You are on page 1of 3

''Sanat gereklik olma yalanndan kurtulmutur'' bu cmle bize

sanat gerek deildir kansn kafamzdaki sorularla kurcalatmamz


salar.Sanat insanlarn gereklikten uzaklap yeni bir dnyaya adm
atmak iin kulland bir paravandr adeta. Sanat gerek deildir,
insanlarn kafalarnda yarattklar imgelerin ekil alm haline sanat
diyoruz. rnein Mona Lisa, boyasyla, paletiyle, frasyla bir
gereklik olmaktan uzaklam ve sanatnn kafasnda canlandrd
imgenin ekil alm hali olmutur.nsanlk var oluundan beri, sanata
ve sanatn varlna a hale gelmitir kimi insanlar kendilerinden
sonra bu ''OK GEREK'' dnyada imgelemi ve lmsz
olacaklarn dndkleri eserler brakmaya
almlardr.Piramitlerin mimarlar her nekadar Firavunlar olmasada
fikir babalar ve lml dnyada ki lmsz isimlerini piramitlerle
yaatmlardr.
Sanat insanlar tanrsallatrmak iin ortaya kmtr.Kendi
kk dnyalarna samayan insanlar sanatn yardmyla tanr
olmu yada tanrlarn yceltmilerdir.Tiyatronun tarihine
baktmzda unu grmekteyiz;
''Tiyatro Eski Yunanistanda domutur. Hayatn, maddi, manevi her
davrann bir masala, bir mitolojiye balyan bu insanlar zevk,
elence, iki konusunda da, bir tanr kahraman dnmlerdi.
Dionysos adn verdikleri bu tanrya, hayatn etin artlar ortasnda,
kendilerine, zaman zaman da olsa, saadet, nee imkan yaratt
iin, minnetlerini, kranlarn demek istediler. Ylda bir defa, belli
gnlerde Dionysos enlikleri dzenlediler. Bu elenceler srasnda
iip keyiflenen baz kimseler, bulunduklar yerden ortaya frlar,
taklitler yapar, gldrc hikayeler anlatrlard. nceleri rasgele
kimselerin akllarna estike yaptklar bu oyunlar, zaman getike
enliklerin gelenei oldu. Daha sonra baz kimseler, bu ii
kendilerine meslek edindiler.''(Kaynak 1 e baknz.)nsanlarn
tanrsallatrld tiyatrodada (ve btn sanat dallarnda)
mkemmellemi insan grmekteyiz. Kimi zaman siyasal,toplumsal,
ekonomik, yaamsal, ideolojik sepeplerce kullanlsada sanat safdr.
Sanat insanln insan kalabilme becerisindeki en byk
hakikattr.Sanatn iine ve derinliklerine indiimizde Heidegger n
dedii gibi sanat eseri bir nesne gibi ele alnyor . Sanat eseri halbuki
''sanat'' dediimiz kavramn varln ve yokluun ince izgisindeki
bir ''ey'' olduunu gryoruz. Sanat alktr,sanat insann
mkemmelie olan aldr, fakir den zengine Firavundan Padiaha
ordan bir kylye kadar herkesin susuzluunun yegane ilacdr,
baktmzda Van Gogh fakir bir ressam ken ldkten sonra eserleri
dnya nn en pahal eserleri olmaya balamtr. Van Gogh
kendinden emin zgn bir ressamdr,eserleri ''sanat eseridir''
iindeki duygularn aclarn nefretlerin her trl duygunun kusurun
her trl davran da vurularak eserlerinden nesneletirlimi soyut
bir tanr vardr her sanatnn sanat eserinde olduu gibi.

Neyin var neyin yok olduunu bize ispat eden ey nedir?


Kendi varlmzn gerek olduundan ne kadar eminiz ? Gerekliin
ls nedir ? metre? gram? veya pascal m? (basn birimi) Sanat
aslnda gerek olmayan dnyada gerekliin var olmayan lsdr.
Sanat varoluun birimidir, bu birim bizim kendimiz tanmamz
dierlerinden ayrmamz kimi zaman yozlatrmamz salamtr.
nsanlar kendi yarattklar bu alemde kendi gereklik olgularnda
somutlatrdklar birer hikayeden ibaret. Sanatn iinde heykel ,
tiyatro,resim, bale ve bunun gibi sanat adn taktrdmz olgular
vardr. nsanlar kendilerini sanatn dallaryla ifade ederler. nsan her
an bir sanat olgusunun iindedir ama bunu farknda deildir
kendimiz kaptrdmz bu ey de , bak alarmzla sslediimiz
hayellerimizle renklendirdiimiz bu dnyada en saf hayellerimiz
elimize aldmz somut olgu, sanat deil midir ? Varoluumuz
anlamlandrp ''SANAT ESER'' dediimiz eye dntrp iimizdeki
tanry elimize almz gzmzle grmz yada hissediimiz
deil midir sizcede? Heleki yokluu varlkla anlamdrdmz u evren
dediimiz kck bir ocuun hayal dnyasndaki kck bir an
deilmiyiz ? ylemiyiz ? te bu sanat! insann varlna ve
yokluuna anlam kazandrd SANAT ESER inde hakikati grmyor
muyuz? Descartes : Dnyorum o halde varm demitir. Descartes
dnyormu peki ya biz dnyormuyuz dnyorsak neyi ?
Sanat hakikatin ta kendisidir. Sanat var olu ve varoluun yegane
anlamdrldr.
Maslow'un ihtiyalar hiyarisi teorisi; bu teoride insann
yaam boyunca yapmak zorunda olduu ihtiyalar ve gereksinimleri
be ana baln altnda toplamtr. Bu be ana balktan biri olan
''kendini gerekletirme gerkesinimi''(erdem, yaratclk, doallk,
problem zme, nyargsz olma, gereklerin kabul)
Sanat bu baln iinde kendi yerini almtr.Maslow' un burada
belirttii gibi kendini ifade etme tam anlamyla sanatla gereklir
insan kendini ve davranlarn sanatla ifade eder. Sanat
gereklikten uzaklatrabiliyoruz artk ve asla gerekleemeyecek
eyleri sanatla dile getirebiliyoruz yzyllardan beri altn alarn
yaam ,yaamakta olan veya yaayacak olan insanolu sanatn
bakalrnn anlayaca ekilde ifade etmitir. nk SANAT ESER i bir
ilah sanat ise ilahn ilahyd halbuki sanatn ilahi ise sanat
eserinin kendisidir.Sanat eliyle yourduu sanat eserini herkesin
anlayaca ve kabul edecei bir biimde gereklikten kurtarm
''DNEREK'' varln kantlayan insanln avucuna
brakmtr.Kimin O ilahtan ne bekledii bilinmez herkes farkl birey
bekler ve umar kim ne anladysa nasl baktysa onu grr.Aslnda
grdn sandn ey grdn gibi de olmayabilir.
"Sanat, hakikat olma yalanndan kurtarlm sihirdir."
Thedor W Adorno, Minimia
Moralia

Sanat insanln insan kalabilme becerisindeki en byk hakikattr.

You might also like