T.C.

ULATIRMA DENZCLK VE HABERLEME BAKANLII

GEMLERDE ENERJ VERMLL PLANININ

KABOTAJ HATTINDA ALIAN TRK BAYRAKLI
YKSEK HIZLI YOLCU GEMSNE UYGULANMASI VE
DEERLENDRLMES

DENZCLK UZMANLIK TEZ

Murat AKPINAR, Denizcilik Uzman Yardmcs

Deniz Ticareti Genel Mdrl

Danman
M. Cumhur YAYLA, Yalova Liman Bakan
ubat, 2014

T.C.
ULATIRMA DENZCLK VE HABERLEME BAKANLII

GEMLERDE ENERJ VERMLL PLANININ

KABOTAJ HATTINDA ALIAN TRK BAYRAKLI
YKSEK HIZLI YOLCU GEMSNE UYGULANMASI VE
DEERLENDRLMES

DENZCLK UZMANLIK TEZ

Murat AKPINAR, Denizcilik Uzman Yardmcs

Deniz Ticareti Genel Mdrl

Danman
M. Cumhur YAYLA, Yalova Liman Bakan
ubat, 2014

Grev Yapt Birim: Deniz Ticareti Genel Mdrl

Tezin Teslim Edildii Birim: Personel ve Eitim Dairesi Bakanl

T.C.
ULATIRMA DENZCLK VE HABERLEME BAKANLII
Murat AKPINAR tarafndan hazrlanm ve sunulmu Gemilerde Enerji Verimlilii Plannn
Kabotaj Hattnda alan Trk Bayrakl Yksek Hzl Yolcu Gemisine Uygulanmas ve
Deerlendirilmesi balkl tez Bakanlmz Snav Kurulu tarafndan kabul edilmitir.

Kurul Bakan
..
Kurul yesi
..
Kurul yesi
..
Kurul yesi
..
Kurul yesi
..

NDEKLER

Sayfa

NSZ ....................................................................................................................................... i
ZET ......................................................................................................................................... ii
ABSTRACT.............................................................................................................................. iii
TABLO LSTES ...................................................................................................................... iv
EKL LSTES ..........................................................................................................................v
SMGE VE KISALTMALAR .................................................................................................. vi
EK LSTES .............................................................................................................................. ix
I.GR ........................................................................................................................................1
II. DENZ TAIMACILII .......................................................................................................3
2.1 Dnya Deniz Tamacl.................................................................................................4
2.2.1 Kabotaj tamacl ....................................................................................................5
2.2.2 Trkiyede uluslararas deniz tamacl ..................................................................8
III. DENZ TAIMACILIININ KRESEL ISINMAYA ETKS .......................................12
3.1 klimsel Deiikler ..........................................................................................................12
3.2 Sera Gazlar .....................................................................................................................12
3.3 Deniz Tamaclnn Sera Gazlarna Etkisi ..................................................................14
3.4 CO2 Emisyonlarnn Azaltlmasna Ynelik Uluslararas Yaplan almalar ...............18
3.4.1 Birlemi Milletler klim Deiiklii ereve Szlemesi ......................................20
3.4.2 Kyoto Protokol .......................................................................................................21
3.4.3 IMO tarafndan yaplan almalar ...........................................................................22
3.5 CO2 Emisyonlarnn Azaltlmasna Ynelik Trkiyede Yaplan almalar .................23
3.5.1 Birlemi Milletler klim Deiiklii ereve Szlemesinin kabul sreci .............24
3.5.2 Kyoto Protokolnn kabul sreci............................................................................24

3.5.3 MARPOL Szlemesine taraf olma sreci ...............................................................25

IV. GEMLERDE ENERJ VERMLL YNETM PLANI (SEEMP) ............................27
4.1. SEEMPin Yaps ...........................................................................................................30
4.1.1 Planlama ...................................................................................................................30
4.1.1.1 Gemiye zel nlemler .......................................................................................30
4.1.1.2 irkete zel nlemler ........................................................................................30
4.1.1.3 nsan kaynaklarnn gelitirilmesi .....................................................................31
4.1.1.4 Hedef belirleme.................................................................................................31
4.1.2 Uygulama .................................................................................................................31
4.1.2.1 Uygulama sisteminin oluturulmas..................................................................31
4.1.2.2 Uygulama ve kayt tutma ..................................................................................32
4.1.3 zleme .......................................................................................................................32
4.1.3.1 zleme aralar...................................................................................................32
4.1.3.2 zleme sisteminin oluturulmas .......................................................................32
4.1.4 z deerlendirme ve geliim ....................................................................................33
4.2 SEEMP eriinde Yer Alan Operasyonel nlemler......................................................33
4.2.1 Sefer planlamas optimizasyonu ...............................................................................34
4.2.2 Hava durumuna gre rota belirleme .........................................................................35
4.2.3 Zamannda Ulam....................................................................................................35
4.2.4 Hz optimizasyonu ....................................................................................................36
4.2.5 Optimum aft gc ...................................................................................................37
4.2.6 Trim optimizasyonu..................................................................................................37
4.2.7 Optimum balast ........................................................................................................38
4.2.8 Optimum pervane .....................................................................................................38

4.2.9 Dmen ve otopilotun optimum ekilde kullanlmas................................................39

4.2.10 Tekne Bakm .........................................................................................................39
4.2.11 Pervane Bakm ......................................................................................................41
4.2.12 Atk snn geri kazanm ........................................................................................41
4.2.13 klimlendirme Sistemlerinin altrlma Optimizasyonu ......................................42
4.2.14 Gelitirilmi Filo Ynetimi.....................................................................................43
4.2.15 Gelitirilmi Yk Elleleme ...................................................................................43
4.2.16 Enerji ynetimi .......................................................................................................44
4.2.17 Alternatif yaktlarn kullanm ................................................................................44
4.2.18 Dier nlemler ........................................................................................................45
4.3 SEEMPin zlenmesi .......................................................................................................46
V. UYGULAMA ......................................................................................................................49
5.1 stanbul Deniz Otobsleri A.. (DO).............................................................................49
5.2 Osmangazi -1 simli Yksek Hzl Yolcu/Ara Gemisi ..................................................50
5.2.1 Osmangazi -1 gemisine ait karakteristik bilgiler ......................................................51
5.2.2 Osmangazi-1 gemisine ait makine ve ekipman zellikleri .......................................51
5.3 Gemiye Ynelik Enerji Verimlilii nlemleri ...............................................................51
5.3.1 Sefer planlamas optimizasyonu ...............................................................................52
5.3.2 Hava durumuna gre rota .........................................................................................53
5.3.3 Zamannda ulam ve hz optimizasyonu .................................................................54
5.3.4. Optimum aft gc ..................................................................................................54
5.3.5 Trim optimizasyonu..................................................................................................55
5.3.6 Optimum balast ........................................................................................................55
5.3.7 Optimum pervane .....................................................................................................56

5.3.8 Dmen ve otopilotun optimizasyonu........................................................................56

5.3.9 Tekne ve Pervane Bakm .........................................................................................56
5.3.10 klimlendirme sisteminin optimizasyonu ...............................................................58
5.3.11 Gelitirilmi filo ynetimi ......................................................................................58
5.3.12 Gelitirilmi yk elleleme .....................................................................................58
5.3.13 Enerji ynetimi .......................................................................................................59
5.3.14. Makine ve ekipmanlarna ynelik nlemler ..........................................................60
5.3.15. Personel eitimine ynelik nlemler .....................................................................61
VI. BULGULAR VE YORUMLAR ........................................................................................62
VII. SONU VE NERLER ..................................................................................................75
KAYNAKLAR .........................................................................................................................78
ZGEM ..............................................................................................................................81
EK 1 : SEEMP kontrol ve deerlendirme listesi rnei ...........................................................82
EK 2 : Osmangazi-1 gemisine ait ana ve yardmc makinelere ait teknik bilgiler ..................87

NSZ

Tez danmanm Sn. M. Cumhur YAYLA ya, almalarmda bana byk destekleri
olan alma arkadalarma ve stanbul Deniz Otobsleri A.. alanlarna teekkr bir bor
bilirim.
Ayrca bu youn alma ortamnda bana maddi ve manevi olarak destek olan aileme
ve eime de ayrca teekkr ederim.
Bu almann, Ulatrma Denizcilik ve Haberleme Bakanlna katkda bulunarak
lkemiz hedeflerinde dnm noktas olacak 2023 ylna kadar karasularmzda faaliyet gsteren btn gemilerin evreci gemilere dntrlmesini ve iletmecilerin enerji verimlilii
konusunda azami seviyede hassasiyet gstermelerini temenni ederim.

Murat AKPINAR
Dz. Uzm. Yrd.

GEMLERDE ENERJ VERMLL PLANININ KABOTAJ HATTINDA ALIAN

TRK BAYRAKLI YKSEK HIZLI YOLCU GEMSNE UYGULANMASI VE
DEERLENDRLMES
(Denizcilik Uzmanl Tezi)
Murat AKPINAR
ubat 2014
ZET
Dnyada

ve

lkemizde

tamacln

byk

bir

orannn

deniz

yoluyla

gerekletirildii dnld zaman; gemilerde tketilen fosil yaktlarn kullanmnn ve

yanma sonucu oluan emisyon miktarlarnn azaltlmas evresel ve ekonomik adan byk
bir nem tamaktadr.
Gemilerde

Enerji

Verimlilii

uygulamalar,

Uluslararas

Denizcilik

rgt

(International Maritime Organization - IMO) tarafndan Uluslararas Gemilerden Kirlenmenin

nlenmesi Szlemesi (International Convention For The Prevention of Pollution From Ships
- MARPOL) ierii Ek6 kapsamna dhil edilmi olup bu ama dorultusunda 01.01.2013
tarihinden itibaren 400 GT zerinde uluslararas sefer yapan yeni ve mevcut tm gemilere
zorunlu hale getirilmitir.
Marmara Denizinde alan stanbul Deniz Otobslerine ait Osmangazi- 1 isimli yolcu
gemisine, Gemi Enerji Verimlilii Ynetim Plan hazrlanarak enerji verimlilii operasyonel
indikatr ile veriler elde edilmi, sonrasnda ise yeniden plan deerlendirilmitir. Elde edilen
sonular yardmyla kabotaj hattnda alan gemilerimize, enerji verimlilii salanmas iin
almalar yaplmas ve Enerji Verimlilii Ynetim Planlar hazrlanmasna ynelik
nerilerde bulunulmutur.

ii

EVALUATION AND APPLICATION OF SHIP ENERGY EFFICIENCY PLAN TO

HIGH-SPEED FERRIES UNDER THE TURKISH FLAG
AT CABOTAGE VOYAGE

(Maritime Expert Dissertation)

Murat AKPINAR
February 2014
ABSTRACT

Both in the world and in our country, transportation is mainly done by sea vessels.
Decreasing the amount of fossil fuels consumed in sea vessels, and depending on the
consumption, decreased amount of emissions have a great importance from environmental
and economic point of view.

The amendments to the International Convention for the Prevention of Pollution from
Ships (MARPOL) were adopted in July 2011.They add a new chapter 4 Regulations on
energy efficiency for ships to MARPOL Annex VI, to make mandatory the Energy Efficiency
Design Index (EEDI), for new ships, and the Ship Energy Efficiency Management Plan
(SEEMP) for all ships. The regulations apply to all ships of 400 gross tonnages and above.
New regulations aimed at improving the energy efficiency of international shipping entered
into force on 01.01.2013.

In this study, ship energy efficiency management plan is prepared to the ferry of
stanbul Deniz Otobsleri (IDO) named Osmangazi-1. Under this management plan, energy
efficiency operational indicator is chosen and monitored, energy efficiency operational
indicator is calculated based on the scenarios. Giving advice about preparation ship energy
efficiency plan and performing studies energy efficiency of ships which navigate at cabotage
voyage.

iii

TABLO LSTES

Sayfa

Tablo 2.1. Kabotaj hattnda tanan ara miktar ve ara X milin yllk geliimi...................... 7
Tablo 2.2. Kabotaj hattnda tanan yolcu miktar ve yolcu X milin yllk geliimi ................. 7
Tablo 2.3. Trkiye ihracatnda tama sistemlerinin oranlar (%) .............................................. 9
Tablo 2.4. Trkiye ithalatnda tama sistemlerinin oranlar (%) ............................................. 10
Tablo 2.5. Trkiye deniz ticaret filosu gemi cinslerinin yllk geliimi ................................... 11
Tablo 3.1. Deniz tamaclndan kaynaklanan emisyon miktarlar ........................................ 15
Tablo 3.2. Deniz yolu tama aralarnn 2007 yl emisyonlar ............................................... 17
Tablo 3.3. Uluslararas iklim deiiklii mzakere sreci ....................................................... 19
Tablo 4.1. Birim yakt bana CO2 dnmleri ....................................................................... 47
Tablo 5.1. Osmangazi-1 performans diyagram ....................................................................... 54
Tablo 6.1. Osmangazi1 gemisine ait sefer verileri ile EEOI indeks hesaplama tablosu ........ 62

iv

EKL LSTES

Sayfa

ekil 2.1. Deniz tamaclnda kullanlan gemi saylarnn yllara gre deiimi ................... 5
ekil 2.2. Marmara Denizindeki balca kabotaj hatlar............................................................ 6
ekil 3.1. Sera etkisi ................................................................................................................. 13
ekil 3.2. Son 650.000 ylda sera gazlarnda grlen deiimler. ............................................ 14
ekil 3.3. CO2 emisyonun kaynaklarnn yzdesel dalm. .................................................... 16
ekil 3.4. stanbul deniz ulamnda 2007 yl toplam CO2 emisyonu deerlerinin aralara
gre dalm ............................................................................................................................. 17
ekil 4.1. Gemi enerji verimlilii ynetim plan dngs ....................................................... 29
ekil 4.2. Atk s kazanm sistemi ........................................................................................... 42
ekil 5.1. Osmangazi-1 gemisi ina safhas 50
ekil 5.2. Osmangazi1 gemisi elektronik haritada rota planlamas ........................................ 52
ekil 5.3. Osmangazi1 gemisi navteks cihaz ......................................................................... 53
ekil 5.4. Osmangazi-1 gemisi trim belirleme paneli ............................................................... 55
ekil 5.5. Osmangazi1 gemisi pervane ve dmen sistemi ...................................................... 57
ekil 5.6. Osmangazi1 gemisi borda temizlii ....................................................................... 57
ekil 5.7. Osmangazi1 gemisi ara ykleme blm ............................................................. 59

SMGE VE KISALTMALAR
AR4

4. Deerlendirme Raporu

BM

Birlemi Milletler

BMDS

Birlemi Milletler klim Deiiklii ereve Szlemesi

CFCs

Kloroflorokarbon

CH4

Metan

CO

Karbonmonoksit

CO2

Karbondioksit

COP

Taraflar Toplants

DENTUR

Avrasya Deniz Tamacl ve Turizm Hizmetleri n. San. Tic. A..

DWT

Geminin tad yk, yolcu, kumanya, yakt, su, safra, ya,

personel saysndan teekkl eden toplam arlktr.

EEDI

Enerji Verimlilii Dizayn ndeksi

EEOI

Enerji Verimlilii Operasyonel ndeksi

ETA

Tahmini Geli Sresi

EYS

evresel Ynetim Sistemi

GHG

Sera Gazlar

GT

Bir geminin l gvertesi alt ve yaam yerleri hacimleri toplamnn

metrik sistemde bulunmas ve 2,83 m3e blnmesi sonucunda kan
hacimsel birim.

vi

HCFC

Hidrokloroflorokarbon

HVAC

klimlendirme Sistemi (Heating Ventilating and Air Conditioning)

Hz

Saniye bana den devir saysn ifade eder.

DO A..

stanbul Deniz Otobsleri

IMO

Uluslararas Denizcilik rgt

IPCC

Hkmetler Aras klim Deiiklii Paneli

Kg

Kilogram

Km

Kilometre

KP

Kyoto Protokol

kW

Kilowat

LNG

Svlatrlm Doal Gaz

LT

Litre

MARPOL

Gemi Kaynakl Kirliliin nlenmesine likin Uluslararas Szleme

MEB

Milli Eitim Bakanl

MEPC

Deniz evresi Koruma Komitesi

N2O

Diazotmonoksit

NAVTEX

Navigational Text

NOx

Azotoksit

vii

NT

Geminin gros tonajndan, yaama ve seyir yerleri, portu, safra ve tatl

su tanklar, tankerlerde pompa dairesi, donki ve kazan daireleri,
yrtc yerler ve yelken maazas gibi hacimler karldktan sonra
elde edilen tonaj deeri, bir baka deyile gemiye kazan salamakta
kullanlan kapal yerlerin hacmidir.

O3

Ozon

OECD

Ekonomik Kalknma ve birlii rgt

TV

zel Tketim Vergisi

PM

Partikl Madde

RPM

Devir (Revoulation Per Minute)

RTA

Gerekli Olan Geli Sresi

SEEMP

Gemi Enerji Verimlilii Ynetim Plan

TEU

1 TEU 20 feetlik koyteyneri ifade etmektedir ve 34 metrekplk bir

hacme sahiptir. TEU terimi ingilizce Twenty-foot Equivalent Unit
kelimelerinin ksaltmas olup, konteynerlenmi ykler iin bir endstri
standard olarak kullanlmaktadr.

TURYOL

S.S. Turizm ve Yolcu Deniz Tayclar Kooperatifi

TK

Trkiye statistik Kurumu

VOC

Uucu Organik Madde

viii

EK LSTES
EK 1. : SEEMP kontrol ve uygulama listesi rnei
EK 2. : Osmangazi1 gemisine ait ana ve yardmc makinelere ait teknik bilgiler

ix

I.GR

Enerji verimliliinin salanmasna ynelik aratrmalar, yakt maliyetlerinin artmas

ve egzoz gaz emisyonlarnn geri dn olmayan iklimsel deiiklere yol amasndan dolay
son zamanlarda sklkla gndeme gelmektedir. Bununla birlikte kresel snma, evre kirlilii
ve enerji konular uluslararas aratrmalarda ana balklar oluturmaktadr(Wua, Cheng ve
Ma, 2011). Gne ve rzgr enerjisi gibi yenilenebilir kaynaklardan g elde edilerek, verimli
ekilde kullanlmas, enerji verimliliinin salanmas konusunda ncelikli konumdadr.
Enerji kaynaklarnn, yaam dngsn devam ettirebilmek iin su ve gda gibi temel
ihtiya ve snrl miktarda olduu dnldnde; gerekli tedbirlerin alnarak minimum
kaypla maksimum enerji ihtiyac karlanmasnn gereklilii ve nemi ortaya kmaktadr.
ana tamaclk ekli olan kara, deniz ve hava yolu iinde en temizi olarak
bilinmekte olan deniz yolu tamaclnn, son zamanlarda yaplan baz almalara gre
evre kirliliinin temel kirlenme nedenlerinden biri olduu da sylenmektedir (Wua vd.,
2011).
Gnmzde uluslararas tamacln %90n deniz yolu tamacl oluturmakta
olup gemilerde enerji verimliliinin salanmas,

yakt maliyetlerinin drlmesine ve

evresel boyutta faydalar salanmasna neden olmaktadr (elikkaya, 2012).

Gemilerde enerji verimlilii uygulamalar Uluslararas Denizcilik rgt tarafndan
Uluslararas Gemilerden Kirlenmenin nlenmesi Szlemesi ierii EkVI kapsamna dhil
edilmi olup bu ama dorultusunda 01.01.2013 tarihinden itibaren 400 GT zerinde
uluslararas sefer yapan yeni ve mevcut gemilere zorunlu hale getirilmitir. Gemi Enerji
Verimlilii Ynetim Plan (SEEMP)* gemilerde uygulanarak Enerji Verimlilii Operasyonel
ndeksi
*

(EEOI)**

gibi

indikatrler

kullanlarak,

Ship Energy Efficiency Management Plan

Energy Efficiency Operational Index

**

plann

uygulamadaki

baars

llebilmektedir.
Bu almamzda, Marmara Denizinde Bursa-stanbul arasnda dzenli sefer
yapmakta olan yksek hzl yolcu/ara gemisine SEEMP hazrlanarak, EEOI gstergesi ile
SEEMP ieriinde yer alan nlemlerin ve uygulamalarn gerekliliklerine ynelik tespitlerde
bulunulacaktr.

II. DENZ TAIMACILII

Kresel ticaretin en nemli parasn deniz tamacl oluturmaktadr. Gnmzde

yaplan kara, deniz ve havayolu tamaclnn byk bir ksmnn deniz tamacl yoluyla
yapld bilinmektedir.
Deniz yoluyla yaplan tamacln balca avantajlar; ok byk yklerin bir defada
bir yerden bir yere tanmas, evreyi en az miktarda kirletmesi, dier tamaclk
yntemlerine oranla daha gvenilir ve en nemlisi dk maliyet olmas sylenebilmektedir.
Denizyolu tamacl, kabotaj ve uluslararas tamaclk olmak zere iki ana snfta
toplanmaktadr. Kabotaj tamacl; uluslararas rekabete kapal, i piyasaya dnk bir
hizmet anlayn ifade ederken, uluslararas tamaclk; uluslararas rekabetin sz konusu
olduu, uluslararas ticaret koullarna uygun olarak yrtlen, ak deniz hizmetlerini ifade
eden tamaclk trdr.*
Uluslararas ve kabotaj deniz tamacl layner ve tramp tr tamaclkla
gerekletirilmektedir. Layner tamacl; dzenli olarak belirlenmi limanlar arasnda
srekli olarak yaplan seferleri belirtmektedir. Layner tamaclnda alan gemiler nceden
belirlenmi dzenli sefer planlarna uygun sefer yapar. Bu tr tamaclkta hizmetin
sreklilii esas olmakla birlikte yeterli yk bulunmad halde dahi hizmetin aksatlmamas
esas olup seferden karlacak gemi veya limanlar nceden bu hatt kullanan yk sahiplerine
bildirilmesidir. Devamllk esasnn etkisiyle ve liman bekleme sresinin sefer sresine oranla
fazla oluu sebebiyle layner tamacl dier tamaclk trlerine oranla daha maliyetlidir.
Tramp tamacl ise gemilerin limanlarda bulunan ykn durumuna gre sefer yapmasdr.
Tramp tamaclnda ykn yksek miktarda ve dolaysyla verimli bir ekilde tanmas
hedeflenir. Tramp tamaclnda layner tamaclna gre daha az arac unsur olmasna
*

http://www.tmo.gov.tr/Upload/Document/tmodanhaberler/denizyolu.pdf

ramen gl ve iyi bir iletiim a kurulmas ve en nemlisi ise iyi bir navlun brokeri ile
allmas nem kazanmaktadr (stanbul Ticaret Odas [TO], 2004).
2.1 Dnya Deniz Tamacl
Dnya ticaret hacminin genilemesi veya daralmas, ticarette etkin bir tamaclk olan
deniz tamacln dorudan etkilemektedir.

Son yllarda artma eiliminde olan ticaret

hacmi, denizcilik sektrn daha rekabeti hale getirerek dnya deniz ticaretinde yer alan
gemilerin daha nitelikli hale getirilmesi konusunda tevik edici bir g olmutur.
2012 yl deniz ticareti verilerine bakld zaman 300 GT ve zeri gemi saysnn
48.197 olduu, toplam gemi tonajnn 1,46 milyar DWTe ve toplam konteynr filo
kapasitesinin 15,3 milyon TEU ya ulat grlmektedir(Deniz Ticareti Genel Mdrl
[DTGM], 2012).
1950'li yllarda 500 milyon ton olan dnya deniz ticaret hacmi bugn 18 kat artarak 9
milyar tona ulam olup tanan ykn nicelik ve niteliine bal olarak gemi trleri
bakmndan da dnemsel olarak artlar gereklemitir.
ekil 2.1de yer alan istatistikte, dnya denizcilik filosunda yer alan 100 GT zeri
gemilerin yllara gre toplam saylar, teslim edilen ve servis d kalan gemi saylarn
grmek mmkndr.

ekil 2.1. Deniz tamaclnda kullanlan gemi saylarnn yllara gre deiimi*
lkemiz yaklak 8333 km sahil eridi uzunluu, jeopolitik konumu ve yeterli
saydaki kara ve demir yolu balantlar nedeniyle ulusal ve uluslararas denizcilik
tamaclnda nemli bir konumdadr.
2.2.1 Kabotaj tamacl
Kabotaj bir devletin kendi limanlar arasnda deniz ticareti konusunda salam olduu
ayrcalktr. lkeler milli ekonomiye katk salamas asndan bu ayrcal kendi
yurttalarna salamaktadrlar.
Kabotaj Kanunu** 1 Temmuz 1926'da yrrle girmi olup bu Kanun ile birlikte
Trk Karasular ierisinde bulunan limanlar arasnda deniz ticareti yapma yetkisi Trk
Bayrakl deniz aralarna verilmitir.
Sanayi ve nfusun ky kesiminde youn bir ekilde olmasna ramen, lkemiz
karasularnda gerekletirilen kabotaj tamacl toplam tamacln sadece %3,5 - %4n

(IUMI Casualty and World Fleet Statistics, 2013)

http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye_co%C4%9Frafyas%C4%B1
**
29.04.1926 tarih ve 359 sayl Resmi Gazetede yaymlanan Trkiye Sahillerinde Nakliyat Bahriye (Kabotaj)
ve Limanlarla Kara Sular Dahilinde cra'y Sanat ve Ticaret Hakknda Kanun 01.07.1926 ylnda yrrle
gitmitir.
*

oluturmaktadr (TO, 2004). Benzer durum yolcu tamacl iinde geerli olup yolcu
tamaclnn sadece % 0,3' deniz yoluyla gerekletirilmektedir. Karayolunun %95
orannda kullanlmas ve deniz yolu tamaclnn bu denli az oluu ekonomik ve sosyal
adan pek ok olumsuzluu ortaya karmaktadr (ener, 2006).
Denizyolu ile yolcu tamaclnn zellikle Marmara Denizi ve stanbulda
younlat grlmektedir. Oysaki deniz yolu ile ara/yolcu tamaclnn lke geneline
yaylmas kaynak tasarrufu asndan byk nem tamaktadr. Bununla birlikte hlihazrda
Marmara Denizinde tanan ara ve yolcu says artna paralel olarak gemi saylarnn ve
iletmecilerinde art, denizlerimizin kullanm asndan umut vermektedir.
Marmara Denizi'nde dhili seferlerde yaplan yolcu/ara tamacl ekil 2.2de
belirtilmekte ve buna ek olarak belediyelerin kendi snrlar iinde yapm olduklar yolcu
tamaclna ynelik dzenli hatlarda bulunmaktadr.

ekil 2.2. Marmara Denizindeki balca kabotaj hatlar*

Tablo 2.1 ve 2.2 ye bakld zaman kabotaj hattnda tanan yolcu ve ara saylarnn
nemli boyutlara ulat ve art eiliminde olduu grlmektedir.
*

http://www.ubak.gov.tr/BLSM_WIYS/DTGM/tr/HTML/20130508_144406_64032_1_64480.html

Tablo 2.1. Kabotaj hattnda tanan ara miktar ve ara X milin yllk geliimi*
Yl

Ara (Adet)

20032012 Art Adet X Mil

2003

6.219.645

35.880.927

2004

6.900.922

40.835.592

2005

6.961.643

42.294.836

2006

7.773.689

51.978.669

2007

8.161.999

2008

8.866.797

2009

9.315.772

82.580.396

2010

9.400.735

83.607.444

2011

10.402.917

83.283.519

2012

10.710.645

77.785.568

2003-2012
Art

59.942.527
72%

82.950.808

117%

Tablo 2.2. Kabotaj hattnda tanan yolcu miktar ve yolcu X milin yllk geliimi**

Yl

Yolcu (Adet)

20032012 Art

2003

99.825.813

550.524.602

2004

112.816.094

621.484.444

2005

122.661.230

670.751.087

2006

135.348.554

752.889.731

2007

149.824.929

2008

151.645.639

2009

159.194.370

886.609.389

2010

155.172.103

850.532.610

2011

156.968.095

848.418.350

2012

159.076.921

787.572.051

Yolcu x Mil

2003-2012
Art

842.975.355
59%

847.917.253

Deniz Ticareti Genel Mdrl statistik Bilgi Sistemi, 2013.

Deniz Ticareti Genel Mdrl statistik Bilgi Sistemi, 2013.

**

43%

2.2.2 Trkiyede uluslararas deniz tamacl

Deniz tamaclnn lke ekonomilerine byk katklar salad bilinen bir gerek
olup uluslararas deniz tamacl, d ticaret ve uluslararas ekonominin devamll
asndan nemlidir. Dnya tamaclnn ok byk oranda deniz yoluyla yapld
gereine dayanlarak; dnya ticaretinin deniz yolu tamacl olmadan srdrlebilmesinin
imknsz olduunu sylemek mmkndr.
Gelimekte olan ekonomimizin, gn getike byyen dnya ticaret hacmi ierisinde
daha fazla pay alabilmesi ve dier lkelerle rekabet edebilmesi iin deniz tamaclna nem
vererek filosunu genletirilmesi ve geniletmesi stratejik neme sahip bir gerektir.
Tablo 2.3 ve 2.4e bakld zaman son yllarda ihracatmzn %75,7 snn ithalatmzn
ise %93,4inin denizyoluyla yapld grlmektedir. 2009 ylnda balayan global ekonomik
krize ramen denizyolu tamaclndaki oranlar artma ynnde eilim gstererek dier
tamaclk trlerine olan stnln korumutur.

Tablo 2.3. Trkiye ihracatnda tama sistemlerinin oranlar (%)*

Deniz Yolu

Kara Yolu

Hava Yolu

Dier**

Yllar

Miktar

Deer Miktar Deer

Miktar

Deer

Miktar

Deer

1997

72. 9

39.1

26. 2

53.1

0.4

7.1

0.6

0.7

1998

81.5

40.8

17.7

52.5

0.3

6.2

0.5

0.5

1999

84.1

45.3

15.2

46.3

0.2

8.2

0.5

0.3

2000

84.4

47.1

14.8

43.3

0.2

8.4

0.6

1.2

2001

83.6

49.5

15.3

42.0

0.3

7.2

0.8

1.3

2002

82.7

47.2

16.2

45.5

0.2

6.5

0.9

0.8

2003

80.5

49.2

18.2

43.0

0.2

6.8

1.1

1.0

2004

77.5

49.5

20.8

42.9

0.2

6.2

1.4

1.4

2005

73.7

48.2

24.4

43.0

0.3

5.4

1.6

3.4

2006

76.1

49.9

21.5

41.1

0.2

5.7

2.2

3.3

2007

75.5

48.6

21.0

41.5

1.7

6.5

1.9

3.4

2008

75.6

50.3

20.8

38.6

1.7

7.9

1.9

3.2

2009

71.6

46.2

25.2

41.5

1.9

9. 6

1.4

2.8

2010

73.9

50.7

24.3

40.3

0.7

6.7

1.0

2.2

2011

73.6

54.5

24.2

37.3

1.0

6.4

1.2

1.8

2012

75.7

51.1

22.5

33.1

14.3

0.8

1.5

Kaynak: TUK.D Ticaret statistikleri Yll. Ankara. 2012. s:79

**

Demir yolu, posta, boru hatt ile yaplan tamalar ve elektrik enerjisi, kendinden hareketli vastalar.

Tablo 2.4. Trkiye ithalatnda tama sistemlerinin oranlar (%)*

Yllar

Deniz Yolu

Kara Yolu

Hava Yolu

Dier**

Miktar

Deer Miktar Deer

Miktar

Deer

Miktar

Deer

1997

89.9

50.5

7.6

35.1

0.4

11.3

2.1

3.0

1998

90.5

47.4

5.9

39.1

0.3

11.2

3.4

2.4

1999

90.9

47.2

5.9

39.0

0.1

10.8

3.1

3.0

2000

90.7

50.6

5.9

33.6

0.1

10.8

3.3

5.0

2001

90.4

48.7

6.5

32.6

0.0

12.6

3.0

6.0

2002

89.3

55.0

6.6

27.6

0.2

12.3

3.9

5.1

2003

91.1

57.3

6.7

25.7

0.1

12.2

2.1

4.8

2004

92.3

50.7

5.0

24.6

0.1

12.6

2.6

12.1

2005

92.5

48.4

4.9

24.5

0.1

11.2

2.4

15.9

2006

93.4

49.0

4.8

23.4

0.1

9.8

1.8

17.8

2007

92.7

51.0

5.1

22.7

0.2

9.9

2.0

16.4

2008

93.2

52.4

4.6

20.4

0.1

8.4

2.1

18.8

2009

93.6

52.5

4.5

23.8

0.1

8.2

1.9

15.5

2010

92.7

53.2

5.0

22.9

0.1

8.2

2.2

15.8

2011

93.1

55.4

4.4

18.5

0.1

8.9

2.5

17.2

2012

93.4

54.5

3.9

16.7

0.1

10.1

2.6

18.7

Tablo 2.5 dikkatlice incelendiinde; lkemiz karasularnda kabotaj hakkna sahip olan
deniz aralarnn yllara gre art gsterdii grlmektedir. Ulusal ve uluslararas deniz yolu
*

Kaynak: TUK. D Ticaret statistikleri Yll. Ankara. 2012. S:80

Demir yolu, posta, boru hatt ile yaplan tamalar ve elektrik enerjisi, kendinden hareketli vastalar.

**

10

tamaclnda kullanlan deniz aralarndaki saysal olarak art, gemilerin evreye en az

zarar verecek dk maliyette altrlmasna ynelik aratrmalarn yaplmasn ve
uygulamalarn gelitirilmesini zaruri hale getirmektedir.
zellikle, Marmara Denizi'nde yolcu ve ara tamacl yapan yolcu/ara gemileri
deerlendirildiinde; transit geilerin yan sra bahse konu gemilerin emisyon miktarlarnn
drlmesi; ksa zaman nce almalarna balanlan Marmara Denizi'nin emisyon kontrol
alan ilan edilmesine ynelik uygulamalara byk oranda katk salayacaktr.
Tablo 2.5. Trkiye deniz ticaret filosu gemi cinslerinin yllk geliimi*
2009

2010

2011

2012

GEM CNS
Adet

DWT

Adet

DWT

Adet

DWT

Adet

DWT

30

171.701

26

172.101

25

170.923

26

188.342

54

59.939

60

72.689

63

74.704

58

74.135

Tren Ferisi / Ro-Ro

7.566

7.566

8.326

8.326

Yolcu Gemileri

85

9.632

88

9.582

90

9.617

93

9.437

37

7.226

40

10.330

41

12.427

56

14.544

25

1.531

26

1.617

24

1.207

24

1.207

185

Yolcu Motorlar

67

1.115

74

1.116

64

613

66

613

TOPLAM

304

258.170

320

275.001

317

278.002

331

Ro-Ro Gemileri
(Sadece Ara)
Ro-Ro / Yolcu
Gemisi (Feri)

Feribot (YolcuAraba-Kuruyk)
ehir Hatlar Deniz
Otobs- Sadece
Yolcu
ehir Hatlar Deniz
Otobs Yolcu/Ara

Deniz Ticareti Genel Mdrl statistik Bilgi Sistemi, 2013.

11

296.604

III. DENZ TAIMACILIININ KRESEL ISINMAYA ETKS

3.1 klimsel Deiikler

klim, belirli bir alandaki hava koullarnn, atmosfer elamanlarnn deikenlikleri ve
ortalama deerleri gibi uzun sreli istatistikleri ile tanmlanan sentezdir (Blgesel evre
Merkezi [BM], 2008).
klim sistemini oluturan atmosfer, okyanuslar, kara ve deniz biyosferi, kara yzeyi ve
krayosfer(buz kre)

birbirleri arasnda etkileim halinde olup enerji deiimleri ile

yerkrenin yzey iklimini belirlemektedirler (Pekin, 2006).

Yerkrenin nm dengesi deiiminin temel nedeni iklim sisteminde yaanan
deiikliklerdir. Yeryzne ksa dalgal olarak inen gne enerjisi ile geri salnan uzun dalgal
yer nmnn normal artlar altnda dengede olmas beklenmektedir. nsan faaliyetleri
sonucunda, zellikle sanayi devriminden sonra fosil yaktlarn kullanmnn artmas,
atmosferdeki kimyasal yapy deitirmi ve sera gazlarnn oranlarn istenmeyen seviyelere
getirerek Dnyann yzey scaklnn artmasna neden olmutur (Pekin, 2006). Ortaya
kacak scaklk art, yeryznde geri dn olmayan iklimsel deiikliklere sebep olarak
iklimsel felaketlere yol aacaktr.
3.2 Sera Gazlar
Atmosfer yaps ierisinde ok kk miktarlarda bulunan su buhar, metan (CH4),
diazotmonoksit (N2O), ozon (O3) ve karbondioksit (CO2), gibi doal sera gazlar, gne
nmna kar geirgen olup geri salnan uzun dalgal yer nmna kar ok daha az
geirgen bir yapya sahip olarak yerkrenin scakln yaanabilir bir seviyede tutmaktadrlar.
Is dengesinin dzenlendii bu doal sre sera etkisi olarak bilinir ve ekil 3.1de

12

gsterilmektedir.

ekil 3.1. Sera etkisi*

Hkmetler aras klim Deiiklii Paneli (IPCC) tarafndan 2007 ylnda
tamamlanan 4. Deerlendirme Raporu (AR4) bulgularna gre; atmosferdeki sera gazlarnn
art ve birikimiyle oluan kresel boyutta ortalama scaklk art, 2000 yl ncesindeki art
hznn 2 katna karak her on ylda 0.2oC artabilecei ifade edilmi olup kresel salmlarn
2000 yl itibar ile sabitlenmesi halinde bile, kresel ortalama scaklk artlarnn her on ylda
0.1oC artabilecei ngrlmektedir (BM, 2008). ekil 3.2de son 650.000 ylda sera
gazlarnda ve scaklklardaki deiimler grnmektedir.

Kresel klim Deiiklii ve nsan Salna Etkisi, 2008

Intergovernmental Panel on Climate Change

13

ekil 3.2. Son 650.000 ylda sera gazlarnda grlen deiimler. (BM, 2008)
Sera gazlarnn art sonucunda oluan kresel snmann sonular olarak; buzullarn
erimesi, deniz suyunun ykselmesi, baz blgelerde sel ve kuraklk gibi afetlerin gerekleme
olaslklarnn artmas, bitki ve hayvan poplsyonlarnda azalma, hlihazrda baz blgelerde
kt olan su kaynaklarnn azalarak bu durumun hastalk risklerinin artrmasyla sonulanmas
ve enerji talebindeki deiim etkileri sylenebilmektedir (Yanarocak, 2007).
3.3 Deniz Tamaclnn Sera Gazlarna Etkisi
Sera gazlar ierisinde en yksek orana sahip olan karbondioksitin gemilerden salm
dier gazlara oranla daha fazladr. Yanma sonucunda oluan CO2 gaznn miktar, yakt ve
ieriindeki karbon miktarna baldr. Gemi saylarndaki art ve dolaysyla fosil yakt
kullanmndaki art da deniz tamaclnn emisyon salnmndaki roln ve payn da
arttrmaktadr.

14

IMOnun 2009 ylnda Sera Gazlar ile ilgili hazrlam olduu 2. alma Metni
ieriine gre; 2007 ylnda denizcilik tamacl faaliyetleri sonucunda 1046 milyon ton
CO2 emisyonu olutuu ve bunun dnyada toplam CO2 emisyonun %3.3'n oluturduu
belirtilmitir. Eer gerekli nlemler alnmasa 2050 ylnda bu katknn %150250 oranlar
arasnda art gsterebilecei tahmin edilmektedir.
Gemi kaynakl sera gaz emisyon miktarlar ve gemi kaynakl CO2 emisyonun toplam
emisyon kaynaklaryla karlatrlmas, Tablo 3.1 ve ekil 3.3 'de verilmektedir. Bu tablolar
zerinden deerlendirme yapacak olursak; deniz tamaclnda kullanlan aralarn
oluturduu sera gaz emisyonlar arasnda en fazla payn CO2 emisyonunda olduu ancak bu
kaynan dier kaynaklarla kyaslanmasnda ise % 2,7 ile ok dk deerlerde olduu
grlmektedir.
Tablo 3.1. Deniz tamaclndan kaynaklanan emisyon miktarlar (IMO GHG Study, 2009)
Uluslararas Denizcilik

Toplam Deniz Tamacl

Tamacl
Milyon Ton

Milyon Ton

CO2 karl

CO2

870

1046

1046

CH4

Hesaplanamamaktadr.

0,24

N2O

0.02

0.03

HCFC

Hesaplanamamaktadr.

0.0004

15

CO2 Emisyon Kaynaklarnn Yzdesel Dalm

40

35

30

21,3

18,2

20
10

2,7

1,9

15,3
4,6

0,5

0,6

1
Uluslar aras deniz tamac
Trenyolu Tamacl

Uluslar aras hava tamacl

Dier tamaclk(Karayolu)

Endstriyel retim ve inaat

Dier enerji endstrileri

Dier

Elektrik ve s retimi

Kabotaj denizcilik ve balklk

ekil 3.3. CO2 emisyonun kaynaklarnn yzdesel dalm (IMO GHG Study, 2009)
Dnya zerinde durum byleyken lkemizde deniz tamaclndan oluan sera gaz
emisyonlar, toplam emisyonlarn %3n tekil ettii zellikle Marmara Denizinde
gemilerden kaynakl oluan NOx, SO2 ve CO2, dnya deniz tamacl sonucu oluan sera
gaz emisyonlarnn %1 ini oluturmaktadr(Deniz, 2008). Marmara Denizi'nde alan ve
says gn getike artan yolcu motorlarndan ve uluslararas transit gei yapan gemilerden
kaynakl sera gaz emisyonlarnn devaml ekilde artaca ngrlmektedir.
Tablo 3.2 ve ekil 3.4' te Marmara Denizinde faaliyet gsteren DO A.. , TURYOL
ve DENTUR firmalarna ait Marmara Denizinde alan yolcu gemilerine ait 2007 ylnda
hesaplanm sera gaz emisyonlar yer almakta olup sera gaz emisyonlarndan zellikle CO2
emisyonlarnn azaltlmasna ve yakt tketiminin minimize edilmesine ynelik olarak
operasyonel ve yapsal adan iyiletirmelerin gerektii ortaya kmaktadr.

16

Tablo 3.2. Deniz yolu tama aralarnn 2007 yl emisyonlar (evirgen, 2009)
Emisyon Deerleri(kg)

Hzl
Feribot
Deniz
Otobs
Araba
Vapurlar
ehir
hatlar
Vapurlar
Turyol

Dentur

Seyir
skele
Jeneratr
Seyir
skele
Jeneratr
Seyir
skele
Jeneratr
Seyir
skele
Jeneratr
Seyir
skele
Jeneratr
Seyir
skele
Jeneratr

CO2

CO

NOX

SOX

VOC

PM

89.940.480
19.273.600
19.273.600
33.225.600
7.120.000
7.120.000
35.152.000
8.537.600
6.528.000
29.305.600
7.324.800
12.211.200
17.273.600
3.456.000
2.304.00
6.352.000
1.270.400
848.000

252.958
722.760
40.595
93.447
267.000
19.469
98.865
320.160
17.850
82.422
274.680
33.390
48.582
129.600
6.300
17.865
47.600
2.319

1.967.448
168.644
247.545
726.810
62.300
43.766
768.950
74.704
40.127
641.060
64.092
75.061
377.860
30.240
14.162
138.950
11.116
5.213

303.549
65.048
114.437
112.136
24.030
42.275
118.638
28.814
38.760
98.906
24.721
72.504
58.298
11.664
13.680
21.438
4.288
5.035

84.319
174.065
69.265
31.149
64.303
5.563
32.955
77.105
5.100
27.474
66.152
9540
16.194
32.212
1800
5.955
11.473
663

42.160
9.035
15.575
3.338
16.478
4.002
13.737
3.434
8.097
1620
2.978
596
-

42%
45%
40%
35%
30%
25%
20%
15%
10%
5%
0%

Turyol
Dentur
ehirhatlar Vapurlar

16%

16%

15%

8%

Araba Vapurlar
Deniz Otobsleri

3%

Hzl Feribot

CO2 emisyonu oranlar

ekil 3.4. stanbul deniz ulamnda 2007 yl toplam CO2 emisyonu deerlerinin aralara
gre dalm (evirgen, 2009)

17

3.4 CO2 Emisyonlarnn Azaltlmasna Ynelik Uluslararas Yaplan almalar

klim deiikliiyle mcadele asndan yaplan ilk uluslararas alma 1979 ylnda
gerekletirilmi olup bu alma sonucunda fosil yaktlardan kaynakl oluan CO2 gaznn
tehlikelere yol aaca bildirilmitir.
1980li yllarda, toplum zerinde artan evre koruma bilinciyle birlikte; hkmetlerde
iklim ve evre korumayla ilgili hassasiyet art gstermitir. Birlemi Milletler Genel
Kurulunun 1988 ylnda yaymlad 45/53 sayl kararda; kresel iklimin, gnn ve
gelecekteki kuaklar adna korunmas arsnda bulunulmu Dnya Meteoroloji rgt ve
Birlemi Milletle evre Program Ynetici Organlar ile kurulan Hkmetler Aras klim
Deiiklii Paneli(IPCC) isimli yeni bir organa nclk edilmitir(UNFCCC, 2003).
Tablo 3.3te iklimsel deiikliklere kar yaplan uluslararas almalarn olay-zaman
ilikileri gsterilmektedir.

18

Tablo 3.3 Uluslararas iklim deiiklii mzakere sreci (Ar, 2010)

nemi

Olay
1979

Birinci

klim Fosil Yaktlara bamlln sonucu CO2

Konferans
BM

1988

Dnya

gaznn tehlikeli olaca sonucu akland.

Kresel

klimin Konu ilk defa BM gndemine geldi.

Korunmas Karar
IPCCnin kuruluu

klim

deiiklii

alannda

uluslararas

bilimsel bir komite oluturuldu.

1990

kinci

Dnya

klim Rioda bir ereve szlemenin gerei iin

Konferans

Bakanlar Deklarasyonu onayland.

Birlemi Milletler klim Sera gaz emisyonlarnn iklim sistemi

Deiiklii
1992

ereve zerindeki etkisini nlemeyi amalayan

Szlemesi

imzaya uluslararas bir anlama imzaland.

ald.
BM evre ve Kalknma Rio Szlemeleriyle evre ve kalknma
Konferans

1994

BMDS

yrrle BMDS uygulanmaya balad.

girdi.
KYOTO

1997

birlikte ele alnd.

protokol BMDSnin Ek-1 lkelerine zamana bal

hazrland.

(2008-2012) saysal emisyon azaltm hedefi

verildi.

2001

Marake Mutabakat

KP Esneklik Mekanizmalarnn ileyii

belirlendi.

Kyoto Protokol

Rusyann da KPye taraf olmasyla, KP

yrrle

2005

girdi

ve

taraf

lkelerin

sorumluluklar balad.
2007

2009

Bali Eylem Plan

2012 yl sonrasna ynelik iklim deiiklii

mzakerelerinin yol haritas izildi.

Kopenhag Mutabakat

2012 yl sonras iin yeni iklim rejimine

ynelik yeni bir anlama mzakereye ald.

19

3.4.1 Birlemi Milletler klim Deiiklii ereve Szlemesi

Birlemi Milletler Genel Kurulunda 1990 ylnda Hkmetleraras Mzakere
Komitesi oluturulmas kararyla balayan sre Birlemi Milletler klim Deiiklii ereve
Szlemesinin (BMDS) 1994 ylnda yrrle girmesi ile son bulmutur. Bahse konu
szleme ile asl ama; sera gaz emisyonlarn belirli bir dzeyde tutabilmesi iin gerekli
nlemlerin alnmasn salamaktr.
BMDSnin 188 devlet ve Avrupa Birlii tarafndan imzalanmas byk bir katlm
oluturmu ve bu szlemenin uluslararas kabul gren bir szleme haline gelmesini
salamtr. Szlemeyi kendi meclislerinde onaylayan devletler szlemenin uygulamasnn
hzlandrlmas ve karlkl gr al verii amacyla her sene dzenli ekilde COP* adyla
bilinen toplantlar yapmlardr. 1995 ylnda Berlinde dzenlenen COP1 grmelerinde
sanayilemi lkelerin ykmllklerini daha salam temellere ve daha ayrntl bir biimde
ele almalar kararlatrlmtr. (United Nations Framewok Convention on Climate Change
[UNFCCC], 2003).
Szleme ieriinde iklimsel deiikliin topluma ve evreye etkilerinin yan sra bu
olumsuzluklara kar alnabilecek nlemlere ynelik olarak, tm taraf devletlerin ulusal sera
gaz envanterlerinin oluturulmas, iklim deiikliine uyum ve etkilerinin azaltlmas,
biyolojik eitliliin korunmasna ynelik tedbirler ve lkeler aras bilim, aratrma ve eitim
konularnda ibirlii ve uyum konularna da yer verilmitir (Ar, 2007).
Szleme kapsamnda, insan kaynakl sera gazlar salmlarn da tarihsel sorumlulua
sahip olan lkeler iin sanayileme, gelimilik ve zenginlik dzeyi gibi resmi olmayan
kriterler gelitirmi ve bu durum gayri resmi olarak 1990l yllarda yaanan siyasi rejim
deiikliklerin de lkelerin snflandrlmasn da kullanlmtr (BM, 2008).

Conferences of the Parties

20

3.4.2 Kyoto Protokol

BMDSnin yrrle girmesinde sonra 1997 ylnn Aralk aynda Japonyann
Kyoto ehrinde gerekletirilen 3. Taraflar Komisyonunda (COP3) szlemeyi hukuki
anlamda balayc ykmllkler asndan destekleyen bir szleme hazrlanmtr.
Protokoln ilk hali ieriinde sadece temel kurallara yer verilmi olup uygulamaya ynelik
ayrntlar bulunmamaktadr.
Sz konusu protokol ile alnan kararlara gre; sanayilemi lkelerin 20082012
yllar arasnda retecei emisyonlarn 1990 ylna gre deerlerine en az % 5,2 oranna
drmelerin istenmitir.
1995 ylnda hazrlanan protokol, 1990 ylnda ki toplam emisyon salmnn %55 ini
salayan lke saysnn ancak 2005 ylnda yeterli sayya ulamasndan dolay 16 ubat 2005
tarihinde yrrle girebilmitir. Protokole Mays 2010 itibariyle 191 lke ve Avrupa Birlii
taraf olmutur.
2012 ylnda Kyoto Protokolnn ilk ykmllk dneminin sona erecei
dncesiyle uluslararas iklim rejiminin kapsam, yntemi ve takvimini ieren Bali Eylem
Plan almalarna ancak 2007 ylnda 13. Taraflar Konferansyla balanm olup 2009
ylnda devlet liderlerinin katlmyla gerekletirilen Kopenhag Mutabakat" ile nihai hale
getirilmesi amalanmtr. Sonrasnda antlama kabul edilmi olsa da zerinde uzlama
salanamamasndan dolay oy birlii olmadan gemitir. Bu yzden mutabakat hukuki bir
yaptrma sahip olmayan siyasi kararlar iermektedir. Mutabakat ile lkelerden 2010 ylna
kadar 2020 ylndaki emisyonu hedeflerini belirlemeleri istenmi ve bylece Kyoto
Protokolnn ikinci taahht dnemi 2020 ylna kadar uzatlmtr.
Kyoto Protokol, gemi kaynakl sera gaz emisyonlarnn azaltlmasna ynelik
dzenlemeleri kapsamamakla birlikte bu konuyla ilgili almalar IMO alt komisyonu olan
MEPC* tarafndan yrtlmektedir.
*

Deniz evresi Koruma Komitesi (Marine Environment Protection Committee)

21

3.4.3 IMO tarafndan yaplan almalar

1980li yllarn banda IMO bnyesinde gemi kaynakl sera gaz emisyonlarnn
etkileri tartlmaya balanlm olup 1997 ylnda dzenlenen uluslararas konferansta
MARPOL 73/78 Szlemesi Ek6 ieriinde yer verilmesine ynelik protokol kabul
edilmitir. Bu karar ile IMO alt komitesi olan MEPCnin emisyon azaltma stratejilerini
belirlenmesi istenmi ve gemi kaynakl CO2 emisyonlarnn toplam emisyon ierisinde ki
yzdesinin belirlenmesi amal almalara balanlmas talep edilmitir. IMO tarafndan ilk
alma 2000 ylnda MEPC 45/8 ad altnda yaynlanm ve bu alma ieriinde sera gaz
emisyonlarnn azaltlmasna ynelik teknik ve operasyonel nlemlerin potansiyeli
tanmlanm ve sonrasnda sre aadaki ekilde ilerlemitir;
2003 ylnda yaynlanan A.963(23) sayl karar ile MEPCnin gemi kaynakl sera gaz
emisyonlarnn azaltlmas veya limit getirilmesine ynelik mekanizma oluturmas ve
tanmlamas tavsiye edilmitir. Ayrca alnan karar ile MEPCnin istenilen konu hakknda bir alma plan gelitirmesi istenmitir.
2006 ylnda MEPC 55 toplantsnda; IMOnun Birlemi Milletlere bals evre ile
ilgili dier ye kurululara paralel hareket ederek uluslararas deniz tamaclnda
GHG stratejilerini ve mekanizmalarn gelitirerek lider bir pozisyonda devam etmesi
ve hazrlanan alma plannn onaylanmas kararna varlmtr. Bunun yannda 2000
ylnda hazrlanan IMO Study of Greenhouse Gas Emissions from Ships almasnn gncellenmesine karar verilmi olup neticesinde 2009 ylnda Second IMO GHG
Study yaymlanmtr.
2008 ylnda srasyla gerekletirilen MEPC57 ve MEPC58 toplantlarnda gemi kaynakl GHG emisyonlar iin alnan kararlarn IMOnun gelecekteki kararlarnda temel
ilke olarak yer almas konusunda anlama salanmas sonrasnda yeni ina gemiler
iin Enerji Verimlilii Dizayn ndeksi(EEDI) ve dier taraftan servisteki gemiler iinde Enerji Verimlilii Operasyonel ndeks(EEOI)

ve Gemi Enerji Ynetim Pla-

n(SEEMP) gelitirilmesi dhil olmak zere teknik ve operasyonel adan somut admlar atlmasna karar verilerek EEDI hesaplama yntemleri asndan geici taslak rehberlerin hazrlanmas kabul edilmitir.

22

 2009 ylnda ise deniz tamaclnda enerji verimlilii konusunda nlemlerin gelitirildii nemli bir oturum gerekletirilmitir. Bu oturum ile EEDI konusunda yaplan
gzlem ve sonular neticesinde uygulamadaki iyiletirmeler deerlendirilmi olup
mevcut gemiler iin kullanlan EEOI gelitirme ve enerji verimlilii konusunda maksimum kullanm iin almalar yaplmtr.
Ara oturumdan sonra yine ayn yl gerekletirilen MEPC59 toplantsnda; komite
EEDI hesaplama metotlarna ve EEDInn gnll dorulamasna ynelik ara rehberi,
SEEMP hazrlama ve EEOInn gnll kullanmna ynelik rehberleri yaynlanmas
kabul edilmitir.
2010 ylnda gerekletirilen MEPC60 toplants sonucunda enerji verimliliine ynelik ve GHG emisyonlarn nlenmesi amacyla gelitirilen teknik ve operasyonel uygulamalarn yer ald EEDI ve SEEMPin MARPOL Szlemesi Ek-VI ieriinde zorunlu hale getirilmesi kabul edilmitir. Ayn yl gerekletirilen MEPC61 toplantsnda
EEDI ve SEEMPin zorunlu hale getirileceine dair sirkler yaynlanmtr.
11 Temmuz 2011 tarihinde gerekletirilen MEPC62 toplantsnda, 400 GT ve zeri
ticari yeni gemilerde EEDInn ve 400 GT ve zeri btn gemilerde ise SEEMPin
uygulanmasna dair gelitirilen gemi enerji verimlilii kurallarnn, MARPOL szlemesi EkVI tasla 4. paragraf olarak eklenmi ve 1 Ocak 2013 tarihinde yrrle
girmesi karar alnmtr. Daha sonra gerekleen oturum ile gemi trlerine ve gemilerin tahrik sistemlerine gre ayrcalklar getirilmi olup konu ile ilgili klavuzlar 2012
ylnda dzenlenen MEPC63 toplants sonrasnda yaymlanmtr.*
3.5 CO2 Emisyonlarnn Azaltlmasna Ynelik Trkiyede Yaplan almalar
Bakanlar Kurulunun 06.06.2000 tarihli ve 2000/684 sayl Karar ile kabul edilerek,
07.06.2000 tarihinde Trkiye Byk Millet Meclisine sunulan Sekizinci Be Yllk Kalknma
Plan ieriinde ulatrma, enerji, sanayi ve konutlardan kaynakl sera gaz emisyonlarnn
kontrol edilmesi ve azaltlmasna ynelik enerji verimlilii tedbirlerinin artrlmas ve tasarruf
salanmas ynnde dzenlemeler yaplmasna ynelik kararlar alnm ve sonrasnda 2007
*

www.imo.org
Organization of Economic Co-operation and Development

**

23

ylnda yaynlanan Dokuzuncu Kalknma Plan Denizyolu Ulam zel htisas Raporu
ieriinde gemi kaynakl kirlenmelere kar strateji ve nerilere yer verilerek uygulamaya
geilmitir. Bu erevede Ulatrma Denizcilik ve Haberleme Bakanl ile evre Bakanl
Avrupa Birlii ile eitli projelere balamtr. Konuyla ilgili olarak Trkiye ve spanya
ibirlii ile gerekletirilen ve 25 Mays 2012 ylnda balayan, toplam bedeli 1.780.500 Euro
olan ve 2014yl 4. eyreinde bitirilmesi planlanan Gemi Kaynakl Emisyonlarn Kontrol
Projesi byk bir hzla devam etmektedir. Proje kapsamnda gemi kaynakl emisyonlarn tr
ve corafi artlar gibi eitlilik ierisinde bir emisyon modelleme yazlm oluturulmas,
mevzuat uyumu ve almalar, gelecee ynelik emisyon azaltm hedeflerinin belirlenmesi ve
alnacak nlemler iin eylem planlar oluturulmas yer almaktadr.
3.5.1 Birlemi Milletler klim Deiiklii ereve Szlemesinin kabul sreci
Trkiye, BMDSnin hazrland sre ierisinde iklim deiiklii mzakerelerine
katlm olup szleme 1992 ylnda kabul edildiinde, Ekonomik Kalknma ve birlii
rgt (OECD)** lkesi olmasyla nedeniyle, BMDSnin Ek1 lkeleri (Sera gazlarn
azaltmaya ynelik taahht stlenen lkeler) ve Ek2 lkeleri ( Gelimekte olan lkelere
finansal ve teknolojik yardm salamakla ykml lkeler) arasnda yer almtr. Ancak
Trkiyenin sanayileme ve ekonomik gstergeleri, artlar karlayamayaca dzeyde
olmas dolaysyla szlemeye taraf olmamtr. Sonrasnda 2001 ylnda gerekletirilen 7.
Taraflar Konferansnda; Trkiyenin Ek2 listeden karlmasna ve Ek1 lkeler arasnda
yer alan dier lkelerden farkl bir konumda olacana karar verilmitir. Trkiye BMDSye
katlmn ngren 4990 sayl Kanunun yrrle girmesiyle 24 Mays 2004 tarihinde Ek1
lkeler listesine dhil olup szlemeye taraf olmutur. Trkiye, hazrlam olduu iklim
deiiklii ulusal bildirimi ve ulusal sera gaz emisyon envanterini 2006 ylnda BMDS
Sekretaryasna teslim etmitir (UNFCCC, 2003).
3.5.2 Kyoto Protokolnn kabul sreci
Trkiye, 3 Mays 2009 tarih ve 2009/14979 Sayl Bakanlar Kurulu Karar ile 26
Austos 2009 tarihinde Kyoto Protokolne taraf olmu ve Trkiyenin Protokol ieriinde

24

yer alan taraflarnn saysallatrlm salm snrlama veya azaltm ykmllklerinin

tanmland Protokol EK-B listesine dhil edilmemesinden dolay, 20082012 yllarn
kapsayan birinci ykmllk dneminde, herhangi bir snrlama ve azaltm zorunluluu
ykmll bulunmamaktadr.
Protokol kapsamnda enerji verimliliine ynelik Trkiyeden zetle; ilgili sektrlerde
enerji verimliliinin artrlmas, yenilebilir enerji kaynaklarnn kullanlmas ve artrlmasna
ynelik aratrma yaplmas ve tevikler verilmesi, Protokoln ruhuna aykr olarak GHG
salm kontrolsz olan tesislere daha nce verilmi olan teviklerin kademeli olarak
azaltlmas gibi politikalar oluturulup gerekli tedbirlerin alnmas istenmitir.
3.5.3 MARPOL Szlemesine taraf olma sreci
Trkiye 24.06.1990 tarih ve 20558 sayl Resmi Gazetede yaymlanan Bakanlar Kurulu
Karar ile MARPOL 73/78 szlemesinin Ek1(Petrol Kirliliinin nlenmesi Kurallar), Ek
II(Dkme Halde Tanan Zehirli Sv Maddelerden Kaynaklanan Kirliliinin nlenmesi
Kurallar) ve EkV(Gemilerden Kaynaklanan p Kirliliinin nlenmesi Kurallar)na taraf
olmu ve bu ekler 10 Ocak 1991 tarihinde yrrle girmitir.
26 Eyll 1997 ylnda kabul edilen Protokol ile MARPOL 73/78 szlemesi
deiiklie uram, EkVI (Gemilerden Kaynaklanan Hava Kirliliinin nlenmesi iin
Kurallar) Szlemeye eklenmi olup 19 Mays 2005 tarihinde yrrle girmitir. Trkiye
Byk Millet Meclisi tarafndan, 15 Mart 2013 tarih ve 28588 sayl Resmi Gazetede
yaymlanan 1978 Protokol ile Deiik 1973 Tarihli Denizlerin Gemiler Tarafndan
Kirletilmesinin nlenmesine Ait Uluslararas Szlemeyi Deitiren 1997 Protokolne
Katlmamzn Uygun Bulunduuna Dair 6438 sayl Kanun kabul edilmitir. Bu Kanunun
kabul ile Trkiyenin KYOTO Protokolnden kaynaklanan ykmllkleri ile EkVIya
taraf olmas dolaysyla Trkiye Limanlarna gelen yabanc bayrakl gemilerin denetim ve
kontrollerinin nem arz ettii grlmektedir.

25

29 Mays 2013 tarih ve 28661 sayl Resmi Gazetede yaymlanan 1978 Protokol
le Deiik 1973 Tarihli Denizlerin Gemiler Tarafndan Kirletilmesinin nlenmesine Ait
Uluslararas Szlemenin III ve IV nc Eklerine Katlmamzn Uygun Bulunduuna Dair
Kanun

ile Szlemenin III (Denizde Paketli Halde Tanan Zararl Maddelerden

Kaynaklanan Kirliliin nlenmesi Kurallar) ve IV (Gemilerden Kaynaklanan Pis Su

Kirliliinin nlenmesi Kurallar) numaral eklerine de taraf olunmutur.
Trkiyenin evre politikalar asndan uluslararas szlemelere taraf olmas ve bu
szlemelere ynelik bu denli ciddi almalar yapmas, lkemizin uluslararas saygnln
artrmakta ve dnya zerindeki evre gvenlii ve korunmas konularnda sz sahibi olmasna
katk salamaktadr.

26

IV. GEMLERDE ENERJ VERMLL YNETM PLANI (SEEMP)

Uluslararas Denizcilik rgt tarafndan Mart 2012de yaymlanan MEPC.213(63)

sirkleri ieriinde yer alan Gemilerde Enerji Verimlilii Ynetim Plan(SEEMP) ile gemi
kaynakl emisyon miktarlar drmek ve tketilen yakt miktarn azalmak hedeflenmitir.
1 Ocak 2013 tarihinden itibaren 400 grostonun zerinde uluslararas sefer yapan btn
gemilerde SEEMP bulundurulmas bir gereklilik haline gelmitir.
SEEMP in asl amac, irket ve gemi iin gemi operasyonlarnda enerji verimliliini
salamaktr. Gemiler ve irketler birbirine gre farkllk gsterdii iin her gemiye zg bir
SEEMP oluturulmaktadr.
SEEMP, geminin enerji tketimini minimize etme amacyla ieriinde operasyonel ve
teknik adan yaptrmlar ve tavsiyeler bulunan, rehber niteliinde bir plandr. Bu plan irket
ve gemi arasnda koordinasyon salanarak enerji verimliliinin optimum dzeyde
gelitirilmesine yardmc olmaktadr.
Mevcut durumda ou irket ISO 14001 ile evresel Ynetim Sistemi(EYS)
gerekliliklerine sahip olup bu standart gerei yaplan lmler SEEMP deerlendirilmesi
asndan daha gereki verilere ulalmasnda byk katk salayacaktr. Ayrca Emniyetli
Ynetim Sistemini gelitirmekte, uygulamada ve srdrmekte olan irketler SEEMPi bu
sistem iine dhil etmektedirler.
SEEMP gemiye zg olarak gemi sahibi, iletmeci veya kirac ibirlii ile srekli
gelitirilmelidir.

SEEMP

enerji

verimliliini;

planlama,

uygulama,

zdeerlendirme-geliim olarak drt aamada yrtmeyi amalar.

izleme

ve

Bu nemli aamalar

SEEMP in her safhasnda nemli rol oynamaktadr. Her aamada grlen sonu ve
deerlendirmeler neticesinde daha sonra revize edilecek olan SEEMP in nemli noktalarnda

27

deiiklikler meydana gelebilir veya deiiklie gerek olmayaca tespit edilebilir. Enerji
verimliliinin salanmasna ynelik nlemler;

Teknik nlemler

Geminin yapsal optimizasyonu ve dizayn,

Geminin sevk sistemlerine ynelik nlemler,

Geminin enerji sistemlerine ynelik nlemler,

Yenilebilir enerji kaynaklarnn kullanm,

Atk snn kullanm,

Egzoz gaz temizleme sistemlerinin kullanm,

Operasyonel nlemler

Limanda geen srenin ve bilinen aktivitelerin optimizasyonu,

Sefer planlama ve hava durumuna gre rota belirleme,

Hz optimizasyonu,

Gemi Bakm(Karina, pervane vs. temizlii)

Sahil enerji kaynaklarnn kullanm,

eklinde ana balklar altnda toplanmaktadr (Katelieva, 2012).

Yaplan aratrmalara gre alnacak operasyonel nlemler CO2 ve sera gazlarn % 40
orannda azaltmaktadr. rnek olarak hzn tek bana %10 azaltlmas, emisyonlarn %25
orannda azaltlmasn salayacaktr (Marin, Nikolaj ve Petko, 2010).
SEEMPin srekliliini temin ederek optimum enerji tketimi salanmas ancak
belirtilen aamalarn gvenilir ve doru uygulanmas ile gerekleebilir. Bu aamalarn
birbirini ile etkileimleri ekil 4.1de gsterilmektedir.

28

ekil 4.1 Gemi enerji verimlilii ynetim plan dngs (Faraklas, 2012)

29

4.1. SEEMPin Yaps

Bu blm altnda anlatlan SEEMPin yaps, MEPC 63/23 Annex 9 2012 Guidelines
For The Development of a Ship Energy Efficiency Management Plan (SEEMP) adl
kaynaktan alnmtr.

4.1.1 Planlama
Planlama safhasnda, geminin mevcut durumunda ki enerji tketimi deerlendirilerek,
enerji verimliliinin artrlmas konusunda beklenen iyiletirilmeler ve yntemler belirlenir.
Bu nedenledir ki bu aama SEEMPin en nemli aamas olarak grlmektedir. SEEMPin
etkin ve verimli uygulanabilmesi iin bu safhaya yeterli zamann ayrlmas gerekmektedir.
4.1.1.1 Gemiye zel nlemler
Geminin enerji verimliliini arttrmak iin geminin tipi, tayaca yk, tekne bakm
onarm, hz optimizasyonu ve doru rota seimi gibi nemli hususlar olduundan ve her gemi
iin bu unsurlar farkllk tadndan ilk aama olarak gemiye zel nlemler gelitirilmelidir.
SEEMPin bu aamas, geminin mevcut enerji kullanmnn saptanmas asndan ok
nem tamaktadr. SEEMP, ieriinde yer alan enerji tasarrufu nlemlerini tanmlamakla
birlikte enerji verimliliinin nasl gelitirilebilecei konusunda hangi nlemler alnmas
gerekeceini de belirler. Burada belirtilen, gemiye zg nlemlerin uygulama aamasnda
farkl artlarda farkl sonular gsterebilecei, bazlarnn ise eliebilecei ve dolaysyla
revize edilmeleri gerekebileceidir.
4.1.1.2 irkete zel nlemler
Gemilerde enerji verimliliini artrmak sadece gemiye ynelik nlemlere bal
olmayp gemi operasyonlarn gerekletiren irket ve bu irketinin tersane, liman vb.
paydalaryla olan ilikilerine de baldr. irketin, gemisi var limanna ulamadan nce sz

30

konusu limanla ilgili paydalaryla koordine olmas, enerji optimizasyonu asndan nem arz
etmektedir.
4.1.1.3 nsan kaynaklarnn gelitirilmesi
SEEMP ieriinde yer alan nlemlerin doru ve srekli bir ekilde uygulanabilmesi
iin en nemli faktrlerden biri de; kara ve gemi personelinin bilinli ve konuyla ilgili
eitimli olmasdr. Dolaysyla, kara ve gemi personeline amaca ynelik eitim verilmesi
arttr ve irket politikas olarak benimsenmelidir. Bu aama, etkili bir planlama ve uygulama
iin fazlasyla nem tamaktadr.

4.1.1.4 Hedef belirleme

Planlamann son blm aamas olan hedef belirleme aamasnda; yakt tketimi ve
EEOI gibi parametrelerle hedef belirlenmesinin yan sra uygulamada rol olan personelin
amaca uygun ynlendirilmesi, tevik edilmesi ve personel zerinde farkndalk oluturularak,
uygulamalarn srekliliinin salanmas hedeflenmelidir. Bu aamada, hedefin yeterince ak
ve tm personel tarafndan anlalabilmesi byk nem tamaktadr.

4.1.2 Uygulama
4.1.2.1 Uygulama sisteminin oluturulmas
Gemi ve irketin alaca nlemler planlandktan sonra uygulama aamasnda
yntemler gelitirilerek grevlerin belirlenmesi ve sorumlu kiilerin atanmas ile bir sistem
gelitirilmelidir. SEEMP ieriinde ne tr nlemler alnd, uygulama sreleri, nasl
uygulanabilecei ve sorumlu personel belirtilmektedir. Sistemin gelitirilmesi ise planlama
safhas iinde yer almakta ve tamamlanmaktadr.

31

4.1.2.2 Uygulama ve kayt tutma

Uygulamalar srasnda sisteme uygun bir ekilde yrtlmeli ve karlalan glkler
veya varsa tavsiyeler kayt altna alnmaldr. Bu hususun, takip eden sre olan
zdeerlendirme aamasnda byk nem tayaca unutulmamaldr.
4.1.3 zleme
4.1.3.1 zleme aralar
Gemilerde enerji verimliliini saptamak ancak saysal sonularn deerlendirilmesiyle
mmkndr. IMO tarafndan gelitirilmi olan EEOI bu amala oluturulmu ve uluslararas
kabul grm bir metottur. zleme arac olarak kullanlan EEOI ile gemi trlerine ve
seferlerine zg bir analiz yaplabilmektedir. IMO dnda baz kls kurulularnn ve
organizasyonlarnda gelitirmi olduu saysal izleme metotlar mevcuttur. letmecinin
kullanaca izleme aracn semesi, planlama aamasnda belirlenmi olmaldr.
4.1.3.2 zleme sisteminin oluturulmas
Planlama aamasnda belirlenen izleme arac iin gemilerden alnan saysal deerlerin
srekli ve tutarl olmas verimlilik hesabnda byk nem tamaktadr. letme ierisinde
izleme sistemini takip edecek iletme ierisinde bir kara personeli belirlenmeli ve bu personel
ile ilgili gemi personeli arasnda gerekli koordinasyon salanarak; gemi zerinde bulunan ya
kayt defteri, gemi hareket jurnali vb. gibi kaytlardan doru ve eksiksiz bilgi ak
salanmaldr.
Geminin, gemi kurtarma operasyonuna dhil olmas vb. gibi ticari faaliyet iermeyen
hallerinde alnan deerlerin ayrca not edilerek deerlendirilmesi gerektii IMO tavsiye
kararlar ierisinde yer almaktadr.

32

4.1.4 z deerlendirme ve geliim

z deerlendirme, planlanan nlemlerin ve uygulama sonularnn seilen saysal
izleme metodu ile SEEMP in son aamasnda deerlendirilmesi ile gelitirilmesine ynelik
atlan admlarn oluturduu aamadr.
z deerlendirme aamasnda, alnan nlemlerin uygulanp uygulanamad veya
uygulanmsa ne tr sonulara ulald tespit edilerek mevcut SEEMPin hangi aamalarnda
gncellemeye ihtiya duyulacan belirlenir. Gemi enerji ynetiminde baarya ve hedefe
ulalamamsa, eksikliklerin neden-sonu ilikileri ortaya karlarak plann revize edilmesi
ve yenilenmesi salanr.
SEEMPde belirlenen nlemlerin uygulamaya geilmesinden sonra saysal analiz
yntemiyle izlenmesi srecinde z deerlendirme periyodik olarak uygulanmaldr.
4.2 SEEMP eriinde Yer Alan Operasyonel nlemler
IMO tarafndan yaymlanan MEPC.213(63) numaral klavuzun 5. Blmnde,
SEEMP oluturulaca zaman dikkat edilecek nlem ve metotlar;

Yakt tasarrufu salayabilecek nlemler,

Geminin seyir ve kumanda optimizasyonu,

Tekne ve pervane optimizasyonu,

Makine ve ekipmanlarnn optimizasyonu,

Kargo operasyonlarnn optimizasyonu,

Enerji tasarrufu ve farkndalk,

eklinde balklar halinde belirtilmi olup genel hatlaryla tavsiyelere yer verilmektedir.
Enerji verimlilii konusunda alnan operasyonel nlemlerde iletmecinin yann sra
tama zinciri ierisinde yer alan liman ileticileri, tersaneler, teknik servisler vb. paydalar
arasnda kurulan hzl ve etkili iletiim byk nem tamaktadr. Paydalarn hem bireysel

33

hem de bahsedilen topluluk iindeki yerleri asndan verimlilik planna dhil olmalar
gerekmektedir.
4.2.1 Sefer planlamas optimizasyonu
Verimli bir sefer planlamas; irketten gerekli talimatn alnmasndan hemen sonra
gemi kaptan tarafndan gei gzerghlar boyunca su derinlikleri, gei seperasyon trafiinin
takvimi,

hava tahminleri, deniz artlar, aknt durumu, gelgitler, tavsiye ve neriler vb.

faktrler gz nnde bulundurularak en ksa ve en kapsaml ekilde yaplmaldr. Harita

zerinde sefer planlamasnn yan sra eitli yazlmlarn yardm ile rota dn noktalar
ilenerek

ve

gerekli

gncellemeler

yaplarak

etkin

bir

ekilde

sefer

plan

oluturulabilmektedir.
Sefer planlamas yapldktan sonra gerekletirilecek olan ykleme/boaltma
operasyonlarnda liman kaynakl oluabilecek aksaklklar deerlendirilmelidir. Olas bu
aksaklklar, sefer planlamas optimizasyonuna etki edeceinden organizasyon aamasnda
terminal yetkilileriyle, acentelerle, kargo alclaryla yakn bir etkileim ierisinde
olunmaldr.
Sefer planlamas deerlendirme, planlama, uygulama ve izleme aamalaryla 4 safhada
hazrlanmaktadr. Bu aamalar IMO tarafndan yaymlanan A.892(21) sayl Sefer Planlamas
Klavuzunda ayrntlaryla yer almaktadr. Klavuzda yolculuk planlamasyla ilgili
uygulanabilecek elli unsur bulunmakla birlikte ayrca bu unsurlar gz nnde bulundurularak
Kpr st Organizasyonu Prosedrleri Klavuzu hazrlanabilinmektedir. Klavuz, denizde
can gvenlii iin gerekli nlemler, seyir gvenliine ynelik nlemler, deniz evresini
koruma gibi balklar erevesinde sefer planlamas hazrlanp uygulanmasn tavsiye
etmektedir. Safhalar zetlemek gerekirse;

Deerlendirme aamas iin seferle ilgili btn bilgilerin topland,

Planlama aamas iin bilgiler erevesinde oluabilecek olumsuzluklarn ngrlerek

seferin planlanarak harita ve elektronik haritalara ilendii,

Uygulama aamas iin hazrlanan plann dikkatli bir ekilde uyguland,

34

zleme aamas iin seyir boyunca plann gksel seyir, elektronik pilot vb. sistemlerle
kontrol edilmesi,

olarak sylenebilmektedir. Sefer plannn ak olarak hazrlanmas ve btn zabitlerin kolayca

anlayabilecei ekilde olmas nemlidir. Etkili ve uygulanabilir bir seyir plan ile enerji
verimliliinde ortalama %10luk bir artn yan sra, CO2 salmnda da %10a varan
azalmalar grlmektedir (Talay, Deniz ve Durmuolu, 2013).
4.2.2 Hava durumuna gre rota belirleme
Gemi kaptan mevcut ve tahmini hava durumunu her zaman gzeterek geminin ve
ykn zarar grmemesi iin rotasn ve hzn gerektiinde deitirmelidir. Karlalabilecek
herhangi bir tehlike durumunda, gemi, yk, personel ve evre gvenlii enerji verimlilii vb.
der hususlardan daha nemlidir. Bunun yan sra hava artlar, gzergh belirlemede
yksek bir verimlilik potansiyeline sahip olup doru kullanld taktirde yakt tasarrufunu,
geminin performansnn iyiletirilmesini salamakla birlikte tersi bir durumda ise yakt
tketimini arttrc bir faktr oluturur. irket, gemi kaptan ile srekli iletiim halinde
bulunarak, daha nce hazrlanan sefer plannn deitirilmesine ynelik tavsiyelerde bulunup
gerek duyulmas halinde deiim iin talimat verebilir.
Batan alnan gl bir rzgrn gemi direncini ortalama % 10 arttraca ve hava
durumuna gre rota belirlenmesinin enerji tasarrufuna

%0,1 4 arasnda katk

salanabilecei dnldnde konunun nemi ortaya kmaktadr (Talay vd., 2013).

4.2.3 Zamannda Ulam
irketin gemiye sefer emri vermesinden sonra gemi ve irketin bir sonraki liman ve
paydalar ile kuraca etkili iletiim neticesinde, geminin limanda, demirde ve seyir sresince
geirecei sre n grlerek deerlendirilirse, optimum hz ile gidilmesine ynelik
prosedrler gelitirilebilir.

35

Geminin limanda geirecei srenin optimum hale getirilmesi iin geminin gidecei
limanlarda yklenmesi veya tahliyesinde kullanlacak ekipmanlarn, liman ileticileri
tarafndan uygun ve modernize hale getirilmesi ile operasyonu gerekletirecek personele
yapt i konusunda eitim verilerek bilinli hale getirilmesi salanmaldr. Yaplan
aratrmalara gre limandaki operasyon srelerinin azaltlmasnn %10 a kadar enerji
tasarrufu salad grlmektedir (Talay vd., 2013).
4.2.4 Hz optimizasyonu
Hz optimizasyonu enerji verimliliini artrma konusunda byk bir neme sahiptir.
Geminin seyir boyunca tketmi olduu yakt miktarn dorudan etkilemektedir. Hzn
optimum veya minimum seviyelerin altna dlmesi durumunda yakt tketiminin art,
gemide ar vibrasyon, yakt sisteminde arzalar vs. olumsuzluklar ortaya karacandan hz
optimizasyonu geminin ana makine reticisi tarafndan dzenlenen g/tketim ve pervane
erilerine baklarak salanmaldr.
Hz optimizasyonu dier nlemlerle dorudan ilikili olmakla birlikte geminin
limandan kalk ve ayrl manevralar srasnda hzn kademeli bir ekilde arttrlmas da
yaktn verimli kullanlmas konusunda tasarruf salayacaktr.
Gemi sahibi/iletmecisi ile kirac arasnda sanal var konseptinin gelitirilmesi
konusunda koordinasyon salanmaldr. Sanal var konsepti liman ve terminallerde oluacak
younluun nne geilmesini salayarak yakt tketimini optimum hale getirir. Geminin
limana tahmini geli sresi(ETA)* yerine her yolculuk iin enerji verimlilii erevesinde
hazrlanacak olan geli sresi (RTA)** yakt tketimini drecek ve her iki taraf asndan da
fayda salayacaktr.

Estimated Time of Arrival

Required Time of Arrival

**

36

Gemideki en yksek yakt tketimini gerekletiren ekipman ana makine olmakla

birlikte su derinlii ve direnci gibi faktrler de deiik hzlarda enerji tketimini
etkilemektedir (Xing vd., 2013).
Gemi hznn %10 azaltlmas ayn mesafede yakt tketiminin %20 orannda
azaltlmasn salamaktadr (Katelieva, 2012). Yaplan bir incelemeye gre baz alnan
gemilerin dk hzlarda kullanlmas yllk 1122 milyon ton CO2 den 804 milyon ton CO2 ye
kadar azald grlm olup % 28 orannda yakt giderlerinin azald belirlenmitir
(Lindstad, Asbjornslett ve Stromman, 2011). Gemi hzlarnn azaltlmas genel olarak ele
alndnda %7 ile %23 orannda enerji verimlilii saland ve %2 ile %50 arasnda CO2
salmn azaltt belirlenmitir (Talay vd., 2013).
4.2.5 Optimum aft gc
Makine reticisinin tavsiyelerinde yer alan optimum devir deerlerine uyulmas yakt
tasarrufu asndan etkili nemli bir uygulamadr.

Makinelerin optimum devrin altna

drlmesi halinde makine zerinde bulunan yardmc trbin (auxiliary blower) gibi ek
sistemlerin devreye girmesi, jeneratrlerden ar ykn ekilmesine neden olaca iin
optimum aft gcne gemi bamhendisi tarafnda daima dikkat edilmesi gerekmektedir.
Makinelerin %8090 yklerde altrlmalar zgl yakt tketimini aa ekmektedir
(Lindstad vd., 2011).

Optimum aft gcnn salanmas %4 orannda enerji tasarrufu

salayarak enerji verimliliine katkda bulunmaktadr (Talay vd., 2013).

4.2.6 Trim optimizasyonu

Geminin trim hesaplamalar gemi arlk merkezinin (G noktas), gemi yzdrme
yetenei merkezinin (B noktas) ve geminin su hatt alannn geometrik merkezinin (F
noktas) gemi ortasndan olan yatay mesafelerinin hesaplanmalar ve bu noktalardan gemiye
etki eden kuvvetlerin deerlendirilmesi ile bulunur. (Milli Eitim Bakanl [MEB], 2012).

37

Baka bir deyile trim geminin boyuna ynde meyletmesidir. Ba ve k su ekimleri (ba ve
k dikmelerden llen draftlar) arasndaki farka trim miktar denir.*
Draft ve trim ile oluan gemi direnci,

genel verimlilii byk lde

deitirebilmektedir. Geminin yk ve tasarmna gre draftlarn doru olarak belirlenmesi ve

trim artlarnn iyiletirilmesi, gemiye seyir esnasnda minimum diren salamaktadr. Ayrca
yolculuk sresince trim koullarnn srekli deerlendirilmesi yakt tasarrufu salamakla
birlikte emniyetli seyir iinde gereklidir. Geminin tank yerleimleri, gvdeye etki eden
kuvvetler ve pervane yaps, optimum trim ile seyri snrlandrabilmektedir.

4.2.7 Optimum balast

Balast suyu, geminin stabilite ve denge kriterlerinin salanmas iin tahsis edilmi zel
tanklara alnan deniz suyuna verilen isimdir. Gemiler ile tanan balast suyu geminin tama
kapasitesinin ortalama olarak yaklak % 30-35i seviyesindedir. Alnan balast suyu geminin
draftn ve trimini dorudan etkilemektedir.
Gemilere alnacak balast suyu miktar tanacak yk, optimum trim ve seyir artlar
gz nnde bulundurularak belirlenmelidir. Geminin balast artlar, dmen kabiliyeti
artlarn ve oto pilot artlarn nemli derecede etkilemediinden minimum balast suyu
tanmas her zaman enerji verimlilii salamamaktadr. Gemi kaptan Balast Suyu Ynetim
Plannda yer alan artlara riayet ederek optimum balast almaldr. Optimum balast ile % 4 ile
% 7 arasnda bir enerji verimlilii salanabilmektedir (Talay vd., 2013).

4.2.8 Optimum pervane

Bir gemi iin pervanenin dnmesine ynelik kullanlan enerji, toplam enerji
tketiminin %55ini oluturmakta olup bunun %12lik ksm bir enerji ise dalgayla oluan
srtnme nedeniyle kaybedilmektedir (Xing vd., 2013).
*

http://www.yildiz.edu.tr/~fcelik/

38

Pervane geminin dizayn aamasnda seilmesine ramen gemi sanayisinin ve

teknolojisinin gelimesi ile verimi yksek pervaneler tasarlanmaktadr. Serviste olan
gemilerde pervanelerin deimesinden ziyade pervanelerin bakm ve temizlii byk nem
tamaktadr. Bu yzden geminin dzenli bakm onarm planlar ierisinde pervane
temizliine yer verilmesi gerekmektedir. Pervanenin yan sra baz gemilerde tahrik sistemi
olarak kullanlan su jeti ve nozullar enerji verimliliini yksek bir oranda salamaktadr.
Doru pervane veya sevk sistemi seimi %5 ile %15 arasnda CO2 salmn azaltmaktadr
(Talay vd., 2013).
4.2.9 Dmen ve otopilotun optimum ekilde kullanlmas
Gemi otopilot sistemleri, nceden girii yaplm olan rota ile geminin mevcut rotasn
kyaslayarak aradaki farka gre dmenin hidrolik sistemini kontrol ederek dmenin iskelesancak hareketini salamaktadr.
Geminin otomatik pilotlama sistemleri ve rotalama sistemlerinin kullanm seyir
esnasnda minimum dzeyde ve sklkla dzeltmeler salayarak rota kontroln ideal bir
ekle getirerek dmen direncini en aza indirmektedir. Dmen ve oto pilotun etkili bir ekilde
kullanlmas %0,5-%4 arasnda enerji tasarrufu salayabilmektedir (Talay vd., 2013). Kalk
ve yanama manevralar ile gemi trafiinin youn olduu blgelerde dmenin ani tepkilere
cevap verebilmesi otomatik pilot kullanlarak etkin olmayacandan bu blgelerde sz konusu
sistemlerin kullanlmas tavsiye edilmemektedir. Bununla birlikte yaplan incelemeler ve
uygulamalar neticesinde otomatik pilotun ar hava artlarnda ve geminin hznn artt
durumlarda da performansnn zayflad grlmtr. Bu yzden ar hava artlarnda
kullanlmas enerji verimliliini olumsuz ynde etkilemektedir.
4.2.10 Tekne Bakm
Gemi bordas srekli deniz suyuna maruz kaldndan dolay denizde bulunan
organizmalar yaama ve byme neticesinde gemi bordasna zarar vermekte ve korozif etki
oluturmaktadr. Btn gemiler kirlenme nleyici (antifouling) boya teknolojilerinde ki

39

geliime ve dzenli olarak yaplan borda temizliine ramen bahse konu biyolojik kirliliin
(biyofouling) olumsuz etkisi altnda kalmaktadr. Baz aratrmalar gemilerin deniz suyuyla
ilk temasndan sonra biyolojik kirlenmenin baladn gstermektedir. Biyolojik kirlilii
aada belirtilen faktrler etkilemektedir:
Geminin dizayn ve yaps,
Geminin seyir yapt blgeler,
Gemini seyir ve demir sreleri,
Dzenli bakm aralklar ile birlikte kirlilik nleyici sistemleri ve boyalarnn uygulama biimleri.
Yaplan incelemeler sonucunda kirlilik nleyici sistemleri kullanlmayan gemilerde
denizde geen sre ierisinde 6 aydan daha ksa bir sre ierisinde metrekare bana 150 kg
kirlenme olutuu gzlemlenmitir. Oluan bu kirlilik geminin hareketinden dolay direnci
artracak olup sonrasnda yakt tketiminde yaklak %4050 orannda arta neden olacaktr.
Gemilerde kirlilik nleyici sistemlerin kullanlmas dorudan yakt tketimini etkilemekte,
gemilerin havuzda geirdikleri sreyi ve periyodunu azaltmaktadr (Eliasson, 2012).
Gemi yzey przllnn nene geilebilmesi iin;
uygun boya seimi,
boya kalitesinin gelitirilmesi,
katodik korumann kullanlmas,
deniz canllarnn temizlenmesi,
hususlar salanmaldr (Wua vd., 2011).
Periyodik olarak geminin havuzlanmas, biyolojik ve kimyasal kalntlar soncu oluan
kirliliin temizlenmesinde byk nem tamaktadr. Havuzlama periyotlarna geminin
performansna gre havuzlama periyotlarna karar verilmelidir. Gemi iletmecisine, dzenli
olarak su alt srveyi yaptrlarak geminin havuzlanmas konusunda karara varlmas tavsiye
edilmekle birlikte dzenli olarak yaplacak bu srveyler, geminin bordasnda oluabilecek
kalntlar ve antifouling sistemlerinin alp almad konusunda bilgi verecektir. Havuz

40

bakmlarnn dzenli aralklarla gerekletirilmesi ve dip temizliinin uygun teknoloji

kullanlarak yaplmas % 7e kadar enerji tasarrufu salamaktadr (Wua vd., 2011).

4.2.11 Pervane Bakm

Pervane temizlii yakt verimliliini byk oranda artrmaktadr. Srekli deniz suyu
ile temasta bulunan pervane kanatlar, organik canllarn yapmas ve ek olarak oluan
kavitasyon ile yzey przll oluturmakta %10a kadar enerji kaybna sebep olmaktadr
(Talay vd., 2013).
Dzenli olarak pervane temizlii yaplrken pervane yzeyine hasar verilmemesi iin
azami dikkat gsterilmesi ok nemlidir. Temizlik esnasnda sert andrclar kullanlmas
iyi bir yzey temizlii salamasna ramen optimum tolerans tesinde bir przlle neden
olabilir. Yzeyde oluan ar prz ve izikler mikro kirliliklere neden olarak daha hzl ve
daha kt kirlenmeleri tetikler. Meydana gelen bu olumsuzluklar bertaraf etmek iin daha sk
ve yzeysel temizlik yaplmas tavsiye edilmektedir.
4.2.12 Atk snn geri kazanm
Gemilerde atk snn byk bir ksmn, gemilerin sevkini salayan ana makine ve
dizel jeneratr gibi yardmc makinelerin almas sonucunda ortaya kan egzoz gazlar
oluturur. Dizel makinelerde retilen snn yaklak %40 i olarak geri dnmekle beraber
geri kalan ksm egzoz gaz ve soutma suyu gibi yollarla dar atlmaktadr (Wua vd., 2011).
Mevcut atk s sistemleri ile elde edilen su buharndan, buhar trbinlerinde olduu
gibi bir aft motoru yardmyla elektrik edilmesi yannda daha yaygn olarak stc (heater)
gibi yardmc stma sistemlerinde faydalanlmaktadr. Buhar trbini gibi sistemlerle atk
snn kazanm ancak yeni gemilerde mmkn olmakla birlikte mevcut servisteki gemilerde
kullanlan yaktn stlmas, kamaralarn stlmas vb. stmayla ilgili olan sistemlerde ana
kazanlarn yerine baca kazann kullanlmas byk oranda yakt tasarrufu salayarak bakm ve
iletme giderlerini de azaltarak %10luk bir enerji kazanmna sebep olacaktr. (Talay vd.,

41

2013)

Ayrca gemilerde ortaya kan atk s ile evaparatrlerden tatl su retimi

yaplabilmekte, ime ve kullanma suyu ihtiyac karlanabilmektedir.

ekil 4.2 'de atk

snnn kullanld rnek bir atk s kazanm sistemi gsterilmektedir.

ekil 4.2 Atk s kazanm sistemi

4.2.13 klimlendirme Sistemlerinin altrlma Optimizasyonu

Gemilerde harcanan enerji miktar sevk sistemlerinden sonra en ok iklimlendirme
sistemlerinde (HVAC)* tketilmektedir. Kullanlan enerji toplam harcanan enerjinin %30unu
oluturmakta ve bu oran yolcu gemilerinde daha da artmaktadr. Tipik bir iklimlendirme
sistemini kondenser, evaporatr, kompresr, kslma valf, pompa ve fanlar oluturmaktadr.
Kullanlan bu elamanlar seimi enerji tasarrufu asndan nemlidir. rnek olarak
iklimlendirme sisteminde kullanlan fanlar ar miktarda enerji ekmektedir. Sistemde, hz
kontroll fan kullanmnn tercih edilmesi motor hzlarnn kontrol edilebilmesinden dolay
enerji tasarrufu salamaktadr. Geminin limanda bulunduu sre iinde makine dairesi
fanlarnn kapatlmas, stma sistemlerinde atk snn kullanlmas, termostatlar gibi kontrol

Heating Ventilating and Air Conditioning

42

sistemlerinin bakm, ayarlanmas ve en nemlisi yaam mahalli ierisinde doru yaltm

salanarak s kayplarnn en aza indirilmesi enerji tketimini byk oranda azaltacaktr.
4.2.14 Gelitirilmi Filo Ynetimi
Gemi donatann veya iletmecilerinin sahip olduu gemilerin seyir planlarn ykn
bulunduu en yakn limana gre planlamas gemi operasyonlarnda verimlilii salamada
byk potansiyele sahiptir. Baka bir deyile yksek navlunlu ve ksa balastl yolcululuklar
etkin filo ynetimi iin ideal artlardr. ki liman aras dzenli sefer yapan gemiler iin
uygulanabilirlii sz konusu olmayabilir. Ancak, limanlarn yk potansiyeli ve seyir
ortalamalar incelenerek sz konusu dzenli hatta kapasitesi uygun gemilerin altrlmas
etkili filo ynetimi asndan avantaj salayabilir.
4.2.15 Gelitirilmi Yk Elleleme
Limanlar ve ky tesisleri tedarik zincirinin nemli bir parasdr. Farkl tama
trlerindeki eitlilikler tamaclk metotlarn gelitirerek liman tesislerinde eitlilii ortaya
karmtr (Katelieva, 2012). Liman tesisi ve tesiste bulunan tehizatlarn verimli kullanm
geminin toplam verimliliini byk lde etkilemektedir. Yklerin gemiye tahliye ve
yklemeleri srasnda karayolu ve tren yolu gibi ulam ekillerinin etkin kullanm limanda
bekleme sresini azaltacaktr.
Ykleme ve tahliye sresince, sorumlu kaptan ve bamhendis srekli iletiim halinde
olarak balast, kargo ve hidrolik pompalarnn kann altrlaca, ne zaman altrlaca
konusunda bilgi alveriinde bulunmaldrlar. Gemi rgat, yk kreyni ve vin gibi yksek
g gereksinimine sahip gverte ekipmanlar kullanlrken makine personeliyle gverte
personeli arasnda etkin bir iletiim salanmal gereksiz yere kullanlmasndan kanlmaldr.
Eer limanda vin ve kreyn gibi ekipmanlar var ise ncelikle liman ekipmanlarnn
kullanlmas gemiye enerji verimlilii asndan artlar salayacaktr. Liman ekipmanlar
kullanmnn yan sra deiik gemi trlerinde tanan ykn cinsi ile ilgili olarak alnacak
nlemlerde enerji verimliliine katkda bulunacaktr. rnein tankerlerde tanan baz

43

yklerin scaklnn korunmas gerektiinde ve tahliye esnasnda kolaylk salanmas

gerektiinde stlmas ve gerekli izolasyonun salanmas, buhar kullanmn dolaysyla kazan
kullanmn azaltacak enerji tasarrufunu salayacaktr.
4.2.16 Enerji ynetimi
Gemilerde elektrik kayna olarak kullanlan dizel jeneratrlerden sadece birinin
kullanlmas, ayn yk paylam iki jeneratrn kullanlmasndan daha verimli olacaktr. En
ideal yakt tketimini elde edebilmek iin gerekli gvenlik nlemleri salanacak ekilde
minimum sayda maksimum ykte jeneratr altrlmaldr. Jeneratrlerin dk ykte
altrlmas; turboarjrlarda ve yakt sistemlerinde olumsuzluklara ve arzalara alt yap
oluturacaktr.
Gemilerde yaam mahallinin klandrlmas, makine dairesinde kullanlan pompa,
kompresr, fan, motor vb. yardmc sistemlerde kullanlan servis elektrii tketimi gzden
geirilerek konuyla ilgili personelin bilinlendirilmesi salanarak potansiyel enerji
kayplarnn nne geilebilir ve %5 e kadar enerji tasarrufu ile %10 a kadar CO2 salmnn
azaltlmas salanabilir (Talay vd., 2013).
4.2.17 Alternatif yaktlarn kullanm
Gemilerde alternatif yakt olarak kullanlan LNG* vb. yaktlar karbon emisyon
miktarn drerek sera gaz etkilerini azaltmaktadrlar. Alternatif yaktlarn kullanlabilirlii,
yakt ihtiyac ve kolay temini asndan deerlendirilmelidir. Yksek viskoziteli yaktlarn
kullanlmas giderleri azaltmasna ramen daha yksek oranda hava kirlilii oluturmakta ve
uzun vadede makinenin bakm onarm giderlerini artrmaktadr. Alternatif yakt kullanma
imkn olmayan gemilerde kulland yakt ve yanma kalitesinin arttrlmas hedeflenmelidir.
Yanma kalitesinin iyiletirilmesini etkileyen faktrler;

Yakt kalitesi,

Liquid Natural Gas

44

Doru enjeksiyon zamanlamas,

yi bir atomizasyon,

Yeterli hava girii,

Makinenin alma koullar,

olarak belirtilmekte olup yaktn,

Yksek viskozitede oluu,

Kirlilik orannn yksek oluu,

Yeteri kadar n stma yaplmayarak gerekli scakla ulamamas,

Yeterli seperasyonun salanmayarak temizlenmemesi,

dorudan makine performansn etkilemektedir (Wua vd., 2011).

n stma yaplarak viskozite artlar iyiletirilmeli, deiik viskozitedeki ar yaktlar
zelliklerine gre farkl deerlere kadar stlmaldrlar.

Yaktn nitelikli bir ekilde

temizlenmesi iin yakt filtreleri ile birlikte etkili atomizasyonun yaplmas salanabilmesi
amacyla yakt enjektrlerinin bakmlarnn ve temizliklerinin dzenli aralklarla yaplmas
gerekmektedir.
Silindirlerin hava girilerinin kirlenerek kapanmas, tabaka olumas, deformasyon
gibi etkenler ak direncini artrarak sperarj basncn derek skaven basncn etkilemesi
daha fazla yakt tketimine sebep olmakta dolaysyla emisyon miktarn arttrmaktadr.
4.2.18 Dier nlemler
Gemilerde enerji verimliliini salamak zere gne pilleri, rzgrglleri gibi
alternatif enerji kaynaklar belirlenerek uygulanabilirlii asndan aratrlmaldr. Bunun
yannda limanlarda sahil balantlarn kullanarak gemiye elektrik salanmas (shore
connection), baz gemiler iin tasarlanan rzgr paratnn kullanlmas gibi dier nlemler
alnabilir. Yaplan baz aratrmalara gre geminin sahil elektriini etkili bir ekilde
kullanmas, toplam CO2 emisyonunu %29 orannda azaltmakta, yakt tketiminde ise
%26lara varan oranlarda tasarruf salamaktadr (Katelieva, 2012).

45

Liman elektriinin kullanlmas hususunun, konusunda baz Liman Devletlerinin

gerekli alt yaplar tamamlandktan sonra gemilere zorunlu hale getirecei bilinmektedir.
4.3 SEEMPin zlenmesi
Servisteki gemilere ynelik hazrlanan SEEMPin ileyiinin kontrol iin gelitirilmi
ve IMO tarafndan MEPC. 684 numaral sirkler ile tavsiye edilmi yntemlerden en nemlisi
Enerji Verimlilii Operasyonel ndeksidir. Bu blm altndaki bilgiler, IMOnun 17.08.2009
tarih ve MEPC.1/Circ.684 sayl sirklerinden alnmtr.
EEOI, SEEMP ieriinde yer alan tedbirlerin her birini izleyerek gemi kaynakl sera
gaz emisyonlarnn azaltlmasnn gerekletirilmesi iin yardmc olan en etkili metottur.
Mekanizma ile oluturulan forml ile bir geminin CO2 emisyonun dorudan yakt harcamna
bal olduu kabul edilmitir. Baka bir deyile, bulunan deerler retilen CO2 ktlesinin
yaplan ie oran olarak belirlenmitir.
Tek seferlik yk tayan bir gemi iin;

EEOI

FC

C Fj

(4.1)

mk arg o D

Belirli bir sre sefer yapan gemi iin;

EEOI ortalama

( FC
i

ij

C Fj )

(mk arg o ,i Di )

(4.2)

formlleri kullanlmakta olup bu eitliklerde j yakt tipini, i sefer saysn, FCij i seferde
ktlesel olarak harcanan j yakt, C Fj j yaktnn ktlesel olarak CO2 e dnen miktarn,

46

mk arg o tanan kargoyu veya yolcu gemilerinde gros tonaj, Di ykn tand mesafeyi deniz
mili olarak gstermektedir. Yukarda belirtilen formlleri kullanabilmek iin yakt tipine bal
karbon ierii ve birim yakt bana CO2 emisyon verilerini gsteren tabloyu kullanmak
gerekir.
Tablo 4.1. Birim yakt bana CO2 dnmleri
Yakt Tipi
1. Dizel/Gaz
Yakt
2. Hafif
Yakt(LFO)
3. Ar
Yakt(HFO)

Karbon

Referans

erii

ISO 8217 Grades DMXden

DMC snfna kadar
ISO 8217 RMAdan RMD
snfna kadar
ISO 8217 Grades RMEden
RMK snfna kadar

C F (t-CO2/t-Yakt)

0,875

3,206000

0,86

3,151040

0,85

3,114400

4. Svlatrlm

Propan

0,819

3,000000

Petrol Gaz

Btan

0,827

3,030000

0,75

2,750000

5. Svlatrlm
Doal Gaz

EEOI hesaplanrken geminin gvenlii, can kurtarma vb. iin yaplan operasyonlar
kapsam d tutularak tersaneye gidi seferleri ve kargo yk olmadan yaplan balastl seferler
hesaplamalara dhil edilebilmektedir.
Formlde yer alan yakt tketimi, geminin liman ve seyirde, ana makine ve yardmc
makineler ile dier ekipmanlarn tkettikleri tm yakt miktar anlamna gelmektedir. Seyir
mesafesi geminin kat ettii deniz mili trnden yapt gerek mesafedir. Yk terimi ise
genel, kat, sv, gaz, konteyner, yolcu, ara vb. btn ykleri kapsamaktadr.
SEEMPe bal EEOI izleme sistemi oluturulurken; hesaplamadaki periyodun
belirlenmesi, bilgi alnacak kaynaklarn saptanmas, bilgilerin toplanmas ve bilgilerin geerli

47

formatlara dntrlmesi salanarak EEOInin hesaplanmas aamalarnda bulgular dikkate

alnmaldr.
EEOI beklenen faydalar zetle;
Her seferde enerji verimliliinin llmesi,
Geminin yapsal veya operasyonel deiikliinin deerlendirilmesi,
Geminin operasyonel ynetiminin kritik aamalarnn belirlenmesi ve dzeltilmesi,
Donatan ve iletenin operasyonel performans deerlendirmesi,
Geminin srekli olarak izlenmesi,
olarak sylenebilmektedir.

48

V. UYGULAMA
5.1 stanbul Deniz Otobsleri A.. (DO)
stanbul Deniz Otobsleri A..,

Mahalli dareler Kanunu ve Bykehir

Belediyeleri Kurulu Kanunu erevesinde stanbul Bykehir Belediyesi uhdesinde

stanbul'un potansiyel ara trafii gz nnde bulundurularak ve deniz tamaclnn
kullanmnn tevik edilmesi amacyla 1987 ylnda stanbul Ulam ve Ticaret A. . adyla
kurularak faaliyete balam 1988 ylnda Deniz Otobsleri Sanayi ve Ticaret A. .(DO A..)
olarak adn deitirerek faaliyetlerine devam etmitir.*
DO A.. yllara gre srekli olarak kurumsal bir geliim iinde olmakla birlikte
1987'den itibaren balayan srecin en nemli aamalar olarak aada sralanmtr;

2005 ylnda Trkiye ehir Hatlar letmesi'nin zelletirilerek stanbul Bykehir

Belediyesi'ne(BB) devredilmesi ile DO, stanbul'da denizyolu ile yolcu ve ara tamaclnda byk bir nem kazanarak lider konuma gelmitir.

2010 ylnda 34 adet yolcu vapuru ve 49 ehir hatlar iskelesi BB itiraki olarak kurulan stanbul ehir Hatlar Turizm San. Tic. A..ye devredilmitir.

2011 ylnda DO A.. nin %100 hissesi 55 deniz arac ve 35 iskelesi ile birlikte zelletirilerek Tepe-Akfen-Souter-Sera ortak giriimine devredilmitir.
DO, filosunda 25 deniz otobs, 10 hzl feribot, 18 araba vapuru, 2 hizmet gemisi

bulundurmakla birlikte ayrca 35 iskeleye sahiptir. Filoda bulunan deniz aralar toplamda
32239 yolcu ve 2790 ara tama kapasitesine sahip olup toplam 18 hatta hizmet
vermektedirler.**

http://www.ido.com.tr/tr/kurumsal
Tepe n.San.A.., 2012 yl Faaliyet Raporu

**

49

Filoda bulunan Trkiye'nin en hzl feribotlar olma zelliine sahip Osmangazi 1 ve

Orhangazi 1 hzl feribotlar uluslararas sefer yeteneine sahip olup 2011 ylnda Libya'da
yaanan i savata Trk vatandalarmzn lkemize getirilmesini salayarak sahip olduklar
stratejik nemi de gstermilerdir.
5.2 Osmangazi -1 simli Yksek Hzl Yolcu/Ara Gemisi
2007 ylnda Avustralya'da bulunan Austal Tersanesinde 294 ina numarasyla ina
edilen Osmangazi-1 gemisi 1200 yolcu ve 225 ara tama kapasitesiyle Trkiye'nin en byk
ara/yolcu feribotudur. 88 metre uzunluunda olan gemi maksimum 38 knot hza
kabilmektedir. *

ekil 5.1.Osmangazi-1 gemisi ina safhas

http://www.austal.com

50

5.2.1 Osmangazi -1 gemisine ait karakteristik bilgiler

IMO numaras

9372127

Sicil Liman

stanbul

Sicil Numaras

1322

ar Numaras

TCCH5

Tam boyu

88 m

Tescil boyu

79,68 m

Genilik

24 m

Derinlik

8.25 m

Gros Tonu

6133 GT

Net Tonu

1840 NT

Dedveyt Ton

520,20 DWT

Kzaa konu tarihi

25.01.2006

Teslim tarihi

26.03.2007

Yk kapasitesi

225 ara ve 1200 yolcu

Yakt tank kapasitesi (2x50650)+(2x25850)+(3x3500)=225360 l

Su tank kapasitesi

2x5335=10670 l

Makine Gc

4x7200 kW 1150 Rpm

Jeneratr Gc

4x280 kW 1500 Rpm

5.2.2 Osmangazi-1 gemisine ait makine ve ekipman zellikleri

Osmangazi-1 gemisinde donatlm olan ana ve yardmc makinelerin marka, model ve
zellikleri gemiye ait olan kitaplardan derlenerek Ek-2 de gsterilmitir.
5.3 Gemiye Ynelik Enerji Verimlilii nlemleri
Sz konusu geminin mevcut teknik zellikleri ve operasyonel uygulamalar gz
nnde bulundurularak gemi operasyonlarna ynelik nlemler belirlenmi, operasyon
aamalarnda

uygulamalar

salanmaya

allarak

EEOI

hedeflenmi ve enerji verimlilii salanmaya allmtr.

51

ortalamasnn

drlmesi

5.3.1 Sefer planlamas optimizasyonu

Geminin sefer planlamasna ynelik;
Geminin srekli ayn iki liman arasnda seyir yapt dikkate alnarak yanama ve
ayrlma manevralarnn gerekleecei saat dilimleri ayn iskeleyi kullanan dier
dzenli hatta alsan gemilerin manevralaryla akmamas,
irket iskele ve gemilerle koordinasyon halinde olarak sefer programlarn
seferlerin akmamasn salayacak ekilde hazrlanmas,
Olas bir zamanlama problemlerinde enerji tasarrufuna ynelik olarak seyir
gzergh kaptan tarafndan deerlendirilerek gerekirse deitirilmesi,
Gemi Kaptan geminin yanama ve ayrlma manevralarnda, zellikle DO
Yenikap skelesi andaki gemi ve trafik younluklarn gz nnde
bulundurarak en ksa zamanda deniz seyri moduna (sea mode) geilmesi,
Sefer ait planlamalar yaplrken deniz koullar, blgesel akntlar, gemi kondisyonu
dikkate alnarak optimum rota planlamas yaplacaktr (ekil 5.2). Her sefer
sonunda kat edilen deniz mesafeleri kayt altna alnarak optimum mesafe
belirlenerek geminin hatta alt srece bu rota takip edilmesi,
tedbirleri alnarak izleme metodu olarak gemi jurnali, sorumlu olarak kaptan ve operasyon
departman belirlenmitir.

ekil 5.2. Osmangazi-1 Gemisi elektronik harita zerinde rota planlamas

52

5.3.2 Hava durumuna gre rota

Geminin hava durumuna gre rota belirlenmesine ynelik;
Geminin Bursa(Gzelyal) iskelesinin hkim rzgrlardan ak bir ekilde
etkilenmesi ngrlerek sefere balamadan nce gemide mevcut NAVTEX (ekil
5.3), INMARSAT-C ve operasyon blmnden salanan hava raporlar
deerlendirilerek gemi emniyeti ncelikli olmak art ile kaptan tarafndan en
uygun rota belirlenmesi,
Hava raporlarna gre operasyon blmyle koordinasyon salanarak gerek
duyulmas halinde seferlerin gerekletirilmemesinin deerlendirilmesi,
tedbirleri alnarak izleme metodu olarak gemi jurnali, sorumlu olarak kaptan ve operasyon
departman belirlenmitir.

ekil 5.3. Osmangazi1 gemisi navteks* cihaz

Navtex(Navigational Text) cihaz uluslararas orta frekansta gemilere seyirde tehlike ve emniyet raporlar ile
hava raporu tahmin ve uyarlarn otomatik olarak yazl veren haberleme cihazdr.

53

5.3.3 Zamannda ulam ve hz optimizasyonu

Geminin zamannda ulam ve hz optimizasyonuna ynelik;
Geminin optimum hz ile (mteri memnuniyeti gz nnde bulundurularak) daha
nce belirlenmi olan optimum ulam zaman olan 90 dakikann almamasnn
salanmamas,
Geminin var yapaca limana olaanst artlarn olumasndan dolay gecikecei
ngrld zaman enerji tketimini artracak ani hz artlarndan kanlmas,
bunun tam tersi durumda yani iskeleye erken ulam durumu ortaya ktnda
hznn azaltlmas salanmas,
Geminin tecrbe seyrinde optimum hz olarak belirlenmi 38 knot hz almamas,
tedbirleri alnarak izleme metodu olarak gemi jurnali, sorumlu olarak gemi kaptan
belirlenmitir.
5.3.4. Optimum aft gc
Geminin optimum aft gc ynelik RPM ve Makine Yk Tablosu (Tablo 5.1) ile
seyir tecrbesinde elde edilen deerler dikkate alnarak geminin seyir hali iin belirlenen
devir 1040-1060 RPM devirleri arasnda ve makine yk ise en fazla %90 olarak belirlenmesi
tedbiri alnarak izleme metodu olarak gemi jurnali, sorumlu olarak bamhendis ve teknik
departman belirlenmitir.
Tablo 5.1. Osmangazi-1 performans diyagram

54

5.3.5 Trim optimizasyonu

Geminin trim optimizasyonuna ynelik;
Liman otoritesi ve irket tarafndan bildirilen gerekli zel bir trim deeri yok ise
geminin srtnme yzeyini azaltmak iin geminin maksimum trimsiz(even keel)
olarak seyir yapmasnn salanmas,
Gemi deniz seyri moduna getii anda alnan yolcu ve ara saysyla orantl olarak
trim deeri belirlenip uygulanmas (ekil 5.4), sefer sonu tketilen yakt ile
kyaslamalar yaplarak kayt altna alnmas ve optimum trim deerleri belirlenerek
sonraki seferler iin uygulamaya esas veriler oluturulmas,
tedbirleri alnarak izleme metodu olarak gemi jurnali, sorumlu olarak gemi kaptan, 2. kaptan
ve operasyon departman belirlenmitir.

ekil 5.4. Osmangazi-1 gemisi trim belirleme paneli

5.3.6 Optimum balast

Geminin stabilitesiyle ilgili balast sistemi bulunmadndan konuyla ilgi nlemler
ancak trim deerlerinin optimumda tutulmas ve gemiye alnan aralarn denge unsurunun
bozmayacak ekilde yerletirilmesiyle salanacaktr.

55

5.3.7 Optimum pervane

Geminin ina aamasnda sevk sistemi olarak waterjet drive sistemi seildiinden bu
konuyla ilgili olarak ksa periyotlarda gerekletirilecek su alt srveyleriyle nozullarn
kirlilii kontrol edilecek, hidrolik sistemdeki kaaklar giderilecek ve planl bakmlar
gerekletirilmesi

gerekecektir.

Planl

bakm

kaytlarna

dzenli

olarak

tutularak,

bamhendis ve teknik departman konuyla ilgili sorumlu olacaktr.

5.3.8 Dmen ve otopilotun optimizasyonu
Geminin dmen ve otopilotun optimizasyonuna ynelik;
Otopilotun kullanm ile ilgili talimatla dzenlenerek kprstne aslmas,
Otopilot sapma alar kontrol salanarak hava ve deniz artlarna en uygun
otopilot ayarlar yaplmas,
Gnlk kontrol listelerine otopilot ayarlarnn tam ve uygun olduunun kontrolnn
yapld kayt altna alnmas,
Ayrlma manevras biter bitmez ve yanama manevrasna gei mmkn olan en
ge zamanda gerekletirilerek otopilotun maksimum dzeyde kullanlmasnn
salanmas,
tedbirleri alnarak izleme metodu olarak gemi jurnali, sorumlu olarak gemi kaptan
belirlenmitir.
5.3.9 Tekne ve Pervane Bakm
Geminin tekne ve pervane bakmna ynelik;
irket tarafndan uygulanan planl bakm sistemi ile tekne bakm ilemlerinin
dzenli tutulmas salanp yakt tketimindeki art ve optimum hza klamamas
gibi durumlar ortaya ktnda su alt srveyi yaplarak (ekil 5.5 ve ekil 5.6)
geminin havuzlanmas iin planlanan tarih ne ekilmesi,
Aylk olarak hazrlanan tablolarda belirlenen veriler erevesinde ayn artlardaki
yakt tketimi miktarlarna baklarak karina kirlilii tespit edilmesi,

56

 Havuzlanma tarihleri, su alt srveyleri ve temizlikleri kayt altna alnmas,

Boya reticileriyle iletiim ve koordinasyon salanarak srtnme ve kirlilii
minimuma indirecek en uygun boya tercih edilmesi,
tedbirleri alnarak izleme metodu olarak planl bakm kaytlar, sorumlu olarak teknik
departman belirlenmitir.

ekil 5.5. Osmangazi1 gemisi pervane ve dmen sistemi

ekil 5.6. Osmangazi1 gemisi borda temizlii

57

5.3.10 klimlendirme sisteminin optimizasyonu

Geminin iklimlendirme sisteminin optimizasyonuna ynelik;
Gemi limanda bekleme sresince iklimlendirme sistemi optimum dzeyde
kullanlmas,
Sefer klmadan yolcu salonlarnn genilii deerlendirilmesi ve salon scakl
Dnya Salk rgt ve bilimsel aratrmalar nda 2224 oC scaklklar
arasnda olacak ekilde iklimlendirme ve ekipmanlarnn altrlma sreleri
konusunda azami hassasiyet gsterilmesi,

Geminin s yaltm en st dzeyde salanarak s kaybnn nlenmesi asndan

btn kaporta ve lumbuzlarn kapal halde olduu srekli kontrol edilmesi,

tedbirleri alnarak izleme metodu olarak Marinlink Grntleme Sistemi, sorumlu olarak
gemi kaptan ve bamhendis belirlenmitir.
5.3.11 Gelitirilmi filo ynetimi
irket, sahip olduu gemilerin kapasitelerini deerlendirerek gemi yolcu ve ara
saylarna gre sefere uygun gemi seimi yapacaktr. Sefer ncesi yolcu ve ara durumuna
gre uygun durumda olan daha az veya daha fazla kapasiteye sahip baka bir gemi
kullanlmas tedbiri alnarak izleme metodu olarak irket bnyesinde bulunan ordino listesi,
sorumlu olarak operasyon departman belirlenmitir.
5.3.12 Gelitirilmi yk elleleme
Geminin gelitirilmi yk ellelemesine ynelik;

Ara ve yolcularn alm/tahliyesi en hzl biimde gerekletirilerek geminin seyre

hazr hale getirilmesi (ekil 5.7),

Gemi

ara

ve

yolcu

almndan

nce

kapak

gibi

ekipmanlarn

kontrol

gerekletirilmesi,

Jeneratrlerin kullanmn etkileyecek ykleme ekipmanlarnn kullanm srasnda

makine blmyle iletiim halinde olunmas,

58

tedbirleri alnarak izleme metodu olarak gemi jurnali(ara-yolcu kaytlar), sorumlu olarak 2.
kaptan belirlenmitir.

ekil 5.7. Osmangazi1 gemisi ara ykleme blm

5.3.13 Enerji ynetimi

Geminin enerji ynetimine ynelik;
Ara ve yolcu mahallerindeki klandrma gvenlik tedbirlerini ortadan
kaldrmayacak ve gr dzeyini etkilemeyecek ekilde azaltlmas,
Limanlarda bekleme sresince sadece gerekli yer ve sayda aydnlatma salanacak,
gereksiz alan aydnlatmalar kapatlmas,
Geminin mevcut aydnlatmalar, kademeleri olarak daha az elektrik tketimine
sahip olan led aydnlatmalarla deitirilmesi,
Yaam mahalli ve gemi iinde mevcut kafeterya tarz blmlerde gereksiz enerji
tketimine neden olan ekipmanlarn kullanmnda gerekli hassasiyet gsterilmesi,

59

tedbirleri alnarak izleme metodu olarak Marinlink Grntleme Sistemi, sorumlu olarak
gemi kaptan, 2. Kaptan ve bamhendis belirlenmitir
5.3.14. Makine ve ekipmanlarna ynelik nlemler
Geminin makine ve ekipmanlarna ynelik;
Ana makine ve dizel jeneratrlerin performans diyagram, turboarjrlarda ki dolgu
hava basnlar, maksimum silindir basnlar srekli olarak kayt altna alnarak
elde

edilen

veriler

erevesinde

gerekli

bakm-onarm

ve

kontroller

gerekletirilmesi,
Yalama yalar dzenli periyotlarda teste gnderilerek deerlendirmeler
yaplmas,
Ya tketimleri kontrol altnda tutularak reticinin belirledii ve tavsiye ettii
miktarlarda olduu kontrol edilmesi,
2. jeneratrn altrld durumlarda geminin black-out(karartma) olmamas ve
seyir gvenlii hususlarna dikkat edilerek 2. jeneratrn yknn % 45 altna
dmesi durumunda tek jeneratr kullanlarak 2. jeneratrn stop edilmesi,
Yakt tanklar tam dolu halde bulunmayacak emniyetli seyir ve olas acil durumlar
deerlendirilerek yaz aylarnda ortalama 80 m3 k aylarnda ise ortalama 45 m3
yakt bulundurulmas,
Su, sintine, vb. tanklar tam dolu halde bulundurulmamas,
Pompa ve fan gibi yksek enerji tketimine neden olan ekipmanlar operasyonel
gerekliliklerde kullanlacak olup limanlarda bekleme sresince kontrol edilerek
gereksiz kullanmlardan kanlmas,
Pinomatik sistemler kontrol edilerek varsa hava kaaklar tespit edilip giderilerek
optimum dzeyde kullanlmalar salanmas,
Kompresrlerin alma basnc 32-40 bar aralnda tutularak bakmlarda orijinal
yedek para kullanmna azami hassasiyet gsterilmesi,
Ana makine ve dizel jeneratrlerde kullanlan yakt iyiletirilerek retici
tavsiyesiyle katk maddesi eklenmesi,

60

tedbirleri alnarak izleme metodu olarak gemi jurnali, planl bakm kaytlar, Marinlink
Grntleme Sistemi, sorumlu olarak bamhendis ve teknik departman belirlenmitir
5.3.15. Personel eitimine ynelik nlemler
Gemi tm vardiyalarda bulunan personel SEEMP ierii hakknda gerekli eitimlere
tabi tutularak enerji verimlilii konusunda farkndalk oluturulmas tedbiri alnarak izleme
metodu olarak irket bnyesinde bulunan eitim kaytlar ve gemi jurnali, sorumlu olarak
gemi kaptan, bamhendis ve insan kaynaklar departman belirlenmitir.

61

VI. BULGULAR VE YORUMLAR

Tablo 6.1. Osmangazi1 gemisine ait sefer verileri ile EEOI indeks hesaplama tablosu
No

Tarih

Kalk
Liman

Tanan Yk

Trim

(Yolcu+Ara)

(cm)

Gidilen

Ortalama

Ortalama

Seferlik

Yolcu

Ara

Yakt

Mesafe

Hz

Devir

Harcanan

Says

Says

Tr

(Deniz Mili)

(MT)

(Knot)

(RPM)

EEOI
(Ton x

Yakt
COz /

(MT)

Ton x
Deniz
Mili)
1

01.07.2013

Yenikap

349

10

62,96681546

33,5

1049,25

7,04

701

193

MDO

0,001026

01.07.2013

Bursa

121

150

57,48143343

37

1058,25

6,85

420

57

MDO

0,003152

01.07.2013

Yenikap

237

75

64,40528977

36,5

1057,75

5,98

778

114

MDO

0,001256

01.07.2013

Bursa

177

90

60,59237387

35,9

1062

6,34

441

93

MDO

0,001894

02.07.2013

Yenikap

390

15

63,7992126

33,6

1053,75

6,90

794

215

MDO

0,000889

02.07.2013

Bursa

138

110

59,73696115

35,8

1042,75

6,23

420

68

MDO

0,002426

60

59,49529746

33

1042,25

5,82

865

118

MDO

0,001252

02.07.2013

Yenikap

251

62

8 02.07.2013

Bursa

175

70

59,06950907

35,4

1051,5

5,58

441

92

MDO

0,001725

9 03.07.2013

Yenikap

373

15

63,25451033

34

1051,75

6,53

770

205

MDO

0,000888

10 03.07.2013

Bursa

126

150

57,18414874

33,5

1044,75

6,67

402

61

MDO

0,002978

11 03.07.2013

Yenikap

294

35

59,073345

35

1052,5

6,57

780

152

MDO

0,001212

12 03.07.2013

Bursa

305

35

58,68975185

34

1058

6,55

854

155

MDO

0,001173

13 03.07.2013

Yenikap

353

25

59,99396856

34

1058,5

6,66

978

180

MDO

0,001008

14 04.07.2013

Yenikap

403

15

61,2291385

34,7

1055,25

6,70

916

217

MDO

0,000870

15 04.07.2013

Bursa

158

110

57,78638998

36,3

1055

6,13

639

69

MDO

0,002156

16 04.07.2013

Yenikap

248

65

64,22883693

36,8

1053,25

6,10

446

140

MDO

0,001228

17 04.07.2013

Bursa

192

100

57,67706593

35,8

1039,25

5,72

511

99

MDO

0,001658

18 04.07.2013

Yenikap

304

70

63,85675157

35,8

1062,25

6,86

1.016

145

MDO

0,001134

19 05.07.2013

Bursa

218

70

57,06715283

34,2

1053,25

6,10

608

111

MDO

0,001570

20 05.07.2013

Yenikap

221

80

61,60505978

36,5

1057

6,31

782

103

MDO

0,001485

21 05.07.2013

Bursa

420

15

57,07290672

32,7

1058,25

7,10

1.169

214

MDO

0,000949

22 05.07.2013

Yenikap

198

70

62,83255786

36

1058,75

5,35

693

93

MDO

0,001375

23 05.07.2013

Bursa

386

15

59,69092997

34,2

1050,75

5,91

729

216

MDO

0,000823

24 06.07.2013

Yenikap

376

15

56,66629799

31,1

1046

7,31

771

207

MDO

0,001100

25 06.07.2013

Bursa

175

90

55,3275579

31,7

1051,25

6,22

523

87

MDO

0,002060

63

26 06.07.2013

Yenikap

242

60

57,01344979

33,4

1053

6,14

797

116

MDO

0,001427

27 06.07.2013

Bursa

215

60

56,44573193

32,7

1031

6,01

470

117

MDO

0,001584

28 07.07.2013

Yenikap

380

10

58,60344339

31,5

1048,5

6,45

778

209

MDO

0,000930

29 07.07.2013

Bursa

122

100

56,24434552

34,5

1054,75

7,05

390

59

MDO

0,003303

30 07.07.2013

Yenikap

236

55

57,71158932

35,4

1052,5

6,39

732

116

MDO

0,001502

31 07.07.2013

Bursa

205

100

56,54163021

33,5

1043

5,47

456

111

MDO

0,001512

32 08.07.2013

Yenikap

358

28

61,29818526

34

1046,5

6,13

678

200

MDO

0,000896

33 08.07.2013

Bursa

136

116

58,34835395

37,1

1055,5

6,24

405

68

MDO

0,002515

34 08.07.2013

Yenikap

248

60

65,59442854

36

1056,25

6,87

782

121

MDO

0,001354

35 08.07.2013

Bursa

174

95

57,71926118

36,7

1062,5

6,34

440

91

MDO

0,002023

36 09.07.2013

Yenikap

315

25

63,70715024

34,6

1056,25

6,22

630

174

MDO

0,000995

37 09.07.2013

Bursa

162

110

58,20067058

35,7

1051,75

6,75

545

77

MDO

0,002299

38 09.07.2013

Yenikap

264

60

61,53793098

34,5

1039,5

6,67

829

129

MDO

0,001317

39 09.07.2013

Bursa

191

80

55,15110505

35,5

1056

6,07

435

103

MDO

0,001843

40 10.07.2013

Yenikap

306

30

61,39408355

33

1046

6,47

652

167

MDO

0,001104

41 10.07.2013

Bursa

177

65

57,87461641

35,5

1049,75

6,34

509

89

MDO

0,001988

42 10.07.2013

Yenikap

266

35

62,64076129

35,5

1044,5

6,39

656

140

MDO

0,001230

43 10.07.2013

Bursa

306

30

61,08720903

35

1054

6,37

778

160

MDO

0,001092

64

44 10.07.2013

Yenikap

339

30

59,53365678

32

1044,75

6,25

952

172

MDO

0,000993

45 11.07.2013

Bursa

179

65

59,23637209

35,5

1049,75

6,55

576

87

MDO

0,001976

46 11.07.2013

Yenikap

270

40

57,89571403

35,1

1054

6,55

657

143

MDO

0,001342

47 11.07.2013

Bursa

238

60

56,73342679

34

1054

6,52

684

120

MDO

0,001548

48 11.07.2013

Yenikap

254

55

56,9060437

34,5

1055,25

6,52

783

125

MDO

0,001445

49 11.07.2013

Bursa

268

50

52,51006621

33,8

1053,75

6,55

596

145

MDO

0,001492

50 12.07.2013

Yenikap

224

50

58,90456401

34,9

1055,5

6,05

624

114

MDO

0,001471

51 12.07.2013

Bursa

350

20

56,67205188

33,2

1056,25

6,91

883

183

MDO

0,001118

52 12.07.2013

Yenikap

184

80

56,35366957

35,4

1054

6,38

668

85

MDO

0,001969

53 12.07.2013

Bursa

426

10

54,10197778

34,4

1059,5

6,63

1.182

217

MDO

0,000923

54 12.07.2013

Yenikap

100

110

58,90072808

37

1057,25

6,14

316

49

MDO

0,003328

55 13.07.2013

Bursa

413

10

58,32725632

32,7

1056,75

6,55

1.010

218

MDO

0,000872

56 13.07.2013

Yenikap

247

60

61,1395695

35,03

1049,5

7,04

788

120

MDO

0,001495

57 13.07.2013

Bursa

283

35

60,28933528

33,8

1032,75

5,52

666

151

MDO

0,001036

58 13.07.2013

Yenikap

197

90

69,73339862

37,1

1055,25

6,89

594

98

MDO

0,001603

59 14.07.2013

Bursa

260

65

58,34451801

33,8

1051,75

7,24

657

136

MDO

0,001530

60 14.07.2013

Yenikap

140

90

58,74153692

36,9

1055,25

6,70

339

74

MDO

0,002616

61 14.07.2013

Bursa

243

60

55,42153822

33,6

1053,25

6,58

474

135

MDO

0,001567

65

62 15.07.2013

Yenikap

271

20

56,5703997

34,7

1046,75

6,22

491

153

MDO

0,001300

63 15.07.2013

Bursa

309

10

59,23253616

34,7

1052

7,01

605

172

MDO

0,001226

64 16.07.2013

Yenikap

291

30

56,7104112

33,6

1046,25

6,53

581

161

MDO

0,001270

65 16.07.2013

Bursa

156

120

56,7104112

35,2

1043,25

6,39

374

83

MDO

0,002310

66 16.07.2013

Yenikap

336

30

58,68975185

34

1046

6,40

916

172

MDO

0,001041

67 16.07.2013

Bursa

186

100

57,54856223

35,3

1059

5,84

376

103

MDO

0,001744

68 17.07.2013

Yenikap

384

10

62,21727445

35,26

1054,25

7,14

718

215

MDO

0,000959

69 17.07.2013

Bursa

179

70

60,42359288

35,8

1042

5,73

481

92

MDO

0,001701

70 17.07.2013

Yenikap

187

100

61,4362788

36,4

1041

6,38

555

93

MDO

0,001784

71 18.07.2013

Bursa

247

65

58,73386506

27,1

1040,33

6,43

613

130

MDO

0,001420

72 18.07.2013

Yenikap

179

80

59,3082958

29,45

1057,67

6,98

583

86

MDO

0,002113

73 18.07.2013

Yenikap

327

20

59,2076026

34,3

1054,75

6,68

657

181

MDO

0,001105

74 18.07.2013

Bursa

243

50

56,06597471

33,6

1056,25

5,91

547

131

MDO

0,001391

75 19.07.2013

Yenikap

314

61,10638869

35,4

1057,75

6,24

655

172

MDO

0,001043

76 19.07.2013

Bursa

130

80

60,07068719

34,8

1040

6,26

294

70

MDO

0,002571

77 19.07.2013

Yenikap

185

70

61,85439533

37,5

1044,75

6,45

558

92

MDO

0,001804

78 20.07.2013

Bursa

306

60

56,87919218

33,7

1043,5

6,59

811

158

MDO

0,001214

79 20.07.2013

Yenikap

142

100

58,32150243

36,2

1050,25

5,79

326

76

MDO

0,002244

66

80 20.07.2013

Bursa

351

20

56,24626349

34,1

1059

6,37

816

188

MDO

0,001034

81 21.07.2013

Yenikap

275

60

59,74463301

35

1046,75

6,34

533

153

MDO

0,001239

82 21.07.2013

Bursa

130

120

57,30881651

36

1045,5

6,30

347

67

MDO

0,002712

83 21.07.2013

Yenikap

345

40

56,96358268

33

1045,75

6,47

974

175

MDO

0,001054

84 21.07.2013

Bursa

143

120

54,12499337

34

1048

6,07

329

77

MDO

0,002508

85 22.07.2013

Yenikap

306

40

62,31470711

34,2

1040,75

6,52

588

171

MDO

0,001095

86 22.07.2013

Bursa

185

50

59,38021952

36

1054,25

5,97

487

96

MDO

0,001738

87 22.07.2013

Yenikap

250

50

62,28018373

36,9

1055,5

7,06

666

129

MDO

0,001453

88 23.07.2013

Bursa

227

55

59,03498568

34,2

1041,75

6,02

575

119

MDO

0,001437

89 23.07.2013

Yenikap

199

50

61,02967006

37

1055

6,47

664

95

MDO

0,001707

90 23.07.2013

Bursa

351

20

51,90015311

33

1050,25

7,10

673

196

MDO

0,001248

91 24.07.2013

Yenikap

331

25

55,2374135

32

1044,25

6,35

643

184

MDO

0,001115

92 24.07.2013

Bursa

304

10

54,77710173

33,6

1052

6,67

611

168

MDO

0,001285

93 24.07.2013

Yenikap

339

10

58,22944007

33

1056,75

6,41

637

190

MDO

0,001041

94 24.07.2013

Bursa

332

10

57,38553514

34

1057,75

6,90

671

183

MDO

0,001163

95 25.07.2013

Yenikap

285

60

62,31470711

36,1

1055,25

6,50

547

159

MDO

0,001174

96 25.07.2013

Bursa

187

80

57,05948096

35

1041,25

5,87

388

103

MDO

0,001760

97 25.07.2013

Yenikap

272

20

61,94262176

36,7

1056,75

6,39

751

139

MDO

0,001215

67

98 26.07.2013

Bursa

273

20

59,55283644

34,5

1054

6,11

742

140

MDO

0,001204

99 26.07.2013

Yenikap

258

20

63,35040861

36,7

1058,5

7,24

552

141

MDO

0,001418

100 26.07.2013

Bursa

256

20

58,1719011

33,7

1040

5,84

543

140

MDO

0,001256

101 27.07.2013

Yenikap

371

15

57,69240966

32

1037,25

6,51

745

205

MDO

0,000976

102 28.07.2013

Bursa

142

120

57,38553514

34

1047

6,44

385

73

MDO

0,002531

103 29.07.2013

Yenikap

418

10

55,81280323

30

1042,25

6,75

1.100

216

MDO

0,000929

104 30.07.2013

Bursa

148

110

56,38819295

35

1036,75

6,34

291

82

MDO

0,002438

105 30.07.2013

Yenikap

332

25

58,22944007

33

1042,25

6,63

611

187

MDO

0,001099

106 31.07.2013

Bursa

134

110

57,73076898

35

1045,5

5,81

341

70

MDO

0,002406

107 31.07.2013

Yenikap

386

20

58,233276

32,3

1052,75

6,14

804

212

MDO

0,000875

108 31.07.2013

Bursa

88

130

56,7104112

35,2

1053,75

6,75

227

46

MDO

0,004322

109 31.07.2013

Yenikap

319

10

58,81825555

33,7

1042,75

6,70

719

172

MDO

0,001144

110 31.07.2013

Bursa

225

110

56,23283773

33,7

1042,5

6,63

512

121

MDO

0,001679

111 01.08.2013

Yenikap

389

10

57,70008152

32,7

1041,25

6,72

857

211

MDO

0,000959

112 01.08.2013

Bursa

189

90

55,91829135

34,3

1042,25

5,97

457

100

MDO

0,001813

113 01.08.2013

Yenikap

173

90

56,5703997

34,7

1044,5

6,09

379

94

MDO

0,001991

114 02.08.2013

Bursa

231

53

57,73076898

35

1054

6,77

563

122

MDO

0,001628

115 02.08.2013

Yenikap

359

10

57,07866062

32

1051,75

6,49

954

185

MDO

0,001016

68

116 02.08.2013

Bursa

157

100

56,5703997

34,7

1043,5

6,59

449

79

MDO

0,002385

117 02.08.2013

Yenikap

399

10

60,94527957

33,1

1057,5

7,53

884

216

MDO

0,000992

118 02.08.2013

Bursa

214

58

57,55431613

34,1

1045

6,29

468

116

MDO

0,001638

119 02.08.2013

Yenikap

400

10

60,83595552

32,7

1051,25

7,00

943

213

MDO

0,000922

120 03.08.2013

Bursa

113

120

58,58234577

36,8

1054,75

6,79

271

60

MDO

0,003285

121 03.08.2013

Yenikap

403

55,42153822

30,1

1050

6,80

996

212

MDO

0,000977

122 03.08.2013

Bursa

149

100

55,54428802

36,2

1056,75

6,66

382

78

MDO

0,002572

123 04.08.2013

Yenikap

420

15

55,57305751

30,5

1044,5

6,99

1.182

213

MDO

0,000960

124 04.08.2013

Bursa

174

90

56,08131843

34,4

1041,5

6,73

507

87

MDO

0,002215

125 04.08.2013

Yenikap

400

10

57,69240966

32

1050,75

6,12

906

215

MDO

0,000851

126 05.08.2013

Bursa

100

100

55,36016331

35,2

1045,5

6,79

289

50

MDO

0,003951

127 05.08.2013

Yenikap

338

45

56,89837184

32,6

1055,25

6,94

946

172

MDO

0,001156

128 05.08.2013

Bursa

145

90

55,15110505

35,5

1054,25

6,15

379

75

MDO

0,002472

129 06.08.2013

Yenikap

282

80

54,23048149

32,5

1047,25

6,12

866

139

MDO

0,001283

130 06.08.2013

Yenikap

320

50

59,99396856

34

1052,75

6,01

814

167

MDO

0,001005

131 06.08.2013

Bursa

174

110

58,68975185

36

1045,25

6,43

547

85

MDO

0,002018

132 07.08.2013

Yenikap

224

80

58,68975185

34

1045,25

6,46

699

110

MDO

0,001573

133 07.08.2013

Bursa

206

80

55,42921008

34

1053,25

6,47

538

107

MDO

0,001814

69

134 07.08.2013

Yenikap

246

70

57,38553514

34

1040,5

6,47

831

117

MDO

0,001468

135 08.08.2013

Bursa

417

10

57,07866062

32

1047,75

6,63

1.124

214

MDO

0,000895

136 08.08.2013

Yenikap

248

70

62,14209019

36

1049,5

6,24

801

120

MDO

0,001298

137 08.08.2013

Bursa

418

10

58,45576003

31,1

1057

7,96

1.057

219

MDO

0,001043

138 09.08.2013

Yenikap

146

85

62,83255786

36

1032,25

6,10

479

70

MDO

0,002138

139 09.08.2013

Bursa

409

10

57,69240966

32

1049,75

7,02

950

219

MDO

0,000953

140 09.08.2013

Yenikap

237

70

62,44896471

37

1054,5

5,96

683

119

MDO

0,001292

141 10.08.2013

Bursa

424

10

57,43540225

32,2

1055,75

7,67

1.180

216

MDO

0,001009

142 10.08.2013

Yenikap

207

80

60,48304982

37,1

1056,75

6,78

693

99

MDO

0,001733

143 10.08.2013

Bursa

425

10

57,34717583

32,5

1038,5

6,97

1.192

216

MDO

0,000916

144 11.08.2013

Yenikap

227

70

63,86825937

37

1053,25

6,46

647

115

MDO

0,001425

145 11.08.2013

Bursa

418

10

55,58264734

32,2

1054,75

7,16

1.087

217

MDO

0,000989

146 11.08.2013

Yenikap

225

70

64,57790669

37

1060,25

5,72

648

113

MDO

0,001265

147 12.08.2013

Bursa

400

10

59,76381267

32,8

1054,75

7,20

820

220

MDO

0,000966

148 12.08.2013

Yenikap

201

100

63,86825937

37

1056,75

6,18

688

95

MDO

0,001544

149 12.08.2013

Bursa

404

10

57,59651137

33

1060,75

6,92

911

218

MDO

0,000952

150 13.08.2013

Bursa

308

45

59,90574213

32,2

1054

6,61

587

172

MDO

0,001149

151 13.08.2013

Yenikap

295

50

58,51713493

33,9

1045,5

6,64

651

160

MDO

0,001232

70

152 13.08.2013

Bursa

201

85

61,78534856

35,4

1053,75

5,86

747

92

MDO

0,001510

153 14.08.2013

Yenikap

334

50

56,54163021

33,5

1054,5

6,28

959

168

MDO

0,001068

154 14.08.2013

Bursa

225

70

59,38021952

36

1045

6,33

687

111

MDO

0,001519

155 14.08.2013

Yenikap

350

30

55,58264734

32,2

1047,75

7,11

814

187

MDO

0,001173

156 15.08.2013

Bursa

293

45

59,073345

35

1053,5

6,81

600

161

MDO

0,001263

157 15.08.2013

Yenikap

236

65

60,76115486

36

1040,5

6,91

587

124

MDO

0,001545

158 15.08.2013

Bursa

288

110

63,10107307

35

1044,3

7,86

919

140

MDO

0,001386
0,001344

Ortalama EEOI

71

01.07.201315.08.2013 tarihleri arasnda ki periyotta, gemide mevcut operasyon

durumu gz nnde bulundurularak hazrlanm olan SEEMP, geminin ykl durumunda
seyir halinde uygulanarak Tablo 6.1. de belirtilen veriler elde edilmi ve sonu olarak EEOI
indikatr ile tespit edilen deerler ile enerji verimliliine ynelik sonular izlenmitir. Tablo
6.1. de belirtilen toplam yk miktar geminin stabilite kitabnda belirtildii arlk
miktarlaryla kii ve ara saylarnn arpmlaryla elde edilmi yani baka bir deyile kii
saysnn 0,085 ton arlkla arplm, ara says ise 1.5 ton arlk ile arplm sonuta elde
edilen deerler toplanarak, tanan yk miktar belirlenmitir.
Elde edilen verilere ve geminin operasyonel uygulamalarna bakld zaman;

Birbirine yakn sayda ara ve yolcu tamacl yaplan seferlerde; hzn yksek
olmas durumunda EEOI indeksinin ortalamann stnde kt,

Ayn limanlar arasnda kat edilen mesafenin fazla olmas durumunda; EEOI indeksini byk oranda arttrd,

Tanan yolcu ve ara saysnn daha fazla olmasna ramen hz drlerek yaplan seferlerde; EEOInn ortalamann altnda kalmasnn salanabildii,

Ortalama RPM in dk tutulmasnn yakt tketimini byk oranda drlebildii,

Ayn miktarda ykn tand seferlerde; trim deki artn EEOI indeksini arttrd,

Gzlem yaplan zaman periyodu ierisinde; tanan yk miktarnn maksimum kapasitesine ulamad,

Uygulama sresince yaplan gzlemlerde; hava koullarna bal olarak denizde

can ve mal emniyetinin salanmasnn n plana kt ve gerekli durumlarda seyir
mesafesinin uzatld,

Uygulama periyodu sonuna doru EEOI ortalamasnn dt,

grlmektedir.
SEEMP ieriinde yer alan nlemlerin yakt tketimini byk oranda etkileyen
uygulamalarnn deerlendirilmesi yapldnda;

Optimum rota planlamasnn, gemi kaptanlarnn tercihine braklmasndan ve gemi kaptanlarnn vardiyal olarak deimelerinden dolay eitlilik gsterdii,
72

Yanama ve ayrlma manevralarnn zamanlamas konusunda, dier gemilerle herhangi bir akmann yaanmad,

Gemi kaptanlarnn, gemi hzn arttrarak veya azaltarak yolculuk sresi olarak
belirlenen 90 dakika sresinin altna dlmemesinde gerekli hassasiyeti gsterdikleri,

Optimum hz olarak belirlenen 38 knot hzn geilmeyerek, ortalama devrin 1040

Rpm ile 1060 Rpm aras tutulmasnda dikkatlice davranld,

Deniz trafiinin youn olduu blgelerden klmasndan sonra otopilot kullanlarak ak deniz moduna en ksa srede geildii,

Hava artlarnn, seyir emniyeti ve mteri memnuniyeti erevesinde kat edilen

mesafeye negatif etkide bulunduu,

Ara ve yolcu saylarnn, trim miktar belirlenirken byk oranda etki ettii, kaptann ngrsyle trim miktarnn ayn artlarda deitirildii ve trim orannn deiik vardiyalarda ayn yklerde deiiklik gsterebildii,

Ykn byk bir ksmn oluturan aralarn yklenmesi aamasnda; iskele ve

sancak taraflara eit miktarda datld,

Oto pilotun sapma alarnn kontrol ile ilgili herhangi bir dzeltmeye ihtiya duyulmamas nedeniyle vardiyalarda dzeltmeler yaplmam olup geminin tersaneye
bakm onarm amacyla girdii zaman yaplacak olan deneme seyrinde ihtiya duyulmas halinde yaplaca ve aylk periyotlarda dmen sapma alarnn kontrol
edildii,

Karina kirliliini belirlemek amacyla, aylk yakt tketimlerinin izlenilmesine

SEEMP ncesinde balanm ve devam edilmekte olduu,

Salon scaklklarnn 22-24 0C de tutulmalarna ilikin iklimlendirme ekipmanlar

yeterli dzeyde altrlarak, seyir ve limanda bekleme durumunda s kayplarnn
nlenmeye alld fakat limanda bulunma sreci ierisinde yolcu ve ara almlarnn sreklilik arz etmesi nedeniyle kaportalardan s kayplarnn yaand,

Geminin duruma gre daha az kapasitede gemiyi tercih etmesi mevcut durumda
dier hatlarda kullanlan gemileri, tanan yolcu ve ara saylarn olumsuz ynde
etkiledii ve bu hat iin filo ynetimi balnda nerilen tedbirlerin gerekletirilemedii,

73

Ara ve yolcu mahallinde elektrik tketimine neden olan ve anlk olarak kullanlmasna gerek olmayan aydnlatmalarn ve dier aralarn, personel tarafndan gerekli hassasiyetin gsterilmeyerek alr vaziyette brakld,

Ya ve yakt testlerinin, belirli periyotlarda analize gnderildii ve gelen sonulara

gre mdahale edildii,

Ana ve yardmc makinelerin ve pervanelerin, periyodik olarak gerek servis gerekse gemi personelleri tarafndan bakmlarnn orijinal yedek para ile gerekletirildii,

Tanklarda tanan yakt ve su miktarnn, yaz dneminde art gsteren yolcu ve

ara saylarna paralel olarak artt,

hususlar gzlemlenmi olup dier nlemlerin uygulanmasnda herhangi bir olumsuzlua

rastlanlamamtr.

74

VII. SONU VE NERLER

lkemizde, Marmara Blgesinin nfus younluu bakmndan dier blgelerimize
kyasla daha fazla oluu, uygulamadaki ulam metotlarnn iyiletirilmesi ve eitlendirilmesi
ihtiyacn ortaya koymaktadr.
Blgede ki ticari faaliyetlerin yksek oranda art, nfus artna neden olmaktadr.
Bu durum dolayl olarak ulam aralarnn artna etki etmektedir. Tamaclkta kullanlan
bu aralarn emisyon oranlar karlatrld zaman deniz tamaclnn en evreci ulam
metodu olduu ortaya kmaktadr. Marmara Denizinde kullanlan deniz vastalarndaki art
ve yine ayn blgede gerekleen gemi trafiinden kaynakl emisyonlarn art insan saln
olumsuz ynden etkilemektedir.
2013 TK verilerine gre; Trkiye 2013 ylnda 55,9 milyar dolar deerinde petrol
ithal etmi ve petrol ithalat 99,8 milyar dolarlk d ticaret ann byk bir ksmn
oluturmutur. lkemiz son 10 ylda yaklak 385 milyar dolarlk enerji ithal etmi olup bu
rakamlar enerji verimliliin nemini ortaya karmaktadr.
Emisyon oranlarnn azaltlmasyla ilgili olarak ulusal ve uluslararas birok alma
yaplmakta ve konunun gndemde tutulmas iin lkeler azami hassasiyeti gstermektedir.
Konuyla ilgili olarak lkemiz her alanda almalara balam olup zellikle son zamanlarda
denizcilik alannda Ulatrma Denizcilik ve Haberleme Bakanl ile evre Bakanl
ibirlii ile Marmara Denizinin nemi gz nnde bulundurularak, bu blgenin Emisyon
Kontrol Alan ilan edilmesi iin almalara hz verilmektedir.
Marmara Denizinde yolcu/ara tayan deniz aralarnn art, CO2 emisyonlarnn ve
yakt tketiminin artna neden olmaktadr. IMO tarafndan 400 GT st uluslararas alan
gemilere

uygulanmas

zorunlu

tutulan

SEEMPin,

75

lkemizde ncelikle

Marmara

Denizinde sonra btn kabotaj hattnda alan btn gemilere uygulanmas enerji
tasarrufunun gereklemesine byk oranda katk salayacaktr.
Yaplan bu alma ve elde edilen veriler dorultusunda;

Marmara Denizinde almakta olan 400 GRT zeri yolcu/ara gemilerine geminin
trne gre hz snrlamalar getirilmesi ve azami hzda seyretmeleri iin VTS (
Vessel Traffic System) ile gemilerin hzlarnn izlenmesi,

Hat izni iin yaplan bavurularda SEEMP hazrlanmasnn zorunlu hale getirilerek
gerekli yasal dzenlemelerin yaplmas,

Belirli hatta kullanlmas planlanan yolcu gemilerinin kapasite tercihinin donatana

braklmayarak istatistiksel veriler nda, optimum yolcu saysna gre belirlenmesi ve hatlara uygun gemi tercihlerinin yaplmas,

zellikle kabotajda alan ve zel tketim vergisi indirilmi yakt (TVsiz Yakt) kullanan gemilere SEEMP uygulatlmas salanarak yakt tketiminin azaltlmas,

dare tarafndan enerji verimlilii konusunda el kitaplar hazrlanarak uygulamann

zorunlu hale gelmesinden nce gemi ve irket personeline gerekli bilincin verilmesi ve konuyla ilgili irketler ile btn personeline eitim seminerlerin zorunlu hale
getirilmesi,

Gemilerin yaplan yllk srveyler Ek1 de hazrlanan kontrol listesi format ieriinde yer alan maddeler erevesinde gemilerin hazrladklar SEEMPler denetlenmesi,

letmecilerin hat izni bavurularnda, dareye seyir ve rota planlar sunulmas ve

bu planlara optimum olarak uyulmas,

SEEMP uygulamasnda yeterli sonuca ulaamayan TVsiz yakt alan deniz aralarnn yllk kapasite orannn belirli oranlarda dlerek gerekli yaptrmlarn uygulanmas,

Marmara Denizinde alan zellikle btn yolcu/ara gemilerin yllk olarak

emisyon lmlerinin yaptrlmas zorunlu hale getirilerek emisyon deerlerinin
beklenen deerlerin stnde kmas durumunda hedeflenen dzeye ekilmesinin
donatan ve iletmecilere zorunlu hale getirilmesi,

76

zellikle kabotajda alan btn gemilerin, yllk periyotlarda havuzlama zorunluluu veya karina temizlii zorunluluu getirilmesi,

ncelikle Marmara Denizi sonrasnda kabotajda alan btn gemilerin evreci

ve doaya dost gne, rzgr vb. enerji kaynaklarnn kullanlmas tevik edilmesi,

lgili mevzuatlarda gerekli deiiklikler yaplarak kara sistemlerinde uygulanan

enerji kimliklerinin karlmasna ynelik srveylerin kabotajda alan gemilere
de uygulanarak enerji kayplarnn ortaya karlmas,

Liman tesislerinde enerji retim sistemlerinin kurulmas ( doalgaz evrim ve yenilenebilir enerji vs. santralleri) mecburu hale getirilerek, gemilerin limandayken
sahil balants yoluyla gerekli enerjiyi salamas,

hususlar dare ve gemi iletmeciler tarafndan ibirlii ierisinde salanmaldr. Gnmzde

enerji kaynaklarnn gn getike azalmas, alnacak tedbirlerin nemini ortaya karmaktadr.
Enerji kaynaklarnn ierisinde en nemli kaynan, enerji verimliliinin maksimum dzeyde
salanmas olduu unutulmamaldr.

77

KAYNAKLAR
Ar, . (2010). klim Deiiklii ile Mcadelede Emisyon Ticareti ve Trkiye Uygulamas,
Uzmanlk Tezi, Devlet Planlama Tekilat, Ankara.
(BM) Blgesel evre Merkezi (2008). A'dan Z'ye klim Deiiklii Baucu Rehberi.
Ankara: Tuna Matbaaclk.
evirgen, M.S. (2009), stanbulda Denizyolu Ulamnn Sera Gaz Emisyonlarna Etkisi,
Yksek Lisans Tezi, stanbul Teknik niversitesi Fen Bilimleri Enstits,
stanbul.
elikkaya, A. (Ocak-Haziran 2012). Trkiyede Deniz Tamaclna Salanan Vergi
Tevikleri zerine Bir nceleme, Maliye Dergisi, 162, 73-102.
Deniz, C. ve Durmuolu, Y. (2008). Estimating Shipping Emissions in The Region of The
Sea of Marmara, Science of The Total Environment, 390, 255-261.
Deniz

Ticareti

Genel

Mdrl

(Austos

2012).

Deniz

Ticareti

Analizleri.

Eriim:03.06.2013,http://www.kugm.gov.tr/BLSM_WIYS/DTGM/tr/Analizler/
20121019_111113_64032_1_64351.pdf.
Eliasson, J. (Kasm 2012). Hull Resistance Management in the New Era of Ship Energy
Efficiency, Journal of Protective Coatings & Linings, 29(11), 22-31.
Faraklas. K. (2012). Energy Efficiency Management System Tools for the Shipping IndustrySynergies with 50001. Yunanistan, Sunum, Slayt no. 19.
IMO (2009). Second GHG study, Uluslarararas Denizcilik rgt (IMO), Londra.
IMO MEPC 63/23 (2012). 2012 Guidelines for The Development of A Ship Energy
Efficiency Management Plan (SEEMP), Uluslarararas Denizcilik rgt
(IMO), Londra.
IMO MEPC.1/Circ.684 (2009). 2012 Guidelines for Voluntary Use of The Ship Energy
Efficiency Operational ndicator (EEOI), Uluslarararas Denizcilik rgt
(IMO), Londra.

78

stanbul Ticaret Odas

(2004). Deniz Tamacl Sektr Profili. Eriim: 25.05.2013,

http://www.ito.org.tr/Dokuman/Sektor/1-26.pdf.
Katelieva, E. (2012). Measures for Improvement of Energy Efficiency of Ships, Journal of
Marine Technology and Environment, 1, 59-66.
Lindstad, H., Asbjornslett, B. ve Stromman, A. (2011). Reductions in Greenhouse Gas
Emissions and Cost by Shipping at Lower Speeds, Energy Policy 39(6), 34563464.
Marin, E., Nikolaj, A. ve Petko, P. (2010). Engine Room Simulator ERS4000 Use for
Analysis of Energy Efficiency of Integrated Ship Energy System, Journal of
Marine Technology and Environment, 3(1), 205212.
Milli

Eitim

Bakanl

(2012).

Gemi

Denge

Hesaplar.

Eriim:

21.07.2013,

http://megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Gemi%20Denge%
20Hesaplar%C4%B1.pdf.
Pekin, M.A. (2006). Ulatrma Sektrnden Kaynaklanan Sera Gaz Emisyonlar, Yksek
Lisans Tezi, stanbul Teknik niversitesi Fen Bilimleri Enstits, stanbul.
ener, B. (2006). Kabotaj Hatt Deniz Tamaclnn Etd ve Optimum Gemi Tipinin
Belirlenmesi, Yksek Lisans Tezi, Yldz Teknik niversitesi Fen Bilimleri
Enstits, stanbul.
Talay, A., Deniz, C. ve Durmuolu Y. (Kasm 2013). Gemilerde Verimi Arttrmak in
Uygulanan Yntemlerin CO2 Emisyonlarn Azaltmaya Ynelik Etkilerin
Analizi, Szel bildiri, V. Ulusal Denizcilik Kongresi, stanbul.
Telekomnikasyon ube Mdrl (Kasm 2008). Kresel klim Deiiklii ve nsan
Salna

Etkileri.

Eriim:

23.08.2013,

http://www.mgm.gov.tr/

files/genel/saglik/iklimdegisikligi/kureseliklimdegisikligietkileri.pdf
T.C. evre ve ehircilik Bakanl (2011). evresel Gstergeler 2010, Eriim: 21.06.2013,
http://www.csb.gov.tr/gm/ced/index.php?Sayfa=say fahtml& Id=1188.
Xing, S., Xinping, Y., Bing, W. ve Xin, S. (Temmuz 2013). Analysis of the Operational
Enegy Efficiency for Inland River Ships, Transportation Research, 22, 3439.

79

Yanarocak, R.K. (2007). Marmaray Projesinin Karayolu Ulamndan Kaynaklanan Sera

Gaz Emisyonlarna Etkisi, Yksek Lisans Tezi, stanbul Teknik niversitesi
Fen Bilimleri Enstits, stanbul.
Wua, S., Cheng, Y. ve Ma, Q. (2011). Discussion on Ship Energy-Saving in Low Carbon
Economy, Procedia Engineering, 15, 5259.
United Nations Framework Convention on Climate Change (2003). klime zen Gstermek
klim Deiiklii Szlemesi ve Kyoto Protokol iin Klavuz, Eriim:
05.08.2013, http://unfccc.int/ resource/docs/publications/caring_trk.pdf
United States Environmental Protection Agency (2008). Global Trade and Fuels AssessmentFutureTrends and Effects of Requiring Clean Fuel in the Marine Sector,
Eriim: 21.01.2014 <www.epa.gov/nonroad/ marine/ ci/420r08021. pdf.
Url1 Yenal, S., Dnyada ve Trkiye'de Uluslararas Deniz Yolu Tamaclnn
GeliimininfDeerlendirilmesi,<http://www.tmo.gov.tr/Upload/Document/tmo
danhaberler/denizyolu.pdf>, alnd tarih: 20.06.2013.
Url2 elik, F., Gemi Teorisi, <http://www.yildiz.edu.tr/~fcelik/>, alnd tarih:20.08.2013.
Url3<http://www.imo.org>, alnd tarih:22.08.2013.
Url4<http://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye_co%C4%9Frafyas%C4%B1>,
tarih:27.09.2013.
Url5 <http://www.shippipedia.com/marine-fuels>, alnd tarih:28.09.2013.
Url6<www.austal.com>, alnd tarih:01.12.2013.
Url7<www.ido.com.tr>, alnd tarih:01.12.2013.
Url8<unfccc.int/kyoto_protocol/items/2830.php >, alnd tarih:01.01.2014.

80

alnd

ZGEM
Doum Tarihi

: 19.02.1983

Doum Yeri

: ELAZI/ Keban

Lise

: 1997 2001, Balakgazi Lisesi(Yabanc Dil Arlkl), Elaz

Lisans

: 2002 2007, stanbul Teknik niversitesi,

Denizcilik Fakltesi,
Gemi Makineleri letme Mhendislii

Yksek Lisans

: (2011- 2014) Yalova niversitesi

Fen Bilimleri Enstits
Enerji Sistemleri Mhendislii

alt Kurumlar : (05.01.2011 - devam ediyor)

T.C. Ulatrma Denizcilik ve Haberleme Bakanl,
Denizcilik Uzman Yardmcs

81

EK 1 : SEEMP kontrol ve deerlendirme listesi rnei*

Gemi Bilgileri
Gemi Ad:
Bayra:
IMO no:
ar areti:
Gemi Tipi:
DWT:
Kaytl Olduu Liman:

Genel

1.1

Dzen

Evet Hayr Yorumlar

1.1.1 SEEMP ieriinde tutarl ve basit bir dzen takip ediliyor

mu?

Giri- Plan, gereksinimleri karlamann yan sra

amacn ve yntemini ortaya koymaktadr.

Operasyonel nlemler-Gemi zerinde ki faaliyetler enerji verimliliiyle ilikilidir.

Tekne ve Pervane nlemleri-Enerji verimlilii

iin sualt ilgili parametreleri mevcuttur.

Makine ve Ekipman nlemleri- Makine ve yardmc ekipmanlarnn kullanm, operasyonu ve

bakm enerji verimlilii ile ilgili olarak nceliklidir.

Yaam Mahalli nlemleri- Enerji verimliliine

bal olarak ekipman ve servisler personel iin dizayn edilmitir.

Eitim ve aratrma nlemleri-htiya dorultu-

Lloyds Register

82

sunda zellikle enerji verimliliinin iyiletirilmesindeki uygulamalar konusunda btn personele

eitim verilmitir.
1.2

irket Enerji Ynetimi

1.2.1 SEEMP, ISO14001 gibi evre Ynetim Sistemi gibi

irket enerji ynetim planna atfta bulunuyor mu?
1.2.2 SEEMP bu plana uygun mu?

1.3

Kurallar ile Uyumu

1.3.1 SEEMP, MEPC.1/Circ.683de tanmlanan Gemilerde

Yakt Verimlilii Operasyonlar iin En yi Uygulamalar
Rehberi ne uygun mu?
1.3.2 SEEMP dier sektr birliklerinin oluturduu kurallar
ieriinde yer alan nlemleri kapsyor mu?( OCIMF
Enerji Verimlilii ve Ynetim Plan, INTERTANKO,
Tanker Enerji Verimlilii Ynetim Plan(TEEMP) gibi)
II

Planlama Aamas

2.1

Gzden Geirme

Evet Hayr Yorumlar

2.1.1 SEEMP gemideki mevcut enerji kullanmnn

anlaldn gsteriyor mu?
2.1.2 SEEMP gemiye zg gerek verilere dayal enerji
iyiletirmesi iin gerekli alanlar kapsyor mu?

2.2

Gemiye zg Enerji Verimlilii nlemleri (EEMs)

2.2.1 Enerji verimlilii nlemleri aada belirtilen ilkelere

uygun olmaldr:

zgnlk- Sz konusu geminin enerji verimlilii

ile ilgili

llebilirlik-Enerjideki deiimin gstergelerini

belirleme amacyla llebilir olmas

83

Gerekletirilebilir-Mantkl nlemler yer almal

ve baar ans olmayan nlemlere yer verilmemeli

Gereki-Verilen kaynaklar, para ve dier operasyonel kstlamalar

Zaman Snr-Uygulamalar iin periyot belirlenmelidir. Ucu ak olmas durumunda uygulamalar

gerekletirilmeyecektir.

2.3

irkete zg nlemler

2.3.1 Enerji verimlilii nlemlerinde btn paydalarn

katlabilir olduunu dikkate alnyor mu?
2.3.2 Enerji verimlilii nlemlerinin ynetimi iin irkette
belirlenmi grevli var m?
2.3.3 SEEMP filo enerji ynetimi planna ynelik uygun bir
referans oluyor mu?
2.4

nsan Kaynaklarnn Geliimi

2.4.1 Eitim gereksinimleri planlama aamasnn bir paras

olarak ele alnarak gemi ve iletme personeline yeni
prosedrleri ve uygulamalar tantlmasna ve gerekli
eitimlerle ilgili ynleri kapsyor mu?
2.5

Hedef Belirleme(istee bal)

2.5.1 Enerji verimlilii nlemleri ieriinde bulunan zel veya

genel durumlarda hedefler aka belirtilmi ve llebilir
mi?
2.5.2 Hedefler irket enerji ynetim plann ieriyor mu?
2.5.3 Hedefler 2.2.1deki ilkelere uyuyor mu?

84

III

Uygulamalar

3.1

Uygulama sisteminin kurulmas

Evet Hayr Yorumlar

3.1.1 Her bir enerji verimlilii nlemi uygulamas iin grevler

tanmlanm mdr?
3.1.2 Her grevin uygulanmas iin sorumlu zel bir personel
atanm mdr?

3.2

Uygulama ve kayt tutma

3.2.1 SEEMP ieriinde yer alan her enerji verimlilii

nlemine ynelik uygulama iin kayt mekanizmas
oluturulmu mu?

IV

zleme

4.1

zleme aralar

Evet Hayr

4.1.1 Her enerji verimlilii nlemi iin, enerji verimliliinin

nicel lmlerine tanmlayan zel parametreler var m?
4.1.2 Enerji verimlilii nlemleri iin uygun bir izleme arac
(tercihen EEOI gibi uluslararas standartlarda olan izleme
arac) tanmlanm m ve izleme arac elde edilen
ortalamalar salyor mu?
4.1.3 Her bir enerji verimlilii nlemi iin belirlenen izleme
aracnn skl(gnlk, haftalk, aylk vb.) belirtilmi mi?
SEEMP ieriinde enerji verimlilii nlemleri
4.1.4 karlatrlmal olarak detaylandrlyor mu? ( rnein
tecrbe seyrinde ki makine performans ile karlatrma)
zleme Sisteminin kurulmas
4.2

Planlama aamasnn bir paras olarak izleme sisteminin

4.2.1 kullanm iin yeterli prosedrler gelitirilmi mi?

zleme yntemi oluturulurken gemi personelinin i yk

85

Yorumlar

4.2.2 gz nnde bulundurulmu mu?

EEOI dnda bir izleme arac kullanldnda kullanlan
4.2.3 aracn kavram ve metodolojisi yeterince tanmlanyor
mu?
Mevcut kaytlarn kullanm (jurnal, ya kayt defteri vs.)
4.2.4
V

zdeerlendirme ve Geliim

5.1

zdeerlendirme ve Geliim

Evet Hayr Yorumlar

5.1.1 SEEMPin deerlendirme srecinde aadaki maddelere

bal olarak enerji verimlilii nlemleri ele alnyor mu?

Enerji verimlilii nlemlerinin baarsnn/baarszlnn geribildirimi nasl deerlendirilecek?

Enerji verimlilii nlemlerinin deerlendirilmesinden ve geminin btn enerji verimliliinin salanmasndan sorumlu olan kii kim olacak?

Gzden geirme ve deerlendirme ne sklkla yaplyor ve bu srekli ihtiyac karlyor mu?

Sonraki planlama aamasnn nceki planla bir

balants var m?

VI

Tamamlanma

6.1

Gzden geirme

Evet Hayr Yorumlar

6.1.1 SEEMP aadaki maddeleri kapsayarak hedefleri ak bir

ekilde gsteriyor mu?

Planlama

Uygulama

zleme

Deerlendirme

86

EK 2 : Osmangazi-1 gemisine ait ana ve yardmc makinelere ait teknik bilgiler

Ekipmanlar
1
1.1

Marka & Model

zellikler

ANA MAKNE VE YARDIMCI MAKNELER VE EKPMANLARI

Dizel jeneratrler (NO:1&2&3&4)
MTU Series 60
Leroy Somer LSA 47.2

1.2
(NO:1 & NO:2)

Ana hava kompresr

Air Compressor
Hatlapa- L 50

280kW
@ 50Hz (1500RPM)
40 Bar 47,5m/h
1450 min-1
10,9kW
1455 min-1
20,6 A
7200 kW @ 1150 RPM
PS 2360HY FZLel
5,56,5 kW
8,4 A
0,5 m3/h

Elektrik Motoru

---

Ana makine
Hava startr
Ana makine n yalama
pompalar(No:1&2&3&4)
Sintine seperatr
Sintine seperatr elektrik
pompas
Sancak yakt besleme pompas

MTU 20V 8000 M70R

Dsterloh
Rickmeier-R65/315 Fl-2Db
RWO-SKIT/S - DEB 0.5
Robert Birkembeul
625083
POMPALAR
GEBR Steimel

Elektrik motoru

Stemiel GmBH & Co.

Sancak yakt transfer pompas

GEBR Steimel

Elektrik motoru

Stemiel GmBH & Co.

skele yakt besleme pompas

GEBR Steimel

Elektrik motoru

Stemiel GmBH & Co.

skele yakt transfer pompas

GEBR Steimel

SF6/132G

Elektrik motoru

Stemiel GmBH & Co.

645/1134 min-1 2,2 kW

5,8 A

Tatl su pompas (No:1&2)

Total

2.3

Elektrik motoru

Grundfos

2.4

Sancak Ba Sintine Pompas

Elektrik motoru

Grundfos-AP 12.40.06.3
Grundfos

1.3

1.4
2

2.1

2.2

87

950/1140 RPM

SF6/132G
645/1134 min-1 2,2 kW
5,8 A 400V
SF6/132G
645/1134 min-1 2,2 kW
5,8 A 400V
SF6/132G
645/1134 min-1 2,2 kW
5,8 A 400V

GT-D-60V
1,5 kW Max
5,5 A
2910 min-1
18 m3
0,794 W

2.5

Sancak K Sintine Pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

Elektrik motoru

Grundfos

Sancak tank odas ift dip tank

sintine pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

---

Elektrik motoru

Grundfos

0,794 W
2815 min-1
1,6 A

Sancak tank odas sintine

pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

---

Elektrik motoru

Grundfos

Sancak orta sintine pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

Elektrik motoru

Grundfos

Sancak orta ift dip tank sintine

pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

---

Elektrik motoru

Grundfos

0,794 W
2815 min-1
1,6 A

Sancak makine dairesi ba

sintine pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

---

Elektrik motoru

Grundfos

0,794 W
2815 min-1
1,6 A

Sancak makine dairesi k

sintine pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

---

Elektrik motoru

Grundfos

0,794 W
2815 min-1
1,6 A

Stb R/G Room ift dip tank

sintine pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

---

Elektrik motoru

Grundfos

Stb R/G Room sintine pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

Elektrik motoru

Grundfos

Sancak k pik sintine pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

2.6

2.7

2815 min-1
1,6 A
--0,794 W
2815 min-1
1,6 A

Grundfos

Elektrik motoru

88

0,794 W
2815 min-1
1,6 A
--0,794 W
2815 min-1
1,6 A

0,794 W
2815 min-1
1,6 A
--0,794 W
2815 min-1
1,6 A
--0,794 W
2815 min-1

1,6 A
skele atma perdesi sintine
pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

Elektrik motoru

Grundfos

skele foil odas sintine pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

Elektrik motoru

Grundfos

skele tank odas ift dip tank

sintine pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

---

Elektrik motoru

Grundfos

0,794 W
2815 min-1
1,6 A

skele tank odas sintine

pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

---

--0,794 W
2815 min-1
1,6 A
--0,794 W
2815 min-1
1,6 A

0,794 W
2815 min-1
1,6 A
--0,794 W
2815 min-1
1,6 A

Elektrik motoru

Grundfos

skele orta sintine pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

Elektrik motoru

Grundfos

skele orta ift dip tank sintine

pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

---

Elektrik motoru

Grundfos

0,794 W
2815 min-1
1,6 A

skele ba makine dairesi sintine

pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

---

Elektrik motoru

Grundfos

0,794 W
2815 min-1
1,6 A

skele ba makine dairesi sintine

pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

---

Elektrik motoru

Grundfos

skele k makine dairesi sintine

pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

---

Elektrik motoru

Grundfos

0,794 W
2815 min-1
1,6 A

Port R/G Room ift dip tank

sintine pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

---

Elektrik motoru

Grundfos

89

0,794 W
2815 min-11,6A

0,794 W

Port R/G Room sintine pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

Elektrik motoru

Grundfos

0,794 W
2815 min-1
1,6 A

skele k pik sintine pompas

Grundfos-AP 12.40.06.3

Elektrik motoru

Grundfos

Sancak ba sprinkler pompas

Regent Pumps80 - 206r

- T21a

---

Elektrik motoru

Total Pump Supply

9PA48815

374 W
2960 min-1
67,9 A

Sancak k sprinkler pompas

Total80 - 206r - T21a

---

Elektrik motoru

Total Pump Supply

9PA48815

374 W
2960 min-1
67,9 A

Sancak yangn pompas

Total40 - 214r - T21b

---

Elektrik motoru

Weg

11 kW
2920 min-1
20,6 A

skele ba sprinkler pompas

Total80 - 206r - T21a

---

Elektrik motoru

Total Pump Supply

9PA48815

374 W
2960 min-1
67,9 A

skele k sprinkler pompas

Total80 - 206r - T21a

---

Elektrik motoru

Total Pump Supply

9PA48815

374 W
2960 min-1
67,9 A

skele yangn pompas

Total40 - 214r - T21b

---

Elektrik motoru

Weg

11 kW
2920 min-1
20,6 A

Hidrolik nitesi soutma

pompas

Total25 120 - T223

---

Elektrik motoru

Weg

11 kW
2920 min-1
20,6 A

2.8

2.9

2.10

2815 min-1
1,6 A
---

2.11

2.12

90

--0,794 W
2815 min-1
1,6 A

Dizel jeneratr deniz suyu

pompalar (No:1&2&3&4)

Regent Pumps
40 105/23 - T 223

---

Elektrik motoru

Weg

1,5 kW
2855 min-1
5,9 A

skele&sancak su yumuatma
pompas

Ibc-Aso 922mp 960

---

Elektrik motoru

Geinfrasrutue 960

12 V 50Hz
6 Volt

2.15

M/E Yakt flovmetre

(No:1&2&3&4)

Trimec-Mp 040 S
221 111 - R2

---

2.16

Dizel jeneratr flovmetreleri

(No:1&2&3&4)

Trmec-Mp 025 S
221 111 - R2

---

Jets Vacuumarator(No:1&2)

Jets-Jets 65mba

Elektrik motoru

Mez

2.13

2.14

2.17

KLMLENDRME SSTEMLER
Ba n iklimlendirme

3
3.1
Kondenser nitesi

Bitzer 4EC6.2-CS5-4P

Emici fan

Nicotra ADH 200L WEG

Motors

Ba egzoz fan

Fantech APO312AA10/20

3.1.1

3.1.2
3.2
3.2.1

K iskele-sancak n iklimlendirme
Bitzer 4EC6.2-CS5-4P
Kondenser nitesi (No:1&2&3)
Nicotra ADH 200L WEG
Motors

3.2.2

K egzoz fan

Fantech APO312AA10/23

3.2.3

Ba tuvalet egzoz fan

Fantech APO312AA10/23

3.2.4

K tuvalet egzoz fan

Fantech TD 2000/315 HI

3.2.5

Ba egzoz fan

Fantech APO312AA10/19

18,8 kW
15,4 A
2,2 kW
4,49 A
0,55 kW
1,25 A
18,8 kW
15,4 A
1,5 kW 3 A
0,26 kW
1,5 A
0,26 kW
1,5 A
0,26 kW
1,5 A

Kpr st n iklimlendirme

3.3
3.3.1

5,5 kW
2925 min-1 18,7 - 10,8 A

Kondenser nitesi

Bitzer 4DC7.2-CS5-4P

91

9,5 kW
18,1 A

3.3.2

Emici fan

Niicotra ADH 180L

Weg

1,5 kW
3,13 A

3.3.3

Kpr st egzoz fan

Fantech TD 1300/250 HI

0,26 kW
1,5 A

K personel kamaralar n iklimlendirme

3.4

Kondenser nitesi

Bitzer 2CC4.2-CS3-4P

5,8 kW
10,5 A

Emici fan

Niicotra ADH 160L

Weg

0,75 kW
2770 min-1 1,8 A

3.4.3

Egzoz fan

Fantech TD 2000/315 HI

0,26 kW
1,3 A

3.4.4

Evaporator

Kirby 13EJSX 394 06 12T

500FL

---

3.4.1
3.4.2

3.5

Mutfak iklimlendirme sistemi

3.5.1

Kondenser nitesi(No:1&2)

Bitzer 4EC6.2-CS5-4P

19 kW
18,1 A

3.5.2

Evaporator

Kirby 13EJSX 394 06 16T

700FL

---

3.5.3

Emici fan

Niicotra ADH 180L

Weg

1,5 kW
3,13 A

3.5.4

Egzoz fan

Fantech APO312AA10/12

0,37 kW
0,84 A

3.5.5

Mutfak hava ve egzoz fan

Fantech APO312AA10/14

0,37 kW
0,84 A

Ba split sistemi

3.6
3.6.1

Kondenser nitesi

Samsung
RVXVHT140GA

14 HP
40,5 kW

3.6.2

Kondenser nitesi(No:1&2)

Samsung
RVXVHT140GA

28 HP 80 kW

92

skele orta split sistemi

3.7
3.7.1

Kondenser nitesi

Samsung
RVXVHT140GA

14 HP
40,5 kW

3.7.2

Kondenser nitesi(No:1&2&3)

Samsung RVXFHT100GA

30 HP 84 kW

3.8

Sancak orta split sistemi

3.8.1

Kondenser nitesi

Samsung
RVXVHT140GA

14 HP
40,5 kW

3.8.2

Kondenser nitesi

Samsung RVXFHT120GA

12 HP 28 kW

3.8.3

Kondenser nitesi

Samsung RVXFHT100GA

10 HP 28 kW

3.8.4

Ask tipi split nitesi

(No:1&2&3)

3.9

Samsung
AVXCMH036EA
K split sistemi

3.9.1

Kondenser nitesi

Samsung
RVXVHT140GA

3.9.2

Kondenser nitesi

Samsung RVXFHT100GA

3x11,2 kW

14 HP
40,5 kW

10 HP 28 kW

skele split sistemi

3.10

3.10.1

Kondenser nitesi

Samsung
RVXVHT140GA

14 HP
40,5 kW

3.10.2

Kondenser nitesi

Samsung RVXFHT100GA

10 HP 28 kW

3.11

Sancak split sistemi

3.11.1

Kondenser nitesi

Samsung
RVXVHT140GA

14 HP
40,5 kW

3.11.2

Kondenser nitesi

Samsung RVXFHT120GA

12 HP
33,5 kW

3.11.3

Duvar split nitesi (No:1&2&3)

Samsung
AVXCMH036EA

3x11,2 kW

3.12
3.12.1

Kpr st/personel kamaralar ba split sistemi

Kondenser nitesi

Samsung
RVXVHT140GA

93

14 HP
40,5 kW

3.12.2

Kondenser nitesi

Samsung RVXFHT120GA

12 HP
33,5 kW

3.12.3

Duvar split nitesi (No:1&2)

Samsung
AVXWPH028EA

2x9 kW

3.12.4

Duvar split nitesi

Samsung
AVXWPH056EA
K personel kamaras

3.13
3.13.1

Kondenser nitesi

3.13.2

Duvar split nitesi

(No:1&2&3&4&5&6&7)

3.14

Samsung RVXFHT100GA
Samsung
AVXWPH028EA
Havalandrma ekipmanlar

18 kW

10 HP
28 kW
7x9 kW

3.14.1

Ba pik egzoz fan

Fantech TD 2000/315 HI

0,26 kW
1,3 A

3.14.2

Tnel egzoz fan

Fantech TD 2000/315 HI

0,26 kW
1,3 A

3.14.3

Gvde vakum fan Fr.51&61

(P&S) egzoz fan

Fantech APO312AA10/28

0,37 kW
0,85 A

3.14.4

Gvde vakum fan Fr.51&33

(P&S) egzoz fan

Fantech APO312AA10/28

0,37 kW
0,85 A

3.14.5

ift dip tanklar Fr 51&28

(P&S)

Fantech TD500/150 LO

0,5 kW
0,22 A

3.14.6

Gvde vakum fan Fr 33&27

(P&S)

Fantech TD 2000/315 HI

0,26 kW
1,3 A

3.14.7

ift dip tank Fr 27&29(P&S)

Fantech TD 250/100 LO

0,03 kW
0,18 A

3.14.8

Jet vakum fan (P&S)

Fantech APO312AA10/12

0,37 kW
0,85 A

3.14.9

Dili vakum fan (P&S)

Fantech APO312AA10/12

0,37 kW
0,85 A

3.14.10

K pik Gvde vakum fan

(P&S)

Fantech TD 2000/315 HI

0,26 kW
1,03 A

94