MMARIN TESSAT EL KTABI

BLM 1- MMAR-TESSAT LKLER

1.1.

TESSAT TASARIMINDA MMAR-TESSAT LKLER

1.1.2. n Proje

1.2.

MMARIN TESSAT PROJE BROSUNU VE TESSAT

PROJE BROSUNUN MMAR BROYU
BLGLENDRME FORMU

1.3.

MMAR BRO,TESSAT PROJE BROSU LKLER

DETAY BLGLER
1.3.1. Istma Tesisat Mimari Proje likileri
1.3.2. Shhi Tesisat - Mimari Proje likileri
1.3.3. Kazan Dairesi Mimari Proje likileri
1.3.4. Yksek Yaplarda Tesisat Mimari likileri
1.3.5. antiye Kuruluundaki Tesisat leri in
Bilgi Alma Formu
1.3.6. Teknik Notlar

1. MMAR - TESSAT LfiKLER

1.1. TESSAT TASARIMINDA MMAR - TESSAT
LfiKLER
1.1.1. Proje Raporu
Bir yapnn mimari tasarmnda yer alacak tesisat elemanlarnn saptanabilmesinin ilk etab, proje n raporudur. Mimari n proje (kat planlar, kat adedi vs.) hazrlandktan sonra
tesisat tasarmcsnn yapda uygulanabilecek tesisat sistemlerini irdeleyen, sonuta bu tip yapda ne tr bir sistem uygulanmasnn doru olduunu belirten gerekelerin ve
mmknse oransal maliyetlerin belirtildii bir n rapor hazrlamas gerekir. Bu rapor mimar ve yatrmc (mal sahibi)
ile tartfllp, yapda uygulanacak sistem kesinlefltirilmelidir.
1.1.2. n Proje
n Raporun onayndan sonra, yapnn cinsine ve kullanm
amacna gre tasarm flartlar (kfl/yaz, i/dfl scaklklar, hava
deiflim katsaylar, birim alana verilecek dfl hava miktarlar, hacimlerdeki insan younluu, egzost miktar, gerekiyorsa nem kontrolu, aydnlatma yk vs.) tespit edilmelidir.
Birim m2 esasyla yapnn:
a. Is Kayb (kcal/h veya kW)
b. Is Kazanc (kcal/h veya kW)
c. Taze Hava Miktar (m3/h - litre/saniye)
d. Sirkle Edilecek Hava Miktar (m3/h - litre/saniye)
e. Egzost Edilecek Hava Miktar (m3/h - litre/saniye)
f. Toplam Soutma ve Istma Yk (kcal/h - kW)
g. Scak Su htiyac (lt/h, m3/gn)
gibi ana deerlerinin hesab yaplmaldr. Bu deerler elde edildikten sonra, yapda tesisat iin gerekli tesisat hacimleri, flaftlar
ve bu elemanlarn mimari proje zerindeki yerleri ve katlar
(mimari tasarm yetkilisi ile mutabk kalnarak) saptanmaldr.
Kat Ykseklii
Trkiyede imar durumu genel olarak yaplarn st kotunu tayin edecek flekilde verildiinden, izin verilen kota olabildiince
ok kat yerlefltirebilmek iin kat yksekliini minimize etmek
genel bir tutumdur. Oysa kat yksekliinin yapnn cinsine, uygulanacak tesisat sistemine gre tespit edilmesi flarttr. Herhangi bir asma tavann, herhangi bir ykseltilmifl dflemenin sz
konusu olmad yaplarda (yalnzca stma sisteminin uyguland konut bloklar gibi) dflemeden dflemeye metrelik bir
kat ykseklii yeterli olabilir. Oysa kat alan ok byk olmamak flartyla, hava kanall bir sistemin uygulanaca yaplarda,
gerekli asma tavan boflluu yaklaflk 60 cm.dir. Bu deere 10
cm., kaplama ve dfleme kot hatas, 5 cm. asma tavan kalnl,
50 cm. dfleme kalnl ilave edildiinde, 2,60 metre net kat
ykseklii iin istenen kat ykseklii 3,85 metre olarak ortaya
kar. Sprinkler ve gmme aydnlatma armatrnn sz konusu olduu ofis yaplarnda, dflemeden dflemeye 4 metre kat
yksekliine ihtiya olabilir. Bu deer ancak plaka dfleme/asmolen/kaset dfleme gibi kirifl yksekliini azaltan sistemlerle
ve daha alak yaflam mahalleri kabulyle afla ekilerek, dflemeden dflemeye 3,6 metre kat yksekliine ulafllabilir.

IINDEKILERE DN

Asma Tavan Ykseklii

Yaplarda braklan asma tavan ykseklikleri flaft konumlarna ve uygulanan sisteme baldr. Yaklaflk 600 m2 kat alanna sahip ofis binalarnda,
a. Statik stmal VAV sistemi kullanlyorsa net asma tavan
ii ykseklii 50-60 cm. arasnda olmaldr.
b. Primer devreli, tavan tipi fan coil sistemlerinde ise asma
tavan net ykseklii 50 cm. olmaldr.
c. Amerikan sistem klima (Goodman kanal tipi split klima+radyatr) sisteminde ise 35-40 cm. asma tavan ykseklii olmaldr.
d. Otellerde yatak katlarnn altndaki katn (yatak katlarnn tesisat datma ve toplamalarnn yaplabilmesi
iin) asma tavan boflluu daha yksek braklr. Bu durumda; zellikle pis su tesisatndan gelen ses, temiz su
ve pis su kaaklar, tkanan tesisatlarn servis ihtiyalar nedeniyle; yatak katlarnn sorunlar alttaki kat rahatsz eder. Bunun yerine ilk yatak kat altnda tesisat datm ve toplamasnn yaplabilmesi iin galeri kat yaplmas iflletme asndan daha dorudur.
Kazan Daireleri
Kazan daireleri kazan (veya kazanlar) dolaflm pompalar,
gidifl/dnfl kollektrleri, genleflme depolar, yakc ve yakt
donanmnn yer ald hacimlerdir. Merkezi scak su retimi yaplacaksa ve scak su reticileri de bu hacimde yer alacaksa, bu merkezde scak su reticilerinin (boylerlerin) de
yer alaca dflnlmelidir. zel durumlarda pis suyun direkt olarak kanalizasyona verilmesi kabil deilse, bu hacimde bir pis su ukuru ile bu ukura konacak dalg pis su
pompalar, yine gerekiyorsa kazan suyu hazrlama sistemi
de yer almaldr.
Kazan imalat boyutlar kazann cinsine (dkm/elik vs.),
montaj tipine (duvar tipi, dfleme tipi vs.) ve imalat firmaya gre deiflmekle beraber dfleme tipi kazanlar iin flu kriterler verilebilir:
a. Kazan Says
Tesis ekonomisi ve arza ihtimali gittike azaltlan geliflmifl
kazan teknolojilerine gvenilerek, kazann bir sre devreden kmasnn ciddi, hayati bir problem yaratmayaca tesislerde tek kazan kullanmak tercih edilecek bir zmdr.
Toplam sl kapasitenin 750 kW deerini aflt sistemlerde kazan saysn ikiye kartmak doru olabilir. Bu byklklerde, tesis yalnzca gndzleri alflan bir yapysa
(bro, arfl vs.) kazanlar stmann yansra dfl havann
stlmasna hizmet veriyorsa 1/2+1/2 kapasiteli iki kazan
konulmas yeterlidir. Geceleri hizmet veren yaplarda ise
iki kazann 2/3+2/3 kapasitede seilmesi uygun olacaktr.
Hastahane gibi hizmetin srekli ve hayati olduu durumlarda 1+1 kapasiteli iki kazan konulmaldr.
Toplam sl kapasitesinin 2.000 kW deerini aflmas halinde kazan konulmal ve bu kazanlar 1/3+1/3+1/3
kapasitede seilmelidir. Yine hizmetin srekliliinin
nemli olduu tesislerde bu blnmenin 1/2+1/2+1/2
fleklinde yaplmas daha uygundur.
9

KAZAN DARES EN

KAZAN DARES BOYU

fiekil 1. KAZAN DARES LLER

b. Kazan Dairesi Boyutlar
Kazan dairesine konulacak kazan says ve birim kapasite tayin edildikten sonra kazan dairesi boyutlandrlmas
flyle yaplabilir:
Kazan dairelerinin asgari ykseklii kirifl alt net 3 metre civarnda olmaldr. Kazan yksekliinin 1,5 metreyi
aflmas halinde kazan dairesi kirifl alt mesafesinin kazan
yksekliinin iki kat olarak dflnlmesi pratik bir kriter olarak ileri srlebilir.
Kazan dairesi minimum eni kazan uzunluunu iki ile
arpp 1 metre ilave edilerek tayin edilmelidir: (2LK+1)
metre Bu kriter kollektr ve pompa sistemlerinin kazan
veya kazanlarn karfl duvarnda olmayp yanlarnda olmas flartyla dorudur. Kollektr ve pompa grubu kazan
dairesinin karfl duvarna, kazanlarn nne konulacaksa; istenilecek kazan dairesi eni in-line pompa sistemlerinde 2LK+2 metre, dflemeye oturan dik tip santrfj
pompa kullanlacaksa 2LK+3 metre alnmaldr.
Kazan dairesi boyu kollektr-pompa grubunun karfl duvarda olmas halinde kazanlarn arasnda ve iki yan tarafnda birer metre boflluk braklarak tayin edilmelidir.
Kollektr ve pompa grubunun iki yanda veya bir yanda
toplanaca sistemlerde ise kazan dairesi boyu kazanlar
arasnda ve kenarlarnda birer metre braklarak bulunan
toplam kazan iflgal mesafesinin iki kat olmaldr.
c. Bacalar
Kazan veya kazanlar ve bina ykseklii belli olduuna
gre, kullanlacak yakt cinsine gre baca veya bacalarn
kesitleri tayin edilir. Her kazan iin ayr bir baca dflnlmelidir. Tecrit ve montaj iin baca apnn drt tarafnda
(veya bacalarn arasnda ve dier ynnde) minimum
20 cm. boflluk kalacak flekilde bir baca flaft ls sap10
IINDEKILERE DN

tanr. Kazan dairesinde baca flaftnn ideal yeri; kazanlarn duman kfllarnn bakt duvarda kazann aks veya
kazanlarn orta izgisidir. Baca flaft kazanlarn duman kflnn bakt duvarda planlanamamas halinde, zorunlu
hallerde, bu duvara dik yan duvarlardan birine alnabilir.
fiaft iinde bacalar mutlaka tek dizi halinde, yan yana dflnlmelidir. Yan duvardan kan flaftlarda baca dizisi
ekseni bu yan duvara paralel olacak flekilde yerlefltirilmelidir. Baca flaft mutlaka bir i duvara yaslanmal, mecbur
kalnmadka dfl duvarda planlanmamaldr.
Seilen flaft yerinin betonarme bir kiriflle daratlmad, st
katlarda kap, i pencere gibi yerlere gelip gelmedii, herhangi bir hacmin duvar yerine, hacmin ortasnda kalp kalmad mimari avan proje kat planlarna baklarak kontrol
edilmelidir. Bu tr akflmalardan kurtulmann en kolay
yolu kabilse baca flaftlarn merdiven kovasnn yan yzne veya asansr kovasnn bir yanna yerlefltirmektir. Bacalar dfl duvardan olabildiince ieri doru karlabilirse,
meyilli atlarda at stndeki blm daha ksa bir grnm teflkil eder; ayrca binann siluetinde de ciddi bir grnt bozukluu yaratmaz. Baca flaftlarnn, herhangi bir
katta deplasman yapmadan, kazan dairesinden atya direkt olarak, ayn dfleyde kmasna zen gsterilmelidir.
d. Akaryakt Tanklar
Akaryaktl sistemlerde, kazan dairesinin mmknse kazan montaj eksenine paralel duvarna bitiflik, bir yakt tank odas planlanmaldr. Bu hacim kazan dairesinden yangna mukavim bir blme ile ayrlmal ve bu hacmin kaps, kazan dairesine almamal; kazan dairesi koridoruna
almaldr. Yakt tank sistemin 20 gnlk, tercihen 30
gnlk ihtiyacn karfllayacak flekilde hesaplanmaldr.
Hesaplanan tank boyutlarna gre tankn tarafnda mi-

nimum 60 cm.; n ksmnda, kap tarafnda minimum 150

cm. boflluk kalacak flekilde bir yakt tank odas planlanmaldr. Yakt tank odas kaps dfla alr kanatl bir demir kap olmal ve betonarme bir eflik zerine monte edilmelidir. Eflik ykseklii efliin st kotunun altnda kalan
oda hacmi tank hacminden byk olacak flekilde seilmelidir. Yakt tank taban brlr ekseninden minimum 20-30
cm. yukarda kalacak flekilde betonarme ayaklar zerine
monte edilmelidir. Yakt tanklar, sonradan yerine sokulabilmesi imkan varsa yatk silindirik olarak dflnlmeli;
bu mmkn deilse paralar halinde getirilip, yerinde
kaynak yaplmas yoluna gidilmelidir.
Yakt tank doldurma ve havalk borularnn zemin katta, tanker yanaflmna imkan veren bir noktaya kartlmas, kabilse elik kapakl bir doldurma rgarnda braklmas konusu gz nnde bulundurulmaldr.
Teknik Hacimler
a. Yaplarda kullanlan teknik hacimlerin alan yapnn toplam alannn %4-8i arasnda deiflmektedir. Bu deerler
yapnn yksekliine veya yaygnlna gre deiflir.
Fan coil + taze hava sistemlerinde %4,5-5
Tek kanall VAV sistemlerinde %6-8
Amerikan sistem (Goodman kanall split+radyatr) %2-4
b. Istma ve soutma merkezi kat ykseklii minimum 3
metre (byk sistemlerde min. 5 metre, ara kat ykseklikleri de 4-4,5 metre) net olmaldr.
Santrallar
a. Santral Bykl
Klima santral seimlerinde; yer kayb, kat ykseklii hava
kanal datm, servis kolayl, ses-konfor vb. nedenlerle
tek santralda 25000 m3/h debinin zerine klmamaldr.
Konfor sistemlerinde kullanlacak hava santrallarnda
kesit, 2,5 m/s hava hz kabul ile tayin edilir (endstriyel sistemlerde bu deer 2,8 metreye kabilir). O halde
hava debisi V (m3/h), olan bir santraln kesiti:
F = V / 3600 x 2,5 , F = V / 9000 (m2)
fleklinde hesaplanp, santraln kare kesitli olaca kabul
ile santral genifllii (ve ykseklii)
a = (F)1/2 (m)
hesaplanan kesitin kare kk fleklinde ortaya kar. Baz
imalatlarda santral kesitinin bask diktrtgen fleklinde olmas ve yine yukardaki hesapta ihmal edilen santral cidar
kalnl bu safhada ihmal edilebilir. Santral uzunluu filtre
cinsine, susturucu bulunup bulunmadna gre deiflmekle beraber, santral eninin 3-3,5 mislidir. Sulu nemlendirici
bulunmas halinde bu deere 1 metre ilave edilmelidir. Yukardaki flekilde boyutlar tahmin edilen santraln konulaca hacmin (tesisat odasnn) boyutlar flyle tayin edilebilinir: Santraln bir tarafnda stcnn karlabilmesi iin
santral eninden daha byk bir boflluk braklmaldr.
Dier yannda ise, santral kontrol kapaklarnn stc
iin braklan tarafta olduu kabul edilerek 0,50 - 0,60
metre civarnda bir servis koridoru braklmaldr.
Sonu olarak santral odasnn eni, santral eninin mis-

li alnmaldr: B=3xa Santral odasnn boyu ise, santral eninin befl kat civarnda olmaldr: L=5a
b. Santral Zonlamas
Santral zonlamas, yapnn mimari kurgusuna, seilen
sisteme, santral odalarna vs. bal olmakla beraber flu
kriterler konabilir:
Santral odasnn kirifl alt kat ykseklii 3,50 metre ise,
kfl dirsei ve kanal iin 1,50 metre civarnda bir mesafe braklarak, santral yksekliinin 2 metre civarnda
olaca ortaya kar. 2x2=4 m2 kesitindeki bir santraldan
2,5 m/s hava hz ile alnabilinecek santral debisi:
V = 3.600 x 4 x 2,5 , V = 36.000 m3/h
bulunur. zel, byk kat yksekliklerine sahip hacimlere monte edebilmek imkan bir yana braklrsa, konfor
tesislerinde kullanlacak santral debisinin 25.000 m3/h
deerini gememesi uygun olur. Her zona bir santralla
hizmet verildii kabul ile bu byklkte bir santraln
hizmet verecei zon bykl:
Havalandrma (taze hava) santrallarnda temiz kat ykseklii 2,80 metre; ortalama hava deiflim katsays 3 deiflim/h kabul edilerek:
V = 3 x 2,80 x F , F = V / 3 x 2,80 , F = V / 8,4
bulunur ki, bu deeri yuvarlatarak flunu syleyebiliriz:
Seilen santral, debisinin (m3/h) sekizde biri (m2) byklnde bir alana hizmet verilir, veya tersinden okursak, F m2
bir zona hizmet verecek havalandrma santralnn debisi
8.F (m3/h) olacaktr. Tam haval sistemlerde ise hava deifliminin brt 6-8 de./h civarnda olaca kabul edilebilir.
Tam haval sistemlerde seilen bir debinin (V m3/h) hizmet
verebilecei zon alan (F m2) bu debinin onaltda biridir veya F m2 zona hizmet verecek santral debisi 16.F (m3/h) olacaktr. Bafla dnersek; en byk unite olarak seilen santral
debisini 20.000 m3/h olduunu kabul ettiimizde bu santraln, tek santral olarak hizmet verecei zon alan:
Havalandrma Santral : 20.000/8
2500 m2/zon
Klima Santral
: 20.000/16 1250 m2/zon
olarak ifade edilebilinir.
Kat byklne, kat saysna gre zonlamada aflada
rneklenen zmler uygulanabilinir:
1. Alt katlar / st katlar fleklinde zonlama
2. Her iki / veya drt kata hizmet veren bir santral konularak zonlama
3. Her kata bir santral konularak zonlama
Santral odalar olabildiince zon alanlarnn ortasnda dflnlmeli; hava kanallarnn btn kat bir utan bir uca gitmesi yerine ortadan saa sola ayrlarak beslenmelidir; bylece daha kk kanal kesiti ve daha ksa kanal boyu sebebiyle daha kk fan basma ykseklikleri ortaya kacaktr.
Santral odalarnn seiminde santraln dfl hava temini
gznnde tutulmaldr. Santral odas atda deilse veya bir dfl duvara yaslanmyorsa, bir taze hava (dfl hava)
flaft unutulmamaldr. %100 dfl hava ile alflan santrallarda dfl hava menfezi alan 2,5 m/s hava hz kabulu ile,
santral kesit alanna eflittir. Taze hava flaft tesis edile11

IINDEKILERE DN

cekse, flaft alan, 5 m/s hava hz kabulu ile santral kesitinin yars mertebesinde alnmaldr.
Tesisat fiaftlar
a. Islak Hacim fiaftlar
Islak hacimler iin temiz ve pis su borularnn yer alaca flaft asgari 25-30 cm. derinliinde 50 cm. boyunda seilmelidir. Kabilse flaftn genifl kenar, kat yksekliinde
bir flaft kapa ile donatlmaldr. Bu kapan hacim iinde kalmas yerine komflu koridor veya antrede planlanmas, kapan seramik kaplanmas vs. gibi detay problemlerini ortadan kaldracaktr. Islak hacimlerin egzostu
dfley bir sistemle toplanyorsa flaft genifllii asgari 40
cm. olmal ve boyu 90-100 cm.e kartlmaldr.
b. Hava Kanal fiaftlar
Yapnn zonlamasndan sonra seilen santral hacminin
bir duvarna, eer santral zonun ortasna yerlefltirilmiflse
mmknse iki duvarna hava kanal flaftlar konulabilir
veya katn ortasnda bir merdiven kovas olmas halinde
merdiven kovasnn dfl duvara dik iki duvar boyunca
flaft planlamas yaplabilir. fiaftlarn debi deeri ve 6 m/s
hava hz kabul ile bulunan kesiti, tecrit/ara boflluk/konsollama gz nnde tutularak, iki misli alnmaldr. fiaftn katlara kfl yapaca uzun kenarnn betonarme perde ile kapatlmamas konusunda statik proje mhendisinin dikkati ekilmelidir.
c. Istma-Soutma Borular in fiaftlar
Sisteme gre deiflir. Fan coil iin gerekli flaft boyutu en
az 25 x 50 cm. olmaldr.
d. Ana tesisat flaftlarna iine girilebilir kaplar yaplmas ve
flaft iinde tesisat alflmalarn emniyetli flekilde yapabilmek iin platform yapmaya uygun nlemler alnmas gereklidir. Elektrik tesisat iin ayr flaftlar oluflturulmaldr.
1.2. MMARIN TESSAT PROJE BROSUNU
VE TESSAT PROJE BROSUNUN MMAR
BROYU BLGLENDRME FORMU
Mimarn tesisat proje brosuna verecei bilgiler M-T,
Tesisat projecisinin mimari broya verecei bilgiler T-M
KONU
M-T
AVAN PROJE AfiAMASI
1. Binann vaziyet plan
- Yn durumu

- Komflu binalarn konumu

- Bina evre dzeni (yollar, yeflil alanlar vs.)

- Rakm

2. Mimari ve statik projeler

- Mimari planlar, kesitler, grnfller

- Kalp planlar

- Mahal listeleri (dfleme kaplamas,

asma tavan tipi, duvar kaplamas)

3. Bina kullanm (fonksiyon) plan

- nsan saylar

- alflma sreleri (vardiya sistemi,

12
IINDEKILERE DN

T-M

gece-gndz alflmas vs.)

- Ksa sreli pik kullanm mahalleri
(yemekhaneler, toplant salonlar,
seans odalar vs. saptanmas)

- Klimatize edilecek mahallerin

tespiti stma/soutma/havalandrma/
direkt egzost nemlendirme/
kurutma (nem alma) vs.

4. Yangn kafl plan

- Yangn merdivenleri

- Yangn kfl koridorlar ve kaplar

- Yangn zonlamas ve zonlar aras

yangna dayanm snfnn tespiti

- Yangn blmeleri/kompartmanlar

- Duman tahliye sistemi

(varsa atrium dizayn)

5. Yap elemanlar
- Dfl duvarlar (cinsi, izolasyon detay)
- Cephe kaplamas (cinsi, yapm detay)
- at, teras (cinsi, izolasyon detay)

- Toprakla temas eden dflemeler

(cinsi, izolasyon detay)

- Ara blmeler ve dflemeler

(cinsi, yapm detay)

- Dfl kaplar
(cinsi, izolasyon ve yapm detay)

- Pencereler
(cinsi, izolasyon ve yapm detay)

- Glgeleme elemanlar (dfl glgeleme ve

i glgeleme elemanlar cins, yapm detay)
- Is yaltm projesi (yaplmas ve

izolasyon detaylarnn teyidi)

6. Tesisat rezervasyonlar
- Kazan ve makine dairelerinin konumu
- Kazan ve makine dairelerinin yaklaflk
bykl
- Tesisat flaftlarnn ve bacalarn konumu
- Tesisat flaftlarnn ve bacalarn
yaklaflk bykl
- Su deposu konumu

- Su deposunun bykl
- Kullanlacak yakt cinsine gre
1. Yakt deposunun konumu

2. LPG deposunun konumu

3. Doal gaz balant kutusunun ve/veya

basn dflrme istasyonunun konumu
- Tesisat galerilerinin ve/veya dfl boru
kprlerinin gzergah

- Tesisat galerilerinin ve/veya dfl boru

kprlerinin yaklaflk lleri
- Binada tesisat [temiz su, pis su,
yamur suyu, klima tesisat borular
(stma, soutma vs.) doal gaz veya
LPG borular] girifl ve kfl yerlerinin

konumu ve bykl

7. Uygulama projesi ncesinde mimar bro koordinasyonunda dier disiplinlerden alnacak/verilecek bilgiler
- Aydnlatma planlamas
(armatr tipi, aydnlatma yk)

- Mutfak planlamas

- Bahe sulama (evre dzenlemesi)

- Yapda kullanlacak su kaynann

analizi

- Yapda kullanlacak retim ve

ifl makine ile cihazlarnn listesi,

yerleflim plan, zellikleri

- Mekanik tesisat ekipmanlar toplam
elektriksel kurulu g ihtiyac (yaklaflk)

- Mekanik tesisat ekipmanlar

jeneratr ve/veya UPS ihtiyac

- Makine ve kazan daireleri kesin lleri

- Tesisat flaftlar kesin konum ve lleri

- Asma tavan boflluklar kesin lleri

- Delik rezervasyon plan

- Ekipman kaide plan ve detaylar

- Mekanik tesisatn binaya getirdii ykler

Cihaz ve ekipmanlar statik ve

dinamik ykler
Boru ve kanallardan tespit noktalarna
gelen ykler

- Makine ve kazan daireleri akustik

yaltm detaylar

UYGULAMA PROJES AfiAMASI

1. Asma tavan speroze koordinasyon
planlar (menfez, anemostad, aydnlatma
armatr duman dedektrleri, springler
bafll anons ve mzik sistem
elemanlar, vs. yerleflimleri)

2. Dekorasyon planlar

3. Islak mahaller 1/20 detay projeleri

4. Varsa fan coil, radyatr, konvektr gibi

grnr elemanlarn konumlar
ve byklkleri
5. Kaj detaylar

6. fiaft ve asma tavanlardaki kontrol

kapaklar konumlar ve byklkleri
7. Mekanik tesisat elektriksel g tablosu
- Kurulu g kapasitesi
- Jeneratr gc
- Yangn konumu elektriksel gc
8. Yangn sndrme senaryosu
9. Otomasyon senaryosu
10. Mekanik tesisat ilk kurulufl maliyeti (bte)
11. Mekanik tesisat kfl iflletme maliyeti (bte)
12. Mekanik tesisat yaz iflletme maliyeti (bte)
13. Mekanik tesisat keflif zeti
14. Mekanik tesisat idari ve teknik flartnamesi
IINDEKILERE DN

1.3. MMAR BRO, TESSAT PROJE BROSU

LfiKLER DETAY BLGLER
1.3.1. Istma Tesisat - Mimari Proje liflkileri
1. Her odann kullanma amac mimari proje zerinde yazl olmaldr.
2. Yapya iliflkin bilgiler
a. Binann bulunduu flehir ve semt
:
b. Binann yn durumu
:
c. Binann evresindeki binalarn uzakl :
d. Binaya bitiflik bina var m?
:
Hangi cephelerde?
:
Kanc kata kadar?
:
e. Bina ka kat olarak tasarlanmaktadr? :
f. Toprak seviyesi (binann n-arka ve
yan taraflarnda)
:
g. Istlmamas istenen blgeler var m? :
3. Yap elemanlarna iliflkin bilgiler
a. Pencereler
Tek caml
( ) ift caml
( )
Ahflap ereve ( ) Metal ereve ( )
Parapet ykseklikleri ve pencere boyutlar :
b. Dfl duvarlar
Duvar cinsi ve kalnl
:
Dfl duvarda izolasyon varsa
detay ve kalnl
:
c. duvarlar
Duvar cinsi ve kalnl
:
d. Toprak temasl duvarlar
Duvar cinsi ve kalnl
:
zolasyon cinsi ve kalnl
:
e. Dflemeler
Toprak temasl dflemeler iin,
izolasyon detay ve kalnl
:
Kaplama detay
:
Dfleme detay
:
Not: Topraktan dfleme kaplamasna kadar olan kesit
verilmelidir.
Ara dflemeler iin
:
Kaplama detay
:
Dfleme kalnl
:
kma dflemeler iin
:
zolasyon detay ve kalnl
:
f. atlar
at detay
:
at izolasyonu varsa detay ve kalnl :
Not: Kiremit atlarda kiremitin altna youn ziftli rberotin (ekler suyu aflaya aktacak flekilde) monte
edilmesi yararl olacaktr.
g. Teras atlar
Is izolasyonu varsa detay ve kalnl :
4. Bacaya iliflkin bilgiler
a. Baca cinsi
:
b. Her kazan iin ayr baca yeri
:
c. Baca kesiti (duman borusu ap +
13

5.

6.

7.

8.

9.

hava boflluu + tula duvar boyutlar

ve kalnl)
:
d. Baca izoleli mi?
:
e. Baca kazan balant kanal yeri ve detay :
f. Bacann mahyadan ykseklii
:
g. Baca temizleme kapa
:
h. Doal gaz bacalarnda su drenaj
:
Kmrl kazan bacalarnda kl alma yeri :
Istma sistemi seimi
Klasik radyatrl sistem ( ) Yerden stma ( )
Scak hava apareyi
( ) Dier
( )
Radyatrler ve tesisat seimleri
Radyatr tipi (dkm, elik, panel,
alminyum panel, alminyum)
:
Istma tesisat ile ilgili bilgiler
Radyatr yerleri
:
Kalorifer tesisat iin kolon geifl yerleri :
Parapet alt ykseklii
:
Banyo ve mutfakta radyatr yeri (banyo
kalorifer borusu slak dflemeden gememeli) :
Merdiven girifli stmas iin radyatr yeri :
Merdiven boflluunun dfl duvar ile temas
veya cam varsa orta katlar da stlacak m? :
Havalklar at arasnda m toplanacak? :
Datm
:
a. Dfley kolon sistemi ile
( )
b. Dfleme altndan polipropilen borularla ( )
Genleflme deposu
Genleflme deposu ak m kapal m?
:
Genleflme deposu yeri
:
Emniyet borular flaft
:
Ak genleflme deposu en yksek radyatrlerden 2 metre daha yksek olmaldr.
Yap i scaklklar
Bina i scaklklar flartnamelere gre aflada verilmifltir.
zel olarak istenilen mahal scaklklar varsa iflaretlenmelidir.
a. Konutlar
Salonlar
22C
Yatak odas
20C
Antre, hela, mutfak
18C
Dufl
22C
Banyo
26C
Merdiven
15C
b. fl yerleri
Dkkanlar
20C
Lokanta, otel odas
20C
Atlye (oturarak alflma)
20C
Ar ifl yapan atlye
15C
Hafif ifl yapan atlye
18C
Brolar
22C
Arfliv
18C
Toplant salonu
20C
Koridor, hela
15C

14
IINDEKILERE DN

10. Yakt cinsi

Doal gaz ( ) Motorin
Fuel oil ( ) Kmr/LPG

( )
( )

1.3.2. Shhi Tesisat - Mimari Proje liflkileri

1. Lavabo cinsi
:
40x50 ayakl, asma ayakl, tezgah tipi
(tezgah alt, tezgah st)
:
2. Klozet cinsi
:
Duvar tipi rezervuarl (plastik)
:
Kendinden rezervuarl
:
Asma klozet
:
Gmme rezervuarl
:
3. Bulaflk makinas
:
Yeri, musluu, pis su gideri
:
4. amaflr makinas, flofben, termosifon yeri :
5. Banyo aspiratr nereye balanacak?
:
6. Mutfak aspiratr egzostu
a. Balkona verilecek
:
b. fint baca yaplacak
:
7. p bacas ve p odas
(p odas havalanacak)
:
8. Bina temiz su girifl yeri
:
Temiz su ve pis su flaftlar yerleri
:
9. Temiz su borular cinsi
a. Galvaniz boru
:
b. Polipropilen boru
:
10. Kullanma scak suyu temini
a. Merkezi boylerden
:
b. Mnferit flofben veya termosifonla
:
11. Merkezi scak su iin her daire girifline
scak su sayac isteniyor mu?
:
12. Kullanma scak su sirklasyon hatt son
armatre kadar gidecek mi?
:
13. Temiz su borular gzergahnn
belirlenmesi (mutfak banyo aras dfleme
altndan, duvardan tavandan)
:
14. Pis su kfl yeri kanalizasyon borusu
kotu ve yeri
:
Pis su kanalizasyonu yoksa foseptik yeri :
Pis su ikinci havalk tesisat yaplacak m? :
15. Pis su borularnn bodrum katta inifllerde
rgar yerleri
:
16. Pis su borular iin dflk dfleme,
asma tavan, arka duvardan toplama
alternatiflerinden hangisi isteniyor?
:
17. Yamur borusu kanalizasyona
balanacak m?
:
atda yamur suyu toplama yerleri, detay :
Yamur borularnn afla inifl yerleri
:
(Kfln terlemeye karfl) yamur borusu bina iinden iniyorsa, s izolasyonu yaplmaldr.
18. Balkon szgelerinin yeri ve toplanmas :
19. Yangn tesisat

Sprinkler sistemi gerekli mi?

:
Yangn dolab yeri
:
Yangn borusu yeri
:
Yangn hidrantlar yeri
:
Yangn merdiveni yeri
:
Yangndan kafl koridoru ve havalandrma
tesisat var m?
:
Yangn perde duvarnn yeri
:
Yangn merdiveni basnlandrmas
:
Yangn ihbar sistemi isteniyor mu?
:
20. Doal gaz tesisat
Doal gaz bina girifli ve reglatr yeri
:
Doal gaz kolon yeri
:
Doal gaz sayalar yeri
:
Daire iin doal gaz boru gzergah
:
1.3.3. Kazan Dairesi - Mimari Proje liflkileri
1. Kalorifer kazan
Yeri ve adedi
:
Yedek isteniyor mu?
:
Bacaya olan uzakl
:
zerinde yeterli ykseklik kalyor mu?
:
n tarafnda servis boflluu var m?
:
2. Yakt deposu
Yeri ve adedi
:
Ka gnlk yakt depolanacak
:
Tip (Silindirik - prizmatik)
:
Depo hacmi
:
Fuel oil kullanlacak ise stcsnn
karflsnda yeterli boflluk var m?
:
Etrafnda 40 - 50 cm. servis boflluu
kalyor mu? (boya vs. iin)
:
Yakt dolum (2) ve havalk (1 1/2)
borular dflarya nasl kacak?
:
Kuranglez yaplacak m?
:
Yakt deposu havalandrmas nasl olacak? :
Sac kap (yakt deposu hacmi iin) ve yakt deposu hacmi alt havuz oluflum detay verilmeli. Hazr depo gelecekse, ieriye almak iin rezervasyon braklmal. Yakt
deposu-brlrler arasndaki yakt kanal en ksa mesafede olmal ve zerine zgara yaplmal.
Yakt deposuna taban stcs isteniyor mu?:
3. Kazan dairesi havalandrmas
Havalandrma bacas boyutu (tavan
seviyesinden atya kadar)
:
Taze hava girifl pencere yeri ve kesiti
:
Kazan dairesine yapay havalandrma yaplacaksa vantilatr kapasitesi brlr fanlarnn toplam kapasitesinden
en az %10 byk olmaldr (egzost doal ekiflli ise).
Hava kanallar ile borularn geifline dikkat edilmelidir.
Souk blgelerde kazan dairesinde donma riskine karfl
nlem alnmaldr. Kazan dairesine vantilatr ile hava verilecek ve emilecek ise saatte 5-6 hava deiflimi alnabilir.
4. Su deposu hacmi (insan baflna 500 lt veya

daha fazla hesaplanmal)

:
Merkezi sistem su depolar iki blmeli olmal.
Su deposu i yzeyleri fayans yaplacak m? :
Su deposu bina altnda ise tavanna
s yaltm yaplacak m?
:
(st kat dflemesinde kondenzasyonu nlemek iin)
Temizleme kapa yeri
:
Su dolum borusu girifli
:
Flatrler temizleme kapana yakn m? :
Ulaflyor mu?
:
Boflaltma borusu yeri
:
Su nereye boflalacak?
:
(Rgara boflalacak ise rgar kfl kotu veya pis su pompas flatr kotu depo boflaltma alt seviyesinden en az 30
cm. aflada olmaldr.)
Su kfl borusu (altnda 10 m3e kadar olan
depolarda 10 cm. daha byk depolarda
20 cm. ykseklikte tortu hacmi kalyor mu?) :
Su kfl borusu zerinde 1/2 seviye gstergesi balant
manflonu konmaldr.
Yangn rezervi mi braklacak yoksa
ayr yangn deposu mu yaplacak?
:
at katna da su deposu veya yangn
suyu deposu isteniyor mu?
:
5. Pis su ukuru
:
Kazan dairesi szgeleri kanalizasyon
kotunun stnde kalyor mu?
:
(Pis su ukuru yaplacaksa 1 asl, 1 yedek pompa kullanlmaldr. Elektriin sk kesildii yerlerde yedek pompa
el pompas tipinde seilebilir.)
Kazan dairesi evresine yaplacak 20x20
evre kanal ve yakt kanal szgeci pis su
ukuruna balanabiliyor mu?
:
Pis su hangi kattan dflar atlacak?
:
st katlarn pis suyu bodrum tavanndan m
toplanp dflarya atlacak?
:
(Temizleme kapaklar ve atallarda temizleme azlarna dikkat edilmelidir.)
6. Hidrofor
:
Tip (Kademeli pompal membranl sistem,
pistonlu, sanayi tipi)
:
Kapasite
:
Yangn hidroforu ve bahe sulama
hidroforu ayr m olacak?
:
Yedek isteniyor mu?
:
Souk su kollektr yeri
:
7. Boyler
:
Tip (Serpantinli veya ift cidarl)
:
Isnma sresi
:
Bina iine alabilmek iin rezervasyon
brakld m?
:
Karflsnda serpantinlerin sklebilecei,
etrafnda servis iin izolasyondan sonra
50 cm. boflluk var m?
:
15

IINDEKILERE DN

Scak su kollektr yeri

:
Scak su sirklasyon borular kollektr yeri :
3 yollu vana yeri
:
Boyler stma pompalar yeri
:
Boyler kullanma suyu sirklasyon
pompalar yeri
:
Not : Birden fazla sayda boyler kullanlyorsa souk su
kollektr boylerin sanda, scak su kollektr de solunda
(veya tersi) yaplmal ki, boylerden geen su eflit olabilsin.
8. Genel
:
kinci kafl kaps yeri
:
(Kazan dairesi kaplar yangna dayankl olmal. ift cidarl satan yaplmal ve dflarya almaldr.)
Cihazlarn girifl kfl yeri
:
Doal aydnlatma yaplacak m?
:
Bina dflna yaplan kazan dairelerinde kalorifer kazanlarnn karflsnda braklan servis boflluunun zerine sklebilir doal aydnlatma feneri yaplmas pratiktir.
(Hem doal aydnlatma hem de cihazlarn girifl kfl
iin kullanlabilir.)
Kazan dairesi duvarlarnn beyaz fayans yaplmasn
neririz. (Temiz bir kazan dairesinde alflan teknisyenlerin servis kalitesi daha iyi olabilir.)
Elektrik panosu yeri
:
Jeneratr yeri
:
Jeneratr hava girifl kfl yeri
:
Jeneratr egzost bacas yeri
:
Jeneratr yakt deposu yeri
:
Jeneratr hangi cihazlar besleyecek
:
Kazan dairesi aydnlatma armatrleri
:
Teknisyen odas var m?
:
Teknisyen iin wc-dufl hacmi var m?
:
9. Doal gazl kazan dairelerinde
:
Lambalar kirifl altndan 50 cm. aflaya monte edilmelidir. Floresan lamba kullanlmamaldr (ideali exproof
lamba kullanmaktr). Lamba anahtar kazan dairesi dflna alnmaldr. Kontaktrlerin olduu tablolar kazan dairesinin dflnda olmaldr. Ana elektrik flalteri ve doal
gaz kesme vanas kazan dairesi dflnda olmaldr.
1.3.4. Yksek Yaplarda Tesisat Mimari liflkileri
Galeri kat yaplacak m?
:
Kompansatr yerleri
:
Sabit nokta yerleri
:
Eflanjr dairesi planlamas
:
Elektrik tesisat
:
Elektrik flaft yeri
:
Elektrik panosu yeri
:
1.3.5. fiantiye Kuruluflundaki Tesisat flleri in Bilgi
Alma Formu
1. STENECEK GENEL BLG VE PLANLAR
1.1. Vaziyet plan
1.2. Arazideki yaklaflk kotlar
16
IINDEKILERE DN

1.3. Kullanma suyu kuyudan alnacaksa analizi

1.4. Hidrofor ve su deposunun yerleri
1.5. Boyler yerleri
1.6. Kalorifer kazanlar ve buhar kazan yerleri
1.7. Mimari projeler
1.8. Tavan detaylar
1.9. at kaplamas detaylar
1.10. Kap detaylar
1.11. Pis su kfllarna rgar yerleri
1.12. Foseptik ve kanalizasyon balant yerleri
1.13. Mutfakta LPG tpleri yeri
2. GENEL SORULAR
2.1. Kullanma suyu temini
[ ] fiebekeden [ ] Kuyudan [ ] Tankerle
2.2. Su basnlandrma
[ ] Basnl su flebekesi var
[ ] Mevcut depolar ve hidroforlar var
[ ] Mevcut depolar var
[ ] Ofis beton santral ile ortak hidrofor kullanlacak
[ ] Ayr hidroforlar olacak
[ ] Bahe sulama vb. mahallere de hidrofordan su verilecek
2.3. Pis su
[ ] Alt yap var
[ ] Foseptik yaplacak
2.4. Eski flantiyelerden gelen kullanlmfl malzemeler
[ ] Radyatr cinsi, dilim adedi
[ ] Boru cinsi, aplar ve uzunluklar
[ ] Vana cinsi ve adedi
Dierleri
[ ] Kazan adedi,
cinsi,
kapasitesi
[ ] Brlr adedi,
cinsi,
kapasitesi
[ ] Boyler adedi,
cinsi,
kapasitesi
[ ] Hidrofor adedi,
cinsi,
kapasitesi
[ ] Dier malzeme (adet ve cinsi aklaynz)
2.5. Beton santrali ve prekast atlyesi
a. Beton santralinin su ihtiyac [m3/gn] =
saatteki max. su ihtiyac [m3/h] =
b. Kfln souk gnlerde beton dklecek mi?
[ ] Hayr
[ ] Evet
gerekli scak su scakl [C] =
gerekli scak su miktar [m3/h] =
c. Prekast atlyesi iin buhar ihtiyac var m?
[ ] Hayr
[ ] Evet
Masa altndaki serpantinlere verilecek buhar
miktar [kg/h] =
Branda altna verilecek ak buhar
miktar [kg/h] =
d. Scak su temini
[ ] Buhar kullanlarak eflanjrle
[ ] Buhar kullanarak boylerle
[ ] Buhar kullanmadan
e. Toplam buhar ihtiyac
2.6. fli koufllar, ofis ve tantm binalar mimarisi
fli Koufllar
Ofis Binas

Cam cinsi :

[ ] Tek cam
[ ] Tek cam
[ ] ift cam
[ ] ift cam
Cam boyutlar :
x m,
x m,
Dorama cinsi: [ ] Ahflap
[ ] Ahflap
[ ] Alminyum
[ ] Alminyum
[ ] PVC
[ ] PVC
Kat ykseklii :
m,
m,
Parapet ykseklii :
m,
m,
Dfl duvar ykseklii :
m,
m,
Dfleme cinsi :
Yn :
2.7. fli koufllar, ofis ve tantm binalar shhi tesisat
a. Yemekhanede ka kifliye yemek kacak?:
b. Dufl yapacak ifli says :
c. flilere amaflr ykama yeri yaplacak m?:
d. Scak su istenen yerler
[ ] Yemekhanede scak su evyesi [ ] Dufllar
[ ] flilere amaflr ykama yeri
[ ] ay ofisi
[ ] Koufl lavabolar
[ ] Ofis lavabolar
e. Koufllarda yalak fleklinde yaplacak gereler
[ ] Lavabolar
[ ] Pisuvarlar
f. Alaturka klozetler
[ ] ten ykamal [ ] Jet tipi
[ ] Dier
g. Prefabrik flantiye binalarnda kullanma suyu WC ve
ay ofisinde bina dflndan
[ ] Kanallarla balanacak
[ ] Topraa gml boru ile balanacak
2.8. Proje mdr odas veya baflka hacimlere paket klima
ve havalandrma isteniyor mu?
[ ] Hayr
[ ] Evet
Klima istenen hacimler =
Havalandrma istenen hacimler =
2.9. Depolarn stlmas
[ ] Depolar stlmayacak.
[ ] Depolarn stlmas rutubet etkisinde
karfl paket cihazla nem kontroll olarak yaplacak
[ ] Merkezi sisteme bal olarak stlacak
[ ] Sadece depocu odas stlacak
3. UZMAN KARARI GEREKTREN TEKNK SORULAR
3.1. Buhar ve kalorifer kazanlarnda kullanlacak yakt cinsi
[ ] Mazot
[ ] Fuel oil
[ ] Kmr
[ ] LPG
[ ] Doal gaz
3.2. Buhar kazan devresinde
a. Buhar kazanna souk suyun girmesinin sakncal olduunu gz nne alarak kondens deposu stlacak m?
[ ] Evet
[ ] Hayr
b. Buhar kazan ile kazan besi pompas arasna n stma
eflanjr monte edilecek mi?
[ ] Evet
[ ] Hayr
c. Su analizi sonularna gre su yumuflatma cihazna ihtiya var m?
[ ] Evet
[ ] Hayr
d. Prekast atlyesinin kapal ksm
[ ] Var stlacak
IINDEKILERE DN

[ ] Var stlmayacak
[ ] Yok
e. Prekast atlyesinde gerekli yakt deposu hacmi =
3.3. fli koufllar kalorifer sistemi
[ ] Ofis binalar ile ayn merkezden beslenecek
[ ] Ayr bir merkezden beslenecek
3.4. fli koufllar ofis ve tantm binalar kalorifer tesisat
a. Boru datm
[ ] Sprgelik zerinden
[ ] Tavandan
[ ] Dfleme alt kanaldan
b. Radyatr cinsi
[ ] Panel
[ ] Dkm
[ ] Alminyum
[ ] elik
c. Genleflme deposu cinsi
[ ] Ak
[ ] Kapal
d. Genleflme deposu yeri:
e. Dfl hava scakl kompanzasyonlu otomatik kontrol
paneli isteniyor mu?
[ ] Evet
[ ] Hayr
3.5. Shhi tesisat
a. Kullanma scak suyu boyleri varsa tipi
[ ] Yatk
[ ] Dik
b. Kullanma scak suyu sirklasyonu isteniyor mu?
[ ] Evet
[ ] Hayr
c. Mutfak davlumbazlarnda fan ile havalandrma isteniyor mu?
[ ] Evet
[ ] Hayr
d. Souk havada mutfak LPG tplerini stma imkan isteniyor mu?
[ ] Evet
[ ] Hayr
e. WClerde egzost aspiratr isteniyor mu?
[ ] Evet
[ ] Hayr
1.3.6. Teknik Notlar
1. Istma merkezindeki bir kresel vanay kapatp, koufllarn alflma saatleri iinde stlmas salanabilir.
2. Koufllardan biri revir gibi kullanlabilir.
3. Koufllarn vanas kapatldnda, mutfak ve revire ayrca kumanda etmek imkan olmal ve buralar stlmaya
devam etmelidir.
4. Borularn depolanmasnda, deponun kapal olmas ve
zeminin salam olmas gerekir.
5. Kvetlerin depolanmasnda afladaki nlemler alnr.
a. Arka yzeyler antipas ile boyanr.
b. Aralarna ondle karton konarak dik durumda korunur.
6. Slyen, antipas, karpit ve asetilen gibi yanc malzemeler mmkn olduu kadar az miktarda depolanmaldr.
Bu malzemeler mmknse ayr bir depoda veya yanc
olmayan malzemelerle birlikte depolanmaldr.
7. fiantiye depolar yapldktan sonra yamur yamadan ve
deponun su alp almad kontrol edilmeden malzeme
konulmamaldr. Rutubetten etkilenebilecek (flofben, aspiratr, cam yn vb.) malzemeler stlan depolara konulmaldr.
17