MODULE 3.

NGUYN L LM VIC CA MY TNH

IN T

3.1. B x l
(CPU - Central Processing Unit )
CPU c chc nng iu khin my tnh v x l thng tin theo chng trnh
c lu tr trong b nh. CPU gm cc thnh phn:

ng h (clock) to cc
xung in p chnh xc, u
n sinh ra cc tn hiu c
bn iu ch thng tin v
ng b ho cc thnh phn
khc ca my tnh.

Cc thanh ghi (registers).

Ngoi b nh trong, CPU
cn dng cc thanh ghi nh
l nhng b nh nhanh,
chuyn dng dng trong khi
thc hin cc lnh. Cc
thanh ghi thng c dng
ghi cc lnh ang c
thc hin, lu tr cc d liu
Hnh 3.1. Mt CPU ca my tnh ln IBM v bn
phuc phc v cho cc lnh,
di l CPU ca Intel dng cho cc my vi tnh
cc kt qu trung gian, cc
a ch, cc thng tin dng n trong qu trnh thc hin mt lnh.

Khi s hc v logic (ALU: arithmetic and logic unit) l khi chc nng thc hin
cc php ton c s ca my nh cc php ton s hc, cc php ton logic, php
to m v.v. ALU bao gm nhng mch chc nng thc hin cc php ton .

Khi iu khin (CU: control unit) l khi chc nng iu khin s hot ng ca
MTT theo chng trnh nh sn.

Nh cng ngh vi mch, ngi ta c kh nng ch to ton b b x l trong mt

chp (mt mch vi in t c ng trong mt v duy nht). Nhng b x l nh vy
gi l b vi x l (micro processor ) vit tt l P.

Hnh 3.2. Mt bng mch ch ca my vi tnh. trong c CPU, b nh v cc

mch giao tip vi ngoi vi. Trong hnh trn ta thy mt qut in nh lm
ngui CPU, pha di qut chnh l CPU

3.2. Qu trnh thc hin lnh

hiu r qu trnh ny ta cn tm hiu thm v lnh my. Mi lnh my l mt
yu cu ALU thc hin mt php tnh c s (cng, nhn, nhn logic, cng logic, chn
lnh cn thc hin v. v). Cc lnh ny phi ch ra y cc thng tin sau:

Php tnh cn thc hin. Trong lnh my n cho bng mt s bit gi l m php
tnh.

Ni t d liu ca lnh. Thng tin ny c th l i ch trong BNT hoc l m

thanh ghi.

Cc thng tin lin quan n kt qu thc hin chng hn a ch ca ni kt

qu ca php ton.
Nh vy mt lnh c cu trc nh sau:
M lnh

Cc thnh phn a ch

Mt chng trnh my l mt dy cc lnh. Do chng trnh cng nm trong b

nh nn chnh cc lnh cng c a ch, chnh l a ch byte u tin ca lnh.
Qu trnh thc hin mt chng trnh l mt qu trnh thc hin lin tip tng
lnh. qun l th t thc hin cc lnh, CU s dng mt thanh ghi gi l thanh m
a ch (Program Counter - PC) ghi a ch ca lnh s thc hin tip theo. Gi tr khi
to ca PC l a ch lnh u tin chng trnh.
MTT c iu khin bi cc lnh ca chng trnh. Chu k thc hin mt lnh
bao gm cc bc sau:

c lnh. Trong chu k c lnh, CU gi ni dung PC vo b gii m a ch

c byte u tin ca lnh ln mt thanh ghi khc l thanh ghi lnh. PC s tng
ln mt n v CU c byte tip theo. di cc lnh c th khc nhau nhng
byte u tin thng l ni cha m lnh.

Gii m lnh. CU cn c vo m lnh c nt cc thng tin a ch ca lnh v

hon thnh vic c lnh, PC tip tc tng theo s lng byte c vo.

c d liu. Cc a ch d liu c gi vo b gii m a ch c ni dung

cc i tng ca lnh gi l cc tan hng (operand) vo cc thanh ghi d liu.

Thc hin lnh. Pht tn hiu iu khin cho mch chc nng ca ALU thc hin
php ton m m lnh xc nh. Sau quay li chu k c lnh vi ni dung mi
ca PC. Ch rng nu lnh thc hin l lnh iu khin th giai on thc hin
ny s t a ch lnh s thc hin tip theo vo PC.
Nh vy thc hin mt lnh ni chung phi c/ghi b nh nhiu ln.
C hai phng php t chc iu khin:

Phng php iu khin cng. ng vi mi lnh my c mt mch n thc hin

lnh cho theo cc tn hiu iu khin.

Phng php iu khin vi chng trnh. Mi lnh c thc hin thng qua cc
lnh s cp hn gi l cc vi lnh. Khi ngi ta ch phi thit k phn cng
mc vi lnh. V d, php c mt byte trong b nh c th ly lm mt vi lnh.
Nh vy, mt php tnh c th thc hin bng cch thi hnh mt dy vi lnh gi l
vi chng trnh. Do , khi thay i lnh ch cn thay i vi chng trnh tng
ng m khng cn thay i cu trc vt l ca MTT.

Cc CPU ngy nay khng thc hin lnh theo kiu tun t nh trn m thng
thc hin song song nhiu qu trnh. Thng tin np t b nh c th l c mt khi ln
mt khi thanh ghi. Mt s CPU c c c ch x l thng minh d on cc khi
chng trnh hay d liu sp dng n ti trc ln thanh ghi. Trong khi ang thc
hin lnh th nht th mt thnh phn khc gii m lnh th hai v mt thnh phn khc
ti lnh th 3 ln thanh ghi. Cch thc x l ny gi l pipeline. Nh phng thc ny
m nhiu b x l c th thc hin nhiu lnh ng thi.

3.3. Nguyn l Von Neumann

Kin trc my tnh nu trn c J. Von Neumann m t nn cng gi l kin trc
Von Neumann. i km vi kin trc ny l nguyn l hot ng cng tn l Von
Neumann. Ni dung nguyn l gm hai im sau:
Nguyn l iu khin bng chng trnh. My tnh hot ng theo chng trnh
lu tr sn trong b nh ca n. Nguyn l ny m bo cho my tnh c kh nng t
iu khin khng cn c s can thip ca ngi trong qu trnh x l v qu trnh x l
c xc nh qua mt kch bn.
Nguyn l truy cp theo a ch. Nh bit, d liu theo ngha rng (d liu ban
u, kt qu trung gian, kt qu cui cng, chng trnh...) c a vo b nh trong
nhng vng nh c ch nh bng a ch. Trong chng trnh, d liu c ch nh

thng qua a ch. Nh vy, vic truy cp ti d liu l gin tip thng qua a ch ca n
trong b nh. Nguyn l ny m bo tnh mm do trong x l thng tin. Ngi lp
trnh c th vit yu cu mt cch tng qut theo v tr cc i tng nm u m
khng cn bit gi tr c th ca chng.