. Esta plantilla
supera
en
experiencia
individual y solidez colectiva
a las de Csar Menotti y
Carlos Bilardo.
De los 23 jugadores
convocados por Marcelo
Bielsa 13 ya disputaron al
menos un Mundial -Burgos,
Cavallero, Ayala, Chamot,
Zanetti, Vern, Almeyda,
Gallardo, Simeone, Ortega,
Crespo, Claudio Lpez y
Batistuta- y cuatro de los
debutantes
Samuel,
Placente, Sorn y Aimarfueron campeones mundiales
sub-20.
La
base
fue
subcampeona olmpica en
Atlanta 96. All estaban
Cavallero, Chamot, Ayala,

15

Simeone, Almeyda, Gallardo


y, en el ataque, Crespo y
Piojo Lpez. El promedio de
edad, entre los 22 aos de
Aimar y los 35 de Canigga,
parece ideal. Bielsa est
considerado
entre
los
mejores tcnicos del pas,
junto a Carlos Bianchi, Csar
Menotti, Mostaza Merlo y
Alfio Basile. Se le reconoce
y admira por su tarea
profesional, pero tambin
por su comportamiento como
conductor del grupo.
Esto es Argentina.
Argentina? Slo Ortega y
Husan jugaron la ltima
temporada
en
equipos
argentinos. Y ambos se irn
en agosto. La competencia
europea ha tallado las
condiciones naturales de la
mayora y eso los distancia
de la capacidad y la calidad
de los pibes que cubrieron
sus ausencias en los torneos
locales. Pero son, a fin de
cuentas, argentinos criados
aqu que llevan el certificado
de origen sellado en las
piernas.

Cuestiones:
1. Despus de leer el texto, responda a estas preguntas sobre l:
a) De acuerdo con lo que se afirma en el primer prrafo, qu significara
una victoria de Argentina en el Mundial?
b) Qu valoracin hace el autor del artculo del equipo actual de
Argentina?
c) Resuma el contenido de este artculo en no ms de cinco lneas.
2. De qu tipo de texto se trata (narrativo, expositivo, descriptivo,
argumentativo)? Razone su respuesta.
3. Explique estas expresiones del texto:
-La victoria anticipara un formidable tirn anmico.
-Llevan el certificado de origen sellado en las piernas.
4. Sustituya estas palabras tomadas del texto por sinnimos que mantengan un
significado coherente en las frases: tirn, solidez, promedio, tarea, conductor.
5. Del cuarto prrafo (De los 23 jugadores convocados... ) escoja cuatro formas
verbales distintas. Analcelas indicando la persona, el tiempo y el modo. Diga
despus cul es el sujeto de cada una de ellas.

16

Lingua galega e literatura


Lea con atencin este texto de Xos Miranda:
A Disputa era o nome da taberna do meu pai, situada nas proximidades da
cidade de Pontevedra, no vello camio que leva a ela desde Santiago de Compostela ...
Meu pai era un home violento e de man lixeira, que me zorregaba cada vez que eu faca
algunha trasnada ou algo que a el llo pareca, ou sinxelamente cando tia algn tropezo
ou algunha cousa non lle saa ao seu gusto. S me valan nesas ocasins os auxilios da
mia nai, que corra a interpoerse entre ns e lle recriminaba o seu comportamento.
Unha soa palabra dela bastaba para calmalo. Tornbase daquela melanclico,
escurecanselle os ollos e rosmaba para si, apartndose de todos, tal vez arrepentido de
terme levantado a man. Polo demais, non podo dicir que non me quixese. Era
descoidado nos seus afectos e case non me prestaba atencin, pero preocupbase pola
mia roupa e a mia comida, tratbame case como a un igual e unha certa camaradera
foi afirmndose entre ns co paso dos anos. Desde pequeno acostumoume a ir cazar con
el nos montes prximos e vagar polos arredores, deixando a mia mai ao coidado da
cantina. A cambio, tiven que me facer home desde moi novo e axudar nas ocupacins
da taberna, que tamn serva de pousada cando algun o requira, e as habitueime a
servir xerras de vio e perdices estufadas, liscas de toucio fritidas, pratos de caldo e
botellas de augardente, a limpar as mesas, a usar a vasoira, a catar o vio que nos traan
os arrieiros, a muxir a vaca, a metela e sacala das cortes, a alindala nuns prados
prximos, a rozar os toxos e botarlle o estrume, a limpar as cortes, a cebar os porcos e a
gardalos nun soutio que posuamos, case a carn da Disputa, a axudar na matanza, e,
nos ltimos tempos, coa mia mai enferma e o meu pai completamente vencido, a aviar
os cuartos, a fregar, coser roupa e facer a comida. Tamn aprendn a relear cos clientes
difciles. O que no aprendn foi a ler e a escribir, anda que se comentaba, e despois
souben que era certo, que meu pai era de xente fidalga e fillo de escribn, e no seu
dormitorio gardaba unha biblia e dous libros de Medicina, que pretendan seren un
recordo da sa poca de estudante na Universidade. Pero non se molestou en
aprenderme tan insignificante habelencia nin permitiu tampouco que a mia mai me
mandase a unha escola, seguramente porque careca de medios para lle pagar a un
mestre e porque ademais non quera desprazarse ata Pontevedra cada da. Se podo agora
escribir estas memorias, a peticin dos meus parentes e dos meus amigos, porque a
sorte me axudou e porque un anxo se preocupou de me dar a coecer as letras.
Xos Miranda. Morning Star
1. Responda a estas preguntas de comprensin do texto.
a) Faga unha lista de dez tarefas que o protagonista tia que realizar na
taberna.
b) Como era o pai e as relacins que mantia co seu fillo?
c) Poa ttulo a este texto, de xeito que o que o lea poida anticipar ou prever
o seu contido.
2. Este texto pertence a unha novela. Razoe esta afirmacin.

17

3. Cambie de xnero estas palabras ou grupos de palabras tomadas do texto:


do meu pai
un home violento
a vaca
cebar os porcos
a un mestre
dos meus amigos
4. Explique por qu levan til estas palabras tomadas do texto:
faca
s (S me valan nesas ocasins...)
tornbase
atencin
difciles
5. Poa te ou che onde corresponda:
-Dou ........ este libro para que ........ divirtas.
-Darei ...... un consello: non ........ vaias.
-Por que ....... vas se ....... dan o que pides?
-Coecn ....... desde lonxe cando ..... vin vir.
-Quero que ....... vaias; non ........ o digo mis veces.

18

Lingua estranxeira
Lingua inglesa
1. Answer the questions about the following text:
Last night South-East England was hit by the worst storms since records
were started. Twenty people were killed by the hurricane-force winds. In Dorset two
firemen were killed and four were injured, when a tree fell on their fire engine.
Many houses are without electricity now, because power lines were brought
down. Roads and railway lines were blocked by trees and many cars were crushed.
In London and the South of England schools, offices and shops have been closed
today, because people cannot get to work.
a)
b)
c)
d)

What is the text about?


Why were the firemen killed?
What were the winds like?
What has happened to schools today?

2. Change these sentences into active:


Twenty people were killed by the hurricane-force winds.
Four firemen were injured by a tree.
Offices and shops have been closed by authorities.
3. Write al least five more words for each of the following subjects:
Sports: basketball, .........................................................................
Jobs: policeman, ............................................................................
Parts of the body: head, .................................................................
Agricultural products: onion, ........................................................
3. Make these sentences negative:
I will go to England: .....................................................................
They came by train: ......................................................................
I had studied a lot : .......................................................................
He smokes too much: ...................................................................
My brother and my sister are tall: ................................................
4. Write a typical sentence for each of these situations:
At the airport: ............................................................................
Suggesting going for a drink: ....................................................
On the phone: ............................................................................
Having dinner: ...........................................................................
5. Write about this topic ( four lines or forty words):
The place where you live.

19

Lingua francesa
1. Un ami franais va venir chez vous. crivez lui une lettre pour lui indiquer le
chemin de la gare votre maison (noubliez pas de mettre la date, les salutations, etc.)

2. Rcrivez ce texte, remplacez le vous par tu.


- Si vous allez letranger, vous devez prendre votre passeport ou votre carte
didentit. Si vous voyagez dans un pays de la Communaut Europenne, le passeport
nest pas ncessaire.
- Si vous ne voulez pas avoir beaucoup dargent et vous avez une carte bancaire,
vous pouvez payer avec elle dans les htels, les magasins, les restaurants ...

3. Lisez le texte attentivement, et rpondez en franais aux quetions suivantes:


LES RYTHMES DUNE VILLE DE PROVINCE
La ville vit. 5 ou 6 heures, elle sveille lentement. Vers 7h 30, les premires
voitures arrivent; les gens vont travailler. midi, les restaurants, les brasseries et les
cafs sont pleins. Puis 14 heures, les gens repartent au travail.
17 heures, il y a beaucoup de circulation e du monde dans les supermarchs.
Le mercredi, il y a des enfants partout et le samedi, les habitants des villes vont dans les
magasins, les cafs, les cinemas. Mais la nuit, la ville vit encore...

a)
b)
c)
d)

quelle heure est-ce que la ville sveille?


Pourquoi est-ce que les voitures arrivent vers 7 heures 30?
O est-ce que les gens mangent midi?
Qand est-ce que les coles sont fermes?

4. Une personne dcide daller passer ses vacances lhotel SOLEIL de Nice et il
raconte son prochain voyage un ami. Compltez le texte avec les verbes au futur:
Je (partir) ........................ dOporto 11 heures.
J (arriver) ........................... Paris vers 13 heures.
laroport je (prendre) .................. un autre avion pour Nice.
L-bas, un employ de lhotel (aller) ...................... me chercher laroport.

5. Choisissez la forme convenable pour complter les phrases: en, du, de, des, , au,
aux:
Le numro est dans les premires pages ...... lannuaire
Vous serez convoqu ...... centre le plus proche ...... votre domicile
Jaimerai parler avec ...... amis quand jai la dprime.
Il y a beaucoup ...... monde dans les restaurants.
Que est-ce que vous faites ...... long dune journe?

20

MBITO SOCIAL
1. Site nun mapa de Galicia e nomee estes elementos:
a) As ras de Ferrol, Betanzos, Vigo, Muros, Pontevedra e Arousa.
b) As cidades de Lugo, Ourense, Santiago e A Corua.
c) O Mio, o Sil e o Eo.

2. a) Que caractersticas ou elementos integran o clima dunha rexin ou comarca?


b) Escriba as caractersticas xerais do clima mediterrneo, ocenico e desrtico.
c) Que dous aspectos fundamentais do clima se representan nun climograma?
3. As nosas sociedades caracterzanse porque cada vez consumen mis e mis
enerxa. Precisamos enerxa para o transporte, a industria, a iluminacin e
quentamento das nosas casas, etc.
a) Cales son as principais fontes de enerxa utilizadas na actualidade?
b) Que son combustibles fsiles? Poa exemplos.
c) Que diferenzas hai entre enerxas renovables e non renovables? Poa
exemplos.
d) Por que existe tanta oposicin social e tantas crticas enerxa nuclear?
4. Lea este texto con atencin:
A agricultura galega participa das caractersticas da Espaa hmida. Reduciu a
superficie dedicada a cultivos para ser destinada a pastos e prados artificiais,
mesmo arronse parcelas de monte para obter alimento para o gando. Unha parte
da superficie cultivada est dedicada aos cultivos forraxeiros, como o millo e o
nabo. Hai unha clara subordinacin da agricultura gandera. Predomina a
pequena propiedade, que, en moitos casos, non produce o suficiente para
alimentar unha familia, polo que necesario compaxinar os labores do campo
con outras actividades ou emigrar.
a) De que trata este texto? Cal o seu tema fundamental?
b) Escriba o significado destas palabras:
-pastos:
-prados artificiais:
-cultivos forraxeiros

21

c) Explique e razoe esta frase do texto: Hai unha clara subordinacin da


agricultura gandera.
e) Cales son as comarcas mis importantes de Galicia onde se cultiva a vide?
5. Escriba o significado destes termos que teen que ver con distintos momentos da
historia da humanidade:
-Neoltico:
-Castro:
-Calzada:
-Escravo:
-Seor feudal:
-Monarqua absoluta:
6. Lea con atencin este texto do gran economista e pensador Adam Smith, que
viviu entre 1723 e 1790:
...Pero dada a maneira como se practica hoxe en da a fabricacin de alfinetes,
non s a fabricacin mesma constite un oficio parte, senn que se divide en
varios ramos, a maior parte dos cales tamn constiten outros tantos oficios
distintos. Un obreiro estira o arame, outro enderitao, un terceiro vaino cortando
en anacos iguais, un cuarto fai a punta, un quinto obreiro ocpase en limar o
estremo onde se vai colocar a cabeza; sa vez a confeccin da cabeza require
dous ou tres operacins distintas: fixalas un traballo especial, esmaltar os
alfinetes outro, e anda un oficio distinto colocalos no papel. Polo tanto o
traballo de facer un alfinete queda dividido desta maneira nunhas dezaoito
operacins distintas, as cales son desempeadas nunha fbrica por outros tantos
obreiros diferentes, anda que noutras un s home desempea s veces das ou
tres operacins .
Adam Smith, Ensaio sobre as riquezas das nacins
a) Cal o tema principal do texto?

b) Fxese nas datas de nacemento e morte de Adam Smith. En que sculo


viviu?
c) Pense en como traballa un artesn. Por exemplo, un cesteiro recolle primeiro
as varas ou a fibra coas que vai traballar, lmpaas e prepraas, e despois
sntase a facer a cesta ata que a remata. Que diferenza hai entre o modo de
traballar do cesteiro e o que describe Adam Smith no texto?

22

d) Este modo de traballo propio da industria. En que pases europeos e en que


sculo comezou a primeira Revolucin Industrial?
e) Escriba tres caractersticas fundamentais do traballo industrial.
f) Que nova clase social a protagonista da nova organizacin industrial?
7. O liberalismo e o socialismo son das maneiras contrapostas de entender as
relacins econmicas e sociais. Escriba as caractersticas fundamentais de cada
unha destas ideoloxas.
8. O proceso de unidade europea un dos fenmenos mis importantes da nosa
poca. Responda a estas cuestins:
a) Que pases integran a Unin Europea?
b) Qu obxectivos persegue?
c) Cales son as sas institucins mis importantes?
9. Relacione as palabras da esquerda coas definicins da dereita:
I. Msica tradicional

a) Msica nacida en Estados Unidos despois da


Segunda Guerra Mundial, como unin das
melodas do country e dos ritmos da msica
negra.

II. Muieira

b) Msica popular e de masas do noso tempo,


difundida por medios tcnicos.

III. Rock and roll

c) Cancins, melodas e ritmos que servan para


expresar a maneira de ver a vida das sociedades tradicionais, e para expresar as alegras e
tristuras da vida.

IV. Pop

d) Baile popular galego de ritmo moi rpido. A


sa posible orixe est nas reunins de mozos
e mozas en torno aos muos.

V. Sinfona

e) Msica xerada exclusivamente por medios


electrnicos.
VI. Tecno
f) Composicin para orquestra sinfnica de tres
ou catro movementos e de considerable
extensin.
(I,___) (II,___) (III,___) (IV,___) (V,___) (VI,___)
10. Pablo Picasso pintou en 1937 o cadro Guernica, un dos mis coecidos do
sculo XX. Foi un encargo do goberno da Repblica espaola para a Exposicin
internacional de Pars. O encargo inclua a condicin de que a temtica do cadro
deba estar relacionada coa Guerra Civil. O bombardeo da vila vasca de
Guernica pola aviacin alem suxeriulle o tema a Picasso.

23

Aqu o ten reproducido. Obsrveo con atencin e responda as cuestins que ten
embaixo.

a) Que animais estn representados no cadro?


b) Hai figuras humanas nel? Cales?
Sublie as frases que lle parezan correctas:
- un cadro completamente abstracto.
- un cadro no que aparecen representados elementos figurativos (obxectos,
persoas, animais)
-Expresa os problemas da guerra: destrucin, dolor, morte, pero tamn
a esperanza e o triunfo da liberdade.
-Este cadro un canto s alegras de vivir e despreocupacin para gozar da
vida.
- un cadro cheo de dramatismo.
- un cadro sen tensin dramtica, que inspira sentimentos de serenidade.

24

MBITO CIENTFICO-TECNOLXICO
Matemticas
1. Como inversin, Lus merca un piso que lle custa 120.000 euros. Infrmase
en revistas especializadas e chega conclusin de que o seu piso se
revaloriza un 5 % anual.
a) Constra unha tboa que exprese o prezo da vivenda durante os catro
primeiros anos.
b) Represente graficamente esa situacin.
c) Formule unha expresin alxbrica que permita achar o prezo do piso
en funcin dos anos transcorridos.
2. Nunha vila realzase un estudo sobre a superficie en metros
cadrados das sas vivendas e obtense os seguintes resultados:
Metros
cadrados
Nmero de
vivendas

50

100

150

200

250

300

1000

3500

1500

1500

1000

500

Calcule:
a) A moda, a media e a mediana.
b) A desviacin tpica
3. Un fabricante de bolgrafos gaa 15 cntimos de euro por cada un que
sae venda. Sen embargo, sofre unha perda de 20 cntimos por cada
bolgrafo defectuoso que se produce e debe retirar. Se nun da coloca no
mercado 3.500 bolgrafos e obtn unhas ganancias de 490 euros, cantos
bolgrafos saron defectuosos?
4. Se aumentamos 3 centmetros a lonxitude de cada un dos lados dun
cadrado, comprobamos que a rea do cadrado resultante de 1.369 cm. 2
Canto meda o lado do cadrado orixinal?
5. Opere:
- [ (-8) (-4) + (-6) ] : [17 + (-7) (+3)] =
2 5 - 10

5 + 125 =

(3x 3 - 5x + 11) . ( 2x 2 - 3x ) =

25

Ciencias da natureza
1. Nun ecosistema o nivel mis baixo da cadea vital son as plantas, que son
capaces de elaborar os seus propios alimentos.
a) Explique brevemente o proceso polo que as plantas elaboran substancias
orgnicas.
b) Cales son os seguintes pasos ou niveis da cadea trfica? Poa algn
exemplo no que intervea algn animal do noso entorno.
2. Complete o seguinte cadro de alimentos:
ALIMENTO
Iogur
Sardia

SERVE PARA

CONTN

Fabricar as nosas propias


protenas

Basicamente
protenas

RECOMENDABLE

Durante o crecemento, o embarazo e


a lactacin da muller

Garavanzo
Laranxa
Pan
Manteiga
Leituga
3. Defina microbio e enfermidade infecciosa. Cite exemplos. Sinale tres condutas
tpicas que debamos seguir para evitar contaxios de infeccins.
4. Cada unha das condutas seguintes nociva para o noso organismo e empeora a
nosa calidade de vida. Explique en cada caso a razn pola que nociva:
a) Fumar.
b) Consumir en exceso graxas saturadas.
c) Levar unha vida sedentaria e non facer exercicio.
d) Non utilizar preservativo nas relacins sexuais espordicas.
5. Un coche circula a 72 km/h. Frea e para en 5 segundos. Calcule:
a) A aceleracin de freado, que se supn constante.
b) A distancia percorrida ata pararse.
c) A velocidade aos 3 segundos de comezar a frear.
6. Engadimos 80 gramos de auga que est a 75 graos centgrados de temperatura a
unha xerra que tia previamente 60 gramos de auga a 20 graos centgrados. Cal
a temperatura final do lquido? Recorde que a calor especfica da auga de 1
calora por gramo e grao.
7. Un dos programas dunha lavadora dura 60 minutos. A potencia do motor desa
lavadora de 4.000 vatios. Se o prezo do quilovatio-hora (1 kwh) de 0,079
euros, cal ser o importe total do mencionado programa?

26

Tecnoloxa
1. Problema
Que cantidade de prancha de aceiro de 15 mm. de grosor necesaria
para construr un depsito cilndrico como o da figura? Debuxe todas as
pezas que hai que cortar: fondo, tapa e lateral. = 3.1416

4,00 m

1,50 m

24,5 cm

Engrenaxe motriz
2. Problema
11 dentes
No tren de engrenaxes da figura, calcule o
10,0 cm sentido e a velocidade de xiro da engrenaxe
conducida, se a engrenaxe motriz xira a 250
rpm. (revolucins por minuto) no sentido das
agullas do reloxo.
27 dentes

Engrenaxe conducido

3. Problema
Un comerciante de venda por xunto subministra 5.000 CD-ROM por 1.850,00 euros e,
por pronto pago, desconta un 5 %. Os gastos de transporte foron de 72,00 euros. Se
desexa ter unha marxe de ganancia do 25 % e se debe aplicar un 16 % de IVE (imposto
de valor engadido), cal ser o prezo de venda ao pblico de cada unidade de CD-ROM?

4. Problema
Unha televisin de 25 polgadas ten os seguintes valores de funcionamento: 220 V
(tensin en voltios) / 50 Hz (frecuencia en hercios) / 2,5 A (intensidade en amperes).
Cal o custo de tela acendida 9 horas?

O prezo do quilovatio por hora de 0,098


kwh

27

5. Pregunta
Formule a descricin dun batedor elctrico de cocia como un obxecto tcnico. Faga
un debuxo e sinale os seus elementos mis importantes. Explique despois as funcins e
o seu modo de funcionamento.

28

EXEMPLO 2

MBITO DA COMUNICACIN
Lengua castellana y literatura
Lea este texto aparecido en el diario El Pas en junio de 2003:
Turner, que vio la luz en las turbulentas calles de Covent Garden, en el Londres de
finales del siglo XVIII, ha sido un autor prolfico como pocos. El artista don a Inglaterra
ms de 300 leos y 30.000 acuarelas y bosquejos, que llegaron hasta la Tate Gallery a
travs del legado del pintor.
Pero de esa vasta obra permanecan ilocalizadas ms de 900 piezas. La Tate lanz
hace un ao un llamamiento a travs de Internet para localizarlas, con el fin de realizar un
completo catlogo a partir de ms de 2.000 obras redescubiertas (entre las que se encuentra
el medio millar identificado) del hombre que elev la acuarela a categora de arte y supo
reflejar como nadie las sutilezas del paisaje y del clima de Inglaterra.
El mensaje fue extendindose a travs de la Red y obtuvo una respuesta abrumadora.
Al final la clebre galera londinense ha conseguido localizar cerca de 500 de esas piezas
que se crean perdidas u olvidadas. Un hallazgo definido como uno de los
descubrimientos ms asombrosos en el mundo del arte britnico desde hace decenios por
The Independent, que le dedicaba ayer la apertura del diario a toda pgina.
Hemos tardado un ao en encontrar las 500 piezas desaparecidas. La Tate ha sido la
primera en empezar a escarbar. Cuando empezamos no tenamos ni una sola pista, declar
un portavoz de la galera londinense.
Muchas de las obras haban llegado a sus propietarios a travs de herencias y sus
nuevos dueos desconocan la autora de los cuadros porque Turner no siempre firmaba
sus obras.
1.- Responda a estas preguntas de comprensin sobre este texto:
a) Quin era Turner? Dnde y en qu poca naci?
b) Qu es la Tate Gallery?
c) Qu se propuso la Tate Gallery con respecto a la obra de este artista? A travs de
qu medio manifest su propsito?
d) Qu significan estas palabras tomadas del texto?
Turbulentas:
Abrumadora:
Acuarela:
2. Resuma el contenido de este texto en no ms de seis lneas.
3. Qu tipo de texto es ste por sus caractersticas (lrico, narrativo, etc.)? Razone su
respuesta.
4. Analice morfolgica y sintcticamente esta frase tomada del texto:
Muchas de las obras haban llegado a sus propietarios a travs de herencias.

5. Escriba un sinnimo al lado de cada una de estas palabras tomadas del texto: don,
vasta, legado, ilocalizadas.

29

Lingua galega e literatura


Lea atentamente este texto de Antonio Reigosa:
Eu chmome Alfonso Alfonso, fillo de Alfonso Alfonso e neto de Perico Alonso, dos
Alfonso de Golpilleira. Levamos toda a vida vivindo entre a Pena da Roca e o
Pombeiro, entre as Fiosas e o Padornelo e moitos da mia familia fixeron estudos de
latn, de ontes, claro est, escondidos tras as silveiras do camio dos Picos cando o
paseaban os seminaristas do seminario de Mondoedo. E temos un parente por
Xermade, medio parente, a verdade, porque fillo de raposa e loba, que lle chaman o
Loberno, que non hai quen lle tusa en toda a Chaira.
Eu nacn aqu, no Morollo da Golpilleira. Aqu me pariu mia nai, que era experta en
cazar galias do pescozo pelado. Meu pai era menos escollido. Non tia as teimas para
comer. O mesmo lle daba un merlo que unha papuxa. Morreu, o pobre, nun trebello de
ferro que lle puxeron os rapaces de Pelourn. E despois paserono polas casas, atado de
ps e mans, escarranchado, colgado duns paus. Dbanlles ovos, seica, polas moitas
galias que haba matar no que lle puidese quedar de vida. Confundrano coa mia nai e
foi unha vergoa para todos ns.
Antonio Reigosa. Memorias dun raposo
1. Complete os datos persoais do personaxe que fala neste texto:
Nome:
Naceu en:
Neto de:
Vive en:
2. Por que di que moitos da sa familia fixeron estudos de latn, de ontes?
3. Conte como morreu o seu pai.
4. Quen fala neste texto? Razoe a sa resposta.
5. Explique por qu estas palabras do texto levan til:
Latn:
:
Ps:
Ns:
6. Os escritores utilizan constantemente nos seus textos recursos ou figuras para
dotalos de maior expresividade. Que figura literaria utiliza o autor neste texto?
Explique a sa resposta.

30

Lingua estranxeira
Francs
Lea atentamente o texto:
Les Dimanches
Si lon demande vingt personnes quoi elles rvent demployer les dimanches, on
obtient vingt rponses opposes.
Pour les uns, cest lvasion vers la campagne, mais leurs voisins objectent que rien
nest plus sinistre que les dparts dans les transports en commun surpeupls ou le
dsagrment de parcourir des routes o les voitures se croisent et se suivent un rythme
frntique; ils voquent la berge malodorante ou lhostellerie ruineuse, le pique-nique
troubl par les fourmis, les araignes, les moustiques.
Pourtant il faut croire que cette somme dennuis peut procurer le bonheur, puisquils
sont des milliers qui migrent ainsi et ne pensent pedant six jours qu la joie quils auront
de rentrer fourbus.
Mais, ceux-l mme qui contestent les plaisirs de la campagne senferment dans une
salle de concert sans pouvoir admettre que dautres considrent la musique comme le plus
ennuyeux des bruits.
Il y a de gens qui restent chez eux et qui dorment, dautres qui se lvent avec laurore
pour bricoler, cest--dire travailler sans arrt, plus que les autres jours.
Le lundi, on se rveille mcontent et il faut deux jours de travail pour se remettre de
ces vingt-quatre heures de loisirs.
1.- Conteste en francs:
a) Quelle sont les ennuis que l'on peut trouver quand on part vers la campagne
les dimanches?
b) Quels sont les trois animaux indiqus dans le texte?
c) Est-ce quon se rveille le lundi trs content?
2.- Traduza ao galego ou ao casteln:
a) Il faut deux jours de travail pour se remettre de ces vingt-quatre heures de
loisirs.
b) Dautres considrent la musique comme le plus ennuyeux des bruits.
3.- Escriba en forma negativa e en plural a frase:
Mon copain va les dimanches au muse.
4.- Escriba en francs as palabras que estn en galego (cursivas).
a) Le dimanche prochain erguereime avec laurore.
b) Mon voisin non puido aller au concert.
c) Les voitures percorren les routes un rythme frntique.

31

5.- Traduza as seguintes expresins:


a) Ao galego ou ao casteln:
*

Quel jour sommes-nous?

Je suis enchant de faire votre connaisence.

b) Ao francs:
*

Unha mesa para catro, por favor.

A que hora a sada?

Ingls
Lea o seguinte texto:
Not everybody in Britain is interested in sport or in outings. A minority is interested
in going to the theatre, to the cinema- often to see films in a foreign language- and also to
different concerts and operas. But this kind of entertainment is getting expensive and it is
largely a city activity. In most towns and cities there are at least a few museums and art
galleries.
A typical British activity is attendance at day and evening classes in Adult Institutes
and Colleges of Further Education. The activities vary from arranging flowers artistically
to car maintenance, from pottery to ballet dancing.
Sports, of course, are practised with great enthusiasm. One particular sport which has
increased in popularity is riding. It is also estimated that three million Britons go sailing
every year. British people in general have a great appetite for outdoor enjoyment and
cultural entertainment.

1. Responda a estas preguntas en ingls. Non utilice monoslabos.


a)
b)
c)
d)
e)

Why is only a minority interested in going to the theatre in Britain?


What is a typical British educational activity?
Which sport has increased in popularity lately?
How many Britons go sailing every year?
What is the text about?

2. Escriba estas frases en forma negativa:


Riding has increased in popularity:
Three million Britons go sailing every year:
British people have a great appetite for outdoor activities:
3. Escriba cando menos cinco palabras mis de cada tema:
Sports: Riding, .............................................................................................
Indoor activities: Cinema, ..........................................................................
Nationalities: British, ..................................................................................

32

Countries: United Kingdom,......................................................................


4. Complete estas frases coa forma correcta do verbo entre parnteses:
a)
b)
c)
d)

She usually .............................. (write) in red ink.


He ...................... (write) a letter now.
My father .................. (come) to stay with us next month.
I...................... (just remember) that I ................... (not pay) the rent yet.

5. Escriba unha frase tpica que dira en cada unha destas situacins:
a)
b)
c)
d)

At the railway station: ...............................................................


Having breakfast: ......................................................................
Suggesting going for a walk: ....................................................
Asking the way to some place: .................................................

6. Escriba en ingls un mnimo de trinta palabras sobre este tema: O que fixen no vern.

33

MBITO SOCIAL

1. A cidade de Toko est situada aproximadamente a 130 graos de lonxitude leste. Que
hora ser nesa cidade se nun punto situado no meridiano Greenwich son as 12:00 horas
(doce do medioda)?
2. Observe estes dous climogramas que representan dous tipos diferentes de clima.

a) Anote as diferenzas fundamentais que observe entre os dous climogramas nas


temperaturas e nas precipitacins.
b) Que tipo de clima representa cada un?
3. Complete este mapa da Pennsula Ibrica cos nomes de:
a) Cinco ros.
a) Tres cadeas montaosas.
b) Os mares que a rodean.
c) Os pases situados dentro dela e ao norte e ao sur da mesma.

34

4.

Lea detidamente este texto e responda despois s preguntas sobre el:


A deforestacin un mal moi antigo. Xa dende o Neoltico, con machadas ou lume, os
nosos devanceiros destruron amplas masas de bosque orixinario. Hoxe o proceso de
deforestacin acelerouse e afecta sobre todo aos bosques tropicais, facendo
desaparecer anualmente millns de hectreas.
A deforestacin unha das causas fundamentais de desertizacin. A vexetacin fixa as
terras coas sas races e minora o impacto das chuvias sobre o solo, freando o seu
discorrer e favorecendo a sa infiltracin no terreo (efecto esponxa). Deste xeito
incremntanse as augas subterrneas e dimine considerablemente o volume das augas
superficiais, responsables da erosin.
Por outro lado, mentres non se altere o manto vexetal, as augas dos ros baixan limpas
e manteen un caudal mis ou menos regular ao longo do ano. Pero cando desaparece
a proteccin vexetal, aparecen as inundacins, seguidas de secas. Os terreos das partes
altas da conca van perdendo a capa de terra frtil que, arrastrada polas chuvias
torrenciais, vai depositarse aos encoros hidroelctricos acurtando as a sa vida
produtiva.
a)
b)
c)
d)

Que entendemos por deforestacin? Cando comezou este proceso?


Que entendemos por desertizacin?
Explique como a destrucin das masas de rbores fai que aumente a desertizacin.
A eficacia dos encoros hidroelctricos tamn se ve afectada pola deforestacin.
Explique como.

5. As actividades produtivas clasifcanse en sectores.


a) Como se chaman?
b) Que actividades se inclen en cada un deles?
c) Que sector ocupa mis poboacin nun pas pouco desenvolvido?

35

6. Explique o significado destes termos, que se usan cando falamos de distintos


momentos da historia da humanidade:
Paleoltico:
Castro:
Excedentes:
Polis:
Escravo:
Seor feudal:
7. Lea detidamente este texto tomado da Constitucin espaola:
Artigo 1
1. Espaa constitese nun Estado social e democrtico de Dereito, que propugna como
valores superiores do seu ordenamento xurdico a liberdade, a igualdade e o pluralismo
poltico.
2. A soberana nacional reside no pobo espaol, do que emanan os poderes do Estado.
3. A forma poltica do Estado espaol a Monarqua parlamentaria.
Responda a estas preguntas:
a) Que quere dicir pluralismo poltico?
b) Nos estados autoritarios do Antigo Rxime, o Rei afirmaba que o seu poder via
directamente de Deus. Neste texto da Constitucin espaola afrmase que a soberana
nacional reside no pobo espaol, do que emanan os poderes do Estado. Que quere dicir
esta afirmacin?
c) Como vostede sabe, Monarqua quere dicir que o xefe do Estado o Rei ao que,
xeralmente, herda o seu fillo ou filla. Pero, que quere dicir que a nosa monarqua
parlamentaria?
d) Os poderes do Estado son o lexislativo, o executivo e o xudicial. Que institucin ou
institucins representan en Espaa eses poderes?
e) A Constitucin a norma fundamental do Estado espaol. Despois dela, cal a norma
bsica da Comunidade Autnoma Galega?

8.

Relaciona as palabras da esquerda coas definicins da dereita:

I. Xota

a) Calquera unin de ritmos, melodas, etc. procedentes de xneros ou correntes distintas.

II. Concerto

b) Msica tradicional propia dun pobo, normalmente


de cultura agrcola.

III. Violoncello

c) Baile popular de Galicia e doutras rexins espaolas.

IV. Folk

d) Forma musical propia da msica clsica, normalmente con tres movementos.

V. Fusin

e) Instrumento de corda maior que o violn e menor


que o contrabaixo.

(I,____) (II,___) (III,___) (IV,____) (V,____)

36

9.Esta unha reproducin do coecido cadro de Francisco de Goya Os fusilamentos do 3 de


maio. Obsrveo coidadosamente e realice despois as actividades propostas.

a) Sublie as afirmacins que lle parezan correctas:


- Este cadro foi pintado como recordo dos fusilamentos en Madrid, ao comezo da Guerra
Civil, 1936-1939.
-Este cadro foi pintado como recordo dos fusilamentos en Madrid, o 3 de maio de 1808,
polas tropas invasoras francesas.
-A figura central do cadro o campesio de camisa branca, que levanta desesperado os
brazos.
-A figura central a silueta das construcins do fondo, dereita.
-O cadro est iluminado homoxeneamente.
-Un gran farol, colocado diante do pelotn, a nica fonte de luz do cadro e ilumina
intensamente o campesio de camisa branca.
-O cadro expresa a violencia de maneira conmovedora; un berro de protesta e unha
defensa da liberdade.
-O cadro non transmite ningn contido emocional, e o que o contempla mantense neutral,
sen percibir ningunha mensaxe de protesta.
b) Describa agora vostede, con palabras propias, o que observa no cadro e as emocins ou
ideas que esperta en vostede

37

MBITO CIENTFICO TECNOLXICO


Matemticas
1.- O nmero racional e potencias.
a) Ordenar de maior a menor os seguintes nmeros
b) Calcular os cocientes das seguintes potencias:

6
7

11 3 23
, 14
, 4 , 28 .

( 3) 4
( 3) 2
( 4 ) 3 .( 4 ) 7
( 4 )5 .( 4 ) 2

c) Resolver os seguintes radicais:


0,09 ;

0.008 ;

0.00016 ;

10 2

2.- Xeometra: clculo de reas e volumes.


-Queremos cravar varios postes no contorno dunha parcela de 120 m. x 60 m.
Se a distancia, en lia recta , entre un poste e o seguinte de 6m.
Pdese:
a) Calcular o nmero de postes que necesitamos.
b) Cal a medida en hectreas da parcela?

- Calcular en litros a capacidade mxima do depsito debuxado mis abaixo.

1 m.

4 m.

1 m.

2 m.

3.- Tringulos e representacins grficas.


a) Nun tringulo rectngulo os catetos miden respectivamente 6 cm. e 8 cm.
Calcular a medida da hipotenusa.
b) Dadas as seguintes rectas:
y - 2x = 3
y 2x = -1
Determinar: se se cortan, se son paralelas ou se son coincidentes.
Representalas graficamente.

38

4.-Linguaxe alxbrica, ecuacins e sistemas.


a) Resolver as seguintes ecuacins de primeiro e segundo grao:
1
8

( x 2) 23 (2 x + 6) + x = 4

3x 2 + 5 x 2 = 0
b) A suma de dous nmeros impares consecutivos 28. Calcular que nmeros
son indicando o proceso de clculo

Ciencias da natureza
1. Nunha rexin determinada de alta montaa con ladeiras de forte pendente, onde hai
un clima fro, que tipo de meteorizacin se pode producir?
2. Explique en catro ou cinco lias como se formaron as cordilleiras que existen no
lmite continente-ocano, como os Andes.
3. As clulas animais presentan algunhas estruturas diferentes s das clulas vexetais.
Enumere as estruturas que unicamente estn presentes nun e noutro tipo de clulas.
4. Unha clula ten 20 cromosomas e divdese por mitoses: Cantas clulas orixina e
cantos cromosomas ten cada unha delas?
5. Que gas se consome e cal se libera, respectivamente, durante a fotosntese?
6. Que unha dieta equilibrada? De que factores depende a cantidade de enerxa que
debe conter a dieta?
7. A distancia que separa dous sinais consecutivos nun tramo de estrada recta de 60 m.
Calcular o tempo que emprega un autombil en percorrer esa distancia se a sa
velocidade constante de 72 km/h.
8. Nun corpo actan simultaneamente das forzas de 30 N, e 40 N. Calcular o mdulo
da resultante nos seguintes casos:
- As forzas teen a mesma direccin e o mesmo sentido.
- As forzas teen a mesma direccin e sentidos opostos.
- As forzas teen direccins perpendiculares entre elas.
9. Responda de forma razoada:
- Se nun vaso mesturamos auga e aceite, que se observar despois dun tempo en
repouso? Por que?
- En que caso ter un mesmo obxecto unha parte somerxida maior, cando flota
na auga ou cando o fai no aceite? Por que?
10. Tendo en conta que o fluor pertence ao grupo VII A, o magnesio ao grupo II A e o
xofre ao VI A, dicir o tipo de enlace que se forma en cada un dos seguintes casos:
39

- Os tomos de fluor ao unirse entre si.


- Os tomos de magnesio ao unirse entre si.
- Os tomos de fluor ao unirse con tomos de xofre.
- Os tomos de magnesio ao unirse con tomos de xofre.
11. O carbonato clcico (CaCO3 ) reacciona con cido ntrico ( HNO3 ) formndose
nitrato de calcio (Ca ( NO3 ) 2 ) , dixido de carbono (CO2 ) e auga ( H2 O) .
- Escribir a ecuacin correspondente a esta transformacin e axustala.
- Calcular cantos gramos de ( HNO3 ) son necesarios para reaccionar con 20 g.
de (CaCO3 ) .
- Cantos moles de (Ca ( NO3 ) 2 ) se forman con 1008 g. de ( HNO3 ) ?
DATOS, masas atmicas: N = 14; H = 1; O = 16; Ca = 40; C = 12.

Tecnoloxa
1. Problema
Canto pesa unha prancha como a da figura,
sabendo que a densidade do aceiro de
8.75 mkg3 ? (quilogramos partidos por metro

25 mm

m
,50

m
25

30 mm

cbico)

1,50 m

2. Problema
Temos das resistencias de 3 e 6 respectivamente e conctanse en serie cun
xerador de 9 V de forza electromotriz. Representar graficamente o circuto e
calcular:
- A resistencia equivalente.
- A intensidade da corrente que pasa por cada resistencia.
- A diferenza de potencial entre os extremos de cada resistencia.
3. Problema
- Representar graficamente nun diagrama lineal as temperaturas dun enfermo na
semana do domingo 20 ao sbado 26, de acordo cos seguintes datos:
Domingo 20

Luns 21

Martes 22

Mrcores 23

Xoves 24

Venres 25

Sbado 26

37.7 C

37.4

36.9 C

37.7 C

37.2 C

37.0 C

37.3 C

Calcular a temperatura media do enfermo na referida semana.

4. Pregunta
Ao responder as seguintes preguntas, rodearase cun crculo a letra
correspondente resposta correcta. Se se desexa rectificar unha resposta
sinalada, riscar cun X e rodear cun crculo a nova resposta elixida.

40

- O temperado dun metal produce neste:


(a) Aumento da sa dureza e aumento da sa tenacidade.
(b) Aumento da sa fraxilidade e aumento da sa dureza.
(c) Aumento da sa rixidez e diminucin da sa fraxilidade.
(d) Diminucin da sa rixidez e diminucin da sa tenacidade.
- A garlopa e o cepillo son ferramentas que se usan para:
(a) Limpar o taller despois dunha xornada de traballo.
(b) Igualar as superficies planas de madeira.
(c) Pulir e abrillantar superficies metlicas.
(d) Eliminar os residuos de material adherido s limas.
- Para transformar un movemento de rotacin nun movemento rectilneo
empregaremos un sistema de transmisin formado por:
(a) Engrenaxe e cremalleira.
(b) Roletes de friccin.
(c) Engrenaxes cnicas rectas.
(d) Engrenaxe e parafuso sen fin.
5. Pregunta
Describir as seguintes palabras referidas a internet:
Navegar.
Chat.
e-mail.
Vdeo-conferencia.

41

EXEMPLO 3

MBITO DA COMUNICACIN
Lingua galega e literatura

O pai de Miguelio
O pai de Miguelio chegaba das Amricas e o rapaz non caba de gozo no seu
traxe festeiro. Miguelio saba cos ollos pechados como era o seu pai; pero
denantes de sar da casa botoulle unha ollada ao retrato.
Os "americanos" xa estaban desembarcando. Miguelio e a sa nai agardaban no
peirao do porto. O corazn do rapaz batalle na tboa do peito e os seus ollos
esculcaban nas greas, en procura do pai soado.
De speto avistouno de lonxe. Era o mesmo do retrato ou anda mellor portado, e
Miguelio sentiu por el un grande amor e canto mis se achegaba o "americano",
mis cobiza senta o rapaz por enchelo de bicos. Ai!, o "americano" pasou de
largo sen mirar para ningun, e Miguelio deixou de querelo.
Agora si, agora si que o era. Miguelio avistou outro home moi ben traxeado e o
corazn dballe que aquel era o seu pai. O rapaz devecase por bicalo a fartar.
Tia un porte de tanto seoro! Ai!, o "americano" pasou de largo e nin tan
sequera reparou que o seguan os ollos angurentos dun neno.
Miguelio escolleu as moitos pais que non o eran e a todos quixo tolamente.
E cando esculcaba con mis anguria, fxose cargo de que un home estaba
abrazando sa nai. Era un home que non se pareca ao retrato; un home moi
fraco, metido nun traxe moi frouxo; un home de cera, coas orellas fra do cacho,
cos ollos encoveirados, tusindo...
Aquel si que era o pai de Miguelio.

"Cousas" de Castelao
1. Resuma este texto de Castelao en non mis de seis lias.

42

2. Poa til s palabras deste texto:


Aquel dia, cando se presentou de improviso na consulta, o doutor dixolle a
enfermeira que non traballaba mais, que citase a xente para outro dia. "Non
sempre aparece un amigo que hai varios meses que non vin", xustificouse e, ante
a aprobacion complice da mesma, foise co seor Mendez para o cuarto de atras.

3. Poa te ou che onde cumpra:


Non _____ negaches _____ a cumprir o prometido. Cres que ma _____
entregarn _____ todo o que lles pediches? Moito___ buscou ____ por toda a
cidade. De verdade ____ berra ____ cada vez que ____ ve __ ?

4. Poa en feminino as seguintes frases.


-Un cidadn espaol asegurou que os alemns son mis dbiles que os
noruegueses.
-O home comprou un cabalo e un carneiro para facerlle compaa ao can do
rapaz.
6. Poa o ou a segundo o xnero dos seguintes substantivos:
__sangue, ____friaxe, ___arma, ___sal, ___linguaxe.
7. Substita nas seguintes frases o complemento directo e o indirecto por pronomes,
como se fixo neste exemplo:
Ex.: Fixo unha empanada aos seus invitados: Fxollela
- Sirve o caldo ao teu irmn.
- Fai os deberes sa irm porque ela non sabe.
- Di a verdade a estes homes.
- Truxonos un regalo ben bonito.

43

Lengua castellana y literatura


Lea este texto de Ernest Hemingway y responda a las siguientes preguntas.
Era un viejo que pescaba solo en un bote en el Gulf Stream y haca ochenta y cuatro das
que no coga un pez. En los primeros cuarenta das haba tenido consigo a un muchacho. Pero
despus de cuarenta das sin haber pescado, los padres del chico le haban dicho que el viejo
estaba definitiva y rematadamente salao, lo cual era la peor forma de la mala suerte, y por
orden de sus padres el muchacho haba salido en otro bote que cogi tres buenos peces la
primera semana. Entristeca al muchacho ver al viejo regresar todos los das con su bote vaco, y
siempre bajaba a ayudarle a cargar los rollos de sedal o el bichero y el arpn y la vela arrollada
al mstil. La vela estaba remendada con sacos de harina y arrollada, pareca una bandera en
permanente derrota.
El viejo era flaco y desgarbado, con arrugas profundas en la parte posterior del cuello.
Las pardas manchas del benigno cncer de la piel que el sol produce con sus reflejos en el mar
tropical estaban en sus mejillas. Estas pecas corran por los lados de su cara hasta bastante abajo
y sus manos tenan las hondas cicatrices que causa la manipulacin de las cuerdas cuando
sujetan los grandes peces. Pero ninguna de estas cicatrices era reciente. Eran tan viejas como las
erosiones de un rido desierto.
Todo en l era viejo, salvo sus ojos; y estos tenan el color mismo del mar y eran alegres
e invictos*.
-Santiago le dijo el muchacho trepando por la orilla desde donde quedaba varado el
bote -, yo podra volver con usted. Hemos hecho algn dinero.
El viejo haba enseado al muchacho a pescar y el muchacho le tena cario.
-No dijo el viejo-. T sales en un bote que tiene buena suerte. Sigue con ellos.
-Pero recuerde que una vez llevaba ochenta y siete das sin pescar nada y luego cogimos
peces grandes todos los das durante tres semanas.
-Lo recuerdo dijo el viejo_. Y yo s que no me dejaste porque hubieses perdido la
esperanza.
-Fue pap quien me oblig. Soy un chiquillo y tengo que obedecerle.
-Lo s dijo el viejo-; es completamente normal.
-Pap no tiene mucha fe.
-No. Pero nosotros s, verdad?
-S dijo el muchacho-. Me permite invitarle a una cerveza en la Terraza? Luego
llevaremos las cosas a casa.
- Por qu no? dijo el viejo-. Entre pescadores.
Ernest Hemingway

44

El viejo y el mar, ed. Planeta


*invicto = que no ha sido vencido

1. a) Quines son los protagonistas del relato?


b) Qu otros personajes se mencionan?
c) Indique en qu lugar se hallan esos personajes y qu referencias de tiempo se
detallan en la historia.
2. Resuma brevemente este texto.
3.- Analice morfolgicamente las palabras de esta frase tomada del texto:
Sus manos tenan las hondas cicatrices
4.- Este fragmento tomado de una novela pertenece al gnero narrativo. Explique por
qu.
5.- Escriba un sinnimo y un antnimo para cada una de estas palabras:

Sinnimo

Antnimo

Vaco
Flaco
Profundo
Alegre
6.- Vuelva a escribir este prrafo, poniendo los verbos en tiempo presente:
Entristeca al muchacho ver al viejo regresar todos los das con su bote vaco, y siempre
bajaba a ayudarle a cargar los rollos de sedal La vela estaba remendada con sacos de harina
y arrollada, pareca una bandera en permanente derrota.

45

Lingua estranxeira
Lingua inglesa
1. Answer the questions about the following text:
Last month I visited New York. I went there with my friend, Paul. We had a great time.
On the first day, we went up the Empire State Building. We saw amazing views of
Manhattan.
Then we visited the famous Museum of Modern Art. I really liked the pictures by
Picasso and Mir.
We had lunch in a caf near the museum. I had a pizza and Paul had a sandwich. After
lunch we went shopping. I bought a blue T-shirt.
After that we went to Central Park and saw some people running.
Finally we went to the cinema and saw a very good cowboy film. It was a fantastic day!
a) What is the text about?
b) How many places did they visit in New York?
c) What did they have for lunch?
d) What did they do after lunch?
2. Make these sentences negative:
a) We had a great time.
b) I really liked the pictures by Picasso and Mir.
c) Finally we went to the cinema.
3. Make these sentences interrogative:
a) Last month you visited New York
b) He bought a blue T-shirt.
c) It was a fantastic day.

4. Write at least five more words for each of the followings subjects:
a) Meals: pizza, sandwich, .........................................................................................
b) Buildings: museum, .......................................................................

46

c) Clothes: T-shirt, .....................................................................................................

d) Sports: running, ..............................................................................................

5. Write true or imaginary sentences about a visit to a town or a city (5 lines or fifty
words).

Lingua francesa
1.- Lisez la lettre et rpondez aux questions:
Je cherche un(e) ami(e),
Cette lettre est un S.O.S. que je lance comme la seule et unique occasion de trouver des
amis. Je suis une jeune fille de 25 ans. J'habite un petit village, et je ne parle pas
beaucoup avec les gens parce que j'ai un problme auditif. Je ne comprends pas ce qu'on
me dit. J'ai une prothse auditive qui ne me sert rien.
J'aime lire, crire et surtout les animaux et mon jardin mais je me sens trs seule. Je ne
reois jamais de lettres et mon grand souhait serait de recevoir de la correspondance. Je
voudrais avoir des amis et changer des ides.
1.- Qui est-ce Isabelle?
2.- Quel est son problme?
3.- Qu'est-ce qu'elle souhaite?

2.- Compltez ce dialogue cout dans un magasin :


-

Bonjour, vous dsirez?

................................................................ un jean.

...........................................................................?

Noir

...........................................................................?

42 ou 44 je ne sais pas.

Voil, regardez............................, il est super!

Oh, oui,.................................................................?

47

80 euros.

3.- Trouvez la question

.........................................................................................? Jai 25 ans.

..........................................................................................? Cest ma cousine.

..........................................................................................? Il est trois heures et


demie.

...........................................................................................? Je regarde la tl.

............................................................................................? Cest une gomme.


4.- Mettez ce texte la forme ngative:
Quand il arrive, il salue tout le monde. Il est toujours de bonne humeur. Il sourit tout le
temps. Il sait normment de choses. Et quand il explique, on comprend tout. Lanne
prochaine, je veux encore tre dans sa classe.

5.- Compltez cette lettre avec un verbe au futur simple:


Chre Andra,
Quest-ce que tu...................................pour tes vacances? Moi, la semaine prochaine,
j.......................................chez mes cousins en Auvergne,
ce...........................fantastique!
Nous..............................des sorties dans la campagne et nous .............................. en
vlo.

Le soir, nous.............................. de bons moments ensemble parce quils adorent


discuter et
bavarder,
Je t................................. une carte postale de l-bas.
Je tembrasse.
Adeline

48

MBITO SOCIAL
1. Localice no mapa dez pases que formen parte da Unin Europea. Escrballes o nome.

2. Identifique no mapa: A) Galicia e catro comunidades autnomas mis. B) Pases fronteirizos


con Espaa. C) Situacin das Ras Baixas na costa galega.

3. No sculo XIX e na primeira metade do sculo XX, milleiros de galegos emigraron


a Amrica.
a) A que pases se dirixiron?
49

b) Cales foron as razns desa emigracin?


c) Na segunda metade do sculo XX, a emigracin galega dirixiuse a outras rexins
do planeta. Cara a que pases?
4. Lea con atencin este texto e responda as preguntas sobre el:
As actividades do sector primario en Espaa experimentaron nos ltimos trinta
anos unha profunda transformacin, paralela aos profundos cambios que se
produciron na sociedade e na economa. Espaa deixou de ser un pas en vas de
desenvolvemento e incorporouse ao grupo de nacins desenvolvidas, sen que iso
supuxera a desaparicin de graves problemas que anda existen na nosa economa,
como a alta taxa de desemprego e a falta de competitividade e modernizacin
dalgns sectores econmicos.
a)

De acordo co texto, que sector econmico sufriu unha gran transformacin en


Espaa nos ltimos trinta anos?

b)

Que consecuencia fundamental tivo esa transformacin?

c)

Que dous graves problemas seguen existindo na economa espaola de


acordo co texto?

d)

Que actividades econmicas se inclen no sector primario? E nos sectores


secundario e terciario?

5. Que cambios se produciron na vida dos grupos humanos no perodo denominado Neoltico? Por
que se fala de Revolucin neoltica?
6. Ordene cronoloxicamente estes acontecementos ou procesos histricos:
Segunda Guerra Mundial, Revolucin Francesa, cada do Imperio Romano, descubrimento de
Amrica.
7. Sublie, das afirmacins seguintes, as que establece a Constitucin espaola de 1978:
-A forma de goberno de Espaa a repblica federal.
-A forma de goberno de Espaa a monarqua parlamentaria.
-A forma de goberno de Espaa a monarqua absoluta.
-Espaa un estado centralizado.
-Espaa un estado con comunidades autnomas.
-Espaa un estado federal.
-Os cidadns teen diferentes dereitos, segundo o estamento social ao que pertenzan.

50

-Todos os espaois son iguais diante da lei.


-As mulleres e os homes teen recoecidos distinto grao de dereitos.
-O poder lexislativo est desempeado polas Cortes Xerais: Congreso e Senado.
-O poder lexislativo exercido polo Goberno.
-O poder lexislativo exercido polos xuces e maxistrados.

8.

Este ano xacobeo milleiros de persoas peregrinan ata Santiago da Compostela


percorrendo o Camio ata chegar catedral da cidade. Esta imaxe pertence a un dos
accesos de dita catedral.
a) Que nome recibe este acceso porticado?
b) Quen o seu autor?
c) Cal cre que a mellor definicin para esta obra? Sublie a opcin elixida:

A mis clara referencia do estilo plateresco en Galicia.

Obra de marcadas influencias barrocas.

Anda que cronoloxicamente pertence ao romnico, a sa esttica un anticipo


do gtico.

Os restos mellor conservados da poca romana en Galicia.

d) A figura de Cristo preside toda a escena desde a parte superior. Que discpulo de
Cristo aparece representado na columna central (parteluz)?

51

8. Relacione os nomes dos instrumentos musicais coas sas definicins. Coloque a letra
correspondente xunto aos nmeros romanos que hai embaixo entre parnteses.

I. A zanfona

a)

II. O bombo

b) Tocbase de p, cunha inclinacin para facilitar a volta


das teclas sa posicin orixinal. De son moi suave e
que sen dbida nos recorda pocas medievais.

III. A gaita

c)

IV. O requinto

d) o nome mis frecuente, tradicional e popular en toda a


bisbarra da Ulla dunha frauta travesa de madeira de
buxo afinada en Fa.

V. A pandeireta

e)

(I,___)

(II,___)

Instrumento de vento con fol. Anda que hoxe en da se


fabrican en todas as tonalidades, tradicionalmente
existan basicamente tres. mis aguda chambaselle
"grileira", que na escala actual se asimilou a "Re".

Consta dun aro de madeira circular con das filas de


ferreas (crculos cortados de folla de lata e agrupados
de dous en dous), que se distriben ao longo do aro.
Nun dos lados est cuberto cun parche de coiro.

Instrumento de percusin cun tambor cilndrico grande


que se fai soar cun mazo .

(III,___)

52

(IV,___)

(V,_)

MBITO CIENTFICO-TECNOLXICO
Matemticas
1. a) Exprese con potencia nica:

b) Efecte a suma:

( )
(a )

a 8 a 3

5 0

3 + 27

1
3
2 2

4 5

1+
c) Opere:

2. Nun triangulo rectngulo, un cateto mide 6 m., e a hipotenusa, 10 m. Calcule:


a) O outro cateto
b) A rea e permetro do tringulo.

3. Resolva o seguinte sistema de ecuacins:


2 x y = 7

x + 3 y = 7

4. Unha empresa aceiteira envasa 3.000 litros de aceite en 1.200 botellas de 2 e de 5


litros. Cantas botellas de cada clase se utilizan?

5. A seguinte tboa mostra as cualificacins obtidas polos 30 alumnos e alumnas dunha


clase de educacin secundaria nun dos mbitos.
CUALIFICACINS
NMERO ALUMNOS/AS

2
3

4
5

5
8

a) Calcule a media, a moda e a mediana.

b) Calcule a varianza e a desviacin tpica.

53

6
7

7
3

8
3

9
1

Ciencias da natureza
1. Indique razoadamente se as seguintes afirmacins son verdadeiras ou falsas:
a) Nun ecosistema, os produtores elaboran materia orgnica a partir de materia
inorgnica.

b) Os descompoedores son o primeiro paso da cadea trfica.

c) Os consumidores son hetertrofos.

2. Indique que mtodo anticonceptivo lle parece o mis adecuado nos casos seguintes:
a) Unha persoa que ten contactos sexuais espordicos.

b) Unha parella estable que planifica non ter fillos durante os tres prximos
anos.
c) Un matrimonio que decide non ter mis fillos.

d) Os que manteen relacins sexuais con mis dunha persoa e queren evitar o
contaxio da SIDA e doutras enfermidades de transmisin sexual.

3. Relacione cada unha das seguintes palabras con cada unha das frases. Escriba en
cada caso o nmero que lle corresponda.
CLOROPLASTOS (1), SORO (2), VACINA (3), HETERTROFOS (4),
FOTOSNTESE (5), RESPIRACIN CELULAR (6), CITOPLASMA (7), EPITELIAL
(8)

Frases:
a) Proceso polo que as clulas vivas adquiren enerxa rompendo as molculas
orgnicas, con expulsin de dixido de carbono ( ).
b) Substancia preparada a partir do soro sanguneo doutra persoa ou dun animal
para curar ou previr unha enfermidade ( ).
c) Tecido orgnico que cobre as superficies internas e externas do corpo ( ).
d) Seres vivos que son incapaces de elaborar materia orgnica e necesitan
alimentarse da elaborada por outros seres vivos ( ).

54

e) Corpo celular no que flotan o ncleo e os orgnulos celulares ( ).


f) Medicamento preparado a partir de xermes mortos ou atenuados que se
administran para desenvolver a inmunidade contra a enfermidade que estes
provocan ( ).
g) Orgnulo das clulas vexetais que contn clorofila e realiza a fotosntese ( ).
h) Proceso de transformacin da enerxa luminosa en enerxa bioqumica que ten
lugar nas follas dos vexetais ( ).
4. Un coche viaxa desde Madrid a Crdoba cunha velocidade constante de 90 km/h.
s 8 h. da ma pasa por Bailn, situada a 250 km de Madrid. A que hora sau de
Madrid?
5. Nun edificio en construcin sbese un balde de area de 198 Newtons de peso ata
una altura de 50 metros. Calcule:
a) A enerxa potencial gravitatoria que adquire cando est altura citada.

b) A forza que se tivo que exercer para subilo.

6. O cinc metlico (Zn) reacciona co cido clorhdrico (HCl) formando cloruro de


cinc (ZnCl 2 ) e hidrxeno (H 2 ), segundo a ecuacin:
Zn + 2 ClH
ZnCl 2 + H 2
Se partimos de 175 g de cinc, calcule:
-Masa do cloruro de cinc obtido.
-Moles de cido clorhdrico que reaccionan.
Pesos atmicos en u.m.a.: Zn: 654; H: 1; Cl: 355

55

Tecnoloxa
1.

As estruturas estn sometidas a distintas forzas. Defina as que se citan deseguido


e faga un debuxo explicativo para cada caso:

Traccin:
Compresin:
Flexin:
2.

O seguinte mecanismo est formado por poleas e engrenaxes. No debuxo


indcase o sentido do movemento da primeira polea.

a) En que sentido xirar cada un dos elementos restantes? Indqueo con frechas.
b) Calcule a velocidade que xira a engrenaxe D,.Sabendo o seguinte:

A polea A ten un dimetro igual a 30 cm. e xira a 100 rpm.

A polea B ten un dimetro de 10 cm.

A engrenaxe C ten 20 dentes.

A engrenaxe D ten 50 dentes.

3. Dado o seguinte circuto, calcule os datos que se piden embaixo.


5
3
10

4,5 V

a. A resistencia total do circuto.


b. A intensidade nas resistencias de 5 e 10 ohmios.
c. A voltaxe entre bornes da resistencia de 3 ohmios.

56

4. Para transformar unha tensin de 220 V noutra de 125 V dispoemos dun


transformador cunha bobina primaria de 500 espiras. Cal debe ser o nmero de
espiras?
5. Que son enerxas renovables? Que clases coece?
6. Explique brevemente os seguintes conceptos relacionados coa informtica:
Memoria RAM:
CD ROM:
Base de datos:
Correo electrnico:

57

EXEMPLO 4

MBITO DA COMUNICACIN
Lingua galega e literatura
Lea o seguinte texto tomado da novela O mundo perdido de A. Conan Doyle:
Estaba sentado, nunha cadeira xiratoria tras dunha ancha mesa chea de libros,
mapas e esquemas. Cando entrei fixo xirar a cadeira cara a min. O seu aspecto
deixoume pasmado. Eu a preparado para algo estrao, mais non para atoparme cunha
personalidade tan esmagante como aquela. O que deixaba a un sen alento era o seu
tamao... o seu tamao e a sa presenza impoente. A sa cabeza era enorme, a mis
grande que eu vira nunca coroando un ser humano. Estou seguro de que se me atrevese
a poer o seu sombreiro de copa, chegarame ata os ombros. Tia unha cara e unha
barba que me lembraban os touros asirios; sobre a cara vermella, a barba era tan moura
que tia reflexos azuis, e en forma de aixada caalle esfiaada ata o peito. O cabelo
tamn era peculiar, cun mechn ondulado e longo pegado sa testa maciza. Os ollos,
dun azul cinsento, debaixo das cellas mestas e longas, miraban de forma directa,
desdeosa e dominante. Por riba da mesa emerxan dous ombros anchos e un peito
como un bocoi, ademais dunhas mans enormes, cubertas dun pelo longo e mouro. Esta
imaxe e os bramidos e ruxidos da sa voz foron as primeiras impresins que tiven do
famoso profesor Challenger.
A. Conan Doyle,

O mundo perdido

1. Que o que mis lle chama a atencin ao narrador do personaxe que describe?

2. Como se describen os seus ollos? E a sa cabeza?

3. Onde se atopa o profesor Challenger? Que datos se dan dese lugar?

4. Indique a orde da descricin das diferentes partes do corpo do personaxe no


texto. Por onde se empeza e que orde se segue?

5. Indique un sinnimo das seguintes palabras do texto: pasmado; estrao;


esmagante; lembraban.

6. Escriba un antnimo ou contrario de cada unha destas palabras: grande;


ondulado; longo; anchos .

58

7. Indique por que levan til ou non as seguintes palabras: era; ruxidos; mis;
tamn.

8. Forme o plural de: ser; martes; funil; fcil.

9. Escriba o feminino de: fisterrn; alemn; chins; macho.

10. Redacte un texto no que contine brevemente a descricin do profesor


Challenger ou do lugar no que se atopa.

59

Lengua castellana y literatura


Lea este texto de un relato de la obra Qu me quieres, amor?, de Manuel Rivas
Una viejecita se presenta en comisara a las cuatro de la maana. La ha trado
un taxi hasta la puerta. Debi de ser una seora guapa. Viste un abrigo que
seguramente result elegante hace cuarenta aos, se apoya en un bastn y, an as, al
andar arrastra los pies como si el suelo estuviese cubierto de nieve. Por lo visto, ya es
conocida entre los del servicio nocturno. Fandio, el compaero de guardia, me hace el
tpico gesto del tornillo en la sien. Y a continuacin se oculta tras la trinchera de
denuncias no resueltas.
-En qu puedo servirle, seora? le digo con mi mejor sonrisa.
-Me va a volver loca, va a acabar conmigo dice despus de secarse las lgrimas y
peinarse con los dedos.
-De qu se trata, seora?
-Usted no sabe lo terrible que es. Lo rematadamente malvado que es. Es, es...
-Quin, seora? pregunto intrigado de verdad.
Vuelve a tener la mirada fragmentada, quebrada, como un cristal despus de
una pedrada. Hace un gesto para que me acerque y me susurra al odo.
-Toni. Toni Grief. Quiere matarme, seor!
Busco con la mirada a Fandio, pero ya se ha perdido en un crucigrama.
-As que alguien quiere asesinarla y usted sabe quin es.
-No conoce a Toni Grief? No me diga que no conoce a Toni Grief. Claro, as
funciona la polica!
Manuel Rivas , Que me quieres, amor?
1. Realice un breve resumen del texto y pngale un ttulo.

2. Pase a estilo indirecto las seis primeras intervenciones en estilo directo de los
personajes.

3. Dnde y cundo suceden los acontecimientos? Quines son los protagonistas?


Seale alguna caracterstica de esos protagonistas.

4. Relacione las formas verbales subrayadas en el texto con los tiempos


enumerados a continuacin. Indique para cada uno de ellos la persona y nmero
que le corresponde.

60

presente de indicativo:
pretrito perfecto simple indicativo:
pretrito perfecto compuesto indicativo:
futuro indicativo:
pretrito imperfecto subjuntivo:

5. Localice los adjetivos, sustantivos y determinantes del primer prrafo del texto.
Adjetivos:
Sustantivos:
Determinantes:

6. Invente un final para esta historia.

61

Lingua estranxeira
Lingua inglesa
1. Lea este texto e conteste s preguntas seguintes/ Lea este texto y conteste las
preguntas siguientes:
The Amish people went to America in the eighteenth century and since then their
lifestyle has not changed at all. They dont even speak English among themselves. They
speak German as their ancestors did. The Amish are farmers and they base their life on
the Bible: you wont see any telephones or tractors in an Amish village, their clothes are
very plain and they dont wear any make-up or jewellery.
Family life is very important for the Amish. They live in large families and everyone
helps with the work. The men and boys work in the fields and the women and girls
work in the house. When something big is needed, such as a new barn, all the
neighbours help to build it.
But life for the Amish is not all work. They have a lot of village parties. They dont
dance or play musical instruments, but they sing hymns and have a good time.
a) What is the text about?
b) Why dont the Amish have telephones or cars?
c) Is life boring for the Amish? Why?

2. Complete co verbo entre parnteses, no tempo axeitado/ Complete con el verbo entre
parntesis, en el tiempo adecuado
a) I ......................(visit) my grandparents today.
b) She usually .......................(go out) with her friends at the weekend.
c) I ............................(not see) Mr. Jones since last Friday.
d) We ..............................(not go) for a walk yesterday. It was raining.
e) ............. you .................... (read) the newspaper when I phoned you?
3. Contine cada unha destas listas de palabras con cinco mis/ Contine cada una de
estas listas de palabras con cinco ms.
a) Clothes: trousers.......
b) Food: salad,...............
c) Languages: German, .....
d) Household chores: washing up, .........

62

4. Escriba as preguntas adecuadas para estas respostas/ Escriba las preguntas


adecuadas para estas respuestas
a) .......................................................................? We went to Barcelona. We had a great
time.
b) .......................................................................? I bought it last week. Do you like the
colour?
c)........................................................................? I am going with Sandra. Shes a good
friend.

5. Escriba un texto dunhas cincuenta palabras sobre este tema/ Escriba un texto de unas
cincuenta palabras sobre este tema

What do people in your area do in their free time?

Lingua francesa
1. Completez avec qui, le, les, lui, leur, en et y.

Le Bulgare
Il y avait dans mon village un homme ....................vivait seul avec son chien.
Cet homme ........... tout le monde appelait Le Bulgare dormait le jour et
vivait la nuit. Il partait tous les soirs dans la campagne et il .............passait la
nuit. Le matin, quand j allais l cole, je .................... rencontrais sur mon
chemin. Il portait toujours un gros sac gris .................. semblait trs lourd.
On aimait bien le Bulgare, on ................. suivait, on ...............posait des
questions. C etait notre ami.

2.Rpondez ngativement :

63

-Il y a une voiture dans la rue?


-Est-ce qu il est mdecin?
-Vous allez la piscine?
-Il habite Paris?
3.Pose les questions correspondantes ces rponses.
J habite Toulouse
Je travaille dans un banque
C est mon frre Julien
Il a deux voitures

4.Mets l imparfait les verbes souligns qui sont au prsent.


Il est six heures du matin, la rue est dserte et je fais le trajet pour aller mon
travail. six heures dix je recontre un homme trs curieux : il marche
lentement, il lit toujours son journal et il s arrte devant l arrt de bus et il
part. Le vent souffle trs fort et la pluie commence tomber.

5.Rpons aux phrases en utilisant que, qui, o, et dont d aprs le modle

Ex: C est un bon livre. Je vais le lire.


C est un bon livre que je vais lire.
C est un homme intressant. Je le connais.
Il me parle d une fille. La fille habite ct.
C est une maison la campagne. Dans cette maison je passe mes vacances.
Molire a crit des comdies. Les personnages de ces comdies sont irrels.

64

MBITO SOCIAL

1- Ordene cronoloxicamente (desde os mis antigos ata os mis modernos) os


seguintes perodos, personaxes ou pobos histricos: musulmns, cartaxineses,
Reis Catlicos, visigodos, prehistoria, Filipe III, romanos.

2- Lea o seguinte texto e explique cal o seu tema fundamental e as ideas mis
importantes que aparecen nel.

As causas que impiden dar solucin ao problema alimentario en frica


hainas que buscar na dependencia econmica respecto aos pases
capitalistas. Un dos obstculos que impide o autoabastecemento
alimentario do Terceiro Mundo a divisin do traballo entre os estados
capitalistas industrializados e os pases en desenvolvemento. Arredor de
100 empresas multinacionais controlan a agricultura de frica e tena
sometida aos seus intereses. Como resultado, a agricultura do Terceiro
Mundo produce mercadoras que non serven para cubrir as necesidades
alimentarias da poboacin, pero que teen unha forte demanda nos
pases industrializados
Os pases pobres foron alentados a desviar recursos internos cara ao
exrcito e compra de armas; isto levou ao poder a gobernos
controlados polos militares. As guerras civs estn orde do da nos
pases africanos.
Nos pases pobres existe unha explosin demogrfica. Nas comunidades
rurais pobres, os fillos son a proteccin bsica fronte s aflicins dunha
vellez prematura. Os descendentes estn a para soportar o sol e as
fatigas cando aos seus maiores lles chegue o momento de buscar o
repouso..

3- Indique unha causa econmica, social ou


desenvolvemento da Revolucin Francesa.

poltica que influra no

4- Explique as innovacins tcnicas fundamentais que apareceron na primeira


Revolucin Industrial. Razoe por que foron tan importantes e que cambios
sociais favoreceron.
5- O sistema econmico capitalista e o socialista diferncianse en moitos aspectos:
propiedade dos medios de producin, papel da oferta e da demanda, etc.
Explique das diferenzas entre ambos sistemas.
6- Lea este texto tomado dunhas instrucins de Hitler aos seus colaboradores:

Os polacos, en contraste total cos nosos obreiros alemns, naceron


especialmente para traballar a reo (...); deben ser empregados como man de
obra non especializada (...); os pens que o Reich necesita cada ano deben

65

sacarse da Polonia (...). Para os polacos soamente debe haber un amo: os


alemns (...). Polo tanto, todos os representantes da clase intelectual polaca
deben ser exterminados, para evitar a expansin dos seus pensamentos. Isto
semella crueldade, pero lei de vida.
Adolf Hitler Ordes aos seus colaboradores 1940
a) Cal a idea fundamental do texto?
b) De acordo co pensamento nazi, todos os homes e os pobos son
iguais? Razoe a sa resposta.
c) Con que feito histrico do sculo XX se relaciona a ideoloxa
nazi?
7- Site no mapa os seguintes lugares ou accidentes xeogrficos: ros Mio e
Douro, Santiago de Compostela, Barcelona, cabo de Gata, golfo de Biscaia,
Principado de Asturias, Montes Pireneos.

8- Observe a seguinte reproducin dunha pintura romnica e conteste as seguintes


cuestins:

66

a) Cal a temtica deste cadro (relixiosa, profana, etc.)? Describa


brevemente o que se representa nel.
b) Observe e describa o fondo do cadro. Como ? (paisaxstico,
arquitectnico, etc)
c) Observe agora a composicin. Como ? (simtrica, non
simtrica, procesional, etc)

9- Os instrumentos dunha orquestra sinfnica agrpanse por familias (vento,


corda, percusin). Escriba, cando menos, o nome de dous instrumentos de cada
unha desas familias:
Vento:
Corda:
Percusin:

67

MBITO CIENTFICO TECNOLXICO


Matemticas
1-Nmeros:
Calcule:
a) [( 3) ( + 2) ( 6) ] [( 8): ( + 2) ]
b)

20
30

+ 15

15
10

72 : 23

c) Aplicando as propiedades das potencias:

40
20 30 ( 2)

(217 )4

2-Xeometra:
Temos unha caixa de cartn de 32 cm. de longo, 22 cm. de ancho e 16 cm. de alto.
a) Cantos dados de 2 cm. de lado poderemos colocar no seu interior?
b) Que superficie de cartn se necesita para facer a caixa?
c) Canto mide a varia metlica recta mis longa que poderemos colocar dentro
da caixa?

3-Ecuacins:
a) Resolver as ecuacins.
3(x-2) 4(x-3) = 2x 1

3X 2 5X 2 = 0

b) Nunha cafetera, por dous cafs e un refresco pagamos 2,70 . Dous das
despois, pagamos 4,10 por un caf e tres refrescos. Canto custa un caf? E un
refresco?

4-Estatstica:
Para comparar o consumo de gasolina de dous tipos de coche, fanse 10 controis
e antanse os quilmetros percorridos despois de encher o depsito de gasolina,
cos seguintes resultados:
Coche A : 250, 270, 260, 250, 270, 280, 260, 260, 270, 260.
Coche B : 250, 280, 250, 220, 300, 280, 250, 280, 300, 280.
a) Faga unha tboa de frecuencias absolutas para cada tipo de coche cos datos
anteriores.

68

b) Calcule a media, a mediana e a moda dos quilmetros percorridos para cada


un dos coches.
c) Que coche ten menos consumo medio?

Ciencias da natureza
1. Unha chave de ferro ten unha masa de 70 g. Calcule o volume que ocupa se a
densidade do ferro 7860 Kg/m3.

2. O metano (CH4) reacciona co osxeno (O2) do aire obtndose dixido de


carbono (CO2 ) e auga (H2O).
a) Escriba e axuste a reaccin.

b) Calcule os gramos de dixido de carbono que se obtern no caso


anterior. Masas atmicas: C 12 ; H 1 ; O 16.

3. Se cae un tarro desde o piso oitavo dunha casa, situado a 30 m. de altura sobre a
ra, con que velocidade chegar ao chan? Dea o resultado en m/s e Km/h.
g = 9,8 m.s-2
4. Cal o principal problema do uso dos combustibles fsiles? Que outros tipos de
enerxa nos proporciona a Terra? Son utilizables en lugar do carbn e do
petrleo? Explique as respostas.

5. Complete:
Como o resto dos seres vivos, o ser humano realiza as tres funcins vitais:
......................, ................................... e ...................................
Todas estas funcins estn controladas por dous sistemas de coordinacin: o
sistema........................................... e o ...................................
A locomocin realzase mediante a cooperacin de dous sistemas do noso corpo:
o............................................. e o ........................................
A nutricin require o concurso de catro aparatos: ..................................,
...................................., ..............................e .........................

69

Na reproducin interveen os rganos ......................... Neles prodcense as


clulas sexuais .................................e ................................
6. Indique razoadamente e con exemplificacins se as afirmacins seguintes son
verdadeiras ou falsas:
a) Os descompoedores transforman a materia orgnica morta en mineral.
b) Os consumidores son auttrofos.
c) A materia mineral que provn da descomposicin da materia orgnica
morta pode servir de alimento s plantas.
7. Relacione cada un dos seguintes termos con cada unha das frases:

Termos:
FUNGOS (1), RESPIRACIN (2), MITOSE (3), TECIDO (4),
PROCARIOTAS (5), AUTTROFOS (6), CENTRIOLOS (7), VACUOLAS
(8), ESTMULO (9).

Frases:
a) Organismos unicelulares sen ncleo
verdadeiro............................................................. ( )
b) Interveen no movemento celular e no reparto dos cromosomas na divisin
celular.... ( )
c) Teen un gran desenvolvemento nas clulas
vexetais..................................................... ( )
d) Est formado por un conxunto de clulas que levan a cabo unha determinada
funcin. ( )
e) Supn a producin de enerxa para o funcionamento
celular........................................ ( )
f) Sintetizan materia orgnica a partir de materia
inorgnica............................................. ( )
g) Cambio nas condicins do medio no que viven os seres
vivos....................................... ( )
h) Reparto dos cromosomas no proceso de divisin
celular................................................ ( )
i) Organismos eucariotas que realizan a dixestin
externa................................................. ( )

70

Tecnoloxa

1.- Problema
a)Calcule a intensidade que indica o ampermetro da figura.
b)Calcule as tensins que haber en cada lmpada.

2.- Problema
Se unha engrenaxe motriz ten 40 dentes e xira a 1.000 revolucins por minuto,
calcule cantos dentes deber ter o conducido se queremos que este xire a razn de
5.000 rpm.

3.-Problema
Debuxe a letra W en perspectiva cabaleira e logo as sas vistas principais
(alzado, planta e perfil esquerdo) acoutndoas cunhas medidas imaxinarias que
vostede elixa.

71

4.-Pregunta
Explique o que entende por rede de rea local en informtica e enumere os
elementos bsicos que necesitara para realizar unha.
5.-Pregunta
Rodee cun crculo a letra da resposta que considere correcta. Se desexa
rectificar unha resposta sinalada rsquea cun X e rodee cun crculo a nova
resposta elixida.
-

Unha viga est sometida principalmente a un esforzo de:


(a) Traccin.
(b) Torsin.
(c) Flexin.

A unha frecuencia de 50 hertzios correspndelle un perodo de:


(a) 20 milisegundos.
(b) 20 segundos.
(c) 50 milisegundos.

Unha estufa con termstato un exemplo de control:


(a) En lazo aberto.
(b) En lazo pechado.
(c) En lazo amplificado.

- Se convertemos a binario o nmero 4710 daranos un resultado de:


(a) 101111
(b) 110011
(c) 100110

72

EXEMPLO 5

MBITO DA COMUNICACIN
Lingua galega e literatura

1.

Lea este texto de Alfonso lvarez Cccamo e responda s preguntas que ten
despois.

Ela tera uns oitenta anos, polo que me dobraba na idade. Ela era
viva e eu solteiro. Ela era como a nai que nunca coecn. Ela era
a calma, a educacin, a dozura da ancianidade, a fraxilidade, a
elegancia, a tenrura. Ela era unha avoa de conto. Por iso
achegueime a Ela e sentei no seu banco para falar.
Nada mis facelo, Ela abandonou a calceta e dedicoume o seu
tempo, falndome con voz musical:
Pode que vostede sexa o home que eu necesito.
Eu? Por que? Para que me necesita?
Xa llo explicarei co tempo. Por certo, o meu nome Ela.
Ela?
Basilio, o meu esposo, sempre me chamou Ela, de Eladia,
Eladia Suances.
Encantado. Eu son Edn de Cigalia. Ben, as desexo ser
coecido. O meu verdadeiro nome non ten nada de interesante.
Edn de Cigalia, poeta, seora. Cigalia Galicia como se decatar
doadamente...
Ai, que orixinal! lembro que exclamou Galicia,
Cigalia... pas de bo marisco...
...
Escoita unha cousa Edn dxome un da calquera cando
xa nos atubamos e Ela lera bastantes dos meus poemas, tes que
facerme un favor, o favor do que xa che falei varias veces.
O Favor, xa sei. Agardbao. Por fin te decidiches, Ela.
Si. Considero que xa ests preparado, que xa temos a
confianza suficiente para que che encargue o favor, favor que che
pagarei xenerosamente.
Non fai falta. Eu son un cabaleiro.
A quen lle sobran os cartos... Escoita: baixo ese pozo de
cristal non hai un bombeiro. A abaixo est meu home. Estou
segura. Esa cor vermella que a xente atribe ao uniforme
descoezo que , pero afirmo rotundamente que a est o corpo de
Basilio, que ese corpo o corpo de Basilio. S se trata de que o
recuperes, de que o rescates da sa prisin.
ALFONSO ALVAREZ CCCAMO, A meritoria cortesa de
Edn de Cigalia.

73

Quen son os personaxes que aparecen no texto? Que idade teen?

Por que Ela se chama as, Ela?

Explique coas sas propias palabras esta frase do texto: Ela era a calma,
a educacin, a dozura da ancianidade, a fraxilidade, a elegancia, a
tenrura.

Resuma en non mis de oito lias o contido fundamental deste texto.

Que recurso expresivo aparece en cada unha destas expresins?

Ela era como unha avoa de conto.

O pozo a sa prisin.

Tes que facerme un favor, o favor do que xa che falei varias veces.

Volva escribir as frases, colocando o pronome no lugar que lle corresponda.

74

... polo que dobraba na idade (me).

Acheguei a Ela (me).

Falou con voz musical (lle).

Para que necesita? (te).

O escritor lvaro Cunqueiro escribiu este poema inspirndose na mtrica e nos


temas da lrica medieval galego-portuguesa. Lao con atencin e responda s
preguntas.

A dama que a no branco cabalo


levaba un pano de seda bordado.

Na verde flor
as letras van de amor!

O cabaleiro do cabalo negro


levaba unha fita collndolle o pelo.

Na verde flor
as letras van de amor!

Mida os versos e escriba dereita de cada un o nmero de slabas


mtricas.

Escriba tamn dereita dos versos o esquema da sa rima.

75

Na poca medieval houbo en Galicia un gran desenvolvemento da


poesa lrica. Escriba o que saiba deste movemento: temas, mtrica,
etc.

76

Lingua castel e literatura


1.

Lea cuidadosamente este texto y responda a las preguntas siguientes.

Un mono nuevo, identificado por primera vez en Tanzania hace ahora una ao, se ha
convertido en un hallazgo doblemente histrico, ya que, adems de ser la primera
especie de mono de frica descrita en 20 aos, ha resultado ser el primer gnero nuevo
de monos en 83 aos. El equipo internacional que da cuenta de los nuevos anlisis que
indican lo diferente que es de todos los monos conocidos alerta tambin sobre el peligro
que corre si no se toman medidas urgentes para su conservacin. Se estima que
sobreviven unos 500 ejemplares, seala la organizacin Wildlife Conservation Society
(WCS).
De pelaje marrn, con la tripa blanquecina y unas particulares crestas y patillas, el
animal, de 90 centmetros de longitud, fue visto en las laderas del volcn Rungwe y en
la reserva nacional Ndundulu. En la zona es conocido como kipunji, y tiene un grito
caracterstico, a medias entre graznido y un ladrido. Es omnvoro y se alimenta de todo
tipo de materia vegetal, as como de invertebrados. Vive en grupos de entre 30 y 36
individuos que se asocian a grupos de otros monos.
El ADN del mono sugiere que sus primos ms cercanos son los babuinos de la sabana,
del gnero Papip, a pesar de que la forma de vida del kipunji, en los rboles de zonas
altas, es muy distinta a la de stos. Tambin son distintos los rasgos de la cara, entre
otros. El descubrimiento refuerza la impresin de que las montaas del sur de Tanzania
han tenido un papel importante y hasta ahora poco conocido como refugio para muchas
especies que ya se han extinguido en otros lugares, comenta John F. Oates,
primatlogo estadounidense que ha formado parte del equipo.

El Pas, 12 de mayo de 2006.

Qu significan estas palabras tomadas del texto?

Hallazgo:
Alerta:
Blanquecina:
Graznido:

Qu significa esta expresin tomada del texto? Un mono nuevo se ha


convertido en un hallazgo doblemente histrico.

De acuerdo con el texto, cules son las caractersticas fsicas del mono
descubierto?

77

Resuma el contenido de este texto en no ms de ocho lneas.

Complete el cuadro con estas palabras tomadas del texto.

SINNIMO

ANTNIMO

Urgente
Diferente
Conocido
Alto

2.

Realice el anlisis sintctico de esta frase tomada del texto. Despus haga
tambin el anlisis morfolgico de las palabras.

El mono tiene un grito muy caracterstico.

3.

Diga a qu tipo de texto o gnero literario pertenecen estas obras.

TTULO DE LA OBRA
El Quijote, de Miguel de Cervantes.
El texto reproducido en este examen
tomado del peridico El Pas.
Un poema de Bcquer, en el que expresa
su dolor por un amor no correspondido.
Un drama de celos del escritor barroco
Pedro Caldern de la Barca.

78

GNERO LITERARIO

Lingua estranxeira: ingls


4.

Lea o texto e responda en ingls s preguntas sobre el/ Lea el texto y responda en
ingls a las preguntas sobre l.

Text messages for mobile phones were introduced in January 1999. The service was
called SMS (Short Message Service) and it soon became very popular. Now
approximately one billion text messages are sent every month in Britain alone. SMS is
cheap and fast. It is good for companies because they can send information and adverts
to clients.

5.

When were SMS introduced?

How many messages are sent every month in Britain?

Why is SMS so popular?

Do you often use SMS?

Poa os verbos entre parnteses na forma correcta./Ponga los verbos que van entre
parntesis en la forma correcta.

Peter ____________ (read) three books every month.

At the moment, she _____________ (read) a novel.

The baby ___________ (not/play) when his mother (come) into the
room.

They always _____________ (help) me.

He ____________________ (live) in England for two years.

Complete as frases co posesivo apropiado./ Complete las frases con el posesivo apropiado.

I have a car. It is ________ car.

79

This is Peters dog. It is ________ dog.

They bought a new house. It is __________ house.

Jenny has got a cat. It is ___________ cat.

Lea as seguintes frases e escriba ao lado de cada unha delas, unha expresin que
usemos para realizar esas accins./ Lea las frases siguientes y escriba al lado de cada
una de ellas una expresin que usemos para realizar esas acciones.

Greet someone:

Ask the time:

Ask about weather:

Say your age:

Describe your house or flat:

Escriba cinco palabras relacionadas con cada un destes temas./ Escriba cinco palabras
relacionadas con cada uno de estos temas.

Jobs:

Meals:

Hobbies:

Colours:

Nationalities:

Complete as frases usando unha forma comparativa./ Complete las frases usando una
forma comparativa.

80

This coffee is very weak. I Like it a bit ________________

Your work isnt very good. Im sure you can do it_______________

My box isnt very heavy. Your box is ______________

London isnt very beautiful. Paris is ____________________

81

Lingua estranxeira: francs


6.

Un amigo francs vai vir visitalo. Escrballe unha carta para indicarlle o camio
desde a estacin sa casa (de vostede). Non esqueza poer a data, os
sados, etc./ Un amigo francs va a venir a hacerle una visita. Escrbale una carta para
indicarle el camino desde la estacin hasta su casa. No olvide poner la fecha, los saludos, etc.

Volva escribir estes textos, substitundo vous por tu./ Vuelva a escribir estos textos
sustituyendo vous por tu.

Si vous allez ltranger, vous devez prendre votre passeport ou votre


carte d'identit. Si vous voyagez dans un pays de la Communaut
Europenne, le passeport nest pas ncessaire.

Si vous ne voulez pas avoir beaucoup d'argent et vous avez une carte
bancaire, vous pouvez payer avec elle dans les htels, les magasins, les
restaurants ...

Lea o seguinte texto e responda en francs s preguntas seguintes./ Lea este texto y
responda en francs a las preguntas siguientes.

LES RYTHMES DUNE VILLE DE PROVINCE


La ville vit. 5 ou 6 heures, elle s'veille lentement. Vers 7h 30, les premires
voitures arrivent; les gens vont travailler. midi, les restaurants, les brasseries et les
cafs sont pleins. Puis 14 heures, les gens repartent au travail.
A 17 heures, il y a beaucoup de circulation et du monde dans les supermarchs.
Le mercredi, il y a des enfants partout et le samedi, les habitants des villes vont dans les
magasins, les cafs, les cinmas. Mais la nuit, la ville vit encore...

quelle heure est-ce que la ville s'veille?

Pourquoi est-ce que les voitures arrivent vers 7 heures 30?

O est-ce que les gens mangent midi?

82

Quand est-ce que les coles sont fermes?

Unha persoa decide ir pasar as sas vacacins ao hotel SOLEIL de Niza e cntalle
a sa prxima viaxe a un amigo. Complete o texto con verbos en futuro./ Una
persona decide ir a pasar sus vacaciones al hotel SOLEIL de Niza y le cuenta el viaje a un amigo.
Complete el texto poniendo los verbos en futuro.

 Je (partir)_______________ d' 0porto 11 heures.


 J' (arriver)_______________ Paris vers 13 heures.
 1'aroport je (prendre)_______________un autre avion pour
Nice.

 L-bas un employ de 1'htel (aller)____________ me chercher


l'aroport.

Escolla, entre as seguintes, a forma conveniente para completar as frases: en, du,
de, des, , au, aux./ Escoja, entre las siguientes, la palabra adecuada para completar las
frases: en, du, de, des, , au, aux.

Le numro est dans les premires pages _______1'annuaire.

Vous serez convoqu ______ centre le plus proche _____ votre


domicile.

Jaimerai parler avec ______ amis quand j'ai la dprime.

II y a beaucoup ______ monde dans les restaurants

Que est-ce que vous faites _____ long d'une journe.

83

MBITO CIENTFICO-TECNOLXICO
Matemticas
1.

Simplifique as seguintes expresins:

( 3) 1 9 1 ( 3) 2
d)
( 1) 5 ( 2) 2 ( 6) 3

e)

2.

10 2 + ( 1) 2 100 3 1000 2 =

Calcule o resultado das seguintes operacins:

f) (15 X 3 + 3 X 2 6 X ):(3 X )

g) ( 4) + [2 + 3 + ( 4)] [( 7) + 2(3 + 5)] =

1 3 1 1 1

h) 2 + =

3 4 2 3 2

84

3.

Temos unha garrafa con 8 litros de auga e queremos calcular.

i) Cantas botellas de 1/5 de litro necesito para embotellar toda a auga?

j) Poderiamos completar un nmero exacto de botellas de 3/4 de litro


coa cantidade de auga anterior? Razoe a resposta. En caso negativo
indique o nmero de botellas que poderiamos completar.

4.

Unha lata de conservas ten forma de prisma recto e as sas medidas son
20 cm de longo, 5 cm de ancho e 6.50 cm de altura.

k) Debuxe a figura anterior cunhas proporcins aproximadas.

l) Calcule a cantidade de latn que necesitamos para fabricar a lata. Dar


o resultado en metros cadrados.

85

5.

Unha recta X est definida polos puntos seguintes A (1,3) e B (-2,0)

m) Represente graficamente a recta anterior no eixe de coordenadas.

n) Calcule a funcin afn da grfica anterior.

6.

Resolva as seguintes ecuacins.

o) Nunha cafetera, por dous cafs e un refresco pagamos 2.7 . Dous


das despois, pagamos 4.1 por un caf e tres refrescos. Canto custa
un caf? E un refresco?

p) 5x 8 = 6x - 7

86

Ciencias da natureza
7.

Relacione o tipo de central coa fonte e o tipo de enerxa aproveitada.


Coloque nos recadros das das columnas baldeiras o nmero que
corresponda:
Tipo de central

Fonte de enerxa

Hidroelctrica

Enerxa cintica do vento.

Trmica

Enerxa nuclear.

Nuclear

Enerxa cintica da auga.

Elica

Enerxa radiante do sol.

Fotovoltaica

Enerxa de combustibles fsiles.

Tipos de enerxa

Non renovables

8.

Renovables

Relacione as frases da primeira columna cos termos da segunda.


Coloque esquerda de cada termo da segunda columna o nmero que lle
corresponda da primeira.
N

Compoentes non vivos dun ecosistema.

Ozono

Evolucin dun ecosistema ao longo do tempo.

Bitopo

Relacin entre individuos de distinta especie


con beneficio mutuo.

Descompoedor

Gas que protexe a Terra das radiacins


perigosas.

Sucesin

Conxunto de individuos da mesma especie que


comparten o mesmo hbitat.

Mutualismo

Organismo que transforma a materia orgnica


en inorgnica.

Poboacin

87

9.

Escriba no recadro da dereita V se verdadeiro e F se falso. No caso de


ser falso, debaixo da definicin indique a funcin correcta.

Nutricin

10.

Definicin

As vitaminas proporcionan enerxa.

Definicin

O raquitismo est provocado pola falta de vitamina B.

Definicin

As protenas teen unha funcin plstica.

Definicin

A anemia dbese carencia de ferro.

Das forzas de 6 e 8 N estn aplicadas sobre un mesmo corpo.


Represente graficamente e calcule a forza resultante nos casos
seguintes:

q) As forzas teen a mesma direccin pero sentido contrario.

r) As forzas estn formando un ngulo recto.

88

11.

O tomo a parte mis elemental dun elemento qumico. Non obstante


poden diferenciarse partes dentro da sa estrutura:

 Nomee tres partculas que hai nos tomos.

 Indique a carga elctrica que teen as partculas sinaladas dos


tomos.

12.

Relacione cada exemplo co seu concepto.


N

13.

Cobre puro

cido sulfrico

Un prato de sopa

Disolucin

Azucre disolvido en auga

Sistema heteroxneo

Substancia pura composta


( H 2 SO4 )

Substancia pura simple

Enlaces qumicos. Represente mediante a formulacin correspondente

 Das substancias que presenten enlace inico.

 Dous substancias que tean enlace covalente.

 Dous substancias que presenten enlace metlico.

89

14.

Mesturas e disolucins.

s) Como se distingue cando un sistema homoxneo, heteroxneo ou


substancia pura?

t) Describa dous mtodos de separacin de substancias que estean


mesturadas.

u) Un litro de aceite ten unha masa de 890 gramos, e un mililitro de mel,


unha masa de 1.15 gramos. Calcule a densidade de cada unha desas
substancias en unidades do sistema internacional.

90

Tecnoloxa
15.

Debuxe en perspectiva unha mesa de forma rectangular de catro patas.


Unha vez debuxada, realice a sa planta e o seu perfil dereito.

16.

Un circuto elctrico est formado por tres resistencias de 2, 3 e 5


conectadas en serie cun xerador de 20 V de forza electromotriz.

v) Faga unha representacin grfica do mesmo.

w) Calcule a resistencia equivalente.

x) Que cantidade de corrente pasar polo circuto cando este estea


cerrado?

91

17.

Sublie a resposta correcta nos tres apartados seguintes.


A diferenza de enerxa que existe entre dous puntos unidos por un
condutor chmase:

A carga elctrica que pasa nun determinado sentido pola seccin dun
condutor nunha unidade de tempo chmase:

5.

Voltaxe.

6.

Diferenza de
potencial.

7.

Diferenza
atmica.

8.

Amperio.

9.

Intensidade.

10. Electrn.
A unha frecuencia de 50 hercios correspndelle un perodo de :

11. 20
milisegundos.
12. 20 segundos.
13. 50
milisegundos.

18.

PROBLEMA: elixa unha opcin das seguintes

Opcin A

y) Unha engrenaxe de 9 dentes xira a 2000 RPM. Cal ser a velocidade


en RPM dunha engrenaxe acoplada a esta de 54 dentes?

Opcin B

z) Indique que tipo de panca unha cana de pescar. Debuxe o esquema


da mesma. Calcule a forza que hai que facer para pescar un peixe de
2 Kg. cunha cana que mide 320 cm., se a man est suxeitando a cana
a 80 cm. do estremo.

92

MBITO SOCIAL

1.

Coloque neste mapa de Galicia en perspectiva o nome das ras, illas e cidades
correspondentes.

93

2.

Calcule a hora solar que ser en Toko, lonxitude 140 graos leste, se en Vigo,
que est aproximadamente a 9 graos oeste, son as 10:00 horas.

3.

Observe estes dous climogramas que representan dous tipos diferentes de


clima.

94

Complete:
Temperatura Mes en
mxima
que se
alcanzan

Precipitacins Mes en
mximas
que se
producen

Climograma da
esquerda
Climograma
da dereita

4.

5.

Que diferenzas observa entre os dous climogramas nas temperaturas


e nas precipitacins?

Explique brevemente o significado destas palabras ou expresins relacionadas


coa xeografa e coa economa de Espaa.

Clima mediterrneo.

Sector turstico.

Latifundio.

Enerxa hidroelctrica.

Lea con atencin este texto. Trtase dun fragmento do discurso que o rei Lus
XVI dirixiu ao Parlamento de Pars o 3 de marzo de 1776.

Unicamente en min reside o poder absoluto, que ten como esencia


aconsellar, a xustiza e a razn. Unicamente a min deben as Cortes a sa
existencia e autoridade; a plenitude desa autoridade que s exercen no
meu nome, unicamente en min reside e xamais a podern usar na mia
contra; unicamente en min radica o poder lexislativo por enteiro e sen
dependencia; unicamente pola mia autoridade os oficiais da mia corte
proceden non formacin senn ao rexistro, publicacin e execucin
da lei... A orde pblica en bloque emana de min e os dereitos e intereses

95

da nacin, que non nos atrevemos a considerar como un corpo separado


do monarca, quedan necesariamente unidos aos meus propios e de min
dependen.
 Cal o tema fundamental deste texto?

De acordo coas palabras do rei, en quen reside a autoridade, o poder?

 Como se chama a forma de goberno que describe neste texto o rei de


Francia?

A partir de 1789 tivo lugar en Francia un proceso fundamental para a historia


do mundo occidental, a Revolucin Francesa.

Cales foron os principios fundamentais defendidos polos lderes da


Revolucin?

6.

A que forma de goberno se opoa?

No sculo XVIII e nas primeiras dcadas do sculo XIX producronse cambios


moi importantes nalgns pases europeos, como Inglaterra, que recibiron o
nome de Primeira Revolucin Industrial. Explique brevemente en que
consistiron eses cambios.

96

7.

Defina brevemente estes conceptos relacionados con diversos perodos da


historia de Galicia.

 Castro.

 Servo.

Fidalgo.

Foro.

Ilustrado.

8.

No sculo XV comeza en Occidente a etapa dos grandes descubrimentos.


Responda a estas preguntas sobre eses feitos.

Que avances cientficos favoreceron eses descubrimentos?

Os portugueses e os castelns seguiron rutas diferentes nas sas


viaxes de descuberta. Cales foron esas rutas?

Cite algns cultivos que vieron a Europa procedentes das novas


terras de Amrica e explique algunha consecuencia que tiveron na vida
dos pobos europeos.

97

9.

Observe este cadro de Juan Gris que leva por ttulo


peridico), pintado en 1916. Conteste despois s preguntas.

Le Journal (O

CAPTUL8

Artigo 1466

Que obxectos reais se poden identificar no cadro?

Das seguintes afirmacins, sublie das que considere que son certas.

 Este cadro realista, dicir, trata de representar as cousas


reflectindo a sa forma e as sas caractersticas na realidade.
 Este cadro permite identificar formas ou perfs que nos lembran
obxectos, pero cunha linguaxe abstracta, que reduce as formas reais
a figuras xeomtricas, e mis simples.
 Juan Gris realizou este cadro en 1916 cos procedementos e coas
tcnicas da pintura clsica realista, como faran Velzquez ou
Murillo.
 Juan Gris pintou este cadro incorporando elementos da vangarda
artstica, que utilizaban tamn artistas como Picasso e outros.

98

10.

Relacione as palabras da esquerda coas definicins da dereita

I. Xota
II. Concerto
III. boe

IV. Suite
V. Fusin

A. Calquera unin de ritmos, melodas, etc.


procedentes de xneros ou correntes distintas.
B. Baile popular de diferentes comunidades
autnomas, de ritmo vivo, que ten moitas variantes.
C. Conxunto formado por unha serie de pezas
instrumentais, xeralmente danzas, escritas na mesma
tonalidade.
D. Instrumento musical de vento, formado por unha
seccin cnica na que se combinan buracos e chaves.
E. Forma musical propia da msica clsica,
normalmente con tres movementos.

Os espaois son iguais ante a lei, sen que poida preval

(I,____) (II,___) (III,___) (IV,____) (V,____)

99

You might also like