Mehanizam za kretanje krana (ili mosne dizalice), izbor prenika toka

Sastavni delovi mehanizma za kretanje mosne dizalice su isti kao kod kretanja kolicamake. Pritisak na tokove dizalice je promenljiv i zavisi od poloaja kolica sa teretom na
rasponu mosta. Kod dizalice sa 4 toka najvei pritisak na tokove javlja se kada su kolica u
krajnjem levom poloaju na rastojanju e od ose toka. Slika 21.

Gmo Q Gko L e

4
2
L
G
Q Gko e
F2 F4 Fmin mo

4
2
L
Merodavno optereenje za izbor toka dobija se iz izraza:
F 2 Fmax
Fp ,max F min
3
Tokovi su standardizovani, a nosivost toka za ravnu inu odreuje se na osnovu
F1 F3 Fmax

izraza:
Fn=pdozk2k3Dtbk1 gde je:
pdoz-dozvoljeni pritisak toka na ravnu inu,
k1-faktor materijala
k2-faktor broja obrtaja
k3-faktor koji zavisi od pogonske klase
Dt-nazivni prenik toka (spoljanji prenik toka)
b=b0-2r
Prenik toka odreuje se na osnovu izraza:
Fp ,max
Dt
b0 2r k [cm]
k-koeficijent optereenja
r-poluprenik zaobljenja ine (uvek zadato,standard)

15

Mosni kran (ema i glavni delovi Slika 22)

gde je:

1.glavni nosa mosta

2.kolica
3.elektromotor-pogon za kretanje krana
4.upravljaka kabina
5.eoni nosai (ima ih dva) koji povezuju glavne nosae mosta
L-raspon dizalice
H-visina glavnog nosaa
LT-rastojanje izmeu tokova
Mehanizmi kretanja konzolne dizalice (Slika 23.)

16

Najvei pritisak je na vertikalnim tokovima (dole). Pored otpora kretanju vertikalnih tokova
javlja se i otpor kretanju kod horizontalnih tokova. Prenici tokova, snaga motora, prenosni
odnos i broj okretanja vogeih tokova isti je i izraunava se kao kod mosnih kranova.
Mehanizam za okretanje dizalice
Slika 24.

Mehanizam se sastoji iz pogona i oslonake konstrukcije koja se uglanvom izrauje kao

platforma sa tokovima-valjcima-kugli, kao i stub koji moe biti okretan ili neokretan.
Tokovi se kreu po krunoj ini. a -nepokretni zupanik
Mehanizam za promenu dohvata strele
Ovi mehanizmi mogu se podeliti u dve grupe:
1.Mehanizmi koji menjaju dohvat strele dizanjem i sputanjem strele,
2.Mehanizmi koji menjaju dohvat strele pomou kolica koja nose teret.
Dizalice sa krivolinijskim premetanjem tereta
Slika 25.

Na slici je prikazana ema konstrukcije dizalice sa strelom iji se vrh kree po luku AA, a teret se krivolinijski premeta iz take A0 u taku A0.
17

Dizalice sa horizontalnim premetanjem tereta

Slika 26.

Kod vozila sa strelom kod kojih se teret horizontalno kree kada se menja dohvat ne
troi se rad pri podizanju tereta, to omoguava izradu lakih mehanizama i rad sa uveanim
brzinama. Dizalica se sastoji od strele OB, klackalice ABC i zatege O1C.
Pri premetanju strele taka A opisuje horizontalni put. Strela OB se dri u odreenom
poloaju silom Fp koja deluje u taki E, a potie od pogona za promenu dohvata strele.
Pregled okretnih dizalica
Delimo ih na:
1.Zidne okretne dizalice, Slika 27.

Ova dizalica predstavlja jednu od najjednostavnijih dizalica u familiji okretnih

dizalica. Mehanizam za dizanje tereta postavljen je na elinoj konstrukciji, a nosivost im je
vrlo mala, od 1 do 5 tona.
18

2.Dizalice bez donjeg oslonca Slika 28.

Ove dizalice mogu se okretati oko svoje ose za 360, a izrauju se sa ili bez protiv
tega. Koriste se za terete do 10 tona.

19