TOPIK 3:

MEDIA PENGAJARAN
OLEH:
MOHD. MAZNIHAN HJ.MOHAMAD NOOR
JABATAN TEKNOLOGI PENDIDIKAN
IPGK TENGKU AMPUAN AFZAN
KUALA LIPIS
PAHANG,

www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.1 : KONSEP MEDIA

1. Sebagai medium / saluran komunikasi yang
membawa maklumat

2. Media terdiri - radio, talivisyen, rakaman audio

bahan bercetak, dan komputer
3. berperanan:
i.
mendorong minat pelajar
ii.
Meningkatkan pemahaman
iii.
Mendorong pembelajaran kendiri
3.
4.
5.
www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.3 : KLASIFIKASI MEDIA

Format Media

Media boleh dibeza melalui:

a. Bentuk fisikal atau format
b. Atribut atau ciri
Media instruksional terbahagai kepada dua:
a. Media Cetak
b. Media bukan cetak

www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.3 : KLASIFIKASI MEDIA

Media Instruksional
Media Bukan Cetak
Media Tayang
Media Tayang
Kaku

Media Tayang
Gerak

Media Cetak

manusia

Media Bukan Tayang

Grafik
Visual
Bahan
pameran
Alat
paparan
Bahan
audio

www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.3 : KLASIFIKASI MEDIA

Media Tayang- bergerak
Video
Filem

Bahan web
(Hipermedia/
multimedia)
Bahan PBK

Cakera video
interaktif
Contoh Media
Tayang Gerak

Cakera video
padat

Cakera video
digital

www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.3 : KLASIFIKASI MEDIA

Media Tayang - kaku
Slaid
Transparensi

Bahan web

Filem jalur

Contoh Media
Tayang Kaku

Bahan PBK

Bahan legap

Mikrofilem

Mikrofis

www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.3 : KLASIFIKASI MEDIA

1. Media Tayang: Transparensi

Format

Diperbuat daripada plastik (acetate)

Ukuran 21.1 cm x 26.5 cm ( 8.5 x 10.5)
Biasanya dilekatkan di atas bingkai kadbod
Ditayang di atas projektor overhed/video
imager
Boleh digunakan sambil duduk atau berdiri

www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.3 : KLASIFIKASI MEDIA

Jenis Transparensi
1. Tulis terus:
1.
Gunakan pen transparensi/pen mekanikal
2. Haba
Gunakan mesin penyalin transparensi
3. Cahaya (Electrostatik)
3.
Gunakan mesin fotostat
4. Cetakan komputer
Gunakan pencetak komputer

www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.3 : KLASIFIKASI MEDIA

Kelebihan Transparensi
1. Maklumat disampaikan cara tersusun dan mengikut urutan
2. Projektor mudah dikendalikan serta dikawal oleh
pengguna
3. Bahan boleh dibuat dengan cara mudah dan murah
4. Sesuai untuk kumpulan kecil dan besar
4. Instruksi menjadi lebih terkawal dan mesra (eye-contact)
5. Boleh ditayang dalam bilik yang terang
6. Boleh diulang tayang
7. Boleh gunakan pelbagai teknik persembahan
8. Boleh digunakan untuk membesarkan imej
www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.3 : KLASIFIKASI MEDIA

Batasan Transparensi
1. Kos projektor mahal bagi persembahan
kumpulan besar
2. Kos bagi transparensi jenis filem kontras dan
cetakan komputer adalah tinggi
3. Tidak sesuai untuk instruksi individu
4. Sangat bergantung kepada pengguna

www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.3 : KLASIFIKASI MEDIA

2. Media Tayang: Slaid

Format

1. Ukuran 4.5 cm x 4.5 cm ( 2 x 2) berbingkai

2. Filem positif, jenama Ectachrome,
Fujicrome,dll
3. Menggunakan projektor slaid
4.Ditayang satu bingkai demi satu bingkai
5. Gambar kaku berwarna

www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.3 : KLASIFIKASI MEDIA

Kelebihan Slaid
1. Menarik minat kerana ada warna dan lebih realistik
2. Boleh gunakan sebarang kamera 35mm untuk
mengambil gambar
3. Slaid boleh dibuat semula jika tidak sesuai, untuk
ditambah atau dikemaskini. Masa persembahan
tidak lebih 20 minit
4. Boleh gunakan alat kawalan jauh untuk bebas
bergerak, dapat memberi perhatian individu dan tidak
menghalang pandangan pelajar
5. Boleh sediakan audio besama visual
6. Boleh disusun semula
7. Boleh digunakan untuk kumpulan besar, sederhana,
kecil dan individu
www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.3 : KLASIFIKASI MEDIA

Batasan Slaid
1. Perlukan kemahiran menggunakan kamera
2. Perlukan peralatan khusus untuk ambil
gambar jarak dekat dan buat penyalinan
3. Mudah terkeluar dari susunan (Dalam
dulang)
4. Mudah berdebu, bercalar dan kesan jari
5. Mudah terlekat dalam projektor

www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.3 : KLASIFIKASI MEDIA

3. Media Tayang :Visualiser (video imager)

Atribut

Visualiser adalah alat kamera yang

mempunyai fungsi yang sama dengan
kamera dokumen
Alat ini boleh menayang bahan legap
yang tidak telus cahaya dan juga
transparensi
Alat ini perlukan projektor LCD untuk
menayang imej ke skrin
Boleh gunakan seperti projektor
overhed

www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.3 : KLASIFIKASI MEDIA

Kelebihan Visualiser

Boleh tayang bahan legap dan bahan lutsinar

Boleh tayang bahan yang tersedia seperti
nota, halaman dari buku teks atau gambar
dari majalah
Boleh besarkan atau kecilkan imej atau teks
menggunakan butang zoom
Boleh tayang bahan yang berwarna atau
mempunyai tektur

www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.3 : KLASIFIKASI MEDIA

Kelebihan Visualiser

Kepala projektor boleh diubah untuk tayang

bahan tegak atau bahan mendatar
Kepala projektor boleh diubah untuk tayang
pelajar, bahan atau aktiviti pelajar
berkumpulan
Boleh gunakan alat ini seperti projektor
overhed
Sesuai untuk kumpulan besar dan kecil

www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.3 : KLASIFIKASI MEDIA

Batasan Visualiser
Kos projektor mahal
Perlukan projektor LCD
Tidak sesuai untuk instruksi individu
Sangat bergantung kepada
pengguna

www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.3 : KLASIFIKASI MEDIA

Media Bukan Tayang

Pita katrij
Piring hitam

Pita kaset

Contoh Media
Audio
Pita gelendong terbuka

Cakera padat

Pita mikro
www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.3 : KLASIFIKASI MEDIA

Media Cetak
Buku teks
Modul kendiri

Nota edaran

Surat khabar

Contoh Media
Cetak

Nota edaran

Majalah/jurnal

Risalah
Bahan rujukan

Dokumen

www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

3.3 : KLASIFIKASI MEDIA

www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)

4. Media Tayang : Kamera Dokumen

Atribut

Alat kamera video yang mempunyai fungsi

yang sama dengan visualiser
Alat ini boleh menayang bahan legap (rata
atau tiga dimensi) dan juga transparensi
Bahan yang terdapat di atas pentas kamera
boleh diunjur ke TV besar atau skrin yang ada
dalam bilik atau di kawasan lain
Boleh gunakan alat ini seperti projektor
overhed

Kelebihan Kamera Dokumen

Boleh tayang bahan legap dan bahan lutsinar

Boleh tayang bahan yang tersedia seperti
nota, halaman dari buku teks atau gambar
dari majalah
Boleh besarkan atau kecilkan imej atau teks
menggunakan butang zoom
Boleh tayang bahan yang berwarna atau
mempunyai tektur

Kelebihan Kamera Dokumen

Kepala projektor boleh diubah untuk tayang

bahan tegak atau bahan mendatar
Kepala projektor boleh diubah untuk tayang
pelajar, bahan atau aktiviti pelajar
berkumpulan
Boleh gunakan secara instruksi bersemuka
atau jarak jauh
Sesuai untuk kumpulan besar dan kecil

Batasan Kamera Dokumen

Kos peralatan mahal

Perlukan Monitor TV dan Kamera video
Tidak sesuai untuk instruksi individu
Sangat bergantung kepada pengguna
Perlukan bilik yang kalis bunyi

Media Tayang Digital

5. Media Tayang Digital:Projektor LCD

Atribut

LCD adalah projektor yang hampir serupa

dengan projektor video dan projektor slaid.
Alat ini boleh menayang imej digital yang
terdapat dalam komputer

Kelebihan LCD

Boleh tayang bahan multimedia (teks,

animasi, audio dan grafik)
menggunakan perisian persembahan
seperti PowerPoint

Boleh tayang apa sahaja yang terdapat

dalam komputer seperti pemprosesan
perkataan dan hamparan elektronik

Samb.Kelebihan LCD

Data dan visual yang boleh ditayang

tidak terhad
Boleh diulang tayang
Boleh buat pembetulan atau tambahan
kepada data atau visual serta merta
Sesuai untuk kumpulan besar dan
kumpulan kecil

Batasan LCD
Kos peralatan mahal
Perlukan komputer
Tidak sesuai untuk instruksi individu
Sangat bergantung kepada pengguna
Perlukan bilik tayangan
Perlukan persediaan yang rapi

6. Media Tayang Digital:Projektor Video

Atribut

Hampir serupa dengan projektor LCD

dan projektor slaid.
Alat ini boleh menayang imej digital atau
analog yang terdapat dalam komputer,
perakam kaset video, dan pemain
cakera padat

Kelebihan Projektor Video

Boleh tayang bahan video format pita atau

cakera (visual gerak)
Boleh tayang apa sahaja yang terdapat dalam
komputer
Data dan visual yang boleh ditayang tidak
terhad
Boleh dipegun, maju ke hadapan dan ke
belakang
Sesuai untuk kumpulan besar dan kumpulan
kecil

Batasan Projektor Video

Kos peralatan mahal
Perlukan komputer, VCR atau VCD
Tidak sesuai untuk instruksi individu
Perlukan bilik tayangan
Perlukan persediaan yang rapi

5. Video
Format

Imej bergerak yang dirakam dalam

format pita atau cakera yang
mempunyai saiz, ukuran, kelajuan dan
cara rakaman yang berbeza
Video mempunyai lima format: dua
format pita dan tiga format cakera padat

Samb..Video format

Format Pita:
Pita video inci
Pita video inci (8mm)
Format Cakera Padat:
Cakera padat/laser diameter 12 inci (Laser Disc)
Cakera padat diameter 4.72 inci (VCD atau DVD)
Cakera padat diameter 2.3 inci (DVD)

Ciri-ciri video

Manipulasi ruang: Boleh zoom ini/out

Manipulasi masa: Masa sesuatu proses boleh

dipendekkan

Teknik animasi: Konsep dapat dijelaskan

Teknik gerak perlahan: Proses boleh dilihat secara

jelas

Kelebihan video

Pergerakan: Sesuai untuk kemahiran motor

Proses: Menunjukkan proses
Pemerhatian: Lebih selamat
Pembelajaran penguasaan: Boleh diulang tayang
Mendramakan peristiwa: Kejadian silam dapat direalisasikan
Pembelajaran afektif: Kesan emosi dan pembentukan sikap
Penyelesaian masalah: Bantu selesai masalah sosial/ekonomi
Memahamai kebudayaan lain: Memupuk perpaduan
Sesuai untuk kumpulan kecil dan besar: Gunakan LCD atau
skrin komputer

Batasan video

Kelajuan ditetapkan: Tidak sesuai untuk pelajar yang

mempunyai pelbagai kebolehan
Pemerhatian detail: Terlalu cepat untuk lihat detail
Pentafsiran konsep: Salah tafsir kerana perbezaan
kepercayaan/politik
Kos penerbitan tinggi
Persediaan tayangan makan masa

Kelebihan video interaktif

Pergerakan: Sesuai untuk kemahiran motor

Proses: Menunjukkan proses
Pemerhatian: Lebih selamat
Pembelajaran penguasaan: Boleh diulang tayang
Mendramakan peristiwa: Kejadian silam dapat
direalisasikan
Pembelajaran afektif: Kesan emosi dan pembentukan
sikap
Penyelesaian masalah: Bantu selesai masalah
sosial/ekonomi
Memahamai kebudayaan lain: Memupuk perpaduan
Sesuai untuk kumpulan kecil dan besar: Gunakan LCD
atau skrin komputer

Batasan video interaktif

Kos tinggi dari segi perkakasan dan perisian

Kos penyelenggaraan tinggi dan sukar dapat khidmat
selepas jual
Perlukan perancangan yang sistematik untuk
menghasilkan bahan
Perlukan kepakaran: pereka instruksi, pereka grafik,
pakar keluaran, pakar pengarang dan pakar subjek
Perlukan komputer kapisiti tinggi
Kurang bahan di pasaran

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Instruksi berasaskan komputer (IBK)

IBK bermaksud kesemua proses instruksi menggunakan

komputer
Pendekatan yang terawal (Sekitar awal 1980an) dalam
perkembangan instruksi berasaskan teknologi.
Sesuai dengan perkembangan pembelajaran kognitif
Komputer digunakan sebagai alat untuk mengajar dan belajar
Contoh: membina bahan mengajar, sumber untuk belajar dan
menyimpan serta mengurus rekod pelajar
Terdapat tiga sistem instruksi dalam IBK: Instruksi berbantu
komputer (CAI), Instruksi berurus komputer (CMI) dan
hipermedia/multimedia

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Instruksi Berbantu Komputer

Komputer digunakan dalam instruksi konvensional

Pelajar akan berinteraksi terus dengan komputer
Pelajar belajar secara kendiri menggunakan bahan
kursus yang disediakan oleh guru
Guru memilih, ubahsuai atau membina bahan yang
sesuai
Terdapat 6 jenis kaedah Iinstruksi berbantu komputer:
Latih tubi, tutorial, permainan, simulasi, inkuiri dan
penyelesaian masalah

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Instruksi Berurus Komputer (IBK

Mengurus makulmat tentang rekod pelajar, guru dan kakitangan

Mengurus maklumat tentang prestasi pelajar
Mengurus sumber maklumat
Mengurus ujian dan menyediakan markah
Mengurus jadual sekolah dan peperiksaan
Menyimpan inventori dan mengurus kewangan sekolah
Memilih bahan yang sesuai untuk pembelajaran individu
Menjimat masa guru berinteraksi dengan tiap-tiap pelajar
Mengatasi masalah kekurangan tenaga pengajar

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Hipermedia/Multimedia

Hipermedia, hiperteks dan multimedia adalah istilah

yang selalu digunakan dalam era teknologi maklumat
dan komunikasi
Hipermedia, hiperteks atau multimedia adalah salah
satu daripada media yang terangkum dalam teknologi
instruksional
Ia merupakan satu pukal pembelajaran kendiri yang
interaktif yang dikawal oleh komputer sepenuhnya
Menggabungkan teks, grafik, audio, visual (gerak dan
kaku) dan imej animasi untuk menghasilkan bahan P &
P

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Sambungan..Hipermedia/Multimedia

Menggunakan rangkaian nod dan link untuk membina

bahan
Maklumat dalam nod boleh diakses secara linear dan
tidak linear
Memerlukan kapisiti atau ruang ingatan yang luas
Menggunakan alat pengaran seperti Authorware,
Micromind, ToolBook atau HyperCard atau alat
persembahan PowerPoint untuk membina bahan
hipermedia

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Jaringan nod dalam hipermedia

1a
Visual kaku

1g

1c

Imej animasi

Teks

1f

1d
1e
Musik

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

grafik

1b

1h

video

Audio

Kelebihan IBK

Memenuhi kebolehan dan keperluan individu

Belajar mengikut kadar kecepatan dan pilihan individu
Dapat tindak balas serta merta dan secara peribadi
Lebih mesra, tidak jemu, tidak penat, tidak emosional
dan sabar menghadapi pelajar kurang cerdas
Adanya semua atribut media menjadi pembelajaran
lebih konkrit dan real
Boleh menyimpan banyak maklumat/data kerana
adanya ruang ingatan yang luas

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Sambungan.Kelebihan IBK

Maklumat boleh diakses dengan pantas dan

tindakan susulan boleh dilakukan serta merta
Melahirkan masyrakat dan pekerja yang
bermaklumat/ berpengetahuan
Boleh meningkatkan pencapaian pelajar
Pembelajaran tidak dikawal oleh tempat, masa dan
guru
Sesuai untuk semua subjek

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Batasan IBK

Kos perkakasan tinggi

Kurang bahan persisian yang berkualiti
Perlukan satu pasukan untuk menghasilkan perisian
Masalah keserasian antara komputer dan bahan
Masalah sosialisasi
Perlukan persediaan yang rapi dan memakan masa
lama

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Kelebihan hipermedia

Bahan mudah dibina jika gunakan alat pengarang

Mempunyai kesemua atribut media yang dikawal
oleh komputer
Menjadikan pelajar lebih inovatif dan kreatif
Merangsang pelajar berfikir dan membina
pengetahuan baru
Pelajar boleh memilih maklumat mengikut minat
dan kebolehan individu

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Batasan hipermedia

Bahan hipermedia boleh menjadikan pelajar keliru dan

hilang dalam lautan makulmat
Kos menyediakan peralatan dan membina bahan adalah
tinggi

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Mikrofilem dan mikrofis

Filem mikro yang digunakan untuk menyimpan

maklumat
Digunakan untuk mengesan maklumat atau bahan
yang terdapat di pusat sumber/perpustakaan
Boleh juga digunakan sebagai bahan pembelajaran
individu atau kumpulan kecil

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Mikrofilem

Filem gulung yang menyerupai filem jalur

Ada dalam beberapa saiz: 16mm, 35mm, 70mm atau
105mm
Disimpan dalam reel atau gelendong terbuka, kaset
atau katrij
Untu menyimpan teks grafik dan visual daripada
akhbar, majalah, dokumen dan ensaiklopedia
Perlukan pembaca mikrofilem untuk membaca/melihat
maklumat
Mikrofilem dapat menjimatkan ruang simpanan

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Mikrofis

Filem mikro berukuran antara 3 x 4 inci hingga 6 x

8 inci
Format yang biasa digunakan ialah 4 x 6 inci
Menyimpan maklumat dalam bentuk grid
Imej mikrofis lebih kecil daripada mikrofilem
Sekeping mikrofis boleh menyimpan 1680 halaman
Boleh diakses melalui tajuk yang tersusun
mengikut abjad
Menjimatkan ruang simpanan dan kos
penyelenggaraan

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Kelebihan mikrofilem/mikrofis

Mengurangkan masalah ruang

Mudah menyimpan dan cepat mengesan maklumat
Menjadi bahan alternatif terbaik bagi akhbar dan
majalah
Mudah disimpan dan dipindah dari satu tempat ke satu
tempat lain
Kos rendah untuk adakan pinjaman antara
perpustakaan
Sesuai untuk instruksi individu dan kumpulan kecil

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Batasan mikrofilem/mikrofis

Sukar untuk kemaskini maklumat dan membuat salinan

Mudah hilang kerana saiznya kecil
Bahan yang dicetak dari mikrofilem/mikrofis kurang
jelas
Tidak banyak digunakan kerana sudah ada teknologi
cakera (CD-ROM)

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Format video

Format Pita:
Pita video inci
Pita video inci (8mm)
Format Cakera Padat:
Cakera padat/laser diameter 12 inci (Laser
Disc)
Cakera padat diameter 4.72 inci (VCD atau
DVD)
Cakera padat diameter 2.3 inci (DVD)

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Samb..Video format
Format Pita:
Pita video inci
Pita video inci (8mm)

Format Cakera Padat:

Cakera padat/laser diameter 12 inci
(Laser Disc)
Cakera padat diameter 4.72 inci (VCD
atau DVD)

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Cakera Padat Untuk Komputer

Atribut

Digunakan untuk menyimpan data dan bahan multimedia dalam

bentuk digital
Cakera optik atau laser yang menggunakan laser untuk
membaca dan merakam data
Maklumat dari cakera boleh dibaca oleh pemacu cakera padat
(CD-Rom drive)
Mempunyai kapisiti simpanan yang tinggi
Mempunyai saiz, ukuran, kelajuan dan cara rakaman yang
berbeza
Boleh ditayang ke skrin menggunakan projektor LCD atau
Projektor Video
Dicipta oleh Sony dan Phillips dalam tahun 1983

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Format

Cakera liut 5 .25inci (Floppy disk)

Cakera liut 3.5 inci
CD-Rom 4.72 inci (Compact Disk Read-only
memory)
CD-R 4.72 inci (Compact Disk-Recordable)
CD-RW 4.72 inci (Compact Disk-ReWritable)
CD-R 2.3 inci (Compact Disk-Recordable)
CD-RW 2.3 inci ((Compact Disk-Rewritetable)

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Cakera Liut 5.25 (Floppy Disk)

Cakera komputer yang mula-mula sekali

dicipta
Tersemat dalam sarung plastik yang lembut
Maklumat dari cakera boleh dibaca oleh
pemacu cakera (Drive) menggunakan
teknologi optikal (laser)
Kapisiti simpanan data antara 360KB-1.22MB
Perlu diformat sebelum digunakan

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Cakera Liut 3.5 (Floppy Disk)

Tersemat dalam sarung plastik yang keras

Maklumat dari cakera boleh dibaca oleh
pemacu cakera (Drive) menggunakan
teknologi optikal
Kapisiti simpanan data antara 720KB-1.44MB
Perlu diformat sebelum digunakan.

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

CD-Rom
Atribut

Dicipta oleh Sony dan Phillips dalam tahun 1983 dan

mula dikeluarkan tahun 1985 untuk kegunaan
komputer peribadi
Maklumat dari cakera boleh dibaca oleh pemacu
cakera padat (CD-Rom drive)
Boleh memuatkan maklumat yang ada pad satu set
ensaiklopedia atau 250,000 halaman buku dalam
satu cakera
Spesifikasi ditentukan oleh standard yang terdapat
dalamYellow Book

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Kelebihan CD-Rom

Maklumat dari cakera boleh dibaca oleh pemacu

cakera padat (CD-Rom drive)
Kecil dan ringan dan mudah disimpan
Lebih tahan lama
Kos makin lama makin murah
Boleh menyimpan maklumat maksimum 650Mb
dalam bentuk multimedia (grafik, audio, video)
Boleh baca tetapi tidak boleh rakam atau salin
maklumat

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Batasan CD-Rom

Boleh baca tetapi tidak boleh rakam, kemaskini atau

salin maklumat
Sukar untuk dimuatkan dalam komputer
Masa akses lebih lambat berbanding dengan cakera
keras terutama yang mempunyai keupayaan single
speed
Perlukan komputer yang ada pemacu CD-Rom

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

CD-R
Atribut

Boleh merakam dan membaca maklumat

Lapisan atas CD berwarna kuning manakala
lapisan bawah berwarna hijau atau kuning
Boleh menyimpan maklumat multimedia
Spesifikasi ditentukan oleh standard yang
terdapat dalam Orange Book
Digunakan untuk menyimpan maklumat
(back-ups)atau arkib

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Kelebihan CD-R

Boleh dibaca oleh mana-mana pemacu

cakera padat (CD-Rom drive)
Kapisiti simpanan maklumat ialah 640 MB
Boleh menyimpan maklumat multimedia
Tahan lama kerana dapat salutan palstik
Kos lebih murah

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Batasan CD-R

Boleh merakam dan membaca maklumat

tetapi tidak boleh padam
Perlukan beberapa langkah untuk merakam
CD-R
Perlukan alat rakam CD Writer

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

CD-RW
Atribut

Boleh merakam, merakam semula,

memadam dan membaca maklumat
Boleh menyimpan maklumat multimedia
Spesifikasi ditentukan oleh standard yang
terdapat dalam Orange Book
Digunakan untuk menyimpan maklumat
(back-ups) dan arkib

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Kelebihan CD-RW

Boleh dibaca oleh mana-mana pemacu cakera padat

(CD-Rom drive)
Boleh merakam, merakam semula, memadam dan
membaca maklumat
Boleh menyalin semula maklumat sehingga 1000 kali
Kapisiti simpanan maklumat ialah 640 MB
Bahan penyimpan maklumat multimedia yang terbaik
Tahan lama kerana dapat salutan palstik
Kos lebih murah

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Batasan CD-RW

Perlukan beberapa langkah untuk merakam

CD-R
Perlukan alat rakam CD Writer

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Media Audio

Prof. Madya Dr Yusup Hashim

Universiti Pendidikan Sultan Idris
Tanjong Malim

Media Bukan Tayang

Pita katrij
Piring hitam

Pita kaset

Contoh Media
Audio
Pita gelendong terbuka

Cakera padat

Pita mikro

Media Audio
Atribut

Audio digital/analog yang dirakam dalam format pita

atau cakera padat
Digunakan untuk menyimpan trak audio dan musik
dalam analog atau digital
Menggunakan perakam/pemain kaset audio atau
pemain cakera padat
Mempunyai saiz, ukuran, kelajuan dan cara rakaman
yang berbeza
CD-audio mula dikeluarkan pada tahun 1982
Audio mempunyai enam format: Dua format pita dan
empat format cakera

Samb..Media Audio

Format
Format Cakera
Piring hitam diameter 7, 10 atau 12 inci
Cakera padat diameter 4.72 inci (CD-audio )
Format Pita
Pita gelendong terbuka (3-7 inci rel)
Pita Katrij (1/4 inci lebar)
Pita kaset audio (Pita 1/8 inci lebar)
Pita kaset audio mikro (Pita 1/8 inci lebar)

Kelebihan Piring hitam

Bunyinya halus dan tajam

Serasi dengan mana-mana pemain piring
hitam
Segmen audio mudah dikesan

Batasan Piring hitam

Tidak boleh rakam seperti pita audio

Mudah bercalar dan melengkong
Perlukan kawasan simpanan yang
besar
Susah diperolehi kerana teknologi lama

Kelebihan Cakera Audio

Lebih tahan lama dari pita kaset

Boleh dimain berkali-kali tanpa rosak
Audio lebih jelas
Segmen audio boleh diakses dengan cepat dan tepat
Boleh simpan maksimum 74 minit audio atau musik
Audio boleh diprogram dan dimainkan mengikut susunan
Boleh membuat rakaman
Tidak mudah calar seperti piring hitam
Kos akan turun

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Batasan Cakera audio

Tidak mempunyai atribut visual

untuk menjelaskan konsep
Kos peralatan lebih tinggi dari pita
audio

Kelebihan Pita Gelendong Terbuka

Boleh membuat rakaman audio

Boleh dipadam dan digunakan semula
Tidak mudah rosak seperti piring hitam
Mudah disimpan
Pita boleh disambung jika putus
Kesan bunyai lebih baik daripada pita
kaset audio
Mudah disunting

Batasan Pita Gelendong Terbuka

Mudah terpadam jika tidak dilabelkan

Sukar digunakan kerana perlu gulung
semula
Sukar untuk kesan segman audio yang
ingin dimainkan
Sukar didapati dan kos tinggi
Ruang rakaman terhad

Kelebihan Pita Kaset Audio

Harga murah dan boleh didapati dengan

mudah
Boleh dipadam dan digunakan semula
Mudalih dan mudah membuat rakaman
Tidak mudah terpadam seperti pita gelendong
terbuka
Mudah disusun dan disimpan kerana kecil
Ada berbagai jenis had masa rakaman: 30,
60, dan 120

Batasan Pita Kaset Audio

Mudah lekat dan putus jika dimain berulang

kali
Kualiti audio tidak baik jika kerap digunakan
Tidak boleh disimpan lama
Pita rosak tidak mudah diperbaiki
Sukar untuk disunting
Ruang rakaman terhad
Akan digantikan oleh cakera padat

Kelebihan Pita kaset Audio Mikro

Kecil dan padat

Mudah disimpan dan dibawa
Boleh buat rakaman sulit
Sesuai untuk rakaman berita/temuduga

Batasan Pita kaset Audio Mikro

Had masa rakaman terhad

Tidak serasi dengan kaset lain
Kualiti bunyi kurang baik
Kos tinggi

Media Bukan Tayang

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Isi penting
Media

Grafik
Faedah dan batasan:
Visual kaku
Bahan pameran tiga dimensi
Media cetak

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Media Bukan Tayang

Carta
Lukisan

Kartun

Geraf

Contoh Media
Grafik

Poster

Media Bukan Tayang

Poskad
Gambar foto

Kad imbasan

Contoh Media
Visual Kaku
(Dua Dimensi)

Media Bukan Tayang

Spesimen

Model

Mock-up
Contoh Media
Bahan Pameran

Boneka

Realia

Diorama

Media Bukan Tayang

Papan flanel
Papan
kapur/putih

Papan
elektronik)

Papan pepaku

Papan berita

Contoh Media
Alat Paparan

Papan magnet

Papan letrik

Media Cetak
Buku teks
Modul kendiri

Nota edaran

Surat khabar

Contoh Media
Cetak

Nota edaran

Risalah
Bahan rujukan

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Majalah/jurnal

Dokumen

Definisi grafik
Gambaran bukan fotografi, dua
dimensi yang direka bentuk khusus
untuk menyampaikan mesej dalam P
dan P

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Lukisan

Definisi
Lukisan (Termasuk lakaran dan gambar rajah) terhasil
dengan cara melukis dan menyusun garisan untuk
menggambarkan manusia, tempat, benda dan konsep

Lukisan lebih real, konkrit dan banyak detail daripada

lakaran (contoh lakaran: teknik orang lidi)
Lukisan lebih senang difahami daripada gambar foto
Gambar rajah boleh menunjukkan hubungan, proses
atau cara sesuatu itu beroperasi atau dibina
Pelajar dewasa lebih mudah faham sambil membaca
dan melihat lukisan
Melukis sesuatu di papan tulis atau kertas mahjung
dapat membantu P dan P

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Lakaran

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Teknik orang lidi

Teknik orang lidi

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Carta

Gambaran grafik menunjukkan hubungan abstrak

seperti carta aliran, kronologi, kuantatatif, klasifikasi
dan hieraki
Mengandungi angka dan data seperti carta berjadual
Menunujukkan proses, urutan atau prosedur seperti
carta aliran
Mempunyai visual dan maklumat lisan yang minimum
Memunyai satu konsep, jangan berkecamuk
Carta yang baik dapat menyampaikan mesej secara
visual
Bina beberapa siri carta jika banyak konsep hendak
disampaikan

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Carta aliran

Ujian peringkat
masuk

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Unit 1

Unit 2

Pelajaran 1.1

Pelajaran 2.1

Pelajaran 1.2

Pelajaran 2.2

Ujian unit 1

Ujian unit 2

Ujian
pencapaian

Carta Klasifikasi
Simbol
verbal
Simbol visual
Visual statik/audio

Visual bergerak/audio

Pengalaman
Abstrak

Pengalaman
Ikonik

Bahan Pameran
Lawatan

Tunjuk cara
Pengalaman lakonan
Pengalaman tiruan
Pengalaman sebenar

Pengalaman
Enaktif

Geraf

Menggambarkan visual yang mempunyai data

perangkaan
Menunjukkan perbandingan antara data
Carta berbentuk jadual boleh ditukar menjadi
geraf
Data dalam bentuk geraf (visual) lebih mudah
difahami daripada carta berjadual
Ada empat jenis geraf: geraf bar, geraf
bergambar, geraf pie dan geraf garisan

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Jenis Carta

4th
Qtr
3rd
Qtr

North
West
East

2nd
Qtr

1st Qtr
2nd Qtr
3rd Qtr
4th Qtr

1st
Qtr
0

50

100

Carta bar

Carta Pie

90
80
70
60
50
40
30
20
10
0

East
West
North

1st 2nd 3rd 4th

Qtr Qtr Qtr Qtr

Carta Garisan

Kartun

Lukisan karikatur yang kasar

Terdapat dalam akhbar: Lat, Din Teksi, Senyum
kambing
Unsur sindiran dan humor
Boleh digunakan dalam P dan P dan ujian
Harus berada dalam kawasan pengalaman dan skop
intelektual pelajar

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Poster
Definisi
Visual yang mempunyai gabungan imej, garisan,
warna dan teks untuk menarik minat penonton
untuk satu ketika sahaja
Harus mempunyai warna garang dan dinamik
Dapat dilihat/dibaca dari jarak jauh
Dapat menarik minat
Dapat menyampaikan mesej dengan cepat dan
jelas
Mesej mudah hilang jika dipamerkan lama-lama
Poster boleh mempengaruhi fikiran penonton atau
pelajar
2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Gambar Kaku Buka Tayang

Visual tidak bergerak dua dimensi, berwarna atau

hitam putih
Contoh: Gambar foto, poskad, kad imbasan
bergambar, gambar dan ilustrasi daripada majalah
atau buku
'Radio vision' (gambar foto hitam-putih) digunakan oleh
BTP untuk membantu siaran Radio Pendikian pada
akhir tahun 1950an

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Kelebihan gambar kaku bukan tayang

Kos murah/percuma dan mudah diperolehi

Mudah digunakan kerana tidak perlu peralatan lain
Boleh dilapik/dilaminasikan untuk tahan lama
Mudah dihasilkan seperti mengambil gambar, gambar
dari Clipart Komputer
Sesuai untuk mengajar individu atau kumpulan kecil
Dapat membantu pengajaran kapur dan tutor
Boleh menjadikan konsep atau instruski lebih konkrit

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Batasan gambar kaku bukan tayang

Saiz gambar kecil tidak sesuai untuk kumpulan
besar atau instruksi secara kelas
Perlukan projektor unjuran seperti 'Video
Imager' untuk mengajar kumpulan besar
Tidak mempunyai atribut gerak

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Bahan Pameran Tiga Dimensi

Bahan instruksional tiga dimensi seperti realia,
spesimen dan model
Contoh: Siput, batu bulan, lipan, biji getah, dan
duit syiling lama
Disimpan dalam kotak dan dipamerkan untuk
instruksi atau pameran dalam pusat sumber

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Model

Menyerupai bahan benar

Mewakili bahan besar bergerak seperti bentuk muka
bumi atau sistem solar
Mewakili bahan besar statik seperti bangunan tinggi
atau gunung
Mewakili bahan mikro seperti atom atau bakteria
Mewakili benda hidup seperti tumbuhan, manusia dan
binatang/serangga
Mewakili benda halus dan canggih seperti injin jam
Diperbuat daripada kertas lumat, tanah liat, plastik,
plaster of paris dan abuk kayu
Banyak digunakan dalam pelajaran sains, geografi dan
kelas tadika

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Kelebihan model

Bentuk tiga dimensi: Tinggi, tebal dan lebar

Konsep menjadi lebih jelas, Contoh model mata lebih
jelas daripada carta mata
Boleh dibesarkan/dikecilkan untuk tujuan intsruksi
Boleh menunjukkan objek yang tersembunyi/tertutup
Boleh memudahkan benda benar yang detail dan
kompleks
Boleh menunjukkan ciri-ciri yang terpenting sahaja
Boleh menjelaskan lagi pembelajaran konsep kerana
adanya warna dan tekstur
Boleh dibuka dan dipasang semula

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Batasan model
Masalah simpanan bahan
Masalah penyelenggaraan bahan
Perlukan ruang yang besar
Masaalah membesarkan bahan yang kecil dan
kompleks

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Realia
Objek tiga dimensi yang benar/real
Digunakan dalam pelajaran sains, perubatan,
geografi dan sejarah
Boleh menarik perhatian dan minat pelajar:
Contoh: Duit syiling, artifak, tembikar, binatang,
pohon kecil dan hidupan laut

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Kelebihan Realia
Bahan benar, bukan replika atau tiruan
Ciri realisme ini akan memberi pengalaman
sebenar atau secara langsung
Lebih konkrit untuk menjelaskan konsep
Boleh menarik minat dan perhatian pelajar

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Batasan realia
Terlalu besar untuk dibawa ke dalam kelas
Sukar utuk diurus dan diselenggara
Ada bahan yang bahaya digunakan untuk
instruksi
Ada bahan yang tidak mudah diperolehi
Kos membeli bahan adalah tinggi

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Diorama

Bahan paparan tiga dimensi yang menunjukkan

kaedaan yang sebenarnya tetapi dalam bentuk yang
lebih kecil
Terdapat di muzium, zoo, pusat sumber atau Syarikat
Pemaju Perumahan
Bahan dimasukkan dalam kotak empat sisi yang
diperbuat daripada gelas
Menggunakan model, spesimen atau realia untuk
bahan diorama

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Kelebihan diorama

Boleh dibuat daripada bahan percuma atau terbuang

Boleh memberi gambaran yang seakan-akan realistik
Instruksi menjadi lebih konkrit serta dapat menarik
minat belajar
Boleh dijadikan aktiviti kumpulan (projek) dalam
pelaksanaan pengajaran

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Batasan diorama
Memerlukan ruang yang besar/luas untuk
paparan
Masalah memindah bahan dari satu tempat ke
suatu tempat untuk tujuan instruksi

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Boneka

Bahan tiga dimensi diperbuat daripada kayu, kain

kertas lumat atau plastik
Sesuai digunakan dalam kaedah main peranan
Pelajar terlibat secara langsung dalam proses P dan P
Terdapat tiga jenis boneka: Boneka tali, boneka rod dan
boneka tangan,
Digunakan dalam program TV kanak-kanak: Sesame
street, Electric company, Nicklodian dan Cumi dan Ciki
Dintegrasikan dalam aktiviti 'sudut bercerita'

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Kelebihan boneka

Mencetuskan komunikasi dua hala antara pencerita

dan pelajar
Menjadi perantara untuk menyampaikan mesej
(perasaan) dalam kaedah main peranan
Sesuai untuk pelajaran bahasa
Boleh diringkan dengan musik atau kesan bunyi untuk
menghidupkan suasana
Melatih pelajar menulis skrip
Pelajar lebih yakin dan berani meyampaikan mesej
kerana ia tidak dapat dilihat oleh penonton
Budaya kerja berpasukan: Kerjasama,
tanggungjawab dan tolerensi

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Batasan boneka
Sangat bergantung kepada pencerita/pemain
Tidak sesuai untuk instruksi kumpulan besar
Persediaan lebih rumit dan memakan masa
Perlukan pentas, skrip dan kesan audio/musik

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Spesimen
Bahan tiga dimensi yang mewakili sebahagian
daripada bentuk yang asal
Contoh: Sebatang gigi buaya, seketul batu
bulan atau bahagian organ manusia
Biasanya spesimen disimpan dalam kotak
gelas atau botol untuk tujuan pemerhatian dan
kajian

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Mock-up

Bahan tiga dimensi yang hampir serupa

dengan model
Ia tidak benar-benar mewakili objek yang
sebenarnya
Ia ditokok tambah untuk memudahkan
pemerhatian objek yang kelihatan kompleks
atau rumit
Digunakan dalam latihan industri

2001Prof. Madya Dr.Yusup Hashim

Modul Instruksi
Modul ialah...

sebuah koleksi pengalaman

pembelajaran;
terancang dan tersusun;
dalam bentuk instruksi kendiri;
bertujuan mencapai objektif
pembelajaran dalam jangka masa yang
ditentukan.
Prof. Madya

Modul Pengajaran
Mengikut Russell (1974), modul direka bentuk
berasaskan

unit-unit kecil pelajaran;

digunakan secara kendiri;
Untuk menguasai unit tertentu sebelum
berpindah ke unit lain; dan
setiap unit boleh berdiri sendiri sebagai
satu unit pelajaran.
Prof. Madya

Modul Kurikulum dan Instruksi

Unit 1: Konsep
Kurikulum

Unit 2: Proses
Perkemb.
Kurikulum.

Unit 5: Isu
Semasa
Kurikulum

Unit 4: Falsafah
Kurikulum
Prof. Madya Dr.Yusup/18/8/99

Unit 3: Peranan
Perancang Kurik.

Komponen Modul
Nama Modul
Modul 1

Modul 2

Modul 3

Modul 4

Unit 1

Unit 2

Unit 3

Unit 4

Unit 1.1

Unit 2.1

Unit 3.1

Unit 4.1

Unit 1.2

Unit 2.2

Unit 3.2

Unit 4.2

Prof. Madya Dr.Yusup/18/8/99

Rujukan:

Reiser, R. A. & Dempsey J.V. (2002). Trends and issues in instructional

design and technology. New Jersey: Merrill Prentice Hall
Seels, B dan Richey, R (1994). Instructional Technology: The definition
and domains of the field. Washington, DC: AECT:
Association for Educational Communications and Technology (1977).
The definition of educational Technology, Washington DC: AECT
Saettler, P. (1990). The Evolution of American Educational Tehnology.
Englewood, Colorado: Libraries Unlimited

Yusup Hashim (1997) Media pengajaran untuk pendidikan dan latihan.

Fajar Bakti: Shah Alam

SEKIAN

www.znie.blogspot.com (Siri kuliah EDU TDPP oleh :Mohd Maznihan Mohamad Noor)