Filmska propaganda

Umjetnost u slubi ideologije

Political and religious propaganda is

effective, it would seem, only upon those
who are already partly or entirely convinced
of its truthThe propagandist is a man who
canalizes an already existing stream. In a
land where there is no water, he digs in vain.
Aldous Huxley

Propaganda
Termin prvi put upotrebljava papa Grgur
XV, 1622. u svojoj buli Inscrutabili Divinae,
utvrujui Sacra Congregatio de
Propaganda Fide.
Termin se u opoj upotrebi ustaljuje tek
poslije Prvog svjetskog rata.

Sovjetski savez
(1917-1934)

Kratki historijat
Specijalni filmski komitet unutar Ministarstva
obrazovanja od 1916.
Revolucija 1917. Anatoli Lunacharsky na elu
Narodnog komesarijata prosvijeenosti
Uloga kinematografije u daljnjoj borbi velika
oekivanja.
Nacionalizacija filmske industrije u augustu 1919;
VFKO (Fotografski i kinematografski sektor
Narodnog komesarijata prosvijeenosti)

Kako iriti ideju?

Otvaranje filmskih kola u godinama graanskog
rata (Lev Kuleshov)
Agitka, agitpunkty
Goskino, potom Sovkino
Metode kinofikacije
Lev Kuleshov, Dziga Vertov, Vsevolod Pudovkin,
Esther Shub, Alexander Dovzhenko
Yakov Protazanov (Njegov poziv, 1925; Suenje tri
miliona, 1926; Don Diego i Pelageya, 1928)

Sergei Eisenstein (1898-1948)

Najznaajniji filmovi

trajk, 1924.
Krstarica Potemkin, 1925.
Oktobar, 1928.
Generalna linija, 1929.
Aleksandar Nevski, 1938.
Ivan Grozni I, II, 1943/46.

Krstarica Potemkin, 1925.

Novo doba ili poetak kraja ?

Proklamacija iz marta 1928: Svaki film mora biti
koristan, razumljiv i pristupaan milionima
U proljee 1930. rasputa se Sovkino, na ije
mjesto dolazi Soyuzkino.
Godine 1934. oficijelno se uvodi nova
umjetnika doktrina socrealizam.

Njemaka
(1933-1945)

Preduvjeti
Universum Film Aktiengesellschaft (Ufa) od 1917.
Vajmarski film Lubitsch, Reinhardt, Lang
Ufa je 1925. na rubu bankrota, u pomo joj
pristiu Paramount i MGM
Veliki gubici, uzrokovani izmeu ostalog i
pretjerano raskonom produkcijom Langovog
Metropolisa, 1927.
Izdavaki magnat Alfred Hugenberg spaava
stvar.

San o Gesamtkunstwerk-u

Joseph Goebbels (1897-1945)

 Mart 1933. Reichministerium fr Volksaufklrung

und Propaganda (Ministarstvo prosvijeenosti i
propagande)
Umjetnost je slobodna i mora ostati slobodna...
No istovremeno: Umjetnost je samo onda mogua,
ako su joj korijeni u tlu Nacionalsocijalizma.
Septembar 1933. Reichfilmkammer
Novi, stroiji zakoni o kinematografiji
Deutsche Wochenschau (filmski urnali) kratki
informativni filmovi sa jasnim propagandnim
karakterom

Mit o Fhreru

Leni Riefenstahl (1902-2003)

Najznaajniji filmovi

Das Blaue Licht (Plava svjetlost), 1932.

Der Sieg des Glaubens (Pobjeda vjere), 1934.
Tag der Freiheit (Dan slobode), 1935.
Triumph des Willens (Trijumf volje), 1935.
Olympia, 1936.
Tiefland, 1954.

Promotivni plakat za
dokumentarni film
Olympia, 1936.

... i druge linosti

Hans Steinhoff: Der alte und der junge Knig (Stari i
mladi kralj), 1936.
Veit Harlan: Der Herrscher (Vladar), 1937.
Herbert Maisch: Friedrich Schiller, 1940.
Wolfgang Liebeneiner: Bismarck, 1940.
Wolfgang Liebeneiner: Die Entlassung,
(Otputanje),1942.
Veit Harlan: Der Groe Knig (Veliki kralj), 1942.
Veit Harlan: Kolberg, 1945.

Antisemitizam na ekranu

1940. godina kreativne mrnje

Rothschild
Jud Sss (Jevrej Sss)
Der Ewige Jude (Vjeni id)
Razliite reakcije javnosti na razliite vrste
pristupa ideji potvrda dvolinosti svijesti
njemake nacije?

Promotivni plakat za
film Jud Sss, 1940.

Promotivni plakat za film

Der Ewige Jude, 1940.

Akcija eutanazije i film

Kampanja sprovedena s ciljem da se opravda
akcija sistematskog ubijanja osoba sa posebnim
potrebama, mentalno i fiziki oboljelih
Wolfgang Liebeneiner reira Ich klage an
(Optuujem), 1941.
Koliko je to uope moglo biti uspjeno?

Hollywood
(1934-1945)

Hronologija
U julu 1934. The Production Code Administration (PCA) pod
Josephom Breenom donosi zabranu sadraja koji u loem
svjetlu prikazuju inostrane nacionalne reime i lidere.
Istovremeno, Warner Bros. zatvara sve svoje urede u
Njemakoj.
SAD donose Aktove o neutralnosti, dok se u Hollywoodu formira
Liga antinacista.
Tri senatora Nye, Clark i Wheeler 1941. vode istragu u
Hollywoodu propos njegovih navodnih proratnih aktivnosti.
Senat naziva Hollywood jevrejskim monopolom, koji ugroava
neutralnost SAD-a.
U decembru 1941. dolazi do napada na Pearl Harbor i situacija
se potpuno mijenja.

Warnerov rat

Izolacionizam ili antisemitizam?

United We Survive, Divided We Fall.

Black Legion, 1937.

The Life of Emile Zola, 1937.
Confessions of a Nazi spy ,1938.
The Sea Hawk, 1940.
Underground, 1941.
Sergeant York, 1941.
All through the Night, 1942.
Across the Pacific, 1942.
Casablanca, 1942.
This is the Army, 1943.
Destination Tokyo, 1943.
Pride of the Marines, 1945.

Narednik York, 1941.

Bogart i propaganda: Transformacija heroja

Humphrey Bogart (1899 - 1957)

High Sierra
The Maltese Falcon
Casablanca
To Have and Have Not

Ljubav, rat, propaganda...

Italija
(1924-1950)

Kratki historijat
Mussolinijevi faisti preuzimaju vlast u zemlji.
LUnione Cinematografica Educativa (LUCE)
Do 1934. otvorena je i prva oficijelna filmska
kola Alessandro Blasetti (1860, Sole, Ettore
Fieramosca)
Crni protiv Ruiastih
Bijeli telefoni protiv Kaligrafa
Poetkom 40-ih na scenu stupa era neorealizma

Faistiki film
Mario Camerini: Gli Uomini, che Mascalzoni! (Mukarci,
kakvi nevaljalci!), 1932.
Carmine Gallone: Scipione LAfricano, 1937.
Mario Camerini: Il signor Max, 1937.
Alessandro Blasetti: Ettore fieramosca (Ponosna muha),
1938.
Vittorio De Sica: Teresa Venerd (Teresa Petak), 1941.
Vittorio De Sica: Acqua di Primavera (Proljetna voda),
1942.
Luigi Chiarini: La via delle 5 Lune (Ulica 5 mjeseca),
1942.

Neorealistiki film
Luchino Visconti: Ossessione (Opsesija), 1943.
Roberto Rossellini: Roma, Citt Aperta (Rim, otvoreni
grad), 1945.
Vittorio De Sica: Sciusci, 1946.
Roberto Rossellini: Pais, 1946.
Luchino Visconti: La Terra Trema (Zemlja drhti), 1948.
Vittorio De Sica: Ladri di Biciclette (Kradljivci bicikala),
1948.
Alberto Lattuada: Senza Piet (Bez aljenja), 1948.
Giuseppe De Santis: Riso Amaro (Gorka ria), 1949.

Kraj