www.SerbiaFood.co.

yu

PRAVILNIK
O KVALITETU ITA, MLINSKIH I PEKARSKIH PROIZVODA,
TESTENINA I BRZO SMRZNUTIH TESTA
("Sl. list SRJ", br. 52/95 i "Sl. list SCG", br. 56/2003 - dr. pravilnik i 4/2004 dr. pravilnik)
I OPTE ODREDBE
lan 1
Ovim pravilnikom propisuju se minimalni uslovi koje u pogledu kvaliteta
moraju da ispunjavaju ita, mlinski i pekarski proizvodi, testenine i brzo
smrznuta testa (u daljem tekstu: proizvodi), kao i minimalni uslovi za
obezbeenje i ouvanje kvaliteta tih proizvoda.
Uslovi propisani ovim pravilnikom moraju biti ispunjeni u proizvodnji i
prometu proizvoda.
lan 2
Za proizvode za koje ovim pravilnikom nisu propisani uslovi kvaliteta, i uslovi
za obezbeenje i ouvanje kvaliteta shodno vae uslovi propisani ovim
pravilnikom za grupu srodnih proizvoda.
Za proizvode iz stava 1 ovog lana, kao i za proizvode za koje je to ovim
pravilnikom izriito predvieno, proizvoa je duan da donese proizvoaku
specifikaciju pre dana poetka proizvodnje.
Proizvoaka specifikacija, pored podataka navedenih u lanu 3 stav 3 ovog
pravilnika, mora da sadri kratak opis tehnolokog postupka proizvodnje
odnosnog proizvoda, vrstu i koliinu upotrebljenih sirovina u odnosu na neto
- koliinu proizvoda i izvetaj o izvrenom ispitivanju organoleptikih, fizikih
i hemijskih karakteristika proizvoda.
U evidenciju o donesenim proizvoakim specifikacijama proizvoa unosi
sledee podatke:
1) evidencijski broj specifikacije;
2) naziv proizvoda i njegovo trgovako ime, ako ga proizvod ima;
3) datum donoenja proizvoake specifikacije;
4) datum izvrenog ispitivanja sastava proizvoda;

www.SerbiaFood.co.yu

5) datum poetka proizvodnje po predmetnoj specifikaciji;

6) grupu kojoj proizvod pripada prema odredbama ovog pravilnika.
lan 3
Proizvodi koji se stavljaju u promet u originalnom pakovanju moraju, na
omotu, sudu ili nalepnici, imati deklaraciju.
Proizvodi koji se ne stavljaju u promet u originalnom pakovanju moraju imati
deklaraciju samo ako je to ovim pravilnikom odreeno.
Deklaracija iz stava 1 ovog lana sadri:
1) naziv proizvoda i njegovo trgovako ime, ako ga proizvod ima;
2) firmu, odnosno naziv i sedite proizvoaa;
3) oznaku klase kvaliteta proizvoda ako je to odreeno ovim pravilnikom;
4) datum proizvodnje, odnosno pakovanja (dan, mesec i godina) i rok
trajanja ili tekst "upotrebljivo do";
5) neto-koliinu (masu, zapreminu) proizvoda;
6) podatke o grupi upotrebljenih aditiva predvienih ovim pravilnikom;
7) podatke o osnovnim sirovinama proizvoda po redosledu procentualne
zastupljenosti;
8) druge podatke od interesa za potroae.
Deklaracija mora biti lako uoljiva, jasna i itka.
Podaci o bojenju, aromatizovanju i konzervisanju proizvoda moraju biti
navedeni u deklaraciji neposredno ispod naziva proizvoda.
Slova kojima su odtampani naziv proizvoda i firma, odnosno naziv
proizvoaa moraju biti vea od slova kojima su odtampani ostali podaci u
tekstu deklaracije.
lan 4
Ako proizvode ne pakuje proizvoa, deklaracija mora da sadri sve podatke
iz lana 3 stav 3 ovog pravilnika, osim podataka iz take 2 tog lana, kao i
firmu onoga ko je proizvod pakovao.

www.SerbiaFood.co.yu

lan 5
Deklaracija proizvoda iz uvoza, pored podataka iz lana 3 ovog pravilnika,
mora da sadri i oznaku zemlje iz koje je proizvod uvezen.
lan 6
Ako neto-koliina proizvoda koji se stavlja u promet u originalnom pakovanju
ne iznosi vie od 200 g, deklaracija mora da sadri samo: naziv proizvoda,
firmu, odnosno naziv i sedite proizvoaa, odnosno preduzea koje je
proizvod upakovalo, neto-koliinu upakovanog proizvoda, datum proizvodnje
i rok trajanja ili tekst "upotrebljivo do", kao i oznake kvaliteta, odnosno
klasu, ako je to ovim pravilnikom odreeno.
Deklaracija iz stava 1 ovog lana mora da sadri i podatke o bojenju,
aromatizovanju i konzervisanju, ako je proizvod obojen, aromatizovan,
odnosno konzervisan.
lan 7
Zabranjeno je bojenje, zaslaivanje i aromatizovanje vetakim sredstvima i
dodavanje drugih hemijskih sredstava, kao i konzervisanje hemijskim
sredstvima i zraenje jonizujuim ili ultravioletnim zracima, ako ovim
pravilnikom nije drukije odreeno.
lan 8
Ako ovim pravilnikom nije drukije odreeno, njegove odredbe primenjuju se
na sva preduzea, druga pravna lica i subjekte koji proizvode stavljaju u
promet.
Pod prometom u smislu stava 1 ovog lana, podrazumeva se i zamena ita za
brano i uurna meljava.
II ITA
lan 9
ita za preradu u mlinske proizvode i za neposrednu ljudsku potronju, u
smislu ovog pravilnika, jesu plodovi:
1) penice (Triticum vulgare i Triticum turgidum) za neposrednu ljudsku
potronju;
2) penice za preradu prema jugoslovenskom standardu - penica kao
sirovina za mlinsku industriju - JUS E. B1. 200;

www.SerbiaFood.co.yu

3) rai (Secale cereale);

4) jema (Hordeum vulgare);
5) ovsa (Avena sativa);
6) kukuruza (Zea mays everta ili Zea mays microsperma) za neposrednu
ljudsku potronju;
7) kukuruza za preradu prema jugoslovenskom standardu - kukuruz kao
sirovina za industrijsku preradu i stonu hranu - JUS E.B3.516;
8) pirina (Oryza sativa);
9) prosa (Panicum miliaceum);
10) heljde (Fagopyrum vulgare);
11) sirka (Sorghum vulgare);
12) hibrida rai i penice (Triticale).
lan 10
Kvalitet ita, u smislu ovog pravilnika, jeste skup svojstava ita od kojih
zavisi njihova upotrebna vrednost kao sirovine za preradu u mlinske
proizvode za ljudsku ishranu i ita za neposrednu ljudsku potronju, a
odreena su:
1) botanikom pripadnou;
2) organoleptikim svojstvima;
3) koliinom i vrstom primesa;
4) koliinom vode;
5) odreenim fizikim svojstvima;
6) hektolitarskom masom;
7) prisutnou tetoina;
8) prisutnou mikroorganizama i njihovih tetnih metabolita;
9) prisutnou ostataka pesticida i drugih otrovnih materija.

www.SerbiaFood.co.yu

1. Organoleptika svojstva ita

lan 11
ita namenjena za preradu u mlinske proizvode i ita za neposrednu ljudsku
potronju moraju biti zrela i zdrava. Izgled, oblik, boja i sjaj, kao i miris i
ukus ita, moraju biti svojstveni vrsti, sorti, odnosno liniji.
ita iz stava 1 ovog lana ne smeju imati nikakav strani miris i ukus, a
naroito:
1) miris i ukus semenki itnih korova (urodica);
2) miris i ukus plesni i sneti;
3) miris na skladine tetoine;
4) miris i ukus pokvarenosti usled loeg uskladitenja;
5) strani miris apsorbovan tokom prevoza ili uskladitenja.
2. Vrsta i koliina primesa u itu
lan 12
Pod primesama u itu, u smislu ovog pravilnika, podrazumevaju se sve strane
materije koje nisu osnovno ito i oteena zrna.
Primese iz stava 1 ovog lana dele se na tri osnovne grupe:
1) neistoe stranog porekla;
2) zrna drugih ita;
3) oteena zrna.
Neistoe stranog porekla koje mogu biti u osnovnoj masi ita, jesu:
1) neistoe biljnog porekla;
2) neistoe ivotinjskog porekla;
3) neistoe mineralnog porekla;
4) ostale neistoe.

www.SerbiaFood.co.yu

Neistoe biljnog porekla jesu: ostaci slame, pleva, plevica, ljuske, delovi
drveta, zrna korova.
Neistoe ivotinjskog porekla jesu: insekti, delovi insekata, ekskrementi
glodara, dlake glodara i sl.
Neistoe mineralnog porekla jesu: metalni delovi, kamenii, pesak, praina
i zemlja.
Ostale neistoe jesu: kanap, papir, konac i sl.
Zrna drugih ita su zrna koja ne pripadaju osnovnoj masi odnosne vrste ita.
U oteena zrna spadaju:
1) polomljena zrna, odnosno zrna ija su jezgra otvorena usled mehanikog
dejstva, ili sitni delovi zrna i zrna sa odstranjenom klicom;
2) tura zrna, odnosno zrna koja su zbog loih vegetacionih uslova zaostala u
razvoju;
3) sitna, nerazvijena zrna;
4) zrna neodgovarajue boje: zelena, odnosno nezrela zrna, zrna u kojima je
zapoeo, ali je prekinut, proces kvarenja;
5) zrna oteena vetakim suenjem: jedra zrna iji je omota tamnije boje,
a presek zrna ima smeu - nesvojstvenu boju;
6) zrna zaraena gljivicama (Claviceps purpurea), glavniava zrna ispunjena
sporama smrdljive sneti (Tilletia tritici) i plesniva zrna na kojima se plesan
vidi golim okom po povrini i unutranjosti zrna (pokvarena zrna);
7) zrna koja je otetila poljska stenica (Aelia acumisata; Eurigaster maura);
8) izgriena zrna: zrna koja su spolja ili iznutra naeli injaci ili druge
tetoine (pregljevi, glodari i dr.);
9) proklijala zrna: zrna ija je klica nabubrela ili smeurana, kao i zrna iji su
primarni korenii izrasli, pa su vidljivi ili ve odstranjeni.
3. Koliina primesa u itu
lan 13

www.SerbiaFood.co.yu

1. Koliina ukupnih primesa u penici za neposrednu ljudsku potronju

(penica za kuvanje) u originalnom pakovanju ne moe biti vea od 1%, od
ega:
1) zrna drugih ita najvie 0,2%;
2) polomljenih zrna najvie 0,2%;
3) zrna oteenih vetakim suenjem, izbodenih i izgrienih zrna najvie
0,5%.
2. Koliina ukupnih primesa u osnovnoj masi rai ne moe biti vea od 5%,
od ega:
1) neistoe stranog porekla najvie 0,5%;
2) zrna oteenih vetakim suenjem najvie 0,2%;
3) proklijalih zrna najvie 2%;
4) ostalih oteenih zrna najvie 2%.
Zrna penice u osnovnoj masi rai u koliini do 2% ne smatraju se primesom.
3. Koliina ukupnih primesa u osnovnoj masi jema ne moe biti vea od 5%,
od ega:
1) neistoe stranog porekla i zrna drugih ita najvie 1%;
2) zrna oteenih vetakim suenjem najvie 0,2%;
3) proklijalih zrna i zrna izmenjene boje koja su napale gljivice (pokvarenih),
izgrienih najvie 2%;
4) polomljenih zrna najvie 4%.
4. Koliina ukupnih primesa u osnovnoj masi ovsa ne moe biti vea od 4%,
od ega:
1) neistoe stranog porekla i zrna drugih ita najvie 2%;
2) zrna oteenih vetakim suenjem najvie 0,1%;
3) zrna divljeg ovsa najvie 2%.

www.SerbiaFood.co.yu

5. Koliina ukupnih primesa u kukuruzu za neposrednu ljudsku potronju

(kukuruz za kokanje), u originalnom pakovanju, ne moe biti vea od 3%, od
ega:
1) zrna drugih ita najvie 0,2%;
2) polomljenih zrna najvie 2%;
3) zrna oteenih vetakim suenjem, izbodenih, izgrienih najvie 0,5%.
6. Koliina ukupnih primesa u osnovnoj masi heljde ne moe biti vea od 5%,
od ega:
1) neistoe stranog porekla i zrna drugih ita najvie 3%, od ega neistoe
mineralnog porekla najvie 0,2%;
2) oteenih zrna najvie 3%.
4. Koliina vode u itu
lan 14
Koliina vode u itu koje se stavlja u promet ne moe biti vea od 15%.
Sadraj vode u penici za kuvanje u originalnom pakovanju ne moe biti vei
od 13%.
Koliina vode u zrnu kukuruza za kokanje moe biti do 14%.
5. Odreena fizika svojstva
lan 15
Penica za kuvanje koja se stavlja u promet u originalnom pakovanju mora,
pored uslova iz lana 11 ovog pravilnika, da ispunjava i sledee uslove: zrna
moraju biti iste sorte, ujednaena po obliku i veliini tako da prelaz preko sita
iji su otvori 2,8 mm bude najmanje 85% i branaste strukture endosperma.
6. Hektolitarska masa
lan 16
Pod hektolitarskom masom ita podrazumeva se masa hektolitra ita izraena
u jednom kg i iznosi najmanje:
1) za penicu za kuvanje 76;

www.SerbiaFood.co.yu

2) za jeam 65;
3) za ovas 50;
4) za ra 72;
5) za heljdu 55.
7. Prisutnost tetoina
lan 17
ito koje se stavlja u promet ne sme da sadri ive skladine tetoine ili
druge insekte u bilo kom razvojnom obliku.
ito u skladitu moe sadrati do etiri mrtva insekta ili njihovih delova na 1
kg mase, ili tri ekskrementa ili dlake glodara na 1 kg mase.
ito za neposrednu ljudsku potronju u originalnom pakovanju ne sme
sadrati ni ive ni mrtve insekte ili njihove delove, kao ni ekskremente ni
dlake glodara.
lan 18
Proizvoa koji stavlja ito u promet duan je da proizvod snabde izvetajem
o utvrenom kvalitetu ita.
Izvetaj iz stava 1 ovog lana mora da sadri:
1) oznaku (broj) nalaza;
2) podatak o vrsti ita;
3) podatak o koliini vode;
4) podatak o hektolitarskoj masi;
5) podatak o pojedinanoj i ukupnoj koliini primesa.
III OLJUTENO ITO
lan 19
Oljuteno ito, u smislu ovog pravilnika, jeste ito dobijeno ljutenjem ili
drugom odgovarajuom obradom zdravih i dobro oienih zrna jema, ovsa,
pirina, penice, prosa i heljde.

www.SerbiaFood.co.yu

lan 20
Oljuteno ito koje se stavlja u promet mora da ispunjava sledee uslove:
1) da ima boju, miris i ukus svojstvene za odnosnu vrstu ita;
2) da ne sadri neoljutena zrna i delove ljuske, s tim to pirina moe da
sadri neoljutena zrna ako je I ili II klasa;
3) da ne sadri primese stranog porekla, zrna drugih ita i oteena zrna,
osim ako ovim pravilnikom nije drugaije propisano;
4) da u skladitu, pre pakovanja, ne sme da sadri ive skladine tetoine i
insekte u bilo kom razvojnom obliku, a dozvoljava se da sadri do etiri
mrtva insekta ili njihove delove na 1 kg mase.
Oljuteno ito u originalnom pakovanju za neposrednu ljudsku potronju ne
sme da sadri ni ive ni mrtve insekte ili njihove delove;
5) da u skladitu, pre pakovanja, moe sadrati tri ekskrementa ili dlake
glodara na 1 kg mase.
Oljuteno ito za neposrednu ljudsku potronju ne sme u originalnom
pakovanju da sadri ekskremente ili dlake glodara;
6) da oljuteni jeam, odnosno oljutena penica ne sadri vie od 5%
polomljenih zrna;
7) da oljuteni ovas, oljuteno proso, odnosno oljutena heljda ne sadre vie
od 10% polomljenih zrna;
8) da koliina vode u oljutenom itu ne iznosi vie od 14%.
Pod lomom, za oljutena ita, u smislu ovog pravilnika, podrazumevaju se
polomljena zrna koja su manja od 2/3 celog oljutenog zrna.
lan 21
Pri uobiajenoj obradi oljutenog ita, koja se obavlja radi ulepavanja
izgleda, mogu se upotrebljavati samo potpuno bezopasna sredstva
(prehrambeni talk, glukozni sirup i dr.), i to u koliini koju zahteva tehnoloki
postupak.
Vrsta i koliina sredstava iz stava 1 ovog lana moraju biti oznaene u
proizvoakoj specifikaciji.

www.SerbiaFood.co.yu

Obradom iz stava 1 ovog lana masa oljutenog ita moe se poveati do

1%.
lan 22
Pirina se stavlja u promet, zavisno od naina dorade, kao oljuteni pirina
(poliran ili glaziran) i kao oljuteni pirina prethodno obraen u kljualoj vodi
ili pari (parboiled).
Poliran ili glaziran pirina stavlja se u promet u tri klase, i to: ekstra, I i II
klasa.
Pirina prethodno obraen u kljualoj vodi ili pari (parboiled) stavlja se u
promet u dve klase, i to: ekstra klasa i I klasa.
Oljuteni pirina koji se stavlja u promet, pored uslova iz l. 19 do 21 ovog
pravilnika, mora da ispunjava i odreene uslove u pogledu kvaliteta, i to:
1) oblik i krupnoa zrna pirina moraju biti svojstveni deklarisanoj sorti;
2) u pirinu deklarisane sorte i klase ne sme biti vie od 1% drugih sorti
pirina istog kvaliteta za ekstra klasu, ni vie od 2% drugih sorti pirina istog
kvaliteta za I klasu, ni vie od 5% drugih sorti pirina istog kvaliteta za II
klasu;
3) kuvanjem 20 do 30 minuta zrna pirina moraju ravnomerno da nabubre i
da zadre svoj oblik i ne smeju se slepljivati ili raspadati;
4) miris i ukus kuvanog pirina moraju biti svojstveni sorti zrelog i zdravog
pirina.
Pirina ekstra klase mora da ispunjava sledee uslove:
1) da je izrazito bele do ukastobele boje, glazirani pirina - i sjajne glazure,
a pirina prethodno obraen u kljualoj vodi ili pari (parboiled) - ute do
ilibar ute boje;
2) da ne sadri vie od 0,1% neistoe stranog porekla, odnosno zrna drugih
ita;
3) da ne sadri vie od 0,5% poutelih zrna. U pirinu koji je prethodno
obraen u kljualoj vodi ili pari (parboiled) sadraj tamnoutih zrna ne sme
iznositi vie od 0,5%;
4) da ne sadri vie od 1% kredastih zrna;
5) da ne sadri neoljutena zrna ili delove ljuski pirina;

www.SerbiaFood.co.yu

6) da ne sadri vie od 0,5% zrna sa crvenom prugom. U pirinu koji je

prethodno obraen u kljualoj vodi ili pari (parboiled) sadraj zrna sa
crvenom prugom moe iznositi najvie 3%;
7) da ne sadri vie od 4% polomljenih zrna, s tim da sadraj polomljenih
zrna manjih od 1/3 veliine zrna ne bude vei od 1%;
8) da ne sadri zrna koja su napali ili otetili insekti, izgriena i pokvarena
zrna;
9) da ne sadri vie od 14% vode, a pirina koji je prethodno obraen u
kljualoj vodi ili pari (parboiled) - ne vie od 13% vode.
Pirina I klase mora da ispunjava sledee uslove:
1) da je izrazito bele do ukastobele boje, glazirani pirina - i sjajne glazure,
a pirina koji je prethodno obraen u kljualoj vodi ili pari (parboiled) - ute
do ilibar ute boje;
2) da ne sadri vie od 0,1% neistoe stranog porekla i zrna drugih ita, od
ega ne vie od 0,05% pleve, plevice, ljuski i ne vie od 0,05% zrna drugih
ita;
3) da ne sadri vie od 1% poutelih zrna, a pirina prethodno obraen u
kljualoj vodi ili pari (parboiled) - ne vie od 1% tamnoutih zrna;
4) da ne sadri vie od 2% kredastih zrna;
5) da ne sadri vie od 0,1% neoljutenih zrna;
6) da ne sadri vie od 1% zrna sa crvenom prugom, a pirina prethodno
obraen u kljualoj vodi ili pari (parboiled) - ne vie od 3% zrna sa crvenom
prugom;
7) da ne sadri vie od 7% polomljenih zrna, s tim da sadraj polomljenih
zrna manjih od 1/3 veliine zrna ne bude vei od 2%;
8) da ne sadri zrna koja su napali ili otetili insekti, izgriena i pokvarena
zrna;
9) da ne sadri vie od 14% vode, a pirina prethodno obraen u kljualoj
vodi ili pari (parboiled) - ne vie od 13% vode.
Pirina II klase mora da ispunjava sledee uslove:
1) da je izrazito bele ili ukastobele boje, a glazirani pirina - i sjajne
glazure;

www.SerbiaFood.co.yu

2) da ne sadri vie od 0,1% neistoe stranog porekla i zrna drugih ita, od

ega ne vie od 0,05% pleve, plevice i ljuski i ne vie od 0,05% zrna drugih
ita;
3) da ne sadri vie od 2% poutelih zrna;
4) da ne sadri vie od 3% kredastih zrna;
5) da ne sadri vie od 0,25% neoljutenih zrna pirina;
6) da ne sadri vie od 1,5% zrna sa crvenom prugom;
7) da ne sadri vie od 15% polomljenih zrna, s tim da sadraj polomljenih
zrna manjih od 1/3 veliine zrna ne bude vei od 3%;
8) da ne sadri zrna koja su napali ili otetili insekti, izgriena i pokvarena
zrna;
9) da ne sadri vie od 14% vode.
Pirina koji ne ispunjava uslove iz ovog lana moe se staviti u promet pod
nazivom "pirina nieg kvaliteta", ali sa tano deklarisanim elementima.
lan 23
Od oljutenog ovsa posebnim tehnolokim postupkom proizvode se ovsene
pahuljice i instant-ovsene pahuljice.
lan 24
Oljuteno ito koje se stavlja u promet u originalnom pakovanju moe biti u
ambalai od jute, sisal-vlakna, kartona, hartije, platna, plastine mase i
drugog odgovarajueg materijala.
lan 25
Ambalaa u koju se pakuje oljuteno ito zatvara se na jedan od sledeih
naina:
1) velika pakovanja, odnosno vree zatvaraju se:
a) povezivanjem, s tim to se istovremeno vezuje i privesnica sa
deklaracijom, tako da krajevi poveza moraju biti obezbeeni plombom ili da
deklaracija bude utisnuta na vrei;
b) proivanjem, umesto plombe, sa deklaracijom utisnutom na vrei;

www.SerbiaFood.co.yu

v) zatvaranjem posebnom trakom, sa deklaracijom utisnutom na vrei;

g) punjenjem automatskim punilicama (originalno zatvorena ambalaa), sa
deklaracijom utisnutom na vrei ili nalepnici;
2) sitna pakovanja, odnosno vreice ili kartonske kutije zatvaraju se
lepljenjem, varenjem ili na drugi odgovarajui nain, sa deklaracijom
utisnutom na ambalai.
Privesnica iz stava 1 ovog lana mora biti privrena tako da ne postoji
mogunost da otpadne ili da bude zamenjena pri rukovanju i prevozu.
lan 26
Proizvoa koji stavlja u promet oljuteno ito duan je da taj proizvod
snabde izvetajem o laboratorijskom ispitivanju, koji sadri:
1) oznaku (broj) laboratorijskog nalaza;
2) datum proizvodnje;
3) podatak o koliini primesa, pojedinano po vrstama i ukupno;
4) podatak o koliini vode.
lan 27
Deklaracija za pirina mora da sadri podatke iz lana 3 stav 3 ovog
pravilnika, osim podatka o roku trajanja iz take 4 tog stava, oznaku
kvaliteta, podatke o koliini polomljenih zrna izraenoj u procentima i
podatke o poreklu pirina.
Deklaracija za ostala oljutena ita mora da sadri podatke iz lana 3 stav 3
ovog pravilnika, osim podatka o roku trajanja iz take 4 tog stava, kao i
podatke o koliini polomljenih zrna izraenoj u procentima.
IV ITO PRIPREMLJENO ZA MELJAVU I MLINSKI PROIZVODI
lan 28
ito za meljavu mora biti oieno i pripremljeno (suvim ili vlanim
postupkom), tako da proizvodi mlevenja u pogledu kvaliteta i higijenske
ispravnosti ispunjavaju uslove predviene ovim pravilnikom.
Proizvodi iz stava 1 ovog pravilnika ne smeju da sadre naroito:
1) ive skladine tetoine u bilo kom razvojnom obliku;

www.SerbiaFood.co.yu

2) vie od 0,5% neistoe biljnog porekla, odnosno semena korova, od ega

0,15% tetnih za ljudsko zdravlje (za ra, ovas i heljdu);
3) neistoe mineralnog porekla, osim peska.
lan 29
Mlinski proizvodi, u smislu ovog pravilnika, jesu proizvodi dobijeni meljavom
oienog i pripremljenog ita, bez posebne obrade ili uz odgovarajuu dalju
obradu.
lan 30
Mlinski proizvodi moraju imati karakteristinu boju, miris i ukus koji su
svojstveni tim proizvodima, odnosno ne smeju imati nikakav strani miris i
ukus.
lan 31
Mlinski proizvodi ne smeju da sadre:
1) ni ive ni mrtve skladitne tetoine u bilo kom razvojnom obliku;
2) ekskremente i dlake glodara;
3) peska vie od 0,05%, osim heljde, koja moe da sadri do 0,1% peska.
lan 32
Mlinski proizvodi od penice i rai koji se stavljaju u promet moraju imati
oznaku zavisno od propisanog tipa proizvoda predvienih u ovom pravilniku.
Tipovi mlinskih proizvoda odreuju se prema koliini mineralnih materija
(pepeo) izraenoj u procentima i preraunatoj na suvu materiju odnosnog
mlinskog proizvoda, a izraavaju se brojem koji se dobija mnoenjem
odnosnog procenta sa 1000.
lan 33
Koliina vode u mlinskim proizvodima koji se stavljaju u promet moe iznositi
do 15%.
lan 34
Mlinski proizvodi mogu se stavljati u promet u rasutom stanju (rinfuz), u
vreama od jute, platna i papira i u vreicama od papira, plastine mase i
drugog odgovarajueg materijala.

www.SerbiaFood.co.yu

Mlinski proizvodi stavljaju se u promet na malo samo u originalnom

pakovanju.
lan 35
Ambalaa u koju se pakuju mlinski proizvodi mora se zatvarati na jedan od
sledeih naina:
1) povezivanjem, s tim to se istovremeno vezuje i privesnica sa
deklaracijom, tako da krajevi poveza budu obezbeeni plombom ili da
deklaracija bude utisnuta na vrei;
2) proivanjem otvora vree zajedno sa privesnicom na kojoj je utisnuta
deklaracija ili proivanjem tako da deklaracija bude utisnuta na vrei;
3) zatvaranjem posebnom trakom, sa deklaracijom utisnutom na vrei;
4) punjenjem automatskim punilicama (originalno zatvorena ambalaa), sa
deklaracijom utisnutom na vrei ili nalepnici.
Vreice i druga ambalaa (sitna ambalaa) zatvaraju se lepljenjem, varenjem
ili na drugi odgovarajui nain, sa deklaracijom utisnutom na ambalai.
Privesnica iz stava 1 ovog lana mora biti privrena tako da ne postoji
mogunost da otpadne ili da bude zamenjena pri rukovanju i prevozu.
Ako se mlinski proizvodi ne prodaju u originalnom pakovanju, naziv
proizvoda oznaava se na mestu na kome se taj proizvod prodaje.
lan 36
Proizvoa mlinskih proizvoda duan je da proizvode koje stavlja u promet
snabde izvetajem o laboratorijskom ispitivanju, koji sadri sledee podatke:
1) oznaku (broj) laboratorijskog nalaza;
2) datum proizvodnje;
3) koliinu vode;
4) koliinu pepela;
5) stepen kiselosti;
6) tip brana;
7) pokazatelje kvaliteta prema farinografu za penino brano.

www.SerbiaFood.co.yu

Za namensko brano i namenski griz (krupicu) laboratorijski nalaz mora da

sadri sve podatke iz stava 1 ovog lana, a najmanje dva kvalitativna
pokazatelja koji odreuju namenu brana, odnosno griza.
lan 37
Deklaracija za mlinske proizvode mora da sadri sve podatke iz lana 3 stav
3 ovog pravilnika, osim podatka o roku trajanja iz take 4 tog stava.
lan 38
Deklaracija za gotovu smeu mora da sadri sve podatke iz lana 3 ovog
pravilnika, kao i podatke za koju vrstu proizvoda je namenjena i uputstvo o
nainu pripremanja.
lan 39
ita i mlinski proizvodi uvaju se u istim prostorijama koje se mogu
provetravati ili u specijalnim silosima za ita i brano.
U prostorijama u kojima se uvaju ita i mlinski proizvodi ne sme se drati
roba koja bi mogla tetno da utie na kvalitet ili higijensku ispravnost tih
proizvoda.
Vree sa mlinskim proizvodima slau se unakrst u redove, i to zimi do 16
vrea, a leti do 10 vrea u visinu, tako da ima mesta za skladino
manipulisanje i ventilaciju.
Vree sa mlinskim proizvodima ne smeju se stavljati neposredno na pod i uz
zidove.
Za vreme za koje su ito i mlinski proizvodi uskladiteni mora se vriti:
1) stalna kontrola vlage i temperature tih proizvoda, vlage i temperature
vazduha u skladitu, vlage i temperature spoljnog vazduha i pojave
plesnivosti i tetoina;
2) potrebno skladino manipulisanje (prebacivanje, provetravanje, suenje i
dr.).
1. Mlinski proizvodi od penice
lan 40
Mlinski proizvodi od penice, u smislu ovog pravilnika, jesu: brano,
prekrupa, griz (krupica), klice za ljudsku ishranu, mekinje za ljudsku ishranu,

www.SerbiaFood.co.yu

sterilizovano brano, sterilizovani griz, brano i griz za brzo pripremanje jela

("instant-proizvodi") i namensko brano i namenski griz (krupica).
lan 41
Penino brano je proizvod dobijen mlevenjem oiene i pripremljene
penice.
lan 42
Penina prekrupa je proizvod dobijen prekrupljivanjem oiene i
pripremljene penice bez prosejavanja, a stavlja se u promet pod nazivom
"penina prekrupa".
lan 43
Penini griz (krupica) je proizvod dobijen mlevenjem oiene i pripremljene
penice koja sadri vie od 80% estica iznad 250 mikrona.
lan 44
Penine klice za ljudsku ishranu su proizvod dobijen odvajanjem klica od
oiene i pripremljene penice.
lan 45
Penine mekinje za ljudsku ishranu su proizvod dobijen prosejavanjem
meuproizvoda pri mlevenju ili ljutenju oiene i pripremljene penice.
U mekinje se ne mogu dodavati samleveni otpaci nastali prilikom ienja
penice u ljutilici i etkalici.
lan 46
Sterilizovano penino brano i sterilizovan penini griz su proizvodi dobijeni
od peninog brana, odnosno peninog griza za koje je sproveden postupak
sterilizacije.
lan 47
Penino brano i penini griz za brzo pripremanje jela ("instant-proizvodi")
jesu proizvodi dobijeni posebnim postupkom od peninog brana, odnosno
peninog griza.
lan 48

www.SerbiaFood.co.yu

Sterilizovano penino brano i sterilizovani penini griz, kao i penino

brano i penini griz za brzo pripremanje jela ("instant-proizvodi"), moraju
se proizvoditi od sirovina koje u potpunosti ispunjavaju uslove iz l. 41, 43,
50 i 51 ovog pravilnika.
lan 49
Namensko brano i namenski griz (krupica) jesu mlinski proizvodi s posebnim
karakteristikama, koji su po kvalitetu prilagoeni specifinim zahtevima za
odreene vrste finalnih proizvoda.
lan 50
Tipovi griza i brana od penice, u smislu ovog pravilnika, jesu:
1) griz (krupica) tipa "400";
2) brano tipa "500", tipa "850" i tipa "1100";
3) namensko brano;
4) namenski griz.
Za namensko brano i namenski griz proizvoa je duan da donese
proizvoaku specifikaciju koja, pored podataka iz lana 2 ovog pravilnika,
sadri i najmanje dva pokazatelja, kojima se blie odreuje namena brana.
Tipovi griza i brana od penice i drugi mlinski proizvodi od penice mogu
sadrati pepeo, raunato na suvu materiju, i to:
1) griz tipa "400" - do 0,45%;
2) brano tipa "500" - od 0,46% do 0,55%;
3) brano tipa "850" - od 0,80% do 0,90%;
4) brano tipa "1100" - od 1,05% do 1,15%;
5) namensko brano - od 0,46% do 2,00%;
6) namenski griz - do 0,45%;
7) penine klice - do 5%;
8) penine mekinje - do 7%;
9) penina prekrupa - do 2%.

www.SerbiaFood.co.yu

lan 51
Stepen kiselosti mlinskih proizvoda od penice mora biti:
1) griza tipa "400" - do 2,5;
2) brana tipa "500" - do 3;
3) brana tipa "850" - do 3,3;
4) brana tipa "1100" - do 3,5;
5) namenskog brana - od 2,2 do 5, zavisno od tipa brana;
6) namenskog griza - do 2,5;
7) peninih klica - do 40 u 100 g masti;
8) peninih mekinja - do 8,0;
9) penine prekrupe - do 5,0.
lan 52
Penine klice, pored uslova iz l. 50 i 51 ovog pravilnika, moraju da
ispunjavaju sledee uslove: da sadre najmanje 19% belanevina (N x 6,25)
i najmanje 8% masti, izraeno na suvu materiju.
lan 53
Rok obaveznog odleavanja peninog brana pre dana stavljanja u promet
mora da iznosi najmanje osam dana od dana proizvodnje.
Odredba stava 1 ovog lana ne odnosi se na penino brano namenjeno za
proizvodnju testenina.
2. Mlinski proizvodi od rai i hibrida rai i penice
lan 54
Mlinski proizvodi od rai i hibrida rai i penice (Triticale), u smislu ovog
pravilnika, jesu: raana prekrupa, raano brano i mekinje, kao i brano i
prekrupa od hibrida rai i penice (Triticale).
lan 55

www.SerbiaFood.co.yu

Tipovi prekrupe i brana od rai jesu: brano tipa "750", brano tipa "950" i
brano tipa "1250".
Prekrupa i brano od rai, zavisno od tipa, sadre sledee koliine pepela,
raunato na suvu materiju, i to:
1) prekrupa - od 1,31% do 1,90%;
2) brano tipa "750" - od 0,70% do 0,80%;
3) brano tipa "950" - od 0,90% do 1,0%;
4) brano tipa "1250" - od 1,20% do 1,30%.
lan 56
Stepen kiselosti prekrupe i brana od rai koji se stavljaju u promet mora
biti:
1) prekrupe - do 5,0;
2) brana tipa "750" - do 3;
3) brana tipa "950" - do 3,5;
4) brana tipa "1250" - do 4,0.
lan 57
Mlinski proizvodi od hibrida rai i penice (Triticale) moraju ispunjavati uslove
predviene u l. 55 i 56 ovog pravilnika.
3. Mlinski proizvodi od kukuruza
lan 58
Mlinski proizvodi od kukuruza jesu: prekrupa, griz, brano, mekinje i klice,
kao i prekupa, griz i brano za brzo pripremanje jela ("instant-proizvodi").
lan 59
Mlinski proizvodi od kukuruza mogu se proizvoditi od celog zrna ili od zrna
kome je odstranjena klica, to u deklaraciji mora biti oznaeno.
lan 60

www.SerbiaFood.co.yu

Stepen kiselosti mlinskih proizvoda od kukuruza koji se stavljaju u promet

mora biti:
1) prekrupe i krupice - do 3;
2) brana - do 4.
lan 61
Koliina masti u mlinskim proizvodima proizvedenim od celog zrna koji se
stavljaju u promet iznosi do 4%, a u mlinskim proizvodima proizvedenim od
zrna kome je odstranjena klica - do 2%.
lan 62
Od kukuruzne prekrupe i griza mogu se posebnim postupkom proizvoditi
kukuruzne pahuljice i slini proizvodi.
Od kukuruznog griza i kukuruznog brana mogu se posebnim postupkom
proizvoditi kukuruzni griz i kukuruzno brano za brzo pripremanje jela
("instant-proizvodi").
lan 63
Kukuruzne pahuljice i slini proizvodi, kukuruzni griz i kukuruzno brano za
brzo pripremanje jela ("instant-proizvodi") moraju se proizvoditi od sirovina
koje u potpunosti ispunjavaju uslove predviene u l. 59 do 61 ovog
pravilnika, a kukuruzni griz i kukuruzno brano za brzo pripremanje jela
("instant-proizvodi") kao gotovi proizvodi moraju ispunjavati uslove
predviene u l. 60 i 61 ovog pravilnika.
lan 64
Privesnice koje se stavljaju na vree u koje se pakuju mlinski proizvodi od
kukuruza moraju biti izraene od odgovarajueg i dovoljno vrstog materijala
(tvrdi karton, folija, kairana folija od plastine mase i dr.).
4. Mlinski proizvodi od heljde
lan 65
Mlinski proizvod od heljde, u smislu ovog pravilnika, jeste brano od heljde
dobijeno meljavom zdravog i istog zrna heljde.
lan 66

www.SerbiaFood.co.yu

U branu od heljde koje se stavlja u promet koliina pepela iznosi do 2,5%, a

stepen kiselosti do 4.
5. Mlinski proizvodi od jema i ovsa
lan 67
Mlinski proizvodi od jema su: brano i pahuljice dobijeni preradom zdravog i
istog zrna jema.
Mlinski proizvodi od ovsa su: brano i pahuljice dobijeni preradom zdravog i
istog zrna ovsa.
lan 68
Koliina pepela u branu od jema i branu od ovsa koji se stavljaju u promet
mora iznositi, i to:
1) u branu od jema - do 2,5%;
2) u branu od ovsa - do 3,5%.
lan 69
Stepen kiselosti brana od jema i brana od ovsa koji se stavljaju u promet
moe biti do 4,5.
lan 70
Jemene i ovsene pahuljice za brzo pripremanje jela ("instant-proizvodi")
moraju se proizvoditi od sirovina koje u potpunosti ispunjavaju uslove
predviene u l. 68 i 69 ovog pravilnika.
6. Gotove smee
lan 71
Gotove smee su meavine izraene na bazi mlinskih proizvoda od ita, koje
su namenjene za proizvodnju odreenih gotovih proizvoda, a sadre dodatne
sirovine i aditive predviene ovim pravilnikom.
Sastav gotove smee mora da odgovara deklarisanoj vrsti gotovog proizvoda
za koju e se koristiti, odnosno da sadri najmanju propisanu koliinu
dodatnih sirovina odreenu ovim pravilnikom.
Proizvoa je duan da za proizvode iz stava 1 ovog lana donese
proizvoaku specifikaciju.

www.SerbiaFood.co.yu

V PEKARSKI PROIZVODI
lan 72
Pekarski proizvodi, u smislu ovog pravilnika, jesu: hleb, pecivo i druge vrste
pekarskih proizvoda.
lan 73
Hleb, u smislu ovog pravilnika, jeste proizvod dobijen meenjem,
fermentacijom, oblikovanjem i peenjem testa umeenog od osnovnih
sirovina, i to: brana od ita, prekrupe, vode ili druge dozvoljene tenosti,
pekarskog kvasca ili drugih sredstava za fermentaciju i kuhinjske soli.
U proizvodnji hleba mogu se upotrebljavati dodatne sirovine predviene ovim
pravilnikom.
Radi poboljanja fizikih i senzornih osobina i trajnosti hleba, dozvoljena je
upotreba aditiva predvienih u lanu 78 ovog pravilnika.
lan 74
Pecivo, u smislu ovog pravilnika, jeste proizvod dobijen po postupku iz lana
73 ovog pravilnika ija masa po komadu ne prelazi 250 g.
lan 75
Druge vrste pekarskih proizvoda, u smislu ovog pravilnika, jesu proizvodi
dobijeni od osnovnih i dodatnih sirovina, kao i aditiva predvienih u lanu 78
ovog pravilnika, koji se, prema karakteristinom obliku ili nainu izrade,
razlikuju od hleba i peciva.
lan 76
Za proizvodnju pekarskih proizvoda, kao osnovne sirovine mogu se
upotrebljavati penino, raano, kukuruzno, jemeno, ovseno i heljdino
brano, prekrupa ita, voda ili druga dozvoljena tenost, pekarski kvasac ili
druga dozvoljena sredstva za fermentaciju i kuhinjska so.
Brano i prekrupa ita moraju da ispunjavaju uslove predviene ovim
pravilnikom.
lan 77
Kao dodatne sirovine za proizvodnju pekarskih proizvoda mogu se
upotrebljavati: ovseno brano, sojino brano i drugi proizvodi od soje,
kukuruzno brano i kukuruzni griz, raano brano, heljdino brano, brano i

www.SerbiaFood.co.yu

proizvodi od suncokreta, prekrupa ita, laneno seme, proso, penine

mekinje, ovsene pahuljice, pahuljice ostalih ita, brano od krompira,
oieni krompir, kaa od krompira, krompir-pahuljice, skrob, glutensko
brano, sirovi gluten, klice itarica i proizvodi izraeni od tih klica,
klajsterizovani skrob i klajsterizovano brano, mleko, obrano mleko, mleko u
prahu, surutka, surutka u prahu, zgusnuto mleko, ostali proizvodi od mleka,
svea jaja, jaja u prahu, melan od jaja, saharoza, mleni eer, glukoza,
fruktoza, med, kakao-proizvodi, skrob, sladni ekstrakt, sladno brano,
enzimski aktivno sojino brano, autolizat kvasca, osueno fermentisano
testo, voe i proizvodi od voa, sezam, jestivo ulje, masti biljnog i
ivotinjskog porekla, prehrambeni inaktivirani kvasac, zaini i druge sirovine
predviene ovim pravilnikom.
Sintetika sredstva za zaslaivanje mogu se upotrebljavati samo za
proizvodnju pekarskih proizvoda namenjenih za dijetalnu ishranu.
Za proizvodnju pekarskih proizvoda ne smeju se upotrebljavati mineralna ulja
i drugi proizvodi koji se ne smatraju jestivim uljima.
lan 78
Pri proizvodnji pekarskih proizvoda i gotovih smea mogu se upotrebljavati
aditivi.
Aditivima, u smislu ovog pravilnika, smatraju se proizvodi namenjeni za
poboljanje fizikih i organoleptikih svojstava i trajnosti i za laki tehnoloki
postupak pri proizvodnji pekarskih proizvoda.
Kao aditivi, u smislu ovog pravilnika, mogu se upotrebljavati:
1) sredstva za emulgovanje: lecitin, mono i digleciridi na bazi jestivih ulja i
masti biljnog i ivotinjskog porekla, esteri mono i diglecerida siretne,
mlene, limunske i vinske kiseline i diacetil vinske kiseline, koji se koriste za
emulgovanje meanih ulja i masti biljnog i ivotinjskog porekla iji peroksidni
broj ne prelazi 8;
2) sredstva za vezivanje i zgunjavanje: alginska kiselina i njene soli (Na, K,
Sa) karagenan pektin-neamidiran, karboksi-metil-celuloza, guar-brano,
agar-agar i karuba-guma (brano od semenki rogaa);
3) enzimska sredstva: itne amilaze, amilaze izdvojene iz gljivica (Asp. niger
var) ili bakterijalne amilaze izdvojene iz Bacillus subtilis, meavina
karbohidraza i proteaza izdvojenih iz Bacillus subtilis, diastaze;
4) oksidoredukciona sredstva; askorbinska kiselina;
5) jestive organske kiseline: siretna, vinska, limunska i mlena kiselina;

www.SerbiaFood.co.yu

6) sredstva za konzervisanje: siretna, propionska i sorbinska kiselina i

natrijumove, kalijumove i kalcijumove soli tih kiselina;
7) sredstva za nadolaenje testa: natrijum-bikarbonat, kalcijum-karbonat,
primarni kiseli kalcijum-ortofosfat, amonijum-karbonat i kiseli kalijumtartarat;
8) prirodne arome i prirodne boje;
9) sintetske arome: vanilin i etil-vanilin.
lan 79
Aditivi iz lana 78 ovog pravilnika mogu se upotrebljavati pojedinano,
meusobno pomeani ili kao preparati u meavini sa osnovnim i dodatnim
sirovinama koje su predviene u l. 76 i 77 ovog pravilnika.
lan 80
Kao sirovine za obogaivanje pekarskih proizvoda mogu se upotrebljavati:
surutka, mleko u prahu i drugi proizvodi od mleka, penine klice, glutensko
brano, obezmaeno suncokretovo brano, sojino brano, sojin koncentrat,
sojin izolat, inaktivirani pekarski i pivski kvasac, autolizat kvasca, jaja u
prahu i dr.
U kombinaciji sa sirovinama iz stava 1 ovog lana mogu se upotrebljavati i
zatitne materije, kao to su vitamini i mineralne materije.
lan 81
Sirovine koje se upotrebljavaju za proizvodnju pekarskih proizvoda ne smeju
da sadre primese:
1) koje bi na bilo koji nain mogle tetno uticati na ljudsko zdravlje;
2) koje bi mogle loe uticati na izgled, miris i ukus i druga svojstva pekarskih
proizvoda, kao i na njihovo uvanje;
3) koje bi pekarskim proizvodima dale prividna svojstva u pogledu kvaliteta,
tako da bi potroaa mogle dovesti u zabunu.
lan 82
Prema vrsti upotrebljenih sirovina, pekarski proizvodi se mogu stavljati u
promet kao:
1) osnovne vrste hleba i peciva;

www.SerbiaFood.co.yu

2) specijalne vrste hleba i peciva;

3) druge vrste pekarskih proizvoda.
1. Osnovne vrste hleba i peciva
lan 83
Pod nazivom "osnovne vrste hleba i peciva" mogu se stavljati u promet hleb i
pecivo koji su izraeni od osnovnih sirovina predvienih u lanu 76 ovog
pravilnika.
Prema vrsti upotrebljenih osnovnih sirovina, osnovne vrste hleba i peciva
stavljaju se u promet kao:
1) penini hleb i penino pecivo;
2) raani hleb i raano pecivo;
3) hleb i pecivo od brana hibrida rai i penice;
4) kukuruzni hleb;
5) heljdin hleb;
6) meani hleb i meano pecivo.
lan 84
Prema tipu upotrebljenog peninog brana, penini hleb i penino pecivo
mogu se proizvoditi i stavljati u promet kao:
1) beli hleb i belo pecivo, umeeni od brana tipa "500";
2) polubeli hleb i polubelo pecivo, umeeni od brana tipa "850";
3) crni hleb i crno pecivo, umeeni od brana tipa "1100";
4) graham-hleb i graham-pecivo, umeeni od prekrupe.
Pri proizvodnji peninog hleba, u deklaraciju nije obavezno unositi podatke o
koliini i vrsti sledeih dodatnih sirovina: do 3% brana od krompira ili do
10% kuvanog oienog krompira ili kae od krompira, do 5% raanog
brana, do 2% skroba ili do 5% kukuruznog brana ili kukuruznog griza.
lan 85

www.SerbiaFood.co.yu

Raani hleb i raano pecivo mogu se proizvoditi i stavljati u promet umeeni

od raanog brana tipa "750", tipa "950" ili tipa "1250".
Pri proizvodnji raanog hleba i raanog peciva, u deklaraciju nije obavezno
unositi podatke o koliini i vrsti sledeih dodatnih sirovina: do 20% peninog
brana i do 3% brana od krompira ili do 10% kuvanog oienog krompira,
odnosno kae od krompira.
lan 86
Hleb i pecivo od brana hibrida rai i penice mogu se proizvoditi i stavljati u
promet umeeni od brana hibrida rai i penice tipa "750", tipa "950" ili tipa
"1250".
Pri proizvodnji hleba i peciva od brana hibrida rai i penice, u deklaraciju
nije obavezno unositi podatke o koliini i vrsti sledeih dodatnih sirovina: do
20% peninog brana ili do 3% brana od krompira ili do 10% kuvanog
oienog krompira, odnosno kae od krompira.
lan 87
Kukuruzni hleb moe se proizvoditi i stavljati u promet umeen od
kukuruznog brana.
Pri proizvodnji kukuruznog hleba, u deklaraciju nije obavezno unositi podatke
o koliini i vrsti sledeih dodatnih sirovina: do 20% peninog brana, ili do
20% raanog brana, ili do 3% brana od krompira, ili do 10% kuvanog
oienog krompira, odnosno kae od krompira.
lan 88
Heljdin hleb moe se proizvoditi i stavljati u promet umeen od najmanje
50% heljdinog brana.
lan 89
Meani hleb i meano pecivo mogu se proizvoditi i stavljati u promet kao hleb
i pecivo umeeni od meavine peninog, raanog, jemenog, ovsenog,
heljdinog, sojinog i kukuruznog brana i brana od prosa.
Meani hleb moe se stavljati u promet pod nazivima: "raani meani hleb",
"heljdin meani hleb", odnosno "kukuruzni meani hleb" - ako je za
proizvodnju takvog hleba upotrebljeno najmanje 30% odnosne vrste brana;
"jemeni meani hleb" i "ovseni meani hleb" - ako je za proizvodnju takvog
hleba upotrebljeno najmanje 20% odnosne vrste brana; "sojin mean hleb"
- ako je za proizvodnju takvog hleba upotrebljeno najmanje 10% sojinog

www.SerbiaFood.co.yu

brana, i "meani hleb sa prosom" - ako je za proizvodnju takvog hleba

upotrebljeno najmanje 20% brana od prosa.
Odredbe stava 2 ovog lana odnose se i na meano pecivo.
lan 90
Osnovne vrste peninog hleba koje se stavljaju u promet moraju da
ispunjavaju sledee uslove:
1) da su dobro nadole i da volumen hleba, zavisno od mase i vrste, ima
najmanje sledee vrednosti:

- crni hleb mase 2 kg

3951

- polubeli hleb mase 2 kg

4251

- beli hleb mase 2 kg

4401

- crni hleb mase 1 kg

2601

- polubeli hleb mase 1 kg

2801

- beli hleb mase 1 kg

2901

- crni hleb mase 0,8 kg

1051

- polubeli hleb mase 0,8 kg

2201

- beli hleb mase 0,8 kg

2301

- crni hleb mase 0,750 kg

1091

- polubeli hleb mase 0,750 kg

2051

- beli hleb mase 0,750 kg

2151

- crni hleb mase 0,5 kg

1701

- polubeli hleb mase 0,5 kg

1851

- beli hleb mase 0,5 kg

1911

www.SerbiaFood.co.yu

Za hleb ija se masa razlikuje od navedenih vrednosti uzima se ona vrednost

koja ima bliu masu, odnosno ako je masa na sredini navedenih vrednosti,
uzima se srednja vrednost navedenih masa.
Volumen hleba utvruje se merenjem obima po duini i irini proizvoda;
2) da je oblik hleba pravilan, odnosno svojstven datoj vrsti hleba, da su boja
i sjaj svojstveni tipu hleba, odnosno peciva, da je ravnomerno i dovoljno
peen, svetlije i tamnije rumene do mrke boje, zavisno od tipa brana i
upotrebljenih dodatnih sirovina i aditiva, da kora postepeno prelazi u sredinu,
da kora nije nagorela, ugljenisana, neista, oteena ili oljutena,
neujednaene boje; da kora nema pukotine ili izrazite mehurove;
3) da je boja sredine hleba ujednaena, svojstvena vrsti hleba, da je sredina
povezana sa korom, bez vodenastih i slaninastih slojeva, bez grudvica brana
i soli, dovoljno elastina, dobro ispeena, razvijena i porozna, sa
odgovarajuim upljinama, da nema odvojenu koru od sredine na duini
veoj od 30 mm;
4) da je miris kore i sredine hleba prijatan, svojstven upotrebljenom tipu
brana, odnosno hleba i da nema strani miris;
5) da je ukus prijatan, svojstven upotrebljenom tipu brana, odnosno hleba, i
da nema strani ukus;
6) da ne sadre bilo kakva strana tela;
7) da nisu umeene sa majom od hmelja;
8) da je stepen kiselosti peninog hleba i peciva od brana tipa "500" - do
3,3, peninog hleba i peciva od brana tipa "850" - do 4,0, peninog hleba
od brana tipa "1100" i peninog hleba od prekrupe - do 5,3 a raanog i
meanog hleba - do 6;
9) da u sredini ne sadre: penini hleb tipa "500" i tipa "850" - vie od 46%
vode; penini hleb tipa "1100" i hleb od prekrupe - vie o 47% vode;
meane vrste hleba koje u sastavu imaju raano, kukuruzno, sojino i heljdino
brano i brano od prosa - vie od 50% vode;
10) da sadraj vode u pecivu mase manje od 50 g mora iznositi do 40%,
mase od 50 do 150 g - do 43%, a mase od 50 g do 250 g - do 45% osim za
proizvode proizvedene po proizvoakoj specifikaciji.
lan 91
Kvalitet peninog hleba i peninog peciva ocenjuje se po sistemu
ponderisanih bodova. Za svako svojstvo kvaliteta daje se pojedinana ocena

www.SerbiaFood.co.yu

u pet gradacija - od 1 do 5. Mnoenjem pojedinane ocene koeficijentom

vanosti za svako svojstvo kvaliteta dobija se zbirna ocena kvaliteta
proizvoda.
Svojstva kvaliteta hleba i peciva jesu: volumen - koeficijent vanosti 4,
spoljni izgled - koeficijent vanosti 3, izgled sredine - koeficijent vanosti 5,
miris kore i sredine - koeficijent vanosti 3, ukus kore i sredine - koeficijent
vanosti 5.
Zbir koeficijenata vanosti iznosi 20.
Osnovne vrste peninog hleba mogu se stavljati u promet ako je njihov
kvalitet, s obzirom na svojstva navedena u lanu 90 ovog pravilnika, ocenjen
najmanje srednjom ocenom 40 ponderisanih bodova.
Specijalne vrste hleba i peciva mogu se stavljati u promet ako ispunjavaju
uslove iz lana 90 ovog pravilnika, osim uslova iz take 1 tog lana.
2. Specijalne vrste hleba i peciva
lan 92
Specijalni hleb i specijalno pecivo mogu se proizvoditi i stavljati u promet kao
hleb i pecivo za koje se, pored osnovnih sirovina, upotrebljavaju i dodatne
sirovine propisane u lanu 77 ovog pravilnika. Upotrebom odreenih koliina
dodatnih sirovina ili primenom posebnog tehnolokog postupka koji se
razlikuje od tehnologije osnovnih vrsta hleba i peciva dobijaju se
karakteristina organoleptika svojstva za odnosne vrste specijalnog hleba i
specijalnog peciva.
Proizvodi iz stava 1 ovog lana moraju da sadre najmanju propisanu koliinu
dodatnih sirovina odreenih ovim pravilnikom, ili se za njihovu proizvodnju
primenjuje poseban nain izrade koji daje karakteristina svojstva odreenoj
vrsti hleba i peciva.
Za specijalne vrste hleba i peciva proizvoa je duan da donese
proizvoaku specifikaciju.
Sve vrste specijalnog hleba i specijalnog peciva stavljaju se u promet pod
odgovarajuim posebnim nazivima, i to:
1) hleb sa ovsenim pahuljicama;
2) mleni hleb i mleno pecivo;
3) hleb sa masnoama i pecivo sa masnoama;

www.SerbiaFood.co.yu

4) hleb sa jajima i pecivo sa jajima;

5) hleb sa zainima, hleb sa suvim groem, hleb sa voem ili proizvodima
od voa i pecivo sa zainima, pecivo sa suvim groem i pecivo sa voem ili
proizvodima od voa;
6) hleb produene sveine;
7) hleb za dijetalnu ishranu i pecivo za dijetalnu ishranu;
8) obogaeni hleb i obogaeno pecivo;
9) hleb sa peninim klicama i pecivo sa peninim klicama;
10) hleb sa peninim mekinjama i pecivo sa peninim mekinjama;
11) dvopek, mleni dvopek i ajni dvopek;
12) druge vrste specijalnog hleba i peciva.
lan 93
Pod nazivom "hleb sa ovsenim pahuljicama" moe se stavljati u promet hleb
koji sadri najmanje 15% ovsenih pahuljica u odnosu na koliinu
upotrebljenog brana, raunato na bazi 14% vode u branu.
lan 94
Pod nazivima "mleni hleb" i "mleno pecivo" moe se stavljati u promet
hleb, odnosno pecivo za ije je meenje najmanje 50% potrebne koliine
vode zamenjeno mlekom ili odgovarajuom koliinom mleka u prahu. Umesto
mleka moe se upotrebiti obrano mleko ili obrano mleko u prahu, s tim da to
mleko, sa dodatkom odgovarajue koliine maslaca ili pavlake, sadri 3,2%
masti.
Gotovi proizvodi iz stava 1 ovog lana moraju da sadre najmanje 0,7%
mlene masti.
Pod nazivima "hleb sa obranim mlekom" i "pecivo sa obranim mlekom" mogu
se stavljati u promet proizvodi za ije je meenje umesto vode upotrebljeno
samo obrano mleko ili odgovarajua koliina obranog mleka u prahu, s tim da
obrano mleko sadri 8,5% suve materije.
Za proizvodnju mlenog hleba i mlenog peciva zabranjeno je umesto mlene
masti upotrebljavati margarin ili druge vrste masti i ulja.
lan 95

www.SerbiaFood.co.yu

Pod nazivima "hleb sa masnoama" ("masni hleb") i "pecivo sa masnoama"

("masno pecivo") mogu se stavljati u promet pekarski proizvodi koji sadre
najmanje 5% masti u odnosu na koliinu upotrebljenog brana, obraunato
na bazi 14% vode u branu, odnosno na bazi 4% masti u gotovom proizvodu.
lan 96
Pod nazivima "hleb sa jajima" i "pecivo sa jajima" mogu se stavljati u promet
pekarski proizvodi kojima je na jedan kilogram brana dodato 124 g melana
od jaja sa 75% vode ili 31 g suve materije jaja u prahu, obraunato na bazi
14% vode u branu.
lan 97
Pod nazivima "hleb i pecivo sa zainima", "hleb i pecivo sa suvim groem",
"hleb i pecivo sa voem i proizvodima od voa" mogu se stavljati u promet
pekarski proizvodi koji sadre najmanje 10% suvog groa, voa ili proizvoda
od voa, raunato na gotov proizvod sa 35% vode, osim za hleb i pecivo sa
zainima.
lan 98
Pod nazivom "hleb produene sveine" moe se stavljati u promet pekarski
proizvod koji zadrava sveinu i koji je pogodan za ljudsku ishranu najmanje
pet dana.
lan 99
Pod nazivom "obogaeni hleb" i "obogaeno pecivo" mogu se stavljati u
promet pekarski proizvodi obogaeni belanevinama ivotinjskog ili biljnog
porekla kao samostalne komponente ili u kombinaciji sa vitaminima ili
mineralnim materijama radi poveanja njihove hranljive i bioloke vrednosti.
U grupu proizvoda "obogaeni hleb" i "obogaeno pecivo" svrstavaju se
sledee vrste: "hleb poveane bioloke vrednosti" i "pecivo poveane bioloke
vrednosti", "hleb obogaen proteinima" i "pecivo obogaeno proteinima", kao
i "visokoproteinski hleb" i "visokoproteinsko pecivo".
lan 100
Pod nazivima "hleb poveane bioloke vrednosti" i "pecivo poveane bioloke
vrednosti" mogu se stavljati u promet pekarski proizvodi u kojima je povean
sadraj bioloki aktivnih materija. Proizvodi iz ovog lana moraju sadrati
najmanje 10% proteina, najmanje 0,5 mg tiamina, najmanje 0,2 mg
riboflavina, najmanje 2 mg niacina i najmanje 6 mg gvoa, raunato na 100
g gotovog proizvoda.

www.SerbiaFood.co.yu

lan 101
Pod nazivima "hleb obogaen proteinima" i "pecivo obogaeno proteinima"
mogu se stavljati u promet pekarski proizvodi koji sadre najmanje 14%
proteina u odnosu na suvu materiju.
lan 102
Pod nazivima "visokoproteinski hleb" i "visokoproteinsko pecivo" mogu se
stavljati u promet pekarski proizvodi koji sadre najmanje 22% proteina u
odnosu na suvu materiju.
lan 103
Pod nazivima "hleb sa peninim klicama" i "pecivo sa peninim klicama"
mogu se stavljati u promet hleb i pecivo koji sadre najmanje 10% penine
klice u odnosu na koliinu upotrebljenog brana na bazi 14% vode u branu.
lan 104
Pod nazivima "hleb sa peninim mekinjama" i "pecivo sa peninim
mekinjama" mogu se stavljati u promet hleb i pecivo koji sadre najmanje
7% peninih mekinja u odnosu na koliinu upotrebljenog brana na bazi
14% vode u branu.
lan 105
Pod nazivom "dvopek" moe se stavljati u promet pekarski proizvod dobijen
od testa umeenog od brana, masti, kvasca i vode.
Za proizvodnju dvopeka mogu se upotrebiti i eer, jaja, mleko, masnoa,
sladni ekstrakt, so, suvo voe, penini gluten i drugi sastojci predvieni
ovim pravilnikom.
Dvopek mora da sadri najmanje 3,5% masnoe u odnosu na gotov proizvod
sa 7% vode.
lan 106
Pod nazivom "mleni dvopek" moe se stavljati u promet pekarski proizvod
za ije je meenje najmanje 50% potrebne koliine vode zamenjeno mlekom
ili odgovarajuom koliinom mleka u prahu. Umesto mleka moe se upotrebiti
obrano mleko ili obrano mleko u prahu, s tim da to mleko, sa dodatkom
odgovarajue koliine maslaca ili pavlake, sadri 3,2% masti.
lan 107

www.SerbiaFood.co.yu

Pod nazivom "ajni dvopek" moe se stavljati u promet pekarski proizvod

izraen od mekog testa koji sadri brano, masnou, eer, suvo voe i druge
sastojke predviene ovim pravilnikom.
lan 108
Hleb i pecivo u prodaji na malo moraju se zavijati.
Kao materijal za zavijanje hleba i peciva mogu se upotrebljavati papir i druge
vrste omotnog materijala.
Transport hleba i peciva, kao i njihovo uskladitenje, mora se obavljati tako
da se u potpunosti obezbede uslovi za ouvanje njihovog kvaliteta.
lan 109
Hleb i pecivo u originalnom pakovanju moraju da ispunjavaju uslove iz lana
3 ovog pravilnika.
Ako se hleb i pecivo ne prodaju u originalnom pakovanju, na prodajnim
policama moraju biti oznaene odnosne vrste hleba ili peciva, neto-masa
pojedinih komada, kao i firma proizvoaa.
U pogledu neto-mase dozvoljeno je odstupanje pojedinih komada hleba i
peciva do 5%, s tim da prosena masa 10 hlebova ili 50 komada peciva ne
sme biti manja od deklarisane mase.
Smanjenje neto-mase hleba i peciva posle 10 asova ne sme biti vee od
procentualnog smanjenja izgubljene vlage.
Smetaj i uvanje hleba u skladitima i prodavnicama mora se obavljati na
nain kojim se obezbeuje da se hleb i pecivo ne deformiu, kao i da se
pravilno provetravaju i hlade.
3. Druge vrste pekarskih proizvoda
lan 110
Prema vrsti upotrebljenih sirovina, kao i nainu izrade, druge vrste pekarskih
proizvoda jesu:
1) punjeno pecivo;
2) burek-pita;
3) simit;

www.SerbiaFood.co.yu

4) pogaice;
5) krofne i slini proizvodi;
6) mekike i slini proizvodi;
7) pereci i evreci;
8) grisini;
9) penjerlije;
10) hlebne mrvice;
11) smesa za oblaganje;
12) ostali pekarski proizvodi.
Pekarski proizvodi iz stava 1 ovog lana proizvode se prema proizvoakoj
specifikaciji.
lan 111
Pod nazivom "punjeno pecivo" moe se stavljati u promet pekarski proizvod
koji je punjen slanom ili slatkom masom za punjenje.
Punjeno pecivo mora da sadri najmanje 15% mase za punjenje, obraunato
na gotov proizvod sa 35% vode.
lan 112
Pod nazivom "burek-pita" moe se stavljati u promet pekarski proizvod
dobijen od peninog brana tipa "500", masnoe i vode, uz dodatak
mlevenog mesa, sira, voa ili povra.
Burek-pita mora da sadri najmanje 8% masnoe, raunato na gotov
proizvod sa 45% vode.
Burek-pita sa mesom mora da sadri najmanje 20% mlevenog mesa, burekpita sa sirom - najmanje 20% sira, a burek-pita sa voem ili povrem najmanje 10% voa ili povra u odnosu na koliinu upotrebljenog brana,
obraunato na bazi 14% vode u branu.
lan 113

www.SerbiaFood.co.yu

Pod nazivom "simit" moe se stavljati u promet pekarski proizvod dobijen od

peninog brana tipa "500", vode i kuhinjske soli i drugih dozvoljenih
dodatnih sirovina, zameen majom od zrna nauta.
Za proizvodnju maje od nauta moe se upotrebljavati samo zdravo zrno
nauta i voda za pie.
Pod nazivom "pogaice" mogu se stavljati u promet pekarski proizvodi
izraeni od lisnatog testa dobijeni od peninog brana tipa "500", uz
dodatak biljne ili svinjske masti, margarina, varaka ili sira.
Pogaice moraju da sadre najmanje 30% masti, raunato na upotrebljenu
koliinu brana, obraunato na bazi 14% vode u branu.
lan 115
Pod nazivom "krofne i slini proizvodi" mogu se stavljati u promet pekarski
proizvodi izraeni od fermentisanog testa dobijenog meanjem peninog
brana tipa "500", mleka, jaja, masnoe, eera i drugih dodatnih sirovina
predvienih ovim pravilnikom, preni na jestivom ulju, svinjskoj ili biljnoj
masti.
Krofne i slini proizvodi mogu biti punjeni marmeladom, pekmezom ili drugim
odgovarajuim proizvodima.
lan 116
Pod nazivom "mekike i slini proizvodi" mogu se stavljati u promet pekarski
proizvodi izraeni od fermentisanog testa dobijenog meanjem peninog
brana tipa "500", vode i soli.
Pri proizvodnji proizvoda iz stava 1 ovog lana mogu se koristiti i druge
dodatne sirovine predviene u lanu 77 ovog pravilnika i aditivi predvieni u
lanu 78 ovog pravilnika.
lan 117
Pod nazivom "pereci" i "evreci" mogu se stavljati u promet pekarski
proizvodi izraeni od fermentisanog testa, koji se pre peenja mogu stavljati
u alkalni rastvor.
Proizvodi iz stava 1 ovog lana ne smeju sadrati vie od 0,5% natrijumhidroksida (NaOH) u odnosu na gotov proizvod sa 15% vode.
lan 118

www.SerbiaFood.co.yu

Pod nazivom "grisini" mogu se stavljati u promet pekarski proizvodi dobijeni

od peninog brana tipa "500", vode, sa dodatkom ili bez dodatka kvasca,
soli, eera i drugih sastojaka predvienih ovim pravilnikom. Grisini se mogu
proizvoditi u obliku tapia, pereca, venia i u drugim oblicima. Ti proizvodi
mogu se ukraavati krupnom soli, kimom, kristal-eerom ili drugim
dodatnim sirovinama predvienim u lanu 77 ovog pravilnika.
lan 119
Pod nazivom "penjerlije" mogu se stavljati u promet pekarski proizvodi
izraeni od fermentisanog testa dobijenog meanjem peninog brana tipa
"500", vode, soli i jaja, preni na jestivom ulju, svinjskoj ili biljnoj masti.
Koliina nadeva (kao punila) za proizvode iz stava 1 ovog lana mora da
iznosi najmanje 5% sira u odnosu na koliinu upotrebljenog brana,
obraunato na bazi 14% vode u branu.
lan 120
Pod nazivom "hlebne mrvice" mogu se stavljati u promet pekarski proizvodi
dobijeni mlevenjem osuenog peninog hleba ili peciva koji su higijenski
ispravni i ne sadre estice zagorelog hleba.
Stepen kiselosti hlebnih mrvica mora biti:
1) za mrvice proizvedene od hleba i peciva tipa "500" - do 3;
2) za mrvice proizvedene od hleba i peciva tipa "850" - do 3,5;
3) za mrvice proizvedene od hleba i peciva tipa "1100" - do 5,5.
lan 121
Hlebne mrvice stavljaju se u promet samo u originalnom pakovanju, a
deklaracija mora da sadri podatke iz lana 3 ovog pravilnika.
lan 122
Pod nazivom "smesa za oblaganje" (paniranje) moe se stavljati u promet
pekarski proizvod dobijen posebnim postupkom od mlinskih ili pekarskih
proizvoda, kuhinjske soli i sredstva za stabilizovanje predvienih ovim
pravilnikom.
Smesa za oblaganje mora biti originalno upakovana.
Deklaracija za proizvod iz stava 1 ovog lana mora sadrati sve podatke iz
lana 3 ovog pravilnika.

www.SerbiaFood.co.yu

lan 123
Pekarski proizvodi, radi postizanja lepeg izgleda, mogu se povrinski
obraditi, pre ili posle peenja, nekodljivim i u proizvodnji tih proizvoda
dozvoljenim sredstvima.
VI TESTENINE I SRODNI PROIZVODI
lan 124
Testenine, u smislu ovog pravilnika, jesu proizvodi dobijeni meanjem i
oblikovanjem peninog griza ili namenskog brana sa vodom (obina
testenina) ili meanjem i oblikovanjem osnovnih sirovina uz korienje
dodatnih sirovina (testenina sa dodacima i srodni proizvodi).
lan 125
Za proizvodnju testenina, kao osnovna sirovina moe se upotrebljavati
penini griz ili penino namensko brano.
Brano i griz iz stava 1 ovog lana moraju biti prosejani, a u pogledu
kvaliteta i higijenske ispravnosti moraju ispunjavati uslove predviene ovim
pravilnikom.
Voda koja se upotrebljava u proizvodnji testenina mora u pogledu kvaliteta
ispunjavati uslove propisane za vodu za pie.
Kao dodatne sirovine u proizvodnji testenina mogu se upotrebljavati: svea
jaja ili jaja u prahu, melan od jaja, smrznuta jaja, mleko ili obrano mleko,
mleko u prahu ili obrano mleko u prahu, zgusnuto mleko, ostali proizvodi od
mleka, inaktivisani kvasac, proizvodi od voa i povra, meso ili proizvodi od
mesa, brano leguminoza, sojin izolat, sojin koncentrat, glutensko brano,
sirovi gluten, penine klice i proizvodi na bazi tih klica, brano i griz ostalih
ita.
Pri proizvodnji testenina moe se dodavati testenina polomljena u
tehnolokom postupku, koja je u higijenskom pogledu ispravna, u koliinama
koje ne utiu na pogoranje kvaliteta proizvoda, pod uslovom da se pre
upotrebe ispita higijenska ispravnost upotrebljene koliine polomljene
testenine.
lan 126
Testenine i srodni proizvodi mogu se stavljati u promet u sveem,
polusuenom, osuenom i peenom stanju.
lan 127

www.SerbiaFood.co.yu

Testenine i srodni proizvodi, u smislu ovog pravilnika, jesu:

1) obina testenina (testenina bez dodataka);
2) testenina sa dodacima, i to:
- testenina sa jajima;
- testenina sa sojinim branom;
- testenina sa kukuruznim branom;
- testenina sa mlekom;
- testenina sa obranim mlekom;
- testenina sa proizvodima od mleka;
- testenina sa proizvodima od povra i voa;
- testenina sa mesnim ekstraktom;
- punjena testenina;
- testenina sa smeom belanevina;
- testenina sa drugim dodacima predvienim ovim pravilnikom;
3) srodni proizvodi, i to;
- listovi za pite i savijae;
- mlinci bez jaja;
- mlinci sa jajima.
lan 128
Pod nazivom "testenina sa jajima" moe se stavljati u promet proizvod u koji
je na jedan kilogram brana ili griza, obraunato na bazi 14% vode, dodato
najmanje 124 g melana od jaja, raunato sa 75% vode, ili najmanje 31 g
suve materije jaja u prahu.
lan 129

www.SerbiaFood.co.yu

Pod nazivom "testenina sa sojinim branom" moe se stavljati u promet

proizvod u koji je na jedan kologram brana ili griza, obraunato na bazi 14%
vode, dodato najmanje 10% sojinog brana.
lan 130
Pod nazivom "testenina sa kukuruznim branom" moe se staviti u promet
proizvod u koji je na jedan kilogram brana ili griza, obraunato na 14%
vode, dodato najmanje 10% kukuruznog brana.
lan 131
Pod nazivom "testenina sa mlekom" moe se stavljati u promet proizvod u
koji je na jedan kilogram brana ili griza, obraunato na bazi 14% vode,
dodato najmanje 25 g suve materije mleka.
lan 132
Pod nazivom "testenina sa obranim mlekom" moe se stavljati u promet
proizvod u koji je na jedan kilogram brana ili griza, obraunato na bazi 14%
vode, dodato najmanje 25 g bezmasne suve materije mleka.
lan 133
Pod nazivom "testenina sa proizvodima od mleka" moe se stavljati u promet
proizvod u koji je na jedan kilogram brana ili griza, obraunato na bazi 14%
vode, dodato majmanje 25 g suve materije proizvoda od mleka, uz oznaku
vrste dodate sirovine.
lan 134
Pod nazivom "testenina sa proizvodima od povra i voa" moe se stavljati u
promet proizvod u koji je na jedan kilogram brana ili griza, obraunato na
bazi 14% vode, dodato najmanje 25 g suve materije povra ili voa, uz
oznaku vrste dodate sirovine.
lan 135
Pod nazivom "testenina sa mesnim ekstraktom" moe se stavljati u promet
proizvod u koji je na jedan kilogram brana ili griza, obraunato na bazi 14%
vode, dodato najmanje 25 g suve materije mesnog ekstrata.
lan 136
Pod nazivom "punjena testenina" moe se stavljati u promet proizvod sa
dodatkom proizvoda od mleka, mesa, povra, voa ili drugih sirovina.

www.SerbiaFood.co.yu

Punjena testenina moe se proizvoditi i stavljati u promet samo prema

proizvoakoj specifikaciji.
lan 137
Pod nazivom "testenina sa smeom belanevina" moe se stavljati u promet
proizvod sa dodatkom smee belanevina: jaja, mleka, inaktivisanog kvasca i
drugih belanevina predvienih ovim pravilnikom.
Proizvodi iz stava 1 ovog lana moraju sadrati najmanje 31 g suve materije
belanevina na jedan kilogram brana ili griza, obraunato na bazi 14% vode.
lan 138
Pod nazivom "listovi za pite i savijae" mogu se stavljati u promet proizvodi
dobijeni prema posebnom postupku od peninog brana tipa "500", vode,
kuhinjske soli i drugih dodatnih sirovina predvienih ovim pravilnikom.
lan 139
Pod nazivom "mlinci bez jaja" mogu se stavljati u promet proizvodi dobijeni
posebnim tehnolokim postupkom od peninog brana tipa "500", vode i
kuhinjske soli.
lan 140
Pod nazivom "mlinci sa jajima" mogu se stavljati u promet proizvodi dobijeni
posebnim postupkom od peninog brana tipa "500", vode i kuhinjske soli,
uz dodatak 20 g suve materije jaja u prahu na jedan kologram brana,
raunato na 14% vode, ili do 80 g melana od jaja, raunato na 75% vode.
lan 141
Testenine i srodni proizvodi koji se stavljaju u promet moraju da ispunjavaju
sledee uslove:
1) da imaju ujednaenu boju svojstvenu vrsti tih proizvoda;
2) da nisu obojeni vetakom bojom;
3) da imaju miris i ukus svojstven vrsti tih proizvoda;
4) da suva testenina ne sadri vie od 13,5% vode, svea testenina - najvie
28%, a listovi za pite i savijae - najvie 25% vode;
5) da ne sadre vie od 1% kuhinjske soli, osim ako je u pitanju punjena
testenina;

www.SerbiaFood.co.yu

6) da stepen kiselosti testenina i srodnih proizvoda proizvedenih bez

dodataka proizvoda od voa ili povra i glutena brana nije vei od 3,5;
7) da testenine i srodni proizvodi nisu toliko polomljeni da to utie na estetski
izgled;
8) da ne sadre insekte u bilo kom razvojnom obliku, kao i njihove delove, a
ni ekskremente i dlake glodara i druge neistoe stranog porekla;
9) da prilikom kuvanja testenine, do nestanka farinosnog sloja, koliina koja
prelazi u talog nije vea od 12%, raunato na suvu materiju testenina.
lan 142
Testenine i srodni proizvodi, osim listova za pite i savijae, stavljaju se u
promet samo u originalnom pakovanju.
lan 143
Deklaracija za testenine i srodne proizvode mora da sadri sve podatke iz
lana 3 ovog pravilnika.
lan 144
Listovi za pite i savijae, pod nazivom "kore za pite" ili "kore za gibanice",
koji nisu u originalnom pakovanju, moraju biti deklarisani tako da naziv
proizvoda i naziv proizvoaa moraju biti vidno istaknuti na mestu na kome
se proizvodi prodaju.
lan 145
U pogledu neto-mase dozvoljeno je odstupanje pojedinih originalnih
pakovanja testenina, i to: od 1 kg do 2%; od 0,5 kg - do 3%, a ispod 0,5 kg
- do 4%.
Prosek 10 nasumice izabranih pojedinanih pakovanja proizvoda mora
odgovarati deklarisanoj neto-koliini.
VII BRZO SMRZNUTA TESTA
lan 146
Brzo smrznuta testa su proizvodi dobijeni meanjem i oblikovanjem
peninog brana, namenskog peninog brana, peninog griza ili
namenskog peninog griza sa vodom, uz korienje dodatnih sirovina i
pojedinih aditiva.

www.SerbiaFood.co.yu

Proizvodi iz stava 1 ovog lana su brzo smrznuti primenom niskih

temperatura (ispod -35o C) i uvani u uslovima niskih temperatura - ispod 18o C.
lan 147
Za proizvodnju brzo smrznutih testa kao osnovna sirovina moe se
upotrebljavati penini griz ili penino brano tipa "500". Brano i griz
moraju biti prosejani, a u pogledu kvaliteta i higijenske ispravnosti moraju
ispunjavati uslove predviene ovim pravilnikom.
lan 148
Za proizvodnju brzo smrznutih testa, kao dodatne sirovine mogu se koristiti:
brano od krompira, oieni krompir, kaa od krompira, krompir-pahuljice,
skrob i skrobni derivati, brano od leguminoza, glutensko brano, penine
klice i proizvodi na bazi tih klica, griz i brano ostalih ita, hlebne mrvice,
svea jaja, jaja u prahu, melan od jaja ili smrznuta jaja, mleko i proizvodi
od mleka, voe i proizvodi od voa, povre i proizvodi od povra, meso i
proizvodi od mesa, zaslaujua sredstva (saharoza, glukozo-fruktozni sirup),
kakao-proizvodi, jestivo ulje, masti biljnog i ivotinjskog porekla, brano ili
griz soje i drugi proizvodi od soje, kuhinjska so, pekarski kvasac (sve ili suv)
i zaini.
lan 149
Pri pripremanju smrznutih testa mogu se upotrebljavati sledei aditivi:
1) sredstva za vezivanje i zgunjavanje: pektin, agar-agar, alginska kiselina i
njene soli (Na, K, Ca), karuba guma (brano od rogaa), karagenan, guar
brano i karboksimetil-celuloza;
2) jestive organske kiseline: siretna, vinska i limunska;
3) sredstva za nadolaenje testa: natrijum-bikarbonat, primarni kiseli
kalcijum-ortofosfat, amonijum-karbonat i kiseli kalijum-tartarat;
4) sredstva za emulgovanje: lecitin;
5) prirodne arome i prirodne boje;
6) sintetske arome: vanilin i etil-vanilin.
lan 150

www.SerbiaFood.co.yu

Aditivi iz lana 149 ovog pravilnika mogu se upotrebljavati pojedinano,

meusobno pomeani ili kao preparati u meavini sa osnovnim i dodatnim
sirovinama koje su predviene ovim pravilnikom.
lan 151
Brzo smrznuta testa mogu se stavljati u promet samo u originalnom
pakovanju.
Ambalaa u koju se pakuju brzo smrznuta testa mora odgovarati tehnolokim
zahtevima za brzo smrznute prehrambene proizvode.
lan 152
Od deklarisanih neto-koliina proizvoda dozvoljeno je odstupanje za
pojedinana originalna pakovanja do 5%, s tim da prosena masa 20
pakovanja ne sme biti manja od deklarisane mase.
lan 153
Za brzo smrznuta testa proizvoa je duan da donese proizvoaku
specifikaciju.
lan 154
Brzo smrznuta testa, prema sastavu i tehnologiji izrade, mogu se stavljati u
promet kao testa sa nadevom ili testa bez nadeva.
lan 155
Brzo smrznuta testa jesu:
1) lisnato testo;
2) testo za savijae;
3) testo sa kvascem;
4) sipkavo (trono) testo;
5) kvasno lisnato testo;
6) testo od krompira;
7) testo za hleb i pecivo;
8) ostala testa.

www.SerbiaFood.co.yu

Proizvodi od brzo smrznutog testa mogu biti:

1) na bazi lisnatog testa, sa nadevom od mesa, sira, voa, proizvoda od voa
ili drugim nadevom;
2) na bazi testa za savijae, sa nadevom od voa, proizvoda od voa, mesa,
sira ili drugim nadevom;
3) na bazi testa sa kvascem, sa nadevom od voa, proizvodi od voa, mesa,
sira ili drugim nadevom;
4) na bazi sipkavog testa, sa nadevom od voa, proizvoda od voa, mesa,
sira ili drugim nadevom;
5) na bazi kvasnog lisnatog testa, sa nadevom od voa, proizvoda od voa,
mesa, sira ili drugim nadevom;
6) na bazi testa od krompira, sa nadevom od voa, proizvoda od voa ili
drugim nadevom;
7) na bazi ostalih testa.
Proizvodi iz stava 2 ovog lana mogu biti i bez nadeva.
lan 156
Pod nazivom "brzo smrznuto lisnato testo" podrazumeva se proizvod dobijen
posebnim tehnolokim postupkom od peninog brana tipa "500", uz
dodatak masnoe (biljnog ili ivotinjskog porekla), soli, vode i ostalih
dodatnih sirovina i aditiva predvienih ovim pravilnikom.
Proizvod iz stava 1 ovog lana mora se odlikovati lisnatom strukturom i
sadrati najmanje 30% masnoe, obraunato na bazi 15% vode u branu.
lan 157
Pod nazivom "brzo smrznuto testo za savijae" podrazumeva se proizvod
dobijen posebnim tehnolokim postupkom od namenskog peninog brana,
uz dodatak vode i ostalih dodatnih sirovina i aditiva predvienih ovim
pravilnikom.
Proizvodi iz stava 1 ovog lana mogu sadrati najvie 25% vode.
lan 158
Pod nazivom "brzo smrznuto testo sa kvascem" podrazumeva se proizvod
dobijen posebnim tehnolokim postupkom od peninog brana tipa "500",

www.SerbiaFood.co.yu

kvasca, jaja, masnoe i eera, kao i drugih dodatnih sirovina i aditiva

predvienih ovim pravilnikom.
lan 159
Pod nazivom "brzo smrznuto sipkavo (trono) testo" podrazumeva se
proizvod dobijen posebnim tehnolokim postupkom od peninog brana tipa
"500", eera, jaja i masnoe, zaina i drugih dodatnih sirovina i aditiva
predvienih ovim pravilnikom.
Proizvod iz stava 1 ovog lana mora se odlikovati tronom - sipkavom
strukturom i sadrati najmanje 40% masnoe, obraunato na bazi 15% vode
u branu.
lan 160
Pod nazivom "brzo smrznuto kvasno lisnato testo" podrazumeva se proizvod
dobijen posebnim tehnolokim postupkom od peninog brana, eera,
masnoe i kvasca, kao i drugih dodatnih sirovina i aditiva predvienih ovim
pravilnikom.
Proizvod iz stava 1 ovog lana odlikuje se lisnatom strukturom
karakteristinom za lisnato testo sa kvascem.
lan 161
Pod nazivom "brzo smrznuto testo od krompira" podrazumeva se proizvod
dobijen posebnim tehnolokim postupkom od peninog brana, krompira ili
proizvoda od krompira, jaja, masnoe, vode i drugih dodatnih sirovina i
aditiva predvienih ovim pravilnikom.
Testo od krompira mora da sadri u gotovom proizvodu najmanje 40%
sveeg krompira ili odgovarajui procent proizvoda od krompira.
lan 162
Pod nazivom "brzo smrznuto testo za hleb i pecivo" podrazumeva se proizvod
dobijen tehnolokim postupkom od peninog brana tipa "500", kvasca i
soli.
lan 163
Pod nazivom "proizvodi od brzo smrznutih testa sa nadevima" mogu se
stavljati u promet proizvodi dobijeni tehnolokom obradom koja daje
karakteristian oblik proizvoda, uz nadev od sirovina predvienih ovim
pravilnikom.

www.SerbiaFood.co.yu

lan 164
Pod nazivom "proizvodi od brzo smrznutog testa bez nadeva" mogu se staviti
u promet proizvodi dobijeni tehnolokom obradom koja daje karakteristian
oblik proizvodu.
Proizvodi iz stava 1 ovog lana po sastavu moraju odgovarati odnosnoj vrsti
testa od koje su dobijeni.
lan 165
Koliina nadeva (kao punila) za proizvode na bazi lisnatog testa, testa za
savijae, testa sa kvascem, kvasnog lisnatog testa i testa od krompira,
zavisno od vrste, mora da iznosi:
1) za proizvode sa nadevom od mesa - najmanje 20% mesa ili proizvoda od
mesa u odnosu na koliinu brana sa 15% vode;
2) za proizvode sa nadevom od sira - najmanje 20% sira u odnosu na
koliinu brana sa 15% vode;
3) za proizvode sa nadevom od voa ili proizvode od voa - najmanje 10%
voa ili proizvoda od voa u odnosu na koliinu brana sa 15% vode.
lan 166
Koliina nadeva (kao punila) od voa za proizvode na bazi sipkavog slatkog
testa mora da iznosi najmanje 40% u odnosu na brano sa 15% vode.
lan 167
Deklaracija za brzo smrznuta testa i proizvode od brzo smrznutih testa mora
da sadri podatke iz lana 3 ovog pravilnika, kao i uputstvo o nainu
korienja i nainu uvanja tih proizvoda.
VIII ZAVRNE ODREDBE
lan 168
Danom stupanja na snagu ovog pravilnika prestaje da vai Pravilnik o
kvalitetu ita, mlinskih i pekarskih proizvoda, testenina i brzo smrznutih testa
("Slubeni list SFRJ", br. 53/83 i 57/88).
lan 169
Ovaj pravilnik stupa na snagu po isteku trideset dana od dana objavljivanja u
"Slubenom listu SRJ".

www.SerbiaFood.co.yu