meandew

merusirem

ke

ne

mid"ingeranan din

te

kinevaal din kayi su

ne

merukilem. Ara* se

ini pa'

iya ke neuna

netuman en maa. l^Ne iyan din ve maa

in-ingaran dut te kepuruan se tana'.

6Huna su
ke Eleteala

are' en

**Mepekelangi

te,

maa

ne migkahi en

kew ne

wayig su apey ebpekesivey ke wayig

divavew wey wayig

te

^Ne rutun ne neveelan en iya

rema

peheletan ne

impedsivey rin ke wayig

te

Eleteala

meepiya.

su

divavew wey

Eleteala

te,

Nekita

rut

en

maa.

in-ingeranan

te

Eleteala

^Ne

iyan

rut

impekalang din ne kewkewangan. Ne

^Ne

migkahi en

maa ke

**Metuvui ka ne dunya te

langun ne edsusunan

ebahas

te

te

menge kayu ne

maa

ruen lahas din. Ara' da'

en. 12Midtuvu'

ne

en ke pinemula

ne

ebahas

te

ruen

lahas

din

edsusunsusun ne midtuvu' en dema se

langun ne edsusunan

te

kayu ne ebahas

ruen lahas din. Nekita rut

te

Eleteala ne

ingkesuati rin su meepiya. l^ini

te,

**Mevurun kew ne

maa ke

ikietelu

Eleteala.

wayig diya'

te

te

ini

dHuna su netaman ne midlalag en

ke Eleteala

ne

te

ke ikeruwa ne hewii.

maa

te

diralem. Ara' da' se nelalag din

netuman

ne

rahat.

langun ne edsusunan te pinemula wey

netuman
te

te

Eleteala ke mibeelan din ne ingkesuati

rin su

diralem," ke se

ibpekalang

te

te

Eleteala.

wayig

Ne

ke nevurun ne wayig ne mid-ingeranan

ne hewii.

te

kepuruan." Ara' da' se nelalag din ne

kereleman su apey ruen

em

ne hewii ne nepasad

be
te

l^Migkahi en

maa ke

Eleteala te

20Migkahi en

maa

mesilai ka ne dunya te ebpekehenat te

"Metehui ka ne rahat

merayag su ebpedsivayen ke
kerukileman dut te keendawan su

ne idsengeluyuran.

langit ne

rudsuan

te

kedtenuri en te irerahun. 15Su

iyan pantag kayi te andew, bulan

wey

bituen se ebpekerayag kayi te tana'."'

Nelalag dinda' ne netuman en. l^Deruwa

se

rekela'

ne rayag ne neveelan

te

egumaked

te

keendawan ne ke reisek ne egumaked

te

Eleteala su ke rekela* ne

kerukileman wey abpeg dut te bituen ne

neveelan dema. l^ini se menge rayag ne
riya' itahu' dut te Eleteala te langit

apey egkereyahi ke dunya. I8su

ma

ke

egaked

kerukileman

te

te

netail en

keendawan

wey

kinepekedsivey

merayag wey merusirem.

ara' ne ke ikeepat en

su

te

l^Neveelan

maa ne

hewii.

ke Eleteala

te biasbias

te,

ne sera'

Ne metehui ke red

dema ne dunya

te

ne edlayang kayi

eberangan
te

pepenuk

rivavew," ke se

2lNeveelan

Eleteala.

te

te

Eleteala

deisek

dekela' ne sera' te rahat

langun

te

ed-ubpa'

edsusunan
te

Eleteala

wey

ne dait ne

wayig ne engketa' ded dema

menge pepenuk. Nekita

se edsusunan te
te

te sera'

se

ini se

mibeelan din ne nesuat

Nelalag

binatang."

netuman

edsusunan

mehintelunan

te

egkeayam wey ke edulug

maa

binatang. Nekita

migkahi en

te *'Ebaal

ebpeveyveyaan

''Mebmerakel kew ne
mebmeerit kew ke kayi te rahat wey ke
te

kayi te rivavew. 23Nepasad din

maa

ara'

ne ke ikelima ne hewii.

24Ne migkahi en

maa

te,

"Metehui ka ne tana' te edsusunan

te

ed-eyameti ne binatang wey edsusunan

edulug ne binatang ke ebpenanap ne

binatang wey

te

wey

ke

tana' ne

edsusunan

ke

ku

Su sikandan se

edlayang-layang

te

te

langun

ne

negidsan

ke

te

binatang

edlaveylavey riya'

ne

kiyu te menusiya'

te sikitew.

te

Eleteala

wayig wey ke

kewkewangan;

ed-eyamen ne binatang; mehintelunan

ke Eleteala

te

ne

rut te Eleteala ara'

midwaleng

26Ne

midtuvaran

binatang

maa

ne ingkesuat din su meepiya.

ne iring ded

Eleteala ke langun ne

da'

en. 25]sieveelan te Eleteala ke

sikandin su meepiya. 22Takin keta' ne

te

din

ke mehintelunan ne

ne binatang edulug wey ebpenanap kayi

;

te tana*,"

ke se Eleteala. 27ini ve im be ke

kinelimbaha

te

Kerenan

te

riya' din ipeiring te kandin.

meritan ne

elin din

menusiya' se

Meama wey

mibeelan. 28Dutun ne

'*Med-um-umanak kew ve im be su apey

ed-iseg ke kerakel niyu, na, egkeeneb
niyu ke dunya. Beyveyai niyu ke langun

ne binatang, sera'

te rahat,

kewkewangan wey langun

ne binatang kayi
en

maa

te tana',

ke Eleteala

te,

su ibehey ku keniyu

edsusunan

te

pepenuk

te

nekeubpa'

29Ne migkahi

**Intengi niyu
ini

te

ve

se langun ne

pinemula kayi

te

dunya ne

ruen lahas din wey piya engkey en ne

kayu ne ebahas. Su langun kayi ne

keuyahan niyu. 30Ne langun kayi

te

menge binatang ne kayi te tana' wey ke

menge pepenuk te kewkewangan wey
langun ne binatang ne ed-ipanew etawa
edulug kayi te

ku
midtuvaran ded dema te Eleteala
meiiusiya'

ne

mibeelan

ini

din

ini

se

su ara'

te

se

ampew

se langun

te tana'

ne ibehey

ne meilem ne pinendula

im be ke ibpekaan ku kandan," ke

Eleteala.

Nelalag din da' ara' ne

11

10

netuman. 3lNekita

te Eleteala

ke langun

ne bineelan din ne ingkesuat din su

meupiya ke kinetengteng

maa

ara'

ne ke ikeenem

din.

kewkewangan abpeg se nekeriken kayi te

dunya. Nelalag din da' ne netuman en.

Nepasad

maa ne

GUHUD MAA DUT TE

KEDLIMBAHA RUT TE
KERENAN NE ELETEALA
KAYI TE KEWKEWANGAN
WEY DUNYA.

INI

hewii

iHuna su netikup en ke enem ne hewii

ne nepasad ke kewkewangan wey tana'

rabpeg se langun taman. ^Ne ke ikepitu

en ne hewii rut

te Eleteala

ne langun

SE

SSika wera' pa' utan din

te

wey wera'

helevek din ne intahu' din kayi te dunya

pa' tuvui te pinemula ke tana' su wera'

wey kewkewangan ne nepasad

en.

pa'

te

langun ne

ke

te ikepitu rin

en ne hewii.

Mid-imeley ke Eleteala
helevek din dut

3Su

ini

se ikepitu ne hewii ne insivey te

dema peurani
tana'

te

Eleteala ne Kerenan

wera'

ne

ebpengengawid. 6Ugaid ne ruen en

^Ne

keta'

tana'.

ke hewii ne kinekepasad te Eleteala kayi

Kerenan ne Eleteala

4ini
te

se

dunya.

ve ke guhud dUt te kinelimbaha

Eleteala dut te dilnya

wey

tana',

ma

wayig ne edtevuf su apey meweyhi ke

Eleteala ne hewii pe edtentenuran su ara'

te

dema

pa'

puunan

din.

ne
te

midlimbag

meama

ne tana'

Mibperiyupan din

hinaWa su apey ruen niyawa

ke

rin.

te

Keta'

puuhan ne netehuante niyawa ne nevaluy

13

12

ne etew. SMidwaleng ke

Kerenan ne

Eleteala ne mibaal te pemulaan din ne

riya* te

itahu'

Iden dapit

te

edsilaan ne rutun din

kemeama ne midlimbag din. ^Kayi

te tana^

ne impetuvu' dut

te

Kerenan ne

ebpekepevaya*

inged ne Hevilah ne

te

ruen bulawan din. 12Ke bulawan

te ini

inged ne lunsey ne bulawan su ruen

bedilim din

wey

lapis lasuli

ne

dema

ne batu. 13Ne

ke ikeruwa ne savang ne ed-ingeranan

maa

te

Eleteala ke langun ne kayu ne biasbias se

Gihun. Ini ve ne ebpekepevaya'

paras din ne meupiya ne edtengtengan

inged ne kus. l^Ne ke iketelu ne savang

wey meupiya rema ne egkeenen. Ne

ne

te

riya'

luuk ne ruen senge levut ne kayu ne

umur ne wera'
edtemanan ne senge levut dema se
ebahas

te

ebpekevehey

te

ebpekepevaya'
te

te

meupiya meraat ne ulaula.

lONe kayi te Iden ne ruen wayig

pemulaan. Liyu

rututi

te

Pemulaan

maa

inged ne Asur.

te

Ne ke

ISMidwaleng
Eleteala ne

be

migkuwa

impeubpa' din keta'

te

din su edtuganur

te

keta'.

te

ikeepat ne savang
te lyupratis.

ke

Kerenan

rin ke

meama

l^Dutun ne migkehiyan dut te

wayig. liKe seveka ne midsavang ne

engkey ne bahas

ed-ingeranan

te

ne

riya'

ne

wey ebpengengawid

Kerenan ne Eleteala ke etew

Pisun

ne

Iden ne pemulaan

Iden ne mibpesebsevangey se epat ne

te

Sika

Tigris.

te dapit te edsilaan

maa ne ed-ingeranan

ebpetuvu' te itungan ne bahas te kayu su

idtindeg te menusiya' su ebaya'baya' en

ed-ingeranan

te

te

te,

*Tiya

meiige kayu keniyan

pemulaan ne egkepdkey ne egkeenen

14

15

im be keniyan

nu. 17ugaid ne liyu re' be

te

senge puun ne kayu ne ibmetau nu

te

meama. Iyan tumu'

din ne etew su

se ebaal a te limbang

apey ruen ebpeketavang

2lMidwaleng ke Kerenan

meupiya meraat se kena' ka kaan, su

kandin.

andew

Eleteala ne periyupi rin

iya

ne

migkaan ka

keta'

ne

meama

su

apey mekelipereng nevenar. Huna su

edsinaru ka te kepatey."
18,19,20sika

ini se

ne

ve midlinxbag dut

te

neurep-urep en

si

Adan ne midwaleng ke

Kerenan ne Eleteala ne menge mehinte-

Kerenan ne Eleteala ne bugkuta

lunan ne binatang wey menge pepenuk te

senge halang ne husuk. 22Ne ara' be se

kewkewangan ne impekita

midlimbag din ne meritan se husuk ne

meama

rin

dut te

su apey rin meingerani te piya

engkey se id-ingaran din

keta'.

Ne

rutun

meama ini se
menge binatang ne egkeayam wey
pepenuk te kewkewangan wey ke
ne pengingerani rut

te

mehintelunan ne binatang. Ugaid ne keta*

duma

mibugkut din dut

ki

meama ne ipekita rin

Adan. 23Ne iyan da' migkahi rut

meama
/*Ini

te

se:

ve ne tulan ku wey sapu' ku.

Ne meritan
,

te

rin se

se id-ingaran ku.

Su geina ne kayi ebpuun

te kedi'."

24Tembu' be ke meama ne ebpeke velag

te

ebpekeamung
kandin. Huna se nesehipa' dut te Kerenan

lukes din su riya' ebpekeruma te esawa

ne Eleteala ne iyan din migkahi se

rin su

"Kena' bes meupiya se sedseveka kayi

senge tiwelayan ne iyan kebpekevelag se

ne wera' pa'

rin ne

te

andang iya ne se veka se lawa rut

te

16

17

kemetayen. 25Neini se deruwa ne etew su

si

Adan wey ke esawa

rin

belegkas dan ne wera' pa'

ne wera'

dema

yeya'

dan.

iLangun

mehintelunan

te

ne

Eleteala ne iyan beliekali ne ke uled. Su

iyan migkahi rut te uled diya' te meritan

**Engkey, benar ve ne migkehiyan
rut te

Kerenan ne Eleteala

kew ebpekekaan dut

kayu ne

riya' te

te

kena'

menge bahas te
pemulaan?'' 2Ne iyan
te

tavak dut te meritan dut te uled se,

"Egkekaan dey se langun ne menge

bahas duen te kayu ne eyan

te

pemulaan,

ugaid, ne iyan da' kena' ibpekaan

rut te
te

ve se migkahi

rut

te

Eleteala kenami su embiya egkaan key

keta'

etawa ed-ami' ne edsinaru key

dut te uled se, '*Kena'

binatang ne mibeelan te Kerenan ne

kew

Ini

te

kepepatey." ^Ne rutun ne iyan da' lalag

3

te,

pemulaan.

kenami

Kerenan ne Eleteala ne bahas dut

senge Ipvut ne kayu riya' te luuk

te

5Su

netuenan

dut

kew mula' ebpatey.

te

Eleteala

se

19

18

ebpekekaan kew

keta'

ne ara' ke puunan

ebpekeimaman kew ne ebpekeiring

kew en te meresen ne etew ne ebmetau te
te

meupiya meraat ne ulaula. ^Huna su

nerineg dut te meritan se meupiya ves ne

egkeenen ne meepiya rema se ked-inteng

din su ebpekebehey ves te

meupiya ne

itungan

ne

mibpupu en sikandin ne

Ne mibehayan din ke esawa

rin ne migkaan dan
en langun.
7Nekepasad dan se egkaan ne
migkaan

en.

21

20

nekeimaman dan en im be

wey

iya

meama

**Engkey se midtarem te

ke,

netuenan dan en se wara belegkas dan.

wara* belegkas niyu? Migkaan

Midwaleng dan ne mibpemenai ran

buwa

rawun

te

kayu ne intinulag dan.

8Wey ran merineg

dut te

te

pemulaan

en

ware'

te

riya'

te

wey

andew

keramag ne
midwaleng ke meama wey ke esawa rin

edsambersamber

kayu ne kena' ku

ibpekaan keniyu?" ^^Ne iyan tavak

se rahingdahing

Kerenan ne Eleteala

rut te bahas te

kew ves

se

meama

ruma ku

mibpekaan

se

kedi' ne

kedi' keniyan te

kayu ne nekekaan ad." 13Ne

rutun ne mid-insaan dut te Kerenan ne

bahas

te

meritan

ke

Eleteala

ne mid-eles dan diya' te demekayu te

mid-ulaula

pemulaan su apey ran kena' mekita rut

meritan

te

imbehey nu

se, ''Sika iya

te

te,

rin

ini.

te,

meambe

ke

Ne midtavak ke

''Mid-ekalan a rut te uled ne

Kerenan ne Eleteala. ^Ne mibpengumew

nekekaan ad." l^Ne migkehiyan en maa

ma iya rut te Kerenan ne Eleteala

meama te iyan din kahi se, **Endei
en?" lONe midtavak ke meama

rut te

red

ke

Kerenan ne Eleteala ke uled

ke
te

"Geina ve ne mid-ulaula nu

**Nerineg ku red se rahingdahing nu te

kerupangan,

ed-ip-ipanew

Ne

mid-eles

kayi

su

belegkas ku."

te

neandek

^Ne

pemulaan
a

su

te.

ne

wera'

mid-insaan din ke

idsivey ku sikuna rut te

ruma

nu

binatang

ne

wey

ini

menge

pengengeyamen
mehintelunaii.

se

ne

22

23

Sikuna ve ne dulug ke

ra'

kayi te

bulug limu' nu dut

te

esawa nu ne

tana\

limu* nu lavew.

Getek nu se id-ipanew nu.

Meraat meupiya ne iyan ebaya'baya'

Keuyahan nu ne lipupuk
taman ni biviyag ke pa'.

te

tana',

ke meama.''

17Ne iyan din maa lalag dut te

kew rut te meritan

keep-epuan din wey

ISTelebangat

**Geina ve ne

taman

te

te

meama se

mibperumaruma ka

Su

Duen andew ne ruen edtuleng

kayu

key kew.

Ne ebpekepeaglas ka ebpeketuktuk

Ne kena' ku ibpekaan keniyu,

Ne nereetan ke tana' te ulaula

kayi te paa

Egkerasey kew

pa'

Ne

ebpekekaan kew

l^Ne migkehiyan en

maa

rut te

ne Eleteala ke meritan

Kerenan

te,

*'Edtikesaan ku sikuna te ked-anak

Edresayen ku sikuna

elin

ka migkaan dut

ara' pa' ne

puun

te

kebmuliyetew

im

te

bahas te

niyu.

be,
te

te tana',

Taman

te

biviyag kew pa'.

18Su merakel se utan

nu.

rut

esawa nu,

keep-epuan nu.

rin.*'

igkepatey

rut

nu.

igkeuyag niyu.

Epiya engkey se kegketikesa' nu ne

Ebpekekaan kew

te

te

ne edtuvu' ne

pinemula
suragad.

ne

25

24

im be egkepakey ne ebpeemien

l^Egkeuyag kew ne edrimusengan ke

kene' en

pa' se ebpengengawid.

wey ebpekeenen

Taman

te

kena' ka ed-uli'

diyai'

te

levut ne

kene'

tana',

Su kayi ka mehapak

te

lipupuk te

te

kayu su embiya egkaan

en

taman

ebpatey

senge

keta' ne

taman.

te

23Midwaleng ke Kerenan ne Eleteala ne

tana'.

in-awa' din ke

Ne

riya'

lipupuk te tana' se ed-ulian nu."

bahas

rut te

din

te

meama
liyu

rutun te Iden su
itahu'

apey

su

ebpekepengengawid. Su ibpehelevek din

20Ne keta' ne mid-ingeranan dut

meama
udsud

te

te

te

ke esawa rin ki Iba su iyan din

ngaran din

se, *'Iyan iney rut te

etew ne neviviyag."

21]y[i(jwaleng

Kerenan ne Eleteala ne

meama wey

ke esawa rin

beeli
te

rin

ke

ke

belegkas ne

en

te

ini

se

te

meama

tana'.

keta' te

Iden ne netehuan dan ne midtehuan en

dut te Kerenan ne Eleteala ke rapit te
edsilaan te Iden te

menge tumetameng ne

meresen ne etew ne duen sundang ne

be te migkahi en ke

Kerenan ne Eleteala
edtindeg en

24Huna su neawe' en ke

te

pe'

nehapak dengan

egkinrabkinrab te apuy su ed-alang dut

lundis te binatang.

22Engkey

tana' ke

ne
te, '*Na,

meama

geina ve su

dalan ne ebpekepevaya' diya'

ebpekevehey

te

umur

ne

te

kayu
kena'

ed taman.
su ebaya'baya'

meupiya meraat ne ed-ul-tilaan ne

Old Testament Portions
in Ilianen

21.23^274-6.30

Manobo

16,120PC-41007MCPZ

Printed in the Philippines