PLC & OTOMASYON

TEORK & UYGULAMALI

ETMEN
AD SOYAD
TECRBE
OKUL

: FAHRETTN ERDN
: 1996DAN BER
: 1995 DE ELK-ELKTR MH.

LTFEN DKKAT!
SINIFTAK BAARIMIZIN MAKSMUM DZEYDE
OLMASI N:

DEVAMSIZLIK YAPMAYINIZ; KAIRDIINIZ DERSLER

SONRAK KONULARA TEMEL OLUTURDUUNDAN
SONRAK DERSLER DE ANLAYAMAZSINIZ
DERSLERE ZAMANINDA GELNZ; KAIRILAN DERSLERN
TELAFSNN YAPILMADIINI UNUTMAYINIZ
ANLAMADIINIZ KONU OLDUUNDA HEMEN ETMENE
SORUNUZ
DERS SLAYTLARI VE DER DKMANLARI SUNUCUDAN
ALINIZ
Windows Gezgini ->Adres ubuu -> \\sunucu\ depo\

LTFEN DKKAT!
DERSLERDE CEP TELEFONU V.B. CHAZLARI
KAPATINIZ
ETMEN DERS ANLATIRKEN TELEFON, MAKYAJ
V.B. EYLERLE LGLENMEYNZ
SINIFIN DKKATN DAITACAK DAVRANILARDAN
KAININIZ

LTFEN DKKAT!
LABORATUVARDAK BLGSAYAR V.B.
CHAZLARIN BOZULMAMASI N:
SINIFTA YYECEK-ECEK TKETMEYNZ; SIVI VE
SUSAM GB MADDELER CHAZLARA ZARAR
VERR VE DZGN ALIMASINI ENGELLER
CHAZLARI KURCALAMAYINIZ; CHAZDA ARIZA
OLDUUNU DNYORSANIZ BR KAIDA NOT
BIRAKINIZ

LTFEN DKKAT!
ADI GEEN TM MARKA VE LOGOLAR LGL
FRMALARIN TESCLL RNLERDR
SIEMENS, TIA PORTAL, MICROWIN, SIMATIC,
SIMATIC MANAGER, ABB, WEINTEK VE DER
MARKALAR VE LOGOLARI LGL FRMALARIN
TESCLL RNLERDR

LTFEN DKKAT!
ADI GEEN TM MARKA VE LOGOLAR LGL
FRMALARIN TESCLL RNLERDR
ADOBE, PHOTOSHOP, BRIDGE VE DER
MARKALAR VE LOGOLARI ADOBE FRMASININ
TESCLL RNLERDR

LTFEN DKKAT!
YAZILIM STEMEYNZ. KORSAN YAZILIM
SUTUR; HAPS VE PARA CEZASI VARDIR
LSANSLI OLARAK SATIN ALINAN YAZILIMLARIN
YKLENMESNDE YARDIMCI OLUNABLR

BLMLER
PLC DERSLERMZ 6 ANA BLMDEN OLUMAKTADIR.

TEMEL OTOMATK KUMANDA BLGS

SAYI SSTEMLER & MANTIK DEVRELER
PLC DONANIMI, PLC ZELLKLER VE PLC ALIMA MANTII
PLC PROGRAMLAMA MANTII
Micro/WIN YAZILIMI LE S7200TEMEL PROGRAMLAMA TEKNKLER
UYGULAMALAR

BLM 1: TEMEL OTOMATK

KUMANDA ELEMANLARI
BU BLMDE TEMEL OTOMATK
KUMANDA TEKNN RENECEZ

OTOMASYON NEDR?
ELEKTRK, ELEKTRONK, MEKANK,
HDROLK, PNMATK, YAZILIM V.B.
KULLANARAK MANUEL SSTEMLER
TAM OTOMATK HALE GETRME DR.
PLC VEYA MC SSTEM KONTROL
ETME AMALI KULLANILIR.

ELEKTRK /
ELEKTRONK
ELEKTRKL CHAZLAR 220V AC AKIM
LE ALIIR. RNEN TLER VE
SOBALAR
ELEKTRONK CHAZLAR SE SE 5-24V
ARASI DC GERLMLE ALIIR. RADYO,
CEP TELEFONU V.B.CHAZLAR BUNA
RNEKTR.

PNMATK/HDROLK
PNMATK: HAVA GCYLE ALIAN
SSTEMLERDR.
HDROLK: SIVI GZYLE ALIAN
SSTEMLERDR.

BUTONLAR

START BUTONU
BU BUTONLARDA KONTAK NORMALDE
AIKTIR.
BUTONA BASINCA KAPANIR, ELNZ
EKNCE ERDEK YAYIN ETKSYLE
TEKRAR AILIR

STOP BUTONU
BU BUTONLARDA KONTAK NORMALDE
KAPALIDIR
BUTONA BASINCA AILIR, ELNZ EKNCE
ERDEK YAYIN ETKSYLE TEKRAR
KAPANIR

JOG BUTONU
START VE STOP BUTONUNUN
BRLEMNDEN OLUMUTUR.
KAPALI KONTAK STOP BUTONU
OLARAK, AIK KONTAK SE START
BUTONU OLARAK KULLANILIR.

MEKANK SINIR
ANAHTARLARI
MEKANK BR ETKYLE KONTAKLARI
KONUM DETREN ELEMANLARDIR.

RLELER
KK GTEK ELEKTROMANYETK
ANAHTARLARA RLE ADI VERLR
AC YA DA DC LE ALIABLR
BOBNE ELEKTRK VERLNCE KONTAK
KONUM DETRR

RLELER
RLEDEK KONTAKLAR
BOBN ENERJLENDNDE
AILIR VE KAPANIR
RLELERDE NORMALDE
AIK VE NORMALDE
KAPALI OLMAK ZERE K
ET KONTAK VARDIR

RLELER

KONTAKTRLER
RLE MANTIIYLA
ALIIRLAR
DAHA YKSEK
GLE ALIAN
SSTEMLER
KONTROL ETMEK
N KULLANILIRLAR

BLM 2: SAYI SSTEMLER

VE MANTIK DEVRELER
BU BLMDE KL / ONLU SAYI
SSTEMN VE MANTIK DEVRELERN
RENECEZ

SIFIR VE BR
SNYAL VAR YADA YOK DURUMUDUR.
V

0
YOK

VAR

0
t

BIT

BIT
KL SAYILARI OLUTURAN HER
RAKAMA BINARY DIGIT
KELMELERNN KISALTILMII OLAN
BIT DENR.
BR BT 0 VEYA 1 OLABLR.
BLGSAYARDA EN KK BLG
BRM BTTR.
11010011
BT

BYTE
8 BTN BR ARAYA GELMESYLE BYTE
OLUUR.
BR BYTE ERSNDE 0-255 ARASINDA
OLMAK ZERE 256 DEER OLABLR.
(KLK) 00000000 = 0 (ONLUK)
(KLK) 11111111 = 255 (ONLUK)

GRLD GB BR BAYTIN ALABLECE

EN YKSEK DEER 255 VE EN DK
DEER 0DIR.

WORD
16 BTN BR ARAYA GELMESYLE
WORD OLUUR.
(KLK) 00000000 00000000 = 0 (ONLUK)
(KLK) 11111111 11111111 = 65535 (ONLUK)

BR WORDUN ALABLECE EN YKSEK

DEER 65535 VE EN DK DEER 0DIR.
BU DA BR WORD ERSNDE 65536 FARKLI
DEER SAKLANABLECE ANLAMINA
GELR. (216=65536)

DOUBLE WORD
32 BTN BR ARAYA GELMESYLE
DOUBLE WORD OLUUR.
0 LE 232 ARASI DEERLER
ALABLR.

BIT, BYTE, WORD & DWORD

HAFIZA
0 1 1 0 0 0 1 1

BIT

1 1 0 0 0 1 1 0

BYTE

1 0 1 0 0 0 1 1

WORD
DWORD

0 0 0 0 0 1 0 0
1 0 1 0 0 0 1 1
1 0 1 0 0 0 1 1

WORD

SAYI SSTEMLER
DJTAL SSTEMLER KL SAYILARI
TEMEL ALARAK ALITIKLARI N
ZELLKLE KL SAYILAR OLMAK
ZERE, ONLU SAYI SSTEMLERN
BLMEK OK NEMLDR.
NOT:
BR SAYININ SIFIRINCI KUVVET BRDR.

ONLUK SAYI SSTEM

GNLK HAYATIMIZDA KULLANDIIMIZ
SAYI SSTEMDR.
0,1,2, ,9 RAKAMLARINDAN OLUUR.
(20)10
(825)10
(3359)10

KL SAYI SSTEM
MKROLEMCLERN VE DER TM
DJTAL AYGITLARIN KULLANDII SAYI
SSTEMDR.
0 VE 1 RAKAMLARINDAN OLUUR.
(10)2
(1001)2
(10011101)2

SAYI SSTEMLERNN
EVRLMES
BAZEN SAYI SSTEMLER ARASINDA
EVRMELER YAPMAK ZORUNDA
KALACAIZ.
KL SAYILARI ONLUYA
ONLU SAYILARI KLYE

KL SAYILARIN ONLUK SAYI

SSTEMNE EVRLMES
SAYIYI 2NN KUVVETLER OLARAK
YAZIP SONULARI TOPLAMAMIZ
GEREKYOR.
(10)2=1x21+0x20=2+0=(2)10
(101)2=1x22+0x21+1x20=(5)10

ONLUK SAYILARIN KLK SAYI

SSTEMNE EVRLMES
SAYIYI SREKL OLARAK BLM
BTENE KADAR 2YE BLMEMZ VE
KALANI ALMAMIZ GEREKMEKTEDR.
(5)10=(101)2
(28)10=(11100)2
(65)10=(1000001)2

MANTIK LEMLER
MKROLEMCLERDE BAZI LERN VE
HESAPLARIN YAPILMASI N MANTIK
LEMLER KULLANILIR.
BUNLAR AND, OR, XOR VE NOT GB
LEMLERDR.

AND (VE) LEM

0=ANAHTAR AIK
1=ANAHTAR KAPALI

B A AND B

OR (VEYA) LEM

0=ANAHTAR AIK
1=ANAHTAR KAPALI

A OR B

NOT (DEL) LEM

BIT 0 SE SONU
LOJK 1, 1 SE
SONU LOJK 0 OLUR.

0=ANAHTAR AIK
1=ANAHTAR KAPALI

NOT A

BLM 3: PLC DONANIMI &

ALIMA MANTII
BU BLMDE PLC DONANIMINI VE
PLC ALIMA MANTIINI
RENECEZ

PLC NEDR?
PLC, PROGRAMMABLE LOGIC
CONTROLLER KELMELERNN
KISALTILMIIDIR
YAN, PROGRAMLANABLEN MANTIKSAL
KONTROLC ANLAMINA GELR
KABACA, PLCYE FABRKA ORTAMINDA
KULLANILAN VE KOLAYCA
PROGRAMLANABLEN BLGSAYAR
DYEBLRZ

PLC NEDR?
SNYALLER GR OLARAK ALIR,
YAZILAN PROGRAMA GRE LER VE
SONUCU IKILARA AKTARIR

GR

PLC
(LEM)

IKTI

KOMUT NEDR
PLCYE BELL BR YAPTIRMAYA
YARAYAN EMR SZCDR.

PROGRAM NEDR
BELL BR YAPTIRMAK ZERE
BELRL KURALLARA UYARAK BR
ARAYA GETRLEN KOMUTLAR
TOPLULUUDUR.
HER PROGRAMLAMA DLNN KENDNE
GRE KURALLARI VARDIR VE
KOMUTLAR BU KURALLARA GRE BR
ARAYA GETRLR.

CPU NEDR?
DIARIDAN GELEN
KOMUTLARI ALAN
MANTIK VE MATEMATK
LEMLER YAPAN
SONULARI DIARI
VEREN ELEKTRONK
CHAZDIR

IKILAR

GRLER

BELLEK
VERLER KALICI (ROM) VEYA GEC
OLARAK SAKLAYAN ELEKTRONK
(RAM), ELEKTROMEKANK (HDD) VEYA
OPTK (CD, DVD) AYGITLARDIR.

RAM BELLEK
LEMCNN VER YA DA KOMUT
ALMAK VE LEM SONULARINI
YAZMAK N KULLANDII BELLEKTR.
PLC ALITII SRECE RAM BELLEK
DE ALIIR.
ELEKTRK KESLD VEYA PLC
KAPATILDII ANDA RAM BELLEKTEK
TM VERLER SLNR.

RAM BELLEK
RAM BELLE RAFLI BR DOLAP GB
DNEBLRZ.
VERLER YA DA KOMUTLAR BELL BR
ADRESE SAHP RAFLARA KOYULUR.
BU RAFLARDAN VERLER ALINIP
LENR, SONULAR GENE BU
RAFLARA YAZILIR.

RAM BELLEK
RAM
00H
03H

2+4

10H

ADRES

VER KUTUSU

CPU

ROM BELLEK
SADECE OKUNABLR BELLEKTR
PLC KAPATILDIINDA BLGLER SLNMEZ;
KALICI OLMASI STENEN BLGLER BURAYA
KOYULUR
ROM, PROM, EPROM, EEPROM, FLASH GB
TRLER VARDIR

GR/IKI PORTLARI
PLC LE DER ELEMANLAR ARASINDA VER
ALIVER SALARLAR
IKI PORTLARI

GR PORTLARI

G KAYNAI
PLCYE VEYA DAHA SONRADAN LAVE
EDLEN MODLLERE ENERJ SALAYAN
DONANIMDIR
G KAYNAKLARI, PLC ZERNDE
TMLEK VEYA AYRI OLARAK
TASARLANABLR
G KAYNAI

G KAYNAI
G KAYNAI, S7200 MODELLERNDE
TMLEK OLARAK BULUNURKEN, S7300 VE
S7400 MODELLERNDE AYRI OLARAK
SATILMAKTADIR
TMLEK
G KAYNAI

LETM PORTU
PC LE PLC ARASINDAK HABERLEMEY
SALAYAN RS-232, RS-485 VEYA ETHERNET
PORTLARIDIR

LETM PORTU

HABERLEME KABLOSU
PC LE PLC ARASINDAK HABERLEMEY
SALAYAN RS-232, RS-485, USB VEYA
ETHERNET KABLOLARIDIR
S7 200 PPI KABLO

S7 300 MPI KABLO

PLC YAPISI
IKILAR (OUTPUT)

GRLER (INPUT)

Q 0.1

I 0.1
CPU

Q 0.3

I 0.3
HAFIZA

Q 0.5

I 0.6

G
KAYNAI

PROGRAM
YKLEYC

PLC NEDR?
PLCLERN GR VE IKI ULARI VARDIR.
PLC, GR ULARINA BALANAN
ALGILAYICILARDAN (BUTON, ANAHTAR,
SENSR VS) ALDII BLGY, KENDNE
VERLEN PROGRAMA GRE LEYEN VE
SONULARINI IKILARINA BALI
ELEMANLARINA (RLE, KONTAKTR,
SELONOD VALF, MOTOR VS) AKTARAN BR
BLGSAYAR SSTEMDR.

PLC NE E YARAR?
EL LE, YAN, BR NSAN TARAFINDAN
KONTROL EDLEN SSTEMLERN, NSANSIZ
OLARAK VEYA EN AZ NSAN
GEREKSNMYLE KONTROL EDLMESN
SALAR.

NEDEN PLC?
ARIZA YAPMADII SRECE 24 SAAT ALIIR
AZ YER KAPLAR VE HEMEN HEMEN HER
TRL ELEKTRK / ELEKTRONK BLEEN
LE UYUMLUDUR
KURULUMU/MONTAJI KOLAYDIR
MEKANK PARASI OLMADII N FAZLA
BAKIM STEMEZ, ZATEN BAKIMI KOLAY VE
BAKIM MALYETLER DE DKTR
ENERJ HARCAMALARI DKTR

NEDEN PLC?
KT EVRE KOULLARINDA RLEL
KUMANDA DEVRELERNE GRE DAHA
GVENLRDR
BLGSAYAR VE DER KONTROLRLERLE
HABERLEEBLR
RENMES VE PROGRAMLANMASI
KOLAYDIR
ZAM STEMEZ, GREV YAPMAZ
YAN, SSTEMN DAHA VERML (KARLI)
OLMASINI SALAR.

PLC'NN KULLANIM
ALANLARI
BOYUTLARI KLEN VE FYATLARI 100TL
SEVYESNE DEN PLCLER ARTIK
OTOMATK KAPILARDAN ASANSRE, CNC
TEZGAHLARDAN OTOMOTV SEKTRNE
KADAR HER ALANDA KULLANILMAKTADIR

SIEMENS S7-200 ALES

SIEMENS S7-200 ALES

CPU 221, CPU 222, CPU 224, CPU 226
ve CPU 226XM LEMCLERNE SAHP
FARKLI MODELLER VARDIR.
HER MODELN FARKLI BOYUT, BELLEK,
HIZ, GR/IKI SAYISI V.B.
ZELLKLER VARDIR.
SZN NZ TAM OLARAK GRECEK
EN HESAPLI MODEL SATIN
ALABLRSNZ.

SIEMENS S7-200 ALES

KOMPAKT YAPISI
DK MALYET
VE GL KOMUT SET S7200
KK UYGULAMALAR N
MKEMMEL BR ZM HALNE
GETRMEKTEDR.

S7 200 CPU

CPU
CPU, PLCNN BEYNDR.
ZAMANLAMA, SAYMA, TUTMA,
KARILATIRMA, MANTIKSAL VE
MATEMATKSEL LEMLER YAPAR.
BU BRM, CPU, BELLEK, BLG STEME
VE SAKLAMA DEVRELER VE
HABERLEME DEVRELERNDEN
OLUUR.

G BALANTISI
CHAZ MODELE GRE 24V DC VEYA
220V AC LE BESLENEBLR.

G KAYNAI
PLC ERSNDEK DEVRELERN VE
DAHA SONRADAN EKLENEN
MODLLERN ALIMASI N
GEREKL GERLM SALAR.
220VAC VEYA 24VDC LE ALIAN
MODELLER OLABLR.

HAFIZA
RAM: GEC BELLEKTR.
PORTLARDAN ALINAN VERLER VEYA
PORTLARA GNDERLEN VERLER
BURADA SAKLANIR.
ROM: KALICI BELLEKETR. PLCYE
YKLENEN PROGRAM BURADA
SAKLANIR. PLC KAPANSA BLE
PROGRAM SLNMEZ.

I/O (INPUT/OUTPUT)
CPUYU BEYN OLARAK KABUL
EDERSEK, I/O DA DUYU
ORGANLARIDIR.
GR MODL LEMCDEN VEYA
DIARIDAK BR ANAHTAR VEYA
SENSRDEN SNYAL ALIR VE
LEMCYE GNDERR.

I/O (INPUT/OUTPUT)
IKI MODL SE, LEM
SONULARINI DIARIDA KONTROL
EDLEN AYGITA 5VDC, 24VDC VEYA
220VAC OLARAK GNDERR.
BYLECE, OTOMASYON SALANMI
OLUR.

I/O (INPUT/OUTPUT)
GR ELEMANLARI

IKI ELEMANLARI

BUTONLAR

MOTORLAR

SENSRLER
SINIR
ANAHTARLARI
OPTK
ALGILAYICILAR

SELENOD VALFLER
PLC

KONTAKTRLER
GSTERGE
LAMBALARI

ANALOG GR-IKI
NORMALDE PLCYE GELEN SNYALLER
DJTALDR.
PLCDE OLAN YA DA SONRADAN
EKLENEN ANALOG GR MODLLER
LE DIARIDAN GELEN BASIN,
AIRLIK, SICAKLIK GB ANALOG
SNYALLER DJTALE EVLP CPUYA
GNDERLR.

GENLEME
MODLLER
EER PLCDEK GR/IKI SAYISI
NZ GRECEK MKTARDA DELSE
PLCYE EK BAZI PARALAR
TAKILABLR.

RAFLAR (RACK)
PLC VE DER MODLLERN
TAKILABLD RAYLAR/RAFLAR
GEREKTNDE KULLANILABLR.
BU RAFLARA SONRADAN G
KAYNAI, I/O MODLLER, ANALOG I/O
MODLLER, HABERLEME AYGITLARI
TAKILABLR.

UYUM DEVRELER
PLC, DIARIDAN GELEN ANORMAL
GERLMLERDEN ETKLENMESN DYE
GR & IKI BRMNDE OPTOKUPLR DENLEN AYGITLAR
KULLANILIR.
OPTO-KUPLR, BR IIK GNDERC
VE IIK ALICIDAN OLUUR; 24V GR
SNYALLERN 5VA EVRR VE CPUYA
LETR.

OPTO-KUPLR
OPTO-KUPLR ANORMAL GR
GERLMLERNDEN CPUYU YALITIR VE
BOZULMASINI ENGELLER.

24V

5V

SIEMENS S7-200 ALES

OPERATR PANELLER
OPERATR PANELLER PLCYE VER
GRMEK VEYA VER TAKP ETMEK N
KULLANILIR.
YAYGIN KULLANILAN OPERATR
PANELLER:
TD 200 TEXT DSPLAY NTES
TP070 TOUCH PANEL (DOKUNMATK)
EKRANLI NTE

TD 200 TEXT
DSPLAYNTES

TP070 TOUCH PANEL

PLC NASIL ALIIR?

S7-200 SREKL OLARAK GRE
GELEN SNYALLER OKUR, GEREKEN
LEM YAPAR VE SONULARI IKIA
GNDERR.
PLC, SAHP OLDUU HIZA BALI
OLARAK, BU LEM SANYEDE
BNLERCE DEFA YAPABLR.

EVRM
GR
ELEMANLARI

EVRM

BUTONLAR

MOTORLAR

SENSRLER

SINIR
ANAHTARLARI
OPTK
ALGILAYICILAR

IKI
ELEMANLARI

SELENOD VALFLER
PROGRAM

KONTAKTRLER
GSTERGE
LAMBALARI

S7-200, LEMLER BR TARAMA DNGSNDE GEREKLETRR

HAFIZA ALANLARI &

VERYE ERM
BR HAFIZA ALANINDAK BELL BR
BTE ERM N ADRES TARF EDLR
BU ADRES, BAYT VE BT
ADRESLERYLE HAFIZA ALANI
BELRTECNDEN OLUUR

I/O ADRESLER
PLC, DIARIDAN ALDII VERLER
VEYA IKIA GNDERECE VERLER
BZM TARAFIMIZDAN BELRLENEN
ADRESLERE KOYAR.
I/O ADRES SAYISI MODELE GRE
DER.
GR ADRES I LE, IKI ADRES SE
Q LE GSTERLR.

I/O ADRESLER
Bitler

I 0 . 3

I 3 . 4
Bit
Byte
Giri/k(I/O)

GR KT (PII): I
S7200, HER TARAMANIN BAINDA FZKSEL
GR OKUR VE BU DEERLER PII OLARAK
TANIMLANAN HAFIZA ALANINA YAZAR.
GR KTNE BT, BAYT, WORD VEYA
DOUBLE WORD OLARAK EREBLRSNZ:
Bit: I[bayt addresi].[bit adresi]
I0.1
Bayt, Word veya Double Word: I[boyut][balang bayt adresi] IB4

IKI KT (PIQ): Q
HER TARAMANIN SONUNDA IKI
KTNDE BULUNAN DEERLER
FZKSEL IKI NOKTALARINA KOPYALANIR.
IKI KTNE BT, BAYT, WORD VEYA
DOUBLE WORD OLARAK EREBLRSNZ:
Bit: Q[bayt addresi].[bit adresi]
Q1.1
Bayt, Word veya Double Word: Q[boyut][balang bayt adresi]

QB5

BT HAFIZA ALANI: M
BT HAFIZA ALANINI (M HAFIZA) BR LEMN
ARA SONUCU OLARAK, TIPKI BR YARDIMCI
RLE GB KULLANABLRSNZ.
M HAFIZA ALANI KTNE BT, BAYT,
WORD VEYA DOUBLE WORD OLARAK
EREBLRSNZ:
Bit: M[bayt addresi].[bit adresi]
M26.7
Bayt, Word veya Double Word: V[boyut][balang bayt adresi]
MD20

ZAMAN RLES HAFIZA

ALANI: T
S7200, 1 MSN, 10 MSN VEYA 100 MSNNN
KATLARI OLARAK AYARLANABLECEK
ZAMAN RLELER SALAR.
BR ZAMAN RLESNN K DEKEN
BULUNUR:
ANLIK DEER: BU 16 BTLK ARETL TAMSAYI,
ZAMAN RLES TARAFINDAN SAYILMI OLAN
SREY GSTERR.
ZAMAN RLES BT: BU BT, ANLIK DEERLE
AYAR DEERNN KARILATIRMA LEM
SONUCUNDA 1 VEYA 0 OLUR.

SAYICI HAFIZA ALANI: C

S7200, HERBR SAYICI GRLERNN DK
SNYALDEN YKSEK SNYALE GENDE
(YKSELEN KENARDA) SAYAN TP SAYICI
ERR: BR TP SADECE YUKARI SAYAR, BR DER
SADECE AAI SAYAR, DER SE HEM AAI HEM
DE YUKARI SAYAR.
BR SAYICININ K DEKEN BULUNUR:
ANLIK DEER: BU 16 BTLK ARETL TAMSAYI, SAYICI
TARAFINDAN SAYILMI OLAN DEER GSTERR.
SAYICI BT: BU BT, ANLIK DEERLE AYAR DEERNN
KARILATIRMA LEM SONUCUNDA 1 VEYA 0 OLUR.

ANALOG GRLER: AI
S7200 (SICAKLIK VEYA BASIN GB) ANALOG
DEERLER 16 BTLK DJTAL BR DEER HALNE
EVRR.
BU DEERLERE ALAN BELRTEC (AI), VER
BOYUTU (W) VE BALANGI BAYT ADRES LE
ERLR.
ANALOG GRLER 2 BAYTLIK DEERLER
OLDUUNDAN VE HER ZAMAN FT SAYIYLA
BALADIKLARINDAN, ONLARA ERM DE SADECE
FT SAYILI BAYT ADRESLERYLE OLUR (AIW0,
AIW2, AIW4 GB).

Format: AIW[balang bayt adresi] AIW4

ANALOG IKILAR: AQ
S7200 16 BTLK BR DEER, DJTAL DEERLE
ORANTILI BR AKIM VEYA VOLTAJ DEERNE
DNTREBLR. BU DEERLERE ALAN
BELRTEC (AQ), VER BOYUTU (W) VE BALANGI
BAYT ADRES LE ERLR.
ANALOG IKILAR 2 BAYTLIK DEERLER
OLDUUNDAN VE HER ZAMAN FT SAYIYLA
BALADIKLARINDAN, ONLARA ERM DE SADECE
FT SAYILI BAYT ADRESLERYLE OLUR (AQW0,
AQW2, AQW4 GB

Format: AQW[balang bayt adresi] AQW4

PLC SEERKEN !?
I/O SAYISI NZE UYGUN MU?
UYGUN I/O MODLLERNE SAHP M?
DAHA SONRADAN MODL
EKLENEBLR M?
KOLAY PROGRAMLANABLR M?
ALIMA HIZI UYGUN MU?
RETC DESTE VE DOKMAN VAR
MI?

PLC SEERKEN !?
CHAZI KULLANABLECEK ELEMAN
VAR MI?
CHAZIN ETM VAR MI?
GARANT VE YEDEK PARA VAR MI?
MALYET VE BAKIM MASRAFLARI
UYGUN MU?

BLM 4: TEMEL PLC

PROGRAMLAMA MANTII

NELER LAZIM?
WINDOWS OLAN BR BLGSAYAR
PROGRAM YAZMAK N STEP7
MICROWIN
YAZDIINIZ PROGRAMLARI DENEMEK
N S7-200 SMLATR

MNMUM BLGSAYAR
SSTEM
U AN PYASADA SATILAN EN KT
BLGSAYAR BLE UYGUNDUR.
LETM SSTEM: WINDOWS XP PRO SP2
HARDDSKTE 500MB ALAN
512 MB VEYA DAHA FAZLA RAM

STEP 7 Micro/WIN
UYGULAMANIZA KUMANDA EDECEK
PROGRAMIN YAZILMASI VE TEST
EDLMES N KULLANILIR

S7 200 SMLATR
YAPILAN PROGRAMLARI GEREK PLC
OLMADAN TEST ETMEYE YARAR

LETM SEENEKLER
PC/PPI KABLOSU: PC LE PLC SER
PORT ZERNDEN HABERLER. EN
YAYGIN VE EN UCUZ SEENEKTR.
MPI KABLOSU: MPI KABLOSUNU
KULLANMAK N, PCYE CP KARTI
TAKMALISINIZ. CP KARTI DAHA
YKSEK LETM HIZLARINDA
BALANTI N GEREKEN DONANIMI
ERR.

PC/PPI KABLOSU

PROGRAM EDTRLER
STEP 7-MCRO/WIN, PROGRAMINIZI
OLUTURMAK N AYRI EDTR
SALAR:
LADDER LOGC (LAD),
KOMUT LSTES (STL)
VE FUNCTON BLOCK DAGRAM (FBD)

HANG EDTR?
RENLMES, ANLAILMASI VE
YAZILMASI EN KOLAY OLDUU N
LAD EDTR KULLANACAIZ.
KAPANMI OLAN KONTAKLAR ENERJ
AKIINA ZN VERRKEN AILMI
KONTAKLAR BU SEMBOLK AKII
BLOKE EDERLER.

BLM 5: KOMUTLAR
& S7-200 SMLATR LE
UYGULAMALAR

BIT LOJK KOMUTLARI

KONTAKLAR
NORMALDE AIK KONTAK
NORMALDE KAPALI KONTAK
NOT KOMUTU

BOBNLER
IKI
SET VE RESET

STANDART KONTAKLAR
NORMALDE AIK KONTAK
AIK SE LOJK 0
KAPALI SE LOJK 1

NORMALDE KAPALI KONTAK

KAPALI SE LOJK 0
AIK SE LOJK 1

HER KONTAIN NORMAL DURUMU LOJK 0

NOT KOMUTU
NOT KOMUTU ENERJ AKIINI LOJK
OLARAK DELLER, YAN LOJK 0 SE
1, 1 SE 0 YAPAR

NOT
1 ------------- > 0
0 ------------- > 1

DEL

TEMEL LEMLER &

UYGULAMALAR

A / KAPA
VE
VEYA
NOT

MHRLEME DEVRELER
BELL BR ADRES SREKL LOJK 1 (SET) VEYA
LOJK 0 (RESET) YAPAN KOMUT VEYA
DEVRELERDR
3 FARKLI MHRLEME YNTEM DEVRES
BULUNUR:
KLASK MHRLEME
SET / RESET KOMUTLARI LE MHRLEME
RS / SR FLP-FLOP LE MHRLEME

KLASK MHRLEME
OTOMATK KUMANDA DEVRELERNDE
KULLANILAN MHRLEME TEKNDR

SET & RESET

SET (S) VE RESET (R) KOMUTLARI, BELL
BR BALANGI ADRESNDEN (BT)
TBAREN BELL BR SAYIDAK (N) BTN SET
(1) VE RESET (0) OLMASINI SALAR. N, 1 LA
255 ARASINDA OLABLR.

SET

R
N

RESET

SET & RESET

KOMUTLARINDA ETKNLK
EER AYNI RPOGRAMDA BRDEN
FAZLA SET VE RESET KOMUTUNA AYNI
ANDA LOJK1 SNYAL VERLRSE EN
SONDAK ETKN OLUR.
PLC PROGRAMI SATIR SATIR TARADII
N SONRA GELEN KOMUT NCEK
KOMUTTAN STNDR.

SET & RESET

KOMUTLARINDA ETKNLK
EN SONDA OLAN
KOMUT ETKNDR

SET VE RESET
NCELKL RS FLPFLOP
SET NCELKL FLPFLOP, SETN RESETE KARI
NCEL OLDUU KLTLEME ELEMANIDIR. EER
HEM SET (S1), HEM DE RESET (R) GRLER AYNI
ANDA VARSA, SETN NCEL VARDIR, YAN IKI
(OUT) 1 OLUR.
RESET NCELKL FLPFLOP, RESETN SETE KARI
NCEL OLDUU KLTLEME ELEMANIDIR
(FLPFLOP). EER HEM SET (S), HEM DE RESET
(R1) GRLER AYNI ANDA VARSA, RESETN
NCEL VARDIR, YAN IKI (OUT) 0 OLUR.

SET VE RESET
NCELKL RS FLPFLOP

YARDIMCI RLELER
(MARKER)
1 BTLK HAFIZA BRMLERDR.
BAZI VERLERN GEC OLARAK
SAKLANABLD VE STENLDNDE
KULLANILABLD HARC IKI
KONTAI OLMAYAN IKI
RLELERDR.
M0.0 M0.7
M31.0 M31.7 DEERLERN
ALABLRLER.

IKI
IKI KOMUTU (=), IKIIN YEN
DEERN IKI KTNE YAZAR.
KOMUT LENDNDE, S7200
PROGRAMA GRE IKI
KTNDEK BT 1 VEYA 0
YAPAR.

RNEK-1

RNEK-2

ZEL DAHL RLELER

(SM)
ZEL DAHL RLELERE ZEL HAFIZA
BTLER DE DENR.
BU HAFIZA BTLER, CPU LE
PROGRAM ARASINDA LETM
SALAYARAK ETL KONTROL
FONKSYONLARINI GEREKLETRR.
BU ALANLARA BT, BAYT, WORD VE
DOUBLE WORD OLARAK ERM
MMKNDR.

SMB0
SM0.0: HER ZAMAN AKTFTR.
SM0.1: LK TARAMA BT. LK
TARAMADA 1 SONRA 0 OLUR.
SAYICILAR VE KALICI TP ZAMAN
RLELERNN IKII BU BT LE RESET
EDLR.
SM0.2: ENERJ VERLD BT. ENERJ
VERLDKTEN SONRAK LK TARAMADA
1 SONRA 0 OLUR.

SMB0
SM0.4: 30 SN 0, 30 SN 1 OLUR.
SM0.5: 0,5 SN 0, 0,5 SN 1 OLUR.
SM0.6: TARAMA JENERATR. BR
TARAMADA 0, BR TARAMADA 1
OLUR.
SM0.7: PLC STOP KONUMUNDAYSA 0,
RUN KONUMUNDAYSA 1 OLUR.

SMB28-SMB29
ANALOG AYAR DEERLER.
0-255 ARASI DEER ALABLRLER.
ZAMAN AYARI, ALARM LMT GB
DEEBLEN BAZI DEERLER N
KULLANILABLR.
SMB28: ANALOG AYAR 0DAN OKUNAN
DEER.
SMB29: ANALOG AYAR 1DEN OKUNAN
DEER.

SAYICILAR
S7-200 ALESNDE 3 TP SAYISI
VARDIR:
YUKARI SAYICI (CTU)
AAI SAYICI (CTD)
AAI-YUKARI SAYICI (CTUD)

BU SAYICILAR GRLERNN 0DAN 1E

GELERNDE SAYMA LEMN
GEREKLETRR.

YUKARI SAYICILAR
YUKARI SAY KOMUTU (CTU),
YUKARI SAYMA GRNN
(CU) HER YKSELEN
KENARINDA CXX DEERN
BR ARTTIRIR.
CXX DEER PVYE ET
VEYA BYKSE CXX BT SET
OLUR.
RESET (R) GR
GELDNDE SAYICI DEER
SIFIRLANIR.

AAI-YUKARI
SAYICILAR
YUKARI/AAI SAY KOMUTU
(CTUD) YUKARI SAYMA (CU)
VEYA AAI SAYMA (CD)
GRLERNN HER YKSELEN
KENARINDA YUKARI VEYA
AAI SAYAR.
SAYICI PVYE ET SE IKI
KONUM DETRR.
R GRNE 1 VERLDNDE
SAYICI IKII VE CXX DEER
SIFIRLANIR

RNEK
6 KAPASTEL
OTOPARKTA, ARABA
SAYISI 6 SE DOLU
DELSE BO
LAMBASI YANSIN.

AAI SAYICILAR
AAI SAY KOMUTU (CTD), SAYMA
GRNN (CD) HER YKSELEN
KENARINDA ANLIK SAYMA DEERN
BR AZALTIR.
CXX 0A ETSE CXX BT SET OLUR.
LD (LOAD) GR GELDNDE SAYICI
BT SIFIRLANIR VE ANLIK DEER PV
DEERNE ET YAPILIR. SIFIRA
ULAILDIINDA SAYMA LEM
DURUR (VE CXX BT SET OLUR).

POZTF GE &
NEGATF GE
POZTF GE (YKSELEN KENAR) KOMUTU (EU),
HER 0DAN 1E DNMDE SADECE BR TARAMA
SRESNCE ENERJ AKIINA ZN VERR.
NEGATF GE (DEN KENAR) KOMUTU (ED),
HER 1DEN 0A DNMDE SADECE BR TARAMA
N ENERJ AKIINA ZN VERR.

POZTF GE

NEGATF GE

POZTF GE &
NEGATF GE

POZTF GE &
NEGATF GE

KARILATIRMA
KONTAKLARI
ETL VERLERN DEERLENDRLD VE
ART SALANDII TAKDRDE IKIIN AKTF
OLDUU KONTAKLARDIR.
KARILATIRMA LEMLER N VERNN
BOYUTU, KARILATIRMA EKL VE LGL
LOJK LEMN ZELLNE GRE FARKLI
KOMUTLAR KULLANILIR.
IN1
LEM

IN2

KARILATIRMA
V=VERTP

KARILATIRMA
LEMLER

==B, >=B, <=B, <>B (BYTE)

==I, >=I, <=I, <>I (INTEGER, TAMSAYI)
==D, >=D, <=D, <>D (DOUBLE, TAMSAYI)
==R, >=R, <=R,<>R (REEL, GEREL SAYI)

RNEK-1
SMB28 ADRESNDEK 8 BTLK (1 BYTE)
VER LE 20 TAMSAYISI
KARILATIRILIR. EER SMB28
ADRESNDEK VERNN DEER 20 SE
Q0.1 IKII AKTF OLUR
SMB28
==

20

Q0.1

RNEK-2
SMB28 ADRESNDEK 8 BTLK VER LE
100 TAMSAYISI KARILATIRILIR.
SMB28 ADRESNDEK VER 100E ET
VEYA BYKSE Q0.0 AKTF OLUR.
SMB0
>=

100

Q0.0

RNEK-3
C0 10A ET VEYA BYK VE 15E ET
VEYA KKSE Q0.0 AKTF OLUR.

C0
>=

10

Q0.0

C0
I

<=

15

RNEK-4

ZAMAN RLELER
KONTAK KAPANDIKTAN BELL BR
SRE SONRA ENERJ LETLMESN
VEYA AILDIKTAN BELL BR SRE
SONRA ENERJ KESLMESN SALAR.
EKMEDE GECKMEL (TON)
KALICI EKME GECKMEL (TONR)
BIRAKMADE GECKMEL (TOF)

TPLER VARDIR.

ZAMAN RLELER
PLC IKII AKTF
OLDUUNDA X SRES
KADAR SONRA EKER,
VEYA PASF
OLDUUNDA Y SRES
KADAR SONRA BIRAKIR
Q0.1

PLC

ZAMAN RLELER
GR
SNYAL

TON
IKII

TOF
IKII

GR
ON

OFF

TON
TOF

IKI

TIMER
ON
DELAY

TIMER
OFF
DELAY
ZAMAN

ZAMAN RLELER
BELRL SRELER ELDE ETMEK N
BELRL RLELER KULLANILIR.
1, 10, 100 ms KATLARI OLARAK
AYARLANABLRLER.
NUMARA (T37) SREY
PT SE ARPANI BELRLER
SONU ms OLARAK ELDE EDLR.

ZAMAN RLELER
RLE TP, SRE VE RLE
NUMARALARINI BELRTEN TABLO.

TON ZAMAN RLELER

GELEN ENERJY BELL BR SRE SONRA
IKIA LETR. YAN, KONTAK KAPANDIKTAN
BELL BR SRE SONRA BAZI LEMLERN
YAPILMASINI SALAR.
IN GR AKTF OLDUU SRECE
STENEN SRE SONUNDA IKI
AKTFLETRLR.
IN GR PASF OLUNCA IKI DA PASF
OLUR.

TON ZAMAN RLELER

SRE HESABI:
PT*RLE NO ZNRL
10*100MS=1000MS=1SN

IN AKTF OLDUU SRECE,

HESAPLANAN SRE SONRA IKI
(T37) DA AKTF OLUR.
T37

Q0.0

SRE HESABI
AYARLANACAK ZAMAN (ms)
PT= ----------------------------------------ZNRLK (ms)
PT=30.000/100=300

TON ZAMAN RLELER

I0.0 KAPANDIKTAN 1 SN SONRA Q0.0
AKTF OLUR.

TON ZAMAN RLELER

UYGULAMALAR
START BUTONUNA BASTIKTAN 5 SN SONRA 1.
MOTOR, 10 SN SONRA DA 2. MOTOR
ALISIN. STOPA BASILINCA HER KS DE
DURSUN
AAIDAK ZAMAN ARALIKLARINDA
BELRTLEN IKILAR TEKRARLANARAK AKTF
OLSUN
Q0.0
0

Q0.1
5

Q0.2
8

15

UYGULAMALAR
2 ADET TON KULLANARAK 1 HZ FREKANSINDA
KARE DALGA SNYAL
Q0.0 IKII

0,5 SN

0,5 SN
ZAMAN

DEV
YILDIZ GEN YOLVERME YNTEM LE
MOTOR ALITIRINIZ

TONR ZAMAN RLELER

BU TP RLELERDE IN GR PASF
OLDUUNDA SAYILAN SRE
SLNMEZ.
IN GR AKTF OLDUUNDA KALDII
YERDEN DEVAM EDER.
TONR RLELERDE ERK
VE IKI BT RESET LE
SIFIRLANIR.

TONR ZAMAN RLELER

TOF ZAMAN RLELER

IN GR LOJK0 YAPILDIKTAN
SONRA, IKIIN AYAR DEER KADAR
SRE AKTF OLMASINI SALAR.
IN GR LOJK1 YAPILDIINDA Txxx
ADRESNDEK IKI LOJK1 OLUR.
RLE ANLIK DEER SIFIRLANIR.

TOF ZAMAN RLELER

STARTA
BASILDIINDA
MOTOR HEMEN
ALIACAK,
STOP
BUTONUNA
BASILDIKTAN
10SN SONRA
DURACAK.

UYGULAMALAR
BU BLMDE SADECE UYGULAMA
YAPILACAKTIR.
4 KATLI ASANSR OTOMASYONU
STEP MOTOR HIZ KONTROL
KAVAK SNYALZASYON OTOMASYONU

KAVAK SNYALZASYON
OTOMASYONU

KAVAK SNYALZASYON
OTOMASYONU
TASARIMI YAPILACAK SNYALZASYON
SSTEMNDE K ADET YOLUN BRLEM
OLDUU BR KAVAK BULUNMAKTADIR.
BU YOLLARDAN BR TANESNN TRAFK
AKII DERNE GRE BRAZ DAHA
YOUNDUR. BU NEDENLE TRAFK
YOUNLUU FAZLA OLAN YOLDAK YEL
IIIN SRES DERNDEN BRAZ DAHA
UZUNDUR

KAVAK SNYALZASYON
OTOMASYONU

Yol
A
B
A yaya
B yaya

Krmz
30 saniye
45 saniye
48 saniye
33 saniye

Sar
3 saniye
3 saniye
---------------

Yeil
45 saniye
30 saniye
30 saniye
45 saniye

KAVAK SNYALZASYON
OTOMASYONU
BU SRELERE EK OLARAK, HERHANG
BR BAKIM LEM YAPILACAI ZAMAN,
YUKARIDAK SRELER PTAL OLARAK,
SARI IIIN 0,5 SANYE ARALIKLARLA
YANIP SNMES GEREKMEKTEDR.
GR I0.0
I0.1
I0.2
I0.3
Balat
Durdur Sar k anahtar
-----IKI Q0.0
Q0.1
Q0.2
Q0.3
Krmz Sar
Yeil
------

3 KATLI ASANSR
ZEMN + 3 KATI
OLAN TEMEL
ASANSR
PROGRAMI

SENSR3

BUTON3

SENSR2

BUTON2

SENSR1

BUTON1

SENSR0

BUTON0

STEP MOTOR HIZ

KONTROL
STEP MOTORLAR ROBOT YAPIMINDA VE
KONTROLL DN HAREKET
GEREKTREN UYGULAMALARDA SIKLIKLA
KULLANILAN BR MOTOR TRDR.
DNME HAREKETNN
GEREKLETRLMES N SREKL BR
GERLME HTYA DUYMAZ.
STEP MOTORLAR SARILARINA (BOBN)
UYGULANAN ELEKTRK PALSNE GRE
STENEN MKTARDA (7,5 LE 90 DERECE
ARASI) DNME YAPABLEN MOTORLARDIR.

STEP MOTOR HIZ

KONTROL
ELEKTRK PALSLERNN VERLD
DURUM LOJK1 VE VERLMED
DURUM LOJK 0 OLARAK
DNLDNDE STEP
MOTORLARA DJTAL MOTOR OLARAK
DA ADLANDIRILABLR VE
MKROLEMCL SSTEMLER
KULLANILARAK KOLAYCA
SRLEBLR.

STEP MOTOR HIZ

KONTROL

STEP MOTOR HIZ

KONTROL
DAHA NCEDEN BAHSEDLEN
MOTORLARDA ENERJ VERLDNDE
HAREKET BALAR VE ENERJ KESLDNDE
HAREKET KAZANILAN VME YAVA YAVA
YTRLEREK DURUR.
STEP MOTORLAR SE MOTORUN DNMES
GRE UYGULANAN PALSLERN SREKL
VE SIRALI OLMASINA BALIDIR.
DORU SIRADA UYGULANAN PALS MOTORU
BR ADIM LERLETR.

STEP MOTOR HIZ

KONTROL