Cerska bitka

Cerska bitka je znaajna bitka voena od 16. do 20. avgusta 1914. na irokom
prostoru planine Cera u kojoj je hrabra srpska vojska dobila protiv austrougarskih
trupa prvu savezniku pobedu u Prvom svetskom ratu. U istoriografiji pominje se i
kao Jadarska bitka, jer su se glavne operacije odvijale u slivu reke Jadar. Srpske
snage su se borile pod komandom generala Stepanovia.
Pripreme za bitku
Cerskoj bici prethodile su borbe srpskih predstranih odreda na Drini i Savi, koji su
puna etiri dana, od 12. do 15. avgusta, hrabro odolevali nadiranju znatno brojnijih i
jaih austrougarskih trupa.
Znajui da Austrougarska priprema veliku letnju ofanzivu na Srbiju, srpska Vrhovna
komanda pripremala se za taktiko-operativna dejstva i kontraofanzivu. Procenjujui
da e glavnina austrougarskih snaga udariti sa severa i dolinom Morave, dok e
pomone snage nadirati sa zapada od Drine, Komanda je svoje snage rasporedila na
sledei nain: Prva armija, pod komandom generala Petra Bojovia, nalazila se na
prostoru Grocke, Smederevske Palanke, Rae i Topole. Druga armija, pod komandom
generala Stepe Stepanovia, nalazila se u rejonu Obrenovca, Lazarevca i
Aranelovca. Treca armija, pod komandom generala Pavla Juriia, titila je severnu i
severozapadnu granicu od ua Kolubare do Ljubovije, dok se Uika vojska, pod
komandom generala Miloa Boanovia, nalazila u rejonu Uica, kako bi kontrolisala
pravce koji od Viegrada i Bajine Bate vode dolinom Zapadne Morave.
Nasuprot njima, Peta armija Austrougarske, pod komandom generala Franka,
nalazila se na prostoru Bijeljina, Zvornik, Priboj, Brko. esta armija, pod komandom
generala Pooreka, bila je grupisana u rejonu Vlasenica, Rogatica, Kalinovik,
Sarajevo, dok se Druga armija, pod komandom Bem-Ermolija, nalazila u Sremu i
Banatu. Austrougarska komanda glavninu snaga koncentrisala je na Drini, odluujui
se za severozapadni strategijski pravac to je donekle iznenadilo srpsku Vrhovnu
komandu.
Uoavajui stratesku vanost planine Cer, a prema trenutnom rasporedu snaga,
komandant Druge armije Stepa Stepanovi izradio je plan dejstva Druge armije po
glavnom stratekom pravcu, kao i plan sadejtva Tree armije i delova Prve armije
(Moravske 2 i Timoke 1. divizije).
Bitka
Do prvog okraja na planini Cer dolo je u noi 15. na 16. avgust izmedju delova 21.
austrougarske divizije i delova Kombinovane divizije. U ogorenim nonim borbama
kod Tekeria, Srbi su primorali austrougarske snage na povlaenje. Meutim,
sutradan ujutro, 9. austrugarska divizija ugrozila je levo krilo Kombinovane divizije i
primorala je da se povue. Front se stabilizovao nakon neposredne intervencije

komandanta Stepe koji je uvoenjem Moravske 1. divizije odbacio 9. austrougarsku

diviziju i zauzeo Begluk. Konjika divizija dejstvovala je sa snagama Druge armije i
umadijske 1. divizije. Povlaenje preko Drine razbijene austrougarske snage
otpoele su u noi 19. na 20. avgust i nastavile ceo sutranji dan.
Zbog izuzetnih zasluga u rukovoenju i komandovanju u Cerskoj bici, komandant
Druge srpske armije Stepa Stepanovi unapreen je u in vojvode. Ta prva pobeda
saveznika u Prvom svetskom ratu afirmisala je komandanta Stepu, to je bitno
ojaalo i moral saveznike vojske.
Gonjenjem neprijatelja do Drine i zavrnim borbama kod apca, 21-24. avgusta
1914 godine, okonana je tzv. cerska operacija.
U Cerskoj bici srpske snage izgubile su vie od 16.000 vojnika, dok su austrougarski
gubici iznosili oko 25.000 poginulih.

Kolubarska bitka ili Suvoborska bitka jedna je od najveih i najznaajnijih bitaka

izmeu vojske Kraljevine Srbije i Austro-Ugarske u Prvom svetskom ratu. Voena je
30 dana na frontu od 200 km. Okonana je uspenom protivofanzivom koju su izvele
snage pod vostvom generala ivojina Miia, protiv brojnije i nemerljivo bolje
opremljene austrougarske vojske u trenutku kada je ceo svet oekivao vesti o
kapitulaciji Kraljevine Srbije.
Porazom u operacijama oko Drine, srpska vojska se nala u tekom poloaju
primorana na povlaenje pod borbom, suoena sa nedostatkom artiljerijske
municije, manjkom hrane, odee i obue i to je moda bilo i najgore sa velikim
padom morala. Paralelno sa vojskom vojske povlaio se i narod koji je dodatno
oteavao povlaenje.
Najvei znaaj Kolubarske bitke ogleda se u tome to Austrougarska nije uspela da
svojim snagama uniti Kraljevinu Srbiju, zbog ega su Centralne sile i tokom 1915 .
godine primorane da se bore na tri fronta i to je jo bitnije Nemaka je bila
primorana da poalje pomo na Balkanski front, ime su oslabljene njene snage na
preostala dva fronta, a samim tim i njene anse da uspeno eliminie jedan od njih.
Bitka je imala znaaj i na globalnom planu. Silovita srpska pobeda odloila je ulazak
u rat Bugarske, koja se spremala da ue u rat na strani Centralnih sila, raunajui da
je Srbija poraena i da e bez borbe doi do teritorija oko kojih je protiv Kraljevine
Srbije godinu dana ranije vodila Drugi balkanski rat. Srpska pobeda je doprinela
odluci Kraljevine Italije da ue u rat na strani Antante.
General ivojin Mii je zbog uspenog voenja operacije unapreen u in vojvode,
dok je njegov suparnik Oskar Poorek smenjen sa mesta glavnokomandujueg
Balkanske vojske krajem 1914 . godina, a na njegovo mesto je postavljen nemaki
feldmaral August fon Makenzen.

Kolubarska bitka ula je u istoriju ratovanja kao jedinstven primer da se vojska, kojoj
je predvien potpun slom, za kratko vreme reorganizuje, pree u kontraofanzivu i
nanese neprijatelju odluujui poraz.