GII THIU

Cun sch ny dnh cho nhng ai c th lc tt nhng khng nhn thy bn cht ca s vic bng
i mt ca mnh.

Allan v Barbara Pease l hai chuyn gia ni ting th gii trong lnh vc giao t nhn s v
ngn ng c th. Vi s bn c ln n 20 triu bn, h tr thnh mt gia nh ni ting th
gii.
Ngn ng c th thng cho thy nhng g ngi ta ni khc xa vi nhng g h ngh hay cm
nhn.
Cun sch ny trnh by cc vn :

Cch to n tng tt p vi ngi khc

Cch nhn bit mt ngi ang ni di

Cch khin ngi khc hp tc vi mnh

Cch tham d phng vn v thng lng hiu qu

Cch chn bn i tm u hp

LI M U

T mng tay, tay o, i ng, u gi qun n nhng vt chai ngn tr v ngn ci hay
net m t, c tay o, tc phong ca m t ngi u ni ln ngh nghi p ca h. S th t l tt c
nhng yu t ny phi hp li c th giup iu tra vin ti gii lm sng t mi vu n.
SHERLOCK HOLMES, 1982
Khi con nh, ti lun cm nh n rng khng phi luc no ngi ta cung din t ung
nhng iu h mun ni ho c ang cm nh n v ti bit, ti c th bt ngi khc lm iu
mnh mun nu c c cm xuc th t v p ng ung nhu cu ca h. Ti bt u cng vi c
bn hng t nm ln 11 tui. kim tin, sau gi hc, ti thng n tng nh bn ming mut
v nhanh chng nh n ra ngay li u ch nh c mun mua hng hay khng. Khi ti go ca nh
no , nu ch nh ui ti i nhng i bn tay h m r ng l long bn tay th ti bit chc
chn l mnh c th kin tr mi cho, v tuy h ra ve xua ui ti nhng ging khng hn hc.
Ngc li, nu ch nh ui ti bng m t ging nh nhng nhng li chi bng ngn tr ho c
bn tay ang nm ch t th ti bit mnh ht hy vng! Ti rt thich bn hng v bn rt gii. Thi
nin thiu, ti bn ni niu xoong cho vo bui ti. Chinh kh nng c c ngh ca
ngi khc giup ti kim tin mua c mn ti sn u tin. Bn hng cho ti c h i
tip xuc nhiu ngi, gn gui tm hiu v thm do xem h c mun mua hng hay khng chi n
gin bng vi c quan st ngn ng c th h. Ky nng ny cung l m t li th khi ti g p g
my c nng sn nhy. Hu nh ti lun on c c no se ng nhy vi ti v ai se t
chi.

Nm 20 tui, ti lm vi c cho m t cng ty bo him nhn th. Trong nm u tin, ti

lin tuc ph nhiu ky luc bn bo him cho cng ty v tr thnh nhn vin tre nht bn c trn
1 tri u la. Thnh tich ny giup ti tiu chun tham d H i ngh Bn tron dnh cho nhng
ngi t doanh s 1 tri u la y uy th My. Du tui i con tre nhng ti may mn hc
c nhng th thu t c ngn ng c th khi bn hng luc nh. V kh nng ny giup ti
thnh cng trong lnh vc mi cung nh trong bt ky cng vi c kinh doanh no cn kh nng
giao tip.
Mi th khng nh ve b ngoi ca chung
Nh n bit chuy n g ang xy ra vi ai, kh nng l iu bnh thng thi! Khng d
nhng bnh thng. l kh nng phi hp nhng iu tai nghe mt thy trong bi cnh xy ra
s vi c m rut ra cc kt lu n kh d. Tuy nhin, i a s chi thy nhng th m h cho l mnh
ang thy.
Cu chuyn sau y dn chng cho lu n im ny:
Hai ngi n ng ang i qua cnh rng th tnh c thy m t ci h ln rt su.
M t ngi ni: Chtrng c ve su y! Chung ta th nem my vin si xung h
xem n su c no.
H nem xung vi vin si v ch i nhng khng nghe ng tnh g.
Ch, ci h ny rt su. Chung ta hy nem hon to ny xung i. Se nghe ting n g
y.
H nh t 2 hon to c tri banh nem xung h v ch i, nhng vn khng nghe thy
g c.
C m t thanh t vt trong m c di ng kia, m t ngi ni. Nu mnh nem thanh
t vt xung h, chc chn n se gy ra ting ng. H keo l thanh t vt n ng tru n bn
h ri nem xung nhng khng c m t m thanh no pht ra.
Bt thnh lnh, t trong cnh rng gn xut hi n m t con d. N chy nhanh nh gi
v lao vo gia 2 ngi. Ri n bng nhy cng ln v mt dng di ci h. Hai ngi n ng
ng chng kin trong kinh ngc.
M t ngi nng dn t trong cnh rng i ra khi: Ny! Hai anh c thy con d ca ti
khng?
ung l chung ti c nhn thy n! Chung ti chng kin m t cnh tng ht sc
khng khip! Con d lao nhanh nh gi t cnh rng ra v nhy xung ci h !
Khng, ngi nng dn ni, khng phi no l con d ca ti. Con d ca ti b
xich vo ci t vt m!.

Bn bit long bn tay ca mnh n mc no?

Thinh thong chung ta hay ni rng ra bit ro iu g nh long bn tay. Nhng cc
cu c thi nghi m chng minh rng khng ti 5% s ngi c th nh n dng bn tay ca mnh
trong nh. Kt qu ghi nh n c t m t cu c thi nghi m n gin cho thy, i a s khng
gii c c cc du hi u ngn ng c th. Chung ti t m t tm gng ln cui m t ci
snh di trong khch sn to cho khch bc vo o gic l c m t hnh lang chy di ra ti
phia sau snh. Chung ti treo trn trn nhng ch u cnh to. Cch sn khong 1,5 met mi khi
c ngi bc vo cung luc phia u snh bn kia. Khng d nh n ra ngi kia bi cy cnh
che khut gng m t h, nhng c th thy ro dng dp v s di chuyn ca ngi . M t
v khch quan st v khch trong gng khong 5 6 giy trc khi re tri v bn tip tn.
Khi c hi l h c nh n ra v khch kia khng, 85% nam gii tr li l khng. Hu ht n
ng u khng nh n ra chinh mnh trong gng. C ngi th m chi con ni: Y anh mun ni
ci g to beo, xu xi phi khng? Nhng khng ly lm l khi 58% phu n nh n ra l
chic gng v 30% ni v khch kia trng quen quen.
Hu ht n ng v gn phn na s phu n khng bit hnh dng ca mnh t phn c
tr ln.
Bn c th nh n ra nhng biu hi n tri ngc nhau trong ngn ng c th n mc
no?
Ai bt c u cung u chu ti ngn ng c th ca cc chinh tr gia, bi mi ngi
u bit rng i khi cc chinh tr gia gi v tin tng vo m t iu g , ho c suy din rng h
l m t ngi khc ch khng phi chinh h. Cc chinh tr gia thng ne trnh, gi v, ni di,
che du nhng cm xuc v tnh cm ca bn thn, tung ha mu ho c dung gng soi v vy tay
cho nhng ngi bn m h tng tng ra trong m ng. Nhng bn nng cho chung ta bit
l cui cung h se b l ty t nhng du hi u ngn ng c th tri ngc ca h, v v y chung
ta rt thich quan st h th t ky ch ti luc .
Du hi u no cho bn bit rng m t chinh tr gia ang ni di?
Mi ca ng y ang mp my.
Trong m t chng trnh truyn hnh, chung ti hp tc vi m t hng du lch a phng
tin hnh thi nghi m khc. Khi cc du khch bc vo vn phong tm hiu v vi c tham quan
trong vung v cc a im trong v cc a im du lch, h c hng dn n quy ni
chuy n vi nhn vin ca hng. l m t ngi n ng c mi tc vng, ria mep, m c o
s mi trng v tht c vt. Sau vi phut c p n nhng l trnh c th tham quan, ngi ny
cui xung mt hut bn di quy ly vi tm sch qung co. Luc , m t ngi n ng
khc m t my nhn nhui, tc en, m c o s mi mu xanh da tri xut hi n t di quy, tay
cm nhng t p sch qung co. Ngi ny tip tuc ni ung ch ngi kia va b d. ng
ngc nhin l gn na s du khch khng chu n s thay i ny, trong gp i s n ng
so vi phu n hon ton khng nh n ra s khc bi t khng chi ngn ng c th m l s
xut hi n ca m t ngi hon ton mi. Nu bn khng c kh nng bm sinh ho c cha hc

cch nh n bit ngn ng c th, c th bn cung se khng chu n phn ln nhng thay i
. Cun sch ny se cho bn thy nhng g bn ang b qua.
Cch thc chung ti vit cun sch ny
Cun sch hon ho v ngn ng c th c m r ng trn tc phm u tin ca ti c ta l
Ngn ng c th . Trong sch ny ti v Barbara da vo cc cng trnh nghin cu t cc
ngnh khoa hc mi nh: sinh hc tin ha, tm l hc tin ha v cc l thuyt cng ngh mi
nh C ng hng t (Magetic Resonance Imaging) cho thy nhng g din ra trong no b .
Chung ti vit cun sch ny theo cch c gi c th m sch ra c ngu nhin bt c trang
no. Chung ti cung gi li n i dung v ng tc ca c th, net m t v i u b , bi v y l
nhng iu c bn cn nm vng p dung trong mi cu c g p g trc di n. Cun sch hon
ho v ngn ng c th se giup bn thu hiu nhng m hi u khng li ca bn thn, cch s
dung chung sao cho hi u qu cung nh nh n c nhng tc dung nh trong hot ng
giao tip.
Cun sch quan st ring bi t tng yu t ngn ng c th v i u b , s dung cc thu t ng
n gin, d hiu. Tuy nhin, hu nh khng c i u b no tch ri cc i u b khc. V v y,
chung ti cung ng thi c trnh qu n gin ha s vi c.
Th no cung c ngi than tri rng vi c nghin cu ngn ng c th chi l s dung kin thc
khoa hc theo m t cch khc khai thc ho c chi phi ngi ta bng cch c nhng bi m t
ho c suy ngh ca h. Tuy nhin, muc ich cun sch ny l giup bn hiu bit hn trong hot
ng giao tip, qua c th thu hiu ngi khc cung nh bn thn mnh. Hiu s vi c din
bin ra sao se giup chung ta sng d dng hn. Con khng hiu bit hay thiu hiu bit se lm
gia tng s s hi, m tin, v khin chung ta hay chi trich ngi khc. M t ngi quan st chim
khng nghin cu v chim bn h chung ri gi lm chin li phm. Tng t, nu ta bit v
c ky nng c ngn ng c th, mi cu c g p g ca ta se tr nn thu v.
T in ngn ng c th ca bn
Cun sch u tin v ngn ng c th c chung ti vit vi dung lm cm nang hng dn
cho nhn vin bn hng, gim c, nhng nh m phn v cc nh iu hnh. Nhng n cung
c th p dung trong mi tnh hung trong cu c sng nh trong gia nh, cc cu c hn ho, ho c
ni lm vi c Cun sch hon ho v ngn ng c th l thnh qu trn 30 nm chung ti
tich luy kin thc v dn thn vo nghin cu lnh vc ngn ng c th. Vi cun sch ny,
chung ti mun cung cp cho bn nhng vn t c bn c c thi , cm xuc, ng
thi gii p m t s cu hi cc c v hnh vi ca ngi no v mi mi lm thay i hnh vi
ca bn. Hy tng tng bn vn lun m t cn phong ti, bn c th chm vo c trong
phong nh rem treo tng v ca ra vo nhng th t s bn khng thy chung ra sao. Cun sch
ny se b t sng en giup bn nhn thy nhng th lun c sn. By gi th bn se bit
chinh xc nhng th l g, nm u v nn lm g vi chung.
Allan Pease

CHNG I

HIU NHNG IU C BAN

y l c chi biu th tt i vi ngi phng Ty. s 1 i vi ngi Y

s 5 i vi ngi Nh t v ch cht vi ngi Hy Lp
Ai trong chung ta cung tng bit m t ngi m chi sau vi phut bc vo cn phong ch t
nich, c th ni ung v quan h gia nhng ngi trong phong v cm gic ca h luc y.
Kh nng c c thi v cm gic ca ngi no l h thng giao tip u tin m con
ngi s dung trc khi ngn ng ni pht trin.
Trc khi radio c pht minh, hu ht vi c giao tip u c thc hi n bng ch vit thng
qua cc phng ti n sch bo, th t. Chinh v v y m cc chinh tr gia c di n mo xu xi v
n ni vung v, nh Abraham Lincoln, u c th thnh cng nu sc kin tr vit ra c
nhng bi vit th t hay. Ky nguyn radio m ra c h i cho nhng ngi c kh nng n ni hay
nh Winston Churchill, m t con ngi c ti din thuyt tuy t vi, nhng c le h se phi v
cung kh khn ch t v t mi t c thnh cng tng t trong ky nguyn nghe nhn ngy nay.
Ngy nay, cc chinh tr gia hiu rng chinh tr l phi kem vi hnh nh dng ve b ngoi. Hu
ht cc chinh tr gia c long dn u c t vn ring v ngn ng c th nhm giup h to n
tng l ngi chn thnh, chu o v trung thc, c bi t khi h khng phi l ngi nh th.
Th t kh tin l sau hn hng ngn nm tin ha, ngn ng c th chi mi c nghin cu m t
cch tich cc, r n g ri k t th p nin 60 ca th ky 20 v a s cng chung bit n s tn ti
ca loi ngn ng ny chi mi nm 1978, thi im chung ti xut bn cun sch Ngn ng c
th . Phn ln mi ngi vn tin rng ngn t l hnh thc giao tip ch yu ca chung ta. Ni
theo thuyt tin ha th chi mi gn y, li ni mi tr thnh m t b ph n trong kho cng cu

giao tip ca con ngi v ch yu c s dung chuyn tu cc s ki n v d li u. Li ni

c le bt u c pht trin cch y khong 500.000 n 2 tri u nm, y cung l khong thi
gian kich c b no con ngi tng gp 3. Trc , ngn ng c th v nhng m pht ra c
hng l cc phng ti n ch yu chuyn ti cm xuc, tnh cm, v iu vn con ung cho
n ngy nay. Nhng do qu t p trung vo n i dung c pht ngn nn hu ht chung ta khng
nhiu n ngn ng c th, ni g n tm quan trng ca n trong cu c sng.
Tuy nhin, ngn ng ni ca chung ta biu l tm quan trng ca ngn ng c th trong giao
tip. Di y l cc vi du tiu biu:
Get it off your chest. Keep a stiff upper lip.
Stay at arms length. Keep your chin up
Shoulder a burden. Face up to it.
Put your best foot forward. Kiss my butt.
Vi cum t trong s ny rt kh nut (swallow), nhng bn phi cho m t trng pho tay hoan
nghnh chung ti (give us a big hand), bi v y c m t s iu th t bt ng (eyes-openers).
Theo kinh nghi m thc t (a rule of thumb), chung ti se gi kin (keep them coming hand over
fist) nhng bi m t ny n khi bn b tay (buckle at the knees) ho c bn b qua (turn your back)
chung. Hy vng l by nhiu cum t ny lm bn quan tm n khi ni m ngn ng c
th.
Luc u
Cc din vin ng phim cm nh Charlie Chapin l nhng ngi tin phong s dung ngn ng
c th v y l phng ti n duy nht c trn mn nh luc by gi. Kh nng din xut ca tng
din vin c xp loi tt hay ti da trn mc h s dung i u b v cc du hi u c th
giao tip vi khn gi. Khi phim ting tr nn ph bin v cc khia cnh phi li ni b xem
nh th nhiu din vin ng phim cm tr thnh ke tht th. Chi nhng din vin c s dung
trang b ky nng s dung li ni v c chi tt mi c th tn ti,
Lin quan ti cng cu c nghin cu mang tinh hc thu t v ngn ng c th, tc phm c nh
hng nht trong giai on tin th ky 20 c le l cun The Expressiom of the Emotions in Man
and Animals (Biu l cm xuc con ngi v ng v t) (Charles Darwin, 1872), nhng c gi
ca cun sch ny ch yu l gii hn lm. Tuy v y, cun sch lm khi pht nhng cu c
nghin cu hi n i v net m t v ngn ng c th. Nhiu tng v pht hi n ca Darwin t
c cc nh nghin cu trn khp th gii chng minh. Cho n nay, h quan st v
ghi li gn m t tri u k hi u v du hi u khng li. Albert Mehrabian, m t nh nghin cu tin
phong v ngn ng c th vo th p nin 50 ca th ke ky 20, pht hi n rng tng tc dung
ca m t thng i p th li ni (chi xet ring t ng) chim khong 7%, thanh m (bao gm
ging ni, ng i u v cc m thanh khc) chim 38%, con ngn ng khng li chim n 55%.
Dng ve khi bn ni chuy n quan trng hn iu bn ni.

Nh nhn chng hc Ray Birdwhistell tin phong trong vi c nghin cu giao tip khng li ci
c ng gi l kinesics. Birdwhistell a ra m t vi c tinh tng ng v s lng
giao tip khng li din ra gia con ngi v pht hi n, m t ngi trung bnh ni tng c ng
khong 10, 11 phut m t ngy v m t cu ni trung bnh mt khong 2,5 giy. ng cung c tinh
chung ta c th thc hi n v nh n di n khong 250.000 net m t.
Cung ging nh Mehrabian, Birdwhistell pht hi n ra trong m t cu c tro chuy n trc di n
th yu t li ni chim cha n 35%, con trn 65% l giao tip khng li. Qua phn tich bng
ghi m t hng ngn cu c phng vn v cc cu c thng lng bn hng trong th p nin 70 v
80 ca th ky 20, chung ti nh n thy ngn ng c th chim khong 60 n 80% trong vi c to
ra nh hng bn bn m phn. Tng t, c 60% n 80% nh n nh ban u v m t ngi
mi g p c hnh thnh chi trong vong cha n 4 phut. Cc cu c nghin cu cho thy khi
thng lng qua i n thoi, ngi c l le thuyt phuc hn ngi thng th. Nhng iu ny
khng ung khi thng lng trc di n, bi v ni chung chung ta thng da vo nhng iu
mt thy hn l nhng iu tai nghe a ra quyt nh cui cung.
Ti sao iu bn ni li khng quan trng?
M c du sch v c th ni khc i, nhng khi g p ai ln u, chung ta thng nhanh chng
xet on v s thn thi n, s ni b t, v kh nng ngi tr thnh bn tnh tuy khi y i
mt ca h khng phi l im nhn u tin ca chung ta.
Ngy nay, hu ht cc nh nghin cu u ng rng li ni ch yu c dung truyn ti
thng tin, con ngn ng c th c dung trao i thi gia ngi vi ngi v trong m t
s trng hp, n con c dung thay cho li ni. Vi du, khi m t phu n trao cho ngi n ng
nh mt cht ngi th y, thng i p c chuyn i ro rng n khng phi vi n n
ngn t.
Bt k trong nn vn ho no th li ni cung gn b ch t che vi ng tc ca ngi pht ngn.
Th m chi, Birdwhistell con cho rng nu c t p luy n ung mc th ta con c th hnh dung
m t ngi ang thc hi n ng thi g thng qua ging ni ca h hay nh n bit ngi ta
ni ngn ng no chi bng cch quan st i u b .
Nhiu ngi kh chp nh n kin cho rng v m t sinh hc, con ngi vn l n g v t . Chung
ta thu c loi linh trng (Homo sapiens) , m t loi vn khng c lng, i trn 2 chi v c b
c cp cao. Nhng ging nh nhng loi khc, chung ta vn b cc quy lu t sinh hc chi phi
hnh ng, phn ng, ngn ng c th v i u b ca bn thn. iu thu v l loi ngi hu
nh khng thc rng dng i, ng thi v i u b ca h c th biu l m t thng i p hon
ton khc vi nhng g m h ang din t bng li.
Ngn ng c th tit l cm xuc v ngh nh th no?
Ngn ng c th l s phn nh trng thi cm xuc ca m t ngi ra bn ngoi. Mi i u b
ho c ng thi u c th cho thy cm xuc ca m t ngi vo thi im . Vi du, m t ngi
n ng ang lo mnh tng cn c th hay vut np gp lp da di cm. M t phu n bit
mnh b tich m ui c th thng xuyn vut o m xung. Ngi ang s hi c th khoanh

tay hay bt cheo chn ho c lm c 2 i u b ny; v m t ngi n ng ang ni chuy n vi

ngi phu n c b ngc ln c th c trnh nhn chm chm vo ngc ca b y trong khi tay
ng ta li phc thnh cc c chi nh chup ly m t cch v thc.

Thi t Charles g p m t ngi bn thn(*)

(*)Lu cch chi ch: bosom friend ho c bosom buddy l m t ngi bn thn, trong luc
bosom con c ngha l b ngc. (Nguyn vn: Prince Charles finds a bosom buddy.)
c c ngn ng ca m t ngi th phi hiu c trng thi cm xuc ca ngi trong
khi lng nghe cung nh n hon cnh pht ngn. Cch ny giup bn tch bch s th t vi
gi tng, thc t vi tng tng. Thi gian gn y, chung ta b m nh vi li n ting ni v
vin cnh tr thnh ngi n ni gii giang. Th nhng, a s mi ngi li khng bit n ngn
ng c th v hi u qu ca chung, m c du ngy nay phn ln cc thng i p trong bt ky cu c
tro chuy n trc di n no cung u c b c l qua cc du hi u c th. Vi du, Tng thng
Php Chirac, Tng thng My Ronald Reagan v Th tng Uc Bob Hawke u dung 2 bn tay
din t tinh tm c ca vn m h ang ngh n. C ln, Th tng Bob Hawke bi n
h v vn lng tng ca cc chinh tr gia bng cch so snh tin lng ca h vi tin lng
ca cc nh iu hnh cng ty. ng cho rng tin lng ca cc nh qun l tng rt nhiu,
trong khi mc lng tng c kin ngh tng cho cc chinh tr gia th it hn. Tuy nhin, mi ln
c p n thu nh p ca cc chinh tr gia, ng u dang bn tay cch nhau 1m, con khi c p
n tin lng ca cc nh iu hnh, hai bn tay ng chi cch nhau 30cm. Khong cch gia hai
bn tay ca ng tit l rng ng cm thy cc chinh tr gia ang c hng mc lng h u
hnh hn rt nhiu so vi iu ng thu nh n.

.
Tng thng Php Jacques Chirac ang o tm c ca vn
Ti sao ni phu n mn cm hn?
Khi ni ai mn cm ho c c trc gic, v tnh chung ra ang m chi n kh nng c
c ngn ng c th ca h v so snh nhng du hi u ny vi li ni. Ni cch khc, khi
chung ta ni chung ta linh cm m t ngi no ni di, ngha l chung ta c ni ngn
ng c th v li ni ca h khng n khp vi nhau. y cung chinh l iu m cc din gi gi
l s nh n bit thi khn gi, ho c s quan h ti m t t p th. Chng hn, nu ton b
khn gi ngi ng lng vo gh, cm chui xung v khoanh tay trc ngc th m t din gi
mn cm se linh cm rng bi pht biu ca mnh khng c hoan nghnh cung nh nh n
thy mnh cn p dung m t phng php khc li keo s chu ca mi ngi . Con m t din
gi khng mn cm se tip tuc huyn thuyn, bt chp phn ng ca khn gi.
Mn cm ngha l c kh nng nh n ra nhng mu thun gia li ni vi c th ca ngi
khc.
Nhn chung, phu n mn cm hn n ng rt nhiu. iu ny thng c gi l trc gic ca
phu n. Phu n bm sinh on bit c cc du hi u khng li, cung nh c c p mt nh v
chinh xc n tng chi tit rt nh. y l l do ti sao gn nh khng c ng chng no ni di
c v v thot t i, trong khi , hu ht phu n u c th qua mt c chng m khng b
pht hi n.
M t cu c nghin cu do cc nh tm l hc thu c trng i hc Harvard tin hnh cho thy,
phu n nhy ben vi ngn ng c th hn n ng rt nhiu. H chiu cc on phim ngn c
tt m v m t cu c tro chuy n gia m t ngi n ng v m t phu n, ri yu cu nhng
ngi tham gia gii m nhng g ang din ra bng cch c net m t ca 2 nhn v t. Kt qu
cho thy phu n hiu c tnh hung chinh xc n 87% trong khi n ng chi trung c 42%.
Nhng ngi n ng l ngh sy, din vin, y t v nhng ng tinh nam cung hiu tt cc tnh
hung nh phu n.Trc gic ca phu n c bi t th hi n ro nhng ngi tng nui
con. Trong vi nm u, ngi m gn nh chi da vo knh giao tip khng li chuy n tro

vi tre, do , ngi phu n thng l ngi m phn mn cm hn nam gii bi v h hc t p

c cc du hi u t sm.
N i soi ct lp no cho thy g?
T chc no b ca a s phu n cho phep h c kh nng giao tip vt tr i hn bt ky ngi
n ng no trn hnh tinh ny. N i soi ct lp no bng phng php C ng hng T cho thy
ti sao ngi phu n li c kh nng giao tip v nh gi ngi khc tt hn nhiu so vi nam
gii. No ngi phu n c t 14 n 16 tiu khu dung nh gi hnh vi ca ngi khc trong
khi n ng chi c 4 n 6 tiu khu. iu ny gii thich ti sao m t ngi phu n c th nhanh
chng bit c mi quan h ca cc c p v chng khc trong m t bui ti c ai ci nhau, ai
thich ai cung l l do m theo quan im ca phu n th n ng dng nh qu ki m li,
con theo nam gii th phu n dng nh khng bao gi im mi ng.
Nh chung ti trnh by trong cun sch Why Men Dont Listen & Women cant Read Map
(Ti sao n ng khng lng nghe v phu n khng th c bn ) (Nh xut bn Orion), no
ca phu n c t chc m nhi m a tc vu. Ngi phu n bnh thng cung m t luc c
th xoay s thc hi n t 2 n 4 vn khng lin quan g nhau. H c th xem tivi khi ang ni
chuy n i n thoi, ng thi lng nghe cu c tro chuy n t ng sau lng trong luc nhm nhi
m t tch c ph. Phu n c th ni nhiu v ch khc nhau trong m t cu c tro chuy n v c
kh nng s dung 5 thanh m c th thay i ti ho c ra nhn mnh. Tic thay, hu ht
n ng chi c th nh n ra c 3 trong s 5 thanh m ny. Kt qu l n ng thng lc mt
mch chuy n khi phu n ang c giao tip vi h.
Cc cu c nghin cu cho thy m t ngi cn c trc tip v biu hi n c x ca ngi khc c
nhiu kh nng nh n xet chinh xc v ngi hn l nhng ngi chi nh gi bng trc gic.
Biu hi n ny nm ngn ng c th ca ngi . V nu phu n nh n ra iu ny m t
cch v thc th bt ky ai cung c th t hc m t cch c thc hiu c cc du hi u. y
l iu m cun sch ny mun c p.
Lm th no thy bi bit nhiu nh th?
Nu cc bn tng i xem bi, c le khi ra v bn hn rt kinh ngc v nhng iu m h bit v
bn nhng bi m t m khng ai c th bit, phi chng l kh nng ngoi cm? M t cu c
nghin cu ngnh bi ton cho thy nhng c, c u ny s dung th thu t on mo d
on chinh xc n 80% v m t ngi m h cha bao gi g p. iu ny c ve hiu ky i vi
nhng ngi ngy th v c tin nhng th t ra, n chi l quy trnh kt hp gia vi c quan st ky
cc du hi u ngn ng c th c ng vi s hiu bit bn cht ca con ngi v kin thc v xc
sut thng k. Tt c lm nn th thu t cho nhng ng/b ng, thy bi bi taro, nh chim tinh
v thy xem chi tay giup h thu th p thng tin v thn ch. Nhiu thy bi ni mo cung
khng bit mnh c th hiu cc du hi u khng li nn h tin rng h th t s c kh nng ngoi
cm. Tt c nhng vi c ny lm tng thm tinh thuyt phuc cho vi c bi ton, c ng thm thc
t l nhng ngi thng xuyn i xem bi u mang sn trong mnh m t nim tin mu qung.
Kem theo b bi taro con c m t ho c 2 qu cu pha l, m t khng gian nh kch trng, v
m t sn khu c b tri hon ho cho phn c ngn ng c th. Cnh tng ny c th khin
cho c nhng ai a nghi nht cung tin rng cc quyn lc siu nhin ang hin hi n trc mt

h. Tt c cc mn bi ton chung quy chi l kh nng gii m cc phn ng ca m t ngi khi

h gii by cu chuy n cung nh thu th p thng tin t vi c quan st dng ve ca h. Hu ht
cc nh ngoi cm u l n v nh ni, phu n c thm mng cu truc no cho phep h c
c cc du hi u ca tre s sinh hay trng thi cm xuc ca ngi khc.
Thy bi nhn chm chm vo qu cu pha l v ri bt u ci ng t ngheo. V th, John m
vo mui b ta. l ln u tin anh nh m t b ng ang phn khich.
Minh chng cho iu ny, sau y l m t que bi dnh cho ring bn:
Hy tng tng bn n m t cn phong ng p khi, nh sng l m. , c m t b ng eo
y trang sc, qun khn xp ang ngi cnh ci bn thp hnh m t trng v trn bn c m t
qu cu hnh pha l:
Vui mng cho n c n ni ny. Ta c th thy c ang g p rc ri bi v ta nh n c
nhng tin hi u rt mnh t c. Ta cm thy nhng iu c th t s mong mun trong i i khi
khng thc t v c thng t hi, li u mnh c t c chung hay khng. Ta cung cm thy
i khi c thn thi n, hoa ng v ci m vi mi ngi, nhng cung c luc c lnh m, khep
kin v th n trng. C t ho l m t ngi suy ngh c l p nhng cung khng chp nh n
nhng g c nhn thy v nghe thy t ngi khc nu khng c chng c. C thich s thay
i mun mu, nhng li bn chn v b nhng hn ch v l thi rng bu c. C mun chia se
nhng cm xuc thm kin vi ngi thn thit nht nhng e ngi rng qu ci m v l liu l
iu khng ly g lm khn ngoan. Hi n gi m t ngi n ng c tn bt u bng mu t S
ang gy nh hng mnh n c. M t phu n sinh vo thng 11 se lin lc vi c trong thng
ti vi m t li ngh hp dn. M c du ve ngoi c trng c ve y ngh lc nhng trong long
li lun hoang mang. i luc c phn vn khng bit mnh la chn v quyt nh ung hay
khng.
Th no? Chung ti bi cho bn c ung khng? Cc cu c nghin cu cho thy thng tin trong
que bi ny chinh xc n 80% cho bt ky ai c n. Cung vi kh nng tuy t vi c c
ngn ng c th, net m t v nhng ng thi khc ca m t ngi, c ng vi nh sng m o, m
thanh ky qui v m t cy nhang, chung ti m bo l bn se c th lm bt c ai cung phi tin
si c. Chung ti khng khuyn khich bn tr thnh thy bi, nhng bn se nhanh chng c kh
nng c c ngi khc chinh xc nh thy bi v y.
Bm sinh, di truyn hay c tip thu?
Khi khoanh tay trc ngc th bn t cnh tay tri ln tay phi hay ngc li? Hu ht mi
ngi u khng th chc chn rng h t tay theo cch no cho n khi lm th. Ngay by
gi, bn hy khoanh tay trc ngc ri c gng nhanh chng o ngc v tri. Bn se cm thy
c 1 cch l thoi mi v cch kia th t l ngc. Chng c cho thy y c th l m t i u b
di truyn khng thay i c.
C 10 ngi th c ti 7 ngi t cnh tay tri ln cnh tay phi khi khoanh tay trc ngc.

Nhiu cu c h i tho v nghin cu c thc hi n nhm khm ph ra cc du hi u phi ngn

ng c c do bm sinh, hc hi, di truyn, hay ni theo cch khc. Cc nh nghin cu thu
th p chng c t vi c quan st nhng ngi mu (h khng th hc c cc du hi u khng li
bng th gic) v cc hnh vi i u b nhiu nn vn ha khc nhau trn th gii. Bn cnh ,
h cung nghin cu hnh vi ca nhng ng v t linh trng c quan h gn nht vi chung ta
v nhn chng hc l loi tinh tinh v loi khi.
H kt lu n rng mi lnh vc ni trn (bm sinh, hc hi, di truyn, v.v) u c vai tro nht
nh trong vi c to nn ngn ng c th. Vi du, hu ht nhng ng v t linh trng mi sinh
u c kh nng bu ngay, do i u b ny l bm sinh ho c di truyn. Nh khoa hc ngi
c, Eibl-Eibesfeldt pht hi n ra i u b mim ci nhng a tre ic v mu bm sinh xy ra
khng phi do chung tip thu ho c bt chc nn y cung l m t i u b bm sinh. Ekman,
Friesen v Sorenson ng h m t s gi thit ban u ca Darwin v i u b bm sinh trong
khi nghin cu cc net m t ca nhng ngi thu c 5 nn vn ha khc nhau. H pht hi n ra
rng b c l cung 1 cm xuc, cc nn vn ha cung s dung chung m t i u b c bn trn
khun m t, do v y, nhng i u b ny l bm sinh.
Vn ha th rt khc nhau nhng nhng du hi u ca ngn ng c th c bn mi ni u
ging nhau.
Bn cnh , ngi ta vn con tranh lu n v ngun gc m t s i u b c c do di truyn
hay c tip thu qua con ng giao lu vn ha v tr thnh thi quen. Vi du, phn ln n
ng x o bn cnh tay phi trc, con a s phu n li x o bn cnh tay tri trc. iu ny
chng t n ng s dung bn cu no tri thc hi n ng tc ny trong khi phu n s dung
bn cu no phi. Khi i ngang qua m t phu n trn ng ph ng uc, n ng thng xoay
ngi v phia phu n . Theo bn nng, ngi phu n xoay ngi ne ngi n ng bo v
b ngc ca mnh. y l phn ng bm sinh ca phu n hay chi l hnh ng v thc m h
hc c khi quan st nhng ngi phu n khc?
M t s ngun gc c bn
Phn ln cc du hi u giao tip c bn u ging nhau trn khp th gii. Khi vui, ngi ta ci.
Khi bun hay tc gi n, ngi ta cau my ho c t ra cu bn. G t u l du hi u thng biu
hi n phi hay ng . l m t kiu h thp u v c th l i u b bm sinh, bi v
ngi mu bm sinh cung s dung i u b ny. Lc u t bn ny sang bn kia t khng
ho c khng tn thnh cung l m t i u b ph bin, xem ra n c t thi th u. Khi a tre no
sa, n quay u t bn ny sang bn kia t chi vu m; con khi n no, n lc u t bn ny
sang bn kia ngn ngi ln c bn thc n vo mi ng mnh. Qua vi c thc hi n ny, tre
nhanh chng hc c cch biu l s khng ng ho c thi tiu cc.
i u b lc u truyn t khng v c ngun gc t vi c bu vu m.
Ngun gc pht trin ca m t s i u b c th bt ngun t ng v t thi tin s. Chng hn,
ci l m t i u b e da i vi hu ht cc loi ng v t n tht, nhng i vi loi linh
trng, ci kem theo i u b khng e da biu l s phuc tung.

Ci nhch mep ca ngi v ng v t Bn se khng mun tip tuc hn ho

vi bt ky ai trong s h
Nhe rng v phng mui ln bt ngun t ng tc tn cng ca loi linh trng. Ci nhch mep
l du hi u cnh bo cho nhng con v t khc bit rng nu cn thit, chung se dung rng tn
cng ho c t v . i vi con ngi, i u b ny dung c ngha tng t, m c du con ngi
thng khng tn cng bng rng.
Mui phng ln giup c th thu np c nhiu khng khi chun b cho vi c nh nhau ho c
b chy. Trong th gii ng v t linh trng, i u b ny cho thy chung ang cn c h tr
vt qua mi e da sp xut hi n. Trong th gii loi ngi, nhch mep biu hi n thi
tc gi n v kh chu khi ngi ta cm thy bt n v th cht hay tinh thn.
Nhng i u b ph bin
Nhun vai l i u b ph bin dung biu th khng bit ho c khng hiu bn ang ni g.
y l cum t chi c s kt hp ca 3 i u b chinh: long bn tay l ra cho thy khng c g
giu gim trong tay, vai nh ln bo v c hng, chn my nhn ln biu th s phuc tung.

Nhun vai biu th s quy phuc

Ging nh li ni, m t s du hi u ca ngn ng c th cung c th khc nhau theo tng nn

vn ha. M t i u b c th l c th quen thu c v c ngha nn vn ha ny nhng li v
ngha hay mang ngha hon ton khc nn vn ha khc. Nhng im khc bi t se c ni
n trong Chng 5.
Ba quy tc c chinh xc ngn ng c th
Nhng iu mt thy, tai nghe trong bt ky tnh hung no cung cha hn l thi ich thc
ca m t ngi. Bn cn tun theo ba quy tc c bn sau hiu ung s vi c.
Quy tc 1: Hiu cc i u b theo cum
M t trong nhng li nghim trng nht m m t ngi mi hc cch c ngn ng c th thng
phm phi, l h hiu m t i u b n le v tch bi t vi cc i u b hay tnh hung khc.
Vi du, gi u c nhiu ngha: m hi, khng chc chn, tc c gu hay chy, ng tri ho c
ni di tuy thu c vo cc i u b khc ng thi xy ra vo luc . Nh bt ky ngn ng ni
no, ngn ng c th cung c t, cu v du cu. Mi i u b ging nh m t t n v
m t t c th c nhiu ngha khc nhau. Vi du, trong ting Anh, t dressing c it nht 10 ngha
nh: m c qun o, nc xt ri thc n, nhi tht g, bi thuc ln vt thng, phn bn, tm
ra, chi lng nga
M t t phi nm trong cu cung vi nhng t khc th mi c y ngha. Cc i u b nm
trong cc cu c gi l cum. Chung gp phn b c l tnh cm ho c thi th t ca m t
ngi no . Ging nh cu, m t cum ngn ng c th cung c it nht 3 t mi bn
nh ngha chinh xc t. Ngi mn cm l ngi c th hiu c cu ca ngn ng c
th v kt hp chung vi li ca ngi ni.
Gi u c th c ngha l khng chc chn nhng cung c th l du hi u ca gu.
V v y, hy lun xem xet c cum i u b hiu ung s vi c. Mi khi chung ta l p i l p li
m t ho c nhiu i u b n gin, ngha l chung ta ang cm thy bun chn hay cng thng.
S ho c xon tc lin tuc l m t vi du thng g p, nhng nu tch bi t n vi cc i u b
khc th ng tc ny rt c th l du hi u cho thy ngi ang cm thy khng chc chn
ho c lo u. Ngi ta vut tc ho c vo u bi v l cch h c m an i khi con nh.

 chng minh lu n im v cum i u b , xin gii thi u sau

y cum i u b nh gi Hoi nghi m ngi ta c th s dung khi h khng c n tng vi
nhng g h nghe thy:
Ngi n ng ny khng hiu ca bn.
Du hi u chinh dung nh gi Hoi nghi l i u b kt hp tay v m t, vi ngn tr cha
hng ln m trong khi m t ngn tay khc che mi ng, con ngn tay chng cm. Bng chng b
sung cho thy ngi ny ang c nhng suy ngh mang tinh ph phn i vi nhng g c
nghe l chn bt cheo th t st v cnh tay m ngang c th (t v ), trong khi u v cm cui
xung (khng ng , chng i). Cu ngn ng c th ny c i loi nh: Ti khng
thich iu anh ang ni, Ti khng ng , ho c Ti ang km nen nhng cm xuc tiu
cc.

Hillary Clinton dung cum i u b ny khi v khng tin vo li ngi ni

Quy tc 2: Tm kim phu hp
Nghin cu cho thy cc du hi u khng li c tc ng gp 5 ln li ni. Khi 2 yu t ny
khng khp vi nhau th mi ngi c bi t l phu n - se da vo thng i p khng li v
khng quan tm n n i dung ca li ni.

L din gi, khi bn yu cu ngi nghe pht biu kin v nhng g bn ni, nu ngi
tr li khng ng th li ni v c chi ca h se khp vi nhau. Tuy nhin, nu ngi ni
ng vi nhng g bn ni nhng i u b li khng phu hp th rt c th h ang ni di.
Khi li ni v ngn ng ca c th ca m t ngi mu thun vi nhau th phu n se khng tin
vo n i dung li ni.
Gi s, bn thy m t chinh tr gia ang ng trn buc, hung hn pht biu vi khn gi l ng ta
sn sng tip thu v hoan ngnh tng ca nhng ngi tre tui trong khi hai cnh tay ng ta
xp ch t trc ngc (t v ) v cm cui xung (hoi nghi, chng i) th bn c tin khng? Ho c
khi ng ta c thuyt phuc bn v long nhi t tnh, s quan tm ca mnh nhng li ging nhng
cu ch t karate anh gn xung m t bn ca buc th bn thy sao? C ln, Sigmund Freud thu t
li rng ng ta thy m t phu n ang ni v nim hnh phuc trong hn nhn ca mnh nhng li
tu t ra tu t vo chic nhn ci trn ngn tay m t cch v thc. V nh n ra ngha ca i u
b ny nn ng khng ly lm ngc nhin khi b bt u b c l nhng vn hn nhn.
Vi c theo doi nhng i u b , s hoa hp gia ngn ng c th v li ni l yu t then cht
gii ngha chinh xc thi d ca ngi thng qua ngn ng ny.
Quy tc 3: Hiu i u b trong ng cnh
Tt c cc i u b nn c xem xet trong ng cnh xut hi n i u b . Vi du, nu m t
ngi i xe but trm cui, tay chn khoanh li th t ch t , cm cui xung trong m t ngy
mua ng lnh gi th rt c th ngi thy lnh, ch khng phi mun t v . Th nhng, nu
ai ngi i di n vi bn v s dung nhng i u b tng t trong luc bn ang c gng cho
bn m t tng, sn phm hay dch vu vi anh ta th chinh xc l anh ta khng chp nh n ho c
ang t chi li ngh ca bn.
Trong cun sch ny, tt c cc i u b ca ngn ng c th se c xem xet trong ng cnh v
khi cn thit, chung ta se nghin cu cum i u b .

Cm thy lnh, ch khng phi t v

Ti sao i u b li c th d b hiu nhm?
M t ngi bt tay nh ho c yu t c bi t l n ng rt d b cho l c tinh cch yu
ui. Chng tip theo v thu t bt tay se khm ph l do ng sau iu ny. Nhng nu bn tay
ca ngi no b vim khp th rt c th, h cung se bt tay nh trnh b au. Tng t,
cc ha s, nhc s, nh phu thu t v nhng ngi c ngh nghi p oi hi m t bn tay kheo leo
trong cng vi c thng khng thich bt tay. Nu bu c bt tay, c th h s dung ci bt tay
chiu l bo v bn tay ca mnh.
Nhng ngi m c qun o khng phu hp ho c b st cung khng th thc hi n i u b . iu
ny c th nh hng n vi c s dung ngn ng c th ca h. Vi du, nhng ngi beo ph
khng th bt cheo chn. Phu n m c vy ngn se ngi bt cheo chn th t st t bo v ,
nhng iu ny khin h c ve khng ci m cho lm v gim i c h i c mi khiu vu ti
cc h p m. Nhng tnh hung ny chi xy ra vi m t s it ngi. Quan trng l phi cn nhc
xem nhng khim khuyt v th cht ho c cc thng t t trn c th ca m t ngi c nh
hng n c ng ca c th h.
Ti sao d hiu tre em hn?
Ngi ln kh hiu hn tre em bi v sc thi trn c m t h it c biu hi n hn.
Tc thc hi n v kh nng che giu m t s i u b c lin quan n tui tc ca mi ngi.
Vi du, nu m t a tre nm tui ni di, rt c th n se dung 1 tay ho c c 2 tay bum mi ng li
ngay tc th.

a tre ang ni di.

Hnh ng che mi ng c th mch bo cho cha, m chung bit l li ni di. a be c th
vn gi i u b che mi n g trong sut cu c i, chi c tc thc hi n i u b l khc i. Khi
m t thiu nin ni di th bn tay cung a ln mi ng ging nh a tre 5 tui, nhng thay v
dung c bn tay th luc ny chi c cc ngn tay xoa nh quanh mi ng.

 ngi trng thnh, i u b che mi ng th be con c thc hi n nhanh hn na. Khi

ngi trng thnh ni di, dng nh u c dn dt bn tay h che mi ng nhm ngn cn
nhng li di tr h t nh nhng a tre 5 tui v thiu nin. Nhng vo phut cui, bn tay c
thu li thnh i u b s mui. y l i u b ca phin bn ca i u b che mi ng m ngi ta
s dung thi th u.

Ngi thanh nin ny ang ni di.

iu ny cho thy cng ln tui th nhng i u b cng tr nn tinh vi v kh nh n bit hn.
cung l l do ti sao i u b ca m t ngi 50 tui kh hiu hn so vi i u b ca m t
a tre 5 tui.

Bill Clinton tr li nhng cu hi v Monica Lewinsky trc ban h i thm

Bn c th ba ra nhng i u b khng?
Chung ti thng xuyn c hi: Bn c th ba ra ngn ng c th khng? Cu tr li chung
cho cu hi ny l khng, bi v lun xy ra s thiu hoa hp gia nhng i u b c bn v
nhng du hi u rt nh ca c th v li ni. Vi du, long bn tay m r ng khin bn ngh n s
chn th t. Nhng nu m t ngi ni di cung a long bn tay ra v mim ci vi bn th con
nhng i u b rt nh khc ca anh ta cho thy anh ta l ngi di tr. C th hai ng t ca
anh ta co li, m t bn lng my nhng ln ho c khe mi ng co gi t. Nhng du hi u ny mu

thun vi i u b long bn tay m ra v nu ci thnh th t. Kt qu l nhng ngi tip nh n

thng tin, c bi t l phu n, c khuynh hng khng tin nhng g anh ta ni.
Ngn ng c th d la n ng hn phu n v nhn chung, n ng khng gii c c ngn
ng ny.
Cu chuy n c thc: ng vin xin vi c ni di
Chung ti yu cu m t ngi n ng n phng vn gii thich l do anh ta b vi c cng ty
trc. L do anh ta a ra l khng c nhiu c h i cho tng lai v th t l kh khi quyt
nh thi vi c v anh ta c long tt c mi ngi. M c du ng vin ny khng ngt ca ngi
ng ch cu ca mnh nhng ngi phng vn ni rng c c linh cm l anh ta ang ni di.
Anh ta khng h ngh tt v ng ch cu.Khi xem li cu c phng vn trn bng video quay
ch m, chung ti n mi ln ng vin nhc n ng ch cu, m t nu ci khy thong
xut hi n phia tri khun m t ca anh ta. Thng th nhng du hi u i l p ny chi le qua
gng m t ca ngi no trong giy lt. Nu ngi quan st cha c o to se khng th
nh n thy iu ny. Chung ti gi i n thoi cho ng ch cu ca anh ta v c bit, anh ta
b sa thi v bn ma tuy cho cc nhn vin khc. ng vin ny c gi to ngn ng c th cho
th t t nhin, nhng nhng i u b mu thun rt nh ca anh ta t tit l s th t cho ngi
n phng vn ca chung ti.
iu mu cht y l kh nng tch bi t nhng i u b chn th t ra khi nhng i u b gi
to phn bi t m t ngi chn thnh vi ke ni di hay mo danh. Cc du hi u nh ng t
dn ra, m hi v m t th khng th c gi to c nhng cch ph ny long bn tay
c ra ve chn th t th rt d hc.
Nhng ke di tr chi c th gi v trong m t thi gian ngn.
Tuy nhin, trong m t s trng hp ngn ng c th c gi to m t cch tinh vi ginh ly
nhng li th no . Ly cu c thi Hoa h u Th gii ho c Hoa h u Hon vu lm vi du. Cc thi
sinh u s dung nhng ng tc c th c hc m t cch cn th n to n tng nhi t
tnh v thnh th t. m t chng mc no , h u chuyn ti c nhng thng i p ny v
ghi im vi gim kho. Nhng ngay c nhng thi sinh lo luy n cung chi c th gi to ngn
ng c th trong m t thi gian ngn. Cui cung, nhng du hi u mu thun se b b c l c
l p vi nhng hnh ng c thc. Nhiu chinh tr gia l chuyn gia gi to ngn ng c th
vi muc ich l chim c long tin ca cc c tri. Nhng chinh tr gia thnh cng trong lnh
vc ny nh John F Kenedy v Adolf Hitle c cho l c sc li cun qun chung.
Tm li, th t kh gi to ngn ng c th trong m t thi gian di. Nhng, nh chung ti se
bn sau ny, vi c hc cch s dung ngn ng c th tich cc giao tip vi ngi khc v
loi b ngn ng c th tiu cc c th dn n thng tin sai lm l rt quan trng. iu ny c
th lm cho vi c giao tip ca bn c thoi mi hn v giup bn d chim c cm tnh ca
ngi khc hn. l m t trong nhng muc tiu ca cun sch ny.
Lm th no tr thnh m t ngi c ngn ng c th th t gii?

Hy dnh it nht 15 phut mi ngy nghin cu ngn ng c th ca ngi khc cung nh

nh n bit m t cch c thc v i u b ca chinh bn. C h i l tng c ngn ng c
th l bt ky ni no din ra hot ng giao tip. Sn bay l m t ni c bit tt quan st
ton b hnh vi, i u b ca con ngi. V y, ngi ta b c l mi cung b c hi n i v
nhiu cung b c cm xuc khc thng qua ngn ng c th. Cc s ki n x h i, cc cu c hp bn
chuyn kinh doanh hay cc ba ti c cung l ni rt tuy t bn luy n t p quan st. Khi tr
nn thnh tho ngh thu t c ngn ng c th, bn c th n d 1 ba ti c, chn ly 1 ch
ngi trong gc phong v dnh khong thi gian thu v chi quan st cc biu l ngn ng ca
ngi khc.
Con ngi hi n i khng gii c cc du hi u c th bng t tin ca h v ngy nay chung ta
b chi phi bi li ni.
Tivi cung l ni hc hi rt tuy t. Hay gim m lng v c hiu chuy n g ang xy ra bng
cch xem hnh nh trc. Sau , c cch vi phut li iu chinh m thanh ln ln, bn c th
kim tra vi c c ngn ng c th ca mnh ung n mc no. Trc , bn c th xem ton
b chng trnh c tt m v c hiu chuy n g ang xy ra, h t nh cch nhng ngi
khim thinh thng lm.
Hc c cc du hi u ngn ng c th khng nhng giup bn c nh n thc sc so hn v cch
ngi khc ra sc chi phi v iu khin tnh hung, m con giup bn nh n ra c h ang lm
iu ging nh chung ta ang lm v quan trng hn ht, n giup chung ta tr nn nhy cm hn
vi tnh cm v cm xuc ca ngi khc.
Ngy nay, chung ti chng kin m t kiu nh khoa hc x h i mi; l Ngi quan st
ngn ng c th. Ging nh ngi quan st chim rt thich quan st chim v hnh vi ca chung,
Ngi quan st ngn ng c th thich quan st cc m hi u v du hi u ca con ngi. Nhng
ngi ny quan st cc c chi trong nhng s ki n x h i, ti cc bi bin, trn tivi, trong vn
phong ho c bt c ni no c hot ng giao tip. l nhng ngi mun tm hiu cc ng
tc ca con ngi cui cung, h c th thu hiu su sc hn v bn thn v cch thc ci
thi n mi quan h vi ngi khc.
S khc bi t gia m t ngi quan st v m t ke rnh r p l g?
M t ba kp h s v cy vit.
CHNG II

QUYN LC NM TRONG TAY BAN

Long bn tay v ci bt tay c s dung nm quyn nh th no?

Vo thi xa xa, long bn tay m r n g c dung biu th khng c vu khi

l ngy lm vi c u tin ca Adam trong m t cng ty chuyn v lnh vc quan h cng
chung (PR) v hn nhin l anh ta mun to n tng tt vi mi ngi. Khi c ln lt gii
thi u vi cc ng nghi p, anh ta bt tay nhi t tnh v ci th t ti vi h. Adam cao
1m90, di n mo d nhn, n m c t chinh, v tt nhin l trng ging vi m t nhn vin PR
thnh cng. Anh ta lun lun bt tay th t ch t theo cch m cha anh ta dy khi con nh. S
th t l anh ta bt tay mnh n ni lm cho hai ng nghi p n chy mu ngn eo nhn v
gy au n cho nhiu ngi khc. Nhng ngi n ng thi th ci bt tay th t lc vi Adam
gii n ng vn v y. Tuy nhin, phu n chi im l ng chu ng v chng my chc h x xm:
Hy trnh xa anh chng Adam mi n . Hn l m t tn vo bin! n ng khng bao gi
ni ra iu , nhng phu n th trnh ne Adam. V phn na s sp trong cng ty l n.
y l m t ngh c ich cho du bn l ngi vung v hay trch trng, chuyn dung tiu xo
trnh tnh trng tay lm hm nhai th cung c luc, bn phi l bn tay ca mnh ginh
th thng phong. ng b bt qu tang hay c chi b m t li lm, bi v nu bn vong n
b i ngha th s vi c se c th tr nn ti t . (Heres a handy thought-whether you are heavy
hander or highhanded, engage in sleight-of-hand to avoid a hand-to-mouth existence, you might
have to show your hand sometimes to gain the upper hand. Dont get caught red-handed, or try to
wash your hands of a mistake, because if you bite the hand that feeds you, things could get out of
hand.)[*]
[ y l m t li chi ch. Trong ting Anh, tt c nhng cch din t trong on ny u l c
ng c t hand (bn tay). V m t logic, nhng cu ny khng thy hp l xet v ng ngha,
tuy nhin tc gi mun nhn mnh n tm quan trng ca ch handtrong cc thnh ng
thng dung. ]
Con ngi h hng biu l s phuc tung ho c u hng vi ke chin thng, con ngi l
long bn tay cho thy h khng c vu khi v v th se khng gy hi.
Nhng con ch ph by c hng ca chung biu th s phuc tung, con con ngi l long
bn tay ca mnh.
Lm th no pht hi n s chn th t?

Khi ai bt u tro chuy n ci m ho c ni th t, rt c th h se l ton b ho c m t

phn long bn tay cho ngi khc nhn thy v ni iu g kiu nh Ti khng lm iu
!, Ti rt tic lm anh tht vng ho c Ti ang ni th t vi anh y. Cung nh hu ht
cc du hi u ngn ng c th, y l m t i u b hon ton v thc. N lm cho bn linh cm
rng h ang ni th t.

Hy tin ti Ti l bc s.

Ngi ta c s dung long bn tay mi ni to ra cch tip c n ci m,

thnh th t vi ngi khc.
Khi tre em ni di ho c che y iu g , chung thng giu bn tay ra sau lng. Tng t,
khi m t ngi n ng ang c giu v ni anh ta tu t p vi bn be, anh ta c th ut tay trong
tui qun ho c khoanh tay li trong luc gii thich. Tuy nhin, hnh ng c th gi cho ngi
v cm nh n trc gic rng chng mnh khng ni th t. Ngc li, khi m t ngi phu n c
che giu m t iu g , h se c lng trnh vn ho c ni v m t lot ti khng lin quan
trong khi thc hi n nhiu hnh ng cung 1 luc.
C th thy hnh vi ni di ca ngi n ng qua ngn ng c th ca h. Trong khi , phu n
chn cch gi v b n r n khi h ni di.
Cc nhn vin bn hng c hun luy n cch quan st long bn tay l ca khch hng khi
h t chi mua m t sn phm no . Khi khch hng a ra nhng l do chinh ng, h thng

 l long bn tay. Trong khi , ngi ni di cung bi n minh tng t nhng li che giu bn
tay ca mnh.
Gi bn tay trong tui qun l m t th thu t a thich ca nhng ngi n ng khng mun tham
gia vo cu c tro chuy n. C th xem long bn tay l dy thanh m ca ngn ng c th vo luc
u v chung tro chuy n nhiu hn so vi cc b ph n khc, do giu bn tay i cung nh
gi kin mm mi ng v y.

Long bn tay giu trong tui qun: Hong t William cho gii truyn thng thy rng
anh khng mun ni chuy n.
C s dung long bn tay nh la
M t s ngi hi: Nu ti ni di v l long bn tay th ngi ta c tin ti hn khng? Cu
tr li c th l c ho c khng. Nu bn ni di thng thng vi long bn tay l ra, ngi
nghe se thy bn khng c ve g l thnh th t, bi v h khng nhn thy nhng i u b b c l
s chn th t m chi thy c nhng i u b c s dung khi ni di, khng phu hp vi long
bn tay xoe ra. Nhng ngi kheo la bp hay ni di chuyn nghi p l nhng ngi pht trin
ky thu t to ra cc du hi u c th c bi t, h tr cho nhng li ni di ca h. H cng mang
ve th t th khi ni di th cng vi c ca h cng tng sc thuyt phuc.
Anh se vn yu em n khi em gi v tc bc ch? c gi hi, l long bn tay. Chng trai
p li: Khng nhng anh se yu em m anh con vit th cho em.
Quy lu t nhn qu

Tuy nhin, khi giao tip vi ngi khc, vi c t p i u b l long bn tay se to ra ve ci m

v ng tin c y hn. iu ng chu l khi i u b m long bn tay tr thnh thi quen th
khuynh hng ni di se gim bt. a s ngi ta thy kh ni i vi long bn tay do quy lu t
nhn qu. M t ngi no ci m, h se l long bn tay. Tng t, m t ngi l long
bn tay se rt kh ni di thuyt phuc v i u b v cm xuc c lin h trc tip vi nhau. Cung
ging nh khi bn c tm l phong th th bn c th khoanh tay trc ngc. Ngc li, nu bn
khoanh tay th bn se bt u tm sinh l phong th. Ngoi ra, vi c bn ni chuy n vi long bn
tay l cung to p lc ngi ni chuy n cung bn phi t ra thnh th t . Ni cch khc,
long bn tay m ra c th lm gim nh ni di ca ngi khc v khuyn khich h ci m
hn vi bn.
Sc mnh ca long bn tay
Du hi u ca long bn tay it c chu nht nhng li c tc ng mnh nht, l i u b tr
tay chi ng ho c ra l nh cho ai v i u b bt tay. Khi long bn tay c s dung theo
m t cch no , sc mnh ca long bn tay se cho ngi s dung c m t th quyn lc ngm.
C ba i u b chinh khi dung long bn tay: long bn tay nga ln, long bn tay up xung v
long bn tay khep li trong luc ngn tr cha ra . S khc bi t gia ba i u b ny c th hi n
trong tnh hung sau: Bn yu cu ai nh t ci g ln v mang n m t v tri khc. Gi nh
rng bn s dung cung m t ging i u , li ni v net m t nhng thay i t th ca long bn
tay trong tng vi du.

Long bn tay nga ln c s dung nh m t i u b phuc tung, khng c tinh p t. N gi

ln i u b cu xin nh ngi n my v xet theo quan im tin ha th n c hiu l ngi
ny khng mang vu khi. Ngi c yu cu di mn se khng cm thy b ep bu c hay b
p t bi yu cu ca bn. Nu bn mun ni chuy n vi ai , bn cung c th s dung long
bn tay nga ln nh i u b bn giao cho h bit rng bn mong mun c ni chuy n
v sn sng lng nghe.
i u b ny thay i qua nhiu th ky v pht trin thnh nhng i u b nh m t long bn
tay gi ln khng trung, long bn tay p vo ngc o v nhiu bin tu khc..
Long bn tay up xung c tc dung th hi n quyn lc trc tip. Ngi c yu cu se cm
gic b ra l nh di mn v bt u cm thy c s i ch vi bn. Mc i ch phu
thu c vo mi quan h ho c cp b c ca bn so vi ngi trong mi trng lm vi c.

Xoay long bn tay t nga ln thnh up xung lm thay i hon ton cm nh n ca ngi khc
i vi bn.
Vi du, nu ngi b ra l nh c a v ngang bng vi bn th c th h se khng c li li yu cu
vi long bn tay up xung y. Nhng nu bn nga long bn tay ln th kh nng thc hi n li
yu cu ca bn cao hn. Chi khi no h l cp di ca bn th i u b long bn tay up xung
mi c th chp nh n c bi v bn c quyn s dung i u b .
ng vin ng Quc x s dung kiu cho vi long bn tay up thng xung. l biu
tng ca quyn lc v s chuy n ch di ch ny. Nu Adolf Hitler dung kiu cho vi
long bn tay nga ln th rt c th, ng ta chng c ai kinh trng h se ci ng ta.
Khi m t c p v chng nm tay do bc th ngi c gen tr i, thng l n ng i trc m t
chut, bn tay t bn trn, long bn tay hng ra phia sau, trong khi long bn tay ca ngi phu
n hng v phia trc. T th nh nh t ny l p tc tit l cho ngi quan st bit, ai l tay
hom cha kha trong gia nh.

Adolf Hitler s dung m t trong nhng du hi u c long bn tay up xung

ni ting nht trong lch s
i u b long bn tay nm ch t v m t ngn tay chi ra l m t nm m vi ngn tr c dung
ging nh hnh tng chic dui cui m ngi ni dung n ep ngi nghe phi quy phuc.
Trong tim thc, i u b ny gy ra nhng phn ng tiu cc i vi ngi nghe, bi v n
ging nh hnh ng chun b m t cu m vung tay. y l ng tc c bn m a s cc ng
v t linh trng s dung khi tn cng.

Nm ch t long bn tay v chi ngn tay ra l m t trong nhng i u b gy kh chu nht m

nhiu ngi s dung khi ni chuy n, c bi t l khi ngn tay go nhp theo li ngi din
thuyt. m t s nc nh Malaysia v Philippines, vi c chi ngn tay vo ngi khc l hnh vi
xuc phm. i u b ny chi c dung chi vo suc v t. Thay vo , ngi Malaysia dung
ngn tay ci chi vo ngi khc ho c chi ng.
Cu c th ngi m ca chung ti vi khn gi
Chung ti tin hnh m t cu c th nghi m vi 8 ngi din thuyt. H c yu cu s dung
ba i u b bng tay ny trong mi cu c ni chuy n keo di 10 phut vi nhiu lt khn gi.
Ghi nh n thi ca cc thinh gi i vi tng din gi, chung ti pht hi n khi cc din gi
phn ln s dung i u b long bn tay nga ln, h nh n c 84% cm tnh ca ngi tham
d. Ty l ny gim xung con 52% khi h pht biu vi cung n i dung nhng s dung i u b
long bn tay up xung. i u b chi ngn tay c ghi nh n chi t 28% phn ng tich cc,
th m chi, m t s ngi nghe bc ra ngoi trong bui thuyt trnh.

Ngn tay chi ln gy ra nhng phn ng tiu cc trong long hu ht ngi nghe
Vi c chi ngn tay khng nhng it nh n c phn ng tich cc t ngi nghe, m con khin h
kem nh n i dung thuyt trnh hn. Nu bn c thi quen chi ngn tay, hay th i u b long
bn tay nga ln v up xung, bn se thy rng mnh c th to ra m t bu khng khi thoi mi
hn vi ngi khc. Ho c, nu chum cc u ngn tay vo ngn ci lm i u b OK khi
ni chuy n, bn se to c n tng l ngi quyt on v khng hung hng. Chung ti

hng dn nhiu nhm din gi, chinh tr gia v nhng ngi ng u cng ty s dung i u b
trn ri xem xet phn ng ngi tham d. Cc khn gi lng nghe nh n xet l nhng ngi ny
l chu o, c muc tiu v t p trung.

Ep ngn tay ci vo u ngn tay trnh gy n tng da nt khn gi.

Cc din gi s dung t th chi ngn tay b m t l ngi hiu thng, hung hng, th l
v khn gi ca h nh c it thng tin nht. Con din gi no chi thng vo khn gi th se b
h bnh phm nhiu hn l lng nghe n i dung bi thuyt trnh.
Phn tich cc kiu bt tay
Bt tay c ngun gc t thi xa xa. Khi th dn cc b lc nguyn thy g p nhau trong hon
cnh thn thi n, h se a tay ra l long bn tay nhm chng t rng mnh khng mang theo
ho c khng giu vu khi. Vo thi La M, dao gm hay c l n trong tay o, do v y, ngi ta
ngh ra kiu cho nm ly phn di cnh tay m bo an ton.

ng tc nm ch t ri lc long bn tay, hnh thc hi n i ca kiu cho c xa trn, c s

dung ln u tin vo th ky 19 trong cc bui k kt thng mi gia nhng ngi c a v
ngang nhau. N chi tr nn ph bin cch y khong 100 nm v c nam gii s dung cho
n ngy nay. Hi n ti, hu ht cc nc phng Ty hay chu u, i u b ny c thc
hi n luc cho hi nhau ln khi chia tay trong tt c cc bi cnh kinh doanh, v ngy c c
nam ln n s dung ti cc ba ti c hay trong cc s ki n x giao.
Ci bt tay hi n i c xem l cch cng c m t cu c tha thu n thng mi.
Th m chi, ti m t s quc gia c kiu cho hi truyn thng nh ng tc cui ngi Nh t
Bn, ng tc x Thi Lan (m t i u b ging cu nguy n) th cch bt tay hi n i vn

c s dung r ng ri. rt nhiu ni, bn tay thng c lc ln lc xung t 5 n 7 ln.

Nhng m t s nc, chng hn nh c, h lc tay ln xung 2 ho c 3 ln c ng vi thi
gian nm tay di khong gp i thi gian lc. Ngi Php cho nhau nhi t tnh nht. H bt tay
c khi cho hi ln khi chia tay v mi ngy h dnh ra m t khong thi gian ng k lm
iu .
Ai nn ch ng bt tay trc?
M c du bt tay thng c xem l nghi thc x giao khi g p ai ln u nhng ch ng bt
tay trong m t vi trng hp li khng thich hp. Nu xem ci bt tay l du hi u ca s tin c y
v hoan nghnh th bn cn t hi mnh m t s cu trc khi ch ng bt tay: Mnh c c
hoan nghnh khng? Ngi ny c vui khi g p mnh hay mnh ang ep bu c h? Cc nhn vin
bn hng c hng dn l nu h ch ng bt tay vi khch hng m t cch bt ng th c th
dn n vi c ngi mua khng mun tip n h v cm thy ep bu c khi b bt tay. Trong
trng hp ny, cc nhn vin bn hng c khuyn l tt hn nn i khch hng ch ng
trc v nu h cha sn sng, hy g t u nh cho h. m t s quc gia, vi c bt tay vi
phu n b coi l c chi bt lch s (chng hn nh nhiu quc gia Hi gio) nn thay vo ,
hy g t u nh. Nhng hi n nay, ngi ta nh n thy nhng phu n ch ng bt tay nhi t tnh
hu ht cc nc u c nh gi l ci m hn v to c n tng ban u tt.
S thng tr v quyn kim sot c lin quan nh th no?
Da trn nhng iu bn lu n, chung ta hy cung nhau khm ph mi tng quan gia i u
b long bn tay nga ln v long bn tay up xung trong ci bt tay.
Vo thi La M, hai th lnh g p m t v cho hi nhau nh kiu v t tay ca ngi hi n i.
Cui cung, bn tay ca ngi khe hn se e trn bn tay ca ngi kia. T th ny c gi l
t th thng phong.
Gi s bn va g p ai ln u tin v bt tay cho hi th m t trong ba thi c bn sau
y se c truyn t theo tim thc:
1.

S thng tr: Anh ta ang c thng tr ti. Ti nn th n trng th hn.

2.

S phuc tung: Ti c th thng tr ngi ny. Anh ta se lm bt c iu g m ti mun.

3.

S bnh ng : Ti cm thy thoi mi vi anh ta.

Nhng thi ny c truyn i v nh n li m t cch v thc v chung c th tc ng ngay

l p tc n kt qu ca cu c g p m t. Vo th p nin 70 ca th ky 20, chung ti trnh by
nh hng ca thu t bt tay trong cc lp o to ky nng kinh doanh. N c xem nh l
chin lc kinh doanh. Cc bn se thy chi cn luy n t p v ng dung m t chut l ci bt tay c
th nh hng rt ln n nhng cu c g p g trc di n.

Nm quyn kim sot.

Cch xoay bn tay (tay o c sc) long bn tay hng xung khi bt tay (hnh trn) th hi n
s thng tr. Long bn tay ca bn khng nht thit phi hng thng xung, nhng bn tay phi
nm phia trn cho bit bn mun kim sot cu c g p m t.
Chung ti nghin cu 350 nh qun l cao cp thnh t (89% l n ng) v nh n thy, hu
ht h khng nhng ch ng bt tay m 88% nam gii v 31% n gii con s dung t th bt
tay thng tr. i vi phu n, cc vn v quyn lc hay ginh quyn kim sot thng it c
chu trng hn, l l do ti sao c kho st 3 ngi phu n th c 1 ngi c th kiu bt tay
thng phong ny. Hn na, chung ti con pht hi n ra rng m t s phu n se bt tay nh vi
n ng trong vi ng cnh x giao th hi n s phuc tung. l cch lm ni b t net n tinh
ho c ngm cho phep s thng tr ca n ng i vi h. Tuy nhin, trong tnh hung kinh
doanh cch tip c n ny c th tai hi v n ng se chu n net n tinh m khng coi trng
ngi phu n. Nhng phu n no l ve n tinh nhiu trong kinh doanh se khng c cc
doanh nhn khc coi trng, du cho iu hi n nay l hp thi ho c ni theo chinh tr th mi
ngi u bnh ng. Nhng ni v y khng c ngha l phu n trong kinh doanh cn c x nh
n ng. H chi cn trnh cc du hi n n tinh nh l bt tay nh, m c vy ngn v i giy cao
gt nu mun thit l p v tri bnh ng (i vi nam gii).
Nhng phu n th hi n nhiu du hi u n tinh trong cu c hp kinh doanh nghim tuc se nh
mt v th ca mnh.
Vo nm 2001, William Chaplin thu c trng i hc Alabama tin hnh m t cu c nghin
cu v ci bt tay v pht hi n tip ngi hng ngoi thng bt tay th t mnh trong khi nhng
ngi tinh tnh nhut nht d b kich ng li bt tay nh. ng cung pht hi n nhng phu n bt
tay th t mnh thng sn sng tip nh n cc tng mi, con nhng ngi n ng du sn sng
hay khng sn sng tip nh n tng mi u bt tay mnh nh nhau. Bi v y, v l do cng
vi c phu n nn t p bt tay mnh hn, c bi t l khi bt tay vi n ng.
Bt tay kiu phuc tung
Tri ngc vi ci bt tay thng tr, bt tay kiu phuc tung a tay vo t th (tay o c sc) long
bn tay hng ln (hnh di), tng trng vi c nhng th thng phong cho i phng,
ging nh cch con ch ph by c hng ra phia con mnh hn.

Ci bt tay phuc tung.

Ci bt tay ny c hi u qu trong trng hp bn nhng i phng quyn kim sot ho c cho
h thy h ang ch ng, vi du nh luc bn ang xin li.
Tuy nhin, khng phi luc no i u b long bn tay nga ln cung th hi n thi phuc
tung. Chng hn, m t ngi b vim khp bn tay bu c phi bt tay nh nhng do tnh trng sc
khe ca h. iu ny khin cho h d xoay long bn tay vo t th phuc tung. Bc s phu
thu t, ha s v nhc s cung thng bt tay nh, thun tuy l bo v bn tay ca h. Cum
i u b m h thc hi n sau ci bt tay mi tit l manh mi nh gi v h - m t ngi phuc
tung se dung nhiu i u b yu ui l thu c hn, con m t ngi thng tr li hay thc hi n
nhiu i u b mnh me v t tin.
Lm th no to s bnh ng?
Khi hai th lnh bt tay nhau th c m t cu c tranh ginh quyn lc ngm se xy ra v ai cung c
xoay long bn tay ca ngi kia vo th phuc tung. Kt qu l c hai long bn tay gi t th
thng ng to thnh ci bt tay gng km. iu ny to cm gic bnh ng v tn trng ln
nhau bi v khng ai nhng b ai.

Giao tip bnh ng.

Lm th no to mi quan h tt?

C hai yu t quan trng to nn mi quan h giao ho trong khi bt tay. Th nht, hy long
bn tay ca bn v long bn tay i phng t th thng ng khng ai thng tr hay phuc
tung ai. Th hai, bt tay vi lc bng lc bn nh n c. iu ny c ngha l nu ci bt tay
ca bn mnh mc 7 nhng ci bt tay ca ngi kia chi mnh mc 5 (da trn mc
mnh t 1 10) th bn cn gim i 20% sc mnh. Ngc li, nu ngi kia nm ch t tay
mc 9 con bn nm tay mc 7 th bn cn tng sc nm ln 20%. Khi g p m t nhm 10
ngi, bn cn iu chinh m t s gc v cng ca ci bt tay to thi n cm vi tt c
mi ngi. Ngoi ra, bn tay ca ngi n ng c trung bnh c th c sc mnh gp 2 ln bn
tay ca ngi phu n c trung bnh, v v y cn pho chu iu chinh sc mnh khi nm tay. S
tin ha cho phep bn tay ca ngi n ng v n c m t lc ln n 45kg : xe, kp ch t,
mang/xch, nem v p.
Hy nh rng ci bt tay l c chi cho hi/tm bi t hay nh du m t s tha thu n, v v y
lun cn phi bt tay nhi t tnh, hu ngh v ng tin c y.
Lm th no v hi u ha ci bt tay th hi n s quyn lc?
Bn tay t ngang, l n g bn tay up xung (tng t kiu cho ca ng vin ng Quc x) l
kiu bt tay hung hng nht v n tc i c h i thit l p mi quan h bnh ng vi ngi
nh n. cung l kiu cho tiu biu cho tip ngi c on, thng tr, lun lun ch ng bt
tay ngi khc vi cnh tay cng cung long bn tay up xung y h vo t th phuc tung.

Nu bn thy ai c t tay nm ngang vi long bn tay up xung khi bt tay th bn hy p

li i u b ny theo m t s cch sau:
1. Thu t bc qua bn phi
Nu bn nh n c ci bt tay th hi n s thng tr, c bi t l t phia ngi n ng th ro
rng l kh c th xoay long bn tay nga ln t th bnh ng.

Ngi th hin quyn lc c gng kim sot

Bc chn tri ln phia trc.

Thu t bt tay i ph ny bt u bng vi c bc bn chn tri ln phia trc khi bn tin ln

bt tay. Cn t p luy n ng tc ny v 90% ngi bt tay bng tay phi thng bc ln bng
chn phi.
K tip, di chuyn chn phi qua trc m t ngi v ng vo khng gian ring ca h. Sau
cung, xoay ngang chn tri song song vi chn phi hon tt ng tc, ri bt tay ngi
(hnh di). Chin thu t ny cho phep bn xoay ngang ci bt tay kia ho c th m chi o n
thnh ci bt tay t th phuc tung. iu ny tng t nh vi c bn trc ngang qua ch h
ng ho c thng h trong m t vn v t tay v y. Hn na, n cung cho phep bn nm quyn
kim sot bng cch xm chim khng gian ring ca h.

Bc chn phi ngang qua trc mt v xoay long bn tay ln.

Hy phn tich ci bt tay ca chinh bn v xem mnh bc chn tri hay phi ln phia
trc khi bt tay. a s mi ngi u thu n chn phi, v v y khi nh n ci bt tay thng tr h
se ri vo th bt li bi v h gn nh khng th thay i t th v iu cho phep i phng

khng ch h. Hy t p bc chn tri ti trc bt tay v bn se thy d dng hn khi i ph

vi nhng ngi ang c kim sot bn.
2. Thu t bn tay t trn cung
Khi m t ngi a tay v phia bn vi long bn tay up xung th hi n quyn lc, bn hy
p li bng cch nga long bn tay phi nm ly h, sau t bn tay tri ln bn tay tay phi
ca h bt tay bng hai bn tay v chinh ci bt tay thng li.

Kiu bt tay ny chuyn quyn lc t ngi i di n sang bn. y l cch x l tnh hung kh
n gin, phu hp vi n gii. Nu bn cm thy i phng ch ich hm da bn v thng
xuyn l p li hnh ng th bn hy nm ly c tay ca h trc, sau mi bt tay (hnh
di). Phng cch ny c th gy sc cho ngi i di n, v th bn nn lu khi thc hi n v
chi nn xem n l bi n php sau cung.

Cu cnh sau cung.

Ci bt tay lnh, m t
Khng ai thich nh n m t ci bt tay m cm thy nh b cho bn cy xuc xich lnh ngt trong
ba im tm. Nu chung ta cm thy cng thng khi g p ngi l th mu ca chung ta se
chuyn hng v chy ra khi nhng t bo bn di lp biu b trn bn tay. Sau , n chy
n cc c tay v bp chn chun b chin u ho c b chy. Kt qu l bn tay ca chung
ta b mt nhi t v bt u m hi, khin cho n tr nn lnh, m t, v cc ngn tay c nh
l khuc di ti v y. Hy ct m t chic khn tay trong tui o/qun hay tui xch lau kh long
bn tay trc khi g p ai , ch yu trnh to cho h n tng ban u khng tt. Ho c trc
khi g p g m t ngi cha tng quen bit, hy hnh dung bn ang h long bn tay trn la.

Mo tng tng ny c chng minh l lm tng nhi t long bn tay ca m t ngi

trung bnh ln khong 3-4 .
Ginh li th phia bn tri
Khi cc nh lnh o ng cnh nhau bo gii chup nh th c hai lun c t ve ngang bng
v dng dp v trang phuc. Tuy nhin, ngi xem thng nh n thy ngi ng bn tri bc anh
dng nh ni b t hn ngi kia. l v khi bt tay, ngi ny d dng t bn tay trn,
khin cho h trong c ve l ngi nm kim sot. iu ny th hi n rt ro trong ci bt tay gia
John F Kennedy v Richard Nixon trc khi h tranh lu n trn truyn hnh vo nm 1960. Vo
thi im , th gii khng bit g v ngn ng c th. Nhng theo phn tich, JFK dng nh
c trc gic v cch s dung i u b ny. ng ta c thi quen ng bn tri khun hnh, v vi c
s dung t th bn tay t phia trn l m t trong nhng ng tc a thich ca ng.

Ginh th thng phong John F Kennedy t n dung li th

ng bn tri y Richard Nixon vo th yu
Cu c tranh lu n v n n g bu c ni ting gia 2 ngi l m t bng chng ng lu tm v
sc mnh ca ngn ng c th. Ghi nh n kin c tri cho thy, a s ngi My lng nghe cu c
tranh lu n trn i pht thanh u ngh Nixon se thng c nhng nhng ngi theo doi trn
truyn hnh th tin chc rng Kennedy mi l ngi chin thng. iu ny chng t ngn ng c
th y thuyt phuc ca Kennedy hu dung n nhng no, v qu th t ng ta c c tng
thng.

Khi n ng v phu n bt tay

M c du phu n khng nh c v th trong x h i t vi th p nin qua nhng nhiu ngi
c hai gii vn con kh bi ri khi cho hi ln nhau. n ng c th c cha mnh chi bo
i chut v cch bt tay t khi con nh nhng phn ln phu n th khng c nh v y. iu
ny c th a h lm vo th kh x luc trng thnh, khi m t ngi n ng tin n bt tay
trc m h li khng nh n thy. Ban u, phu n thng hay nhn vo m t ca n ng. Ngi
n ng thng cm thy ngng v bn tay ca mnh ang a ra khng trung nn rut tay li
vi hy vng ngi phu n khng thy. Th nhng ngay khi anh ta lm nh th, ngi phu
n li a tay ra v b h tng t. Luc ny, ngi n ng li gi tay ra v nm ly tay ngi
phu n v kt qu l nhng ngn tay ca h an xen hn n nh th hai con mc ang qun ly
nhau v y.
Thu t bt tay kem ci c th lm cho cu c g p m t ln u tin gia n ng v phu n tht
bi.

Nu bn c luc ri vo tnh hung ny, hy ch ng gi tay tri nm ly bn tay phi ca ngi

i di n ri t n trong long bn tay ca bn v mim ci ni: Chung ta hy th li ln na
nhe! Hnh ng ny c th ci thi n ng k nim tin ca h i vi bn. N cho thy bn
quan tm n vi c g p m t h nn mi bt tay ung cch. Nu bn l m t n doanh nhn, chin
thu t khn ngoan l gi tay cng sm cng tt bo cho ngi kia bit nh bt tay ca bn.
iu ny se trnh c tnh trng lung tung cho c hai.
Bt tay bng 2 tay
y l kiu bt tay c gii nhn vin vn phong a thich. N c thc hi n cung vi vi c
nhn thng vo mt ngi i di n, kem theo m t nu vi thn thi n rng r lm ngi nh n
ci bt tay phn khi, v t tin l p li th t to tn ca h. Thng thng i kem sau l li thm
hi chn thnh v tnh trng sc khe hi n ti ca ngi nh n.

Bt tay bng c hai tay

Ci bt tay ny giup ngi ch ng bt tay tip xuc nhiu hn vi ngi kia v nm quyn
kim sot bng cch km gi bn tay ca h nn i khi, n c gi l Ci bt tay ca chinh tr
gia. Khi thc hi n i u b ny, ngi ch ng bt tay c to n tng rng anh ta ng tin v
thnh th t, nhng nu anh ta dung n vi ngi va mi g p, ng tc ny c th phn tc
dung. V n se li trong long ngi nh n cm gic h nghi v ch ich ca anh ta. Kiu bt
tay bng hai tay ging nh ng tc m gh c thu nh li nn n chi c chp nh n trong
nhng trng hp m khi , ngi ta cung chp nh n kiu cho m ly nhau.

C l m t ngi d mn v li n tng kh phai du c l ai i na

90% con ngi khi sinh ra c kh nng vung cnh tay phi ra phia trc c gi l cu nh
vung tay t v . Kiu bt tay bng hai tay hn ch kh nng t v ny. l l do ti sao n
khng bao gi c s dung trong nhng cu c g p g gia hai ngi khng thn thit. Trong
nhng hon cnh thn m t, chng hn nh 2 ngi bn cu g p nhau, s t v khng con cn
thit na nn ci bt tay c cm nh n l chn th t.

C Tng thng Yasser Arafat bt tay bng hai tay vi Th tng Tony Blair.
Ve m t mim ch t mi ca ng Tony Blair cho thy ng ta khng my ho hng.
Ci bt tay kim sot
Muc ich ca mi ci bt tay bng c hai tay l c chng t s nhi t thnh, nim tin tng
ho c tnh cm su m ca ngi ch ng bt tay vi ngi nh n. C hai yu t quan trng
cn chu . Th nht, mi thn tnh m ngi ch ng bt tay mun chuyn ti c lin quan n

khong cch t bn tay tri ca h n cnh tay phi ca ngi kia. V ng tc ny th hi n

nh mun m ly ngi nn v tri ca bn tay tri c xem nh thc o thn m t. Bn
tay tri ca ngi ch ng bt tay t ln cnh tay ca ngi nh n cng cao th mc thn
m t m h ang c chng t cng nhiu. H mun th hi n mi quan h gn gui vi ngi
nh n ng thi ra sc kim sot c ng ca ngi ny.
Vi du, i u b nm cui ch din t tnh trng thn m t v nm quyn kim sot nhiu hn i u
b nm c tay . Tng t, i u b nm vai din t tnh trng thn m t v nm quyn kim sot
nhiu hn i u b gi ch t bp tay.

Th hai, bn tay tri ca ngi ch ng bt tay xm phm vo khng gian ring ca ngi
nh n. Nhn chung, i u b nm c tay v cui ch chi c chp nh n khi ngi i di n cm
thy gn gui vi ngi ch ng bt tay. Trong trng hp ny, bn tay tri ca ngi ch ng
bt tay chi xm phm vo bn ngoi khng gian ring ca h. i u b nm vai v gi ch t bp
tay th hi n tnh trng thn m t hn, th m chi l hai ngi c th m nhau (Chng 11 se trnh
by nhiu hn v khng gian ring). Tr phi gia hai ngi c quan h gn gui ho c ngi ch
ng bt tay c l do chinh ng s dung kiu bt tay bng hai tay, nu khng, ngi nh n c
th cm thy nghi ng dung ngi ch ng bt tay. Tm li, nu bn khng c mi quan h
ring t vi i phng th ng dung kiu bt tay ny. V nu ngi no khng thn thit
vi bn li bt tay bn bng hai tay th hy tm hiu xem ca h l g.
Tr phi bn v ngi kai c mi quan h c nhn ho c tnh cm, nu khng th chi nn bt tay
bng m t tay.
Chung ta vn thng thy cc chinh tr gia cho hi c tri bng cch dung kiu bt tay bng hai
tay, cc doanh nhn cung bt tay vi khch hng theo kiu y m khng nh n thy rng c
th l hnh ng t st trong kinh doanh v chinh tr, bi v kiu bt tay ny c th y h vo
th vi t v.
Tro chi quyn lc gia Blair v Bush

Trong cu c chin tranh Irag vo nm 2003, Tng thng George W Bush v Th tng Tony
Blair mang n hnh nh m t lin minh hung mnh, hp nht v bnh ng trn cc phng
ti n truyn thng. Nhng nu phn tich ky cc bc nh, chung ta se thy George Bush ni tr i
hn v m t quyn lc.

n m c v t th ca ke b trn:
George Bush ni tr i hn Tony Blair
v tri bn tri bc nh, Bush n m c nh m t v Tng t l nh, ng vng hai chn trn m t
t v a tay chong ra sau lng Blair kim sot ng ta, con Blair n m c nh m t nam sinh
ngi Anh di n kin thy hi u trng. Bush thng xuyn c ginh v tri ng bn tri bc
nh ngi khc nh n thy ng ta ni b t hn v trng nh th ang kim sot c tnh hnh.
Gii php
Nu bn v tnh ng bn phi bc nh, hy nhanh chng a cnh tay ra ngay khi bn t xa tin
n, bu c ngi kia phi quay m t i di n vi bn khi bn bt tay. iu ny cho phep bn lun
bt tay t th bnh ng. Khi ang chup nh ho c quay video, bn cung nn ginh ly v tri bn
tri khun hnh. Trong trng hp xu nht, hy dung kiu bt tay bng hai tay gi th bnh
ng.
Tm kiu bt tay t hi nht th gii
Sau y l 8 kiu bt tay gy kh chu v b ghet nht cung nhng bin tu ca chung. Bn hy
lun trnh cc kiu bt tay ny:
1. Kiu c ti (bn tay lnh ngt)
tin c y: 1/10
It c kiu bt tay no li gy phn cm nh kiu c ti, c bi t l khi tay lnh ho c m t.
Ngi ta khng thich cm gic lc tay nhe nh ca kiu c ti. N lm lin tng n tinh cch

yu ui ca ngi bt, ch yu v kiu kiu bt tay ny, ngi ta d dng l t long bn tay
ngi i di n. Ngi nh n l gii i u b ny th hi n thi thiu nhi t tnh ca ngi
bt tay i vi h nhng nhiu khi, n li phu thu c vo vn ha ho c nhng yu t khc. Trong
m t s nn vn ha chu A v chu Phi, ci bt tay yu t l iu bnh thng, con ci bt tay
mnh b xem l hung hng. Ngoi ra, c 20 ngi th c 1 ngi b mc chng phong thp do di
truyn. Chng b nh ny gy m hi kinh nin. Cch khn ngoan l mang theo khn giy
ho c khn tay lau kh tay trc mi ln bt tay.

Long bn tay c nhiu tuyn m hi hn cc b ph n khc trn c th. l l do ti sao ngi

ta d thy n m t. iu ng ngc nhin l nhiu ngi dung kiu bt tay c ti ny li
khng thc c hnh ng ca mnh, cho nn tt nht bn hy nh bn be nh n xet v kiu
bt tay ca bn trc khi quyt nh dung kiu no trong cc cu c g p g v sau.
2. Kiu gng km
tin c y: 4/10
Kiu bt tay thuyt phuc kin o ny rt c cc nam doanh nhn a thich v n th hi n mong
mun thng tr, sm dnh quyn kim sot mi quan h ho c t ngi khc vo th ca h.
Long bn tay hng xung, lc tay th t mnh m t nhp ri sau li lc i lc li hai ba nhp
na. Kiu gng km gi ch t tay n ni c th lm mu ngng chy n bn tay. i khi, m t
ngi cm thy yu th v lo s b ngi khc khng ch cung s dung n.

Kiu gng km
3. Kiu bp vun xng

 tin c y: 0/10
Ngi em h ca kiu bt tay gng km l kiu bt tay bp vun xng. y l kiu bt tay
ng s nht trong tt c cc kiu bt tay. N khng nhng gy n tng xu trong tm tri ngi
nh n m con li du vt trn nhng ngn tay ca h. Kiu bt tay ny chng qua l cch to
n tng ca ch nhn n, c trng cho tinh cch hung hng qu . Nhng ngi bt tay kiu
ny ginh li th m khng h bo trc v c gng trn p tinh thn i phng bng cch bp
ch t cc khp t ngn tay ca h nh th ang nho b t. Nu bn l phu n, hy trnh eo
nhn bn tay phi trong cc cu c g p m t bn chuy n lm n, v kiu bt tay bp vun xng
c th rut ht mu v khin bn bt u cu c giao dch trong trng thi au m.

Kiu bp vun xng.

ng tic l khng c bi n php hu hi u no i ph vi kiu bt tay va nu. Nu ngh ai
c gng bt tay nh th, bn c th lm mi ngi chu bng cch tht ln: i! N th t s
lm au tay ti. Anh bt tay mnh qu! iu ny se khin ngi no ng h kiu bt tay bp
vun xng th n trng hn khng l p li cch c x .
4. Kiu nm u ngn tay
tin c y: 2/10
y l kiu bt tay thng xy ra trong luc cho hi gia nam v n. y l ng tc bt tay sai
v tri. Thay v nm long bn tay, ngi s dung n nm nhm cc ngn tay ca ngi kia. Cho du
ngi ch ng bt tay c ve nhi t tnh i vi ngi nh n nhng thc t l anh ta thiu t tin.
Trong trng hp , muc ich ch yu ca kiu bt tay ny l gi khong cch va phi i
vi ngi kia. Kiu bt tay ny c th xut hi n trong trng hp c s khc bi t v khng gian
ring gia nhng ngi bt tay. Chng hn, khng gian ring ca m t ngi l 60cm con ca
ngi kia l 90cm. Do v y, ngi kia se ng lui ra xa hn trong luc cho hi, dn n vi c hai
bn tay khng nm ly nhau ung cch.

Kiu nm u ngn tay.

Nu bn g p trng hp ny, hy dung bn tay tri nm ly bn tay phi ca ngi kia, t n
vo ung bn tay phi ca bn v mim ci ni: Chung ta lm li nhe! ri bt tay nhau bnh
ng. Hnh ng va ri se lm cho bn c tin nhi m v n ngu rng bn ngh h quan
trng nn mi phi bt tay ung cch.
5. Kiu cha cnh tay cng
tin c y: 3/10
Ging nh kiu gi tay vi long bn tay up xung, kiu ny thng c tip ngi hung hng s
dung, muc ich ch yu l gi khong cch vi bn cung nh ngn cn khng cho xm nh p
khng gian ring ca h. Kiu bt tay ny cung c nhng ngi c gc gc thn qu s
dung, v h cn khng gian r ng hn v mun bo v lnh th ca mnh.

Kiu cha cnh tay cng .

Nhiu ngi th m chi se nghing mnh v phia trc ho c ng thng bng trn m t chn
gi khong cch khi bt tay kiu ny.
6. Kiu bt tay xoay c tay
tin c y: 3/10
Nhng ngi mun chng t quyn lc rt thich chn kiu bt tay ny v n thng gy au n
chy nc mt. Nghim trng hn, n c th lm rch dy chng. y l cha e ca kiu bt
tay be cong cnh tay v keo tay v phia mnh . Kiu bt tay xoay c tay bt u bng vi c gi

th t ch t long bn tay ang a ra ca ngi nh n, ng thi lc ngc n th t mnh ri c

gng keo h v phia lnh th ca ngi ch ng bt tay. iu ny dn n vi c ngi nh n
mt thng bng v mi quan h hai bn se xu i.

Kiu xoay c tay.

Vi c keo ngi nh n vo trong lnh th ca ngi ch ng bt tay c th xut pht t m t
trong 3 l do sau: Th nht, ngi ch ng bt tay thu c tip ngi chi cm thy an ton trong
khng gian ring ca mnh; th hai, h thu c v m t nn vn ha c nhu cu v khng gian nh
hn; ho c th ba, h mun kim sot bn bng cch lm cho bn mt thng bng. Du theo ngha
no i na th h cung mun cu c g p m t gia bn v h din ra theo nhng iu ki n m h
t ra.
7. Kiu bt tay lc ln lc xung
tin c y: 4/10
Vi kiu bt tay mang m cht thn d ny, ngi ch ng bt nm ly bn tay ca ngi
nh n v bt u lc m t lot nhng pht nhanh, thng ng, rt mnh v c nhp i u .

Kiu lc ln lc xung.
Du rng ngi ra c th chu ng n 7 nhp lc trong m t ci bt tay, nhng c m t s ngi
bt tay kiu ny tip tuc lc ln lc xung m t cch khng kim sot nh th h ang c vt
nc ca ngi kia ra v y.
Thng thng, ngi ch ng bt tay se ngng lc nhng vn tip tuc cm tay ngi nh n
ngn h trn thot. iu thu v l rt it ngi c gng rut tay mnh ra khi tay h. ng tc tip
xuc thn th ny dng nh lm suy yu chi ca chung ta.

8. Kiu H Lan
tin c y: 2/10
Phn no c lin quan n rau qu, kiu bt tay ny c ngun gc H Ln, ni ngi ta c th
b ch l Geefts hand alsbosje worteljes, ngha l Bt tay ging nh m t b c rt. Kiu bt
tay ny l kiu h hng xa vi kiu c ti nhng c ve cng cp v kh ro hn.

Kiu H Lan.
Kiu bt tay H Lan c gii tre thay th bng kiu khn ra bt t t. Kiu ny c le
khng cn phi gii thich thm!
Ci bt tay gia Arafat v Rabin
Bc nh bn di chup th tng Israel Yitzhak Rabin v c Ch tch Palestin Yasser Arafat
ang bt tay nhau ti Nh Trng vo nm 1993. Bc nh tit l nhiu t th thu v! Th t ra, cu
Tng thng Clinton mi l nhn v t quan trng trong bc nh ny bi v Clinton ng gia,
khng b cn tr, vc dng ng ta cung cao hn. i u b hai cnh tay dang ra, long bn tay m
r ng ca ng gi nh n hnh nh v thnh ang cu ri thn dn ca mnh. Nu ci hnh bn
nguy t cung vi i mi khep li ca Clinton cho thy s km ch tnh cm m ng ta ang cm
nh n ho c gi v cm nh n.

Trong bc nh ni ting ny, c hai ngi n ng u ng vng trn m t t v c gng y

ngi kia ra khi lnh a ca h. Yitzhak Rabin nm v tri quyn lc do ng bn tri bc nh,
dung kiu bt tay cha cnh tay cng v nghing v phia trc ngn Arafat bc vo
khng gian ring ca mnh, trong khi Yasser Arafat ng rt thng v c gng phn cng bng
vi c bt tay be cong cnh tay v keo tay Yitszhak Rabin v phia ng.
Tm tt
Rt it ngi hnh dung h se g p ngi khc trong cu c hn u tin nh th no, m c du s
th t l a s chung ta u bit rng vi phut u ca cu c g p m t c th thit l p ho c ph v
mi quan h . Hy dnh thi gian luy n t p cc kiu bt tay cung vi bn be v ng nghi p,
bn se c th nhanh chng hc cch a ra ci bt tay tich cc vo mi luc. Vi c gi long bn
tay thng ng v cn xng vi ci nm tay ca i phng thng c cng nh n l ci bt
tay t tin c y 10/10.

CHNG 3
IU KY DIU CUA NU CI VA TING CI

iu g lm cho biu tng ny tr thnh m t trong nhng

biu tng c sc li cun nht th gii
Bob a mt nhn chm chm khp phong ri dn mt vo m t ngi phu n quyn ru c mi
tc mu nu. Dng nh c y ang mim ci vi anh. Khng b l c h i, Bob nhanh chng
bng ngang qua cn phong ri bt u tro chuy n vi c gi. C ta c ve it ni nhng vn mim
ci vi anh, v th Bob kin tr bt chuy n. M t ngi bn gi ca Bob ung dung i ngang qua
v ni khe: Qun i, Bob c ta ang ngh anh l m t ke ngc y! Bob sng s. Nhng
ngi phu n vn ang mim ci vi anh c m! Ging nh hu ht n ng, Bob khng
hiu c hm tiu cc ca nu ci mim ch t mi v khng l rng ca phu n.
B ti thng bo, khi g p ngi mi quen cc chu hy vui ve, n nu ci th t ti, v
l hm rng trng nh ngc trai v theo trc gic, b bit nu ci se gy c thi n cm
vi ngi khc.
Vo u th ky 19, cc cu c nghin cu u tin v nu ci c nh khoa hc ngi Php
Guillaume Duchenne de Boulogne thc hi n bng cch dung xung i n v chn on i n
phn bi t nu ci vui thich thc s vi cc kiu ci khc. Guillaume phn tich u ca
nhng ngi b hnh hnh bng my chem nghin cu c ch hot ng ca cc c m t. Sau
khi keo cc c m t theo nhiu gc cnh khc nhau nhm ghi nh n nhng c no to ra kiu ci
no, ng pht hi n ra hai b c sau y iu khin nu ci: c ln xng go m chy hai bn
m t c ni vi cc khe mi ng v c mt . Cc c ln xng go m keo mi ng ra v sau
l rng v lm m n r ng, trong khi cc c mt keo ra sau, lm cho mt hip li v hn ln
vt chn chim. Vi c tm hiu nhng c ny rt quan trng bi v cc c ln xng go m
c iu khin m t cch c thc. Ni cch khc, chung c dung to ra nhng nu ci
gi to khi con ngi gi v vui thich, c ra ve thn thi n ho c nhng b . Ring c mt hot
ng c l p vi thc v b c l nhng cm xuc th t. V th, ni u tin kim tra s chn
th t ca nu ci l tm nhng np nhn khe mt.
Nu ci t nhin to ra nhng np nhn c trng quanh mt nhng ngi khng chn th t
chi ci bng mi ng.

 nu ci vui thich, khng nhng khe mi b keo ln m c cc c quanh mt cung thu li,
trong khi nu ci gi to th chi c mi mim ci.
Cc nh khoa hc c kh nng phn bi t nu ci chn th t v nu ci gi to bng cch ng
dung H thng ghi m cc hot ng ca gng m t (FACS) do gio s Paul Ekman thu c i
hc California v tin s Wallace V Friesen thu c i hc Kentucky pht trin. V nhng nu ci
chn th t c to ra m t cch v thc nn chung trng rt t nhin. Khi bn thy vui thich, cc
du hi u truyn n phn x l cm xuc ca no, lm cc c quan quanh mi ng c ng, hai
m c nng ln, to ra np gp mt v lm cho lng my hi h xung.

Nu ci no l gi to?
Nu ci gi to chi keo ming ra sau, nu ci chn tht keo c ming v mt ra sau.
Cc nh nhip nh yu cu bn ni Cheese bi vi c pht m t ny giup keo cc c ln
xng go m ra sau. Nhng nn nh rng iu ny to ra nu ci gi to v lm cho cc bc nh
trng khng th t.
Vt chn chim cung c th xut hi n nhng nu ci gi to tinh vi. Luc ny, hai go m chum
li lm cho i mt hi khep li v nu ci trng nh th t. Tuy nhin, vn c nhng du hi u
nh n bit nu ci ny vi nu ci chn th t, phn tht gia lng my v mi mt tc l np che
mt di chuyn xung v ui lng my hi h thp.
Mim ci l du hi u phuc tung
Mim ci l ci thnh ting thng c xem l du hi u cho bit ngi no ang vui. Khi
cho i chung ta khc, ri bt u mim ci luc 5 tun tui v bit ci thnh ting vo gia
thng th 4 v th 5. Tre con nhanh chng nh n ra rng, khc thu hut s chu ca chung ta v
ci gi chung ta li vi chung. M t cu c nghin cu gn y vi loi tinh tinh loi ng
v t linh trng gn con ngi nht cho thy, nu ci con phuc vu cho m t muc ich su xa
hn.

 t thi hung hng , tinh tinh nhe rng nanh hm di, cnh bo rng chung c th cn.
Ngay c con ngi cung thc hi n i u b khi h tr nn hung hng bng cch h thp ho c
a mi di ra phia trc, bi v chc nng ch yu ca mi di l lm v bc giu hm rng
di. Con tinh tinh c hai kiu ci: u tin gng m t nhng b dung th hi n s phuc
tung i vi ngi thng tr. Trong kiu ci ny c gi l gng m t s hi mi ng ca
tinh tinh m ra, l hm rng di, cc khe mi ng b keo ra sau v h xung ging nh i u
ci ca con ngi.

Gng mt s hi (hnh bn tri) v gng mt khi hi ca ng vt linh trng

Kiu ci kia l khun m t khi hi. Rng nhe ra, cc khe mi ng, khe mt b keo xch ln
v to m thanh tng t nh ting ci ca con ngi. Trong c hai trng hp, nu ci u
c dung lm i u b phuc tung. Nu ci th nht din t: Ti khng phi l mi e da v
bn thy y, ti chng khc no m t a tre tinh nghch. Anh trn bn tri l khun m t tinh
tinh khi lo lng ho c s b tn cng hay gy thng tich. Luc ny, c xng go m ca n keo
cc khe mi ng ra sau theo ng nm ngang ho c hng xung v cc c mt khng di
chuyn. M t ngi sut b xe but ung phi trn ng cung c nu ci lo lng nh th. Bi
v n l phn ng s hi, h gng ci ri ni: Ch ti sut cht y!.
Nu ci ca con ngi cung c tng muc ich nh cc loi ng v t linh trng. Nu ci bo
hi u cho ngi khc bit rng bn khng ng s v yu cu h chp nh n bn bnh di n c
nhn. Vi c thiu vng nu ci gii thich ti sao nhiu nhn v t c tinh cch thng tr nh
Vladimir Putin, James Cagney, Clin Eastwood, Margaret Thatcher, Charles Bronson dng nh
luc no cung trng nh ang cu bn ho c hung hng n gin l v h khng mun trng c
ve mm yu.

Vui ve, phuc tung hay sp xe xc bn?

Cc nghin cu trong phong x n cho thy ngi ni li xin li kem theo nu ci se nh n c
hnh pht nh hn so vi ngi khng ci. V v y, nhng li b dy rt ung n!
Ti sao nu ci d lan truyn?
iu ng chu v nu ci l khi bn mim ci vi ai th nu ci y se khin h mim ci
p li bn, th m chi khi c hai bn cung ci gi to.
Cu c th nghi m do gio s Ufl Dimberg thu c trng i hc Uppsala, Thuy in tin hnh
cho thy, suy ngh tim thc ca con ngi trc tip iu khin cc c m t. Bng cch s
dung thit b thu th p tin hi u i n t cc si ng c, ng phn tich hot ng ca c m t
120 ngi tnh nguy n khi h xem nhng bc nh chup cc gng m t vui ve v gi n d.
Nhng ngi ny c yu cu phn ng li nhng g nhn thy bng cch to ra gng m t kh
chu, mim ci ho c bnh thn. i khi, h c yu cu c gng to ra ve m t i l p vi hnh
nh h nhn thy mim ci vi nhng bc nh cau my hay ngc li. Kt qu cho thy nhng
ngi tham gia khng kim sot c hon ton cc c trn m t. Vi bc nh chup m t ngi
gi n d, yu cu h cau my p tr th d nhng khin h ci li rt kh. Cho du nhng ngi
tnh nguy n c kim sot cc phn ng t nhin ca h nhng s co gi t ca cc c trn m t
cho thy h ang l p li y h t nhng biu hi n/net m t m h nhn thy, ngay c khi h c lm
khc i.
Gio s Ruth Campell thu c trng University College London tin rng c m t n-ron phn
chiu trong b no kich hot cc b ph n bit nh n bit cc gng m t, biu hi n hay net
m t, ng thi to ra hi u ng phn chiu tc th. Ni cch khc, cho du c nh n ra hay khng
th chung ra cung t ng sao chep nhng biu hi n trn gng m t m chung ra nhn thy.
y chinh l l do ti sao mim ci thng xuyn l yu t quan trng cn c trong kho ngn
ng c th ca bn, ngay c khi bn khng mun. Vi c bn mim ci nh hng trc tip n
thi ca ngi khc v cch h p li.

Khoa hc chng minh rng bn ci cng nhiu th ngi khc cng c phn ng tich cc
hn i vi bn.
Trong hn 30 nm nghin cu quy trnh mua bn v thng lng, chung ti pht hi n ra
rng mim ci vo thi im thich hp, chng hn nh trong giai on thm do ban u ca
cu c thng lng se to ra phn ng tich cc t c hai phia. iu se em li nhng kt qu
my mn giup t c doanh s bn hng cao hn.
Nu ci nh la b no nh th no?

Bn c nhn ra nam din vin ny khng?

Kh nng gii m nu ci c ve nh c ci t sn bn trong b no v tr thnh m t
cng cu h tr c tinh sng con ca con ngi. Bi v v c bn, mim ci l m t du hi u phuc
tung, n giup ngi ta nh n ra ngi l ang tip c n c thi thn thi n hay hung hng. Vo
thi xa xa, nhng ngi khng c trang b kh nng nh n bit ny u b tiu di t.
Khi nhn bc nh trn, bn c th se nh n ra y l nam din vin Hugh Grant. Luc c yu
cu miu t nhng cm xuc ca nam ti t ny, a s mi ngi u cho rng anh ta ang thoi
mi v vui ve bi v ro rng gng m t trong nh ang mim ci. Nhng luc quay ngc bc
nh theo ung hng, ngi ta li thy hon ton khc.

Chung ti ct dn mt v nu ci ca Grant to ra gng m t d s ny. Nhng bn thy

y, b no ca bn khng nhng c th nh n bit nu ci ngay c khi gng m t b o l n
m con c kh nng phn bit n vi cc b ph n khc trn gng m t. iu chng t nu
ci c tc ng mnh me ti chung ta.
T p ci gi to
Nh chung ti ni, a s mi ngi khng th phn bit m t cch c thc nu ci gi to
vi nu ci chn th t. Hu ht chung ra u hi long nu ai mim ci vi chung ta bt k l
chn th t hay gi to. V nu ci lm tiu tan ht ng vc nn nhiu ngi quan ni m
m t cch
sai lm rng l i u b a thich ca nhng ngi ni di. Cu c nghin cu ca Paul Ekman
cho thy khi ngi ta c ni di th hu ht mi ngi, c bi t l n ng, se mim ci it hn
mi khi, do h nh n thy vi c mim ci thng c gn vi li ni di. Nu ci ca ngi ni
di xut hi n nhanh hn nu ci chn th t v gi lu hn, nh th h ang eo m t n.
nu ci gi to, m t bn gng m t dng nh c ng mnh hn bn kia, v c hai bn no
u c lm cho nu ci c ve chn th t. Na v no chuyn v cc biu hi n trn gng m t
nm bn cu no phi gi cc tin hi u n na tri c th. Kt qu, nhng cm xuc gi to trn
gng m t c th hi n phia bn tri nhiu hn bn phi. Trong nu ci chn th t, do c hai
bn cu no iu khin hai bn gng m t nn chung hot ng ng b .

Khi ngi ta ni di, phia bn tri ca nu ci thng c th hin nhiu hn bn phi.

Nhng ke bun l u it mim ci hn
Vo nm 1986, Cuc Hi quan Uc nh chung ti a ra m t chng trnh nhm lm rng cc vu
bt gi hng l u v ma tuy nh p l u vo Uc. Cho n luc , cc nhn vin thc thi php lu t
cn cho rng nhng ngi ang ni di ho c ang chu p lc ci nhiu hn. Sau khi phn tich
m t b phim v nhng ngi yu cu c ni di, chung ti thy iu ngc li. Khi ngi ta
ni di, h mim ci it hn ho c gn nh khng mim ci, bt k thu c nn vn ha no.
Ngc li, nhng ngi v t i v ni th t tng tn s mim ci khi h thnh thc. V mim ci
c ngun gc t s phuc tung nn nhng ngi v t i c gng xoa du nhng ngi bu c t i h,
trong khi nhng ngi ni di chuyn nghi p it ci v it b c l cc du hi u c th khc.

Tng t, khi m t chic xe cnh st dng k bn xe bn ti giao l , cho du bn khng phm

lu t th s hi n di n ca cnh st cung khin bn c cm gic mnh phm lu t nn bn bt
u mim ci. iu ny cho thy i u ci gi to l i u b c thc, do v y, cn phi xem
xet n trong ng cnh xut hi n.
Nm i u ci ph bin
y l phn tm tt v phn tich 5 i u ci ph bin m rt c th bn nhn thy mi ngy:
1. Nu ci mim ch t mi
y l i u b hai mi khep ch t keo di ra hai bn gng m t theo m t ng thng v
khng l rng. Kiu ci ny truyn ti m t thng i p rng ngi ci ang c m t bi m t
ho c ang gi kin m t kin, thi v h se khng chia se vi bn. y cung l i u ci a
thich ca nhng phu n khng mun l rng h khng thich ai . Ro rng cc phu n khc
u hiu l du hi u t chi nhng a s n ng li khng hiu iu ny.

Nu ci mim cht mi cho thy c y c mt bi mt v se khng chia se bi mt vi bn

Chng hn m t phu n c th ni v m t phu n khc kiu nh: C ta l m t ngi rt c nng
lc, bit ro mnh mun g ri ci mim ch t mi, ch khng b c l suy ngh th t s ca mnh
rng: Ti ngh c nng l m t chnh che hung hng! Nu ci mim ch t mi cung thng
xut hi n trn nhng t tp chi ng hnh cc doanh nhn thnh cng vi thng i p l: Ti c
nhng bi quyt thnh cng v cc bn phi c on xem l nhng bi quyt g. Trong nhiu
cu c phng vn, n ng c khuynh hng c p v nhng nguyn tc khi thnh cng nhng
him khi tit l chi tit chinh xc rng h thnh cng nh th no. Ngc li, ngi ra lun
nhn thy Richard Branson hnh di n mim ci th t ti, l rng v sn long gii thich chinh
xc v s thnh cng ca ng ta. Nhng ni cho cung, a s mi ngi thng khng lm nh
th!

ng b Tony v Chene Blair ci mim cht mi trong ln b Chene mang thai gn nht.
2. Nu ci meo x ch
Nu ci ny th hi n nhng cm xuc tri ngc m t bn gng m t. Trong hnh A bn di,
no phi nng lng my bn tri, cc c xng go m tri v c go m tri ln to ra m t
kiu ci phia tri gng m t. Trong khi , no tri li keo chinh xc c ny phia trn bn
phi xung to ra ci cau my gi n d. Khi bn t gng nghing m t gc 90o gia tranh
minh ha A phn chiu mi bn gng m t, bn se nhn thy hai gng m t hon ton khc
nhau vi nhng cm xuc tri ngc. Hnh phn chiu na bn phi gng m t (bc nh A) l
bc nh B c nu ci toe toet, trong khi hnh phn chiu na bn tri gng m t (bc nh C)
l ci cau my gi n gi.

Nu ci meo x ch ny l du n ring bi t ca vn ha phng Ty v l nu ci c .

Thng i p duy nht m n chuyn ti chinh l s mia mai.
3. Nu ci tr hm xung
y l nu ci c t p luy n. Khi ci, hm di c h xung to cm gic nh ang ci
ho c bng ua. y l nu ci a thich ca nhn v t Joker trong phim Batman, Tng thng Bill
Clinton v nam din vin Hugh Grant. H dung kiu ci ny to nhng phn ng vui ve ni
khn gi ho c ginh c nhiu phiu bu hn.

Nu ci tr hm xung chi vi hm c h thp gi v vui

ve.

4. Nu ci nhn nghing v mt hng ln

u hng xung v nhn nghing trong khi mt hng ln vi nu ci mim ch t mi, ngi
mim ci mang dng ve tre con, tinh nghch v kin o. Nu ci c ve e l ny khin n ng
khp ni ng ngn, bi n nh thc bn nng thich che ch ca ngi n ng v khin h
mun bo v , chm sc ngi phu n. y l m t trong nhng kiu ci m Cng nng Diana
s dung m ho c tri tim ca mi ngi.

Nu ci nhn nghing v mt hng ln ca Cng nng Diana c tc ng mnh n n ng

ln phu n.
Nu ci ny lm cho nam gii mun bo v b, con phu n th mun ging nh b. Khng c g
ng ngc nhin khi y l nu ci quen thu c trong kho vu khi tn tinh, hp dn n ng ca
phu n v di mt h, nu ci nhn nghing mt hng ln rt quyn ru v n cha tin hi u
gi mi mnh me. Hi n nay, Hong t William cung s dung kiu ci ny. N khng nhng
c tc dung chim c tnh cm ca ngi khc m con gi h nh v Cng nng Diana.
5. Nu ci toe toet ca Tng thng My George Bush
Trn m t ca Tng thng George W Bush lun lun xut hi n nu ci t mn. Ray Birdwhistell
pht hi n ra rng vi c mim ci rt ph bin trong tng lp trung lu Atlanta, Louisville,
Memphis, Nashville v Texas. Ngi Texas mim ci nhiu hn phn ln nhng ngi My khc
n ni m y, nu ngi no khng mim ci th c th se b thc mc l c phi anh ta
ang tc gi n v iu g hay khng. Tng thng Bush cung l ngi Texas. Khng nh
New York, m t ngi mim ci c th se b hi l: C chuy n g m vui th? Tng thng
Jimmy Carter cung l ngi min Nam nn ng mim ci sut. iu ny tng khin ngi min
Bc lo lng v s rng ng bit iu g m h khng bit.
Hy lun mim ci. Mi ngi se t hi l bn ang c chuy n g vui ve.
Ti sao ting ci l liu thuc b?
Tng t nu ci, khi ting ci c to thnh nh m t phn bn cht c hu trong con ngi
bn, n se li cun bn be, ci thi n sc khe v keo di cu c sng. Khi chung ta ci thnh
ting, mi c quan trong c th u nh n c nh hng tich cc. Chung ta th nhanh hn, c
honh, c, d dy, m t, vai c v n ng. Khng chi th, ting ci con lm tng lng oxy
trong mu., giup phuc hi, ci thi n s tun hon mu v lm gin cc mch mu trn b m t da.
chinh l l do ti sao ngi ta m t khi ci thnh ting. Ngoi ra ting ci cung c th
lm gim nhp tim, n ng mch, kich thich s ngon mi ng v t chy calori.
Nh thn kinh hc Henri Rubenstein pht hi n ra rng m t phut ci lin tuc c th to n 45
phut thoi mi sau . Gio s William Fry thu c trng i hc Stanford cho bit, 100 ting
ci se cung cp cho c th bn m t bi t p aerobic tng ng vi 10 phut t p trn my t p
a nng. y l l do ti sao ting ci sng khoi rt tt cho bn xet theo quan im y hc.
Cng ln tui, chung ta cng nghim ngh hn vi cu c sng. Ngi ln ci trung bnh 15 ln
m t ngy; con nhng a tre cha n tui i hc ci trung bnh 400 ln m t ngy.
Ti sao bn nn coi trng ting ci?
Nghin cu cho thy ci thnh ting hay mim ci ngay c khi tm trng khng c vui u
lm tng cc xung i n vung vui ve thu c bn cu no tri. Trong m t cu c nghin cu v
ting ci, gio s tm l v tm thn hc Richard Davidson thu c trng i hc Wiscosin
Madison gi my ghi i n no (EEG) vo nhng ngi tham gia nghin cu o hot ng

sng no, ri cho h xem nhng b phim hi. Khi h mim ci, vung vui ve ca h rung lon
x. ng chng mnh c rng vi c c to ra nu ci v ting ci lm cho hot ng no
tin n trng thi vui ve.
Gio s tm l Arnie Cann thu c i hc Bc Carolina khm ph rng s hi hc c tc
ng tich cc n vi c gim cng thng. Gio s Cann tin hnh cu c th nghi m vi nhng
ngi c tri u chng tin trm cm bng cch chia h ra lm 2 nhm v cho xem video trong
hn 3 tun. Kt qu, nhm xem bng hi c s ci thi n v tnh trng b nh nhiu hn nhm xem
bng khng hi. Ngoi ra ng con pht hi n ra rng nhng ngi c vt loet c th cau my
nhiu hn nhng ngi khng c. Nu bt g p tnh trng cau my, bn hy t p t tay ln trn
khi ni chuy n trnh tnh trng ny.
Ti sao chung ta va ci va ni, nhng con tinh tinh th khng?
Gio s tm l Robert Provine thu c trng i hc Maryland, thnh ph Baltimore pht hi n
ting ci ca con ngi khc vi ting ci ca ngi anh em h ca chung ra thu c h linh
trng. Tinh tinh ci nh ang hn hn vi chi m t m thanh c pht ra mi khi th ra hay
hit vo. Ty l 1-1 gia chu ky hit th v pht m khin a s cc ng v t ny khng th ni
c. Khi con ngi bt u i thng lng, phn thn trn thot khi vi c gnh chu sc n n g
ca c th, iu ny cho phep con ngi iu chinh hi th tt hn. Kt qu l chung ta khng
nhng ngn c vi c th ra nh tinh tinh m con iu chinh hi th pht ra ting ni v
ting ci. Tinh tinh cung c th c khi ni m v ngn ng nhng khng th pht ra t ng. C
th ni, nh i thng lng nn con ngi d dng hn trong vi c to ra m thanh, bao gm c
ting ni ln ting ci.
Li u php ting ci
Ting ci kich thich cht gim au t nhin v cht lm tng hng phn, c gi l
endorphin, giup gii ta cng thng, phuc hi c th. Khi Norman Cousins c chn on mc
chng b nh cng khp, m t dng suy nhc c th, bc s ni vi ng rng b nh tnh ca ng
v phng cu cha v ng se phi sng trong au n cho n cht. Cousins ben thu m t
phong khch sn v thu tt c nhng phim ng ta tm thy nh Airplane v The Three Stooges
ca nhm hi The Marx Brother,..v.v ri xem i xem li chung, ci th t nhiu v th t to. Su
thng sau khi ng t iu tr bng li u php ting ci, cc bc s v cung ngc nhin khi pht
hi n cn b nh ca ng bin mt. ng hon ton khe mnh! Kt qu ng ngc nhin ny
dn n s ra i cun sch Anatomy of an Illness (Gii phu m t cn b nh) ca Cousins v vai
tro ca cht endorphin bt u c nghin cu trn quy m ln. Endorphin l cht tit ra t no
khi chung ta ci. N c thnh phn ha hc tng t nh morphin hay heroin v c tc dung an
thn i vi c th, ng thi tng cng h min dch. iu ny gii thich v sao nhng ngi
vui ve him khi b b nh v au kh, con nhng ngi hay than th th dng nh luc no cung
c b nh.
Hy ci cho n luc khng con ci c na
Theo quan im tm l hc v sinh l hc, ting ci v ting khc c quan h m t thit vi
nhau. Hy ngh n ln gn y nht, khi ai k cho bn nghe m t cu chuy n di lm bn

ci au ru t v gn nh khng kim sot c bn thn. Bn cm thy th no sau ? Bn

cm gic t rn ton thn phi khng? No ca bn tit ra cht endorphin a vo c th khin
bn c cm gic ngy ngt, y chinh l ci cm gic m ngi nghi n tri qua khi dung ma
tuy. Nhng ngi khng may g p phi iu bt hnh trong cu c sng thng tm n ma tuy v
ru bia c c khoi cm ny. Ru bia e nen s c ch khin ngi ta ci nhiu hn, v
iu ny lm cho cht endorphin c tit ra. y l l do ti sao a s nhng ngi d thich
nghi ci nhiu hn khi h ung ru, trong khi nhng ngi khng vui ngy cng tr nn chn
nn v th m
chi l hung d.
Thng thng ngi ta ung ru bia v s dung ma tuy c cm nh n nhng iu m ngi
vui ve cm nh n trong iu ki n bnh thng.
Paul Ekman pht hi n ra m t trong nhng l do khin chung ta chu vo nhng ngi ang
mim ci ho c ci thnh ting v nu ci v ting ci th t s tc ng n h thn kinh c
l p ca chung ta. Chung ta mim ci khi nhn thy gng m t mim ci v iu ny lm c th
tit cht endorphin. Ngc li, nu xung quanh chung ta ton l nhng gng m t au kh, ru
th c th, chung ta cung se phn nh y h t nhng biu hi n trn gng m t h v tr nn bun
ru, chn nn.
Lm vi c trong mi trng khng vui se c hi cho sc khe ca bn.
Kt cu ca chuy n ci
im quan trng ca nhng cu chuy n ci l ti im nut ca cu chuy n se xy ra iu g
th t thm hi ho c au n. Trn thc t, kt thuc bt ng ca cu chuy n lm u c chung ta
s hi, v luc chung ta ci h t nh m thanh ca m t con tinh tinh ang cnh bo vi
nhng con khc v mi nguy him sp n. Cho du bit ro truy n ci thng h cu nhng
ting ci ca chung ta vn tit ra cht endorphin lm gim cng thng nh th chuy n c
th t. Trng hp chuy n ci l chuy n th t, c th chung ta se b t khc, luc ny c th chung
ta tit ra cht endorphin. Ting khc thng l bc ni tip sau m t tr n ci. iu ny l gii
ti sao khi g p m t chn ng ln v tm l, nh khi nghe tin v ci cht, ngi khng th chu
ng ni thng bt u ci. V khi i di n vi s th t th ting ci tr thnh ting khc.

Ting ci ca con ngi c ngun gc t du hiu cnh bo ca ng vt linh trng.

Phong ci
Vo nhng nm 80 ca th ky 20, nhiu b nh vi n My a ra khi ni m phong ci.
Da trn tri ni m ca Norman Cousins v nhng cng trnh nghin cu v ting ci ca tin s
Patch Adams, cc b nh vi n dnh ring m t cn phong cha y truy n ci v phim hi.
Cc ngh s hi v cc chu h thng xuyn ti y. Hng ngy, b nh nhn c a n phong
ci theo tng t t 30 n 60 phut. Kt qu th t n tng! Sc khe ca h c ci thi n
ng k v thi gian trung bnh phi nm vi n ca mi b n h nhn cung c rut ngn li. Nh
c phong ci m cc b nh nhn dung it thuc gim au i, v h tr nn d gn hn. V v y,
c th ni hi n nay y hc rt coi trng ting ci.
Ci nhiu giup sng lu!
Mim ci v ci thnh ting l m t cch giao tip
Robert Provine pht hi n rng xc sut ci thnh ting trong cc tnh hung giao tip nhiu
gp 30 ln so vi khi c n. ng nh n thy chi c 15% ting ci l xut pht t nhng cu ni
ua, phn con li lin quan n vi c thit l p mi quan h . Trong cu c nghin cu ca Provine,
luc c n, nhng ngi tham gia thng c thoi hn l ci. ng ghi hnh khi h ang
xem m t video clip hi hc trong ba tnh hung khc nhau: xem m t mnh, vi ngi l cung
phi v vi ngi bn cung phi.
Chi c 15% ting ci ca chung ta lin quan n nhng li ni ua. Ting ci c lin quan
nhiu hn ti hot ng giao tip.
M c du khng c s khc bi t v mc hi hc m nhng ngi tham gia cu c nghin cu
cm nh n v video clip nhng khi xem m t mnh, h ci it hn rt nhiu so vi khi xem vi
cung m t ngi khc, bt k l bn be hay ngi l. Tn s cung nh thi gian ci trong
trng hp c ngi xem cung nhiu hn v di hn ng k so vi trng hp chi xem m t
mnh. Ngi ta ci thng xuyn hn trong quan h x giao. Nhng kt qu ny chng t cng
giao tip nhiu ngi th ngi ta se cng ci thng xuyn hn v mi ln ci se keo di
hn.
S hi hc lm tng doanh s
Gio s v ngnh tip th hc, b Karen Machleit thu c Khoa Qun tr Kinh doanh trng i
hc Cincinnati pht hi n rng nu thm m t chut hi hc vo cc mu qung co th doanh s
bn hng se tng ln. B nh n thy s hi hc lm gia tng kh nng tin tng ca khch hng
vo li qung co v ngi cho hng. Chinh v th m mu qung co hi hc cung vi m t
ngi ni ting thng d c n nh n hn.
Mi ng lun tr xung

Tri vi ng tc keo cc khe mi ng ln biu l nim vui sng l vi c h c hai khe

mi ng xung to ra hnh nh mi ng tr xung . Biu hi n ny c b c l nhng ngi ang
cm thy khng vui, bun ru, chn nn, tc gi n hay cng thng. Khng may l nu ai gi
nhng cm xuc tiu cc ny lu di th cc khe mi ng se b tr xung mi mi.

Biu hin ming tr xung c th tr thnh net mt vnh cu.

Trc gic mch bo chung ta hy trnh xa nhng ngi c iu b ny .
Thng xuyn tr mi ng xung c th lm cho ngi thc hi n c ve ngoi ging m t con ch
bun. Cc cu c nghin cu cho thy ngi ta thng trnh xa, it tip xuc bng mt v trnh ne
nhng ngi c biu hi n ny mi khi h i v phia chung ta. Nu bn pht hi n i u b
mi ng tr xung v ang len li trong kho tng net m t ca bn th hy t p mim ci thng
xuyn. iu khng nhng giup bn trnh khi b dng trng ging nh m t con ch gi n d
m con khin bn cm thy lc quan hn trong cu c sng. Ngoi ra, cch ny se giup bn trnh
lm tre con s hi hay b ngi chung quanh nh gi l m t g khm gi quu qu.
Phu n nn mim ci
Cu c nghin cu ca Marvin Hecht v Marianne La France thu c trng i hc Boston cho
thy, nhn vin cp di mim ci nhiu hn khi c m t cp trn ho c nhng ngi quan trng
trong cc tnh hung thn m t ho c x giao, trong khi nhng ngi cp trn thng chi mim
ci vi nhn vin cp di trong cc tnh hung thn m t m thi.
Cu c nghin cu ny cung cho thy phu n mim ci nhiu hn nam gii trong nhng tnh
hung kinh doanh v giao tip. iu ny khin phu n trng c ve l thu c ho c yu ui khi
chm trn vi nhng ngi n ng khng ci. M t s ngi khng nh rng phu n mim
ci nhiu hn l do yu t lch s khi h b nam gii t vo v tri phu thu c. Nhng cc cu c

nghin cu khc pht hi n rng vo 8 tun tui, cc be gi mim ci nhiu hn cc be

trai. V th, mim ci c th l i u b bm sinh ch khng phi c tip thu v m t x h i.
Li gii thich kh d chp nh n c l i u b mim ci xut pht t yu cu cho con bu v
nui dy con ca ngi phu n. iu ny khng c ngha l phu n khng th c quyn hnh
nh n ng, nhng vi c mim ci qu nhiu khin phu n trng c ve kem oai hn.
Vi c phu n mim ci qu nhiu c le l m t i u b thu c v bn nng.
Tin s tm l x h i hc Nancy Henley thu c trng i hc California Los Angeles m t
nu ci ca phu n l biu hi n xoa du v c kh nng lm ngui gi n nhng ngi n ng
c quyn hn. Nghin cu ca b cho thy trong nhng tnh hung giao tip, thi gian phu n
mim ci chim 87% trong khi n ng chi c 67%, kh nng h ci p tr nu ci ca ngi
khc phi cao hn n 26%. M t cu c th nghi m s dung 15 bc nh ca nhng ngi c
gng m t vui ve, bun v khng vui khng bun 257 ngi tham gia nh gi sc hp dn
ca h. Kt qu, phu n c ve m t bun b coi l kem hp dn nht. Bc nh ca nhng phu n
khng mim ci c gii m l du hi u khng vui, trong khi nh ca nhng ngi n ng
khng mim ci th li c xem l biu hi n thng tr. Bi hc dnh cho phu n y l trong
lnh vc kinh doanh, nn it mim ci khi giao thi p vi nhng ngi n ng thng tr ho c chi
ci p li tuy theo s ln mim ci ca h. Ngc li, nu n ng mun gy nh hng hn
i vi phu n, h cn mim ci nhiu hn trong mi ng cnh.
Ting ci trong tnh yu
Robert Provine pht hi n rng trong thi gian tm hiu, phu n cung l ngi ci nhiu nht,
ch khng phi n ng. Ting ci trong nhng ng cnh ny c s dung nh m t du hi u
th hi n mc gn b ca c p nam n trong mi quan h . Ni n gin, ngi n ng
lm cho ngi phu n ci cng nhiu th c y cng thy anh ta quyn ru. Chinh kh nng chc
ci ngi khc c xem l biu hi n nam tinh v phi n thng thich phi nam c c tinh
mnh me, trong khi nam gii li thich nhng phu n nhu m. Ngoi ra, Provine cung pht hi n
cp di ci xoa du cp tn v cp tn chc ci cp di nhng khng t chc mnh
ci l m t cch h duy tr quyn hnh ca mnh.
Cc cu c nghin cu cho thy phu n ci vi nhng ngi n ng m h cm thy li cun,
con n ng b li cun bi nhng phu n ci vi h.
iu ny gii thich ti sao phm cht c c hi hc gn nh ng u danh sch nhng tiu
chun c phu n mong i ngi n ng. Khi m t ngi phu n ni: Anh y th t vui
tinh chung ti ci vi nhau c m th iu c ngha l c ta dnh c m ci
v anh ta dnh c m chc ci c ta!
Khi ngi n ng khen ngi phu n c c hi hc th anh ta khng phi l c ta bit ni
ua m l ting ci v nhng cu ni ua ca anh ta.
mc su sc hn, dng nh n ng hiu c gi tr ca c hi hc nn h dnh kh
nhiu thi gian bng ua vi nhng ngi n ng khc nhm nng cao a v bn thn.

Nhiu n ng cung tr nn bc b i nu b m t ngi n ng khc chim din n v ni ua

huyn thuyn, c bi t l khi c m t phu n m nht l h cung ang ci. C kh nng n
ng se ngh ke ph bnh khng nhng l m t ke ngc m con l ngi chng c g thu v - bt
k s th t l anh ny lm cho tt c nhng phu n c m t ci ph ln. Nam gii cn
hiu i vi a s phu n, nhng ngi n ng hi hc trng c ve hp dn hn. Rt may l
bn c th c sch tr nn hi hc.
Tm tt
Thng thng khi bn mim ci vi ngi khc th h gn nh lun mim ci p li. iu ny
to ra nhng cm xuc tich cc cho c bn v ngi . Cc cu c nghin cu chng t rng khi
bn chu mim ci thng xuyn n bin n thnh thi quen th hu ht cc cu c g p m t
se din ra sun se hn, keo di hn, mang li kt qu lc quan hn v mi quan h c ci
thi n ng k.
Chng c cho thy m t cch thuyt phuc rng nu ci v ting ci gp phn xy dng h
thng min dch, bo v c th chng li b nh tt, lm lnh cc vt thng, to ra tng hay,
dy tt, thu hut nhiu bn be hn v keo di cu c sng. Ngoi ra, s hi hc con giup phuc hi
c th.
CHNG 4

DU HIU CUA CANH TAY

Nm tay che phia trc chc chn khin cho n ng c cm gic an tonhn khi hc cm thy
b e da.
Du hi u ro chn bng cnh tay
Np sau ro chn l m t phn ng bnh thng m chung ta hc c t v t luc nh. Khi
con l tre con, bt c luc no cm thy b e da, chung ta se np sau nhng v t th chc chn
hn nh bn, gh, g hay bm vy m. Cng ln, hnh ng np ny cng tr nn tinh t hn.
Vo khong 6 tui, khi vi c np sau nhng v t th chc chn khng con c chp nh n th
chung ta hc cch khoanh ch t cnh tay trc ngc nhng khi cm thy b e da. i u b
khoanh tay c hi khc i vo tui thiu nin, luc ny, hai cnh tay chung ta hi th lng kt hp
vi i u b bt cheo chn.
Khi ln hn, i u b khoanh tay pht trin theo chiu hng sao cho it b pht hi n nht. Bng
cch khoanh m t ho c c hai cnh tay trc ngc, ro chn t ng c hnh thnh ngn
ch n nhng g c chung ta l nh n thc l c nguy c e da ho c nhng tnh hung khng
mong mun. Cnh tay xp gn gng trc vung ngc v vung phi bo v nhng c quan
quan trng khi b tn thng, v v y rt c th hnh ng ny l bm sinh. Loi khi v tinh tinh
cung khoanh tay t bo v khi b tn cng trc di n. C m t iu chc chn: khi ai c thi
lo lng, tiu cc ho c phong th th rt c th h se khoanh ch t tay trc ngc, iu ny
chng t h ang b e da.
Ti sao khoanh tay c th c hi?
Cc nghin cu v i u b khoanh tay c tin hnh My cho thy m t s kt qu ng lo
ngi. M t nhm tnh nguy n vin c yu cu tham d m t lp hc m khng bt cheo chn,
khng khoanh tay v ngi t th bnh thng, thoi mi. Vo cui bui hc, tt c hc vin ny
c kim tra kh nng nh bi hc, kin thc v bi ging v thi ca h i vi ging vin.
Nhm tnh nguy n th hai cung tri qua qu trnh tng t, nhng h c yu cu khoanh ch t
tay trc ngc trong sut bui hc. Kt qu cho thy, nhm khoanh tay tip thu cung nh ghi

nh bi ging kem hn 38% so vi nhm con li, ng thi h cung c thi tiu cc v bi
ging v ging vin nhiu hn.
Khi bn khoanh tay, kh nng tao long tin ca bn gim i ng k.
Nm 1989, chung ti tin hnh nhng cu c kim tra tng t vi 1500 i biu trong 6 bui
thuyt trnh khc nhau v thu c cc kt qu hu nh tng t nhau. Tt c u cho thy khi
ngi nghe khoanh tay, h khng nhng c nhiu suy ngh tiu cc v din gi, m con it chu
n nhng g din gi ni hn. y l l do ti sao gh ngi ti cc trung tm o to nn c
thanh vn hc vin khng ngi khoanh tay.
Phi.. Nhng ti thy thoi mi
M t s ngi tuyn b l h c thi quen khoanh tay bi lm nh v y giup h cm thy thoi
mi hn. Thc ra, i u b no cung em n cho bn s thoi mi khi bn c thi tng ng
vi n; ngha l nu bn c thi tiu cc, phong th ho c lo lng th khoanh tay se giup bn
cm thy thoi mi, nhng nu bn ang vui ve vi bn be, khoanh tay se sinh tm l bt n.
Hy nh rng vi ngn ng c th, ngha ca thng i p con phu thu c vo ngi nh n ch
khng chi ring ngi thc hi n. C th bn thy thoi mi khi khoanh tay, ng thi lng v
c th cng , nhng nghin cu cho thy nhng ngi khc li kh chu vi cum i u b ny.
V v y, li khuyn y kh ro rng hy trnh khoanh tay trong bt ky tnh hung no tr phi
ch ca bn l ngi khc thy bnaj khng ng ho c khng mun tham gia.
C th bn cm thy thoi mi khi khoanh tay nhng ngi khc se ngh l bn khng thn
thi n.
S khc bi t v gii tinh
Cnh tay ca n ng hi hng vo trong, con cnh tay phu n hi khuynh ra ngoi. S khc
bi t ny cho phep n ng nem chinh xc hn, trong khi khuyu tay khuynh ra ca phu n giup t
th m em be c r ng ri v vng chc hn. C m t iu thu b l khi nhng ngi n ng
hp dn, phu n c khuynh hng bung hai cnh tay r ng ra. Ngc li, h thng khoanh tay
trc ngc khi gn nhng ngi n ng hung hng ho c khng thu v.

Khoanh tay trc ngc

Khoanh c hai cnh tay trc ngc nhm to ro chn gia ngi thc hi n vi ngi khc ho c
vi th g m h khng thich. C nhiu t th khoanh tay nhng y, chung ti chi bn v
nhng t th quen thu c m rt c th bn nhn thy. Khoanh tay trc ngc l n g tc v
cung ph bin v thng c hiu l t th t v ho c phn i. Thng thng, ngi ta hay
khoanh tay kiu ny khi ng gia nhng ngi l ni cng c ng, luc xp hng ti qun n t
phuc vu, trong thang my hay bt c ni no ngi ta cm thy khng chc chn ho c khng an
ton.
Chung ti tham d m t cu c hp ca h i ng a phng. , nhng ngi khai thc t
ai ngi bn ny ang tranh lu n v vi c n cy vi i th ca h, nhng ngi bo v cy
xanh, ngi phia bn kia. C khong phn na s ngi tham d ngi khoanh tay luc ngi
khoanh tay luc khai mc cu c hp. S ngi bo v cy xanh khoanh tay tng n 90% khi
nhng ngi khai thc t ai pht biu, v gn 100% s ngi khai thc t khoanh tay khi
nhng ngi bo v cy xanh a ra kin. iu ny chng t hu ht ngi ta se khoanh tay
khi h khng ng tnh vi nhng g ang nghe. Nhiu din gi tht bi trong vi c truyn ti
thng i p n vi thinh gi bi v h khng nhn thy t th khoanh tay ca cc thinh gi .
Nhng din gi giu kinh nghi m u bit rng khi i u b ny xut hi n ngha l h phi c
m t th thu t mo u tt lm cho thinh gi chuyn sang t th ci m hn, khin h thay
i thi t tiu cc n tich cc.

Khi nhn thy ai ang t th khoanh tay th rt c th, bn ni iu g khin h khng

ng tnh. C tip tuc tranh lu n vi ngi ny th cung v ich cho du ngoi mi ng h ni ng
vi bn. Ngn ng c th bao gi cung trung thc hn li ni.
M t khi ai con khoanh tay trc ngc th h vn gi thi phn i.
Vi c bn cn lm l tm hiu ti sao h li khoanh tay v c lm cho h chuyn sang t th sn
sng tip thu hn. i u b khoanh tay xut hi n khi m t ngi c thi tiu cc v chng
no i u b ny vn con th thi vn con tn ti.
Gii php
C m t cch n gin nhng hi u qu nhm ph v t th khoanh tay l a cho ngi nghe th
g h cm ho c giao vi c g cho h lm. Vi c a h cy vit, cun sch, t p sch
qung co, hng mu hay bi kim tra vit se khin h khng khoanh tay c v phi chui
ngi v phia trc. iu ny bu c h phi chuyn sang m t t th thng thong hn v v th
thi ca h cung se ci m hn. Yu cu ngi khc chui ngi v phia trc theo doi
phn thuyt trnh bng thit b nghe nhn cung l m t bi n php hi u qu nhm loi b t th
khoanh tay. Bn cung c th chui ngi v phia trc, long bn tay nga ln v ni: Ti nh n
thy anh c iu mun hi anh mun bit g? ho c Y kin ca anh ra sao? Sau , bn
ngi xung ho c ng ngi vo thnh gh ra hi u l n lt h ni. Cch s dung i u
b ny ngu rng bn mun h ci m v thng thn nh bn v y!
Ti sao ti li phi cm tt c s but v t p sch qung co ny?, m t khch hng hi khi
ng ta bt u trng ging cy thng Ging sinh c gn cc mu v t trang tri. Ngi m
phn ni: Lt na ti se gii thich.
Cc nhn vin bn hng v ngi m phn thng c hun luy n rng nu mun m bo
cng vi c ca mnh c sun se th ng v i vng gii thi u sn phm hay a ra bt ky
tng no cho n khi bit c l do ti sao v khch hng tim nng li khoanh tay. Thng
thng th ngi mua khng b c l kin phn i ca h cho nn a s nhn vin bn hng
kh long bit c. v y, cc nhn vin bn hng cung khng hiu c i u b khoanh tay
bo hi u rng ngi mua ang khng ng v iu g .

Kiu khoanh tay c gia c

Cum i u b khoanh tay bn tay nm ch t biu th thi thu ch v phong th. Nu i u b
ny kt hp vi nu ci mim ch t mi ho c nghin rng v m t th c th se xy ra m t
cu c tranh ci, th m chi l tn cng bng vu lc. Cn phi c m t cch tip c n mm mng hn
tm hiu nguyn nhn dn n i u b ny nu bn cha ro l do. Ngi hnh bn di
ang c thi hung hng cng kich.

Kiu khoanh tay bn tay nm cht cho thy ngi ny c thi thu ch
Kiu khoanh tay nm ch t hai cnh tay
Kiu khoanh tay nm ch t hai cnh tay c c im l bn tay ca ngi nm ch t bp tay
nhm tng thm sc mnh cho bn thn v trnh khng l phn c th phia trc. i khi
ngi ta bp ch t cnh tay n ni cc ngn tay v khp ngn tay tr nn trng b ch v s tun
hon mu b ngng li. y l cch an i bn thn theo cch t m ly mnh. Chung ta thng
bt g p kiu khoanh tay ny trong phong i khm b nh hay ti sn bay (nht l nhng ngi
ln u i my bay). y l i u b th hi n thi tiu cc, dn nen cm xuc.

Kiu khoanh tay nm cht hai cnh tay:

ngi ny cm thy khng an ton v khng mun mua nhng g ang bn

 toa n, ngi ta thng nhn thy nguyn n dung t th khoanh ch t tay, trong khi b n li
c t th khoanh tay nm ch t hai cnh tay.
Sp v nhn vin
a v c th nh hng n i u b khoanh tay. Nhng ngi cp trn c th chng t mnh
mnh hn bng cch khng khoanh tay vi : Ti chng c g phi s nn ti khng cn phong
v . Chng hn nh ti bui l n, m t cng ty gii thi u v tng gim c vi vi nhn vin
mi. Sau khi cho hi nhn vin bng ci bt tay c long bn tay up xung, v tng gim c
ny ng lui ra sau, cch xa h 1 met v bn tay ra hai bn hay chp tay sau lng theo kiu
bn tay ny nm bn tay kia ca Hong Philip (y quyn hnh), ho c c luc ng ta ut m t
tay hay c hai tay vo tui qun (trung dung). Him khi ng ta khoanh tay trc ngc khng
b c l m t chut my may lo lng.

Ngc li, sau khi bt tay vi sp, cc nhn vin mi gi tay t th khoanh
tay hon ton ho c khoanh h do e ngi v s hi n di n ca ngi ng u cng ty. C tng
gim c ln nhn vin mi u cm thy thoi mi vi cum i u b ring ca mnh, v n th
hi n a v ca h trong mi quan h vi ngi kia. Nhng nu tng gim c g p m t thanh
nin tre tui, y trin vng, a v cao v th m chi anh ta ra ve anh ta cung quan trng nh tng
gim c th sao? C kh nng l sau khi bt tay nhau theo kiu thng tr, ngi iu hnh tre
hn se khoanh hai tay vi hai ngn tay ci cha ln.
iu b hai ngn tay ci cha ln: phong th, nhng anh ta vn ngh l mnh kh bnh tnh
i u b ny th hi n thi bnh tnh v t ch ca ngi thc hi n . Khi ni chuy n, anh ta
cha hai ngn tay ci nhn mnh nhng iu ang c p. Nh ni phn trc, i u b
hai ngn tay ci cha ln l m t cch biu th s t tin, con hai tay khoanh li to cm gic t v .
Ngi c tm trng va phong th va phuc tung se ngi t th i xng, ngha l m t bn c
th h l hnh nh phn chiu ca bn kia. C h cng ra v trng nh th h ang mong ch s
tn cng v y. Trong khi , ngi c tm trng va phong th va thng tr se ngi t th
khng i xng, ngha l hai bn c th h biu hi n khng ging nhau.
Dung kiu hi ngn tay ci cha ln
Khi bn ang trnh by vn vi m t ai m thy h s dung i u b khoanh tay hai ngn
tay ci cha ln kt hp vi cc i u b tich cc khc gn cui bi thuyt trnh th bn c th
thoi mi hi xem h c ng vi bn khng. Con trong trng hp ngi nghe ngi t th

khoanh tay bn tay nm ch t cung vi b m t lnh lung khi kt thuc bi thuyt trnh th vi c
tm kim s ng tnh h chi khin bn rc ri m thi. Tt hn ht l bn nn t cu hi
tm hiu nhng kin phn i ca h. Bi khi ai t chi li ngh ca bn th vi c lm
h i se tr nn kh khn, tr phi bn mun b ngi khc nh gi l ngi hung hng. Luc
ny, kh nng hiu c ngn ng c th se cho phep bn nhn thy quyt nh t chi ca m t
ngi no trc khi h ni ra, ng thi n cung cho bn thi gian p dung cc gii php
thay th.
Khi bn c th nhn thy li t chi ca ngi khc trc khi h ni ra th bn c th th cch
tip c n khc.
Nhng ngi mang vu khi ho c m c o gip it khi s dung i u b khoanh tay v vu khi ho c
o gip bo v c th h. Chng hn, him khi cc nhn vin cnh st mang sung khoanh
tay tr phi h ng gc. Thng thng, h dung t th nm ch t tay li cnh bo m t cch ro
rng rng khng ai c phep xm phm khu vc h canh gc.
T m ly mnh

Luc con nh, chung ra c cha m ho c bo mu m p, v v khi phi i m t vi

tnh hung kh khn, cng thng. Khi ln ln, chung ta thng c to li cm gic c v v
nh thu be khi nh n thy mnh ri vo tnh hung cng thng. Nu dung i u b khoanh c hai
tay th mi ngi c th bit chung ta ang lo s, do , ngi phu n thng thay th bng m t
phin bn tinh t hn khoanh tay bng m t cnh tay , ngha l m t cnh tay a ngang qua c
th nm ho c chm vo cnh tay kia v to thnh ro chn, nh th ang t m ly mnh.
Kiu ro chn bng m t cnh tay thng xut hi n trong cc cu c g p m t, ni m ngi ta
cm thy lc long gia m ng ho c thiu t tin. Bt ky phu n no dung t th ny cung
thng qu quyt rng mnh ang n thi.
T nm tay mnh nh m tng nm tay ta khi con be
Kiu ro chn bng m t cnh tay n ng c gi l kiu t nm tay ca mnh . y l i u
b thng c h s dung khi ng trc m ng nh n phn thng ho c pht biu.
i u b ny con c tn l t th kha keo b h . N giup cho ngi n ng cm thy an ton
bi v anh ta c th bo v ca qu ca mnh, ng thi trnh c on him t phia trc.

T th kha keo b h
y cung l t th quen thu c ca n ng khi ng xp hng ti ni pht chn hay khi nh n
phuc li x h i. N l cm gic chn nn, tn thng, trng nh c ai khc ang nm tay
bn. ng trc m ng, Adolf Hitler cung thng dung t th ny che y cm gic bt
lc v tnh duc do ng ta chi c m t tinh hon.
C th do yu cu tin ha, cnh tay ca n ng c thu ngn li, cho phep h to ra t th
bo v ny bi v khi con tinh tinh, loi linh trng gn chung ta nht, thc hi n t th ging
nh v y th tay ca chung chm n u gi.

Con ngi mun che giu nhng vung m h ngh l ch yu hoc d b tn thng nht
Ngi giu c v ni ting l cm gic khng an ton ca h nh th no?
Nhng ngi phi thng xuyn phi xut hi n trc m ng, nh cc thnh vin hong gia,
chinh tr gia, cc nhn v t trn truyn hnh v ngi sao i n nh, thng khng mun khn gi
pht hi n ra h ang lo lng ho c thiu t tin. H thich xut hi n trc cng chung vi ve bnh
thn, t ch, tuy nhin, ni lo lng v s hi vn lt ra ngoi di hnh thc khoanh tay nguy to.
Ging nh i u b khoanh c hai tay, m t cnh tay ca h cung a ngang ngi hng v phia

cnh tay kia, nhng v khoanh tay, bn tay y se cm ho c chm vo tui xch, vong eo tay,
ng h eo tay, c tay o s mi ho c v t ang eo trn cnh tay kia. M t ln na, ro chn
c hnh thnh, giup h c cm gic an ton.

Trc cng chung, nhng ngi ni ting cung lo lng nh chung ta

Ta thy nhng ngi n ng m c o c khuy ci c tay thng chiinh khuy ci khi bng qua
m t cn phong ho c sn nhy, ni m ngi khc c th quan st ton thn h. y l i u b
c trng ca Thi t Charles, n lun c ng s dung t to cm gic an ton bt c luc
no ng i qua m t khu vc l thin, ni mi ngi hon ton c th trng thy ng.

iu b chinh khuy ci c o s mi ca Thi t Charles cho thy ng ang cm thy bt an

C th bn se ngh rng sau hn na th ky b cng chung soi xet ky lng v i m t vi m
ng, cc thnh vin hong gia, chng hn nh Thi t Charles, khng con cm gic lo lng
na. Nhng ng tc hi khoanh tay ca ng tit l rng trong nhng tnh hung tng t,
ng cung cm thy khng an ton nh chung ta.

Tui xch c dung to ro chn

Chung ta cung se nhn thy m t ngi ang lo lng, ngng ngung chinh dy eo ng h, kim
tra nhng th bn trong vi, sit ch t ho c xoa hai bn tay, nghch nut trn c tay o hay s dung
bt ky i u b no cnh tay ca h khoanh trc c th. i u b a thich ca cc nh doanh
nghi p khi cm thy bt an l gi c p ho c t p h s trc c th luc vo cu c hp. Nhng
i u b ny khng nhm muc ich no khc ngoi vi c c tnh che y ni lo lng. Ni thich
hp quan st chung l bt c ni no c ngi i ngang qua m t m ng, vi du nh ngi
n ng bng qua sn nhy mi m t phu n khiu vu ho c ai ln sn khu nh n phn
thng.
Khi cm thy ngng ngung ho c khng t tin, phu n thng cm tui xch tay hay vi tin nguy
to thnh ro chn. Cch ny giup h it b chu hn. Cc thnh vin hong gia nh Cng chua
Anne thng m b hoa luc trc cng chung, i u b m hoa hay cm tui xch tay cung l
i u b a thich ca n hong Elizabeth. D nhin, b khng th no nhet theo thi son, trang
im, the tin dung v ve xem ht trong tui xch tay. Chng qua, chic tui xch nh m t v bc
an ton v trong m t vi trng hp l phng ti n gi thng i p. Nhng ngi quan st cc
thnh vin hong gia ghi nh n c n 12 du hi u m n hong Elizabeth gi cho cc v ca
mnh thng bo vi c khi no b mun i, dng li, ri khi ni ho c thot khi m t ngi
ang quy ry b.

M t trong nhng phin bn tinh t v ph bin nht ca ng tc to ro chn l

cm ly ho c tch bng c hai tay. Ly hon ton c th cm bng m t tay, chng qua vi c nng ly
bng hai tay cho phep ngi thc hi n to c m t ro chn bng cnh tay m hu nh khng
b ai . Hu ht mi ngi u s dung nhng dng i u b ny v it ai trong chung ta nh n
thc c rng chung ta ang s dung chung.
Cm cht hoa cho thy s bi ri

To ro chn bng tch c ph

Mi m t tch nc trong cu c m phn l chin thu t tuy t vi phn on xem i phng
tip nh n nhng li ngh ca bn nh th no. Ni h t tch ngay sau khi ung l m t du
hi u mch bo rng li u h c b thuyt phuc ho c sn sng xem xet nhng iu bn ang ni
hay khng. Nu bn cm thy do d, nghi ng ho c khng ng v nhng iu nghe thy, h
se t tch phia bn kia to thnh ro chn bng m t cnh tay. Con khi ng tnh, h se t
tch bn cnh biu l thi sn sng xem xet ho c chp nh n.

Ngi ta cui ch ln tay gh cung l t th th hi n quyn lc v chuyn ti hnh tng mnh

me, ngay thng. Nhng ngi nhun nhng, tht bi thng thu cnh tay vo bn trong tay gh,
v v y hy lun trnh i u b ny tr phi muc ich ca bn l t ve tht bi.
Sc mnh ca ci chm tay
Bn tay tri chm vo ngi khc trong khi bn tay phi bt tay h c th to ra nh hng mnh
me.
Cc nh nghin cu thu c trng i hc Minnesota tin hnh cu c th nghi m c tn l
Phep th bung i n thoi. H t m t ng xu ln g ca bung i n thoi ri np sau
gc cy, ch i ai khng my may ng vc bc vo v nhn thy ng xu. Khi iu ny xy
ra, m t nh nghin cu tin n ch i tng hi: Anh c tnh c nhn thy ng xu ca ti
y khng? Ti cn ng xu gi m t cu c na. Chi c 23% i tng tha nh n h
thy ng xu v tr li.
ln th nghi m th hai, ng xu cung va c t trong bung i n thoi nhng khi cc nh
nghin cu li gn cc i tng, h chm nh vo khuyu tay ca ngi trong khong 3 giy
trc khi hi v ng xu. Ln ny, 68% s ngi tha nh n c nhn thy n. Trng h c ve
lung tung v ni nhng iu i loi nh: Ti nhn quanh c tm xem tin ca ai
Vi c chm vo khuyu tay m t cch kheo leo c th lm tng c h i c c nhng g bn mun
gp 3 ln.
C 3 l do khin th thu t ny c tc dung. Th nht, khuyu tay c xem l ni c th ph by
v cch xa nhng phn kin o ca c th. Th hai, a s cc nc, vi c chm vo ngi l

vn khng c chp nh n, v th hnh ng ny li n tng. Th ba, vi c chm nh khuyu

tay trong 3 giy to ra mi quan h nht thi trong 2 ngi. Khi cu c th nghi m ny c
tin hnh li trong m t chng trnh truyn hnh, chung ti pht hi n rng ty l tr li ng xu
thay i theo tng nn vn ha. Ni ro hn, ty l ny tuy thu c vo tn s chm tay vo ngi
khc thng thng m t ni no . Cu th, khi b chm vo khuyu tay, 72% ngi Uc, 70%
ngi Anh, 85% ngi c, 50% ngi Php v 22% ngi Y tr li ng xu. Kt qu ny
cho thy, nhng ni m hnh ng thng xuyn chm tay vo ngi khc khng phi l
chun mc vn ha th ci chm tay vo khuyu tay se c tc dung hn. Chung ti ghi li s
ln chm tay vo ngi khc khi m t gi ti cc ti m c ph ngoi tri nhng nc m chung
ti thng xuyn n thm v nh n thy, Rome c 4 ln v London khng c ln chm tay
no. iu ny c ngha nu bn tha hng tinh cch ca ngi Anh ho c ngi c cng nhiu
th bn cng it chm vo ngi khc, v v y, vi c chm vo khuyu tay se c tc dung hn i
vi bn.
Nu bn l ngi gc c ho c Anh th ci chm tay vo ngi se d dng tc ng n bn
hn nhng ngi khc.
Ni chung, chung ti pht hi n ra rng kh nng phu n chm vo ngi cung phi nhiu gp
4 ln kh nng n ng chm vo ngi cung phi. nhiu ni, vi c chm vo phia trn ho c
phia di khuyu tay ca m t ngi l khng hi u qu bng vi c chm vo ung khuyu tay m
con to ra tc dung ngc. Chm vo khuyu tay ngi khc qu 3 giy cung gy ra phn ng tiu
cc, khi ngi b chm se bt gic nhn xung bn tay bn xem bn ang nh lm g.
Cung chm vo tay h
Ngi ta tin hnh m t cu c nghin cu khc vi cc th th bng cch yu cu h chm nh
vo bn tay ca ngi mn khi a sch. Bn ngoi th vi n, khi ngi mn sch c hi
v n tng ca h i vi cung cch phuc vu ca th vi n, nhng ngi c chm tay tr
li tt c nhng cu hi v c kh nng nh li tn ca ngi th th tt hn. Nhng cu c
nghin cu c tin hnh trong cc siu th ca Anh cho thy, khch hng cung c nhng phn
ng tich cc tng t nu h b chm nh vo tay luc nh n tin tha. Cu c th nghi m ny
cung c tin hnh My i vi cc n phuc vu bn nh n c nhiu tin boa ca khch
hng. Nhng n phuc vu ung khuyu tay v bn tay vo cc thc khch se kim c tin boa t
cc thc khch nam nhiu hn 36% so vi cc n phuc vu khng ung chm. Con nam phuc vu
bn th tng khong 22% s tin kim c bt k h ung chm vo gii no.
Ln ti khi bt tay m t ngi mi, bn hy gi cnh tay tri ra, chm nh vo khuyu tay ho c
bn tay ca h v l p li tn h khng nh rng bn nghe chinh xc, ri quan st phn ng
ca h. Vi c ny khng nhng lm cho h cm thy mnh quan trng m giup bn nh tn ca
ngi mi thng qua hnh ng nhc li .
Vi c chm khuyu tay v bn tay - khi c thc hi n m t cch tinh t - se gy s chu , tng
sc thuyt phuc cho li nh n xet, nhn mnh m t khi ni n, lm tng nh hng ca bn n
nhng ngi khc, giup bn nh nhiu hn v to n tng tich cc i vi mi ngi.
Tm tt

Cho du bn mun hay khng th kiu khoanh tay trc ngc no cung b c ngi gi v ngi
nh n thng i p cho l tiu cc. Ngay c khi bn khoanh tay bi v bn b au lng i na, th
ngi quan st vn nh gi bn theo quan im ca h m t cch v thc. Ngay by gi, bn
hy t p ng khoanh tay v chung ti se chi cho bn nhng g cn lm to ra m t hnh nh
tich cc v t tin hn.
CHNG 5

NHNG KHAC BIT V VN HOA

Ngi Anh, ngi c hoc ngi My gii thich iu b ny nh th no?

Hy hnh dung bn ang xem xet ti mi m t ngi nh v c kh nng bn se mua n. Bn m ca
phong tm v nhn thy m t phu n trn trung ang ngi trong bn tm. Bn ngh ngi phu n
b bn lm cho kinh ngc se phn ng ra sao? Phu n Anh, My se ly m t tay che ngc, con
tay kia che c quan sinh duc trong khi phu n Thuy in chi che c quan sinh duc, phu n Hi
gio se che m t, phu n Sumatra se che u gi, v phu n Samoa chi che rn!
Luc chung ti ang n bnh pizza
Luc vit chng ny, chung ti ang thnh ph Venice, Y tham d m t h i tho ni v
nhng khc bi t trong vn ha. Nu nh cha tng n Y, chc hn chung ti se v cung kinh
ngc vi nhng g c tri nghi m ti y, Trong tt c cc nn vn ha, mi ngi i b trn
via he cung vi phia ng li xe. iu ny c ngha nu bn l ngi Anh, Uc, Nam Phi ho c
New Zealand, bn se li xe v i b phia bn tri. Nhng nu lm nh v y Y th bn se lin
tuc b ngi Y ung vo khi i b trn via he. l v khi thy h n gn, bn se ne sang phia
bn tri ca bn trong luc h li bc v phia bn phi ca h. nc ngoi, eo kinh rm l
nguyn nhn s m t gy ra va chm trn via he gia cc khch b hnh n t nhng nn vn
ha khc nhau, bi khng ai nhn thy mt ngi kia bit h nh i li no. Nhng y li l
m t cch hay lm quen vi nhng ngi nc ngoi m bn cha bit.
Bn hn cung kinh ngc khng kem khi bt tay cho tm bi t m t ngi Y v bn se nh n m t
ci hn mi bn m.
Khi ti ra v, ngi n ng Y hn c hai bn m ca ti. Luc ti ang bu c dy giy.

WOODY
ALLEN
Khi bn ni chuy n vi ngi Y bn a, dng nh h ln vo khng gian ca bn, lin tuc v
v p, ni t ting bn nh th ang la het y tc gi n v mi chuy n. Nhng nhng c im
ny l m t phn trong quan h giao tip thn thi n thng ngy ca h. Khng phi mi iu
u c cung ngha mi nn vn ha.
Lm m t bi kim tra v vn ha
Bn bit g v nhng khc bi t vn ha trong ngn ng c th? Hy th gi bn tay thu n ln
biu th s 5. Gi g i thnh s 2. Nu bn l ngi Anglo-Saxon, 96% kh nng bn se gi
ngn gia v ngn tr ln. Nu bn l ngi chu u, 94% kh nng bn se gi ngn ci v ngn
tr ln. Ngi chu u bt u m s 1 bng ngn ci, s 2 bng ngn tr, s 3 bng ngn gia,
.v.v. Con ngi Anglo-Saxon m s 1 bng ngn tr, s 2 bng ngn gia v cui cung mi
m s 5 bng ngn ci.

By gi hy nhn nhng du hi u
bng tay sau y v th xem vi mi du hi u bn c th xc nh c bao nhiu ngha. Cho
m t im i vi cu tr li ung v tr i m t im vi cu tr li sai. p n se c li t k
cui trang ny.
A. Chu u v Bc My: OK
Vung a Trung Hi, Nga, Brazil, Th Nh Ky: m t khiu trn c th ngi (vi du nh mi ng),
xm phm tnh duc, ngi ng tinh nam.

Tunisia, Php, Bi: s 0, v dung.

Nh t Bn: tin, ng xu.
B. Cc nc phng Ty: s 1, Xin li! ( gi s chu ), c Chua lm chng, Khng! (i vi
tre con).
C. Anh, Uc, New Zealand, Malta: ch cht!
My: S 2.
c: chin thng.
Php: hoa bnh.
La M c: Julius Ceasar gi 5 cc bia.
D. Chu u: s 3.
Cc nc theo o C c: T n Chua!
E. Chu u: s 2.
Anh, Uc, New Zealand: s 1.
My, Anh: Phuc vu i!
Nh t: du hi u si nhuc.
F. Cc nc phng Ty: s 4.
Nh t: du hi u si nhuc.
G. Cc nc phng Ty: s 5.
khp mi ni: Dng li!
Hy Lp v Th Nh Ky: Cut xeo!
H. a Trung Hi: dng v t nh.
Bali: t .
Nh t: phu n.
Nam My: gy.

Php: khng la c ti u!
I. a Trung Hi: Anh ang b cm sng y!
Malta v Y: bo v chng li ci nhn hi ngi (khi chi thng).
Nam My: bo v khi v n xu (khi xoay tron).
My: biu tng ca trng i hc Texas, i bng Longhorn ca Texas.
J. Hy Lp: Cut xeo!
Phng Ty: s 2.
K. La m c: ch cht!
My: M my, khn!
L. Chu u: s 1.
Uc: M my! (ngn ci thng ln)
Nhiu ni: i nh xe (khng mt tin), tt, OK.
Hy Lp: ch cht! (giui v phia trc).
Nh t: n ng, s 3.
M. Hawaii: Thoi mi i no.
H Lan: Anh c mun ung g khng?
N. My: Anh yu em.
O. Phng Ty: S 10, ti u hng.
Hy Lp: ch cht - 2 ln.
Nhiu ni: Ti ni th t y.
S im ca bn
Trn 30 im: Bn l ngi i li v hiu bit nhiu, tinh tnh phng khong, rt hoa ng vi
mi ngi bt k h nc no. Mi ngi rt thich bn!

15-30 im: Bn c bn nh n thc c bng cch c x ca mi ngi rt khc nhau. Nu t p

luy n chm chi, bn c th ci thi n vn hiu bit hi n nay ca bn.
15 im ho c it hn: Bn cho l mi ngi ngh ging bn. Ngi ta khng nn cp h chiu
cho bn ho c th m chi khng cho phep bn ri khi nh. Bn hu nh khng c khi ni m rng
nhng ngi con li trn th gii ny khc vi bn, th m chi bn ngh thi gian cung nh cc
mua trn khp th gii u ging nhau. C th bn l ngi My!
Ti sao chung ta u tr thnh ngi My?
Do nh hng su r ng ca truyn hnh v phim nh My nn th h tre tt c cc nn vn ha
ang hp thu m t dng ngn ng c th na n nh ngn ng c th ca Bc My. Chng hn,
ngi Uc tui 60 se coi i u b a hai ngn tay ln ca ngi Anh l s xuc phm, trong
khi thanh thiu nin Uc li biu hi n i u b l s 2 v coi i u b cha ngn gia ln ca
ngi My mi chinh l m t hnh thc xuc phm. a s cc quc gia ngy nay nhn nh n i u
b vong tron (i u b A) c ngha l OK, cho du khng phi l cch biu hi n truyn
thng theo vn ha ca h. Hi n nay, tre em mi quc gia c tivi u i mu chi bng chy
ngc ra phia sau v la het: Hasta la vista, baby cho du chung khng bit ting Ty Ban Nha!
Truyn hnh My l l do ch yu khin nhng khc bi t trong ngn ng c th trong mi nn
vn ha ang dn phai nht.
Trong ting Anh, t toilet cung ang bin mt bi v ngi Bc My, vn nhng l ngi i
khai ph v n ci, rt s pht ngn t ny. Ngi Bc My xin i nh bathroom c ngha l
nh tm. Con nu xin i nh restroom, h se c a n ni c gh ngi th gin. Anh,
powder room gm c gng soi v ch u ra m t, little girls room th chi c trong nh tre,
con comfort stations li c b tri trn cc xa l . Trong trng hp yu cu wash up Bc
My, ngi ta se vui ve dn bn n nh bp, a cho m t chic khn lau kh bt a v mi bn
ra chung.[*]
[ Tt c cc t ting Anh trong on ny u lin quan n cch ni lch s ca ngi My khi h
mun i v sinh. (ND) ]
Hu nh mi ni, nhng vn c bn v vn ha u ging nhau
Nh tho lu n Chng 3, cc biu hi n trn khun m t v nu ci c cung ngha khp
ni. Gio s Paul Ekman trng i hc California, San Fransisco, a cho nhng ngi
thu c 21 nn vn ha khc nhau xem cc bc nh biu l trng thi vui ve, tc gi n, s hi, au
kh, gh tm v kinh ngc. ng pht hi n ra rng trong mi trng hp, hu ht mi ngi 21
nn vn ha u nht tri nhng biu l nim vui sng, au kh v gh tm. a s mi ngi
20 nn vn ha nht tri v biu hi n kinh ngc, 19 nn vn ha nht tri v biu l s hi, v 18
nn vn ha nht tri v nhng biu hi n tc gi n. Duy chi c m t s khc bi t ng k v vn
ha l ngi Nh t miu t bc nh s hi l ngc nhin!
Gio s Ekman cung n New Guinea nghin cu nn vn ha South Fore cung vi ngi
Dani phia Ty Irian, nhng ni vn b c l p khi cc nn vn ha khc trn th gii v cung

ghi nh n c kt qu tng t, ngoi tr m t chi tit l nhng nn vn ha ny cung ging

nhng nn vn ha Nh t, khng th phn bi t s hi vi ngc nhin!
ng cung quay li cnh nhng ngi th dn th hi n cc cm xuc nu trn khun m t ri
cho ngi My xem. Kt qu, nhng ngi My nh n bit chinh xc tt c cc biu hi n. iu
ny chng t ngha ca nu ci v net m t u ging nhau tt c cc nn vn ha.
Tin s Linda Camras thu c trng i hc DePaul, Chicago chng minh c rng cc biu
hi n trn gng m t ca con ngi l bm sinh. B ghi li cc biu cm trn khun m t ca
nhiu tre em ngi My v Nh t bng cch ng dung H thng ghi m biu cm net m t (Oster
& Rosenstein, 1991). H thng ny cho phep cc nh nghin cu ghi li, chia tch v phn loi
nhng biu hi n trn gng m t tre em. V Linda Camras pht hi n tre em Nh t v tre em
My biu hi n cm xuc ging nhau.
T u sch cho n trang ny, chung ti t p trung phn tich ngn ng ph bin hu ht cc
vung trn th gii. V c bn, nhng khc bi t ln nht v vn ha nm vi c xm phm khng
gian ca ngi ni, s tip xuc bng mt, tn sut chm tay hay c chi xuc phm. Khu vc c
cc du hi u m tinh a phng l cc tiu vng quc A-r p, m t s nc chu A v Nh t
Bn. Tm hiu s khc bi t v vn ha l vn khng th thu tm trong m t chng, v th
y chung ti t p trung vo nhng iu c bn m rt c th bn se g p khi ra nc ngoi.

Nu mt ngi n ng Saudi nm tay mt ngi n ng khc ni cng cng th l du

hiu ca s tn trng ln nhau. Nhng Uc, Texas hoc Liverpool, Anh th ng lm th!
S khc bi t trong cch cho hi
Khc bi t trong cch bt tay c th dn n nhng tnh hung khi hi, lung tung khi g p g.
Cc ng nghi p ngi Anh, Uc, New Zealand, c v My thng bt tay khi g p m t hay
chia tay. Hu ht nhng ngi chu u bt tay nhau nhiu ln trong ngy, m t s ngi Php
th m chi bt tay n 30 phut trong m t ngy. Trong cc nn vn ha n , chu A v A-r p,
ngi ta c th vn cm tay nhau sau khi ngng bt. Ngi c ho c ngi Php lc tay ln
xung th t mnh 1-2 ci, sau cm tay m t luc. Trong khi , ngi Anh lc tay ln xung 3-5
ci, con ngi My l 5-7 ci. Quan st nhng kiu bt tay ny ti cc h i ngh quc t rt thu v,
nht l khi chng kin cc i biu t ra kinh ngc nh th no trc s khc bi t v s ln lc

tay. i vi ngi My, ci lc tay ln xung 1 ln ca ngi c trng c ve xa cch. Con i

vi ngi c th cch ngi My lc tay lin hi c nh th h ang bm cho m t ci n m hi
cng phng ln v y.
V vi c cho hi nhau bng cch hn ln m, ngi Scandinavia rt vui nu c hn 1 ci,
nhng phn ln ngi Php li thich hn 2 ci hn. Trong khi , ngi H Lan, Bi v A-r p th
thich hn nhng 3 ci. Ngi Uc, New Zealand v My lun bi ri v kiu hn c mui khi cho
hi nn h lng ngng hn v i 1 ci. Con ngi Anh th ho c l trnh ne ci hn bng cch
ng lui li ho c se lm bn ngc nhin bi 2 ci hn kiu chu u. Trong cun sch A view
from the Summit (Nhn t inh nui) , Edmund Hillary thu t li rng i n inh Everest, ng
quay v phia SherpaTenzing Norgay ( Ngi dn ng cho Edmund Hillary ) v bt tay chuc
mng theo ung kiu Anh. Nhng Norgay li nhy chm ln phia trc v m hn ng kiu
chuc mng truyn thng ca ngi Ty Tng.
Khi hai ngi hai nn vn ha khc nhau g p nhau
Khi ngi Y ni chuy n, h vung tay ln cao ginh phn ni. Ci chm tay thn m t ca h
khng c g khc hn ngoi vi c ngn ngi nghe gi tay ln v pht biu kin. ngt li
h, bn phi nm ly tay h ang vung gia khng trung v keo chung xung. Nu em h ra
lm chun th ngi c v ngi Anh trng nh th b li t khi ni chuy n. Nhng ngi ny
c nh b mt hn bi h him khi c c h i m li khi chuy n tro vi ngi Y hay ngi Php.
M t khc, khi ni chuy n, ngi Php dung cng tay v bn tay din t, ngi Y dung c
cnh tay ln c th trong khi ngi Anh v ngi c ng bt ng.
Trong thng mi quc t, trang phuc lch s, nhng li gii thi u hoa my v m t xut hay
u c th b hy hoi chi trong chp mt bi m t i u b nh nht, tng chng nh v hi!
Cu c nghin cu ca chung ti 42 nc cho thy ngi Bc My l ngi it nhy cm nht v
vn ha, ngi Anh ng v tri th hai. C nhn vo con s 86% ngi Bc My khng c h
chiu, chung ta c th kt lu n h l nhng ngi c hiu bit kem nht v cc quy c ca
ngn ng c th quc t. Ngay c George W Bush khi tr thnh Tng thng My cung phi xin
cp h chiu cng du nc ngoi. Ngi Anh tuy i y i nhiu nhng vn thich ngi
khc dung cc du hi u c th kiu Anh, ni ting Anh, n c tm b t v khoai ty chin. a s
cc nn vn ha nc ngoi khng mong i bn bit n ting h nhng h se cc ky thn phuc
nu bn chu b thi gian hc v s dung cc quy c ngn ng c th bn a. iu ny th
hi n s tn trng ca bn i vi nn vn ha ca h.
i u b mi trn cng ca ngi Anh
i u b mi trn cng lin quan n vi c mim mi nhm hn ch cc biu hi n ca net m t
v l cm xuc cng it cng tt. Ngi Anh dung cch ny to n tng l ang hon ton
lm ch mi xuc cm. Khi Hong t Phillip [ l phu qun ca N hong Anh Elizabeth II. Trong
ting Anh th Prince c th l hong t ho c hong h u, v v y ta vn thng thy bo gii vit
l Prince Phillip ], Thi t Charles, Hong t Harry v William tin a linh cu Cng nng
Diana vo nm 1997, h cung thc hi n i u b ny. Nhiu ngi trn th gii, khng phi
ngi Anh, cho l h dng dng trc ci cht ca Cng nng Diana.

Vua Henry VIII cung ni ting vi i u b mim mi . Mi ng ng vn nh v khi mim mi

chup nh, mi ng ng trng cng be hn. Thi quen ny dn n vi c mi ng nh c
xem l du hi u uy quyn Anh vo th ky 16. Ngy nay, ngi Anh con s dung i u b mim
mi khi h cm thy ang b nhng ngi a v thp hn da dm. V i u b ny thng
i kem vi vi ci chp mt lin tip.

Vua Henry vi ci ming nh bin iu b ny tr thnh mt du hiu ca gii thng lu.

Ngy nay, ngi My v ngi Anh vn con dung n.
Ngi Nh t
C m t ni m hnh ng bt tay, hn v m hn khng tr thnh thng l , l nc Nh t.
Ngi Nh t quan ni m nhng ung chm c th k trn khng ung phep lch s. Thay vo ,
h cui cho nhau trong ln g p g u tin, ngi c a v cao nht th cui cho it nht, con
ngi c a v thp nht th cui cho nhiu hn. Cung trong ln g p g ny, ngi Nh t se trao
i danh thip vi nhau mi ngi c th nh gi c a v ca ngi kia v sau cui
cho cho thich hp.
Khi Nh t, hy m bo rng giy ca bn sch bong v tm tt v mi ln cui cho, ngi
Nh t nhn vo giy ca bn.
Khi ngi Nh t lng nghe ngi khc ni, h c nhng nu ci, ci g t u v nhng cu ch
lch s m ta se khng th tm thy trong cc ngn ng khc. H c khuyn khich bn tip tuc
cu chuy n nhng iu ny thng b ngi phng Ty v ngi chu u hiu nhm l h
ng . G t u l m t du hi u rt ph bin thay cho yes nhng i vi ngi Bulgari, i u
b ny c ngha l no, con i vi ngi Nh t, n chi thun tuy th hi n phep lch s. Nu
bn ni iu g m ngi Nh t khng tn ng, anh ta vn se ni yes ho c Hai trong
ting Nh t bn tip tuc. T yes ca ngi Nh t thng c ngha l Yes, I heard you,
ch khng phi Yes, I agree. Chng hn, nu bn hi m t ngi Nh t rng: You dont agree,
do you?, ngi se g t u v tr li Yes. M c du anh ta c th anh ta khng ng . Trong
ng cnh ting Nh t, cu tr li ny c ngha Yes, you are correct. I dont agree.[ cn lu
trong trng hp ny, ngi Vi t cung c khuynh hng tr li ging ngi Nh t nn thng
gy hiu lm cho nhng ngi thu c nn vn ha Anh My ].

Ngi Nh t cung kh s di n nn h pht trin c m t h thng quy c hng cu

chuy n khng lm vo th kh x. V v y, bn hy trnh ni Khng ho c trnh t nhng
cu hi m cu tr li c th l khng. Thay v p khng thng thng, ngi Nh t se b
lng Chuy n kh lm. con khi h ni Chung ti se c gng xem xet vn ny. Th iu
c ngha Thi, hy qun n i v v nh cho c vi c.
Hi mui Anh l con ln d bn, ng kinh tm!
Ngi chu u v ngi phng Ty hi mui vo khn tay ho c khn giy, trong khi ngi chu
A hay ngi Nh t l khc nh hay kht mui. Bn h kinh s ci hnh vi m h cho l nh kinh
tm ca bn kia. S khc bi t cn bn v vn ha ny l h u qu trc tip ca vi c ly lan
b nh lao trong nhiu th ky qua. chu u, b nh lao c thi l cn b nh th ky nh b nh
AIDS ngy nay cn b nh gn nh v phng cu cha, v th luc chinh ph hng dn
mi ngi hi mui vo khn trnh pht tn b nh. l l do ti sao ngi phng Ty phn
ng rt mnh i vi hnh vi khc nh v vi c ny c th ly truyn b nh lao ra khp ni. Mi
ngi cung quan ngi vin cnh ngi khc nh c th truyn b nh AIDS cho ngi khc!
Kiu hi mui hi n nay l kt qu ca dch lao phi trong qu kh.
Chu thich: Cn lu rng trong trng hp ny, ngi Vit cung c khuynh hng tr li ging
ngi Nht nn thng gy hiu lm cho nhng ngi thuc nn vn ha Anh My (ND)
Nu nh b n h lao cung xy ra cc nc phng ng th ngi phng ng cung se c
hnh vi hi mui vo khn h t nh ngi phng Ty v y. Ngi Nh t kinh s khi thy ai ly
khn tay ra hi mui, ri li nhet chic khn y vo tui qun, vo vi ho c vt ln tay o! Ngi
Nh t cung kh chp nh n phong tuc ca ngi Anh l n ng khn tay trong tui trn cung
ca chic o vet. Di mt h th iu ny chng khc no vi c thn nhin treo l lng m t
cu c giy v sinh trc tui o sn sng khi hu s v y. Ngi chu A cho rng m iu
ny qu l ung khc nh ra ngoi du sao cung v sinh hn khc nh vo khn, nhng ngi
phng Ty th li cho l m t thi quen ng kinh tm! iu ny gii thich ti sao cc cu c
hp bn cng vi c gia ngi phng Ty v ngi chu A c nguy c tht bi trong trng
hp tt c mi ngi b cm lnh. V th, bn ng kh chu khi thy m t ngi chu A khc
nh hay kht mui cung nh ng bao gi hi mui vo khn trc m t m t ngi Nh t.
Ba i u b ph bin nht trong tt c cc nn vn ha
Chung ta hy xem xet nhng li gii thich v ngha vn ha ca ba i u b bng tay thng
g p: i u b vong tron, i u b ngn tay ci cha ln v du hi u hnh ch V.
1. i u b vong tron
y l i u b rt c a thich My vo u th ky 19. Vo thi ky ny, cc t bo bt u
chu ng kiu vit tt cc ch ci u cc cum t thng dung. C nhiu kin khc nhau v
ngha ca ch OK. M t s ngi tin rng l dng vit tt ca all correct (hon ton ung)
nhng thng b vit sai thnh oll korrect, con nhng ngi khc li cho rng l t phn
ngha ca knock-out KO (nh guc).

iu b vong tron mang ngha OK i vi ngi phng Ty, tin i vi ngi Nht, s
0 i vi ngi Php v l c chi xuc phm i vi ngi Th Nh Ky hay ngi Brazil.
M t gi thit rt ph bin khc cho rng OK l t vit tt ca Old Kinderhook, ni sinh ca
m t v Tng thng My th ky 19. V Tng thng ny ly cc ch ci u trong tn qu
hng mnh lm khu hi u v n ng. Ro rng l bn thn vong tron tng trng cho mu t
O trong du hi u OK. Y ngha ca OK tr nn ph bin trong c ng ng cc nc ni
ting Anh ri nhanh chng lan truyn khp mi ni nh truyn hnh v phim nh My. Tuy nhin,
du hi u ny c ngun gc v ngha khc nhau m t s ni. Chng hn, Php v Bi, n c
ngha l Zero (s 0) ho c nothing. Vo bui ti n ti m t nh hng Php, anh nhn vin
phuc vu dn chung ti n bn v hi: Is the table OK? Khi thy chung ti ra du OK, anh ta
p: A, nu qu v khng thich ngi y, chung ti se tm m t bn khc Anh nhn vin
phuc vu hiu du hi u OK c ngha l Zero hay worthless (v dung). Ni cch khc, anh
ta ngh chung ti c khng thich ngi bn .
Dung i u b OK khen m t ngi Php nu n rt tuy t th c th h se tng c bn ra khi
nh y.
Nh t, i u b OK c ngha l money. Nu bn kinh doanh Nh t v lm du hi u ny
vi c/ng /Tt, ngi Nh t c th ngh l bn ang yu cu h hi l .
m t s nc a Trung Hi, y l du hi u biu hi n m t khiu trn c th, thng c
dung m chi nhng ngi n ng ng tinh. Do v y, nu bn thc hi n n vi m t ngi
n ng Hy Lp, c th h se ngh bn ang m chi bn ho c h l ngi ng tinh. Trong khi
, ngi Th Nh Ky li cho rng bn gi anh ta l ke ngc (arsehole). Con cc nc A-r p
th him khi ngi ta s dung i u b ny v n b coi l du hi u e da ho c tuc tu.
Vo nhng nm 50 ca th ky 20, trc khi tr thnh Tng thng, Richard Nixon n thm
chu My La-tinh trong m t chuyn i y thi n chi nhm c gng ci thi n mi quan h cng
thng vi ngi dn ni y. Luc bc ra khi my bay, Nixon ra du hi u OK vi m ng
ang ng i v v cung sng st khi h bt u la ln hut so phn i. ng khng bit
rng theo quy c ngn ng c th ca ngi bn x, du hi u OK c hiu l Youre all a
bunch of arsehole.
Nu bn i du lch nc ngoi, nguyn tc an ton nht l lun lun nh ngi dn a phng
chi cho bn cc du hi u xuc phm trnh g p phi nhng tnh hung kh x.
2. i u b ngn tay ci cha ln

 nhng ni chu nh hng mnh ca nn vn ha Anh nh Uc, My, Nam phi, Singapore v
New Zealand, i u b ngn tay ci cha ln c 3 ngha: vy xe i nh, du hi u OK, v khi
ngn ci cha thng th n tr thnh du hi u xuc phm, mang ngha Up yours ( ch cht)
ho c Sit on this (m my). m t s nc, vi du nh Hy Lp, ngn ci giui v phia trc c
ngha l Get stuffed (Bin i/xeo i)!
ng bao gi ra du i nh xe Hy Lp.
Nh chung ti trnh by, khi ngi chu u m t 1 n 5, h dung i u b ngn tay ci cha
ln vi ngha l s 1, ngn tr l s 2, trong khi , hu ht nhng ngi ni ting Anh m
s 1 bng ngn tr v s 2 bng ngn gia. Trong trng hp ny, i u b ngn tay ci cha
ln se tng trng cho s 5.

iu b ny c th c ngha l Tt, S 1 hoc ch cht tuy mi ni.

Trn bn tay, ngn ci l ngn c a tc vu. N c dung lm du hi u th hi n sc mnh,
ngi ta c th nhn thy n nh ra t trong tui qun, o ghi-l hay trn ve o. Ngoi ra, khi kt
hp vi cc i u b khc, ngn tay ci cung c s dung th hi n quyn lc, thng cp
ho c trong trng hp ai c khng ch (get sb under ones thumb) chung ta. Trong thnh
ng ny, ngi ta nhc ti ngn tay ci v sc mnh t nhin ca n.
3. Du hi u hnh ch V

Du hi u ny rt thng dung Uc, New Zealand v Anh, mang ngha l

ch cht! Winston Churchill rt thich thc hi n du hi u ch V tng trng cho chin
thng vi long bn tay hng ra ngoi trong Th chin th hai. Trong khi , long bn tay
hng vo trong b hiu l du hi u xuc phm.
Du hiu ny c ngha l s 2 i vi ngi My, chin thng i vi ngi c v l
ch cht i vi ngi Anh.

Ngun gc ca du hi u hnh ch V pht xut t vi c cc cung th ngi Anh s dung hai ngn
tay ny bn tn vo thi xa xa. Khi m t cung th thi n x b bt, se l m t s si nhuc t t
cung nu thay v b hnh quyt, anh ta b ch t mt hai ngn tay ny. Do v y, du hi u dung 2
ngn tay to thnh hnh ch V nhanh chng c ngi Anh s dung khiu chin v n chng
t vi ke thu rng: Ta vn con ngn tay bn tn y!
Tuy nhin, m t s nc chu u, du hi u hnh ch V vi long bn tay hng vo trong vn
mang ngha chin thng. V v y, vi c m t ngi Anh dung du hi u ny tha m ngi
c l ch cht c th lm cho ngi c ngh rng mnh l ngi thng cu c! Con ti
m t s nc chu u khc, du hi u ny c ngha l s 2, do v y, nu m t nhn vin pha ch
ru ngi chu u b xuc phm th c kh nng, anh ta se a cho ngi Anh, My ho c Uc hai
cc bia.
Chm tay hay khng chm tay?
Tuy thu c vo mi nn vn ha m ai c cm thy bc mnh v b ngi khc chm vo
ngi khi tro chuy n hay khng. Chng hn, ngi Php v ngi Y thich ung chm lin tuc
khi ni chuy n, trong khi ngi Anh khng h mun b ung chm bt c luc no, tr phi h
ang thi u trc hng ngn c ng vin trong sn v n ng. Nhng v n ng vin Anh,
Uc, New Zealand bt chc kiu m thn m t ca nhng ngi chi th thao Nam My v
chu u luc a. H lun m hn nhau sau khi ghi bn v tip tuc c chi thn m t ny trong
phong thay . Nhng khi ri khi sn th ngi Uc, Anh hay New Zealand li tr v cch x s
c hu: ng chm vo ngi ti y nhe.
Ngi Anh chi chm vo nhau trong nh thi u, khi c ngi ghi im ho c ghi bn, sau h
con m hn v s song rt ky qu c. Nhng hy th chm vo h trong qun ru m xem, bn
se thy chuy n g xy ra.
Tin s Ken Cooper cung nghin cu tn sut chm vo ngi nhiu nc v ghi nh n c
kt qu v s ln chm nhau trong m t gi nh sau: Puerto Rico 180 ln, Paris 110 ln, Florida 2
ln v London khng c ln va chm no.
Sau y l bng k nhng ni chp nh n ho c khng chp nh n vi c chm vo ngi m chung
ti uc kt t nhiu cu c nghin cu cung nh kinh nghi m
ca bn thn:
Khng chm

C chm

Nh t

Th Nh Ky

Anh

Php

My & Canada

Uc

Hy Lp

New Zealand

Ty Ban Nha

Estonia

Trung ng

B o Nha

M t s nc chu A

Bc u

Nga

Scandinavia

Xuc phm nn vn ha khc nh th no?

Ngi My thng ng u trong vi c v tnh xuc phm cc nn vn ha khc. Nh ni, hu
ht ngi My khng c h chiu v h tin l c th gii chng nhng ngh ging h m con
mun c nh h. y l bc nh chup Tng thng George W Bush ang thc hi n i u b
c trng ca i bng Longhorn, Texas m ng ng h . Ngn tr v ngn ut tng trng cho
sng bo v phn ln ngi dn My u nh n ra i u b ca mn bng bu duc ny.

Ngi ta c th b tu bn nu s dung ng tc c vu cho mn bng bu duc My Y

Y, i u b ny b gi l Cuckold (anh chng b cm sng) v c dung cho m t ngi
n ng bit rng v anh ta ang ng vi nhng ngi n ng khc. Vo nm 1985, nm ngi
My b bt gi Rome khi h ang hn hoan nhy mua v dung i u b ny bn ngoi Toa thnh
Vatican sau khi nghe tin v m t tr n thng quan trng ca i bng Longhorn t n bn My. Ro
rng, c Gio hong khng h nh gi cao i u b !
TOM TT
Ngi ta giao dch lm n vi nhng ngi lm h cm thy thoi mi v iu ny se to ra mi
quan h chn thnh, lch s gia i bn. Khi ra nc ngoi, hy chu hn ch s dung ngn
ng c th ca bn cho n khi bn c c h i quan st ngi dn bn x. M t cch n gin
hc v hiu nhng khc bi t v vn ha ca ngn ng c th l thu bng nhiu b phim nc
ngoi v xem li m khng m ting, cung ng c phu . Hy c nm bt nhng g ang xy
ra, sau xem li ln na v c li phu kim tra chinh xc.
Nu bn khng bit lm th no cho ung phep lch s nn vn ha khc th hy nh ngi dn
a phng chi cho bn cch lm iu .
Hiu sai ngha vn ha ca cc i u b c th gy ra nhng h u qu tai hi. V v y, chung ta
cung nn lun xem xet lai lch ca m t ngi no trc khi v i i n kt lu n v ngha
ca ngn ng c th v nhng i u b m h ang s dung.
Nu bn thng xuyn i du lch nc ngoi, chung ti khuyn bn nn c cun sch ca Roger
Axtell Gestures: Dos and Taboos of Body Language Around the World (i u b : Nhng iu
nn lm v nhng iu cm ky trong ngn ng c th trn ton th gii) . (John Willey & Sons).
Trong cun sch ny, Axtell xc nh hn 70.000 du hi u c th v phong tuc khc nhau trn
khp th gii, ng thi hng dn bn cch giao dch kinh doanh hu ht cc nn vn ha.
CHNG 6

IU B BAN TAY VA NGON CAI

Bc ha Napoleon trong phong lm vic ca ha s Jacques-Louis David, nm 1812, ve nh

lnh o ngi Php trong t th ni ting ca mnh tht ra ng ta b loet d dy hay ang vui
ve?
Bn tay ca con ngi c 27 xng nh, bao gm 8 xng hnh cu i c tay gn ch t vi
nhau bng m t mng li dy chng, v hng chuc c nh lm c ng cc khp xng. Cc
nh khoa hc nh n thy rng gia bn tay v b no c nhiu si dy thn kinh lin kt hn
vi cc b ph n khc ca c th. Chinh v v y m khi thc hi n nhng i u b v t th bng
bn tay, chung ta hiu thu trng thi cm xuc ca mnh hn. Bn cnh , v bn tay thng
c t phia trc c th nn chung ta c th d dng nhn thy nhng du hi u ca chung. a
s mi ngi u thng xuyn s dung m t vi t th tay mang m du n c nhn. Chng
hn, nhc n ci tn Napoleon, mi ngi se ngh n m t ngi n ng lun giu kin bn
tay trong o ghi-l vi ngn tay ci cha ln. Ri sau , c th mi ngi se tranh nhau a ra
nhng gi thuyt hay nhng chuy n khi hi khim nh v vi c ti sao Napoleon li tay nh
th. Chng hn: ng ta b loet d dy; ng ta ang ln dy cho ng h eo tay; ng ta b b nh
ngoi da; vo thi i ca ng ta, vi c ut tay vo tui qun l bt lch s; ng ta b b nh ung th
vu; m t bn tay ca ng ta b d dng; ng ta ct tui b t thm trong o ghi-l thinh thong ly
ra ngi; cc ha s khng thich ve bn tay Nhng th t ra cu chuy n l nh th ny. Vo nm
1738, rt lu trc khi Napoleon cho i, Franois Nivelon xut bn cun A Book of Genteel
Behaviour (Cun sch v cch c x lch s) . Sch m t t th ny nh sau: (bn tay
giu vo trong l t th quen thu c ca nhng ngi n ng c gio duc, gan d, n hoa v
khim tn) . Khi Napoleon nhn thy bc ha ve mnh, ng ni vi ngi ha s: Anh David
thn mn, anh rt hiu ti. V v y, y chi l i u b th hi n a v.
Cc sch s c ghi Napoleon khng thng xuyn thc hi n i u b ny. Th t ra, ng khng
ngi lm mu vi bn tay v ngn ci cha ln m l ngi ha s nh li n v ve thm vo.
Nhng s ni ting ca i u b ny cho thy ha s Jacques-Louis David c to ra n tng
v quyn lc thng qua t th ca bn tay v ngn ci.

Napoleon cao 1m64 nhng nhng ai nhn thy bc ha ny cung u ngh ng ta cao trn 1m85.
Cch ni bng tay
Theo thng l t hng ngn nm nay, a v x h i ca m t ngi se quyt nh th t u tin
chim lnh din n ca h khi pht biu. Quyn lc ca bn cng cao th cng c nhiu ngi
bu c phi gi im l ng khi bn ni. Chng hn, trong lch s La M, ngi a v thp c th b
hnh quyt v t i ngt li Julius Caesar. Ngy nay, hu ht mi ngi u c quyn t do ngn
lu n v bt c ai cung c th a ra kin c nhn. Anh, Uc v My, th m chi bn con c
phep ngt li Tng thng ho c Th tng khi mun pht biu suy ngh ca mnh. Bn cung c
th v tay chm ch m m t cch hm hnh, ging nh s vi c xy ra vi Th tng Tony
Blair vo nm 2003 trong m t cu c tho lu n v khng hong Irag c tng thu t trn TV.
nhiu nc, bn tay gi vai tro lm du chm cu iu chinh trnh t ni trong m t cu c
tro chuy n. i u b gi bn tay ln c vay mn t ngi Y v ngi Php. H l nhng
ngi s dung ngn ng bng tay thng xuyn nht. Con Anh, iu ny him thy hn bi
v vy tay khi ni chuy n th hi n tc phong khng ung mc ho c ti t .
Y, trnh t ni chuy n rt n gin. Ngi gi tay ln se c quyn ni, con ngi nghe se b
tay xung ho c tay sau lng. V th, th thu t cn lm nu bn mun ni chen vo l hy c
gi tay ln cao. Bn cung c th thc hi n iu ny bng cch ngonh m t i, sau gi tay ln,
hay gt cnh tay ca ngi kia xung trong khi gi tay ca mnh ln. Nhiu ngi cho rng khi
ni chuy n, ngi Y rt thn thi n ho c thn m t bi v h chm vo nhau lin tuc, nhng th t
ra th ai cung ang c ngn bn tay ca ngi khc ginh phn ni.
Trong chng ny, chung ti se xem xet m t s i u b ca bn tay v ngn ci ph bin nht.
Nu ni tay ca ngi Y ra sau lng, anh ta se khng th ni c.
M t m t, ta thy
Vi c quan st cch m t ngi tm lc hai lung kin trong cu c tho lu n c th tit l cho
chung ta bit h ang thin v bn no. Thng thng, h se gi m t long bn tay hng ln v
trnh by kin th nht, sau , a ra kin i l p bng bn tay bn kia. Nhng ngi thu n
tay phi se trnh by kin yu thich ca h bng tay phi, con nhng ngi thu n tay tri th
thng s dung tay tri khi ni v kin yu thich ca mnh.
M t khc, i u b bng tay giup ta nh li
i u b bng tay thu hut s chu , tng hi u qu giao tip v giup mi c nhn ghi nh nhiu
thng tin hn. Ti trng i hc Manchester Anh, Geoffrey Beatie v Nina McLoghlin
tin hnh m t cu c nghin cu. Trong , cc tnh nguy n vin c cho nghe nhng cu
chuy n c vai chinh l cc nhn v t hot hnh nh: Th Roger, Bnh nng Tweetie v Meo
Sylvester. Ngi dn truy n khi k cho m t s khn gi thm vo cc i u b bng tay nh
c ng ln xung th t nhanh din t cc ng tc chy, chuyn ng nh ln sng m
phng m t ci my sy tc v dang r ng cnh tay din t m t ca s opera beo tron. Mi
phut sau, ngi ta tin hnh kim tra kh nng nh truy n ca tt c cc tnh nguy n vin. Kt

qu, nhng ngi c nghe kem i u b bng tay nh c cc chi tit trong cu chuy n
nhiu hn khong 30% so vi nhng ngi khc. iu ny chng t i u b bng tay c nh
hng ng k n kh nng nh li ca chung ta.
Trong chng ny, chung ta se phn tich 15 trong s cc i u b bng tay ph bin nht m rt
c th bn nhn thy mi ngy v tho lu n xem chung ta nn lm g vi chung.
Xoa long bn tay vo vi nhau

Mi y, c m t ngi bn ghe thm nh chung ti bn v chuyn i chi

trt tuyt trong ky nghi sp ti. Trong luc ni chuy n, c y ngi da vo gh, mi ng ci toe
toet, xoa nhanh long bn tay li vi nhau v tht ln: Ti nn qu! i u b ny tit l rng c
y ang mong i chuyn i thnh cng my mn.
Biu th nim hy vng lc quan
Xoa long bn tay li vi nhau l m t cch biu l nim hy vng lc quan. Ngi tung suc sc
gia hai long bn tay nh m t du hi u mong i chin thng. Ngi dn chng trnh (MC)
thng xoa long bn tay li vi nhau v ni vi khn gi: Chung ta mong mun c nghe
ngi k tip pht biu. Nhn vin bn hng bc vo vn phong ca gim c kinh doanh vi
ve rt phn khi, xoa long bn tay li vi nhau ri h hi ni: Chung ta va nh n c m t
n t hng ln! Tuy nhin, nu m t nhn vin phuc vu i n bn ca bn vo cui ba n,
xoa long bn tay li vi nhau v hi: ng cn g na khng, tha ng? th hnh n g y hm
l anh ta ang mong ch nh n c m t mn tin boa h u hnh.
Tc xoa tay ca m t ngi bo hi u cho chung ta bit h ang ngh ai se l ngi c li.
Vi du, bn mun mua m t ngi nh nn tm n dch vu nh t. Sau khi nghe bn m t ngi
nh mun mua, nhn vin nh t xoa nhanh long bn tay v ni: Ti c ung ngi nh cho
ng! ng tc ny ca nhn vin nh t ra hi u anh ra hy vng kt qu mua bn c li cho
bn. Nhng nu anh ta lm i u b ny chm ch m trong luc ni th bn se cm thy nh th
no? Ci ve len lut, xo quy t ca anh ta se khin bn c cm gic ngi ny l ngi c li
ch khng phi bn!
Tc xoa tay bo hi u ai se l ngi c li theo suy ngh ca ngi lm i u b .
Cc nhn vin bn hng thng c hun luy n cch s dung i u b xoa long bn tay th t
nhanh trnh gieo tm l ng vc khi m t sn phm hay dch vu vi khch hng tim nng.
Trng hp ngi mua hng xoa nhanh long bn tay li vi nhau v ni: Hy cho chung ti

xem anh c th g! th iu c ngha l h ang mong i c xem m t mn hng tt v c

kh nng se mua n.

Ti c mn hng l tng cho ng!

Tuy nhin, i u b ny cung phi c xem xet trong ng cnh xut hi n. M t ngi xoa mnh
hai long bn tay li vi nhau khi ang ng i trm xe bus vo m t ngy lnh gi th cha
chc anh ta ang mong xe bus n m c th chi l v tay anh ta ang t cng.
Xoa ngn ci v ngn tay
i u b ny tng trng cho c chi xoa m t ng xu gia ngn ci v cc u ngn tay vi
hm mong c tin. N c s dung khi ngi bn do ngoi ph ni: Ti c th bt cho ng
40% ho c luc ai hi vay tin m t ngi bn: C u c th cho t 50 bng c khng?

Chung ta c th kim tin t vic ny!

Nhng ngi chuyn giao dch vi khch hng nn trnh s dung i u b ny bi v n gi cc
lin tng tiu cc v tin bc.
Hai bn tay sit ch t vo nhau
i u b ny th hi n s t tin v m t s ngi thng mim ci khi s dung n. Chung ti
c dp quan st m t nh m phn k li cu c thng lng m ng ta va b l. Luc i su vo
cu chuy n, khng nhng 2 bn tay ca ng ta sit ch t m nhng ngn tay ca ng ta cung bt
u trng b ch, trng nh th chung bt dinh vo nhau v y. i u b ny th hi n thi c
ch, cng thng ho c tiu cc. y cung l i u b m N hong Elizabeth thich dung trong
cc chuyn ving thm ca hong gia hay trong nhng ln xut hi n trc cng chung. Vo
nhng dp y, tay ca b thng c t ln ui.

Hai bn tay sit cht vo nhau t th a ln cao tit l s tht vng ca ngi lm iu b
ny, cho du ngi ang mim ci
Cu c nghin cu v t th tay sit ch t vo nhau c thc hi n bi cc chuyn gia m phn
Nierenberg v Calero cung cho thy, y l i u b b c l tm l tht vng khi n c dung
trong bn m phn. N cho bit ngi thc hi n ang km nen thi tiu cc ho c tm trng
lo lng khi h ng rng mnh khng thuyt phuc c i phng ho c m phn tht bi.

i u b hai bn tay sit ch t vo nhau c 3 t th ch yu: Hai bn tay sit ch t

vo nhau t trc m t, hai bn tay sit ch t vo nhau t ln ui, v hai bn tay sit ch t vo
nhau t trc bung khi ng.

Hai bn tay sit cht vo

nhau t gia

Hai bn tay sit cht vo

nhau t di thp

Chung ti khm ph ra mi tng quan gia cao t hai bn tay v mc tht vng ca
ngi thc hi n i u b . Bn se kh thng lng vi m t ngi t hai bn tay v tri cao
ho c gia hn l luc h t tay di thp. V cung nh vi tt c cc i u b tiu cc khc,
bn cn m cc ngn tay an vo nhau ca h ra bng cch a cho h 1 ly nc ho c nh h
cm th g . Nu khng, h se vn gi thi tiu cc ging nh luc h khoanh tay.
Chp tay hnh thp chung
Chung ti nhn mnh t u sch rng cc i u b thng c thc hi n theo cum, ging
nh nhng t ng trong m t cu, v chung phi c gii thich theo ng cnh. Tuy v y, n g
tc chp tay hnh thp chung li l m t ngoi l v n thng xut hi n c l p. Khi , cc
u ngn tay ca hai bn tay n nh vo nhau, to thnh hnh thp chung nh th. Ngoi ra,
chung con c y ti y lui ging nh m t con nh n ang u ln u xung trn chic gng
soi.
Chung ti pht hi n i u b ny thng xut hi n khi cp trn g p cp di. y l i u b
b c l thi t tin, chc chn. Cp trn thng s dung i u b ny khi chi dn ho c khuyn
bo cp di, v n c cc nhn vin k ton, lu t s hay gim c c bi t a dung. Nhng
ngi cm thy t tin, c a v cao cung rt thich thc hi n i u b ny th hi n thi t
tin ca h.

T tin l mnh c cu tr li ung

i khi, nhng ngi s dung i u b chp tay hnh thp chung li bin n thnh i u b cu
nguy n ra ve thnh thi n. Thng thng bn nn trnh i u b ny khi mun thuyt phuc
hay to long tin vi ngi khc, v c luc i u b ny c hiu l s t mn v ngo mn.

Tng thng Chrac v Gerry Adams i khi lm ra ve thnh thin.

Ngc li, nu bn mun to dng ve t tin v chc chn th t th chp tay hnh thp chung se
c ich cho bn y.
Dung i u b chp tay hnh thp chung thng tr n c
Hy hnh dung bn ang chi c v n lt bn i. Sau khi di chuyn bn tay trn bn c, bn
t ngn tay trn 1 qun c. iu ny cho thy bn c nh i qun c y. Luc , bn
thy i th ca bn ngi lui li v lm i u b chp tay hnh thp chung. i th ca bn
v tnh tit l cho bn bit, h cm thy t tin v nc c ca bn. V v y, chin thu t hay nht
l bn ng i qun ny. Thay vo , bn chm vo qun c khc. Nu nh n thy i th ca
bn lm i u b sit ch t bn tay vo nhau ho c gi t th khoanh tay th y l nc c nn i
v i u b ca h cho bit rng h khng thich nc c bn ang tinh.
T th chp tay hnh thp chung c 2 kiu ch yu. Th nht l kiu chp tay hnh thp chung
tay t phia trn, thng c ngi lm i u b thc hi n trong luc pht biu kin ho c ni
chuy n. Kiu th hai l chp tay hnh thp chung hay t phia di , thng c s dung khi
ngi lm i u b ang lng nghe nhiu hn ni.

Kiu chp tay hnh thp chung tay t phia di

Phu n thng hay dung t th th hai. Khi m t ngi lm i u b chp tay hnh thp chung
theo kiu th nht, u hi ng v phia sau th h se trng c ve t mn ho c ngo mn.
M c du l du hi u tich cc nhng i u b chp tay hnh thp chung c th c s dung
trong chui i u b tich cc ln tiu cc, d gy nhm ln. Vi du, khi ang trnh by m t
tng vi ai , bn thy ngi nghe s dung nhiu i u b tich cc nh long bn tay m ra, cui
ngi v phia trc, ngng u ln, g t gu u, v.v. n cui bui thuyt trnh, h bt u chp
tay hnh thp chung.
Nu ngi nghe thc hi n i u b ny sau m t lot i u b tich cc khc vo thi im bn
trnh by hng gii quyt vn ca h th rt c th, bn ang nh n c m t tin hi u thu n
li c vi c xut n t hng i. Ngc li, nu i u b ny i theo sau 1 lot i u b
tiu cc nh khoanh tay, bt cheo chn, nhn i ch khc, tay chng cm th c kh nng,
ngi nghe se ni khng ho c se tng bn i cho khut mt. Trong c 2 trng hp va nu,
i u b chp tay hnh thp chung u biu l s t tin, nhng m t kiu mang n kt qu tich
cc con kiu kia mang n kt qu tiu cc. Nhng i u b xy ra trc i u b chp tay hnh
thp chung l yu t then cht d on kt qu.

Tm tt
Bn tay ca bn lun phia trc, tit l cm xuc v thi ca bn. Nhiu i u b ngn ng
c th rt kh hc, nhng cc i u b bng tay c th c luy n t p v thc hnh n m t
mc m bn c th kim sot tng i tt v tri t tay cung nh ng tc ca chung. Khi
hc c cch hiu i u b bng tay, bn se t tin hn, thnh cng hn v thng nhiu tr n c
hn.
Kiu gng m t t trn tay

y l i u b tich cc thng c s dung trong thi gian i la tm hiu

nhau. Phu n v c nhng ngi n ng ng tinh u dung i u b ny, ch yu thu hut s
chu ca n ng. H se an cc ngn tay vo nhau, t cm ln tay v l gng m t ca
mnh cho ngi n ng chim ngng.
Kiu gng mt t ln tay l gng mt cho ngi n ng chim ngng
Nu bn nh s dung chiu nnh nt du chn th t hay gi to th i u b ny m ng cho
chiu thc .
Chp tay sau lng
Cng tc Edinburgh v m t s thnh vin nam khc trong Hong gia Anh c ghi nh n l c
thi quen i ngng u ln, cm a ra v hai bn tay chp ra sau lng. i u b ny rt i quen
thu c i vi cc nh lnh o, cc thnh vin ca hong gia, vin cnh st tun tra khu vc,
hi u trng i quanh sn trng, s quan qun i cp cao v bt ky ai ang nm quyn hnh.
y l i u b th hi n sc mnh, s t tin v quyn lc. Ngi lm i u b ny l nhng
ch yu nh bung, tim, h b v c hng m t cch v thc cho thy h khng s s t iu g.
Theo kinh nghi m ca chung ti, nu bn thc hi n t th ny khi g p tnh hung cng thng,
nh b cc phng vin phng vn hay ang ng i ngoi phong khm nha s th theo quy lu t
nhn qu, bn se cm thy t tin hn v th m chi thy c quyn uy.

iu b t tin v sc mnh ca mnh nhn t ng sau v ng trc

Khi lm vi c vi cc nhn vin trong ngnh bo v php lu t, chung ti nh n thy rng nhng
nhn vin khng eo vu khi thng xuyn s dung t th chp tay sau lng v nhn ln nhn
xung lm cho mnh cao thm. Con cc nhn vin c trang b vu khi th it s dung i u b
ny m hay tay dc hai bn ngi ho c ut ngn ci vo trong tht lng. Vu khi mang li
y quyn lc cho h nn i u b chp tay sau lng ph by quyn lc khng con cn
thit na.

iu b bn tay ny nm ly c tay kia

Khc vi cm xuc ca i u b hai long bn tay nm li t sau lng, i u b bn tay ny
nm ly c tay kia b c l s tht vng v c gng t ch. Bn tay ny nm ch t ly c tay ho c
cnh tay kia phia sau lng nh th c ngn cnh tay kia vu t ra.
Bn tay ny nm ly cnh tay kia cng cao th ngi cng tht vng ho c tc gi n. Ngi
trong hnh minh ha bn di ang c gng t ch nhiu hn so vi ngi trong hnh trn, bi
bn tay ngi ny ang nm ly bp tay, ch khng dng c tay. i u b ny xut pht t
thnh ng: Get a good grip on yourself. (T ch).

iu b nm ly bp tay
i u b nm ly c tay v cnh tay t sau lng thng xut hi n khi cc ng s ng i
m t nhau bn ngoi phong x n, nhn vin bn hng ng quy giao dch ho c khi b nh
nhn i bc s. i u b ny l n lc nhm che y s lo lng ho c c km ch bn thn. Nu
bn bt g p mnh ang trong t th ny, hy i sang i u b nm hai long bn tay li vi
nhau t sau lng, bn se cm thy s t tin v t ch hn.
l ngn ci
Nh c p trc , ngn tay ci biu th s vt tr i. Theo thu t xem hng tay, ngn ci
tng trng cho sc mnh ca tinh cch v bn ng. Ngoi ra, cc du hi u ngn ng c th c
lin quan n ngn ci u hm thi t coi mnh l quan trng. y l ngn c dung
biu th s thng tr, tinh quyt on ho c i khi l thi hung hng. i u b bng ngn ci
l i u b th cp v thng nm trong cum i u b no . Vi c l ngn tay l du hi u
tich cc hay t th tiu biu cho ngi im tnh nhm chng t u th. n ng s dung i u
b nh ngn ci ra khi ang gn ngi phu n hp dn anh ta. Nhng ngi n vn chinh t
cung thng l ngn ci. Him khi ngi c a v thp nh nhng ke lang thang li lm i u
b ny.

iu b thc tay vo o ghi-l

Nhng ngi l ngn ci cung thng hay nhn ln nhn xung bng ngn chn ci trng
c ve cao hn.
Ngn ci tho ra khi tui o khoc

i u b ngn ci tho ra khi tui o khoc thng c s dung nhng ngi nh n thc c
rng h c a v cao hn ngi khc. y l m t trong nhng i u b quen thu c ca Thi t
Charles, tit l thi t ch ca ng vo nhng luc lm i u b ny. Ti s lm, sp se i
khp vn phong vi i u b tng t. Tuy nhin, khng m t nhn vin cp di no dm s
dung i u b ny trc m t sp.

Thi t Charles dung iu b ngn ci tho ra khi tui o khoc

Vi c l ngn ci tit l s th t khi li ni ca m t ngi no mu thun vi i u b ca
h. Vi du, m t v lu t s quay sang bi thm on v ni vi ging th t ch m ri, nh nh:
Tha cc v, theo thin ca ti; trong khi y, ng li l ngn ci v nghing u ra phia
sau t ve coi thng h.

T th ny c th lm cho bi thm on cm thy v lu t s ny khng thnh th t hay ang

vnh vo. Nu mun t ve khim nhng, ng ta nn m o khoc ra, bc ti gn bi thm
on ri m long bn tay v cui ngi v phia trc c th trng nh be hn.
Lu t s n ni vi ve t mn: Anh c ve l m t ngi thng minh, trung thc.
Nhn chng p: Ti xin gi li li khen cho ng. Ti tuyn th trc toa ri.
i khi ngi no tho ngn ci ra khi tui qun sau (hnh di) nh th c che giu thi
ke c. Phu n him khi s dung nhng i u b ny mi cho n th p nin 60 ca th ky XX,
khi n gii bt u m c qun ty v m nhi m nhiu vai tro trong x h i.

l ngn ci th hin thi t tin, c quyn hnh

i u b khoanh tay trc ngc, ngn ci cha ln l m t cum i u b khc ca kiu l ngn
ci m chung ta thng g p. y l du hi u kep, b c l thi phong th ho c tiu cc
(khoanh tay) c ng vi thi trch trng ( l ngn ci). Ngi dung cum i u b ny
thng ra hi u bng ngn ci khi ni chuy n v ng nhn ln nhn xung.
Ngn tay ci cung c th c dung lm du hi u nho bng ho c t khng tn trng khi n
chi vo ngi khc. Chng hn, khi ngi chng chm v phia m t ngi bn, chi ngn tay ci
vo v mnh v ni: C ta lun cu nhu th cung l luc anh ta chm ngoi cho cu c ci v
gia hai v chng. trong trng hp ny, ngn ci ng ngu y ca anh ta c dung nh m t m
hi u nhm nho bng v. Do v y, hnh ng chi ngn ci khin hu ht phu n kh chu, c
bi t khi n ng l ngi thc hi n . M c du khng thng xuyn nhng i khi, phu n cung
dung i u b chi ngn ci chi vo ngi h khng thich.
Tm tt
T hng ngn nm nay, ngn ci c s dung lm du hi u th hi n sc mnh v quyn
lc. Vo thi La M, ngn ci hng ln hay chuc xung quyt nh s sng hay ci cht ca
m t u s. Tuy khng c hun luy n nhng ngi ta vn c th gii m cc du hi u ca
ngn ci theo trc gic cung nh hiu c ngha ca chung. By gi th bn khng chi gii
m c cc du hi u bng ngn ci m con phi t t p cch s dung chung.

Chng 7
CC DU HIU NH GI V LA DI

Gii m cc i u b ca tay v m t

Bill Clinton trc ban hi thm theo bn th ng ta ang ngh g?

Nu chi ni ton s th t hay ni toc ra nhng suy ngh trong u vi ht thy nhng ngi bn
g p g th se dn n h u qu g y? Vi du:
Bn ni vi sp: Xin cho sp ng l ke bt ti.
Nhn vin nam ni vi m t khch hng n: Cm n c mua hng, c Susan. C c m t b
ngc mi sn chc v tuy t vi lm sao.
Ngi phu n ni vi anh hng xm: Cm n anh mua giup ti my mn tp ha. Anh c
m t ci mng rn chc th t hp dn, nhng ke cht ti t no ct mi tc ca anh v y?.
Bn ni vi m v: Rt vui c g p li m - b gi hay cho mui vo chuy n ca ngi khc.
Khi c m t ngi phu n hi: Ci o m ny lm ti trng m p lm phi khng? th bn
tr li ra sao? Nu l n ng v bit iu g tt cho mnh th chc hn, bn se ni c y trng rt
p. Nhng thc ra bn li ngh: Ci o m ny khng lm c trng beo hn m chinh bnh
ngt v kem mi lm cho c beo ra y.
Nu chi ton ni s th t vi mi ngi th kt cuc l khng nhng bn se c n, m th m chi
bn c th nh p vi n ho c tu. Ni di l th du bi trn mi tng tc ca chung ta vi
ngi khc, cho phep chung ta duy tr quan h x giao thn thi n. N c gi l li ni di v
hi , bi n lm cho ngi khc cm thy thoi mi thay v ni vi h s th t lnh lung, tn
nhn. Cc cu c nghin cu cho thy nhng ngi ni di x giao c mi ngi yu thich hn
nhng ngi lun ni th t, cho du chung ta bit l h ang ni di chung ta. Bn cnh , cung
c nhiu li ni di y c khi ai c tnh la chung ta v li ich c nhn ca h.
Nghin cu v li ni di

Nhng du hi u kh pht hi n nht khi ni di l nhng du hi u c ngi ni kim sot

nhiu nht, chng hn nh li ni, bi v ngi ta c th t p i t p li chung nhiu ln. Ngc
li, cc manh mi ng tin c y nht chng t ngi khc ang ni di chinh l nhng i u b
m h thc hi n m t cch v thc, it kim sot ho c khng th kim sot c do chung l
nhng iu quan trng nht i vi h xet v phng di n cm xuc.
Robert Feldman thu c trng i hc Massachusetts Amherst nghin cu 121 c p khi h
tro chuy n vi ngi th ba. M t phn ba c yu cu lm ra ve c nng lc. V nhng ngi
con li c yu cu hy l chinh mnh. Sau Robert Feldman cho tt c nhng ngi tham gia
xem li bng ghi hnh v chinh h v yu cu h xc nh nhng li ni di ca h trong sut
cu c tro chuy n, bt k iu ln hay nh. C m t s li ni di v hi, chng hn nh h ni
thich ai nhng thc t l khng. Trong khi y, cung c nhng li ni di khc nghim trng
hn, nh c nhng ngi t phong mnh l ngi sao nhc rock! Nhn chung, Feldman pht
hi n ra rng c 62% nhng ngi tham gia nghin cu c trung bnh 10 phut li ni di khong
2 3 ln. Tc gi ca cun sch The Day America Told the Truth (Ngy nc My ni s th t) ,
James Patterson, cung phng vn hn 2.000 ngi My v pht hi n 91% s ngi ny thng
xuyn ni di c nh ln c quan.
Ni th t lun l cch x s tt nht, d nhin tr phi bn l ngi ni di rt ti tnh
J.K.JEROME
V y lm th no bit c ai ang ni di, ni quanh co ho c n gin l ang suy ngh ky
cng? Bn c th hc m t s ky nng quan st c bn nh n bit cc i u b di tr, cu gi,
chn nn hay nh gi ca ngi khc. Trong chng ny, bn se tm hiu nhng du hi u ngn
ng c th m ngi ta v tnh l . Phn u ca chng trnh se c p n hnh vi ni di
v s la di.
Ba con khi khn ngoan
Ba con khi trn nh tng trng cho nhng ngi khng nghe, khng nhn v khng ni iu
c. Cc c chi n gin bng tay v m t ca chung l nn tng cho nhng i u b di tr ca
con ngi. Ni cch khc, khi chung ta nhn, nghe hay ni nhng li di tr, c th chung ta se
ly tay che mi n g, bt mt ho c tai.

Khng nghe li ti t, khng nhn th xu xa, khng ni li c c

Nhng ngi nghe tin xu ho c chng kin m t tai nn khng khip thng dung tay che m t,
tng trng cho vi c t ngn mnh ho c nghe tin tc hay tai nn khng khip . y l i u
b c mi ngi thc hi n nhiu nht trn th gii khi nghe thy tin my bay am vo Toa
thp i vo ngy 11/09/2001.
Nh chung ta thng thy, khi ni di, tre con hay dung cc ng tc tay v m t m t cch l
liu. Khi khng mun cha m khin trch, n dung tay bt tai li; con nu nhn phi iu g
khng mun nhn, n dung c bn tay ho c cnh tay bt mt li. Khi a tre ln hn, cc i u
b ca tay v m t xy ra tinh t hn. Nhng mi luc n ni di, c che giu s th t ho c nhn
thy iu di tr th nhng i u b ny vn xut hi n.
Nhng i u b ca tay v m t ny cung thng gn vi s nghi ng, khng chc chn ho c
cng i u. Trong m t tnh hung ng vai, Desmond Morris tin hnh m t cu c nghin
cu m theo , cc y t c yu cu ni di b nh nhn v tnh trng sc khe ca h. Kt qu
cho thy, nhng y t ni di s dung i u b ca tay v m t nhiu hn nhng y t ni th t. C
n ng v phu n u tng s ln nut nc bt khi h ni di, nhng c chi thng chi nh n
thy n ng v tri c ca h to hn.
Ti khng c quan h tnh duc vi ngi phu n , chinh tr gia va ni va nut nc bt
v xoa mui.
Nh c p phn u cun sch, chung ta se phn tich v tho lu n cc i u b n le,
nhng cn chu y khng phi l cch m chung xut hi n. Cc i u b thng l m t phn
ca cum i u b nn chung ta cn nghin cu chung nh nghin cu cc t ng trong 1 cu,
ngha l lin h chung vi t khc v ng cnh chung, ni chung c s dung. khi ai dung
i u b ca tay v m t th khng c ngha l luc no h cung ang ni di. Tuy nhin, iu y
cho thy c kh nng h ang giu thng tin. Hy quan st thm nhng cum i u b khc c
th khng nh hay bc b phn on ca bn. Quan trng l bn nn trnh gii thich i u b
ca tay v m t m t cch c l p.
M c du khng c m t ng tc n le, m t biu hi n hay m t c ng no ca gng m t
ng tin c y n khng nh c ai ang ni di nhng bn c th hc m t s cum i u
b lm tng c h i v nh n ra li ni di.
Cch gng m t tit l s th t
che giu li ni di, chung ta s dung nhng biu hi n trn gng m t nhiu hn nhng b
phn khc trn c th. Chung ta thng ci, g t u v nhy mt khi mun lp lim iu g
nhng khng may l cc du hi u trn c th ca chung ta li tit l s th t. Bi nhng i u b
c th v cc du hi u cm xuc th hi n trn gng m t thiu s hoa hp vi nhau m chung ta
khng h hay bit.
Nhng im khng hoa hp xut hi n thong qua trn gng m t tit l s mu thun trong
cm xuc.

Nu chung ta c che giu m t li ni di ho c m t ngh cht le ln trong u, hnh ng

c th c biu hi n trn gng m t ca chung ta trong giy lt. Chung ta thng biu hi n
vi c ai s mui th t nhanh l v nga, chng tay ln m t ngha l h rt quan tm n chung
ta m chng h nghi ng rng chung ta ang lm h chn ngy. Chng hn, chung ti quay
phim cnh m t ngi n ng ang ni v vi c ng ta v m v hp nhau nh th no. Nhng
mi ln nhc n tn ca b m v th mep tri ca ng ta li nhch ln trong tich tc. iu
he l cho chung ti bit cm xuc th t ca ng ta.
Phu n ni di gii nht v l s th t
Trong cun sch Why Men Lie & Women Cry (Ti sao n ng ni di v phu n khc) (Nh
xut bn Orion), chung ti c ni rng nh gii c cm xuc hn nam gii nn phu n d dng
thuyt phuc ngi khc bng m t li ni di nghe lt l tai. c im ny c th c nhn thy
nhng be gi cung khc theo cc be khc luc ban u, sau chung lm cho cc be khc khc
chi bng cch oa khc bt c luc no. Tin s Sanjida OConnell, tc gi ca cun sch
Mindreading (c c ngh) , tin hnh m t cu c nghin cu keo di trong 5 thng v
cch chung ta ni di. Cui cung, b cung a ra kt lu n tng t, phu n ni di gii hn v
tinh vi hn n ng rt nhiu. Nam gii hay ni di bng vi cu n gin nh Anh l xe bus
ho c i n thoi ca anh ht pin, l l do ti sao anh khng gi i n cho em. Ngoi ra, b
con pht hi n nhng ngi hp dn d chim c long tin hn nhng ngi khng hp dn.
l l do gii thich vi c cc nh lnh o nh John F Kennedy v Bill Clinton c th thot t i sau
tt c nhng chuy n ty nh m h gy ra.
L do ti sao ni di rt kh
Nh chung ti ni Chng 3, a s mi ngi u tin rng khi ai ni di th h mim ci
nhiu hn thng l . Nhng nghin cu li cho kt qu ngc li, ngha l ngi ta mim ci it
i. Tr ngi khi ni di l suy ngh tim thc lun hot ng c l p vi li ni di, v th ngn
ng c th v tnh vch trn chung ta. y l l do ti sao nhng ngi him khi ni di d
dng b pht hi n, bt k cu chuy n ca h nghe c ve thuyt phuc n mc no. Ngay giy
phut h bt u ni di, ngn ng c the ca h se pht ra cc du hi u mu thun, mang n
cho chung ta cm gic rng h khng ni th t . Trong khi ni di, suy ngh tim thc pht ra m t
th Tc nhn hi h p, n c th hi n di dng nhng i u b mu thun vi li ni.
Nhng ngi ni di chuyn nghi p nh cc chinh tr gia, lu t s, din vin v pht thanh vin
truyn hnh trau chut nhng i u b c th ca h n mc kh m nh n bit c l
li ni di v ngi ta b hp hn vo .
Nhng ngi ny ni di theo m t trong hai cch sau. Cch th nht, h t p luy n cc i u b
to cm gic nh th t khi h ni di, nhng cch ny chi c tc dung nu h t p ni di
thng xuyn trong m t thi gian di. Cch th hai, h hn ch s dung cc i u b khng
phi th hi n bt c i u b tich cc hay tiu cc no khi ni di. Nhng cch ny cung khng
n gin!
Thng qua luy n t p, nhng ngi ni di c th tr nn c sc thuyt phuc, h t nh cc din
vin.

Hy lm th bi kim tra nhanh ny: c ni di vi ngi i di n cung nh c tinh to km

nen tt c cc i u b c th ca bn. Du bn c gng che giu chung th nhiu i u b v cung
tinh vi vn c b c l . Nhng i u b ny bao gm cc c m t co gi t, s gin n v thu hp
con ngi, m hi, m , tc nhy mt tng t 10 ln 50 ln trong m t phut cung nhiu
du hi u tinh vi khc cho thy s di tr. Nghin cu t bng hnh ghi ch m cho thy, cc i u
b ny chi xy ra trong chp mt v chi nhng ngi phng vn chuyn nghi p, nhn vin bn
hng hay ngi rt mn cm mi c th nh n bit chung.
Ro rng ni di thnh cng, bn cn phi giu i c th ca mnh. l li do ti sao trong
cc bui thm vn, ngi ngi xet hi phi ngi vo m t ci gh khng b che khut ho c ngi
nh en, sao cho ngi phng vn c th nhn thy ton b c th ca ngi b thm vn, luc
ny nhng li ni di ca h se d b pht hi n hn. Vi c ni di cung sun se hn nu bn ngi
ti bn, ng qua hng ro ho c nhn t phia sau cnh ca khep kin v luc c th bn c che
khut m t phn. Tuy nhin, cch tt nht ni di l ni qua i n thoi ho c vit email!
Tm i u b ni di thng g p nht
1. Che mi ng

i u b ny, no iu khin bn tay che mi ng li m t cch v thc nhm

ngn ch n nhng li ni di ang c tht ra. i khi ngi ta che mi ng chi bng vi ngn
tay thay v c m t bn tay khep ch t nhng ngha ca chung u ging nhau.
M t s ngi c nguy trang i u b che mi ng bng cch gi v ho. Nhng din vin th vai
ke cp ho c t i phm thng dung i u b ny trong cc cnh bn tinh k hoch hnh ng
cung ng bn ho c khi b cnh st tra kho. c khn gi thy rng h ang giu gim iu
g ho c khng thnh th t.
Nu m t ngi che mi ng khi ang ni, rt c th h ang ni di. Con nu h dung i u b
ny trong luc bn ang ni th c kh nng, h cm thy bn ang che giu iu g . M t trong
nhng tnh hung gy bi ri ti h i ngh m ngi din thuyt c th g p phi l luc nhn thy
cc thinh gi che mi ng khi ng ta ang pht biu. Luc ny, ngi thuyt trnh nn ngng li d
hi: C qu v no thc mc g khng? ho c Ti thy m t s ngi khng ng . Xin hy
nu cu hi? Cch cho phep khn gi a ra kin phn hi se to c h i cho ngi thuyt
trnh ni ro quan im v gii p thc mc. Trng hp thinh gi ngi khoanh tay th din gi
cung nn hi tng t.

Ngoi ra cc i u b che mi ng cung c th xut hi n di hnh thc tng nh

v ngha l i u b suyt , khi y m t ngn tay c t thng ng che ngang mi. y l
i u b rt c th c cha, m m t a tre s dung khi n con nh. Ln ln, a tre y s
dung i u b ny nhm t nh bn thn ng tit l nhng cm nh n ca mnh. Vn l i u
b suyt bo cho bn bit rng c iu ang c gi li.
Nu cha m hoc ngi gim h dung iu b ny khi bn con nh th c nhiu kh nng l bn
se s dung n luc trng thnh.
2. S mui

i u b s mui i khi chi l ng tc xoa nhanh bn di mui vi ln ho c

chi m t ln v nhanh n mc gn nh khng nhn th nhn thy. Phu n thng vut mui nhanh
hn n ng, c th l trnh lm tri mt lp phn trang im.
iu quan trng cn nh l ng tc s mui phi c hiu theo cum v ng cnh, bi nhng
ngi b d ng vi phn hoa hay b cm lnh cung lm i u b ny.
Nhng nh khoa hc thu c C s Nghin cu, iu tr Thinh gic v V gic Chicago pht
hi n ra rng khi bn ni di, m t cht ha hc c tn l catecholamin se c tit ra, lm cho
cc m bn trong mui sng ln. Cc nh khoa hc trn s dung cc my ghi hnh c bi t
quay li ng mu lu thng trong c th. Kt qu cho thy, vi c c ni di con lm tng
huyt p. Nh v y, nghin cu ny chng minh c mui ca con ngi n phng ln khi ni
di l do mu lu thng, y c gi l Hi u ng Pinocchio. Huyt p tng lm mui b cng
phng ln khin cho cc u dy thn kinh trong mui nga ran v dn n hnh ng xoa mui
th t mnh nga.
Tuy ch sng ln khng th nhn thy bng mt thng nhng c ve y l nguyn nhn gy ra
i u b s mui. Tri u chng ny cung xy ra khi ai au kh, lo lng ho c tc gi n.
Chuyn gia thn kinh hc ngi My Alan Hirsch v chuyn gia tm thn hc Charles Wolf
phn tich li khai ca Bill Clinton trc ban h i thm v chuy n ng lng nhng vi Monica

Lewinsky. Kt qu cho thy khi ni th t, Bill Clinton him khi s mui, con khi ni di th ng
nhiu my trong giy lt trc luc tr li cu hi v c cch 4 phut li s mui 1 ln, c thy l 26
ln.

Ti khng c quan h tnh duc vi ngi phu n !

Nhng cu c nghin cu c thc hi n bng cc my quay chiu vo c th cung cho thy,
dng v t ca m t ngi n ng se cng cng ln v mu lu thng khi anh ta ni di. Le ra
ban h i thm nn tut qun ng Bill xung th hn.
Cng t vin ca ban h i thm hi: Tha ngi Clinton, ti sao con g li bng qua ng?
Bill Clinton tr li: Y ng ni g l sao? ng lm n nh ngha t g y? V ti
khng bng qua ng vi con g .
3. Nga mui

M t ngi b nga mui thng c xoa ho c gi mui cho nga. Hnh ng

ny khng ging vi hnh ng vut nh ca i u b s mui. Cung tng t nh i u b che
mi ng, i u b s mui c c ngi ni s dung che y nhng li di tr, ln ngi nghe
thc hi n khi h nghi ng li ngi ni. Trong khi , nga mui thng l i u b c l p,
c l p i l p li v khng lin quan g n ton b cu c tro chuy n.
4. Giui mt
Nh hnh minh ha phn trc, m t trong ba con khi khn ngoan bt mt khi ni: Khng nhn
iu g xu xa. Khi tre em khng mun thy iu g , chung se dung m t ho c c hai tay

che mt li. Con ngi ln khi trnh nhn m t iu khng va , rt c th h se giui mt . No

iu khin tay giui mt nhm c ngn vi c nhn thy iu di tr, ng nghi, khng hi long
ho c trnh nhn vo m t ca ngi ang b la di. n ng thng dui mt rt mnh v
quay m t i nu l li ni di trng trn. Phu n it dung i u b ny hn. Thay vo , h se
chm nh vo ngay bn di mt bi 2 l do: ho c l bn nng ca phi n khin h trnh th
hi n nhng i u b th k ch, ho c l h khng mun lm phai i lp trang im. N gii cung
trnh ci nhn chm chm ca ngi nghe bng cch quay m t i.
Lying through your teeth (Ni di m t cch tr tren) l cum t thng c dung m chi
cum i u b nghin rng v mim ci gi to, kt hp vi giui mt. y l i u b hay c
cc din vin i n nh s dung din t s khng thnh th t v xut hi n kh ph bin
nhng nn vn ha lch s nh vn ha Anh. Ngi Anh khng thich ni cho bn bit chinh
xc iu h ang ngh.
5. Nm ly tai

Hy hnh dung tnh hung khi bn ni vi ai : Ci ny gi chi c 300

bng thi m ngi y gi t tai ca h ri quay sang m t bn v lm bm: Nghe c ve b n tin
y! i u b ny l m t n lc nhm khng nghe iu khng hay bng cch t tay u
xung quanh tai, bn trn tai hay gi t mnh di tai. y l phin bn ca i u b t tay ln
che c hai tai m tre con s dung khi khng mun nghe nhng li khin trch ca cha m. Cc
bin th khc ca i u b ny gm c: xoa phia sau tai, ngoy tai, keo di tai ho c be cong vnh
tai v phia trc che l tai.
Ngoi ra, i u b nm ly tai cung c th hm ngi no nghe ho c ang mun ni.
V ging nh i u b s mui, i u b ny cung hay c nhng ngi ang lo lng s dung.
Thi t Charles thng nm ly tai ln s mui mi khi ng bc vo cn phong ch t nich ngi
ho c i ngang m ng. i u b ny cho bit ng ang lo lng, bi chung ta cha bao gi thy
ng dung chung khi yn v trong xe hi.
Tuy nhin Y, i u b nm ly tai dung chi m t ngi khng nam tinh ho c ng tinh nam.
6. Gi c

Trong i u b gi c , ngn tr - thng thng bn tay thu n gi m t

bn c di di tai. Theo quan st ca chung ti, trung bnh m t ngi gi c 5 ln, it khi di
5 ln v hu nh khng bao gi hn 5 ln. y l du hi u chi s nghi ng, khng chc chn v
l i u b c trng ca nhng ngi hay ni Ti khng chc l ti ng . Rt d nh n thy
i u b gi c khi li ni mu thun vi i u b . Vi du, nu ai gi c khi ni cc cu i loi
nh: Ti c th hiu cm gic ca anh th thc cht anh ta khng hiu g c!
7. Keo c o

Desmond Morris l m t trong nhng ngi u tin pht hi n ra rng li ni

di gy cm gic nga ran ti m t s m nhy cm trn m t v c. Do , ngi ta thng phi
c ho c gi bt nga. iu ny gii thich ti sao nhng ngi cm thy khng chc chn
thng gi c hay nhng ngi ang ni di, s b bt be li keo c o. Khi m t ngi ni di
no cm thy bn ang nghi ng anh ta th huyt p ca anh ta tng ln, gy m hi c.
i u b keo c o cung xy ra khi ai cm thy tc gi n ho c khng hi long v cn keo thp
c o xung cho thong c. Khi thy ngi no s dung i u b ny th bn hy hi: Xin anh
vui long l p li iu ho c Xin anh vui long lm ro im cho ngi sp la di phi
t b nh.
8. ut ngn tay vo mi ng
y l hnh ng v thc nhng ngi mun tm li cm gic an ton nh a tre ang bu vu
m khi h cm thy cng thng. Tre con ng m ngn ci hay mep chn thay cho vu m, con
ngi ln th ut tay vo mi ng, ng m iu thuc, tu thuc, cy vit, mt kinh ho c nhai ko
cao su.

Ngi trong hnh cn cm gic an ton

Hu ht cc ng tc ca tay v mi ng u c lin quan n hnh vi ni di hay la di, nhng
i u b ut ngn tay vo mi ng l biu hi n bn ngoi ca nhu cu trn tnh bn trong. V v y,
ng thi tich cc vi m t ngi ang lm i u b ny l em li s tin c y v cm gic an
ton.
i u b nh gi s chn ch
Ngi din thuyt gii c xem l ngi c th da vo Trc gic bit khi no thinh gi
ang chu v khi no thinh gi nghe . M t nhn vin bn hng gii phi nh n bit c
mi quan tm ca khch hng, ng thi bit cch nh trung im yu ca h. Bt ky ngi
dn chng trnh no cung u cm thy trng tri khi thuyt trnh trc nhng thinh gi ki m
li ho c chi ngi im quan st. May thay, m t s i u b bng tay v cm c th c s dung
lm nhi t k kim tra nhi t tnh hay th ca ngi khc, cung nh cho ngi din
thuyt bit h ang lm tt cng vi c n mc no.
S bun chn
Khi ngi nghe chng tay ln cm th l du hi u cho bit h bt u cm thy chn. Trong
i u b ny, bn tay nng u ln ngn h khng ng g t, ng thi cch cnh tay v bn tay
chng cm tit l mc bun chn ca h. Hnh ng ny thng bt u bng vi c nng
cm bng ngn ci, n khi mt dn s thich thu th dung nm tay cm. Trong trng hp
ngi nghe dung c bn tay ly u (Hnh minh ha) iu c ngha, h mt ht hng
thu. Du hi u bun chn t t b c xut hi n luc h ly c hai tay ton b u, ng thi ta c
th nghe ro ting ngy!

Tay chng u ngn khng ng thip i

Vi c cc thinh gi go ngn tay ln bn v nhp chn lin tuc trn sn thng lm cho nhng din
gi chuyn nghi p hiu nhm l du hi u ca s bun chn. Nhng th t ra, n th hi n thi
thiu kin nhn. Nu du hi u ny xut hi n trong luc bn ni chuy n vi m t nhm ngi th
bn cn phi p dung m t ng thi chin lc l bu c ngi go ngn tay ho c nhp chn tham
gia vo cu c tro chuy n h khng gy nh hng tiu cc n nhng ngi khc. Bt ky
thinh gi no thc hi n cc du hi u va nu cung c bo cho din gi bit l n luc ng ta
nn kt thuc bi ni chuy n.
ng ni m phi khng? Ngi nghe hi.
Khng phi, ngi ni p li.
V y xin vui long ng ni trong khi ti ng.
Tc go ngn tay ho c nhp chn c lin quan ti mc st ru t ca ngi nghe. Nhp go
cng nhanh ngha l h cng thiu kin nhn.
Cc i u b nh gi
i u b nh gi c th hi n bng bn tay nm li ta vo cm ho c m v thng th ngn
tr cha ln. T th ny se chuyn thnh t th long bn tay ly cm khi ngi thc hi n bt
u mt hng thu nhng vn mun t ra quan tm v phep lch s.

iu b nh gi t ve quan tm gi vng u v bn tay ta vo m.

Nhng ngi qun l cp trung thng dung i u b nh gi gi v quan tm n ch tch
cng ty mi khi ng ny trnh by cc bi pht biu bun chn, te nht. Tuy nhin, khng may l
hnh ng bn tay bt u ly u (theo bt c hnh thc no) tit l s th t v rt c th

se khin v ch tch nh n thy m t s nhn vin ca mnh khng thnh th t ho c ang dung

chiu tng

bc gi to.

C nhng suy ngh tiu cc.

Bn tay ta nh vo m nhng khng ly u biu l s quan tm ich thc. Con khi ngn tr
chi thng ln m v ngn ci cm, c ngha ngi nghe ang c suy ngh tiu cc ho c chi
trich v ngi ni hay ti ca h. Trong vi trng hp, ngn tr c th dui mt ho c y mt
ln cho thy ngi nghe vn con ngh nhng ngh tiu cc.
Ngi ta thng hiu nhm i u b nh gi l i u b thich thu, nhng thc ra, ngn ci
chng cm li b c l thi chi trich ca ngi nghe. Vi c gi m t cum i u b c lin quan
n thi ngi thc hi n nn ngi no duy tr cum i u b nh gi cng lu th thi chi
trich ca h se cng keo di. C th xem cum i u b ny l du hi u cho thy ngi ni cn c
hnh ng tc th, ho c li keo ngi nghe vo cu chuy n ho c kt thuc cu c ni chuy n.
Ngoi ra, m t bi n php n gin lm thay i thi ngi nghe l a v t g cho h
ngi i t th.

ng ta nghe hoc khng thy b thuyt phuc

Bc tng nh t tng Rodin th hin thi suy xet, trm t,

ng thi, t th ca c th v iu b bn tay chng cm cung tit l s chn nn.
Ngi d phng vn ang ni di
Chung ti phng vn m t ngi n ng nc ngoi n xin d tuyn vo cng ty chung ti.
Sut cu c phng vn, anh ta c bt cheo chn v khoanh tay (dung cum i u b nh gi ph
phn), long bn tay khep li ng thi thng xuyn quay m t i. Ro rng l anh ta lo lng iu
g , nhng trong phn u cu c phng vn, chung ti khng c thng tin nh gi chinh
xc nhng i u b tiu cc ca anh ta. Khi chung ti t cu hi v ngi ch trc, thi gian
anh ta lm vi c qu nh, anh ta tr li kem theo m t lot i u b giui mt, s mui v trnh
nhn thng. Cui cung, chung ti quyt nh khng tuyn dung ngi ny v nhng iu chung
ti nhn thy u mu thun vi iu anh ta ni. Tuy nhin, v hiu ky v cc i u b gi to
nn chung ti kim tra thng tin t nhng ngi cung cp tin nc ngoi v pht hi n rng
anh ta khai man v qu kh ca mnh. Chc hn, anh ta cho rng nh tuyn dung m t nc
khc se khng nhc cng kim tra thng tin t nhng ngi cung cp nc ngoi. Nu khng
hiu c cc du hi u c th, c le chung ti phm sai lm v thu anh ta.
Vut cm
Ln ti, nu c c h i tho lu n vi m t nhm ngi, bn hy quan st h th t cn th n trong
khi a ra kin. C th bn se thy rng a s h u a m t bn tay ln m t v dung i u
b nh gi. Khi gn kt thuc bi thuyt trnh, bn hy yu cu h pht biu ho c a ra xut.
Luc ny, h se dng i u b nh gi v bt u i u b vut cm . y l du hi u cho thy
h ang suy ngh a ra quyt nh.

a ra quyt nh

Kiu vut cm ca phu n

Khi bn yu cu ngi nghe a ra quyt nh v h bt u vut cm th cc i u b theo sau

se cho bn bit h ng hay phn i. Luc ny, tt nht l bn gi im l ng, ng thi quan
st nhng i u b k tip ca h. Chung bo hi u h quyt nh! Chng hn, nu sau i u
b vut cm l i u b khoanh tay, bt cheo chn v ngi thut vo trong gh, th chc chn rng
cu tr li ca h se l khng. S quan st ny sm mch bo bn nu li cc ngh trc khi
ngi nghe t chi v lm cho cu c tha thu n din bin xu i.
Ngc li, nu sau ng tc vut cm l i u b cui v phia trc, cnh tay m r ng, ho c tip
tuc nghe li ngh ca bn ho c xem hng mu, th c kh nng bn se nh n c cu tr li
ng v c th tin ti tha thu n.
Cum i u b tr hon
Vi ngi eo mt kinh, thay v dung i u b vut cm khi a ra quyt nh, ngi ny se
thc hi n ni tip cum i u b nh gi bng cch g mt kinh ra v ut m t gng kinh vo
mi ng. Con ngi hut thuc l se rit m t hi thuc. Hnh ng ng m vit ho c ngn tay ca
ngi no khi c yu cu a ra quyt nh l du hi u cho bit h ang cm thy phn
vn v cn c trn an. V t ng m trong mi ng cho phep h tr hon cung nh xoa du cm
gic b hi thuc phi a ra cu tr li ngay l p tc.
i khi cc i u b bun chn, nh gi v a ra quyt nh c kt hp li, mi i u b
b c l nhng thi khc nhau ca ngi thc hi n.
Hnh minh ha sau y cho thy i u b nh gi chuyn sang cm ho c bn tay c th to
thnh ng tc vut cm. Ngi ny ang nh gi li ngh, ng thi rut ra kt lu n.

Cum iu b nh gi/a ra quyt nh

Khi ngi nghe mt dn hng thu vi ngi ni th u ca h bt u ta ln tay. Hnh minh
ha bn di th hi n thi th ca ngi nghe thng qua i u b nh gi vi ngn ci
cm.

Cum iu b nh gi, quyt nh v chn ngn

Arnold Schwarzenegger ang c lm ro quan im ca mnh trong khi ngi dn chng trnh
truyn hnh suy xet iu .
i u b xoa v v u

Khi bn ni ai ang lm ti chn ngy n t n c (a pain in the neck)

ngha l bn c p n phn ng cng ln ca cc c nh trn c, thng c gi l hi n
tng ni da g. Luc ny, lp da c dinh lng c - thc ra khng hi n hu b dng ng ln,
to cho bn ve ng s, bi v bn ang cm thy b e da ho c tc gi n. iu ny tng t
phn ng xu lng ca m t con ch ang tc gi n khi phi ng u vi con ch khc c kh
nng se l ke thu ca n. Phn ng nu trn lm cho bn cm thy nga ran sau c mi khi bn
tc gi n hay s hi. Thng thng, bn se xoa tay ln c gim bt cm gic nga ngy ny.
Gi s bn nh ai giup bn m t vi c nh v h qun thc hi n n. Khi bn hi h kt qu,
h v trn ho c sau c nh th h ang nh chinh mnh. M c du v v tri no u biu th s
qun khuy i mt, nhng quan trng l h v trn hay sau c. Nu v trn th y l du hi u
cho thy h khng s bn nhc n s ng tri ca h. Con nu h v sau c lm du cc
ng tc c cng ang dng ln th iu c ngha l bn khin h chn ngy n t n
c theo ung ngha en v c p n vi c m h qun lm. Con nu h v mng th
Gerard Nierenberg thu c Hc vi n m phn New York (Negotiation Institute) pht hi n rng
ngi hay xoa sau c thng c khuynh hng tiu cc ho c chi trich, trong khi ngi hay xoa
trn din t li lm ca mnh thng ci m v d gn hn.

(Thnh ng a pain in the neck (ND))

hiu chinh xc cc i u b ca tay v m t trong tnh hung nht nh cn phi mt rt nhiu
thi gian quan st. Khi thy m t ngi thc hi n bt ky i u b ca tay v m t no c
bn n trong chng ny th nhiu kh nng, h ang c suy ngh tiu cc. Tuy nhin, vn
t ra l suy ngh tiu cc y c ngha g? c th l s nghi ng, di tr, khng chc chn,
cng i u, lo lng hay ni di m t cch tr tren. Ky nng thc s chinh l kh nng nh n bit

thi tiu cc no mi ung l thi ca h. t c iu ny, tt nht l phn tich

nhng i u b xut hi n trc i u b ca tay v m t, ng thi hiu chung theo ung ng
cnh.
L do ti sao Bob lun thua c
Chung ti c m t ng nghi p tn l Bob, ng y rt thich chi c. Chung ti thch u vi
Bob ri bi m t quay phim li tr n u phn tich ngn ng c th ca ng y. Cu n phim cho
thy Bob thng xoa tai ho c s mui mi khi ng y khng chc v bc i k tip. Ngoi ra,
luc chung ti th hi n nh di chuyn m t qun c bng cch chm h n th ngn ng c th
Bob tit l suy ngh ca ng y v nc i d kin ny. Nu cm thy c th nh bi nc c
v ngh ra nc phn cng th Bob se biu hi n s t tin bng i u b chp tay hnh thp
chung. Ngc li, nu khng chc chn ho c khng hi long, ng y se dung i u b che
mi ng, nm ly di tai ho c gi c. Mi vi c xy ra theo d on khi chung ti bi m t gii thich
cc du hi u ca Bob cho nhng thnh vin khc trong nhm chi c ca chung ti. Chng bao
lu sau, a s h u c th nh bi ng bn Bob t i nghi p bng cch on trc suy ngh ca
ng y thng qua ngn ng c th ca ng. Bob khng c t ng 1 bn ca cun sch ny.
Y ngha kep
Trong cu c phng vn phn vai c quay video, ngi c phng vn t nhin che mi ng v
xoa mui sau khi nghe chung ti hi m t cu. i u b ny din ra trong vi giy ngay trc khi
tr li, sau anh ta tr li t th thoi mi. T u cho n luc , ngi c phng vn vn
gi t th thoi mi: khng ci khuy o khoc, l long bn tay, g t u v cui v phia trc
mi khi tr li cu hi. V v y, chung ti ngh y l cc i u b n le ho c khng lin
quan n ng cnh. Khi chung ti hi anh ta v i u b ny, anh ta tr li rng khi c t cu
hi, anh ta ngh n hai hng tr li: m t l tiu cc, hai l tich cc. Luc ngh n cu tr li
tiu cc v kh nng ngi phng vn phn ng li vi n, anh ta che mi ng li. Tuy nhin, khi
ngh n cu tr li tich cc, anh ta ben b tay ra v t ve thoi mi. S hoi nghi ca anh ta v
phn ng c th c ca ngi phng vn i vi cu tr li tiu cc dn n i u b che
mi ng t ng t.
iu ny gii thich l do ti sao i u b ca tay v m t rt d b hiu nhm, v th ngi ta d
a ra kt lu n sai lm.

Chng 8

CAC DU HIU BNG MT

Mt s ngi n ng c kh nng nhn xuyn qua cc b mt rn chc

Lch s chng minh chung ta lun b thu hut bi i mt v chung tc ng n hnh vi ca
chung ta. S tip xuc bng mt iu chinh cu c tro chuy n, cho ta bit ai ang l ngi tr i
hn: Anh ta khinh thng ti, ng thi gp phn hnh thnh nhng manh mi c bn khin ta
nghi ng ke ni di: Hy nhn vo mt ti khi anh ni iu ! Khi ni chuy n trc di n,
chung ta hay nhn vo mt ngi i di n. V v y, cc du hi u bng mt l m t phn quan
trng nh n bit thi v suy ngh ca h. Khi g p m t ln u tin, ngi ta thng nhanh
chng a ra hng lot nh n xet v nhau m phn ln da vo nhng g h nhn thy.
Chung ta hay dung cc cum t nh: C y nhn anh ta chm chm, Trong mt anh y le ln
nim hy vng, C y c i mt to th ngy, Anh ta c i mt gian xo, C y c i mt
quyn ru, C y nhn anh y m ui, C y nhn vi ve lnh m ho c Anh ta nhn ti
vi nh mt y c . Chung ta cung thng ni ai c i mt ca Bette Davis, i mt Ty
Ban Nha, i mt gi tnh, i mt kh hiu, i mt gi n d, i mt n, i mt do xet,
i mt bun, i mt hnh phuc, i mt lnh m, i mt ghen ty, i mt khng tha th v
i mt sc lm. Khi dung nhng cum t ny, chung ta v tnh c p n kich c con ngi
v thi trong ci nhn ca m t ngi. Trong s cc du hi u giao tip ca con ngi, i mt
c th tit l nhiu iu chinh xc bi chung l m t trng im trn c th. Khng nhng v y,
con ngi con hot ng c l p, ngoi tm kim sot ca tm thc.
Con ngi gin ra
Trong nhng iu ki n nh sng nht nh, con ngi ca bn se gin ra hay thu li tuy theo thi
, tm trng ca bn thay i t tich cc sang tiu cc ho c ngc li. Khi m t ngi tr nn
phn khich, con ngi ca h c th gin to gp 4 ln so vi kich c ban u. Ngc li, tm
trng tc gi n, tiu cc lm con ngi thu li trng thi long song sc hay nhn trng
trng (Ngha en: i mt ca rn (snake eyes) (ND)). i mt vui ve thng trng thu hut hn,
bi v chung ta d nhn thy tnh trng gin con ngi.

i mt long song sc

i mt gi tnh

Eckhard Hess, cu trng khoa tm l thu c trng i hc Chicago, l ngi tin phong trong
cc cu c nghin cu v ng t hc. ng pht hi n trng thi hng phn thng thng ca con
ngi nh hng ti kich c ca con ngi. Ni chung, kich c con ngi tng ln khi ngi ta
nhn thy iu g kich thich h. Qua nghin cu, Hess pht hi n rng con ngi ca nhng
ngi n ng v phu n bnh thng u gin ra khi h ngm cc bc nh ca ngi khc gii
v co li trc nhng bc nh ca ngi cung gii. Hess cung thu c cc kt qu tng t khi
yu cu nhng ngi tham gia nhn vo cc bc nh d chu v khng d chu v ti thc n,
chinh tr gia, tre khuyt t t , cnh chin tranh ho c khi yu cu h nghe nhc. [Nguyn vn:
heterosexual men and women, c ngha l ngi thich (c quan h tnh duc hoc khng) ngi
khc phi, phn bit vi gii ng tinh (homosexual). Chung ti xin dch l bnh thng
trnh phi dung nhng cum t vung v (ND)]. Ngoi ra, ng cung pht hi n vi c tng kich c
con ngi c mi tng quan tich cc ti kh nng x l vn , cu th l con ngi gin ra cc
i khi ngi ta tm ra gii php cho vn ca h.

Bn thy bc nh no quyn ru hn?

Nghin cu trong gii doanh nhn, chung ti nh n thy, ngi ta se ngh cc ngi mu trong
cc bc nh quyn ru hn nu con ngi ca h c chinh sa ln hn. y l m t cch hu
hi u tng doanh s bn ra ca nhng sn phm c s dung nh chup c n cnh gng m t,
chng hn nh my phm dnh cho phu n hay cc sn phm chm sc tc, qun o, Khi s
dung nhng t p sch qung co trong m t chin dch gi th trc tip, chung ti lm tng
doanh s bn son mi hi u Revlon qua catalog ln khong 45% bng cch lm tng kich c con
ngi ca cc ngi mu trong nh.
i mt l du hi u quan trng trong thi gian hn ho v muc ich trang im mt l nhm nhn
mnh sc biu cm ca i mt. Nu m t phu n b cun hut bi ngi n ng, c ta se m
cng con ngi khi nhn ngi n ng . Du hi u ny giup anh ta gii m chinh xc thi
ca c gi m khng cn tng t n i u b . y l l do ti sao cc cu c hn ho lng mn
nhng ni c nh sng m o thng rt thnh cng, bi luc y, con ngi ca 2 ngi u gin
ra v to c n tng l c 2 cung quan tm n nhau.
Khi ngi n ng b m t phu n hp dn th b ph n no trn c th ca h c th tng kich c
gn gp 3 ln?

Khi nhng ngi yu nhau nhn su vo mt nhau, h hon ton khng nh n thc c rng h
ang tm du hi u ca s gin n con ngi, v mi ngi b hp dn bi s gin n con ngi
ca ngi kia. Nghin cu cho thy khi n ng xem phim khiu dm, con ngi ca h c th
gin n gp 3 ln so vi kich c ban u. Trong khi , con ngi ca a s phu n gin n
nhiu nht khi h xem cc bc nh chup b m v em be. Con ngi ca tre s sinh hay tre em
vn to hn ngi ln. Khi c m t ngi ln, con ngi ca tre s sinh khng ngng gin ra
to s cun hut v nh n c nhiu s quan tm hn. y l l do ti sao nhng mn chi tre
em bn chy nht gn nh luc no cung c con ngi qu c.
Cc nghin cu cung cho thy s gin n ca con ngi c tc ng h tr i vi ngi nhn
thy chung. Nhng ngi n ng nhn cc bc nh chup phu n c con ngi gin ra cng
con ngi ra nhiu hn so vi khi h nhn nhng bc nh chup phu n c con ngi thu li.
Cu c kim tra con ngi
Kh nng gii m s gin n ca con ngi ca chung ta l bm sinh v xy ra hon ton t
ng. kim tra iu ny, bn hy ly tay che hnh B, ri yu cu m t ngi no nhn chm
chm vo con ngi hnh A. Sau i li, cho h nhn chm chm vo hnh B, bn se thy
con ngi ca h cng ra nh th no tng xng i vi hnh minh ha. S d nh v y l v
no ngi iu khin con ngi nhn i mt m n cm thy quyn ru. Con ngi ca phu n
gin ra nhanh hn con ngi ca n ng nhm tng ng vi i mt m no h nhn thy.

Hess tin hnh th nghi m phn ng ca con ngi bng cch cho nhng ngi tham gia
xem 5 bc nh: ngi n ng kha thn, phu n kha thn, tre s sinh, b m vi tre s sinh v
phong cnh. ung nh d on, con ngi ca nhm n ng gin n nhiu nht khi nhn nh
phu n kha thn. Ngc li, nhm n ng ng tinh cng con ngi nhiu nht khi nhn nh
ngi n ng kha thn. Trong khi con ngi ca nhm phu n gin n nhiu nht khi h
nhn cc bc nh b m vi tre s sinh v nhiu th hai khi h nhn nh ngi n ng kha
thn.
Cc cu c kim tra c tin hnh vi nhng chuyn gia chi bi cho thy h thng it hn khi
i th ca h eo kinh s m mu. Vi du, nu i th c chia 4 l ch trong m t vn bi x
(poker) th chuyn gia chi bi c th nh n thy con ngi ca i th gin ra nhanh chng v
giup h cm thy l khng nn t vn . Trong trng hp ny, kinh s m mu che i cc
du hi u ca con ngi v kt qu l cc chuyn gia thng bi it hn thng l .

Vi c gii m du hi u ca con ngi c cc thng nhn bun bn qu ca Trung Quc

thi xa xa thc hi n bng cch quan st s gin n con ngi ca ngi mua khi thng lng
gi c. Cch y nhiu th ky, cc c gi mi dm thng nh thuc belladonna m t loi cn
thuc c cha atropin vo mt lm gin con ngi ca h, giup h trng gi cm hn.

David Browne c i mt khc mu nhau: mt mu xanh v mt mu

ht de - ng thi mt con ngi lun lun cng ra. Tnh trngny c gi l sc th hn tp
v 1% dn s mc phi chng bnh ny. Nhng khc bit trong i mt Browne l kt qu ca
mt trn u ginh bn gi luc ng 12 tui.
Ngn ng c c khuyn: Hy nhn vo mt ngi i di n khi bn ang ni chuy n vi h luc
ang giao tip ho c thng lng. Nhng tt hn l nn t p nhn vo con ngi, v n se cho
bn bit nhng cm xuc th t s ca h.
Nh thng l , phu n vn gii hn
Tin s Simon Baron-Cohen thu c i hc Cambridge tin hnh m t s thi nghi m, trong
ngi tham gia c cho xem nhng bc nh khun m t m chi cha li 2 khe mt hp. H
c yu cu xc nh cc trng thi tinh thn th hi n trong nhng bc nh, chng hn nh
thn thi n, thoi mi, thu ch, lo lng v cc thi nh khao kht quan h tnh duc
vi bn, khao kht quan h tnh duc vi ngi khc.
Theo thng k, phn na s cu tr li chi da vo suy on ny hon ton chinh xc. Trong ,
im s trung bnh ca n ng l 19/25 con phu n t 22/25. Cu c kim tra trn cho thy c
hai gii u c kh nng gii m cc du hi u bng mt tt hn du hi u c th v phu n gii
vi c ny hn n ng. Tuy nhin, cc nh khoa hc vn cha bit thng tin bng mt c gi i
ho c gii m bng cch no. H chi bit rng chung ra c th lm c iu m thi! Nhng
ngi mc b nh t ky (autism) hu ht l n ng c im s thp nht. No ca nhng
ngi ny thiu kh nng nh n bit ngn ng c th ca ng loi. y chinh l l do khin h
g p kh khn trong giao tip, cho du nhiu ngi c chi s thng minh rt cao.
Lic mt a tnh
Con ngi l loi ng v t linh trng duy nht c trong trng mt ca tinh tinh ton trong
en. Trong trng pht trin dn thnh m t cng cu h tr giao tip cho phep con ngi thy
ngi khc ang nhn i u, bi hng nhn gn lin vi trng thi cm xuc. Bm sinh, no phu

n c cu to nh n bit cm xuc tt hn no n ng; v v y, mt phu n nhiu trong trng

hn n ng. Do mt ca tinh tinh thiu trong trng nn con mi khng bit n ang nhn i u
ho c mnh c b pht hi n g khng; nh v y, tinh tinh d dng sn mi hn.
Con ngi l loi ng v t linh trng duy nht c trong trng .
Nhn lng my
T thi xa xa, khp ni, ngi ta s dung i u b ny lm du hi u cho hi t xa.
Nhn lng my cung l i u b cho hi ca loi khi v tinh tinh nn c th khng nh y l
i u b bm sinh. i u b ny, lng my nng ln rt nhanh trong giy lt ri h xung ngay
sau nhm thu hut s chu ca ngi khc n gng m t mnh, qua c th trao i cc
du hi u ro rng. Quc gia duy nht khng s dung i u b ny l Nh t Bn v h xem y l
i u b thiu ng n, khng lch s v c hm khu gi tnh duc.

Nhn lng my
Nhn lng my l i u b xc nh n s hi n di n ca ngi khc m t cch v thc. N c th
lin quan ti phn ng s hi do b kinh ngc, ho c t ch mun ni: Ti rt ngc nhin v s
anh thnh ra Ti nh n ra anh v khng h e da anh. Chung ta khng s dung i u b ny
vi nhng ngi l m t trn ng ho c nhng ngi m chung ta khng thich. Nhng ngi
khng nhn lng my trong ln cho hi u tin thng b nh gi l hung hng. Bn hy th
lm m t bi kim tra nh: bn ngi tin snh khch sn v nhn lng my vi bt ky ai i
ngang qua, bn se nh n thy ngay tc dung ca n. Nhng ngi nh n c du hi u khng
nhng mim ci v p li i u b ca bn m con bc ln ni chuy n vi bn. Nguyn tc
vng l hy lun nhn lng my vi nhng ngi bn thich ho c mun gy thi n cm vi h.
Tron xoe mt
H thp lng my l cch con ngi th hi n s thng tr ho c khiu khich ngi khc, trong
khi , nng lng my ln li biu l thi phuc tung. Khng nhng v y, Keating & Keating
pht hi n
rng khng chi con ngi m nhiu loi tinh tinh, khi dung cc i u b ny vi
cung muc ich trn.

Lng my nhn cao to cho Marilyn Monroe ve b ngoi phuc tung trong khi lng my h thp
ca James Cagney to ci nhn gy hn v lng my chu vo nhau ca JFK lm cho ng ta va
c ve uy quyn va c ve lo u.
Nh chung ti phn tich trong cun Why Men lie & Women Cry (Nh xut bn Orion), phu
n tron xoe mt bng cch nng lng my v lng mi ln nhm tao ve m t ngy th ca m t
a tre. i u b ny lm tit ra hooc-mon kich thich bn nng che ch bo v ngi phu n ca
n ng. Khng nhng v y, phu n con nh v ve lng my xch ln trn trng c ve yu
ui hn bi it nht v m t tim thc, h bit iu li cun n ng. Ngc li, n ng tia
lng my t trn u lng my xung lm cho mt c ve hp v nam tinh hn.
John F Kennedy c hng lng my thp xung chinh gia, khin cho gng m t ca ng
trng luc no cung c ve m chiu v iu ny li cun c tri. Nu Kennedy c hng lng
my to m nh din vin James Cagney th c le ng khng nh hng nhiu n cc c tri
nh v y.
Cum i u b nhn ln
H u xung v nhn ln l m t i u b phuc tung khc c th lm mm long n ng. N lm
i mt ca phu n trng to ra v ngi phu n c ve ngy th hn. Tre em cung thng ngc
ln nh v y v chung nh hn ngi ln. ng tc ny to cm gic mun che ch, bao bc
c n ng ln phu n.

Cng nng Diana luc 8 tui ging nh hu ht be gi, b ngm hiu tc dung ca iu b cui
u xung v nhn ln.

Cng nng Diana to c du n ring vi i u b h cm thp xung trong khi ngc

nhn ln l phn c d b tn thng. Cum i u b nh tre con ny khin cho hng tri u
ngi mun che ch b, c bi t vo thi im b dng nh b Hong gia Anh cng kich.
Nhng ngi dung cum i u b phuc tung thng khng c t p luy n nhng h c thc
c hi u qu ca chung khi ang s dung.

Cng nng Diana dung cum iu b nhn ln gi s ng cm ca th gii trong thi gian
b gp vn hn nhn.
Cch thp sng ngn la trong long ngi n ng
H thp mi mt, ng thi nng lng my, mt ngc ln v mi hi he l cum i u b c
phu n s dung t nhiu th ky biu th s phuc tung v tnh duc. y l m t trong nhng
i u b c trng ca nhng ngi phu n giu sc quyn ru nh Marilyn Monroe, Deborah
Harry hay Sharon Stone.

Marilyn Monroe l bc thy v s dung ngn ng c th v nhng biu hin tin cc khai (preorgasmic) ca ngi phu n. It ra v mt tim thc, c hiu n c th khin cho hu ht n ng
phi quy gi .
i u b ny lm tng ti a khong cch gia mi mt vi lng my va to ra ci nhn bi n, kin
o. Cc nghin cu gn y cho thy y cung l biu hi n trn khun m t ca nhiu phu n
ngay trc luc h t n trng thi cc khoi trong chn gi.
Cch nhn m m Bn nhn i u?

Chi khi bn v ngi khc cung nhn vo mt nhau th nn tng giao tip th t s mi c th
c thit l p. Trong luc m t s ngi lm chung ta cm thy thoi mi khi ni chuy n th m t
s khc li gy cho chung ta cm gic bi ri v vi ngi th m chi con c ve khng ng tin.
iu ny phu thu c trc tin vo khong thi gian h chm chu nhn chung ta khi lng nghe
hay h gi nh nhn ca chung ta.
Michael Argyle, nh nghin cu tin phong v tm l x h i hc v cc ky nng giao tip phi
ngn ng Anh, pht hi n khi ngi phng Ty hay ngi chu u ni chuy n, thi gian
trung bnh h nhn chm chu vo ngi khc l 61%, bao gm 41% thi gian khi ang ni, 75%
thi gian nhn khi ang nghe v 31% thi gian cung nhn nhau. Argyle ghi nh n khong thi
gian trung bnh m t ngi nhn ngi i di n chm chu l 2,95 giy v cung nhn nhau chm
chu l 1,18 giy. Theo ghi nh n ca chung ti, lng thi gian tip xuc bng mt trong m t
cu c tro chuy n in hnh dao ng t 25 n 100%, tuy thu c vo vi c ai l ngi ang ni
v ngun gc vn ha ca h. Thng thng, chung ta duy tr 40 n 60% thi gian tip xuc
bng mt khi ni v 80% khi nghe; chi c ngoi l ti Nh t Bn, m t s nn vn ha chu A v
Nam My. Ni y, ngi ta xem s tip xuc lu bng mt biu l thi hung hng ho c khng
tn trng ngi khc. Ngi Nh t c khuynh hng quay m t i hay nhn vo c hng ngi
i di n. Hnh ng ny c th gy bi ri cho nhng ngi phng Ty v chu u vn cha
hiu bit v khc bi t vn ha.
Ngoi ra, Argyle con pht hi n rng khi A thich B, anh ta se nhn thng xuyn hn. iu ny
lm cho B ngh A thich mnh v p li, B se thich A. Ni cch khc, trong hu ht cc nn
vn ha, xy dng mi quan h tt p vi ngi khc, bn phi nhn p li khong 60 n
70% thi gian h nhn bn. V v y, khng c g ng ngc nhin khi chung ta kh m tin tng
m t ngi lun t ve lo lng, nhut nht, chi nhn p li cha ti 1/3 thi gian chung ta nhn h.
y cung l l do ti sao trong cc cu c m phn, bn nn trnh eo kinh s m mu phong
trng hp ngi khc cm tng rng bn ang nhn chm chm vo h ho c c trnh ne h.
ng ci b v ci nhn ca b nhng khng phi l cch b nhn ng trong thi gian gn y.
Cung nh hu ht cc i u b v ngn ng c th, khong thi gian ngi ny nhn ngi kia
c th khc nhau theo tng nn vn ha. Hy lun chc chn rng bn xet ti yu t vn ha
trc khi a ra kt lu n. Nguyn tc an ton nht khi n nhng nc nh Nh t Bn l nhn
p li ch nh bng thi gian gia ch nhn bn.
Khi hai ngi g p nhau v tip xuc bng mt trong ln u tin, thng th cp di quay m t
i trc. iu c ngha l hnh ng khng quay m t i tr thnh du hi u ngm biu l s
thch thc hay bt ng kin i vi i phng. Tuy nhin, nu ngi kia c a v cao hn,
chng hn h l sp, th bn c th thng thn nu ln quan im i l p bng cch nhn chm
chu vo h lu hn vi giy so vi bnh thng. Nhng y khng phi l cch hay bn biu
l thng xuyn trc m t sp nu bn khng mun mt vi c!
Cch duy tr vi c tip xuc bng mt trong khu dnh ring cho nhng ngi theo ch ngha kha
thn

Chung ti gi m t nhm ngi khng theo ch ngha kha thn n khu ca nhng ngi theo
ch ngha kha thn v quay phim xem h nhn i u khi c gii thi u vi nhng ngi
mi. Tt c nhng ngi n ng khng theo ch ngha kha thn cho bit, h kh long cng
li s thi thuc phi nhn xung v khi chung ti xem li bng hnh th qu thc ung nh v y!
Trong khi , nhng ngi phu n khng h g p vn ny v on phim cho thy, him c
ngi phu n no ch ich nhn chm chm v coi h gii. iu ny l v n ng c gc nhn
hp nn h nhn thng phia trc tt hn phu n cung nh nhn xa hn khi nh n di n muc tiu.
Tuy nhin, hu ht n ng nhn khong cch gn kem hn nhiu so vi phu n. Do , h kh
khn trong vi c nhn ra c trong t lnh, t ng ly hay ngn keo. Ngc li, gc nhn ca
phu n m r ng it nht l 45 v mi bn, trn v di, ngha l h c th lm ra ve ang nhn
vo m t ai trong khi thc s li ang do xet cc m t hng ca i phng.

Phu n c gc nhn rng hn nam gii cho phep h c ve nh ang nhn v mt hng trong khi
tht ra h ang nhn mt hng khc.
Cch thu hut s chu ca nam gii
Khi m t ngi phu n mun gy chu vi ngi n ng i ngang mnh, c y se p li ci
nhn m m ca ngi n ng trong hai ba giy, sau ngonh m t i v nhn xung. Ci
nhn ny c gi gi thng i p quan tm v phuc tung n ngi . Tuy nhin, m t cu c
th nghi m ca tin s Monika Moore thu c trng i hc Websters cho thy, hu ht n ng
khng gii c tin hi u trong ci nhn u tin ca phu n. V v y, thng thng phu n cn
phi l p li i u b 3 ln vi ngi n ng bnh thng, 4 ln vi ngi n ng ch m hiu
v 5 ln ho c hn i vi ngi n ng hi ti d. Cui cung, khi ngi phu n c c s chu
t ngi n ng, c y thng dung phin bn rut gn ca kiu nhn lng my, tc l i u
b thong tron xoe mt kin o, bo cho ngi n ng bit tin hi u ny l nhm vo anh ta.
i khi, kiu tip c n n gin bng cu ni: Ny, ti thich anh! trong cu c g p m t trc
di n li hi u qu hn i vi nhng ngi n ng ch m hiu.
Hu ht nhng ngi ni di u nhn vo mt bn
Nh chung ti ni phn trc, nhiu ngi gn vi c ni di vi hnh ng quay m t i.
Chung ti thi nghi m bng cch yu cu nhng ngi tham gia a ra hng lot li ni di
vi nhng ngi khc trong cc bui phng vn c ghi hnh li. Sau , chung ti s dung cc
bng ghi hnh ny trong cc cu c h i tho v giao tip v yu cu ngi xem nh n xet ai ni di
v ai trung thc. Ha ra, nhng iu m chung ti pht hi n tri ngc vi nhng g mi ngi

thng hay ngh v nhng ngi ni di. Khong 30% nhng ngi ni di lin tuc quay m t i
khi pht ngn v xc sut m ngi xem nh n ra cc li ni di ny l khong 80%, trong
phu n bt c chung tt hn n ng. 70% nhng ngi ni di con li duy tr vi c tip xuc
bng mt vi ngi i di n v ngh rng h it c nguy c b pht hi n nu h lm iu ngc
li vi nhng g ngi ta suy on. H ung! Ty l nh n bit c cc li ni di gim
xung 25%, trong n ng c ty l thnh cng kh kem ci l 15% v phu n t 35%. B
no ca phu n vn nhy ben hn n ng trong vi c nh n ra nhng thay i ca ging ni, s
gin n con ngi v cc manh mi khc lm l ty ke ni di. iu ny cho thy chi ci nhn
m m ca i phng thi th cha pht hi n li ni di m bn phi quan st cc i u
b khc na.
Khi ai p li nh nhn ca bn trong hn 2/3 thi gian bn nhn h th du hi u c th
mang 2 ngha sau. Th nht, ngi thy bn thu v ho c li cun; trong trng hp ny,
ng t ca anh ta se gin ra. Th hai, anh ta khng thich bn ho c sp a ra li thch thc,
luc ny con ngi ca anh ta se thu li. Nh ni trn, phu n gii nh n bit phn ng ca
con ngi cung nh phn bi t c u l s quan tm v u l thi gy hn, con a s n
ng khng gii on cc du hi u ny. y l l do ti sao ngi n ng khng bit c ngi
phu n no nh hn anh ta hay sp tt vo m t anh ta!
Cch trnh tn cng hay li dung
Hu ht cc ng v t linh trng u trnh ci nhn m m ca i phng nhm biu l thi
phuc tung. Nu m t con tinh tinh mun t ra hung hng ho c nh tn cng th n se dn mt
vo con mi. trnh b tn cng, nn nhn ny se quay m t i v c lm cho mnh c ve nh
be. Khoa hc chng minh phuc tung l bn nng sinh tn ca ng v t linh trng. Khi b tn
cng, chung ta lm cho bn thn trng c ve nh be bng cch thu vai, ep cnh tay st c th,
khep u gi vo, t phn mt c chn di gh, h cm xung ti ngc bo v c hng v
trnh ci nhn m m bng cch quay m t i. Nhng i u b ny kich hot nut tt trong b
no ke gy hn v giup n trnh b tn cng.
Vi c lm cho chung ta trng c ve nh be hn d p tt nh gy hn ca ke tn cng.
y l m t t th l tng thc hi n trong trng hp bn ang b cp trn khin trch khi
bn th t s c li, nhng se rt tai hi nu bn p dung n khi g p m t vu u ngu nhin trn
ng ph, t th ny bo hi u s s hi v c th gp phn kich ng m cn . Ngc li,
nu bn i thng ngi, si nhng bc di, ung a chn tay v l thn trc, t th ny se
to n tng l bn sn sng t v nu cn. iu ny giup bn it c kh nng b tn cng hn.
Nhn ngang
i u b nhn ngang c dung chuyn ti s quan tm, thi h nghi ho c thu ngch. Khi
c kt hp vi i u b hi nhn lng my ho c mim ci th kiu nhn ny tr thnh du
hi u ve vn ca phu n. Ngc li, nu i u b ny nm trong cum i u b h thp lng my,
nhn trn hay keo x ch khe mi ng th n th hi n thi nghi ng, gy hn ho c chi trich.
Chp mt lin tuc

Tc chp mt bnh thng, thoi mi ca con ngi l t 6 n 8 ln/1 phut v mt chi khep
li trong khong 1/10 giy. Nhng ngi chu p lc cng thng, chng hn khi ang ni di, c
th tng tc chp mt ln ng k. Chp mt lin tuc l m t n lc v thc ca no ngi
nhm ngn h khi phi nhn thy bn v h chn, mt hng thu hay cm thy l h hn bn.
Hi n tng ny nh th l u c ca h khng con chu ng ni bn na; v v y, mt ca h
khep h trong hai ba giy ho c lu hn xua i hnh nh bn v tip tuc khep li khi h tm
thi mun loi bn ra khi tm tri.

Ngn khi nhn thy bn.

Tip ngi cp trn c th ng u vo thnh gh v trao cho bn ci nhn chm chu theo kiu
ang nhn bng na con mt. Nhng ngi cm thy tm quan trng ca h cha c chu
ung mc cung lm i u b ny. Kiu nhn ny ch yu theo vn ha phng Ty v l c
im ni b t ca nhng ngi Anh t cho mnh thu c gii thng lu. Nu i u b ny xut
hi n trong cu c tro chuy n th l du hi u cho bit bn ang giao tip khng kheo v cn
thay i li ni chuy n. Nu bn ngh ngi chi n gin l ang ngo mn th xin hy th
cch ny: luc h khep mt n ln th 3 ho c th 4, bn hy bc nhanh sang bn tri ho c bn
phi. Khi h m mt ra, vi c ny se to cho h o gic rng bn bin mt v xut hi n m t
ni khc, iu se khin h gi t mnh. Con nu ngi bt u ngy th bn c th chc chn
rng bui ni chuy n hon ton tht bi!
o mt lin tuc
Khi i mt ca m t ngi no o t bn ny sang bn kia, c ve nh h ang quan st cc
hot ng din ra trong phong, nhng thc t th no b ca ngi ang tm li thot (hnh
ng ny cung xy ra loi khi v tinh tinh). i u b ny b c l cm gic bt an ca h i
vi nhng g ang din ra.
Khi bn ni chuy n vi m t ngi cc ky te nht, t nhin bn se quay m t i tm li thot.
Nhng v a s chung ta u bit rng, vi c quay m t i th hi n s thiu quan tm v b c l
thi ln trnh ca chung ta, bi v y chung ta nhn ngi te nht nhiu hn v ci mim ch t
mi lm b quan tm. Hnh vi ny tng t nh hnh vi ngi ni di tng cng tip xuc
bng mt trng c ve ng tin.
Vung m t c nhn vo
Vung m t v vung c th ca m t ngi m bn nhn c th tc ng mnh me ti kt qu ca
cu c g p m t trc di n.

Sau khi c xong phn ny, hy th p dung ngay cc phng php m chung ti bn n. ng
bo trc vi ai c, bn se cm nh n c hi u qu ca chung. Mt khong 1 tun t p luy n
cc ky thu t bng mt ny chung tr thnh ky nng giao tip thng trc ca bn.
C 3 kiu nhn c bn: kiu nhn x giao, kiu nhn thn m t, v kiu nhn quyn uy.

1. Kiu nhn x giao

Cc cu c thi nghi m cho thy khi g p g x giao, mt ca ngi thu c kiu nhn ny se nhn
vo khu vc ch T trn gng m t ngi i di n (gia hai mt v mi ng) trong khong 90%
thi gian tip xuc bng mt.
y l vung m t m chung ta nhn vo khi khng c e da gy hn ngi i i n v h
cung se cm nh n tng t.

2. Kiu nhn thn m t

Khi ngi ta tin li gn nhau t xa, trc tin h nhn nhanh vo gng m t v phn di c
th xc nh gii tnh ca ngi i di n v nhn ln th hai th hi n s quan tm ca h.
Ci nhn ny c phm vi t gia hai mt, quet ti cm ri xung phn di c th ngi i
di n. Trong cc cu c g p m t c khong cch gn, vung nhn l tam gic gia hai mt v ngc,
con khi nhn khong cch xa th vung nhn m r ng t hai mt n bung ho c thp hn.
Ngi ta hay s dung kiu nhn ny biu l ho c p li s quan tm ca ngi kia. Chung ta
thng nhn lt qua ngi khc hai ln, sau mi nhn vo m t h. y l iu m mi ngi

u kch li t ph nh n nhng c cc cu c nghin cu tin hnh bi m t chng minh, ngay

c cc n tu cung nhn nh v y!

Tuy nhin, nh chung ta ni trc , gc nhn r ng hn ca

phu n cho phep h kim tra c th ngi n ng t u n chn m khng b pht hi n.
Trong khi , gc nhn hp ca n ng l nguyn nhn khin h d b nh n thy khi nhn ln
nhn xung c th ngi phu n. y cung l l do ti sao n ng lin tuc b bu c t i l nhn
chong chc vo c th phu n khi khong cch gn, con phu n him khi b bu c t i nh th,
du cc cu c nghin cu cho thy phu n nhn kiu ny con nhiu hn n ng! Thc ra khng
phi n ng hay dom ng phu n hn m chinh gc nhn hp khin cho h d b pht hi n.
Gc nhn ca phu n rng hn nn h khng bao gi b pht hin. Gc nhn hp ca n ng
khin h d b pht hin.
i vi mi gii, vi c nhn xung t trong luc tro chuy n nhm vo nhng muc ich khc
nhau. Vi n ng, hnh ng ny cho phep h quan st nhanh ngi phu n. V phia ngi phu
n, n hng n hai muc ich l cho phep h quan st ngi n ng, ng thi gi i du hi u
phuc tung qua vi c quay m t i v nhn xung.
Ti sao n ng g p kh khn trong vi c tip xuc bng mt?
Bi v ngc (phu n) khng c mt.
3. Kiu nhn quyn uy

Tng tng ngi i di n c con mt th ba chinh gia trn, hy nhn vo khu

vc tam gic gia ba con mt ca ngi . C th th mi bit c tc ng ca kiu nhn
ny i vi ngi khc.
Ci nhn ny khng nhng lm bu khng khi tr nn nghim tuc m con c th ch n ngang m t
ngi te nht. Duy tr cch nhn ny, bn c th gy sc ep mnh n h.

Nu bn khng nhn xung bn di tm mt ca h th p lc ny vn e n ng ln h. ng

bao gi nhn kiu ny trong cc cu c g p m t thn m t ho c lng mn. Nhng y l cch i
x thich hp i vi ngi m bn mun e da ho c m t ngi mm mi ng khng ngt huyn
thuyn.
Ci nhn chm chm y quyn uy
Nu bn c i mt du dng, yu t ho c nhut nht, hy t p nhn chm chm tng thm
quyn uy. Khi b tn cng, hy c tip xuc bng mt vi ngi m khng chp mt, thu hp
mi mt v t p trung nhn ky ke tn cng. y l cch cc n g v t sn mi thng lm ngay
trc luc chung tn cng nn nhn. Khi bn o mt t ngi ny sang ngi kia m khng h
chp mt, iu se khin h mt ht nhu khi.

ng ua vi Ke hy dit
thc hi n i u b ny, trc ht hy di chuyn nhn cu, sau l u nhng vai vn gi
nguyn. Ci nhn chm chm ny tng c Arnold Schwarzenegger s dung trong phim Ke
hy di t v c th khin nhng ke sp hm da bn khip s. Tuy nhin, tt hn l chi nn giao
thi p vi nhng ngi n hoa bn khng bao gi phi dung n ci nhn ny.
Cu chuy n ca chinh tr gia
Khi m t ai nhn quanh bn ny bn kia m khng nhn thng vo mt chung ta luc ang ni
chuy n th s tin tng ca chung ta i vi h gim i ng k, cho du h lm nh th chi v
mc c. Chung ti c m t khch hng l m t chinh tr gia mi nh m chc. Khi c phng vn
trn truyn hnh, ngi ny khng ngng o mt gia cc phng vin v my quay. iu ny
khin i mt ca ng ta trng c ve gian gio v mi ln ng ta xut hi n trn truyn hnh, s
mn m ca mi ngi dnh cho ng ta b gim sut. Chi bng cch t p cho ng ta nhn ngi
phng vin v ng ti my quay phim, s tin nhi m ca ngi dn i vi ng ta c
ci thi n ng k. Chung ti cung hun luy n m t chinh tr gia khc hng vo ng kinh my
quay khi i thoi trong m t cu c tranh lu n chinh tr c truyn hnh trc tip. M c du iu
ny lm cho 150 khch mi ti phong quay tr nn th nhng n li gy n tng ti hng

tri u khn gi truyn hnh. H cm thy nh th chinh tr gia ang ni chuy n trc tip vi
mnh.
Em yu, hy nhn su vo mt anh
Trong m t chng trnh truyn hnh, chung ti tin hnh m t cu c th nghi m c s dung
dch vu hn ho. u tin, chung ti bo vi ngi n ng c chn rng ngi hn g p sp ti
ca h rt hp vi h v h c quyn mong i m t cu c g p g thu v. Chung ti gii thich vi
mi ngi, i tng ca h b tn thng m t mt luc con nh v c y rt m c cm v con
mt khng nhn ung hng y. Chung ti cung thm vo rng chung ti khng chc l con
mt no, nhng nu nhn ky, anh ta c th nh n ra. Mi ngi phu n tham gia cu c th nghi m
cung c chung ti k tng t. Th l trong cc cu c hn, nhng c p nam n dnh c bui
ti nhn nhau tm kim con mt c vn y m t cch v ich. Kt qu, mi c p nam n
cho bit mc thn m t v lng mn trong cc cu c hn ca h tng cao v kh nng dn n
cu c hn ln hai ca cc c p nam n t hn 200% so vi ty l trung bnh ca dch vu.
Nhn lu hn c th to cm gic thn m t.
Ngc li, bn c th chia re cc c p nam n bng cch ni vi h rng ngi hn g p ca h
c vn v thinh gic v h cn ni ln hn khong 10% so vi ngi kia th ngi mi
nghe c. iu ny dn n kt qu l cc c p nam n ni chuy n mi luc m t to hn n
mc h gn nh qut vo m t nhau!
20 giy u tin ca m t cu c phng vn
Nhiu ngi c chi dn rng trong cc cu c phng vn xin vi c hay bn hng, h nn duy tr
vi c tip xuc bng mt th t lu, tt nht l cho n khi c mi ngi. Thc ra, iu ny gy
kh khn cho c ngi phng vn ln ngi c phng vn bi khi mi g p ai , chung ta
thng mong i iu ngc li. Ngi n ng thng mun quan st kiu u, i chn, thn
hnh v tng th ngi phu n. Vi c ngi phu n duy tr tip xuc bng mt se cn tr qu trnh
ny, do v y ngi n ng se c nhn len ngi phu n trong sut cu c phng vn l v th, anh
ta kh m t p trung vo vi c phng vn trc mt. M t s phu n cm thy tht vng v ha ra
gii doanh nhn vn lm nh th trong m t cng vi c vn vn c cho l bnh ng. Tuy
nhin, cc my quay c b tri bi mt cho thy y l m t thc t, cho du chung ta c thich
iu hay khng.
Du thich hay khng thich, mi ngi u ln nhn phn sau ngi phu n khi c ta ri khi
phong, ngay c khi h khng thich nhn phn trc ca c ta.
My quay con cho thy rng ngi phu n phng vn cung tri qua qu trnh nhn ngm tng t
nh gi ngi c phng vn nhng nh gc nhn r ng nn phu n him khi b pht hi n.
Ngi n phng vn cung kht khe hn so vi cc ng nghi p nam khi thy cc ng vin n n
m c khng c tm tt. H quan st di ca tc, cch n m c v s phi hp trang phuc,
cc np li qun ty v bng giy ca ng vin nam. Hu ht n ng hon ton khng bit
rng phu n con nhn tnh trng phia sau ca i giy khi anh ta bc ra ngoi.

Gii php
Khi bn n d phng vn, u tin hy bt tay, sau dnh m t qung t 2 n 3 giy ngi
phng vn nhn m t lt khp ngi bn. Luc ny, hy nhn xung m c p tay hay ba kp
h s, sp xp li giy t cn thit, quay sang mc o khoc ln, di gh ca bn li gn hn v
ngng ln. Khi ghi hnh cc cu c phng vn bn hng, chung ti pht hi n rng nhng ngi
phng vn khng chi thi n cm hn i vi ngi bn hng no s dung chin thu t ny m n
con giup kt qu bn hng tt p hn.
Bn thu c knh no?
C ng mt ca m t ngi c th tit l tm tri h ang t p trung v iu g, chng hn, h
ang nh v th h nhn, nghe, ngi, nm ho c s thy. Phng php ny do hai nh tm l
hc ngi My l Grinder v Bandler pht trin, c gi l Neurolinguistic Programming, hay
NLP (L p trnh ngn ng h thn kinh).

Nh li mt hnh nh

Nh li mt m thanh

Nh li mt cm gic

Ni vi chinh mnh

Cu th, nu m t ngi ang nh iu g m h nhn thy th mt ca h se c ng hng

ln. Nu h ang nh li iu g nghe th h nhn sang m t bn, nghing u nh th ang
lng nghe. Trong trng hp h ang nh li m t cm gic hay cm xuc, h se nhn xung v
quay sang bn phi. M t ngi ang t nh se quay sang tri trong khi mt vn nhn xung.

Vn l nhng c ng mt nh th chi xy ra trong giy lt v xut hi n trng cum i u b

khin bn kh nh n ra c ngay. Tuy nhin, vi c xem bng ghi hnh se giup bn nhn thy s
khng nht qun gia nhng g h ni vi nhng g h th t s ngh trong u.
35% ngi thich knh thng tin tc ng ti th gic hn v thng dung nhng cum t l: I
see what you mean. (Ti hiu anh ni g). Can you look into that? (Anh c th xem xet iu
khng?), Thats perfectly clear. (iu rt ro rng) ho c Can you show me that? (Anh
c th chi cho ti xem iu khng?). Vi nhng ngi ny, bn se gy s chu bng cch cho
h xem nh, biu , th v hi h c get the picture (Hiu khng?).
25% ngi thich knh thng tin tc ng n thinh gic hn v hay ni: That rings a bell
(nghe c ve quen quen), I hear you (Ti nghe anh ni), That doesnt sound right (Nghe
khng hp l) v h mun in tune (ng i u) vi bn. 40% ngi con li thich knh thng tin
tc ng ti cm quan hn v se ni: Lets kick that idea around (Hy tho lu n ), Our
department needs a shot in the arm (Phong ca chung ta cn m t lung sinh khi mi), I cant
quite grasp what youre saying (Ti khng bt kp nhng g anh ang ni). Nhng ngi ny rt
thich ln x vo cc cu c th nghi m grasp the idea (nm bt tng).
NLP l m t pht hi n ng chu v l cng cu giao tip hu hi u cn c nghin cu trong
m t chuyn ring bi t. tm hiu thm, bn hy c cc tc phm ca Grinder v Bandler
c dn trong phn th muc tham kho phia sau cun sch ny.
Cch duy tr vi c tip xuc bng mt vi thinh gi
L nhng din gi chuyn nghi p, chung ti pht trin m t ky thu t nhm thu hut s chu
ca thinh gi v giup h gn b hn vi bui ta m. Vi nhng nhm khong 50 ngi th
bn c th p li ci nhn ca tng ngi. Nhng trong nhng nhm ln hn, bn thng phi
ng lui ra xa hn, v v y bn c cch tip c n khc. Bng cch nhn vo m t im ho c m t
ngi cu th (c th t ho c do bn tng tng ra) mi nhm v m t im trung tm thinh
phong, khi bn ng cch dy trc m t m t khong 10m, khong 20 ngi trong nhm c 50
ngi se cm thy bn ang nhn tng ngi trong s h khi bn din thuyt. T , bn c th
to ra mi thn tnh vi hu ht thinh gi.
Phng php trnh by thng tin trc quan
Khi bn s dung sch, biu , th ho c my tinh xch tay trnh by thng tin trc quan,
iu quan trng l bn phi bit cch kim sot phm vi c ta ang nhn. Cc cu c nghin cu
cho thy, i vi phn trnh by trc quan, c n 83% thng tin c truyn n no qua th
gic, 11% qua thinh gic v 6% qua cc gic quan khc.

Tc dung ca thng tin ln no thng qua cc gic quan trong qu trnh trnh by bng phng
tin trc quan.
Cu c nghin cu Wharton My pht hi n rng ty l lu gi thng tin qua vi c lng nghe chi
chim 10%. iu ny c ngha l phi thng xuyn l p li nhng im then cht th vi c trnh
by bng li ni mi c hi u qu. Trong khi , ty l lu gi thng tin qua cch trnh by kt
hp gia li ni v phng ti n trc quan t 50%. iu ny c ngha l hi u qu se tng 400%
khi bn s dung cc phng ti n trc quan thuyt trnh. Nh , thi gian trung bnh hp bn
cng vi c cung c rut ngn t 25,7 phut xung con 18,6 phut, tit ki m 28% thi gian.
To sc nng
kim sot c tnh hnh ca c ta, hy dung m t cy vit chi vo n i dung thuyt trnh
ng thi gii thich nhng g h nhn thy. K n, nng cnh tay cm vit ln ri gi cy vit
gia mt ca bn v v mt ca ngi nghe. Hnh ng ny to hi u ng nh sc hut nam chm
giup nng u khn gi ln h nhn vo bn cung nh nhn thy, nghe nhng g bn ang ni,
tip thu ti a thng i p m bn truyn t. Ngoi ra, hy m long bn tay con li trong luc bn
thuyt trnh.

To sc nng dung cy vit kim sot ni ngi no nhn trong khi trnh by.
Chung ti cung pht hi n rng trong cc bui thuyt trnh th phu n tip xuc bng mt vi khn
gi nhiu hn l n ng, c bi t trong luc h ngng ni. Tuy nhin, khi ang ni, h thng
trnh nhn trc di n hn so vi ngi n ng.
Trong khi , n ng nhn chm chm vo phu n nhiu hn phu n nhn n ng. Con khi
nghe thuyt trnh, n ng tip xuc bng mt vi din gi n nhiu hn l vi din gi nam.
Tm tt

Nh ni, ni bn nhn tc ng mnh me ti kt qua cu c g p g trc di n. Nu bn l

ngi qun l ang nh khin trch m t nhn vin cp di ho c l m t ng b, b m ang
mng m con th bn se dung kiu nhn no? Nu dung kiu nhn x giao th li ni ca bn se
khng c tc dung, cho du bn c ln ting ho c e da n mc no i chng na. Kiu nhn x
giao se khin li ni ca bn yu i nhng kiu nhn thn m t th li khin ngi ta ho c s hi
ho c bi ri. Con kiu nhn quyn uy li c tc ng mnh n ngi nh n v cho h bit rng
bn khng ua.
Dung kiu nhn thich hp mi to c hi u qu mong mun.
Ci nhn m nam gii m t l mi mc chinh l cch ngi phu n lic ngang, ng t m ra
v s dung kiu nhn thn m t. Con nu ngi phu n mun lm cao m t chut th c ta nn
trnh nhn kiu thn m t, thay vo l kiu nhn x giao. ng tic l hu ht n ng u
khng thy nhng i u b ny. Nu p dung kiu nhn thn m t vi i tng c kh nng tr
thnh bn tnh th chuy n l bi l qu ro rng. Phu n l b c thy trong ngh thu t s dung
v n nh n kiu nhn ny, con phn ln n ng th khng c nh th! Phu n nhn thu tim
en ca ngi n ng khi h s dung kiu nhn thn m t, con n ng li chng nh n bit iu
ny t phu n, iu khin ngi phu n th t nn long!
CHNG 9

NGI XM PHAM KHNG GIAN

Lnh th v khng gian ring

Xin li, ng ang ngi ch ca ti!

c hng nghn cun sch hay bi bo vit v s tranh gianh, canh gi lnh a ca cc con
thu, chim chc, c v n g v t linh trng. Nhng chi trong thi gian gn y, ngi ta mi
khm ph ra rng con ngi cung c lnh a ring. Hiu c ngha ca iu ny, bn se thu
hiu hn v hnh vi ca bn thn cung nh c th phn on c cc phn ng trc di n ca

ngi khc. Vo th p ky 60 ca th ky 20, nh nhn chng hc ngi My Edward Hall, m t

trong nhng ngi tin phong trong cng cu c nghin cu v nhu cu khng gian ca con
ngi, t ra t proxemics c gc t proximity, ngha l ln c n. Cu c nghin cu ca
Edward Hall v lnh vc ny mang li cho nhn loi nhiu hiu bit mi me v mi quan h
gia ngi vi ngi.
Mi m t quc gia c m t lnh th ring c nh du bng ng bin gii v i khi c lc
lng vu trang bo v . nhng quc gia theo ch lin bang thng tn ti nhng n v
hnh chinh l bang v ht. Trong cc bang v ht ny, c nhng n v lnh th nh hn gi l
thnh ph v th trn. Thnh ph v th trn gm nhng khu dn c c gii hn bi nhng con
ng bao quanh. Trong rp chiu phim, chung ta ngm tranh ginh ci tay gh vi ngi no c
chim ly n. Tng t, c dn tng vung c chung long trung thnh v hnh i vi lnh th
ca mnh v bo v n, h khng t c hnh ng bo lc.
Lnh th cung l khi vc hay khng gian xung quanh m t ngi m ngi t cho l ca
mnh, nh th l phn ni thm t c th h. Mi ngi u c lnh th ring bao gm khu
vc chung quanh ti sn ca ngi , vi du nh khng gian t b ro vo nh, khng gian bn
trong chic xe hi, ging ng ho c gh dnh ring cho ngi Theo nh tin s Hall
pht hi n th n con l phn khng gian xung quanh c th ngi .
Chng ny ch yu c p n ngha ca khng gian ny, cch con ngi phn ng khi n b
xm phm v tm quan trng ca vi c duy tr mi quan h c khong cch nht nh (armslength relationship) trong m t s trng hp.
Khng gian ring

Hu ht cc con v t u c m t khng gian nht nh xung quanh c th m

chung t cho l khng gian ring ca mnh. Khng gian m r ng hay thu hp tuy thu c ch
yu vo tnh trng sng ng uc ca loi v t y v m t c dn ni m n sinh trng.
M t con s t sng nhng vung heo lnh ca chu Phi c th c khng gian lnh th trong
vong bn kinh 50km ho c xa hn, tuy thu c vo m t s t sng trong vung. V n nh du
lnh th ca mnh bng cch tiu ti n ho c i ti n quanh cc ng ranh gii ny. Trong khi

, khng gian ring ca m t con s t b giam chung vi cc con s t khc c th chi c vi

met, y l h qu tt yu ca iu ki n sng ng uc.
Khng gian ring qu bong bng m tt c chung ta u mang theo quanh mnh.
Ging nh hu ht loi v t , mi ngi u c bong bng khi (air bubble) ring mang theo
quanh mnh. Kich thc bong bng khi tuy thu c vo m t dn s ni ngi sinh
trng. V v y, khng gian ring do vn ha quy nh. m t s nc nh Nh t Bn, ngi ta
quen vi cnh ng uc trong khi nhng ni khc li thich nhng khng gian m hn.
nhng ni , ngi ta mun bn gi khong cch.
Nghin cu cho thy nhng ngi b giam cm dng nh cn khng gian ring r ng hn so vi
a s nhng ngi khc trong c ng ng, do cc phm nhn hay c thi gy hn khi
ngi khc n gn h. Nhng khu bi t giam, ni khng c ai khc ngoi tu nhn, lun lun c
tc dung giup h trn tnh. Ngi ta nh n thy, nn bo lc gy ra bi cc hnh khch i my
bay tng ln trong nhng nm 1990, khi m cc hng hng khng bt u dn hnh khch vo
vi nhau trong cc gh ngi bu p khon doanh thu thm hut do gim gi ve.
Vung khong cch
By gi, chung ta se bn v bn kinh ca bong bng khi quanh nhng ngi thu c tng lp
trung lu vung ngoi Uc, New Zealand, Anh, Bc My, Bc u, Scandinavia, Canada ho c
nhng ni c nn vn ha b u ha nh Singapore, Guam v Ireland. t nc bn sng c
th c lnh th (c nhn) r ng hn ho c nh hn nhng ni chung ti bn n, nhng xet theo
ty l tng ng th chung tng t nhau. Tre em c hc v cc phn vung ny luc 12 tui, ta
c th chia chung thnh 4 vung khong cch ring bi t:
1. Vung thn m t :
T 15 46cm. Trong tt c cc vung khong cch th vung ny l quan trng nht, v y l vung
m ngi ta canh gi nh th n l ti sn ring ca h. Chi nhng ngi gn gui vi chung ta
nh ngi yu, cha m, v chng, con ci, bn thn, h hng v v t cng mi c phep bc
vo. Khu vc c n di cch c th 15cm chi cho ngi khc bc vo trong cc va chm mc
thn m t. y c gi l vung ti thn m t.
2. Vung ring t:
T 46cm 1,22m. y l khong cch gia ta v mi ngi trong cc ba ti c ru cocktail,
nhng bui lin hoan c quan, giao tip x h i v cc bui hp m t thn m t.
3. Vung x giao
T 1,22m 3,6m. Chung ta gi khong cch ny vi nhng ngi l nh th sa ng nc ho c
th m c ang sa cha quanh nh, ngi a th, ngi bn hng a phng, nhn vin mi
ti c quan v nhng ngi chung ta quen bit s.

4. Vung cng c ng
Trn 3,6m. Nhng khi pht biu trc nhiu ngi th y l khong cch thoi mi m chung ta
chn ng.
Tt c nhng vung khong cch ny c khuynh hng thu hp gia hai ngi phu n v gin ra
gia hai ngi n ng vi nhau.

Cc ng dung thc t ca vung khong cch

Thng th m t ngi khc bc vo vung thn m t ca chung ta (t 15 46cm) v m t trong
hai l do. Th nht, ngi xm phm kia l ngi h hng gn, bn thn ho c ang c nhng c
chi khu gi tnh duc. Th hai, ngi kia l ke hiu chin v c th sp tn cng bn. Chung ta
c th chu ng c nhng ngi l i vo phm vi gia vung ring t v vung x giao ca
chung ta, con vi c xm phm vo vung thn m t se dn n nhng thay i sinh l xy ra bn
trong c th. Tim p nhanh hn, cht adrenalin chy vo mch mu, mu c bm ln no v
a ti cc c c th sn sng trong trng hp xy ra nh nhau ho c chy trn.
iu ny c ngha l vi c bn chong cnh tay m t cch thn m t ln m t ngi mi quen c
th khin ngi c suy ngh tiu cc v bn, cho du ngoi m t h mim ci v t ve ng
tnh khng lm bn ph t long.
Phu n ng gn nhau hn, i m t vi nhau v chm vo nhau nhiu hn l n ng vi n
ng.
Nu bn mun ngi khc cm thy thoi mi khi gn bn th nguyn tc vng l hy gi
khong cch. Mi quan h ca chung ta vi ngi khc cng thn m t th h se cho phep
chung ta bc vo cc vung khong cch ca h su hn. Chng hn, m t nhn vin mi ban
u c th cm thy mi ngi lnh m vi mnh. Ky thc, nhng ngi ny chi l ang gi
nhn vin trong vung x giao cho n khi h hiu ro anh ta hn. Khi nhn vin ny tr nn
quen thn th khong cch gia h ngn li cho n khi ngi ny c phep bc vo cc vung
ring t ca h trong vi trng hp l vo n vung thn m t.
Ai bc vo khu vc ca ai?

Khong cch gia hng ca hai ngi khi h m nhau tit l cc manh mi v mi quan h gia
h. Nhng ngi yu nhau ep st thn hnh vo nhau v bc vo vung ti thn m t ca nhau.
Vi c ny khc vi nu hn bn nh n c t m t ngi l vo m Giao tha, t v chng
ngi bn thn ho c t b d Sally hom hem yu du, tt c h u gi vung khung ch u ca
mnh cch hng bn ti thiu 15cm.
Ngoi l ca nguyn tc v khong cch v s thn m t xy ra khi khong cch khng gian
c phn nh da trn a v x h i ca ngi . Vi du, gim c iu hnh ca m t cng ty
c th l ngi bn thn hay cu c chung cui tun vi m t nhn vin cp di. Khi h i chi
chung th ngi ny c th bc vo vung thn m t ho c vung ring t ca ngi kia. Tuy
nhin, ti cng ty, v gim c iu hnh vn gi khong cch x giao vi ngi bn mnh
duy tr nguyn tc bt thnh vn v giai tng x h i.
L do chung ta khng thich i thang my
S ng uc ti cc rp ht, rp chiu phim, trong xe la ho c xe but dn n s xm phm
khng th trnh khi vo vung thn m t ca ngi khc, v vi c quan st phn ng ca mi
ngi rt thu v! C m t danh sch cc quy lu t bt thnh vn m hu ht cc nn vn ha u
tun th m t cch cng nhc khi i m t vi tnh trng ng ngi, chng hn nh trong thang
my ch t kin, luc xp hng ti ca hng bn sandwich ho c trn cc phng ti n cng c ng.
y l nhng nguyn tc thng g p khi i thang my:
1. ng bt chuy n vi bt c ai, k c ngi bn quen bit.
2. Lun trnh tip xuc bng mt vi ngi khc.
3. Gi khun m t lnh nh tin khng biu l cm xuc.
4. Nu bn mang theo sch ho c bo, hy gi v mi m c.
5. Trong m ng, khng c phep c ng c th.
6. Bn phi lun dn mt vo s tng lu ang thay i trn bng hin th.
Kiu c x ny c gi l lm m t lnh v c th thy khp mi ni. Vi c ny n gin l
giu kin cm xuc ca mnh bng cch khoc m t b m t dng dng.
Khn kh, khng vui ni hay tuy t vng l cc t c dung m t ci nhn v cm,
th trn gng m t nhng ngi thng i lm bng cc phng ti n giao thng cng c n g
vo gi cao im. Thc ra chung ta nhng li nh n xet cha thu o ca ngi quan st. B
m t dng dng m ngi quan st nhn thy chi l cch ngi ta tun th cc nguyn tc v
vung khong cch khi c s xm phm khng th trnh khi vo vung thn m t ch ng
ngi.

Khng phi nhng ngi i tu i n ngm khng vui m h chi ang che y cm xuc ca
mnh.
Ln sau, hy chu cch c x ca bn khi i m t mnh vo rp chiu phim ng ngi. Khi bn
ngi gia nhng ngi xa l, hy chu cch bn bt u tun th cc nguyn tc bt thnh vn
v vi c mang b m t dng dng ni cng c ng nh m t ngi my c l p trnh sn. Khi
bn ginh quyn t tay ln thnh vn vi ngi bn cnh th bn se bt u nh n ra c ti
sao, nhng ngi i m t mnh li khng ngi xung gh mi cho n khi en tt v phim bt u
chiu. Ti nhng ni ng uc nh trong thang my, rp chiu phim hay trn xe bus, nhng
ngi xung quanh chung ta u tr thnh tng g, ngha l i vi chung ta th h khng h
tn ti. V th, chung ta khng phn ng theo kiu t v nu c ai v xm phm vo lnh
th chung ta.
L do ti sao m ng tr nn tc gi n
M t m ng ang gi n d ho c m t nhm ngi phn chin v m t muc ich no phn
ng khc vi cch m t c nhn hnh x th lnh th ca anh ta b xm phm. Khi m ngi dn
ng ln th khng gian ring ca mi c nhn b thu hp v h bt u pht sinh thi thu
ch. Luc ny, m ng tr nn tc gi n, xu tinh hn v c th b c pht cc tr n u . Vi c
cnh st gii tn m ng giup mi ngi ly li khng gian ring v trn tnh li.
Chi trong thi gian gn y, chinh ph v nhng ngi quy hoch th mi dn hiu c cc
d n nh c m t cao se tc i lnh th ring ca cc c nhn. Kt qu ny c ngi ta
ghi nh n khi nghin cu v n hu o James, m t hon o cch b bin Maryland vnh
Chesapeake, My khong 2km. Hu cht hng lot cho du vo thi im thc n rt di do,
khng c du vt tn cng ca cc d thu cung nh ly nhim dch b nh. Cc cu c nghin cu
trong nhng nm gn y v loi chu t v th cung cho thy kt qu tng t. iu tra su hn,
ngi ta pht hi n rng khi m t hu tng ln, lnh th ring mi c th hu b thu hp li.
Do b cng thng nn cc tuyn adrenalin trong c th hu hot ng qu mc dn n vi c
hu cht hng lot. Tuyn adrenalin ng vai tro quan trng trong vi c iu hoa s pht trin,
sinh sn v kh nng phong v ca c th. Nh v y, hu cht l do phn ng sinh l ca c th
ch khng phi v i, v b ly nhim b n h hay v gy hn vi nhng con hu khc. y l l
do gii thich ti sao cc khu vc c m t dn c cao nht cung c ty l t i phm v bo lc
cao nht.
M t trong nhng thi thuc thm kin nht ca chung ta l c vung t ca ring mnh. S thi
thuc ny xut pht t vi c vung t cho chung ta khng gian t do m chung ta khao kht.
Nhng ngi thm vn thng dung cc chin thu t xm nh p lnh th nhm be gy s ngoan
c ca cc tn t i phm. H cho t i phm ngi vo gh c nh, khng c tay vn, t khu vc
l thin ca cn phong, xm nh p vo vung thn m t v ti thn m t ca tn t i phm luc ang
tra kho v c ng cho n khi no tn t i phm chu khai. Thng th chi mt m t khong
thi gian ngn l tn t i phm khut phuc!
Nhng thi quen v khng gian

Khi m t ngi no mun tm m t khng gian ho c m t khu vc gia nhng ngi l, vi du

nh ch ngi ti rp chiu phim, bn h i ngh ho c m t ch treo khn cu lc b chm sc
sc khe, thng anh ta hnh ng theo m t cch c th d on c, l tm khong trng
r ng nht gia hai ngi khc ri chn ly m t gh chinh gia. Ti rp chiu phim, anh ta se
chn ngi khong gia t gh u dy n gh ngi gn nht. Ti cu lc b chm sc sc
khe, anh ta chn ci mc khn ch trng r ng nht, gia hai chic khn khc ho c gia chic
gn nht v u gi treo khn. Muc ich ca vi c ny nhm trnh gy kh chu cho ngi khc
do ngi qu gn ho c qu xa h.
Bc s v th lm u c phep bc vo vung thn m t ca chung ta. Chung ta cung cho phep
cc con v t cng vo vung ny bt c luc no bi v chung khng e da chung ta.
Ti rp chiu phim, nu bn ngi cch qu xa na khong cch tinh t gh u dy ti gh ngi
ngi gn nht, ngi c th ph t v bn ngi cch h qu xa, ho c cm thy b e da nu
bn ngi qu gn. Muc ich chinh ca thi quen v khong cch ny l gi s hoa hp, n c
ve l hnh vi c c do tip thu ch khng phi do bn nng.
M t ngoi l ca nguyn tc ny l khong cch khng gian trong nh v sinh cng c ng.
Chung ti pht hi n rng c n 90% s ngi s dung chn nhng bung v sinh cui dy.
Chi khi no nhng phong ny khng con trng, nguyn tc ch gia mi c p dung! n ng
lun c trnh ng cnh ngi l ti bn tiu cng c n g cung nh lun tun th quy lu t bt
thnh vn l Th cht con hn nhn nhau!.
Hy th bi kim tra sau y ti ba n tra
Hy th lm bi kim tra n gin ny vo ln ti luc bn dung ba cung ai . C m t nguyn
tc ngm v lnh th quy nh rng bn ti nh hng c sp u gia v l mui, tiu,
ng, bnh hoa cung cc phu li u khc cung c t gia bn n. Khi n, bn hy kheo leo
di l mui qua phia ngi kia, sau l l tiu, bnh hoa, Chng my chc, s xm phm
lnh th tinh t ny se gy ra phn ng ngi cung bn. Ho c h ngi lui ra sau bo ton
khng gian ca mnh, ho c bt u y mi th tr li v tri cu.
Cc yu t vn ha nh hng ti cc vung khong cch
M t c p v chng tre ngi Y sang nh c ti Sydney, Uc v c mi tham d cu lc b
giao lu ca a phng. Vi tun sau khi h tham gia, c ba thnh vin n than phin rng
ngi n ng Y c theo tn tinh h khin h cm thy khng thoi mi khi tip xuc vi anh
chng ny. Cc thnh vin nam trong cu lc b cung cm thy ngi phu n Y kia c x nh c
ta sn sng quan h tnh duc v y!
Tnh hung ny minh ha cho tnh trng bt ng vn ha khi nhng nn vn ha c nhu cu
khc nhau v khong cch g p nhau. Vung khong cch thn m t ca nhiu ngi Nam u
chi t 20 30cm v th m chi con ngn hn m t vi ni. C p v chng ngi Y ny cm thy
d chu v thoi mi khi ng cch ngi Uc m t khong 25cm, nhng h hon ton khng hay
bit l h xm phm vo vung thn m t 46cm ca ngi Uc. Ngi Y cung nhn nhau v
ng chm nhau nhiu hn ngi Uc, iu ny lm pht sinh thm nhng nghi vn v ng c

ca h. C p v chng ngi Y kia v cung sng st khi bit c iu ny v h t p ng

li gi m t khong cch chp nh n c v vn ha.
Vi c bc vo vung thn m t ca ngi khc phi l m t cch biu hi n s quan tm n ngi
v thng c gi l ng tc thm do (advance). Nu khng chp nh n cho i phng
tin vo vung thn m t th ngi kia se bc lui ra sau bo ton khng gian ca mnh. Ngc
li, nu chp nh n th ngi kia se ng im v cho phep ngi xm phm li vung thn m t.
thm do tnh cm ca m t ngi n ng, ngi phu n se bc vo vung thn m t ca anh
ta ri sau lui li. Nu ngi n ng c quan tm, hnh ng trn pht tin hi u cho anh ta
bc vo khng gian ca c gi bt c luc no anh ta cho l cn thit.

Khong cch tro chuyn c th chp nhn c i vi hu ht nhng ngi dn thnh th sng
Ty u, Bc u v Scandinavia.
Ngi n ng vi nhu cu v khng gian ngn hn ang tin n gn, buc ngi phu na phi
ng ra sau bo v khng gian ca mnh.
Nhng ngi cng gn gui nhau cng ng gn nhau hn.
Nhng g m c p v chng ngi Y kia xem l c chi x giao thng thng th li b nhng
ngi Uc hiu lm l s ve vn. Ngc li, hai ngi Y th li ngh rng ngi Uc th t lnh m
v khng thn thi n, v h ng cch xa gi m t khong cch thoi mi.
Hnh minh ha trn cho thy phn ng tiu cc ca m t phu n khi b ngi n ng xm
phm vo lnh th ca mnh. C ta ng ngi ra sau, c gi m t khong cch an ton. Tuy
nhin, ngi n ng kia c th xut thn t nn vn ha c vung ring t hp v anh ta ang
tin n vung khong cch m anh cho l thoi mi. Trong khi , ngi phu n li coi y l
m t ng thi hm gi tnh.

L do ti sao ngi Nh t lun lun dn trc khi h nhy i u van

Ti cc h i ngh quc t, dn thnh ph My thng ng cch nhau trong khong 46cm
1,2m v tum vo m t ch khi ni chuy n. Nu bn quan st m t ngi Nh t v m t ngi My
ni chuy n vi nhau, bn se thy hai ngi h bt u di chuyn dn dn khp phong. Ngi
My bc lui ra sau cch xa ngi Nh t, con ngi Nh t th dn ti trc. y l n lc ca c
ngi Nh t ln ngi My nhm iu chinh khong cch thoi mi gia mnh vi ngi kia.
Ngi Nh t vi vung thn m t nh hn la 25cm, lin tuc bc ln phia trc iu chinh nhu
cu v khng gian ca mnh. Nhng hnh ng ny li xm phm vo vung thn m t ca ngi
My, bu c h phi ng lui li iu chinh khng gian. Bng thu hnh hi n tng ny c
pht li vi tc nhanh to o gic nh l hai ngi ny ang nhy i u van khp cn phong
v ngi Nh t bc trc. y l m t trong nhng l do ti sao khi m phn kinh doanh,
ngi chu A v ngi chu u ho c ngi My thng nhn nhau vi ve ng vc. Ngi chu
u ho c ngi My cho l ngi chu A nng v i, sung s, con ngi chu A nh n xet
ngi chu u ho c My l lnh m. lng khng v th . Vi c thiu hiu bit v s
khc bi t ca khu vc thn m t d dn n nhng quan ni m sai lm v cc gi nh khng
chinh xc khi nh gi m t nn vn ha khc.
Khu vc thng gian gia nng thn v thnh th
Nh c p , khong khng gian ring m m t ngi no cn c lin quan n m t dn
c ni h sinh sng. Chng hn, nhng ngi ln ln cc vung thn qu tha tht cn khng
gian ring r ng hn so vi nhng ngi trng thnh trong cc th ng uc. Quan st m t
ngi a cnh tay ra bao xa bt tay cung c th on bit anh ta n t thnh ph ln hay t
qu ra. Nhng ngi sng thnh ph thng c vung bong bng ring l 46cm, y cung l
khong cch o c gia c tay v khung ch u c th khi h bt tay nhau.
iu ny cho phep hai bn tay g p nhau lnh th trung gian gia hai ngi. Nhng ngi ln
ln th trn c th cn bong bng khng gian ln ti 1m ho c ln hn. y cung l khong
cch trung bnh c o t c tay n c th khi h bt tay nhau.

Hai ngi n ng thnh th cho hi nhau. bn tay ca h cha ra 46cm.

Hai ngi n ng th trn cha tay ra 1m.

Nhng ngi sng thn qu hay ng ti ch v cui ngi v phia trc n ly ci bt tay
ca bn, trong khi ngi thnh th se bc ln phia trc cho. Nhng ngi ln ln cc
vung heo lnh c th c nhu cu v khng gian ring r ng ti khong 6m. Do v y, h thng
khng thich bt m chi ng xa vy tay.

Nhng ngi vung tha dn c ng gi khong cch vi nhau.

Thng tin ny kh hu ich vi cc nhn vin bn thit b nng nghi p sng thnh ph trong
vi c mi cho cc nh nng sng thn qu. Vi du, i vi nhng ngi nng dn c vung
bong bng t 1 2m ho c ln hn th ci bt tay gn se b xem nh hnh vi xm phm lnh th
khin h c phn ng tiu cc ho c phong th. Cc nhn vin bn hng thnh cng nng thn
hu nh u nht tri rng iu ki n thng lng tt nht c hnh thnh khi h cho hi khch
hng qu bng ci bt tay vi cnh tay dang r ng v vy tay t xa vi nh nng sng trong
vung heo lnh.
Lnh th v quyn s hu
Ti sn s hu ca m t ngi ho c khng gian m ngi sinh sng hnh thnh m t lnh th
ring, v cung ging nh bong bng khi ca h, h se u tranh bo v n. Nh , vn phong
v xe hi ca m t ngi tng trng m t vung lnh th, chung u c ng ranh gii bao
quanh c nh du cu th di dng cc bc tng, cnh cng, hng ro hay ca ra vo. Mi
lnh th c th cha vi lnh th nh hn. Vi du, trong m t ngi nh, lnh th ring ca m t
ngi c th l nh bp v h se phn i bt ky ai xm phm khi h trong lnh th . M t
doanh nhn c ni quen thu c ti bn h i ngh, cc thc khch c ch ngi a thich trong qun
n, cha, m c ci gh a thich ti nh. H thng nh du nhng khu vc ny bng cch ho c
li cc v t dung c nhn ni hay gn , ho c thng xuyn lui ti a im . Thc

khch th m chi con khc cc k t u tn h ln ch a thich ti bn n, trong khi , doanh

nhn nh du lnh th ca mnh ti bn h i ngh bng cch by ba kp h s c nhn, but, sch
v qun o trong phm vi vung thn m t 46cm ca mnh.
Cc cu c nghin cu do Desmond Morris tin hnh v v tri ch ngi trong th vi n cho thy,
vi c t m t cun sch ho c v t dung c nhn trn bn th vi n gi c ch ngi trung
bnh trong 77 phut, khoc o vet ln thnh gh gi c ch ngi trong 2 gi. Trong gia nh,
m t thnh vin c th nh du ci gh a thich ca mnh bng cch t tui xch ho c cun tp
chi ln trn gn ci gh ny khng nh quyn s hu khng gian y.
Nu ch nh mi khch ngi m ngi ny v tnh ngi sai ch th v th gia ch c th ni gi n
v lui vo th phong th. M t cu hi n gin nh Gh no ca anh v y? c th trnh c
nhng kt qu tiu cc do xm phm lnh th nh trn.
Lnh th trn xe hi
Nhng ngi li xe hi c th phn ng hon ton khc vi cch c x x giao thng thng v
lnh th ca h.
Chic xe hi dng nh c tc dung phng i vung ring t ca m t ngi. Trong m t vi
trng hp, lnh th ny c phng ln gp 10 ln kich thc bnh thng, v th ngi ti x
cm thy mnh c duyn trong phm vi khu vc t 8 10cm phia trc v phia sau xe. Khi b
ngi khc ct ngang xe anh ta, cho du iu khng gy nguy him nhng c th, anh ta se tri
qua m t qu trnh chuyn bin tm l, tr nn gi n d v th m chi tn cng ngi li xe kia.
Tnh trng ny ngy nay c gi l Road rage (cn thnh n trn ng ph). Hy so snh
tnh hung ny vi khi cung chinh ngi ti x trong thang my v b m t ngi khc ng
trc m t, ngha l b xm phm lnh th ring. Phn ng ca anh ta trong nhng tnh hung y
thng l thng cm v cho phep ngi kia i trc, iu ny khc hn khi cung chinh ngi
ct ngang phia u xe ca anh ta trn ng ph r ng thnh thang.
Ngi trong xe hi, nhiu ngi ngh rng khng ai nhn thy h. l l do ti sao h iu chinh
vung ring t trc mt mi ngi.
i vi m t s ngi, xe hi tr thnh ci t ken bo v v giup h ln trnh s soi mi ca th
gian. Khi h li xe chm ch m bn l ng, hu nh l li vo trong rnh nc, th h ng
ngi chng kem g ngi li xe c vung ring t b phng i trn ng ph. Ngi Y vi nhu
cu v khng gian nh hn thng b bu c t i l nhng ke hay bm ui v nng v i trn
ng, bi h li xe gn hn khong cch c chp nh n cc nn vn ha khc.
Hy lm bi kim tra sau y
Hy nhn hnh minh ha di y v chi da vo khong cch khng gian ca h on xem
gia h ang xy ra chuy n g. M t vi gi n gin sau y cung vi c quan st ky hai ngi
ny c th tit l cu tr li, giup bn trnh a ra nhng gi nh khng chinh xc.

H l ai v t u n?
Chung ta c th a ra bt ky suy on no trong nhng gi nh sau y v hai ngi ny:
1. C hai u l ngi thnh th v ngi n ng ang tip xuc thn m t vi ngi phu n.
2. Ngi n ng c vung thn m t nh hn ngi phu n v v tnh xm phm vung thn m t
ca c ta.
3. Ngi phu n n t nn vn ha c nhu cu v vung thn m t nh hn.
4. C hai ngi c quan h gn gui vi nhau v m t tnh cm.
Tm tt
Vi c ngi khc cho n hay t chi bn tuy thu c vo s tn trng ca bn i vi khng
gian ring t ca h. y l l do ti sao m t ngi v tm no c v vo lng bt c ai anh
ta g p ho c lin tuc chm vo ngi khc trong sut cu c tro chuy n se d b mi ngi ghet
ngm. Nhiu yu t c th nh hng n khong cch khng gian ca m t ngi i vi nhng
ngi khc. V th, iu quan trng l phi xem xet nhiu tiu chi trc khi a ra li nh n xet
ti sao m t ngi c gi m t khong cch nht nh no .

CHNG 10

I CHN TIT L Y INH NH TH NAO

Mark ngi hai chn dang rng, mt tay vut c vt v mt tay mn m l mui. trong 20 phut
va qua, ng ta khng thy rng chn ca c gi bt cheo li, hng ra xa ng v cha v
phia li ra gn nht.
B ph n c th no cch b no cng xa th chung ta cng it nh n bit b ang lm g. Vi du,
a s mi ngi u thc nhng biu hi n v i u b c biu l trn khun m t ca mnh,
th m chi chung ta con c th t p luy n m t vi biu hi n nh lm b vui ve (put on brave
face), trao ci nhn m t cch khng hi long (give a disapproving look), ci chu tr n (grin
and bear it) hay l trng c ve hnh phuc (look happy) khi bn li c b t ng b lt xu
xi vo dp sinh nh t. Sau gng m t, chung ta nh n bit ti hot ng ca cnh tay v bn tay,
ri sau l ngc v bung. Chung ta it nh n bit i chn ca mnh nht v gn nh qun bng
i bn chn.
Thc ra i chn v bn chn l m t ngun thng tin quan trng tit l thi ca ngi no
, bi v a s mi ngi u khng nh n thc c chn ca h ang lm g cung nh khng
bao gi ng nhng i u b gi to nh cch h lm vi khun m t. M t ngi trng c th
bnh tnh v t ch nhng bn chn ca h li ang nhp lin tuc ho c tng nht ngn vo
khng trung cho thy ro rng l h ang bc b i .
Hnh ng lc l i bn chn nh cch u c ang c gng chy thot khi nhng g ang tri
nghi m.
Thng i p thot ra t dng i
Vi c ung a hai cnh tay khi i cho ta bit tinh cch ngi thc hi n, ho c h mun chng t
rng h l ngi mang tinh cch . Nhng ngi tre tui, khe mnh, si ni thng vung cnh
tay ra trc v sau cao hn nhng ngi ln tui, th m chi trng ging nh h ang diu hnh.
iu ny m t phn l do tc i ca h nhanh hn v cc c ca h c ng linh hot hn.
Kt qu l kiu bc nh binh ny pht trin thnh kiu i b gy chu , to n tng nhng
ngi i nh diu hnh nhn th tre trung, mnh me. Nhiu chinh tr gia v cc nhn v t ca
cng chung cung chn kiu i ny khi h mun gi thng i p v sc sng ca mnh. l l
do ti sao nhiu chinh tr gia thng c dng i ro bc. Cnh tay ca phu n vung ra sau nhiu
hn nam gii, bi khuyu tay h cong hn c th m bng em be tt hn.

Bn chn tit l s th t ra sao?

Chung ti tin hnh m t lot cu c kim tra vi nhng nh qun l bng cch yu cu h ni
di sao cho thuyt phuc trong cc cu c phng vn c dn dng. Qua , chung ti pht hi n
rng cc nh qun l ny, bt k l h thu c gii tinh no, u tng ng k s ln c ng v
thc ca bn chn. a s h u thc hi n cc i u b gi to trn khun m t v kim sot c
ng tay trong khi ang ni di, nhng hu nh tt c u khng nh n bit c i chn v
bn chn ca mnh ang lm g. Nhng kt qu ny c nh tm l hc Paul Ekman chng
thc, khi ng khng chi pht hi n rng phn di c th h c ng nhiu hn khi ni di m
ngi quan st cung se d dng vch trn li ni di khi h nhn thy ton b c th ngi ni
di. iu ny gii thich ti sao nhiu nh iu hnh doanh nghi p chi cm thy thoi mi khi
ngi ti bn lm vi c kin phn phia trc, luc phn di c th ca h c che khut.
Nu bn khng chc l c ngi b ngi khc la di hay khng th hy nhn phia gm bn ni
h ang ngi.
Nhng chic bn c m t trc bng kinh khin chung ta cng thng hn l nhng chic bn c
v t li u khng trong sut, v vi c b ngi khc nhn thy ht chn se khin chung ta cm thy
khng hon ton ch ng.
Muc ich ca i bn chn
S tin ha ca i chn con ngi l nhm hai muc ich: Di chuyn ti ly thc n v chy
trn khi nguy him. No b ca con ngi cung gn ch t vi hai muc ich ny, i v phia
nhng th chung ta mun v lui ra khi nhng th chung ta khng mun, do v y, cch thc
ngi s dung i chn v bn chn tit l ni h mun i. Ni cch khc, i chn v bn chn
ca ai cho thy h st sng mun ri khi hay nn li tip tuc cu c tro chuy n. T th chn
dang r ng ho c khng bt cheo cho thy thi ci m ho c t tng thng tr, trong khi t
th bt cheo chn biu l thi khep kin ho c h nghi.
Ngi phu n khng quan tm n ngi n ng no se khoanh tay trc ngc v bt cheo
chn, hng chn ra xa anh ta nhm gi n anh ta du hi u cm vo, con khi quan tm th
ngi phu n se c ng tc ci m hn.
Bn t th ng ch yu
1. ng nghim
y l t th nghim trang th hi n thi trung l p, khng t mun i hay li. Trong cc
bui g p g, phu n dung t th ny nhiu hn n ng v n gi hai chn chum nhau nh l du
hi u min bn (no comment). Hc sinh ng t th ny khi ni chuy n vi gio vin, cp
di ng t th ny khi ni chuy n vi cp trn v ngi dn di n kin cc thnh vin ca
hong gia cung ng nh th.

T th nghim.

2. ng dang 2 chn
Nh ni t trc, y ch yu l i u b ca nam gii v n ging nh kiu ng ph by
chc chn . Ngi ng t th ny tru vng hai chn trn m t t, cho thy ro rng anh ta khng
c nh b i. N c n ng s dung lm du hi u thng tr bi nhn v ngoi, n lm ni
b t cc c quan sinh duc ca h v mang li dng ve nam tinh.Chung ta c th thy nhng ngi
n ng tham gia cc tr n thi u thng ng cnh nhau trong t th ny vo gi gii lao cung
nh lin tuc chinh sa phn h th phia trc. H thc hi n hnh ng ny khng phi v nga
m v n giup ngi n ng ph by s nam tinh v th hi n s on kt khi c i cung thc
hi n cc ng tc ging nhau.

iu b ng ph by chc chn c s dung bi nhng ngi n ng y nam tinh.

3. T th ng m t mui bn chn cha v phia trc

Trng lng c th c dn sang m t bn hng, mui bn chn cha v phia

trc. Cc bc ha c ve vo thi Trung c thng miu t nhng qu ng ng t th ny, v
n giup h khoe bit tt, giy v qun xn.
T th ng mt chn cha v phia trc nhm n ni trong u ang ngh ti.
i u b ny l manh mi quan trng tit l nhng nh tc thi ca m t ngi no , v
thng thng chung ta hay cha mui bn chn v hng nh i, m t th ny trng nh th l
ang bt u di chuyn. Trong m t nhm ngi, chung ta cha mui bn chn vo ngi thu v
ho c quyn ru nht, con khi mun ri khi ni no th chung ta cha bn chn v phia li ra gn
nht.
4. Bt cheo chn

Ln ti, khi tham d m t cu c hp c c nam ln n, bn se thy c vi nhm

ngi ng khoanh tay v bt cheo chn. Quan st ky hn, bn cung se nh n ra h ng cch
nhau m t khong cch xa hn khong cch x giao thng thng.
Nu nhng ngi ny m c o khoc ho c o vet, c th h se ci nut o li. y l t th ca a
s mi ngi khi ng gia nhng ngi khng quen bit. Nu bt chuy n vi h, bn se thy
rng m t ngi hay tt c trong s h u khng quen thn vi nhng thnh vin khc trong
nhm.

Trong khi hai chn dang r ng biu th s ci m ho c thng tr th hai chn bt cheo nhau cho
thy thi khep kin, phuc tung ho c phong th, bi v chung tng trng cho vi c t chi bt
ky s tip xuc no n cc c quan sinh duc.

Kiu ci keo Min bn lun nhng ngi ny khng c nh b i.

V phn phu n, nhng t th kiu nh kiu ci keo v kiu bt cheo m t chn gi i hai thng
i p: th nht, ngi phu n nh li ch khng b i; v th hai l c ta khng cho phep
tip c n. M t ngi n ng ng t th ny cung t se li, nhng anh ta mun chc chn
rng bn khng anh ta ch him. Chn dang r ng ph by nam tinh, chn khep li bo v
nam tnh. i u b ng ph by chc chn c ve thich hp khi ngi n ng ny ng gn
nhng ngi m anh ta cm thy thp kem hn. Con nu ng bn nhng ngi n ng c a
v cao hn, i u b ny khin anh ta trng nh ang ra sc cnh tranh cung nh th hi n s yu
th i vi i phng. Cc cu c nghin cu cho thy nhng ngi thiu t tin cung thng
ng t th bt cheo chn.
Chn dang r ng cho thy s t tin ca ngi n ng; chn bt cheo cho thy s de d t ca
ngi n ng.
Hy tng tng trc mt bn luc ny l m t nhm ngi ng khng khoanh tay, long bn tay
m ra, o khoc khng ci nut, dng ve th lng, m t chn ng ra sau con chn kia cha v phia
nhng ngi khc trong nhm. Tt c h u ang din t i u b bng tay v bc ra, bc
vo vung khng gian ring t ca nhau. Tm hiu ky hn, bn thy nhng ngi ny l bn be
ho c u quen bit nhau. Cung cung nhm ngi nh trn nhng nu h khoanh tay v bt cheo
chn cung mch bo rng h khng thc s thoi mi v khng tin tng ln nhau nh ve ngoi
ca h.
Khi gia nh p m t nhm ngi khng quen bit, bn hy th ng khoanh tay, bt cheo chn li
th t st, ve m t nghim ngh. Ln lt tng thnh vin khc trong nhm cung se khoanh tay, bt
cheo chn v gi t th cho n khi bn, m t ngi xa l, ri khi nhm. Hy lnh ra ch
khc v quan st cch cc thnh vin ca nhm, tng ngi m t, tr li t th thoi mi ban u
ca h.

Bt cheo chn khng nhng khng l cc cm xuc tiu cc ho c phong th m con khin
ngi thc hi n i u b trng c ve cnh gic, ng thi lm nhng ngi khc phn ng theo
h.
Phong th, ang lnh hay chi l thoi mi?

M t s ngi se phn bc rng h khoanh tay ho c bt cheo chn khng phi

phong th hay cm thy bt an m v h thy lnh. Thc ra, khi ai mun lm m bn tay, h
se giui hai bn tay di nch ch khng ut chung xung khuyu tay. Th hai, khi ai thy lanh,
h thng dung kiu m ch t c th, chn dui thng, cng v ep ch t vo nhau luc bt cheo,
tri vi t th chn th lng ca th ng phong th.
Rt c th c ta cm thy lnh hoc chi l ang tm nh v sinh
Nhng ngi c thi quen khoanh tay ho c bt cheo chn hay bi n minh l h cm thy lnh
hn l tha nh n s s hi, lo lng ho c phong th. Nhng ngi khc chi ni l h thy thoi
mi. iu c th ung! Khi ai b chi trich ho c cm thy khng an ton th khoanh tay v
bt cheo chn se giup h cm thy thoi mi bi i u b tng hp vi tnh trng cm xuc
ca h.
Cch chung ta chuyn t t th khep kin sang t th ci m
Khi ngi ta bt u cm thy thoi mi hn v lm thn vi m t nhm ngi th h thc hi n
m t chui ng tc chuyn t t th khep kin sang t th th lng thoi mi. tt c mi ni,
qu trnh ni lng t th ng ny u tun theo cung m t trnh t.

Khng chc chn v nhau

Ci m v n nhn

Chui ng tc bt u bng t th khep kin, khoanh tay v bt cheo chn. Khi h bt u cm

thy thoi mi hn v mi thn tnh c gy dng th trc tin, chn ca h khng bt cheo
na m ng thng li. K n, h bung cnh tay ang nm khoanh phia trn cnh tay kia ra,
thinh thong m long bn tay ny khi ni chuy n nhng cnh tay ny nht thit khng c
dung lm ro cn. Thay vo , cnh tay ny c th nm ly phia ngoi cnh tay con li theo kiu
ro chn bng m t cnh tay . K n, c hai tay h khng khoanh na, m t tay c th t ngang
hng hay ut vo tui qun. Cui cung, ngi ng t th m t mui bn chn cha v phia
trc, th hi n thi chp nh n i phng. (hnh trn)

i u b bt cheo chn ca ngi chu u

M t chn bt cheo qua chn kia th t gn, v 70% ngi bt cheo chn tri qua chn phi. y l
t th bt cheo chn thng thy cc nn vn ha chu A, chu u v c bi t l Anh.
Kiu bt cheo ca ngi Chu u hay ngi Anh.
Khi m t ngi va bt cheo chn va khoanh tay ngha l h khng mun ni chuy n. Khi h
ngi t th ny th c c thuyt phuc n u cung chi v ich.

khng ci m, giao tip vi bt c ai.

Trong ng cnh kinh doanh, chung ti pht hi n rng nhng ngi ngi t th ny ni nhng
cu ngn gn hn, bc b cc xut nhiu hn v ghi nh it hn cc chi tit c tho lu n so
vi nhng ngi ngi m t cch thoi mi.
i u b bt chn ch ngu ca ngi My

T th ny l phin bn ngi ca kiu ng ph by chc chn v n lm ni b t cc c quan

sinh duc v c n ng My hay n ng trong bt ky nn vn ha no ang b My ha, nh
thanh nin Singapore, Nh t v Phillipines s dung. i u b ny th hi n thi thich tranh
lu n ho c tranh ua. Loi khi v tinh tinh cung s dung cc i u b l c quan sinh duc khi
chung t thi hung hng, bi v vi c ph by n tng c th trnh c nhng thng tn
do m t tr n nh nhau gy ra. cc loi ng v t linh trng, con c no ph by n tng
nht se c nhng con khc tn l ke chin thng. Uc v New Zealand, ngi ta dung c
i u b bt cheo chn ca ngi Chu u ln i u b bt chn ch ngu ny. Trong Th chin
th hai, linh Quc x truy lung nhng ngi s dung i u b bt chn ch ngu, v bt c ai
thc hi n i u b ny ro rng khng phi l ngi c ho c tng sng My.

Sn sng tranh ci v vn no iu b bt chn ch ngu ca ngi My.

i u b bt chn ch ngu khng c nhiu ngi ln tui Anh v Chu u s dung nhng
kh ph bin lp tre thu c cc nn vn ha khc nhau nh Nga, Nh t, Sardinia v Malta v h
m phim, m truyn hnh My v h bt chc theo nhng g c xem. Nhng ngi n ng
ngi kiu ny c nh gi l mnh me, phng khong v tre trung. Tuy nhin, cc vung
thu c Trung ng v Chu A, i u b bt chn ch ngu b coi l hnh vi xuc phm ti ngi
khc v n l giy, phn dm vo ni d bn.
i khi ngi ta nhn thy nhng phu n m c qun ty ho c qun jean ngi t th bt chn
ch ngu, nhng thng chi khi ngi gn nhng phu n khc m khng c n ng, v h khng
mun trng c ve qu nam tinh hy ra hi u sn sng quan h tnh duc.
Cc cu c nghin cu cung cho thy luc a s mi ngi quyt nh iu g th hai bn chn ca
h t trn m t t. V th, ng yu cu ai a ra quyt nh khi ta thy h ang bt chn ch
ngu.
Khi c th khep kin th u c cung mu m
Chung ti tham d m t h i tho, khn gi c chia u 50% nam 50% n, gm 100
nh qun l v 500 nhn vin bn hng. H i ngh ang tho lu n v m t vn gy tranh ci,
l vi c i x ca cng ty i vi nhn vin bn hng. M t din gi ni ting l h i trng
Hi p h i cc nhn vin bn hng c yu cu pht biu trc khn phong. Khi ng ta ng
trn sn khu th hu nh tt c cc nh qun l nam v khong 25% cc nh qun l n ngi

trong t th khoanh tay v bt cheo chn, th hi n s lo ngi v nhng iu m h ngh v din

gi ny sp ni ra. Ni s ca h l c cn c! Din gi t ra gi n d v cung cch qun l
ti dn n nhng vn nghim trng trong nhn s. Trong sut bi pht biu ca ng ta, phn
ln cc nhn vin bn hng ngi nghe chui ngi v phia trc biu l s quan tm ho c phu
ha bng cc i u b nh gi, con cc nh qun l vn gi t th phong th.
Khi u c khep kin th c th cung lm theo.
Sau , din gi ny tho lu n v vai tro ca nh qun l i vi nhn vin bn hng theo suy
ngh ca ng ta. Nh nhng thnh vin trong m t ban nhc m nhc trng chi huy l v din
gi, hu ht cc nh qun l nam ng lot chuyn sang t th bt chn ch ngu. Luc ny h
ang tranh lu n v quan im ca ngi nhn vin bn hng; v sau th nhiu ngi xc nh n l
ung nh v y. Chung ti thy m t s nh qun l vn gi nguyn t th. Tuy a s h
khng tn ng vi kin ca ngi din thuyt, nhng h khng th ngi t th bt chn ch
ngu do iu ki n sc khe khng cho phep nh qu m p, au chn ho c b phong thp.
Nu bn ang c thuyt phuc m t ai m ngi ny ang thc hi n bt ky t th no trong s
nhng t th ny th trc ht bn nn c gng lm cho h khng khoanh tay hay bt cheo chn
na trc khi thuyt phuc h. Nu bn mun gii thi u th g , hy mi h ngi cnh bn hay
a v t g cho h cm ho c lm, h cui v trc ghi chep ho c cm t p sch qung co
v hng mu. Vi c mi m t tch tr ho c cc c ph cung hi u qu khng kem v n lm cho
ngi ta kh m bt cheo chn ho c khoanh tay li c.
i u b bt chn ch ngu vi tay c p ch t chn
Trong i u b bt chn ch ngu, ngi thc hi n con c p ch t chn bng m t hay c hai tay,
to thnh t th c nh. y l du hi u chng t ngi ny khng chi c thi tranh ua m
con c u c cng ngc, ng ngnh, bo th, khng khng gi kin ca mnh v phn i bt
ky kin no khc.

iu b cp cht chn c gi thi tranh ua

Kiu qu p mt c chn
Kiu qu p mt c chn ca nam gii thng c kt hp vi nm tay sit ch t t trn u gi
ho c bn tay nm ch t tay gh v ngi vi i u b ph by chc chn (hnh di). Vi phu n

kiu qu p mt c chn c thay i m t chut, hai u gi chum vo nhau, hai bn chn c th bt

cheo v hai tay t cnh nhau ho c tay ny t trn tay kia trn ui.

Kiu qup mt c chn: Phu n gim thiu khong cch gia hai chn, con n ng m rng
thm khong cch gia hai chn.
Hn 30 nm lm cng vi c phng vn v bn hng, chung ti nh n thy rng khi ngi c
phng vn qu p mt c chn, xet v tm l th ngi y ang km nen cm xuc tiu cc, h nghi
ho c s hi. Bn chn thu di gh biu l thi khep mnh. Khi mi ngi tham gia vo
cu c tro chuy n, nhng ngi ny cung t chn vo trong cu c tro truy n .
Khi lm vi c vi cc lu t s chung ti c bit, nhng b co ngi trong phong ch trc
phin xet x thc hi n n g tc qu p mt c chn th t ch t , t di gh nhiu gp 3 ln
so vi nguyn n, v h ang c kim sot trng thi cm xuc ca mnh. Chung ti cung
nghin cu 319 b nh nhn c vn v rng mi ng th thy rng 88% b nh nhn qu p mt
c chn ngay khi h va mi ngi vo gh nha s. Ty l qu p chn l 68% i vi cc b nh
nhn chi n khm rng v 98% vi cc b nh nhn c nha s tim thuc.
Ngi ta qu p mt c chn khi ngi vi nhn vin thu nhiu hn l vi nha s.
Khi lm vi c vi cc c quan chinh ph v cc b ph n hnh php nh cnh st, s thu v hi
quan, chung ti c bit, a s nhng ngi c thm vn u qu p mt c chn ngay t u
bui thm vn, nhng vi c thc hi n i u b ny c th l do s ch khng phi l do cm thy
c t i.
Chung ti cung phn tich lnh vc qun l ngun nhn lc v pht hi n rng trong sut bui
phng vn, hu ht nhng ngi c phng vn u qu p c chn m t s thi im, cho thy
h ang km nen m t cm xuc ho c thi no . Nierenberg v Calero nh n thy trong
cu c m phn, khi m t bn qu p mt c chn th thng bn ang gi li m t iu ki n u
i c gi tr. Tuy nhin, bng th thu t cht vn, h c th khuyn khich bn m phn thi
qu p mt c chn v tit l iu ki n u i ny.
t cc cu hi tich cc v cm ngh ca ngi i di n thng c th khin h thi qu p mt
c chn.

Trong giai on u nghin cu i u b ny, chung ti nh n thy rng phng php t cu

hi kh hi u qu (42%) trong vi c giup ngi c phng vn bt cng thng v khng qu p
mt c chn na. Tuy nhin, nu ngi phng vn ngi cnh ngi c phng vn, b i ro
cn l ci bn th ngi ny cung bt cng thng, thi khng qu p mt c chn v cu c tro
chuy n se ci m, thn m t hn.
Chung ti t vn cho m t cng ty v vi c lin lc vi khch hng qua i n thoi sao cho c
hi u qu, cu th l trng hp ca m t ngi n ng lm cng vi c khng my thu v l thu n
khch hng. Quan st anh ta gi m t s cu c i n thoi, chung ti nh n thy rng m c du anh
ta trng c ve thoi mi, nhng khi ni chuy n vi khch hng, anh ta lin tuc qu p mt c chn
vo nhau, thu chn di gh. Ngc li, anh ta khng lm i u b ny khi ni chuy n vi
chung ti. Khi c hi: Anh c thich cng vi c ca mnh khoogn?, anh ta tr li: Tt c!
Cng vi c rt vui. Tuy nhin, cu ni ny mu thun vi cc c chi ca anh ta, du dng ve b
ngoi v cch ni ca anh ta nghe chng thuyt phuc. Chung ti hi li: Anh chc v y ch?
Anh ta ng p ngng m t luc, thi khng qu p mt c chn, m long bn tay ra ri ni: A, th t
ra th cng vi c lm ti pht in ln ! Anh tm s, mi ngy anh phi nh n nhiu cu c i n
thoi t nhng khch hng th l ho c hung hng, v t p km nen cm xuc ca mnh trc
khch hng. Chung ti cung uc kt rng nhng nhn vin bn hng no khng thich s dung
i n thoi cung thng ngi t th qu p mt c chn.
H i chng vy ngn
Nhng ngi phu n m c vy ngn bt cheo chn v qu p mt c chn v m t s muc ich hin
nhin v cn thit. Tuy nhin, qua nhiu nm thnh thi quen, nhiu phu n ln tui vn gi t
th ny v n khng nhng giup h cm thy t ch, m con lm cho nhng ngi khc hiu
l du hi u t chi v cn c x th n trng i vi h.
Vy ngn c th to cho ngi phu n ve ngoi kh tip c n.
M t s ngi vn khng nh rng h ngi t th qu p mt c chn hay bt ky t th tay chn
tiu cc no v h thy thoi mi. Nu bn ging h th hy nh rng bt c t th tay ho c
chn no cung se khin bn cm thy thoi mi khi bn ang c thi phong th, tiu cc ho c
bo th.
i u b tiu cc chi lm tng thm hay keo di thi tiu cc, v nhng ngi khc se ngh
bn lo lng, phong th ho c khng hoa ng. Do v y , hy t p s dung cc i u b tich cc,
ci m, iu ny se giup bn t tin hn v nhng ngi khc cung se cm nh n bn theo hng
.
Xon chn

Nhng ngi e l, nhut nht s dung iu b xon chn.

i u b ny hu nh chi c phu n s dung v l du n ring bi t ca cc phu n e l , nhut
nht hay nhng ngi i luc thich un eo. Trong t th ny, m t mui bn chn bn ny vong
quanh chn bn kia to cm gic an ton v cho thy ngi thc hi n mun thu mnh vo
trong v bc nh m t con rua, tuy c th l phn phia trn c th ca c ta trng thoi mi th
no i na. Nu bn hy vng tch c con hn ny th phi cn n cch tip c n nng
nhi t , thn thi n v c chng mc.
Hai chn xp song song

Do c im ca xng chn v hng n ng khc vi phu n nn

a s n ng khng th ngi t th ny, do v y n tr thnh m t du hi u y n tinh.
Khng c g ng ngc nhin khi hn 86% nam gii tham gia vo cc cu c iu tra nh gi v
t th xp chn bu chn y l t th ngi quyn ru nht ca phu n.
n ng bu chn t th ngi ca phu n m h thich nht l t th xp chn song song.
M t chn ep vo chn kia lm cho i chn trng c ve cng cp, tre trung hn v iu ny hp
dn n ng xet v gc tnh duc. y l t th c dy trong cc lp hc cch i ng v
lm ngi mu. Cn phn bi t t th ny vi t th bt cheo v b chn xung lin tuc khi ngi
phu n ngi cung vi ngi n ng m c ta thich v i u b ny nhm thu hut s chu ca
ngi n ng n i chn ca c ta.

a bn chn ra ho c rut bn chn vo cho ung

Ngi n ng trng mnh me vi iu v a mt bn chn ln phia trc v ph by chc
chn; con c gi hoc do d hoc khng hng thu.
Khi quan tm n cu chuy n ho c ngi no , chung ta a m t bn chn ln phia trc
rut ngn khong cch gia chung ta v ngi . Con nu th ho c khng quan tm, chung ta
rut chn ra sau ho c a chn vo gm gh nu ang ngi.
hnh trn, ngi n ng ang c biu l s quan tm n ngi phu n bng cch s dung
i u b tn tinh tiu biu ca nam gii: bn chn a v phia trc, hai chn dang ra, ph by
chc chn v m r ng hai cnh tay c m r ng tm vi v chim ly nhiu khng gian hn.
Ngi phu n cung ng thi s dung ngn ng c th cm vo tiu biu ca n gii: hai chn
chum li, xoay c th hng ra ngoi, khoanh tay v thu hp khng gian ng. C ve anh chng
ny ang phi thi gian v ich.
Tm tt
Bn chn ca chung ta cho ngi khc bit chung ta mun i u v chung ta thich ho c khng
thich ai. Nu l phu n, bn hy trnh bt cheo chn i ngi cung cc nam doanh nhn, tr phi
bn ang m c vy ch A ho c vy xe di u gi. Hnh nh c p ui ca ngi phu n lm
phn tm hu ht n ng v lm lc hng thng i p ca c gi. H se nh c ta l ai nhng
khng n tng lm v nhng iu c ta ni. Nhiu phu n m c vy ngn khi lm vi c bi v h
chu p lc ca cc phng ti n truyn thng. Hn 90% ngi dn chng trnh truyn hnh n
xut hi n vi vy ngn v l i chn. Hnh nh ny xut pht t cc cu c nghin cu cho
thy cc nam khn gi se xem chng trnh ny lu hn, nhng cc cu c nghin cu tng t
cung chng mnh l phu n l i chn cng nhiu th n ng nh n i dung c ta ni cng it.
Nguyn tc y rt n gin, i chn bt cheo chi nn l trong cc cu c g p x giao,
khng nn p dung t th ny khi lm vi c. Nu bn l n ng khi lm vi c vi phu n, nn p
dung 1 nguyn tc, l khep ui li!

CHNG 11

13 IU B PH BIN NHT MA BAN NHIN THY MI NGAY

Cum iu b ca n ng ni lm vic m phu n thy kh chu nht

Ngi ta him khi thc c tc ng ca nhng ng tc tng chng nh n gin m h
lm. Vi du, khi m t ngi m m t ngi khc th phn ln nhng ngi quan st thm cho rng
v lng vo cui luc m l c chi tru mn, hay hn gi m thanh to ra m t bn m ca m t
ai cung mang ngha tng t. Th t ra th v lng l cch cc tay v t chuyn nghi p s
dung ra hi u i th ngng m nhm tho g ci m ch t ra. Nu bn th t s khng thich
m ai nhng bu c phi m v h m bn trc th rt c th bn se bt u ng tc v lng
trc c khi m. Tng t, hn gi vi m thanh kem theo c xem l i u b thay th khi
chung ta khng mun hn th t s.

a s mi ngi s dung iu b v vai tho g ci m cht, nhng ngi m nhau thn tnh
thng m rt cht. Khi c y ang m cht, th ng ta v nh vai tht nhanh.

Chng ny bn v m t s i u b dung u v cc cum ngn ng c th ph bin m bn c

th nhn thy trong quan h giao tip hng ngy.
G t u
Trong hu ht cc nn vn ha, g t u c dung t phi ho c ng . G t u l i u
b cui cho cha hon tt theo ngha tng trng th ngi ang cui u cho nhng khng
li, v dn n ng tc g t. Cui u cho l i u b biu th s phuc tung, v th ci g t u
cho thy chung ta c cung quan im vi ngi i di n. Cc nghin cu c tin hnh vi
nhng ngi b cm, khim thinh v khim th bm sinh cho thy h cung s dung i u b ny
t phi, v v y u c ve l m t i u b bm sinh.
n , ng tc lc l u c dung t phi. i u b ny gy nhm ln cho ngi
phng Ty v chu u, bi vi h, i u b ny mang ngha C th phi, c th khng. N
ging vi i u b g t u Nh t m chung ti ni, g t u khng nht thit phi l Vng,
ti ng m thng c ngha l Vng, ti nghe y.
G t u c ngun gc t ng tc cui cho t phuc tung.
Cc nc thu c khi A-r p s dung ng tc ht u ln m t ln vi ngha l khng phi,
nhng vi ngi Bungari, i u b ny li mang phi.
L do ti sao bn nn hc g t u
a s mi ngi u cha tng bit g t u c tc dung thuyt phuc. Cc cu c nghin cu cho
thy, ngi ta se ni chuy n nhiu hn gp 3, 4 ln so vi bnh thng khi ngi nghe g t u 3
ci u n gia cc qung ni. Tc g t u bo hi u s kin nhn ho c st ru t ca ngi
nghe. G t u nhe nh th hi n s quan tm ca ngi nghe ti ngi ni, v v y bn hy g t
u theo cum 3 ci g t ch m ri, thong th khi ngi kia ang nghe kin. G t u nhanh
ngi ni bit rng bn nghe v mun h dng li hay n lt bn ni ri.
Cch khich l s ng tnh
ng tc g t u c tc ng hai chiu. Ngn ng c th l m t dng phn nh v thc nhng
cm xuc bn trong ra bn ngoi, v th nu bn cm thy tich cc ho c khng ng , th u
ca bn se bt u g t khi bn ni. Ngc li, khi bn c g t u th bn se bt u pht sinh
nhng cm xuc tich cc. Ni cch khc, nhng cm xuc tich cc khin ta g t u v ngc li,
g t u to ra nhng cm xuc tich cc. y chinh l mi quan h nhn qu.
ng tc g t u rt d lan truyn t ngi ny sang ngi khc. Nu ai g t u vi bn,
thng th bn cung se g t u p li cho du khng hn bn ng vi nhng g h ni. G t
u l phng cch tuy t vi xy dng mi quan h , tranh th s ng tnh v hp tc. Bng
cch kt thuc mi cu bng i u b g t u nh li xc nh n Phi v y khng?. Phi th
khng bn?. C ung th khng? hay ung ch? v c ngi nghe cung ngi ni u g t
u, ngi nghe se c nhng cm xuc tich cc cung nh d ng vi bn hn.

G t u khich l s hp tc v ng .
Sau khi t cu hi, bn hy g t u trong luc ngi tr li. Khi ngi ni xong, bn hy
tip tuc g t u thm 5 ln na vi tc khong mi giy 1 ci. Thng thng, trc luc bn
g t n ci th 4 th ngi nghe se bt u ni tip v cung cp cho bn nhiu thng tin hn.
t th g t u, gi im l ng, tay chng cm suy ngm (t th nh gi), trng bn khng c ve
sp tra hi hay phn bc. Khi bn lng nghe, hy a tay ln cm v vut nh cm bi v nh
ni trc y, cc nghin cu cho thy i u b ny c tc dung khich l ngi khc tip tuc ni.
Lc u
Cc nghin cu cho bit lc u vi ngha khng phi c th l m t ng tc bm sinh. Cc
nh sinh hc nghin cu v qu trnh tin ha tin rng l i u b u tin m con ngi bit
c. L do v khi m t a tre s sinh bu no sa, n lc u t bn ny sang bn kia t chi
vu m. Tng t, tre con n no cung dung i u b lc u trnh b c ut cho n.
Lc u xut pht t hnh ng bu vu m.
Khi m t ai ra sc thuyt phuc bn, hy xem h c lc u khi ang xc nh n iu g hay
khng. Khi ngi no ni Ti hiu ca anh, Nghe c ve c y, ho c Nht nh
chung ta se lm n vi nhau m u ca h lc l t bn ny sang bn kia th i u b ny th
hi n thi tiu cc du li ni c thuyt phuc n th no i chng na, luc ny bn c
quyn nghi ng li ni !
Khng c phu n no tin vo m t ngi n ng khi h ni: Anh yu em trong luc va ni
va lc u. Khi Bill Clinton tht ra cu ni ni ting: Ti khng c quan h tnh duc vi ngi
phu n luc b iu tra v vu Monica Lewinsky, ng ta khng h s dung i u b lc u!
(Cn lu tinh cht ph nh ca cu ni ny. Y tc gi l le ra ng Bill Clinton phi lc u nu
ng ta trung thc.)
Cc t th dung u c bn
1. Ngc u ln

T th u trung lp.
C ba t th dung u c bn. Th nht l i u b ngc u ln . Ngi thc hi n c thi
trung l p vi nhng iu ang c nghe. u vn gi yn, cu c tro chuy n chi i luc b ngt
qung bi nhng ci g t u nhe nh. Cc i u b nh gi bng tay v m thng c s
dung kt hp vi t th ny.

u nng cao v cm ht v phia trc biu hi n s ni tr i, khng s hi ho c ngo mn.

Ngi thc hi n i u b ny c l c hng, lm tng thm chiu cao, cho phep h xem
thng bn. Cm bnh ra l kt qu ca mc testosteron trong c th cao, do v y, i u b ht
cm c lin tng ti quyn lc v s hung hng.

Margaret Thatcher dung iu b ht cm ngang ngnh

2. Nghing u

iu b nghing u l ci c d b tn thng, lm cho ngi trng c ve nh be hn v

phuc tung.
Nghing u sang m t bn l du hi u ca s phuc tung bi i u b ny l c hng v c
khin ngi thc hi n trng c ve nh be v it gy e da. Nghing u c th xut pht t i u
b ng u vo vai hay ngc m ca a tre, l hnh ng m a s mi ngi, nht l phu n,
u hiu c ngha.
Charles Darwin l m t trong nhng ngi u tin nh n thy c con ngi ln con v t c
bi t l loi ch u nghing u sang m t bn khi quan tm n th g . Phu n se dung
i u b ny th hi n s quan tm vi nhng ngi n ng h thich, v m t ngi phu n
khng gy nguy him v t ra phuc tung c ve quyn ru i vi hu ht n ng.
Nghin cu hnh nh phu n c phc ha trong cc bc ve t 2000 nm qua ln trong nhng
mu qung co cho thy n gii thng xuyn nghing u nhiu gp 3 ln so vi nam gii.
iu ny cho thy trong tim thc, a s mi ngi u ngm hiu rng vi c ph by phn c

biu l s phuc tung. Do v y, khi m phn kinh doanh vi n ng, ngi phu n nn thng
xuyn ngng u ln.

a s mi ngi u ngm hiu c ngha ca vic nghing u l ci c d b tn thng.

Nu bn ang thuyt trnh ho c pht biu, hy chu tm i u b ny trong s cc thinh gi ca
bn. Khi c ta nghing u v cui v phia trc, dung i u b nh gi tay chng cm, iu
c ngha l h hiu c bn. Khi bn lng nghe ngi khc ni, hy dung i u b nghing
u v g t u, i phng se dn tin tng bn bi bn khng c ve e da.
3. Cui u xung

Cui u xung t khng tn thnh hoc chn nn.

Cm xui xung bo hi u thi tiu cc, xet on ho c gy hn. i kem vi i u b ny
thng l cc cum i u b nh gi chi trich, v bn vn c th g p rc ri chng no u ca
ngi cha ngng ln ho c nghing sang m t bn. Nhng din gi v cc hun luy n vin
chuyn nghi p thng phi ng u vi nhng thinh gi ngi cui u xung v tay khoanh
trc ngc.

Trc khi bt u thuyt trnh, cc din gi v ngi dn chng trnh c kinh nghi m se p
dung cc bi n php a thinh gi ca h nh p cu c. Vi c ny nhm lm cho thinh gi ngc
u ln v tham gia vo cu c ni chuy n. Nu chin thu t ca n thnh cng th t th k tip
ca thinh gi se l nghing u.
Ngi Anh c m t i u b cho hi ky l c gi l quay u , bao gm vi c cui u xung
ng thi quay u sang m t bn. i u b ny c t thi Trung c, khi nhng ngi n ng
ng mu cho. V sau n pht trin thnh i u b cui u v chm tay vo nn, ngy nay i u
b quay u hay n gin chi l v nh vo trn khi g p ai .
So vai rut c

iu b thut c - dang c lm ra ve nh be hn khng lm pht long ngi khc.

Hnh ng nng vai ln v rut u xung gia hai vai giup m t ngi bo v c v c hong
khng b thng tn. Ngi ta thng thc hi n cum i u b ny khi nghe thy ting ng ln
ng sau ho c khi h ngh m t v t g sp ri trung mnh. Trong ng cnh c nhn ho c kinh
doanh, i u b ny hm xin li v mang tinh quy phuc, n lm gim gi tr ca bt ky cu c
g p no, ni m bn ang c lm ra ve t tin.
Khi ai i ngang qua m t nhm ngi ang ni chuy n, chim ngng cnh v t ho c ang
lng nghe iu g th ngi ny cui u xung, thu vai vo, c lm ra ve nh be v kem quan
trng hn. Ngi ta gi y l i u b thut c li . N hay c cc nhn vin cp di s dung
khi h tip xuc vi cp trn ng thi n cung tit l a v v quyn lc gia cc c nhn.
i u b v b che mt

Ngi v b che mt giu gim mt kin no v khng thich ni ra.

Khi m t ngi no khng tn thnh kin hay thi ca ngi khc nhng li khng mun
ni ra, c kh nng h se thc hi n cc i u b giu gim. l nhng i u b c th hon
ton khng c c , chung chi n thun th hi n s bo lu quan im ca ngi thc hi n. V
b che mt l m t trong nhng i u b nh th. Ngi s dung i u b ny thng nhn xung,
hng sang ch khc khi thc hi n hnh ng tng chng nh nh nh t, khng thich hp ny.
y l c chi thng thng by t thi khng tn thnh v chng t h khng thich nhng g
ngi kia ang ni, cho du trng h c ve ng .
Hy m long bn tay ra v hi: Anh ngh sao? ho c Ti bit anh c vi tng v iu ny.
Xin c vui long ni cho ti bit kin ca anh. Sau , hy ngi thut vo gh, m hai cnh tay
ra, l long bn tay v ch i cu tr li. Nu h ni l ng vi bn nhng vn tip tuc lm
i u b v b che mt, c th bn phi vi n n cch khai thc trc tip hn khm ph nhng
lu n im phn bc ca h.
Cch th hi n chung ta sn sng hnh ng
lm ra ve dung mnh hn trong luc nh nhau ho c khi theo ui tn tinh, loi chim xu lng,
loi c hut nc vo tng kich thc c th, con meo ho c ch dng ng lng ln. Tuy
nhin, con ngi khng c lng m cung chng c lp da dy cng ra trng c ve oai v hn
khi s hi ho c tc gi n. Luc k v m t b phim kinh d, chung ta thng ni: N lm ti
dng tc gy; khi tc gi n ai , chung ta ni: Anh ta lm ti tc pht xu lng c ln ( y l
cc thnh ng nguyn gc ting Anh, xin c dch tng i st ngha en gi li so snh
con ngi vi cc ng v t k trn -ND- ); v khi ai lm chung ta sng st, h c th khin
chung ta ni da g. y u l nhng phn ng c hc ca c th, do cc c cng di da
gy ra khi chung ta c lm cho bn thn trng c ve ln hn bng cch dng ng tm da tng
tng. Tuy nhin, con ngi sng to m t i u b giup h c c ve ngoi trng oai v
hn, l i u b chng nnh .

Khuyu tay gi ln, khuynh ra cho thy t th sn sng thng tr, khyu tay ep st vo v u
nghing biu th s phuc tung.
i u b chng nnh c s dung khi tre con tranh ci vi cha, m chung; khi v n ng vin
hay vo s quyn anh ch n lt tranh ti; v khi nhng ngi n ng mun a ra m t li
thch thc trong trng hp lnh th b xm phm. Mi luc nh v y, ngi ta thng thc hi n

i u b tay chng nnh nh m t thch thc trong trng hp lnh th b xm phm. Mi luc
nh v y, ngi ta thng thc hi n i u b tay chng nnh nh m t cch chng t h sn sng
hnh ng quyt li t. i u b ny cho phep h chim nhiu khng gian hn, khuyu tay nhn
c dung nh vu khi e da, ngn ngi khc n gn ho c i qua, cnh tay nng ln lng
chng cho thy t th sn sng tn cng. y l th ng ca cc chng cao bi trong tr n u
sung. Thc ra, chi m t tay chng hng cung gi i thng i p ny, c bi t khi n hng v
phia nn nhn ngm nh. i u b ny thng c s dung khp mi ni. Phillipines v
Malaysia, i u b ny cha ng thng i p mnh me hn, chi s tc gi n ho c xuc phm.
Chng nnh con c gi l i u b sn sng, ngha l ngi thc hi n sn sng hnh ng
quyt li t. i u b ny ngm b c l thi gy hn. Ngoi ra, n con c gi l th ng ca
ngi thnh t, gn vi hnh nh ca m t ngi c nh hng muc tiu khi hnh ng. n
ng thng s dung i u b ny luc gn phu n th hi n s quyt on y nam tinh ca
h.
i u b chng nnh khin bn trng c ve to ln v gy chu hn bi bn chim gi nhiu
khng gian hn.
iu quan trng l phi xem xet ng cnh cung nh cc ng tc xut hi n ngay trc t th
chng nnh nh gi chinh xc thi ca m t ngi. Chng hn, khi ai thc hi n t th
gy gn ny th nut o khoc c c m ra v o b y ra sau hng hay c ci kin li?
i u b sn sng vi o khoc ci nut b c l thi chn nn. Trong khi , i u b o khoc
khng ci nut v y ra sau biu th s gy hn, bi v ngi thc hi n i u b ang ph by
phn phia trc, chng t h khng s hi. T th ny con c cng c bng i u b hai chn
dang r ng trn m t t ho c thm vo ci nm tay sit ch t.

Cc ngi mu s dung iu b chng nhnh lm trang phuc trng quyn ru hn.

Cum i u b chng nnh ny hay c cc ngi mu chuyn nghi p s dung nhm to n
tng trang phuc m h trnh din dnh cho ngi phu n hi n i, quyt on, lun nhn v
phia trc. Thinh thong, i u b ny c th c thc hi n vi chi m t tay chng hng, con
tay kia lm i u b khc. y l i u b thng c phu n s dung khi mun ngi khc
chu n h. Cum i u b ny se i kem i u b lc hng lm ni b t ty l hng-eo, th hi n
kh nng sinh sn ca phu n. i u b chng nnh thng c c n ng ln phu n s dung
trong thu t tn tinh thu hut s chu .

T th cao bi

T th cao bi cc ngn tay chi vo nhng g anh ta mun bn chu n.

Thc ngn ci vo tht lng ho c phn mi ng tui qun, ng khung vung b ph n sinh duc.
i u b ny ch yu c n ng s dung, th hi n nhu cu tnh duc mnh me. cung l
i u b xut hi n ph bin trong cc b phim cao bi nhm din t s hung dung ca cc
gangsto m khn gi yu thich.
N con c gi ua l i u b n ng c ngn ci di. Trong i u b ny, hai cnh tay t th
sn sng, con hai bn tay l v t chi th chinh lm ni b t chc chn. n ng s dung i u b
ny nh du lnh th ca mnh ho c cho ke khc bit rng h khng s hi. Loi tinh
tinh cung s dung i u b ny, chi c iu khc l chung khng c tht lng hay m c qun!
i u b ny ni cho ngi khc bit: Ti hung dung! Ti c th thng tr. l l do ti sao
n ng thng s dung i u b ny nhng khi h lng thng tm kim c h i. Bt c ngi
n ng no ng ni chuy n vi phu n trong t th ny vi con ngi cng ra v m t bn
chn cha v phia ngi phu n - th u d b a s phu n l t ty, v h v tnh tit l cho
ngi phu n bit trong u h ang ngh g.
y ch yu l i u b ca ngi n ng, nhng thinh thong cung c phu n m c qun
jean hay qun ty thc hi n. Khi m c o m ho c vy, ngi phu n t tin v m t tnh duc
thng thc 1 ho c c hai ngn ci vo tht lng vo tui vy.

Phu n t tin v mt tnh duc

Gm nhau

Hnh minh ha bn di cho thy hai ngi n ng ang gm nhau, h dung

i u b c trng tay chng nnh v ngn ci thc vo tht lng . Nu bn nh n ra l c hai
ngi n ng u xoay nghing, hng ra xa nhau v phn di ca c th trng c ve thoi
mi th bn se hon taonf c l khi cho rng h chi ang gm nhau thi v it c kh nng xy ra
i u.
C th cu c tro chuy n ca h nghe chng thoi mi ho c thn thi n nhng bu khng khi d
th y se khng duy tr lu nu h khng ngng lm i u b chng nnh chuyn sang thc
hi n cc i u b ci m ho c nghing u.

Con nu hai ngi n ng ny m t i m t, bn chn ng vng trn m t t

v hai chn dang r ng ra th c th gia h sp xy ra nh nhau!
Cum iu b ny cho thy thi gy hn.
Cho du Adofl Hitler s dung i u b chng nnh c ra ve quyn uy trong cc bc nh a
ra trc cng chung, nhng ng ta vn khng th b i u b bn tay tri t ngang qua c th
nhm che y vi c ng ta chi c m t tinh hon.

Cc du hiu mu thun: cnh tay phi ich th biu l s gy hn trong khi cnh tay tri c bo
v phn c th phia trc ca ng ta.

Chn dang r ng
y gn nh l i u b ca nam gii v cung c th thy loi tinh tinh khi chung ang c
chng t sc mnh vi i phng. Thay v mo him nh nhau b thng, chung dang chn
ra v con no dang r ng nht c xem l mnh nht. Vi n ng cung v y! Cho du h thng
lm i u b ny m t cch v thc, nhng n vn chuyn ti m t thng i p ro rng. Nu m t
ngi n ng dang chn ra th nhng ngi khc thng bt chc lm theo nhm duy tr a v
ca h. Khi m t ngi n ng s dung n trc m t phu n trong luc bn bc cng vi c, n se
gy bt li cho ngi phu n v h khng th no bt chc lm theo.
Phu n se cm thy e da nu ngi n ng s dung i u b dang chn ra trong cc tnh
hung cng vi c.
Cc cu c hp c ghi hnh cho thy nhiu phu n phn ng li i u b ny bng cch khoanh
tay v bt cheo chn, i u b b c l t th phong th. Li khuyn dnh cho ng my ru, l
hy khep ui li trong cc bui hp bn cng vi c! Nu bn l m t phu n lun phi i m t
vi ngi n ng hay ph by chc chn, ng phn ng khi anh ta lm i u b ny bi iu
chi c tc dung xu. Thay v v y, hy th ni chuy n v ci chc chn ca anh ta bng cc
cu p tr nh Bob, ch th anh c kin hay hay Ti c th bit anh t u n
dy anh ta m t bi hc nh i cung nh to ra tr n ci gion gi khi n c s dung ung
luc.
Chn gc ln thnh gh
y l t th ch yu c n ng thc hi n bi n cung s dung i u b dng chn ra. T th
ny khng nhng ra hi u quyn s hu ci gh ca ngi n ng , m con cho thy anh ta c
thi khim nh v gy hn.

Khng lch thip, th v khng quan tm.

Chung ta thng thy khi nam gii ci ua vi nhau, h ngi t th ny, nhng hy cung xem
xet tc ng ca n trong cc tnh hung khc nhau. Ly vi du m t ngi nhn vin n g p vn
ring t v hi xin li khuyn ca sp. Trong luc gii by, ngi nhn vin ngi cui ngi
v phia trc, hai bn tay t ln u gi, u cui xung vi ve m t bun b, h thp ging. V
sp lng nghe trong im l n g, sau ng ra sau gh v gc m t chn ln thnh gh. Thi ca
sp luc ny i sang khng chu ho c th . Ni cch khc, ng ta gn nh khng quan tm
n nhn vin hay vn ca anh ta, th m chi ng ta c th cm thy thi gian ca mnh b
lng phi v cu chuy n cu rich.

V sp th v iu g? C le, ng ta xem xet vn ca nhn vin ri v nh n thy n

khng phi l vn to tt. Do v y, ng ta tr nn th . Th m chi ng ta c th bo vi nhn
vin ca mnh ng lo lng, ri mi chuy n se n thi. M t khi chn ca ng ta vn con gc ln
tay gh th ng ta vn gi thi bng quan. Khi nhn vin ri khi phong, v sp th pho
nh nhom v t ni vi mnh: Cm n Chua, anh ta i ri! ri nhc chn khi tay gh.
i u b gc chn ln tay gh c th gy kh chu nu n xut hi n trong cu c m phn. iu
quan trng l phi khin ngi lm i u b ny thay i t th, bi v anh ta gi t th cng
lu th thi bng quan ho c gy hn ca anh ta se cng keo di. Cch n gin khin anh
ta thay i t th, l yu cu anh ta chm ngi qua v nhn th g , ho c nu bn c c hi
hc th hy ni vi anh ta l qun anh ta b bung chi!
Ngi dng chn trn gh

Ngi ngi giang chn ny mun ginh quyn chi phi hoc kim sat ng thi bo v phn
trc ca c th.
Cch y hng th ky, n ng s dung khin bo v thn th h khi gm gio, g y g c
ca ke thu. Ngy nay, ngi vn minh s dung bt c v t g trong tm tay t v khi b tn
cng v m t th xc ho c ngn t. Hnh vi t v bao gm c vi c ng sau cnh cng, li ra
vo, hng ro, ci bn ho c cnh ca xe hi m v ngi dng chn trn gh.
Lng gh ng vai tro nh l m t ci khin bo v c th v c th khin ngi ngi tr nn
gy hn, thng tr. Khi t th ny, n ng dang r n g chn v l chc chn nhm lm tng
thm tinh qu quyt ca h. a s nhng ngi ngi dng chn thu c tip ngi thng tr, h
thng c kim sot nhng ngi khc khi h bt u chn ngy cu c tro chuy n. Lng gh luc
ny tr thnh tm l chn hu hi u giup h trnh b cc thnh vin khc trong nhm tn cng.
Ngi ngi dng chn thng hnh ng rt kin o v c th ln vo t th ny m hu nh
khng b ai .
Cch d nht khin ngi khng ngi dng chn na l hy ng d y ho c ngi ng sau
ngi , ng tc ny se lm cho anh ta cm thy d b tn cng v bu c phi i t th. Cch
ny c th pht huy tc dung khi ngi trong m t nhm, bi v ngi ngi dng chn se l
phn lng ca anh ta v i u ny bu c anh ta phi i sang t th khc.
V y bn se lm g vi m t ngi ngi dng chn trn m t chic gh xoay? C tranh lu n vi
m t ngi n ng ngi t th ph by chc chn trong m t cu c che chen say sa th th t v
ich, v v y cch phong th tt nht l khng ni g c. Trong trng hp ny, hy ng d y ni

chuy n v nhn xung ngi ngi dng chn, ng thi tin vo khng gian ring ca ngi .
iu ny se lm cho anh ta bi ri, v th m chi c th khin anh ta phi b t ra phia sau i t
th.
Ln ti, luc ngi ngi dng chn n thm bn, hy nh mi anh ta ngi trn m t chic gh c
nh, c tay gh ngn khng cho anh ta ngi t th a thich ca mnh na. Khi khng th
ngi dng chn c th ngi n ng thng chuyn qua s dung i u b hnh ci n .
i u b hnh ci n
y l phin bn kiu ngi ca t th chng nnh nhng hai tay sau u vi khuyu tay cha
ra. Li m t ln na, y gn nh l i u b ca ring cnh n ng khi mun hm da ngi
khc. M t khc, n to cho ngi thc hi n ve thoi mi, ru bn vo cm gic an ton gi to
ngay trc khi ngi ny tn cng bn m t cch bt ng.

iu b hnh ci n: th , t tin, bit tt c v ngh rng n c nhiu qu chui hn bt c ai.

y l i u b c trng ca nhng ngi c ngh nghi p mang tinh c thu nh k ton, lu t
s, gim c kinh doanh ho c nhng ngi cm thy h gii hn, ni tr i hn ho c t tin v
m t im no . Nu chung ta c th c c suy ngh ca ngi ny th nhng iu anh ta
ni se i loi nh l Ti bit tt c cc cu tr li, Mi vi c u c kim sot, ho c
th m chi l C th m t ngy no anh se thng minh bng ti! Cc nh iu hnh thng
xuyn s dung i u b ny con nhng nh qun l nam mi c b nhi m t nhin s dung
n, cho du thc t l h him khi s dung i u b ny trc luc c bt. N l i u b c
trng ca nhng ngi n ng thich t ra l ngi hiu bit v n hu da a s mi ngi. N
cung c dung nh m t du hi u nh du quyn s hu ln m t khu vc cu th no .
i u b ny thng xut hi n cung t th bt chn ch ngu ho c t th l chc chn, cho
thy ngi thc hi n khng nhng cm thy anh ta v tri cao hn m rt c th l sn sng
tranh ci ho c c gng ginh quyn thng tr. Tuy theo tnh hung m bn c th c nhiu cch
i ph vi i u b ny. Bn c th cui ngi v phia trc, hai long bn tay nga ra v ni:
Theo thi nh n thy th anh bit v iu ny. Xin mi anh cho kin?, sau ngi li t th
cu v ch i cu tr li.
Phu n nhanh chng nh mt cm tnh vi nhng ngi n ng s dung i u b hnh ci n
trong cc cu c hp bn cng vi c.
Ho c bn c th t m t v t g ngoi tm vi ca ngi lm i u b ny v hi: Anh
nhn thy ci ny cha?, bu c anh ta phi cui ngi v phia trc. Nu bn l n ng, thc

hi n i u b ny c th l m t cch n gin i ph vi i u b hnh ci n, bi n to ra

s bnh ng. Tuy nhin, iu ny khng p dung c vi n gii bi v n l b ngc ca
h, t h vo th bt li. Th m chi, phu n ngc phng c dung i u b hnh ci n u b c
n ng ln phu n cho l ngi gy hn.
i u b hnh ci n khng p dung c i vi phu n, ngay c nhng phu n ngc phng.
Nu bn l phu n v tip xuc vi m t ngi n ng lm i u b ny, hy ng d y v tip tuc
cu c tro chuy n. Hnh ng ny bu c i phng phi i t th c th tip tuc tro chuy n.
Khi no anh ta ngng lm i u b hnh ci n th bn hy ngi xung. Nu anh ta l p li i u
b ny na th bn hy ng ln. y l cch i ph khng mang tinh khiu khich nhng
ngi khc thi khng e da bn. M t khc, cung cn lu rng nu ngi s dung i u b
hnh ci n l cp trn ca bn v ng ta ang khin trch bn m bn li bt chc i u b ny
ca ng ta th iu c ngha l bn e da li ng ta. Vi du, hai ngi ngang nhau c th dung
i u b hnh ci n trc m t ngi kia biu th s bnh ng v tn ng kin, nhng nu
m t nam sinh tinh nghch lm i u b ny th se khin thy hi u trng ni xung ln y.
Ti m t cng ty bo him, chung ti pht hi n rng 27 trong s 30 nam gim c kinh doanh
thng xuyn thc hi n i u b hnh ci n luc tip xuc vi cc nhn vin bn hng ho c cp
di ca h v c xu hng s dung cc cum i u b phuc tung v nhun nhng khi c m t cp
trn.
Cc i u b cho thy khi m t ngi no sn sng

M t trong nhng i u b c gi tr nht m m t nh m phn c th hc cch

nh n bit l t th ngi sn sng. Vi du, khi bn ang a ra m t li ngh m ngi kia lm
i u b ny vo cui
T th tiu biu biu th thi sn sng hnh ng.
bui tha thu n v cu c phng vn din ra tt p cho n thi im , th bn c th yu
cu li chp thu n v nhiu kh nng l bn se thnh cng.
Bng hnh quay li cnh cc nhn vin bn hng ang mi cho nhng v khch tim nng cho
thy, bt c khi no theo sau i u b vut cm (quyt nh) l i u b ngi sn sng , th sau
hn phn na thi gian phng vn, ngi khch hng se ng mua hng. Tri li, nu cho
n khi kt thuc cu c mua bn, khch hng ngi t th khoanh tay ngay sau khi thc hi n
i u b vut cm th cu c mua bn thng khng thnh cng. i u b ngi sn sng cung c

th c m t ngi ang tc gi n s dung, iu ny cho thy h sn sng lm bt c iu g

tng c bn ra ngoi. Cc cum i u b xy ra trc i u b sn sng tit l nh thc s ca
ngi .
T th ca ngi chun b xut pht

T th chun b xut pht: sn sng kt thuc cuc gp mt hoc cuc tro chuyn.
ng tc sn sng xut pht ra hi u mong mun kt thuc cu c hp. N bao gm cum i u b
cui ngi v phia trc vi c hai tay t ln u gi ho c gi ly gh nh th l h ang bt
u m t cu c ua. Nu m t trong hai i u b ny xut hi n trong cu c tro chuy n th bn nn
chuyn ti ho c kt thuc cu c tro chuy n.
Tm tt
Cc du hi u ngn ng c th c trnh by trong chng ny tng i d quan st, bi v a
s chung u c lin quan n cc i u b quan trng bn trc. Mun giao tip tt th bn
khng nhng cn gii m ngha ca cc du hi u ny, m con phi loi b c nhng i u
b tiu cc ra khi kho tng ngn ng c th ca bn v hy t p s dung cc i u b giup
mang li kt qu kh quan.

CHNG 12

BT CHC CACH CHUNG TA XY DNG MI QUAN H

H u trng ging nhau, n mc ging nhau, s dung cung cc biu hin trn khun mt v
ngn ng c th nhng mi ngi se cho bn bit h ang lm vic ca ring h
Khi g p g mi ngi trong ln u tin, ging nh hnh ng ca a s cc loi khc v l do
sinh tn, chung ta thng tm hiu nhanh xem h c thi tich cc hay tiu cc i vi chung
ta. Chung ta lm vi c ny bng cch nhn lt nhanh qua c th ngi khc xem h c c
ng ho c lm i u b ging chung ta hay khng. Vi c l p li cc i u b c gi l bt
chc. Con ngi bt chc ngn ng c th ca nhau nh l m t cch c hoa nh p,
c chp nh n v to ra mi quan h , nhng thng th chung ta khng h thc c
chung ta ang lm vi c . Vo thi xa xa, bt chc l m t phng cch x h i giup t tin
chung ta sng hoa hp trong c ng ng ln, n cung l du vt con xt li ca m t phng php
hc t p c t thi nguyn thy, l lm theo.
M t trong nhng hi n tng bt chc ng chu nht l ngp m t ngi ngp, keo theo mi
ngi ngp! Robert Provine pht hi n rng ngp d ly lan n ni, th m chi bn khng cn
nhn trc tip ngi khc ngp m chi cn nhn hnh nh ngi ta m r ng mi ng cung khin
bn ngp ri. Trc y ngi ta ngh ngp l thu np Oxy cho c th, nhng hi n nay chung
ta bit l m t dng ca i u b bt chc nhm thit l p mi lin h vi nhng ngi khc
cung nh trnh s gy hn. Loi khi v tinh tinh cung lm nh v y.
Phu n rt ky n m c ging ngi phu n khc. Nhng nu hai ngi n ng m c trang phuc
ging nhau xut hi n ti m t ba ti c th h c th tr thnh bn be sut i.
Thay cho li ni, hnh vi bt chc hm : Hy nhn ti ny, ti ging nh anh. Ti c cung
cm ngh v quan im. iu ny gii thich ti sao khn gi ti cc bui biu din nhc rock
thng ng lot nhy nht, v tay ho c to ln sng tay. S ng b vi m ng lm tng
cm gic an ton trong long nhng ngi tham gia. Tng t, nhng ngi trong m t nhm kich
ng se bt chc cc hnh vi gy hn, l l do ti sao nhng ngi thng ngy vn im
tnh li d mt bnh tnh trong tnh hung ny.
Cm gic mun bt chc cung l yu t c bn giup vi c xp hng c tr t t. Khi xp hng,
ngi ta sn sng hp tc vi nhng ngi cha tng g p v se khng bao gi g p li. Ngi ta
cung tun th cc quy tc hnh x bt thnh vn khi ng ch xe but, ti phong trin lm tranh,
trong ngn hng ho c khi k vai st cnh trong cc cu c chin. Gio s Joseph Heinrich thu c
trng i hc Michigan pht hi n rng s thi thuc bt chc l hnh vi bm sinh, bi vi c
hp tc giup nh n c nhiu thc n hn, m bo sc khe v tng trng kinh t cho c ng

ng. iu ny cung gii thich ti sao nhng x h i c quy nh nghim ng t v hnh vi bt

chc nh Anh, c v La M c i thnh cng trong vi c thng tr th gii sut nhiu
nm.

Hc bt chc cha m t rt sm. Hong t Php v thi t Charles luc tre bt chc y ht nhau.
Vi c bt chc lm cho nhng ngi khc cm thy thoi mi. N l m t cng cu xy dng
mi quan h hi u qu n mc m t cu c nghin cu ghi hnh quay ch m cho thy, ngi ta bt
chc nhau t vi c ng lot nhy mt, kht mui, nhn lng my v ngay c gin n con ngi.
iu ny th t ng lu tm v nhng i u b rt nh ny khng th do c to nn c.
To s hoa hp
Cc cu c nghin cu v hnh vi ngn ng c th ng b cho thy nhng ngi c cung cm
xuc, suy ngh hay mi quan h tt p no cung se c nhng biu hi n v ngn ng c th
tng hp vi nhau. Nhu cu ng b gn kt vi ngi khc bt u t rt sm trong d
con, khi cc c quan trong c th v nhp tim ca thai nhi hoa hp vi nhp tim ca ngi m, v
th bt chc l hnh vi bm sinh.
Trong giai on u qu trnh tm hiu, m t c p nam n thng biu l nhng ng tc ng
b nh th ang khiu vu. Vi du, khi ngi phu n a thc n vo mi ng th ngi n ng lau
sch khe mi ng; ho c anh ta bt u m t cu th c ta tip li. Khi c ta b cng thng trc
thi ky hnh kinh th anh ta tr nn them socola; v khi c ta cm thy y bung th anh ta nh
rm.

Vic bt chc ngn ng c th v dng ve ca ngi

khc cho thy mt ve ngoi ng nht v khng cho ngi ny ln t ngi kia.
Khi m t ngi ni chung nhp p ho c cm thy hp gu luc gn ngi khc th h
khng h bit l mnh ang ni n s bt chc v cch c x ng b . Vi du, ti nh hng,
ngi ta c th khng mun n ho c ung m t mnh v s mnh khc ngi. Khi gi mn, c th
mi ngi se bt chc nhng ngi khc bng cch hi: Anh se n g? y l m t trong
nhng l do ti sao nhc nn thng ngn ln trong m t cu c hn ho li v cung hi u qu, nhc
lm cho c p nam n hoa hp vi nhau.
Bt chc cp t bo
Bc s phu thu t tm ngi My Memhet Oz k li m t s pht hi n ng chu v nhng ngi
c ghep. ng nh n thy ging nh a s cc c quan khc, tim dng nh lu li cc hi c
t no, iu ny khin m t s ngi c ghep tim tha hng m t vi cm xuc ca ngi hin
t ng tim. ng chu hn, ng pht hi n m t s ngi c ghep tim th m chi con thc
hi n nhng i u b v t th ging nh ngi hin t ng tim tng lm, cho du h cha bao
gi nhn thy ngi . ng kt lu n rng dng nh cc t bo tim chi dn no ngi nh n
thc hi n cc ngn ng c th ca ngi hin t ng. Tuy nhin, nhng ngi mc cc b nh ri
lon thn kinh nh b nh t ky th khng c kh nng bt chc hay hoa hp vi cch c x ca
nhng ngi khc, khin h giao tip kh khn. iu ny cung xy ra tng t i vi nhng
ngi say ru, do cc i u b ca h khng khp vi li ni nn h khng th bt chc.
Do hi n tng nhn qu, nu bn c gi to i u b ngn ng c th no th bn se bt u
tri qua nhng cm xuc lin quan n i u b . Vi du, nu bn thy t tin th t nhin bn se
lm i u b chp tay hnh thp chung th hi n n, nhng nu bn c thc hi n i u b
ny th khng nhng bn se bt u thy t tin hn, m ngi khc cung cm nh n nh v y. Luc
, i u b ny tr thnh m t phng cch hu hi u to mi quan h vi nhng ngi khc
bng cch c hoa hp vi ngn ng c th v t th ca h.
Nhng im khc nhau ca vi c bt chc gia n ng v phu n
Geoffrey Beattie thu c trng i hc Manchester pht hi n rng theo bn nng, ty l m t
ngi phu n bt chc ngi phu n khc so vi m t ngi n ng bt chc m t ngi n
ng khc l 4:1. Ngoi ra, ng cung pht hi n rng phu n con bt chc ngn ng c th ca
n ng nhng n ng it khi bt chc cc i u b hay t th ca m t ngi phu n - tr phi
ngi n ng ang theo tn tinh h.

Khi m t ngi phu n ni rng c ta c th bit ai khng ng tnh vi kin ca c nhm,

iu c ngha l c ta ang nhn thy im bt ng. C y nh n thy rng ngn ng c th
ca ai khng hoa hp vi vi kin ca nhm v h biu l s bt ng bng cch khng bt
chc ngn ng c th ca nhm. Cch phu n nhn thy s bt ng, thi gi n d, li ni
di v th m chi l cm gic b tn thng lun l iu khin cho hu ht n ng phi kinh ngc.
l v no b ca phn ln n ng khng trang b kh nng c c cc phn ng tinh t
trong ngn ng c th ca ngi khc hay khng nh n bit c nhng im khng nht qun
ca hnh vi bt chc.
Nh chung ti ni trong cun sch Why Men dont Listen & Women cant Read Maps (Nh
xut bn Orion), no b ca n ng v phu n c l p trnh khc nhau din t cm xuc
thng qua net m t v ngn ng c th. in hnh, m t phu n c th thc hi n trung bnh 6 biu
hi n chinh trn khun m t trong m t khong thi gian nghe l 10 giy phn nh v phn hi
cm xuc ca ngi ni. Gng m t ca c y se bt chc din bin cm xuc ca h. ng v
phia ngi quan st, s vi c no c hai ngi phu n tho lu n th trng c nh th l n
ang xy ra vi c hai ngi h v y!
Ngi phu n nh n bit c ngha ca nhng iu ang c nghe thng qua ging i u v
trng thi cm xuc m ngi ni biu l bng ngn ng c th. y chinh l iu ngi n ng
cn lm nu mun thu hut s chu , duy tr s quan tm ca ngi phu n v khin c y lng
nghe anh ta. a s n ng u ngn ngm vi c phi bt chc net m t ca ngi i di n
trong luc ang lng nghe, nhng n se mang hi u qu cao cho ngi no thc hnh gii.
M t s n ng phn bua rng: C ta se ngh ti c tinh nh n b!, nhng cc cu c nghin
cu v nhng phng php ny cho thy khi m t ngi n ng bt chc cc biu hi n trn
khun m t ca phu n luc c ta ni chuy n th c ta se cho rng ngi n ng bit quan
tm, chu o, thng minh, thu v v quyn ru.
Tuy v y, n ng chi c th thc hi n c cha ti 1/3 cc biu hi n trn khun m t nh m t
ngi phu n c th lm. n ng thng gi m t lnh, nht l ni cng c ng. iu ny xut
pht t yu cu km nen cm xuc nhm ngn ch n cc cu c tn cng t nhng ngi l trong
qu trnh tin ha v ra ve kim sot c tnh cm ca mnh. y l l do gii thich ti sao a
s n ng trng nh cc pho tng khi h ang lng nghe.
Chic m t n v cm m n ng mang trong khi ang lng nghe cho phep h c cm gic
kim sot c tnh hnh, nhng khng c ngha l n ng khng c cm xuc. Vi c chup ct
lp no cho thy, n ng vn pht sinh cm xuc nh phu n, chi c iu h trnh biu l cm
xuc m t cch cng khai.
V y bn nn lm g nu bn l n?
Vn then cht trong vi c bt chc cch c x ca ngi n ng l phi hiu rng n ng
khng s dung khun m t by t thi m s dung c th. a s phu n cm thy kh bt
chc i u b ngi n ng c khun m t khng biu l cm xuc. Thc ra, i vi nam gii,
vi c phu n bt chc h khng cn thit. Nu bn l n, bn chi cn hn ch cc biu hi n

khun m t, trnh to ra n tng l bn ang p o hay da dm. Quan trng nht l ng bt

chc nhng iu m bn ngh l ngi c th ang ngh n. Nu bn hiu sai th y c th

l m t tai ha v bn se b cho l ng ngn ho c ng tri. Trong cng vi c, nhng ngi
phu n no lng nghe vi ve m t nghim ngh c n ng nh gi l thng minh, sc so v
sng sut hn.
Khi no n ng v phu n bt u trng ging nhau?
Khi hai ngi chung sng vi nhau trong m t thi gian di v c mi quan h tt p th h se
dn trng ging nhau. l v h lin tuc bt chc cc biu hi n trn khun m t ca nhau, v
lu di, iu ny to nn cc ng net ro rng ca c trn nhng vung m t ging nhau. Ngay c
nhng c p v chng c gng m t khng ging nhau trng cung hao hao ging nhau khi chup
nh bi v h c cung m t nu ci.

Vo nm 2000, tin s tm l hc John Gottman thu c trng i hc Washington, thnh ph

Seattle v cc c ng s pht hi n rng khi ngi v ho c chng chng nhng khng bt
chc cc biu hi n hnh phuc ca ngi kia m li c nhng biu hi n khinh mi t th cu c
hn nhn nhiu kh nng tht bi. Trong trng hp ny, biu hi n tri ngc ca ngi v
ho c chng se nh hng n na kia ang mim ci, cho du ngi khng nh n bit c
iu g ang xy ra.
Chung ta c trng ging v t cng ca mnh khng?
Bn cung c th nhn thy vi c bt chc xy ra cc v t cng m ngi ta chn nui. Du c
thc hay khng th thc t l chung ta t nhin c khuynh hng yu thich nhng v t cng
ging chung ta ho c c ve nh phn nh thi ca chung ta hn.
chng minh im ny, chung ta hy xem vi vi du sau y:

Chung ta chn vt cng ging chung ta, ung khng no?

Thy l bt chc
Ln ti, khi bn tham gia vo m t s ki n x h i ho c i n ni mi ngi g p g v giao
thi p vi nhau, hy chu ti s ngi lm i u b v t th ging vi nhng ngi m h tip
xuc. Bt chc l cch ngi ny ni vi ngi kia bit rng h tn ng kin v quan im
ca ngi kia m khng cn phi m li kiu nh: Nh anh thy y, ti cung ngh nh anh.
Ngi c a v cao nht thng ra ng tc trc, con nhng ngi khc th bt chc theo, v
vi c ny thng thc hi n theo ung tn ti tr t t.

Suy ngh ging nhau.

Ly vi du hai ngi n ng ang ng ti quy ru trong hnh minh ha trn. H ang bt

chc i u b nhau, cho nn c th khng nh c hai c chung nhng suy ngh v cm xuc v
ch ang tho lu n. Nu m t ngi s dung i u b nh gi ho c ng trn m t chn th
ngi kia se bt chc theo. Ngi ny ut tay vo tui qun th ngi kia cung l p li. M t khi
c hai con thng nht kin vi nhau th vi c bt chc se vn tip tuc.
Hnh vi bt chc xy ra gia bn be ho c nhng ngi c cung a v. Chung ta thng thy
cc c p v chng i, ng, ngi v c ng theo cc cch thc ging nhau. Albert Scheflen
cung pht hi n rng nhng ngi khng quen bit nhau thng c trnh cc t th bt chc.

Ngay c khi Tng thng Bush v Tng thng Chirac bt ng kin, h vn thng bt chc
nhau. iu ny cho thy h tn trng nhau.
Hoa hp ging ni
Ng i u, m i u ln xung, tc ni v th m chi l ging ni cung b ng b ha trong
qu trnh bt chc hnh thnh thm nhng thi chung v xy dng mi quan h . iu
ny c gi l hoa nhp, n gn nh th l hai ngi ang ht cung nhp. Bn se nhn thy
ngi ni nh tay theo nhp trong khi ngi nghe g t u theo nhp. Theo thi gian, khi mi
quan h dn pht trin th vi c bt chc cc t th ngn ng c th chinh se it dn i, bi v
mi ngi bt u on trc c thi ca ngi kia. Khi , vi c hoa nhp ging vi
ngi kia tr thnh phng ti n chinh giup duy tr mi quan h /
ng bao gi ni vi tc nhanh hn ngi kia. Cc cu c nghin cu cho thy, ngi khc
cm thy cng thng khi m t ngi no ni nhanh hn h. Tc ni ca m t ngi cho
bit tc phn tich thng tin m t cch c thc ca b no ngi . Hy ni cung tc
ho c hi ch m hn ngi kia, ng thi bt chc m i u ln xung v ng i u ca h. Vi c
hoa nhp rt quan trng trong trng hp cu c hn c sp xp bng i n thoi, bi luc ny,
ging ni l phng ti n giao tip duy nht ca bn.
Ch to mi quan h
Y ngha ca hnh vi bt chc l m t trong nhng bi hc v ngn ng c th quan trng nht
m bn c th hc c, bi ro rng l cch ngi khc ni cho chung ta bit rng h ng
vi chung ta hay h thich chung ta. Tng t, chung ta bt chc ngi khc bit rng chung
ta c cm tnh vi h.

Bt chc ngn ng c th ca ngi khc t c s chp thun.

Nu m t nh lnh o mun pht trin mi quan h v to ra khng khi thoi mi vi m t nhn
vin ang lo lng, th ng ta c th bt chc t th ca nhn vin . Tng t, chung ta c th
thy m t nhn vin y trin vng bt chc cc i u b ca cp trn, nhm th hi n s ng
tnh ca mnh khi sp a ra kin. Hiu c iu ny, chung ta c th gy nh hng ti
ngi khc bng cch bt chc cc i u b v t th tich cc ca h. iu ny to ra tm l
thoi mi cho i phng v giup h d tip thu khi ni chuy n, bi v h c th nh n thy
rng bn hiu quan im ca h.
Tuy nhin, trc khi bt chc ngn ng c th ca ngi khc, bn phi xem xet mi quan h
ca bn vi ngi . Ly vi du, m t nhn vin cp di trong cng ty yu cu c tng lng
v c gi vo phong gim c. Khi nhn vin bc vo phong, v gim c bo anh ta ngi
xung ri ng ta lm i u b hnh ci n cung vi i u b bt chn ch ngu, th hi n thi
thng tr. Nu nhn vin cp di bt chc t th y quyn uy ca v gim c khi ang tha
thu n vn tng lng th chuy n g se xy ra y?

Sp se cm thy hnh ng bt chc ca nhn vin cp di l ngo mn.

Du cho cch ni chuy n ca nhn vin vn chng mc phn nh a v thp hn nhng v
gim c se cm thy b xuc phm bi t th ca nhn vin v cng vi c ca anh ta c th b
lm nguy. Ngoi ra, bt chc con c tc dung e da ho c tc vu khi lp ngi cp cao hn
ang c ginh quyn kim sot. K ton, lu t s v gim c rt hay s dung cc cum i u b
kiu b trn khi ng trc cp di. Bng cch bt chc, bn c th lm cho nhng ngi ny
lung tung v bu c h phi i t th. Nhng ng bao gi lm nh th vi sp ca bn!

H c cung t th, ngn ng c th v khong cch gn gia h cho thy h l bn be, sp sa

bn cng vic lm n vi cung muc tiu.
Ai bt chc ai?
Cc nghin cu cho thy khi ngi trng nhm lm cc i u b v t th no th cc thnh
vin se bt chc, thng th vi c ny xy ra theo ung tn ti tr t t. Nhng ngi lnh o
trong m t nhm cung c khuynh hng bc vo ca trc nht v chn ngi u gh sofa,
u bn ho c u bng gh di hn l ngi gia. Khi m t nhm cc quan chc iu hnh bc
vo m t cn phong th ngi c a v cao nht thng dn u. Khi nhng ngi ny ngi trong
phong hp th ngi lnh o cao nht thng ngi trong phong hp th ngi lnh o cao nht
thng ngi u bn, cch xa ca ra vo nht. Nu ngi ny ngi t th hnh ci n th c kh
nng cc nhn vin cp di se bt chc theo, tuy vo tr t t v tri ca h trong nhm . Bn
c th thy iu ny trong m t cu c hp, luc ngi ta ng v phia ca ngi khc bng cch
bt chc ngn ng c th ca ngi . iu ny se mch bo cho bn bit ai se b phiu tn
thnh v b phiu chng li bn.
Bt chc l m t chin thu t hay nu bn l thnh vin ca nhm thuyt trnh. Hy quyt nh
trc, khi ngi pht biu ca nhm thc hi n m t i u b ho c t th no trong luc
ang thuyt trnh th tt c cc thnh vin se bt chc theo. iu ny khng nhng mang li cho
nhm ca bn ve lin kt ch t che, m con c th lm cho cc i th cc ky lo ngi, bn tin bn
nghi v iu g ang xy ra, cho du h khng bit l ci g.

C th Bill Clinton l ngi n ng quyn lc nht th gii nhng khi Hillary lm iu b no

th ng ta u bt chc, v khi h i vi nhau tay trong tay th b thng i trc.
Khi trnh by tng, gii thi u sn phm v dch vu cho cc c p v chng, vi c ai m bt
chc ai tit l quyn hnh ho c kh nng a ra quyt nh sau cung thu c v ai. Nu ngi
phu n c ng trc, cho du nhng c chi nh nh t nh th no i na, vi du nh bt cheo
chn, be ngn tay ho c s dung m t cum i u b nh gi chi trich v ngi n ng bt chc
theo th vi c yu cu anh ta quyt nh l v ich. Anh ta khng c quyn quyt nh!

Bc u, Thi t Charles i u, Camilla i sau mt chut. Sau khi cuc xung t Irc n ra vo
nm 2003, Th tng Anh Tony Blair bt u bt chc iu b ngn ci thc vo dy tht lng
ca Tng thng My George Bush.
Tm tt
Bt chc ngn ng c th ca m t ai lm cho ngi cm thy h c chp nh n v to
ra mi quan h . l m t hi n tng xy ra t nhin gia bn be v nhng ngi c cung a
v. Ngc li, chung ta phi th n trng, khng bt chc nhng ngi chung ta khng thich
ho c nhng ngi l, chng hn nhng ngi cho chung ta i nh xe ho c ng xp hng ti
rp chiu phim.
Bt chc ngn ng c th v li ni ca ngi khc l m t trong nhng phng cch hi u qu
nht xy dng nhanh mi quan h . Vi ngi mi quen, hy bt chc ch ngi, t th, gc
c th, cc i u b , cc biu hi n v ging ni ca h. Chng bao lu sau, h se bt u cm

thy thich iu g bn, se cho l bn d gn v h thy bn thn h c phn nh trong

bn. Tuy nhin, c m t li cnh bo l ng lm iu qu sm khi g p g ngi l, bi v
nhiu ngi nh n bit c cc chin thu t bt chc k t khi cun sch Ngn ng c th
u tin ca chung ti c xut bn cung nh hn 100 tri u ngi xem lot chng trnh
truyn hnh nhiu ky sau . Khi ngi no thc hi n m t t th, bn c m t trng ba la
chn: pht l i, lm vi c khc ho c bt chc t th . Bt chc mang li nhiu li ich hn,
nhng ng bao gi bt chc cc du hi u tiu cc ca ngi khc.

Chng 13

CAC DU HIU B MT CA IU THUC, MT KNH VA VIC TRANG IM

Hut thuc l biu hin bn ngoi ca tnh trng ri lon hoc xung t ngm bn trong. Phn ln
vic hut thuc it dinh liu n chng nghin nictin, thay vo , n lin quan nhiu hn n nhu
cu cn trn tnh. l mt trong nhng cch ngi ta trnh ne p lc x hi hay gii ta
cng thng tich tu t cc cuc gp mt x giao v cng vic. Vi du, a s mi ngi u b cng
thng khi ngi i bn ngoi phong khm nha s nh rng. Trong khi ngi hut thuc c th
che y s lo lng ca mnh bng cch len ra ngoi hut thuc th nhng ngi con li xoay sang
ngm vut, nhai ko cao su, cn mng tay, go go ngn tay v nhp chn, chinh khuy mng-set,

gi u, nghch mt vt g ... cho thy l h cn trn tnh. trang sc cung rt c a thich

vi l do tng t, n c tc dung to s vut ve rt cao v cho phep ngi s hu chuyn s bt
an, ni s hi, thiu kin nhn v thiu t tin sang mn .
Cc cuc nghin cu hi n nay cho th y c m t mi quan h ro rng gia vic mt a tre c
nui bng sa m v xc sut tr thnh ngi hut thuc khi trng thnh. Ngi ta pht hin
rng nhng a tre bu bnh thng xuyn c nhiu kh nng se hut thuc khi ln ln v tr thnh
nhng ngi nghin thuc l. Trong khi , a tre c bu sa m cng lu th cng it c nguy
c tr thnh ngi nghin thuc. Dng nh nhng a tre c nui bng sa m nhn c
s an i v gn b t vu m, nhng th khng th c c mt bnh sa. Kt qu l khi ln
ln, nhng a tre bu bnh phi tm kim s an i bng cch ngm cc vt. Nhung ngi hut
thuc s dung iu thuc vi cung mt l do nh a tre mut chn hoc mut ngn tay ci ca n.
Xc sut tre bu bnh tr thnh ngi hut thuc l
ln gp 3 ln so vi tre bu m.
Khng chi xc sut mut ngn tay ci khi con be ca nhng ngi hut thuc ln gp 3 ln so vi
nhng ngoi khng hut thuc, m cc nghin cu con cho thy l nhng ngi hut thuc d b
kich thich thn kinh hn nhng ngi khng hut thuc. H c nhng tt xu lin quan n ming
nh ngm gng kinh, cn mng tay, nhai but, cn mi v nhai but ch n mc lm ngi bnh
thng cm thy i ngi! Ro rng l nhiu mong mun, bao gm s thi thuc c ngm hoc
mut v cm gic an ton, c tha mn vi nhng a tre bu sa m, con nhung a tre bu
bnh th khng.
Hai tip ngi hut thuc
C hai tip ngi hut thuc c bn: ngi nghin hut thuc v ngi hut thuc v x giao.
Cc cuc nghin cu cho thy nhng lung rit thuc l ngn v nhanh kich thich no b, lm
tng mc nhn thc trong khi nhng lung rit di hn, chm hn li c tc dung an thn.
Nhng ngi nghin thuc l l thuc vo tc dung an thn ca cht nictin giup h bt cng
thng, do vy h rit nhng hi thuc di, su v chi hut mt mnh. Trong khi , nhng ngi
hut thuc v x giao thng hut khi c mt nhng ngi khc hoc khi nhm nhp vi ly.
trng hp th hai, hnh vi hut thuc y l mt nghi thc x giao nhm to n tng nht
nh i vi ngi khc. Khi hut thuc x giao, t luc chm iu thuc cho n luc dui tt, ngi
ta chi rit nhng lung ngn, nhanh trong khong 20% thoi gian iu thuc chy, 80% thi gian
con li l dnh thc hin mt lot cc iu b v c chi ngn ng c th c bit.
Hut thuc x giao l mt phn ca nghi thc x giao.
Mt cuc nghin cu ca gio s Andy Parrot thuc trng i hc East London cho bit, 80%
s ngi hut thuc ni rng h cm thy bt cng thng khi hut thuc. Thc ra, mc cng
thng ca nhng ngi hut thuc tui trng thnh chi cao hn mt chut so vi ngi
khng hut thuc. Khng nhng vy, cng thng tng ln khi ngi hut hnh thnh thi quen
hut thuc thng xuyn. Gio s Parrot con pht hin rng vic ngng hut hon ton se gim

c cng thng. Khoa hc ngy nay chng minh hut thuc khng phi l phng cch giup
kim sot tm trng, bi s l thuc vo cht nictin chi lm tng mc cng thng. Tc dung
c cho l th gin ca vic hut thuc chi l s phn nh ngc tnh trng cng thng v v vy,
mt khi cn cht nictin, ngi hut thuc rt d ni cu. Ni cch khc, tm trng ca ngi hut
thuc n nh khi ang hut thuc v b cng thng khi ngng hut. iu ny c ngha l ngi
hut thuc cm thy bnh thng th luc no trn mi h cung phi thng trc iu thuc! Thc
ra, khi ngi hut cai thuc, dn dn, h se it b cng thng i. Hut thuc l s phn nh tnh trng
cng thng do vic thiu cht nictin trong mu gy ra.
Cc cuc nghin cu cho thy trong vi tun u sau khi cai, ngi ta se mang tm trng bun
bc. Nhng tnh hnh c ci thin ng k mt khi cht nictin hon ton bin mt khi c
th. Luc ny, s them thuc v tnh trng cng thng do them thuc se c gim bt.
Vic hut thuc cng tng t nh ly bua t p vo du mnh, bi khi bn ngng hut, bn se
cm thy kh hn.
Cho du hin nay thuc l b cm nhiu ni v trong nhiu tnh hung, nhng hiu c mi
quan h gia cc du hiu ngn ng c th khi hut thuc v thi ca ngi hut vn l mt li
th. Cc iu b khi hut thuc ng mt vai tro quan trng trong vic nh gi tm l, bi v
chung thng c th hin theo mt cch thc c th on trc v theo thi quen. Cch thc
c th cung cp nhng manh mi quan trng v tm trng ca ngi hut hoc nhng iu h
mong mun. Thi quen khi hut thuc bao gm go ngn tay, be ngn tay, bung tay, lc tay v cc
iu b nh khc, cho bit ngi ang b cng thng hn l cm thy bnh thng.
Cc im khc bit gia n ng v phu n
Khi phu n hut thuc, h thng gi cao iu thuc v be c tay cm thuc ra sau ph by c
tay v l phn c th phia trc. Khi n ng hut thuc, h gi thng c tay nhm trnh trng
nh n b, h bn tay cm iu thuc xung di ngc sau khi rit thuc v lun trong t th
bo v phn c th phia trc.
S phu n hut thuc nhiu gp 2 ln so vi n ng v c hai gii c cung s ln rit thuc cho
mi iu thuc. Tuy nhin, n ng gi khi thuc trong phi lu hn, vic ny khin cho h d
b ung th phi hn phu n.

Phu n dung iu thuc nh mt s ph trng x giao l c th v ph by c tay; n ng

che kin c th khi h hut thuc v thich cch cm iu thuc kin o hn.

n ng thng chum cc ngn tay li khi hut thuc, c bit l nu mun t ra kin o th h
khut iu thuc trong long bn tay. iu b ny thng xut hin trong phim nh khi cc nam
din vin ng vai nhng chng trai gan gc hoc nhng ke c hnh vi len lut, ng ng.
Hut thuc t ra gi cm
Phim nh v qung co trn cc phng tin truyn thng lun miu t vic hut thuc nh mt
biu tng gi cm. Hut thuc l c hi nhn mnh nhng im khc bit v gii tinh ca
chng ta. N cho phep phu n s dung cc iu b ph by c tay (chng ta se tho lun iu
ny Chng 15) v l c th cho n ng chim ngng. iu ny giup h thm phn
quyn ru. Tng t, n ng c th lm ni bt s nam tinh ca mnh bng cch cm iu thuc
mt cch kin o v mi mc. Cc th h trc y s dung cch hut thuc iu ngh nh
mt hnh thc tn tinh c th chp nhn c bng vic ngi n ng ng chm thuc cho
ngi phu n, trong khi c ta chm vo tay anh ta v nhn vo mt anh ta lu hn thng l thay
cho li cm n. Tuy nhin, vic hut thuc nhiu ni ngy nay ph bin n mc m ngha tn
tinh ny gn nh mt hn. Bi quyt hp dn gii tinh ca phu n c nhn bit ng sau vic
hut thuc l thi phuc tung. Ni cch khc, n mang thng ip tinh t rng khi mt ngi
phu n hut thuc, c ta d b xiu long lm nhng vic m c ta khng thich lm. Mc du mi
ngi u khng chp nhn vic ai ph khi thuc vo mt h, nhng Syria, khi ngi n
ng nh khi thuc vo mt mt phu n, c xem l hnh vi mi gi tnh duc!
Cch nhn bit mt quyt nh tich cc hay tiu cc
Hng khi thuc c nh ra bay hng ln hay hng xung cho bit mt ngi c thi
tich cc hay tiu cc i vi tnh trng hin ti ca mnh. Chung ta gi nh rng ngi hut thuc
nh khi hng ln khng phi ngi khc va long v anh ta khng b buc phi nh khi
theo mt hng cu th no. Mt ngi ang cm thy lc quan, c a v cao hoc t tin v
nhng iu tai nghe mt thy th gn nh se lun nh khi thuc hng ln. Ngc li, mt

ngi trong tm trng bi quan, giu gim hoc nghi ng th thng nh khi thuc hng xung.
Nh khi t khe ming v khi thuc hng xung cho thy mt thi thm chi con tiu
cc hn.

Khi thuc bay ln: t tin, cao ngo, lc quan; khi thuc bay xung: bi quan, giu gim, nghi
ng.

Trn phim nh, tn cm u ca mt bng nhm ti phm thng c miu t l ke gan l, hay
gy hn v khi hut thuc, y nga hn u ra sau v kim sot chinh xc vic ph khi ln trn nh
chng t quyn uy i vi m n em con li. Tri li, nam ti t Humphrey Bogart khi vo
vai ke cp hoc g gan l thng cm iu thuc hng vo trong bn tay, nh khi t khe
ming theo hng xung khi anh ta d nh cp nguc hoc thc hin nhng m mu khc. Tc
nh khi dng nh cung c lin quan n trng thi tich cc hay tiu cc ca ngi hut
thuc. Nh khi thuc hng ln cng nhanh th ngi cng cm thy t tin hoc cao ngo;
nh khi thuc hng xung cng nhanh th anh ta cng cm thy bi quan hn.
Nu mt ngi hut thuc ang chi bi v c chia bi p th c kh nng l anh ta nh khi
thuc hng ln, con nu bi c chia khng tt th anh ta c th nh khi thuc hng xung.
Mt s ngi chi bi thng ng b mt lnh nh tin nh mt cch che giu bt c du
hiu c th no khin h l ty, con mt s khc th thich din tro bng cch s dung ngn ng
c th gi la nhng ngi chi con li ri vo cm gic an ton gi to. Vi du, nu mt
ngi chi bi poker c chia t qu v mun la nhng ngi chi con li, anh ta c th nem
bi up xung bn, tc gin chi ra, khoanh tay v khng ni li no ngi ta tin rng anh ta
ang c nhng qun bi xu. Nhng sau , anh ta lng lng ngi thut vo gh v rit thuc, nh
khi thuc hng ln. Tip theo, anh ta lm iu b chp tay hnh thp chung. Se khng khn
ngoan nu nhng ngi chi con li nh cc vo l bi k tip ngay luc ny, v h c th b
thua. Quan st cc iu b khi ngi hut thuc c mi mua hng, ta thy nhng ngi quyt
nh mua nh khi thuc hng ln, con nhng ngi khng mua nh khi thuc hng xung.
Cuc nghin cu s b v nhng ngi hut thuc c chung ti tin hnh vo nm 1978 cho
thy, a ra quyt nh trong mt cuc thng lng th nhng ngi hut thuc mt nhiu
thi gian hn so vi nhng ngi khng hut thuc, v ngi ta thng hay hut vo nhng luc
cng thng nht. C ve nhng ngi hut thuc tr hon vic a ra quyt nh bng cch chuyn

s chu tm ca h vo vic hut thuc. V vy, nu bn mun h quyt nh nhanh th hy m

phn trong mt cn phong c bin Cm hut thuc tht ln!
Nhng ngi hut x g
X g lun lun c s dung nh mt phng tin biu th quyn uy do gi thnh v kich thc
ca n. Nhng doanh nhn thnh t, th lnh bng cp hoc nhng ngi c a v cao thng
c khc ha vi hnh nh ang hut x g. X g c dung trong nhng bui t chc n mng
chin thng hoc t c thnh qu nh sinh em be, m ci, k kt hp ng hoc trung s.
Khng c g ng ngc nhin khi a s nhng ngi hut x g trong trng hp ny nh khi
thuc hng ln. Ti mt ba tic ti c x g min phi, chung ti ghi nhn trong s 400 ln
nh khi x g th ht 320 ln ngi hut nh khi hng ln.
Cch nhng ngi hut thuc kt thuc cuc tro chuyn
a s ngi ta hut iu thuc n mt di nht nh no trc khi dui thuc vo gt tn.
Phu n c khuynh hng dui tt iu thuc t t, trong khi n ng thng dp thuc bng ngn
ci. Nu ngi hut chm mt iu thuc v t nhin dui tt n sm hn thng l, iu c
ngha anh ta ra hiu kt thuc cuc tro chuyn ca mnh. Quan st du hiu chm dt ny c th
cho phep bn kim sot hoc kt thuc cuc tro chuyn, lm cho bn c ve l ngi ch ng kt
thuc mi vic.
Cch c c iu b dung mt kinh

Dung mt kinh tr hon mt luc

a s cc mn m mt ngi s dung u giup h bc l mt s iu b, trng hp ca

nhng ngi eo mt kinh cung vy. Mt trong nhng iu b ph bin nht m ngoi eo kinh
thc hin l ngm mt bn gng kinh.

Nh tin s Desmond Morris ni, hnh ng a vt g chm vo mi hoc a vo trong

ming l mt n lc ngn ngi khi ngi ta mun hi tng li cm gic an ton nh luc con l
mt a be bn vu m. iu ny c ngha l v c bn, iu b ngm gng kinh l mt iu b
mang tinh trn an.
Nu bn eo kinh th i luc, c th bn cm thy chng khc no mnh nhn cuc oi qua hai loi
giy v sinh, nhng bu li, ngi khc li trng bn chm chi v thng minh, c bit l trong
giai on u ca cuc gp g. Trong mt cuc nghin cu n, nhng ngi chup hinh khi mang
mt kinh c nhng ngi kho st nh gi l c chi s thng minh cao hn 14 im so vi
luc h khng eo kinh. Tuy nhin, n tng ny chi tn ti khng n nm phut, cho nn tt nht
l bn chi eo kinh trong nhng cuc phng vn ngn m thi.

Mt kinh gng chc c th lm cho bn trng c ve chn thnh v thng minh hn, con mt kinh
gng qu kiu c th khng

Cn bit l, ve thng minh ny se gim i nu bn eo kinh c gng qu c, gng mu kiu

Elton John hoc gng cch iu thnh nhng ch ci u theo tn nh thit k. eo mt kinh ln
hn gng mt mt c c th lm cho ngi tre tui trng chng chc hn, chm chi v quyn
uy hn.Trong cuc nghin cu c s dung cc bc nh gng mt ngi, chung ti pht hin
rng trong bi cnh cng vi c, khi thm vo gng mt mt cp mt king thi bn se c
nhng ngi kho st m t l chm chi, thng minh, n hoa, c hc thc v chn thnh. Gng
kinh cng dy th kh nng nhng li m t ny c s dung cng cao v gn nh khng c s
khc bit gia gng mt ca n ng hay phu n. iu ny c th l do nhng ngi ch doanh
nghip thng eo gng kinh dy. v vy trong mi trng cng vic, mt kinh l mt cch th
hin quyn lc. Kinh khng gng, gng nh hoc mnh khnh chuyn ti hnh nh khng quyn
lc, cho thy l bn quan tm n thi trang nhiu hn l cng vic. Trong ng cnh x giao,
l iu nn lm, nhng trong trng hp ny th bn se li n tng khng tt. Chung ti
khuyn nhng ngi c a v nn eo kinh gng chc khi thc hin nhng vic nghim tuc nh
quyt ton ti chinh v eo kinh khng gng khi mun to hnh nh mt anh chng d thng
hoc mt ngi bn.

Cc chin thut tr hon

Cung nh hut thuc, hnh ng ngm gng kinh l mt cch trnh ne hay tr hon vic a ra
quyt nh. Trong m phn, iu b ny xut hin thng xuyn nht vo luc kt thuc bui tha
thun, khi ngi thc hin c yu cu a ra quyt nh. Lin tuc g mt kinh ra v lau chui
trong kinh cung l iu b c mi ngoi s dung khi cn thi gian suy ngh. Nu bn nhn
thy iu b ny xut hin ngay sau khi yu cu ai a ra quyt nh th cch tt nht l hy
im lng.
Cc iu b theo sau iu b ngm gng kinh cho bit nh ca ngi thc hin v giup mt
nh m phn nhy ben phn ng li sao cho phu hp. Vi du, nu sau khi ngm gng kinh m
ngoi eo kinh li thi iu ny thng c ngha l anh ta mun xem xet li s vic mt ln
na. Xp kinh li v ct i ra kt thuc cuc tro chuyn, con nem kinh ln bn l mt ng tc
thay cho li t chi.
iu b nhn qua cp mt kinh

iu b nhn qua cp mt kinh lm cho mi ngi e s.

Vo nhng nm 1920 v 1930, cc din vin thng din iu b nhn qua cp mt kinh khi vo
vai mt ngi hay bnh phm hoc xet net, vi du nh mt gio vin trong trng cng lp ca
Anh. Thng th ngi se eo kinh c sch v cm thy tin hn khi nhn ngi khc qua
phn trn ca cp kinh, thay v g kinh ra. Bt k ai nhn kiu nhn ny cung u cm thy nh
th mnh ang b xet on hoc do xet. Thi quen nhn qua cp mt kinh c th l mt sai lm
ln, bi v ngi nghe c th p li ci nhn ny bng nhng iu b tiu cc nh khoanh tay,
bt cheo chn hoc c thi bt hp tc. Nu bn eo kinh th hy g kinh ra khi ni v eo
kinh li khi lng nghe. iu ny khng nhng lm cho ngi i din cm thy thoi mi m con
cho phep bn kim sot cuc tro chuyn. Ngi nghe nhanh chng quen vi vic khi bn g kinh
ra l bn ginh quyn ni, con khi eo kinh li thi n lt ngi ni. Kinh st trong c th
lm cho con ngi ca bn trng c ve cng ra v long lanh, n con c th phn x nh sng.
iu ny se mang li cho bn mt ve ngoi du dng hn, gi cm hn, thich hp cho nhng ng

cnh x giao, nhng n c th l mi e da trong cng vic, nht l vi phu n. Chng hn, khi
mt ngi phu n ang c ht sc thuyt phuc mt nh doanh nghip v y tng ca mnh th
ng ta li b m hoc bi ci nhn gi cm ca c gi do tc dung ca kinh st trong v chng
nghe c ta ni li no c.
Kinh sm mu v kinh mt khng bao gi c chp nhn trong ng cnh cng vic, chung con
dy ln mi h nghi trong mi trng x giao. Nu bn mun ngi ta bit rng bn nhn thy ro
v chinh xc mi vic th bn phi eo trong kinh trong sut v chi nn eo kinh mt v kinh i
mu cho cc hot ng ngoi tri.
eo mt kinh trn u

Tao n tng "4 con mt" vi con ngi cng ra.

Nhng ngi eo kinh mt sm mu trong cuc hp b cho l ng nghi, bi n v khng th tin

cy c. Trong khi , nhng ngi eo mt kinh trn u li c cm nhn l thoi mi, tre
trung v d chu nh va t cu lc b sc khe tr v vy. l v ngi eo kinh kiu
ny trng nh h c cp mt to vi con ngi cng ra trn inh u, lm chung ta lin tng ti
nhng a tre v chi ca chung vi con ngi c ve tht to.
Sc mnh ca mt kinh v trang im
Trang im, nht l i vi phu n, chc chn lm tng thm nim tin ca ngi khc trong cng
vic. chng minh iu ny, chung ti tin hnh mt cuc th nghim n gin. Chung ti
thu 4 n nhn vin bn hng trng ging nhau bn cc sn phm tp luyn th thao ti mt cuc
hi tho. Mi n nhn vin ng bn mt quy hng ha ring v tt c u n mc ging
nhau. Nhn vin th nht eo kinh v trang im, nhn vin th hai eo kinh nhng khng trang
im, nhn vin th ba trang im nhng khng eo kinh, nhn vin th t khng trang im
cung khng eo kinh. Cc khch hng bc n gn quy hng v tha thun vi cc nhn vin
bn hng v chng trnh tp luyn trung bnh khong t 4 n 6 phut. Khi cc khch hng ri

khi bn, chung ti ngh h cung cp thng tin v tinh cch v ve ngoi ca tng nhn vin
bng cch la chn nhng tinh t trong mt bng k m t. Ngi nhn vin trang im v
eo kinh c m t l t tin, thng minh, tinh t v ci m nht. Tuy nhin, mt s khch
hng n li cho l ngi ny t tin nhng ng thi cung lnh m, ngo mn hoc t phu. iu
ny cho thy c th l h xem c ta nh mt i th tim nng, bi v n ng khng nhn xet v
c ta nh th. Nhn vin bn hng trang im nhng khng eo kinh c nh gi tt v din
mo v cch th hin bn thn, nhng b nh gi thp hn v ky nng c nhn nh ky nng lng
nghe v xy dng mi quan h.
Trang im chc chn lm tng thm ve t tin
cho mt ngi phu n di mt ngi khc .
Hai nhn vin khng trang im b nh gi t nht v ky nng c nhn v cch th hin bn
thn. Vic eo kinh m khng trang im chng gy n tng g n thi v vic nh li
thng tin ca cc khch hng. a s cc khch hng n u nhn thy l nhn vin bn hng
khng trang im, trong khi a s n ng thm chi khng th nh ni l nhn vin c
trang im hay khng. Tht thu v khi ngi ta cho rng hai nhn vin c trang im mc vy
ngn hn hai nhn vin khng trang im. iu ny chng t vic trang im to hnh nh gi
cm hn. Thng ip y rt r rng, trang im lm cho phu n trng c ve thng minh, t tin
v gi cm. Trong cng vic, vic kt hp eo kinh v trang im c tc ng tich cc v gy n
tng nht i vi ngi khc. V vy, eo mt cp kinh khng phi l kinh thuc c th l mt
th thut tuyt vi khi hp bn cng vic.
Mt chut son mi nhe, tha qu b?
Trong mt chng trnh truyn hnh, chung ti yu cu 9 ngi phu n n tham d cc cuc
phng vn vi nhng phng vn vin nam v n. Vi phn na cc cuc phng vn, tt c s
ngi ny u thoa son mi, con phn na cc cuc phng vn con li th khng. Thi ngi
phng vn sau cuc th nghim nhanh chng tr nn r rng. Nhng phu n thoa son mu
v t mi mng hn c cho l c chm chut n bn thn v quan tm n s chu ca ngi
khc phi, trong khi nhng phu n ve mi mng i v t son khng mu hoc mu nht c
xem l quan tm n cng vic nhiu hn. Nhng phu n khng thoa son mi c nh gi l
ngi coi trng cng vic hn n ng nhng li thiu cc ky nng c nhn. a s nhng n
phng vn vin u xem cc ng vin c thoa son mi hay khng, trong khi chi mt na s
phng vn vin nam quan tm n iu ny. Do vy, phu n nn thoa son mu ti v t mi
m hn khi hn ho, nhng phi ve mi nh, mu sc nh nhn khi lm vic. Nu phu n hot
ng ong nhng ngnh tn vinh ve p ca ngi phu n nh qun o, my phm hay u tc
th cc tng mu sng c tc dung tich cc v chung lm tng sc quyn ru cho phu n.
Cc du hiu vi cp ng h s
Kich c ca cp ng h s c lin quan ti vic nhn, thc v a v ca ngi s hu n.
Nhng ngi mang cp h s to, cng phng b coi l ngi qu m m v c ve l hay em
vic v nh, v h khng gii qun l th gi. Nhng cp h s xp cho bit ngi s hu n chi
quan tm n iu chinh yu, v ngi c a v cao hn. Nn mang cp h s mt bn

hng v xch bng tay tri v iu ny cho phep bn bt tay d dng bng tay phi m khng b
lng ngng. Nu bn l n, ng bao gi mang cp h s v tui xch tay cung mt luc, v bn se
b nh gi l khng chuyn nghip v khng c u c t chc. Thm vo , ng bao gi s
dung cp h s nh l mt l chn gia bn v mt ngi khc.

CHNG 14

C th tit l ni u c ang hng n

Thng th c th i mt ng trong khi u c li ngh mt neo.

Bn tng ni chuyn vi mt ai v c cm gic l h ang th hn ni no khc ch
khng phi l ang ngi bn bn, tuy ngi dng nh thich bu bn vi bn hay cha? Mt
bc nh chup cnh ny c th cho thy hai iu: th nht, u ca ngi quay v phia bn v
khng kh nhn ra cc du hiu trn khun mt nh iu b mim ci v gt u. Th hai, c
th v bn chn ca ngi ang hng ra xa bn, hoc v phia ngi khc hoc v phia li ra.

Hng m c th v bn chn ca mt ngi chi ti l du hiu cho bit ni ngi ang thich
i.
Hnh minh ha trang bn ve hai ngi n ng ang ni chuvn ca ra vo. Ngi n ng
ng bn tri ang c thu hut s chu ca i phng, nhng ngi bn phi li

Ngi n ng bn phi cho bit

anh ta ang mun i ni khc
mun ng sang hng m c th anh ta ang nh n, mc du u ca anh ta xoay qua nhn
ngi con li. Chi khi no anh ny quay ngi v phia ngi kia th khi hai ngi mi c
cuc tro chuyn thu v.
Trong bt ky cuc gp g trc din no, khi mt ngi quyt nh kt thuc cuc tro chuyn hoc
mun i ni khc, h se quay ngi hoc xoay bn chn hng v phia li ra gn nht. Nu cuc
gp g ny c bn tham gia th n l du hiu cho bit bn nn lm g li keo ngi kia
tham gia tro chuyn, con khng th hy ch ng kt thuc cuc tro chuyn.
Cc gc ca c th cho bit iu g?
1. T th m
phn trc, chung ti nhn mnh rng khong cch gia hai ngi c lin quan n mc
quan tm hoc tnh trng thn mt gia h. Tng t, gc c th hng n cung cung cp
nhng manh mi v thi v mi quan h gia ngi vi ngi.
i vi a s cc ng vt, nu chung mun nh nhau vi con vt khc th chung se hng u
gn nhau. Nu con vt kia chp nhn li khiu chin th n se p tr bng cch chu u li.
Con nu mt con vt mun n gn mt con vt khc chi xem xet m khng c nh tn
cng th n se ln la n bn cnh, thn thin nh loi ch thng lm. iu ny cung tng t
nh con ngi. Ngi ni gi mt thi kin quyt trong luc ang ng thng v nhn thng
vo mt ngi nghe se b cho l hung hng. Nhng nu cung ngi ni y a ra cung mt thng
ip nhng li hng c th ra xa ngi nghe, h se c nh gi l t tin v tuy c ch ich
nhng khng h hung hng.

 trnh b coi l ngi hung hng, chung ta nn ng to gc 45 so vi ngoi kia sao cho c
hai hp thnh mt gc 90 trong nhng cuc gp mt thn thin.

Mi ngi ng xoay nghing mt gc 45 trnh trng c ve hung hng.

Bc nh trn ve hai ngi n ng vi c th xoay nghing, hng v mt im th ba tng
tng to thnh hnh tam gic. Gc c to thnh cho thy h ang chuyn tro thn mt v
vic h bt chc t th ca nhau chng t h c a v ngang nhau. T th ng to thnh hnh
tam gic gia h mi gi ngoi th ba tham gia vo cuc tro chuyn. Nu ngi th t tham gia
vo nhm th h ng thnh hnh vung, con nu c ngi th nm, ngi th su th h hoc l
to thnh mt vong tron, hoc l to thnh hai hnh tam gic mi.
nhng khng gian nh hp nh trong thang my, xe but ng ngi hay tu in ngm, khi
khng th xoay c th ra xa ngi khc mt gc 45 th chung ta hy quay u mt gc 45 .
2, T th khep
Khi hai ngi mun to s gn gui th h thay i gc c th t 45 n 0 , ngha l h
ng i mt nhau. Mt phu n hay ngi n ng mun c chim s chu ca ngoi khc
trong luc tn tinh se s dung t th khep v cc iu b khc. Ngi n ng trong trng hp
ny khng nhng hng c th v phia ngi phu n m con rut ngn khong cch gia h bng
cch tin vo vung thn mt ca c ta. biu l s ng tnh, ngi phu n chi cn xoay ngang
ngi, i mt vi chng trai v cho phep anh ta bc vo khng gian ca mnh. Khong cch
gia hai ngoi trong t th khep thng ngn hn khong cch trong t th m.

Hng thng c th vo nhau trong t th khep nhm thu hut ngi nghe .
Ngoi nhng iu b tn tinh, c th c hai se bt chc cc iu b v tng cng nhn vo mt
nhau nu h cung quan tm n nhau. T th khep cung c cc i th s dung khi a ra li
thch thc.Nghin cu cho thy n ng s b tn cng v tip cn t phia trc, con phu n th
ngc li. v vy, ng bao gi ng i mt vi ngi n ng m bn va gp, v anh ta se cho
l bn khiu chin nu bn l n ng, v nu nh bn l n th anh ta se ngh rng bn gi tnh.
Con nu bn l n ng, bn c th tip cn phu n t phia trc, ri sau c th xoay nghing
c th mt gc 45 .
Cch chung ta gt ngi khc ra
Hnh minh ha sau y ve t th m mt gc 45 c thc hin u tin gia hai ngi v
mi gi ngi th ba tham gia vo cuc tro chuyn.

T th m hnh tam gic khuyn khich ngi th ba bc vo

Ngi th ba chi c mi khi hai ngi u tin ng t th khep xoay nghing c th to
thnh hnh tam gic. Nu khng chp nhn ngi th ba, hai ngi kia se gi nguyn t th
khep, chi quay u v phia ngi th ba ra du xc nhn s c mt ca ngi v c th h se
trao cho ngi ny nu ci mim cht mi.

 n luc phi i - ngi m i ny khng uc hai ngi kia chp nhn

Mt cuc tro chuyn gia ba ngi c th bt u bng t th m hnh tam gic, nhng kt thuc
bng t th khep gia hai ngi, ngi th ba b gt ra. Vic hnh thnh nhm nh th ny bo
hiu cho ngi th ba bit rng anh ta nn ri khi nhm trnh b kh x.
iu b hng c th vo nhau khi ngi
Bt cheo chn v u gi hng v phia ngi khc cho thy du hiu ca s quan tm hoc
chp nhn ngi . Nu ngi kia cung quan tm th anh ta se bt cheo chn v u gi hng
v phia ngi th nht. Khi hai ngi tr nn quan tm n nhau hn, h se bt chc nhng
ng tc v iu b ca nhau.

iu b hng c th vo nhau c dung gn kt hai ngi li v gt ngi n ng bn

phi ra.
Trong hnh trang trc, ngi n ng v ngi phu n phia bn tri to thnh t th khep,
gt tt c nhng ngi xung quanh ra, vi du nh ngi n ng bn phi. Cch duy nht
ngi ny c th tham gia vo cuc tro chuyn l di mt chic gh n trc mt hai ngi
v c gng to thnh hnh tam gic gia ba ngi hoc p dung bin php no ph v t
th khep ca h. Ch nhn vo cnh ny th ta bit hai ngi h ang mun anh ta nhy sng m
cht i cho rnh!

Hng bn chn vo nhau

Bn chn khng nhng l li gi phng hng ngi ta

mun i ti, m n con hng v nhng ngi m chung ta cm thy thu v hoc quyn ru nht.
Hy tng tng bn ang c mt trong mt s kin x giao, bn thy mt nhm gm ba
ngi n ng v mt phu n. Nhng ngi n ng dng nh mi ni ci huyn thuyn, con
ngi phu n th chi lng nghe. Lt sau, bn nhn thy rng mt mui bn chn ca nhng ngi
n ng u cha v phia ngi phu n.
Bn chn ra hiu cho bit ch nhn ca n ang ngh g
Vi manh mi n gin ny, ba ngi, n ng ang ln lt mch cho ngi phu n bit
rng h quan tm n c y. Theo tim thc, ngi phu n nhn thy cc iu b ca bn chn v
nhiu kh nng l c ta se li vi h tro chuyn chng no c ta con l trung tm ca s chu
. Hai bn chn ca c ng thnh hnh ch V (trung lp) v c th cui cung, mt bn chn se
cha v phia ngi n ng no m c ta cm thy thu v nht.

CHNG 15

NHNG IU B TAN TINH VA QUYN RU

Ngi n ng v ngi phu n ang tin n gn nhau trn bi bin.

H nhn thy nhau

H i ngang nhau

Tin s Albert Scheflen, tc gi ca cun sch Body Language and the Social Order (Ngn ng
c th v tr t t x h i), pht hi n rng khi m t ngi no bc vo nhm nhng ngi
khc gii th m t s thay i v sinh l nht nh se xy ra. Cu th l c bp cng ln sn
sng cho nhng mi quan h gii tinh tim nng c th c, qung thm quanh mt v m t
gim, ch da nhn nheo trn c th bin mt, ngc n ra, bung t ng hp vo, bung ph bin
mt, dng ngi thng v ngi dng nh trng tre trung hn. ng ghi nh n c n ng v
phu n u bc i vi dng ngi thon thot, mnh me hn ph by sc khe, sinh lc,
ng thi chng t h l ngi bn tnh thich hp. Ngi n ng se ng cao ln, hm a
ra v n ngc t lm cho mnh c ve ni tr i. Ngi phu n quan tm n anh ta se phn
ng li bng cch lm ni b t c p ngc, nghing u, vut tc, l c tay tt c cc i u
b ny lm cho c ta c ve phuc tung.
Ni l tng quan st nhng thay i ny l bi bin, khi n ng v phu n t xa tin li
gn, nhn thy nhau. Cc i u b ny c duy tr cho n khi h i ngang qua nhau, sau
h tr li dng i ban u.
Ngn ng c th l m t phn chinh yu trong thu t tn tinh. N tit l mc sn sng, quyn
ru, nhi t tnh, gi cm ho c liu lnh ca chung ta. M c du chung ta c th ch ng t p luy n
v thc hi n m t s du hi u tn tinh, nhng vi nhng i u b khc, chng hn nh cc i u

b va c p th hon ton din ra v thc. Cch chung ta hc chung nh th no vn cha

sng t, nhng cc cu c nghin cu hi n nay cho thy c ve nh phn ln nhng i u b ny l
bm sinh.
Xut hi n phong tro n ng n di n
phn ln cc ng v t c vu, con c chng di n gy n tng vi nhng con ci it s c
s hn. Tuy nhin, vi con ngi th ngc li! Trong nhiu th ky, phu n hu nh ph by s
gi cm ca mnh bng cch n v n cc b trang phuc s c s, eo trang sc v t im
gng m t . Chi c chu u vo th ky 16 17 l ngoi l . n ng t trang im cho mnh bng
nhng b tc gi p e, qun o s c s v n di n hn hn ngi phu n bnh thng. Cung
nn nh rng trong lch s, khi phu n di n hp dn n ng th n ng n m c chng t
a v ho c lm cho nhng ke thu hong s b chy.
Ngy nay, chung ta li thy nhng ngi n ng mc chng m nh v bn thn, ct cng t
im cho mnh th t m dng. Cc cu th bng th chm sc da m t v mng tay, con
nhng v t th nhu m tc! My con xut hi n kiu n ng c gii tinh ngm, ngha l h
vn quan h tnh duc vi phu n nhng hnh x nh phu n. Anh ta chm sc mng tay, mng
chn, nhu m tc, n m c dim dua, i tm khong, n king, bi botox [ Cht lm cho da c
th gin, i khi c tim vo vung da quanh mt loi b np gp v lm cho da c ve ti
tre hn ] ln chn my, phu thu t cng da v hi c ve yu i u . M c du nhng ngi c
gii tinh ngm con kh ky l i vi nhiu n ng bnh thng, nhng theo quan st ca
chung ti, nhng ngi n ng c gii tinh ngm c chia lm ba loi: n ng quan h tnh
duc ng gii, n ng ging nh n b v ngi n ng ly vi c c x nh phu n lm
phng ti n tip c n nhiu phu n.
Cu chuy n ca Graham
Graham l ngi c m t ky nng m hu ht n ng u rt mun c.
Khi tham d vo nhng bui ti c tung, bng cch no Graham nhanh chng nh n ra nhng
ngi phu n sn sng quan h tnh duc. Anh ta chn la v gn nh trong thi gian ngn ky luc,
ngi ta nhn thy anh ta i v phia li ra cung vi ngi phu n , a c ta ra xe v li v cn
h ca mnh. Sau , anh ta quay tr li l h i v l p li tin trnh ny, i khi vi ln trong
cung m t bui ti. Dng nh Graham c trang b m t radar gn lin vo c th giup do
thy ung luc nhng phu n sn sng quan h tnh duc v khin h i cung. Khng ai bit anh ta
lm iu nh th no!
Cc nghin cu do nhng nh ng v t hc chuyn v hnh vi tn tinh ca ng v t v cc nh
khoa hc nghin cu hnh vi cho thy, c con c ln con ci u s dung m t lot nhng i u
b tn tinh rt phc tp. M t s i u b th ro rng con m t s khc li rt tinh vi, v phn ln
chung c thc hi n m t cch v thc. Trong th gii ng v t, hnh vi tn tinh mi loi
tun theo cc kiu mu nht nh, cu th. Chng hn, vi loi chim, con c bc i oai v
quanh con ci khoe ting ht, xu lng ln v biu din nhiu ng tc phc tp gy chu ,
trong khi con ci ho c it ph trng hn ho c khng quan tm.

Cc chui i u b v biu hi n tn tinh ca con ngi khng khc my so vi nhng i u mua

ve vn ca loi chim v cc ng v t khc m chung ta thng xem trong chng trnh th gii
ng v t.
Khi mun quyn ru ngi khc gii, ngi ta thng nhn mnh vo nhng im khc bi t v
gii tinh. V lm nn long ngi khc gii th h lm gim bt ho c giu i nhng khc bi t
ny.
Lm ni b t nhng im khc bi t v gii tinh khin ngi ta trng c ve gi cm.
Th thu t trc tin ca Graham l nh n bit nhng phu n c ngn ng c th cho thy h sn
sng quan h tnh duc, ri sau p li bng cc i u b tn tinh ca n ng. Nhng phu n
no quan tm n anh ta se p la bng cc du hi u ca n gii, b t en xanh cho anh ta tin
n giai on k tip.
Thnh cng ca ngi phu n trong nhng chuy n hen ho tn tinh phu thu c trc tip vo kh
nng pht i cc du hi u ve vn ti ngi n ng v kh nng gii m nhng du hi u c
gi li. i vi n ng, thnh cng trong cu c chi ny ch yu da vo kh nng hiu cc du
hi u m anh ta nh n c hn l kh nng ch ng ca anh ta. a s phu n u nh n bit cc
du hi u ve vn, con n ng thng hon ton mu tt. l l do ti sao rt nhiu n ng g p
kh khn trong vi c tm kim trung nhn. Trong khi , tr ngi ca phu n trong vi c tm
kim bn i khng lin quan n vi c gii m nhng du hi u m nm vi c tm c m t
ngi n ng phu hp vi cc tiu chun ca h.
Bng cch no , Graham bit chinh xc th anh ta ang tm kim v c phu n m t l gi
cm, y nam tinh, hi hc v chinh l ngi nh thc n tinh trong ti. y l phn ng
ca phu n i vi s quan tm tc thi m anh ta dnh cho h cung nh vi cc du hi u tn
tinh m anh ta s dung. Tri li, cnh n ng li cho rng anh ta hung hng, khng chn
th t, ngo mn v chng hi hc chut no. y l phn ng ca h i vi cu c tranh ti
c Graham tham gia. Kt qu l Graham c it bn nam v l do hin nhin, khng ngi n ng
no thich m t i th ng gm, c kh nng hp dn ngi phu n ca mnh. Chng ny bn
v cc du hi u m Graham nhn thy t ngi phu n v ngn ng c th anh ta s dung
p li.
L do ti sao phu n lun lun vo th ch ng
Th hi bt ky ngi n ng no ang bt u giai on tm hiu, anh ta bao gi cung tuyn b
rng n ng l ngi ch ng. Tuy nhin, tt c cc nghin cu v hnh vi tn tinh cho thy,
phu n mi l ngi nm quyn kim sot trong 90% hn ho. C ta lm vi c ny bng cch gi
hng lot du hi u tinh t ca mt, c th v gng m t ti ngi n ng c ta yu thich. C ta
cho rng anh ta mn cm nh n thy cc du hi u v phn ng li. M t s n ng tip
c n phu n trong cu lc b ho c qun ru cho du h khng c b t en xanh. M c du vi
ngi trong s h thng xuyn thnh cng nhng a phn rt thp bi v h khng c mi
gi trc, h chi n gin l ang chi tro may ri m thi!

Trong giai on tm hiu, phu n kim sot tnh hung phn ln thi gian con n ng chi phu
ha theo.
Trong nhng trng hp ny, nu ngi n ng nh n ra bng cch tip c n ca mnh khng
hi u qu th anh ta thng gi v n gn, hi c ta nhng iu vu v, s dung cc cu cu rich
i loi: C lm vi c Ngn hng nh nc phi khng? ho c C phi c l ch ca John
Smith khng? thnh cng trong vi c tn tinh cu may, n ng phi tip c n vi nhiu phu
n theo kiu hu ha ny d nhin l tr phi anh ta trng ging nh Brad Pitt. Bt ky ngi n
ng no bng qua sn nhy tn gu vi ngi phu n th thng l p li cc du hi u
ngn ng c th ca c gi. Vi c ny trng nh th anh ta ch ng bng qua sn nhy v y!
Thc ra, phu n kim sot ti 90% thi gian trong cu c g p g, nhng vi c ny c thc hi n
tinh t n ni hu ht n ng u ngh rng mnh nm quyn ch ng.
Nhng khc bi t gia n ng v phu n
n ng cm thy kh m hiu c nhng du hi u tinh t trong ngn ng c th ca phu n.
Nghin cu cho thy n ng c khuynh hng hiu nhm s thn thi n v nu ci ca phu n
l cc du hi u gi tnh, bi u c h b m nh v vn tnh duc nhiu hn phu n. Ngoi ra,
n ng con c lng testosteron nhiu gp 10 n 20 ln so vi phu n, iu ny khin h nhn
th gii theo khia cnh tnh duc.
i vi m t s n ng, khi phu n ni khng tc l c th; khi ni c th tc l c;
nhng nu c ta ni c th c ta khng phi l phu n.
Khi phu n g p m t na thich hp, h gi i nhng du hi u ve vn tinh t nhng cung mang
tinh thm do xem ngi n ng c ng theo ui hay khng. Phu n c khuynh hng
tn cng n ng ti tp bng cc c chi tn tinh trong nhng phut u g p g, trong khi n
ng li hiu nhm cc du hi u ny v vung v b qua c h i. Bng cch gi i cc du hi u sai
lc, m h giai on u, phu n lm cho n ng b c l ht tm can ca h. Thc ra, y li
l m t l do cn tr phu n quyn ru n ng, v khi anh ta tr nn lung tung th h se khng th
no tip c n c.
Tin trnh ve vn
Ging nh cc ng v t khc, con ngi ve vn theo m t chui 5 bc c th on trc c
v chung ta u tri qua 5 bc ny khi g p g m t ngi quyn ru.
Bc 1: Nhn nhau: Ngi phu n o mt khp cn phong v chm ngi n ng mnh thich.
C ta i cho n khi anh ta thy mnh ri nhn anh ta trong khong 5 giy, sau quay m t
i. Luc ny, ngi n ng se xem c ta c nhn mnh na khng. Trung bnh th c gi phi
thc hi n hnh ng ny n 3 ln m t ngi n ng bnh thng nh n bit c chuy n
g ang xy ra. Qu trnh nhn ny c th c l p li dm ba ln v y l bc khi u trong
qu trnh tn tinh.
Bc 2: Mim ci: Ngi phu n mim ci m t ho c nhiu ln. Nu ci mim kh nhanh ny
b t en xanh cho ngi n ng trin vng anh ta tip c n. Th t khng may l nhiu ngi

n ng khng p li nhng du hi u ny v khin ngi phu n cm thy anh ta khng quan

tm n mnh.
Bc 3: Lm dng: Ngi phu n ngi thng lng khoe b ngc v bt cheo chn ho c mt
c chn khoe c p chn p. Nu ang ng th c ta nghing hng v nghing u sang m t
bn vai, l ci c trn. C ta nghch tc ti 6 giy, ngu l c ta ang chm chut bn thn v
ngi n ng ca mnh. C ta cung c th lim mi, ht nh tc, vut thng qun o v sa
ngay ngn trang sc. Ngi n ng se p li bng cch ng thng ln, hp bung vo, n
ngc ra, chinh li trang phuc, vut tc v thc ngn ci vo tht lng. C hai ngi u hng
bn chn ho c ton b c th v phia nhau.
Bc 4: Ni chuy n: Ngi n ng tin n gn v c tn chuy n, dung nhng cu so rng
i loi nh: Trc y ti g p c u cha nhi? cung cc cu hi cu rich khc, n
thun chi l ph tan bu khng khi cng thng.
Bc 5: ung chm: C ta tm c h i ch ng chm nh vo cnh tay ngi n ng, ho c
v tnh ho c c . Chm vo bn tay th hi n mc thn m t nhiu hn l chm vo cnh
tay. Sau , tng mc ung chm c l p li kim tra xem i phng c hi long vi
mc thn m t ny khng, ng thi mch bo cho h bit s ung chm u tin khng phi
l tnh c. Vi c chm nh ho c ung vo vai ngi n ng c thc hi n to n tng
rng ngi phu n quan tm n s khe mnh v ve b ngoi ca anh ta. Bt tay l m t bc
tin nhanh n giai on ung chm.
Nm bc ve vn u tin ny thot nhn c ve nh nh t ho c th m chi ngu nhin, nhng
chung rt quan trng khi bt u bt ky mi quan h mi no v l cc bc m hu ht mi
ngi, nht l n ng cm thy v cung kh khn khi thc hi n. Chng ny se xem xet nhng
du hi u c kh nng c c n ng, phu n v Graham gi i nhiu nht trong s cc bc
trn.
13 i u b v du hi u ve vn thng g p nht ca phu n
Phu n thng s dung hu ht nhng i u b lm dng c bn ging nh n ng, bao gm
vut tc, vut phng qun o, chng m t ho c c hai tay ln hng, bn chn v c th cha v
phia ngi n ng, lic nhn thn m t lu hn v tng cng tip xuc mt. M t s phu n con
s dung i u b thc ngn ci vo tht lng. M c du i u b ny th hi n s quyt on ca
n ng, nhng phu n, n c thc hi n m t cch tinh t hn, thng thng h chi thc
m t ngn ci vo tht lng ho c nh ngn ci ra ngoi tui xch hay tui qun.
Phu n c nhu cu tnh duc mnh me hn vo gi chu ky kinh nguy t, thi im h c nhiu kh
nng thu thai nht. Chinh trong thi gian ny, h c xu hng m c m ngn hn, mang giy
cao gt hn, i b , ni chuy n, khiu vu v hnh ng m t cch khiu khich hn, ng thi s
dung cc du hi u m chung ti sp ni n. Sau y l lot 13 i u b v du hi u ve vn
thng g p nht c phu n khp ni s dung nhm b t en xanh cho n ng.
1. Lc l u v ht tc

y thng l du hi u ph by trc tin ca phu n khi c ta gn ngi n ng yu thich.

u ht nh ra sau tung tc qua vai ho c ra khi m t. Ngay c phu n tc ngn cung lm
i u b ny. y l ng tc ht sc tinh t ca phu n chng t rng c y quan tm n
vi c trng c y ra sao trc m t ngi n ng. i u b ny cung cho phep co ta l vung
da di cnh tay, lm nc hoa gii tinh (pheromon) thong qua ngi n ng m c ta yu
thich.

To dng tc v cho cht pheromon nch pht huy ma lc ca n.

2. Mi n t v tr ra, mi ng hi he m

Theo bn nng, nhng phu n quyn ru v mt tnh duc bit cch ph by ming v mi gy
s chu
tui d y th, cu truc xng m t ca con trai thay i ng k. Cht testosteron lm cho quai
hm ca ngi con trai cng cp hn v nh ra, mui to hn v trn ro net hn. S pht trin tt
c nhng ng net cn thit ny nhm bo v m t khi chm trn vi cc con v t khc ho c ke
thu. Trong khi , cu truc xng m t ca con gi vn khng thay i nhiu, vn gi ve ngy
th vi nhiu lp m di da. Do , gng m t ca phu n khi trng thnh trng c ve dy
hn v y n hn so vi thi con gi, nht l i mi. V v y, i mi ln v dy tr thnh
m t du hi u ca n gii do tng phn vi kich c i mi ca ngi n ng. M t s phu
n con bm cht collagen vo mi nhn mnh s khc bi t v gii tinh, qua lm tng sc
quyn ru di mt n ng. ng tc tr mi ra n thun l ph by mi nhiu hn.

Hai mep ngoi c quan sinh duc ca m t phu n c cung dy theo ty l tng ng vi i
mi trn khun m t c ta. Desmond Morris m t y l s t bt chc, v i m i dng
nh l biu tng vung sinh duc ngoi ca n gii. Phu n c th lm t i mi bng cch
lim mi ho c dung my phm, lm cho h c ve ngoi gi cm hn.
Khi ngi phu n hng tnh th i mi, c p ngc v cc c quan sinh duc ngoi ca c ta tr
nn to hn v ng ln v mu dn vo . Vi c s dung son mi sng kin ca ngi Ai
C p cch y 4000 nm cung lm cho khun m t ngi phu n tr nn ng hng. iu ny
gii thich ti sao trong cc cu c th nghi m c s dung nhng bc nh chup phu n thoa nhiu
mu son th n ng u thy nhng phu n thoa son mu ti l quyn ru v gi cm nht.
3. T vut ve

Hu ht cc bc nh chup phu n t th gi cm u c iu b t vut ve.

Nh ni, i u b c th th hi n nhng kht khao thm kin trong tm hn ca chung ta v
i u b t vut ve cung v y. Do c nhiu dy thn kinh cm nh n vi c vut ve nn phu n
nhy cm vi cm gic ny hn n ng. Khi phu n vut ui, c ho c c hng chm ch m v
gi cm, th i u b ngu rng ngi n ng c th vut ve c ta theo cch tng t cung
nh cho phep c ta hnh dung ra cm gic c c nh khi n ng ch ng vut ve mnh.
4. C tay th lng

Loi chim gi v b thng mt cnh gy chu : con phu n s dung iu b c tay th lng.
i ho c ngi trong khi lm i u b c tay th lng l m t du hi u phuc tung thng c phu
n v n ng ng tinh s dung. N tng t nh cch m t con chim gi v b thng du
con mi ra khi t. Ni cch khc, l i u b thu hut s chu ca n ng rt hu hi u v n
khin h cm thy mnh c th thng tr. Tuy nhin, trong tnh hung cng vi c, i u b c tay
th lng h thp trm trng v th ca ngi phu n, lm c ta khng c ngi khc coi trng,
th m chi vi ngi n ng c th se ngh hn ho vi c ta.
5. Mn m m t v t hnh tru

Chn ly ru gi ngng vic c th xy n.

Hnh ng mn m iu thuc, ngn tay, chn ly ru, hoa tai tong teng ho c bt ky v t g hnh
dng nh dng v t v tnh tit l nhng suy ngh trong tm tri chung ta. Tho ra eo vo chic
nhn trn ngn tay cung c th th hi u s quan h tnh duc tng tng. Khi phu n thc hi n
nhng i u b ny, nhiu kh nng l ngi n ng se mn m ci b t la, cha kha xe hi
ca c ta ho c bt ky v t dung c nhn no gn c ta hm vi c anh ta c s hu c ta.
6. l c tay

 l vung da mm mi bn di c tay l du hiu quyn ru mnh me.

Ngi phu n n ngi n ng se dn dn l ln da lng mn, mm mi bn di c
tay cho ngi bn tnh tng lai nhn thy, v ph by ro hn khi c ta quan tm n ngi
nhiu hn. Vung c tay t lu c xem l m t trong cc khu vc gi cm trn c th phu n,
bi n l m t trong nhng vung da mng manh. Tuy ngi ta khng ro i u b ny l cch c
x t nhin hay c tip thu, nhng chc chn l n din ra m t cch v thc. Ngoi ra, ngi
n ng cung hay chu n long bn tay ca phu n khi c ta ang ni chuy n. i u b ny
tng i d thc hi n vi ngi phu n no ang hut thuc, v h chi cn gi long bn tay ln
ngang vai. Nhng ngi n ng ng tinh thng bt chc i u b l c tay v lc l u
v h mun c ve ngoi ging nh phu n.
Phu n bi nc hoa ln vung da bn di c tay nc hoa c phn tn theo mch c tay.
Ngoi ra, muc ich th t s ca hnh ng ny l a c tay v phia ngi bn tnh tng lai.
Mui hng li cun s chu ca ngi n ng v khin anh ta nhn thy vung da bn di c
tay ca c gi.
7. Nhn ngang qua b vai c nng ln

Vic nng vai ln lm ni bt s tron tra v nhng ng cong y n tinh.

B vai c nng ln nh s t bt chc c p ngc trong ca phu n. Cung vi i u b mi mt
hi ru xung, ngi phu n nhn ngi n ng va lu anh ta nh n ra, sau nh mt
sang ni khc. Hnh ng ny to cm gic ngi phu n ang nhn tr m v bu c ngi n
ng nh n c ci nhn cung len quan st c ta.
8. Lc hng

Lc hng khi bc i lm ni bt nhng khc bit gia n ng v phu n.

V phi sinh n nn phu n c khng v khong cch gia hai chn r ng hn ngi n ng, do
v y khi phu n bc i, c ta lc l lm ni b t vung khung ch u . n g tc ny l du hi u
nhn mnh s khc bi t gii tinh do n ng khng th i tng t. ng thi n cung gii thich
ti sao rt it phu n chy gii, v hng r ng lm cho i chn khuynh ra hai bn khi h chy. Lc
hng l m t trong nhng i u b ve vn tinh t ca phu n hay c s dung trong cc chng
trnh qung co sn phm v dch vu t nhiu th ky trc. Phu n xem nhng on qung co
ny u ao c mnh c ging nh ngi mu. Kt qu l sn phm qung co c bit n
nhiu hn.
9. Nghing khung ch u

Kyle Minogue nh mt ly cocktail hi tu cc c im m tt c cnh n ng u m mn: tc

di, l c, ty l eo-hng 70%, ming n t he m, tr mi, mi mt ru xung, ngc nh ra,
mng tron, lm iu b t vut ve v mt tay chng hng.
Chng c y hc cho thy phu n c ty l eo-hng l 70% se c sc khe tt v c kh nng sinh
con thnh cng nht, ngha l kich c eo bng 70% kich c ca hng. iu ny khin cho thn
hnh c ta trng ging ci ng h ct. Theo ghi nh n th y l ty l c th gy c s chu

ca n ng nhiu nht. n ng bt u mt dn hng thu khi ty l ny vt qu 80% v i

vi a s n ng, ty l ny cao ln hay thp xung th cng khin h it chu hn. n ng
hon ton mt hng khi ty l ln ti 100%, nhng vn con duy tr cm hng m t chng
mc nht nh khi ty l ny xung thp di 70%. Tuy nhin, 70% vn l m t ty l hon ho
xet v khia cnh sinh n. Cch thc phu n lm ni b t ty l ny rt n gin, c ta chi cn
nghing khung ch u khi ng.
Nghing khung xng ch u khi ng lm ni b t kh nng sinh con hon ho ca phu n.
Gio s Devendra Singh, nh tm l hc nghin cu v qu trnh tin ha thu c trng i hc
Texas, tm hiu v sc hp dn c th ca cc thi sinh d hoa h u My v nhng bc nh trn
tp chi Playboy trong hn 50 nm v pht hi n ty l eo-hng quyn ru n ng nht l t 67%
n 80%.
Gio s Singh tin hnh th nghi m bng cch s dung bc nh ca cc phu n nh cn, tha
cn v c cn n ng trung bnh. Sau , ng a cho nhiu nhm n ng xem chung v yu cu
h nh gi theo mc hp dn. Phu n c cn n ng trung bnh vi ty l eo-hng khong 70%
c cho l quyn ru nht. Trong cc bc nh phu n tha cn v nh cn, phu n c vong eo
nh hn c chn. Pht hi n ng chu ca cu c kim tra l n ng chm im ty l eohng 70% cao nht, cho du trng lng ca ngi phu n kh n ng. iu ny c ngha l phu
n c thn hnh ln vn c th lm n ng ngoi nhn nu h t chun ny.
10. Tui xch t khong cch gn

t tui xch gn mt ngi n ng l du hiu chp nhn ca ngi phu n

Hu ht n ng cha bao gi nhn thy nhng th bn trong tui xch ca phu n v cc cu c
nghin cu cho thy, h th m chi s chm vo tui xch ca c ta, hung chi l m n ra. Tui
xch l v t dung c nhn c xem nh phn ni ra thm ca c th ngi phu n, v v th, n
tr thnh du hi u cc ky thn m t khi c ta t n gn m t ngi n ng. Nu c ta thy
ngi n ng c bi t quyn ru th c ta se chm ch m vut ve tui xch ca mnh, nh anh
ta chuyn h tui xch ho c th m chi l ly th g trong tui ra. Vi c t tui xch gn ngi
n ng anh ta c th nhn thy ho c chm vo n l m t du hi u ro rng chng t c gi
quan tm n anh ta. Ngc li, tui xch cch xa ngi n ng cho thy gia h tn ti
khong cch v tnh cm.
11. Cha u gi

Cha u gi v phia ngi mnh cm thy thu v nht

Chn ny ut di chn kia v cha u gi v ngi mnh cm thy thu v nht. y l t th
th hi n tm trng thoi mi ca ngi thc hi n. T th ny lm cu c tro chuy n mt tinh
trang trng v m ra c h i he l c p ui.
12. Lc l giy

Chic giy cung cp mt manh mi.

Lc l gt giy cung l t th th hi n tm l thoi mi v lm lin tng n hnh nh dng
v t khi bn chn c ut ra vo giy. Hnh ng ny lm nhiu ngi n ng bi ri v khng
bit chuy n g ang xy ra.
13. Xon chn

iu b xon chn: n ng thich nht t th ngi ny ca phu n.

Khng xem li nhng iu bn va c, vy bn c th nhn thy bao nhiu du hiu v iu b

ve vn.
a s n ng u nht tri rng i u b xon chn l t th ngi quyn ru nht ca phu n. H
c dung i u b ny thu hut s chu n i chn h. ng Albert Cheflen nh n nh, hnh
nh chn ny ep st vo chn kia to dng ve c bp sn chc gi ra tnh trng c th ca m t
ngi sn sng quan h tnh duc.
Phu n con thc hi n cc t th chn khc nh bt cheo chn ri bung chn ra ch m ri trc
m t ngi n ng, dung tay vut nh ui cho thy mong mun c vut ve.
n ng nhn b ph n no trn c th phu n
Trong cun sch Why Men lie & Women Cry (Nh xut bn Orion), chung ti tm lc cu c
nghin cu v nhng b ph n c th m n ng v phu n nhn vo khi g p nhau. Kt qu
nghin cu kh cu th, n ng d b cun hut bi nhng phu n th hi n kh nng sinh sn tt
v quan h tnh duc khe. Khi ni n vc dng c th, c n ng ln phu n u thich ngi
c thn hnh cn i. i vi n ng, y l du hi u nh n bit ngi phu n c sc khe v
kh nng sinh sn tt.
C chng c cho thy n ng b cun hut hn bi phu n c gng m t nh tre con mt to,
mui nh, i mi mng v i m bu bnh, bi nhng du hi u ny gi ln bn nng che ch
ca m t ngi cha hu ht n ng. l l do ti sao nhiu mu qung co phu thu t thm
my hay nhn mnh n nhng c im ny. Tri li, phu n thich n ng c gng m t gi
d n hn, v n cho thy kh nng bo v : hm khe mnh, lng my r m v m t chic mui
khe.
Vi c phu n c gng m t nh tre con lm tit cht hoocmon n ng khin h mun bo v
ngi phu n.
Tin tt l phu n khng nht thit phi p t nhin th mi quyn ru c n ng, tt nhin sc
p em li cho c ta m t li th so vi cc i th, ci chinh l c ta cn c kh nng b c l
cc du hi u c th cho thy c ta c th tip c n c. y l l do ti sao m t s phu n
khng c hnh th hon ho nhng li lun c nhiu ngi cu hn! Tm li, n ng b quyn
ru bi nhng du hi u sn sng c tip c n nhiu hn l s hp dn v hnh th ca ngi phu
n. May mn l bn c th hc v t p luy n cc du hi u ny. M t s phu n pht hong khi
bit rng nhng ngi n ng hi n i ban u b ngi phu n hp dn v ve b ngoi v kh

nng sn sng c tip c n, thay v mun c ta bit cch chm sc, t gia n i tr ho c chi n
piano. H thy cc cu c tho lu n v ch ny lm mt phm gi ca ngi phu n hi n i.
Nhng hu nh mi cu c nghin cu v s quyn ru c thc hi n hn 60 nm qua u i n
kt lu n ging nh iu m gii vn ngh s ca tung trong hn 6000 nm trc, ngoi hnh
ca m t ngi phu n v nhng i u b m c y to ra quyn ru n ng nhiu hn l tri thng
minh ho c ti sn ca c y, th m chi xet theo chun mc hi n i th ky 21. n ng trong
th ky mi cung b hp dn bi nhng th hin hi n ngay trn c th ca ngi phu n, h t nh
t tin h luc mi nhn thy phu n ln u. Tuy nhin, nh chung ti ni trong cun Why
Men lie & Woman Cry , khi chn bn i th h c nhng tiu chun khc.
Thc t l bn quyn ru m t ngi n ng trc khi anh ta c th nh n ra tt c nhng c tinh
tt bn trong con ngi bn. Khi i cu c, bn mc mi bng nhng th c thich n ch khng
phi l nhng th bn thich. Bn bao gi nm th con giun lm mi nh cha? C le chi ngh
n thi l bn thy gh s, nhng li l mn n a thich ca c!
Khng chn ngi p!
a s mi ngi u b thuyt phuc bi nhng tng qung co nhan nhn trn truyn hnh,
phim nh hay cc phng ti n truyn thng rng ve ngoi c th l yu t then cht quyn ru
ngi bn mnh trong tng lai. Thc ra, rt him nhng ngi cc ky quyn ru, v h b gn
nhm lm chun mc m chung ta khao kht. Cc cu c nghin cu cho thy hu ht chung ta
u hoi nghi v nhng ngi p v thich tm bn tnh c mc quyn ru ngang vi chung ta,
ngha l chung ta c xu hng thich nhng ngi bnh thng ch khng tm kim nhng ngi
p. S thich ny c le do bm sinh, ging nh tre em thich nhn nhng gng m t dung d hn
l nhng gng m t p.
Bn thuc tip n ng no Thich mng, ngc hay chn phu n
Khi ni n phn c th phu n m n ng yu thich, n ng khp ni c chia thnh ba
nhm tng i bng nhau: thich b ngc, thich mng v thich i chn phu n.
Trong phn ny, chung ta chi phn tich cc c im c th ca phu n v l do ti sao mi b
phn li tc ng nh th n cm nhn ca n ng. C th phu n khng ngng tin ha thnh
mt h thng pht cc tin hiu tnh duc thu hut s chu ca n ng ti khnng sinh sn
ca mnh. Mng, b ngc v i chn ng vai tro ngha nht trong tin trnh ny. Ni nh vy
th c th l khng ung v mt chinh tr (*) nhng v mt sinh hc th n hon ton chinh xc.
Chu thich: (*) Thut ng PC (politically correct) chi ngn ng, thi , cch hnh x ung
n (hn l v chinh tr) c lin quan n s bnh ng gii tinh, chng tc, v.v. rt c a
dung trong x hi Anh-My hin i. C le im ny cc tc gi cung thc c s nhy cm
trong cu vn ca h. (ND)
1.

Mng

n ng nh gi cp mng tron, hnh tri o quyn ru nht. Mng ca ngi phu n khc vi
cc loi ng vt linh trng khc. Cc loi ng vt linh trng ging ci khc chi n rng v
mng nh ra khi chung sn sng giao cu. Trong khi , cp mng ca ngi phu n c ph
by thng xuyn v hu nh lun sn sng cho hot ng tnh duc. iu ny giup con ngi
duy tr mi quan h gn kt lu di nui dy con ci trng thnh.
Con ngi l loi ng vt linh trng duy nht giao hp mt i mt. cc loi linh trng
khc, con c tip cn con ci t phia sau, luc ny, cp mng ty ca con ci l du hiu cho
bit n sn sng giao cu. Mng ca phu n con c hai muc ich khc: d tr m nui con v
l kho d tr thc n khn cp vo nhng luc gy m, tng t nh ci bu ca lc .
Phu n l loi ng vt linh trng duy nht c mng thng xuyn m rng.
Vic mc qun Jean hng hiu cung tr nn ph bin bi v n lm ni bt cp mng v to cho
mng ve tron tra, sn chc. Giy cao gt khin ngi mang giy un lng, a mng ra v lc
mng khi bc i, iu ny bao gi cung thu hut s chu ca n ng. Ngi ta n rng
Marilyn Monroe cht bt 2cm gt giy tri lm ni bt ng tc lc l ca mnh. Khng
chi c con ngi m ging ci ca mt s loi b cnh cng cung luc lc phn ui trc mt
cc bn tnh tng lai gy s chu .
2.

B ngc

Trong nhng nm gn y, b ngc phu n tr thnh mi quan tm ca nhn loi, v ci khe

ngc cung nh thm my nng ngc tr thnh mt ngnh kinh doanh bc ty. y qu l iu
ng ni nu xet rng b ngc con ngi cung chi l cc tuyn m hi c phng i m thi.
B ngc c cu to phn ln t nhng m m, do chung c hnh dng tron v cc m ny
khng lin quan n vic to ra sa.

Tm li, b ngc phuc vu cho mt muc ich ro rng, l ra du tnh duc! B ngc c hnh nh
tng t nh ci mng ca phu n - vt tich li t nhngngy con ngi i bng bn chn.
Nu khi hoc tinh tinh i bng hai chn v phia bn, bn se khng th phn bit n l c hay
con ci! Khi con ngi ng thng v i trn hai chn, b ngc n rng ca phu n tin ha
nh mt s bt chc chic mng ca h. Cc cuc kim tra c tin hnh vi cc bc nh
chup khe mng v khe ngc cho thy ro rng l hu ht n ng u khng th phn bit c
hai ch ny!

Cc cuc kim tra cho thy hu ht n ng khng th phn bit c khe mng vi khe ngc
Nhng chic o tr c v nt ngc tht cao ch yu nhm nhn mnh khe ngc. May thay, gn
nh tt c cc cuc iu tra nghin cu v gii tinh u cho thy n ng thich b ngc mi
hnh dng v kich c - v chinh ci khe ngc kich thich h nhiu nht. B ngc phu n c kich
c nh nh tri chanh hay s nh qu da hu cung khng thnh vn , hu ht n ng u
thich chung cung nh ch hom trn ngc. Khi mt phu n thich ngi n ng no , c ta c
xu hng cui v phia trc, ep cnh tay vo st c th hn ep cp ngc li vi nhau v to ra
khe ngc.

Mona Lisa sau hai tun nc My

n ng thich nht b ngc ca phu n giai on inh cao v gii tinh v kh nng sinh sn,
tc l tui i mi. y l hnh nh b ngc tiu biu, thng c nhn thy trn nhng
tp chi dnh cho n ng, nhng vu cng gi cm v cc mu qung co khai thc s hp dn
tnh duc.

Cc nh nghin cu thuc trng i hc Purdue My pht hin rng phu n xin i nh xe

c c hi tng gp i kh nng c chp thun bng cch n ngc thm 5cm!
Khi ai c xem l nng bng

Nhit c th ngi l 37 C, nhng nhit da thay i tuy

theo tm trng ca chung ta. Nh cp, nhng ngi c m t l lnh m v lnh
lung thng l ngi c thn nhit thp, bi v mu ca h b dn xung cc c chn v cnh
tay, chun b cho t th nh nhau hoc b chy do cng thng gy ra. V th, khi bn gi ai
l lnh lung th bn ni ung c v mt cm xuc ln th cht. Tri li, khi mt ngi b ngi
kia hp dn, mu ca h dng ln b mt da lm cho h m hn. y l l do ti sao nhng
ngi yu nhau say m cung nhit, trao chonhau ci hn m p, c nhng cuc gp g
y phn khich hay thm chi l nng bng. nhiu phu n, s tng nhit c th ny c
th c nhn thy v ngc ca h se tr nn ng hoc ni y nhng nt ng thi hai m
ca h cung ng .
Nu bn l n ng, phn cui ny ng tin y.
3.

Sc hp dn ca i chn di

C mt l do v mt sinh hc gii thich ti sao n ng rt thich phu n c i chn di. Khi mt

c be n tui dy th, i chn ca c di ra rt nhanh v c th cha y hooc-mn v bin c

thnh phu n. i chn di ca phu n tr thnh mt du hiu cu th ngm bo c ta ang

chin v mt tnh duc v c kh nng sinh con. l l do ti sao i chn di lun lun gn vi
bn nng gii tinh mnh me ca phu n.
n ng rt thich phu n i giy cao gt bi v n mang li cho h cm gic l c ta c i chn
khe khon. Mang giy cao gt lm cho i chn trng di hn, lng cong, mng nh ra, khung
chu c dy v phia trc v bn chn trng c ve nh nhn. y l l do ti sao loi giy cao
gt cao nht kiu giy gt nhn c quai bao quanh c chn, l phng tin h tr gii tinh
hiu qu nht trn th trng.
Giy cao gt lm cho chn phu n trng di hn, khin mng lc l v ngc nh ra.
a s n ng thich phu n c i chn cn i, khe khon hn l nhng phu n c i chn
gy, mnh khnh, bi v m tha chn lm ni bt s khc bit gii tinh gia i chn phu n
v n ng, biu th kh nng tit sa tt hn. V tuy thich i chn khe khon ca ngi phu
n nhng n ng se thy cut hng nu nng trng c ve nh sn sng chi bng cho i tuyn
Anh!

Cc ngi mu nh Elle MacPherson v Rachel Hunter bin cc duhiu quyn ru ca phu n

tr thnh ngnh kinh doanh bc ty.
Cc du hiu v iu b ve vn ca n ng
Cc t th ph by ca dn ng c lin quan n vic th hin quyn lc, s giu c v a v.
Nu bn l phu n, c th bn se sm tht vng v phn tm tt cc du hiu ve vn ca n ng
bi chung kh it i so vi cc du hiu ca phu n. Trong khi phu n nmc gi cm, trang im
v s dung v s iu b ve vn th cnh n ng r my xe hi, khoc lc v s tin h kin
c v thch thc nhng ngi n ng khc. Ni v cc ng tc ve vn, n ng khng khc
no nhng g ng ng bn b sng, c bt c bng cch dung cy gy tht to p vo u

chung! Phu n c sc hp dn v ky nng cu c gii n mc h c th bt c nhiu c hn

bt ky ngi n ng no.
Trong phn ny, chung ti se ni n cc du hiu ngn ng c th ph bin nht m n ng
hay s dung, c tp trung ch yu quanh vung chc chn ca h. n ng ni chung khng
gii gi hoc nhn cc duhiu i tnh v nh ni trc y phu n khng nhng t ra lut
chi v kim sot cuc chi, m con s hu c bng ghi ty s. n ng hu nh chi phn ng li
nhng du hiu m h nhn c.
Mt s tp chi c thuyt phuc c gi rng cc ky nng ve vn ca n ng ang c ci thin
qua vic ngy cng c nhiu n ng chu hn n ngoi hnh ca h. n ng ngy nay chm
sc da mt, mng tay v mng chn, nhum tc, chinh rng, dung du x, thoa kem, nh phn.
Vo nm 2004, mt cuc nghin cu ca Gillette cho thy n ng Scotland l ngi m dng
nht nc Anh. Trung bnh mt ngy h dnh 16 phut trc gng chm chut bn thn.Tuy
nhin, hnh ng ny xut pht ch yu t s gia tng mc t phu ca cnh my ru ch
khng phi v h hiu bit hn v c du hiu ve vn ca phu n.
Mt cuc nghin cu My pht hin nhng t m phu n mun nghe nht t ngi bn tnh
ca h khng phi l Anh yu em m l Em gim cn ri y!
Ging nh hu ht cc ng vt ging c, n ng ph by hnh ng chi chut khi ngi bn
tnh tng lai xut hin. Ngoi nhng phn ng sinh l t nhin c cp, ngi n ng
se sa ngay ngn c vt, be thng c o, phi lp bui tng tng khi vai v mn m khuy o
c tay hoc ng h eo tay, ng thi chinh li o s mi, o khoc v cc phu kin khc.

iu b chinh c vt ca n ng.
L do ti sao n ng ni chuyn nhiu vi phu n luc bt u mt mi quan h
Nhiu ngi n ng ngh rng ni su vo nhng chuyn rign t ca mnh hay ca ngi phu
n se giup anh ta ghi im v c th khin c ta th l tm tnh vi anh ta nhiu hn. Do vy, luc
bt u mi quan h mi, n ng thng s dung chin thut ny nhng sua tun trng mt, c
th h se tr li cch c x c hu ca mnh l min bnh lun, con nu phi ni chuyn th h
chi bn n nhng s kin, tin tc v gii php cho nhng vn m h ang phi i mt m
thi.

Hnh nh ci chc chn ca n ng

S ph by gii tinh l liu nht m ngi n ng thc hin trc mt ngi phu n l iu b
ngn ci thc vo tht lng lm ni bt chc chn ca anh ta. Hoc anh ta c th xoay ngi v
phia phu n, cha bn chn hng v c ta, nhn thn mt v lu hn thng l. Ngoi ra, khi
ang ngi hoc da vo tng, ngi n ng cung c th dang chn l ci chc chn.
loi khi u ch v mt s loi ng vt linh trng khc, con c biu l sc mnh
qua vic ph by dng vt. Dang chn ra con khc chim ngng ton b kich c dng vt
v thinh thong iu chinh n l cch chung nhn mnh a v thng tr ca mnh. n ng cung
ph by kiu ny khng nh nam tinh nhng tinh t hn loi khi u ch, ch yu l do h s
phi i mt vi n tu di hn nu bt chc bn khi u ch kia.
Th ky 15 chng kin s ra i ca ming che ch m phia trc qun ng tum ca
nam gii vn khng ly g lm tinh t cho lm, muc ich l ph by nam tinh v chng t a
v ca ngi n ng. n th ky 21, ngi bn a New Guinea vn con dung iu b ph by
dng vt, trong khi n ng phng Ty t c hiu qu tng t nh nhng chic qun
Ty b st, qun bi c nh hiu Speedo hay thm chi l treo lng lng mt chum cha kha to
ung hoc mt u ca chic tht lng phia trc chc chn ca anh ta.

Nhng vt thong xung ny cho phep n ng c c hi thinh thong vi tay chinh sa khi cn
thit. a s phu n khng th hnh dung cnh ngi ta c th vi tay gi chc chn chn cng
cng v v cung ngc nhin khi n ng lm vic ny mt cch bnh thn v thng xuyn. tt
c ng vt linh trng ging c, ng tc ny th hin chung mt thng ip, chi c cch thc
tin hnh l khc nhau.

Nm ly tht lng v chc chn trong khi nhy l mt vi hnh thc ph by chc chn c phn
th thin

Chin binh Mex Irian Jaya mang ci bao dng vt truyn thng khng ai c th nghi ng
g v thng ip m anh ta mun gi gm.

Chinh chc chn

iu b ph by gii tinh ni cng cng ph bin nht ca n ng l chinh sa chc chn .

Phu n khp ni than phin rng h ang ni chuyn vi mt tay nam gii th t nhin, khng
ro nguyn c g m anh ta bt u chinh hoc s vo chc chn. C gi thit cho l do cc c
quan sinh duc ngoi ca h qun ln v vng viu nn luc no h cung phi quan tm n chung
ngn chn tnh trng nghen mch mu lu thng.
iu tuyt vi khi lm mt ngi n ng l bn khng phi ri khi phong chinh sa li ve
b ngoi ca bn thn.
Quan st bt ky nhm nam thanh nin no, c bit l nhng ni m nam tinh c c vu, vi
du nh sn th thao, th bn se thy h lin tuc sa chc chn, bi v trong v thc ca mi
ngi, h c khng nh cht nam tinh ca mnh trc mt ngi khc. Phu n s cht khip khi
mt ngi n ng tin n a cho h ung bng chinh bn tay m anh ta dung chinh
chc chn, v sau bt tay cho hi mi ngi.
Tht c vt lch sang mt bn
Nu bn l n ng v mun thm do xem ngi phu n no thich mnh, bn hy mc b compl
ngay ngn, tht c vt hi lch sang mt bn ri t mt ming x vi nh ln mt bn vai. Bt
ky phu n no thich bn cung se phi ming x vi v chinh thng c vt bn trng c ve
chinh t.

Tht c vt hi lch sang mt bn ngi phu n quan tm n mnh c c hi chinh n

thng li.

C th n ng iu g gy phn khich vi phu n nht?

Cc cuc iu tra cho thy phu n luc no cung c cm tnh hn vi ngi n ng c ging ni
trm v m i, bi v ging trm lin quan trc tip n mc testosteron. S thay i ging ni
c th thy cc cu con trai n tui dy th. C th chung cha y hooc-mn nam, chung
nhanh chng b v ging v bt u bin i thnh n ng. Khi n ng gn ngi phu n
m anh ta thich, anh ta c khuynh hng ni ging trm hn lm ni bt ve nam tinh, trong
khi phu n c khuynh hng ni chuyn vi tng cao hn tn ln ve n tinh. T khi phong
tro oi n quyn c dy ln vo nhng nm 60 ca th ki 20, phu n m nhim vai tro v
nhim vu trong nhng lnh vc vn l th mnh ca nam gii.
Nhng cng vic ny oi hi vic sn sinh cht testosteron, loi hooc-mn thuc y con ngi
t c thnh tu v thng c m t l hooc-mn thnh cng. Nghin cu ngy nay cho
thy cc quc gia nh My, Anh, Uc v New Zealand, ni m thuyt nam n bnh quyn c nh
hng mnh me hn cc nc khc, ging ni ca phu n tr nn trm hn bi v h dn quyt
on v quyn uy hn. Hy vng bc tip theo khng phi l ngc ca h se mc y lng!
Nng l kiu phu n thich ngc, chn hay mng ca n ng?
Cc phn ng gii tinh ca phu n c kich hot khi h nhn vo phn thn th no ca n
ng. Ni n cc b phn c th n ng m phu n a thich, phu n khp ni cung c chia
thnh 3 nhm: thich i chn, thich mng, thich ngc, cnh tay n ng. Trong , c ti 40%
phu n thich phn mng n ng, xp v tri u bng. Trong phn ny, chung ta se phn tich
nhng c im c th ca n ng v l do ti sao tng b phn c tc ng nh th n cc
gic quan ca phu n.
Ni chung, phu n cung a nhn nhng ngi n ng c thn hnh cng trng, vai rng, ngc
n, cnh tay cun cun v mng rn chc. Thm chi ngay th ky 21, cc cuc nghin cu cung
cho thy phn ln phu n vn mun mt ngi n ng c dng khe nh th nh vt vi
thu d v y lui ke gy hn.
C th n ng c kin to nhm muc ich rt ui, sn bt v nh vt vi cc con thu,
mang vc vt nng v git cht nhn qui vt.
1.

Vai rng, ngc n v cnh tay c bp

Phu n b hp dn bi phn trn c th ro net ca n ng, nhng a s khng thich dng ve

th hnh ca vn ng vin, v h cm thy anh ta quan tm n ve p ca bn thn hn l
ve p ca h.

C th ca ngi n ng chuyn sn bn rng phn trn v hp dn phn hng, trong khi c

th phu n hp vai v n dn phn hng. Cc c im tin ha ny ca ngi n ng cho
phep h keo l vu khi nng qua nhng qung ng di v mang chin li phm sn c v
nh.
B ngc pht trin ca n ng giup hai l phi ln phn b xy hiu qu hn v cho phep anh ta
hit th tt hn khi chy hay rt ui. cc th h trc, ngc n ng cng ln th anh ta cng
c tn trng v c quyn lc hn. iu ny hin vn tn ti trong cc b lc nguyn thy him
hoi con st li.
2.

Mng nh, sn chc

Mng nh, gn l b phn c th c phu n khp ni

yu thich nhng it ai hiu c s hp dn y ma lc ca n. Bi mt chinh l ch, mt ci
mng sn chc m bo cho ng tc n mnh v phia trc phng tinh khi quan h tnh duc.
n ng c phn sau mp hoc mm nho gp kh khan khi y ngi v phia trc v c
khuynh hng dn ton b trng lng c th ca h vo ng tc ny. i vi phu n,
khng phi l iu l tng v trng lng ca ngi n ng c th gy kh chu v lm cho c
ta kh th. Tri li, ci mng nh, sn chc ha hn kh nng lm vic hiu qu hn.
3.

Hng hp v i chn khe

i chn n ng tr nn quyn ru i vi phu n chi khi chung l biu tng cho sc mnh v
sc bn ca nam gii. i chn mnhme, it tht ca n ng di nht so vi i chn ca tt c
cc loi ng vt linh trng. Hng hp cho phep n ng chy nhanh qua nhng qung ng
di rt ui, sn bt. Ngc li, hng rng gy kh khn cho ngi phu n khi chy, v bp
chn v bn chn ca h thng giang ra gi thng bng. Gio s bc s thm l hc hng u
My Devendra Singh khm ph rng phu n nh gi ty l eo-hng ca n ng t 90% l
hp dn.
Tm tt
Th gii ang trong vong cng ta ca nn dch c thn. Tt c cc nc phng Ty
u c ty l kt hn thp nht trong 100 nm qua, ty l chi bng phn na ca 25 nm trc.
Uc, 28% ngi trng thnh cha kt hn ln no.
Mt vi ngi c th tht vng khi bit n ng v phu n b kich thich bi cc net c
trng c th luc u. Tuy nhin, mi ngi u c c hi ci thin ve ngoi ca mnh cung nh
kh nng li cun ngi khc phi. i vi nhng ai chn cch gi nguyn dng ve t nhin ca
mnh th hy con nhng c hi hn ho trn mng, nhng dch vu mai mi qua my vi tinh, cc
dp tn tinh v hn ho cp tc ang bung n khp ni. Tp chi New York Times c tinh vo
nm 2003, nhng dch vu ny mang li doanh s hng nm trn th gii l 3 ty la. V bi
v ngi n ng gp nhiu kh khn hn phu n trong vic gp g ngi khc phi, cho nn a
s cc lp hc tn tinh trn th gii c ng hc vin nam hn n.

CHNG 16

CAC DU HIU V QUYN S HU, LANH TH VA CHIU CAO

Chung ta du n ca c th ln nhng g chung ta tin l ca mnh.

Chung ta ta vo ngi khc ho c cc v t khng nh

quyn s hu i vi ngi ho c v t . Ta vo v t s hu ca ngi khc cung l m t cch
th hi n thng tr ho c hnh vi e da. Vi du, nu bn nh chup nh cho m t ngi bn v
chic xe hi, chic thuyn ho c v t dung c nhn mi ca anh ta, rt c th anh ta se da lng
vo mn mi ny, chn ln n ho c t cnh tay gn n. Khi anh ta chm vo ti sn ,
n tr thnh phn ni r n g c th ca anh ta, cch ny giup anh ta th hi n quyn s hu vi
mn . Nhng ngi yu nhau cm tay ho c m nhau ni cng c ng i phng thy
rng h c quyn i vi ngi . Nh qun l doanh nghi p gc chn ln bn lm vi c ho c
da ngi vo ca ra vo cn phong xc l p quyn s hu vi cn phong ln cc n i tht

trong . Ngi v phi ming x vi tng tng ra khi vai chng cho cc phu n khc
bit rng anh ta c ngi chim hu.

Nu mun e da ngi no , bn chi cn ta ngi, ngi ln ho c s dung c ca h m

khng xin phep. Ngoi nhng hnh vi xm phm rnh rnh vo lnh th hay v t s hu ca
ngi khc, vi du nh ngi vo gh ca anh ta ho c mc xe hi m khng xin phep, con c
nhiu th thu t e da tinh vi khc. Nh ni, m t trong nhng th thu t l da vo ca ra
vo vn phong ca ngi khc ho c ngi vo gh ca h.

Nhn vin kinh doanh n cho hng ti nh ca khch hng nn hi:

Ci gh no l ca ng? trc khi ngi xung, v vi c ngi nhm gh se mang e da ngi
s hu n v y ngi vo th vi t v.

M t s ngi c thi quen ta ngi vo ca ra vo v luc

no cung trong t th e da mi ngi ngay ln g p m t u tin. Nhng ngi ny c
khuyn nn t p t th ng thng, long bn tay m r ng to n tng tt i vi nhng
ngi khc. Mi ngi hnh thnh n 90% n tng v ngi khc trong 4 phut u v bn
khng bao gi c c h i th hai xy dng hnh nh.

Gi s gh ca sp khng c tay vn m iu ny kh c
th xy ra v gh khng c tay vn thng l ca khch th c th chung ta se nhn thy m t
ho c c hai chn ca ng ta gc ln bn. Nu cp trn ca sp bc vo phong th c th sp
ngi luc ny l cp di se chuyn sang thc hi n nhng i u b kin o hn nh t chn
ln h c bn di cung, ho c nu bn lm vi c khng c h c th ta bn chn vo chn bn
khng nh quyn s hu.
H thp c th v a v
Trong lch s, hnh ng lm tng ln ho c h thp chiu cao c th trc m t ngi khc
nhm vo vi c thit l p mi quan h cp trn cp di. Chung ta xng h vi thnh vin ca
hong gia l Your Highness (Tha B h/Tu c ngi), con nhng ke phm t i nh nhuc
th b gi l low, low down v low lives (ke bt lng). Khng ai mun b cho l short-

sighted (thin c n), looked down on (b coi re), hay fall short of their targets (khng t
c muc tiu). Din gi thng ng trn buc khi din thuyt cao hn nhng ngi khc,
thm phn ngi cao hn nhng ngi con li trong bi thm on, ngi ot huy chng vng
ng trn buc cao hn nhng ngi ot th hng khc, nhng ngi sng tng cao c nhiu
uy th hn nhng ngi sng tng tr t, m t s nn vn ha phn chia giai cp x h i thnh
ng cp cao v ng cp thp, ngay c cc dc s cung ng cao hn ngi khc khong
46cm.
Nhng ngi thu c tng lp trn i khi c th hnh ng kiu ngo (get on their high horse),
sn sng i ph vi tnh hung bt ng (rise to the occasion), t tn dng (put themselves
on a pedestal) ho c tr nn hch dch (become high and mighty). V khng m t v thnh no
c long t trng m li sng m t khu vc cch xa thnh ph, trn ru ng hay trong thung lung.
Ch ca h phi l Valhalla [ Theo thn thoi x Scandinavia, cc chin binh dung cm hy sinh
chn tr n mc se c rc linh hn v Valhalla, m t chn thin ng ], inh Olympus ho c
trn Thin ng. Mi ngi cung u hiu ngha ca vi c ng d y trc khi pht biu trong
cu c hp l ginh quyn kim sot.

a s phu n u nhun gi, con n ng cui u ho c ng nn cho khi di n kin cc thnh vin
ca hong gia. ng tc ny lm cho bn thn h trng c ve nh be i trc cc thnh vin
hong gia. Bt ngun t hnh n g ci nn lm cho bn thn c ve thp i, ngi cho lm
ng tc ci nn tng trng v dn n vi c hnh thnh cc kiu cho hi n i. Ngy nay,
chung ta vn bt g p hnh nh nhng ngi n ng khng i nn v nh vo trn khi g p phu
n. l do thi quen b mu ra ca t tin. M t ngi cng cm thy mnh thua kem ho c it
quan trng hn ngi kia th anh ta g p ngi xung cng thp.
M t s ngi coi Roger l linh hn ca t chc. Nhng ngi khc khng nh gi ng ta cao
nh th (go that high).
M t vi doanh nghi p ca Nh t bt u p dung li chin thu t cc chic my cho khch
bng cch hun luy n cho nhn vin gc cui cho khch hng m t cch chi li, thng l 15

 i vi khch hng chi xem hng v tng ln 45 i vi ngi mua hng. Trong kinh
doanh, nhng ngi lin tuc cui cho ban quan tr se b gn cho nhng bi t danh y xuc
phm nh nnh b, ke lun cui.
Nhn v t quan trng
Bt chp nhng g ngi ta cho l hp chinh tr (politically correct) khi bn v chiu cao ca con
ngi, cc cu c nghin cu chng minh m t cch thuyt phuc rng nhng ngi cao hn th
thnh cng, khe mnh v sng lu hn nhng ngi thp. Bc s Bruce Ellis, trng khoa tm
l thc nghi m thu c trng i hc Canterbury, New Zealand pht hi n rng nhng ngi
n ng cao cung c c h i di truyn noi ging tt hn nhng ngi n ng thp, khng chi bi
ngi cao c mc toresteron tng m con v phu n thng chn ngi n ng cao hn mnh
lm bn i. n ng cao hn c cho l c nhiu kh nng bo v v di truyn chiu cao cho
th h sau. Ngc li, n ng thich phu n thp hn mnh nhn mnh li th ro rng v
chiu cao ca h.
Bn cng thp th cng c nhiu kh nng l bn se b cnh n ng ngt li lin tuc. M t khch
hng ca chung ti cao 1m55, l n gim c cp cao ti m t cng ty k ton c nhn vin nam
chim a s, than phin rng c y lin tuc b nhng ngi cung a v ngt li ti cc cu c hp
lnh o. C him khi c c h i trnh by kin ca mnh m t cch trn vn, th m chi l cha
ni ht cu. Chung ti ngh ra chin thu t yu cu c y ng d y, i n bn ung c ph v luc
quay tr li ch ngi, c y hy c ng pht biu v trnh by quan im ca mnh. C rt
i ngc nhin v s khc bi t m c nh n c t chin thu t ny. M c du c y khng th s
dung chiu ung c ph ny mi, nhng iu lm c y nh n ra c rng vi c iu chinh
chiu cao c th giup c c nhiu quyn uy hn.
Bn lun thy n ng cao hn i cung phu n thp hn m him khi thy iu ngc li.
Trong cc cu c h i tho, chung ti lin tuc quan st v nh n thy cc nh qun l cp cao trng
cao hn tt c nhng ngi khc. Trng qua Vi n Qun l, chung ti thu th p c s li u v
chiu cao v mc lng ca 2566 gim c cng ty. Chung ti pht hi n ra chi tit ny, c
mi inch chiu cao vt chun trung bnh ca cng ty se em li cho ngi , bt k l n ng
hay phu n, m t khon tin lng phu tr i l 400 bng Anh. Nghin cu My cho thy chiu
cao cung c lin h n s thnh cng trong lnh vc ti chinh. th trng ti chinh Wall
Street, mi inch chiu cao em li thu th p tng thm l 340 bng Anh. Th m chi, trong cc vn
phong chinh ph v cc trng i hc, ni m vi c thng chc phu thu c v nng lc v
thng c xem xet bnh ng ch khng can h n chiu cao th mi tng quan vn tng
t xy ra. M t cu c nghin cu My cho thy, nhng ngi cao khng nhng c vi c lm tt
nht ti cc cng ty ca My, m h con nh n c mc lng khi im cao hn. Nhng ngi
cao trn 1m90 nh n nhiu hn 12% lng so vi nhng ngi cao di 1m85.
L do ti sao m t vi ngi c ve cao hn khi xut hi n trn truyn hnh
Trn truyn hnh, nhng ngi c ti lm chinh tr thng c cm nh n l cao. Hnh ngi
trn mn nh chi cao 15cm, v th vi c chung ta nh n thy ngi thc t cao bao nhiu l do
tim thc. Chiu cao m chung ta nh n thc v quyn hn chung ta cho h c lin quan trc tip

n nng lc v quyn hn m h th hi n. l l do ti sao nhiu nam din vin, chinh tr gia

v cc nhn v t rt thp vn th hi n kh tt trn truyn hnh chi v h lm cho mnh trng
cao. Vi du, Th tng Uc John Howard b cht tn vi bi t danh l Johnny nh be bi cch
ni nng mm mng v n tn ca ng ta trn truyn hnh. Cc kho st ca chung ti cho
thy cc c tri cm nh n ng ta cao 1m67 con s kh khim tn i vi n ng trong khi
thc t th ng cao 1m75. Trong khi , m t i th ca ng, cu Th tng Bob Hawke, bao
gi cung c cm nh n l cao trn 1m85 v ng ta lun din xut ti tnh. Nhng thc ra ng
ta chi cao 1m70!
Trn truyn hnh, ti din xut hay lm cho bn trng c ve cao hn.
Cu c nghin cu tin phong ca ng Wilson (1986) pht hi n khi m t sinh vin n ni
chuy n vi cc sinh vin khc, h cm nh n l anh ta cao 1m75. Cung chinh sinh vin ,
khi c gii thi u l gio s, th ngi nghe nh n thy anh ta cao n 1m90. Kh nng din
xut ti tnh ho c m t tc v gy n tng u khin ngi khc cm nh n bn cao hn.
Bi kim tra trn sn nh
Nu bn mun kim tra xem quyn uy c gn vi chiu cao hay khng, hy lm th bi kim tra
ny vi m t ngi bn. Trc ht, hy nm trn sn v bo ngi bn mnh c ng nh th
t n dung ti a li th v chiu cao. K n, yu cu ngi y la li bn th t ln v d d i. Sau
i v tri bn ng, ngi bn nm xung v ngh anh ta l p li li nhic mc. Bn
se nh n thy rng khng nhng anh ta cm thy gn nh khng th mng m bn, m ging ca
anh ta nghe cung khc l khi th ln ting t th nm.
Nhng bt li ca chiu cao
Tuy nhin, cao ln khng phi luc no cung l m t li th. M c du ngi cao thng c tn
trng hn ngi thp, nhng chiu cao cung c th gy bt li m t s trng hp trong giao
tip c nhn. Chng hn nhng luc cn ni chuy n ngang hng ho c nhn vo mt ngi
khc khi tho lu n, nhng khi m bn khng mun b cho l lm ra ve quan trng.
Anh, Philip Heinicy, m t ngi kinh doanh ha cht, cao 2m thnh l p Cu lac b dnh
cho ngi cao ci thi n nhu cu v m t x giao, thc tin v y hc cho cc thnh vin c
chiu cao khc ngi. Anh ta pht hi n l chiu cao qu kh ca mnh ang e da khch
hng, khin h cm thy b p lc v khng th t p trung vo nhng iu anh ta ni. Anh ta
khm ph rng khi ngi gii thi u v mn hng th bu khng khi giao tip khng nhng tr
nn ci m hn, m vi c loi b mi e da v hnh th ca anh ta cung lm tng ng k doanh
thu n 62%.
H thp ngi xung i khi cung c th nng cao a v
Trong m t s tnh hung, h thp ngi xung li l du hi u cho thy mnh mnh hn. l
khi bn ngi t th u oi v ra ve thoi mi trong m t chic gh m i ti nh ngi khc
trong khi ch nh ang ng. y hon ton l i u b khng lch s trn lnh th ca ngi
khc, th hi n thi trch trng ho c gy hn.

Trong lnh a ring ca mi ngi, nht l ngay trong nh h th ai cung mun t ra mnh l
ngi b trn v t hnh thnh thc bo v lnh a. V v y, nu mun gy cm tnh vi h th
bn cn phi t p cc i u b v cch c x mang tinh phuc tung.
Lm th no m cc chinh tr gia c th kim phiu bu khi xut hi n trn truyn hnh
Hn 3 th p nin qua, chung ti a ra li khuyn v cch thu hut s tin nhi m v tin c y t
ngi khc cho nhng ngi thng xut hi n trc cng chung. H mi thnh phn, t
cc ngi sao nhc rock, chinh tr gia cho n ngi d bo thi tit hay Th tng. Vo m t dp
n, hai nh chinh tr hng u c mi n tham gia hai cu c tranh lu n trn truyn hnh v
cch iu hnh t nc. ng vin A cao 1m75 nhng cc c tri thy ng ta thp hn do cch
tip c n ca ng ta nh nhng v trm l ng hn, trong khi i th ca ng ta, ng vin B, cao
1m90 c cc c tri nh n thy cao hn do thi quyt on, quyn uy ca ng ta. Sau cu c
tranh lu n th nht trn truyn hnh, ai cung thy l ng vin thp hn ang tht bi m t cch
thm hi. ng vin A lin gi i n cho chung ti xin li khuyn. Chung ti t vn nhiu
chin thu t, k c vi c ca bt 10cm buc t micro, khn gi c th nhn thy m t buc v
cm ca ng ta ngang nhau nh ng vin B. Chung ti ngh ng vin A nn b tri my quay
thp hn m t chut v quay hng ln ng ta trng cao hn. Chung ti con khuyn ng ta nn
nhn thng vo my quay khi truyn t thng tin tng c tri cm thy nh th h c ni
chuy n ring vi ng ta. V cch ny pht huy tc dung! Sang cu c tranh lu n k tip, ng
vin A c nh gi l ngi chim u th ro r t. Cc phng ti n truyn thng nh n xet
rng ng ta c m t cch nhn mi v quyn lc v kh nng lnh o. Sau cu c bu c, ng
vin A tr thnh ngi c c. Bi hc y l cc c tri thng khng my quan tm hay nh
nhiu n nhng g cc chinh tr gia ni trong cc cu c tranh c. H a ra l phiu cui cung
da vo nim tin rng ngi chin thng chinh l ngi lnh o phu hp nht!
Cch xoa du ngi ang tc gi n
trnh vi c e da ngi khc, chung ta thng c lm cho bn thn c ve nh be hn h.
Hy th lm bi kim tra ngn ng c the trong tnh hung bn phm li khi lu thng, chng
hn nh khng dng xe khi g p bin bo dng, khng nhng ng ho c chy xe qu tc .
V v y, bn b cnh st bu c phi tp xe vo l ng. Luc ny, nhn vin cnh st c th
xem bn nh m t i th khi anh ta tin n gn xe ca bn. Phn ng hu ht cc ti x l vn
ngi trong xe, m ca kinh ra v phn trn ny n ho c chi t i. Tc dung tiu cc xet v khia
cnh ngn ng c th trong cch hnh x ny l:
1. Vin cnh st bu c phi ri khi lnh th ca mnh (xe tun tra) v bc qua lnh th ca
bn (xe ca bn).
2. Gi nh rng bn th t s phm lu t th nhng l do bi n minh ca bn c th tr thnh on
tn cng i vi vin cnh st .
3. Vi vi c vn ngi trong xe, bn to ra ro chn gia bn v nhn vin cnh st .

Xet trong tnh hung ny, nhn vin cnh st v th cao hn bn nn cch c x ca bn chi
lm s vi c tr nn ti t v bn c nhiu kh nng b pht hn. Thay vo , nu bn b bu c
tp xe vo l, hy th cch ny:
1. Ngay l p tc bc ra khi xe ca bn (lnh th ca bn) v i v phia xe ca nhn vin cnh
st (lnh th ca anh ta). Bng cch ny, nhn vin cnh st khng thy bt ti n do phi ri
khi khng gian ca mnh. (ng th cch ny My v vi c bn bc ra khi xe v bc v i v
phia nhn vin cnh st c th khin bn b nhim c ch t ng t.)
2. Cui ngi xung bn c ve ngoi nh be hn nhn vin cnh st .
3. H thp a v bn thn mnh bng cch ni vi nhn vin cnh st rng bn v trch nhi m
nh th no v nng anh ta ln bng cch cm n anh ta v chi ra li ca bn. ng thi ni
vi anh ta rng bn hiu nhng kh khn trong cng vi c ca anh ta khi phi x l nhng ke
ngc nghch nh bn.
4. Cha long bn tay ra, ni ging run run, nn ni anh ta ng ghi ve pht. Nu bn l phu n v
vin cnh st l n ng, hy mim ci th t nhiu, chp mt lin tuc v ni ging c ve m vc
cao hn. Con nu bn l n ng, hy cm ly ve pht v ng pht.
Hnh ng ny lm ngi nhn vin cnh st cm thy bn khng phi l mi e da v khuyn
khich anh ta ng vai m t ngi b trn ang trch mng ke b di. Trong trng hp ny, c
th anh ta se quyt nh chi nghim khc cnh co bn v bn i m khng ghi ve pht! Nu
bn thc hnh ung theo chi dn trn y, phng php ny c th cu bn min b pht n
50%.

Xin ng ghi ve pht ti!

Cch ny cung c th c dung trn an m t v khch hng ang gi n d tr li hng ha b
li cho ca hng ho c mun than phin v iu g . Trong trng hp ny, quy thu ngn ca
ca hng tng trng cho ro cn gia nhn vin v khch hng. Se rt kh xoa du khch hng
nu nhn vin ca hng vn ng trong quy thu ngn, to ra cch tip c n anh u vi ti,
cng lm cho khch hng tc gi n hn. Nu ngi nhn vin vong qua quy thu ngn ti ch
khch hng, khom ngi xung, l long bn tay v s dung cc thao tc m chung ta p
dung vi nhn vin cnh st th cch ny c th xoa du ngi tc gi n. C ng phia sau bn
ho c quy c th lm tng mc gi n d.
Tnh yu th lin quan g n iu ny?

Nh nhn chng hc ngi Ba Lan, tin s Boguslaw Pawlowski, pht hi n ra rng duy tr
mi quan h l tng th nim tin, tin bc hay s tn trng nhau khng quan trng bng ty l
chiu cao 1:1,09. Cu c nghin cu ca ng vo nm 2004 cho thy m bo hnh phuc hn
nhn, ngi n ng cn phi cao hn v gp 1,09 ln. Ty l ny cung khp vi trng hp c p
i lng mn b tan v, Nicole Kidman cao 1m80 v Tom Cruise cao 1m70.
Nhng c p v chng c c ty l thnh cng ny l:
Cherie Blair v Tony Blair = 1,10
Jennifer Anniston v Brad Pitt = 1,11 (Tic l c p v chng ny li d chinh thc nm 2005,
sau khi cun sch ny c vit xong).
Victoria Beckham v David Beckham = 1,09
Nhng ngi khng c c ty l ny gm c:
Camila Parker Bowles v Thi t Charles = 1,01
Penny Lancaster v Rod Stewart = 0,97.
M t vi chin thu t khin ngi khc thy mnh cao hn
Nu bn thp hn, bn c th p dung m t vi chin thu t trung hoa quyn lc vi nhng
ngi cao hn khi h bt u e da bn. iu ny rt quan trng nu bn l phu n bi v trung
bnh phu n thp hn n ng 5cm. hy to m t khng gian ni bn c th kim sot c tnh
hnh bng cch t nhng ci gh c chiu cao khc nhau v ngh nhng ngi cao ngi trn
gh thp hn. Cc ngi nh th giup qun bnh chiu cao v lm gim i quyn lc ca nhng
ngi to ln qu c. Ngi cc v tri u bn i m t nhau cung c th lm cho mi th ng
u. Cch ny cung tng t nh khi bn ta ngi vo ca ra vo vn phong ca ai ni
chuy n trong khi h ngi. Ni chuy n ni cng c ng nh qun ru ho c m ng, trong xe
hi ho c trn my bay cung hn ch cc mu chc ca nhng ngi ng nghi p c chiu cao
vt tr i. Nu ai c hnh vi c on ho c ng gim st bn trong khi bn ngi, hy ng
d y i n ca s, nhn ra ngoi trnh by vn . Bn se trng c ve rt quan tm n cu c
tho lu n v ngi to ln hn khng th b c l li th v chiu cao khi bn khng nhn h.
Cui cung, hnh ng kin quyt cung c th lm gim bt nhng chnh l ch v chiu cao. Cc
chin thu t ny se lm cho bn ngng cao u vi nhng ngi c chiu cao e da hay giup
bn ng hin ngang gia nhng ngi ang c chi gc bn.
Tm tt
Chnh l ch v chiu cao c tc ng ng k n cc mi quan h . Tuy v y, chiu cao v
quyn lc thng chi do nh n thc. Ngi thp hn c th khin ngi khc thy mnh cao hn
khi h m c qun o s m mu, comple sc nh, trang im nh, nh nh n (i vi phu n) v
eo ng h c ln c biu thi gian. Kich c ng h cng nh th cng b cho l c it quyn

lc. ng thng, ngi thng v i ngng cao u l nhng cch to cho bn ve ngoi t tin v
theo quy lu t nhn qu th bn se thy t tin hn khi lm nh th.

CHNG 17

SP XP CH NGI NGI U VA TAI SAO?

C t nhin nh nh v trnh by mi vic cho ti nghe!

V tri bn ngi so vi ngi khc l cch thc hi u qu c c s hp tc t phia h. Ngc
li, v tri h ngi so vi bn cung c th tit l thi ca h.
Trong sut nhng th p nin cui ca th ky 20, chung ti tin hnh nhiu cu c kho st vi
cc i biu d h i tho xc nh nhng v tri no bn h i tho m h ngh l c th to thi
tich cc nht. Bn cnh s tham gia ca cc i biu, chung ti cung ng thi s dung bng
cu hi kho st theo c s d li u ca chung ti. Cu c nghin cu quan trng u tin v v tri
ngi tng c nh tm l hc Robert Sommer thu c trng i hc California thc hi n. ng
phn tich m t nhm sinh vin v tre em, i di n cho cc i tng c nghin cu, khi h
xut hi n ni cng c ng nh trong cc qun ru, nh hng. Chung ti p dung nhng pht
hi n ca Sommer vo v tri ngi trong cc tnh hung kinh doanh v m phn. B qua m t vi
khc bi t khng ng k gia cc nn vn ha hay gia mi quan h , y chung ti se tm tt
m t s v tri ngi ph bin m bn thng g p phi.
Trong cun sch Non-Verbal Communication in Human Interaction (Giao tip khng li trong
mi quan h tng tc ca con ngi) , gio s Mark Knapp thu c trng i hc Vermont
ghi nh n rng, bn cnh m t cng thc chung gii thich cc v tri ngi th mi trng cung
nh hng ti v tri c chn. M t cu c nghin cu c tin hnh vi nhng ngi thu c
tng lp trung lu cho thy, v tri ngi ca h trong cc qun ru c th khc vi v tri ngi
trong m t nh hng cao cp. Ngoi ra, hng ngi v khong cch gia cc bn cung c nh
hng ti t th ngi. Chng hn, nhng c p yu nhau thng thich ngi cnh nhau bt c ni

no c th, nhng trong m t nh hng ng uc, do bn k st nhau nn h bu c phi ngi i

di n nhau nh trong t th phong th.
Hy lu iu . By gi, chung ti se gii thi u cc v tri ngi ch yu trong m t s tnh
hung ti ni lm vi c v trong hot ng x giao.
Bi kim tra v v tri ngi ti bn
Gi nh rng bn l ngi B v bn chun b ngi vo m t chic bn hnh ch nh t cung vi
ngi A th bn se chn v tri ngi no trong nhng tnh hung sau y:
- Bn se phng vn ngi tm vi c m t cng ty nh, thn thi n .
- Bn giup ai hon tt tro chi ch.
- Bn se chi c vi ngi .
- Bn ang trong th vi n v khng mun bt ky ai quy ry.
Hy xem hnh minh ha di y ri la chn:

Cc v tri ngi c bn
y l nhng p n c xc xut tr li cao nht:
- Bn ngi v tri gc B1 khi tin hnh cu c phng vn. v tri ny, bn c th nhn ro ngi A
m khng c ve i u hay gy hn vi h. V tri B3 se khin bn trng cnh tranh ho c gy
hn, con v tri B2 th qu thn m t.
- Bn ngi v tri hp tc B2 trong trng hp giup gii ch bi v y l v tri ngi giup
ho c to dng cc mi quan h .
- Bn chn v tri B3 chi c vi ai . y c gi l v tri cnh tranh hay phong th v l v
tri m chung ta chn ngi khi u vi i th v n cho phep chung ta quan st ton b gng
m t i phng v nhng vi c h ang lm.
- Cui cung, bn chn v tri cheo B4 trong th vi n th hi n s c l p ho c t khng
mun b quy ry.
V tri gc (B1)

Khi tham gia vo cu c tro chuy n thng thng, thn m t, hy ngi v tri gc B1 v n cho
phep ngi ni v ngi nghe nhn nhau ro hn. Ngi t th ny, ngi ni cung d dng s
dung nhiu i u b hay quan st i u b ca ngi kia. Cnh bn se tr thnh m t phn ro
chn khi m t ngi bt u cm thy b e da. Ngoi ra, v tri ny cung trnh c vi c to ra
s phn chia lnh a trn bn. y l v tri tt nht xet v m t chin lc, t y ngi B c
th pht biu nu gi nh rng A l ngi nghe. Bng cch di gh n v tri B1, bn c th lm
du i khng khi cng thng v tng c h i c c kt qu kh quan.

V tri gc

V tri hp tc (B2)
Khi hai ngi c chung suy ngh ho c cung lm m t vi c th h thng ngi v tri B2. Chung
ti pht hi n rng 55% s ngi chn v tri ny l v tri ngi mang tinh hp tc nht trong
bng cu hi hay h t ng ngi vo v tri ny khi c yu cu lm vi c chung vi ngi
khc.
y l m t trong nhng v tri ngi tt nht bn trnh by vn v khin ngi khc chp
nh n n v v tri ny cho phep ngi ta nhn nhau ro hn v c c h i bt chc ngn ng c th
ca nhau. Tuy nhin, iu quan trng l lm th no bn c th di chuyn vo v tri ny m
khng lm cho ngi A cm thy lnh th b xm phm. y cung l v tri thich hp bn gii
thi u m t ngi th 3 vo cu c m phn. Vi du, nhn vin kinh doanh ang phng vn m t
khch hng ln th hai, ngi ny gii thi u vi khch hng m t chuyn vin ky thu t. Trong
trng hp ny, chin thu t ngi sau y se c tc dung tt:
Chuyn vin ky thu t ngi v tri C i di n vi khch hng A, con nhn vin kinh doanh ngi
v tri B2 (v tri hp tc) ho c v tri B (v tri gc). iu ny cho phep nhn vin kinh doanh h
tr khch hng v thay m t cho khch hng t cu hi vi chuyn vin ky thu t. V tri ny
c gi l v tri h tr i phng.

Gii thiu ngi th ba

V tri cnh tranh/phong th (B3)

Trong cch b tri ny, cc bn i m t nhau, h t nh cc tay sung min

vin Ty. Ngi i di n nhau qua chic bn c th to bu khng khi phong th, cnh tranh,
th m chi l dn n vi c mi bn se gi kh kh quan im ca mnh bi ci bn tr thnh
m t ro cn vng chc gia hai bn.
C 56% s ngi c kho st nh n xet y l v tri cnh tranh trong kinh doanh. Con trong
tnh hung x giao, vi du nh ti nh hng, 35% cho y l v tri tro chuy n. Khi hn ho, B3 l
v tri ngi ph bin nht trong cc hng qun, nhng iu ny ch yu l do nhn vin phuc vu
bn mi h ngi vo t th . V tri ny kh hi u qu i vi nhng i tnh nhn khi ngi
trong nh hng, bi cch ngi i di n cho phep h nhn nhau ro hn, ng thi lm ni b t
nhng khc bi t v gii tinh m t cch tinh t. Tuy nhin, trong mi trng lm vi c, ngi i
di n l v tri ca nhng ngi ang tranh ua ho c khin trch ln nhau. Ngi ta cung thng
ngi v tri ny trn lnh th ca mnh thit l p a v cao hn hay thp hn.
Ti sao m t s v sp khng c cp di a thich?
Chung ti pht hi n trong mi trng kinh doanh, nhng ngi ngi v tri cnh tranh/phong
th thng ni nhng cu ngn hn, nh nhng g h nghe it hn v c khuynh hng phn
bi n nhiu hn.
M t cu c thi nghi m c A.G.White tin hnh trong phong mch ca cc bc s cho thy,
s hi n di n ca chic bn c nh hng ln n tm l ca b nh nhn. ng nh n thy khi bc
s ngi ti bn lm vi c th chi c 10% b nh nhn cm thy thoi mi, con khi khng c bn th
con s ny tng ln n 55%. Chung ti tin hnh m t cu c th nghi m (Pease & Pease,
1990), trong yu cu 244 nh qun l cp cao v 127 nh qun l cp thp v cp trung phc
ha cch bi tri c trong vn phong ca h theo s thich nu c di n toa nh mi. Kt
qu, hn 76% cc nh qun l cp cao (185 ngi) phc ha ni t bn lm vi c nm gia
h vi cc nhn vin cp di. Chi c 50% nh qun l cp thp (64 ngi) phc ha tng t.

Nhng nh qun l nam c xu hng t bn gia h v ngi khc nhiu gp 2 ln so vi cc

nh qun l n.
Pht hi n thu v nht l cch cc nhn vin cm nh n v nhng nh qun l khng t bn lm
vi c nh m t ro cn. Nhng nh qun l ny c cc nhn vin ca h m t l cng bng
hn v sn sng lng nghe kin m khng a ra li chi trich.
Ngi i di n ngi khc se gy ra nhng cm gic kh chu.
Nu ngi B ang tm cch thuyt phuc ngi A th v tri cnh tranh se lm gim c h i m
phn thnh cng, tr phi ngi B c ngi i di n theo m t chin thu t nh trc. Vi du,
khi nh qun l A mun khin trch nhn vin B th v tri cnh tranh c th lm tng thn mc
cnh co. Ho c nu mun nng cao v th ngi A th ngi B c th c ngi i di n ngi
A.
Bt k bn hot ng trong lnh vc no, nu cng vi c c lin quan n vi c giao tip vi i
tc v phng chm ca bn l phi lun hiu quan im ca i phng, lm cho h cm thy
thoi mi v tin tng vo vi c lm n vi bn th v tri cnh tranh se khng a n kt qu .
Luc ny, v tri cnh tranh, cc cu c tro chuy n se ngn hn v thng thn hn.
V tri c l p (B4)
Ngi ta ngi v tri ny khi khng mun giao thi p vi nhau. Ngi l ni cng c ng nh
th vi n, gh , cng vin ho c nh hng thng ngi v tri ny. y l v tri chung ta th
hi n quan im hon ton i nghch nhau. 42% ngi c kho st cho rng thng i p
c chuyn ti trong v tri ny l thia th ho c thu ch. Nn trnh v tri ny khi bn mun
bn lu n ci m vi mi ngi.

V tri c lp cho ngi khc bit bn khng mun b lm phin

khng phi l iu bn ni, l ni bn ngi
Nh chung ti ni, bn hnh ch nh t to ra mi quan h cnh tranh ho c phong th bi v
mi ngi u chim lnh khng gian bng nhau, m t tin bng nhau v v tri ring bi t. iu
ny cho phep mi ngi gi m t quan im i vi ch c a ra v quan st nhau nhiu
hn t phia bn kia bn. Bn vung dnh cho nhng cu c tro chuy n ngn, i thng vo vn
ho c xy dng cc mi quan h cp trn hay cp di. Phn ln s hp tc c c xut pht t
ngi ngi cnh bn v ngi ngi bn phi c khuynh hng hp tc hn ngi ngi bn tri.

Mi ngi u c c v tri cnh tranh ln v tri gc ti bn vung

Xet v quan im lch s th it c kh nng ngi ngi bn phi se tn cng bn bng tay tri. V
v y , ngi ngi bn phi c tin tng hn v theo tim thc, ngi ta tin rng ngi ngi
bn phi c nhiu quyn lc hn ngi ngi bn tri. Phn ln nhng cng kich n t phia
ngi ngi i di n v tri tn cng. Khi 4 ngi cung ngi vo bn th mi ngi u c
ngi ngi i di n.
Khi ni m bn tron ca vua Arthur
Vua Arthur dung bn tron phn chia quyn lc v a v ngang nhau cho mi hi p s ca
mnh. Bn tron to ra khng khi thoi mi, thn thi n. N l cch sp xp l tng thuc y
cu c tho lu n gia nhng ngi c cung a v, v mi ngi u c phn lnh a bng nhau
trn bn. Bn thn vong tron tr thnh biu tng ca s on kt v sc mnh trn khp th
gii, do , vi c ngi thnh vong tron cung c tc dung tng t. Tic thay, vua Arthur khng
bit rng nu trong nhm c m t ngi gi a v cao hn nhng ngi khc th v tri ngi ny
lm thay i hon ton s phn b quyn lc trong nhm. Vua nm gi quyn lc cao nht con
cc hi p s ngi hai bn vua c hiu ngm l c quyn lc cao th nh, ngi ngi bn phi
vua c nhiu quyn lc hn ngi ngi bn tri. Sau , quyn lc ca mi hi p s se cng gim
dn khi h ngi cng cch xa nh vua.
Hi p s ngi i di n vua Arthur, trn thc t l ngi v tri cnh tranh/phong th, c kh nng
l ngi gy rc ri nht. 68% nhng ngi c kho st nh n thy ngi ngi i di n c th
biu th thi khng mun b quy ry ho c khng quan tm, vi du nh trong th vi n cng
c ng. 71% ngi ni rng h tro chuy n thn thi n ho c t thi hp tc khi h ngi ngay
bn cnh ngi khc.

Ngi c a v cao ngi bn tron lm thay i s phn b quyn lc.

Ngy nay, nhiu nh iu hnh doanh nghi p s dung bn hnh ch nh t, bn vung v bn tron.
Bn hnh ch nh t thng l bn lm vi c, c dung cho hot ng thng mi, cc cu c tro

chuy n ngn, khin trch, v.v. Bn tron, thng l bn ung tr vi gh ngi quy li ho c gh
thp hn, c dung to khng khi thoi mi, thn m t ho c thuyt phuc. Cung c th
nhn thy bn tron nhng gia nh i x bnh ng ho c khng c on vi con ci. Bn
vung thng c s dung trong cng-tin.
Duy tr s quan tm vi c hai ngi
Gi s bn l ngi C, sp ni chuy n vi ngi A v ngi B. Mi ngi ngi ba gc ti m t
bn tron. Gi s ngi A ni nhiu v t nhiu cu hi, con ngi B th vn im l ng sut. Khi
ngi A hi bn th lm th no bn c th tr li anh ta v tip tuc cu c tro chuy n m
khng lm cho ngi B cm thy mnh b gt ra ngoi? Hy s dung phng php kt ni n
gin nhng m hi u qu ny: Khi ngi A t cu hi, hy nhn anh ta luc bn bt u tr li,
sau quay sang nhn ngi B ri li quay sang ngi A, ri li quay sang ngi B cho n khi
bn ni cu sau cung, cui cung nhn li ngi A khi bn kt thuc cu ni .
Phng php ny khin cho ngi B cm thy anh ta c tham gia vo cu c tro chuy n. N
c bi t hu ich trong trng hp bn cn ngi B ng v phia bn.

Gi s quan tm ca c hai ngi khi tr li cu hi

Bn hp hnh ch nh t

Cc v tri quyn lc ti bn hnh ch nht.

Hu nh trong tt c cc nn vn ha, v tri A bn hp hnh ch nh t lun l v tri c sc nh
hng nht, cho du tt c mi ngi ngi ti bn c cung a v. Trong cu c hp gm nhng
ngi c cung a v, ngi ngi v tri A se c nh hng ln nht, nu lng anh ta khng
hng ra ca.
Nu ngi A ngi quay lng ra ca th ngi ngi v tri B l ngi c nh hng nhiu nht v
l i th n ng k i vi ngi A. Strodtbeck v Hook tin hnh m t s tho lu n th
nghi m mang tinh nh gi cho thy rng ngi ngi v tri u bn thng c chn l ngi
lnh o, c bi t nu ngi c tim lc kinh t. Xet trng hp ngi A ngi v tri quyn
lc nht, ngi c quyn lc th nh l ngi B, ri n ngi D, sau l ngi C. A v B c

cho l v tri thin v cng vi c trong khi v tri D c dnh cho m t th lnh tinh thn, thng
l phu n, ngi lun quan tm n cc mi quan h trong nhm v khich l mi ngi tham
gia vo cu c tho lu n. Vi thng tin ny, bn c th t bng tn ln ch ngi cho bit bn
mun tng ngi ngi u v giup bn phn no kim sot nhng vi c xy ra ti cu c hp.
Ti sao hc tro cng ca gio vin ngi bn tri?
Cc nh nghin cu thu c trng i hc Oregon qu quyt rng mi ngi c th gi li thng
tin v nhng g h nhn thy trng th gic bn phi nhiu gp 3 ln nhng g h nhn thy
bn tri. Nghin cu ca h gi rng bn c m t bn ng tt hn khi bn trnh bay thng
tin vi ngi khc. Theo , bn tt hn ny l bn tri ca bn bi bn ny nm trong trng th
gic bn phi ca ngi khc.
Cc cu c nghin cu cho thy bn tri bn l bn thich hp nht pht biu.
Tin s John Kershner thu c Vi n nghin cu Gio duc Ontario quan st cc gio vin v ghi
nh n ni h nhn i c mi 30 giy trong 15 phut. ng pht hi n cc gio vin hu nh b l
hc sinh bn phi ca h. Cu c nghin cu ny cho thy cc gio vin nhn thng v phia
trc 44% thi gian, nhn sang tri 39% thi gian, con bn phi chi c 17% thi gian. ng cung
pht hi n rng hc sinh ngi bn tri vit chinh t gii hn v it khi b gi pht biu hn nhng
hc sinh ngi bn phi. Nghin cu con cho thy khi nhn vin bn hng ngi phia bn tri
khch hng th c nhiu giao keo mua bn c thc hi n hn l khi h ngi phia bn phi
khch hng. V v y, khi bn cho con i hc, hy dy chung ngi bn tri ca gio vin. Con khi
chung trng thnh v tham d cc cu c hp, hy bo chung c ngi bn phi ca sp c
cm nh n l c nhiu quyn lc hn!
Quyn lc trong gia nh
Gi s phong n ca m t gia nh c m t ci bn v kiu dng bn c la chn ky th hnh
dng ca n c th tit l manh mi v vi c phn b quyn lc trong gia nh . Gia nh ci
m chn bn tron, gia nh khep kin chn bn vung v kiu gia nh thng tr chn bn
hnh ch nh t.
Ln ti khi t chc ti c, bn hy th thi nghi m ny: sp ch cho v khch rut re v thm l ng
nht ngi u bn, cch xa ca ra vo, lng quay vo tng. Bn se rt kinh ngc khi nh n
thy rng vi c sp xp m t ngi ngi v tri quyn lc khuyn khich h ni chuy n thng
xuyn hn v c nhiu quyn lc hn. iu ny cung khin nhng ngi khc chu n h hn.
Cch khin khn gi khc
The Book of Lists cun sch li t k loi thng tin v hnh vi ca con ngi mi nm cho
thy pht biu trc cng chung l ni s s 1 ca chung ta, con s cht xp hng 7. iu ny
c ngha l, nu bn n ving l tang, bn th nm trong c o quan con hn c iu vn phi
khng?

Nu bn c yu cu ni chuy n vi khn gi vo bt c luc no, iu quan trng l phi hiu

c khn gi nh n v gi li thng tin bng cch no. Th nht, ng bao gi biu l s lo
lng ho c s hi, v lm nh th, khn gi se xoay sang tm kim ngn ng c th ca bn v
chc chn h se tm thy nhng biu hi n lo lng. H se khng my may nghi ng bn lo lng
tr khi bn ni cho h bit. Th hai, hy s dung cc i u b t tin khi bn ni, cho du l bn
ang cm thy s hi. Hy dung cc i u b chp tay hnh thp chung, ng tc l v khep
long bn tay, thinh thong dung i u b ngn ci tho ra v khng khoanh tay. Trnh chi tay vo
ngi nghe, khoanh tay, s m t hay t mnh tay vo buc t micro. Cc cu c nghin cu cho
thy nhng ngi ngi hng gh phia trc bit c v gi li nhiu thng tin hn nhng
ngi con li, m t phn v h ham hc hi hn nhng ngi kia nhng m t khc, h t ra quan
tm n din gi trnh b gi pht biu.
Nhng ngi ngi dy trc m t bit c nhiu hn, tham gia nhiu hn v nhi t tnh hn .
Nhng ngi ngi khu vc gia l lp ngi k tip theo doi chm chu v t nhiu cu hi
nht, v y c xem l khu vc an ton, c bao quanh bi nhiu ngi khc. Nhng ngi
ngi khu vc hai bn v phia sau it chu v it nhi t tnh nht. Khi bn ng phia bn tri khn
gi - ngha l phia bn phi sn khu thng tin ca bn se tc ng mnh hn n bn cu no
phi, l phia d pht sinh cm xuc hu ht mi ngi. Tng t, ng phia bn phi khn gi tc phia bn tri sn khu tc ng n bn cu no tri ca khn gi. y l l do ti sao khi
bn ng phia bn tri sn khu v pha tro th khn gi se ci nhiu v lu hn, con nu ng
phia bn phi sn khu th cc li ku gi v nhng cu chuy n cm ng ca bn se c khn
gi n nh n tt hn. iu ny c cc din vin hi kch nh n bit t nhiu th p ky qua,
lm cho khn gi ci khi ng phia bn tri sn khu v lm cho khn gi khc khi ng bn
phi.
Vung chu
Bng cch s dung nhng thng s ca cc nh nghin cu Robert Sommer, Adam v Biddle,
chung ti tin hnh nghin cu cc khn gi c tinh mc tham gia ca h trong bui
din thuyt cn c vo ch h ngi trong khn phong. ng thi, chung ti con kim tra li u h
c th nh c bao nhiu n i dung din thuyt. Cc kt qu ca chung ti trung vi kt qu
nghin cu gc ca Robert Sommer, m c du i tng kho st ca chung ti u l ngi ln
tui, con nhng ngi tham gia cu c nghin cu ca Sommer l sinh vin. Chung ti cung pht
hi n c rt it s khc bi t gia cc nn vn ha ca Uc, Singapore, Nam Phi, c, Anh, Php
ho c Phn Lan v vn ny. hu ht cc ni, nhng ngi c a v cao ngi hng gh u.
ng chu nht l Nh t, h tham gia it nht, v v y chung ti chi ghi nh n d li u t hu ht
khn gi c cung a v. Kt qu ny chung ti gi l Hi u ng hnh phu.

S lu gi thng tin v tham gia ca khn gi da vo ch ngi h la chn (Pease, 1986)

Nh bn thy, khi nhng ngi tham gia ngi theo kiu phong hc se to m t vung tip thu c
hnh dng ging nh m t ci phu, vi cung phu chy dc trung tm khn phong, con mi ng
phu l hng gh u. Nhng ngi ngi trong phm vi ci phu tham gia nhi t tnh nht, trao
i kin vi din gi si ni nht v nh li nhng g c tho lu n nhiu nht. Nhng ngi
kem nhi t tnh nht l nhng ngi ngi phia sau ho c hai bn khn phong, h c khuynh
hng tiu cc ho c i u hn v nh li it nht. Cc v tri phia sau cung cho phep khn gi
c nhiu c h i hn ngi ve b y, ng guc ho c chun i.
Cu c th nghi m v vi c hc t p
Chung ta bit rng nhng ngi hc nhi t tnh nht se chn ngi gn phia trc nht, con nhng
ngi it quan tm hn se ngi phia sau ho c hai bn. Chung ti tin hnh nghin cu thm
xc nh xem li u Hi u ng hnh phu l kt qu ca vi c khn gi chn ch ngi da vo
s quan tm ca h v ti hay chinh ch ngi chi phi s tham gia v lu gi thng tin ca h.
Bng cch t tm the ghi tn ln ch ngi ca cc khn gi h khng th ngi v tri thng
l , chung ti c sp xp nhng ngi nhi t tnh ngi hai bn v ng sau, con nhng ngi
hay nup dy phia sau th i ln dy trc m t. Chung ti nh n thy chin thu t ny khng
nhng giup cc khn gi vn thu ng hi n ngi phia trc tham gia v nh c thng
tin nhiu hn, m n con lm cho cc khn gi vn tich cc nay hot ng kem v nh c it
hn khi b chuyn ch ra phia sau. iu ny cng cng c m t phng php gio duc l nu bn
mun m bo rng ai phi nh n c thng i p th hy h ngi dy trc m t . Khi
hun luy n cc nhm nh, m t s din gi v hun luy n vin b kiu sp xp ch ngi
dng lp hc v thay bng kiu b tri mng nga ho c qung trng l thin. Bng chng
cho thy kiu b tri ny khin mi ngi tham gia tich cc hn v nh tt hn v n giup gia
tng ng k tn sut tip xuc bng mt gia tt c ngi tham d v din gi.
c c quyt nh trong ba n ti
Hy nh li nhng iu c c p v lnh th ca con ngi v vi c s dung bn vung,
bn ch nh t v bn tron. Chung ta hy xem xet cc c ch tng tc gia chung trong bi cnh
m t ba ti vi muc ich l t c s chp thu n i vi ngh m bn a ra.
Nu bn nh bn vi c lm n trong ba ti, chin lc khn ngoan l hy hon tt mi tha
thu n trc khi thc n c mang n. M t khi mi ngi bt u dung ba th cu c tro
chuy n c nguy c b khng li. Khng nhng v y, ru con lm cho u c mu m. Sau khi n
xong, mu t no c truyn xung d dy tiu ha thc n khin ngi ta kh suy ngh ky
lng. Tuy rng m t s qu ng vn mun c cm gic mu m ny khi g p phu n trong cu c
hn ho, nhng n c th l thm ha khi thng tho. Hy trnh by nhng xut ca bn khi
tinh thn mi ngi con minh mn.
Khng ai a ra quyt nh khi mi ng h y thc n.

Cch y 100.000 nm, t tin ca loi ngi thng tr v nh vo cui ngy vi con mi sn
c v cung nhau chia phn trong ci hang chung. H t la ngoi ca hang si m v
xua ui d thu, ngi xoay lng vo vch hang trnh b tn cng t phia sau trong luc mi m
dung ba. m thanh duy nht c th nghe thy vo luc ny l ting g m thc n ngm ngom
cung vi ting la reo ti tch. Qu trnh chia thc n quanh ng la l thin luc tri chng vng
ti vo thi xa xa khi u cho m t hot ng x h i m con ngi hi n i ti din ti cc
ba ti c nng ngoi tri, cc chuyn i d ngoi hay cc bui d ti c. Trong nhng dp ny,
con ngi hi n i cung hnh n g v c x rt ging vi cch m t tin h lm cch y
hn 100.000 nm.
By gi hy tr li vi ba ti c ti nh hng hay ti nh ring, bn se d dng c c nhng
quyt nh c li khi ngi kia thy thoi mi v nhng ro cn phong th ca h c h
xung. t c iu ny, hy nh li cch t tin ta lm v tun theo vi nguyn tc c
bn sau y:
Th nht, du bn n ti ti nh hay nh hng, hy khch mi ngi quay lng vo tng ho c
vch ngn vng chc. Nghin cu cho thy s h hp, nhp tim, tn s sng no v huyt p tng
nhanh khi ngi ta ngi quay lng ra phia khng gian m, c bi t l ni c ngi qua li.
S cng thng cng tng nu lng ca ngi quay ra phia ca m ho c ca s thp. V tri ny
chi thich hp mi ai ngi khi bn mun lm h mt bnh tnh ho c lo lng. K n, en
nn l m v nhc nn m du u c c th gin. Nhiu nh hng ni ting c lo si l
thin ho c m t bc tranh h t nh ng la gn li vo nhm ti to li nhng tc dung ca
ng la chy ti cc ba ti c trong hang ng thi xa. Tt nht l ngi vo m t ci bn tron
v dng m t bc vch ho c m t ch u cy xanh to ngn tm nhn ca khch mi vi nhng
ngi khc nu bn mun ngi ny ngi lng nghe.
Bng vi c s dung nhng chiu lm th gin, cc nh hng ni ting thu v li nhu n ln t
nhng mn n bnh thng. n ng cung s dung cc phng php ny t hng nghn nm nay
to bu khng khi lng mn vi ngi phu n ca h. Chung ta d dng nh n c quyt
nh c li trong nhng tnh hung ny hn l trong cc nh hng en uc sng choang, bn
gh t khu vc l thin v ting bt a, dao na va p vo nhau.
Tm tt
Vi c sp t ch ngi khng phi l ngu nhin; sp xp ch ngi cu th cho nhng ngi no
c th nh hng ti kt qu ca cu c g p g. Ln ti, khi g p g bt ky ai, bn hy t hi:
Mnh mun gy nh hng ti ngi no nht v v tri ngi no l thich hp nht t c
iu ny? Ai c kh nng gy tranh ci ho c phn i? Nu nh khng c ngi c c lm
lnh o th ai se ginh v tri ngi c quyn lc nht? Nu mun ginh quyn kim sot th phi
ngi u? Cu tr li cho cc cu hi ny khng nhng se em li cho bn nhiu li th m
con ngn c nhng ngi khc c chi phi ho c kim sot cu c g p g.

CHNG 18

CUC PHONG VN, TRN U QUYN LC VA

CAC TH THUT TAO QUYN LC C QUAN

Adam ri khi cuc phng vn v bit mnh tht bi. C phi nhng g anh ta ni lm hng
mi chuyn? Hay c ve b com-l mu s-c-la. Chom ru d, chic khuyn tai v cp h s
nhet qu y lm cho ngi phng vn mt cm tnh? Hay chi v anh ta ngi nhm gh?
Khng phi tt c cc bui phng vn xin vi c u din ra nh mong i bi v cc nghin cu
cho thy c s lin h mnh me gia vi c ngi phng vn c thich ngi c phng vn v
kh nng h c nh n vo lm cng vi c hay khng. Rt cuc, phn ln nhng thng tin
thc t trong bn s yu l lch cc thng tin thc s hu ich th hi n nng lc ca ng vin
th b b m c. Nhng g ngi ta con nh l n tng m ng vin li cho ngi phng
vn.
n tng ban u trong th gii cng vi c l s thi n cm t ci nhn u tin.
Gio s Frank Bernieri thu c trng i hc Toledo phn tich cch i p ca cc ng vin
xin vi c nhiu tui v trnh khc nhau trong nhng cu c phng vn di 20 phut. ng
yu cu ngi phng vn nh gi tng ng vin da vo cc phm cht nh hoi bo, tri thng
minh v nng lc. Sau , m t nhm nhng ngi quan st c yu cu xem on phim quay
15 giy u tin ca tng cu c phng vn. Kt qu cho thy, n tng ban u ca h trn bng
hnh gn nh trung khp vi n tng ca ngi phng vn. Kt qu nghin cu l bng chng
y thuyt phuc chng t bn chc chn khng c c h i th hai to ra n tng u tin v
cch tin n gn, bt tay hay ngn ng c th ni chung ca bn l cc yu t rt quan trng
quyt nh kt qu.
L do ti sao James Bond trng c ve lnh m, bnh tnh v t ch
Cc nghin cu trong lnh vc ngn ng hc cho thy, c m t mi quan h trc tip gia a v,
quyn lc ho c uy tin ca m t ngi v kh nng t n dung ngn ng ca h. Ngi no c a

v x h i cng cao th h cng c kh nng giao tip bng t v cum t tt hn. Nhng nghin
cu ngn ng c th cung cho thy c m t mi tng quan gia trnh s dung vn ni v
lng i u b ca m t ngi no khi h din t . Ngi a v cao c th s dung vn t
ca mnh din t iu mun ni, trong khi ngi cso a v thp it c gio duc hn, c
trnh chuyn mn kem hn se s dung i u b nhiu hn l li ni din t . V vn t
khng phong phu nn anh ta dung i u b thay cho li ni. Thng thng, ngi c a v cng
cao th cng it khoa tay hay c ng c th.
i p vin James Bond p dung ti a nhng nguyn tc ny, ta thy anh ta s dung rt it i u
b c th, c bi t l khi b cng thng. Khi b ke thu e da, xuc phm ho c trung n, anh ta
u kh bnh thn v ni cc cu ngn, ging u u.
James Bond lnh lung n th m chi anh ta c th lm tnh ngay sau khi va git cht 10 tn
t i phm.
Ngi c a v cao thng hay lnh m, ngha l h l cm xuc ca mnh cng it cng
tt. Cc din vin nh Jim Carrey th ngc li, h din xut rt sinh ng, nhn mnh vi c
thiu quyn lc v thng ng vai nhng ngi n ng khng c a v, b e da.
9 bi quyt vng to n tng u tin th t tt
Gi s bn sp i phng vn v bn mun to n tng u tin th t tt. Hy nh l ngi khc
hnh thnh 90% kin v bn trong 4 phut u tin, v 60 n 80% n tng bn to ra khng
phu thu c vo li ni.
Sau y l 9 bi quyt vng to ra n tng tt nht trong m t cu c phng vn.
1. Ti khu vc tip khch
Ci o khoc ngoi v nu c th th a n cho ngi tip tn. Trnh bc vo trn phong khi
trn tay mang y nhng th khng cn thit, v n c th khin bn lng ngng v c ve khng
lch thi p. Ti snh tip khch, bn hy lun ng ch ng bao gi ngi. Cc nhn vin tip tn
c mi bn ngi bi v khi bn ngi, h khi nhn thy bn v khng phi tip bn na. Hy
ng chp tay sau lng (t tin), chm ch m lc l thn ngi (t tin, t ch) ho c s dung i u
b chp tay hnh thp chung. Kiu ngn ng c th ny nhm lin tuc nhc ngi khc nh bn
rng bn vn ch . Tuy nhin, ng bao gi lm nh v y ti phong thu!
2. Cch bc vo
Cch bn bc vo phong cho ngi khc bit bn mong i c i x nh th no. Khi nhn
vin tip tn mi bn vo, hy i vo khng chut do d. ng chn ch ca ra vo ging nh
c u hc sinh ng nghch i g p thy hi u trng. Khi bn tin vo vn phong ca ngi no,
hy bc i vi cung m t tc . Nhng ngi thiu t tin hay thay i tc v hi chun chn
khi bc vo.
3. Tin n gn

Cho du ngi ang ni chuy n i n thoi, luc li ngn keo ho c bu c dy giy, hy nh nhng
tin thng n m t cch t tin. t c p h s, ba kp h s hay bt c th g bn cm trn tay
xung, bt tay ngi v ngi xung ngay. Hy ngi kia thy bn quen vi vi c bc vo
cn phong m t cch t tin v bn khng mong b bt ch i. Nhng ngi i ch m ho c si
bc di cho thy l h c nhiu thi gian, khng quan tm n vi c h ang lm ho c khng
c vi c g khc lm. T th ny chi thich hp vi nhng tri u phu v hu v nhng ngi
sng Florida v Queensland. N khng phi l hay nu bn mun th hi n quyn lc, thm
quyn hay nng lc ho c mun chng t bn l ngi bn i tng li tre trung, khe mnh.
Nhng ngi mun gy nh hng i vi ngi khc v mun c chu nn bc i nhanh
nhn vi tc trung bnh v si nhng bc di va phi.
4. Bt tay
Gi long bn tay thng v sit tay bng vi lc nm ca ngi kia. Hy i phng quyt
nh khi no ngng bt tay. Hy bc qua phia bn tri bn ch nh t long bn tay khng b
hng xung luc bt tay. ng bao gi bt tay ngang qua m t bn. Hy nhc n tn ca ngi
2 ln trong 15 giy u tin v mi ln khng nn ni qu 30 giy.
5. Khi ngi
Nu bn bu c phi ngi gh thp i di n vi ngi kia, hy xoay gh chch 45 so vi h
trnh v tri b khin trch. Con nu khng th xoay gh th hy xoay ngi.
6. Khu vc ngi
Nu bn c mi ngi khu vc thn m t trong vn phong ca ngi , chng hn nh ti
bn ung tr th y l du hi u tich cc bi v 95% li t chi c a ra khi ngi phng vn
ngi phia sau bn lm vi c. ng bao gi ngi trn gh sofa lun xung qu su n ni trng
bn nh m t c p chn khng l mang m t ci u be ti phia trn. Nu cn, hy ngi thng
mep gh bn c th kim sot ngn ng c th ln i u b ca mnh v xoay ngi 45 so
vi ngi .
7. Cc i u b ca bn
Nhng ngi bnh tnh, t ch v kim sot c cm xuc ca mnh thng s dung cc ng
tc ro rng, n gin v thong th. Ngi c a v cao it s dung i u b hn ngi c a v
thp. y l m t quy c thng lng c t lu i nhng ngi c quyn lc khng phi c
ng nhiu! Ngi ng u lm i u b t khuyu tay tr xung nhiu hn ngi phng Ty,
con ngi Nam u hay lm i u b vi ton b cnh tay v vai. Hy bt chc cc i u b v
biu hi n ca ngi kia vo thi im thich hp.
8. Khong cch
Hy tn trng khng gian ring ca ngi i di n. Vo nhng phut u ca cu c g p g, nhu
cu v khng gian ny thng ln nht. Nu bn tin n qu gn, ngi kia se phn ng bng
cch ngi thut vo trong, ng ra sau ho c s dung cc i u b l p i l p li nh l nhp ngn

tay. Thng thng, bn c th tin n gn ngi quen v lui ra xa ngi mi g p. Tuy nhin,
n ng thng tin n gn phu n hn, ngc li, phu n li hay lui ra xa khi h lm vi c
cung n ng. Hy lm vi c vi khong cch gn vi nhng ngi bng tui v xa hn vi
nhng ngi ln ho c nh hn nhiu tui.
9. Hnh ng i ra
Nh nhng v thong th gi ghem c ch ng hp tp, hy bt tay nu c th v quay ngi
bc i. Nu khi bn bc vo m ca ng th khi i ra bn hy khep ca li. Khi bn bc ra,
mi ngi lun quan st bn t phia sau, v v y nu bn l n ng, hy nh nh bng phn gt
giy. y l ch m nhiu ngi n ng khng ng ngng g n, con phu n li lun lun .
Khi phu n quyt nh bc ra khi phong, h se hng bn chn v ca ra vo v bt u sa
li qun o v u tc to n tng p t phia sau. Nh c p cc phn trc, my
quay bi m t cho thy nu bn l phu n, ngi khc se quan st phia sau lng bn khi bn bc
ra ca m c cho bn thich hay khng. Khi bn i n ca, hy xoay ngi chm ch m v mim
ci. Tt hn l hy h nh n gng m t mim ci ca bn thay v nhng g phia sau lng
bn!
Khi ai bt bn i
Nu ai bt bn i hn 20 phut, iu cho thy ho c h c u c t chc kem ho c y l
hnh thc ca 1 tr n u quyn lc. Bt ai i nng cao a v ca ngi bt i v lm
gim v th ca ngi i. iu ny c th hi n qua vi c ngi ta xp hng i ti nh hng
ho c rp chiu phim v cho rng i ch l iu ng lm ch nu khng th sao h li phi ch?
Hy lun mang theo m t quyn sch, chic PDA, my tinh xch tay ho c cng vi c vn phong,
iu ny cho thy bn b n r n n ni khng thy bt ti n v phi i. Khi ngi bt bn i
bc ra g p bn, hy h m li trc, khi bn mi chm ch m ri mt khi vi c ang
lm d, ngng u ln ri cho hi h, sau nh nhng v th t t tin thu dn c. M t
chin thu t hay khi b bt i ch l ly ra m t s giy t ti chinh v ci my tinh ri lm
vi bi tinh. Khi h gi bn, hy ni: Ti se xong ngay. Ti sp lm xong nhng con tinh ny
ri. Ho c bn c th gi i n thoi di ng. Cch ny giup bn gi i m t thng i p cho thy
bn l ngi b n r n v khng ly lm i ngi v kh nng t chc kem ci ca h. Con nu bn
nghi ng ngi kia ang chi tro chi quyn lc trong cu c g p g, hy sp xp m t cu c gi
khn cp gi vo my di ng ca bn. Hy nh n cu c gi , ln ting c p nhng khon
tin ln, nhc n m t hai ci tn ni ting, bo ngi gi i n rng bn khng bao gi chp
nh n lm qua loa v h phi bo co li vi bn ngay khi c th. Sau , hy gc my, xin li v
s gin on v tip tuc nh th khng c g xy ra. Ny, James Bond vn chi tro ny, n se c
tc dung vi bn y!
Nu trong cu c g p g, ngi kia nh n m t cu c i n thoi ho c c m t ngi th ba bc
vo v h bt u m t cu c tro chuy n c ve lu th bn hy ly sch ho c cc cng vi c cn
chun b ra nghin cu. Vi c ny mang li cho h s ring t v chng t rng bn khng lng
phi thi gian ca mnh. Trong trng hp bn cm thy ngi c lm nh v y, hy ly i n
thoi di ng gi tip vi cu c gi quan trng v bn bc v nhng cng vi c kinh doanh m
bn thc hi n trc .

C nn lm b ri se thnh quen?
Phi chng l nu bn trnh thc hi n cc i u b ca tay, m t v thng xuyn dung nhng
du hi u m th bn c th ni di khng ngng mi ng m khng b pht hi n? A cha
chc, bi v nu bn s dung cc t th m khi ang ni di th c kh nng long bn tay ca bn
se m hi, hai m co gi t v con ngi thu li. Nhng ngi ni di ti tnh nht l nhng
ngi c th nh p vai v din nh th h thc s tin vo li ni di. M t din vin chuyn
nghi p c th lm iu ny tt hn bt ky ai th ng c nh n gii Oscar y! M c d chung
ti khng khuyn bn nn ni di, nhng c m t bng chng mnh me cho thy nu bn t p
luy n cc ky nng tich cc m chung ti c p n trong cun sch ny, chung se tr thnh
bn nng th hai ca bn v se giup bn rt nhiu trong cu c sng ca mnh.
Cc nh khoa hc chng minh quan im lm b ri se thnh quen bng cch th nghi m
trn loi chim. nhiu loi chim, con chim cng khe th b lng ca n cng s m mu. Nhng
con chim c mu s m hn lun ginh c v tri u tin khi ly thc n v tm bn tnh. Cc
nh nghin cu bt m t s con chim c lng mu sng hn, yu hn ri nhu m b lng ca
chung s m mu nhng con chim ny ni di nhng con chim khc rng chung mnh me.
Nhng kt qu l nhng con chim ni di vn b nhng con chim mnh th t s tn cng bi
chung l ngn ng c th yu kem, phuc tung. cc cu c kim tra k tip, nhng con
chim yu hn, c con trng ln con mi, khng nhng c nhu m lng m con c tim
hoocmon testosteron chung mnh me hn. Ln ny, nhng con chim ni di thnh cng
v chung bt u bc i m t cch oai v v hnh ng bo dn hn hn. Chung hon ton nh
la c nhng con chim mnh me th t s. iu ny cho thy bn cn to cho mnh ve ngoi
ng tin c y trong bui phng vn v hy suy ngh trc cch c x ca bn nu mun ngi
khc coi trng bn.
7 chin thu t n gin to thm li th
1. ng ln khi hp
Hy ng ln a ra quyt nh khi tin hnh tt c cc cu c hp trong thi gian ngn. Nhng
cu c nghin cu cho thy, cc cu c tro chuy n khi ng ngn hn rt nhiu so vi cc cu c tro
chuy n khi ngi v m t ngi ng khi iu khin cu c hp c cho l c a v cao hn
nhng ngi ngi. ng d y bt c luc no c ngi bc vo phong lm vi c ca bn cung l
m t phng n tuy t vi tit ki m thi gian, v v y ng gh ngi cho khch khu vc
lm vi c ca ring bn nhe. Ra quyt nh khi ng thng nhanh chng i thng vo vn v
hn ch trng hp ngi khc lnh phi thi gian ca bn bng cc cu hi huyn thuyn mang
tinh x giao nh: Gia nh anh khe khng?
2. cc i th ngi quay lng ra ca
Nh tho lu n, cc cu c nghin cu cho thy khi lng ca chung ta hng v phia khng
gian m th chung ta tr nn cng thng, huyt p tng, tim p nhanh hn, cng ca sng
no tng ln v chung ta th gp hn v c th phi cng ra sn sng cho m t cu c tn cng
t phia sau. y l m t v tri tuy t vi sp xp cho i th ca bn ngi.

3. Chum cc ngn tay li vi nhau

Ngi no hay chum cc ngn tay st nhau v bn tay phia di cm khi ni chuy n thng
khin ngi nghe chu nhiu nht. Ngc li, ngi xoe ngn tay ra ho c t bn tay phia trn
cm b coi l it c quyn lc hn.
4. Gi khuyu tay hng ra
Khi bn ngi trn gh, hy gi cho khuyu tay hng ra ho c ta trn tay gh. Nhng ngi phuc
tung, rut re thng khep khuyu tay vo t v v h b cho l ang s hi.
5. Dung nhng t c sc mnh
M t cu c nghin cu ti trng i hc California cho thy nhng t giu sc thuyt phuc nht
trong vn ni l cc t: khm ph, m bo, yu thng, chng minh, kt qu, tit ki m, d
dng, sc khe, tin bc, mi me, an ton v bn/anh/ch. Hy t p s dung nhng t ny! Nhng
kt qu mi thu nh n c qua vi c s dung nhng t ny se giup bn c c nhiu tnh yu
hn, sc khe tt hn v tit ki m tin bc. M nhng t ny li rt an ton v d s dung [ Xin
lu cc t c s dung trong chinh cu ny ].
6. Xch c p h s mng
C p h s mng c kha s thng c nhng nhn v t quan trng mang bn mnh chng t
h chi quan tm n cc chi tit ct yu. Nhng ngi mang c p h s to, cng knh l ngi
hay m vi c v b cho l c u c t chc kem, kh m bo hon thnh cng vi c ung hn.
7. Quan st nut o khoc ca ngi kia
Phn tich nhng cu c i u c ghi hnh, chng hn nh gia cc t chc cng on v ban
lnh o cng ty cho thy, ty l t c tha thu n cao hn khi ngi ta khng ci nut o
khoc. Ngc li, nhng ngi thng ci nut o vet, khoanh tay trc ngc hay c thi tiu
cc. Nu ai t nhin ci nut o vet ca h trong cu c hp th bn c th tin rng h ang tr
nn ci m.
Tm tt
Trc khi bn tham d m t bui phng vn hay cu c hp quan trng, hy ngi yn l ng trong 5
phut, tng tng bn ang lm nhng vi c trn v lm rt tt. Khi u c bn hnh dung ra cc
vi c m t cch ro rng th bn se c th thc hi n chung v nhng ngi khc cung se phn
ng theo nh v y.
Nhng th thu t to quyn lc ti c quan
Bn bao gi n d phng vn xin vi c v cm thy b p o ho c bt lc khi ngi vo gh
dnh cho khch mi cha? v tri no ngi phng vn c ve to ln v ni tr i hn, con bn
cm thy mnh nh be v kem ci? Rt c th ngi phng vn khn kheo sp xp c

trong vn phong nng cao a v v quyn lc ca h, ng thi h thp a v v quyn lc

ca bn. M t s chin thu t dung gh v b tri ch ngi c th lm c iu ny.
C ba yu t giup nng cao a v v quyn lc c cm nh n khi dung gh: kich c ca gh v
v t trang tri trn n, cao ca gh so vi sn v v tri ca gh so vi ngi kia.
1. Kich c ca gh v cc v t trang tri gh
Chiu cao ca lng gh c tc dung nng cao ho c h thp a v ca m t ngi no . Lng
gh cng cao th ngi ngi c cm nh n l c cng nhiu quyn lc v a v. Lng ngai
vng ca Nh Vua, N hong, c Gio Hong hay lng gh ca nhng ngi c a v c th
cao t 2,5m tr ln cho thy a v ca h so vi ngi khc. Gim c iu hnh thng ngi
gh bng da c lng ta cao, con gh ca khch c lng ta thp. N hong ho c c Gio
hong c quyn lc n u nu h lun ngi gh u nh, loi dung khi nh n piano?
Gh xoay c nhiu quyn lc v a v hn gh c nh. N cho phep ngi s dung c th t do
di chuyn khi h b cng thng. Gh c nh kh di chuyn ho c khng di chuyn c nn
ngi ngi phi s dung cc i u b tit l thi v cm xuc ca h. Gh c tay vn, gh c
lng ng ra sau v gh c bnh xe lm tng thm quyn lc cho ngi ngi.
2. Chiu cao ca gh
Chng 16 c ni n vi c s dung chiu cao lm gia tng quyn lc. Tuy nhin cn lu l
a v ca bn cung c th c nng ln nu gh ca bn c chinh cao hn gh ca ngi
khc. M t s v gim c qung co ni ting vi vi c ngi trn nhng chic gh c lng ta
c iu chinh chiu cao ti a trong khi khch ngi i di n, v tri phong th, trn gh sofa
ho c gh thp n ni tm mt ca h ngang vi m t bn ca v gim c.
3. V tri ca gh
Nh c p chng ni v vi c b tri ch ngi, phn ln quyn lc ca ch se tc ng ln
khch khi gh ca h t i di n, v tri cnh tranh. Th thu t thng g p l t gh ca
khch vo trong khu vc x giao ho c cng c ng, cch bn lm vi c ca gim c cng xa cng
tt. iu ny cng lm gim a v ca khch nhiu hn.
Cch chuyn i lnh th trn bn
Khi hai ngi ngi i di n nhau qua m t ci bn, v tnh h chia ci bn thnh hai lnh th
bng nhau. Mi bn xc nh na ci bn l lnh th ring ca mnh v khng cho ngi kia xm
phm lnh th .

Giy c t gia ranh gii.

Tuy nhin c nhng trng hp bn thy kh m ngi c vo v tri gc trnh by vn .
Gi s bn c m t t p h s, cun sch, bng bo gi ho c hng mu cn gii thi u vi ngi
khc. Luc ny, ngi ang ngi bn hnh ch nh t v bn ngi gii thi u v tri tt nht.
Trc ht, hy t mn ln bn, ngi se cui v phia trc nhn n v keo n v phia
mnh, ho c se y tr li lnh th ca bn.
Nu ngi chi cui v phia trc nhn m khng cm n ln th bn bu c phi trnh by
ngay ti ch bi v anh ta khng mun bn ngi cung bn vi anh ta. Trong trng hp ny, hy
xoay ngi 45 trnh by vn ca bn. Tuy nhin, nu anh ta cm mn v phia mnh
th bn c c h i xin phep bc vo lnh th ca anh ta v ngi v tri gc ho c v tri hp tc.

Ngi ny cm t giy v lnh th ca mnh ngu chp thun

Nhn c s chp thun, bn bc vo khng gian ca ngi kia.

Tuy nhin, trng hp anh ta y n tr li phia bn th bn hy ngi yn ti ch. ng bao gi
xm phm lnh th ca ngi kia tr phi ngi yu cu ho c c biu hi n cho thy bn c
phep lm nh th, nu khng bn se a h vo th vi t v.
Hng c th khi ngi
Hy xem tnh hung sau y: bn l cp trn v chun b gp vi m t nhn vin cp di lm
vi c khng hi u qu. Bn thy mnh cn s dung nhng cu hi thng v oi hi cu tr li

thng thn nhng iu ny c th to p lc cho cp di. i khi bn cung cn th hi n s cm

thng hay tn thnh vi suy ngh v hnh ng ca h.
B qua cc ky thu t phng vn v t cu hi cho nhng trng hp ny, hy xem xet cc im
sau y: (1 bui gp se din ra trong vn phong ca bn; (2) nhn vin cp di se ngi
gh c chn c nh nhng khng c tay vn, bu c anh ta phi s dung cc t th v i u b ca
c th, chung se giup bn hiu c thi ca anh ta; (3) bn se ngi trn gh xoay c tay vn
khng phi th hi n m t s i u b ca mnh v d dng di chuyn qua li.
Bn c th s dung 3 v tri gc ch yu. Ging nh v tri ng hnh tam gic, vi c ngi gc 45
to khng khi thn m t, thoi mi trong cu c g p g v l v tri m u thich hp cho bui
gp vi nhn vin.

S dung v tri gc 45 khi bt u bui gp vi nhn vin lm cho tnh hnh bt cng thng.
T v tri ny, bn c th ngm biu l thi ng tnh vi nhn vin cp di bng cch bt
chc ng tc v i u b ca h. iu ny cung ging nh trng hp t th m luc ng, c
th hng v m t im th ba v to thnh hnh tam gic biu th s ng tnh.
Tng t, khi bn quay gh cha c th thng vo ngi no, iu ngu rng bn mun c
c cu tr li thng thn cho nhng cu hi trc tip ca bn.

Cha thng c th vo ngi khc lm cho tnh hnh tr nn nghim trng.

Con khi hng c th cch ngi kia m t gc 45 , cu c phng vn se khng con p lc. y
l v tri tuy t vi t nhng cu hi t nh, khuyn khich ngi kia tr li cu hi ca bn ci
m hn m khng lm h cm thy cng thng.

V tri gc quay sang phi 45 .

Cch b tri li vn phong
c n phn ny ca cun sch, c le bn nm c cch b tri vn phong khi mun to nh
hng quyn lc, ginh quyn kim sot ho c to s thoi mi v thn thi n. Sau y l m t
vi du minh ha cho thy cch b tri li vn phong ca m t ngi no c th giup gii quyt
m t s vn v quan h gia gim c v nhn vin.
John lm vi c cho m t cng ty ti chinh ln. Anh ta c b nhi m vo v tri gim c v c
cp m t vn phong. Sau vi thng nh m chc, John nh n thy cc nhn vin khc khng giao
thi p vi mnh. Mi quan h gia anh ta v h thng cng thng, c bi t khi h trong vn
phong ca anh ta. John kh bt h lm theo chi dn ca mnh, th m chi, anh con nghe h ni xu
sau lng. Quan st tnh trng kh x ca John, chung ti thy khi cc nhn vin trong vn
phong ca anh ta th vi c giao tip se tr nn t hi nht.
V muc ich ca bi t p ny, chung ta se b qua ky nng qun l ca John m chi t p trung vo
cc khia cnh phi ngn t ca vn . Sau y l phn tm tt nhng ghi nh n ca chung ti v
cch b tri vn phong ca John:
1. Gh ca khch b t v tri cnh tranh so vi John.
2. Cc bc tng trong vn phong l nhng tm thep kin c, ngoi tr ca s hng ra ngoi v
m t bc vch ngn bng kinh trong sut. John c th quan st ton cnh vn phong t tm kinh
ny v nhng nhn vin con li cung nhn thy anh ta t y. Vi c nhn vin c th nhn thy
John lm gim a v ca anh ta v lm tng quyn lc cho bt ky nhn vin cp di no ang
ngi gh khch, bi v nhng nhn vin con li ngi ngay sau gh ca khch v vo v tri c
a v kem hn.
3. Bn lm vi c ca John c phn trc chc chn, che kin phn di c th ca anh ta khin
nhn vin khng quan st c cc i u b bn di nh gi thi ca John.
4. Gh ca khch c t v tri xoay lng ra ca.
5. John thng ngi t th hnh ci n, chn gc ln tay gh ho c thc hi n c hai i u b
trn khi c m t nhn vin cp di trong vn phong.
6. John ngi trn gh xoay c lng ta cao v c tay vn. Gh ca khch c lng ta thp, chn
gh c nh v khng c tay vn.

Cch b tri vn phong ban u ca John.

Cn c theo quan im b tri vn phong mang tinh thn thi n th vn phong ca John l v m t
rng tai ha! N khng c ve g l thn thi n i vi bt c ai ghe vo c. Cch b tri li sau y
khc phuc c iu ny:
1. t bn lm vi c ca John ngay sau tm vch ngn bng kinh vn phong trng c ve r ng
ra v cho phep khch vo phong nhn thy anh ta. Theo cch bi tri ny, cch v khch bc vo
se g p chinh John ch khng phi bn lm vi c ca anh ta.
2. Gh ca khch V tri ngi d b tn thng c t gc giup vi c giao tip tr nn ci
m hn. Ngoi ra, gc ngi ny phn no ng vai tro l l chn, che ch cho nhng nhn vin
cm thy bt an.
3. Tm vch bng kinh c ph m t lp ha cht, cho phep John quan st bn ngoi nhng
ngi khc li khng nhn thy bn trong. iu ny lm tng a v ca anh ta v to khng khi
ring t hn bn trong vn phong.

Cch b tri ti vn phong

4. M t ci bn tron thp v ba ci gh xoay ging nhau c t cui phong v to khng khi

thn m t cho nhng cu c g p g.
5. cch b tri ban u, phn khng gian trn m t bn lm vi c ca John chia na cho khch
nhng cch b tri mi tr li ton b m t bn cho John.
6. John t p ngi nhng t th m, kheo leo dung i u b chp tay hnh thp chung v c
l long bn tay khi ni chuy n vi ngi khc.
Kt qu ra sao? Quan h gim c-nhn vin ci thi n ng k. M t s nhn vin bt u
thy John d gn v cm thy thoi mi hn khi lm vi c vi anh ta.
Tt c nhng vi c cn lm l nng cao a v, lm tng quyn lc v sc nh hng i vi
ngi khc l hy m t chut n ngn ng phi li ni trong vn phong ho c nh bn. Tic
thay, a s vn phong ca cc nh qun l u c b tri nh vn phong ban u ca John, bi
chung u do cc kin truc s ch khng phi nhng ngi hiu ro mi quan h tng tc gia
con ngi thit k. Ngi ta it khi xet n cc du hi u phi ngn ng mang tinh tiu cc m
nhng ngi khc cm nh n.
Hy nghin cu cch b tri ni lm vi c ca bn v s dung cc thng tin trn to ra nhng
thay i tich cc cn thit.
Tm tt
iu c bi t cc tro chi quyn lc v th thu t to quyn lc trong vn phong l bn c th
on trc hi u qu v th m chi c th to s sp t . Adam khng h bit rng, cc nn vn
ha phng Ty, n ng m c comple mu socola khin cho phu n mt hng thu, con chom ru
d c th l mt nhng theo tim thc, n lm cho nhng ngi ln tui hn thy tm lm v n
lm lin tng ti quy Satan, ri chic khuyn tai, c p h s nhet qu y Chi nhng ngi
khng am hiu ngn ng c th mi mang cc th ny vo bui phng vn.

CHNG 19

TNG HP TT CA NHNG GI A THAO LUN

Nhn thong qua hnh ve trn, bn se thy m t con voi, chi khi no quan st ky, bn mi thy
mi th khng nh ve ngoi ca n. Khi mi ngi nhn vo ngi khc, h se thy ngi
nhng a s h li b l nhng manh mi m khi c chi ra mi v le l chung rt ro rng.
Ngn ng c th cung v y . Giao tip bng ngn ng c th tuy tn ti hn m t tri u nm
nay nhng chi mi c nghin cu m t cch c khoa hc n m t mc nht nh t cui
th ky 20. Cui cung, ngn ng c th c khm ph v hi n tr thnh m t phn ca nn
gio duc chinh quy v cc chng trnh o to kinh doanh khp mi ni.
Chng cui ny bn v nhng tnh hung x giao v kinh doanh, ng thi giup bn kim tra
xem bn c th hiu c cc du hi u c th n mc no. Tuy nhin, trc khi c phn p
n, hy quan st tng hnh ve xem bn c th nhn thy bao nhiu du hi u ngn ng c th
m bn c c. Tinh m t im cho mi du hi u quan trng bn pht hi n ra v bn se
nh n c m t bng nh gi chung sau cung. Bn se rt ngc nhin khi thy kh nng nh n
bit ca mnh c ci thi n ng k n th no. Hy nh l y, tuy chung ta phn tich
nhng i u b tnh nhng trong thc t, chung cn phi c hiu theo cum, theo ng cnh v
xet n cc khc bi t v vn ha.
Bn c th c c cc n tt nh th no?

1. u l 3 du hi u chinh trong hnh minh ha ny?

Tr li:

y l m t vi du in hnh v cum i u b m. Long bn tay l hon ton biu

hi n t th phuc tung, cc ngn tay xoe ra nhn mnh i u b v bo hi u khng gy hn.

Ton b c th m r ng cho thy khng giu gim th g. Ngi n ng ny c thi ci m,

khng e da.
2. u l 5 du hi u chinh?
Tr li:
y l cum i u b gi di in hnh. Khi ngi ny dui mt, anh ta nhn lng sang ch khc, c
hai bn lng my u nhn ln n mc ng ng . T th ngonh u i v hi cui xung cho
thy thi tiu cc. Anh ta cung c nu ci gi to vi mi mim ch t.

3. u l 3 du hi u chinh?
Tr li:
y c th thy ro cc i u b khng hoa hp. Ngi n ng gi v mim ci m t cch t
tin khi i ngang qua phong, nhng m t tay anh ta li t ngang ngi chinh li ng h ng
thi to ra m t phn ro cn bng cnh tay. Nu ci ca anh ta th hi n ro s s hi trn khun
m t. iu ny cho thy anh ta ang cm thy khng t tin ho c bt an trong hon cnh ca
mnh.
4. u l 5 du hi u chinh?

Tr li:
Ngi phu n ny bt ng kin vi ngi m c ta ang di n kin. C ta khng quay u hay
quay ngi v phia ngi kia m chi lic ngang nhn ngi , u hi cui xung (khng tn
thnh), lng my hi nhiu li (gi n d), khoanh hai tay (phong th) con khe mi ng th nh ch
xung.
5. u l 4 du hi u chinh?
Tr li:

Du hi u hin hi n y l thi thng tr, trch thng v quyn

v lnh th. i u b hnh ci n cho thy thi trch thng ci g cung bit, con i u b
chn gc ln bn l cch xc l p lnh th. lm ni b t ci ti ca mnh, anh ta ngi trn gh
xoay, c tay gh v cc phu ki n khc biu th a v cao. Ngoi ra, anh ta cung ang ngi v tri
phong th/cnh tranh.

6. u l 3 du hi u chinh?
Tr li:
a tre ng chng nnh lm cho n c ve ln hn v e da hn. Cm ht v phia trc cho
thy s thch thc, mi ng m r ng l hm rng h t nh cc ng v t vn lm trc luc tn
cng.
7. u l 5 du hi u chinh?

Tr li:
Cum i u b ny c th c tm gn trong 1 t: tiu cc. Ba kp h s c s dung lm ro
cn, tay khoanh li v chn bt cheo v lo s ho c phong th. Ao khoc ci nut, c p kinh mt
che giu cc du hi u ca mt ln con ngi. V ngi ta hnh thnh 90% kin v ngi khc
trong 4 phut u nn ngi n ng ny hon ton khng to c n tng ban u vi ngi
khc.
8. u l 6 du hi u chinh?

Tr li:
C hai ngi n ng u s dung cc i u b gy hn v sn sng. Ngi n ng bn tri
dung i u b tay chng hng, con ngi n ng bn phi dung i u b thc ngn ci vo tht
lng. Ngi n ng bn tri it hung hng hn v anh ta ng ngi ra sau v hi hng c th ra
xa ngi n ng bn phi. Trong khi , ngi n ng bn phi li thc hi n t th e da
bng cch hng c th vo ngi n ng bn tri v ng thng ngi. Net m t ca anh ta
cung nht qun vi cc i u b c th ca anh ta, con mi ng ca anh ta th nh ch xung.
9. u l 13 du hi u chinh?
Tr li:

Ngi n ng bn tri ngi ging chn trn gh nhm kim sot

cu c tho lu n ho c chi phi ngi n ng bn phi. Anh ta cung hng thng c th vo
ngi n ng bn phi. Cc ngn tay ca anh ta an li, bn chn mc vo nhau t di gm
gh, cho thy thi chn nn. C th anh ta thy kh lm cho mi ngi hiu quan im ca
mnh. Con ngi n ng gia cm thy mnh hn hn hai ngi kia bi anh ta ang dung
i u b hnh ci n. Ngoi ra, anh ta con ngi t th bt chn ch ngu chng t anh ta c th
cnh tranh ho c tranh ci. Thm vo , anh ta ngi trn gh xoay, c tay vn, ng ra sau biu th
a v cao. Trong khi , ngi n ng bn phi ngi v th biu th a v thp: chn gh c
nh v khng c phu ki n. Anh ta con khoanh tay v bt cheo chn th t ch t (phong th), u
cui xung (i u), c th hng ra (th ), cho bit anh ta khng thich nhng g anh ta nghe
thy.
10. u l 14 du hi u chinh?
Tr li:

Ngi phu n ph by cc i u b tn tinh in hnh. C ta a m t

bn chn ln phia trc, bn chn hng v ngi n ng phia xa bn tri (quan tm), kt hp
vi i u b tay chng hng v ngn ci thc vo tht lng (quyt on, sn sng), c tay tri
nga ln (gi cm). C ta con nh khi thuc hng ln (t tin, lc quan) v lic sang ngi n
ng phia xa bn tri. p li, anh ny sa li c vt (chi chut) v cha m t bn chn v phia
c ta. u anh ta ngc ln (quan tm). V phia ngi n ng gia, ro rng anh ta khng c
cm tnh vi ngi n ng kia v c th anh ta hng ra xa v lic ngang ngi m t cch
hn hc. Anh ta giu long bn tay i v nh khi thuc hng xung (tiu cc). Ngoi ra, anh ta
con da vo tng (gy hn v lnh th).
11. u l 12 du hi u chinh?

Tr li:
Ngi n ng bn tri s dung cc i u b trch thng v c thi ngo mn i vi ngi
i di n. Anh ta nhm mt khi nhn thy ngi n ng kia, u hi nga ra sau c xem
thng. C th thy ro s phong th bi u gi ca anh ta khep ch t li vi nhau v anh ta
ang cm ly ru bng c hai tay hnh thnh ro cn. Ngi n ng gia b hai ngi
n ng kia gt ra khi cu c tro chuy n, khng to thnh hnh tam gic vi anh ta. Tuy nhin,
anh ny t ve lnh m th hi n trong i u b ngn ci thc vo tui o ghi-l (trch thng),
ng ngi ra sau gh v dung i u b l chc chn (tinh cch hung hng). Ngi n ng
bn phi nghe v anh ta ngi t th xut pht (chun b ri phong), hng bn chn v c
th v phia li ra gn nht. Lng my v khe mi ng nh ch xung, u hi cui, t khng tn
thnh.
12. u l 11 du hi u chinh?
Tr li:
Ngi n ng bn tri v ngi n ng bn phi ang t th c th khep kin. Con ngi n
ng gia biu l thi trch thng v mia mai. Anh ta dung i u b nm ly ve o vi
ngn tay ci tay phi cha ln (trch thng) v cha ngn ci v phia ngi n ng ng bn
tri mnh (nho bng). Ngi n ng bn phi p li theo kiu phong th bng i u b bt

cheo chn v t gy hn bng i u b bn tay nm ly cnh tay (kim ch) v lic ngang.
Ngi n ng bn tri th khng quan tm n thi ca ngi n ng gia. Anh ta bt
cheo chn (phong th), tay ut vo tui qun (khng sn long tham gia) v nhn xung trong khi
dung i u b au c (chn ngy n t n c).
13. u l 12 du hi u chinh?
Tr li:

Hnh ny th hi n bu khng khi cng thng bao trum. C 3

ngi n ng u ngi thut vo gh gi khong cch ti a vi nhau. Ngi n ng bn
phi c kh nng ang gy rc ri do cum i u b tiu cc ca anh ta. Khi ni, anh ta dung i u
b s mui (la di), tay phi m ngang ngi to m t phn ro chn bng cnh tay (phong
th). Vi c anh ta thiu quan tm n kin ca hai ngi n ng kia c th hi n bng i u
b gc chn ln gh, l chc chn v c th hng ra xa hai ngi . Ngi n ng bn tri
khng tn thnh vi nhng g ngi n ng bn phi ni v dung i u b v b che mt (khng
tn thnh), hai chn bt cheo (phong th) v hng ra xa (khng hng thu). Ngi n ng
gia c ve mun ni iu g nhng gi li kin ca mnh. iu ny c anh ta th hi n
qua i u b t km ch l nm ly tay gh v qu p mt c chn. Anh ta cung ngu thch thc
ngi n ng bn phi bng cch hng c th v phia ngi .
14. u l 8 du hi u chinh?

Tr li:
Trong hnh ny, ngi n ng bn tri v ngi phu n bt chc cc i u b ca nhau to
thnh nhng ci gi chn sch trn gh trng ky. Hai ngi ny rt c cm tnh vi nhau v
t tay sao cho h c th l c tay v bt cheo chn hng v phia nhau. Ngi n ng
gia ci mim ch t mi, c ra ve quan tm n nhng g ngi n ng kia ni nhng iu ny
khng hoa hp vi cc biu hi n trn khun m t v cc i u b c th khc ca anh ta. u
anh ta cui xung (khng tn thnh), khe mi ng l lng my meo x ch xung (tc gi n) v anh
ta lic ngang ngi n ng kia. Ngoi ra, anh ta con khoanh tay v bt cheo chn th t ch t
(phong th). Tt c cc i u b cho thy anh ta c thi rt tiu cc.
15. u l 15 du hi u chinh?

Tr li:
Ngi n ng bn tri dung cum i u b th hi n s ci m v trung thc: long bn tay l ,
bn chn a ln phia trc, u ngc ln, o khoc khng ci nut, tay chn m ra, cui ngi
v phia trc v mim ci. Tuy nhin, khng may cho anh ta v khng ai hiu chuy n ca anh ta
c. Ngi phu n ngi thut vo gh, bt cheo chn hng ra ngoi (phong th). C ta khoanh 1
tay li to thnh m t phn ro cn (phong th), nm bn tay th t ch t (cng thng), u cui
xung, dung i u b nh gi chi trich (bn tay ta vo m t ). Ngi n ng gia dung i u
b chp tay hnh thp chung a ln cao, cho bit anh ta cm thy t tin ho c t mn, ng
thi ngi t th bt chn ch ngu, cho thy anh ta c thi cnh tranh ho c tranh ci. Ni
chung, anh ny c thi tiu cc v anh ta ngi lui ra sau, u cui xung.
16.a. u l 9 du hi u chinh?
Ba hnh sau y minh ha cc cum i u b phong th, gy hn v tn tinh in hnh.
Tr li:

Bt u cuc tro chuyn

Trong hnh trn, c ba ngi u khoanh tay, hai ngi trong s h bt cheo chn (phong th) v
c ba u hng c th ra xa nhau. Tt c cho thy c th h chi mi g p nhau ln u. Ngi
n ng bn phi c ve thich ngi phu n v chn phi ca anh ta dang ra, cha v phia c gi v
lic ngang nhn c ta, kt hp vi i u b lng my nhn ln (quan tm) v mim ci. Na c
th ca anh ta hng v phia c ta. thi im ny, c ta cha nghing v phia ai.
16.b. u l 11 du hi u chinh?
Tr li:

15 phut sau
Luc ny, ngi phu n khng bt cheo chn na v ang ng t th nghim, trong khi
ngi n ng bn tri cung thi bt cheo chn m cha m t bn chn v hng ngi v phia c
gi (quan tm). Anh ta dung i u b ngn ci thc vo tht lng, ho c c t thi cnh
tranh vi ngi n ng kia, trong trng hp ny l thi gy hn, ho c nhm n ngi
phu n, bin n thnh i u b gi tnh. Anh ta cung ng thng ngi ln lm cho mnh
trng to ln hn. Ngi n ng bn phi c ve b ngi n ng kia e da, luc ny anh ta ang
ng thng ln, khoanh tay v lic nhn ngi n ng kia, lng my keo x ch xung (khng tn
thnh) v khng mim ci na.
16.c.u l 15 du hi u chinh?
Tr li:

15 phut sau
Thi v cm xuc ca nhng ngi ny gi y c th hi n ro qua ngn ng c th ca h.
Ngi n ng bn tri vn gi t th ngn ci thc vo tht lng, bn chn a v phia trc,
xoay ngi, xoay ngi v phia phu n nhiu hn, hon ton biu l s ve vn. Ngn ci ca
anh ta nm ly tht lng ch t hn nhn mnh i u b v anh ta ang ng thng ln. Ngi
phu n cung thc hi n nhng i u b p li, iu ny cho thy c ta c chu ti anh ta. C ta
khng khoanh tay na, xoay ngi v hng m t bn chn v phia anh ta. Cc i u b ve vn
ca c bao gm vut tc, l c tay, a ngc v phia trc l khe ngc, net m t hn hoan
v nh khi thuc hng ln (t tin). Ngi n ng bn phi khng vui v b gt ra ngoi. Anh
ta dung i u b tay chng hng (sn sng gy hn) v ng ln l chc chn t khng
hi long.

Tm li, ngi n ng bn tri ginh c s chu ca ngi phu n v ngi n ng con

li nn i do trn dy Himalaya i l va!
Bn t bao nhiu im?
130 150 im
Bn c trc gic tuy t vi y Batman ! Bn l ngi giao tip cc ky khn kheo. Bn gn nh
lun nhy cm vi cm xuc ca ngi khc. Bn xng ng ng u!
100 130 im
Bn rt gii giao thi p v thng cm nh n c nhng g sp din ra. Nu kin tr luy n
t p, bn c th tr thnh ngi giao tip hng nht.
70 100 im
i khi bn bt cht hiu c cm gic ca mi ngi i vi cc s vi c ho c vi nhau,
nhng c nhng luc phi vi ngy sau bn mi hiu c. Bn cn kin tr luy n t p ngn ng
c th.
Di 70 im
Bn c cun sch ny m khng t 70 sao? Chung ti khuyn bn nn tm cng vi c trong
lnh vc tin hc, k ton ho c nhn vin tip tn trong ngnh y, nhng cng vi c khng yu cu
ky nng giao tip i th hn. Hy c li t u cun sch ny. Trong khi c, ng ri khi nh
ho c th m
chi ng tr li i n thoi.
Tm tt
Nghin cu cho thy m t cch thuyt phuc l nu bn thay i ngn ng c th ca mnh th bn
cung c th lm thay i nhiu iu trong cu c sng ca bn. Bn c th thay i tm trng
trc khi i ra ngoi, cm thy t tin hn trong cng vi c, tr nn vui ve hn v c kh nng
thuyt phuc hn. Khi bn thay i ngn ng c th ca mnh, bn se giao thi p khc i vi mi
ngi xung quanh v ngc li, h cung se p li bn khc i.
Khi bn mi bt u tng vn hiu bit ca mnh v ngn ng c th, c th bn se thy go b v
bi ri. Bn se nh n thc c gn nh tng biu hi n ca mnh, se ngc nhin v lng i u
b bn thc hi n v s ln bn loay hoay lm vi c ny vi c khc. Bn se cm thy nh th mi
ngi xung quanh bn cung nhn thy tt c. Hy nh rng a s mi ngi hon ton khng
nh n thc c i u b c th h v h mi c gng to n tng vi bn n h khng
nh n thc c nhng vi c bn ang lm! Nu t trc n nay, bn c thc tay vo tui qun
ho c nm tay li v quay m t i th vi c c xoe long bn tay v duy tr vi c tip xuc bng mt
th t lu thot u c ve ngng ng p .

C th bn thc mc: Lm th no ti c th quan st c ngn ng c th ca ai trong khi

ang ngh n ngn ng c th ca chinh mnh v chu tm vo nhng iu bn? Hy nh
rng b no ca bn c l p trnh nh n bit nhiu du hi u ngn ng c th, v v y nhng
iu bn phi lm l hc cch hiu cc du hi u v thng i p m t cch c thc. Vi c ny
ging nh ln u tin i xe p luc u c ve hi s hi, thinh thong bn b ng nho nhng
khng lu sau bn se i thnh tho.
C th, m t s ngi cm thy vi c hc cc ky nng ngn ng c th chi mang tinh th thu t
ho c gi to, nhng hiu c ngn ng c th cung nh s dung ngn ng c th thun thuc
tng t vi vi c m c vi kiu trang phuc no , s dung ngn ng no ho c k chuy n
theo m t cch no sao cho li cun nht. iu khc y l vi c s dung ngn ng c th
khng xy ra m t cch v thc v n se giup bn to c n tng tt i vi ngi khc. Nu
bn l n ng, hy nh rng phu n c kh nng hiu v gii m c ngn ng c th ca bn
cho du bn nh n ra hay khng, v v y, bit ro cch s dung ngn ng c th se giup cho bn
khng vo th bt li. Nu khng c ngn ng c th hi u qu, bn c th ging nh m t b
phim cao bi th p cm [ Spaghetti Western: B phim cao bi My do o din Y thc hi n (Ngu
cht lng ng nghi ng ] mi c ng khng khp vi li thoi khin ngi xem ho c ln
l n lin tuc ho c chuyn knh.
Sau cung, y l phn tm tt cc im then cht to n tng tich cc v ngn ng c th i
vi ngi khc.
7 bi quyt khin ngn ng c th hp dn
Gng m t: Gng m t y sc sng v xem vi c mim ci l m t phn trong kho tng ngn
ng hng ngy ca bn. Hy nh l rng.
Cc i u b : Din cm nhng ng lm dung. Khep cc ngn tay li khi bn thc hi n i u b ,
bn tay t di cm v trnh khoanh tay ho c bt cheo chn.
C ng u: S dung kiu g t u m t ln 3 ci khi ni chuy n v nghing u khi lng nghe.
Nga cm ln.
Tip xuc bng mt: Gi vi c tip xuc bng mt mi ngi cm thy thoi mi. Tr phi
vi c nhn vo mt ngi khc l khng hp v vn ha, con li th nhn vo mt ngi khc se
c tin c y nhiu hn l khng nhn.
T th: Cui v phia trc khi lng nghe, ng thng khi ni.
Lnh th: ng khong cch sao cho bn cm thy thoi mi. Nu ngi kia lui li th ng
bc ti na.
Bt chc: Bt chc ngn ng c th ca nhng ngi khc m t cch tinh t.